Beleidsplan gemeentelijk vastgoed. Woord vooraf Voor u ligt het beleidsplan “gemeentelijk vastgoed”. Dit beleidsplan is samengesteld door de cluster “Beheer en Onderhoud Gemeentelijke Gebouwen” van afdeling Grondgebied in samenwerking met de afdeling Maatschappelijke Aangelegenheden. Verschillende aspecten komen aan de orde die van belang zijn om, n.a.v. optimalisering slag , tot een gestructureerde herziening van onze gemeentelijk vastgoed te komen. De gemeente Drimmelen beschikt in totaal over 65 te beheren en te onderhouden objecten (excl. Kunstwerken). Dit wordt verzorgd door de cluster “Beheer en Onderhoud Gemeentelijke Gebouwen” van de afdeling Grondgebied in samenwerking met de afdeling maatschappelijke aangelegenheden. In het beleidsplan is onderscheid gemaakt tussen het beleid dat de gemeente dient te voeren ten aanzien van het gemeentelijk vastgoed en de kosten die het beheer van het beleid met zich meebrengt. Deze kosten zijn verwerkt in het Gebouwen Beheers Systeem (Planon). I.v.m. de optimaliseringslag opgelegd door Uw raad zijn alle gebouwen in januari 2008 uitgebreid geïnspecteerd door afdeling Grondgebied. In overleg met de afdeling Maatschappelijke Aangelegenheden is bekeken of de objecten tot de kerntaken van de gemeente behoren en is in beeld gebracht wat de consequenties kunnen zijn, in relatie met diverse grote projecten, indien de objecten worden afgestoten. Door Grondbedrijf is onderzocht: - wat zijn de toekomst mogelijkheden van mogelijk af te stoten gebouwen; - wat zijn opbrengsten van mogelijk af te stoten gebouwen. Vanuit de dagelijkse praktijk, de eis van de provincie, het verzoek van het accountantsbureau, de optimalisering slag en de verantwoordelijkheid van de gemeente liggen er een aantal opties op tafel, met daaraan gekoppeld de financiële consequenties. Dit om tot een herziening te komen van het vastgoed in de gemeente Drimmelen. Bestuurlijk is dit van belang, omdat dan op basis van een te kiezen optie, de herziening van de onderhoudsbudgetten voor gebouwonderhoud voor een langere termijn inzichtelijk worden.
Februari 2008 Afdeling Grondgebied Afdeling Maatschappelijke Aangelegenheden M. Oomen/J. Kwaaitaal
1
Beleidsplan gemeentelijk vastgoed Voorwoord………………………………………………………………………………………….. Inhoudsopgave…………………………………………………………………………………….. Beleid gemeentelijk vastgoed…………………………………………………………………….. Conclusies beleid gemeentelijk vastgoed………………………………………………………. Beheer gemeentelijk vastgoed…………………………………………………………………… Samenvatting en conclusies.……………………………………………………………………. Aanbevelingen ….………………………………………………………………………………… Bijlage A…………………………………………………………………………………………….. Bijlage B…………………………………………………………………………………………….. Bijlage B financieel overzicht visie A ……………………………………………………………. Bijlage C…………………………………………………………………………………………….. Bijlage D……………………………………………………………………………………………..
1 2 3 7 8 13 14 15 29 32 33 34
2
Beleid gemeentelijk vastgoed 1)
Gemeentelijke gebouwen: -
gemeentehuis huisvesting brandweer bedrijfsgebouwen
De gemeente Drimmelen heeft een aantal gebouwen in eigendom welke nodig zijn om de dienstverlening van de gemeentelijke diensten te kunnen faciliteren. Het is te overwegen om deze gebouwen af te stoten en terug te huren via een huur overeenkomst. Dit is een trend die op korte termijn zeker financieel voordeel zou kunnen opleveren indien panden ouder zijn dan 10 jaar. Echter is het huidige vastgoed dat nodig is voor de gemeentelijke diensten in de afgelopen jaren vervangen en/of gerenoveerd m.u.v. brandweerkazerne Lage Zwaluwe. Ook dient men zich te realiseren dat, indien het vastgoed wordt afgestoten, het realiseren van aanpassingen aan het gebouw door wijzigingen in het beleid van de gemeente een kostbare en tijdrovende zaak zal zijn doordat men dan afhankelijk is van de eigenaar van het gebouw. Een verhuurder zal uit economisch oogpunt altijd proberen om met een minimale investering het maximale rendement te generen. Hierover zijn natuurlijk afspraken te maken in een huurcontract echter een huurcontract is periode gebonden en bij ontwikkelingen in uitvoering van de gemeentelijke diensten is het moeilijk anticiperen op veranderingen aan een gebouw zonder dat dit tot financiële gevolgen lijdt voor de huurder. Tevens dient men zich te realiseren dat af stoten van het vastgoed in dit stadium er sprake is van een behoorlijke kapitaalsvernietiging.
2)
Klokken en Uurwerken: -
uurwerken van zowel katholieke als protestant christelijke kerken
De gemeente Drimmelen heeft een aantal uurwerken en kerktorens (dakruiters) in eigendom. Hier kan men spreken over een erfenis uit het verleden. Deze eigendommen zijn ontstaan door een wet uit 1789, waarin opgenomen was dat kerktorens en uurwerken met de daarbij behorende slagwerken een militaire functie hadden (uitkijkpost) en bij calamiteiten ook door de burgerlijke overheid moesten kunnen worden gebruikt voor het alarmeren van de bevolking (bv alarmklok bij hoog water). Echter in 1830 is deze wet komen te vervallen waardoor er geen wettelijke grondslag meer is om uurwerken als een eigendomsrecht van de gemeente aan te merken. Doordat er geen wettelijke grondslag meer is, is het in bezit hebben van uurwerken zeker geen kerntaak van de gemeente. Hierdoor zijn wij van mening dat deze eigendommen overgedragen kunnen worden aan de desbetreffende eigenaren/kerkbesturen. Indien men dit beleid tot uitvoering brengt dient men zich wel te realiseren dat het gemeentebestuur geen invloed meer heeft op een karakteristiek onderdeel van de samenleving. Denk hierbij aan het luiden van klokken bij koninklijke aangelegenheden etc. Er zijn inmiddels door de portefeuille houder verkennende gesprekken gevoerd met de diverse kerkbesturen. Hieruit is na voren gekomen dat er in eerste instanties weinig tot geen animo is bij de diverse besturen om de klokken en uurwerken over te nemen.
3)
Onderwijs: -
Openbare School De Windhoek Terheijden (hoofdvestiging) Openbare School ’t Klaverblad Drimmelen (nevenvestiging) RKBS De Lage Weide (Made) bestuur SKOD RKBS Den Duin (Made) bestuur SKOD RKBS de Stuifhoek (Made) bestuur SKOD RKBS de Zeggewijzer (Terheijden) bestuur SKOD RKBS de Zonzeel (Terheijden) bestuur SKOD RKBS de Elzenhof (Wagenberg) bestuur SKOD Interconfessionele school De Schittering (Hooge Zwaluwe) bestuur De Waarden RKBS Willibrordus (Lage Zwaluwe) bestuur De Waarden PCBS ’t Rietland bestuur De Waarden.
Op grond van de wet op het primair Onderwijs is de gemeente verplicht zorg te dragen voor adequate huisvesting van het primair onderwijs. De bepalingen van de wet gaan hierbij uit van het in gebruik geven van gemeentelijke eigendommen aan de besturen van de diverse scholen. Indien de scholen ophouden te bestaan, worden de gebouwen weer om niet teruggegeven aan de gemeente. Het in eigendom hebben en onderhouden van gebouwen waarin het openbaar onderwijs is gehuisvest, behoort tot een kerntaak van de gemeente. 3
Uit het stelsel van de wet blijkt, dat de gemeente de eigenaar is (en blijft) van het gebouw. Ook in de gemeentelijke huisvestingsverordening voor het onderwijs wordt van dit principe uitgegaan. Naast het investeren in de huisvesting voor het onderwijs is de gemeente ook verantwoordelijk voor eventuele aanpassingen en voor het (groot) onderhoud. De schoolbesturen hebben ook een onderhoudsplicht t.a.v. het dagelijks onderhoud en het schilderwerk. Om aan de verplichtingen t.a.v. de huisvesting van het basis- en voortgezet onderwijs te kunnen voldoen wordt periodiek een meerjaren Integraal Huisvestings Plan (IHP) opgesteld. Hierin worden de investeringen voor een periode van vier jaar opgenomen en wordt in (op overeenstemming gericht) overleg met de schoolbesturen de prioritering van de gewenste en noodzakelijk voorzieningen bepaald. Aan de hand van het IHP wordt vervolgens berekend hoe groot het jaarlijks benodigde bedrag is, dat uit de algemene middelen voor de huisvesting beschikbaar moet komen. Omdat het onderwijs voortdurend in beweging is worden er met een zekere regelmaat aanpassingen vereist die gevolg zijn van gewijzigde onderwijsinzichten, dan wel als gevolg van onderwijskundige ontwikkelingen en vernieuwingen. Indien een school eigendom is van de gemeente (en dat zijn ze in onze gemeente allemaal) zijn dergelijke noodzakelijke aanpassingen snel te realiseren. Je bent immers baas in eigen huis en niet afhankelijk van derden. Indien de school wordt gehuurd van derden, dan functioneert de gemeente alleen maar als doorgeefluik. Bij onderwijskundige vernieuwingen of aanpassingen zal voor deze aanpassingen of vernieuwingen men altijd in overleg moeten treden met de verhuurder. Een verhuurder zal uit economisch oogpunt altijd proberen om met een minimale investering het maximale rendement te generen en zoeken naar concessies waardoor er ook mogelijk concessies gedaan moeten worden aan het kwaliteit van de onderwijs. M.b.t. de projecten Oranjeplein en Lage Zwaluwe West vindt discussie plaats ten aanzien van het in eigendom houden dan wel huren van maatschappelijke voorzieningen, waaronder de school. Nadere besluitvorming moet nog plaatsvinden. Indien een school ophoudt te bestaan wordt het gebouw (op grond van de onderwijswetgeving) om niet terug geleverd aan de gemeente. Bij teruglevering komt de volle eigendom weer bij de gemeente, die dan vrij is om hiermee te doen wat op dat moment het meest wenselijk is. De school en de ondergrond, alsmede de omliggende grond vertegenwoordigen een zekere economische waarde. Deze is in het algemeen zeer aantrekkelijk, omdat de scholen allemaal in het centrum van een kern zijn gelegen, temidden van woningbouw.
4)
Sport accomodaties: -
sporthal De Amerhal (Made) sporthal Driedorp (Wagenberg) gymzaal Romboutstraat (Made) gymzaal Lage Weide (Made) gymzaal Zonzeel (Terheijden) sportzaal ’t Nieuwlandt (Lage Zwaluwe) kleedgebouw Tribune Madese Boys (Made) kleedgebouw Centraal Madese Boys (Made) kleedgebouw Hockey (Made) kleedgebouw Tennis (Made) opslag Tennis (Made) gymzaal ’t Klaverblad (onderdeel van gemeenschapshuis ’t Klaverblad te Drimmelen) gymzaal Zonzeel (onderdeel van gemeenschapshuis De Zonzeel te Hooge Zwaluwe)
De gemeente is vooralsnog eigenaar van alle genoemde accommodaties en als zodanig verantwoordelijk voor het groot onderhoud. Alle binnensportaccommodaties zoals sporthallen en gymzalen vallen binnen het beleid van primaire sportvoorzieningen. Zo ook de kleedgebouwen waarvan de gemeente eigenaar is. De Madese Tennisvereniging heeft concreet belangstelling getoond tot het “overnemen” van de kleedaccommodatie. Sportzaal ’t Nieuwlandt maakt onderdeel uit van de stedenbouwkundige ontwikkeling plan Lage Zwaluwe West, waar middels een Publiek Private Samenwerking (PPS) constructie, een nieuwe sporthal wordt gerealiseerd. De onderhoudsplicht ligt na realisatie derhalve bij derden. Vergelijkbare initiatieven (PPS) spelen op dit moment bij de gymzaal aan de Romboutsstraat te Made en de gymzaal aan de Aalbersestraat te Terheijden.
5)
Rijksmonumenten: -
torens protestant christelijke kerken molen de Arend (Terheijden) heemkunde “Willem Snickerieme” 4
De gemeente Drimmelen heeft een aantal kerktorens (dakruiters) in eigendom. Hier kan men spreken over een erfenis uit het verleden. Deze eigendommen zijn ontstaan door een wet uit 1789, waarin opgenomen was dat kerktorens en uurwerken met de daarbij behorende slagwerken een militaire functie hadden (uitkijkpost). Echter in 1830 is deze wet komen te vervallen waardoor er geen wettelijke grondslag meer is om torens als een eigendomsrecht van de gemeente aan te merken. Doordat er geen wettelijke grondslag meer is, is het in bezit hebben van torens zeker geen kerntaak van de gemeente. Hierdoor zijn wij van mening dat deze eigendommen overgedragen kunnen worden aan de desbetreffende eigenaren/kerkbesturen. Er zijn inmiddels door de portefeuille houder verkennende gesprekken gevoerd met de diverse kerkbesturen. Hieruit is na voren gekomen dat er in eerste instanties weinig tot geen animo is bij de diverse besturen om de torens over te nemen. Tevens is in het oude gemeentehuis van Hooge- en Lage Zwaluwe op dit moment eigendom van de gemeente. Er zijn reeds onderhandelingen met monumentenfonds Brabant om het gebouw over te nemen. De molen wordt op dit moment nog gebruikt door een beroepsmolenaar zodat het afstoten van de molen ons inziens niet mogelijk is. Verkopen van de molen aan de huidige molenaar is in onze ogen ook geen optie, gezien de verwachting is dat de huidige molenaar zijn professie slechts nog maar enkele jaren zal uitvoeren. Echter op termijn zal het beleid erop gericht moeten zijn dat rijksmonumenten, doordat de overheid beperkte mogelijkheden heeft om subsidies aan te vragen, onder te brengen in een stichting.
6)
Recreatie: -
bierkelder (kantoor havenmeester) jachthaven (Terheijden) informatiekiosk haven (Terheijden)
De gemeente Drimmelen heeft in de jachthaven van Terheijden op dit moment twee gebouwen in eigendom. Op dit moment zijn er ontwikkelingen m.b.t. kleine schans. Hierdoor is de mogelijkheid ontstaan om deze beide gebouwen af te stoten en hiervoor nieuwe huisvesting te creëren waarin beide disciplines worden onder gebracht. Het beleid moet erop gericht zijn om zodra dit gebouw, waarin de beide disciplines gehuisvest worden, commercieel te exploiteren. Ook dient in onze beleving onderzocht te worden of de haven met al zijn facetten overgedragen kan worden aan een marktpartij.
7)
Multifunctionele centra: -
sociaal cultureel centrum de Mayboom (Made) ontmoetingscentrum de Cour (Terheijden) dorpshuis ’t Klaverblad (Drimmelen) duivenclub Baanbreker (Made) gemeenschapshuis Plexat (Wagenberg) gebouw tbv SWO/SLOD gemeenschapshuis Den Domp (Lage Zwaluwe) gemeenschapshuis De Zonzeel (Hooge Zwaluwe) gemeenschapshuis Zuideindsestraat (Made)
De gemeente is eigenaar van genoemde sociaal culturele centra en kan hiermee gestalte geven aan haar kernfunctie op het gebied van sociaal gebied. De exploitatie van de centra is uitbesteed aan diverse exploitanten. M.b.t. de Mayboom, de Cour en Plexat zijn tienjarige overeenkomsten afgesloten met Optisport. Medio 2008 worden deze overeenkomsten geëvalueerd en vindt nadere besluitvorming over de vervolgperiode plaats. Voor Dorpshuis ’t Klaverblad en gemeenschapshuis De Zonzeel zijn meerjarige overeenkomsten afgesloten met exploitanten. Het voormalig politiebureau in Terheijden maakt onderdeel uit van het project Oranjeplein en zal op termijn afgestoten worden t.b.v. nieuwbouw. In het kader van het project Lage Zwaluwe West worden nieuwe maatschappelijke voorzieningen gerealiseerd, zoals een brede school, een sporthal en een zorgcentrum. Op termijn zal aan alle vaste huurders/gebruikers van Den Domp, uitgezonderd de exploitant en commerciële huurder, een alternatieve voorziening geboden kunnen worden. Gelet op deze ontwikkelingen is er een plan ontwikkelt voor het gemeenschapshuis Den Domp, waarbij het hoofdgebouw behouden blijft. Deze plannen maken inmiddels onderdeel uit van het project Lage Zwaluwe-west. Den Domp heeft niet de status van rijks- of gemeentelijk monument. Het is naar verwachting nodig om de opbrengsten van Den Domp mee te nemen in het project Lage Zwaluwe West om een gedeelte van de kosten brede school te dekken. In gemeenschapshuis Zuideindsestraat zijn organisaties voor muziekonderwijs en volwasseneducatie gehuisvest. Amadeus heeft reeds aangegeven haar activiteiten te willen verplaatsen naar De 5
Mayboom. Het pand Zuideindsestraat kan echter pas afgestoten worden indien aan de huidige gebruikers een alternatief geboden kan worden. Dit is vooralsnog niet aan de orde. Het pand van Duivenclub de Baanbreker aan de Wilhelminastraat in Made kan te koop worden aan de Duivenclub. Het betreft immers geen kerntaak van de Gemeente Drimmelen.
8)
Jeugd- en Kinderopvang: -
jeugd en jongerenwerk ’t Jonck (Made) naschoolse opvang Twister (Made) peuterspeelzaal de madelief (Made) peuterspeelzaal ’t Brakkensoosje (Terheijden) peuterspeelzaal Plexat (Wagenberg)
De gemeente is eigenaar van panden Lucia Eijckenstraat in Made, ‘t Brakkensoosje in Terheijden en Plexat ten behoeve van peuterspeelzaalwerk, naschoolse opvang en jeugd- en jongerenwerk. Peuterspeelzaal ’t Brakkensoosje maakt onderdeel uit van de verbouwing van basisschool De Windhoek tot brede school. Plexat maakt onderdeel uit van de centrumontwikkeling van Wagenberg. Vooralsnog wordt bij de plannen uitgegaan van behoud van Plexat. Mogelijk dat peuterspeelzaalwerk in het kader van een brede school ontwikkeling op termijn verplaatst kan worden naar basisschool De Elzenhof. Het pand Lucia Eijckenstraat biedt ruimte aan meerdere functies op het gebied van jeugd en jongerenwerk en dient daarom behouden te worden.
9)
Openbare bibliotheken: -
openbare bibliotheek (Terheijden Brabantstraat) openbare bibliotheek (Den Domp Lage Zwaluwe) openbare bibliotheek (Mayboom Made)
De openbare bibliotheek Terheijden is opgenomen in de plannen m.b.t. de herontwikkeling van het Oranjeplein. Afhankelijk van de discussie omtrent het huren of kopen van de nieuw te realiseren school en bibliotheek, is de Woningstichting c.q. de gemeente verantwoordelijk voor het groot onderhoud. De gemeente is op dit moment eigenaar van het gebouw a/d Brabantstraat. De openbare bibliotheek Lage Zwaluwe maakt onderdeel uit van Den Domp. Op dit moment wordt nadere invulling gegeven aan het concept Brede School omgeving basisschool ’t Rietlandt, waar in het Programma van Eisen een nieuwe ruimte is meegenomen voor de bibliotheek. Afhankelijk van de afspraken rond het realiseren en exploiteren van de brede school c.a. zijn derden dan wel de gemeente verantwoordelijk voor het groot onderhoud. De openbare bibliotheek Made is gehuisvest in M.F.C. de Mayboom. De Mayboom is eigendom van de gemeente. Het onderhoudsaspect voor de bibliotheek is onlosmakelijk verbonden aan de onderhoudsplanning van M.F.C. de Mayboom
10)
Overige gemeentelijke gebouwen: -
garage t.b.v. verkeerslichten (Drimmelen) opslagruimte Rijkspolitie te water (Drimmelen) begraafplaats leeuwerikstraat (mortuarium en opslag)
Bovenstaande gebouwen zijn eigendom van de gemeente. Dit zijn gebouwen die in het verleden eigendom van de gemeente geworden zijn om diverse redenen. Zij behoren zeker niet tot de kerntaken van de gemeente en er zijn inmiddels met diverse partijen onderhandelingen gaande om deze gebouwen af te stoten.
10)
Overige gemeentelijke gebouwen (MA): -
zwembad Randdoet (Made) zwembad het Puzzelbad
De beide zwembaden zijn eigendom van de gemeente. Voor de exploitatie van de beide baden is een 10 jarige exploitatieovereenkomst afgesloten met NV Sportfondsen Drimmelen, waarin ook het Meerjaren Onderhouds Plan is meegenomen. Sportfondsen is gedurende de planperiode verantwoordelijk voor het groot en dagelijks onderhoud aan gebouwen en installaties. De overeenkomst loopt tot en met 31 december 2012, als dan vindt nadere besluitvorming plaats over de vervolgperiode. Zonder verdere verlenging komt het onderhoudsverhaal onverkort terug naar de gemeente. 6
11)
Woningen: -
hoofdstraat 37 (Terheijden) prinsenpolderstraat 21 (Made) raadhuisstraat 32 (Hooge Zwaluwe) woonwagencentrum (Wagenberg)
Het hebben en beheren van een woningvoorraad is geen kerntaak van de gemeente en hoort primair bij woningbouwverenigingen. Er zijn inmiddels taxatierapporten gemaakt voor de desbetreffende woningen en onderhandelingen zijn in middels gestart met diverse woningbouwverenigingen om de woningen over te dragen.
Conclusies:
1)
Gemeentelijke gebouwen Het huidige vastgoed is in de afgelopen jaren vernieuwd en gerenoveerd. Hierdoor zijn er de komende jaren geen grote investeringen meer nodig, m.u.v. brandweerkazerne Lage Zwaluwe. Het beleid dient erop gericht te zijn om deze gebouwen in eigendom te houden, om in de toekomst eenvoudiger te kunnen reageren op wijzigingen in de bedrijfsvoering van verschillende onderdelen van het gemeentelijk apparaat.
2)
Klokken en Uurwerken In het grijze verleden hebben de klokken en uurwerken een alarm functie gehad. In de huidige samenleving zijn er andere middelen die deze functie overgenomen hebben. Doordat er geen wettelijke basis meer is, de klokken en uurwerken geen functie meer hebben voor de openbare veiligheid en zeker geen kerntaak van de gemeentelijke organisatie is, moet het beleid er op gericht zijn om deze klokken en uurwerken over te dragen aan de gebouw eigenaren c.q. kerkbesturen.
3)
Onderwijs Gezien de wet op het primair Onderwijs is de gemeente verplicht zorg te dragen voor adequate huisvesting van openbare en bijzondere scholen. Het beleid dient er op gericht te zijn om deze panden in eigendom te hebben en te houden om zo garant te kunnen staan voor een adequate huisvesting van deze scholen.
4)
Sport accomodaties Een pas relatief jonge ontwikkeling binnen de overheid is het aangaan van PPSconstructies waardoor bij realisatie van nieuwbouw en/of vervangende nieuwbouw een win-win situatie wordt gecreëerd met een private partij. Dit heeft als grootste voordeel dat het financiële risico voor de ontwikkeling en uitvoering gedragen wordt door een private partijen en een transparante prijs voor een contract periode afgesproken kan worden met betrekking tot het gebruik. Als nadeel kan aangemerkt worden dat private financiering en risicospreiding zijn prijs heeft. Een private partij is alleen maar bereid tot het doen van een investering indien er een beperkt risico is op het rendement van zijn investering. Tevens kunnen maatschappelijke ontwikkelingen leiden tot het herzien van het contract met naar verwachting financiële consequenties. . Hiermee wordt het financiële voordeel van de gekozen PPS-constructie te niet gedaan. Het beleid van de gemeente moet er in eerste instantie op gericht zijn om de huidige accomodaties te behouden en pas bij grote investeringen, die nodig zijn om het gebouw in stand te houden of te vervangen, mogelijk accommodaties te privatiseren. . Hierbij moet het maatschappelijk gebruik als uitgangspunt gehanteerd worden. Dit betekent wel dat men in overleg met de gebruikers van een accommodatie moet komen tot het leveren van maatwerk.
7
5)
Rijksmonumenten Er zijn op dit moment reeds onderhandelingen gestart om deze gebouwen af te stoten. Voor de torens geldt het geen wat is weer gegeven bij klokken en uurwerken.
6)
Recreatie Er zijn op dit moment onderhandelingen gestart in het kader van herinrichting kleine schans om te komen tot een gebouw waarin alle functies die nodig zijn voor de haven zijn ondergebracht.
7)
Multiculturele centra De huidige trend bij de overheid is het privatiseren van de multiculturele centra. Dit heeft als voordeel dat er geen financieel risico gedragen wordt door de gemeente met betrekking tot exploiteren van het vastgoed en er een transparante prijs voor een contract periode afgesproken kan worden met betrekking tot het gebruik. Als nadeel kan aangemerkt worden dat het privaat exploiteren van het vastgoed zijn prijs heeft. Een private partij is alleen maar bereid tot het doen van een investering indien er een beperkt risico is op het rendement van zijn investering. Tevens kunnen maatschappelijke ontwikkelingen leiden tot het herzien van het contract met naar verwachting financiële consequenties. Hiermee wordt het financiële voordeel van de PPS-constructie teniet gedaan. Het beleid van de gemeente moet er opgericht zijn om de huidige accomodaties te behouden, met uitzondering van de gebouwen die in de toelichting zijn vermeld.
8)
Jeugd- en Kinderopvang De panden en/of ruimten die op dit moment gebruikt worden door de jeugd- en kinderopvang verkeren in een redelijke staat. Het is te overwegen om deze panden af te stoten, wat een eenmalig financieel voordeel geeft. Echter zal dit bij een aantal gebouwen kapitaalsvernietiging tot gevolg hebben doordat deze in het recente verleden zijn gerenoveerd. Het beleid moet erop gericht zijn, dat bij het aflopen van de nog lopende huurcontracten, de nieuw af te sluiten huurcontracten kostendekkend zullen zijn voor de niet gesubsidieerde instellingen, waardoor er een meer gezonde financiële situatie ontstaat en de panden hun investering waard zijn.
9)
Openbare bibliotheken De openbare bibliotheken zijn ondergebracht in diverse multifunctionele centra en/of maken onderdeel uit van de diverse projecten. Hierdoor is er geen noodzaak om hiervoor beleidsuitgangspunten te formuleren.
10)
Overige gemeentelijke gebouwen De panden zijn niet meer nodig voor de bedrijfsvoering van de gemeentelijke overheid. Hierdoor kunnen deze panden worden afgestoten. Onderhandelingen zijn inmiddels gestart.
10)
Overige gemeentelijke gebouwen (MA) Deze panden (objecten), te weten de zwembaden, zijn op dit moment vehuurd tot en met 2012. Hierdoor zal er pas in 2011 beleid ontwikkeld moeten worden m.b.t. toekomst van de panden c.q. objecten.
11)
Woningen Er zijn op dit moment reeds onderhandelingen gestart om deze gebouwen af te stoten. Hierdoor is er geen noodzaak meer nodig om hier beleidsregels voor vast te stellen.
Beheer gemeentelijk vastgoed 1. Inleiding In het verleden werd in een cyclus van 4-5 jaar er een meerjaren onderhoudsplan opgesteld waarop een jaarlijkse gemiddelde storting werd gebaseerd. In 2002 is, n.a.v. de inspecties van de gebouwen, de storting voor het laatst aangepast. Er is 2002 voor gekozen om investeringen (lees grootonderhoud projecten) apart in de begroting op te nemen waardoor de storting van 2002 niet aangepast hoefde te worden t.o.v. de storting 2000. Door het hanteren van een gemiddelde storting was het mogelijk dat 8
een voorziening in het verleden een bepaalde periode negatief stond. Echter door wijzigingen in de regelgeving vanuit de provincie en op aangeven van het accountantsbureau is het niet meer mogelijk dat een voorziening van een object een negatief saldo heeft. Dit heeft mede tot gevolg dat de meerjaren onderhoudsplanning herzien dient te worden zodat er in de toekomst voor een andere wijze van budgetteren moet worden gekozen. Na de inspectie zijn de onderhoudsgelden geactualiseerd waardoor een herverdeling van de onderhoudsgelden plaats kan vinden. Gelijktijdig is gekeken na de beleidsuitgangspunten, zoals hierboven zijn geformuleerd, welke objecten afgestoten kunnen worden en wat de financiële gevolgen hiervan in de budgettering van de onderhoudsgelden zijn. Tevens zijn de gebouwen getoetst aan de huidig geldende wettelijke verplichting en zijn eventueel financiële consequenties verwerkt in de budgetten. Vooral de laatste jaren werd steeds meer verlangd dat met het dagelijks onderhoud en beheer ingespeeld wordt op allerlei incidenten en nieuwe wetgeving. Vooral de rampen zoals in Enschede, Volendam en Bovenkarspel (legionella) hebben steeds weer zijn invloed gehad op de dagelijkse uitvoering van het onderhoudsbeheer in gebouwen. Deze incidenten hebben gezorgd voor een enorme toename van de zorg voor een veilig gebouwenbeheer. Gezien het bovenstaande is het daarom wenselijk om in een twee jarige cyclus de gehele onderhoudsplanning te herzien en de budgettering (storting in begroting) hiervan, indien nodig aan te passen. Middels deze cyclus is dan ook mogelijk om te anticiperen op regelgeving, incidenten en (of), wijzigingen in het vastgoed. Ook is er gekeken naar andere relevante aspecten, zoals functionaliteit, esthetische aspecten, toegankelijkheid. In de toekomst zullen de gebouwen geïnspecteerd worden volgens de conditiemeting systematiek. Deze systematiek, waar men eerst een opleiding voor dient te volgen, zal vanaf 2010 gehanteerd gaan worden. Dit is een methode waarbij de technische staat van gebouwen op objectieve wijze wordt vastgelegd. Deze methode is ontwikkeld door de Rijksgebouwendienst. Middels deze inspectiemethode is via een eenvoudige wijze inzicht te krijgen in staat van onderhoud en wat de financiële gevolgen zijn als de conditie van het onderhoud naar boven of naar beneden wordt bijgesteld. De hierboven genoemde invloedsfactoren met betrekking tot gebouwbeheer zijn verschillend per gebouwcategorie. Daarom is een onderscheid gemaakt in de volgende categorieën: 1) Gemeentelijke gebouwen 2) Klokken en uurwerken 3) Scholen 4) Sport accomodaties 5) Rijksmonumenten 6) Recreatie 7) Multiculturele centra 8) Jeugd en kinderopvang 9) Openbare bibliotheken 10) Overige gemeentelijke gebouwen 11) Woningen Door in de onderhoudsplanning bovengenoemde uitgangspunten te verwerken is op deze wijze een beleidsinstrument ontstaan waardoor het maken van beleidskeuzes met betrekking tot gemeentelijk vastgoed en het te voeren onderhoudsbeleid zowel financieel beheersbaar als overzichtelijk blijft. Tevens kunnen in hoofdlijnen de volgende beleidsalternatieven voor vastgoedbeheer worden gekozen: 1) Beheer op lange termijn; 2) Sober en doelmatig; 3) Wind- en waterdicht; Binnen deze varianten kan vervolgens nog gekozen worden voor het kwaliteitsniveau waarop een gebouw in stand gehouden wordt. In de gemeente Drimmelen hanteren we de zogenaamde “nul situatie” waarbij sprake is van een normale onderhoudscyclus en waarbij het gebouw of delen van het gebouw niet toe is/zijn aan vervanging als gevolg van achterstallig onderhoud en waarbij geen sprake is van noodzakelijke renovatie (delen van) het gebouw. 9
Uitgaande van de zgn “nul-situatie” vormen de beleidsalternatieven een goede basis om de prioriteiten te bepalen bij investeringen in het gemeentelijk vastgoed, waarbij de nulsituatie vooral van toepassing is op beheer op langere termijn en in mindere mate op sober en doelmatig omdat deze termijn gebonden is. In de onderhoudsplanning is weergegeven welke gebouwen in onze visie in aanmerking komen voor: - beheer op lange termijn (bl), gebouwen welke eigendom blijven van de gemeente; - sober en doelmatig (sd), gebouwen waarvan bekent is welke binnen een termijn van 10 jaar nieuwbouw wordt gepleegd of afgestoten worden; - wind- en waterdicht (ww), gebouwen waarvan bekend is dat ze gesloopt worden. In bijlage A zijn per gebouw weergegeven welke onderhoudskosten jaarlijks gemaakt moet worden (wettelijk contract onderhoud en klein onderhoud) conform de wettelijke regelgeving. Tevens is de visie weergegeven van gebouwenbeheer en geclassificeerd op basis van bovenstaande uitgangspunten. Deze bijlage is gebruikt als leidraad voor het bepalen van beleidsalternatieven per gebouw. Het moge duidelijk zijn dat dit de keuze is van gebouwenbeheer en de afdeling maatschappelijke aangelegenheden. In bijlage B is per gebouwcategorie weergegeven welke investeringen voor groot onderhoud gedaan moet worden, in een periode van 10 jaar, om het gebouw te onderhouden met als uitgangspunt de zgn “nul situatie”. Samenvattend is bijlage A gebruikt als basis document voor bijlage B waardoor het anticiperen op veranderen beleidsalternatieven in bijlage B direct de financiële consequenties in beeld gebracht kunnen worden. In bijlage C is weergegeven wat de mogelijke opbrengsten kunnen zijn van de af te stoten gebouwen. In bijlage D zijn de geraamde renovatiekosten van de diverse panden weergegeven. Voorts wordt in deze rapportage kort ingegaan op enkele landelijke trends inzake gemeentelijk vastgoedbeheer. De rapportage wordt afgesloten met een korte samenvatting met conclusies en aanbevelingen. 2. Doelstelling Het doel van deze notitie is kort samengevat: 1) Aangeven wat de huidige technische staat is van de gemeentelijke gebouwen en van gebouwen van derden waarbij de gemeente financieel betrokken is; 2) Inzicht te krijgen van de maatregelen en kosten die nodig zijn om de gebouwen op het gewenste kwaliteitsniveau te houden voor een periode van 10 jaar; 3) Inzicht geven in de beleidsaspecten die voor gemeentelijk vastgoed van belang zijn met daarbij vooral de nadruk op de aspecten die voortvloeien uit de optimaliseringslag. 4) Inzicht in de beleidskeuzes die de gemeente kan maken.
3. Beleidsaspecten Voor het vastgoedbeheer is hier een onderscheid gemaakt in: A) Technische conditie en onderhoud van vastgoed; B) Wettelijk kader: Brandveiligheid, ARBO, Volksgezondheid en Milieu waaronder duurzaam beheer, BIM, energie; C) Overige beleidsaspecten zoals ondermeer: functionaliteit van het gebouw, esthetica en toegankelijkheid. In het kader van de optimaliseringslag en actualisering van de onderhoudsplanning zijn de eerste 2 punten van belang. A) Technische conditie en onderhoud van vastgoed 1. Technische conditie: De conditie (technische staat van het gebouw) is per gebouw vastgelegd in bijlage A met als uitgangspunt nulsituatie. Indien in bijlage A het gebouw of object in de kolom ”staat van onderhoud” wordt weergegeven als “goed” dan is de nulsituatie gewaarborgd. Bij classificatie “redelijk” is er binnen afzienbare tijd groot onderhoud nodig. Bij classificatie “slecht” dient het gebouw in zijn geheel gerenoveerd te worden. 2. Onderhoudsbeleid Behalve de hierna genoemde wettelijke eisen speelt een rol hoe lang een gebouw in stand gehouden dient te worden en op welk vastgestelde kwaliteitsniveau. 10
Hiervoor is een onderscheid gemaakt in 3 groepen: a) Beheer op lange termijn (als bh weergegeven in bijlage A) b) Sober en doelmatig (als sd weergegeven in bijlage A) c) Wind- en waterdicht (als ww weergegeven in bijlage A) De in bijlage A weergeven visie en het vastgestelde beleidsinstrument (voorlopig vastgesteld door gebouwenbeheer en afdeling maatschappelijke aangelegenheden) heeft als basis gediend voor de inspectie en daaruit vloeiende financiële consequenties. B) Wettelijk kader 1. Brandveiligheid De eisen op gebied van brandveiligheid zijn geregeld in het Bouwbesluit, Bouwverordening, Arbo-wet, Wet Milieubeheer en in gemeentelijke wetgeving zoals Algemeen Plaatselijke Verordening, Brandveiligheidverordening, Drank- en horecawet. De eisen die worden gesteld betreft o.a. voldoende nooduitgangen, de aanwezigheid van noodverlichting en vluchtwegaanduiding, de toepassing van brandwerende materialen, het aanbrengen van rookmelders en de periodieke controle van elektrische installaties. Jaarlijks worden alle volgens wet aangewezen gebouwen gecontroleerd door team handhaving. De opmerkingen van de laatste controles zijn verwerkt in de onderhoudsplanning. Tevens zijn de jaarlijkse beheerkosten zoals wettelijke (jaarlijkse) controle van brandblusmiddelen en noodverlichting zijn in de onderhoudsplanning verwerkt. Deze kosten maken onderdeel uit van de jaarlijks terugkerende onderhoudskosten. 2. ARBO De Arbo-wet heeft in dit kader betrekking op de bescherming van werknemers tegen gevaren tijdens het werk. Bijvoorbeeld: veilig werken op daken en aan gevels, veiligheidsvoorzieningen voor machines, veilige werkplekken, geluidhinder, schadelijke stoffen, enz. Door deze eisen zijn de kosten van uitvoering van beheer- en onderhoudswerkzaamheden voor bepaalde gebouwen aanzienlijk verhoogd. Tevens dienen voor een aantal gebouwen deze voorzieningen nog aangebracht worden. Tevens is er een ontwikkeling gaande m.b.t. een zgn. APK-keuring van technische installaties. Gezien de complexiteit van deze voorzieningen zijn deze NIET opgenomen in de onderhoudsplanning maar zullen in een later stadium uitgewerkt worden en de investeringen die hiervoor benodigd zijn aan U worden voorgelegd. De periodieke keuringen van installaties, machines en hulpmiddelen zijn hierbij ook van belang en verhogen de kosten van beheer en onderhoud. De jaarlijkse beheerkosten zoals wettelijke keuringen zijn in de rapportages verwerkt. 3. Volksgezondheid Legionella preventie is hiervan een goed voorbeeld. De eigenaar van de collectieve leidingwaterinstallatie is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de waterinstallatie. De zorgplicht berust bij de eigenaar. In 2001/2002 zijn alle gebouwen aangepast aan de toenmalige wetgeving. De eisen zijn vastgelegd in: Waterleidingwet en Waterleidingbesluit. Bij verbouwingen en renovaties dient rekening gehouden te worden met deze wetgeving. Ook wordt met het dagelijks beheer van installaties de nodige aandacht verlangd. De beheermaatregelen m.b.t. legionella zijn verwerkt in de onderhoudsplanning. Op dit moment is het rookbeleid, wat een uitvloeisel is van de verscherpte wetgeving van de Keuringsdienst van Waren, actueel. Dit zal wellicht op korte termijn ook aanpassingen aan gemeentelijke gebouwen vergen waarin momenteel een horecagelegenheid is gevestigd. Hierover zal eerst bestuurlijk een standpunt ingenomen moeten worden. Het moge duidelijk zijn dat dit niet opgenomen is in de onderhoudsplanning. 4. Milieu Deze wet is van toepassing op de meeste gemeentelijke gebouwen. In deze besluiten zijn een groot aantal voorschriften opgenomen ter bescherming van het milieu. Tevens zijn een groot aantal veiligheidsvoorschriften opgenomen. De eisen staan vermeld in de Wet Milieubeheer en gaan o.a. over periodieke keuringen van stookinstallaties (cv) keuringen van brandblusmiddelen, keuze van materialen bij renovatie en/of groot onderhoud etc. De jaarlijkse beheerkosten zoals wettelijke keuringen zijn in de onderhoudsplanning verwerkt. Openbare gebouwen vanaf 1.000 m² waarin overheidsdiensten of -instellingen diensten aan het publiek verlenen moeten vanaf 1 januari 2009 voorzien van een energielabel. Duurzaam beheer: Dit is momenteel geen verplichting. Wel zijn er directe raakvlakken met regels vanuit Milieuwetgeving en BIM. Tijdens groot onderhoud worden indien mogelijk maatregelen zoals die in Duurzaam Bouwen zijn weergegeven opgenomen in het bestek. Een aantal maatregelen in het kader van Duurzaam Bouwen worden in het gebouwbeheer reeds jaren toegepast en zijn daarom ook opgenomen in de onderhoudsplanning (HR-ketels, HR++ glas, HF-verlichtings armaturen, enz.). Deze maatregelen komen uit het Nationaal pakket Duurzaam Bouwen Utiliteitsbouw 11
BIM (Bedrijfsinterne milieuzorg): Het belangrijkste doel van milieuzorg bij een gemeentelijke instelling is de voorbeeldfunctie voor andere bedrijven. De beheerskosten hiervan zijn opgenomen in de onderhoudsplanning. Energiebeheer: Dit is een onderdeel van Bedrijfs Interne Milieuzorg. De onderdelen die verplicht zijn vanuit Wet Milieubeheer zijn uitvoering van energieonderzoek en de toepassing van energiebesparingsmaatregelen of –voorzieningen die rendabel zijn. Medio 2008 zal de gemeente een herstart maken met energiebeheer. Vanwege capaciteitsgebrek is in de afgelopen jaren weinig aandacht gegeven aan dit onderwerp waardoor onduidelijk is of alle energiekosten die de gemeente betaald terecht zijn en of er geen bezuinigmogelijkheden zijn om de energiekosten te drukken. C. Overige beleidsaspecten 1. Functionaliteit Hiermee wordt bedoeld in welke mate het gebouw geschikt is voor de functie waarvoor ze wordt gebruikt. Het kan kapitaalsvernietiging zijn om te investeren in gebouwen die eigenlijk ongeschikt zijn voor de betreffende functie. 2. Esthetica De esthetische aspecten zijn vooral van belang voor gebouwen met een openbare publieksfunctie zoals bijvoorbeeld het Gemeentehuis. Dit stelt extra eisen aan beheer en onderhoud zoals materiaalkeuze en onderhoudsfrequentie. 3. Toegankelijkheid Voor bepaalde groepen gebouwen speelt de toegankelijkheid een belangrijke rol en zijn investeringen nodig om de toegankelijkheid te vergroten. Bij toekomstige verbouwingen en renovaties zal rekening gehouden worden met de toegankelijkheid.
4. Huidige Conditie De algemene conditie van de nieuwe of gerenoveerde gebouwen is uitstekend of goed. De meeste andere gebouwen zijn, waarin het verleden nog geen beleidskeuzes voor zijn gemaakt, in redelijke conditie. Er is geen grote mate van structureel achterstallig onderhoud. De conditie van de gebouwen zijn in bijlage A aangegeven. De eisen die gesteld worden om te voldoen aan het wettelijk kader bedragen gemiddeld 5% van het budget. Deze kunnen in de loop van de tijd toenemen ten gevolge van wijzigingen in de regelgeving.
5. Onderhoudsbudget Het huidige onderhoudsbudget zal structureel verhoogd dienen te worden om de gebouwen ook voor de toekomst in een redelijke / goede conditie te houden. Argumenten hiervoor zijn: 1. Sinds 2002 zijn de voorzieningen niet meer aangepast. Tevens zijn alle onderhoudsposten de herzien en aangepast naar het prijspeilniveau 4 kwartaal 2007. Gezien het aanbestedingsbeleid, waardoor bijna alle groot onderhoudswerkzaamheden onder een levering vallen, zijn alle investeringen die in 2002 geen onderdeel uit maakte van de storting, weer opgenomen in de onderhoudsvoorziening. Tevens is het aan te bevelen om de onderhoudsplanning jaarlijks te indexeren. 2. Het niet op peil houden van de conditie van de gebouwen levert op korte termijn een besparing op maar de rekening wordt dan doorgeschoven naar de toekomst. Renoveren is aanzienlijk duurder dan de conditie handhaven. 3. De wettelijke maatregelen leiden tot structureel hogere onderhoudsuitgaven. Deze zijn opgenomen in de onderhoudsplanning echter om te kunnen anticiperen op ontwikkelingen is het verstandig om de onderhoudsplanning met daaraan gerelateerd de uitgaven in een cyclus van 2 jaar te herzien.
6. Externe ontwikkelingen Wettelijk kader De wetgeving met betrekking tot bouwen en beheren van vastgoed is de laatste jaren door de overheid sterk aangescherpt. Het gevolg is dat het beheren en onderhouden van gebouwen aanzienlijk duurder is geworden. Deze trend blijft zich naar verwachting voortzetten. Duurzaam bouwen en beheren Duurzaamheid, milieu en energiebeheer gaan de komende jaren steeds meer aandacht krijgen en zijn van invloed op gebouwinvesteringen en onderhouds- en beheerkosten. 12
Commercieel exploiteren: Het commercieel exploiteren van sportaccommodaties is een landelijke trend. Uit ervaringen met deze vorm van exploiteren elders in het land en de voormalige gemeente Made is gebleken dat meer aandacht voor kwaliteitsborging een belangrijk punt is. Het risico is aanwezig dat de nieuwe beheerder gedurende de contractperiode vooral het rendement wil optimaliseren en dat onvoldoende geïnvesteerd wordt in kwaliteit, onderhoud, veiligheid, periodieke inspecties (installaties, legionella, enz.) en preventief onderhoudsbeleid. Om kapitaalsvernietiging te voorkomen dienen goede contractuele afspraken gemaakt te worden in geval dergelijke accommodaties commercieel geëxploiteerd worden. Het instrument van de conditiemeting, wat in de toekomst gebruikt gaat worden, is heel geschikt als onderlegger voor de exploitatiecontracten omdat de technische staat van de gebouwen en ook andere relevante criteria, vooraf objectief zijn vastgelegd en na een afgesproken periode ook weer objectief gemeten kan worden. Op basis van de conditie in de 0-situatie en de afgesproken conditie na de contractperiode kunnen partijen afspraken maken over het kwaliteitsniveau van de instandhouding. Ontwikkelingen nieuwbouw door projectontwikkelaars: Het beheren van gebouwen is geen kerntaak van de gemeente. Hierdoor zien we binnen de gemeente de tendens om panden die in principe gerenoveerd moeten worden af te stoten. Via een projectontwikkelaar of commercieel exploitant (zgn PPS-constructies) wordt er dan voor vervangende nieuwbouw gezorgd zodat diverse instellingen al dan niet maatschappelijk in hun huisvesting worden voorzien. Om voor deze oplossing te kiezen draagt de gemeente niet het volledige financiële risico van de ontwikkeling voor het desbetreffende pand. In de toekomst wordt er dan via een huurconstructie voor een bepaalde periode vastgelegd onder welke conditie het pand door de desbetreffende instantie kan worden gehuurd. Dit is een begrijpelijke ontwikkeling gezien de financiële situatie waarin de gemeente verkeerd en mede gelet op de kerntaken discussie die is ontstaan tijdens de optimaliseringslag. Echter dient dit wel over wogen te gebeuren om aan onze zorgplicht te kunnen voldoen zowel wettelijk als maatschappelijk. Een gemeente zonder gemeentelijke gebouwen is als een ridder te paard zonder zwaard, m.a.w. indien de gemeente geen vastgoed meer in beheer heeft zal het een kostbare zaak worden om te kunnen reageren op (maatschappelijke)ontwikkelingen binnen de gemeente. Inkoopbeleid Door middel van centrale inkoop en het afsluiten van meerjaren onderhoudscontracten voor bepaalde werkzaamheden of gebouwen kunnen mogelijk besparingen gerealiseerd worden. Dit sluit ook aan met de centrale inkoopgedachte van de gemeente Drimmelen. Echter op dit moment wordt zoveel mogelijk de werkzaamheden uitbesteed aan kern gebonden ondernemers. Hiermee wordt voldaan aan het collegeprogramma om zoveel mogelijk werkzaamheden te laten uitvoeren door lokale ondernemers. Wij zijn van mening dat op dit moment geen noodzaak aanwezig is om centrale onderhoudscontracten af te sluiten gezien de geringe financiële voordelen. Inbesteden / uitbesteden Beide trends komen voor in vastgoedbeheer. Het uitbesteden van taken is vooral te zien op gebied van scholenbeheer omdat steeds meer zelfstandige stichtingen ontstaan t.b.v. het onderwijs. Ook op gebied van sportaccommodaties komt uitbesteding of afstoting van taken voor in verband met privatisering. De ervaringen elders in het land leren dat privatiseren en uitbesteden van beheertaken niet per definitie tot kostenbesparing leiden. Er is ook weer een trend terug te signaleren in situaties waar uitbesteding te ver is doorgevoerd en gebrek aan coördinatie en uitstel van noodzakelijk onderhoud weer tot structurele kostenverhoging leidt. Het is van belang om af te wegen wat de voor- en nadelen zijn in de specifieke situatie. Op dit moment zijn alle middelen aanwezig binnen de afdeling Grondgebied om het vastgoed op een verantwoorde wijze te beheren. In zijn algemeenheid kan gezegd worden dat een goede centrale coördinatie van vastgoedbeheer van belang is om de kosten te kunnen beheersen. Omdat de beleidsmatige aspecten van vastgoedbeheer steeds belangrijker worden en de complexiteit toeneemt ten gevolge van ondermeer de wettelijke eisen en betrokkenheid van vele partijen, neemt de behoefte aan goede coördinatie toe. Uitbesteden komt vooral voor in situaties waarin diensten een groot uitvoerend apparaat hebben en waar sprake is van piekbelasting.
7. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting en conclusies Uitvoering beheer: 13
Sinds 1997 is in de gemeente Drimmelen sprake van planmatig onderhoud. Door de vernieuwbouw van het gemeentehuis is de afgelopen 2 jaar sprake van een matig onderbouwd meerjarig onderhoudsplan. Alleen het hoogstnoodzakelijke onderhoud is hierdoor uitgevoerd. Vanuit de verantwoordelijkheid van de gemeente, de eis van de provincie, de optimaliseringslag en de dagelijkse praktijk is de behoefte ontstaan aan een andere opzet van het meerjarig onderhoudsplan. Door te kiezen voor een andere opzet is het voor het gemeentebestuur mogelijk om wijzigingen in het beleid op vrij eenvoudige wijze financieel inzichtelijk te maken. Bestuurlijk en ambtelijk is dit van belang, omdat dan op basis van een te kiezen onderhoudsniveau, de benodigde budgetten voor gebouwonderhoud beter te beheren en inzichtelijk worden. Huidige technische staat van het vastgoed De huidige staat is redelijk tot goed met uitzondering van gebouwen waar in het verleden beleidsafspraken over gemaakt zijn om deze minimaal te onderhouden. Er zijn nog vele jonge gebouwen en gebouwen die recent gerenoveerd zijn. Van structureel achterstallig onderhoud is geen sprake. Wettelijk kader De toegenomen wettelijke eisen zijn als gevolg van rampen die zich de afgelopen jaren hebben voorgedaan aanzienlijk verscherpt. Alle gebouwen voldoen aan deze eisen, echter is de verwachting dat in de toekomst extra investeringen nodig zullen zijn wat ook een structurele toename van de onderhoudslasten zal betekenen. Het wettelijk kader is een geïntegreerd onderdeel van het onderhoudsbeleid vanwege de nauwe verwevenheid met de uit te voeren werkzaamheden. Strategische keuzes Strategische keuzes hebben met name betrekking op de vraag welke gebouwen in eigen beheer blijven en op welk kwaliteitsniveau en voor welke periode handhaving gewenst is. In bijlage A is per gebouw een voorzet gegeven met betrekking tot de gewenste conditie die gehandhaafd dient te worden gezien de functie van het gebouw. Verder is een voorzet gedaan m.b.t. strategisch keuzes per gebouw waarbij een onderscheid is gemaakt in: 1. Beheer op lange termijn 2. Sober en doelmatig 3. Wind- en waterdicht Onderhoudsbudget Het onderhoudsbudget zal structureel verhoogd dienen te worden om de gebouwen ook voor de toekomst in een redelijke / goede conditie te houden. Het in stand houden van de conditie is aanzienlijk goedkoper dan vervroegd renoveren. Argumenten hiervoor zijn weergegeven in punt 5. Tevens zal er een herziening van de afbakening van taken, verantwoordelijkheden en kostenverdeling moeten plaats vinden bij gebouwen die door derden worden geëxploiteerd. Organisatie en uitvoering De complexiteit van beheer en onderhoud is toegenomen mede door de verscherpte wettelijke eisen. Deze vereist meer coördinatie en overleg met alle betrokken partijen. Gezien het bovenstaande is vanuit het oogpunt van gebouwenbeheer wenselijk dat er bij projecten waarbij sprake is van nieuwbouw gemeentelijke gebouwen zij eerder bij het project worden betrokken om eventuele extra uitgaven vanuit de onderhoudsgelden te voorkomen en om het gebouw te laten voldoen aan de dan geldende wetgeving.
Aanbevelingen 1. 2. 3. 4. 5.
6 7
Het maken van strategische keuzes met betrekking tot kwaliteitsniveau en periode van handhaving van de betreffende gebouwen. Zie bijlage A. Besluitvorming over structurele verhoging van het onderhoudsbudget. Zie bijlage B. Herziening van de onderhoudsbudgetten in een cyclus van 2 jaar. Taken, verantwoordelijkheden en kostenverdeling bij de verschillende marktpartijen goed vastleggen. De coördinatie van onderhoudswerkzaamheden in eigen beheer uitvoeren evenals de meer complexe onderhoudswerkzaamheden. Onderhoudspieken op uitvoerend niveau lenen zich mogelijk voor uitbesteding. Opbrengsten van de af te stoten gebouwen ten gunste brengen van de onderhoudsgelden Onderhoudsvoorziening jaarlijks te indexeren conform opgave van Elsevier Beheer en Onderhoudskosten.
14
Bijlage A
Gemeentelijke gebouwen: 6.120.010 Huisvesting (brandweer)
Brandweerkazerne
Nieuwelaan 14, Made
MDNG02
uitstekend
€
9.000,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Medio 2005 is er een nieuwe kazerne gebouwd, het gebouw is derhalve in een goede staat en zal in de komende jaren geen grote investering nodig zijn om het gebouw in goede staat te houden. Doordat de gegevens van de brandweerkazerne nog niet in ons bezit zijn hebben wij een gemiddelde storting voor 10 jaar van € 9.000,00 opgenomen in het gebouwen beheerssysteem.
6.120.010 Huisvesting (brandweer)
Brandweerkazerne
Zeggelaan 131, Terheijden
TDNG04
goed
€
3.200,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: De brandweerkazerne in Terheijden maakt onderdeel uit van het gebouw tbv Milieustraat. Het gedeelte van het gebouw waar de kazerne is gehuisvest verkeert in goede staat.
6.721.020 Kca
Milieustraat Terheijden
Zeggelaan 133, Terheijden
TDNG04
goed
MDNG01
uitstekend
zie beheer op lange termijn gemeentewerk en/brandweer
Toelichting gebouwbeheer: Het kca-gebouw zoals omschreven in de begroting worden de opstallen bedoeld van de milieustraat.
7.030.000 Gemeentehuis
Permanente huisvesting
Park 1, Made
€ 45.000,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: In november 2007 zijn de renovatie en het gemeentehuis opgeleverd. Tijdens de renovatie zijn echter niet de buitengevels van de oudbouw gerenoveerd. Om deze renovatie uit te kunnen voeren is er een bedrag van € 200.000,00 nodig. Dit is niet opgenomen in het gebouwen beheerssysteem.
7.220.000 Gemeentewerf
Gemeentewerf Made
Kerkdijk 5e, Made MDNG07
goed
€
9.674,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in goede staat van onderhoud.
15
Klokken en Uurwerken: 6.210.200 Klokken en uurwerken
Carillon kantoor Volksbelang
Nieuwstraat 2, Made
MUUR01
goed
€
867,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Het carillon behoort in onze beleving niet tot een kerntaak van de gemeente. Dit is een uitvloeisel van een wet van Napoleon uit 1789, die vond dat kerktorens een militaire functie hadden (uitkijkpost) en bij calamiteiten ook door de burgerlijke overheid moesten worden gebruikt (als alarmklok, maar ook als schuilplaats bij hoog water). Dus was het logisch dat de gemeente voor het onderhoud van die torens en de desbetreffende uurwerken opdraaide. Echter in 1830 is de wet van Napoleon uit 1789 alweer teruggedraaid zodat er geen wettelijke grondslag meer is om kerktorens en de daarbij behorende klokken, uurwerken te onderhouden. Gezien het bovenstaande is het daarom wenselijk om de torens en de daarbij behorende uurwerken over te dragen aan de eigenaar/kerkbestuur van de desbetreffende toren en/of gebouwen. Indien men dit besluit dient men zich wel te realiseren dat men over de uurwerken en met name het carillon geen zeggenschap meer heeft en het gemeentebestuur dus geen invloed meer kan uit oefenen op een karakteristiek onderdeel van de samenleving in de kern Made. Denk hierbij aan koninklijke aangelegenheden.
6.210.200 Klokken en uurwerken
Uurwerk Blasiuskerk Made
Zuideindsestraat 3, Made
MUUR02
slecht
€
-
sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Het uurwerk is komen te vervallen ivm herontwikkeling van de Blasiuskerk. Het uurwerk is inmiddels verwijderd. De aanwezige luidklok is opgeslagen op de gemeentewerf te Made ivm mogelijke herbestemming
6.210.200 Klokken en uurwerken
Uurwerk Bernarduskerk Made
Kerkstraat 8, Made
Uurwerk N.H. kerk Made
Uurwerk N-H kerk Drimmelen
MUUR03
redelijk
€
304,00 sober en doelmatig
Lucia Eijckenstraat 2, Made MUUR04
goed
€
625,00 sober en doelmatig
Herengracht 28, Drimmelen
goed
€
354,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Zie omschrijving Carillon.
6.210.200 Klokken en uurwerken Toelichting gebouwenbeheer: Zie omschrijving Carillon.
6.210.200 Klokken en uurwerken
DUUR01
Toelichting gebouwenbeheer: Zie omschrijving Carillon.
16
6.210.200 Klokken en uurwerken
Uurwerk Dorpsstraat Drimmelen
Dorpsstraat, Drimmelen
DUUR02
slecht
€
152,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: De klok in Drimmelen is zgn stationsklok welke bevestigd is aan straatverlichting in Drimmelen. Klok wordt gerenoveerd conform collegebesluit 02007-1557
6.210.200 Klokken en uurwerken
Uuurwerk Adelstraat
Bushalte
slecht
€
goed
€
-
sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: De klok is komen te vervallen conform collegebesluit 02007-1557.
6.210.200 Klokken en uurwerken
Uurwerk Heilige Antonius Abt
Marktstraat 2, Terheijden
TUUR01
263,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Klokken en uurwerken zijn eigendom van de desbetreffende kerkelijke gemeenschap. Jaarlijks ontvangen de kerkbesturen een bijdrage in de onderhoudskosten.
6.210.200 Klokken en uurwerken
Uurwerk R.K. Gummarus
Dorpsstraat 58, Wagenberg
WUUR01
goed
€
303,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Klokken en uurwerken zijn eigendom van de desbetreffende kerkelijke gemeenschap. Jaarlijks ontvangen de kerkbesturen een bijdrage in de onderhoudskosten.
6.210.200 Klokken en uurwerken
Uurwerk N.H.-kerk Hooge Zwaluwe
Raadhuisstraat 3, Hooge Zwaluwe HUUR01
goed
€
263,00 sober en doelmatig
Uurwerk Heilige Willibrordus
Kerkdijk 1a, Hooge Zwaluwe
goed
€
263,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Zie omschrijving Carillon.
6.210.200 Klokken en uurwerken
HUUR02
Toelichting gebouwenbeheer: Klokken en uurwerken zijn eigendom van de desbetreffende kerkelijke gemeenschap. Jaarlijks ontvangen de kerkbesturen een bijdrage in de onderhoudskosten.
17
6.210.200 Klokken en uurwerken
Uurwerk Heilige Johannes de Dooper kerk
Plantsoen, Lage Zwaluwe
LUUR02
goed
€
540,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Klokken en uurwerken zijn eigendom van de desbetreffende kerkelijke gemeenschap. Jaarlijks ontvangen de kerkbesturen een bijdrage in de onderhoudskosten.
Openbare Scholen: 6.421.000 OBS 't Klaverblad,
OBS 't Klaverblad,
Fort 3, Drimmelen DSCH01
goed
€
7.850,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: In het gebouwenbeheerssysteem is OBS 't Klaverblad en dorpshuis 't Klaverblad samengevoegd doordat ze gehuisvest zijn in hetzelfde pand. Het pand is in 1998 opgeleverd verkeert nog in een goede staat en om het zo te houden zullen in de toekomst een aantal groot onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd moeten worden.
6.421.000 Huisvesting openbaar onderwijs OBS De Windhoek
Abstlaan 15, Terheijden
TSCH03
matig
€
-
beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Momenteel wordt OBS de Windhoek gerenoveerd en uitgebreid tot brede school gereed medio 2009.
Bijzondere scholen: Voor deze gebouwen heeft de gemeente alleen verplichtingen m.b.t. groot onderhoud, contractonderhoud is ondergebracht bij de desbetreffende schoolbesturen.
6.423.000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
RKBS Stuifhoekschool
Norbartstraat 55, Made
MSCH03
goed
€
-
beheer op lange termijn
RKBS Den Duin
Fazantenlaan 42, Made
MSCH01
goed
€
-
beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Het gebouw verkeert in goede staat.
6.423.000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
Toelichting gebouwenbeheer: Ivm vernieuwbouw gemeentehuis zijn in het verleden afspraken gemaakt met Dhr. G. Neefs om de werkzaamheden aan het schoolplein door te schuiven naar 2007/2008. Het grootste probleem aan het schoolplein is het constant vol lopen van de kuil met rioolwater bij hevige regenval. Er is aan openbare werken een richtprijs gevraagd voor het renoveren van het schoolplein. hiervoor is een bedrag benodigd van € 48.000,-- excl. Btw. Verder staat voor 2008 een dakrenovatie gepland en tevens wat herstelwerkzaamheden aan het metselwerk. Verder is de school in een goede onderhoudsstaat.
18
6.423.000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
RKBS Lage Weide
Julianastraat 1, Made
MSCH02
goed
€
-
beheer op lange termijn
€
-
beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Het schoolgebouw is opgeleverd medio oktober/november 2001 hierdoor zijn er de komende jaren geringe onderhoudskosten te verwachten.
6.423.000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
RKBS De Zeggewijzer
Biezelaar 59, Terheijden
TSCH01
redelijk
Toelichting gebouwenbeheer: Ivm vernieuwbouw gemeentehuis zijn in het verleden afspraken gemaakt met Dhr. G. Neefs om de werkzaamheden aan het schoolgebouw door te schuiven naar 2009. In het kader van werk met werk maken is er besloten om de dakwerkzaamheden te combineren met het vervangen van de kozijnen zodat de overlast tot een minimum worden beperkt. Tevens zal tijdens het groot onderhoud ook een aantal aanpassingen in het gebouw worden uitgevoerd in het kader van het I.H.P.
6.423.000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
RKBS De Zonzeel
Mr. Aalberssestraat 15, Terheijden
TSCH02
RKBS De Elsenhof
van de Elzenplein WSCH01 17, Wagenberg
slecht
€
-
beheer op lange termijn
redelijk
€
-
beheer op lange termijn
€
-
wind en water dicht
€
-
wind en water dicht
Toelichting gebouwenbeheer: Wordt meegenomen in planontwikkeling Oranjeplein.
6.423.000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6423000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
PCBS Frederik Hendrik
Julianastraat 37, Hooge Zwaluwe
HSCH01
redelijk
Toelichting gebouwenbeheer: Wordt meegenomen in plan ontwikkeling bredeschool Hooge Zwaluwe.
6.423.000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
RKBS St. Jan
Burg. HSCH02 Godwaldtstraat 24, Hooge Zwaluwe
redelijk
Toelichting gebouwenbeheer: Wordt meegenomen in plan ontwikkeling bredeschool Hooge Zwaluwe.
19
6.423.000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
RKBS Willibrordus
Pastoor van LSCH02 Hooydonklaan 2-4, Lage Zwaluwe
goed
€
-
beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.443.000 Huisvesting voortgezet onderwijs RKVO Dongemondcollege
Kempstraat 15, Made
MSCH04
goed
€
-
beheer op lange termijn
Nieuwstraat 8, Lage Zwaluwe
LSCH01
goed
€
-
beheer op lange termijn
redelijk
€
22.000,00 beheer op lange termijn
redelijk
€
8.000,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Volgens afdeling MA is er geen onderhoudsverplichting voor de gemeente.
6.423.000 Huisvesting bijzonder basisonderwijs
PCBS 't Rietland
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
Sport accommodaties: 6.530.100 Sporthal De Amerhal
Sportaccommodatie
Lignestraat 58, Made
MSPO06
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.530.110 Sporthal Driedorp Wagenberg
Sportaccommodatie
Kerkstraat 11, Wagenberg
WSPO01
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
20
6.530.120 Gymnastieklokaal Romboutstraat
Gymzaal
Romboutstraat 80, MSPO09 Made
slecht
€
5.400,00 wind en water dicht
Julianastraat 1, Made
goed
€
1.200,00 beheer op lange termijn
slecht
€
5.200,00 wind en water dicht
Toelichting gebouwenbeheer: Er zijn onderhandelingen gaande om het pand te verkopen aan Ahrendse.
6.530.121 Gymnastieklokaal Lage Weide
Gymzaal
MSCH02A
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.530.130 Gymnastieklokaal Terheijden
Gymzaal
Mr. Aalbersestraat TSPO02 15, Terheijden
Toelichting gebouwenbeheer: Gymzaal maakt eventueel onderdeel uit van Oranje Plein. Voorlopige renovatiekosten in beeld gebracht met behoud van bruto vloeroppervlak & bruto inhoud. Geraamde renovatie kosten bedragen € 370.000,00 (excl. Btw)
6.530.140 Gymnastieklokaal 't Nieuwlandt
Sportzaal 't Nieuwlandt
Weth. LSPO01 Dubbelmanstraat 54, Lage Zwaluwe
redelijk
€
7.184,00 wind en waterdicht
Toelichting gebouwenbeheer: Sportzaal maakt onderdeel uit van de plannen Lage Zwaluwe West. Er wordt alleen onderhoud uitgevoerd om het gebouw zgn. wind en waterdicht te houden en de wettelijk verplichte controles aan diverse installaties.
6.531.001 De Schietberg voetbal accommodatie
Kleedgebouw voetbal-honkbal
Schietberglaan 14, MSPO03 Made
slecht
€
5.200,00 beheer op lange termijn
slecht
€
2.000,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Kleedruimten zijn nodig aan groot onderhoud (renovatie) toe, met mogelijke herinrichting van ruimte.
6.531.001 De Schietberg voetbal accommodatie
Kleedgebouw tribune-voetbal
Schietberglaan 12, MSPO04 Made
Toelichting gebouwenbeheer: Kleedruimten zijn nodig aan groot onderhoud (renovatie) toe, met mogelijke herinrichting van ruimte.
21
6.531.002 De Schietberg hockey accommodatie
Kleedgebouw handbal-hockey
Schietberglaan 60, MSPO02 Made
redelijk
€
redelijk
€
1.400,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.531.004 De Schietberg tennis accommodatie
Kleedgebouw tennis
Schietberglaan 90, MSPO01 Made
750,00 wind en water dicht
Toelichting gebouwenbeheer: Er ligt een verzoek van MTV op de kleedruimten over te nemen van de gemeente. Gezien de kleedruimten onderdeel uitmaken van het kantinegebouw heeft gebouwenbeheer geen bezwaar.
6.531.004 De Schietberg tennis accommodatie
Opslag tennis
Schietberglaan 80, MSPO05 Made
redelijk
€
50,00 beheer op lange termijn
redelijk
€
1.500,00 sober en doelmatig
redelijk
€
341,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
Rijksmonumenten: 6.541.000 Rijksmonumenten
Molen de "Arend"
Molenstraat 40, Terheijden
TMOL01
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.541.000 Rijksmonumenten
Toren N.H. kerk
Lucia Eijckenstraat MTOR01 2, Made
Toelichting gebouwbeheer: Het onderhouden van de toren behoort in onze beleving niet tot een kerntaak van de gemeente. Dit is een uitvloeisel van een wet van Napoleon uit 1789, die vond dat kerktorens een militaire functie hadden (uitkijkpost) en bij calamiteiten ook door de burgerlijke overheid moesten worden gebruikt (als alarmklok, maar ook als schuilplaats bij hoog water). Dus was het logisch dat de gemeente voor het onderhoud van die torens en de desbetreffende uurwerken opdraaide. Echter in 1830 is de wet van Napoleon uit 1789 alweer teruggedraaid zodat er geen wettelijke grondslag meer is om kerktorens en de daarbij behorende klokken, uurwerken te onderhouden. Gezien het bovenstaande is het daarom wenselijk om de torens en de daarbij behorende uurwerken over te dragen aan de eigenaar/kerkbestuur van de desbetreffende toren en/of gebouwen. Indien men dit besluit dient men zich wel te realiseren dat men over de uurwerken en torens geen zeggenschap meer heeft en het gemeentebestuur dus geen invloed meer kan uit oefenen op een karakterastiek onderdeel van de samenleving in de gemeente Drimmelen. Denk hierbij aan koninklijke aangelegenheden.
22
6.541.000 Rijksmonumenten
Toren (dakruiter) N-H kerk
Herengracht 28, Drimmelen
DTOR01
goed
€
1.500,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwbeheer: Het onderhouden van de toren behoort in onze beleving niet tot een kerntaak van de gemeente. Dit is een uitvloeisel van een wet van Napoleon uit 1789, die vond dat kerktorens een militaire functie hadden (uitkijkpost) en bij calamiteiten ook door de burgerlijke overheid moesten worden gebruikt (als alarmklok, maar ook als schuilplaats bij hoog water). Dus was het logisch dat de gemeente voor het onderhoud van die torens en de desbetreffende uurwerken opdraaide. Echter in 1830 is de wet van Napoleon uit 1789 alweer teruggedraaid zodat er geen wettelijke grondslag meer is om kerktorens en de daarbij behorende klokken, uurwerken te onderhouden. Gezien het bovenstaande is het daarom wenselijk om de torens en de daarbij behorende uurwerken over te dragen aan de eigenaar/kerkbestuur van de desbetreffende toren en/of gebouwen. Indien men dit besluit dient men zich wel te realiseren dat men over de uurwerken en torens geen zeggenschap meer heeft en het gemeentebestuur dus geen invloed meer kan uit oefenen op een karakterastiek onderdeel van de samenleving in de gemeente Drimmelen. Denk hierbij aan koninklijke aangelegenheden.
6.541.000 Rijksmonumenten
Toren N-H kerk
Raadhuisstraat 3, HTOR01 Hooge Zwaluwe
goed
€
1.500,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwbeheer: Het onderhouden van de toren behoort in onze beleving niet tot een kerntaak van de gemeente. Dit is een uitvloeisel van een wet van Napoleon uit 1789, die vond dat kerktorens een militaire functie hadden (uitkijkpost) en bij calamiteiten ook door de burgerlijke overheid moesten worden gebruikt (als alarmklok, maar ook als schuilplaats bij hoog water). Dus was het logisch dat de gemeente voor het onderhoud van die torens en de desbetreffende uurwerken opdraaide. Echter in 1830 is de wet van Napoleon uit 1789 alweer teruggedraaid zodat er geen wettelijke grondslag meer is om kerktorens en de daarbij behorende klokken, uurwerken te onderhouden. Gezien het bovenstaande is het daarom wenselijk om de torens en de daarbij behorende uurwerken over te dragen aan de eigenaar/kerkbestuur van de desbetreffende toren en/of gebouwen. Indien men dit besluit dient men zich wel te realiseren dat men over de uurwerken en torens geen zeggenschap meer heeft en het gemeentebestuur dus geen invloed meer kan uit oefenen op een karakterastiek onderdeel van de samenleving in de gemeente Drimmelen. Denk hierbij aan koninklijke aangelegenheden.
6.541.100 Oudheidkunde (Rijksmonument) Heemkundekring "Willem Snickerieme" Raadhuisstraat 5, HDNG01 Hooge Zwaluwe
matig
€
2.400,00 sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Er zijn onderhandelingen gaande om het gebouw af te stoten aan het monumentenfonds brabant met daaraan verbonden een aantal bindende voorwaarden. Bij het niet afstoten dient men er rekening mee te houden dat de renovatie van het pand een grote investering nodig is.
Recreatie: 6.560.050 Jachthaven Terheijden
Bierkelder
Marktstraat, Terheijden
TDNG03
matig
€
2.000,00 wind en water dicht
Toelichting gebouwenbeheer: Het gebouw afstoten, en de voorziening van de haven in combinatie met voorzieningen voor de horeca opnemen in het plan kleine schans.
23
6.560.330 Overige recreatie
Informatiekiosk haven
Schans, Terheijden
TDNG05
slecht
€
500,00 wind en water dicht
Toelichting gebouwenbeheer: Het gebouw afstoten, en de horeca voorziening van de haven in combinatie met voorzieningen haven opnemen in het plan kleine schans.
Multiculturele centra: 6.630.010 Sociaal Cultureel Centrum "De Mayboom"
Multicultureel Centrum
Kerkstraat 10, Made
MGEM01
goed
€
14.500,00 beheer op lange termijn
€
14.500,00 beheer op lange termijn
goed
€
8.000,00 beheer op lange termijn
redelijk
€
935,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwen beheer: Het gebouw wordt geëxploiteerd door Sportijn. In de huurovereenkomst zijn de navolgende afspraken gemaakt: - buitenzijde van het gebouw wordt onderhouden door de gemeente; - binnenzijde van het gebouw wordt onderhouden door Sportijn exclusief vervangingsonderhoud dit wordt uitgevoerd door de gemeente.
6.630.011 Ontmoetingscentrum "De Cour" Multicultureel Centrum
Marktstraat 6, Terheijden
TGEM02
goed
Toelichting gebouwenbeheer: Het gebouw wordt geëxploiteerd door Sportijn. In de huurovereenkomst zijn de navolgende afspraken gemaakt: - buitenzijde van het gebouw wordt onderhouden door de gemeente; - binnenzijde van het gebouw wordt onderhouden door Sportijn exclusief vervangingsonderhoud dit wordt uitgevoerd door de gemeente.
6.630.020 Gemeenschapshuis Drimmelen Dorpshuis Drimmelen 't Klaverblad
Fort 1, Drimmelen DGEM01
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud. In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.630.021 Gemeenschapshuis Wilhelminastraat Made
Duivenclub "Baanbreker"
Wilhelminastraat 2, Made
MGEM02
Toelichting gebouwenbeheer: In principe staat het gebouw op de nominatie om te worden afgestoten.
24
6.630.022 Gemeenschaphuis "Plexat" Wagenberg
"Plexat"
Kerkstraat 22, Wagenberg
WGEM01
redelijk
€
3.500,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Doordat er in het verleden nieuwbouw ontwikkelingen zijn geweest, is het onderhoudsniveau wat gedaald waardoor er de komende jaren een inhaalslag gedaan moet worden om het onderhoudsniveau weer op het gewenste peil te krijgen.
6.630.025 Gebouw vm politiebureau Terheijden
SKD / SLOT
Oranjeplein 5, Terheijden
TDNG01
slecht
€
2.000,00 wind en water dicht
Plantsoen 8-10, Lage Zwaluwe
LGEM01
slecht
€
8.000,00 wind en water dicht
Toelichting gebouwenbeheer: Maakt onderdeel uit van het plan Oranjeplein.
6.630.026 Gemeenschapshuis "den Domp" Gemeenschapshuis "den Domp" L. Zwaluwe
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand is in een slechte staat. De afgelopen 2 jaar is het pand wind en water dicht gehouden ivm ontwikkelingen Lage Zwaluwe West. Vooral electrotechnisch en werktuigbouwkundig zijn vele aanpassingen nodig om het gebouw te laten voldoen aan de regelgeving. Tevens is de inrichting sterk verouderd en om het gebouw voor verhuur weer geschikt te maken zal het gehele pand gerenoveerd moeten worden.
6.630.027 Gemeenschapshuis "de Zonzeel" H. Zwaluwe
Dorpshuis "de Zonzeel"
Poolsestraat 13, Hooge Zwaluwe
HGEM01
goed
€
6.000,00 beheer op lange termijn
goed
€
2.637,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud . In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.630.022 Gemeenschapshuis Zuideindsestraat Made
Omnium college/Muziekschool
Zuideindsestraat 1, Made
MSCH07
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud . In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
25
Jeugd en Kinderopvang: 6.630.100 Jeugd-, en jongerenwerk
t Jonck
Plukmadestraat 2, MSCH09 Made
goed
€
1.500,00 beheer op lange termijn
goed
€
1.500,00 beheer op lange termijn
goed
€
1.900,00 beheer op lange termijn
goed
€
3.500,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud . In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.650.000 Kinderdagopvang
Naschoolse opvang "Twister"
Lucia Eijckenstraat MSCH10 76, Made
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud . In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.650.010 Peuterspeelzaalwerk
Peuterspeelzaal "de Madelief"
Lucia Eijckenstraat MSCH08 78, Made
Toelichting gebouwenbeheer: Het pand verkeert in redelijke staat van onderhoud . In de toekomst zijn er een aantal groot onderhoudswerkzaamheden gepland.
6.650.010 Peuterspeelzaalwerk
Peuterspeelzaal "'t Brakkensoosje"
Abtslaan 15a, Terheijden
TSCH05
Toelichting gebouwenbeheer: Ivm met de uitbreiding van het Windhoek en de daarmee de benodigde koppeling met de peutersoos is er in 2008 een bedrag benodigd van € 65.000,00. In het kader van werk met werk maken zal tijdens de uitvoeringswerkzaamheden aan de Windhoek groot onderhoud werkzaamheden uitgevoerd worden aan de peutersoos.
Openbare Bibliotheken: 6.510.000 Stichting bibliotheek Drimmelen Openbare bibliotheek
Brabantstraat 23, Terheijden
TDNG02
slecht
€
4.950,00 wind en water dicht
Toelichting gebouwenbeheer: Wordt meegenomen in plan Oranjeplein
26
Overige gemeentelijke gebouwen: 6.211.050 Verkeersregelinstallatie
Garage t.b.v. verkeerslichten
Batterij, Drimmelen
DDNG02
goed
€
40,00 wind en water dicht
Toelichting gebouwenbeheer: In de garage is een installatie aanwezig voor de verkeerslichten installatie van de Batterij. In principe is er geen noodzaak om de garage in ons bezit te houden ivm de verkeersinstallatie. Er ligt een bod (van huurder) voor de koop van de garage voor een bedrag van € 7.000,00 k.k. en deze heeft geen bezwaar dat de verkeersinstallatie in de garage blijft zitten. Gezien het bovenstaande lijkt het gebouwenbeheer verstandig om het bod te accepteren en de garage aan de huurder te verkopen en t.z.t. in overweging te nemen om de verkeerslichten installatie te verplaatsen. Bij het bovenstaande dient men rekening te houden met het feit dat O.W. doende is het kruispunt rond de verkeerslichten her in te richten ivm verkeersveiligheid en parkeergelegenheid.
6.221.000 Industriehaven
Opslagruimte Rijkspolitie te water
Biesboschweg (ongen.), Drimmelen
DDNG03
goed
€
39,00 wind en water dicht
Toelichting gebouwenbeheer: Bij de oude jachthaven staat een opslagruimte die gebruikt wordt door de rijkspolitie te water voor opslag van oliën en vetten. Het facaliteren van de politie is geen kerntaak van de gemeente en ons voorstel is dan ook om de opslag (groot 2,5x3) voor een symbolisch bedrag van € 1,00 over te dragen aan de rijksgebouwen dienst.
6.530.010 Zwembad Het Puzzelbad
Zwembad 't Puzzelbad
Mr. Aalbersestraat TZWEM01 13, Terheijden
slecht
€
1.102,00 wind en water dicht
€
1.102,00 beheer op lange termijn
Toelichting gebouwenbeheer: Wordt onderhouden door sportfondsen. Er zijn ontwikkelingen gaande in combinatie met gymzaal De Zonzeel.
6.530.010 Zwembad de Randoet
Randoet
Stuivezandsestraa MZWEM01 t
redelijk
Mortuarium
Leeuwerikstraat 25, Made
slecht
Toelichting gebouwenbeheer: Wordt onderhouden door sportfondsen.
6.724.010 Begraafplaats Leeuwerikstr. Made
MDNG05
sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Er zijn inmiddels overleggen gestart door de wethouder voor een eventuele overname door een markt partij.
27
6.724.010 Begraafplaats Leeuwerikstr. Made
Kantoor mortuarium
Leeuwerikstraat 25, Made
MDNG06
redelijk
sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Er zijn inmiddels overleggen gestart door de wethouder voor een eventuele overname door een markt partij.
Woningen: 6.820.000 Woningbouw
Woning (mevr. Buijs)
Hoofdstraat 37, Terheijden
0 slecht
sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Het beheer van woningen behoort niet tot een kerntaak van de gemeente. Voorstel is dan ook om de woning te verkopen. Woning is in middels getaxeerd. Verkoop woning wordt getaxeerd € 260.000 vrij van huur en in verhuurde staat € 229.000.
6.820.000 Woningbouw
Woning (fam. Mureau)
Prinsenpolderstraa TWON01 t 21, Made
goed
Toelichting gebouwenbeheer: Het beheer van woningen behoort niet tot een kerntaak van de gemeente. Voorstel is dan ook om de woning te verkopen. Woning is in middels getaxeerd. Verkoop woning wordt getaxeerd € 460.000 vrij van huur en in verhuurde staat € 156.000.
6.820.000 Woningbouw
Woning (fam. Bijl)
Raadhuisstraat 32, MWON02 Hooge Zwaluwe
goed
sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Het beheer van woningen behoort niet tot een kerntaak van de gemeente. Voorstel is dan ook om de woning te verkopen. Woning is in middels getaxeerd. Verkoop woning wordt getaxeerd € 220.000 vrij van huur en in verhuurde staat € 75.000.
6.822.201 Woonwagencentrum Wagenberg
Bergingen woonwagens (5 st.)
Vogelstraat 44-52, Niet aanwezig goed Wagenberg
sober en doelmatig
Toelichting gebouwenbeheer: Er is inmiddels een overleg gestart door de wethouder met een woningbouw vereniging om het woonwagenpark over te dragen.
28
Bijlage B:
Omschrijving per gebouw catagorie Huidige storting (Uitgangspunt storting 2002 excl. investeringen (zie punt 5))
Totaal gemiddeld per jaar Incl Btw
Gemeentelijke gebouwen
€
76.743,00
Klokken en Uurwerken
€
4.306,00
Openbare scholen
€
12.670,00
Bijzondere scholen
€
128.319,00
Sportaccomodaties
€
81.890,00
Rijksmonumenten
€
15.740,00
Recreatie
€
1.630,00
Multiculturele centra
€
127.262,00
Jeugd en Kinderopvang
€
7.597,00
Openbare bibliotheken
€
7.213,00
Overige gemeentelijke gebouwen
€
2.418,00
Woningen
€
4.549,00
Storting perjaar
€
470.337,00
29
Omschrijving per gebouw catagorie Onderhoud 2008-2017 (Uitgangspunt huidig vastgoedbestand incl. investeringen (zie punt 5))
Totaal gemiddeld per jaar Incl Btw
Gemeentelijke gebouwen
€
97.406,37
Klokken en Uurwerken
€
6.795,50
Openbare scholen
€
44.261,22
Bijzondere scholen
€
171.022,99
Sport accomodaties
€
207.023,99
Rijksmonumenten
€
39.059,26
Recreatie
€
5.473,05
Multiculturele centra
€
284.582,35
Jeugd en kinderopvang
€
51.430,49
Openbare bibliotheek
€
1.820,70
Overige gemeentelijke gebouwen
€
20.292,62
Woningen
€
7.909,81
Storting per jaar
€
937.078,35
Opgenomen zijn: * renovatie kosten gemeenschapshuis “Den Domp” (€ 1.017.000 incl. Btw); * renovatie kosten Willem Snickerime (gemeentehuis Hooge Zwaluwe) ( € 490.000,00 incl. Btw) indicatief; * renovatie kosten gymzaal Terheijden (€ 435.000,00 incl. Btw). Exclusief: * nieuwbouw kosten kiosk haven Terheijden * leien vervanging gemeentehuis (indicatief)
€ 160.000,00 € 200.000,00
30
Omschrijving per gebouw catagorie Onderhoud 2008-2017 (Uitgangspunt vastgoedbestand conform visie bijlage A incl. investeringen (zie punt 5))
Totaal gemiddeld per jaar Incl Btw
Gemeentelijke gebouwen
€
92.264,97
Klokken en Uurwerken
€
3.595,90
Openbare scholen
€
44.261,22
Bijzondere scholen
€
171.022,99
Sport accomodaties
€
167.641,80
Rijksmonumenten
€
20.279,70
Recreatie
€
868,22
Multiculturele centra
€
172.438,18
Jeugd en kinderopvang
€
728 .0 91, 19
Openbare bibliotheek
€
1.820,70
Overige gemeentelijke gebouwen
€
2.249,37
Woningen
€
217,65
Storting per jaar
€
728.091,19
Exclusief: * nieuwbouw kosten kiosk haven Terheijden * leien vervanging gemeentehuis (indicatief)
€ 160.000,00 € 200.000,00
31
Bijlage B Financieel overzicht visie A vastgesteld conform collegebesluit van 14 mei 2008 regnr: AGPoo1818/08int00299 Storting conform visie A 2008-2017 Beginstand voorziening per 31-12-2007 Claims op beginstand: Onderhoud OBS Windhoek € 75.000,00 Onderhoud VO Dongenmondcollege € 35.000,00 Inzet beginstand voorziening uitgezet in een periode van 10 jaar
€ 728.091,19 € 367.000,00
€ 25.700,00
Opbrengst panden (getaxeerd in verhuurde staat) Woning prinsenpolderstraat 21 Made Woning Raadhuisstraat 32 Hooge Zwaluwe Raadhuistraat 5 Hooge Zwaluwe (Willem Snickerime) Woning Hoofdstraat 37 Terheijden Wilhelminastraat 2 Made (Duivenclub) Batterij Drimmelen (garage)
€ 156.000,00 € 75.000,00 € 225.000,00 € 229.000,00 € 55.000,00 € 7.000,00
Opbrengst conform taxatie rapporten in periode van 10 jaar
€ 74.700,00
-/-
€ 25.700,00
-/-
€ 71.775,66
-/-
€ 430.721,00
Boekwaarde opgenomen in de begroting: Woning prinsenpolderstraat 21 Made Woning Hoofdstraat 37 Terheijden
€ 22.931,77 € 6.311,62
Totaal opbrengst woningen min boekwaarde in periode van 10 jaar Huidige storting in de voorziening
Aanpassing storting voor een periode van 2 jaar
€ 71.775,66
€ 199.944,43
32
Bijlage C Opbrengsten (indicatief): Omschrijving Woning Prinsenpolderstraat 21 Made Woning Raadhuisstraat 32 Woning Hoofdstraat 37 Raadhuistraat 5 Hooge Zwaluwe (Heemkundekring Willem Snickerime) Wilhelminastraat 2 Made (Duivenclub) Markstraat Terheijden (Bierkelder/Kantoor Havenmeester) Batterij Drimmelen (garage) Nieuwstraat 2 Made (voormalig gemeentehuis) Plantsoen 12 Lage Zwaluwe (Den Domp) opbrengst tbv breedeschool Lage Zwaluwe Leewerikstraat Made (mortuarium) Woonwagencentrum Wagenberg Schietberg, Made (kleedlokaal tennis) Romboutstraat, Made (gymzaal) Havenkade, Drimmelen (opslag politie) Uurwerken diverse kerken Torens van N.H. Kerken (3 st)
Taxatie verhuurde staat € 156.000,00 € 75.000,00 € 229.000,00 € 225.000.00
Taxatie vrij van huur € 460.000,00 € 220.000,00 € 260.000,00
€ 55.000,00**
€ 190.000,00*
Af te stoten gebouwen welke onderdeel uitmaken van een project: Adres Plaats Omschrijving Weth. Dubbelmanstraat Lage Zwaluwe ’t Nieuwlandt (sportzaal) Oranjeplein Terheijden Voormalig politiebureau Brabantstraat 23 Terheijden Bibliotheek Mr Aalbersestraat 15 Terheijden Zonzeel (gymzaal) Mr Aalbersestraat 15 Terheijden BS Zonzeel Burg. Godwaldtstr 4 Hooge Zwaluwe St Jan school Julianastraat 37 Hooge Zwaluwe Frederick Hendrick
Taxatie
€ 85.000,00 € 7.000,00 € P.M. € P.M. € P.M. € P.M. € P.M. € P.M. € P.M.
Project Lage Zwaluwe West Oranjeplein Oranjeplein Oranjeplein Oranjeplein Bredeschool Hooge Zwaluwe Bredeschool Hooge Zwaluwe
Op dit moment is alleen inzichtelijk wat de mogelijke opbrengst van de woningen zal zijn: € 750.000,00 k.k. Wilhelminastraat 2 Made (Duivenclub) • *taxatie inclusief ondergrond. • ** taxatie van het opstal in verhuurde staat.
33
Bijlage D Geraamde renovatie kosten indien besloten wordt om deze panden niet af te stoten: Omschrijving
Categorie
Bedrag incl Btw
Den Domp Lage Zwaluwe Heemkundekring Willem Snickerime Hooge Zwaluwe Gymzaal “De Zonzeel” Terheijden Vervangende nieuwbouw Kiosk/Kantoor Havenmeester
Multicultureel centrum Rijksmonument
€ 1.017.000,00 € 490.000,00
Raming nummer 08-02 Planon
Sport accommodatie
€ 435.000,00
08-01
Recreatie
€ 160.000,00
08-03
34