Beleidsnota keten en caravans In de gemeente De Wolden
Inleiding. In de wereld van de gemeentelijke overheid is het onderwerp “keten” een veel besproken onderwerp. Dit is vooral het geval in plattelandsgemeenten omdat daar vaak de ruimte is om bijvoorbeeld een keet of stacaravan te plaatsen. “De jeugd van tegenwoordig , ze doen maar” is een veelgehoorde opmerking. Deze opmerking zegt iets over de jongeren maar ook iets over de tolerantie jegens jongeren. Met name wanneer jongeren zich in de openbare ruimte begeven roept dat al snel reacties op. Uit gesprekken tussen de gemeente, de locale dorpsbelangenorganisaties en jongeren is gebleken dat jongeren op zoek zijn naar ontmoetingsplaatsen waar ze in alle vrijheid elkaar kunnen ontmoeten zonder anderen daarbij tot last te zijn. Zoals meerdere plattelandsgemeenten is de gemeente De Wolden zich ervan bewust dat duidelijkheid over de wijze waarop met de keten wordt omgegaan vereist is. Dit valt ook af te leiden uit het besluit van de gemeenteraad om de gedragscode keten en caravans binnen het lokaal jeugdbeleid hoge prioriteit te geven. Om tegemoet te komen aan de gesignaleerde behoefte is de gemeente in beginsel bereid om keten onder voorwaarden toe te staan. Nadelen van het groeperen van de jeugd in keten zijn dat geluidsoverlast kan worden veroorzaakt en dat keten meestal niet voldoen aan de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, waardoor gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Om er toch voor te zorgen dat de voordelen worden uitgebuit, de nadelen worden ondervangen en de gemeente met betrekking tot de keten de vinger aan de pols kan houden is het belangrijk de dialoog met betrokken partijen aan te gaan. Deze partijen zijn de jongeren, de ouders, eigenaren van de grond waarop de keten staan, de vereniging van dorpsbelangen en de gemeente als verantwoordelijke voor openbare orde en veiligheid. De gemeente heeft hierin bewust voor een tweesporenbeleid gekozen namelijk: • het aantrekkelijker maken van de jeugdsozen. Dit zal moeten plaatsvinden door extra inzet van de jongerenwerkers gedurende de openingstijden van de sozen en door het instellen van verschillende openingstijden voor verschillende leeftijdsgroepen. Hier is inmiddels een start mee gemaakt en dat begint nu reeds zijn vruchten af te werpen door een behoorlijke toename van het aantal soosbezoekers. • het opstellen van een gedragscode keten en caravans. In deze gedragscode wordt onder keet en caravan verstaan een onderkomen voor tijdelijk verblijf waarin regelmatig een groep (maximaal 15 personen) jeugd tot 23 jaar bij elkaar komt en wat beslist niet als slaapverblijf gebruikt mag worden. Op het opstellen van een gedragscode keten en caravans wordt onderstaand verder ingegaan.
Voorzieningen Het gemeentebestuur vindt het belangrijk dat er goede voorzieningen zijn voor de ''De Woldense" jeugd. In het buitengebied van onze gemeente vind je op diverse plaatsen keten. Keten voorzien duidelijk in een behoefte. Voor veel jongeren zijn dat belangrijke ontmoetingsplekken waar zij met elkaar leuke dingen doen. Daar is niets mis mee.Wij willen toe naar een verantwoord ketengebruik. Dat houdt in dat de jongeren zich niet schuldig maken aan schadelijk alcoholgebruik, ervoor zorgen dat de keet (brand)veilig is en dat ze rekening houden met de buren. Voldoen keten hieraan, dan gunnen wij de jongeren hun honk. Is dat nog niet het geval, dan geven we ze de ruimte om één en ander aan te passen. Als dat niet mogelijk is of er wordt niets aangepast, dan zijn ze in onze ogen niet verantwoord en is sluiting de enige optie. Laat daar geen misverstand over bestaan. Het gemeentelijk beleid In maart 2005 is op planmatige en gestructureerde wijze een haalbaar programma lokaal jeugdbeleid vastgesteld. Centraal in dit programma staan: • het komen tot een sluitende aanpak voor 0 tot 23 jarigen • het aanbrengen van samenhang in het op jeugd gerichte voorzieningenaanbod. Er is naar gestreefd om deze centrale begrippen in alle facetten van het ontwikkelingstraject lokaal beleid door te laten klinken: zowel in de werkwijze als in de inhoud van gestelde prioriteiten en ontwikkelde plannen. Bij het opstellen van het lokaal jeugdbeleid is geconcludeerd dat de gemeente een aanbod op het gebied van sport, cultuur en overige mogelijkheden voor ontmoeting en vrijetijdsbesteding voor de jeugd heeft. Jongeren hebben aangegeven niet (geheel) tevreden te zijn over de voor hen bedoelde voorzieningen. De behoefte aan “een eigen plek”, aan ontmoetingsmogelijkheden, is groot. Vooral de soos, de sportvoorziening en de hoek van de straat voorzien in die behoefte. Veel groepjes jongeren in De Wolden hebben zelf hun ontmoetingsplek gecreëerd in de vorm van “keten of caravans”. De gemeente vindt de leefbaarheid van alle inwoners van de gemeente, zo ook van de jeugd, van belang. Derhalve heeft de gemeente samen met de stichting welzijn De Wolden zich behoorlijk ingespannen om de jeugdsozen aantrekkelijker te maken. Het mag echter duidelijk zijn dat het streven van zowel gemeente als stichting welzijn De Wolden is om door het aanbieden van alternatieven een afname van het aantal keten en caravans te realiseren. Bij het aanbieden van alternatieven moet gedacht worden aan het aantrekkelijk maken van de jeugdsozen voor zowel de jonge als de oudere jeugd en het aanbieden van een aantrekkelijk en uitgebreid sportaanbod. Wanneer de jeugd van een dorp toch nog behoefte heeft aan een eigen plek in de vorm van een keet en aan kan geven waarom dit gewenst wordt naast bijvoorbeeld een jeugdsoos en de behoefte door de gemeente wordt onderschreven, kan de gemeente in beginsel medewerking verlenen aan een keet of caravan. Er zal dan nadrukkelijk aandacht moeten zijn voor: • brandveiligheid • ruimtelijke inpasbaarheid • verkeersveiligheid • alcoholgebruik
Algemeen: Boven de vier genoemde aandachtspunten zijn onderstaande algemene uitgangspunten voor alle keten en caravans van toepassing: de gebruikers van de keet stellen “huisregels” op, waarin o.a. afspraken over inrichting (afscherming) van het terrein, geluid, vervoer en parkeren, afval, openingstijden, bezoekers, brandveiligheid, voorkoming alcoholmisbruik staan. Voor het opstellen van de “huisregels” kan ondersteuning gevraagd worden via het jeugdwerk van Stichting Welzijn De Wolden. Jaarlijks zullen de huisregels onder de regie van jeugdwerk worden geëvalueerd. De eigenaren van het gebouw/de ondergrond accepteren de volledige verantwoordelijkheid accepteren met betrekking tot de geplaatste keet, het gebruik als zodanig en alle consequenties die voortvloeien uit de situering en het gebruik van de keet op het perceel; Brandveiligheid: Brandveiligheid is één van de belangrijkste zorgen voor de keten. Volendamse toestanden moeten hoe dan ook voorkomen worden. De jongeren zitten met een biertje in ruimtes die niet zijn ingericht op dit soort gebruik. Een caravan is bijvoorbeeld gemaakt om met een beperkt groepje mensen tijdelijk in te verblijven. Een inpandige ruimte is ook niet ingericht om in te roken, kaarsen aan te steken en te drinken. We willen er zeker van zijn, dat in geval van brand iedereen, maar dan ook iedereen, heel naar buiten komt. De vluchtweg is dus belangrijk, liefst meerdere vluchtwegen, zodat als in de ene hoek brand is, de vluchtroute aan de andere kant genomen kan worden. Daarnaast is belangrijk dat een keet niet bestaat uit materialen die in een paar seconden zoveel hitte en giftige dampen veroorzaken, dat vluchten niet eens meer aan de orde is. Verder zijn een goede brandblusser en noodverlichting noodzakelijk om te voorkomen, dat een klein ongelukje een grote ramp wordt. In de loop der jaren is er veel gestudeerd over brandveiligheid. Dit heeft een woud van regels opgeleverd. Voor allerlei materialen zijn keurmerken uitgegeven. Je zou kunnen zeggen: Er is precies berekend wat er nodig is om de boel op een aanvaardbare manier af te laten branden. De brandweer van de gemeente De Wolden heeft hieruit een aantal voorwaarden opgesteld waaraan keten zouden moeten voldoen. We geven die voorwaarden hieronder alvast weer. In de loop van de komende maanden zorgen we dat hierover uitleg komt. Onderstaand zijn de voorwaarden genoemd die gelden voor veilige keten: de keet beschikt over een hoofdingang én over een extra vluchtweg (een extra deur of een raam (50 x 80 cm), welke van binnenuit zonder sleutel kan worden geopend; de keet beschikt over minimaal één jaarlijks goedgekeurd brandblusmiddel (schuimsproeiblusser van 6 ltr) en over een ‘branddeken’; er zal géén open vuur (kaarsen, olielampen e.d.) in de keet aanwezig zijn; Meubilair, versieringen e.d. voldoen aan de eisen van onbrandbaarheid;
eventuele verwarming van de keet vindt alleen plaats middels deugdelijke verwarmingselementen;
Ruimtelijke inpasbaarheid Voor de ruimtelijke inpasbaarheid gelden de volgende criteria: de ‘uitpandige’ keet op het achtererf van het perceel is c.q. wordt gesitueerd, waarbij de keet (bijna) niet zichtbaar is vanaf de openbare weg én de ‘uitpandige’, vanaf de openbare weg zichtbare, keet beschikt over een gedekte donkere kleur (zwart, donker groen of donker bruin) en met betrekking tot (geluids)overlast op een minimale afstand van 50 meter is gelegen van gevoelige bebouwing van derden; de oppervlakte van de keet maximaal 35,00 m2 bedraagt, waarbij de maximale hoogte van de ‘uitpandige’ keet 3,00 m is; er géén aan-, uit- of bijgebouwen en andere bouwwerken bij of aan de keet zijn c.q. worden aangebracht; Verkeersveiligheid: Alcohol en verkeer is een tweede zorgwekkend veiligheidsaspect. Vrijwel alle jongeren begeven zich na afloop van een keetavond in het verkeer op de fiets, de brommer of in de auto. De houding van jongeren kenmerkt zich te vaak als: “Hier kan dat” en “Ik kan goed tegen alcohol”. Tijdens uitgaansavonden buiten de keten wordt echter wel op het alcoholgebruik van bestuurders gelet. De jongeren geven aan dan naar een oplossing te zoeken. Op dergelijke avonden wordt vaak een BOB of een taxi geregeld. Alcoholgebruik: Uit onderzoeksresultaten blijkt dat het alcoholgebruik in keten hoog is. Alcohol is in de keten continue aanwezig. Alcoholgebruik bestaat vooral uit de consumptie van bier. Drankverstrekking vindt plaats binnen een vaste groep leden. De keten hebben geen winstoogmerk. De winst die eventueel gemaakt wordt, wordt meestal weer in de keet gestoken. Verslavingszorg Noord Nederland, regio Drenthe (voorheen CAD Drenthe) biedt preventieactiviteiten aan ter voorkoming van problematisch gebruik van alcohol en/ of drugs. Uit onderzoek is gebleken dat activiteiten het meest effectief zijn als zij in een breder kader uitgevoerd worden. Daarbij dient niet alleen de einddoelgroep benaderd te worden, maar ook de intermediairen. Dit onderdeel zal nader worden uitgewerkt in het plan van aanpak van het jeugdbeleid: “Preventie en voorlichting op basisscholen, jeugdsozen en sportverenigingen”.In de werkgroep die belast is met het uitwerken van dit plan van aanpak participeren de volgende instellingen: Stichting Welzijn De Wolden, Verslavingszorg Noord Nederland (VNN), basisscholen, Verenigingen van dorpsbelangen, besturen jeugdsozen, sportverenigingen en Bureau Halt. De uitvoering is in handen van de Stichting Welzijn De Wolden en de GGD. Het gestelde doel voor deze werkgroep is om door gerichte preventie en voorlichtingsprogramma’s het gezonde gedrag van jeugdigen te bevorderen en probleemgedrag te voorkomen.
De preventieactiviteiten van VNN hebben meestal betrekking op onderwijs, jongerenwerk en keten en hokken. De setting binnen hokken & keten is van geheel andere aard dan die van het onderwijs en het jongerenwerk. Binnen hokken & keten is er geen sprake van professionele medewerkers, waardoor de mogelijkheden voor preventieactiviteiten minder aanwezig zijn. Wel zullen de gebruikers van hokken & keten benaderd worden door de jongerenwerkers, om op die manier een opening te bieden aan dergelijke activiteiten. Tevens zullen eigenaren van keten en caravans een informatiepakket krijgen met betrekking tot voorlichting. In dit informatiepakket zullen eveneens gegevens worden aangereikt over instellingen waar men nader informatie kan inwinnen. VNN maakt tijdens bepaalde jongerenevenementen gebruik van de peervoorlichtingsmethode. Tijdens deze voorlichting worden jongeren door jongeren geïnformeerd over alcohol en/ of drugs. Door het contact met de leeftijdsgenoten blijkt dat jongeren open staan voor de informatie die gegeven wordt en bereid zijn om in gesprek te gaan over hun eigen gebruik. Tijdens de voorlichting wordt gewerkt met een korte kennistest, waarmee ze iets kunnen winnen. Het doel is om de kennis te vergroten, maar ook het bewust maken van het eigen gebruik van alcohol en/ of drugs. Een dergelijke voorlichtingsmethode is wellicht bruikbaar binnen de setting van hokken & keten. Werkwijze: De rode draad (de code keten en caravans ) in de werkwijze zal zijn: Van registratie via voorlichting en advies naar preventie. Hiermee wordt bedoeld dat met ieders inspanning wordt getracht om alle keten en caravans te registreren om dan via voorlichting en advies met behulp van de brandweer, politie, jongerenwerk en verslavingszorg noord nederland te komen tot preventie van brandgevaar, onveilige situaties, overmatig alcoholgebruik enz.
