Beleidsplan Belevingsmuseum en Landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente

Beleidsplan 2013-2016 Belevingsmuseum en Landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente

26 oktober 2012 Stichting Natura Docet Jeroen Ottink & Stans van der Veen

Natura Docet Wonderryck Twente • Beleidsplan 2013 - 2016

2

Inhoudsopgave Inhoudsopgave

3

Inleiding

5

Samenvatting

7

1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7

Natura Docet Wonderryck Twente - Belevingsmuseum en Landschapscentrum Missie Visie Doelstellingen De natuur zien en beleven Funky Forest – uniek in Nederland Twentse groond is oale groond Verbinding met het gebied - Noordoost Twente

9 9 9 10 10 10 10 11

2 2.1

Cultureel ondernemerschap als bedrijfsmodel Programmering: de motor van de organisatie

13 13

3 3.1 3.2 3.3 3.4

Beweeg door Twente - Projectplan voor 2013-2016 Binnen en buiten door Twente bewegen Tijdelijke exposities Synopsis Arrangementen en Evenementen

14 14 15 15 16

4 4.1 4.2 4.3 4.4

Marketing & PR Doelgroepen Doelgroepmarketing Middelen per doelgroep Nieuwe website & sociale media

17 17 17 17 18

5 5.1 5.2 5.3 5.3a 5.3b 5.3c 5.3d 5.4 5.5 5.5a 5.5b 5.5c

Bedrijfsvoering Bestuurlijk model Zelfanalyse en Museumregistratie Personeel Vaste Medewerkers Vrijwilligers Op zoek naar de vrijwilliger Stagiaires en studenten Huisvesting Kennis & Collectie Terug naar de kern A-status Beheer en behoud

19 19 19 20 20 20 20 21 22 22 22 22 23


3

6

Publieksinformatie

23

7 7.1 7.2 7.3 7.4

Educatie Nieuw lesprogramma Educatief en recreatief Koppelingen Creatief talent

23 24 24 24 24

8 8.1 8.2 8.3

Nieuwe bedrijfsactiviteiten VVV / Winkel Horeca Locatieverhuur

25 25 26 26

9 9.1 9.2

Netwerk- en ontwikkelingstaken Delen van expertise Cultuurcafé

27 27 27

Financiën & Begroting Baten Kosten

29 29 31

Bijlagen Meerjarenbegroting Natura Docet Wonderryck Twente 2013 – 2016 Prestatie overzicht 2013 – 2016 Natura Docet Wonderryck Twente Het Creatief Kinderspeelparadijs - een eventvoorbeeld Marketing & PR - Publiciteitscampagne Organogram Team Natura Docet Wonderryck Twente De Collectie Natura Docet Vernieuwd onderwijsprogramma (concept)

33 35 37 39 41 45 47 59

Contactgegevens

55

10 10.1 10.2

1 2 3 4 5 6 7


4

Inleiding In mei 2013 staat de start van het belevingsmuseum en landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente gepland, met 7 juni als datum voor de officiële opening. Tot dat moment staat er nog het een en ander te gebeuren; het afronden van de ver(nieuw)bouw, de inrichting van de nieuwe presentaties en het in gebruik nemen van het complex waarin ook de VVV en een horecavoorziening wordt opgenomen. Tussendoor verhuizen de medewerkers en de collectie van Natura Docet terug naar het gebouw aan de Oldenzaalsestraat; naar Wonderryck Twente. Een procedure die ook de medewerkers van het agentschap VVV-Denekamp met hun inventaris zullen gaan ondernemen. Momenteel vindt de onderbouwing van de nieuwe culturele onderneming plaats. De organisatie krijgt vorm en de programmering, die straks zo belangrijk wordt in de exploitatie van het belevingsmuseum en landschapscentrum, wordt allengs duidelijker.

In het voorjaar van 2010 is door de betrokken partijen het visiedocument vastgesteld met daarin geformuleerd de doelen en functies van Wonderryck Twente. Deze visie is vertaald naar een Masterplan met daarin het concept in uitgewerkte vorm, de basis schetsontwerpen, een programma van eisen voor de bouw en inrichting, een begroting van de investeringskosten (bouw en inrichting) en de jaarlijkse exploitatielasten van Wonderryck Twente. Ook een voorstel voor de bestuurlijke vormgeving wordt gedaan. Een projectorganisatie is samengesteld bestaande uit een stuurgroep, een kernteam en verschillende werkgroepen. Tevens werden de partners geselecteerd voor het (bouw)-projectmanagement, de architectuur, constructie, installatie, bouw/aannemer en ook de kunstobjecten in de buitenruimte. Veel werd er al geschreven en ontwikkeld voor het vernieuwde project. Belangrijk houvast daarvoor zijn het Masterplan Twente van Dichtbij, de business case Landschapscentrum Wonderryck Twente (versie1.1.) en het Plan van Aanpak Realisatiefase Natura Docet. Naast die fundamenten zijn onderzoeken uitgevoerd ter onderbouwing en controle van de exploitatieramingen, zoals een second opinion kostenraming/exploitatieraming, Second Opinion Horecaplan en er is een meerjarenbegroting opgesteld. Het is zaak nu verder te werken richting de uiteindelijke opening van het landschapscentrum. Vele zaken krijgen structuur, zowel intern binnen het belevingsmuseum als extern met de partners met wie samengewerkt gaat worden. De structuur van het huis wordt gebouwd, zowel letterlijk als figuurlijk. Dit beleidsplan is geschreven als vervolg op het masterplan, de businesscase en het bedrijfsplan van Jeroen Ottink. De bestaande documenten zijn uitgebreid bestudeerd; Masterplan, Businesscase, plan van aanpak, Second Opinion SBM, Second Opinion Kanters, Jaarplan 2012 Natura Docet, Landschapscentrum Twente van Dichtbij (S. van der Veen), opzet marketing plan (A. Dullaert en V. Engelbertink), exploitatieramingen, meerjarenbegroting (KG Lugtenborg), accountantsrapport 2011 Natura Docet, begroting Natura Docet 2012, Intentieverklaring Landschapscentrum en VVV. De in de verschillende geschreven stukken benoemde onderdelen; collectie en presentatie; jaarlijkse tentoonstellingen; educatie; marketing en communicatie; commerciële functies; horeca, winkel en locatieverhuur worden verder beschreven in dit plan. Ook de Cultuurnota 2013-2016 ‘De Kracht van Cultuur’ van de Provincie Overijssel en het uitvoeringsprogramma daarop geven richting aan de invulling van missie en activiteiten binnen Natura Docet Wonderryck Twente.


5

De werken overlegstructuur om tot de voltooiing en voering van Wonderryck Twente te komen is binnen de organisatie. De medewerkers van de gemeente Dinkelland gaan taken die zij in de ontwikkelingsfase van Wonderryck Twente invullen overdragen aan de medewerkers van Wonderryck Twente die uiteindelijk de organisatie gaan uitvoeren en continueren. Dit plan beschrijft de te belopen weg richting de opening en de eerste jaren daarna. Het geeft inzicht in de ontwikkelingen, die ingezet worden en de prestaties, die behaald willen worden. Het geeft aan welke stappen er genomen worden en hoe een sterke organisatie wordt neergezet om Natura Docet Wonderryck Twente vanaf het startmoment te laten slagen en op de kaart te zetten. Er wordt benoemd op welke manier dit wordt gerealiseerd en hoe de gewenste bezoekersaantallen worden gehaald door een juiste mix van gebouw(en), inrichting, medewerkers, omgeving, beleving en (financiële) onderbouwing.

Stans van der Veen & Jeroen Ottink directie Natura Docet Wonderryck Twente 26 oktober 2012


6

Samenvatting Het beleidsplan 2013-2016 toont de nieuwe bedrijfsactiviteiten, de exploitatie van het horecagedeelte binnen het belevingsmuseum en de nadrukkelijke samenwerking met de VVV Dinkelland. Deze vormen belangrijke peilers in de bedrijfsvoering van Wonderryck Twente. Het behalen van de bezoekersaantallen (eerste jaar 30.000, tweede jaar 40.000, derde jaar 45.000 en vierde jaar 50.000) staat in de gehele planvorming rond het belevingsmuseum en landschapscentrum in alle gevallen voorop, naast de uitvoering van de reguliere (museale) bedrijfstaken en activiteiten binnen de bedrijfsvoering. Om de exploitatiebegroting te halen en te voldoen aan de wensen van de partners, Provincie Overijssel en gemeente Dinkelland, wordt de omslag naar cultureel ondernemerschap met volle vaart ingezet. De opgedane ervaring kan worden gedeeld met een grote groep partners uit cultuuren erfgoedorganisaties binnen de regio. In en rond het belevingsmuseum en landschapscentrum is de programmering de motor van de organisatie. Een grote rol daarbij is weggelegd voor de tijdelijke exposities, arrangementen en evenementen en het themaproject “Beweeg door Twente”. Het chassis van de behuizing wordt gevormd door de (museale) basistaken, die zich binnen de nieuwe huls van Natura Docet Wonderryck Twente kunnen ontplooien. Dit alles gaat gevoerd worden door een gespecialiseerd team van vaste medewerkers, bijgestaan door een enthousiaste groep van vrijwilligers, stagiaires en studenten onder leiding van een capabel bestuur. De brandstof voor de motor is een enthousiasmerend marketingbeleid gericht op de beoogde doelgroepen en gebruikmakend van zeer diverse instrumenten. Het beleidsplan is onderbouwd met een gegronde financiële analyse, omgevormd tot een meerjarenbegroting voor de periode 2013-2016 die bewijst dat Wonderryck Twente kan functioneren als florerende onderneming. Een overzicht van de prestaties wordt gegeven in bijlage 2.


7


8

1 Natura Docet Wonderryck Twente Belevingsmuseum en Landschapscentrum

In en rondom Natura Docet Denekamp opent in 2013 een uniek belevingsmuseum en landschapscentrum met de naam Natura Docet ‘Wonderryck Twente’ haar deuren. In dit nieuwe concept gaan recreatie, cultuur, dienstverlening en educatie hand in hand.

1.1 Missie Wonderryck Twente is een plek van betovering. Een belevingsmuseum en landschapscentrum waar de bijzondere collectie van Meester Bernink naadloos overgaat in informatie over het landschap. Het laat de bezoeker zich verwonderen door met een andere blik naar de natuur te kijken. De bezoeker wordt verleid om mee te gaan in de unieke beleving van het Noordoost-Twentse landschap.

1.2 Visie Voor 2020 heeft Wonderryck Twente de toekomstdroom om het volgende te zijn: Een van de belangrijkste “attracties” in Twente die de toestroom van bezoekers aan de regio vergroot, de verblijfsduur verlengt en herbezoek genereert. Een belevingsmuseum en landschapscentrum die de bezoeker informeert over het Noordoost-Twentse landschap en inspireert het verder te gaan ontdekken, bekeken door de ogen van de dieren en mensen in Twente Een organisator en faciliteit van bijzondere evenementen en activiteiten in samenwerking met anderen Een multifunctionele plek waar ondernemers, het onderwijs, verenigingen en instellingen samen kunnen komen


9

1.3 Doelstellingen De doelstellingen van Wonderryck Twente zijn gebaseerd op de bestaande kwaliteiten van de moederorganisaties zoals de collectie van Natura Docet, de informatievoorzieningen van de VVV en het Nationaal Landschap Noordoost-Twente. De doelstellingen voor Wonderryck Twente zijn: het toenemen van het aantal bezoeken aan Noordoost Twente door dagjesmensen en toeristen uit de regio, de rest van Nederland en Duitsland aan te trekken het behouden en presenteren van de collectie van meester Bernink en het bundelen van de kennis en informatie over de unieke kenmerken van het Noordoost-Twentse landschap. het versterken van de positie van het belevingsmuseum en landschapscentrum in Twente een culturele onderneming zijn met een gezonde exploitatie meer samenwerking met organisaties en instellingen die betrokken zijn bij het landschap Noordoost-Twente het vergroten van het bewustzijn over de unieke kwaliteiten van het gebied bij Twentenaren en bezoekers van buiten de regio

1.4 De natuur zien en beleven Wonderryck Twente is het startpunt om Noordoost Twente te ontdekken. De bezoeker krijgt hier een andere visie op de wonderen van de natuur en de rol van de mens daarin geboden. De natuur anders zien is dan ook heel belangrijk in dit centrum: de manier waarop bewoners, dieren of mensen, naar ‘hun' landschap kijken staat centraal. Bezoekers kijken letterlijk door de ogen van de bewoners van de streek en van de dieren zoals de roofvogel, vlinder of kikker naar het landschap. Laat je verwonderen door de natuur, door Twente van Dichtbij. Dat is de boodschap van Natura Docet Wonderryck Twente.

1.5 Funky Forest – uniek in Nederland Verwonderen in Wonderryck Twente gebeurt op een actuele en inspirerende manier. Funky Forest is een interactieve presentatie die helemaal past in deze nieuwe tijd. Na het succes in New York komt dit concept nu naar Nederland. Kinderen worden in een simpel ogende ruimte deel van een digitale wereld die ze zelf maken. Water stroomt, bomen groeien en vlinders vliegen. Ook gaan kinderen in een speelse en spannende 3D film met Meester Bernink, de grondlegger van het museum, op zoek naar een vlinder voor zijn verzameling.

1.6 Twentse groond is oale groond De vernieuwde presentaties op de begane grond nemen bezoekers straks mee in een ontdekkingstocht naar vroeger en nu; een ontmoeting met wolken vol vlinders en bijzondere fossielen en mineralen die gidsvoorwerpen zijn bij een miljoenen jaren durende reis die Twente maakte van een gebied aan de Tropen tot bij de Noordzee. Twente bij Nacht is de zaal waar nachtuulkes de weg wijzen door het duister en de Wonderkamers, boven, tonen de fascinatie van Bernink voor alle mogelijke diversiteit die de natuur maar bieden kan. Een bezoek waarbij de Twentenaar het verhaal van de oorsprong van het landschap, waar hij of zij is opgegroeid, in zich opneemt. Voor de een ’n kennismaking, voor de ander herkenning. Altijd verrassend, en … wonderlijck!


10

1.7 Verbinding met het gebied - Noordoost Twente Er is meer dan Wonderryck Twente in Denekamp. Straks zijn er ook zeven informatiepunten, verspreid over heel Noordoost Twente, gekoppeld aan het belevingsmuseum en landschapscentrum. Hier kan de bezoeker informatie krijgen over het gebied en bijvoorbeeld starten met een fiets- of wandeltocht. Als partners van Wonderryck Twente spelen deze informatiepunten een belangrijke rol. Ze fungeren als toegangspoort voor een bezoek aan de regio. De informatiepunten zijn: Openluchtmuseum, Ootmarsum Watermolen Bels, Mander Historische Steenfabriek, Losser Centrum voor Kunst, cultuur en ambacht ’t Vosseveen, Albergen Schaapskooi Erve Huiskes, Deurningen Familiecamping Molenhof, Weerselo Arboretum Poort Bulten, De Lutte Wonderryck Twente zal een verbindende rol spelen richting deze informatiepunten. Het centrum is verantwoordelijk voor het opstellen en verzorgen van de betreffende arrangementen. Tevens wordt de invulling van de te plaatsen touchscreens bij de informatiepunten vanuit Wonderryck Twente verzorgd. De informatiepunten gaan daarbij mee in de totale marketingfunctie, die Wonderryck Twente zal uitdragen. De verschillende informatiepunten behouden overigens hun eigen exploitatie en marketingidentiteit. Kortom, Twente heeft er straks een attractie bij die ongetwijfeld veel bezoekers uit binnen- en buitenland naar Noordoost Twente trekt.


11


12

2 Cultureel ondernemerschap als bedrijfsmodel Wonderryck Twente is een compleet nieuwe organisatie met aan het hoofd het bestuur van de Stichting Museum en Landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente. Het is het product van samenwerking van meerdere organisaties, te weten Provincie Overijssel, gemeente Dinkelland en de Stichting Museum en Landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente. Kortweg benoemd, en zoals in de businesscase beschreven, is Wonderryck Twente: ‘Een ondernemende, actieve en programmerende organisatie waar aan de hand van een aantal thema’s verdieping, vermaak en ontspanning hand in hand gaan. Concreet, een nieuwe werkorganisatie onder één leiding. Allianties met ondernemers en de bedrijfswereld geven kracht aan het cultureel ondernemerschap waar Wonderryck Twente op draait. Ervaring die hierin opgedaan wordt kan weer via het netwerk teruggegeven worden aan (museale) erfgoedinstellingen in de regio. Wonderryck Twente zal daarin ook als vraagbaak en informatiebron dienen hierover. Een actieve en ondernemende directie neemt initiatieven voor het programmeren van activiteiten, tentoonstellingen en evenementen en het vormen van netwerken rondom Wonderryck Twente.

2.1 Programmering: de motor van de organisatie Het nieuwe belevingsmuseum en landschapscentrum bestaat uit een vaste presentatie met geactualiseerde opstellingen zoals Twente van Dichtbij, Planten en dieren van Twente, Funky Forest, Geologie van Twente, Twente bij Nacht, de 3D Filmzaal en de Wonderkamers van Bernink waar onderdelen uit de collectie van Meester Bernink te zien zijn. De onderliggende magie van Wonderryck Twente is echter de totale programmering (waartoe de genoemde onderdelen van Wonderryck Twente ook behoren).Om aan te geven hoe belangrijk de programmering is voor Wonderryck Twente een aantal regels uit de businesscase: … Zoals aangegeven is het Landschapscentrum een actieve, ondernemende en programmerende organisatie. De programmering loopt als een rode draad door alle beschreven functies heen. Programmering geeft het centrum ‘smoel’, draagt de visie uit, bepaalt grotendeels de bezoekersaantallen, bevordert herhalingsbezoek en geeft bekendheid. Programmering betreft zowel de vaste onderdelen van het centrum, als de tijdelijke exposities, evenementen, educatieve activiteiten, landschapstochten et cetera. Programmering bepaalt het kwaliteitsniveau van het centrum en daarmee ook de continuïteit. Voldoende kennis en inzet van personeel en de mogelijkheden telkenmale derden te betrekken bij (tijdelijke) activiteiten zijn van groot belang. De neuzen moeten één kant op staan om een ambitieniveau te bereiken dat recht doet aan de doelstellingen en zorgt voor een constant aanbod van nieuwe, bijzondere en voor een breed publiek aantrekkelijke activiteiten. Programmering vereist daarom grote aandacht en zorg. Programmering is de motor van de exploitatie van Natura Docet Wonderryck Twente en bestaat uit de volgende onderdelen die in de bedrijfsvoering de werkzaamheden van de vaste medewerkers voor een groot deel zullen bepalen het Project Beweeg door Twente de tijdelijke exposities arrangementen en evenementen de vaste presentatie van Natura Docet Wonderryck Twente


13

3 Beweeg door Twente - Projectplan voor 2013-2016 Vanuit Wonderryck Twente wordt vanaf het moment van opening het project ‘Beweeg door Twente’ gevoerd. Dit thema is de eerste vier jaar (2013-2016) vast verbonden aan de activiteiten van het belevingsmuseum en landschapscentrum. Het project brengt op een originele manier het landschap en het belevingsmuseum bij elkaar. Het biedt haar gasten de mogelijkheid door middel van verschillende programma’s en arrangementen de diverse vormen van bewegen door Twente te ervaren. Het themaproject Beweeg door Twente, in het bijzonder de expositie, biedt een uitgelezen kans voor instellingen, verenigingen en bedrijven om zich te verbinden aan Wonderryck Twente. Via Beweeg door Twente kan men zich koppelen aan de visie van Wonderryck Twente, en zich in een unieke setting aan een breed publiek presenteren. Voor het project en de samenhangende eerste (tijdelijke) expositie wordt een bidboek geschreven. Hierin worden concreet de plannen, kosten en opbrengsten opgevoerd. Op onderdelen wordt een aparte subsidieaanvraag gedaan bij passende landelijke fondsen en overheden. Beweeg door Twente kan in al haar facetten als een festival gezien worden en ook vanuit die optiek zal naar mogelijkheden binnen projectsubsidies bij de Provincie Overijssel gekeken worden.

3.1 Binnen en buiten door Twente bewegen Het project Beweeg door Twente biedt een uniek combinatie van recreatieve, informatieve, museale en educatieve aspecten die het belevingsmuseum en landschapscentrum, èn het buitengebied (Noordoost Twente) in een ander daglicht stellen. In het belevingsmuseum en landschapscentrum beweegt de bezoeker zich door de ruimtes en leert het verhaal van het landschap en haar bewoners kennen. De andere zijde van bewegen door Twente is het daadwerkelijke fysieke bewegen. De gasten van Wonderryck Twente worden, fysiek bewegend door het Twentse coulisselandschap, geïnformeerd over de bijzonderheden van natuur en cultuur van het gebied. Ze maken via beleving, beweging en inspanning kennis met specifieke kenmerken van het gebied. Via wandel-, fiets- en mountainbikeroutes die langs bijzondere (en ook voor Twentenaren onbekende) plekken voeren wordt als het ware een verhaallijn geweven. In de opbouw van de routes wordt ook het ‘kijken door de ogen van’, de grondgedachte voor Twente van Dichtbij, meegenomen. De routes zullen niet alleen mensen die onbekend zijn met de schoonheid van Twente verrassen maar ook de bewoners van Overijssel (meer in het bijzonder de Twentenaren en de Euregiobewoners) een hernieuwde kennismaking bieden op het gebied waarin zij zich dagelijks bevinden. Een belangrijke rol hierbij hebben de infopunten in het Nationaal Landschap Noordoost Twente die als het ware de hoekpunten vormen voor de routes die langs unieke plekken in het landschap gaan ontstaan. Een perfecte combinatie tussen Wonderryck Twente binnen en Wonderryck Twente buiten! Een bijzonder onderdeel van Beweeg door Twente is de moderne variant op de ouderwetse sportdag voor scholen en bedrijven. Er wordt een compleet verzorgde dag vol beweging en beleving aangeboden, startend bij of komend naar Wonderryck Twente in Denekamp. De educatieve component bestaat uit inzicht krijgen in de fysieke beweging van dieren die in het Twentse landschap leven. De fysieke beweging van de deelnemer (denk aan een zeskamp waarin de beweging van de dieren nagebootst wordt) biedt invulling aan het element sport en gezondheid.


14

3.2 Tijdelijke exposities Vanuit het concept ‘Beweeg door Twente / Kijken door de ogen van’ worden in de periode 20132016 de exposities in Wonderryck Twente georganiseerd. Jaarlijks staan er 2 tentoonstellingen op het programma. De “grote” tentoonstelling vindt plaats in de periode Pasen tot en met september, de “kleine” tentoonstelling vanaf de herfstvakantie tot en met maart. De kwaliteit van de tentoonstellingen moet zich kunnen spiegelen aan de vaste presentatie. Bij de ontwikkeling van de tentoonstellingen kan de creatieve kracht van (jonge) ontwerpers ingezet worden, bijvoorbeeld via ARTEZ. De tijdelijke tentoonstellingen zijn speels en informatief. Bij de tentoonstellingen worden educatieve activiteiten en evenementen ontwikkeld die passen bij het thema en ruimte bieden voor marketing-activiteiten.

3.3 Synopsis De eerste expositie bij de opening van het Wonderryck Twente dient als aftrap voor het project en zal gevoerd worden onder de titel ‘Beweeg door Twente’. Bekende Twentenaren, die zich op verschillende manieren bewegen, zullen zich associëren met of verbinden aan een dier uit de collectie Natura Docet. Waarom voelt deze ‘bewegende’ of zelfs ‘bewogen’ persoon zich verbonden met net dat ene dier of ziet men zichzelf er in terug? Is er een lijn in de fysieke beweging van het gekozen dier naar de manier waarop de ander zich beweegt? Zo worden op een onverwachte wijze deze mensen en dieren samengebracht. Opmerkelijke keuzes van bekende mensen met vaak een treffend verhaal, niet alleen over henzelf maar ook over het gebied waar ze zijn geboren, zich in bevinden, aan terugdenken en zich verbonden mee voelen. Het is hervonden (Overijsselse) identiteit van een bekende bewoner via een vertegenwoordiger in de natuur. De thema’s van de volgende tentoonstellingen worden nog nader bepaald.


15

3.4 Arrangementen en Evenementen Verreweg het grootste gedeelte van het aanbod wordt ingevuld door vernieuwende arrangementen speciaal geschreven voor en door Wonderryck Twente. Deze zijn op dit moment volledig in ontwikkeling. Een arrangement bestaat altijd (grotendeels) uit meerdere onderdelen: Welkom, entree belevingmuseum, overige activiteit(en), catering en een aandenken (giveaway). De arrangementen zijn vooral geschikt voor groepen, zowel zakelijk en particulier. Ook aan de individuele bezoeker wordt gedacht door middel van passende arrangementen. Hiermee worden zodoende verschillende posten binnen Wonderryck Twente in één keer ingevuld (entree, activiteit/ gidsprogramma, horeca en winkel). De arrangementen worden ingedeeld, en zijn te boeken, in een aantal verschillende categorieën: • Beweeg door Twente • Educatieve arrangementen voor het onderwijs (lessen, schoolreisjes, buitentochten) • Culturele arrangementen (met de musea in Dinkelland, Duitsland en Twente/Oost Nederland, met specifiek museum Twentse Welle en het bezoekerscentrum Sallandse Heuvelrug van Staatsbosbeheer in Nijverdal) • Informatiepunten; speciale arrangementen tussen de informatiepunten met bijzondere voertuigen (meerdere partners; informatiepunten en activiteitenverzorgers) Naast de arrangementen, die bij Wonderryck Twente kunnen worden afgenomen, wordt er ook samengewerkt met overige partners die voor hun eigen klanten tegen een speciaal tarief arrangementen aanbieden, zoals busmaatschappijen en verblijflocaties. De creatie van de arrangementen is nog volledig in de ontwikkeling, er vinden voortdurend gesprekken plaats met mogelijke partners. Naar aanleiding daarvan worden afspraken gemaakt en de definitieve invulling van de arrangementen bepaald. Een ander onderdeel dat deel uit maakt van de programmering zijn de (jaarlijks terugkerende) evenementen. Te denken valt bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van een speciale Museumnacht (Wonderryck Twente by Night), een alternatief op de bestaande Twentse haringparty’s of het Wonderryck Twente streekproductenconcept; Slowfood in Dinkelland. Deze events passen geheel bij de uitstraling en gedachte van Wonderryck Twente en zijn self supporting. De entree of opbrengsten van het event dekken de ontwikkelen uitvoerkosten. Dit onderdeel is zoals aangegeven volledig in ontwikkeling. Doelstelling binnen de komende vier jaar gaat worden dat er jaarlijks een zestal evenementen zal plaatsvinden. Een voorbeeld voor een evenement is het “Creatief Kinderspeelparadijs” (zie bijlage 3 )


16

4 Marketing & PR De samenvoeging van Natura Docet met een landschapscentrum en de VVV werkt drempelverlagend en biedt kansen verschillende (nieuwe) doelgroepen te bereiken.

4.1 Doelgroepen Grofweg kunnen de volgende bezoekersgroepen worden onderscheiden: Bewoners: inwoners Twente Traditionele museumbezoekers: senioren 55+ Gezinnen met (klein)kinderen Toeristen & natuurliefhebbers Naast deze indeling wordt gebruik gemaakt van de doelgroeptypering van Motivaction (zie Masterplan Twente van Dichtbij, deel 2 toelichting).

4.2 Doelgroepmarketing Per doelgroep worden specifieke middelen ingezet om het publiek te bereiken. Voor alle doelgroepen geldt dat een bezoekersdatabase wordt ingericht, om nieuwe doelgroepen vast te leggen en bestaande bezoekers tot herhaalbezoek te verleiden. Op dit moment heeft Natura Docet een bezoekersdatabase met enkele honderden adressen, gewerkt wordt aan een uitbreiding van dit aantal o.a. door de samenwerking met de VVV binnen het landschapscentrum.

4.3 Middelen per doelgroep Bewoners In samenwerking met Artica Communicatie in Ootmarsum en BuroMax creative services in Beuningen (Ov.) is een plan gemaakt voor de openingscampagne van Wonderryck Twente. Hierin komen verschillende media-uitingen en acties ‘van onverwachte aard’ aan de orde die de nieuwsgierigheid en interesse van de toekomstige bezoekers (en gebruikers) uit de regio op een inventieve manier prikkelen. ( Zie bijlage 4: Openingscampagne) Traditionele museumbezoekers Huidige museumbezoekers zijn voornamelijk 55-plussers. Deze worden bereikt via het huidige bezoekersbestand, de website en de digitale nieuwsbrief. Ook wordt deze groep bereikt via de openingscampagne. Gezinnen met (klein)kinderen Kinderen buiten schoolverband worden aangesproken via arrangementen en lezersaanbiedingen in specifieke media. Zie voor een lijst hiervan bijlage 4. Kinderen in schoolverband worden bereikt via: docentendatabase van Natura Docet met daarin op dit moment circa 250 scholen uit de regio; regionale docentenbijeenkomsten zoals educatieve kennisdagen; terugkeeracties voor kinderen na deelname aan educatieve programma’s.


17

Toeristen en natuurliefhebbers Voor het bereik van toeristen haakt Wonderryck aan bij de promotie en marketingactiviteiten van Twente en Noordoost Twente. Belangrijk daarin is de rol van het Twents Buro voor Toerisme. Ook wordt samengewerkt met branchevertegenwoordigers als ANWB of NBT. Voor het bereiken van de natuurliefhebbers, zoals de wandelaars en fietsers, worden o.a. lezersaanbiedingen i.s.m. natuurtijdschriften en -websites ontwikkeld (zie bijlage 4).

4.4 Nieuwe website & sociale media Eind 2012 wordt de nieuwe website www.wonderrycktwente.nl gelanceerd. Deze website sluit aan bij de verschillende doelgroepen. Naast de website worden sociale media ingezet. Facebookpagina’s voor Natura Docet zijn in ontwikkeling. Op dit moment heeft het twitteraccount van Natura Docet enkele honderden volgers, gewerkt wordt aan een uitbreiding van het aantal volgers.


18

5 Bedrijfsvoering Natura Docet heeft een transformatie ondergaan naar Natura Docet Wonderryck Twente. Met eerbied voor de herkomst is de uiterlijke vorm vernieuwd, de inhoud opnieuw gepresenteerd, de organisatie naar het cultureel ondernemerschap gebracht.

5.1 Bestuurlijk model De Stichting Natura Docet, formeel opdrachtgever van het gehele project, ontwikkelt zich door naar de Stichting Museum en Landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente. De huidige bestuurders blijven aan het roer en blijven verantwoordelijk. Tevens zullen er minimaal vijf nieuwe personen het bestuur versterken. Zij zullen uiteindelijk de verschillende zaken en taken van de huidige bestuurders gaan overnemen. Ze stappen dus in een ‘rijdende trein’. De stichting Collectie Natura Docet is opgericht met het doel het beheren en uitbreiden van een museale collectie ten behoeve van het museum Natura Docet, gevestigd in Denekamp. In de zomer van 2012 is een nieuwe (zakelijk) mededirecteur benoemd, in de persoon van Jeroen Ottink, naast Stans van der Veen, die haar taak als algemeen directeur vervult. Er is bestuurlijke en organisatorische ervaring en kennis toegevoegd aan de expertise die al aanwezig is binnen de huidige bezetting van het natuurhistorisch museum Natura Docet. Tussen de beide directeuren is een duidelijke taakverdeling opgesteld. Stans van der Veen is verantwoordelijk voor museale taken als de collectie, de inhoud en de presentatie. Tevens is ze verantwoordelijk voor het educatiebeleid, culturele en wetenschappelijke contacten. Toezicht op de algemene zaken en personeelsbeleid vallen eveneens onder haar hoede. Jeroen Ottink draagt de verantwoordelijkheid over de commerciële en zakelijke kant van het nieuwe belevingsmuseum. Hieronder vallen de horeca, de VVV, de winkel, arrangementen en evenementen en daarbij horende samenwerkingspartners en de toeristische invalshoeken. Ook alle baten en fondsen vallen onder zijn hoede. Gezamenlijk sturen zij de financiën, marketing, planning en organisatie aan. In de uitwerking van taken begeleiden zij ieder de FTE’s die tot hun eigen specialisatiegebied behoren. (zie bijlage 5 - Organogram)

5.2 Zelfanalyse en Museumregistratie Natura Docet Wonderryck Twente heeft de opdracht vanuit het Museumregister om jaarlijks een zelfanalyse uit te voeren op onderwerpen als het in update houden van calamiteitenplannen, de doorwerking van Cultural Gouvernance in de organisatie, collectieregistratie, toetsing op bedrijfshulpverlening etc. In 2015 zal Natura Docet Wonderryck Twente weer het traject van herijking voor registratie in het Museumregister in gaan. De herijking kan gezien worden als een audit waaruit blijkt of de museumstatus gecontinueerd kan worden. Het is vooral een goed middel om inzichtelijk te krijgen op welke terreinen van de bedrijfsvoering formele zaken nog geregeld moeten worden (bezoekersvoorwaarden, vrijwilligersovereenkomst etc). Ook zijn er een aantal fondsen die bedragen alleen toekennen aan musea die deel uitmaken van het Museumregister.


19

5.3 Personeel 5.3a Vaste Medewerkers Om de doelstellingen voor Natura Docet Wonderryck Twente te behalen groeit de opbouw van het personeelsbestand. De prognoses in de begroting zijn daar op gebaseerd. Het personeelsbestand bestaat vanaf 2013 uit: Directeur algemene zaken (0,8 FTE) Directeur zakelijk (0,6 FTE) Conservator en collectiebeheer (1 Fte) Financieel medewerker, facilitair- en gebouwbeheer (1 FTE) Educatief medewerker (0,8 FTE) Marketing en sales (0,6 FTE) Banqueting sales, arrangementen en logistiek (0,8 FTE) Fondsenwerving (op ZZP basis) Om het aantal nieuwe medewerkers binnen de perken te houden, gaat de directie taken op zich nemen, die in eerste instantie voor nieuwe medewerkers zijn uitgeschreven. Hierbij valt o.a. te denken aan de ontwikkeling en uitvoering van arrangementen en events, als ook de benadering en het concreet maken van daartoe behorende samenwerkingspartners. Om het huidige personeel goed voor te bereiden op de veranderingen die gaan komen zal Liesbeth Tonkens (museumconsulent/Gelders Erfgoed) het team als coach begeleiden in het proces van verandering van museumbedrijf naar cultureel/toeristisch ondernemend bedrijf. Verder zal iedereen van het team een BHV-cursus volgen met scholing van gebruik van AEDapparatuur. Daarnaast volgt elke medewerker een bijscholingstraject op zijn expertisegebied zoals het beheer van financiële administratie, presenteren met digitale middelen, Hospitality-dagen en een cursus Duits voor de baliemedewerkers en leden van het team. Een organogram van team Wonderryck Twente is bijgevoegd onder bijlage 5.

5.3b Vrijwilligers Om tot uitvoering en begeleiding van alle plannen en activiteiten te komen is duidelijke dat er naast de vaste medewerkers een actieve groep vrijwilligers nodig is voor allerlei voorkomende werkzaamheden. Op dit moment bestaat de vrijwilligersgroep van Natura Docet uit 30 personen waarvan er 10 echt actief zijn. Binnen de groep hebben velen al een respectabele leeftijd bereikt waardoor hun inzet uiteindelijk zal verminderen. Er is dus een grote noodzaak vele nieuwe vrijwilligers te vinden. Binnen team Natura Docet Wonderryck Twente behoren de vrijwilligers allemaal tot het expertisegebied van een van de medewerkers (wat ook bij de begeleiding van stagiaires en studenten het geval is).

5.3c Op zoek naar de vrijwilliger De ondersteuning in taken door vrijwilligers moet in de komende jaren uitgebreid gaan worden. Op alle vlakken van het museum- en wonderryckwerk zijn handen, ogen en voeten nodig. Technische handen, oplettende ogen en wandelende natuurvoeten. Er zullen acties om tot nieuwe namen te komen uitgezet worden maar wellicht valt er ook te denken aan de een samenvoeging van ‘Culturele’ vrijwilligers binnen de erfgoedsector. In eerste instantie wordt gekeken naar capaciteit in Denekamp, met mogelijke uitbreiding naar Dinkelland en Nordhorn.


20

Alle in Dinkelland aanwezige culturele instellingen zoals Natura Docet, Landgoed Singraven, Heemkunde Denekamp, de Culturele Raad / Huize Keizer, Molenstichting Lattrop/Tilligte en Cosmos Sterrenwacht benutten de kracht van vrijwilligers. Voor ieder van deze erfgoedinstellingen wordt het steeds moeilijker om goede en gemotiveerde vrijwilligers te vinden. Daarbij vissen al deze instanties spreekwoordelijk in ‘dezelfde vijver’. Door het samenvoegen van de bestaande vrijwilligersgroepen ontstaat er een flexibel bestand met zeer veel mensen die allen ervaring en kennis hebben op verschillende gebieden. Op deze manier kan van elkaars kracht en mogelijkheden gebruik gemaakt worden. Daarnaast worden automatisch de werkzaamheden voor de vrijwilligers interessanter, gevarieerder en afwisselender. Ze komen immers regelmatig op een andere plek met een ander verhaal terecht. Dit is ook een zeer belangrijk instrument voor de werving van nieuwe vrijwilligers. Uiteraard wordt de uiteindelijke keuze om mee te doen aan de vrijwilligers zelf overgelaten; willen de mensen alleen verbonden blijven aan hun huidige instantie, dan zijn ze geheel vrij om dit te beslissen. De vrijwilligerspool die zo ontstaat, wordt actief aangestuurd vanuit een centrale plek (bij een van de deelnemers) eventueel bestaande uit de verschillende vrijwilligerscoördinatoren van de afzonderlijke instellingen. Overleg kan bijvoorbeeld plaatsvinden binnen het overleg Musea in Dinkelland. Alle aanvragen voor het uitvoeren van klussen of entreediensten kunnen daar geplaatst worden en ook kan uitwisselbaar talent kan via deze plek geregeld worden. Een belangrijk stap in de richting van gezamenlijkheid hierin zou het gebruiken van dezelfde vrijwilligersovereenkomst voor alle erfgoedinstellingen zijn. Ook de voorwaarden voor vrijwilligersvergoeding moeten dan uniform geregeld worden. Een eensluidend standpunt over de eisen die gesteld worden aan vrijwilligers die betrokken zijn bij de begeleiding van kinderen in relatie tot de verklaring van goed gedrag moet helder zijn. Via deelnemers uit het (museale) erfgoednetwerk, die elkaar ontmoeten tijdens de Cultuurcafé bijeenkomsten, kan ervaring met dit systeem gedeeld worden.

5.3d Stagiaires en studenten Om jong talent de kans te geven hun geest en creativiteit te scherpen wil Natura Docet Wonderryck Twente zich actief aanbieden als leer- en werkplek voor studenten uit alle vormen van het voortgezet- en beroepsonderwijs. Via de ROC Twente zijn met enige regelmaat jonge gezichten in Natura Docet Wonderryck Twente aanwezig – dat kunnen er meer worden. Leerlingen en studenten van ROC Twente, Saxion en het Carmel College (voor invulling van hun Maatschappelijk Stage) kunnen worden geplaatst bij alle afdelingen van Wonderryck Twente. Hospitality aan de entree/VVV balie, detailhandel in de winkel en bij het voorraadbeheer, toerisme bij de medewerker publieksbegeleiding. Met de coördinatoren van verschillende scholen is contact opgenomen om te horen welke eisen er van de scholen uit gesteld worden. Studenten van opleidingen op HBO-nivo kunnen werken aan publieksonderzoeken of opdrachten om nieuwe activiteiten in Wonderryck Twente te ontwikkelen en te testen. Een samenwerkingsvorm van andere aard gaat zich tussen Natura Docet Wonderryck Twente en verschillende universiteiten in het land afspelen. De lijn volgend die door Meester Bernink is uitgezet en doorgezet door zijn dochter Heleen Bernink, kan er plaats zijn voor studenten van opleidingen die als assistent in de begeleiding van bezoekers willen optreden gedurende de zomermaanden. Ook zijn er gesprekken gaande over het hervatten van de, in vooral botanische en geologische kringen befaamde, werkweken voor studenten waarbij veel veldwerk werd gedaan. Daarnaast kan worden overwogen om de expertise binnen Natura Docet Wonderryck Twente uit te zetten naar de verschillende opleidingen in Twente maar ook landelijk.


21

5.4 Huisvesting Wonderryck Twente start in een bijzonder gebouw dat al veel meegemaakt heeft. Aanbouw, ombouw, opbouw en bijbouw – in 100 jaar bewoning van het monumentale pand is veel gebeurd. Mogelijk zijn er kinderziektes te verwachten in de techniek die aan het gebouw is toegevoegd. Ook het monitoren van het juiste klimaat qua temperatuur en luchtvochtigheid voor de geëxposeerde objecten, in combinatie met vocht meebrengende bezoekers en uitdampen van het gebouw na de verbouw kan een uitdaging zijn, De beveiliging van het gebouw en de collectie moet serieus benaderd worden en gehandhaafd blijven. Niet alleen de mechanische beveiliging maar ook de zichtbeveiliging. Er wordt een verdubbeling van het bezoekersaantal verwacht wat inhoudt dat er een grotere vraag op de alertheid van medewerkers en assistenten wordt gelegd. De kritische plekken in de routing moeten goed bepaald. Na een aantal maanden is duidelijk waar zich veel mensen kunnen ophouden op een bepaald moment. Het gaat dan niet zozeer om beveiliging van Natura Docet-objecten maar om bewaking van de veiligheid van de bezoekers. Er gaan regelmatig brand- en alarmoefeningen in het gebouw gehouden worden en het calamiteitenpan wordt geactualiseerd.

5.5 Kennis & Collectie Natura Docet Wonderryck Twente biedt onderdak aan, en is gebaseerd op de natuurhistorische collectie van Meester J.B. Bernink. Ruim voor de datum van de opening van het eerste museum Natura Docet startte hij met het bijeenbrengen van allerlei zaken van natuurhistorische aard. Van gedroogde pinksterbloemen tot zwerfkeien, opgezette ijsvogels en uilen en een uitgebreide vlinderen insectencollectie. Bernink begon zijn verzamelwerk letterlijk vanuit de achterdeur van het ouderlijk huis. Hij verzamelde Twente. Van lieverlee kwamen er voorwerpen bijeen uit exotische oorden; een tijgervel en de hoorns van een buffel uit Kenia kon hij niet afslaan natuurlijk.

5.5a Terug naar de kern Anno 2013 krijgt het collectiebeleid weer de focus op het gebied waar het allemaal begonnen is: (Noordoost) Twente en het aangrenzende Euregiogebied. Een belangrijke reden daarvoor is om focus te brengen in het verzamelbeleid, een andere reden is puur pragmatisch: ruimtegebrek. Bij de bouw van Wonderryck Twente is de voormalige (nood)depotruimte achter het museumgebouw afgestoten. Onder het museumcafé heeft de Stichting Natura Docet een depotkelder laten plaatsen waarin de vogel- en zoogdierencollectie onderdak zal vinden. Om niet tot afstoting van collectiedelen over te moeten gaan is bij de herinrichting besloten de presentatie als depot te zien. Hoe meer collectiemateriaal zichtbaar hoe beter. En, zodoende wordt ook steeds beter het beeld van de oorspronkelijke overvloedige inrichting door Meester Bernink benaderd.

5.5.b A-status Bij de revisie van de collectie uitgevoerd in 2011 is bezien welke status aan de verschillende collectieonderdelen toegewezen kan worden. Alle voorwerpen verzameld door Bernink en verkregen tijdens zijn leven hebben een A-status gekregen. Deze worden ‘achter glas’ getoond. Daarnaast zijn er belangrijke deelcollecties te benoemen zoals de collectie fossielen van Dhr. Enck. Een categorie die in feite statusloos is vormen de opgezette dierentuindieren en volièrevogels. De dieren hebben meestal geen herkomstgegevens en staan niet in een bewuste lijn van verzamelen. Wel zijn ze door hun diverse aard ideaal didactisch materiaal en buitengewoon bewonderbaar (want exotisch of veelkleurig).


22

Deze dieren en voorwerpen worden in de open ruimtes in Wonderryck Twente opgesteld waar de kans groter is dat zij op den duur nadelig gevolgen hiervan hebben door verkleuring, aantasting door stof ed. Wellicht niet museaal terecht maar wel verdedigbaar. De belangrijkheid van de kerncollectie Natura Docet komt op deze manier veel duidelijker naar voren. Onder bijlage 6 is een uitgebreid overzicht van collectieonderdelen en aantallen items toegevoegd.

5.5c Beheer en behoud Werken aan het beheer en behoud van een verzameling is ‘ongoing business’. Registratieprogramma’s worden vervangen, de ordening van het dierenrijk staat op zijn kop, digitale fotografie wordt toegepast in de voorwerpkaarten. Omdat twee meer weten dan een is er samenwerking op het gebied van registratie aangegaan met Twentse Welle. Om tot een zogenaamde ‘Twente Natuur Collectie’ te komen wordt de registratie van alle gegevens gestroomlijnd opgenomen in het Ad-Lib systeem. De server voor opslag van gegevens is ondergebracht bij Twentse Welle. Gegevens zijn over en weer zichtbaar en zo ontstaat uitwisseling van collectie- en kennisgegevens die tot allerlei mooie vondsten en samenwerkingsvormen kan leiden. Gezamenlijk gebruik van serverruimte en systeembeheer levert ook een bescheiden financieel voordeel op. Op termijn is de aanschaf van een nieuw systeem niet nodig.

6 Publieksinformatie Informeren en kennis doorgeven is inherent aan het voeren van een museaal bedrijf. In de doorontwikkelde vorm van het oorspronkelijk Natura Docet waarbij de component landschapscentrum toegevoegd is komt daar een nieuwe infovorm bij: wegwijs maken in Noordoost Twente, informeren over activiteiten en toeristische mogelijkheden in het gebied. De samenwerking met de VVV Ootmarsum Dinkelland is hierbij van groot belang. Samen treden Wonderryck Twente en VVV op als vraagbaak en proactief raadgever voor de bezoekers van Wonderryck Twente en degenen die specifiek om toeristische informatie vragen. Er wordt gezamenlijk een geïntegreerd aanbod verzorgd waarbij de marketing van het landschap Noordoost Twente wordt versterkt. Wonderryck Twente is de verbindende factor in een netwerk van informatie waarbij ook de zeven benoemde infopunten in het Nationaal Landschap Noordoost Twente een kernfunctie hebben.

7 Educatie Onderwijzen, al dan niet in geleide vorm en vooral gericht op kinderen in de basisschoolleeftijd is functie die Natura Docet van oudsher bezat en nu ook weer een wezenlijk onderdeel van de ‘core business’ vormt.

7.1 Nieuw lesprogramma Er is een nieuw onderwijsprogramma ontwikkeld bestaande uit lesprogramma’s die aansluiten bij het leerplan en de tussendoelen van het curriculum van het basis- en voortgezet onderwijs. De onderwerpen voor de lessen komen voort uit de thematiek en visie voor Wonderryck Twente en de mogelijkheden die de collectie Natura Docet biedt. In bijlage 7 is de matrix te zien op basis waarvan de keuze voor lesonderwerpen gemaakt is.


23

7.2 Educatief en recreatief Ook voor de tijdelijke tentoonstellingen zullen begeleidende lessen ontstaan, bijvoorbeeld ontwikkeld in samenwerking met Productiehuis Tetem. Binnen de arrangementen en events biedt educatie ondersteuning bij het toevoegen van de kenniscomponent in de activiteiten. Tussen ‘educatie’ en ‘arrangementen’ zal een wisselwerking ontstaan die tot een inspirerend aanbod voor de onderwijssector zal leiden. Te denken valt aan schoolreisjes, schoolkampen en landschapstochten maar ook aan verjaardagsfeestjes en vakantieactiviteiten.

7.3 Koppelingen In de uitvoering van lessen in de buitenruimte zal de (bos)tuin rondom Wonderryck Twente benut worden. Ook wordt een samenwerking aangegaan met Landgoed Singraven om delen van het vernieuwde programma uit te voeren in de natuur van het landgoed. Het is ook mogelijk dat Wonderryck Twente en Landgoed Singraven samen natuuractiviteiten zullen gaan ontwikkelen die ‘op Singraven’ uitgevoerd gaan worden. Het Waterschap Regge en Dinkel vormt daarbij een logische partner vanwege de doorstroming van het landgoed met de rivier de Dinkel. Wonderryck Twente, het Waterschap en de gemeente Dinkelland zijn uitgenodigd deel te nemen in het vervolg van het Natuur- en Milieu Educatief programma WET (Water Energie Twente). WET is het resultaat van samenwerking van de gemeenten Hengelo, Enschede, Almelo en het Waterschap Regge en Dinkel. Met de activiteiten uit WET willen partners de bevolking betrekken bij het beleid op gebied van water en energie. Gezamenlijk, met Singraven, kan binnen WET de educatieve begeleiding van de tweede versie van Beweeg door Twente (het Water) voorbereid worden.

7.4 Creatief talent Gekoppeld aan Beweeg door Twente komt een educatief programma tot stand dat samen met productiehuis Tetem ontwikkeld wordt. Jonge kunstenaars uit de stal van Tetem kunnen hun talent aanwenden om het fysieke bewegen creatief te vertalen. Het hart van Wonderryck Twente slaat weliswaar voor de natuur maar de overdrachtsvorm van beleving en kennis zou wel eens heel goed in cultuur kunnen zitten. Immers, zintuigen moeten op volle toeren werken om kennis en beleving toe te passen in ervaring. En, waar zintuigen in actie zijn is verbeelding van die beleving niet ver verwijderd. Het onderwijs (zowel aan de Nederlandse als de Duitse zijde van de grens) wordt uitgenodigd de tentoonstelling en Wonderryck Twente te komen bezoeken en deel te nemen aan een (les)programma dat naadloos aansluit op tussendoelen en leerlijnen vanuit het curriculum. De kerndoelen Oriëntatie op jezelf en de Wereld en Kunstzinnige oriëntatie liggen erg voor de hand maar onderdelen uit kerndoel Nederlands, Rekenen en Wiskunde zullen zeker in te passen zijn. In de ontwikkelfase wordt een klankbordgroep met deelnemende leerkrachten, cultuurcoördinatoren en lesvoorbereiders gevraagd feedback te geven.


24

8 Nieuwe bedrijfsactiviteiten Uiterst belangrijk wordt de integratie van het winkel- en horecagedeelte binnen de bedrijfsvoering van het belevingsmuseum en landschapscentrum evenals de integratie met de VVV. Verder wordt de programmering van Wonderryck Twente essentieel om de gewenste bezoekersaantallen te halen.

8.1 VVV / Winkel Alle bezoekers van Wonderryck Twente zullen via de entree, waar entreebalie, winkel en VVV zijn gecombineerd, het complex betreden. Dit is de plek waar het publiek welkom wordt geheten en het bezoek aan Noordoost Twente op een andere, belevende manier start. De fysieke combinatie van het Landschapscentrum met de VVV biedt mogelijkheden voor kwaliteitsverbetering, synergie en optimalisering van de bedrijfsvoering. Ondanks dat het merk VVV gehandhaafd blijft, wordt alles gevoerd vanuit één organisatie. Zowel voor de medewerkers van de VVV als van Natura Docet geldt dat ze vanaf de start werken in de gedachtegang van Wonderryck Twente. Verschillen in arrangementen, als ook in producten uit de winkel, zijn niet meer herkenbaar voor de bezoeker. Op zowel bestuurlijk- als managementniveau vinden gesprekken plaats over het gezamenlijke assortiment en de gezamenlijke taken van de medewerkers. In constant overleg worden deze zaken geoptimaliseerd. Een gezamenlijke doelstelling van zowel de “Wonderryck”- als VVV medewerkers wordt de “standaard VVV bezoeker” te interesseren en te bewegen het belevingsmuseum te bezoeken. Het assortiment van de winkel is een goede mix van producten van de VVV en van de producten van Natura Docet. Deze worden allen in de belevingsgedachte van Wonderryck Twente aangeboden. Via het bestaande kassasysteem kan nauwkeurig worden nagegaan waar de baten terecht komen (bij de VVV of bij Wonderryck Twente). Uiteraard gelden voor de VVV de eisen die gesteld worden aan het voeren van een VVV agentschap en de verkoop van VVV artikelen die daarbij horen. Om tot meer marge te komen en de inkoopkosten van 40% (businesscase) te verlagen vinden er gesprekken plaats met een aantal nieuwe inkooporganisaties. In eerste instantie geschiedt de inkoop van de winkel door verkoop van de huidige voorraad van Natura Docet. Tevens hebben inkooporganisaties al aangegeven bereid te zijn hun producten in consignatie te geven en pas af te rekenen indien er ook daadwerkelijk verkocht is. Ook zullen er producten worden ontwikkeld die als merchandise voor het eigen merk gaan dienen. Het nieuwe logo voor Natura Docet Wonderryck Twente zal daarbij gebruikt gaan worden. Als extra inkomstenbron voor de winkelexploitatie wordt op een nader tijdstip binnen de komende vier jaar een webshop Wonderryck Twente gecreëerd. Deze is zowel separaat te vinden op internet, maar ook bereikbaar via de website van Wonderryck Twente. Via deze webshop worden producten uit de winkel van Wonderryck Twente aangeboden, met een duidelijk overzicht in verschillende categorieën. Afzonderlijke producten zijn zichtbaar via een afbeelding, direct te bestellen en te betalen via de shop. Het systeem stuurt na betaling een mail naar de beheerder en de uitvoerende persoon zorgt dat het product wordt verstuurd richting de klant. Op deze manier kunnen ook publicaties worden besteld met betrekking tot Noordoost Twente of bv deelcatalogi over de collectie van Natura Docet. Drukwerk kan daarmee direct bij de drukker afgenomen worden via online printing. Zo ontstaan er geen hoge productiekosten of liggende voorraad. De bezoeker, wellicht ook de leerling of student die informatie nodig heeft, zou op deze manier zelf een combinatie van hoofdstukken kunnen maken voor een eigen (E)boek.


25

8.2 Horeca Na uitgebreid overleg met meerdere partijen is een keuze gemaakt voor de wijze waarop de horeca binnen Natura Docet Wonderryck Twente gevoerd zal worden. Het antwoord op de vraag rondom horeca – zelf doen of laten doen – is gevonden in de samenwerking die is ontstaan met de heer en mevrouw Veltmaat van Restaurant ’t Wubbenhof. Zij zijn bereid gevonden de exploitatie van de museumhoreca te gaan voeren. De volgende zaken zijn uitonderhandeld op grond waarvan een huurovereenkomst wordt opgesteld tussen het bestuur van de stichting en de familie Veldmaat. Horeca- exploitant betaalt € 1000,- huur per maand (excl. BTW) Het huurcontract geldt voor 5 jaar (2013-2017) De huur is inclusief energiekosten en het gebruik maken van inrichting en inventaris (keuken, kassa, geluid) volgens het plan van eisen, geldend voor de horeca-installatie binnen de investeringskosten voor Wonderryck Twente. Er is hierin een limiet gesteld wat inhoudt dat er zal worden voorzien in de basisbehoeften voor het voeren van horeca. De exploitant draagt een percentage over de omzet (netto omzet, excl. BTW) af. Dit gebeurt in staffelvorm: >> 7,5% tot €100.000,>> 10% €100.000,- tot € 150.000 >> 12,5% boven € 150.000 Er wordt een bankgarantie afgegeven. Tevens is de exploitant bereid een percentage van 10% af te dragen over de omzet, die gerealiseerd zal worden in de locatie van ’t Wubbenhof, maar is behaald door toedoen van Wonderryck Twente (dus bijvoorbeeld een grote partij, die via Wonderryck Twente na een bezoek of arrangement bij Wubbenhof gaat eten). De horeca-exploitant krijgt vrijheid van beleid, bijvoorbeeld bij te voeren prijzen, koffiesoorten, drankinvulling en dergelijke mits dit binnen het concept van Wonderryck Twente valt. De horeca-exploitant mag de locatie voeren voor ‘eigen partijen’ mits deze verbonden zijn met Wonderryck Twente. De kaders hiervoor zijn gesteld in het Masterplan Twente van Dichtbij en binnen de randvoorwaarden van het bestemmingsplan. De horecagelegenheid is te allen tijde dat Wonderryck Twente is geopend, bemand door het personeel van ’t Wubbenhof. Het (voorlopige) horecaplan is een verdere leidraad voor de voering van de horeca-exploitatie.

8.3 Locatieverhuur De fraaie locatie van Wonderryck Twente leent zich uitermate goed voor zakelijke bijeenkomsten zoals vergaderingen, (bedrijfs)presentaties, lezingen, workshops. Dit aspect binnen het bedrijfsmodel biedt vele mogelijkheden en kansen. De locatie zal dan ook worden verhuurd voor allerhande zaken, passend in de opzet van het belevingsmuseum en landschapscentrum. Er worden afspraken gemaakt met select-suppliers zoals organisatiebureaus, en cateringbedrijven over verhuur van ruimtes in combinatie met entreegelden. Dit geldt ook voor nieuwe events zoals (tuin)concerten en exposities georganiseerd door derden.


26

9 Netwerk- en ontwikkelingstaken 9.1 Delen van expertise Binnen het uitvoeringsprogramma van de cultuurnota wordt Natura Docet gevraagd een adviserende functie aan te gaan op het terrein van museale expertise. Elementen hiervan zijn zichtbaar in de plek die Natura Docet heeft binnen het overleg van de Musea in Dinkelland. Om inzicht te krijgen in de vragen die vanuit het veld kunnen komen wordt een steekproef gehouden onder, vooral de kleine regionale musea om te achterhalen welke kennisvragen en behoeftes er zijn. Op basis daarvan worden er bijeenkomsten georganiseerd over onderwerpen, of bezoeken afgelegd worden om advies te geven. Bij de uitvoering hiervan wordt ook externe krachten ingezet. Een alliantie aangaan met het Gelders Erfgoed behoort ook tot de mogelijkheden evenals het stroomlijnen met activiteiten die De Fundatie onderneemt op dit terrein. Indien de opzet goed werkt zal vanuit Natura Docet Wonderryck Twente een aanbod aan (museale) erfgoedinstellingen in de regio gedaan worden om gebruik te maken van kennis en ervaring. Er kunnen bijvoorbeeld trainingen gegeven worden in registratie via Ad-Lib en ook bij de aansluitconstructie voor objectregistratie met Twentse Welle kan deelgenomen worden.

9.2 Cultuurcafé Reflectie over opgedane ervaring aan onderwijspartners en collega’s uit de erfgoedsector zal op een ‘luchtige’ wijze plaatsvinden tijdens het Cultuurcafé. Het café is 2x per jaar de ontmoetingsplek om bij te praten, ideeën op te doen en plannen te maken. Korte presentaties via bijvoorbeeld Pecha Kucha-sessies, stimuleren tot creatief denken, contact zoeken en ontwikkeling. Natura Docet Wonderryck Twente is in dit geheel de spil van een cultureel/educatief/museaal en erfgoed netwerk dat gaat ontstaan en vanuit Wonderryck Twente gevoed zal worden.


27


28

10 Financiën & Begroting De exploitatiebegroting (zie bijlage 1) voor Natura Docet Wonderryck Twente is opgesteld voor de periode 2013-2016. De begroting bestaat uit posten die gebaseerd zijn op de baten en lasten die voortvloeien uit de activiteiten genoemd in de eerste delen van dit beleidsplan. Een aantal cijfers (bezoek, consumptie in de horeca) zijn gebaseerd op kengetallen en ervaringscijfers uit de museale sector, zoals in eerste instantie aangeleverd in het Masterplan en de eerste exploitatieraming door XPEX. Deze cijfers verder onderbouwd in de businesscase zoals opgesteld door Paul Overakker en aangevuld door Klaas Gert Lugtenborg. Per opgevoerde post wordt de begroting toegelicht.

10.1 Baten Voor de bezoekomvang is uitgegaan van het eerste jaar 30.000 bezoeker. Dit omdat de officiële opening vanaf 7 juni 2013 zal zijn. Door alle gevoerde activiteiten en acties, zoals in dit beleidsplan benoemd, gaan de bezoekers aantallen gestaag stijgen naar in het 2e jaar 40.000 (eerste volledige jaar), het 3e jaar 45.000 en het 4e jaar 50.000 bezoekers. De bezoekomvang wordt verdeeld in een aantal posten waarbij gebruik is gemaakt van percentageverdeling die te maken heeft met bezoek met of zonder deelname aan programmering (bv wandelingen, arrangementen) en vertegenwoordigen op zich niet alleen aannamecijfers maar ook prestatiedoelen die Wonderryck Twente zichzelf stelt. De totale bezoekersaantallen zijn verdeeld over een drietal posten te weten entree zonder programmering (netto) opbrengst programmering (netto) verhuur bemiddeling (netto) De genomen percentages zijn de landelijk geldende ervaringscijfers vanuit de museumsector. De post entree zonder programmering betreft een gemiddelde entreeprijs geldend voor volwassenen, kinderen, groepen, ouderen, etc. Ook de verschillende kortingen zijn hierin verdisconteerd. De post programmering is een samengestelde post bestaande uit inkomsten door deelname aan arrangementen en evenementen, zoals bovenstaand benoemd. Ook de extra opbrengsten uit het educatieve segment (incl. de kinderfeestjes e.d.) wordt hierin meegenomen. De formule die voor deze berekening is gehanteerd, is een afgeleide van het totale bezoekersaantal.


29

De horeca exploitatie, die geheel is uitbesteed aan de gekozen horecaondernemer, bestaat uit 3 componenten, namelijk een vast huurbedrag per maand een staffelafdracht op basis van omzet een procentuele afdracht van aangeleverde omzet - (vanuit Wonderryck Twente richting de horecalocatie van de exploitant). Het opgenomen bedrag in de begroting is gebaseerd op onderzochte cijfers (zowel in de businesscase als in het Rapport Kanters) uitgaande van een gemiddeld gebruik in consumptie van € 3,5 p.p. Dit minus de BTW, dus netto € 3,15 De volgende tabel geldt voor de horecaberekeningen: verwachte omzet = bezoekersaantal x €3,15 (gem. besteding) omzet partijen = (aantal buiten openingspartijen x gem. aantal gasten x gem. besteding) + (aantalevenementen x gem. aantal gasten x gem. besteding) omzetafdracht = staffel volgens de gegevens afdracht percentages afdracht over aangeleverde = (aantal partijen x aantal gasten x gem. besteding) x 10% Inkomsten horeca Jaar

Huur

Verwachte omzet

Omzet partijen/events

Totaal omzet

Omzet afdracht

Afdracht over aangeleverde

Totaal

1

€ 8.000,00

€ 94.500,00

€ 30.250,00

€ 124.750,00

€ 9.975,00

€ 1.250,00

€ 19.225,00

2

€ 12.000,00

€ 126.000,00

€ 44.500,00

€ 170.500,00

€ 15.062,50

€ 1.875,00

€ 28.937,50

3

€ 12.000,00

€ 141.750,00

€ 50.750,00

€ 192.500,00

€ 17.812,50

€ 2.500,00

€ 32.312,50

4

€ 12.000,00

€ 157.500,00

€ 61.875,00

€ 219.375,00

€ 21.171,88

€ 3.125,00

€ 36.296,88

Winkelomzet, ofwel het shoprendement uit eigen exploitatie, is gebaseerd op de onderzochte waarden (en ook gecontroleerd bij andere instanties in dezelfde branche). Er is een gemiddelde besteding van € 1,75 per bezoeker en een marge van 50%. De post sponsoring is een nieuwe ster aan het firmament. Deze omvat alle verbindingen die aangegaan worden met het bedrijfsleven en donateurs. Locatieverhuur is gebaseerd op de verhuur van verschillende ruimtes binnen Wonderryck. Verhuur van een ruimte voor gemiddeld € 500,- Eerste jaar 13 x verhuur, tweede jaar 30 x verhuur, derde jaar 34 x verhuur en vierde jaar 38 x verhuur. De posten betreffende subsidies zijn nadrukkelijk, en bewust, onderaan in de begroting geplaatst. Ten opzichte van vorige jaren heeft er in de subsidiebijdrage een correctie van 5% plaatsgevonden.


30

De post Projectsubsidie wordt benut in het project ‘Beweeg door Twente’. Voor Beweeg door Twente wordt externe financiering gezocht, ook via subsidieaanvragen binnen de mogelijkheid van fondsen en overheden. (zie Project Beweeg door Twente). In het Uitvoeringsprogramma Cultuur Overijssel 2013 – 2016 wordt aangegeven op welke vlakken afspraken worden gemaakt met de instellingen die tot de culturele basisinfrastructuur van de Provincie Overijssel behoren. Om deze opdracht professioneel, en aan de eisen van de bedrijfsvoering van Wonderryck Twente kwalitatief goed te kunnen overnemen is een subsidie van € 20.000,- per boekjaar opgevoerd om ook externe inzet hierbij te kunnen benutten. Natura Docet zet zich, zoals omschreven in het beleidsplan, in om museale expertise naar het netwerk van regionale erfgoedinstellingen over te dragen. Via het Cultuurcafé fungeert Natura Docet Wonderryck Twente als platform waar erfgoedinstellingen, cultuurdragers en cultuurondersteuners elkaar vinden en waar plannen ontwikkeld kunnen worden. Jong, creatief talent wordt onder andere via productiehuis Tetem in Beweeg door Twente opgenomen. De identiteit en eigenheid van de provincie Overijssel wordt binnen de visie die Wonderryck Twente uitdraagt natuurlijkerwijs ondersteund.

10.2 Kosten De personeelskosten zijn gebaseerd op de invulling van het nieuwe personeelsbestand, aangevuld met flexibel in te zetten publieksbegeleiders en gidsen. Deze laatste is afhankelijk van de bezoekersstromen. De post huisvestingskosten is in het eerste jaar rekening gehouden met het verkorte publieksjaar in 2013 (ca. 4 maanden minder vanwege ingebruikname vanaf mei). Dit heeft automatisch effect op posten als afvalverwijdering en terreinonderhoud. Beveiliging en schoonmaak, gebaseerd op de afgelopen jaren, het eerste jaar toch hoger gesteld in verband grote schoonmaakkosten tussen bouw en inrichting. En rondom opening. Daarna geleidelijk per jaar oplopend. De post klein onderhoud. De dagelijkse kosten, per jaar oplopend, aangezien er in verloop van tijd steeds meer werkzaamheden gevraagd worden. Groot onderhoud is in het eerste jaar, minder aan de orde. Deze betreft afschrijvingen en dotaties. Vanaf het 2e jaar wordt er voor groot onderhoud naast afschrijvingen en dotaties gereserveerd. Tot zakelijke lasten worden heffingen, vergunningen en dergelijk bedoeld. Uit de accountantsverklaring 2011 blijkt dat Natura Docet hier tot dusver niet mee te maken heeft gehad maar door vernieuw(en)de activiteiten zou dit wel het geval kunnen gaan zijn. De post energie en water is bijgesteld en is voor de eerste twee jaar gelijk gesteld. Dit omdat tijdens de bouw en inrichting volledig gestookt dient te worden. In de rubriek kantoor- en instandhoudingkosten museum is de post telecommunicatie en porti verhoogd vanwege het nieuwe uitgebreide personeelsbestand als ook de verandering van werkzaamheden.


31

Tevens zal de post vervangingskosten inrichting presentatie opgenomen. Deze zal naar verwachting in het eerste jaar beperkt aangesproken worden. Er wordt wel een bedrag hiervoor gereserveerd zodat een buffer ontstaat die bijvoorbeeld kosten van te verwachten vervanging van AV-media, software ed kan opvangen. In de verkoopkosten zijn een aantal posten verlaagd en aangepast aan de bezoekersomvang die behaald gaat worden. De post marketing is verhoogd aangezien er danig reuring moet worden gemaakt in het eerste jaar rondom de opening. Expositiekosten zullen in het eerste jaar binnen het project ‘Beweeg door Twente’ vallen. Om een statement te maken richting partners wordt toch een bijdrage/ reservering gevraagd vanuit het belevingsmuseum en landschapscentrum.


32

Bijlagen 1 2 3 4 5 6 7

Meerjarenbegroting 2013-2016 (separaat bijgevoegd als PDF) Overzicht prestaties Creatief Kinderparadijs- een eventvoorbeeld Marketing & PR Organogram Team Natura Docet Wonderryck Twente De Collectie Natura Docet Denekamp Vernieuwd onderwijsprogramma (concept)


33


34

Bijlage 1 Meerjarenbegroting Natura Docet Wonderryck Twente 2013 – 2016

Meerjaren Exploitatiebegroting Landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente 2013 aantal bezoekers 30.000

Inkomsten Entree- en programma- opbrengsten Entree zonder programmering, netto Opbrengst programmering, incl. entree, netto verhuur bemiddeling, netto

2014 aantal bezoekers 40.000



163.143 85248 73.566 4.329

217.524 113.664 98.088 5.772

244.714 127.872 110.349 6.494

271.905 142.080 122.610 7.215

Horeca en shop Afdracht horecaexploitant Shop rendement eigen exploitatie

45.475 19.225 26.250

64.000 29.000 35.000

71.675 32.300 39.375

80.050 36.300 43.750

Sponsoring

25.000

25.000

30.000

35.000

6.500

15.000

17.000

19.000

240.118

321.524

363.389

405.955

€ € €

4,00 14,15 1,50

Locatieverhuur Parkeren Totaal Inkomsten aantal bezoekers 30.000

Kosten Personeelskosten Personeelslasten Locatie Personeelslasten VVV Functie (budgettair neutraal) Personeelslasten buitenprogrammering

aantal bezoekers 40.000



355.480 333.780 P.M. 21.700

400.890 368.780 P.M. 32.110

422.380 386.280 P.M. 36.100

439.700 400.000 P.M. 39.700

Huisvestingskosten Rentelasten Beveiliging en schoonmaak Afvalverwijdering Klein onderhoud gebouwen Grootonderhoud gebouwen Terreinonderhoud Zakelijke lasten Energie en waterlasten Verzekeringen

81.830 P.M. 20.000 3.500 8.000 16.200 3.500 6.750 21.180 2.700

105.780 P.M. 21.000 5.000 10.000 32.400 5.000 8.500 21.180 2.700

113.000 P.M. 22.000 5.000 12.500 32.400 5.000 10.500 22.900 2.700

122.000 P.M. 23.000 5.500 15.000 32.400 5.500 14.000 23.900 2.700

Kantoor- en instandhoudingkosten Museum Kantoorbenodigdheden Telecommunicatie en porti Automatisering en software Vervangingskosten inrichting presentatie Contractonderhoud museum Museale kosten

43.500 2.000 3.500 8.000 8.000 10.000 12.000

62.000 3.000 4.000 8.000 20.000 15.000 12.000

72.000 4.000 5.000 9.000 27.000 15.000 12.000

77.000 5.000 6.000 10.000 29.000 15.000 12.000

Verkoopkosten Marketingbudget Kassasysteem Tickets Exposiekosten Websitekosten

68.500 32.500 3.000 3.000 25.000 5.000

57.000 20.000 3.000 4.000 25.000 5.000

60.000 22.500 3.000 4.500 25.000 5.000

63.000 25.000 3.000 5.000 25.000 5.000

Overige kosten Accountant Adviezen derden Reis-en verblijfkosten Bedrijfs(show)kleding Indirecte personeels/vrijwilligerskosten Bestuurs- en representatiekosten

28.100 10.000 3.000 4.000 1.800 7.300 2.000

28.100 10.000 3.000 4.000 1.800 7.300 2.000

28.100 10.000 3.000 4.000 1.800 7.300 2.000

28.100 10.000 3.000 4.000 1.800 7.300 2.000

577.410

653.770

695.480

729.800

-337.292 269.711,65 20.000 2.500 P.M. 40.000

-332.246 269.711,65 20.000 2.500 P.M. 40.000

-332.091 269.711,65 20.000 2.500 P.M. 40.000

-323.845 269.711,65 20.000 2.500 P.M. 40.000

-5.080,50

-34,55

120,93

8.366,40

Totaal Kosten Exploitatieresultaat voor bestaande subsidies Bestaande subsidies Natura Docet (-5%?) gem./prov 283.907 Projectsubsidies fondsen/overheden Inbreng huur VVV Inbreng Personeelsbijdrage VVV Programmering/ Marketing uit projectsubsidie IC Resultaat


35


36

Bijlage 2 Prestatie overzicht 2013 – 2016 Natura Docet Wonderryck Twente (NDWRT = Natura Docet Wonderryck Twente)

Onderwerp

2013

2014

2015

2016

Bezoekersaantallen

30.000

40.000

45.000

50.000

Horeca-afdracht exploitant

€ 19.225

€ 29.000

€ 32.300

€ 36.300

Shop rendement

€ 26.250

€ 35.000

€ 39.375

€ 43.750

Locatieverhuur

€ 6.500

€ 15.000

€ 17.000

€ 19.000

Bestuursbijeenkomst DB

1x maandelijks

1x maandelijks

1x maandelijks

1x maandelijks

Bestuursbijeenkomst AB

6x per jaar

4x per jaar

4x per jaar

6x per jaar

Jaarverslag, jaarbegroting, financieel verslag

1x per jaar

1x per jaar

1x per jaar

1x per jaar

Wandel, fiets en MTB-routes

3

(3) + 3

6 (-3) + 3

6 (-3) + 3

Ondernemerscafé – Netwerkbijeenkomst Bedrijven Mkb/toerisme/horeca

2x

2x

2X

2X

Sportdag

2x

10x

15x

20x

Tentoonstellingen Pasen – ½ september (6 mnd) ½ oktober – eind febr. (4 mnd)

1x

2x

2x

2X

Arrangementen aanbod

12x 4 thema’s x3

12x 4 thema’s x3

12x 4 thema’s x3

12x 4 thema’s x3

Evenementen aanbod

6

6

6

6

37x min.

37x min.

Perscontacten

37x min. - 4x expo - 6x arrangement 37x min. - 6x evenement - 5x vakantieactv. - 4x coll-info - 12x div.

Digitale nieuwsbrief

16x Maandelijks + schoolvakanties

16x 16x Maandelijks + Maandelijks + schoolvakanties schoolvakanties


16x Maandelijks + schoolvakanties

37

Onderwerp

2013

2014

2015

2016

Lezersaanbiedingen

5 minimaal

5 minimaal

5 minimaal

5 minimaal

Museumregistratie / Zelfanalyse

Zelfanalyse

Zelfanalyse

Herijking

Zelfanalyse

Cursusdagen

2x p.jaar per medw. min




Collectieregistratie (concept)

Basisregistratie in Ad-lib 50%

Basisregistratie in Ad-lib 100%

Uitwerking in Ad-lib 25%

Uitwerking in Ad-lib 50%

NDWRT als vraagbaak en info bron

Behoefteonderzoek tel. vraagbaak 2x per maand

Evaluatie tel. vraagbaak 2x per maand



Nieuw onderwijsprogramma

13 lessen basis

Evaluatie

5 lessen nieuw

Evaluatie

Educatieve begeleiding bij tijdelijke tentoonstelling

2

2

2

2

Verjaardagsfeestjes

6 thema’s

evaluatie

6

6

Schoolreisjes

4 nivo’s

evaluatie

4

4

Vakantieactiviteiten

4x

4x

4x

4x

Creatief talent

1 educatie 1 expo 1 marketing 1 onderzoek




(E)boek – kennis via de webshop

Dieren bewegen Coll. onderdeel

Thema Coll. onderdeel

Thema Coll. onderdeel

Thema Coll.onderdeel

Externe Lezingen

3 thema’s

(3) + 2

5 (-1) + 1

5 (-1) + 1

2x

2x

2x

Cultuurcafé Netwerkbijeenkomst 2x cultuur/erfgoed/onderwijs regio


38

Bijlage 3 Het Creatief Kinderspeelparadijs - een eventvoorbeeld Losstaande events organiseren is een mogelijkheid maar tevens een activiteit die zeer tijdrovend ten opzichte van recette en inzet kan staan. Een event gebaseerd op continuïteit en herhaling is waarnaartoe gewerkt wordt. Het Creatief Kinderspeelparadijs is zo’n idee. Omschrijving evenement Alle ouders van jongere kinderen kennen dezelfde problemen; vakantietijd, kinderen bij huis en het is telkens weer de vraag ‘wat gaan we nu weer doen deze vakantie?’. Elke keer moet er iets nieuws bedacht worden om de kinderen te vermaken, uiteraard spelen de financiën en het weer daarin ook altijd een grote rol. De oplossing is gevonden op een unieke plek in Twente: ‘Het Creatief Kinderspeelparadijs!’ Een plek waar kinderen en ouders zich kunnen vermaken tijdens de vakantieweken. Een combinatie van veel funactiviteiten met creatieve (natuurlijke) activiteiten. Alle overige faciliteiten, zoals de parkeergelegenheid, horeca in het Museumcafé, zitmomenten op de nieuwe terrassen rondom het gebouw, sanitaire voorziening, veiligheid etc. zullen kloppen. Doel Het doel van het event is zoveel mogelijk jonge gezinnen in contact brengen met de oneindige mogelijkheden van Wonderryck Twente. Dit door het koppelen van organisatorisch sterke partijen, de beschikbare ruimtes en de kennis ter plekke. • Het is een evenement dat meerdere vakanties, startend in de voorjaarsvakantie 2013, ingezet kan worden. Continuïteit is een belangrijke factor. • Wonderryck Twente zal het bruisende centrum van Twente worden in de genoemde weken. Omdat het Creatief Speelparadijs uitdagend en laagdrempelig is zal het event vanuit heel de regio door families bezocht worden, maar ook door de gezinnen die hier vakantie vieren. • De samenwerking door de locatie en de organisatorische- en creatieve partijen toont de kracht van Wonderryck Twente. • De doelgroep bestaat uit jonge gezinnen met basisschoolgaande kinderen. Een nieuwe richting en mogelijkheid om jonge mensen aan Wonderryck Twente te verbinden. • Het vergroten van de naamsbekendheid van Wonderryck Twente door een ijzersterke gezamenlijke marketingstrategie. • Een evenement dat per keer minimaal 1000 bezoekers trekt, dit door een breed creatief aanbod en lage entreeprijzen. De Kracht van Wonderryck Twente in het Creatief Kinderspeelparadijs is de combinatie tussen: - de fantastische mogelijkheden op de locatie - de aanwezige organisatorische kwaliteiten - de beschikbare materialen en kennis van (kinder)activiteiten door partners - de beschikbare locatie- en cateringkennis door de horecapartner - de creatieve kennis, evenals de mogelijkheden het creatieve deel tot uitvoer te brengen via de vele contacten van de medewerkers van Wonderryck Twente (schilderen, boetseren etc.) - een enorm netwerk waarbij door het combineren van al deze sterke punten een unieke kracht ontstaat


39


40

Bijlage 4 Marketing & PR - Publiciteitscampagne De doelgroep volwassenen en gezinnen met (klein)kinderen met interesse voor natuur(historie) worden onder andere bereikt via: arrangementen en ledenaanbiedingen via natuurverenigingen zoals Natuurmonumenten, Vogelbescherming Nederland, de Vlinderstichting, Landschap Overijssel, IVN (instituut voor natuureducatie en duurzaamheid), KNNV (vereniging voor veldbiologie), Nederlandse Vereniging voor Libellenstudie, Landelijke Vlinderstichting en Natuurpunt; publiciteit/lezersaanbiedingen via tijdschriften en natuurverenigingen voor de jeugd, zoals Quest, KIJK, ZoZitDat!, Wapiti, OERR (natuurclub voor kinderen van Natuurmonumenten), Vogels Junior (Vogelbescherming Nederland) en de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie; publiciteit, arrangementen en lezersaanbiedingen in (natuur)tijdschriften zoals Seasons, Landleven, Libelle, Margriet, Flow, Happiness, Home & Garden, Grasduinen, Bionieuws (nieuwsblad voor biologen), Natura (uitgave van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging), Vogels (uitgave van Vogelbescherming Nederland), Vlinders (uitgave van de Vlinderstichting) en Zoogdier (tijdschrift van Zoogdiervereniging VZZ en Natuurpunt); publiciteit in (semi-)wetenschappelijke natuurhistorische media zoals Grondboor & Hamer (uitgave van de Nederlandse Geologische Vereniging) en Netherlands Journal of Geosciences (uitgave van TNO en KNGMG over geologie); foldermateriaal bij de zeven informatiepunten van Nationaal Landschap Noordoost Twente en bij culturele erfgoedpartners in de regio en het aangrenzende Duitse Euregiogebied; foldermateriaal op plekken waar natuurhistorisch en cultureel geïnteresseerde (groot)ouders met (klein)kinderen komen zoals (natuurhistorische) musea met kinderactiviteiten in heel Nederland, musea in Twente en overige culturele instellingen in Twente (o.a. bibliotheken, historische boerderijen, molens en fabrieken); foldermateriaal bij toeristische attracties in Twente waar historisch en cultureel geïnteresseerde (groot)ouders met (klein)kinderen komen, zoals kinderboerderijen, grote natuurspeelparken (o.a. klimpark Het Hulsbeek in Oldenzaal) en verblijfsaccommodaties (o.a. Twentse natuurcampings en Landal Greenparks). Vanwege de laagdrempeligheid is de presentatie bij uitstek geschikt om ook niet-doorsnee museumpubliek te enthousiasmeren voor een bezoek.


41

Openingscampagne – In aanloop naar Natura Docet Wonderryck Twente Wonderryck: dichterbij kom je niet! Wonderryck is op z’n zachtst gezegd een bijzonder project. Zowel voor de inwoners van gemeente Dinkelland als voor de streek en daarbuiten. Het is een visitekaartje voor een bijzondere ontmoeting, waardoor men het verbijsterende Twentse landschap en het dierenrijk van wel heel dichtbij gaat beleven. Ervaar het coulisselandschap door de ogen van de ‘bewoners’ en maak op intuïtieve en interactieve wijze kennis met hun wonderschone natuur. U zult ogen en oren tekort komen. Weg. Wijs. Wonderryck Onder de noemer Weg. Wijs. Wonderryck hebben de communicatieadviesbureaus Buro Max en Artica de handen ineengeslagen voor de ontwikkeling van een brede, crossmediale communicatiecampagne ter profilering van het museum en landschapscentrum. In dit document vindt u een overzicht van de campagnemiddelen die wij het komende half jaar in willen zetten om de inwoners van de gemeente, alsmede alle ondernemers in de recreatiebranche en iedereen die verder zijdelings betrokken te prikkelen voor participatie in dit wonderbaarlijke initiatief. ‘Ambassadeurs’ maken van inwoners In de periode van 1 november 2012 tot 1 mei 2013 zetten wij diverse middelen in om bovengenoemde partijen te bereiken. Wonderryck is een project van zowel gemeente Dinkelland als Provincie Overijssel: gerealiseerd met gemeenschapsgeld. Ze is dus ‘van iedereen’. Deze bewustwording willen wij met de campagne overbrengen op de gemeente en van haar inwoners ‘ambassadeurs’ maken. Zij moeten Wonderryck willen uitdragen en introduceren aan derden. Even voorstellen… De eerste drie maanden focussen wij ons daarom op het ‘voorstellen’ (fase 1) van Wonderryck aan haar bewoners en hebben wij onze print- en social mediacampagne daar bewust op ingericht. Hier ligt de nadruk op interactie en het verwerven van naamsbekendheid in de omgeving. Na deze uitgebreide voorstelronde volgt de ‘kennismaking’ (fase 2), waarin we actief ons best doen om de doelgroepen via diverse middelen aan ons te binden en tot handelen aan te zetten.

Campagneplanning per maand November: De start van de campagne. Elke maand verschijnen we paginagroot in Dinkelland Visie en Op/rond Essen met onze Wonderbode, met het ‘laatste nieuws uit Wonderryck’. Een gevarieerde mix van nieuws over de voortgang, inhakers op de actualiteit: ‘De bonte specht weer gesignaleerd in Twente’, column van de Uil van Meester Bernink etc. Vanaf november willen we gaan communiceren onder de vlag van Wonderryck, inclusief eigen logo, huisstijl en tone of voice.


42

In deze maand moet er zorg voor gedragen worden dat de social media-account ‘gevuld’ wordt. Vanaf deze maand kan ook begonnen worden met het vergaren van de ‘natuurlijke’ fanbase (bijv. via werknemers, stakeholders, belanghebbenden, Vrienden). Ook zal er een social mediastrategie worden geschreven met daarin een actielijst, zodat ook de werknemers van Wonderryck mee kunnen doen met het genereren van content (foto’s, verhaaltjes, weetjes). December Wederom onze eigen, paginagrote Wonderbode in Dinkelland Visie en Op/rond Essen. Thematische nieuwjaarskaart als introductie voor een wegwijs en Wonderryck 2013 met veel nieuwe inzichten en uitzichten. Deze sturen wij naar medewerkers, stakeholders, partners etc. Inzet social media: volg Wonderryck op Facebook voor de laatste nieuwtjes, weetjes en feitjes! Zo bouwen we een community met trouwe fans op. Social media zal tijdens al deze media-uitingen worden belicht door middel van een plaatje/button met ‘volg de ontwikkelingen van Wonderryck op Facebook’. Zo kunnen mensen de ontwikkelingen volgen en kan er interactie plaatsvinden. Stoppers in abri-zuilen. Waar tijdelijk ruimte vrijkomt in de regio plaatsen we abri-poster met onze campagne-uitingen. Een betaalbare manier om zichtbaar aanwezig te zijn. Januari Wonderbode in Dinkelland Visie en Op/rond Essen Direct Mailing gericht op ondernemers in recreatie & toerisme, in de breedste zin van het woord. We willen hen uitnodigen en aansporen om samen arrangementen te ontwikkelen. Een hotelovernachting met wonderbaarlijke buitenlunch bijvoorbeeld, maar er zijn 1001 andere opties te bedenken. Tijdens deze fase zal ook worden getracht om een extern webnetwerk met deze stakeholders op te zetten, dit ter gunste van een betere positie op internet voor zowel de website als de facebookpagina. Website gebruiksklaar en eventueel een originele, crossmediale lancering. Stoppers in abri-zuilen. Februari Wonderbode in Dinkelland Visie en Op/rond Essen Deelname met een originele, interactieve promotiewagen aan de optocht Oldenzaal/Denekamp. 150.000 Toeschouwers en dus een uitgelezen kans om Wonderryck op ludieke, eigengereide wijze te presenteren. Ontwikkeling van conventionele ‘drietraps’ gevouwen consumentenfolders ter verspreiding in horeca en toerisme, waarin Wonderryck in al haar facetten (met alle arrangementen) wordt uitgelicht. Stoppers in abri-zuilen en eventueel busreclame ter ondersteuning. Maart Wonderbode in Dinkelland Visie en Op/rond Essen Kijkdoosactie. De leukste manier om met Wonderryck aan de gang te gaan, is door je fantasie de vrije loop te laten en ZELF een stukje Wonderryck in elkaar te knutselen. Wij willen basisscholen gaan benaderen om mee te doen aan deze Wonderryck Winactie en hun mooiste kijkdoos in te zenden om mee te dingen naar een stoere prijs.


43

Advertenties plaatsen in jaar- en kwartaaluitgaven van bijvoorbeeld VVV-boekjes, eventmagazines, wandelbladen, landgoedmagazines etc. Regionale recreatiewebsites benaderen om banners/links te plaatsen Stoppers in abri-zuilen en eventueel busreclame ter ondersteuning. April - Mei Wonderbode in Dinkelland Visie en Op/rond Essen Guerrilla marketingstunt: De verloren kist. Tijdens de verhuizing van Meester Berninks’ rariteitenkabinet – u raadt het al – raakt er ‘iets’ kwijt. Een magische kist met een bijzondere inhoud: de sleutel tot … Wij willen jongeren en scholen uitdagen om deze schat te vinden en terug te brengen naar de bron. Deze actie zal uiteraard multimediaal worden uitgerold – reguliere pers, social media als Twitter/Facebook/Flickr etc., lokale televisie, om zoveel reuring te krijgen. Huis-aan-huis folder/flyer met een oproep om de openingsmaand mei bij te wonen en Wonderryck Twente te verkennen. Uitnodigingen voor de opening op 7 juni versturen aan alle betrokkenen. Stoppers in abri-zuilen en eventueel busreclame ter ondersteuning. Juni Grand opening Wonderryck Facebook event aanmaken om de belanghebbenden uit te nodigen Evaluatie en vervolg en voortzetting van de campagne binnen Beweeg door Twente


44

Bijlage 5 Organogram Team Natura Docet Wonderryck Twente

Stichting Belevingsmuseum en Landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente

Directie zakelijk

Directie algemeen

0,6 FTE

0,8 FTE

Horeca

VVV

Vrijwilligers Stagaires


Marketing sales Banqueting 2x 0,8 FTE

Fin. Admin. + Gebouwbeheer 1 FTE

Onderwijs + Publiek 0,8 FTE

Kennis + Collectie 0,8 FTE






45


46

Bijlage 6 De Collectie Natura Docet Alle collectieobjecten verworven door J.B. Bernink tijdens zijn leven behoren tot de kerncollectie van Natura Docet. Om inzicht te krijgen in de opbouw van een verzameling worden gewoonlijk deelcollecties benoemd. Voor wat betreft natuurhistorische collecties wordt daarbij meestal de ordening van de Rijken in de Natuur gevolgd, gevolgd door een onderverdeling in verwantschappeen. Onderstaand overzicht geeft een beeld van de verschillende deelcollecties waarin ieder op zich delen van de kerncollectie Bernink opgenomen zijn. De basis voor de meeste deelcollecties werd al gelegd door J.B. Bernink vóór 1911. In dat jaar opende op 5 juni het eerste museum Natura Docet in Denekamp. Uitbreiding volgde door aankoop (ook al door Bernink zelf), vondsten en schenkingen. Tot de meest opvallende schenkers behoren de scheepsarts dhr. P. Buitendijk, kapitein K.J. ter Marsch, dhr. J. Koenderink en uit een minder ver verleden: dhr. P. Schuddebeurs, dhr. A.F.D. Beersma, dhr. G.P.M. Oud en dhr. R. Kampman. Als topstukken zijn te beschouwen: de Bever van Zalk (bekend staand als het laatste Nederlandse exemplaar van die soort), de Steur van Nordhorn (een unieke vangst van 1886) en een kalf met twee koppen (geboren te Lattrop in 1975). Museaal-historisch interessant is het Rariteitenkabinet met onder meer de objecten, verzameld door Mr. W.F. Laan (bewoner van het Huis Singraven) gedurende zijn reis door Afrika in de jaren 1923/1924. De collectie Gesteenten en Mineralen bestaat uit bijna 10.000 objecten. Zwaartepunt vormt hier de deelcollectie Noordelijke Zwerfstenen, met als topstuk de kogeldioriet uit Eext. De collectie Fossielen, die ongeveer 8.000 objecten omvat, werd in 1979 aanzienlijk verrijkt door het legaat van de verzameling van wijlen L. De Heer uit Deventer. Deze collectie bestaat, naast een zeer groot aantal Mollusca, o.a. uit circa 2200 fossielen, afkomstig uit het typegebied van het Maastrichtien (Laat Krijt), in casu Zuid-Limburg. Een aantal van deze Krijtfossielen heeft een hoge wetenschappelijke waarde. Eveneens als topstukken aan te merken zijn de Ichthyosaurus stenopterygius en de zeelelie Pentacrinus, beide afkomstig uit de Jura-gesteenten van Holzmaden (Dld.). Deze fossielen werden in 1929 door Bernink verworven met steun van de Vereniging van Vrienden van Natura Docet. In totaal omvat de collectie Natura Docet 27.200 voorwerpen, met daarnaast 15.400 boeken uit de (hand)bibliotheek.


47

Deelcollecties – overzicht Collectie Herbaria Het herbarium van Bernink vormt in feite de kiem van Natura Docet.

Mollusca De deelcollectie bestaat uit tweekleppigen, slakken en andere Mollusca van over de hele wereld.

Insecten De deelcollectie bestaat uit geprepareerde insecten van de gehele wereld. Het betreft voornamelijk vlinders en kevers.

Overige ongewervelden De deelcollectie bestaat uit droge- en vloeistofpreparaten van koralen, kreeftachtigen en stekelhuidigen.

Bijzonderheden

Registratie Stand van zaken

Door Bernink opgemaakte schoolschriften met planten, tekeningen en aantekeningen. 17 herbariumdozen met materiaal verzameld in de omgeving en schenkingen van wereldwijd verzameld materiaal.

Het herbarium (in boekvorm ingebonden) is niet in een geautomatiseerd databestand opgenomen.

aantal onbekend

Van museaalhistorische waarde is het gedeelte (bestaande uit plm. 3000 exemplaren), dat door Bernink zelf in 1922 werd aangekocht bij de beroemde firma Hermann Rolle te Berlijn. Deze objecten zijn voorzien van de zgn. Rolle-etiketten. Eind 19de / begin 20ste eeuw was Hermann Rolle te Berlijn een internationaal bekend handelaar in natuurhistorische objecten, met name van schelpen.

Een omvangrijk onderdeel wordt gevormd door de collectie van wijlen L. de Heer. De deelcollectie bevat naar schatting 1500 objecten en is nog niet in een geautomatiseerd databestand opgenomen. Er is handmatige documentatie en een kaartsysteem aanwezig.

3.000 1.500

Bijzonder zijn een Koninginnepage, gevangen te Denekamp in 1911 en zg. gynandromorfen van Keizersmantel en Nachtpauwoog.

De collectie bevat naar schatting 1500 objecten. De collectie is nog niet in een geautomatiseerd databestand opgenomen. Er is handmatige documentatie en een kaartsysteem aanwezig.

1.500

Deze zijn voornamelijk afkomstig van de (wateren rond de) Indonesische archipel.

De collectie bevat naar schatting 150 objecten en is nog niet in een geautomatiseerd databestand opgenomen.


Aantal objecten

150

48

Er is handmatige documentatie en een kaartsysteem aanwezig. Zoogdieren De collectie bestaat uit opgezette exemplaren, skeletten en enkele losse huiden van voornamelijk Europese (Nederlandse) en enige exotische zoogdiersoorten.

Vogels De deelcollectie bestaat uit opgezette exemplaren, balgen, skeletten, nestmateriaal en eieren.

Bijzonder zijn het vogelbekdier, een ‘Twentse’ otter uit 1941, de Bever van Zalk uit 1836 (‘het laatste Nederlandse exemplaar’) en de huid van een (mogelijk Javaanse) tijger.

De collectie bevat ruim 300 objecten. Er is handmatige documentatie en een kaartsysteem aanwezig.

300

De collectie bevat tenminste 380 soorten van alle delen van de wereld, maar voornamelijk van Europa (Nederland).

De kerncollectie bevat bijna 1000 exemplaren van Europese soorten; meer dan 150 exemplaren bevinden zich in de Collectie Oud, die eind jaren negentig werd verworven. Bijzonder zijn de Zwarte Leeuwerik uit Groningen (1914) en de Grote Trap uit Hengelo Gld. (1926).

1.000 150

De exemplaren van de Europese soorten zijn voor 95% in een geautomatiseerd databestand opgenomen. Aan de registratie van de buiten-Europese soorten (zowel uit de kerncollectie als uit de Collectie Oud) wordt nu gewerkt. Dit geldt ook voor de skeletten en het nestmateriaal. Overige gewervelde dieren De deelcollectie bestaat uit opgezette exemplaren, skeletten en vloeistofpreparaten van vissen, amfibieën en reptielen van alle delen van de wereld.

Bijzonder zijn de Atlantische steur, gevangen in 1886 in de Vecht in Nordhorn en een Grote modderkruiper gevangen in 1971 in de Dinkel.

De collectie bevat naar schatting 200 objecten en is nog niet in een geautomatiseerd databestand opgenomen.


200

49

Kristallijne zwerfstenen en zwerfsteenfossielen Deze deelcollectie bestaat uit zwerfsteenmateriaal, voornamelijk uit NoordNederland en grotendeels afkomstig uit Scandinavië en Midden-Europa.

Bijzonder zijn onder meer de kogeldioriet van Eext (Dr.), een Ordovicische receptaculiet (zwerfsteenfossiel) uit Westerhaar, de zeeschildpad en de roggenkauwplaat van Eocene ouderdom (beiden uit de lokaalmorene van Losser) en een paratype van de Ordovicische spons

De deelcollectie bevat naar schatting 5000 objecten en is voor 40% in een geautomatiseerd databestand opgenomen. Daarnaast is er een handmatig systeem, diverse catalogi en kaartenbakken.

5.000

De deelcollectie fossielen bevat naar schatting 8000 objecten en is vrijwel volledig geregistreerd; 80% in een geautomatiseerd data-bestand, het overige deel in catalogi en kaartenbakken. De in 2004 verworven Collectie Van Enck bevat ruim 400 topfossielen met een hoge tentoonstellingsen educatieve waarde. De informatie over deze collectie is volledig gedigitaliseerd inclusief opnames van elk voorwerp.

8.000 400

Tympanospongia vankempeni Rhebergen 2005. Een belangrijke component vormen de voormalige collecties zwerfsteenfossielen van Anderson en Hommen, R. Kampman uit Almelo en wijlen G. Kortenbout van der Sluijs. Fossielen Deze collectie bestaat uit fossiele planten, ongewervelde en gewervelde dieren, afkomstig uit diverse werelddelen.

Bijzondere objecten zijn de mariene fossielen uit het Tertiair van het stuwwalcomplex rond Ootmarsum evenals de zeelelie en Ichthyosaurus uit de Jura van Holzmaden (D.). De twee laatstgenoemde werden in de jaren twintig van de vorige eeuw door Bernink zelf aangekocht, met steun van de Vereniging van Vrienden. Museaalhistorisch interessant zijn de exemplaren, die vóór 1940 werden aangekocht bij de Firma Krantz (Rheinisches Mineralien-Kontor) in Bonn.


50

Substantieel onderdeel van de deelcollectie vormt de krijtcollectie van wijlen L. de Heer. Deze omvat fossielen uit Zuid-Limburg, het typegebied van het Maastrichtien. Mineralen Deze deelcollectie omvat uit mineralen van de gehele wereld.

Overige gesteenten Deze deelcollectie bestaat uit stollingsgesteenten (lava, basalt, andere kristallijne gesteenten), sedimentgesteenten (zandsteen, conglomeraten) en metamorfe gesteenten (onder andere marmer). Archeologische collectie Ook bij de archeologische collectie werd de basis gelegd door J.B. Bernink zelf.

Voor een belangrijk deel bestaat de collectie uit schenkingen van dhr. C.M. Nienhuys.

De collectie bevat naar schatting 5000 objecten en is nog niet in een geautomatiseerd databestand opgenomen maar wel geregistreerd in kaartenbakken.

De lavastukken komen voornamelijk uit Indonesië.

De collectie bevat naar schatting 500 objecten en is nog niet in een geautomatiseerd databestand opgenomen. Informatie is beschikbaar via catalogi en kaartenbakken.

500

Het belangrijkste voorwerp uit deze deelcollectie is een gesloten grafvondst gevonden tijdens de bouw van een woonhuis op de Klokkenberg in Denekamp.

De archeologische collectie bestaat uit rond de honderdvijftig voorwerpen waaronder stenen bijlen, urnen enz. De tijdsperiode bestrijkt het MiddenPaleolithicum tot en met de Middeleeuwen, met nadruk op het LaatPaleolithicum, het Neolithicum, de Bronstijd en de IJzertijd. De vindplaatsen zijn: gemeente Dinkelland (met name Agelo, Weerselo), gemeente Tubbergen (met name Reutum), Rijckholt (Zuid-Limburg) en de terp van Ferwerd (Friesland). Bovendien is er Deens materiaal en zijn er enkele voorwerpen uit onder andere Nieuw Guinea en de Verenigde Staten.

150


5.000

51

Etnografische collectie Bijeengebracht en geschonken aan J.B.Bernink door scheepsarts dhr. P. Buitendijk en Kapitein dhr. K. ter Marsch.

350 De gevarieerde collectie (gebruiksvoorwerpen, beelden, wajangpoppen, kledingstukken en speren) illustreert de rijke en interessante historie van Natura Docet. Het meest bijzondere voorwerp is een boek afkomstig van het eiland Madura gemaakt van palm- of lontarblad. De 78 pagina’s zijn beschreven in een onbekend schrift. Dit object heeft wetenschappelijke waarde.

De etnografische collectie die bestaat uit 350 voorwerpen is in 2004 en 2005 geïnventariseerd en volledig gedigitaliseerd door dhr. W. Groothuis.

Totaal objecten 27.200 Bibliotheek In de bibliotheek van Natura Docet zijn ongeveer 15.000 banden aanwezig.

Hiervan zijn bijna 6.000 boeken ingevoerd in een geautomatiseerd datasysteem. Verder zijn 6.900 banden ontsloten via een kaartsysteem en ± 2.500 banden niet geregistreerd. Totaal bibliotheek

6.000 6.900 2.500

15.400

De collectie Natura Docet bestaat uit 42.600 items incl. de (hand)bibliotheek) Museumarchief

Documenten die het leven en werk van Meester Bernink, de wording en het bestaan van Natura Docet documenteren. Bestaat uit beeldmateriaal (foto en AV), geschreven documenten en voorwerpen zoals de werktafel van Bernink, wandkaarten ed.

Collectie in bewerking


52

Bijlage 7 Vernieuwd onderwijsprogramma (concept)

Groep

Perspectief vd leerling

Doel

Thema

NDWT binnen

Groep 1-2

Ik en mijn huis, tuin, school

ordenen

- grond, aarde, stenen, mineralen

Oertijdzaal

1 Vieze handenles

Natuur in de eigen omgeving

vergelijken

- vormen planten, types dieren vergelijken, sorteren

Wonderkamers

2 Vakjes & Bakjes, Hokjes & Laatjes

ervaren, zien horen

- seizoenen, zintuigen

indelen onderzoeken

- kenmerken planten en dieren

Twente van Dichtbij

- het eigen landschap

Oertijdzaal

Groep 3-4

Wij leven in ons dorp, onze regio

Natuur in Nederland

Groep 5-6

Groep 7-8

sorteren kenmerken

- mechanische functies bij dieren

Natuur in Europa

onderzoeken determineren functioneren

- ijstijden, gletsjers, vulkanen

Zo leven wij in de wereld

tuin

Determinere Experimente en structuren zien

Les voorstel (concept)

3 Buitenkind

1 Sporen in het bos (Educatie op Locatie – MID) 2 Fossielenvinder

- landdieren/ waterdieren

Zij wonen en leven in Nederland

NDWT buiten

tuin

Planten en dieren van Twente Wonderkamers Oertijdzaal

- opbouw lichaam mens en dier (botten)

Twente bij Nacht

- fysieke functies mens en dier (organen)

Wonderkam ers

3 Loepzoeker

1 Prooi of roofdier

2 Water en Vuur

tuin


3 Braakballenpracticum

1 Tot op het bot

53

Natuur in Europa & de wereld

VMBO 1

Ik leef in de wereld met anderen Natuur in Europa & de wereld

verbanden leggen relaties ontdekken

onderzoeken analyseren

- voortplanting / erfelijkheid

Planten en dieren van Twente Wonderkam ers

- samenwerken / samenleven

Planten en dieren van Twente

- voortplanting mens, plant en dier, erfelijkheid

Planten en dieren van Twente Wonderkam ers

2 Over leven en overleven

tuin


3 Melissa maakt honing

1 Game over of next level

54

Contactgegevens Naam van de instelling Statutaire naam Jaar van oprichting

Natura Docet Wonderryck Twente Stichting Natura Docet 1911 oprichting Natura Docet 1966 Stichting Natura Docet 2012 Stichting Museum en Landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente

Naam contactpersoon 1

Stans van der Veen - algemeen directeur


Jeroen Ottink - zakelijk directeur


Bram Hulshof - voorzitter Stichting Natura Docet

Postadres

Oldenzaalsestraat 39 7591 GL Denekamp

Tijdelijk bezoekadres

Hopmanstraat 12 - 7591 ED Denekamp

Telefoonnummer

0541 - 35 13 25

e-mailadres contactpersoon 1 e-mailadres contactpersoon 2 e-mailadres contactpersoon 3

[email protected] [email protected] [email protected]

website

www.wonderrycktwente.nl

Denekamp 27 oktober 2012

Mevr. S. van der Veen - algemeen directeur Dhr. J. Ottink - zakelijk directeur Dhr. A. Hulshof - voorzitter Stichting Natura Docet


55

Beleidsplan Belevingsmuseum en Landschapscentrum Natura Docet Wonderryck Twente

Recommend Documents