Begroting

Begroting 2014

www.heerde.nl

Begroting 2014

2

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ...............................................................................................................3 1. Leeswijzer .....................................................................................................................7 2. De kaders......................................................................................................................9 3. Begroting in vogelvlucht ................................................................................................ 17 Bestuur ......................................................................................................................... 25 Raad ........................................................................................................................... 27 College ........................................................................................................................ 28 Bestuursondersteuning ................................................................................................... 28 Communicatie ............................................................................................................... 29 Burgerzaken ................................................................................................................. 29 Bestuurlijke samenwerking ............................................................................................. 30 Rechtsbescherming ........................................................................................................ 30 Basisregistratie ............................................................................................................. 31 Elektronische dienstverlening .......................................................................................... 31 Streekarchivariaat ......................................................................................................... 32 Veiligheid ...................................................................................................................... 33 Brandweer.................................................................................................................... 35 Crisisbeheersing ............................................................................................................ 37 Openbare orde en veiligheid ............................................................................................ 37 Onderwijs, kunst en cultuur .......................................................................................... 39 Lokaal onderwijsbeleid ................................................................................................... 42 Huisvesting onderwijs .................................................................................................... 43 Leerlingenvervoer .......................................................................................................... 44 Volwasseneneducatie ..................................................................................................... 45 Bibliotheekwerk............................................................................................................. 45 Kunst en cultuur ............................................................................................................ 46 Monumentenzorg........................................................................................................... 47 Welzijn en Sport ............................................................................................................ 51 Volksgezondheid ........................................................................................................... 55 Jeugdgezondheidszorg ................................................................................................... 56 Binnensport .................................................................................................................. 57 Buitensport................................................................................................................... 57 Zwembad ..................................................................................................................... 58 Sportstimuleringsbeleid .................................................................................................. 58 Vrijwilligers & mantelzorg ............................................................................................... 58 Maatschappelijke participatie........................................................................................... 59 Jeugdbeleid .................................................................................................................. 60 Werk, inkomen en zorg ................................................................................................. 63 Inkomen ...................................................................................................................... 67 Werk ........................................................................................................................... 68 Aanvullende voorzieningen ............................................................................................. 68 Maatschappelijk werk ..................................................................................................... 69 Begroting 2014

3

Vreemdelingen .............................................................................................................. 70 WMO huishoudelijke verzorging ....................................................................................... 70 Loket welzijn en zorg ..................................................................................................... 71 WMO zorg .................................................................................................................... 71 Implementatie decentralisaties ........................................................................................ 72 Ruimtelijke en economische ontwikkeling ..................................................................... 75 Economische zaken........................................................................................................ 78 Gemeentelijke gronden .................................................................................................. 79 Toerisme en recreatie .................................................................................................... 79 Markten ....................................................................................................................... 80 Kadaster en landmeten .................................................................................................. 80 Ruimtelijke ontwikkeling ................................................................................................. 80 Woningen en overige gebouwen ...................................................................................... 81 Volkshuisvesting ........................................................................................................... 81 Bouwzaken ................................................................................................................... 82 Bouwgrondexploitatie en gronden .................................................................................... 82 Project Veessen / Wapenveld .......................................................................................... 83 Gebiedsontwikkeling ...................................................................................................... 83 Beheer openbare ruimte ................................................................................................ 85 Straatreiniging en gladheidbestrijding............................................................................... 87 Wegenbeheer ............................................................................................................... 87 Waterbeheer ................................................................................................................. 88 Verkeer en vervoer ........................................................................................................ 88 Openbare verlichting ...................................................................................................... 89 Bosbeheer .................................................................................................................... 89 Openbaar groen ............................................................................................................ 90 Milieu, riolering en reiniging .......................................................................................... 93 Begraafplaatsen ............................................................................................................ 96 Reiniging ...................................................................................................................... 97 Riolering ...................................................................................................................... 97 Milieubeheer ................................................................................................................. 98 Algemene dekkingsmiddelen ....................................................................................... 101 Treasury .................................................................................................................... 102 Algemene uitkering ...................................................................................................... 103 Overige dekkingsmiddelen ............................................................................................ 103 Lokale heffingen .......................................................................................................... 104 Saldo kostenplaatsen ................................................................................................... 104 Saldo rekening voor/na bestemming .............................................................................. 104 Programmaplan........................................................................................................... 107 Overzicht programmaplan ........................................................................................... 109 Pragrafen .................................................................................................................... 113 A. Lokale heffingen ...................................................................................................... 115 B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing ................................................................... 119 C. Onderhoud kapitaalgoederen ..................................................................................... 135 D. Financiering ............................................................................................................ 139 E. Bedrijfsvoering ........................................................................................................ 143 F. Verbonden partijen .................................................................................................. 147 Begroting 2014

4

G. grondbeleid ............................................................................................................ 151 H. Duurzaamheid ........................................................................................................ 163 Bijlagen .................................................................................................................... 167 Bijlage A: Jeugd .......................................................................................................... 169 Bijlage B: Begrotingsbrief provincie ................................................................................ 175 Bijlage C: Afkortingenlijst ............................................................................................. 181

Begroting 2014

5

Begroting 2014

6

1. Leeswijzer In hoofdstuk 2 “De Kaders” wordt ingegaan op vorm en inhoud van de begroting. In hoofdstuk 3 “Begroting in vogelvlucht” wordt op hoofdlijnen ingegaan op de financiële stand van zaken. Hierbij wordt nadrukkelijk stilgestaan hoe de perspectiefnota 2014 is verwerkt, die de basis vormde voor de begrotingsvoorbereiding. Vervolgens het programmaplan, dat zowel de inhoud (doelen en middelen) van de begroting als de verdeling van baten en lasten bevat. In de programma’s zijn de beleidswijzigingen en de nieuwe investeringen verwerkt. Deze zijn in elk programma benoemd onder het kopje “ investeringen en nieuw beleid”. Vervangingsinvesteringen en doorlopende investeringen op basis van beheerplannen zijn opgenomen in het investeringsoverzicht (H 3.4). Een inhoudelijk oordeel over het beleid en de uitvoering is weergegeven in de betreffende programma’s. Hierbij wordt verwezen naar tal van verordeningen en beleidsnota’s, die het inhoudelijk kader voor de uitvoering vormen. Daarnaast geeft het aan het eind van het programmaplan opgenomen overzicht van “baten en lasten” nog eens een globaal overzicht van de totale begroting en een toelichting op onderdelen hiervan. Dit tezamen vormt de –financiële- hoofdlijn van de programmabegroting. Tenslotte bevat de begroting acht paragrafen. Deze geven elk vanuit een ander perspectief een “doorsnede” van de begroting. Op punten zijn de paragrafen tamelijk technisch van aard.

Afspraken vanuit de programmabegroting 2013

Begroting 2014



Conform hetgeen bij de behandeling van de perspectiefnota 2011 is afgesproken is een overzicht van de uitgaven op het gebied van Jeugd bijgevoegd. Dit geeft inzicht in de verspreid in de begroting voorkomende posten, die vanuit verschillende beleidsterreinen ten goede komen aan de jeugd van Heerde.



Daarnaast is bij de programma’s een overzicht van de lasten en baten op productniveau opgenomen. Hierdoor wordt de opbouw van een programma verhelderd. Ook is zo de aansluiting van productenraming op programmabegroting in een oogopslag te zien.



Volgens de Planning en Control cyclus zal over de voortgang van de weergegeven “activiteiten” (meer dan voorheen) worden gerapporteerd in de Voor- en Najaarsnota. Hierdoor komt er meer structuur in de informatie over de voortgang van de weergegeven activiteiten/ projecten en zijn er minder informatienota’s nodig voor de reguliere commissies. 7

Begroting 2014

8

2. De kaders In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) staat dat de raad een programmabegroting op moet stellen die bestaat uit een beleidsbegroting en een financiële begroting. De beleidsbegroting bevat tenminste het programmaplan en een zevental paragrafen. Het programmaplan bestaat uit door de raad gedefinieerde programma’s. Programma’s zijn een samenhangende verzameling van producten, activiteiten en geldmiddelen, die gericht zijn op het bereiken van vooraf bepaalde maatschappelijke effecten, waaraan idealiter indicatoren gekoppeld kunnen worden. Het programmaplan moet tevens een integrale opsomming van de baten en lasten bevatten. Deze eisen zijn verwoord in artikel 8 van het BBV: 1. 2. 3.

4. 5.

6.

Het programmaplan bevat de te realiseren programma’s, het overzicht van algemene dekkingsmiddelen en het bedrag voor onvoorzien. Een programma is een samenhangend geheel van activiteiten. Het programmaplan bevat per programma: a. De doelstelling, in het bijzonder de beoogde maatschappelijke effecten; b. De wijze waarop ernaar gestreefd zal worden die effecten te bereiken; c. De raming van baten en lasten. De gemeente kan de baten en lasten per programma verdelen in de onderdelen baten en lasten voor prioriteiten en voor overig. Het overzicht algemene dekkingsmiddelen bevat ten minste: a. Lokale heffingen; b. Algemene uitkeringen; c. Dividend; d. Saldo van de financieringsfunctie; e. Saldo van het BTW-compensatiefonds; f. overige algemene dekkingsmiddelen. Het bedrag voor onvoorzien wordt geraamd voor de begroting in zijn geheel en niet per programma.

Programma-indeling De Gemeentewet schrijft voor dat de gemeenteraad de programma’s vaststelt waaruit de begroting bestaat. De begroting bestaat uit de volgende programma’s: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Begroting 2014

Bestuur; Veiligheid; Onderwijs, kunst en cultuur; Welzijn en sport; Werk, inkomen en zorg; Ruimtelijke en economische ontwikkeling; Beheer openbare ruimte; Milieu, riolering en reiniging.

9

De paragrafen Tevens zijn in het BBV tal van bepalingen opgenomen over de verplichte paragrafen en de daarvoor voorgeschreven inhoud. Paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de begroting bezien vanuit een bepaald perspectief. De volgende paragrafen zijn verplicht: Lokale heffingen Dit overzicht bevat de beleidsvoornemens voor de lokale lasten en een overzicht op hoofdlijnen van de diverse belastingen en heffingen. Weerstandsvermogen Deze paragraaf behandelt de weerstandscapaciteit in relatie tot de risico's. Met weerstandscapaciteit wordt bedoeld: al die elementen waarmee onvoorziene tegenvallers bekostigd kunnen worden. Onderhoud kapitaalgoederen Dit onderdeel gaat met name in op de onderhoudstoestand en de kosten van wegen, riolering, gebouwen, groen en dergelijke. Onderhoud van kapitaalgoederen beslaat een substantieel deel van de begroting. Een goed overzicht is daarom van belang voor een juist inzicht in de financiële positie. Financiering Het doel van deze paragraaf is het volgen van de uitvoering van de treasuryfunctie. Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering is van essentieel belang voor het verwezenlijken van de taken van de gemeente. Verbonden partijen Deze paragraaf geeft inzicht in de relaties van de gemeente met derde rechtspersonen waarin bestuurlijke invloed wordt uitgeoefend en/of waarmee financiële belangen gemoeid zijn. Grondbeleid Deze paragraaf geeft een visie op het grondbeleid en de daarbij geformuleerde doelstellingen. Tevens is er een niet verplichte paragraaf opgenomen. Duurzaamheid Duurzaamheid is een speerpunt van gemeentelijk beleid. Duurzaamheidsbeleid komt tot uitdrukking in tal van programma’s. Om dit goed zichtbaar te maken, is hier een specifieke paragraaf aan gewijd.

Verplichte verordeningen Ter invulling van de eisen die aan de paragrafen gesteld zijn, zijn of worden de volgende beleidsnota’s, onderhoudsplannen en verplichte verordeningen en overzichten opgesteld: Begroting 2014

10

         

Onderhoudsplan wegen; Onderhoudsplan riolering; Onderhoudsplan groen; Onderhoudsplan gebouwen; Lijst verbonden partijen; Nota grondbeleid; Treasurystatuut; Verordening financieel beheer ex artikel 212 Gemeentewet; Verordening (accountants)controle ex artikel 213 Gemeentewet; Verordening doelmatigheid en doeltreffendheid ex artikel 213a Gemeentewet.

Op het weerstandsvermogen wordt uitgebreid ingegaan in de betreffende paragraaf. Een nota grondbeleid is door het college vastgesteld en verwerkt in de paragraaf grondbeleid.

Geïntegreerde productenraming Dit jaar is voor het eerst één boekwerk gemaakt; de producten zijn in een afgeslankte vorm toegevoegd bij het desbetreffende programma. Voor de producten zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1. 2. 3. 4. 5.

Elk product is goed definieerbaar; Eén persoon (budgethouder) is ambtelijk verantwoordelijk voor realisatie van het product; Er ligt een eenduidige calculatie aan het productbudget ten grondslag; Deze calculatie is gebaseerd op een uitvoeringsplan, beheersplan, onderhoudsplan, wettelijke regeling, subsidieplan, accommodatiebeleid etc.; Het budget is qua omvang te bewaken/beheersen. Het budget omvat zo mogelijk een bedrag tussen € 25.000,- en € 500.000,-.

Elk programma bestaat uit een aantal producten. Hierbij geldt dat de beoogde effecten (doelen) binnen de programma’s behaald moeten worden door de realisatie van de producten (middel). Dit is zichtbaar te maken door middel van een zogenaamde verdelingsmatrix.

Planning & control cyclus De begroting vormt het startpunt voor de planning en control cyclus. Op basis van de begroting worden afdelingsplannen gemaakt, waarin zowel de reguliere activiteiten als projecten en prioriteiten ingepland worden. Vervolgens rapporteert het management aan het college. Het college op haar beurt legt in twee bestuursrapportages (voorjaarsnota en najaarsnota) verantwoording af aan de raad over de voortgang van de werkzaamheden en de stand van de budgetten. Met het uitbrengen van de jaarstukken sluit de bestuurlijke P&C cyclus. In 2014 zal de nieuwe raad zich conform de financiële verordening buigen over de programma-indeling en opzet van de begroting. Daarbij kunnen ook aanpassingen in de planning en control cyclus, zoals de introductie van een midzomeranalyse, aan de orde komen. Om dit proces voor te bereiden zal de huidige raad verzocht worden een werkgroep te vormen.

Begroting 2014

11

Toepassing en afwijking van de Perspectiefnota De begroting is opgesteld conform de financiële kaders uit de perspectiefnota 2014. Op het punt van de indexeringen in meerjarenperspectief is aangesloten bij de cijfers uit de meicirculaire 2013 van het rijk en de interpretatie daarvan door de provinciaal toezichthouder. De financiële analyse van verschillen tussen deze en de voorgaande begroting is beperkt tot bedragen die meer dan € 25.000,- afwijken, of die anderszins vanuit bestuurlijk oogpunt van belang zijn om te vermelden.

Begroting 2014

12

2.1 Overzicht portefeuillehouders en budgetbeheerders Bestuur Product

Portefeuillehouder

Budgetbeheerder

Afdeling

W.R.J.M. W.R.J.M. W.R.J.M. W.R.J.M. W.R.J.M. W.R.J.M. W.R.J.M. W.R.J.M. W.R.J.M.

B. Espeldoorn B. van Zuthem M. Venema M. Venema J. van Amersfoort B. van Zuthem P. Oosterhof J. Dijkhuizen J. Dijkhuizen

Griffier Algemeen Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering Publiek Algemeen Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering

W.R.J.M. Pijnenburg-Adriaenssen

R. Zwart

Bedrijfsvoering

Veiligheid Product

Portefeuillehouder

Budgetbeheerder

Afdeling

Brandweer Crisisbeheersing Openbare orde en veiligheid

W.R.J.M. Pijnenburg-Adriaenssen W.R.J.M. Pijnenburg-Adriaenssen W.R.J.M. Pijnenburg-Adriaenssen

M. Zwanenburg M. Zwanenburg M. Zwanenburg

Algemeen Leefomgeving Leefomgeving

Onderwijs, kunst en cultuur Product

Portefeuillehouder

Budgetbeheerder

Afdeling

Lokaal onderwijsbeleid Huisvesting onderwijs Leerlingenvervoer Volwasseneneducatie Bibliotheekwerk Kunst en cultuur Monumentenzorg

H.A.M. Bögemann A. Westerkamp H.A.M. Bögemann H.A.M. Bögemann H.A.M. Bögemann H.A.M. Bögemann H.A.M. Bögemann

R. v.d. Zande H.J. Regterschot L. Visscher P. Paalman E. Jousma H.J. Regterschot R. v't Einde

Leefomgeving Leefomgeving Publiek Publiek Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving

Welzijn en sport Product

Portefeuillehouder

Budgetbeheerder

Afdeling

H.A.M. Bögemann H.A.M. Bögemann A. Westerkamp A. Westerkamp A. Westerkamp A. Westerkamp H.A.M. Bögemann

E. Jousma R. v.d. Zande H.J. Regterschot G.J. Dieters H.J. Regterschot H.J. Regterschot H.J. Regterschot

Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving

H.A.M. Bögemann H.A.M. Bögemann

R. v.d. Zande H.J. Regterschot

Leefomgeving Leefomgeving

Raad College Bestuursondersteuning Communicatie Burgerzaken Bestuurlijke samenwerking Rechtsbescherming Basisregistratie Elektronische dienstverlening Streekarchivariaat

Volksgezondheid Jeugdgezondheidszorg Binnensport Buitensport Zwembad Sportstimuleringsbeleid Maatschappelijke participatie Jeugdbeleid Vrijwilligers & mantelzorg

Begroting 2014

Pijnenburg-Adriaenssen Pijnenburg-Adriaenssen Pijnenburg-Adriaenssen Pijnenburg-Adriaenssen Pijnenburg-Adriaenssen Pijnenburg-Adriaenssen Pijnenburg-Adriaenssen Pijnenburg-Adriaenssen Pijnenburg-Adriaenssen

13

Werk, inkomen en zorg Product

Portefeuillehouder

Werk Inkomen Aanvullende voorzieningen Maatschappelijk werk Vreemdelingen Loket welzijn en zorg WMO huishoudelijke verzorging WMO zorg Implementatie decentralisaties

H.A.M. H.A.M. H.A.M. H.A.M. H.A.M. H.A.M. H.A.M. H.A.M. H.A.M.

Afdeling

P. Paalman P. Paalman P. Paalman H.J. Regterschot P. Paalman P. Paalman P. Paalman P. Paalman P. Paalman

Publiek Publiek Publiek Leefomgeving Publiek Publiek Publiek Publiek Publiek

Ruimtelijke en economische ontwikkeling Product Portefeuillehouder

Budgetbeheerder

Afdeling

Economische zaken Gemeentelijke gronden Toerisme en recreatie Markten Kadaster en landmeten Ruimtelijke ontwikkeling Woningen en overige gebouwen Volkshuisvesting Bouwzaken Bouwgrondexploitatie en gronden Project Veessen / Wapenveld Gebiedsontwikkeling

A. Westerkamp A. Westerkamp H.G. van der Stege A. Westerkamp A. Westerkamp A. Westerkamp A. Westerkamp A. Westerkamp H.G. van der Stege H.G. van der Stege A. Westerkamp A. Westerkamp

J. Dijkhuis W. Blankvoort A.I. B. Bruggeman B. Boon L. Kinds A. Reiling W. Fikse A. Reiling F. Berghuis W. Blankvoort J. Melenhorst J. Spronk

Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Publiek Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Publiek Leefomgeving Algemeen Leefomgeving

Beheer openbare ruimte Product

Portefeuillehouder

Straatreiniging en gladheidbestrijding Wegenbeheer Waterbeheer Verkeer en vervoer Openbare verlichting Bosbeheer Openbaar groen

Bögemann Bögemann Bögemann Bögemann Bögemann Bögemann Bögemann Bögemann Bögemann

Budgetbeheerder

Afdeling

H.G. van der Stege

H. Visser

Leefomgeving

H.G. H.G. H.G. H.G. H.G. H.G.

H. Visser H. Visser C. d. Ruiter L. Kinds H. Visser G.J. Dieters

Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving

van van van van van van

der der der der der der

Stege Stege Stege Stege Stege Stege

Milieu, riolering en reiniging Product

Portefeuillehouder

Begraafplaatsen Reiniging Riolering Milieubeheer

H.G. H.G. H.G. H.G.

Begroting 2014

Budgetbeheerder

van van van van

der der der der

Stege Stege Stege Stege

Budgetbeheerder G.J. Dieters G. Haas K. Kijf F. Berghuis

Afdeling Leefomgeving Leefomgeving Leefomgeving Publiek

14

Algemene dekkingsmiddelen Product

Portefeuillehouder

Treasury Algemene uitkering Overige dekkingsmiddelen Lokale heffingen Saldo kostenplaatsen Saldo rekening voor/na bestemming

A. A. A. A. A. A.

Begroting 2014

Westerkamp Westerkamp Westerkamp Westerkamp Westerkamp Westerkamp

Budgetbeheerder R. Kamp E.J. Sluiter R. Kamp D. v't Veld R. Kamp R. Kamp

Afdeling Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering Publiek Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering

15

Begroting 2014

16

3. Begroting in vogelvlucht Stilte voor de storm Het rijk blijft een onbetrouwbare partner. Na alle kortingen in de afgelopen jaren, kondigen zich alweer nieuwe kortingen aan. Al eerder zag u dit het jaar 2013 onverwacht nadelig beïnvloeden. In 2014 is er, zoals het er nu uitziet, een sluitende begroting te maken, onder de voorwaarde dat we onze ambities beperkt houden. 2014 sluit met een saldo van € 48.000,- positief. Vanaf 2015 lopen de tekorten ineens op. Het meerjarenperspectief laat een structureel tekort van ruim € 500.000,- zien. Dit is volledig het gevolg van kortingen op de algemene uitkering. De rechtvaardiging hiervan door het rijk raakt vaak kant noch wal. Zo zijn er o.a. kortingen omdat we een gemeente zijn kleiner dan 100.000 inwoners, op onderwijshuisvesting (omdat de gemeenten – macro gezien- minder aan onderwijshuisvesting uitgeven) en globale kortingen, omdat het rijk minder investeert. Na alle bezuinigingsronden komt dit behoorlijk hard aan. Dit kan niet opgelost worden zonder heel scherpe, en andere, keuzen te maken. We hebben de opdracht uitgezet om alle mogelijke scenario’s te verkennen. Deze zullen voor de volgende perspectiefnota aan de raad worden opgeleverd. Zoals gesteld lukt het om de begroting 2014 sluitend te krijgen zonder grote kunstgrepen. Daarmee wordt ook aan de eisen van de provinciaal toezichthouder voldaan.

Beleidsarm 2014 is een verkiezingsjaar. Voor het college is dat aanleiding om zich te beperken tot het afronden van lopende projecten en het op orde houden van de (financiële) huishouding. De begroting bevat dan ook nagenoeg geen nieuw beleid. De belangrijkste zaak die nieuw is voor 2014 is dan ook beheersmatig van aard, namelijk het besluit de ICT samenwerking verder te professionaliseren en middelen op te nemen voor een verdere upgrade van de ICT-architectuur. De ICT plannen zijn kostbaar. Vele jaren discussie hebben geleid tot uitstel en het immer vergroten van de opgave. Nu moet ineens een grote stap gezet worden. Aan de andere kant is eindelijk ook zicht op grotere efficiencyvoordelen, bijvoorbeeld door Het Nieuwe Werken in te voeren in een kleiner kantoor dan het huidige. Ter dekking wordt dit voordeel ingezet, terwijl ook binnen de facilitaire kosten nog meer bespaard kan worden door volledig papierloos te gaan werken. Wat resteert is een netto uitzetting van incidenteel € 183.000,- in de jaren 2014 tot 2016, dalend naar € 83.000,structureel in 2017 en volgende jaren. Andere beleidswijzigingen hebben te maken met nieuwe weten regelgeving ten aanzien van de drank- en horecawet, waar een toezichthouder moet gaan toezien op de handhaving, en op de invoering van de Basiskaart Grootschalige topografie waar samen met de gemeenten Hattem en Oldebroek een invoeringstraject gestart zal worden.

Begroting 2014

17

Tenslotte voorzien we mutaties in de open eind regelingen. De instroom in de bijstand stijgt en plaatst ons – in ieder geval tijdelijk- voor hogere kosten. Aan de andere kant is er ruimte om binnen de WMO de geraamde kosten te verlagen. Investeringen Op het bij 3.2. weergegeven overzicht zijn de investeringen in meerjarenperspectief weergegeven. Benadrukt moet worden dat met deze begroting alleen de investeringen voor 2014 worden goedgekeurd. De investeringen in later jaren zijn wel als reservering in de meerjarenraming opgenomen, maar de besluitvorming hierover vindt pas plaats bij de perspectiefnota’s van de betreffende jaren. Mogelijk kan dit tot heroverweging of herprioritering leiden. De investeringen voor 2014 zijn in de desbetreffende programma’s verantwoord. Krimp zonder scheuren De realisatie van de taakstellingen op basis van de nota ‘krimp zonder scheuren’ nadert het einde. De volgende taakstellingen moeten (situatie medio september 2013) nog worden geconcretiseerd:    

Begroting 2014

Buitensport Bibliotheek Bosbeheer Binnensport

€ € € €

69.000,53.000,50.000,25.000,-

Totaal

€ 197.000,-

(wordt gerealiseerd, voorstel raad dec. 2013); (inmiddels € 20.000,- gerealiseerd); (hiervoor komt een afzonderlijke notitie); (hiervoor komt een afzonderlijke notitie).

18

3.1 Het meerjarenperspectief

Als we de cijfers in een overzicht samenvatten ontstaat het onderstaande beeld. In dit overzicht is aansluiting gezocht bij de cijfers uit de perspectiefnota 2014, zodat u de mutaties op basis van circulaires, raadsbesluiten en de bij deze begroting gedane voorstellen kunt volgen.

De in het bovenste deel van de tabel verwerkte mutaties zijn grotendeels van technische aard en/of het gevolg van extern beleid of uitvoering van raadsbesluiten. In het onderste deel staan de eerder genoemde beleidswijzigingen. Voor 2014 is dit zeer bescheiden. In de betreffende programma’s en paragrafen worden deze nader toegelicht. Tenslotte is vermeldenswaard dat –onder de motorkap- twee effecten zichtbaar zijn die in de doorbelasting van kosten naar de programma’s doorwerken. Dat is de stijging van het uurtarief, dat in het programma 1 Bestuur nader wordt toegelicht omdat daar het effect het grootste is én de daling van de kapitaallasten door het aantrekken van langlopende leningen tegen lage rentes. Dit wordt toegelicht in programma 3 Onderwijs kunst en cultuur, omdat dit daar een nadrukkelijk effect geeft.

Begroting 2014

19

3.2 Investeringsoverzicht

Begroting 2014

20

In het eerste investeringsjaar wordt 1/3 deel van de kapitaallasten in de begroting opgenomen. Begroting 2014

21

Begroting 2014

22

Programma’s

Begroting 2014

23

Begroting 2014

24

Programmanummer: 1

Bestuur Omschrijving Het programma bestuur omvat de gemeentelijke activiteiten die direct gerelateerd zijn aan het functioneren als lokale democratie. Het gaat daarbij om bestuursstijl en de wijze van omgang met de burger. Dit betekent dat dit programma tevens de ambities bevat ten aanzien van communicatie en dienstverlening. Daarnaast zijn in dit programma de taken op het gebied van burgerzaken opgenomen.

Wat merkt de burger ervan? Verkiezingen Op 19 maart 2014 vinden verkiezingen voor de gemeenteraad plaats. Daarom wordt in deze begroting beleidsmatig weinig nieuws opgepakt. Nieuw beleid zal met name in een raads- of collegeprogramma van het nieuwe bestuur tot uitdrukking komen en vervolgens worden verwerkt in de begroting van 2015. Samenwerking met andere gemeenten Naar verwachting wordt in 2014 concreet invulling gegeven aan de richting waarin de bestuurlijke samenwerking met Hattem en Oldebroek vorm wordt gegeven. Regionale samenwerking De verkenningen om tot een strategisch RNV te komen zijn in 2012 gestart. Op onderdelen kijken we ook nadrukkelijk naar de regio Zwolle. Binnen de regio Zwolle kunnen gemeenten kiezen op welke onderdelen zij willen deelnemen. Zo is in 2012 een intentieverklaring getekend, waarin is afgesproken dat het beleid over bedrijventerreinen optimaal met elkaar wordt afgestemd. Cittaslow In overleg met de ondernemers en betrokken organisaties wordt gekeken naar de kansen en eventuele voordelen die er voor hen zijn met het gegeven dat wij een Cittaslow gemeente zijn. Er moet een lokaal netwerk ontstaan dat de kernwaarden van Cittaslow ondersteunt, versterkt en verder uitdraagt. De gemeente speelt hierbij een stimulerende en faciliterende rol. Van 18 juni tot en met 21 juni 2014 vindt de internationale Cittaslow bijeenkomst in Nederland plaats. De gemeenten Vaals, Alphen-Chaam en Midden-Delfland worden bezocht. De gemeenten Heerde en Borger-Odoorn worden verzocht om een bijdrage te leveren aan de invulling van het programma. Het verder uitdragen en borgen van het Cittaslow gedachtegoed in onze gemeenschap en eigen organisatie. Een goede samenwerking op bestuurlijk en

Begroting 2014

25

ambtelijk niveau met het Nederlandse Cittaslow netwerk is daarbij van groot belang. Dienstverlening In 2014 verhuist de gemeentelijke organisatie naar de Eperweg. Dit is een uitgelezen kans de dienstverlening te verbeteren, door de loketten te bundelen, de wachtruimte te verbeteren en meer op afspraak te werken. Daarnaast zet de gemeente de digitalisering van de dienstverlening door. In een toenemend aantal wetten is vastgelegd hoe gemeenten, als eerste loket voor de burger, het voortouw moeten nemen in de digitalisering van de overheid. Belangrijkste resultaten zijn de inrichting en het beheer van basisregistraties en het verder mogelijk maken van elektronische dienstverlening. Zo zijn er tal van formulieren digitaal beschikbaar, die met gebruik van DigiD de bekende gegevens uit de basisregistratie automatisch invullen.

Investeringen, taakstellingen en nieuw beleid Upgrade ICT Om de ambities op het gebied van huisvesting, bedrijfsvoering en dienstverlening waar te kunnen blijven maken is een forse inhaalslag nodig op het gebied van ICT. Hierbij wordt een toekomstvaste infrastructuur opgebouwd die een flexibele en storingsvrije werkomgeving biedt. In een separaat voorstel is dit inhoudelijk en in detail beargumenteerd. Ook in de paragraaf bedrijfsvoering is een korte toelichting opgenomen. De totale meerkosten van deze upgrade zijn € 333.000,incidenteel in de jaren 2014, 2015 en 2016 en € 233.000,- structureel vanaf 2017. Doordat voor de dekking van deze kosten de stelpost upgrade ICT (gevormd vanuit de besparing op de huisvesting) van € 125.000,- kan worden ingezet en we door nog verder te digitaliseren een laatste € 25.000,- binnen de facilitaire kosten kunnen besparen, is er dekking voor € 150.000,- . Hiermee resteert een netto meerkost van structureel € 83.000,- voor 2017 e.v. en voor 2014-2016 incidenteel € 100.000,- hoger, derhalve € 183.000,-.

Baten en lasten Lasten Bestaand beleid

Rekening 2012 2.854.082

Begroting 2013 2.676.349

Nieuw beleid

2014

2015

2016

2017

2.816.009

2.693.623

2.681.203

2.714.984

60.000

50.000

20.000

20.000

2.876.009

2.743.623

2.701.203

2.734.984

Nieuwe kapitaallasten Totaal lasten Baten Bestaand beleid

2.854.082 Rekening 2012

2.676.349

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

365.105

356.599

299.920

302.450

304.990

307.550

365.105

356.599

299.920

302.450

304.990

307.550

2.488.977

2.319.750

2.576.089

2.441.173

2.396.213

2.427.434

Nieuw beleid Totaal baten Saldo

Begroting 2014

26

Incidentele baten en lasten N.v.t.

Toelichting Ten opzichte van 2013 stijgen de lasten met € 200.000,-. Dit wordt voor € 60.000,- veroorzaakt door de opname van een projectbudget voor de invoering van de BGT (basisregistratie Grootschalige Topografie) zoals hierboven en in de paragraaf bedrijfsvoering beschreven. Twee verkiezingen in 2014 geven hogere kosten ten opzichte van het verkiezingsloze jaar 2013 van in totaal € 40.000,-. De resterende kostenstijging van € 100.000,- is het gevolg van stijgende uurlonen a.g.v. minder kostendragers, hogere ICT-kosten en frictiekosten op personeel. Toelichting stijging uurloon: Net als elk bedrijf heeft de gemeente te maken met vaste en variabele kosten. Als de variabele kosten dalen, stijgt het relatieve aandeel van de vaste kosten. Een belangrijke variabele kostenpost wordt gevormd door het personeel. Door uitstroom van personeel en het afstoten van taken daalt de formatie. Dit gaat onder meer om zwembadpersoneel, detachering medewerker ODNV, vrijwilligers en personeel brandweer en niet volledige vervanging uitstroom. Effect hiervan is dat een deel van de kosten vanuit de kostenplaatsen over minder ambtelijke uren worden versleuteld, wat een stijging van het uurtarief tot gevolg heeft. Deze vaste kosten zijn deels overheadkosten zoals de kosten van salarisadministratie e.d. en deels kosten van uitvoering van wettelijke taken zoals bijvoorbeeld de opstelling van rekening en begroting.

Producten

Raad Resultaat De gemeente functioneert op een democratische en economisch verantwoorde wijze. Activiteiten Raadsvergaderingen, commissievergaderingen, rekenkameronderzoeken en andere vergaderingen. Kengetallen Omschrijving Onderzoeken van de rekenkamer Raadsvergaderingen Commissievergaderingen Themaraden Auditcommissies

Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

2 10 16 4 7

2 11 18 8 3

1 12 16 8 3

27

College Resultaat De gemeente als eerste overheid functioneert op een transparante en effectieve wijze en de ambtelijke organisatie wordt op goede wijze aangestuurd. Activiteiten 

  

Als dagelijks bestuur het wekelijks nemen van de nodige besluiten, dit binnen het kader van de geldende regelgeving, beleidsnotities en de programmaen/of producten begroting; Het voorbereiden en uitvoeren van raadsvoorstellen en besluiten; Het deelnemen aan overleggen met diverse maatschappelijke organisaties, bedrijven en medeoverheden; Het bij diverse formele en informele activiteiten vertegenwoordigen van de gemeente.

Kengetallen Omschrijving Wekelijkse vergaderingen

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

49

50

50

Bestuursondersteuning Resultaat De bestuursorganen en het managementteam worden efficiënt ondersteund. Hierdoor kunnen ze hun taken met betrekking tot het maken van en besluiten over beleid goed uitvoeren. Het college kan haar representatieve en inhoudelijke taken goed uitvoeren. Activiteiten     

Maken van collegeagenda’s en (openbare en niet-openbare) besluitenlijsten en verzorgen van aanlevering en verwerking van bijbehorende stukken; Maken van raad- en commissieagenda’s en besluitenlijsten, en verzorgen van aanlevering en verwerking van bijbehorende stukken; Secretariële ondersteuning van de verschillende doelgroepen; Organiseren van bedrijfsbezoeken; Organisatie van de bijzondere bijeenkomsten: uitreiking KO’s, uitreiking vrijwilligersprijs, dodenherdenking en Bevrijdingsdag, aubade 30 april, veteranendag, nieuwe inwonersavond, open monumentendag, eindejaarsborrel voor ondernemers en nieuwjaarsbijeenkomst.

Kengetallen Omschrijving Bedrijfsbezoeken/ wijkbezoeken Bijzondere bijeenkomsten Aanvraag Koninklijke Onderscheidingen

Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

2 7

10 7

8 6

7

5

5

28

Communicatie Resultaat Met burgers, pers, bedrijven en instellingen en de eigen medewerkers wordt altijd tijdig en volledig gecommuniceerd over de onderwerpen die voor hen van belang zijn. Activiteiten          

Opstellen van communicatiebeleid; Monitoring/scanning van de omgeving op communicatiezaken; Adviseren van college en management over communicatiebeleid en – uitvoering; Actueel houden van website en intranet, correct en volledig informeren; Verzorgen van de wekelijkse gemeentepagina’s en eventuele themapagina’s; Bewaking van huisstijl en schrijfstijl; Verstrekken van informatie aan, en beantwoorden van vragen van pers en burgers; Opstellen en verzenden van persberichten; Verzorgen van de gemeentegids; Adviseren over projectcommunicatie.

Kengetallen Omschrijving Gemeentepagina’s in lokaal huis aan huisblad Persberichten Persbijeenkomsten college Infomail (interne nieuwsbrief)

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

52

52

52

61 13 25

40 15 25

40 25 25

Burgerzaken Resultaat De wettelijke taken voor de gemeente op het gebied van Burgerzaken worden uitgevoerd. Deze taken betreffen de GBA, de burgerlijke stand, verkiezingen, reisdocumenten, rijbewijzen, verklaringen omtrent het gedrag, naturalisaties en opties, de begraafplaatsenadministratie, CRIB en gemeentelijke taken voor de ROVA. Activiteiten              Begroting 2014

Actueel houden van de gem. basisadministratie persoonsgegevens (GBA); Verstrekken van reisdocumenten en rijbewijzen; Verstrekken van diverse afschriften uit de GBA; Opmaken van akten van de burgerlijke stand en Latere vermeldingen; Verstrekken diverse uittreksels burgerlijke stand; Huwelijksaangifte / aangifte partnerschap; Huwelijksvoltrekkingen / sluiting partnerschap; Organisatie verkiezingen; Begraafplaatsenadministratie; Naturalisaties / opties; Bevolking/leegstandscontrole; Werkinstructie CRIB; Werkzaamheden t.b.v. ROVA. 29

Kengetallen Omschrijving Geboorte- en erkenningsakten Huwelijksakten/akten geregistreerd partnerschap Overlijdensakten Rijbewijzen Paspoorten Identiteitskaarten Geregistreerde kiezers Stemlokalen Naturalisaties/ opties Verklaringen omtrent het gedrag Begravingen

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

87

95

90

87

95

80

212 1.297 1.831 1.806 14.396 12 6 414 138

200 2.000 1.500 2.600 14.600 12 10 400 150

190 1.200 1.500 1.500 14.600 12 8 400 130

Bestuurlijke samenwerking Resultaat De gemeentelijke belangen binnen de samenwerkingsverbanden GGD en RNV worden behartigd. Daarnaast is het CICH financieel in staat om haar werkzaamheden uit te voeren. Activiteiten   

Bijwonen vergaderingen GGD en Regio; Betalen van bijdragen aan de Gemeenschappelijke regelingen; Secretariële ondersteuning CICH.

Kengetallen N.v.t.

Rechtsbescherming Resultaat De juridische kwaliteit en risicobeheersing worden bewaakt. Daarnaast worden de belangen van de gemeente in rechte verdedigd. Ook wordt de klachtenafwikkeling begeleid en worden aansprakelijkstellingen afgewikkeld. Verder worden de secretariële taken voor de bezwaarschriftencommissie uitgevoerd en vindt rechtmatigheids- en doelmatigheidscontrole plaats door de accountant. Activiteiten     

Begroting 2014

Behandeling bezwaarschriften; Behandeling klachten; Behandeling aansprakelijkstellingen; Verzorgen van procesvertegenwoordiging en verweer tijdens beroepszaken; Juridische advisering en –control.

30

Kengetallen Omschrijving Bezwaarschriften Beroepszaken excl. belastingen Aantal malen waarin gemeente aansprakelijk is gesteld Aantal malen waarin de gemeente een derde aansprakelijk heeft gesteld Klachten

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

51 6 18

50 10 15

60 12 15

16

4

4

2

1

1

Basisregistratie Resultaat Het actueel houden en opzetten van de basisregistraties waarvoor de gemeente verantwoordelijk is: de Wkpb (Wet kenbaarheid publiekrechtelijke werken), de BAG (Basisadministratie Adressen en Gebouwen) en de BGT (Basisadministratie Grootschalige Topografie). Hieruit wordt de Landelijke Voorziening gevuld (een database met daarin gelijke informatie van alle gemeenten in Nederland). Activiteiten De gemeente Heerde is aangesloten op de Landelijke Voorziening BAG. Er wordt gewerkt aan verbetering van interne werkprocessen (afstemming WABO/BAG/WOZ) en het inrichten van beheer van de BAG. In 2013 start de invoering van de Basiskaart Grootschalige Topografie (BGT) samen met de buurgemeenten Hattem en Oldebroek. Kengetallen Omschrijving Woonplaatsen Openbare ruimtes (o.a. straatnamen) Adressen ca. Gebouwen ca.

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

4 343

4 341

4 343

8.467 14.861

8.465 14.750

8.675* 15.250**

*Meer nummeraanduidingen als gevolg van het toekennen van adressen aan kamers in verzorgingstehuizen (conform de opgelegde norm). ** Meer panden als gevolg van het opsporen van nog niet geregistreerde panden via vergelijking luchtfoto's met de BAG-gegevens én de koppeling BAG-WOZ.

Elektronische dienstverlening Resultaat Een doelmatige en kwalitatief goede elektronische dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen en de ambtelijke organisatie.

Begroting 2014

31

Activiteiten Eind 2011 is een nieuw CMS in gebruik genomen. Dit voldoet aan de landelijke webrichtlijnen en het Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP). Doorontwikkeling van het CMS is in 2013 de belangrijkste activiteit. Steeds meer producten en diensten komen beschikbaar voor online aanvragen en betaling. Kengetallen n.v.t.

Streekarchivariaat Resultaat Archieven en verzameling die naar het Streekarchief Noord-Veluwe zijn overgebracht worden behouden (waar nodig gerestaureerd) en beschikbaar gesteld. Activiteiten Het streekarchief wordt beheerd door de streekarchivaris. Aanlevering en overbrenging wordt voorbereid in de gemeente Heerde. Kengetallen N.v.t.

Saldo per product Producten

Lasten

Baten

Saldo

Raad

478.352

0

College

531.994

0

478.352 531.994

Bestuursondersteuning

168.975

0

168.975

Communicatie

348.754

0

348.754

Burgerzaken

684.068

299.920

384.148

Bestuurlijke samenwerking Rechtsbescherming

35.477

0

35.477

169.586

0

169.586

Basisregistratie

184.219

0

184.219

Elektronische dienstverlening

225.937

0

225.937

Streekarchivariaat Totaal Bestuur

Begroting 2014

48.647

0

48.647

2.876.009

299.920

2.576.089

32

Programmanummer: 2

Veiligheid Omschrijving Het programma Veiligheid bevat de volgende producten: 1. 2. 3.

Brandweer; Openbare orde en veiligheid; Crisisbeheersing.

1.

Het product Brandweer omvat alle taken op het gebied van de (basis)brandweerzorg: risicobeheersing, opleiden en oefenen, daadwerkelijk blussen & hulpverlenen en de nazorg aan het brandweerpersoneel. De taken van de basis brandweerzorg zijn ondergebracht bij de Veiligheidsregio, cluster Veluwe Noord. Openbare orde en veiligheid bevat alle inspanningen die nodig zijn om bedreiging of verstoring van het ordelijk dagelijks leven te voorkomen dan wel te bestrijden. Onderdeel hiervan is onder meer het opstellen en uitvoeren van een integraal veiligheidsbeleid en de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).

2.

3.

Crisisbeheersing is een wettelijke taak van de gemeente en betreft de voorbereiding op grootschalig optreden in crisissituaties en de daadwerkelijke bestrijding van een crisis of zwaar ongeval.

Wat merkt de burger ervan? Brandweer Uiteraard blijft de basisbrandweerzorg, met name brandbestrijding en de hulpverlening, plaatsvinden door het lokale brandweerkorps. Preventiewerkzaamheden vinden al plaats vanuit het brandweercluster. De strategische en tactische aansturing van brandweertaken, het beheer van materieel en de operationele aansturing van het personeel vindt vanuit de Veiligheidsregio en het cluster plaats. Openbare orde Raad en college streven naar een zo veilig mogelijke woon- en leefomgeving. Door middel van integraal veiligheidsbeleid wordt gestreefd naar een sociaal veilige leefomgeving. Tot 2015 worden in het bijzonder inspanningen gepleegd gericht op het tegengaan van woninginbraken, jeugdoverlast, het terugdringen van alcohol- en drugsoverlast, verhogen van de verkeersveiligheid, verminderen van geweld tegen personen en goederen en het revitaliseren van vakantieparken. Begin 2014 wordt de Algemene Plaatselijke verordening, voor het laatst vastgesteld in 2010, in zijn geheel herzien en daarmee geactualiseerd. Wederom wordt zo veel als mogelijk het model van de VNG gevolgd.

Begroting 2014

33

Crisisbeheersing De gemeente werkt aan een verminderde kans dat zich een crisis voordoet en anderzijds dat in het geval van een crisis of zwaar ongeval de gemeente zo voorbereid is dat er adequaat kan worden opgetreden, samen met de andere hulpverleningsdiensten.

Investeringen, taakstellingen en nieuw beleid Brandweer Per 1 januari 2014 gaan de vrijwilligers van de lokale korpsen en het materieel over naar de Veiligheidsregio. In 2014 en volgende jaren is het, in verband met de BTW compensatie, financieel aantrekkelijker om kazernes jonger dan 10 jaar tijdelijk in eigendom over te dragen aan de VNOG. Voor het overige aangaande de brandweer verwijzen wij u naar de paragraaf Verbonden partijen. Openbare orde De handhaving van de Drank- en horecawet is per 2013 overgegaan van het rijk naar de gemeenten. De benodigde capaciteit voor de uitvoering van de gemeentelijke handhaving vergt 0,33 fte. De Drank- en horecaverordening wordt eind 2013 vastgesteld door de raad. Deze zal gehandhaafd moeten worden. Hoofdlijn van deze verordening is dat er beginen eindtijden zijn vastgesteld voor het schenken van alcoholhoudende drank in de kantines van verenigingen en stichtingen. Ook het organiseren van privé-feesten daar is niet toegestaan. Het streven is om de handhaving op dit onderwerp gezamenlijk uit te voeren binnen H2O om daarmee effectiever en efficiënter de taak uit te voeren. Het integraal veiligheidsbeleid is een meerjarenplan en loopt tot 2015. Tussentijdse bijstelling van de veiligheidsonderwerpen waarop het meest wordt ingezet, vindt zo nodig plaats door burgemeester en raad na publicatie van de jaarlijkse criminaliteitscijfers. Crisisbeheersing In 2014 vindt er een inhaalslag plaats van opleiden en oefenen van het gemeentelijk crisisbestrijdingspersoneel.


Rekening 2012 1.409.336

Begroting 2013 1.540.562

Nieuw beleid

2014

2015

2016

2017

1.516.216

1.525.710

1.533.028

1.541.934

22.000

22.000

22.000

22.000

1.538.216

1.547.710

1.555.028

1.563.934

Nieuwe kapitaallasten Totaal lasten

Begroting 2014

1.409.336

1.540.562

34

Baten

Rekening 2012

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

99.077

83.549

25.960

26.200

26.440

26.680

99.077

83.549

25.960

26.200

26.440

26.680

1.310.259

1.457.013

1.512.256

1.521.510

1.528.588

1.537.254

Bestaand beleid Nieuw beleid Totaal baten Saldo


Toelichting De baten in dit programma vallen in 2014 lager uit. Het bedrag komt overeen met de baten die eerder werden genoten vanwege de inzet van de duikploeg van onze brandweer in andere gemeenten. Door de clustering van budgetten vanwege de regionalisering van de brandweer zijn die baten nu niet meer zichtbaar in dit programma. Het is nu opgenomen in de stelpost ter financiering van de clusterbegroting van de vrijwilligers en materieel. De lasten nemen niet toe omdat tegenover de extra lasten vanwege de capaciteit voor de handhaving van de Drank- en horecawet een daling staat van het aantal uren dat is geraamd voor de crisisbeheersing.

Producten

Brandweer Resultaat De basisbrandweerzorg is overgedragen aan de Veiligheidsregio Noord en OostGelderland / het cluster Veluwe-Noord. Hiertoe is een Dienstverleningsovereenkomst opgesteld. De basisbrandweerzorg is onder te verdelen in de volgende taken: Risicobeheersing Het zorgdragen voor een zo optimaal mogelijk brandveiligheidniveau door het wegnemen van structurele oorzaken van onveiligheid, het voorkomen van directe oorzaken van brand en het zoveel mogelijk beperken van de gevolgen van brand. Operationele voorbereiding Er voor zorgen dat het brandweerpersoneel optimaal is voorbereid op hun taak bij brandbestrijding en hulpverlening anders dan bij brand door opleiding, training, eenduidige werkinstructies etc. Daarnaast moet er voor worden gezorgd dat het personeel is toegerust met de juiste middelen om hun taak zo efficiënt en effectief mogelijk uit te kunnen voeren.

Begroting 2014

35

Repressie Het daadwerkelijk bestrijden van brand en verlenen van hulp anders dan bij brand. Nazorg Het verlenen van (trauma)nazorg aan het brandweerpersoneel. Activiteiten              

Advisering ruimtelijke plannen; Bouwplanbeoordeling; Bouwcontroles; Voorlichting; Opstellen en beheren van bereikbaarheidskaarten en aanvalsplannen; Controle bluswatervoorzieningen; Beheer en onderhoud materiaal/materieel; Beheren van een digitaal informatie systeem; Opleiding; Oefening; Daadwerkelijke brandbestrijding en hulpverlening; Deel uitmaken van de Regionale Regeling Operationele Leiding (RROL); Repressief optreden in regionaal verband; Het verlenen van nazorg.

Kengetallen Ten tijde van het opstellen van deze begroting werd er hard gewerkt aan een dienstverleningsafspraak (DVA) tussen het cluster Veluwe Noord en de gemeente Heerde. In deze DVA worden de werkzaamheden die het cluster op het gebied van risicobeheersing voor de gemeente Heerde uitvoert, beschreven. Omdat de DVA nog niet was afgerond bij het opstellen van deze begroting, was het niet mogelijk alle prestatie indicatoren in te vullen. Omschrijving Oefenen kwantitatief (uren) uitrukken voor brand en hulpverlening (aantal) Opkomsttijden binnen de norm

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

5.500 137

6.900 180

6.900 180

>90%

80%

80%

Het competentiegericht opleiden en oefenen vraagt meer tijdsinvestering van de vrijwilligers. In de Wet op de Veiligheidsregio’s zijn nieuwe normtijden opgenomen voor de opkomst van de brandweer. Het is onrealistisch om aan te geven dat de brandweer in alle gevallen binnen deze gestelde normtijden ter plaatste komt. Op basis van onderzoek van de IOOV blijkt dat binnen de gemeente Heerde in 90% van de gevallen de brandweer binnen de gestelde norm ter plaatse is.

Begroting 2014

36

Crisisbeheersing Resultaat Crisisbeheersing is een wettelijke taak van de gemeente. De inspanningen richten zich op het verminderen van de kans dat zich een crisis voordoet. En op het zo goed mogelijk voorbereid te zijn als een crisis, zwaar ongeval of calamiteit zich voordoet. De veiligheidsregio voert hierop de regie, omschreven in het Regionaal Beleidsplan. De gemeente bereidt zich voor middels opleiden en oefenen van haar personeel, afstemming met de buurgemeenten, het schrijven van lokale plannen en met voorlichting aan haar inwoners. Activiteiten      

Uitvoering geven aan het regionaal Crisisplan; Opleiden en oefenen van personeel voor de crisisorganisatie; Voorlichting geven aan crisisbestrijdingspersoneel; Zelfredzaamheid burgers bevorderen; Bestuurlijk oefenen van Beleidsteam en Gemeentelijk Actie Centrum; Afstemmen met andere gemeenten en andere veiligheidspartners binnen de crisisbeheersing. Kengetallen

Omschrijving Oefening voor GBT en GAC Oefening actiecentra /pools Overleggen met het district Overleggen met de regio Overleg met gemeenten in brandweercluster

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

1 0 8 8

2 3 6 6

2 1 6 6

6

4

4

Openbare orde en veiligheid Resultaat Er wordt gestreefd naar een zo hoog mogelijke veiligheid voor inwoners in hun eigen woon- en leefomgeving. Het programma bevat alle inspanningen die nodig zijn om bedreiging of verstoring van het ordelijk dagelijks leven te voorkomen dan we te bestrijden. Dit gebeurt door de inspanningen af te stemmen met andere partners in veiligheid (intern en extern). Het product bestaat uit een mix van beleid en uitvoering op het gebied van gemeentelijke regelgeving (met name de APV), bijzondere wetten, politie- en BOA inzet, vergunningverlening bij activiteiten in en om de openbare ruimte. Activiteiten       Begroting 2014

Actueel houden van gemeentelijke verordeningen en het veiligheidsbeleid; Toezicht en handhaving van bestaande regelgeving; Het verlenen van vergunningen en toestemmingen en het aannemen van meldingen in het kader van de APV en bijzondere wetten; Overleg met politie en andere partners in veiligheid; Voorlichting aan burgers en verwerken van overlastmeldingen; Afstemming met betrokken diensten bij (grotere) evenementen; 37



In bewaringstelling in het kader van de Wet BOPZ.

Kengetallen Omschrijving Vergunningen / meldingen (aantal) Inzet BOA (uren)

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

340 600

350 600

350 600

Saldo per product Producten Brandweer Crisisbeheersing Openbare orde en veiligheid Totaal Veiligheid

Begroting 2014

Lasten

Baten

Saldo

1.082.626

1.090

1.081.536

48.748

0

48.748

406.842

24.870

381.972

1.538.216

25.960

1.512.256

38

Programmanummer: 3

Onderwijs, kunst en cultuur Omschrijving Onderwijshuisvesting, leerplicht en leerlingenvervoer valt binnen dit programma. Daarbij hoort ook het vormgeven van het lokaal onderwijsbeleid, zoals onderwijsachterstandenbeleid en voorschoolse en vroegtijdige educatie. Vanuit dit programma is er een link met de vooren vroegschoolse opvang van het peuterspeelzaalwerk, dat nu nog ondergebracht is in programma 4 Welzijn en sport. Ook de zorg voor voorzieningen voor kunst en cultuur, zoals het muziekonderwijs en de bibliotheekvoorziening en het behoud van het cultuurhistorisch erfgoed van de gemeente Heerde (monumenten en archeologie) valt onder dit programma.

Wat merkt de burger ervan? Onderwijsaccommodaties Met de bouw van MFA Heerde Oost in 2014 gaat de kern Heerde beschikken over toekomstbestendige huisvesting voor het primair onderwijs. Bij raadsbesluit van 4 maart 2006 is besloten dat de Beatrixschool buiten MFA Heerde oost blijft. In Wapenveld is de onderwijshuisvesting op peil. De grootte van de scholen in Veessen vraagt om initiatieven van de schoolbesturen voor samenwerking op het terrein van onderwijshuisvesting. Door de overheveling van verantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud naar het primair onderwijs per 1 januari 2015 wijzigt de verhouding tussen gemeente en onderwijsinstellingen. Het schoolbestuur zal hiervoor rechtstreeks een vergoeding van het rijk ontvangen. Voor de gemeente betekent dit dat er een uitname uit het gemeentefonds zal plaatsvinden. In 2014 worden, in samenspraak met de schoolbesturen, de (financiële) gevolgen hiervan voor zowel de gemeente als de schoolbesturen in beeld gebracht. MFA Heerde Oost In de commissie Samenleving van 23 april 2013 is een discussienota behandeld over het energieneutraal maken van de MFA Heerde Oost. Kern van deze discussie is: wanneer is het het juiste moment om te investeren in zonnepanelen? Belangrijke randvoorwaarden hierbij zijn de ontwikkeling van de energieprijzen en de prijzen voor zonnepanelen. Conform uitgangspunt bij de Rhijnsberg zal er geïnvesteerd worden zodra de investering zich binnen tien jaar terugverdiend. In 2014 wordt de Raad geïnformeerd over de prijs van de investering die nodig is om energieneutraal te worden, de prijs van energie en de terugverdientijd van de investering.

Begroting 2014

39

Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2014 De jaarlijkse bijdrage en de planperiode van het rijk loopt per 1 januari 2015 af. In 2014 komt er duidelijkheid over het toekomstige rijksbeleid. Dit zal tot een herbezinning op het lokale onderwijsachterstandenbeleid leiden. Voorstellen hiervoor worden voorbereid zodra er duidelijkheid is. Passend onderwijs De wet bepaalt dat uiterlijk voor 1 mei 2014 op overeenstemming gericht overleg met gemeenten moet hebben plaatsgevonden, door de onderwijsinstellingen die verenigd zijn in het samenwerkingsverband, in ons geval regio IJsselland. In februari 2014 wordt het concept-ondersteuningsplan voorgelegd aan de landelijke ondersteuningsraad. In het ondersteuningsplan wordt vastgelegd wat het onderwijs aan onderwijszorg levert en wat de gemeente aan preventief jeugdbeleid levert. Daarnaast worden op uitvoerend niveau afspraken gemaakt hoe onderwijs en gemeente(lijk gefinancierde aanbieders) de zorg gaan afstemmen als de problematiek de onderwijszorg te boven gaat. Meerjarenbeleidsplan RMC/VSV 2013-2016 Regio IJssel-Vecht Het beleidsplan is gericht op terugdringing van het aantal vroegtijdig schoolverlaters. De RMC-jongerenadviseur signaleert en adviseert en kijkt samen met de jongere (van 18 tot 23 jaar) naar zijn of haar mogelijkheden. Voor de gemeente Heerde wordt dit gedaan door de RMC-jongerenadviseur van de gemeente Zwolle. Onze leerplichtambtenaar zorgt voor een goede registratie. In de planperiode wordt met name gewerkt aan: inzicht in het aantal VSV’ers en hun situatie (werk, uitkering, arbeidshandicap en speciaal onderwijs), terugleiden naar opleiding, doelgroepen (door gegevens van jongeren tot hun 27e jaar te bewaren en de aanpak af te stemmen met partners) en ouderbetrokkenheid bij 18+ leerlingen. Begin 2014 wordt een regionaal implementatieplan opgeleverd, waarna de vertaalslag van regionaal naar lokaal wordt gemaakt. Heerde is jarenlang (samen met andere gemeenten) ‘voordeelgemeente’ geweest, dit betekent dat wij onevenredig voordeel hadden bij de regionale insteek. Vanaf 2014 worden de middelen vanuit Zwolle anders verdeeld en worden we zelf verantwoordelijk voor het realiseren van een passend inzet en financiering. De meerkosten hiervoor bekostigen wij uit de rijksbijdrage voor de kwalificatieplicht. Combinatiefunctionaris Op dit moment is 1,4 fte combinatiefunctionaris werkzaam binnen onze gemeente, waarvan 1 fte combinatiefunctionaris om kinderen aan het sporten te krijgen en 0,4 fte combinatiefunctionaris om kinderen in contact te brengen met kunst en cultuur. In het lokaal gezondheidsbeleid dat het 10e prestatieveld van het Wmo beleidsplan vormt, wordt de inzet van de combinatiefunctionaris uitgewerkt. Ook de volwassenenwerker en de jongerenwerker krijgen een specifieke opdracht om sporten beweegaanbod in de wijk te organiseren en een verbinding te leggen tussen aanbieders van sport en beweging en welzijnsactiviteiten.

Begroting 2014

40

Cultuurplein De inzet van middelen om jongeren in contact te brengen met kunst en muziek worden in 2014 vastgelegd in heldere prestatieafspraken. Cultuurplein zet actief in op de samenwerking met andere partijen om daarmee het aanbod te verbreden en in te spelen op de behoefte vanuit de samenleving en de markt. De combinatiefunctionaris kunst en cultuur is werkzaam vanuit het cultuurplein. Cultuurhistorie Begin 2014 wordt het meerjarenprogramma Erfgoedbeleid/Cultuurhistorie 20142016 opgeleverd, inclusief de implementatie van archeologie. Ook wordt in 2014 een Cultuurhistorische Waardenkaart opgesteld, die noodzakelijk is voor ruimtelijke planvorming maar ook gebruikt kan worden voor toeristischrecreatieve en groene beleidsdoelen. Met de rijksdienst wordt overleg gevoerd over de noodzaak van een sprinklerinstallatie voor brandbestrijding in de rijksmonumentale molens De Vlijt in Wapenveld en De Bast in Veessen. Horizon Jeugdzorg en Onderwijs Avenier- De Sprengen is opgegaan In Horizon Jeugdzorg en Onderwijs. Het aantal leerlingen neemt toe, wat gevolgen kan hebben voor de huisvesting. Regionaal beleidsplan bibliotheek 2014 is het eerste jaar van het nieuwe regionale beleidsplan waar momenteel aan wordt gewerkt. Het plan geldt voor de periode 2014-2017.


Rekening 2012 5.130.368

Begroting 2013 3.210.053

2014

2015

2016

2017

3.286.336

3.248.963

3.218.087

3.202.010

7.439

27.183

39.942

49.392

3.293.775

3.276.146

3.258.029

3.251.402

Nieuw beleid Nieuwe kapitaallasten Totaal lasten Baten Bestaand beleid

5.130.368 Rekening 2012

3.210.053

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

2.398.039

439.843

429.635

431.804

433.994

436.195

2.398.039

439.843

429.635

431.804

433.994

436.195

2.732.329

2.770.210

2.864.140

2.844.342

2.824.035

2.815.207


Begroting 2014

41


Toelichting De stijging van de lasten t.o.v. 2013 met € 84.000,- wordt veroorzaakt doordat er vanaf 2014 € 150.000,- structureel extra wordt toegevoegd aan de stelpost nieuwbouw MFA / achterstallig onderhoud scholen. Het verschil tussen beide bedragen (€ 66.000,-) is het gevolg van lagere kapitaallasten die vooral bij dit programma tot uitdrukking komen. Door het afsluiten van een nieuwe langlopende geldlening met een laag rentepercentage worden er minder rentekosten aan de investeringen toegerekend met lagere kapitaallasten tot gevolg.

Producten

Lokaal onderwijsbeleid Resultaat Lokaal onderwijsbeleid is de verzamelnaam voor een aantal activiteiten die gericht zijn op 1) het toegankelijk maken van onderwijs en 2) de leerlingen binnen het onderwijs. Het gaat om de volgende activiteiten: leerlingenvervoer, vervoer naar gymlocaties, onderwijsachterstandenbeleid, logopedie. Het doel is:      

De toegankelijkheid waarborgen van het gymnastiekonderwijs; Onderwijsachterstanden van kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar vroegtijdig signaleren en bestrijden; Het voorkomen of verhelpen van taal-, spraak- en stemproblemen; Het ondersteunen van leerlingen in hun ontwikkelingen leerprocessen; Het voldoen aan de Leerplichtwet 1969; Het in regionaal verband afstemmen op het gebied van leerplicht /voortijdig schoolverlaten (RMC) en voortijdig schoolverlaten (vsv).

Activiteiten      

Begroting 2014

Het vervoeren van kinderen naar de gymnastieklocaties. Voor de Jenaplanschool en de Horsthoekschool de groepen 1 tot en met 4; Het uitvoeren van logopedische screeningen bij leerlingen groep 1 (de (bijna) vijf jarigen van de basisscholen in Heerde; Het bieden van een voldoende en gespreid aanbod voorschoolse educatie; Het bieden van systeem- en leerlingbegeleiding; Het toezicht houden in het kader van de Leerplichtwet 1969; Vormgeven van regionale samenwerking op het gebied van leerplicht, RMC en VSV.

42

Kengetallen Omschrijving Leerlingen dat gebruik maakt van het vervoer naar gymnastieklocaties (aantal) Bereik programma’s binnen voorschoolse voorzieningen (0-4 jarigen) Tte bereiken doelgroepkinderen (vanuit het onderwijsachterstandenbeleid) (aantal) Dagdelen voorschoolse educatie (aantal) Locaties waar voorschoolse educatie aangeboden wordt (aantal) Aandachtsgebieden waarover resultaatafspraken gemaakt zijn (aantal)

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

249

240

240

240

240

24

24

24

4

4

4

2

2

2

2

2

Huisvesting onderwijs Resultaat Binnen het kader van de wettelijke regelgeving bekostigen van de in deze regelgeving aangegeven huisvestingsvoorzieningen ten behoeve van de openbare en bijzondere basisscholen, Horizon Jeugdzorg en Onderwijs (voorheen De Sprengen) en Chr. College De Noordgouw. Er dient gezorgd te worden voor goede huisvesting van het openbaar basisonderwijs en bijzonder basisonderwijs en van het Chr. College De Noordgouw. Voor Horizon Jeugdzorg en Onderwijs wordt uitvoering gegeven aan de in de Wet Expertise Centra neergelegde taken op het gebied van de huisvesting en instandhouding van de school. Overheveling buitenonderhoud naar schoolbesturen Per 1 januari 2015 gaat (naar verwachting) het budget voor groot onderhoud van de basisscholen over van de gemeente naar de betreffende schoolbesturen. Activiteiten  



Begroting 2014

Zijn vastgelegd in investeringsplannen; In het overleg met de schoolbesturen (LEA Overleg) worden jaarlijks de investeringen, die op basis van de opgestelde onderhoudsplanningen gedaan moeten worden, besproken. Het LEA Overleg adviseert het college hierover; Met de toekomstige gebruikers van de MFA Heerde Oost vindt periodiek overleg plaats. Ook de buurtbewoners zijn nauw betrokken bij deze ontwikkelingen;

43





Het instellen van een werkgroep die zorgdraagt voor voorbereiding en besluitvorming betreffende het overhevelen van budgetten voor onderhoud van gemeente naar schoolbesturen; Overleg over toekomstige invulling terrein (locatie Horizon Jeugdzorg en Onderwijs).

Kengetallen Omschrijving Openbaar basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs Voortgezet onderwijs Zmok-school Leerlingen openbaar basisonderwijs Leerlingen bijzonder basisonderwijs Leerlingen De Noordgouw Leerlingen Horizon Jeugdzorg en Onderwijs

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

6 8 1 1 515 1.187 1.001

6 9 1 1 521 1.190 961

6 8 1 1 515 1.187 999

60

60

108

Leerlingenvervoer Resultaat Het verzorgen van het leerlingenvervoer door middel van openbaar vervoer, en busjes en taxi’s van vervoersbedrijven. Het op een zo’n efficiënt mogelijke wijze organiseren en verzorgen van vervoer en het verlenen van een gehele of gedeeltelijke vergoeding in de noodzakelijke vervoerskosten ten behoeve van het schoolbezoek. Dit op grond van de artikelen 4 van de Wet op het primair onderwijs (WPO), de Wet op de expertisecentra (WEC), de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) en de Verordening leerlingenvervoer gemeente Heerde. Activiteiten   



Het organiseren van het vervoer in samenwerking met de regio gemeenten Noord-Veluwe en Zeewolde; Innen eigen bijdrage van de aanvragende ouders en/of verzorgers; Overige werkzaamheden, zoals afgegeven beschikkingen, het betaalbaar stellen van declaraties, overleg met ouders, vervoerders en regiogemeenten Noord-Veluwe en Zeewolde; In 2013 zal weer een nieuwe aanbesteding moeten plaatsvinden.

Kengetallen Omschrijving Te vervoeren leerlingen Routes aangepast vervoer met taxibus Individuele taxibusroutes Stagevervoer routes Leerlingen openbaar vervoer Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

102 35 3 6 4

97 35 2 2 2

94 82 5 4 7 44

Te innen drempelbedragen Af te geven beschikkingen Betaalbaar te stellen declaraties (eigen vervoer)

12 102

10 97

9 94

4

2

5

Volwasseneneducatie Resultaat WEB (Wet Educatie en Beroepsonderwijs): Gemeenten kunnen de rijksmiddelen voor educatie alleen nog inzetten voor taal en rekenen en voor Nederlands als tweede taal. De gemeente draagt zorg voor een educatieaanbod dat zowel aansluit op de vraag naar educatie in de gemeente, als op de doelgroepen van de volwasseneneducatie. De doelgroepen zijn autochtone en allochtonen (jong)volwassenen van 18 jaar en ouder. Stichting Deltion College voert volwasseneneducatie voor de gemeente Heerde uit. Activiteiten De volwasseneneducatie kent twee soorten opleidingen:  

Opleidingen NT1 (Nederlands als eerste taal, alfabetisering); Opleidingen NT2 (Nederlands als tweede taal).

Kengetallen Omschrijving NT2 B1 en hoger (aantal) NT2 A1 en A2 (aantal) NT2 gericht op alfabetisering (aantal)

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

11 29 8

0 5

0 5 10

10

Bibliotheekwerk Resultaat Openbaar bibliotheekwerk in de kernen Heerde en Wapenveld, waardoor deze in stand worden gehouden. Activiteiten In de vestiging Heerde      

Begroting 2014

Het aanbieden van de centrale collectie van de Bibliotheek Noord-Veluwe in de gemeente Heerde; Het inzetten van voldoende professionele krachten, die invulling geven aan de verwijsfunctie en ontsluiting van de digitale snelweg; Het aanbieden van educatiemateriaal tot en met het VWO en MBO-niveau; Het in beperkte mate aanbieden van ‘media-educatie’; Het op verzoek van bezoekers ondersteunen bij het (leren) zoeken van informatie en het helpen bij het beoordelen van informatie; Het aanbieden van mogelijkheden tot ontmoeting voor leden en niet leden met raadpleging van tijdschriften, kranten of internet;

45



Het aanbieden van een doorlopende leeslijn met een daarbij behorende collectie.

In de vestiging Wapenveld   

Het aanbieden van een (beperkt deel) van de collectie van de Bibliotheek Noord Veluwe in de gemeente Heerde; Het aanbieden van educatiemateriaal tot en met groep 8 van het basis onderwijs; Het aanbieden van een doorlopende leeslijn met een daarbij behorende collectie.

Kengetallen Omschrijving Uren openstelling vestiging Heerde Uren openstelling servicepunt Wapenveld Mediabezit Heerde Mediabezit Wapenveld Gebruikers Heerde 18Gebruikers Heerde 18+ Gebruikers Wapenveld 18Gebruikers Wapenveld 18+ Uitleningen Heerde Uitleningen Wapenveld

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

15

15

15

10

6

10

22.750 13.500 1.480 875 830 400 112.500 46.500

22.750 13.500 1.480 1.030 830 480 102.500 46.500

22.750 13.500 1.480 1.005 830 465 90.250 45.000

Kunst en cultuur Resultaat Diverse voorzieningen en activiteiten op de gebieden: cultureel erfgoed, cultuureducatie, amateurkunst, media, podiumkunsten en regionale samenwerking. Hiermee dient het volgende bereikt te worden: 1. Stimuleren van actieve en passieve deelname van iedereen aan cultuur door een divers en aantrekkelijk aanbod; 2. Het bevorderen van lokale en regionale samenwerkingsinitiatieven tussen verschillende cultuurdragers die leiden tot een beter, incidenteel en/of structureel aanbod; 3. Stimuleren van initiatieven die de gemeente Heerde op de kaart zetten en een bijdrage leveren aan het recreatief-toeristisch klimaat. Activiteiten Cultureel erfgoed Sporen uit het verleden voor burgers zichtbaar en tastbaar maken door het organiseren en verzorgen van diverse tentoonstellingen, filmavonden en lezingen (Heerder Historische Vereniging). Cultuureducatie Het ondersteunen van scholen bij het formuleren van hun vraag en het zoeken van een passend aanbod kunst en cultuur (Cultuurmakelaar);

Begroting 2014

46

Verzorgen van lessen / cursussen beeldende vorming, theater, dans, algemene muzikale vorming en instrumentale- en vocale vorming voor jongeren (Cultuurplein); Amateurkunst, Media, Podiumkunsten Burgers actief en passief betrekken bij de Heerdense Cultuur door het organiseren en verzorgen van diverse voorstellingen (Cultureel Centrum Heerde), het mogelijk maken van festivals en het ondersteunen van koren, muziekverenigingen en de lokale omroep. Platform Kunst en Cultuur Het platform organiseert de culturele uitmarkt en brengt organisaties bij elkaar om gezamenlijke activiteiten te organiseren. Ook heeft het platform een adviesfunctie voor incidentele subsidies uit het budget van € 5.000,-. Regionale samenwerking Het culturele klimaat verstreken en regionaal cultuurbeleid bevorderen door samen te werken met andere gemeenten in Cultuurpact Veluwe.

Kengetallen Omschrijving Muziekverenigingen Leden muziekverenigingen Zangverenigingen Leden zangverenigingen

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

3 253 8 553

3 309 7 424

3 286 8 489

Monumentenzorg Resultaat Monumentenbeleid ten aanzien van Rijksmonumenten, Archeologische monumenten, Landschappelijke elementen en beschermde gezichten. Daarnaast beleid ten aanzien van gemeentelijke monumenten en markante panden. Bijdrage aan instandhouding van cultuurhistorisch erfgoed (archeologisch erfgoed, monumenten, landschappelijke elementen en structuren, stedenbouwkundige structuren en infrastructuur). (Beleids)aandacht voor behoud en verbetering van de omgevingen ruimtelijke kwaliteit. Activiteiten Secretariaat monumentencommissie De gemeente voert het secretariaat van de monumentencommissie die adviezen uitbrengt over vergunningaanvragen met betrekking tot monumenten, aanwijzing tot monument en andere (beleids)aspecten op het gebied van monumentenzorg. Het Gelders Genootschap voert dit uit met een geïntegreerd welstand- en monumentenadvies. Adviezen met betrekking tot monumenten, cultuurhistorie en archeologie (erfgoed)

Begroting 2014

47

Het Gelders Genootschap adviseert over ontwikkelingen op het gebied van monumenten, cultuurhistorie en archeologie. Onze taak is om beleid actueel te houden en de verordeningen tijdig aan te passen. Organisatie open monumentendag De gemeente faciliteert het plaatselijke comité Open Monumentendag Heerde, door vergaderruimte beschikbaar te stellen, het comité te begeleiden, aanspreekpunt te zijn voor de landelijke organisatie en het uitbrengen van het programmaboekje. Ook het raadhuis is geopend tijdens de open monumentendag. Subsidiëring De gemeente is het loket voor het verstrekken van subsidies aan eigenaren van gemeentelijke monumenten, ook voor de provinciale bijdrage. Behandeling vergunningaanvragen De gemeente is het overheidsorgaan voor het in behandeling nemen van vergunningaanvragen met betrekking tot een gemeentelijk of rijksmonument. Voorlichting en Onderzoek De website wordt actueel gehouden en wordt er onderzoek gedaan naar omliggende gemeenten om zoveel mogelijk een gelijkwaardig beleid te voeren.

Kengetallen Omschrijving

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

36

65 (inclusief complexonder delen)

37

2

2

2

5 2

40 2 1.008

45 2

Rijksmonumenten

Rijksmonumentale historische buitenplaatsen Gemeentelijke monumenten Archeologische monumenten Leden HHV

999

Saldo per product Producten Lokaal onderwijsbeleid

Lasten

Baten

Saldo

585.961

222.023

363.938

1.606.426

117.507

1.488.919

314.603

5.290

309.313

26.898

26.471

427

313.519

37.091

276.428

Kunst en cultuur

332.666

21.253

311.413

Monumentenzorg

113.702

0

113.702

3.293.775

429.635

2.864.140

Huisvesting onderwijs Leerlingenvervoer Volwasseneneducatie Bibliotheekwerk

Totaal Onderwijs, kunst en cultuur

Begroting 2014

48

Begroting 2014

49

Begroting 2014

50

Programmanummer: 4

Welzijn en Sport Omschrijving Dit programma omvat de activiteiten in de gemeente die een preventief karakter hebben en gericht zijn op maatschappelijke participatie en de accommodaties die voor deze activiteiten gebruikt worden.

Wat merkt de burger ervan? Jongerenwerk, volwassenenwerk, coördinatie voor vrijwilligerswerk en mantelzorgers Jongerenwerk en volwassenenwerk ondersteunt individuen en groepen om zelf actief te worden of te blijven in het organiseren van ontmoeting en ontspanning of brengt hen in contact met vrijwillige of professionele aanbieders. Zo organiseert de volwassenenwerker onder meer de inzet van Vrijwillig Ouderen Adviseurs, die op uitnodiging een huisbezoeken brengen aan 70-jarigen in onze gemeente. Ook hebben de jongerenwerker en de volwassenenwerker een signalerende functie en kunnen zij individuen in contact brengen met zorgaanbieders. Datzelfde geldt overigens voor het coördinatiepunt voor vrijwilligerswerk en mantelzorgers De Plu. De coördinator brengt vraag en aanbod op het gebied van vrijwilligerswerk met elkaar in contact en ondersteunt mantelzorgers door middel van informatie en ontspanning. Extra aandacht is er voor jongere vrijwilligers maar ook voor de jongere mantelzorger. In 2014 worden deze welzijns- en coördinatiefuncties ondergebracht in het Centrum voor Jeugd en Gezin om zo toe te werken naar één breed centrum waar inwoners, ongeacht de leeftijd, terecht kunnen voor informatie en advies. Met name de vroegtijdige signaalfunctie van deze medewerkers heeft een toegevoegde waarde in het centrum. De volwassenenwerker organiseert zijn activiteiten in Heerde vanuit woon- en zorgcentrum Hanzeheerd, locatie Brinkhoven. Dit past binnen het concept woonzorgservicezone. Lokaal gezondheidsbeleid De regionale gezondheidsdienst GGD Noord- en Oost Gelderland richt zich op het voorkomen van ziekten in de regio. Preventieprojecten hebben daarin een belangrijke functie, maar ook infectieziektebestrijding. In prestatieveld 10 lokaal gezondheidsbeleid van het beleidsplan Wmo Heerde wordt de inzet op preventieprojecten geborgd. Voor 2014 wordt preventie uitgebreid naar de onderwerpen pesten, weerbaarheid en bewegen op basis van Begroting 2014

51

de uitkomsten van het E-MOVO (elektronische monitor volksgezondheid). Bij het bepalen van de thema’s wordt gebruik gemaakt van de deskundigheid van de partners in het CJG. Jeugdgezondheidszorg, nu nog onderscheiden van 0 tot 4 jarigen en van 4 tot 19 jarigen, ziet alle jongeren om zo tijdig te kunnen signaleren, begeleiden en eventueel te verwijzen. Het Centrum voor Jeugd en Gezin heeft een belangrijke rol in deze vorm van preventie. Met de pilot integrale jeugdgezondheidszorg wordt de doorgaande lijn voor 0 tot 19 jarigen verder uitgewerkt, gebundeld in één organisatie die deel uit maakt van het Centrum voor Jeugd en Gezin. CJG4 kracht In september 2013 is gestart met het project CJG4kracht. Het doel van CJG4kracht is om de vrijwillige hulp aan huis voor gezinnen met vragen op meerdere levensgebieden zo snel, zo effectief mogelijk en zonder indicatie toegankelijk te maken. Daarnaast wordt gewerkt aan het vergroten van de kwaliteit van de eerstelijnszorg en vermindering van de instroom in de zwaardere en duurdere vormen van jeugdzorg. Gemeenschapsvoorziening Wapenveld De pilot in het huidige gebouw van de bibliotheek aan de Putterweg zal in 2014 er toe leiden, dat de ketenpartners bibliotheek, het welzijnswerk voor volwassenen en het spreekuur jeugdgezondheidszorg voor 0-4 jarigen onder één dak gehuisvest worden. Er komen daarnaast kantoorruimten voor organisaties om wijkgericht te kunnen werken. De Dorpsraad Wapenveld onderzoekt ondertussen de mogelijkheden van het realiseren van een gemeenschapsvoorziening in het centrum van Wapenveld. Peuterspeelzaal Dit product sluit aan bij programma 3 omdat de gemeentelijke aandacht zich met name richt om de vooren vroegschoolse educatie waarmee doelgroep kinderen extra worden begeleid. Sport De provincie Gelderland heeft in de nota ‘Gelderland Sportland, een wereld te winnen’ de ambitie vastgelegd dat in 2016 minimaal 75% van de Gelderse burgers (met of zonder beperking) aan sport en bewegen doet. Deze ambitie hebben wij in de vastgestelde nota Sport- en sportaccommodatiebeleid overgenomen. Ook regionaal blijft de maatschappelijke participatie van inwoners, met name jeugd, ouderen en mensen met een beperking, op het terrein van sport een speerpunt. In de ‘Regionale Sportvisie Noord Veluwe Sport’ is de ambitie tot 2020 vastgelegd. Sport wordt dus op alle niveaus belangrijk gevonden, niet in de laatste plaats vanwege het positieve effect op de gezondheid maar ook vanwege het opdoen van sociale vaardigheden en de mogelijkheid voor ontmoeting. (Sport)accommodatiebeleid Het (sport)accommodatiebeleid is er op gericht, dat de gemeente ondersteunt waar dit nodig is maar dat er ook verantwoordelijkheid is of wordt neergelegd bij de gebruikers/huurders. De mate waarin gebruikers/huurders en de gemeente verantwoordelijk zijn, is en blijft divers maar dient tenminste transparant te zijn.

Begroting 2014

52

Met diverse verenigingen/gebruikers/huurders van de accommodaties is/wordt overleg gevoerd om de taakstellende bezuinigingen in 2014 te realiseren en te effectueren. Wij trekken de conclusie dat de taakstellende bezuiniging ad. € 69.000,- voor de buitensport gerealiseerd kan worden per 1 januari 2014. Separate voorstellen worden voorbereid voor de gemeenteraad van 16 december 2013. Deze duidelijkheid hebben wij nog niet voor de taakstellende bezuiniging ad. € 25.000,- voor de binnensport. Een rapportage over de (on)mogelijkheden is opgesteld. Hierover is nu nog overleg gaande met de 3 hoofdgebruikers van de Faberhal. In de raad van 16 december 2013 kunnen ook de hoofdstukken 8 en 9 van de Nota Sport- en Sportaccommodatiebeleid worden geactualiseerd en vastgesteld. Investeringsaanvragen sport Van de vv Vevo is een aanvraag voor aanleg van een kunstgrasveld binnengekomen. Deze zal separaat worden behandeld. Van de SKOV is een aanvraag voor aanpassing van de piste/asfaltlaag binnengekomen. In verband met mogelijke cofinanciering van de provincie wordt deze aanvraag behandeld nadat hierover duidelijkheid is verkregen. Hoe om te gaan met aanvragen voor (vervangings)investeringen t.b.v. de buitensport wordt betrokken bij de Nota sporten accommodatiebeleid. Zie de toelichting hierover onder (sport)accommodatiebeleid. Inzet combinatiefunctionaris De combinatiefunctionaris organiseert diverse clinics in samenwerking met lokale sportaanbieders met als doel de deelname van de jeugd aan sport en bewegen te stimuleren en hen toe te leiden naar de sportverenigingen. Daarnaast brengt hij het bewegingsonderwijs naar een hoger plan. Berghuizer zwem- en recreatiebad In de raadsvergadering van 15 juli 2013 is onder andere besloten niet over te gaan tot sluiting van het Berghuizerbad per 1 augustus 2013 en het bad in overleg met een nieuw op te richten Stichting over te dragen per 1 januari 2014 of zoveel eerder als mogelijk is. Aan deze Stichting zal een jaarlijkse exploitatiebijdrage van € 160.000,- worden verstrekt. De gesprekken met zwem- en waterpolovereniging Octopus zijn inmiddels in gang gezet. Overige activiteiten en accommodaties De gemeente stimuleert daarnaast verschillende initiatieven die zich richten op ontmoeting, informatieverstrekking en belangenbehartiging zoals speeltuinverenigingen, Handi-Heerde. Radio 794, dorpshuis Heerde, SBOH, PGH, Oranjevereniging en St. Slachtofferhulp. Het dorpshuis in Heerde ontvangt subsidie en De Noord in Veessen is eigendom van de gemeente.

Investeringen, taakstellingen en nieuw beleid

Begroting 2014

53

Accommodatiebeleid/Nota Sport- en Sportaccommodatiebeleid  Buitensport De afgelopen periode hebben diverse gesprekken plaatsgevonden met de buitensportverenigingen. De uitkomst van deze gesprekken wordt nu ‘vertaald’ naar concrete voorstellen om te komen tot de taakstellende bezuiniging van € 69.000,- op de buitensport (per 1 januari 2014).  Binnensport De taakstellende bezuiniging van € 25.000,- op de binnensport ligt problematisch. Er is een extern rapport opgesteld over de (on)mogelijke bezuinigingen betreffende de Faberhal. Hierover wordt afzonderlijk gerapporteerd. Voor de raad van 16 december 2013 worden de voorstellen voorbereid voor de vaststelling van de hoofdstukken 8 en 9 van de Nota Sport- en Sportaccommodatiebeleid.


Rekening 2012 3.254.609

Begroting 2013 3.116.997

2014

2015

2016

2017

2.996.947

2.986.094

2.942.548

2.945.758

1.422

7.426

20.916

36.733

2.998.369

2.993.520

2.963.464

2.982.491


3.254.609 Rekening 2012

3.116.997

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

1.015.260

958.312

865.775

849.167

807.161

794.496

1.015.260

958.312

865.775

849.167

807.161

794.496

2.239.349

2.158.685

2.132.594

2.144.353

2.156.303

2.187.995



Toelichting De daling van de baten met bijna € 93.000,- wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de privatisering van het zwembad. Hierdoor zijn de oorspronkelijke inkomsten niet meer opgenomen (€ 297.000,-) en is er een onttrekking uit de algemene reserve geblokkeerd in de plaats gekomen ter dekking van de salariskosten van het boventallig personeel (€ 198.000,-).

Begroting 2014

54

Producten

Volksgezondheid Resultaat Publieke of openbare gezondheidszorg richt zich op 4 deelterreinen: collectieve preventie, uitvoering infectieziektenbestrijding, jeugdgezondheidszorg en ouderengezondheidszorg. De gemeente is hier verantwoordelijk voor en de GGD voert de volgende taken uit:  Epidemiologie: inzicht in lokale gezondheidssituatie van de bevolking;  Bewaken van gezondheidsaspecten in bestuurlijke beslissingen;  Preventieprogramma’s, waaronder gezondheidsbevordering;  Medische milieukunde;  Technische hygiënezorg(bv. inspectie kinderopvang);  Psychosociale hulp bij rampen. Op basis van de wet gemeenschappelijke regeling (basisproducten) en door middel van subsidiëring (plusproducten) van de GGD Gelre IJssel geven 21 gemeenten uitvoering aan deze taken op het terrein van de openbare gezondheidszorg en bevolkingsonderzoeken. Het uitvoeren van taken in het kader van de gedwongen inbewaringstelling van inwoners en passanten in de gemeente Heerde, op grond van de Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Het volgen van ontwikkelingen m.b.t. het ambulancevervoer. Subsidie a.o. de E.H.B.O.-verenigingen Heerde en Wapenveld. Activiteiten            

Algemene infectieziektebestrijding; Tuberculosebestrijding; SOA preventie; Technische hygiënezorg (w.o. peuterspeelzalen en kinderopvang); Coördinatie en uitvoering Rijksvaccinatieprogramma; Medische milieukunde; Psychosociale hulp bij rampen; Laten uitvoeren van bevolkingsonderzoeken; Kennis- en expertisecentrum (beleidsadvisering en epidemiologie); Preventieve projecten (bijvoorbeeld gezonde leefstijl); Volgen ontwikkelingen ambulancevervoer; Uitvoering taken op het terrein van de prestatievelden 7-8-9 van de Wmo; (Meldpunt Maatschappelijke Zorg, verslavingszorg).

Kengetallen Omschrijving Infectieziekten algemeen aangifte Infectieziekten algemeen consulten TBC huisbezoek/consult Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

5 5 5

5 5 5 55

TBC mantouxtesten TBC röntgenfoto’s Technische hygiëne inspectie kinderopvang/peuterspeelzalen Milieu en gezondheid onderzoek en rapportages Deelname beleidsnetwerk Monitor Deelname netwerk bemoeizorg Begeleiding in het kader van bemoeizorg (zorgmijders en zorgmissers)

16

5 1

50 40 15

40 15

5

5

1 1 4

1 1 4

12

12

50

Jeugdgezondheidszorg Resultaat De wet PG regelt dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg. Voor de jeugdgezondheidszorg is een basistakenpakket opgesteld. Hierin is omschreven welke activiteiten tot de jeugdgezondheidszorg voor 0-19-jarigen behoren. Het basistakenpakket betreft zorg die op gestandaardiseerde wijze aan alle kinderen van een bepaalde leeftijdscategorie moet worden aangeboden. Thuiszorgorganisaties, GGD-en en lokale overheden hebben geen beleidsvrijheid bij de invulling van het uniforme deel. Het platform Jeugdgezondheidszorg heeft een richtlijn uitgevaardigd over het aantal en de duur van de verplichte contactmomenten. Daarnaast is er nog een maatwerkdeel. Dit bevat producten en activiteiten die op de zorgbehoeften van jeugdigen in specifieke situaties zijn afgestemd en waarbij de mogelijkheid is tot afstemming op de specifieke lokale gezondheidssituatie. Activiteiten De activiteiten op het gebied van jeugdgezondheidszorg worden uitgevoerd vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG):        

uitvoering basistakenpakket (hielprik, neonatale gehoorscreening, postnataal huisbezoek, consultatiebureau); prenatale zorg; opvoedingsadviesbureau en spreekuur opvoedingsvragen; contactmomenten (PGO) primair- en voortgezet onderwijs; spraak- en taalscreeningen (dit d.m.v. triage); collectieve preventie; zorgcoördinatie; deelname JGZ-medewerkers aan zorgnetwerk.

Kengetallen Omschrijving 0-4 jarigen dat het consultatiebureau bezoekt (percentage) Frequentie en bereik Preventieve Gezondheids Onderzoeken Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

98%

98%

98%

Alle groepen 2 en 7

Alle groepen 2 en 7

Alle groepen 2 en 7 56

(PGO’s)

Uren OpvoedingsAdviesBureau (OAB) Aantal bereikte kinderen in leeftijd 0-19 Spreekuren Opvoedingsvragen

basisonderwijs en klas 2 voorgezet onderwijs



170

175

175

44

44

78

78

92

Binnensport Resultaat Het in stand houden van kwalitatief goede en toegankelijke sportaccommodaties. Het bieden van faciliteiten voor:  

de uitvoering van het vak lichamelijke oefening van het openbaar en bijzonder basisonderwijs; sport en sportieve recreatie van sportverenigingen en recreatiesport.

Activiteiten  

Beheermaatregelen (o.a. verhuur); Onderhoud van de accommodaties.


Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

5

5

5

Sportaccommodaties

Buitensport Resultaat Beheer en exploitatie van sportparken. Het bieden van mogelijkheden tot het beoefenen van sport in de openlucht op daartoe ten behoeve van de verschillende sporttakken aangelegde sportvelden en buitenvoorzieningen. Activiteiten    

Beheermaatregelen; Onderhoud; Overleg verenigingsbestuur; Verzorgen van informatie en voorlichting.

Het beheer en onderhoud vindt plaats conform onderhoudsplanningen. Kengetallen Omschrijving Sportparken Voetbalverenigingen Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

4 5

4 5

4 5 57

Atletiekbaan IJsbaan Skeelerbaan Motorcrossbaan

1 1 1 1

1 1 1 1

1 1 1 1

Zwembad Resultaat Verstrekken van een exploitatiebedrag per jaar, waardoor het zwembad in stand kan worden gehouden door een per 1 januari 2014 op te richten stichting. Activiteiten N.v.t. Kengetallen N.v.t

Sportstimuleringsbeleid Resultaat Subsidiëren van diverse sportverenigingen. Subsidie vindt plaats op basis van het aantal jeugdleden. Het doel hiervan is het bevorderen van deelname door met name de jeugd aan sportactiviteiten, waarbij de uitgangspunten zoals die zijn weergegeven in de Nota Sport- en Accommodatiebeleid, leidend zijn. Activiteiten 



Verder ontwikkelen van een actief sportstimuleringsbeleid door o.a. gesprekken met verenigingen en de scholen en inzet van de combinatiefunctionaris; Actief stimuleren van deelname aan sportieve en recreatieve activiteiten voor bepaalde doelgroepen (bijv. ouderen/gehandicapten).


Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

20

20

20

1.650

1.536

1.550

Subsidiëren van verenigingen Totaal aantal jeugdleden, afkomstig uit de gemeente Heerde

Vrijwilligers & mantelzorg Resultaat Maatschappelijke hulp door vrijwilligers aan ouderen, jongeren, mensen met een beperking en andere hulpbehoevenden, die om welke redenen dan ook geen of onvoldoende een beroep op professionele hulpverlening kunnen doen. Activiteiten 

Begroting 2014

Hulpverlening door (jongere en oudere) vrijwilligers aan mensen, die hulp nodig hebben en diverse vragen hebben; 58

 

Hulpvrager en vrijwillige hulpverlener met elkaar in contact brengen en tevens de hulpverlening coördineren en/of afstemmen; Vraag en aanbod van vrijwilligers met elkaar in contact brengen.

Kengetallen Omschrijving Vrijwillige Hulpdienst Maaltijdverstrekkingen Verstrekkingen soep

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

21.631 9.320

22.000 10.500

21.700 9.320

14 10

14 10

Vrijwilligers en mantelzorgcoördinatie De Plu Coördinatie vrijwilligers (uren) Coördinatie mantelzorgers (uren)

Maatschappelijke participatie Resultaat Jongeren, volwassenen met beperkingen en ouderen activeren tot maatschappelijke participatie door het organiseren van ontmoeting en ondersteuning bij informatieverstrekking en het (laten) organiseren van diensten die hen in staat stellen om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Volwassenen 

Servicediensten Toeleiding naar diensten en producten aan en in huis, waardoor ouderen en volwassenen met een beperking langer zelfstandig kunnen blijven wonen.



Signalering en doorverwijzing Coördinatie van vrijwillig huisbezoek aan ouderen met het doel hen van advies en informatie te voorzien en hen zonodig in contact te brengen met vrijwillige en professionele organisaties.



Welzijnsdiensten Bemiddelen naar diensten en activiteiten die gericht zijn op het vergroten van het welzijn van ouderen en volwassenen met een beperking. Ontmoeting en ondersteuning van groepen Het laten organiseren van ontmoeting en groepsactiviteiten voor ouderen en volwassenen met een beperking.

Overig ontwikkelingswerk Mensen met een beperking de mogelijkheid bieden kennis te maken met de computer en internet (Handi Heerde). Overige maatschappelijke instellingen 

Voorwaarden scheppen, die instellingen in staat stellen om in georganiseerd verband onverplichte en onbetaalde (aanvullende) maatschappelijke diensten te verlenen aan hen die om welke reden dan ook, geen beroep kunnen doen op professionele hulp of op anderen.

Jeugd en jongerenwerk 

Begroting 2014

De ambulant jongerenwerker legt contact met (groepen) jongeren en stimuleert hen om deel te nemen aan activiteiten van sportverenigingen, 59

culturele- en/of vrijwilligersactiviteiten en het zelf organiseren van activiteiten waarbij een locatie en ondersteuning van het locatiegebonden jongerenwerk wordt geboden. Dorpshuis  Door subsidiering bijdragen aan het in stand houden van een dorps- en of gemeenschapsaccommodatie.

Activiteiten Verlenen van subsidie aan de diverse doelgroepen, zodat de beleidsdoelen kunnen worden gerealiseerd.

Kengetallen Volwassenenwerk: Omschrijving

Rekening 2012

Aantal uren volwassenenwerk (per week)

Begroting 2013

Begroting 2014

32

38

Begroting 2013

Begroting 2014

38

32

2 1 1 44 10

2 1 1 44 10

4

4

48

48

Jeugd: Omschrijving

Rekening 2012

Aantal uren jongerenwerker subsidie (per week) Odyssee Wapenveld aantal avonden per week aantal middagen per week zondagmiddag per week Odyssee Wapenveld aantal keer per jaar aantal keer per jaar zondag ’t Honk aantal dagdelen per week ’t Honk aantal keer per jaar

A.g.v. de inhoudelijke omvorming van St. Wisselwerk Heerde (vervallen sociaal cultureel werk) zijn de kengetallen gewijzigd. Overige: Omschrijving Radio 794 zendtijd per week (uren) Speeltuinen gesubsidieerd

Rekening 2012 37 3

Begroting 2013

Begroting 2014

35

35

3

3

Jeugdbeleid Resultaat

Begroting 2014

60

Preventief jeugdbeleid is het geheel aan afspraken, procedures en activiteiten die de gemeente en betrokken organisaties (met elkaar) maken en uitvoeren op het gebied van jeugd. Het preventief jeugdbeleid staat onder regie van de gemeente. Het doel van preventief jeugdbeleid is het voorkomen en terugdringen van problemen en obstakels tijdens het opgroeien van alle jeugdigen in de gemeente Heerde van 0 tot 23 jaar, zodat zij zich goed kunnen ontwikkelen en zich goed en prettig voelen. Op deze wijze krijgen jeugdigen de gelegenheid om actief deel te nemen aan hun leefgebieden (thuis, werk / onderwijs en vrije tijd). Activiteiten  

 

Het uitvoeren van preventie-/voorlichtingsactiviteiten; Het vormgeven aan de vijf gemeentelijke functies (informatie en advies, signaleren van problemen, toeleiding naar zorg/hulpaanbod, licht pedagogische hulp en coördinatie van zorg); Het deelnemen aan regionale overleggen (onder andere aansluiting jeugdbeleid-jeugdzorg en werkgroep project alcoholmatiging); Het uitvoering geven aan het regionale project “Kansen voor Jongeren”. Hierin werken gemeenten uit de regio Oost Veluwe/Midden IJssel gezamenlijk aan een aantal onderwerpen (onder andere verwijsindex, scheiding en omgang, coördinatie van zorg en nazorg).

Kengetallen Omschrijving Schoolmaatschappelijk werk op de basisscholen Kinderen ’in behandeling’ bij schoolmaatschappelijk werk Casussen Multi disciplinair team MDT’s 12 + MDT’s 12 Deelnemende basisscholen voorlichting genotmiddelen (alcohol en drugs) - gastlessen en ouderavonden Voorlichtingsbijeenkomsten ouders/ opvoeders Trainingen Sociale vaardigheden Publicaties in het kader van jeugd(beleid)

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

8 uur

8 uur 20

8 uur 20

20 20

20 20

15

15

2 2 5

2 2 5

15


Lasten

Baten

Saldo

Volksgezondheid

158.827

0

158.827

Jeugdgezondheidszorg

532.893

356.965

175.928

Binnensport

573.679

117.560

456.119

Buitensport

421.642

44.063

377.579

Zwembad

358.113

198.113

160.000

Sportstimuleringsbeleid

136.017

53.400

82.617

Vrijwilligers & mantelzorg Maatschappelijke participatie Jeugdbeleid Totaal Welzijn en sport

Begroting 2014

83.144

0

83.144

442.375

34.906

407.469

291.679

60.768

230.911

2.998.369

865.775

2.132.594

61

Begroting 2014

62

Programmanummer: 5

Werk, inkomen en zorg Omschrijving De gemeente is verantwoordelijk voor re-integratie van inwoners die aangewezen zijn op bijstand, de nabestaandenwet maar ook voor niet-uitkeringsgerechtigden en voor de bijstandsverlening aan hen die niet op een andere manier in hun inkomen kunnen voorzien. Ook de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is in dit programma opgenomen. De inzet van de gemeente is erop gericht eraan bij te dragen dat iedereen, ook mensen met een beperking of kwetsbare burgers, in staat worden gesteld mee te doen aan de samenleving. Daarbij staat de burger centraal en wordt er nadrukkelijk gekeken naar eigen kracht (zelfredzaamheid) en de kracht van het sociale netwerk (samen-redzaamheid). Het algemeen maatschappelijk werk en de toekomstige jeugdzorg maken deel uit van dit programma. Samen met de burgers maakt de gemeente een omslag van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving.

Wat merkt de burger ervan? Werk De gemeente heeft de wettelijke verplichting om personen met en zonder uitkering zo snel mogelijk in het eigen bestaan te laten voorzien. Re-integratie heeft tot doel de economische en sociale zelfredzaamheid van de werkzoekende te verbeteren met als uiteindelijk resultaat economische zelfstandigheid. Bij elke aanspraak op bijstand staat de weg naar werk voorop. Ontheffing van de arbeidsplicht gebeurt enkel op puur individuele gronden en is altijd tijdelijk. Daarbij worden verschillende instrumenten gebruikt. Het Gildenhus speelt daarin een belangrijke rol. Een ander voorbeeld is de succesvolle stagecarrousel groen waarbij kandidaten de mogelijkheid krijgen om in een periode van 28 weken ervaring op te doen bij 7 verschillende groenbedrijven. Het ultieme doel daarbij is uitstroom naar regulier werk. Inkomen Met de tegenvallende economische ontwikkelingen loopt de werkloosheid verder op. Het is dan ook niet de verwachting dat het aantal huishoudens met een gemeentelijke uitkering in 2014 daalt. In tegendeel, er moet opnieuw rekening worden gehouden met een stijging. Dat heeft uiteraard gevolgen voor de uitkeringslasten sec, maar ook voor de uitvoeringskosten die via een versleuteling in de Algemene Uitkering aan de gemeente worden vergoed. Wet sociale werkvoorziening Een van de gevolgen van de Participatiewet is dat de Wsw met ingang van 1 januari 2015 wordt afgesloten. Er is vanaf dat moment geen nieuwe instroom Begroting 2014

63

meer mogelijk, ook niet vanuit de wachtlijst. De betrokken personen vallen vanaf dat moment onder de Participatiewet. De eerder aangekondigde bezuinigingen door het rijk op de Wsw gaan door, ook al is het tempo iets verlaagd. Dat betekent dat het nog steeds noodzakelijk is om verschillende toekomstscenario’s onder de loep te nemen. Dit gebeurt samen met de gemeenten Apeldoorn en Epe. Schuldhulpverlening De gemeente heeft een wettelijke zorgplicht op het terrein van de integrale schulddienstverlening. Het in maart 2013 gestarte spreekuur wordt medio 2013 matig bezocht: gemiddeld 0,6 bezoeker per spreekuur. De geuite hulpvraag is primair via informatie & advies beantwoord. Elke bezoeker is verder op weg geholpen, ook met zaken die sec buiten de schulddienstverlening vallen. Wet maatschappelijke ondersteuning Het sleutelwoord bij de nieuwe aanpak in de Wmo is kantelen. Dit vraagt om ander gedrag van bestuurders, aanbieders, indicatie-adviseurs en, niet in de laatste plaats, van burgers. Het gaat niet langer om ‘recht hebben op’ maar om eigen verantwoordelijkheid, eigen kracht en zelfredzaamheid. Daarom staat ín gesprekken met burgers aan de keukentafel de vraag centraal ‘wat kunt u nog wel zelf en wat kunt u samen met uw omgeving doen om zelfredzaam te blijven’ maar ook ‘welke oplossing op maat is nodig zodat u weer zoveel mogelijk zelfredzaam kunt zijn’. In deze gesprekken wordt gebruik gemaakt van de verantwoordelijkheidsladder met als volgorde: eigen kracht, eigen netwerk, algemene en collectieve diensten, individuele diensten. De resultaten zijn zichtbaar in minder uren intensieve huishoudelijke hulp (HH2) en afname van het aantal verstrekte hulpmiddelen. Er is echter meer nodig. In 2014 worden de mogelijkheden onderzocht om te komen tot een algemene voorziening hulp bij de huishouding. Ook zal er in Wapenveld een proeftuin buurtgerichte maatschappelijke ondersteuning worden opgezet in relatie met de pilot gemeenschapsvoorziening. De kern is dat er beter zicht komt op de problematiek in een bepaald deel van de gemeente, dat er samengewerkt en afgestemd wordt tussen aanbieders van dienstverlening en zorg én dat één van de aanbieders aangewezen wordt om de spilfunctie (kennen en gekend worden) te vervullen voor de betreffende burger. Daarnaast wordt de aandacht gericht op hergebruik van voorzieningen en de mogelijkheden voor een financiële bijdrage van burgers in de kosten van voorzieningen. Dit alles moet leiden tot de volgende concrete effecten: Een goed doorgevoerde Kanteling die leidt tot afname van het gebruik en kosten voor individuele voorzieningen ten gunste van algemene en collectieve voorziening, zodanig dat de door het rijk beschikbaar gestelde middelen toereikend zijn terwijl de waardering van de zorgvragers gelijk is aan of hoger is dan de waardering over 2013.

Investeringen, taakstellingen en nieuw beleid Werkgeversdienstverlening De samen met lokale werkgevers opgestelde notitie ‘Werkgeversdienstverlening in H2O’ moet uitmonden in een praktische en effectieve werkgeversbenadering. Ervaringen in de gemeente Oldebroek leren dat het investeren hierin door middel van het beschikbaar stellen van de benodigde formatie voor een accountmanager al op korte termijn renderen. Het is van belang ook in Heerde een breed netwerk Begroting 2014

64

van werkgevers op te bouwen én te onderhouden, zodat uiteindelijk zoveel mogelijk werkzoekenden aan de slag kunnen. Participatiewet Zoals het er nu uitziet wordt dit najaar de wettekst van de beoogde Participatiewet gepubliceerd. De opzet van het ministerie van SZW is om het wetsvoorstel dan nog in 2013 door de Tweede kamer te laten behandelen, zodat vervolgens de Eerste kamer zich begin 2014 hierover kan buigen. De ingangsdatum is voorzien op 1 januari 2015. Met de komst van de Participatiewet krijgt de gemeente met een nieuwe doelgroep te maken en wel personen met een arbeidshandicap. Dat zijn deels Wajong-ers met een beperkte arbeidscapaciteit en deels degenen die onder de oude wetgeving een Wsw-indicatie zouden krijgen. Op dit moment is nog niet bekend welke exacte taak het te vormen regionale Werkbedrijf krijgt. Net als bij het eerdere wetsvoorstel Werken naar vermogen gaat ook de invoering van de Participatiewet gepaard met een aanzienlijke door het rijk opgelegde bezuiniging. Het is aan de gemeente om uit te komen met het lagere budget aan reintegratiemiddelen en daarvan de diverse doelgroepen zo optimaal mogelijk te bedienen. Stijging van het aantal gemeentelijke uitkeringen Door de aanhoudende recessie stijgt het aantal burgers dat een beroep doet op de uitkeringen die gemeente verstrekt. Niet alleen neemt het aantal uitkeringen (WWB, Ioaw, Ioaz, Bbz) toe, ook het aantal verzoeken om aanvullende bijstand groeit. Uitgaande van de trend die daarin te signaleren is worden hogere uitkeringslasten geraamd voor de gemeente in 2014. Jeugdzorg De gemeenten Heerde en Hattem sluiten voor de transitie jeugdzorg aan bij de regio Midden IJssel Oost Veluwe. In augustus 2013 zijn de cijfers bekend gemaakt die te maken hebben met jeugd. Jeugdzorg, Jeugdmonitor, Vektis en GGZ hebben richtinggevende cijfers gepresenteerd. Doordat deze cijfers van elkaar verschillen wordt in het najaar regionaal bepaald welke cijfers de gemeenten op zullen nemen in het regionaal beleidsplan. Uiterlijk 31 oktober 2013 worden de regionale transitie arrangementen aangeleverd bij het rijk. Medio december 2013 vindt oplevering plaats van het regionale beleidsplan transitie jeugdzorg. In dit regionale beleidsplan zijn kaders gesteld waarbinnen de lokale vertaalslag kan worden gemaakt. Uiterlijk in november 2014 moet de lokale beleidsnota zijn vastgesteld. Wet maatschappelijke ontwikkeling Awbz/Wmo Bespreking van de concept-wettekst voor de WMO 2015 (behorend bij de decentralisatie Awbz) vindt na de zomervakantie in de Tweede Kamer plaats. Het concept introduceert het begrip maatwerkvoorziening in plaats van compensatieplicht. Het voorziet in een overgangsrecht voor bestaande Awbz en WMO cliënten, waarbij de VNG grote risico's voor de gemeenten voorziet. De wet richt zich bij kwaliteit uitsluitend op de aanbieders van ondersteuning, terwijl de VNG vindt dat gemeenten de gelegenheid moeten krijgen wettelijke Begroting 2014

65

kwaliteitsuitgangspunten lokaal te vertalen. Het concept voorziet in een geclausuleerd recht op een persoonsgebonden budget met de verplichting om de uitvoering onder te brengen bij de Sociale Verzekeringsbank. Het ontwerp voorziet niet in de mogelijkheden tot het betrekken van financiële draagkracht van cliënten, afgezien van een eigen bijdrage. Op verzoek van de VNG vindt hierover nader onderzoek plaats. Lagere kosten Wet maatschappelijke ondersteuning In de Najaarsnota 2013 is een trend zichtbaar in de kosten van de WMO. Door scherper indiceren, meer inkomsten uit de eigen bijdragen en het gesprek met de klant over de noodzaak van ondersteuning vanuit de WMO, dalen de kosten. Voor 2014 mag daarnaast rekening worden gehouden met een voordeel uit de aanbesteding van de huishoudelijke verzorging en de hulpmiddelen. Capaciteit Door het toenemende aantal uitkeringsaanvragen en de groei van het klantenbestand wordt een steeds groter beroep gedaan op de capaciteit van de klantmanagers WWB om het minimabeleid en de wetgeving uit te voeren. Dit leidt tot een hoge werkdruk. In 2013 is daarom waar noodzakelijk tijdelijk externe capaciteit ingezet. Wij voorzien ook voor 2014 vooralsnog een verdere groei van het aantal verzoeken om ondersteuning. In deze begroting is nog geen rekening gehouden met het inzetten van tijdelijke externe capaciteit. Wij willen ons eerst tot het uiterste inspannen om dit binnen de beschikbare middelen op te lossen. Bij de Voorjaarsnota zullen we dit inzichtelijk maken en informatie geven over de resultaten.


Rekening 2012

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

9.869.047

9.685.097

9.880.831

9.830.665

9.658.569

9.667.791

9.869.047

9.685.097

9.880.831

9.830.665

9.658.569

9.667.791


Rekening 2012

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

7.508.615

7.304.993

7.355.847

7.356.134

7.356.421

7.356.708

7.508.615

7.304.993

7.355.847

7.356.134

7.356.421

7.356.708

2.360.432

2.380.104

2.524.984

2.474.531

2.302.148

2.311.083


Begroting 2014

66


Toelichting De begrote lasten in dit programma zijn toegenomen doordat de economische recessie aanhoudt. Meer mensen doen daarom een beroep op de uitkeringen die de gemeente verstrekt en ook komen meer aanvragen binnen om aanvullende bijstand. Bij de uitvoering van de WMO zullen de uitgaven dalen ten opzichte van 2013. De gelden die de gemeente ontvangt voor de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening zijn in 2014 € 166.000,- lager dan in 2013. Er ontstaat hier geen tekort omdat de uitgaven gelijk zijn aan de inkomsten. Overige mutaties in de baten zijn een verlaging van de uitkering voor de Bbz met € 26.000,-, een verhoging van de gebundelde uitkering van het rijk met € 157.000,- en een verhoging van de eigen bijdragen voor de Wmo met € 100.000,-.

Producten

Inkomen Resultaat Inwoners van de gemeente Heerde zijn in staat de kosten van levensonderhoud te betalen. Activiteiten    

Informatie en voorlichting over (voorliggende) voorzieningen; Hoogwaardige intake; Afhandeling aanvragen levensonderhoud; Inschakeling van de Sociale Recherche regio Noord Veluwe bij signalen van uitkeringsfraude.

Kengetallen Omschrijving instroom levensonderhoud WWB/Ioaw/Ioaz/Bbz 2004 uitstroom levensonderhoud WWB/Ioaw/Ioaz/Bbz 2004 omvang uitkeringsbestand WWB/Ioaw/Ioaz/Bbz 2004 overschrijding afhandelingstermijn aanvragen levensonderhoud Percentage uitstroomresultaat in relatie tot uitkeringsbestand:  werk  andere redenen Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

59

45

55

43

58

45

149

155

175

34%

0

0

7% 23%

20% 30%

10% 30% 67

Percentage direct te bemiddelen Percentage direct te activeren Percentage (nog) niet te activeren, w.v. ontheffing

* * * *

* * * *

10% 20% 70% 10%

* Nieuwe indicator: niet in rekening 2012 en begroting 2013 opgenomen.

Werk Resultaat Inwoners van de gemeente Heerde die werkloos zijn, gaan via de kortste weg weer aan het werk en kunnen (weer) voorzien in hun eigen levensonderhoud. Activiteiten   

Deelname aan regionale samenwerking Werkplein de Lure waaronder beursvloer, mobiliteitscentrum en jongerenloket; Actieve re-integratie op maat; Deelname in Gemeenschappelijke Regeling Felua-groep.


Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

177 11 *

* 10 12

170 10 24

* * * 11

* * * 20

25 20 25 20

Aantal personen WSW werkzaam  op wachtlijst Wachttijd Wsw in maanden Aantal re-integratietrajecten:  Gestart  Lopend  Beëindigd Uitstroom naar werk

* Niet als kengetal opgenomen in rekening 2012 en/of begroting 2013. De door het rijk toegekende Wsw-taakstelling loopt terug. Daardoor is er per saldo nauwelijks ruimte om nieuwe instroom te realiseren.

Aanvullende voorzieningen Resultaat Minimaal bestaansniveau wordt gegarandeerd ongeacht noodzakelijke of ontstane schulden. Activiteiten   

Afhandeling aanvragen flitsbijstand, bijzondere bijstand, leenbijstand, langdurigheidstoeslag, kwijtschelding en activiteitenbijdrage; Doorverwijzing naar voedselbank; Inkoop bemiddeling en begeleiding schuldhulpverlening.

* Op grond van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening mag de wachttijd in crisissituaties niet meer dan drie werkdagen zijn en in andere situaties maximaal vier weken. Begroting 2014

68

Kengetallen Omschrijving Aanvragen bijzondere bijstand e.d. Overschrijding afhandelingstermijn aanvragen bijzondere bijstand Aanvragen inkomensondersteuningsbeleid Aanvragen kwijtschelding Verleende kwijtschelding Aanvragen schulddienstverlening Lopende schulddienstverlening Afgegeven verklaringen WSNP Wachttijd schulddienstverlening in weken

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

163

120

170

33%

0%

0%

156 110 52 27 20 10

160 100 80 30 50 7

180 110 90 30 30 5

6

4

4

Maatschappelijk werk Resultaat Professionele ondersteuning wordt geboden om (nieuwe vaardigheden te leren) om problemen helder te krijgen en plannen op te stellen en uit te voeren om weer grip te krijgen op het bestaan, weer zelf problemen te hanteren en op te lossen. Maatschappelijk werk: Het voorkomen, verminderen of oplossen van problemen bij het maatschappelijk functioneren van het individu de samenlevingsvormen en groepen in de gemeente Heerde; Het probleemoplossend vermogen van hulpvragers vergroten, zodat die beter in staat is zijn taak in de maatschappij te vervullen. Activiteiten Psychosociale hulpverlening, concrete dienstverlening, advies, informatie en bemiddeling, signalering, 24-uursbereikbaarheid van crisisopvang. Kengetallen Omschrijving Prestatie-eenheid per fte Aantal cliënten in behandeling afsluiting Indirecte uren per cliënt in minuten Directe uren per cliënt in minuten Overlegstructuren per cliënt in minuten

Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

108 cliënten 72 105 165 210

108 cliënten 72 105 165 210

108 cliënten 72 105 165 210

69

Vreemdelingen Resultaat Taakstelling huisvesting verblijfsgerechtigden binnen wettelijke termijn realiseren. Activiteiten  

Door middel van afspraken met Triada het benodigde woningaanbod realiseren; Via Stichting VluchtelingenWerk Oost Nederland aanbieden van informatie en advies, coaching vestiging, coaching zelfredzaamheid en ondersteuning asielprocedure.


Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

9

5

5

Nog te realiseren taakstelling huisvesting verblijfsgerechtigden

* De gemeente heeft geen taak meer bij de inburgering van statushouders aan wie vanaf 1 januari 2013 een inwilligende beschikking is afgegeven. De gemeente is nog wel verantwoordelijk voor de lopende inburgeringstrajecten.

WMO huishoudelijke verzorging Resultaat Inwoners van de gemeente Heerde met een beperking of een chronisch psychisch en/of psychosociaal probleem kunnen zelfstandig functioneren doordat zij aanvullend op ondersteuning door kinderen, vrienden, buren, kennissen of vrijwilligers hulp op maat krijgen bij het huishouden. Activiteiten       

Informatie, advies en cliëntondersteuning; Hoogwaardige intake (verwijzing of inname aanvraag); Afhandeling aanvragen w.o. al dan niet externe indicering; Administratieve afhandeling; Verstrekking; Heronderzoek/herindicering; Nazorg.

Kengetallen Omschrijving Cliënten HV-1 Cliënten HV-2 Cliënten PGB Uren huishoudelijke verzorging 1 Uren huishoudelijke verzorging 2 Controles Persoonsgebonden budgetten Nieuwe aanvragen Herindicaties Beëindigingen Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

419 95 48 60.900 20.517 1

415 145 55 80.000 35.000 10

435 80 40 65.000 16.000 8

267 153 128

215 220 170

250 150 125 70

De werkelijke jaarcijfers van 2012 en het eerste halfjaar van 2013 vormen de basis voor deze kengetallen 2014.

Loket welzijn en zorg Resultaat Inwoners van de gemeente Heerde zijn in staat op basis van relevante informatie, adviezen en ondersteuning zelf een probleem bij het zelfstandig functioneren of deelnemen aan de maatschappij op te lossen en/of daarbij de juiste keuzes te maken. Activiteiten Informatie, advies en cliëntondersteuning. Kengetallen Omschrijving Hulpvragen Hulp in de huishouding Werk en Inkomen Doorverwijzing Vervoersvoorzieningen Woonvoorzieningen Gehandicapten parkeerkaart Rolstoelen Persoonsgebonden budget Collectief Vraagafhankelijk Vervoer Combinatievragen Mantelzorg Personenalarmering Eigen bijdragen Informatieverstrekking Overig Totaal

Begroting 2013

Begroting 2014

Lok.bez. 100 100 40 75 35 135 20 5 20 75 5 5 10 25 25

Tel. 550 250 175 300 250 75 125 20 40 125 15 15 15 150 350

Lok.bez 110 14 2 117 36 140 12 6 23 20 8 2 6 9 26

Tel. 708 1) 572 2) 6 330 234 89 144 33 74 8 17 9 9 59 78

675

2.455

631

2.410 3)

1) Opzeggingen i.v.m. hogere eigen bijdragen/onzekerheid behouden huishoudelijke hulp 2) Meer aanvragen aanvullende voorzieningen 3) Minder contacten. Contacten intensiever.

WMO zorg Resultaat Inwoners van de gemeente Heerde met een beperking of een chronisch psychisch en/of psychosociaal probleem blijven zelfstandig functioneren doordat aan hen passende individuele voorzieningen worden verstrekt die hen in staat stellen zelfstandig te wonen en/ of zich te verplaatsen in en om de woning en in de directe woonomgeving. Activiteiten Door middel van een hoogwaardige intake de situatie van de aanvrager in beeld brengen en beoordelen/adviseren of de beperkingen die worden ervaren opgelost kunnen worden met algemene voorzieningen of dat een beroep gedaan moet worden op voorzieningen die deel uitmaken van prestatieveld 6. Begroting 2014

71


Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Groep

Voorziening

Hulpmiddelen verplaatsen

Rolstoelen Overige hulpmiddelen vervoer (scootmobiels, driewielfietsen etc.) Woonvoorzieningen (douchestoel, tilliften etc.) Trapliften

50

37

61

56

58

32

65

60

25

4

25

25

6

-

10

10

Woningaanpassing Verhuizing/(her)inrichting Tijdelijke huisvesting Collectief vraagafhankelijk vervoer Rolstoeltaxi Tegemoetkoming in kosten van vervoer. Nieuwe aanvragen Herbeoordelingen Beëindigingen

26 3

-

35 5

30 4

-

-

3

2

560

-

490

600

5 69

-

20 30

5 70

366 10 164

-

130 100 50

300 100 150

Hulpmiddelen Wonen Woonvoorz. Overige

Vervoersvoorz.

Uitvoering

waarvan herverstrekt

Implementatie decentralisaties Resultaat Uitvoering geven aan de decentralisaties in het kader van de Jeugdzorg en AWBZ en de participatiewet.


Lasten

Baten

Saldo

Inkomen

2.761.390

1.995.123

Werk

3.294.626

3.077.678

216.948

Aanvullende voorzieningen

269.991

2.850

267.141

Maatschappelijk werk

196.235

0

196.235

Vreemdelingen WMO huishoudelijke verzorging

766.267

34.639

17.339

17.300

2.143.219

2.261.827

-118.608

Loket welzijn en zorg

192.776

0

192.776

WMO zorg

865.387

1.030

864.357

Implementatie decentralisaties Totaal Werk, inkomen en zorg

Begroting 2014

122.568

0

122.568

9.880.831

7.355.847

2.524.984

72

Begroting 2014

73

Begroting 2014

74

Programmanummer: 6

Ruimtelijke en economische ontwikkeling Omschrijving Dit programma omvat activiteiten inzake kaderstelling en beleid op het gebied van ruimtelijke en economische ontwikkeling.

Wat merkt de burger ervan? Economie Deelname aan de netwerkstructuur voor Economische zaken in de regio Veluwe en in de regio Zwolle is noodzakelijk om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen maar ook om gezamenlijk op te trekken en de belangen van de bedrijventerreinen in de gemeente Heerde en het intergemeentelijk bedrijventerrein H2O te behartigen, ondermeer richting de provincie. Van aanpassing van de infrastructuur in het centrum van Heerde en Wapenveld wordt versterking van het economische klimaat in de centra verwacht. De verantwoordelijkheden van ondernemers en gemeente worden vastgelegd in een op te stellen economisch manifest. Hierin wordt ook opnieuw gekeken naar de beleidsregels voor beleid voor bedrijven aan huis. Mede in het licht van de participatiewet wordt aandacht besteed aan de benadering van werkgevers voor arbeidsparticipatie van inwoners. Zoals vastgelegd in de toekomst- en structuurvisie 2025 worden ontwikkelingen in de zone ‘voor nieuwe zakelijkheid en gezondheid’ gestimuleerd en worden toeristisch-recreatieve ontwikkelingen bevorderd. Recreatie en Toerisme Met de Stichting Wij zijn Heerde hebben wij een lokale stichting, die bestaat uit vertegenwoordigers van alle kernen. De Stichting gaat het lokaal gastheerschap in onze kernen vorm geven en nieuwe activiteiten, naast de bestaande, ontwikkelen. Bovendien zorgt zij voor promotie en marketing. Het digitale platform van de Stichting daagt inwoners en organisaties uit om bestaande en nieuwe activiteiten die zij zelf ontwikkelen te melden. Het digitale platform wordt de ontmoetings- en informatieplek van activiteiten op het terrein van Recreatie en Toerisme in de gemeente Heerde. Het Veluws Bureau voor Toerisme promoot de Veluwe op landelijke en internationale schaal. Veluwetransferium In het eerste kwartaal zal de realisatieovereenkomst voor het natuurtransferium getekend worden met als doel uitvoering in de tweede helft van 2014. Het natuurtransferium voorziet in een verandering van de inrichting van het gebied Begroting 2014

75

rond De Schaapskooi en de Nieuwe Zuidweg om de toegankelijkheid naar het gebied te concentreren. Het Veluwetransferium vormt het startpunt voor recreatie in het gebied. Woonvisie Er wordt in de regio Nood Veluwe gewerkt aan een regionale woonvisie en de gemeente Heerde heeft zich hierbij aangesloten. In deze woonvisie wordt vastgelegd hoe er regionaal gedacht wordt over wonen. Daarvoor is een onderzoek gehouden onder burgers en wordt gesproken met woningcorporaties, bestuurders maar ook met belangenbehartigers van burgers. Deze woonvisie moet medio 2014 gereed zijn, Daarna volgt de lokale woonvisie, aansluitend wordt een nieuw convenant met Triada woondiensten opgesteld. Duurzaamheid De gemeente zet met name in op bewustwording van burgers om haar verantwoordelijkheid te nemen voor een duurzame samenleving. Initiatieven hiervoor worden voor het voetlicht gebracht en ondernemers worden gestimuleerd om met een aanbod aan burgers te komen. Parapluherziening bestemmingsplannen Beleid in verband met vormen van verblijfsrecreatie, paardenbakkenbeleid, bedrijven aan huis maar ook randvoorwaarden waaronder woningen beschouwd kunnen worden als landhuis zijn nu niet verwerkt in de bestemmingsplannen. De actualisatie van de verschillende plannen beslaat een periode van 8 jaar. In de tussentijd zijn er verschillende regels niet afdoende gebleken en zijn er verschillen tussen de regels in de plannen. Dit wordt ondervangen met een parapluherziening, die de betreffende onderdelen in de inmiddels vastgestelde bestemmingsplannen vervangt. Deze parapluvoorziening wordt opgestart in het 4e kwartaal 2013 en besluitvorming wordt voorzien in de eerste helft van 2014. Gebiedsontwikkeling De gebiedsontwikkeling als gevolg van de Maatregel Hoogwatergeul bestaat uit een meerjarenprogramma. In 2014 worden de volgende projecten uitgevoerd.  Het masterplan voor het project Rivierfront in Veessen, waarbij een havenplein, herinrichting van de haven en, vanuit het regiocontract, een toeristisch overstappunt;  De feitelijke voorbereidingen voor de gemeenschapsvoorziening in Vorchten en de herinrichting van het gebied rond de kerk;  Het klompenpad Hoorn;  Landschapsversterking in de vorm van particuliere erfbeplanting en laanbeplanting;  Duidelijkheid over de kanoroute Apeldoorns Kanaal/Grote Wetering;  Visie over de herbestemming van de IJsselhoeven en vrijkomende agrarische bebouwing;  Begin van de restauratie van Erve IJzerman. Regiocontract Hier is sprake van een meerjarenprogramma die voor 1 januari 2016 moet zijn afgerond. In 2014 wordt gestart met de uitvoering van de regionale/H2O klompenpaden op ons grondgebied. De maatregelen in verband met het Apeldoorns Kanaal worden verder opgepakt. Ditzelfde geldt voor het centrum Heerde en het plan voor herinrichting van het centrum Wapenveld. Er wordt

Begroting 2014

76

gewerkt aan planvorming voor de inrichting van het Van Meurspark (wandelpromenade). Zoekzones landschapsversterking Nu de gebiedsvisie Hoornerveen is vastgesteld, kunnen verzoeken om woningbouw worden getoetst aan de uitgangspunten in de gebiedsvisie. Voor de zoekzones Heerde-Zuid en Wapenveld–Zuid wordt vooralsnog niet gestart met het opstellen van gebiedsvisies. Van Meurspark De conceptvisie Van Meurspark wordt begin 2014 voor vaststelling aangeboden. Kwaliteitscriteria Vergunningen, toezicht en handhaving Het rijk legt ons criteria op voor een ondergrens van het aantal medewerkers en hun deskundigheid, die nodig is om activiteiten in continuïteit te kunnen uitvoeren. Deze kwaliteitscriteria zijn minimale eisen en zijn niet gerelateerd aan het werkaanbod. Wij brengen in beeld wat de consequenties hiervan zijn voor onze gemeente. Welstandsnota De welstandsnota moet aangepast worden aan de Wabo. Bij de uitgangspunten voor de aanpassing wordt voorgesteld om bouwwerken aan te wijzen waarbij plannen ambtelijk of door een onafhankelijke commissie wordt getoetst aan door de raad vastgestelde criteria.

Investeringen, taakstellingen en nieuw beleid N.v.t


Rekening 2012 9.622.988

Begroting 2013 5.922.748

2014

2015

2016

2017

3.417.521

3.297.293

3.185.596

3.139.779

2.610

9.482

13.590

15.082

3.420.131

3.306.775

3.199.186

3.154.861


9.622.988 Rekening 2012

5.922.748

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

5.209.775

4.356.794

1.669.898

1.575.513

1.271.144

1.221.595

5.209.775

4.356.794

1.669.898

1.575.513

1.271.144

1.221.595

4.413.213

1.565.954

1.750.233

1.731.262

1.928.042

1.933.266


Begroting 2014

77


Toelichting Door incidentele mutaties binnen de grondexploitaties geeft dit programma grote verschillen aan zowel de lasten- als aan de batenkant. Wanneer deze bedragen eruit worden gefilterd dan resteren aan de lastenkant nog verschillen in de urendoorberekeningen a.g.v. hogere uurtarieven (zie hiervoor ook de toelichting bij het programma Bestuur). Aan zowel de lasten- als de batenkant zijn voor 2013 incidenteel bedragen beschikbaar gesteld voor de gebiedsontwikkeling Veessen-Wapenveld (€ 280.000,-) en voor het centrum van Wapenveld en Heerde (€ 100.000,-).

Producten

Economische zaken Resultaat Het economisch optimaal functioneren van de gemeente en de werkgelegenheid, bedrijvigheid en detailhandelsstructuur in de gemeente. Activiteiten       

    

Adviseren over ruimtelijk-economische ontwikkelingen; Adviseren over maatschappelijk-economische ontwikkelingen; Opstellen en uitvoeren economisch beleid (lokaal -, regionaal -, en rijksbeleid); Stimuleren verdere ontwikkeling van de Zone voor Nieuwe Zakelijkheid zoals die in de Toekomstvisie en de Structuurvisie is opgenomen; Stimulering economisch functioneren centrum Heerde; Stimulering economisch functioneren centrum Wapenveld; Ondersteunen bij ontwikkeling intergemeentelijk bedrijvenpark Hattemerbroek, samen met de gemeenten Hattem en Oldebroek (deelname in Ontwikkelingsmaatschappij en coördinatiegroep); Ontwikkeling lokale bedrijventerreinen en werklandschappen; Samenwerking met regionale en provinciale partners; Bedrijfsbezoeken; Structureel overleg met lokale ondernemersverenigingen; Relatiebeheer/Vraagbaak ondernemers.

Kengetallen Omschrijving Aantal bedrijfsvestigingen Aantal arbeidsplaatsen Aantal m2 bedrijventerrein (netto)

Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

1.180 7.096

1.180 7.100

1.200 6.990

78,7 ha

65,0 ha

65,3 ha

78

Gemeentelijke gronden Resultaat Het beheer van gemeentelijke gronden, aan- en verkoop van gemeentelijke gronden en uitgifte van gemeentelijke gronden. Activiteiten   

Het verhuren, verpachten en in gebruik geven van gemeentelijke gronden; Uitgifte in erfpacht van gemeentelijke gronden; Aan- en verkoop en ruiling van grond ten behoeve van woningbouw en/of aanleg wegen.

Kengetallen Omschrijving Huurovereenkomsten Erfpachtovereenkomsten

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

n.v.t. n.v.t.

255 21

200 24

Toerisme en recreatie Resultaat Een aantrekkelijk toeristisch en recreatief verblijfsklimaat in de gemeente Heerde, waarbij de waarden van Cittaslow centraal staan, dat bijdraagt aan de stimulering van werkgelegenheid en leefbaarheid van de woonkernen en het buitengebied. Activiteiten           

Uitvoering en ontwikkeling toeristisch beleid; Uitvoering meerjarenplanning Recreatie en Toerisme; Advisering toeristisch beleid in ruimtelijke ordening en strategische planvorming; Makelaar van gewenste ontwikkelingen en realisatie van recreatieve en toeristische voorzieningen; Contractbeheer; Subsidieverstrekking; Kwaliteitsverbetering recreatieve en toeristische infrastructuur; Marketing, promotie, voorlichting en communicatie/overleg doelgroepen; Advisering Toeristenbelasting; Relatiebeheer; Borgen en uitvoering van de uitgangspunten Cittaslow in organisatie en lokale gemeenschap.

Kengetallen Omschrijving Overnachtingen Kampeerbedrijven Arbeidsplaatsen recreatieve sector

Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

195.368 11 n.n.b.

230.730 11 405

230.730 11 410

79

Markten Resultaat Een aantrekkelijke weekmarkt in Heerde en minimarkt in Wapenveld. Activiteiten  

Uitvoering nota Standplaatsen- en ventvergunningen, Marktverordening en bijbehorende regelgeving; Faciliteren markt in aanbod, standplaatsen en planning.

Kengetallen Omschrijving Ingenomen standplaatsen Af te geven vergunningen

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

25 0

25 6

25 6

Kadaster en landmeten Resultaat Het beschikbaar stellen van geo-informatie. Activiteiten    

Applicatiebeheer geo-software en beheerpakketten; Beheren en bijhouden van administratieve en geometrische gegevens in de beheersystemen en het daaruit verstrekken van informatie; Landmeetkundige activiteiten bij voorbereiding, ontwikkeling en uitvoering van plannen en werken; Maatwerk dienstverlening en ondersteunende activiteiten op het gebied van geo informatie.

Kengetallen Geen.

Ruimtelijke ontwikkeling Resultaat Een aantrekkelijke gemeente om in te wonen, werken en recreëren door kaders te scheppen voor een evenwichtige ruimtelijke inrichting van de gemeente. Daarnaast ruimte scheppen voor gewenste ontwikkelingen en het bieden van kansen aan ontwikkelaars en investeerders waarbij de ruimtelijke kwaliteit wordt versterkt en/of maatschappelijke meerwaarde ontstaat. Activiteiten         

Begroting 2014

Planologische (strategische) advisering; Adviseren inzake aanvragen omgevingsvergunning incl. ontheffing Wro; Behandeling verzoeken om tegemoetkoming in planschade; Opstellen/Wijzigen bestemmingsplannen; Opstellen exploitatieovereenkomsten; Ontwikkelen ruimtelijk beleid; Opstellen gebiedsvisies; Actualiseren bestemmingsplannen; Projectleiding en –secretariaat ruimtelijke projecten;

80



Bovengemeentelijk overleg inzake ruimtelijk beleid, - ontwikkeling en – regelgeving.


Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

1

1

1

1 0

1 4

1 0

25

10

12

15 43

10 40

10 30

35

50

50

Uitvoeringsparagraaf structuurvisie Centrumvisie Geactualiseerde bestemmingsplannen Gewijzigde bestemmingsplannen op verzoek van derden Exploitatieovereenkomsten Beschikkingen in de tegemoetkoming van planschade Advisering aanvraag omgevingsvergunning Verzoeken RO in behandeling

105

Woningen en overige gebouwen Resultaat Het verhuren van gemeentelijke gebouwen en woningen. Activiteiten    

Opstellen van huurovereenkomsten; Correspondentie met huurders; Verhuurder; Uitvoering accommodatiebeleid.

Kengetallen Geen.

Volkshuisvesting Resultaat Een passende woningvoorraad en voorzieningen voor huisvesting en een goed woon- en leefklimaat in de gemeente. Activiteiten      

Begroting 2014

Uitvoering van de nieuwe Huisvestingswet en Woningwet (na verwachting in 2013 vastgesteld en inwerkingtreding); Actualiseren van de huisvestingsverordening na vaststelling Huisvestingswet /Woningwet; Opstellen lokale woonvisie na vaststellen Huisvestingswet/Woningwet en regionale woonvisie; Advisering en uitvoering woonbeleid; Uitvoeren en regionaal afstemmen van het Kwalitatief Woningbouwprogramma (KWP III); Zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin zorgdragen voor een passende woningvoorraad; 81

     



Maken van afspraken met derden over de uitvoering van het woningbouwprogramma en de herstructurering van de bestaande voorraad; Samenwerken met Triada woondiensten; Huisvesting van inwoners / (bijzondere) doelgroepen in een passende woning; Beheer woonwagenstandplaatsen; Regionale samenwerking; Aanvragen en verantwoorden subsidies voor woningbouw; Het in stand houden en bevorderen van de leefbaarheid door realisatie van voldoende voorzieningen.

Kengetallen Omschrijving Aantal gehuisveste asielzoekers Aantal woonwagenstandplaatsen Aantal verstrekte startersleningen

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

6 3

20 0

0

n.v.t.

0

10

Bouwzaken Resultaat Bouwwerken, omgevingen van bouwwerken en het gebruik daarvan, die voldoen aan weten regelgeving door adequate vergunningverlening en toezicht op basis van Woningwet, en de Wet algemene bepalingen Omgevingsrecht (Wabo). Activiteiten        

Advisering Woningwet en Wabo; Advisering bij planvorming met als uiteindelijke doel een aanvraag om Omgevingsvergunning; Het behandelen van aanvragen om Omgevingsvergunning; Het heffen van leges voor het in behandeling nemen van aanvragen om Omgevingsvergunning; Toezicht op uitvoering Omgevingsvergunningen; Handhaving Omgevingsvergunningen en Bestemmingsplannen; Uitvoering geven aan het handhavingsuitvoeringsprogramma 2014; Applicatiebeheer Squit XO.

Kengetallen De kengetallen zijn samengevoegd en ondergebracht bij het product Milieubeheer (Programma 8 Milieu, reiniging en riolering).

Bouwgrondexploitatie en gronden Resultaat Voldoende bouwlocaties en bedrijventerreinen teneinde de ruimtelijke, economische en maatschappelijke doelen te realiseren.

Begroting 2014

82

Activiteiten 



 

Zorgdragen voor voldoende bouwlocaties t.b.v. woningen en gebouwen voor openbare en maatschappelijke doelen, daarbij afstemmen op behoefte en verkoopbaarheid; Zorgdragen voor voldoende industrie- en bedrijventerrein waardoor bedrijven met een lokale binding kunnen uitbreiden en/of er nieuwe bedrijven gevestigd kunnen worden en de werkgelegenheid in de gemeente gehandhaafd of uitgebreid wordt; Adviseren op het gebied van grondexploitatie; Kosten van particuliere of commerciële grondexploitatie doorbereken aan de juiste partijen.

Kengetallen Omschrijving Aantal complexen

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

10

10

10

Project Veessen / Wapenveld Resultaat Een verantwoorde afvoer van het water van de IJssel door realisatie van het Rijksinpassingsplan Hoogwatergeul in het gebied Veessen / Wapenveld. Activiteiten  

 

Belangenbehartiging gemeente, procesbijdrage leveren; Vangnetfunctie voor bewoners en anderszins betrokkenen om op een zo evenwichtig mogelijke wijze om te gaan met de belangen van bewoners en doelgroepen in en om het gebied; Verbinding tussen project, betrokkenen, lokaal bestuur en ambtelijke organisatie; Mede onderzoeken en bewerkstellingen van een zo verantwoord mogelijke realisatie.

Kengetallen Geen.

Gebiedsontwikkeling Resultaat Een versterking van de leefbaarheid, ruimtelijke kwaliteit en de lokale economie in het gebied Veessen-Wapenveld door aanvullende maatregelen te treffen die recht doen aan de bijzondere waarden van het gebied en toekomstige kansen en mogelijkheden. Activiteiten    

Begroting 2014

Realisatie van diverse deelprojecten. Als bijlage is een projectrapportage toegevoegd; Programmamanagement; Projectleiding en –secretariaat van de deelprojecten; Verantwoording aan de provincie over de uitvoering van het programma.

83

Kengetallen Geen.


Lasten

Baten

Saldo

Economische zaken

107.786

0

Gemeentelijke gronden

152.849

83.370

69.479

Toerisme en recreatie

306.070

230.730

75.340

45.996

21.120

24.876

Markten Kadaster en landmeten

107.786

84.495

2.130

82.365

Ruimtelijke ontwikkeling

688.750

176.880

511.870

Woningen en overige gebouwen

296.590

33.251

263.339

Volkshuisvesting

180.324

4.680

175.644

Bouwzaken

827.226

488.440

338.786

Bouwgrondexploitatie en gronden

489.297

489.297

0

Project Veessen / Wapenveld

176.781

140.000

36.781

63.967

0

63.967

3.420.131

1.669.898

1.750.233

Gebiedsontwikkeling Totaal Ruimtelijke en economische ontwikkeling

Begroting 2014

84

Programmanummer: 7

Beheer openbare ruimte Omschrijving Beheer en onderhoud heeft betrekking op de openbare ruimte en infrastructuur: groen wegen, watergangen, verkeersveiligheid en verkeersregulering. Ook de gemeentelijke begraafplaatsen vallen onder dit programma.

Wat merkt de burger ervan? Beheren is noodzaak Door gebruik, maar ook door natuurlijke en ongewenste omstandigheden zijn vrijwel alle voorzieningen in de openbare ruimte aan slijtage onderhevig. Zonder een actief beheer zou dit leiden tot verval en functieverlies. Daarom is een verantwoord beheer op basis van beheerplannen, waarin ook het niveau van onderhoud is vastgelegd, noodzakelijk. Onze beheerplannen gaan uit van een sober en doelmatig onderhoud. Door diverse uitbreidingen wordt het te beheren areaal groter en wanneer de beschikbare middelen niet stijgen , daalt het onderhoudsniveau of moeten andere keuzes worden gemaakt. Wanneer het onderhoudsniveau onder het minimale niveau daalt kan de veiligheid in het geding komen en leidt dit in de toekomst tot grotere investeringen. De beheerplannen voor de wegen, kunstwerken en speelvoorzieningen zijn geactualiseerd. Hieruit blijkt dat de beschikbare middelen onvoldoende zijn om te voldoen aan het afgesproken niveau. Bestuurlijke besluitvorming moet nog plaatsvinden. Groenbeleidsplan 2013-2018 In het groenbeleidsplan 2013-2018 is de gewenste kwantiteit en kwaliteit van de groenstructuur in de kernen vastgelegd. Het beleidsplan wordt gebruikt voor herinrichtingsplannen en bij het opstellen van het beheerplan Groen. Het opstellen van een lijst waardevolle bomen in het buitengebied is alleen mogelijk wanneer we dit uitvoeren via een stageplaats of met behulp van deskundige vrijwilligers. Dit wordt onderzocht. Beleidsplan Openbare verlichting Het beleidsplan dat wordt vastgesteld moet de basis gaan vormen voor het nieuwe beheerplan. In het beheerplan wordt onderbouwd welke middelen nodig zijn om lichtmasten/armaturen te vervangen. Vanaf 2014 zijn onvoldoende middelen beschikbaar om het huidige areaal te beheren en te onderhouden, omdat de reserve openbare verlichting niet is aangevuld en inmiddels leeg is.

Begroting 2014

85

Inzet middelen verbetering ‘oude’ woonwijken Voorstel is om de middelen voor 2014 in te zetten voor verbetering van de Kade in aansluiting op herinrichting centrum Wapenveld, sanering en herinrichting Apeldoorns Kanaal. Fietspad Oenerweg richting Epe Dit gedeelte maakt onderdeel uit van de Agenda Gebiedsontwikkeling Apeldoorns Kanaal en vormt de verbinding tussen de Oenerweg en de Vemderweg in Epe over het schouwpad tussen de Grift en het Apeldoorns Kanaal. Uitvoering zal plaatsvinden in 2014/2015. Verkeersmaatregelen MFA Heerde Oost In 2014 zullen de aanvullende verkeersmaatregelen rondom de MFA Heerde Oost worden voorbereid en al gedeeltelijk worden uitgevoerd. Het resterend deel van de verkeersmaatregelen zal in 2015 worden uitgevoerd. Vervangen bruggen Uit nadere inspectie in 2013 is gebleken dat twee bruggen over de Grote Wetering direct moeten worden vervangen. De bruggen zijn afgesloten voor het gemotoriseerde verkeer. De vervanging van de twee bruggen zal in 2014 worden uitgevoerd. Hoogwatergeul Het project Hoogwatergeul Veessen Wapenveld komt in 2014 in uitvoering. Doordat het toekomstige beheer bij de gemeente komt te liggen is extra capaciteit nodig om de gevraagd kwaliteit van de nieuwe openbare ruimte te waarborgen.


Rekening 2012 4.757.272

Begroting 2013 3.983.259

2014

2015

2016

2017

3.864.654

3.839.272

3.827.919

3.835.324

34.283

125.443

190.084

247.069

3.898.937

3.964.715

4.018.003

4.082.393


4.757.272 Rekening 2012

3.983.259

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

1.120.396

200.299

169.015

170.194

171.385

172.586

1.120.396

200.299

169.015

170.194

171.385

172.586

3.636.876

3.782.960

3.729.922

3.794.521

3.846.618

3.909.807


Incidentele baten en lasten N.v.t. Begroting 2014

86

Toelichting Bij dit programma wordt de daling van de lasten veroorzaakt doordat de raming voor het vegen van de wegen ad. € 28.000,- is overgeheveld naar programma 8 Milieu, riolering en reiniging (onderdeel riolering). Daarnaast waren er voor 2013 incidentele ramingen in totaal € 30.000,- opgenomen voor het opstellen van een bomenlijst en een inrichtingsplan landschappelijke beplanting. Tenslotte wordt er vanaf 2014 geen bedrag meer geraamd voor het vervangen van lichtmasten/armaturen. Deze kosten werden voorheen gedekt uit de inmiddels lege reserve en veroorzaken zowel aan de lasten- als aan de batenkant een lagere raming voor 2014 van € 18.000,- t.o.v. het begrotingsjaar 2013.

Producten

Straatreiniging en gladheidbestrijding Resultaat Het verwijderen van zwerfafval in de openbare ruimte overeenkomstig beeldkwaliteit A in de centra en beeldkwaliteit B voor overige gebieden. Het voorkomen en bestrijden van gladheid als gevolg van bevriezing en sneeuw op de gemeentelijke wegen en fietspaden. Activiteiten  

Strooiacties gedurende periodes van (dreigende) gladheid; Het verwijderen van zwerfafval op en rond de gemeentelijke wegen.

Kengetallen Omschrijving Aantal strooibeurten

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

15

12

12

Wegenbeheer Resultaat Voor de gebruikers van de openbare ruimte is het in stand houden van goed onderhouden voetpaden, fietspaden, parkeervoorzieningen en wegen nodig. Dit overeenkomstig de in het beheerplan vastgestelde kwantitatieve en kwalitatieve normen. Activiteiten   

Uitvoeren van groot en klein onderhoud volgens het systeem van Rationeel Wegbeheer; Onderhoud parkeervoorzieningen volgens Rationeel Wegbeheersplan; Schadegevallen afhandelen.

Kengetallen

Begroting 2014

Omschrijving

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Deklagen asfalt Profileerlagen asfalt

3.075 ton 5.000 ton

3.075 ton 5.000 ton

3.075 ton 5.000 ton

87

Waterbeheer Resultaat Het inzamelen en afvoeren van overtollig regenwater. Waar doelmatig het regenwater bij gemeentelijke reconstructies afkoppelen voor vermindering van riool overstorten op oppervlaktewater. Het opschonen van de gemeentelijke watergangen om de afvoer van het water te waarborgen. Het monitoren van de grondwaterpeilen om effecten die de grondwaterstand kunnen beïnvloeden inzichtelijk te maken. Activiteiten Onderhoud van watergangen. Kengetallen Omschrijving

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

Watergangen onderhoud Opschonen watergangen (hand)

81.455 m1 2 st.

81.455 m1 2 st.

81.455 m1 2 st.

Verkeer en vervoer Resultaat Het behouden en versterken van de mooie en goede kanten van het dorpse karakter van de gemeente Heerde. Het behouden van de landschappelijke en recreatieve waarde van het buitengebied, met behoud van een goede bereikbaarheid van de kleine kernen. Het versterken van de relatieve rust, leefbaarheid, verkeersveiligheid en duurzaamheid met behoud van de goede bereikbaarheid. Activiteiten 







  Begroting 2014

Het verder ontmoedigen van doorgaand autoverkeer door (centrum) Heerde. Mogelijkheden daarvoor liggen in het nog minder aantrekkelijk maken van de doortocht door het centrum en de inrichting van de route Heerde/Wapenveld. De weginrichting van die route zou binnen de kern meer afgestemd moeten worden op de omgeving van de weg, en wat minder op een vlotte doorstroming; De problematiek van de invalswegen binnen de kom van Heerde. Daar waar sprake is van een ontsluitingsfunctie en verblijfsfunctie, zou meer dan thans het geval is de inrichting afgestemd moeten worden op de omgeving, door aanpassingen in het profiel, meer oversteekvoorzieningen, voorrang voor fietsroutes e.d. Daarbij geldt – gezien het ongevallenbeeld in de gemeente – dat met name aandacht nodig is voor aansluitingen en kruispunten en het beheersen van de snelheid, want bijna 60% van de ernstige ongevallen is hieraan gerelateerd; Drukkere woonstraten zouden door middel van circulatiemaatregelen rustiger gemaakt moeten worden, of door middel van slimme fysieke maatregelen zou de snelheid moeten worden aangepakt. Specifieke aandachtspunten daarbij zijn wegen en straten rond scholen en fietsroutes; Het verkeersluwer (en – waar mogelijk – misschien zelfs verkeersvrij) maken van een aantal wegen in het buitengebied, met een meer bij de omgeving passende inrichting; Utilitaire fietsroutes meer inrichten als veilige, comfortabele hoofdfietsroutes; Het netwerk van recreatieve fietsroutes verder verbeteren en uitbreiden; 88



Het in ruimtelijk opzicht benutten van de ontwikkelingskansen die zich voordoen als gevolg van nieuwe recreatieve voorzieningen aan de westkant van Heerde (o.a. natuurtransferium) en zo mogelijk in de nabijheid van de IJssel, in het oostelijke buitengebied.

Kengetallen Omschrijving Ingekomen brieven over verkeersveiligheid Overleg VVN Overleg provincie / regio

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

20

30

30

4 15

10 15

10 15

Openbare verlichting Resultaat Het beheren en in stand houden van de openbare verlichting om de verkeersveiligheid en sociale veiligheid te waarborgen. Activiteiten      

Optimaliseren en up-to-date houden van de openbare verlichting; Verhelpen van storingen aan de openbare verlichting; Periodieke vervanging van lampen (groepsremplace); Schilderen van stalen lichtmasten; Actueel houden van het beheersbestand; Afhandeling van klachten en verzoeken met betrekking tot de openbare verlichting.

Kengetallen Omschrijving Masten Armaturen

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

3.389 3.444

3.307 3.354

3.448 3.469

Bosbeheer Resultaat Het bos en de heideterreinen worden beheerd en onderhouden. De houtproductie wordt kwantitatief en kwalitatief bevorderd. De landschapswaarden worden in stand gehouden. Activiteiten     

Begroting 2014

Beheermaatregelen; Natuur- en wildbeheer; Recreatieve voorzieningen; Verzorgen van informatie; Toezicht.

89

Kengetallen Omschrijving Jaarlijkse verkoop hout aan de houthandel Ha bos en heideterrein in eigendom

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

1.954,82 m3

1.000 m3

1.000 m3

524 Ha

524 Ha

524 Ha

Openbaar groen Resultaat Het beheren en in stand houden van de groenelementen op beeldkwaliteit B. In de centra en op de invalswegen van de kernen onderhouden op beeldkwaliteit A. De huidige speelvoorzieningen moeten veilig zijn en blijven. De speeltoestellen dienen te worden onderhouden op beeldkwaliteit B. Activiteiten          

Visie open beleid over groen alsmede beheersmaatregelen en onderhoud; Visie open beleid over oude bomen alsmede beheersmaatregelen; Visie open beleid over speeltoestellen alsmede beheermaatregelen en onderhoud speeltoestellen; Realiseren van nieuwe groene en recreatieve voorzieningen; Controle op de veiligheid van speelvoorzieningen en het oude bomenbestand; Boomfeestdag; Verwerking plantsoenafval; Kapvergunningen; Landschapsparagraaf bij visie buitengebied; Bestrijding eikenprocessierups.

Kengetallen Omschrijving Aantal bomen m.u.v. bosplantsoen M2 gras (binnen bebouwde kom) M2 ruig gras (buiten de bebouwde kom) M2 beplanting M2 Bosplantsoen in parken e.d. Aantal speelplekken Speeltuinverenigingen

Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

13.000 303.848 700.041

12.777 306.877 710.820

12.777 306.877 710.820

63.716 129.117 33 4

63.514 154.652 32 4

63.514 154.652 32 4

90

Saldo per product Producten Straatreiniging en gladheidbestrijding Wegenbeheer

Lasten

Baten

Saldo

172.912

0

172.912

1.813.552

10.310

1.803.242

Waterbeheer

135.349

0

135.349

Verkeer en vervoer

138.337

7.030

131.307

Openbare verlichting

195.504

5.530

189.974

Bosbeheer Openbaar groen Totaal Beheer openbare ruimte

Begroting 2014

231.475

146.145

85.330

1.211.808

0

1.211.808

3.898.937

169.015

3.729.922

91

Begroting 2014

92

Programmanummer: 8

Milieu, riolering en reiniging Omschrijving Dit programma gaat onder meer over de taken van de gemeente die gericht zijn op het toetsen aan wettelijke eisen die gelden voor de kwaliteit van het milieu. De procedures rond vergunningverlening en handhaving die daarbij moeten worden gevolgd, zijn vastgelegd in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). De Wabo is van toepassing op het verkrijgen van een groot aantal toestemmingen binnen verscheidene taakvelden die in de programma’s 2, 6, 7 en 8 worden verantwoord. Om de overzichtelijkheid te bevorderen is er voor gekozen om op één plaats in de begroting over dit onderwerp te berichten. In dit programma is ook opgenomen de zorg voor en de uitvoering van de taken afvalverwijdering, (afval)waterbeheer en begraven.

Wat merkt de burger ervan? Milieu en overige Wabo-taken De Wet milieubeheer is het wettelijk kader voor de bescherming van het leefmilieu. Het verlenen van toestemmingen en het uitoefenen van toezicht en handhaving vindt plaats op grond van de Wabo. In de meeste gevallen is de gemeente het bevoegde gezag. Wanneer de gemeente deze taak niet uitvoert, moeten burgers en bedrijven zelf hun weg vinden bij de toepassing van wetten en regels en met een grotere kans op schadelijke gevolgen voor mens en milieu. Water Op basis van het Waterplan uit 2009 zorgt de gemeente er voor dat in het belang van de burger wateroverlast in voldoende mate wordt voorkomen en dat risico’s voor volksgezondheid en milieu tot een acceptabel niveau worden beperkt. Dit op basis van het uitgangspunt dat water bijdraagt aan de kwaliteit van de leefomgeving. Riolering De voorzieningen op het gebied van riolering moeten tenminste voldoen aan de eisen die zijn gesteld in de Wet milieubeheer. De Wet gemeentelijke watertaken vormt de wettelijke basis voor de gemeente om rioolbelasting te heffen waarmee aanleg en beheer van de riolering worden betaald. Door deze taken met zorg uit te voeren zijn de inwoners voorzien van goed functionerende, milieu hygiënisch verantwoorde en betaalbare voorzieningen voor de afvoer van afvalwater. Reiniging Een belangrijke taak van de gemeente is het verantwoord en doelmatig inzamelen van huishoudelijk afval tegen zo laag mogelijke kosten. Deze taak wordt door ROVA in opdracht van de gemeente uitgevoerd. Door registratie en Begroting 2014

93

controle wordt in de gaten gehouden of gestelde doelen worden gehaald. Met behulp van die monitoring op prestaties en dienstverlening, wordt het systeem van inzamelen meer en meer zodanig ingericht dat de burger gestimuleerd wordt om zelf afval zoveel mogelijk te voorkomen en, als het wel ontstaat, gescheiden aan te bieden. Begraven De gemeente beheert een aantal begraafplaatsen die onderscheiden mogelijkheden voor bijzetting bieden (begraven van grafkisten, begraven van urnen, as strooiveld en het bijzetten van urnen).

Investeringen, taakstellingen en nieuw beleid Milieu en Wabo Kwaliteitscriteria VTH Als gevolg van het implementatietraject van de landelijk geldende kwaliteitscriteria voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH), zal de gemeente in de loop van 2014 uitvoering moeten geven aan het realiseren van de taakstellingen die zullen worden opgenomen in een verbeterplan. Dat verbeterplan, dat in het begin van het jaar bestuurlijk zal worden vastgelegd, is het basisdocument op grond waarvan acties ondernomen zullen moeten worden om vóór 1 januari 2015 aan de beoogde kwaliteitscriteria te kunnen voldoen. Daarbij zal de samenwerking worden gezocht met gemeenten in de regio. Omgevingswet De in ontwikkeling zijnde Omgevingswet gaat heel veel verschillende bestaande wetten op het gebied van het omgevingsrecht vervangen. De verwachting is dat de voorbereidingen voor deze wet gewoon doorgaan. De planning is dat deze wet in 2018 van kracht wordt. Zowel bestuurlijk als ambtelijk wordt deze ontwikkeling nauwlettend gevolgd om op de eventuele wijzigingen voorbereid te zijn. HUP en DHW De uitvoering van het toezicht en de handhaving van taken die voortvloeien uit de Wabo worden vastgelegd in het Handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP) 2014. Omdat het HUP de handhaving integraal benadert, zijn de taken die voorvloeien uit de APV en de Drank en Horecawet (DHW) ook in het HUP opgenomen. Overigens maakt het taakveld DHW deel uit van het programma Veiligheid. Door een ingrijpende wijzing van de DHW is de gemeente belast met het toezicht op de naleving van een groot aantal bepalingen wat voorheen door de Voedselen Warenautoriteit werd uitgevoerd. Aanleg Hoogwatergeul Tijdens de aanlegfase van de Hoogwatergeul zal door of namens de gemeente toezicht moeten worden gehouden op grondstromen en de kwaliteit van de toe te passen grond. De Programmadirectie Ruimte voor de Rivier heeft hiervoor een bedrag beschikbaar gesteld. Voor 2014 is op basis van deze beschikbaarstelling een bedrag van € 28.800,- voorhanden. De kosten die gepaard gaan met de inzet voor het beoordelen van de omgevingsvergunningen en het toezicht op de constructies en bouwwerken moeten worden gedekt uit de legesinkomsten die uit dit project voortvloeien.

Begroting 2014

94

Reiniging In 2014 wordt gestart met de eerste fase van het zgn. ‘omgekeerd inzamelen’ van huishoudelijke afvalstoffen. Dit op basis van het duurzaamheidsthema ‘van afval naar grondstof’. Riolering Medio 2014 wordt in H2O verband, in samenwerking met het Waterschap, het nieuwe verbrede Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) voor de periode 2014-2018 aan de raad aangeboden. In dit GRP wordt zestig jaar vooruit gekeken naar de kosten van de riolering over langere periode. De hoogte van de rioolheffing zal op deze kosten worden afgestemd. Begraven Na een zorgvuldige voorbereiding vindt in 2014 de herinrichting van de begraafplaats Wapenveld plaats. Door herstructurering van de bestaande begraafplaats, is deze uit te breiden met ruim 250 graven zonder dat er al te veel afbreuk wordt gedaan aan de huidige parkachtige inrichting. Woningisolatie Burgers kunnen via de gemeente subsidie aanvragen om hun woning te isoleren. Het budget dat hiervoor beschikbaar is gesteld is voor 2013 en 2014 bedoeld. De inkomsten en uitgaven zijn voor de gemeente gelijk, zij geeft in feite alleen geld door. Wat in het eerste jaar over is wordt doorgeschoven naar het tweede jaar. Dit omdat de subsidieregeling doorloopt tot 1 januari 2015.


Rekening 2012 3.784.360

Begroting 2013 3.829.494

2014

2015

2016

2017

3.741.659

3.778.206

3.818.723

3.858.036

11.891

51.386

94.740

130.286

3.753.550

3.829.592

3.913.463

3.988.322


3.784.360 Rekening 2012

3.829.494

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

3.769.689

3.833.591

3.758.204

3.843.636

3.935.239

4.016.583

3.769.689

3.833.591

3.758.204

3.843.636

3.935.239

4.016.583

14.671

-4.097

-4.654

-14.044

-21.776

-28.261


Begroting 2014

95


Toelichting Riolering en reiniging zijn kostendekkende exploitaties en hebben geen invloed op het exploitatieresultaat. Verschillen in lasten en baten worden opgevangen door de mutaties in de reserves. Aan Riolering zijn nu ook de kosten voor het vegen toebedeeld (€ 29.000,-). Deze kosten mogen worden toegerekend aan de kostendekkende exploitatie en geven dus een besparing in de reguliere exploitatie. Binnen dit programma zorgt de deelname aan de Omgevingsdienst Noord Veluwe tevens voor aan extra lasten (€ 66.000,-). Tenslotte is er voor 2014 nog geen budget opgenomen voor woningisolatie. Dit geeft zowel aan de lasten- als aan de batenkant een onderschrijding van € 138.000,-. Aan de batenkant moet het dividend van de ROVA met € 50.000,- worden afgeraamd omdat er een beleidswijziging bij de ROVA is ingevoerd. Het beleid is nu meer gericht op lagere tarieven voor de burgers dan op dividend voor de aandeelhouders. Daarnaast zijn de hogere ramingen van de opbrengsten voor de rioolheffingen en de afkoopsommen onderhoud graven, in totaal € 90.000,-, voor een groot deel verantwoordelijk voor het resterende verschil t.o.v. de raming van 2013.

Producten

Begraafplaatsen Resultaat Een verzorgd onderhoudsbeeld van de begraafplaatsen waar, op basis van adequate uitvoering van de begrafenisverordening, een piëteitsvolle teraardebestelling plaats kan vinden. Activiteiten   

Begraven; Regulier onderhoud paden; Regulier onderhoud groen.

Kengetallen Omschrijving Begraafplaatsen

Begroting 2014

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

4

4

4

96

Reiniging Resultaat Als aandeelhouder meebeslissen en adviseren over de beleidsmatige koers van ROVA op gebied van innovaties en uitvoering van een duurzame afvalinzameling en hergebruik grondstoffen. Huishoudelijke afvalstoffen worden tijdig, adequaat en kostendekkend ingezameld waarbij conform de doelstellingen van het Landelijk afvalbeheersplan 2009-2021 de gescheiden inzameling van her te gebruiken deelstromen wordt bevorderd. Dienstverlening staat daarbij centraal. Het door ROVA ontwikkelde innovatieve concept “Van Afval naar Grondstof, Van Idee naar Aanpak, Van Betalen naar Belonen” vormt een belangrijke basis voor een verdere verduurzaming en beheer van de gemeentelijke afvalstoffenstromen van zowel huishoudelijke afvalstoffen als de sturing ten aanzien van de biomassastromen gericht op duurzame energieopwekking. Educatie, voorlichting en burgerparticipatie vormen hierbij belangrijke onderwerpen. Activiteiten      

 

Het door ROVA laten inzamelen van huishoudelijk afval; Daarbij zorgdragen voor goede brengvoorzieningen voor deelstromen herbruikbaar afval (milieubrengstation); Het geven van duidelijke voorlichting en educatie over de afvalinzameling aan burgers en scholen; Stimuleren van burgerparticipatie; Het adequaat in behandeling nemen en afhandelen van klachten over de afvalinzameling; Implementatie en uitvoering van de beleidsuitgangspunten “Van Afval naar Grondstof, Van Idee naar Aanpak, Van Betalen naar Belonen” met de verduurzaming van de afvalstoffeninzameling en verwerking als centraal uitgangspunt; Het jaarlijks monitoren van de resultaten van de inzameling van huishoudelijk afval; Het onder begeleiding van ROVA in regionaal verband deelnemen aan de jaarlijkse actieweek bedoeld voor schooljeugd ter voorkoming van zwerfvuil.


Rekening 2012

Aantal huisaansluitingen 7.406 Hoeveelheid restafval per 182 kg inwoner/jaar *Daling a.g.v. omgekeerd inzamelen.

Begroting 2013

Begroting 2014

7.379

7.466

175 kg

132 kg*

Riolering Resultaat Tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten wordt, door uitvoering te geven aan het GRP (Gemeentelijk Rioleringsplan), gezorgd voor het goed opvangen en transporteren van hemelwater en afvalwater van huishoudens en bedrijven. Door het heffen van rioolrechten wordt dit kostendekkend gerealiseerd.

Begroting 2014

97

Activiteiten    

Het opzetten en actualiseren van het gemeentelijk rioleringsplan met de daaruit voortvloeiende plannen (rioolbeheersplan, vervangingsplan, etc.); Aansluiten, inmeten, administreren en onderhouden huisaansluitingen; Inspectie, onderhouden en schoonmaken vrijverval riolering; Inspectie, onderhoud en reiniging gemalen en pompunits.

Aan de hand van het gemeentelijk rioleringsplan voert de gemeente haar rioleringstaken uit. De looptijd van het plan is vijf jaar. Het plan wordt herzien in het jaar 2014. Kengetallen Omschrijving Aantal veegbeurten

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

8

11

11

Milieubeheer Resultaat De gemeentelijke milieutaken op grond van onder meer de Wet milieubeheer, de Wet geluidhinder en de Wet bodembescherming worden adequaat uitgevoerd. Daarbij worden ten aanzien van het verlenen van vergunningen en het uitoefenen van toezicht en handhaving, de bepalingen van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht in acht genomen. De Wabo is van toepassing op het verkrijgen van een groot aantal toestemmingen binnen verscheidene taakvelden die in de programma’s 2, 6, 7 en 8 worden verantwoord. Om de overzichtelijkheid te bevorderen is er voor gekozen om op één plaats in de begroting over dit onderwerp te berichten. Activiteiten 

De Wabo werkprocessen inrichten volgens de uitgangspunten van LEAN management. De applicatie Squit XO daarbij door ontwikkelen;



Het uitvoeren van vergunningverlening en handhaving op grond van de Wabo waarbij de activiteiten op het gebied van de milieuhandhaving worden uitgevoerd op basis van een jaarwerkprogramma dat onderdeel is van een uitvoeringsprogramma waarin de gecoördineerde handhaving centraal staat; Het uitvoering geven aan de taken ingevolge het Besluit bodemkwaliteit, het toetsen van bodemonderzoeken en het uitoefenen van toezicht in het kader van de Wet bodembescherming; Het uitvoeren van activiteiten in het kader van de Wet geluidhinder op basis van het digitale milieumodel geluid- en luchtkwaliteit; Het geven van milieuadviezen bij ruimtelijke plannen; Het verder ontwikkelen van professionalisering om te kunnen voldoen aan de gestelde minimum kwaliteitscriteria op grond van het Besluit omgevingsrecht; Het participeren in de Omgevingsdienst Noord Veluwe voor de uitvoering van milieutaken en het afstemmen daarvan met de overige Wabo taken.



  



Begroting 2014

98

Kengetallen Omschrijving Aantal behandelde (concept) aanvragen/meldingen Aantal behandelde toezichtstaken Aantal behandelde handhavingszaken Aantal behandelde zaken bezwaar en beroep

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

295

230

300

373 61 28

540 60 30

370 60 30

Toelichting op deze kengetallen: De omschreven taken hebben betrekking op de uitvoering van de Wabo in brede zin. Het gaat daarbij dus niet alleen om milieuzaken, maar ook om activiteiten die gericht zijn op bouwzaken, brandveilig gebruik, planologisch gebruik, het kappen van bomen en het verkrijgen van een toestemming voor het realiseren van een uitrit. De in de tabel ingevulde cijfers die betrekking hebben op de rekening 2012 en de begroting 2013, zijn sommaties van cijfers uit bestaande jaarstukken.

Saldo per product Producten Begraafplaatsen

Lasten

Baten

Saldo

460.877

419.603

41.274

Reiniging

1.415.580

1.723.634

-308.054

Riolering

1.407.392

1.610.097

-202.705

469.701

4.870

464.831

3.753.550

3.758.204

-4.654

Milieubeheer Totaal Milieu, riolering en reiniging

Begroting 2014

99

Begroting 2014

100

Programmanummer: 9

Algemene dekkingsmiddelen Toelichting Het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen is geen programma. Desalniettemin is het een belangrijk onderdeel van de begroting, omdat hier het grootste deel van de gemeentelijke inkomsten verantwoord wordt. De inkomsten die binnen de programma’s verantwoord worden, zijn de doeluitkeringen en de leges en heffingen met een bepaalde bestemming (riolering,afvalstoffen, e.d.) Hieronder is de onderverdeling van de algemene dekkingsmiddelen in een tabel opgenomen. Deze is tevens grafisch weergegeven, waarbij de opbrengsten vanuit leningen/ beleggingen en overige dekkingsmiddelen zijn aangegeven. Naast de heffingen en belastingen worden tevens nog inkomsten gegenereerd vanuit de leningen en beleggingen (treasury).


Rekening 2012

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

779.746

759.932

472.569

423.900

424.714

426.594

779.746

759.932

472.569

423.900

424.714

426.594

Nieuw beleid Totaal lasten Baten Bestaand beleid

Rekening 2012

Begroting 2013

2014

2015

2016

2017

19.975.853

17.190.511

17.558.133

17.361.548

17.384.885

17.520.379

19.975.853

17.190.511

17.558.133

17.361.548

17.384.885

17.520.379


-19.196.107 -16.430.579 -17.085.564 -16.937.648 -16.960.171 -17.093.785 Binnen de algemene dekkingsmiddelen vinden tal van technische posten onderdak zoals: begrotingssaldo, saldo kostenplaatsen, kapitaallasten en mutaties in reserves en voorzieningen. De baten bestaan voornamelijk uit de algemene uitkering en de lokale heffingen. Tenslotte worden de treasury posten hier verantwoord.

Begroting 2014

101

Incidentele baten en lasten De formatie van de gemeente Heerde is lager dan in 2013. Het zwembadpersoneel is uit de formatie, net als personeel en vrijwilligers van de brandweer. Een medewerker is naar de RUD overgegaan en er heeft uitstroom van enkele medewerkers plaatsgevonden, waarbij niet volledig vervangen is. Doordat de formatie van de gemeente krimpt, worden de achterblijvende ambtenaren duurder. Dit klinkt raar, maar het is waar. Net als elk bedrijf heeft ook de gemeente te maken met vaste kosten en variabele kosten. Als de variabele kosten dalen, wordt het aandeel van de vaste kosten groter. Bij een gemeente gaat dat niet alleen om overhead, maar ook om de kosten van dienstverlening, met wettelijke taken en van de ondersteuning van de bestuursorganen die hun grondwettelijke taken uitvoeren. Een simpel voorbeeld. Voor het opstellen van de begroting, de uitvoering van interne controles of het voeren van de boekhouding maakt de omvang van de formatie niet uit. Omdat we al deze kostenplaatsen versleutelen over het uurloon, betekent dit als er minder ambtelijke uren zijn om de kosten over te verdelen, dit meteen leidt tot een hoger uurtarief. Dit is in elk programma zichtbaar en is de grootste verklaring voor de verschillen t.o.v. 2013.

Producten

Treasury Resultaat De treasuryfunctie is erop gericht om binnen de financiële mogelijkheden (Wet fido / treasurystatuut) tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden te zorgen voor voldoende financiële middelen om de uitvoering van de programma’s mogelijk te maken. Dit resulteert in de volgende taken:  

 

Het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities; Het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s; Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities; Het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet fido respectievelijk de limieten en de richtlijnen van het treasurystatuut.

Activiteiten 

  

Begroting 2014

Het periodiek (per kwartaal) berekenen van de kasgeldlimiet en de renterisiconorm t.b.v. het CBS en de Provincie volgens de richtlijnen en de Wet fido; Periodieke controle van de liquiditeitsbehoefte van de gemeente Heerde met mogelijk het aantrekken van leningen of uitzetten van gelden tot gevolg; Het onderhouden van contacten met geldverstrekkers (banken) t.b.v. het aantrekken van leningen en het uitzetten van lang- en kortlopende gelden; Tijdig informeren van het bestuur bij het aantrekken van langlopende leningen; 102



Het bewaken en beheersen van de afgesloten hypothecaire geldleningen aan het (oud)personeel.

Kengetallen Geen.

Algemene uitkering Resultaat De algemene uitkering vormt de belangrijkste inkomstenbron voor de gemeente. Het is een dekkingsmiddel voor de autonome uitgaven van de gemeente. Een individuele gemeente kan niet of nauwelijks invloed uitoefenen op de hoogte van deze uitkering. De uitkering wordt berekend aan de hand van verdeelmaatstaven, die moeten waarborgen dat gemeenten over voldoende middelen beschikken voor de uitvoering van wettelijke taken. Vanaf het jaar 2012 geldt de “trap op trap af systematiek” weer. De Algemene Uitkering loopt weer mee met de uitgaven van het rijk. De raming is conform de perspectiefnota 2014 gebaseerd op de meicirculaire 2013. In deze meicirculaire zijn veel bezuinigingen verwerkt. Voorbeelden hiervan zijn de korting in verband met het BTW-compensatiefonds, onderwijshuisvesting, lagere apparaatskosten in verband met opschaling gemeenten naar 100-duizend plus, Rutte II en startnota. Nog niet verwerkt is het Oranjeakkoord om te komen tot een landelijk begrotingstekort van 3%. Per jaar worden er, als er geen bijzondere omstandigheden zijn, 2 circulaires uitgegeven, namelijk de mei/juni circulaire en de septembercirculaire. De laatste jaren is het echter gebruikelijk dat er ook een decembercirculaire wordt uitgebracht. Activiteiten   

Analyseren van de circulaires op financiële gevolgen; Uitkeringsspecificaties controleren op maatstaven en eenheden en verwerken; Vaststellingsbesluiten controleren.

Kengetallen Omschrijving Percentage van totale inkomsten begroting

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

34%

41%

41%

Overige dekkingsmiddelen Resultaat Overige dekkingsmiddelen is een financieel-technische begrotingspost waarop diverse stel- en sluitposten worden verantwoord. Activiteiten N.v.t.

Begroting 2014

103

Kengetallen N.v.t.

Lokale heffingen Resultaat Het heffen van onroerende-zaakbelastingen en forensenbelasting ter dekking van de jaarlijkse uitgaven van de gemeente Heerde. Activiteiten 

  

Het op juiste wijze verantwoorden van de inkomsten en uitgaven met betrekking tot de tenuitvoerlegging van de Wet waardering onroerende zaken; Het (jaarlijks) laten taxeren van alle gebouwde en ongebouwde WOZobjecten en nieuw gebouwde en verbouwde objecten; Tijdig verzenden van WOZ-beschikkingen en afhandelen van (WOZ)bezwaren; Opleggen belastingaanslagen.

Kengetallen Omschrijving Gecombineerde aanslagen WOZ-beschikkingen Lokale lastenverlichting Forensenbelasting (aantal objecten) Toeristenbelasting (aantal objecten) Rioolheffingen (aantal aansluitingen) Afvalstoffenheffing (aantal aansluitingen)

Rekening 2012

Begroting 2013

Begroting 2014

9.091 8.486 0 7

8.400 8.475 0 6

8.420 8.490 0 6

29

28

30

7.750

7.803

7.820

7.198

7.251

7.275

Saldo kostenplaatsen Resultaat Dit product zorgt ervoor dat de kosten per beleidsproduct zuiver kunnen worden gehouden. Verschillen die op de kostenplaatsen ontstaan en niet functioneel kunnen worden geboekt worden hierop verantwoord. Activiteiten Geen. Kengetallen Geen.

Saldo rekening voor/na bestemming Resultaat Het begrotingssaldo en het saldo van de meerjarenraming wordt op dit product verantwoord.

Begroting 2014

104

Activiteiten Geen. Kengetallen Geen.


Lasten

Baten

Saldo

Treasury

33.740

819.723

-785.983

Algemene uitkering

12.112

12.925.451

-12.913.339

Overige dekkingsmiddelen Lokale heffingen Saldo kostenplaatsen Saldo rekening voor/na bestemming Totaal Algemene dekkingsmiddelen

Begroting 2014

96.240

76.592

19.648

282.397

3.736.367

-3.453.970

-3

0

-3

48.083

0

48.083

472.569

17.558.133

-17.085.564

105

Begroting 2014

106

Programmaplan

Begroting 2014

107

Begroting 2014

108

Overzicht programmaplan Toelichting Hieronder is het verplichte overzicht van baten en lasten opgenomen. Dit geeft een globale opsomming van de totalen per programma en van de overige bestanddelen van de begroting. Dit betekent dat tevens is opgenomen de overige dekkingsmiddelen en een post voor onvoorzien. Detailoverzicht Om een en ander voldoende inzichtelijk te maken zijn op de volgende pagina’s een aantal aparte overzichten opgenomen waarin meer in detail de opbouw is te zien van een aantal onderdelen van de begroting, zoals de verdeling van lasten over de programma’s. Onderaan deze pagina is dat in een diagram weergegeven, waarin ook het verschil tussen 2013 en 2014 zichtbaar is gemaakt.

Programma Bestuur Veiligheid Onderwijs, kunst en cultuur Welzijn en sport Werk, inkomen en zorg Ruimtelijke en economische ontwikkeling Beheer openbare ruimte Milieu, riolering en reiniging Totaal Algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien Totaal programma

Begroting 2014

Lasten

Baten

Saldo

2.876.009 1.538.216 3.293.775 2.998.369 9.880.831 3.420.131 3.898.937 3.753.550

299.920 25.960 429.635 865.775 7.355.847 1.669.898 169.015 3.758.204

-2.576.089 -1.512.256 -2.864.140 -2.132.594 -2.524.984 -1.750.233 -3.729.922 4.654

31.659.818

14.574.254

-17.085.564

374.486 50.000

17.558.133

17.183.647 -50.000

32.084.304

32.132.387

48.083

109

Voor en na bestemming Een andere eis vanuit het BBV is het maken van een onderscheid tussen het saldo voor en na bestemming. Hiermee wordt bedoeld inzicht te geven in de mutaties op de reserves (stortingen / onttrekkingen). In de programma's is, evenals in de producten uit de productenraming, sprake van 'saldo na bestemming'. De stortingen en onttrekkingen zijn dus al verwerkt. Omdat deze daadwerkelijk ingezet worden binnen de programma's. Om te voldoen aan de eisen vanuit het BBV is hieronder een overzicht weergegeven van de stortingen / onttrekkingen, alsmede van de saldi van de desbetreffende programma's voor bestemming. In totaal bedragen de stortingen in de reserves € 57.802,- en de onttrekkingen uit de reserves € 348.892,-. Voor € 150.779,- betreffen dit onttrekkingen aan bestemmingsreserves die al eerder zijn gevormd. De resterende onttrekking van € 198.113,- betreft de onttrekking voor privatisering van het zwembad.

Saldo voor bestemming Programma Programma 1 t/m 8 Overige dekkingsmiddelen

lasten

baten

saldo

31.648.256

14.301.954

17.346.302-

378.246

17.481.541

17.103.295

32.026.502

31.783.495

243.007-

Saldo na bestemming Programma Programma 1 t/m 8 Overige dekkingsmiddelen

Begroting 2014

lasten

baten

saldo

31.659.818

14.574.254

17.085.564-

424.486

17.558.133

17.133.647

32.084.304

32.132.387

48.083

110

Begroting 2014

111

Veiligheid

Onderwijs, kunst en Cultuur

Welzijn en Sport

Werk, inkomen en zorg

Ruimtelijke en economische ontwikkeling

Beheer openbare ruimte

Milieu, riolering en reiniging

Algemene dekkingsmiddelen

2

3

4

5

6

7

8

9

Totalen

Bestuur

1

Programma

3.293.775 2.998.369 9.880.831 3.420.131 3.898.937 3.753.550

11.562

46.240

3.293.775 2.998.369 9.880.831 3.420.131 3.898.937 3.741.988

378.246 57.802

1.538.216

1.538.216

32.084.304

424.486

2.876.009

32.026.502

Voor

31.783.495

17.481.541

3.684.017

169.015

1.669.898

7.355.847

667.662

429.635

25.960

299.920

348.892

76.592

74.187

198.113

Beschikking over reserve

Na

Storting in reserve

2.876.009

Voor

Baten

Lasten

32.132.387

17.558.133

3.758.204

169.015

1.669.898

7.355.847

865.775

429.635

25.960

299.920

Na

243.007-

17.103.295

57.971-

3.729.922-

1.750.233-

2.524.984-

2.330.707-

2.864.140-

1.512.256-

2.576.089-

Voor

Saldo

48.083

17.133.647

4.654

3.729.922-

1.750.233-

2.524.984-

2.132.594-

2.864.140-

1.512.256-

2.576.089-

Na

Begroting 2014

112

Paragrafen

Begroting 2014

113

Begroting 2014

114

A. Lokale heffingen Beschrijving paragraaf In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van de heffingen die de gemeente Heerde oplegt aan burgers, bedrijven en recreatieondernemers. De ontwikkelingen op het gemeentelijk belastinggebied en de voorstellen voor aanpassing van de belastingen en rechten worden geschetst. Afzonderlijk wordt aandacht geschonken aan het kwijtscheldingsbeleid. Beleidskader Iedere gemeentelijke heffing vindt zijn grondslag in de Gemeentewet. De verordeningen zoals die door de gemeenteraad zijn / worden vastgesteld, vormen het beleidskader voor de uitvoering door het college, de heffingsambtenaar en de invorderingsambtenaar. Overzicht belastingen en tarieven

2012 OZB

Waardepeildatum Eigenaar

€ 1-1-2011

2013 €

2014

1-1-2012

€ 1-1-2013

woningen

0,1226%

0,1346%

0,1518%

niet-woningen

0,1557%

0,1633%

0,1793%

Gebruiker

0,1241%

0,1302%

0,1429%

Per nacht

0,90

1,00

1,00

90,48

90,48

nnb

lediging restafval

9,21

9,21

nnb

lediging gft.

5,61

5,61

nnb

172,20

185,40

198,80

Div.

Div.

Div.

Gebruiker Eigenaar Toeristenbelasting Afvalstoffenheffing per perceel

Rioolheffing

per aansluiting

Leges Sporthal

per uur

35,65

36,25

36,90

Gym.lokalen

per uur

8,50

8,65

8,80

Sportvelden

per veld

2.490,-

2.535,-

2.580,-

Marktgelden

minimum

6,96

7,08

7,20

Div.

Div.

Div.

0,30%

0,32%

0,36%

Begrafenisrechten Belasting 2e woning

Lokale lastendruk Op grond van de Perspectiefnota 2014-2017, vastgesteld bij raadsbesluit van 1 juli 2013, wordt de opbrengst van de OZB, de leges en de tarieven voor het jaar 2014 verhoogd met het inflatiepercentage. Het inflatiepercentage is 1,75%. Dit indexatiecijfer is bepaald aan de hand van de cijfers van het CPB en vermeld in Begroting 2014

115

de meicirculaire 2013 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Verder wordt op grond van het raadsbesluit van 15 juli 2013 het tarief van de OZB extra verhoogd met 0,85% in verband met het Berghuizerbad. De definitieve tarieven/percentages worden berekend op basis van de uitkomsten van de jaarlijkse algehele herwaardering en worden opgenomen in een door de raad vast te stellen verordening onroerendezaakbelasting. Belastingdruk Gelderse gemeenten De provincie stelt jaarlijks een onderzoek in naar de belastingdruk in de 56 Gelderse gemeenten. Deze belastingdruk wordt afgeleid uit de opbrengst van de drie belangrijkste heffingen: de O.Z.B., rioolheffingen en afvalstoffenheffingen. Deze drie heffingen leveren samen het grootste deel van de gemeentelijke belastinginkomsten op en bepalen in belangrijke mate de belastingdruk. Hierna volgt een korte samenvatting waarin is aangegeven: gemiddelde belastingdruk per inwoner in Heerde en omliggende gemeenten en die van de goedkoopste, duurste en gemiddelde in de provincie Gelderland. Bij de belastingdruk staat Heerde van de 56 Gelderse gemeenten op de 27e plek. De gemiddelde belastingdruk van de in de tabel genoemde omliggende gemeenten is € 324,- en van Heerde € 360,- hetgeen een hogere gemiddelde belastingdruk per inwoner betekent van € 36,- ten opzichte van die van omliggende gemeenten. Dit betreft het begrotingsjaar 2013. Gemeente

OZB

Afvalst.heffing

Rioolheffingen

Totaal per inwoner

Huishouden eigenaar

Huishouden gebruiker

Elburg Epe Hattem Heerde Oldebroek Nunspeet

142 142 184 198 182 133

78 119 96 79 93 79

91 62 81 83 77 59

311 323 361 360 352 271

635 645 750 850 710 537

410 349 355 328 427 204

Putten Arnhem

128 337

54 79

83 95

265 512

534 889

355 406

Gemiddeld (gemeenten prov. Gelderland)

210

84

88

382

741

379

OZB De gemeente is verantwoordelijk voor het vaststellen van haar OZB-tarieven. Naar verwachting zullen de WOZ-waarden in 2014, met prijspeildatum 1-1-2013, gemiddeld opnieuw een waardeverlaging vertonen. De hoogte van deze waardedaling is nog niet bekend. De totale OZB - opbrengst 2013 (na bezwaren) bedraagt € 3.602.019,-. Deze waarde kan nog worden verlaagd in verband met nog af te handelen beroepszaken. Naar aanleiding van de ingediende WOZbezwaren is de WOZ-waarde verlaagd met € 15.162.000,- welke onderverdeeld kan worden in € 10.917.000,- en € 4.245.000,- voor respectievelijk ‘woningen’ en ‘niet-woningen’ . De verminderde OZB-opbrengst bedraagt € 27.153,- (‘woningen’ € 14.694,- en ‘niet-woningen’ € 12.459,-). Het totaalbedrag dat is vergoed i.v.m. verleende rechtsbijstand o.a. taxatiekosten en vergoeding griffierecht, bedraagt Begroting 2014

116

€ 14.662,-. De geraamde opbrengst 2014 bedraagt € 3.714.607,- onderverdeeld in € 2.864.909,- en € 849.698,- voor respectievelijk eigenaren woningen en eigenaren + gebruikers niet-woningen. Rioolheffingen Het aantal geraamde rioolaansluitingen bedraagt 7.950. Op grond van de Perspectiefnota 2014-2017, vastgesteld bij raadsbesluit van 1 juli 2013, en op grond van het Gemeentelijk Rioleringsplan, worden de rioolheffingen verhoogd voor een afvoerleiding met een doorsnede van niet meer dan 12,5 cm met € 10,00 excl. inflatie. De geraamde opbrengst 2014 bedraagt € 1.597.786,- en kan worden onderverdeeld in € 1.439.786,- en € 158.000,- voor respectievelijk woningen en niet-woningen. Afvalstoffenheffing Het geraamd aantal huishoudingen dat in de afvalstoffenheffing wordt betrokkenen is 7.466. Bij gelijkblijvende tarieven bedraagt de geraamde opbrengst (vastrecht) € 658.700,-. De ledigingtarieven worden eind 2013 door de raad vastgesteld. Toeristenbelasting De opbrengst uit de toeristenbelasting is een tegemoetkoming in de kosten die de gemeente in het belang van het toerisme maakt. De wetgever heeft niet bepaald dat de opbrengst moet dienen om specifiek voor het toerisme gemaakte kosten te dekken. De opbrengsten worden voor 2014 geraamd op € 230.700,-. Forensenbelasting Natuurlijke personen die, zonder in de gemeente Heerde hoofdverblijf hebben, en er op meer dan 90 dagen van het belastingjaar voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden, vallen onder de forensenbelasting. In de gemeente Heerde zijn 6 zogenaamde “tweede woningen” die onder de forensenbelasting vallen. De geraamde opbrengst voor 2014 bedraagt € 5.600,-. Het definitieve tarief wordt berekend op basis van de uitkomst van de jaarlijkse algehele herwaardering. Kwijtscheldingsbeleid In de gemeente Heerde is het mogelijk kwijtschelding van belastingen aan te vragen voor de afvalstoffenheffing en de onroerendezaakbelastingen. Met ingang van 1-1-2012 kunnen ondernemers, die op bijstandsniveau leven, eveneens kwijtschelding aanvragen voor privé-belastingschulden. Bij het bepalen van de belastingcapaciteit wordt uitgegaan van maximaal de vermogensnorm in de Wet werk en bijstand. Met ingang van het belastingjaar 2010 is de gemeente Heerde overgegaan op automatische bestandsvergelijking van de Stichting Inlichtingenbureau. Gegevensuitwisseling vindt plaats tussen de gemeentelijke belastingdienst, het UWV, de Rijksbelastingdienst en de Rijksdienst Wegverkeer (RDW). Door gegevensvergelijking kan worden vastgesteld of iemand voor kwijtschelding in aanmerking komt. Kwijtscheldingsgerechtigden dienen vooraf wel een toestemmingsformulier te ondertekenen. Op basis van de tot nu toegekende kwijtscheldingsverzoeken in het jaar 2013 wordt voor 2014 uitgegaan van een totaalbedrag aan kwijtscheldingen van € 19.500,-. Dit bedrag kan worden onderverdeeld in € 10.500,- (vastrecht 2013) en € 9.000,(containeraanbiedingen 2012).

Begroting 2014

117

Verruiming kwijtscheldingsnormen Het wetsvoorstel tot verruiming van de kwijtscheldingsnormen is in mei 2011 door de Eerste Kamer aangenomen. Deze wetswijziging is een aanvulling op de bestaande mogelijkheden en biedt gemeenten en waterschappen een grondslag ook eigen regels vast te stellen voor de manier waarop het vermogen in aanmerking wordt genomen bij de verlening van gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van gemeentelijke belastingen.

Begroting 2014

118

B. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Beschrijving paragraaf Het weerstandsvermogen is het vermogen dat nodig is om risico’s in de exploitatie op te vangen, zonder dat de verdere exploitatie gevaar loopt op uitvoering. Een precies sluitende begroting zonder weerstandsvermogen betekent dat iedere tegenvaller een probleem gaat opleveren. Hoe hoger de risico’s zijn, hoe hoger de weerstandscapaciteit in de vorm van bijvoorbeeld reserves of ruimte in tarieven zal moeten zijn, om het bestaande beleid op het gewenste niveau te continueren. Bij het weerstandsvermogen gaat het dus om de robuustheid van de begroting. In deze paragraaf wordt ingegaan op de risico’s waarmee de gemeente geconfronteerd kan worden, welke financiële buffers daar tegenover staan en hoe de risico’s beheerst kunnen worden. Deze paragraaf bestaat uit de volgende delen: 1. Beleidskader; 2. Structurele weerstandscapaciteit; 3. Incidentele weerstandscapaciteit; 4. Conclusie weerstandscapaciteit; 5. Risico’s normale exploitatie en grondexploitatie; 6. De risico’s en de weerstandscapaciteit. Beleidskader BBV Artikel 11 van het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) beschrijft dat de paragraaf weerstandsvermogen ten minste de volgende inhoud dient te bevatten: •

• •

een inventarisatie van de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken; een inventarisatie van de risico’s, waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie; het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico’s en de realisatie daarvan.

Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen:  

de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken; alle risico's waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie.

De weerstandscapaciteit van een gemeente is de buffer die aanwezig moet zijn om mogelijke risico’s af te dekken. Het gaat hierbij om het vermogen dat aanwezig is om risico’s financieel af te kunnen dekken, zonder dat de bedrijfsvoering in gevaar komt. Aandachtspunten die hierbij kunnen worden betrokken, zijn: 

Begroting 2014

De risico’s zullen zich nooit allemaal tegelijk voordoen;

119

 

Heeft de gemeente de mogelijkheid om bij een sterke daling van het eigen vermogen de tarieven te verhogen? Zijn er mogelijkheden om de kosten die nu binnen de bestemmingsreserves worden afgedekt binnen de reguliere begroting te dekken?

Een belangrijk uitgangspunt voor de gemeente Heerde is dat het wenselijk is om:  

de structurele risico’s af te dekken met structurele weerstandscapaciteit; de incidentele risico’s af te dekken met incidentele weerstandscapaciteit.

Structurele weerstandscapaciteit Structurele weerstandscapaciteit is het vermogen om onverwachte structurele tegenvallers in de begroting op te vangen zonder dat dit gevolgen heeft voor de voortzetting van de taken. Een structurele tegenvaller kan bijvoorbeeld zijn een hogere uitgave voor de Wet Werk en Bijstand (WWB), of een lagere Algemene Uitkering. Voorbeelden van structurele weerstandscapaciteit zijn de OZB-heffing, afvalstoffenheffing, rioolrechten en begrafenisrechten. De gemeente Heerde heeft op de OZB-heffing na, nagenoeg geen resterende structurele belastingcapaciteit meer. De afvalstoffenheffing, rioolheffing en begrafenisrechten zijn 100% kostendekkend en kunnen dus niet meer worden verhoogd. Een andere mogelijkheid van het beïnvloeden van weerstandcapaciteit is het verlagen van de kosten. Hiervoor is een aanzet gedaan met de bezuinigingsoperatie “Krimp zonder scheuren” in 2011. Vanwege de gevolgen uit het Lenteakkoord zijn er bij de begroting 2013 opnieuw bezuinigingen doorgevoerd voor in totaal € 1,2 miljoen. Al deze bezuinigingen zijn structureel opgenomen in de begroting en in de meerjarenraming, dan wel is aangegeven waarom deze niet zijn doorgevoerd. Gemiddelde woonlasten Er is geen maximum gebonden aan het tarief van de OZB. De resterende belastingcapaciteit vanuit de OZB is dus onbepaald. Wel waarschuwt het rijk dat een macronorm er voor moet zorgen dat er landelijk gezien niet buiten proportioneel OZB geheven mag worden. Er volgt dan een eventuele korting op de Algemene Uitkering. Voor het jaar 2014 is deze macronorm gesteld op 2,45%. De COELO cijfers van 2013 geven voor Heerde een gemiddelde woonlast aan voor meerpersoonshuishoudens van € 805,-. Zou Heerde vergelijkbaar zijn met de duurste gemeente (€ 1.149,-), dan zou er nog een structurele ruimte zijn van € 2,5 miljoen. De in deze paragraaf berekende structurele risico’s (dus zonder die van de grondexploitatie) zijn € 3.486.000,-. Een groot deel hiervan (€ 2.515.000,-) wordt bepaald door de voorgenomen overheveling van de drie decentralisaties. Afgezet tegen de € 2,5 miljoen ruimte die we nog hebben ten opzichte van de duurste gemeente kan de conclusie getrokken worden dat wij die ruimte niet meer hebben. Maar, het ramen van deze risico’s moet wel in het juiste perspectief worden gezien. Het is nog geen uitgaaf en de concrete invulling van de drie

Begroting 2014

120

decentralisaties moet nog plaatsvinden. Dit geeft aan dat wij voor grote uitdagingen staan. Onvoorzien Soms wordt ook de post onvoorzien als structureel weerstandscapaciteit gezien. In feite is deze post bedoeld om de begroting op een soepele manier uit te voeren en in eerste instantie niet om risico’s op te vangen. In Heerde is de post onvoorzien structureel geraamd op € 50.000,-. Voor bepaling van de weerstandscapaciteit is onvoorzien daarom niet meegenomen. De totale structurele weerstandscapaciteit wordt daarom bepaald op de ruimte die de gemeente Heerde heeft in relatie tot de gemeente met de duurste woonlasten, en dat is € 2.500.000,-. Incidentele weerstandscapaciteit Incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen om onverwachte éénmalige tegenvallers op te kunnen vangen, zonder dat dit invloed heeft op de voortzetting van taken. De incidentele weerstandscapaciteit valt samen met de reserves. De reserves zijn als volgt samengesteld:

Algemene reserve 1 Algemene Reserve (geblokk.) 2 Algemene Reserve Grondbedrijf (niet geblokk.) Bestemmingsreserves geblokkeerd 3 Afkoop onderhoud graven 4 Afvalstoffenheffing 5 t.b.v. investeringen

totaal reserves voor weerstandsvermogen % geblokkeerd:

4.342.049 691.010 5.033.059 1.031.842 1.134.274 3.320.183 5.486.299 10.519.358 93%

De geraamde reservepositie van de gemeente Heerde bedraagt € 10,5 miljoen per 1 januari 2014. Daarvan is 93% geblokkeerd. De tijdelijke reserves met een totaaltelling van € 2.362.000,- voor gebiedsontwikkeling, aankleding van Meursweide, voorbereiding accommodaties, onderhoud wegen/kunstwerken/gebouwen zijn hierin niet meegenomen. Deze tijdelijke reserves worden namelijk op korte termijn uitgegeven voor de hiervoor bedoelde werken. De reservepositie is in de jaren 2012 (en 2013) aanzienlijk afgenomen. Zo is het negatief jaarrekeningresultaat van 2012, afwaardering Hattemerdeel van bedrijventerrein H2O, diverse afwaarderingen van gemeentelijke grondcomplexen en privatisering van het zwembad ten laste gebracht van de Algemene Reserve. Ook zijn er verplichtingen aangegaan in het kader van het regiocontract die gefinancierd worden uit de reserve als er geen andere dekking gevonden kan worden.

Begroting 2014

121

Reserves in meerjarenperspectief begin 2013 Algemene Reserve Bestemmingsreserves

5.748.231 5.536.891 11.285.122

begin 2014 5.033.059 5.486.299 10.519.358

begin 2015 5.062.714 4.837.536 9.900.250

begin 2016 5.091.461 4.562.308 9.653.769

begin 2017 5.121.358 4.437.489 9.558.847

Deze standen zijn zonder de tijdelijke reserves i.v.m. budgetoverheveling en de tijdelijke omzetting van de voorziening onderhoud wegen/kunstwerken/gebouwen naar de reserve. In de auditcommissie van 7 oktober 2013 is de wens geuit een overzicht op te nemen in deze paragraaf van de ontwikkeling van de reserves tussen 2009 en 2014.

Noot: de standen van 2009 t/m 2012 komen uit de jaarrekeningen en die van 2013 en 2014 uit de begroting. De overgang van 2012 naar 2013 sluit daarom vreemd aan, de begroting 2013 was al klaar voordat de jaarrekening 2012 werd gemaakt. Ook zijn de tijdelijke reserves niet verwerkt in dit overzicht. Algemene Reserve De Algemene Reserve bestaat uit de Algemene Reserve (geblokkeerd) en de Algemene Reserve Grondbedrijf (niet geblokkeerd). De Algemene Reserve is bedoeld om risico’s in de gewone exploitatie op te vangen en de Reserve Grondbedrijf die van de grondexploitatie. Deze laatste heeft het karakter van een buffer voor de tegenvallers in “(niet) in exploitatie genomen gronden”. Niet geblokkeerd deel Niet geblokkeerd wil zeggen dat de jaarlijkse rente wordt toegevoegd aan de reserve. Alleen de Algemene Reserve Grondbedrijf is niet geblokkeerd. Bij gehele of gedeeltelijke aanwending van deze reserve is er geen risico voor uitvoering van de begroting. Geblokkeerd deel Geblokkeerd wil zeggen dat de rente van de reserve als dekkingsmiddel dient in de begroting. Er kan niet uit de reserve geput worden zonder gevolgen voor de exploitatie. Bij een rente van 4% zal bij elke onttrekking uit de reserve van bijvoorbeeld € 100.000,- een structureel nadeel in de begroting ontstaan van € 4.000,-. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves hebben, zoals de naam al aangeeft, een bestemming voor kosten in de exploitatie. Het bovenstaande overzicht laat zien dat er begin 2013 € 5,5 miljoen aan bestemmingsreserves zijn, die op termijn dalen naar 4,4 miljoen. Begroting 2014

122

Stille reserves Er is sprake van stille reserves als de marktwaarde van de bezittingen (activa) de boekwaarde daarvan overstijgt. In principe dragen stille reserves bij aan de weerstandscapaciteit. Immers, als zich een substantiële tegenvaller voordoet, kan een deel van de bezittingen worden verkocht tegen een hogere waarde dan de boekwaarde, waardoor boekwinst ontstaat. Deze boekwinst kan worden gebruikt om de tegenvaller op te vangen. Ook investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut, zouden kunnen worden gezien als stille reserves. Dit omdat deze investeringen niet alle geactiveerd worden. Echter wanneer er sprake is van stille reserves dienen ze wel direct liquide gemaakt te kunnen worden, om meegeteld te mogen worden voor de weerstandscapaciteit. Zo is vrije verkoop van onroerend goed niet aan de orde als de gebouwen worden gebruikt voor de eigen huisvesting. Voorbeelden van stille reserves zijn bijvoorbeeld: locaties Zwarteweg, voormalig gemeentewerf (Dorpsstraat) en locatie gemeentekantoor. Voorzieningen De geraamde stand van de voorzieningen bedraagt per 1-1-2014 € 3,3 miljoen. De voorzieningen worden gerekend tot het vreemd vermogen en kunnen dus niet meegenomen worden bij de bepaling van de weerstandscapaciteit. Conclusie weerstandscapaciteit Structureel: De totale structurele weerstandscapaciteit wordt bepaald op de ruimte die Heerde heeft in relatie tot de gemeente met de duurste woonlasten, zijnde € 2.500.000,-. Het rijk waarschuwt er wel voor dat een macronorm er voor moet zorgen dat er landelijk gezien niet buiten proportioneel OZB geheven mag worden. Een landelijk gezien te sterke stijging van de OZB-tarieven kan leiden tot een korting op de Algemene Uitkering. Incidenteel: De incidentele weerstandscapaciteit heeft een omvang van € 10,5 miljoen en is aanwezig in de reserves. Deze zijn voor ruim 93% geblokkeerd. Risico’s normale exploitatie en grondexploitatie Deze paragraaf bevat de top 10 risico’s (volgorde van groot risico naar klein.) In de top 10 is aangegeven:    

Omschrijving van het risico; Hoogte van het risicobedrag; Wijze van berekening; Beheersing van het risico.

Voor sommige risico’s is het moeilijk een risicopercentage te berekenen. Dat is dan aangegeven. In die gevallen is voorzichtigheidshalve in de reservepositie toch rekening gehouden met tegenvallers.

Begroting 2014

123

1. Risico’s van de decentralisaties van het rijk naar gemeenten. In het bestuursakkoord is overeenstemming bereikt over de “de bestuursafspraken 2011-2015”. Hierin is geregeld dat 3 grote taken gedecentraliseerd worden naar de gemeenten. Dat zijn Wet Werken naar Vermogen (Wwnv), Extramurale begeleiding AWBZ en Jeugdzorg. Het wetsvoorstel Wwnv is inmiddels vervangen door het wetsvoorstel voor de beoogde Participatiewet. De decentralisaties gaan gepaard met aanzienlijke ombuigingstaakstellingen. Per saldo is op termijn een verdubbeling van het gemeentefonds geen ondenkbare uitkomst. Met een flinke slag om de arm betekent dat een toevoeging voor Heerde van € 13,5 miljoen voor de uitvoering van de drie decentralisaties. Dit, in vergelijking met de totale jaarlijkse uitgaven van de normale exploitatie van € 31,8 miljoen (begroting 2014), geeft aan dat het om een enorme opgave gaat. Over de verdeling van deze middelen is nog veel onzekerheid. In de meicirculaire 2013 is een eerste inkijk gegeven voor het budget Jeugdzorg. En in de maand oktober van 2013 zal een eerste inzicht worden geboden in het budget voor de nieuwe WMO. Participatiewet Omschrijving De invoering van de Participatiewet is voorzien per 1 januari 2015. Naar verwachting zal het grootste risico de subsidiëring van de WSW zijn. Hoogte van het risicobedrag Het risico wordt berekend op € 800.000,-. Wijze van berekening De jaarlijkse subsidie per arbeidsplaats zal teruggeschroefd worden van € 27.500,- naar € 22.500,-. In totaal gaat het om ca. 160 arbeidsplaatsen x € 5.000,- = € 800.000,-. Deze subsidievermindering is een probleem. Wanneer er niets gebeurt, wordt de gemeente met grote tekorten van het SW-bedrijf geconfronteerd. Dat komt omdat elke WSW-er aanspraak kan blijven maken op de hogere loonkosten volgens de CAO, terwijl de subsidie per arbeidsplaats flink wordt gekort. Beheersing van het risico De gemeenten Apeldoorn, Epe en Heerde oriënteren zich op de verschillende toekomstscenario’s van de Felua-groep. De insteek daarbij is om op z’n minst kostenneutraal te werken. Het voornemen van het rijk is om de WSW vanaf 1 januari 2015 af te sluiten. Vanuit de gemeenten wordt geprobeerd om een hogere loonwaarde te genereren van de extern geplaatste WSW-ers, zodat er per arbeidsplek minder subsidie behoeft te worden verstrekt. In de voorstellen voor de Participatiewet wordt een regionaal Werkbedrijf geïntroduceerd dat zich gaat bezig houden met de plaatsing van personen met een arbeidshandicap. Op dit moment is er nog veel onduidelijkheid over hoe dit Werkbedrijf gaat opereren en hoe zich dat verhoudt

Begroting 2014

124

met de re-integratie van andere werkzoekenden waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. Extramurale AWBZ-zorg/WMO Omschrijving De extramurale AWBZ-zorg van ongeveer € 10 miljard, bestaande uit de functies persoonlijke verzorging, begeleiding en dagbesteding, wordt in 2015 overgeheveld naar de gemeentelijke WMO (voor persoonlijke verzorging is dit nog een voornemen). Gemeenten kunnen dankzij het voorzieningenkarakter de hulp beter dicht bij de burger organiseren en ook beter maatwerk leveren. Daarnaast is er sprake van een bezuiniging op WMO-huishoudelijke hulp. De forse bezuiniging die in het regeerakkoord stond van 75% is inmiddels voor een deel teruggedraaid in een bezuiniging van 40%. Door het schrappen van de aanspraken op dagbesteding en inperking van de aanspraak op persoonlijke verzorging en huishoudelijke hulp kan het beroep op andere vormen van zorg weer toenemen. Het rijk meent dat op het over te hevelen budget van in totaal € 10 miljard een bedrag van € 1,6 miljard taakstellend verlaagd kan worden. Een berekening met een flinke slag om de arm op basis van deze € 10 miljard geeft aan dat het voor deze taken voor de gemeente Heerde om een budget gaat van tussen de € 7,1 en € 8,5 miljoen op jaarbasis. In oktober 2013 zal het rijk inzicht geven in de budgetten voor de nieuwe WMO vanaf 2015. Wat mogelijk vertragend werkt is dat het rijk nog onduidelijk laat welk deel van de persoonlijke verzorging per 2015 naar de gemeenten overgaat. En ook beschermd wonen is nog een punt van discussie. Ook is er nog geen wettekst bekend. Hoogte van het risicobedrag Het risico bedrag wordt berekend op € 1.360.000,-. Wijze van berekening De berekening van dit bedrag wordt gebaseerd op de korting van € 1,6 miljard van het rijk. Volgens de verdeelsleutel van de algemene uitkering komt dat neer op een bedrag van € 1.600 / 11,8 x € 10.000,- = € 1.360.000,-. Beheersing van het risico Er zijn meerdere mogelijkheden om de effecten van de ombuigingen te compenseren en beheersen. De hieronder genoemde mogelijkheden zijn grotendeels afkomstig van het VNG project ‘De Kanteling” en worden landelijk ingezet: 1. 2. 3.

Begroting 2014

de “eigen” kracht van mensen met een beperking en hun netwerk onderkennen, ondersteunen en optimaal inzetten; bevorderen dat mensen elkaar (meer) ondersteunen (informele zorg versterken, vrijwilligers bieden, actief burgerschap stimuleren); algemene en collectieve voorzieningen als het kan, individuele voorzieningen als sluitstuk en vangnet (algemene voorzieningen zijn voor iedereen toegankelijk, collectieve voorzieningen richten zich op een bepaalde doelgroep, verenigingen bieden activiteiten voor iedereen aan); 125

4.

5.

instellingen en het bedrijfsleven verleiden tot het bieden van werkgelegenheid voor mensen met mogelijkheden (en een beperking) en/of vormen van dagbesteding voor bijzondere doelgroepen; door zorg af te stemmen, te coördineren en laagdrempelig in te zetten (multidisciplinaire netwerken, zorgmanagers, ‘wegwijzers’) wordt de aanspraak op duurdere vormen van hulp en ondersteuning mogelijk verminderd omdat hulpvragen in een vroeg stadium worden opgepakt en de lijnen zo kort mogelijk worden gehouden.

Jeugdzorg Omschrijving Per 1 januari 2015 gaat de jeugdzorg inclusief de jeugd-GGZ volledig over naar de gemeenten. Om dit te bekostigen wordt er voor 2015 voor de jeugdzorg landelijk een bedrag van ongeveer € 3,3 miljard (meicirculaire 2013) overgeheveld naar het gemeentefonds. De door het rijk opgelegde bezuinigingstaakstellingen bedragen voor 2015 € 120 miljoen, voor 2016 loopt dit op tot € 300 miljoen en in 2017 tot € 450 miljoen. Dit komt neer op ongeveer 15% van wat het rijk voor deze taak uitgeeft. In de meicirculaire 2013 is een eerste doorkijk gegeven per gemeente over de hoogte van dit budget. Heerde mag rekenen op € 2.371.000,- waarbij opgemerkt wordt dat er voorzichtigheidshalve uitgegaan wordt van het laagste scenario met de hoogste kortingsbedragen en laagste groeipercentages. In de meicirculaire van 2014 wordt het definitieve bedrag per gemeente berekend. Hoogte van het risicobedrag Het risico wordt berekend op € 355.000,-. Wijze van berekening Het rijk past een efficiencykorting van 15% toe op het budget. Dit toegepast op het budget van ongeveer € 2,371 miljoen, is een berekend risico van € 355.000,-. Beheersing van het risico Door de schaal te vergroten is de verwachting dat problemen en risico’s beter zijn in te schatten en te beheersen. De transitie jeugdzorg wordt opgepakt door samenwerking binnen een projectorganisatie in de regio Oost-Veluwe/Midden IJssel. In februari 2013 heeft het college ingestemd met de startnotitie Transitie Jeugdzorg. 2. Bedrijvenpark Hattemerbroek Omschrijving Op 14 december 2004 is besloten tot een samenwerkingsovereenkomst met de gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek. Als uitvloeisel daarvan is de Ontwikkelingsmaatschappij opgericht. Bij besluit van 23 oktober 2006 is gemeentegarantie verstrekt voor de door de Ontwikkelingsmaatschappij aan te trekken financieringsmiddelen bij de BNG voor een totaal bedrag van € 24 mln. Een derde van dit bedrag, zijnde € 8,0 mln komt als risico eventueel voor rekening van de gemeente Heerde. De middelen waren nodig voor de voorfinanciering van de aangekochte gronden en verdere kosten. Volgens verwachting zou de liquiditeitsbehoefte af moeten nemen naar mate het bedrijventerrein verder in productie zou worden genomen en de kosten konden Begroting 2014

126

worden gedekt uit de grondverkopen. Als gevolg van de economische crisis is er grote vertraging opgetreden in de uitgifte van gronden waardoor in het voorjaar van 2010 aanvullende financieringsmiddelen nodig waren, oplopend tot een bedrag van € 9,0 mln in 2011. In dat verband is per gemeente een garantstelling van € 3 mln verstrekt (raadbesluit Heerde op 19 april 2010). Ook hierna is gebleken dat het bedrijventerrein nog steeds heeft te leiden onder de huidige economische recessie. De grondverkoop blijft achter en de vestigingsbehoefte van lokale bedrijven naar H2O nagenoeg is weggevallen. Tevens werd vastgesteld dat ons bedrijventerrein nog altijd kansrijk is, mits wordt toegegroeid naar een vernieuwd perspectief. In dit kader van het vernieuwd perspectief heeft de raad op 17 juni 2013 kennis genomen van en ingestemd met een aanvullende garantstelling van € 2,0 mln. De garantstelling door de gemeente Heerde komt hiermee op een totaalbedrag van € 13 mln. Hoogte van het risicobedrag Het risico bedrag wordt vastgesteld op € 1.300.000,-. Wijze van berekening Door elk van de drie gemeenten is een bedrag van € 13 miljoen aan garantstelling verleend. Wij stellen het risicobedrag vast op 10% van deze € 13.000.000,-. Beheersing van het risico Om de risico’s te beheersen wordt er door de BV periodiek een risicomanagementrapportage opgesteld voor de betrokken gemeenten. Ook wordt er met grote regelmaat geactualiseerde liquiditeitsprognoses opgesteld en wordt de grondexploitatie geactualiseerd. 3. Risico’s van de grondexploitatie. Omschrijving Grondbedrijf is een onderdeel van de totale gemeentelijke exploitatie. Het is een activiteit waar veel geld in omgaat en behoorlijk risico’s gelopen worden. In de begroting 2014 zijn 10 gemeentelijke complexen opgenomen. (zie hiervoor verder de paragraaf Grondbeleid). Het grondbedrijf staat landelijk tegenwoordig behoorlijk in de schijnwerpers. De verkopen staan vrijwel stil, de grondprijzen blijven gelijk of dalen en er worden enorme verliezen genomen en afgeboekt van de reserve, of ten laste van de exploitaties gebracht. In de jaarrekening 2012 is voor een bedrag van € 1.427.000,- afgewaardeerd van de eigen grondexploitaties. Hoogte van het risicobedrag A. Risico’s in complexen: 

reeds lopende complexen (vakterm is “IEGG” in exploitatie genomen gronden)  op korte termijn te ontwikkelen complexen. (vakterm is “NIEGG” niet in exploitatie genomen gronden). Over het totaal van alle complexen wordt een risicobedrag berekend van € 7.060.400,- waarover een gemiddeld risico van 12,6% gelopen wordt. 12,6% x Begroting 2014

127

€ 7.060.400,- is afgerond € 900.000,-. B. Overige risico’s zoals:    

niet nakomen van verplichtingen door derden op grond van exploitatieovereenkomsten; gewijzigde omstandigheden na vaststelling exploitatiebijdragen; calculatierisico’s; planschadevergoedingen.

De overige risico’s kunnen bepaald worden op € 300.000,-. Benodigd weerstandsvermogen Grondbedrijf A + B is € 1.200.000,-. Wijze van berekening Bij grondexploitaties die in exploitatie zijn genomen (IEGG) wordt de geactualiseerde grondexploitatieberekening als basis genomen voor de risicoberekening. In deze exploitatieberekening wordt een reële schatting gemaakt van de verkoopprijzen en fasering van de verkoop van de gronden. Deze schatting wordt onder andere gemaakt door het uitgiftetempo van de reeds verkochte gronden te beoordelen, de ontwikkelingen van marktomstandigheden te bekijken zoals de doorstroming op de huizenmarkt, hoogte van hypotheekrente, maatregelen van hypotheekverstrekkers enz. Het risico wordt bepaald met behulp van de Risman methode. Hierbij wordt het risico berekend door de formule kans x risico. De optelsom van alle risico’s van alle complexen wordt hierboven onder hoogte van het risicobedrag vermeld. In de volgende MPG zal de systematiek van risicoberekening verder worden geconcretiseerd. De berekeningen zijn om strategische redenen niet openbaar. Beheersing van het risico Om de risico’s te beheersen is het beleid dat de grondexploitatieberekeningen 2 maal per jaar worden herzien. De resultaten van de berekeningen worden opgenomen in het MPG (Meerjaren Prognose Grondexploitatie). Dit verslag wordt u aangeboden bij het vaststellen van de jaarrekening en de najaarsnota. 4. risico’s van de Algemene Uitkering Omschrijving Een belangrijk risico vormt de stabiliteit van onze belangrijkste bron van inkomsten: De Algemene Uitkering uit het gemeentefonds. Deze uitkering betreft bijna 40% dekking van alle baten van de gemeente. Zaken als: 



 

Begroting 2014

Korting van € 550 miljoen door het rijk op het provincie- en gemeentefonds in verband met het niet doorgaan van de afschaffing van het BTWcompensatiefonds; Uitname uit het gemeentefonds oplopend tot € 975 miljoen voor lagere apparaatskosten in verband met opschaling tot 100-150 gemeenten in het jaar 2025; Afroming van € 256 miljoen van het fonds in verband met de veronderstelde lagere uitgaven van gemeenten voor onderwijshuisvesting; De op stapel staande herijking van de clusters in het fonds (want de verdeling in de clusters van veel gemeenten sluit niet meer aan op de uitgaven),

128



De doorwerking van BAG mutaties (basis administratie van adressen en gebouwen) in de maatstaven;  Discussie of de overige eigen middelen (OEM) een rol gaan spelen in de verdeling van het fonds;  Wisselende uitkeringsfactoren;  Ontwikkelingen in accressen, afhankelijk van de uitgaven van het Rijk;  Aanpassingen van maatstaven en bijbehorende tarieven;  Enz., Geven veel risico’s voor het maken van een juiste raming. Hoogte van het risicobedrag Wij schatten het risico voor het maken van een juiste raming op € 390.000,-. Wijze van berekening Van veel van de bovengenoemde risico’s is het niet mogelijk een reële schatting te maken. Het risicobedrag is daarom berekend door het risico te schatten op 3% van de Algemene Uitkering van afgerond € 13.000.000,-. Het percentage van 3 is een langjarig gemiddelde van het accres. Accres is de jaarlijkse toevoeging aan het fonds dat in de pas loopt met de ontwikkelingen in de rijksbegroting. Beheersing van het risico Een individuele gemeente kan nauwelijks invloed uitoefenen op de hoogte van de uitkering. Vrijwel maandelijks ontvangt de gemeente specificaties waarin wijzigingen in maatstaven en tarieven worden vermeld. Deze ontwikkelingen worden nauwlettend in de gaten gehouden. Waar nodig zal een verklaring voor verschillen gezocht worden en anders actie ondernomen worden. Verder worden er jaarlijks minimaal 2 circulaires uitgegeven waarin de nieuwste gegevens en ontwikkelingen vermeld staan. Op basis van deze circulaires kunnen gemeenten een nieuwe berekening maken van de Algemene Uitkering. Voor deze berekening wordt gebruik gemaakt van het programma Pauw van Haute Equipe. Via nieuwsbrieven geeft deze organisatie ook tips en belangrijke aandachtspunten mee voor de berekeningen. Naar aanleiding van deze nieuwe berekeningen wordt de begroting overeenkomstig aangepast. 5. risico’s loon en prijspeil in de begroting Omschrijving De begroting 2014 is gebaseerd op het loon- en prijspeil van het jaar 2013. Er wordt rekening gehouden met 2% loonkostenstijging en 1,75% voor prijsstijgingen. De indexeringen zijn gebaseerd op de meicirculaire van 2013 met uitzondering van de reguliere prijsstijgingen. Hoogte van het risicobedrag Het risicobedrag voor de loonkosten is € 86.000,- en voor prijsstijgingen is dit € 101.000,-. Wijze van berekening De berekening van het risicobedrag voor de loonkosten is gemaakt door 1% van de loonsom van € 8.600.000,- te nemen (incl. inhuur derden).

Begroting 2014

129

De berekening voor die van de prijsstijgingen is gemaakt door 1% te nemen van de uitgaven aan derden, exclusief subsidies. Voor 2014 is dit een geraamd bedrag van € 10.074.000,-. Beheersing van het risico Op de hoogte van loonkosten en prijsstijgingen (=inflatie) heeft de gemeente geen invloed. De begroting wordt gebaseerd op de indexcijfers die het rijk afgeeft in de meicirculaire van de Algemene Uitkering. Bij het opstellen van de voorjaars- en najaarsnota wordt de vinger aan de pols gehouden met betrekking tot deze ontwikkelingen en zo nodig de begroting aangepast. 6. risico van het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand (WWB) Omschrijving Het inkomensdeel van de WWB is een post die moeilijk is te ramen. Dit komt omdat het een open eind financiering betreft; wettelijk is bepaald dat alle bijstandsaanvragen in een jaar moeten worden gehonoreerd. Er kan dus geen invloed worden uitgeoefend op de hoogte van deze kosten. Het budget wordt bepaald door de T-2 systematiek. In de T-2 systematiek wordt de uitkering in het begrotingsjaar berekend met bijstandsuitgaven en aantal huishoudens van 2 jaar geleden, vermenigvuldigd met de omvang van het landelijk budget. Het budget loopt dus 2 jaar achter op de werkelijke uitgaven. Het risico is dat met dit budget niet voldoende middelen beschikbaar zijn om de kosten van het desbetreffende begrotingsjaar te dekken. Hoogte van het risicobedrag Het risico bedrag wordt vastgesteld op € 125.000,-. wijze van berekening In het jaar 2012 en 2013 zijn voor de voorjaars- en najaarsnota de reeds gemaakte uitgaven over de eerste vier en acht maanden geëxtrapoleerd voor het hele jaar. In het jaar 2012 leek het niet nodig om bij te ramen via de voorjaars- en najaarsnota, maar uiteindelijk bleek bij de jaarrekening dat er toch een nadelig resultaat was ontstaan van € 85.000,-. In de najaarsnota van 2013 blijkt na extrapolatie dat het budget met € 166.000,moet worden bijgesteld. Wij stellen het risicobedrag vast op het gemiddelde van deze 2 bedragen van de laatste 2 kalenderjaren, zijnde € 125.000,-. Beheersing van het risico Het beheersen van het aantal uitkeringsgerechtigden is nagenoeg niet mogelijk. Om het risico te verkleinen is het belangrijk juist te ramen. Daarom wordt bij de voorjaars- en najaarsnota de vinger aan de pols gehouden en op basis van de beschikbare informatie een extrapolatie gemaakt van de uitgaven en zo nodig het budget aangepast. 7. risico’s leges bouwvergunningen (onderdeel van de WABO) Omschrijving De ontvangsten van leges bouwvergunningen (onderdeel van de WABO) hebben een grillig Begroting 2014

130

verloop. Over de jaren 2009 t/m 2011 is een hogere opbrengst gerealiseerd dan geraamd, maar in de najaarsnota 2012 is besloten om € 220.000,- van het budget af te ramen. Desondanks lagen de inkomsten in 2012 toch nog € 54.000,- hieronder. In de najaarsnota 2013 wordt de verwachting uitgesproken dat o.a. door de bouw van de MFA Heerde Oost de raming van 2013 nog net gehaald wordt. Het is moeilijk te voorspellen hoeveel bouwaanvragen er in een jaar binnen komen. Dit is erg afhankelijk van de woningbouw, het aantal verbouwingen en overige bouwprojecten. Vanaf 2016 is de geraamde opbrengst verlaagd met structureel € 250.000,-. Tegelijkertijd is een korting met € 100.000,- op de formatie doorgevoerd. In 2014 en 2015 worden nog een aantal grote bouwprojecten gestart, waardoor in die jaren opbrengsten tot het geraamde bedrag haalbaar blijven. De raming voor die jaren is per saldo met € 50.000,- verlaagd. Hoogte van het risicobedrag Wij stellen het risicobedrag voor de komende jaren vast op € 121.000,-. Wijze van berekening In de begroting 2014 is een bedrag geraamd van € 485.000,-. Het risicobedrag is berekend door 25% van deze € 485.000,- als risico te zien. Dit percentage is natuurlijk moeilijk te onderbouwen, maar op deze manier wordt er in de reservepositie van de gemeente wel rekening gehouden met tegenvallers voor deze post. Beheersing van het risico Om het risico te verkleinen is het belangrijk juist te ramen. Daarom wordt bij de voorjaars- en najaarsnota de vinger aan de pols gehouden en op basis van de beschikbare informatie een extrapolatie gemaakt van de inkomsten en zo nodig het budget aangepast. 8. risico’s van de WMO, dure woningaanpassingen Omschrijving De uitgaven van de WMO, met name de dure woningaanpassingen zijn niet te voorspellen. Hoogte van het risicobedrag Het risicobedrag wordt vastgesteld op € 100.000,-. Wijze van berekening Het risico wordt geschat op 2 dure woningaanpassingen van € 50.000,-. Beheersing van het risico Dit risico is niet te beheersen. Vanuit het begrip compensatiebeginsel uit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is de gemeente verplicht uitvoering te geven aan deze woningaanpassingen. 9. risico’s rentekosten in de begroting Omschrijving In de paragraaf Financiering staat een beschrijving van de financieringsfunctie.

Begroting 2014

131

Bij liquiditeitstekorten dient een keuze gemaakt te worden om kort of lang geld aan te trekken. Door renteontwikkelingen brengt het lenen van financieringsmiddelen risico’s met zich mee. Voor het jaar 2014 is het financieringstekort geraamd op € 9,6 miljoen. Om dit tekort af te dekken wordt rekening gehouden met een rentelast van 4%. Hoogte van het risicobedrag het risicobedrag is berekend op € 48.000,-. Wijze van berekening De financieringsbehoefte was een bedrag van € 9,6 miljoen. Een half procent risico van dit bedrag is € 48.000,-. beheersing van het risico Alle gemeenten hebben te maken met de Wet financiering decentrale overheden (Fido). Verder is het gemeentelijk beleid opgenomen in het Treasurystatuut. De wet Fido en dit statuut kadert de financierings- en beleggingsactiviteiten. Hierdoor worden de risico’s zo laag mogelijk gehouden. Om de risico’s verder nog te beheersen wordt frequent een liquiditeitsprognose opgesteld. Deze prognose geeft per maand een inschatting van de cashflow en is een belangrijk hulpmiddel voor het eventueel aantrekken en uitzetten van gelden en de hoogte ervan. Verder zijn wij gehouden aan een kasgeldlimiet. Het is niet toegestaan om voor langere tijd (> 3 achtereenvolgende kwartalen) meer dan dit bedrag “rood” te staan of dit tekort af te dekken met een kortlopende lening (< 1 jaar). Dit tekort moet dan worden afgedekt met een langlopende lening. De provincie houdt hier toezicht op. 10. risico’s gewaarborgde geldleningen Omschrijving Er zijn diverse garanties verleend. 1. Per 1 januari 2013 heeft de gemeente een garantieverplichting met een achtervangfunctie van € 106,0 miljoen, hoofdzakelijk aan Woonstichting Triada Wonen. De woningbouwcorporaties die aan het WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) deelnemen moeten zelf voldoende kredietwaardig zijn om hun verplichtingen na te komen. De eisen die aan corporaties gesteld worden door het WSW zijn streng. Gemeenten hebben hierbij een achtervangfunctie. Het risico dat de gemeente in dit kader een renteloze lening moet verstrekken is gering. Tot nu toe is dit in Nederland nog niet voorgekomen. Ook de ontwikkeling met gekochte derivaten door Vestia leidt nog niet tot een aanspraak op het WSW. Dit was aanleiding voor de VNG om onderzoek te laten doen naar de risico’s die gemeenten lopen met de achtervangfunctie. De conclusie van dit onderzoek was dat de kans dat gemeenten vanwege hun achtervangfunctie renteloze leningen moet verstrekken onder de huidige omstandigheden heel klein is. 2. De gemeente staat eind 2012 garant voor € 3,6 miljoen aan gewaarborgde geldleningen, waarvan het merendeel aan woningstichtingen. Het risico dat we hierop aangesproken worden is gering. Tot nu toe is de gemeente hier nog nooit op aangesproken. Hoogte van het risicobedrag Zoals aangegeven, dit is niet in te schatten. Uitgegaan wordt van nihil.

Begroting 2014

132

Wijze van berekening Niet van toepassing. Beheersing van het risico Het risico op reeds afgesloten leningen is zeer gering. Door de jaarlijkse aflossingen op de leningen daalt het schuldrestant. Voor een overzicht wordt hier een tabel met alle risico’s gepresenteerd:

Naast deze risico’s wordt nog het volgende niet financieel in te schatten risico genoemd: De inning van de eigen bijdrage van de WMO voorzieningen. Opgemerkt wordt dat het CAK afhankelijk is van zorgaanbieders voor wat betreft aanlevering van juiste gegevens, het CAK eventueel zelf onjuiste berekeningen maakt van eigen bijdragen en dat het CAK een onjuiste afdracht doet aan de gemeente. De werkzaamheden van het CAK worden overigens wel afgedekt met een accountantsverklaring. In totaal becijferen we het structurele risico op € 3.486.000,- en het incidentele risico op € 2.500.000,-. De risico’s en de weerstandscapaciteit Hieronder wordt in een tabel aangegeven hoe de risico’s in verhouding staan ten opzichte van de weerstandscapaciteit. De conclusie is dat de weerstandscapaciteit zowel structureel als incidenteel niet afdoende is.

Begroting 2014

133

Structurele weerstandcapaciteit: De in deze paragraaf berekende structurele risico’s (dus zonder die van de grondexploitatie) zijn € 3.486.000,-. Een groot deel hiervan (€ 2.515.000,-) wordt bepaald door de voorgenomen overheveling van de drie decentralisaties. Afgezet tegen de € 2,5 miljoen ruimte die we nog hebben ten opzichte van de duurste gemeente kan de conclusie getrokken worden dat wij die ruimte niet meer hebben. Maar, het ramen van deze risico’s moet wel in het juiste perspectief worden gezien. Het is nog geen uitgaaf en de concrete invulling van de drie decentralisaties moet nog plaatsvinden. Dit geeft aan dat wij voor grote uitdagingen staan. Incidentele weerstandscapaciteit: De in deze paragraaf berekende incidentele risico’s van € 2.500.000,- bestaan uit bedrijvenpark Hattemerbroek en die van de eigen gemeentelijke grondexploitatie. Deze risico’s moeten in eerste instantie afgedekt worden met de niet Risico's

Weerstandscapaciteit Structureel

Structureel normale exploitatie

3.486.000

2.500.000

ruimte in lokale heffingen (OZB)

Incidenteel Incidenteel normale exploitatie grondexploitatie grondexploitatie garantstelling H2O

691.000 509.000 1.300.000

691.000

niet geblokkeerde reserve Grondbedrijf

4.342.000 geblokkeerde Algemene Reserve 5.486.000 geblokkeerde bestemmingsreserves

totaal incidenteel

2.500.000

10.519.000

geblokkeerde reserve Grondbedrijf van € 691.000,-. Dit is de stand na afboeking van de afwaarderingen vanuit de jaarrekening 2012, de geraamde afwaardering 2013 van een deel van bedrijventerrein Hattemerbroek en de nog niet gedekte verplichtingen voor het regiocontract. Zoals het overzicht laat zien is dit niet voldoende. Dit betekent dat als deze risico’s zich daadwerkelijk gaan voordoen voor een bedrag van € 1.809.000,- afdekking moet plaats vinden uit de geblokkeerde Algemene Reserve. Bij elke aanwending van € 1 miljoen zal dit een rentenadeel in de begroting opleveren van € 40.000,-. Hiervoor zullen dan aanvullende maatregelen getroffen moeten worden.

Begroting 2014

134

C. Onderhoud kapitaalgoederen Beschrijving paragraaf Deze paragraaf omvat in hoofdlijnen de inhoud van de onderhoud– en beheerplannen op het gebied van de gemeentelijke kapitaalgoederen. Het begrip kapitaalgoederen wordt in brede zin opgevat. Het gaat zowel om de gemeentelijke wegen, riolering en gebouwen, als om het groen en het water. Het grootste deel van de werkzaamheden aan kapitaalgoederen vloeit voort uit de verantwoordelijkheden van de gemeente als eigenaar en beheerder van de publieke ruimte en van een aantal eigendommen. Uitgangspunten De gemeente Heerde heeft een groot gebied aan openbare ruimte in beheer. Daarin vinden veel activiteiten plaats zoals wonen, werken en recreëren. Om dit mogelijk te maken zijn veel kapitaalgoederen nodig: wegen, riolering, bruggen, openbare verlichting, watergangen, groen, speelplekken, bos en gebouwen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau, het “beeld” van de gemeente en uiteraard voor de (jaarlijkse) lasten. Beheerplannen Voor de instandhouding van kapitaalgoederen wordt in Heerde gewerkt met beheerplannen. De provincie stelt als eis dat er in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen het beleidskader omtrent het onderhoud van kapitaalgoederen wordt gegeven. Voor de verschillende kapitaalgoederen is er dan ook een beheerplan aanwezig. In dit beheerplan wordt het meerjarig onderhoudsprogramma en de daarbij behorende financiële middelen vastgelegd. In het beheerplan wordt ook het gewenste kwaliteitsniveau van de voorziening vastgelegd. Riolering In de gemeente Heerde ligt ongeveer 196 kilometer hoofdriolering. Hiervan bestaat ca. 93 kilometer uit drukriolering of persleiding. De overige leidingen zijn vrijvervalleidingen, waarvan het merendeel een gemengd rioolstelsel is. Op 7 september 2009 heeft de gemeenteraad het Gemeentelijk Rioleringsplan 2009 t/m 2013 vastgesteld. Het gaat hier om een verbreed GRP waarin naast riolering ook aandacht wordt geschonken aan oppervlaktewater en grondwater. Per 1-12009 bedroeg het rioolrecht € 135,84. De gemeenteraad heeft op 7 september 2009 besloten het rioolrecht per 1-1-2010 vast te stellen op € 145,80 en deze te benoemen als rioolheffing. Over de jaren 2011 t/m 2017 zal de rioolheffing met € 10,00 per jaar (excl. inflatiepercentage) worden verhoogd. In 2012 bedroeg het tarief € 172,20. Tot nu toe werden eventuele fluctuaties tussen de inkomsten en uitgaven opgevangen binnen een tariefsegalisatiereserve. Per 1-1-2010 is deze reserve omgezet in een voorziening. In 2014 dient het GRP te worden geactualiseerd en vastgesteld voor opnieuw een periode van 5 jaar (2014 tot en met 2018).

Begroting 2014

135

Wegen Voor het wegenbeheer is een beheerplan opgesteld voor de periode 2009- 2013. Het beheerplan geeft aan dat er circa 220 kilometer weg (exclusief onverharde weg) bij de gemeente Heerde in beheer is. Het oppervlakte van deze verharding is 1.347.000 m2. In het beheerplan wegen 2009-2018 is aangegeven wat de financiële behoefte is voor het totale onderhoud van de verhardingen. Dit beheerplan moet nog ter besluitvorming worden voorgelegd. Op basis van dit geactualiseerde plan kan opnieuw bekeken worden hoeveel geld er nodig is om de wegen voor nu en in de toekomst goed te kunnen onderhouden. Kunstwerken De gemeente heeft 38 bruggen, 4 viaducten en 119 duikers met toebehoren in beheer. Het beheerplan is in 2012 geactualiseerd voor een periode van opnieuw 5 jaar. De financiële gevolgen voor de instandhouding van deze kunstwerken zijn in beeld. Voor het beheer is een reserve (middelen) gemaakt. De reserve bestaat voornamelijk uit de ontvangen gelden van de overdracht van 8 bruggen over het Apeldoorns Kanaal in 2001 van Rijkswaterstaat. De jaarlijkse storting van ruim € 7.000,- in de reserve is te beperkt. De huidige reserve voor kunstwerken is tot medio 2015 toereikend. Daarna dient de storting te worden verhoogd. Watergangen De gemeente beheert ongeveer 105 km watergangen met toebehoren als (kleine) duikers en beschoeiingen. Het beheer van de watergangen wordt zodanig uitgevoerd dat dit een goede waterafvoer bevordert. Voor de watergangen is geen beheerplan aanwezig. Openbare verlichting In de gemeente Heerde zijn ongeveer 3.300 lichtpunten aanwezig. Het huidige beheer is gericht op een tijdige vervanging van lichtmasten en armaturen, waarbij het verlichtingsniveau wordt verbeterd en zo mogelijk het energieverbruik verminderd. In de raadsvergadering van 5 februari 2007 is een beleids- en beheerplan voor de openbare verlichting vastgesteld. In 2014 wordt het beleidsplan geactualiseerd. Openbaar groen In de gemeente Heerde is circa 41 hectare beplanting in onderhoud alsmede circa 12.500 bomen. Het te maaien gebied binnen de bebouwde kommen beslaat ongeveer 30 hectare. Voor het openbare groen is een groenbeleidsplan vastgesteld. Bij de bepaling van de kwaliteit is het uitgangspunt dat over de gehele gemeente in de bebouwde kommen een gelijk beeld van onderhoud moet zijn. Extra accenten worden gelegd op entrees en centra van dorpen. Een groot deel van het onderhoud is uitbesteed aan de Felua groep. De capaciteit van eigen personeel is gebaseerd op winterbezetting. Hierdoor wordt in de zomerperiode extra menskracht ingehuurd. Naast deze groenelementen zijn ook 32 speelplekken en 4 speeltuinen in onderhoud met een gezamenlijk aantal van 230 toestellen. Voor het vaststellen van het beheerplan voor de speelplekken is tot op heden nog geen besluit genomen. Voor de speeltuinen worden controles uitgevoerd en is de gemeente eindverantwoordelijk voor de onderhoudsstaat.

Begroting 2014

136

Bos De gemeente Heerde is beheerder van circa 383 ha bos en 147,5 ha overige natuurgebieden. Deze hebben zowel een functie voor de natuur, de recreatie als de houtproductie. Voor de exploitatie is de houtproductie belangrijk. Het bestaande bosbeheerplan is van 2007. Gebouwen De gemeente is eigenaar van ruim 40 gebouwen (multifunctionele gebouwen, woonhuizen, gemeentehuis, sporthal, gymzalen, sportzaal, brandweerkazernes, diverse scholen en gebouwen op diverse begraafplaatsen). Er is een beheerplan 2010-2019 opgesteld. Op basis van het beheerplan wordt uitvoering gegeven aan de te verrichten onderhoudswerkzaamheden. Het onderhoud gebeurt planmatig, doelmatig en efficiënt. Voorkomen wordt dat er (duur) achterstallig onderhoud moet worden uitgevoerd. Jaarlijks worden de gemeentelijke gebouwen geïnspecteerd en volgt er onderhoudsrapportage. Waar nodig worden vanwege het wettelijk kader gebouwen aangepast aan Arbo-eisen, brandveiligheid en gebruiksvergunningen.

Begroting 2014

137

Begroting 2014

138

D. Financiering Beschrijving paragraaf Deze paragraaf bevat een beschrijving van de financieringsfunctie. De taak van deze functie is om te zorgen voor voldoende liquide middelen om de uitvoering van de programma's mogelijk te maken. Tevens voorziet deze functie in het uitzetten van “overtollige” geldmiddelen die niet direct nodig zijn. De treasurer binnen de gemeente voert deze werkzaamheden uit. In artikel 10 lid 2 van de “Financiële verordening gemeente Heerde”, staat dat het college bij het uitvoeren van deze financieringsfunctie de richtlijnen in acht neemt, zoals opgenomen in het door de raad op 29 oktober 2007 vastgestelde Treasurystatuut. Volgens artikel 4 van dit Treasurystatuut dient het college in deze paragraaf verslag te doen van: • Alle ontwikkelingen die voor het afgelopen jaar van belang zijn geweest m.b.t. de liquiditeitspositie en het aantrekken en uitzetten van gelden (hierover wordt melding gemaakt bij de rekening); • Een overzicht van het verloop van de kasgeldlimiet (ook deze wordt bij de rekening gemaakt); • Een overzicht van de renterisiconorm voor de komende jaren; • Een uiteenzetting van de liquiditeitsplanning en de financieringsbehoefte; • De gemaakte rentekosten en ontvangen renteopbrengsten (bij de begroting wordt hiervan een raming opgenomen); • De rentevisie. Beleidskader Kaderstellend voor deze paragraaf en voor de treasuryfunctie is de wet fido. Het gemeentelijk beleid is opgenomen in het Treasurystatuut. In artikel 3 van dit Treasurystatuut zijn de volgende doelstellingen omschreven:  Het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities;  Het beschermen van gemeentelijke vermogens- en (rente-)resultaten tegen ongewenste financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s;  Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities;  Het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet fido respectievelijk de limieten en richtlijnen van het Treasurystatuut. Nieuw Schatkistbankieren Schatkistbankieren houdt in dat gemeenten verplicht worden om de overtollige middelen onder te brengen bij de Nederlandse Staat. Het betalingsverkeer blijft via de eigen bank lopen alleen wordt een negatief of positief banksaldo dagelijks aangezuiverd vanaf de rekening-courant die bij het ministerie van Financiën moet worden aangehouden. Het wetsvoorstel waarin e.e.a. wordt geregeld is op 4 juli 2013 door de Tweede Kamer aangenomen en is inmiddels doorgestuurd naar de Eerste Kamer. Via een Begroting 2014

139

brief worden de decentrale overheden geïnformeerd over de startdatum van het schatkistbankieren. Deze brief wordt uiterlijk 31 oktober 2013 verzonden. Een belangrijk kritiekpunt op het schatkistbankieren is dat er een lagere rentevergoeding wordt betaald dan ‘normaal’ wordt ontvangen van de commerciële banken. Voor de gemeente Heerde is dit minder van belang omdat er geen sprake is van overtollige middelen. Overigens wordt er een drempelbedrag gesteld van 0,75% van het begrotingstotaal wat buiten de schatkist mag worden gehouden. Voor de gemeente Heerde is dit een bedrag van ongeveer € 250.000,-. Wet HOF (Houdbare Overheids Financiën) Er is een wet in voorbereiding die ervoor moet zorgen dat het Nederlandse begrotingstekort beperkt wordt tot 3%. Om dit te bewerkstellingen moeten zowel het rijk als de lokale overheden aan strengere begrotingsregels voldoen. Bij overtreding volgt een sanctie. Voor gemeenten kan dit inhouden dat er maar zeer beperkt, een vastgesteld percentage van het begrotingstotaal, mag worden geïnvesteerd. Hiermee wordt de bewegingsvrijheid van de gemeente sterk ingeperkt. Er is nog geen duidelijkheid over het invoeringstijdstip van deze wet.

Kasgeldlimiet De rente onzekerheid voor de korte termijn wordt uitgedrukt in de kasgeldlimiet. Voor de begroting 2014 is deze kasgeldlimiet vastgesteld op € 2.720.000,- (8,5% van het begrotingstotaal). Deze limiet houdt in dat het niet is toegestaan om voor langere tijd (> 3 achtereenvolgende kwartalen) meer dan dit bedrag “rood” te staan of dit tekort af te dekken met een kortlopende lening (< 1 jaar). Dit tekort moet dan worden afgedekt met een langlopende lening. Ook is het mogelijk om d.m.v. een plan aan te geven hoe op termijn de kasgeldlimiet wordt hersteld. De provincie in haar rol als toezichthouder moet dit plan vervolgens goedkeuren. Renterisiconorm De rente onzekerheid voor de lange termijn wordt uitgedrukt in de renterisiconorm. Het percentage voor de renterisiconorm is vastgesteld op 20% van de totale vaste schulden (leningen > 1 jaar). Dit houdt in dat de aflossing van de lange schuld niet hoger mag zijn dan 20% van de totale vaste schuld. Spreiding van de looptijd van de leningen en/of leningen afsluiten waarbij jaarlijks wordt afgelost zijn mogelijkheden om de kans op overschrijding van de renterisiconorm te verkleinen.

Begroting 2014

140

Renterisico per

2014

1 2 3 4

Renteherzieningen Aflossingen Renterisico (1+2) Renterisiconorm

1.670.000 1.670.000 6.649.000

1.670.000 1.670.000 6.115.000

1.670.000 1.670.000 5.581.000

1.670.000 1.670.000 5.047.000

5a

Ruimte onder de renterisiconorm Overschrijding van de renterisiconorm

4.979.000

4.445.000

3.911.000

3.377.000

33.245.000

30.575.000

27.905.000

25.235.000

20 6.649.000

20 6.115.000

20 5.581.000

20 5.047.000

5b

4a 4b 4

Berekening renterisiconorm Totaal van de langlopende leningen Percentage regeling Renterisiconorm (4a*4b/100)

2015

2016

2017

Liquiditeitsplanning en financieringsbehoefte Om een goed inzicht te verkrijgen in het verloop van de liquide middelen en de risico’s van mogelijke wijzigingen daarin te beheersen, wordt frequent een liquiditeitsprognose opgesteld. Deze prognose geeft per maand een inschatting van de cashflow bij de gemeente Heerde en is een belangrijk hulpmiddel voor het eventueel aantrekken en uitzetten van gelden en de hoogte ervan (financieringsbehoefte). De gemeente Heerde onderhoudt met drie banken een relatie. De BNG (Bank voor Nederlandse Gemeenten) is huisbankier. Daarnaast worden er rekeningen aangehouden bij de Rabobank en de ING-bank. Het gebruik van contante geldmiddelen is beperkt tot de legeskas bij Burgerzaken. Het saldo van de 5 langlopende leningen die de gemeente Heerde heeft afgesloten bedraagt per 1 januari 2014 € 33.245.000,-. Op deze leningen wordt jaarlijks lineair afgelost. Rentevisie, rentekosten en renteopbrengsten Rentevisie kan kortweg worden omschreven als de toekomstverwachting over de renteontwikkeling, zowel op de geld- als kapitaalmarkt. Hoe verder deze periode in de toekomst ligt, hoe moeilijker het is om hiervoor een voorspelling te doen. Eventuele overtollige gelden worden, conform de richtlijnen in het Treasurystatuut, uitgezet bij financiële instellingen met een triple A-rating binnen het EMU gebied. Langdurige uitzettingen komen in de praktijk van de gemeente Heerde de laatste jaren niet voor. Over kortstondig overtollig geld wordt automatisch door de BNG een rentevergoeding betaald. Hiervoor is een overeenkomst met deze bank afgesloten. Gemeenten (en dus ook de gemeente Heerde), verkeren structureel in een situatie van financieringsbehoefte. Dit houdt verband met het voorgeschreven comptabele systeem, waarbij de lasten van investeringsuitgaven worden gespreid Begroting 2014

141

over de jaren waarin de investering wordt afgeschreven. Dit leidt tot de noodzaak om de investeringsuitgaven te financieren (=er geldmiddelen voor ter beschikking te krijgen). Daarnaast is er veelal een financieringsbehoefte aanwezig omdat er een tekort optreedt in de rekening van baten en lasten doordat bijvoorbeeld de lopende inkomsten achterblijven bij de uitgaven. Om in deze financieringsbehoefte te voorzien staat een aantal mogelijkheden ter beschikking. Interne financieringsmiddelen (reserves) en externe financieringsmiddelen (leningen / rekening-courant krediet). Dit alles brengt rentekosten met zich mee. De rentekosten over de interne financieringsmiddelen (het eigen vermogen van de gemeente) worden voor 2014 geraamd op € 664.700,- . De rentekosten over het vreemd vermogen worden geraamd op € 1.066.000,De overige rentekosten om het financieringstekort mee te compenseren zijn begroot op € 383.900,-. Naast rentekosten ontstaan er ook rente- en dividendopbrengsten door het uitlenen c.q. beleggen van gelden. Het totaalbedrag van deze categorie bedraagt per 1-1-2014 € 1.928.300,-. De geraamde dividend- en renteopbrengst is in totaal € 237.800,-.

Begroting 2014

142

E. Bedrijfsvoering Beschrijving paragraaf Deze paragraaf omvat de visie op de gemeentelijke bedrijfsvoering. Ingegaan wordt op de onderdelen Management en organisatie, Middelenbeleid, Informatievoorziening en Huisvesting. Omdat bedrijfsvoering tot de verantwoordelijkheid van het college behoort en veelal opgedragen is aan de ambtelijke organisatie, beperkt deze paragraaf zich tot de hoofdlijnen. Beleidskader De gemeente Heerde probeert om, binnen de mogelijkheden van een kleine gemeente, de meest recente inzichten en werkwijzen op het gebied van planning en control, personeelsbeleid en informatievoorziening te volgen. Bij planning en control gaat dit om onderwerpen als transparantie, governance, risicobeheersing en dynamische meerjarenramingen. In nauw overleg met de accountant is de interne controle op hoog niveau gebracht. Ten aanzien van personeelsbeleid wordt op hoofdlijn het programma “Investors In People” gevolgd. De inzet is gericht op het aantrekken van jong talent en inzet op opleiden, binden en boeien van mensen. In 2014 zal veel aandacht uitgaan naar de invoering van Het Nieuwe Werken, een manier van werken die aansluit bij het kantoorconcept dat in het nieuwe gemeentekantoor aan de Eperweg 5 ingevoerd zal worden. Informatiebeleid staat vooral in het licht van vergaande digitalisering. In het kader van het NUP (Nationaal UitvoeringsProgramma) wordt gewerkt aan de verbetering van de website en het steeds meer mogelijk maken van elektronische dienstverlening. De invoering van een wettelijk stelsel van basisregistraties, waardoor gegevens nog maar één keer opgevraagd en meervoudig gebruikt worden, is afgerond. We gaan verder met het samenbrengen van niet-wettelijke registraties. Dit gaat om tientallen verschillende klanten- en leveranciersbestanden, adreslijsten, etc. De werkprocessen worden steeds meer ondersteund met een gedigitaliseerde workflow. De digitale handtekening is ingevoerd en in 2013 is de laatste hand gelegd aan een volledig papierloze workflow. Ook dit ondersteunt het kantoorconcept. Het gaat bij de nieuwe huisvesting om een integrale benadering van ‘Bits, Bricks en Behaviour’. De raad die na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 aantreedt, zal gefaciliteerd worden om digitaal te vergaderen. Management en organisatie De gemeente Heerde kent sinds 1 januari 2011 een organisatiestructuur bestaande uit drie afdelingen: Publiek, Leefomgeving en Bedrijfsvoering. De algehele leiding is in handen van de gemeentesecretaris/Algemeen Directeur. De taken die gericht zijn op individuele burgers zoals vergunningverlening, burgerzaken, belastingen, bijstand en WMO zijn gebundeld in één afdeling. Hiermee wordt de eerste overheid/Klantcontactcentrum (KCC) gedachte verder vormgegeven. De taken die gericht zijn op (delen van) de gehele gemeenschap; de zogenaamde collectieve klant, behoren tot het domein van de afdeling Leefomgeving. Hiermee wordt de integraliteit van ontwikkeling, realisatie en beheer gewaarborgd. De afdelingshoofden van de gemeente Heerde zijn integraal verantwoordelijk voor hun afdeling en geven onder leiding van de algemeen Begroting 2014

143

directeur vorm aan de ontwikkeling van de organisatie. Het management heeft een belangrijke voorbeeldfunctie in de ontwikkeling van de bedrijfscultuur. Het management van de gemeente Heerde staat voor een stijl van leidinggeven waarin ruimte wordt gegeven voor ambities en persoonlijke ontwikkeling van medewerkers. De inzet van de gemeentelijke medewerkers is de cruciale factor in het bereiken van de gewenste effectiviteit en doelmatigheid. Het college is als werkgever verantwoordelijk voor een personeelsbeleid dat deze inzet zowel in kwalitatieve als kwantitatieve zin mogelijk maakt. Ook een belangrijk punt is de integriteit van de medewerkers. Via interne regelgeving is hiervoor voortdurend aandacht in de organisatie. Daarnaast leggen nieuwe personeelsleden de eed of de gelofte af. Jaarlijks wordt in de rekening verantwoording afgelegd over het gevoerde integriteitsbeleid. Middelenbeleid Het middelenbeleid staat in het teken van doelmatigheid: met zo weinig mogelijk inzet aan personeel en kapitaal zo veel mogelijk resultaat bereiken. Een tweede kenmerk van het middelenbeleid is het streven naar transparantie. Het middelenbeleid gaat uit van een helder systeem van sturen, beheersen, toezicht en verantwoorden. Dit systeem wordt wel een governancesysteem genoemd of samengevat onder de noemer planning en control (sturing en verantwoording). De sturing begint bij het coalitieprogramma en jaarlijks bij de perspectiefnota die wordt uitgewerkt in de programmabegroting. Verbetering van sturing is dan ook synoniem aan het verhelderen van doelen en het concretiseren van de na te streven effecten. Voor de beheersing, de uitvoering is het college verantwoordelijk. Hiervoor staan haar diverse controle instrumenten ter beschikking. Een voorbeeld is de budgetbewaking. Hiertoe is de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie gelegd in de vorm van budgethouderschap. De regeling budgethouders regelt de taken en bevoegdheden van de budgethouder en verplicht deze tot het afleggen van verantwoording. Verantwoording krijgt vorm door middel van periodieke rapportages. De raad wordt – naast de jaarstukken- door middel van twee bestuursrapportages (in het voorjaar en het najaar) geïnformeerd over de uitvoering van de begroting, zowel inhoudelijk als budgettair. Hierbij wordt gewerkt met een korte rapportage: de “bestuurlijke TOP 10”. Verder toezicht is opgedragen aan de accountant. Ook is bij raadsbesluit van 30 januari 2006 een lokale rekenkamer(functie) in het leven geroepen. In 2014 zullen we deze cyclus herzien, zodat een betere en vroegtijdiger bijsturing mogelijk wordt. Het middelenbeleid wordt vanuit financieel perspectief beschreven in de paragrafen weerstandsvermogen (risicomanagement) en financiering (treasury). Informatievoorziening In het collegeprogramma is in het programma bestuur het volgende terug te vinden: “Dienstverlening: De gemeente heeft de afgelopen twee jaar een verbeterslag gemaakt als het gaat om de publieke dienstverlening. Ontwikkelingen op het gebied van informatie en communicatietechnologie, zoals het Klant Contact Centrum en Elektronische gemeenten moeten optimaal in de processen van de gemeente worden ingebed. De burgers moeten zoveel mogelijk van de elektronische weg tussen gemeenten en inwoners gebruik kunnen maken. Minder regels, meer service.”

Begroting 2014

144

Om dit mogelijk te maken moet ingezet worden op het organisatiebreed efficiënt en effectief omgaan met de enorme hoeveelheid informatie die door de gehele organisatie wordt gebruikt en door verschillende organisatie-eenheden wordt bewerkt en beheerd. De inzet is steeds gericht op optimale dienstverlening aan de burger. Daarnaast moet zoveel mogelijk –liefst gepersonaliseerde- informatie via het internet beschikbaar gesteld worden. Veel diensten of producten kunnen via de website, via e-formulieren worden aangevraagd en vaak ook al afgedaan worden. We gaan door met de verbetering en uitbouw van de website zodat steeds meer zaken door de burger digitaal kunnen worden aangevraagd. Er komen meer formulieren en meer mogelijkheden om online af te handelen. Een belangrijke doelstelling is om informatie eenmalig en eenduidig te verwerken en te beheren. Hiertoe wordt landelijk een stelsel van basisregistraties ingevoerd. Voor elke basisregistratie is een bronhouder aangewezen. Ook de gemeente is bronhouder van enkele basisregistraties. In de BAG, de Basisregistratie Adressen en Gebouwen, beheert de gemeente de gegevens van de gebouwen én de adressen binnen de gemeentegrens. Om de kwaliteit van deze registratie op een hoger niveau te krijgen moeten bepaalde activiteiten slim gecombineerd worden. Vanuit het adressenonderzoek te behoeve van de GBA, de Gemeentelijke basisadministratie, kunnen er BAG-zaken meegenomen worden in de inventarisatieronde. Ook bij het waarderen van panden ten behoeve van de WOZ, de Wet Onroerende Zaken, kunnen gegevens ingewonnen worden ten behoeve van de BAG. Een apart aspect is het opsporen van vergunningvrije bouwwerken. Hiervoor is afstemming met het team Vergunning en Handhaving nodig. Deze drie projecten worden in 2014 opgepakt ten behoeve van de BAG. NIEUW: De BGT, de basisregistratie Grootschalige Topografie, is een vlakgerichte kaart van het grondgebied van Nederland. De gemeente is verantwoordelijk voor het grondgebied binnen haar gemeentegrens dat niet van de overige bronbeheerders is. Kortom er is afstemming nodig. Ook kunnen de gegevens van de beheerpakketten van de openbare ruimte (bijvoorbeeld groen en wegen) deels meegenomen worden in de BGT. In 2014 worden niet alleen de kaders voor deze data-integratie gesteld maar wordt er ook een begin gemaakt met de data-conversie naar de BGT-objecten. Hiertoe is voor de gemeente Heerde een projectbudget nodig van respectievelijk € 60.000,- en € 50.000,voor de invoering in de jaren 2014 en 2015. Daarna gaan we uit van een gezamenlijk beheer met Hattem en Oldebroek, waarvoor in totaal 1 fte nodig is. Voor Heerde betekent dit dat 1/3 bekostigd wordt. Een bedrag van € 20.000,wordt hiertoe geraamd. Voor de WKPB, de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen, wordt er een aanpassing uitgevoerd. Tot nu toe worden de kadastrale percelen opgenomen waarop de beperking van toepassing is, in 2014 wordt ook de geometrie van de beperking opgenomen zodat het gebied waar de beperking van toepassing is ook grafisch weergegeven kan worden. De Archiefwet staat voor documenten substitutie (plaatsvervanging) toe. Het origineel wordt dan meteen vernietigd en alleen de digitale versie wordt behouden en gearchiveerd. Hiervoor moet worden voldaan aan een aantal regels. Inmiddels is deze werkwijze vergaand doorgevoerd zodat het papieren archief beperkt blijft tot documenten die onbeperkt bewaard moeten blijven. Ook de facturenstroom is gedigitaliseerd. Kort samengevat: Heerde heeft intern geen papieren poststroom meer en geen papieren archief.

Begroting 2014

145

NIEUW: Dit alles stelt steeds hogere eisen aan de ICT van gemeenten. Na een lang voorbereidingstraject met veel hobbels op de weg, ligt er nu een plan voor waarin de upgrade van de ICT gestalte krijgt. Tegelijkertijd word de organisatie van de gezamenlijke iDienst volwassen. Een voorstel waarin dit inhoudelijk en financieel wordt toegelicht is separaat aan u voorgelegd. Een laatste opmerking hierbij is dat de upgrade van de ICT randvoorwaardelijk is voor de invoering van een kantoorconcept dat uitgaat van minder vierkante meters. De verhuizing naar de Eperweg 5 kan dan ook pas plaatsvinden, nadat de nodige informatietechnische investeringen zijn gedaan.

Huisvesting Medio 2014 verhuist de ambtelijke organisatie naar een nieuw kantoor aan de Eperweg. Dit pand voldoet aan alle eisen die vanuit arbo aan een kantoorpand gesteld mogen worden. Hier zal volgens een modern kantoorconcept gewerkt gaan worden op basis van 0,7 werkplek per medewerker. Dit impliceert de invoering van flexwerken en telewerken, clean desk en het uitnutten van de inmiddels ingevoerde digitale workflow, kortom Het Nieuwe Werken.

Begroting 2014

146

F. Verbonden partijen Beschrijving paragraaf Een verbonden partij is een privaat- dan wel publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Bestuurlijk belang betekent dat de gemeente een zetel in het bestuur heeft van een rechtspersoon of stemrecht heeft. Onder financieel belang wordt verstaan dat de gemeente de ter beschikking gestelde middelen kwijtraakt ingeval van faillissement van de verbonden partij en /of als de financiële problemen bij de verbonden partijen verhaald kunnen worden op de gemeente. In deze paragraaf treft u een overzicht aan van de verbonden partijen en de verwachte financiële en organisatorische ontwikkeling van die verbonden partijen. Het verstrekken van subsidies aan instellingen valt niet onder het hier bedoelde begrip verbonden partijen, omdat geen sprake is van een bestuurlijke participatie en bij faillissement geen sprake is van juridische aansprakelijkheid. Het gemeentebestuur (raad en college) van twee of meer gemeenten kunnen afzonderlijk of tezamen een gemeenschappelijke regeling treffen van een of meer belangen van die gemeenten (dit wordt een gemeenschappelijke regeling genoemd).

Begroting 2014

147

Hierna wordt een korte toelichting gegeven bij de verschillende regelingen: Deelname in gemeenschappelijke regelingen Verbonden partij GGD NOG

Openbaar belang

Bestuurlijk belang

Financieel belang

De GGD Gelre-IJssel is veranderd van

De gemeente Heerde heeft

Het financieel belang van de

naam een heet nu GGD Noord- en Oost

zitting in het algemeen

gemeente Heerde is

Gelderland. Zij verzorgt de uitvoering

bestuur. Heerde heeft 1 stem

opgebouwd naar rato van het

van taken als het gaat om de publieke

per 10.000 inwoners of

aantal inwoners in verhouding

gezondheid en hulpverlening. Heerde

gedeelte daarvan. Heerde

tot het totaal aantal inwoners

neemt wettelijk verplicht aan deze

heeft dus twee stemmen. Het

in het gebied van de regio.

gemeenschappelijke regeling deel.

algemeen bestuur beslist bij meerderheid van stemmen.

VNOG (Veiligheidsregio

De VNOG is een gemeenschappelijke

Gemeente Heerde heeft zitting

Het financieel belang van de

Noord- en Oost Gelderland)

regeling, die voor de gemeenten de

in het algemeen bestuur van

gemeente Heerde is

veiligheidstaakstelling uitvoert. Heerde

de VNOG.

opgebouwd naar rato van het

neemt wettelijk verplicht deel aan de

aantal inwoners in verhouding

VNOG.

tot het totaal aantal inwoners in het VNOG-gebied.

Streekarchivariaat Noord

De archieven van de drie gemeenten

Heerde heeft zitting in het

Jaarlijkse bijdrage voor Heerde

Veluwe

(Heerde, Epe en Hattem) zijn

bestuur van de

is 26% van de

samengebracht in één bewaarplaats. Het

gemeenschappelijke regeling.

exploitatielasten.

De stichting PrOo draagt zorg voor het

Heerde heeft zitting in het

Voor de stichting PrOo wordt

openbaar basisonderwijs. Via de

Algemeen en Dagelijks

geen jaarlijkse bijdrage

bestuursorganen van de RNV is het

bestuur van de

betaald.

toezicht op de stichting PrOo ingericht.

gemeenschappelijke regeling,

Heerde is voor die taak lid van de Regio

voor zover het de

Noord Veluwe.

verantwoordelijkheid voor

streekarchief bevindt zich bij het gemeentehuis van Epe. Stichting PrOo

PrOo betreft. Er wordt gewerkt aan het realiseren van een nieuw toezichtsmodel per 1-12014 om de bestuurlijke governance (in het licht van beheersing van financiële risico’s) te versterken. Felua –groep

De Felua-groep geeft uitvoering aan de

In GR-verband houden de

De gemeente sluist de

Wet sociale werkvoorziening.

gemeenten Apeldoorn, Epe en

ontvangen rijksvergoeding

Heerde toezicht. Vanuit elke

voor WSW één op één door

gemeente is een collegelid

naar de Felua-groep.

afgevaardigd in het Dagelijks Bestuur. En voor Heerde nog een raadslid in het Algemeen Bestuur.

Begroting 2014

148

Deelname in vennootschappen Verbonden partij

Openbaar belang

Bestuurlijk belang

Financieel belang

BNG (N.V. Bank Nederlandse

De BNG is de bank van en voor

Gemeente Heerde heeft in de

De Staat is houder van de

gemeenten)

overheden en instellingen voor het

Algemene vergadering van

helft van de aandelen, de

maatschappelijk belang. Met

aandeelhouders stemrecht op

andere helft is in handen van

gespecificeerde financiële

haar aandelen.

gemeenten, provincies en

dienstverlening draagt de BNG bij aan zo

waterschappen. De gemeente

laag mogelijke kosten voor

Heerde bezit 9.126 aandelen à

maatschappelijke voorzieningen voor de

€ 2,50 nominaal per stuk.

burger. Vitens N.V.

Voorziening van veilig en betrouwbaar

Heerde is aandeelhouder.

drinkwater.

Achtergestelde lening € 1.074.100,Aandelen: 16.023

N.V. Rova

Het op financieel, milieutechnisch en


Aandelen: 272

Ontwikkeling van een intergemeentelijk


Heerde heeft een belang van

bedrijventerrein in de oksel van de A-28

Daarnaast wijst Heerde een

33,33%. Er is door Heerde,

en A-50.

commissaris in de Raad van

evenals door de gemeenten

Commissarissen aan. Het

Oldebroek en Hattem een

voornemen is om de structuur

garantstelling afgegeven van

aan te passen.

€11.000.000,-. Op 17 juni

maatschappelijk verantwoorde wijze exploreren en exploiteren van de afvalzorgplicht van gemeenten. H2O bedrijventerrein

2013 heeft de gemeenteraad het vernieuwd perspectief vastgesteld. Daar hoort een aanvullende garantstelling van €2.000.000,- bij (Hattem en Oldebroek hebben eenzelfde aanvullende garantstelling verstrekt) Recreatiegemeenschap

De kernactiviteit laat zich in het kort

Voor de gemeente is de

De gemeente Heerde heeft

Veluwe

omschrijven als “het (laten) exploiteren

laagdrempeligheid en het

aandelen.

van dagrecreatieve voorzieningen voor

onderhoud van de recreatieve

een breed publiek”.

voorzieningen van belang. Als aandeelhouder ziet de gemeente toe op de juiste uitvoering van deze publieke taak door RGV. De gemeente kan op hoofdlijnen invloed uitoefenen op (het behouden van) de laagdrempelige toegang tot recreatievoorzieningen.

Begroting 2014

149

Financieel overzicht*

Verbonden partijen

Resultaat 2012

Resultaat 2011

pelijke regelingen

GGD NOG Veiligheidsregio Noord- en Oost

Eigen

Eigen

Vreemd

Vreemd

vermogen

vermogen

vermogen

vermogen

2012

2011

2012

2011

629.000

470.000

3.764.920

3.838.267

4.336.583

4.598.952

1.209.375

1.663.017

4.592.986

4.298.522

8.185.947

8.569.324

-/-69.401

-/-198.000

3.390.976

3.174.924

9.380.905

10.464.180

-/- 757.000

-/- 2.239.000

5.790.000

6.848.000

6.782.000

4.390.000

Gelderland Regio Noord Veluwe (voor zover het toezicht op de stichting PrOo betreft) Felua –groep

*De gegevens van de Ontwikkelingsmaatschappij Hattemerbroek B.V. volgen. De jaarrekening wordt naar verwachting in de AvA van november 2013 vastgesteld (de oorzaak is gelegen in het proces van het “vernieuwde perspectief”).

Verbonden partijen

Streekarchivariaat Noord Veluwe

Gemeenschappelijke

Vast bedrag

Vast bedrag

Regeling

Begroting 2012

Begroting 2013

26% bijdrage gemeente Heerde in

40.880

36.090

de exploitatielasten

Begroting 2014

150

G. grondbeleid Beschrijving paragraaf Deze paragraaf omvat –als ware de gemeente een bedrijf- het exploiteren van de in gemeentelijk eigendom zijnde (bouw)gronden. Deze paragraaf heeft een sterke relatie met het programma ruimtelijke en economische ontwikkeling, met dien verstande, dat in dat programma de beoogde maatschappelijke effecten zijn verwoord als ook de lasten en baten. In deze paragraaf wordt het achterliggende beleid vanuit een meer financieel technisch perspectief beschreven, conform de eisen die vanuit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) daaraan door de wetgever zijn gesteld. Daarnaast is er een relatie met de paragraaf Weerstandsvermogen. In de paragraaf Weerstandsvermogen worden onder andere de risico’s opgenomen van bouwgrondexploitatie in relatie tot het weerstandsvermogen. Wat is Grondexploitatie? Grondexploitatie is het proces waarbij grond wordt aangekocht, bouwrijp wordt gemaakt en rioleringen en wegen worden aangelegd, om vervolgens de grond te verkopen voor de bouw van woningen en/of bedrijven. Het volgende is van groot belang:    

Beoordelen van financiële haalbaarheid; Scenarioanalyse; Analyseren knelpunten en risico’s; Uitgangspunten voor beheersing en bewaking.

Omdat er grote sommen geld in grondexploitaties omgaan heeft het grondbeleid een groot financieel impact. De eventuele baten, maar vooral de bepaling van de financiële risico’s zijn van groot belang voor de financiële positie van de gemeente. BBV Het Besluit Begroting en Verantwoording schrijft voor dat de gemeente in de paragraaf Grondbeleid: • • • • •

De visie neerlegt op het grondbeleid; Een aanwijzing geeft van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert; Een prognose geeft van de resultaten van de grondexploitatie; De geraamde winstneming onderbouwt; Beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken formuleert in relatie tot de risico’s.

Het gaat in het grondbeleid om de ontwikkeling van gronden die in eigendom zijn van de gemeente. De mogelijkheden voor ontwikkeling worden ingeperkt door het planologisch kader. Zie programma 6, ruimtelijke en economische ontwikkeling.

Begroting 2014

151

Beleidskader Wat is “grondbeleid”? Onder grondbeleid wordt verstaan: “het op een zodanige wijze handhaven van het bestaand grondgebruik, dan wel het realiseren van gewenste veranderingen in dit grondgebruik, zodat dit past in de door de gemeente geformuleerde doelstellingen in het kader van ruimtelijke ordening”. Beleidsintenties college In april 2010 hebben de raadsfracties van het CDA, ChristenUnie-SGP en de PVDA de “beleidsintenties coalitie periode 2010-2014” met de titel Vanuit Kans, Creativiteit en Daadkracht opgesteld. Hierin zijn de volgende punten opgenomen die betrekking hebben op deze paragraaf: Programma 3: Onderwijs, kunst en cultuur 3.1 Brede School Heerde West (BSHW) Realisatie van de BSHW moet in deze raadsperiode plaatsvinden. Voorkeurlocatie is de huidige locatie Margrietschool (A. Lijphartlaan), waarbij oplossingen moeten worden gevonden voor de toename van de verkeersintensiteit. Ook inpassing van het gebouw in het gebied krijgt bijzondere aandacht. 3.2 Multifunctionele Accommodatie Oost Besluitvorming over de realisatie van de MFA Heerde Oost (locatie Deltion e.o.) moet in 2011 plaatsvinden. Uitgangspunten hierbij zijn de hierop betrekking hebbende rapportages. Nieuwe huisvesting voor de Oranje Nassauschool, Parkschool, Horsthoekschool, Willem Alexanderschool en de Emmaschool is onderdeel van deze besluitvorming. Programma 6: Ruimtelijke en economische ontwikkeling 6.1 Gebiedsontwikkeling Veessen-Wapenveld De toekomstvisie en de structuurvisie (in ontwikkeling) zijn de belangrijkste richtlijnen voor de uitwerking van de al vastgestelde agenda gebiedsontwikkeling Veessen-Wapenveld. De uitwerking van deze agenda biedt veel kansen voor de gemeente. Te weten: versterken van de leefbaarheid, versterken van de lokale economie en versterken van de ruimtelijke kwaliteit. Daarnaast is een dorpsvisie voor Veessen en Vorchten opgesteld. Het uitvoeringsprogramma is voor een gedeelte opgenomen in het advies gebiedsontwikkeling. Dit deel krijgt voorrang bij de uitvoering. Wel moet specifiek aandacht besteed worden aan betaalbare en bijzondere woningbouw in de dorpen. Voor de gebiedsontwikkeling Veessen-Wapenveld wordt een separaat (uitvoerings)programma opgesteld. Er moet sprake zijn van een zorgvuldig proces van planvorming en uitvoering, betrokkenheid van bewoners en veiligheid en bereikbaarheid van het gebied. 6.2 Eeuwlandseweg De gemeente spant zich in om de Eeuwlandseweg-noord te ontwikkelen tot een woonwerklandschap met een menging van functies. Daarbij wordt uitgegaan van een groene inbedding en wordt ook een bijdrage verleend aan landschappelijke versterking.

Begroting 2014

152

6.3 Woningen Het bouwen van voldoende en betaalbare (levensloopbestendige en duurzame) woningen, met name voor starters, jongeren en ouderen, is en blijft een belangrijk uitgangspunt van het gemeentelijk beleid. De gemeente onderzoekt of het fenomeen particulier opdrachtgeverschap ook in Heerde toegepast kan worden. Programma 8: Milieu, riolering en reiniging 8.1 Duurzaamheid De basis voor de uitvoering van het gemeentelijk klimaat en duurzaamheidbeleid is neergelegd in het “meerjarenprogramma klimaat- en duurzaamheid 20092012.” Dit is het gemeentelijk spoorboekje naar een uiteindelijk C02 neutrale gemeente in 2050. De klimaat en duurzaamheiddoelstellingen worden geborgd binnen de gemeentelijke beleidstaken en worden tevens toegepast bij interne en externe projectontwikkelingen. Er wordt een faciliterende rol vervuld naar het maatschappelijk speelveld zoals het bedrijfsleven, zorginstellingen en onderwijs. Dit gebeurt via informatieoverdracht, communicatie en het stimuleren van concrete projecten zoals de energiebesparing bij bestaande particuliere woningen. In het kader van minima beleid is er aandacht voor energiebesparing en terugdringing/beheersing van de jaarlijks stijgende energiekosten bij deze kwetsbare groep. De gemeente participeert en geeft projectmatig uitvoering aan het regionaal vastgesteld klimaatactieplan. Duurzaam inkopen door de gemeente wordt uiterlijk in 2011 voor 75% ingevoerd en uiteindelijk in 2015 voor 100%. Kwalitatief WoningbouwProgramma 3 (KWP3) Volgens het KWP3 mogen er tot 2019 474 woningen worden toegevoegd aan de woningvoorraad. In de bestemmingsplannen voor de Bovenkamp II, Wezeweg 4 en De Kolk is voor 270 woningen harde plancapaciteit opgenomen. Ongeveer de helft daarvan is al gerealiseerd. De verwachting is dat de andere helft door fasering en aanpassing van het woningbouwprogramma in de komende jaren zal kunnen worden uitgevoerd. Daarnaast is er ruimte voor 17 nieuwe woonwerkcombinaties opgenomen in het bestemmingsplan voor bedrijven- en sportterreinen Heerde (grondcomplexen Eeuwlandseweg Noord en Gemeentewerf Veldweg e.o.). Dit betekent dat er naast deze harde plancapaciteit nog ruimte is voor 187 woningen. Het is de bedoeling om een deel hiervan te realiseren op de volgende locaties (de zgn. zachte plancapaciteit):  Vrijkomende locaties Brede School Heerde West;  Vrijkomende locaties MFA Heerde Oost;  Locatie oude gemeentewerf (Dorpsstraat). Daarnaast zijn er grondcomplexen geopend voor de volgende locaties:  De Rolders;  Zwarteweg. Deze complexen zijn niet gericht op de ontwikkeling van woningen, maar op een bedrijfsmatige of toeristisch-recreatieve ontwikkeling en hebben dus geen invloed op de plancapaciteit volgens het KWP.

Begroting 2014

153

In de huidige financieel economische situatie is het de vraag of de ontwikkeling van woningbouw in grotere aantallen nog wel haalbaar is. Er is wel een theoretische vraag naar nieuwe woningen, maar in de praktijk zit er weinig beweging in de woningmarkt en zijn ontwikkelaars en banken niet bereid om op dit moment te investeren in grotere woningbouwaantallen. Er is nog wel belangstelling voor kleinere projecten. Daarnaast zijn er nog enige functieveranderingsprojecten c.q. bedrijfsbeëindigingen waarvoor een (bestemmingsplan)procedure is gestart. In 2014 worden een nieuwe regionale en een lokale Woonvisie opgesteld, waarbij o.a. rekening wordt gehouden met het landelijke woonwensenonderzoek (WoON 2012). Op grond daarvan zal het KWP worden geactualiseerd (KWP IV). De verwachting is dat er niet veel meer (of misschien wel minder) ruimte zal worden opgenomen voor nieuwe woningbouw. Notitie Grondzaken Op 6 februari 2009 is de Notitie Grondzaken vastgesteld. In 2011 is hier verandering in opgetreden, gezien de ontwikkelingen op de grondmarkt (economische crisis). Om de risico's te beperken is toen een passief grondbeleid voor uitleglocaties ingezet. In 2012 is de regeling verkoop overhoeken geactualiseerd, vooruitlopend op de gehele actualisatie van de notitie. De economische situatie is nog steeds lastig. De vraag is in de meeste marktsegmenten erg laag. Dit betekent dat er zorgvuldig ingeschat moet worden bij het in behandeling nemen van complexen (of dit nu actieve of passieve grondexploitaties zijn maakt niet uit) wat voor invloed dit heeft op de reeds in productie zijnde complexen. Er moet namelijk geen overaanbod worden gecreëerd. In 2012 zijn er diverse verliezen op de complexen genomen. Het risico dat een verlies moet worden genomen in één van de eerdergenoemde complexen is nog aanwezig. Hiervoor is een reserve beschikbaar (stand 1-1-2013 € 406.000,-). Structuurvisie De structuurvisie biedt een basis voor de gewenste ruimtelijke ontwikkeling in onze gemeente. Op basis van deze structuurvisie wordt voor projecten/initiatieven een vrijwillige bijdrage in versterking van de GBCV (=groen, blauwe, culturele vervlechting) gevraagd. In de uitvoeringsparagraaf 2.0 (raad 30 september 2013) is deze verevening geregeld en is opgenomen hoe om te gaan met initiatieven die een maatschappelijke meerwaarde genereren voor onze gemeente. Strategisch budget Ook voor 2014 wordt voorgesteld om het college te machtigen tot een bedrag van € 1.500.000,- verplichtingen aan te gaan inzake de strategische aankoop van gronden. Het doel hiervan is te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen en grip te kunnen krijgen op de vastgoedmarkt. Verworven grond wordt in voorraad gehouden als compensatiegrond en/of wordt te zijner tijd in exploitatie genomen. Het college verplicht zich ten opzichte van de raad tot de volgende voorwaarden vóór het doen van strategische aankopen:  Begroting 2014

Het uitvoeren van een deugdelijke haalbaarheidscalculatie; 154

 

Een voldoende weerstandsvermogen in grondbedrijf indien er risico’s gelopen worden die van betekenis zijn (meer dan € 25.000,- berekend risico); De raad hiervan op de hoogte te stellen zodra de onderhandelingspositie van de gemeente dit toelaat. Het op de hoogte stellen van de raad over een voorgenomen aankoop zal, in geval van noodzakelijk snel handelen, in een besloten overleg aan de fractievoorzitters worden voorgelegd (spoedprocedure).

De dekking van het beschikbaar stellen van dit strategisch budget vindt plaats uit de toekomstige verkoop van de grond als bouwkavels. Op grond mag, zoals bekend, niet worden afgeschreven. Het opnemen van aankoopkosten c.a. op de balans heeft geen nadelige gevolgen voor de lopende exploitatie van de gemeente. Zoals gebruikelijk worden de rentelasten toegevoegd aan de geactiveerde waarde en deze dienen ook gedekt te worden door de toekomstige verkoop van de grond. Financiële beschouwing Eén van de financiële uitgangspunten bij grondexploitatie is dat het voorzichtigheidsbeginsel wordt toegepast. Ook het BBV gaat uit van toepassing van dit principe bij het opstellen van de gemeentelijke jaarrekening. Dit betekent dat bij de verwachting van verliezen direct een voorziening getroffen dient te worden, of een afwaardering van de boekwaarde. Winsten daarentegen worden niet genomen zodra deze verwacht worden, maar pas als: • •

• • •

Winst is gerealiseerd (gerealiseerde opbrengsten zijn hoger dan de gerealiseerde kosten); Voor wat betreft projecten van 15 woningen en meer: 50% van de gronduitgifte en minimaal 75% van de kosten feitelijk zijn gerealiseerd, dit beoordeelt vanuit de “master” exploitatieopzet; Er voldoende middelen binnen de exploitatie aanwezig zijn om de “nog te maken kosten” te dekken; Er geen andere noodzakelijke redenen zijn om deze baten opgenomen te houden binnen het complex; In de overige gevallen wordt winst pas genomen bij het sluiten van het complex.

In het jaar 2008 is er een notitie Grondexploitatie verschenen van de commissie BBV. Hierin is aangegeven dat in het geval er voldoende zekerheid is dat er winst is, deze ook genomen moet worden. In februari 2012 is er een herziene notitie grondexploitatie (onderdeel van het BBV) uitgekomen. De regels voor de NIEGG zijn hierbij aangescherpt. In genoemde notitie is het volgende opgenomen: “Voor het activeren van kosten bij niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) moet een reëel en stellig voornemen bestaan dat deze in de nabije toekomst zal worden bebouwd. Deze verwachting moet zijn gebaseerd op een raadsbesluit, waarin inhoud wordt gegeven aan ambitie en planperiode”. Aan deze eis is uitvoering gegeven bij de vaststelling van de programmabegroting 2013 (blz. 136).

Begroting 2014

155

MPG Vanaf 2010 is er meer aandacht besteed aan het standaardiseren van grondexploitaties. Het proces van de totstandkoming van de exploitaties is nader beschreven in de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG). Door hiervoor een standaard op te stellen, kunnen de verschillende projecten goed worden vergeleken. Op deze manier ontstaat er meer gevoel bij grondexploitaties bij zowel de ambtelijke organisatie als bij het bestuur. Volgens de BBV-notitie Grondexploitatie (Besluit Begroting en Verantwoording) van januari 2008 dienen exploitaties tenminste eenmaal per jaar te worden geactualiseerd. Gemeente Heerde heeft er voor gekozen om de exploitaties tweemaal per jaar te actualiseren. De uitkomsten van de geactualiseerde grondexploitaties worden weergegeven in een MPG. De MPG zal tweemaal per jaar verschijnen, tegelijkertijd met de jaarrekening en de najaarsnota. Bij de eerste MPG van het desbetreffende jaar worden de grondexploitatieberekeningen geactualiseerd naar de boekwaarden die in de jaarrekening zijn opgenomen. Bij de tweede MPG worden de verschillende posten gecorrigeerd naar voortschrijdend inzicht, zonder aanpassing van de boekwaarden. Een MPG is een overzicht van de in exploitatie genomen projecten, uitgezet naar tijd, programma en geld. Doel van het opstellen van een MPG is om de transparantie van het gevoerde grondbeleid te vergroten. Een MPG biedt inzicht in: • De geactualiseerde exploitaties/prognoses; • Afwijkingen ten opzichte van het programma; • Financiële afwijkingen ten opzichte van het jaar ervoor; • Risico’s; • Saldo; • Tijdsplanning. De meest recente MPG is in samenhang met de najaarsnota 2013 gepresenteerd. Hierin worden de te verwachten resultaten met bijbehorende risico’s nader toegelicht. Stimuleringsbijdrage Goedkope Woningbouw 2007 – 2010 (SGW) Op grond van deze regeling ontvangt de gemeente van de provincie subsidie voor iedere bij het CBS tussen 1 januari 2007 en 1 juli 2011 gereed gemelde goedkope nieuw gebouwde woning. Dit zijn woningen met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens of een koopprijs lager dan € 170.000,-. De bedoeling van de regeling is de bouw van goedkope woningen te stimuleren. De ontvangen gelden kunnen ruim ingezet worden voor volkshuisvestingsdoeleinden. Na herverdeling van de gelden onder de regiogemeenten is er voor Heerde € 489.000,- beschikbaar. De verrekening heeft in juni 2012 plaatsgevonden. In 2012 is daarvan besteed aan de deelname Oversampling WoON 2012 € 13.600,- zodat resteert: € 475.400,-. In maart 2013 heeft de raad besloten van dit budget € 300.000,- te gebruiken voor startersleningen. De overgebleven gelden zijn gereserveerd voor de uitvoering van specifieke onderzoeken, rapporten en voorzieningen op het gebied van Volkshuisvesting. Gedacht kan worden aan de vertaling van de uitkomsten van het WoON 2012 naar regionaal beleid, de evaluatie van het KWP3 en het opstellen van een Begroting 2014

156

regionale en lokale woonvisie, na vaststelling van de nieuwe Huisvestingswet en woningwet. Ook kan gedacht worden aan de reservering ten behoeve van voorzieningen op het gebied van wonen, welzijn en zorg, en nadat het bedrag voor de startersleningen is toegekend en evaluatie heeft plaatsgevonden, eventueel nog een extra budget hiervoor in te zetten. Reserve Grondbedrijf De reserve Grondbedrijf is niet geblokkeerd. Dit betekent dat bij tegenvallers vrijelijk geput kan worden uit de reserve, zonder dat dit leidt tot een verlies in de normale exploitatie. De reservepositie per 1 januari is als volgt: Reserve Grondbedrijf niet geblokkeerd

2013

2014

2015

2016

2017

406.000

691.000

719.000

747.000

777.000

De reservepositie is in 2012 (en 2013) aanzienlijk afgenomen. Zo zijn er verliezen genomen betreffende het exploitatieresultaat van 2012, in diverse gemeentelijke grondcomplexen, afwaardering Hattemer deel van het bedrijventerrein H2O, uitgaven voor de samenwerking met H2O en zijn er verplichtingen aangegaan in het kader van het regiocontract. Doorbelastingen naar het Grondbedrijf Vanuit de exploitatie van de gemeente wordt voor het begrotingsjaar 2014 een bedrag van € 141.600,- geraamd voor ambtelijke inzet ten behoeve van het grondbedrijf (in 2013 € 90.000,-). Boekwaarden complexen In het onderstaand overzicht van de boekwaarden per complex is verondersteld dat de exploitaties van gebiedsontwikkeling aan de Veldweg, Eeuwlandseweg Zuid en -Noord door de raad op 11 november 2013 worden vastgesteld. Daarom zijn deze alvast opgenomen onder IEGG, in exploitatie genomen gronden.

Begroting 2014

157

Boekwaarden complexen voor paragraaf Grondbeleid 2014 boekwaarde mutaties boekw aarde 1-jan-13 2013 1-jan-14 IEGG in exploitatie genomen gronden Gebiedsontwikkeling Veldweg 162.443 497.212 659.654

mutaties 2014

boekwaarde 1-jan-15

mutaties 2015

boekwaarde 1-jan-16

mutaties 2016

boekwaarde 1-jan-17

mutaties 2017

boekwaarde 1-jan-18

-260.476

399.179

-364.403

34.776

-987.743

-952.967

-20.695

-973.662

Bovenkamp II

2.294.376

-222.271

2.072.105

81.771

2.153.876

-1.274.984

878.892

-698.364

180.528

-734.798

-554.270

de Kolk

1.669.016

169.811

1.838.828

-281.717

1.557.111

-1.532.946

24.165

35.700

59.865

37.242

97.107

MFA Heerde Oost af voorziening voor verlies

1.397.589

543.738

1.941.327

-984.744

956.583

475.775

1.432.358

246.042

1.678.400

17.087

1.695.487

1.397.589 0

289.217 254.521

1.686.806 254.521

0 -984.744

1.686.806 -730.223

0 475.775

1.686.806 -254.448

0 246.042

1.686.806 -8.406

0 17.087

1.686.806 8.681

596.805

-157.425

439.380

-434.384

4.996

8.885

13.881

9.239

23.120

9.637

32.756

0

482.635

482.635

-692.418

-209.783

-68.538

-278.321

-11.133

-289.454

-11.578

-301.032

Eeuw landseweg Noord af voorziening voor verlies

1.025.285

389.132

1.414.417

119.954

1.534.371

64.092

1.598.463

66.652

1.665.115

567.356

2.232.471

366.323 658.962

0 389.132

366.323 1.048.094

0 119.954

366.323 1.168.048

0 64.092

366.323 1.232.140

0 66.652

366.323 1.298.792

0 567.356

366.323 1.866.148

Totaal 1

5.381.602

1.413.616

6.795.218

-2.452.013

4.343.204

-2.692.119

1.651.085

-1.339.607

311.478

-135.750

175.728

Wezeweg 4 Eeuw landseweg Zuid

NIEGG niet in exploitatie genomen gronden de Rolders af: voorziening voor verlies

201.824

10.726

212.551

14.034

226.584

14.613

241.197

15.196

256.393

15.832

272.226

78.379 123.445

0 10.726

78.379 134.171

0 14.034

78.379 148.205

0 14.613

78.379 162.818

0 15.196

78.379 178.014

0 15.832

78.379 193.846

vm gemeentewerf Zwarteweg

71.916

11.543

83.459

12.005

95.464

12.504

107.967

13.002

120.969

13.551

134.520

werf Dorpsstraat

40.281

7.400

47.681

10.574

58.255

11.015

69.270

11.454

80.724

11.941

92.665

Totaal 2 Totaal 1 + 2

235.641

29.669

265.311

36.613

301.923

38.132

340.055

39.652

379.707

41.324

421.031

5.617.243

1.443.285

7.060.528

-2.415.401

4.645.128

-2.653.987

1.991.141

-1.299.955

691.185

-94.427

596.759

Toelichting per complex: Gebiedsontwikkeling Veldweg, Heerde Dit complex betreft het tweede deel van het complex Gemeentewerf en heeft de benaming “Gebiedsontwikkeling Veldweg”. Naast de gemeentewerf aan de Veldweg zullen 3 tot 4 bedrijfskavels worden gerealiseerd. Daarnaast worden er 4 bedrijfswoningen met kantoor aan huis aan de Eeuwlandseweg ontwikkeld. Dit gebied maakt deel uit van het bestemmingsplan ‘Bedrijven’ en Sportterreinen Heerde’. Dit bestemmingsplan zal op 11 november 2013 waarschijnlijk worden vastgesteld. Na vaststelling van het bestemmingsplan en beschikbaarstelling van het krediet voor de grondexploitatie kunnen de genoemde kavels zo spoedig mogelijk worden uitgegeven. Aangezien de grondexploitatie begin juni is opgesteld en de kredieten op basis van deze gegevens nog beschikbaar moeten worden gesteld, is deze grondexploitatie niet per 1 juli 2013 geactualiseerd. Bovenkamp II Ten westen van de nieuwbouwwijk Bovenkamp I, realiseert gemeente Heerde in samenwerking met VOF Bovenkamp II (Bouwfonds, Bimo Bouw en Epavlis) de nieuwe woonwijk Bovenkamp II. Het college heeft op 1 februari 2011 de grondexploitatie van het complex Bovenkamp II vastgesteld. Op 14 maart 2011 heeft de raad op basis van de vastgestelde grondexploitatie een krediet van € 8.043.564,- beschikbaar gesteld. In totaal worden er 165 woningen gebouwd, waaronder 22 huurwoningen, 31 starterswoningen, 8 levensloopbestendige huurwoningen, 76 projectmatige woningen en 24 uitgeefbare kavels. Van de vrije kavels worden er 17 door de Begroting 2014

158

gemeente en 7 door VOF Bovenkamp II uitgegeven. De projectmatige woningen worden in zijn geheel door de VOF Bovenkamp II verkocht. In de eerste fase van het project zijn 13 huurwoningen, 19 starterswoningen, 4 levensloopbestendige huurwoningen, 28 projectmatige woningen en 17 vrije kavels uitgegeven. Van de 10 vrije kavels die door de gemeente worden uitgegeven, zijn er inmiddels 4 verkocht en 2 in optie genomen. Medio 2013 is 38% van de totale opbrengst binnen. Per eind juni 2013 is de tweede fase in verkoop. Er worden in de tweede fase 9 huurwoningen, 9 starterswoningen, 4 levensloopbestendige woningen en 10 projectmatige woningen uitgegeven. Momenteel zijn er van de 19 koopwoningen 13 verkocht en staan er nog enkelen onder optie. De planning is om in het najaar van 2013 met de bouw van de woningen te starten. Dit complex is geactualiseerd per 1 juli 2013. De berekening geeft een voldoende positief resultaat aan. Door de heersende malaise op de woningmarkt, is het moeilijk in te schatten hoe snel de woningen verkocht worden. Bij dit complex is uitgegaan van een fasering t/m eind 2017. De Kolk Ten oosten van de nieuwbouwwijk Ossenkamp, realiseert gemeente Heerde in samenwerking met Geveke Ontwikkeling BV de nieuwe woonwijk De Kolk. Het college heeft op 20 juli 2010 de grondexploitatie van het complex De Kolk vastgesteld. Op 20 september 2010 heeft de raad op basis van de vastgestelde grondexploitatie een krediet van € 5.968.545,- beschikbaar gesteld. In totaal worden er 100 woningen gebouwd, waarvan 75 projectmatige woningen en 25 vrije kavels bestemd voor zowel vrijstaande als 2-onder-een kapwoningen. De vrije kavels worden door de gemeente uitgegeven, de projectmatige woningen worden door de projectontwikkelaar verkocht. In de eerste fase van het project zijn 28 rijwoningen, 8 2-onder-een kapwoningen, 8 vrije kavels voor vrijstaande woningen en 6 vrije kavels voor 2onder-een kapwoningen op de markt gezet. Hier zijn in een later stadium nog 1 vrije kavel voor een vrijstaande woning en 6 vrije kavels voor 2-onder-een kapwoningen en 8 rijwoningen aan toegevoegd. Eind augustus 2013 is de stand van zaken als volgt: Er zijn 36 rijwoningen, 4 vrije kavels (vrijstaand) en 12 vrije kavels (2-onder-een kap) verkocht. Er staan nog 5 vrije kavels voor vrijstaande woningen te koop. In een later stadium van het project komen nog 2 vrije kavels in de verkoop. Momenteel is 49% van de totale opbrengst binnen. Dit complex is geactualiseerd per 1 juli 2013. In de jaarrekening 2012 is er een verlies genomen op dit complex. De risico’s bestaan voornamelijk nog uit het tempo van de verkoop van de grond. MFA Heerde Oost In september 2006 heeft de raad besloten het voormalige Deltion College aan te kopen om de ontwikkeling van een MFA in gang te zetten als nieuwe huisvesting

Begroting 2014

159

voor het Kristal, de Parkschool, Horsthoekschool, Willem Alexanderschool en de Emmaschool. Daarnaast worden ’t Hummelhuis, de bibliotheek, het cultuurplein en Wisselwerk in de MFA gehuisvest. De grondexploitatie van het complex MFA Oost is op 22 januari 2013 door het college vastgesteld. Op 4 maart 2013 heeft de raad op basis van de vastgestelde grondexploitatie een krediet van € 3.000.000,- beschikbaar gesteld. In de voorgaande jaren was er reeds een verlies op het complex genomen en bij de jaarrekening van 2012 is er nogmaals een voorziening voor verlies gevormd. Wezeweg 4 Op 26 januari 2010 heeft het college besloten om in het kader van het bestemmingsplan Bovenkamp II het gehele perceel Wezeweg 4 aan te kopen en te dekken uit het budget strategische grondaankopen. Er worden 3 bouwkavels uitgegeven. Op 12 maart 2012 heeft de raad het bestemmingsplan “Wezeweg 4-Kooiweg” vastgesteld. Op 3 april 2012 heeft het college de grondexploitatie vastgesteld, waarna de raad op 16 april 2012 een krediet beschikbaar heeft gesteld van € 794.000,- voor de uitvoering van dit project. Er is gestart met de verkoop van de 3 kavels. Het complex is geactualiseerd per 1 juli 2013. In de jaarrekening van 2012 is een verlies genomen op dit complex. Eeuwlandseweg Zuid Bij de ontwikkeling Eeuwlandseweg-Zuid is slechts een deel van de gronden in eigendom van de gemeente, de overige gronden zijn van Boverhoff/Wessels en Eljans. Met twee partijen is een anterieure overeenkomst gesloten. De verwachting is dat Wessels zijn grond overdraagt aan Boverhoff. De grondexploitatie Eeuwlandseweg-Zuid is op 4 juni 2013 door het college vastgesteld. Het te verwachten resultaat is positief. In de raad van 11 november 2013 wordt de beschikbaarstelling van het krediet (€ 900.837,-) aangevraagd. Aangezien de grondexploitatie begin juni is opgesteld en de kredieten op basis van deze gegevens nog beschikbaar moeten worden gesteld, is deze grondexploitatie nu niet geactualiseerd. Eeuwlandseweg Noord Dit complex betreft de ontwikkeling van een woon-werklandschap ten noorden van de Eeuwlandseweg. In totaal zullen er 13 woon-werkkavels worden gerealiseerd. De grondexploitatie Eeuwlandseweg-Noord is op 4 juni 2013 door het college vastgesteld. Het te verwachten resultaat is licht positief. In de raad van 11 november 2013 wordt de beschikbaarstelling van het krediet (€ 2.379.335,-) aangevraagd. Aangezien de grondexploitatie begin juni is opgesteld en de kredieten op basis van deze gegevens nog beschikbaar moeten worden gesteld, is deze grondexploitatie niet per 1 juli 2013 geactualiseerd.

Begroting 2014

160

Niet in exploitatie genomen gronden: De Rolders Dit complex heeft betrekking op een perceel grond aan de Groteweg, aansluitend aan het terrein van het zwembad. Voor dit gebied is een mogelijke ontwikkeling tot verblijfsrecreatie voorzien. Voor de voorbereidingskosten is in de voorjaarsnota 2008 een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld van € 50.000,-. De boekwaarde van dit complex is gestegen tot boven de huidige waarde. Op basis van de waardering van de grond in huidige bestemming heeft er via de jaarrekening 2012 een afwaardering van de boekwaarde plaatsgevonden. Zwarteweg Op 18 september 2006 heeft de raad een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld van € 50.000,- voor de ontwikkeling van dit terrein. In december 2008 is het perceel verkocht onder ontbindende voorwaarden. De ontwikkelaar wil hier een project rond de zorg realiseren. Er is echter meer tijd nodig voor onderzoek. Daarom is de termijn voor het indienen van een ontvankelijke bouwaanvraag, het verkrijgen van de vereiste vergunningen en ontbinding bij het niet verkrijgen van financiering verlengd tot december 2012. Met de ontwikkelaar worden daarnaast mogelijkheden van financiering van de grond nader onderzocht. In 2012 heeft de ontwikkelaar de eerste projectideeën met betrekking tot een zorgcampus gepresenteerd. Deze moeten nog verder uitgewerkt en ingevuld worden. De opbrengst is nog niet geraamd in afwachting van de levering. In 2012 zijn er alleen rentekosten geboekt in dit complex. Werf Dorpsstraat Binnen dit complex is op 27 oktober 2008 een krediet beschikbaar gesteld van € 40.000,- voor de visieontwikkeling van het van Meurspark. De ontwikkeling van de visie is gekoppeld aan dit grondcomplex. De Visie is in januari 2010 door de commissie Ruimte behandeld. De Visie is nog niet door de raad vastgesteld. Als er meer duidelijkheid is over de ontwikkeling/nieuwbouw van het gemeentekantoor zal de visie Van Meurspark (gewijzigd) ter vaststelling aan de raad worden aangeboden. In 2012 is de nieuwe gemeentewerf aan de Veldweg in gebruik genomen. Er zal nu verder gewerkt worden aan de voorbereidingen van de ontwikkeling van dit complex. De locatie wordt nadrukkelijk betrokken bij de aanvulling op de centrumvisie. Naast rentekosten en geringe interne doorberekeningen zijn er in 2012 geen financiële mutaties geweest binnen dit complex.

Begroting 2014

161

Begroting 2014

162

H. Duurzaamheid Klimaat en duurzaamheidbeleid Het denken en doen rond de ontwikkelingen van klimaat en duurzaamheid krijgt in toenemende mate maatschappelijk de aandacht. Duurzame ontwikkeling is hierbij een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder daarbij de mogelijkheden van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien te beperken. De kracht voor duurzame ontwikkeling komt uit inspiratie, beweging en het ontstaan van duurzame initiatieven vanuit ondernemers en bewoners waarbij een ontwikkelingsproces in gang wordt gezet dat zich richt op een harmonieuze en evenwichtige groei rond de kwaliteiten en veerkracht van de natuur en ecologie, het sociaal cultureel welzijn, en een gezonde economische ontwikkeling. Vanuit deze benadering wordt in de regel vaak gesproken over de effecten op de drie elementen: People (sociaal cultureel) , Planet (ecologisch) en Profit (economisch) De thematische benadering is over genomen en uitgewerkt in de gemeentelijke structuurvisie Het anders omgaan met steeds schaarser wordende grondstoffen, de eindigende fossiele energievoorraden met als gevolg gestage prijsstijgingen en de sociaal maatschappelijke bewustwording rond het thema duurzaamheid in zijn algemeenheid, maakt dat ook de aandacht voor energiebesparing en alternatieve en innovatieve vormen van duurzame energieopwekking nadrukkelijk tot ontwikkeling komt. Initiatieven hiertoe vinden op micro en macro schaal plaats en bewegen zich tussen (particuliere) afnemers en energieproducenten alsmede coöperatieve vormen van particuliere samenwerking rond het thema energie. De rol van de overheid ligt naast de verantwoordelijkheid voor beleidsvorming en uitvoering met name in het herkennen van deze nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en trends en het waar mogelijk stimuleren en faciliteren van maatschappelijke initiatieven in de praktijk. Lokaal beleidskader In het vervolg op de programmatische aanpak volgens het meerjarenprogramma klimaat- en duurzaamheid 2009-2012 en het Regionaal Klimaatactieplan heeft de gemeenteraad in 2011 het Masterplan duurzame energie vastgesteld. De nota “op weg naar een CO2 neutrale gemeente” heeft in belangrijke mate de basis gevormd voor het lokale beleid. In deze nota zijn de uitgangspunten en na te streven doelstellingen weergegeven die er toe moeten leiden dat uiteindelijk in 2050 op gemeentelijk niveau CO2 neutraliteit is behaald. De wijze van omgaan met je leefomgeving, duurzame inrichting van de bebouwde omgeving, behoud en ontwikkeling landschappelijke kwaliteiten, ruimtelijke inrichting, eerlijke voedselproductie en nadenken over onze voedselketen, maken inmiddels in toenemende mate integraal onderdeel uit van gemeentelijk beleid en planvorming. De certificering van de gemeente Heerde in het kader van Cittaslow als positief resultaat op de audit heeft aangegeven dat de gemeente beleidsmatig goed op koers ligt. Begroting 2014

163

Lokale uitvoering Het gemeentelijk Masterplan Duurzame Energie betreft de volgende hoofdthema’s:    

Energiebesparing in de gemeentelijke organisatie; Energiebesparing in de bestaande gebouwde omgeving; Energie uit biomassa; Voorlichting, educatie, samenwerking en coördinatie.

De gemeente heeft vanuit de eigen organisatie hierin een belangrijke voorbeeldfunctie met name waar het gaan om de exploitatie en beheer van eigen vastgoed en de openbare ruimte. De grootste energetische opgave zit echter in de besparingsmaatregelen in de bestaande particuliere woningbouw. In 2013 is gestart met voorbereidingen van initiatieven die moeten leiden tot een betere maatschappelijke bewustwording en samenwerking rond het thema energiebesparing en energietransitie aan zowel vraag als aanbod kant. Met het lokale bedrijfsleven is in samenwerking met Innovatiecentrum Syntense een programma gestart rond het thema “nieuwe verbindingen” waarin met name de onderwerpen innovatie en samenwerking zijn behandeld als belangrijke randvoorwaarden voor de toekomst van ondernemingen. Niet onbelangrijk is het perspectief dat deze strategie biedt voor de ontwikkeling van de lokale economie. Vanuit de vraagkant is ingezet op de samenwerking met lokale maatschappelijke organisaties. Bedoeling hiervan is dat rond de thema’s energiebesparing en duurzame energie bewustwording en de versterking van de maatschappelijke samenwerking en participatie wordt gestimuleerd. Aandachtspunten voor het lokale beleid betreffen  Implementatie en uitwerking en implementatie gemeentelijk uitvoeringsprogramma “Masterplan Duurzame energie” volgens de thematische aanpak: o Energiebesaparing in de gemeentelijke organisatie; o Energiebesparing in de bestaande gebouwde omgeving en instellen Revolving Fund particuliere initiatieven Klimaat en Duurzaamheid; o Energie uit biomassa; o Voorlichting, educatie, samenwerking en coördinatie. Onder andere zal samenwerking worden gezocht met lokale en regionale ondernemers voor een gecoördineerde inzet en doelgroepbenadering voor het treffen van duurzaamheidmaatregelen. In 2012 is de gemeentelijke duurzaamheidprijs beschikbaar gesteld voor de doelgroep “burgers” voor 2013 zal de aandacht gericht worden op de doelgroep “bedrijven”. 

Regionale samenwerking. o Deelname Overleg en afstemming ambtelijk en bestuurlijk o ontwikkelingsmaatschappij DE&OM; o Afstemming en overleg in H2O verband. College heeft een bewuste keuze gemaakt om af te zien aan deelname aan het klimaatactieprogramma 2013-2015, en vooralsnog in te zetten op de lokale borging en uitvoering van het energiebesparingsprogramma zoals elders is weergegeven. Daarnaast ontbreken de financiële middelen.

Begroting 2014

164



Woningisolatieproject o In 2014 zal de subsidieregeling woningisolatie worden voortgezet. Voor deze regeling is een provinciaal budget beschikbaar gesteld. De regeling is inmiddels verruimd. o Met de provincie vindt met een zekere regelmaat evaluatie plaats omtrent verbetering en aanpassing van de regeling.



Samenwerking/afstemming Regio Zwolle o Met als uitgangspunt de intentieverklaring die is ondertekend, liggen ook ten aanzien van het onderwerp klimaat- en duurzaamheid, kansen tot samenwerking met de regio Zwolle. Samenwerking zal actief worden gevolgd.

Financieel Voor 2013 is het beschikbare budget € 15.000,- voor de uitvoering van het gehele programma. Extra financiering van het lokale en regionale klimaatbeleid op basis van de zogenaamde SLOK regeling is niet meer aan de orde. Het budget voor 2014 wordt ingezet voor de faciliterende en stimulerende rol bij de ontwikkeling van lokale duurzaamheidsinitiatieven. Het zelfstandig initiëren en organiseren van projecten of het invoeren van subsidieregelingen is binnen dit budget niet mogelijk. In voorkomende gevallen zullen hiervoor extra middelen beschikbaar gesteld moeten worden. Daarnaast is de vraag in hoeverre de discussie in het kabinet rond het energieakkoord op termijn financiële mogelijkheden zullen creëren. Deze ontwikkelingen worden gevolgd. Met de provincie Gelderland wordt afstemming gezocht rond het lokale programma. Kengetallen en prestatie indicatoren  

CO2 neutraliteit in 2050 Woningisolatie bij 700 woningen in de periode 2012-2015 als doorgaande beweging na 2015. Totaal doelgroep particuliere woningen bedraagt 4.718 woningen.

 

voorlichting en communicatie; uitvoering en afstemming lokale en regionale (RNV en H2O, regio Zwolle) agenda klimaatbeleid; isolatieregeling bestaande woningvoorraad; stimuleren en faciliteren duurzaamheidprojecten in overleg eigenaren/bewoners, bedrijven en doelgroepen en facilitering projecten: voorlichtingsavonden; duurzaamheidsbeurs; inzet revolving fund; implementatie klimaat en duurzaamheid in ruimtelijke plannen en visies; duurzaam ketenbeheer afvalverwijdering; uitvoeringsprogramma masterplan duurzame energie voor onderdeel energiebesparing; themagerichte borging en aandacht voor klimaatbeleid in de eigen organisatie en

Activiteiten

        

Begroting 2014

165

 

planontwikkeling; actualisatie beleid en uitvoering.

Indicatoren In het onderzoeksrapport “op weg naar een CO2 neutrale gemeente” met als peiljaar 2050 zijn de navolgende ambities  energiebesparing bij nieuwbouw en bestaande bouw van gemiddeld 5,5% per jaar (totale energiebesparing van 67%);  realisatie van drie vergistinginstallaties van elk 1 MW;  inzet van 20% van alle afval en snoeihout (onder andere van fruitteelt) voor verbranding (6 MW);  (participatie) windenergieprojecten voor 10 MW inzet van ruim 52.000 m2 PV-panelen, 3.000 zonneboilers en warmtepompen in honderd woningen;  warmtepompen en/of energieopslag in 10.000 m2 b.v.o. utiliteitgebouwen.

Begroting 2014

166

Bijlage

Begroting 2014

167

Begroting 2014

168

Bijlage A: Jeugd Programma 3 Onderwijs, kunst en cultuur Lokaal onderwijsbeleid Lokaal onderwijsbeleid is de verzamelnaam voor een aantal activiteiten die gericht zijn op 1) het toegankelijk maken van onderwijs en 2) de leerlingen binnen het onderwijs. Het gaat om de volgende activiteiten: leerlingenvervoer, vervoer naar gymlocaties, onderwijsachterstandenbeleid, logopedie. De jaarlijkse bijdrage voor onderwijsachterstandenbeleid en de planperiode van het rijk loopt per 1 januari 2015 af. In 2014 er duidelijkheid over toekomstig rijksbeleid. Dit zal tot een herbezinning op het lokale onderwijsachterstandenbeleid leiden. Voorstellen hiervoor worden voorbereid zodra er duidelijkheid is. Het meerjarenbeleidsplan RMC/VSV 2013-2016 Regio IJssel-Vecht is er op gericht om het aantal vroegtijdig schoolverlaters terug te dringen. De RMC-jongerenadviseur signaleert en adviseert en kijkt samen met de jongere (van 18 tot 23 jaar) wat zijn of haar mogelijkheden. Voor Heerde wordt dit gedaan door de RMC-jongerenadviseur van de gemeente Zwolle. Onze leerplichtambtenaar zorgt voor een goede registratie. In de planperiode wordt met name gewerkt aan: inzicht in het aantal VSV’ers en hun situatie (werk, uitkering, arbeidshandicap en speciaal onderwijs), terugleiden naar opleiding, doelgroepen (door gegevens van jongeren tot hun 27e jaar te bewaren en de aanpak af te stemmen met partners) en ouderbetrokkenheid bij 18+ leerlingen. Begin 2014 wordt een regionaal implementatieplan opgeleverd, waarna de vertaalslag van regionaal naar lokaal wordt gemaakt. Heerde is jarenlang (samen met andere gemeenten) ‘voordeelgemeente’ geweest, dit betekent dat wij onevenredig voordeel hadden bij de regionale insteek. Vanaf 2014 worden de middelen vanuit Zwolle anders verdeeld en worden we zelf verantwoordelijk voor het realiseren van een passend inzet en financiering. Het organiseren van het leerlingenvervoer vindt plaats in samenwerking met de regio gemeenten Noord-Veluwe en Zeewolde. Passend onderwijs De wet bepaalt dat uiterlijk voor 1 mei 2014 op overeenstemming gericht overleg met gemeenten moet hebben plaatsgevonden, door de onderwijsinstellingen die verenigd zijn in het samenwerkingsverband, in ons geval regio IJsselland. In februari 2014 moet het concept-ondersteuningsplan voorgelegd worden aan de landelijke ondersteuningsraad. In het ondersteuningsplan wordt vastgelegd wat het onderwijs aan onderwijszorg levert en wat de gemeente aan preventief jeugdbeleid levert. Daarnaast worden op uitvoerend niveau afspraken gemaakt hoe onderwijs en gemeente(lijk gefinancierde aanbieders) de zorg gaan afstemmen als de problematiek de onderwijszorg te boven gaat. Begroting 2014

169

Combinatiefunctionaris Op dit moment is 1,4 fte combinatiefunctionaris werkzaam binnen onze gemeente, waarvan 1 fte combinatiefunctionaris sport om kinderen aan het sporten te krijgen en 0,4 fte combinatiefunctionaris cultuur om kinderen in contact te brengen met kunst en cultuur. In het lokaal gezondheidsbeleid dat het 10e prestatieveld van het Wmo beleidsplan vormt, wordt de inzet van de combinatiefunctionaris uitgewerkt. Ook de volwassenenwerker en de jongerenwerker krijgen een specifieke opdracht om sporten beweegaanbod in de wijk te organiseren en een verbinding te leggen tussen aanbieders van sport en beweging en welzijnsactiviteiten. Cultuurplein De afspraken over de inzet van middelen om jongeren in contact te brengen met kunst en muziek zijn in 2014 vastgelegd in heldere prestatieafspraken. Cultuurplein zet actief in op de samenwerking met andere partijen om daarmee het aanbod te verbreden en in te spelen op de behoefte vanuit de samenleving en de markt. De 0,4 fte cultuurmakelaar is werkzaam vanuit het cultuurplein. Huisvesting Onderwijs Binnen het kader van de wettelijke regelgeving bekostigen van de in deze regelgeving aangegeven huisvestingsvoorzieningen ten behoeve van de openbare en bijzondere basisscholen, de z.m.o.k.-school Avenier locatie De Sprengen en Chr. College De Noordgouw. Het aantal leerlingen van De Sprengen neemt toe, wat gevolgen kan hebben voor de huisvesting. Initiatieven de een bijdrage kunnen leveren aan de inrichting van het terrein van de Avenier worden waar mogelijk gefaciliteerd. Peuterspeelzaal Binnen het peuterspeelzaalwerk richt onze aandacht zich met name op de vooren vroegschoolse educatie waarmee doelgroep kinderen extra worden begeleid. Bibliotheek Het aanbod voor jongeren in de bibliotheek varieert. In Heerde gaat het om het aanbieden van educatiemateriaal tot en met het VWO en MBO-niveau. In Wapenveld gaat het om het aanbieden van educatiemateriaal tot en met groep 8 van het basisonderwijs. In Heerde zijn 1480 18- gebruiker, in Wapenveld 830. Cultuurplein Het cultuurplein verzorgt lessen / cursussen beeldende vorming, theater, dans, algemene muzikale vorming en instrumentale- en vocale vorming voor jongeren. Programma 4 Welzijn en sport Jongerenwerk, coördinatie voor vrijwilligerswerk en mantelzorgers Jongerenwerk ondersteunt individuen en groepen om zelf actief worden of te blijven in het organiseren van ontmoeting en ontspanning of brengt hen in contact met vrijwillige of professionele aanbieders. Ook heeft de jongerenwerker een signalerende functie en kan hij Begroting 2014

170

individuen in contact brengen met zorgaanbieders. Datzelfde geldt overigens voor het coördinatiepunt voor vrijwilligerswerk en mantelzorgers De Plu. De coördinator brengt vraag en aanbod op het gebied van vrijwilligerswerk met elkaar in contact en ondersteunt mantelzorgers door middel van informatie en ontspanning. Extra aandacht is er voor jongere vrijwilligers maar ook voor de jongere mantelzorger. In 2014 worden deze welzijns- en coördinatiefuncties ondergebracht in het Centrum voor Jeugd en Gezin om zo toe te werken naar één breed centrum waar inwoners, ongeacht de leeftijd, terecht kunnen voor informatie en advies. Met name de vroegtijdige signaalfunctie van deze medewerkers heeft een toegevoegde waarde in het centrum. Lokaal gezondheidsbeleid De regionale gezondheidsdienst GGD Noord- en Oost Gelderland richt zich op het voorkomen van ziekten in de regio. Preventieprojecten hebben daarin een belangrijke functie, maar ook infectieziektebestrijding. In prestatieveld 10 lokaal gezondheidsbeleid van het beleidsplan Wmo Heerde wordt de inzet op preventieprojecten geborgd. Voor 2014 wordt preventie uitgebreid naar de onderwerpen pesten, weerbaarheid en bewegen op basis van de uitkomsten van het E-MOVO (elektronische monitor volksgezondheid). Bij het bepalen van de thema’s wordt gebruik gemaakt van de deskundigheid van de partners in het CJG. Jeugdgezondheidszorg, nu nog onderscheiden van 0 tot 4 jarigen en van 4 tot 19 jarigen, ziet alle jongeren om zo tijdig te kunnen signaleren, begeleiden en eventueel te verwijzen. Het Centrum voor Jeugd en Gezin heeft een belangrijke rol in deze vorm van preventie. Met de pilot integrale jeugdgezondheidszorg wordt de doorgaande lijn voor 0 tot 19 jarigen verder uitgewerkt, gebundeld in één organisatie die deel uit maakt van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Gemeenschapsvoorziening Wapenveld De pilot in het huidige gebouw van de bibliotheek aan de Putterweg zal in 2014 er toe leiden, dat onder meer de bibliotheek, het welzijnswerk en het spreekuur jeugdgezondheidszorg voor 0-4 jarigen onder één dak gehuisvest worden. Sport De provincie Gelderland heeft in de nota ‘Gelderland Sportland, een wereld te winnen’ de ambitie vastgelegd dat in 2016 minimaal 75% van de Gelderse burgers (met of zonder beperking) aan sport en bewegen doet. Deze ambitie hebben wij in de vastgestelde nota Sport- en sportaccommodatiebeleid overgenomen. Ook regionaal blijft de maatschappelijke participatie van inwoners, onder meer jeugd, op het terrein van sport een speerpunt. In de ‘Regionale Sportvisie Noord Veluwe Sport’ is de ambitie tot 2020 vastgelegd. Sport wordt dus op alle niveaus belangrijk gevonden, niet in de laatste plaats vanwege het positieve effect op de gezondheid maar ook vanwege het opdoen van sociale vaardigheden en de mogelijkheid voor ontmoeting. Diverse sportverenigingen ontvangen subsidie op basis van het aantal jeugdleden. Het doel hiervan is het bevorderen van deelname door met name de jeugd aan Begroting 2014

171

sportactiviteiten, waarbij de uitgangspunten zoals die zijn weergegeven in de Nota Sport- en Accommodatiebeleid, leidend zijn. Jeugdgezondheidszorg De wet PG regelt dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg. Voor de jeugdgezondheidszorg is een basistakenpakket opgesteld. Hierin is omschreven welke activiteiten tot de jeugdgezondheidszorg voor 0-19-jarigen behoren. Het basistakenpakket betreft zorg die op gestandaardiseerde wijze aan alle kinderen van een bepaalde leeftijdscategorie moet worden aangeboden. Thuiszorgorganisaties, GGD-en en lokale overheden hebben geen beleidsvrijheid bij de invulling van het uniforme deel. Het platform Jeugdgezondheidszorg heeft een richtlijn uitgevaardigd over het aantal en de duur van de verplichte contactmomenten. Daarnaast is er nog een maatwerkdeel. Dit bevat producten en activiteiten die op de zorgbehoeften van jeugdigen in specifieke situaties zijn afgestemd en waarbij de mogelijkheid is tot afstemming op de specifieke lokale gezondheidssituatie. De activiteiten op het gebied van jeugdgezondheidszorg worden uitgevoerd vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG):  uitvoering basistakenpakket (hielprik, neonatale gehoorscreening, postnataal  huisbezoek, consultatiebureau);  prenatale zorg;  opvoedingsadviesbureau en spreekuur opvoedingsvragen;  contactmomenten (PGO) primair- en voortgezet onderwijs;  spraak- en taalscreeningen (dit d.m.v. triage);  collectieve preventie;  zorgcoördinatie;  deelname JGZ-medewerkers aan zorgnetwerk. Jeugd en jongerenwerk De ambulant jongerenwerker legt contact met (groepen) jongeren en stimuleert hen om deel te nemen aan activiteiten van sportverenigingen, culturele- en/of vrijwilligersactiviteiten en het zelf organiseren van activiteiten waarbij een locatie en ondersteuning van het locatie gebonden jongerenwerk wordt geboden. Preventief jeugdbeleid Preventief jeugdbeleid is het geheel aan afspraken, procedures en activiteiten die de gemeente en betrokken organisaties (met elkaar) maken en uitvoeren op het gebied van jeugd. Het preventief jeugdbeleid staat onder regie van de gemeente. Het doel van preventief jeugdbeleid is het voorkomen en terugdringen van problemen en obstakels tijdens het opgroeien van alle jeugdigen in de gemeente Heerde van 0 tot 23 jaar, zodat zij zich goed kunnen ontwikkelen en zich goed en prettig voelen. Op deze wijze krijgen jeugdigen de gelegenheid om actief deel te nemen aan hun leefgebieden (thuis, werk / onderwijs en vrije tijd). Activiteiten zijn :  Het uitvoeren van preventie-/voorlichtingsactiviteiten;  Het vormgeven aan de vijf gemeentelijke functies (informatie en advies,  signaleren van problemen, toeleiding naar zorg/hulpaanbod, licht  pedagogische hulp en coördinatie van zorg);  Het deelnemen aan regionale overleggen (onder andere aansluiting  jeugdbeleid-jeugdzorg en werkgroep project alcoholmatiging); Begroting 2014

172

   

Het uitvoering geven aan het regionale project “Kansen voor Jongeren”. Hierin werken gemeenten uit de regio Oost Veluwe/Midden IJssel gezamenlijk aan een aantal onderwerpen (onder andere verwijsindex, scheiding en omgang, coördinatie van zorg en nazorg).

Programma 5 Werk, inkomen en zorg Jeugdzorg De gemeenten Heerde en Hattem sluiten voor de transitie jeugdzorg aan bij de regio Midden IJssel Oost Veluwe. In augustus 2013 zijn de cijfers bekend gemaakt die te maken hebben met jeugd. Jeugdzorg, Jeugdmonitor, Vektis en GGZ hebben richtinggevende cijfers gepresenteerd. Doordat deze cijfers van elkaar verschillen wordt in het najaar regionaal bepaald welke cijfers de gemeenten op zullen nemen in het regionaal beleidsplan. Uiterlijk 31 oktober 2013 worden de regionale transitie arrangementen aangeleverd bij het rijk. Medio december 2013 vindt oplevering plaats van het regionale beleidsplan transitie jeugdzorg. In dit regionale beleidsplan zijn kaders gesteld waarbinnen de lokale vertaalslag kan worden gemaakt. Uiterlijk in november 2014 moet de lokale beleidsnota zijn vastgesteld. Wet maatschappelijke ontwikkeling De decentralisatie opgave Awbz/Wmo bestaat ook voor een belangrijk deel uit de doelgroep jongeren. Bespreking van de concept-wettekst voor de WMO 2015 (behorend bij de decentralisatie Awbz) vindt na de zomervakantie in de Tweede Kamer plaats. Het concept introduceert het begrip maatwerkvoorziening in plaats van compensatieplicht. Het voorziet in een overgangsrecht voor bestaande Awbz en WMO cliënten, waarbij de VNG grote risico's voor de gemeenten voorziet. De wet richt zich bij kwaliteit uitsluitend op de aanbieders van ondersteuning, terwijl de VNG vindt dat gemeenten de gelegenheid moeten krijgen wettelijke kwaliteitsuitgangspunten lokaal te vertalen. Het concept voorziet in een geclausuleerd recht op een persoonsgebonden budget met de verplichting om de uitvoering onder te brengen bij de Sociale Verzekeringsbank. Dit is een verandering ten opzichte van de huidige praktijk voor veel ouders/verzorgers van jongeren. Werk en inkomen Jongeren tot 27 jaar hebben een zoektijd van vier weken waarin zij verplicht zijn om uit te zien naar werk of regulier onderwijs. Als dat niet mogelijk is, kunnen ze een beroep doen op de Wet werk en bijstand. In een individueel op te stellen plan van aanpak wordt vastgelegd hoe de eventuele ondersteuning er uit ziet, welke verplichtingen gericht op arbeidsinschakeling de jongere heeft en wat er van hem wordt verwacht. Het lokale re-integratieproject Het GildenHus speelt hierin een rol.

Begroting 2014

173

Programma Veiligheid Veiligheid Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Onderwijs, kunst en cultuur Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Welzijn en sport Werk, inkomen en zorg Werk, inkomen en zorg

Begroting 2014

Product Openbare orde en veiligheid Openbare orde en veiligheid Lokaal onderwijsbeleid Lokaal onderwijsbeleid Lokaal onderwijsbeleid Lokaal onderwijsbeleid Lokaal onderwijsbeleid Lokaal onderwijsbeleid Huisvesting onderwijs Leerlingenvervoer bibliotheekwerk Kunst en Cultuur Kunst en Cultuur Kunst en Cultuur Kunst en Cultuur Jeugdgezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Binnensport Gymnastieklokalen sporthal/‐zaal zwembad buitensport Vrijwilligers Jeugdbeleid Jeugdbeleid Jeugdbeleid Jeugdbeleid Jeugdbeleid Jeugdbeleid werk aanvullende voorziening

Activiteit NOG veiligerhuis Handhaving Jeugdoverlast Onderwijsachterstandenbeleid Kwalificatieplicht Uitgaven RMC Bidjrage schoolgymnastiek Edu‐art Doorbelaste kosten Doorbelaste kosten Vervoerskosten Bibliotheekwerk Stichting kunsteducatie Cultuur centrum Muziek en zangverenigingen Overige goederen, doorbelasting, onderhoud Bijdrage gemeenschappelijke regeling DBU Centra Jeugd en gezin Bijdrage maatwerk 0‐4 jaar Binnensport Gymnastieklokalen Sporthal/‐zaal Zwembad Buitensport Vrijwilligers Kinderopvang Jeugdbeleid Jeugd en jongerenwerk Subsidie speeltuinen Peuterspeelzaal Versterking peuterspeelzaal Werk Minimaalbeleid

Begroting 2014 9.000 31.710 102.393 15.250 6.860 39.750 15.250 293.980 1.237.978 286.040 283.598 244.625 6.050 20.850 95.446 144.660 356.965 21.500 96.750 150.396 137.900 160.000 393.311 64.555 32.840 8.560 80.180 3.600 133.678 51.077 130.709 34.540 4.690.001

174

Bijlage B: Begrotingsbrief provincie

Begroting 2014

175

provincie

GELDERLAND Bezoekadres Huis der Provincie Markt 11 6811 CG Arnhem

Gemeente Heerde Postbus 175 8180 AD HEERDE

Gemeente Heerov

Postadres Postbus 9090 6800 GX Arnhem

telefoonnummer (026) 359 91 11 telefaxnummer (026) 359 94 80 e-mailadres [email protected] internetsite www.gelderland.nl

13 MEI 2013

datum

zaaknummer

8 mei 2013

2013-006650

onderwerp

Begrotingsbrief 2014

Geachte heer/mevrouw, De Gemeentewet draagt ons het financiële toezicht op gemeenten op. Voor de uitvoering hiervan volgen wij de financiële positie van uw gemeente en de ontwikkelingen die daarbij een rol spelen. Door middel van deze brief informeren wij u over een aantal ontwikkelingen waarmee u in de komende periode (waarschijnlijk) te maken krijgt. Ook informeren wij u over de wijze waarop wij als toezichthouder daarmee omgaan. Deze informatie kunt u gebruiken bij het opstellen van de begroting 2014 en de meerjarenbegroting 2015-2017. Met het oog op de toenemende financiële risico's hebben wij besloten evenals vorig jaar een afzonderlijke begrotingsbrief te sturen aan de gemeenteraden. In die brief wordt informatie verstrekt die de kaderstellende rol van de raad bij het vaststellen van de begroting kan ondersteunen. Een afschrift van die brief sturen wij ook aan u. A Toetsingsaspecten 1. Criteria repressief toezicht in 2014 Repressief toezicht is de minst belastende toezichtsvorm. Uitgangspunt bij onze besluitvorming over de toezichtsvorm zijn de kaders en criteria genoemd in de Gemeentewet, de Algemene wet bestuursrecht, het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV), het Gemeenschappelijk financieel toezichtkader 'Zichtbaar toezicht' en deze begrotingscirculaire. De voorwaarden om voor het begrotingsjaar 2014 voor het repressieve toezicht in aanmerking te komen zijn: 1. de begroting 2014 is naar ons oordeel in evenwicht. Indien dat niet het geval is, maakt de meerjarenraming aannemelijk dat dit evenwicht in 2017 uiterlijk tot stand zal worden gebracht; 2. de jaarrekening 2012 is in evenwicht. Als de jaarrekening niet in evenwicht is kan dat, afhankelijk van de aard van het tekort, van invloed zijn bij de bepaling van het toezichtregime; 3. de vastgestelde jaarrekening 2012 en de begroting 2014 zijn op tijd, respectievelijk vóór 15 juli en 15 november 2013, ingezonden.

inlichtingen bij mw. J.H. Hollebrandse-Kemp e-mailadres

[email protected]

telefoonnummer ( 0 8 8 ) 8 8 0 7 6 5 2 BNG 's-Gravenhage. rekeningnummer 28.50.10.824 Rabobank, rekeningnummer 14.39.37.529 ING, rekeningnummer 869762 btw-nummer NLG01825100.B03 IBAN-nummer NL74BNGH0285010824 SWIFT/BIC: BNGHNL2G

provincie

GELDERLAND

2. Begroting 2014 materieel sluitend Uitgangspunt is een materieel sluitende begroting 2014. Hiermee bedoelen wij dat de in de begroting opgenomen structurele lasten zijn gedekt door structurele baten. Vertoont de begroting 2014 een materieel tekort dan kan een gemeente toch voor repressief toezicht in aanmerking komen, indien aannemelijk wordt gemaakt dat materieel evenwicht uiterlijk in het laatste jaar van de meerjarenraming tot stand zal worden gebracht. Er mag ook geen sprake zijn van een opschuivend perspectief met betrekking tot het ontstaan van materieel evenwicht in het laatste jaar van de meerjarenraming. Bij deze toets worden stelposten en bezuinigingsmaatregelen die niet of onvoldoende zijn geconcretiseerd, gekort op de budgettaire ruimte. 3. Algemene uitkering uit het gemeentefonds Bij de beoordeling of sprake is van een materieel sluitende (meerjaren)begroting wordt, voor wat betreft de algemene uitkering uit het gemeentefonds, tenminste uitgegaan van de mei/junicirculaire (2013) en de daarin opgenomen uitkeringsfactoren. Bij de vaststelling van het accres voor 2014 wordt onder meer rekening gehouden met de te verwachten loon- en prijsstijgingen in het begrotingsjaar/meerjarenperspectief, looncompensatie In het kader van het realistisch ramen verwachten wij dat de gemeenten integraal rekening houden met de budgettaire effecten van de in de mei/junicirculaire genoemde loonstijgingen. Dit kan door venwerking in de ramingen van de personele lasten/organisatiekosten dan wel door middel van het ramen van een stelpost voor zover de eigen eerder vastgestelde uitgangspunten afwijken van die opgenomen in de mei/junicirculaire. prijscompensatie Voor zover een afwijkend percentage wordt toegepast voor prijsstijgingen/indexering van prijsgevoelige subsidies verwachten wij, dat dit in de programmabegroting wordt toegelicht. Bij de bepaling van de accressen voor de jaren 2015 en later houden de beheerders van het gemeentefonds rekening met een mutatie van de prijsontwikkeling van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Begroot u de algemene uitkering op basis van lopende prijzen, dan gaan wij ervan uit dat aan de lastenkant van de meerjarenraming rekening wordt gehouden met een percentage minimaal gelijk aan dat waarop de mutatie van het BBP is gebaseerd. 4. Concrete invulling bezuinigingen Voor een positief oordeel is het noodzakelijk dat de raad, als hoogste bestuursorgaan van de gemeente, een uitspraak doet over de invulling van de diverse bezuinigingen. Daarbij moeten de te treffen bezuinigingsmaatregelen concreet op programmaniveau worden ingevuld. Verder dient het proces dat bij het concretiseren wordt gevolgd vast te liggen. Ervaringen opgedaan met eerdere bezuinigingsoperaties kunnen in ons oordeel meewegen. Met andere woorden: er moet sprake zijn van een reëel perspectief, waarbij de financiële gevolgen van maatregelen die tot een herstel van het evenwicht moeten leiden met besluitvorming door de gemeenteraad zijn onderbouwd. Bij een negatiefoordeel zullen deze posten op de budgettaire ruimte in mindering worden gebracht. Deze correctie kan tot gevolg hebben dat er een structureel begrotingstekort ontstaat en dat dit tot preventief toezicht leidt. Wij geven u in overweging ter verbetering van het inzicht in de financiële positie in de programmabegroting een overzicht op te nemen, waarin integraal alle bezuinigingen zijn opgenomen. In dit overzicht kunt u ook de bezuinigingen opnemen waartoe u al in een eerder stadium heeft besloten. In de jaarrekening wordt verantwoording gegeven over de realisatie van de bezuinigingen.

provincie

GELDERLAND

5. Bezuinigingen verbonden partijen Bij de beoordeling van de begroting 2013 is geconstateerd dat er gemeenten zijn die taakstellingen hebben opgenomen die aan de verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen, worden opgelegd. Wij wijzen erop dat deze taakstellingen als reëel worden beschouwd, wanneer de desbetreffende verbonden partij of gemeenschappelijke regeling op bestuurlijk niveau heeft besloten hoe deze taakstelling wordt ingevuld. 6. Gemeentelijk aandeel in exploitatietekort SW-bedrijven Als gevolg van rijksmaatregelen is de financiële positie van de sociale werkvoorzieningschappen een bron van zorg. Het is van belang om vanuit de (horizontale) verantwoordelijkheid goede sturing te geven en/of te wijzen op mogelijke verbeteringen in het financieel beheer en beleid om de financiële positie van deze regelingen te verbeteren. Wij gaan ervan uit dat uw ramingen voor 2014 e.v. aansluiten bij de vastgestelde begroting van het werkvoorzieningschap. 7. Negatieve reserves/negatief eigen vermogen Tekorten op de grondexploitatie (bijvoorbeeld veroorzaakt door een waardedaling) die niet gedekt kunnen worden door een positieve reserve grondexploitaties, komen ten laste van de exploitatie door, bij voorkeur, het vormen van een voorziening of, indien onvermijdelijk, als directe last. Dit kan leiden tot een negatieve algemene reserve. Het BBV bepaalt dat reserves geen negatief saldo mogen hebben. De praktijk leert dat desondanks op de balans van sommige gemeenten negatieve (bestemmings)reserves voorkomen. Indien de betreffende gemeenten daartoe de financiële mogelijkheden hebben, zijn zij verplicht het negatieve saldo zo snel mogelijk weg te werken. Zijn er nog voldoende andere reserves beschikbaar, dan kunnen deze bijvoorbeeld worden ingezet om het negatieve saldo van een reserve op te heffen. Indien de vermogenspositie negatief is, biedt dit geen oplossing. Dit is bijvoorbeeld het geval indien het dekken van een grondexploitatieverlies leidt tot een negatieve reservepositie. Mogelijkheden binnen de gewone exploitatie zouden dan nog tot een oplossing kunnen leiden. Hierbij wordt dan gedacht aan bezuinigingen en/of tariefsverhogingen. Blijkt een gemeente bij een negatieve vermogenspositie niet in staat om het negatieve saldo van de reserves volgens het bestaande beleid in de periode van de begrotingsperiode, dus binnen vier jaar, om te buigen in een positief saldo, dan is er geen sprake van een materieel sluitende begroting. Er zal dan sprake zijn van het instellen van preventief toezicht. 8. Negatieve reserve grondexploitatie Een negatieve reserve grondbedrijf/grondexploitatie mag ook niet worden geactiveerd maar moet worden aangevuld vanuit de algemene reserve. Wel is het mogelijk om in de algemene reserve een onderverdeling te maken door (binnenlijns) te werken met specificaties (bijvoorbeeld een bufferreserve en een algemene grondreserve). Wanneer het totaal van de onderverdeling (waaronder de bufferreserve) negatief is, is de algemene reserve dus als geheel negatief. Dit moet duidelijk in de programmabegroting worden weergegeven. Een negatieve algemene reserve c.q. algemene reserves moet/moeten in principe in het laatste jaar van de meerjarenraming weer positief zijn. Indien het vorenstaande voor uw gemeente van toepassing is, zullen de hieruit voortvloeiende lasten deel uit moeten maken van de begrotings- en meerjarenramingen en hierbinnen zijn gedekt.

provincie

GELDERLAND B. BBV 9. Overzicht van incidentele baten en lasten Het overzicht incidentele baten en lasten is, zowel voor de raad als voor de toezichthouder, een onmisbaar document voor het verkrijgen van een juist beeld van de materiële sluitendheid van de (meerjaren)begroting en daarmee van de financiële positie van een gemeente. Dit overzicht is voor de toezichthouder onder andere belangrijk voor de bepaling van het materieel evenwicht van de begroting. Het BBV wordt vermoedelijk met terugwerkende kracht tot 1 januari 2013 op dit onderwerp aangepast. In het overzicht van incidentele baten en lasten moet een aantal extra gegevens te worden opgenomen. De incidentele baten en lasten moeten per programma worden weergegeven. Ook wordt er een overzicht gevraagd van de geraamde structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de resen/es. Tot slot moeten deze gegevens meerjarig worden opgenomen in het overzicht. Wij verzoeken u in het overzicht in de begroting 2014 te anticiperen op de nieuwe regelgeving. 10. Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Volgens het BBV moet in de begroting ten aanzien van het onderhoud van tenminste wegen, riolering, water, groen en gebouwen worden aangegeven: • het actueel beleidskader; • het door de raad vastgestelde kwaliteitsniveau; • de hiervoor noodzakelijke jaarlijkse financiële middelen en • het daadwerkelijk in de begroting gereserveerde bedrag. Kwaliteitsniveau onderhoud Bezuinigingen op het jaarlijks en groot onderhoud worden alleen positief beoordeeld, indien aannemelijk wordt gemaakt dat het verlagen van het kwaliteitsniveau van het onderhoud van de kapitaalgoederen niet zal leiden tot achterstallig onderhoud en of juridische claims. Daarnaast zal actualisatie van het beheerplan op basis van het door de raad vastgestelde verlaging van het kwaliteitsniveau noodzakelijk zijn. Achterstallig onderhoud Wij verzoeken u bij het opstellen van de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen de voorschriften van het BBV in acht te nemen. Als sprake is van achterstallig onderhoud, zal dit vermeld moeten worden in deze paragraaf. Ook moeten de maatregelen, die getroffen worden om de achterstanden in te halen, benoemd worden.

provincie

GELDERLAND C. Ontwikkelingen 11. Ontwikkelingen grondexploitatie 2014 De gezamenlijke toezichthouders hebben in de afgelopen jaren een specifiek onderzoek ingesteld naar de gemeentelijke grondexploitaties. De uitkomsten van dat onderzoek bevestigden het beeld dat de grondexploitatie voor veel gemeenten in Nederland een substantieel risico betekent. Ook is geconstateerd, dat verantwoordelijkheid wordt genomen voor de oplopende tekorten c.q. verliezen door afwaardering van boekwaarden of vorming van voorzieningen. Aanpassen exploitatieberekeningen In dit verband vragen wij opnieuw uw aandacht voor het tijdig aanpassen van de exploitatieberekeningen en het hanteren van realistische uitgangspunten en het onderbouwen hiervan. Ook vragen wij u uit te gaan van reële planningen van de uit te geven vierkante meters voor de diverse bestemmingen. Uiteraard is het hierbij ook van belang dat de beleidsbepaling en de uitvoering van de eigen gemeentelijke grondexploitatie wordt afgestemd op de bouwcapaciteit in plannen van omliggende gemeenten en externe partijen (inclusief PPS-constructies) en de realisatie daarvan. Afspraken met de provincie over gebiedsontwikkeling maken hiervan deel uit. Onderzoek grondexploitaties Omdat verwacht wordt dat de komende jaren dit beeld niet zal wijzigen, wordt het onderzoek in 2013 voortgezet op basis van de jaarrekening 2012 en de begroting 2014. Doel is inzicht te krijgen in: • de reactie van gemeenten op de gewijzigde omstandigheden en de ontwikkeling van de verwachte resultaten; • de omvang en de ontwikkeling van binnen de grondexploitatie beschikbare financiële middelen om eventuele verliezen af te boeken (reserves en voorzieningen); • voor welke gemeenten (zware) financiële problemen dreigen als gevolg van de situatie van de grondexploitatie. Risico's PPS-constructies Tijdens het gehouden onderzoek is onder andere gebleken dat de risico's van PPS-constructies niet altijd helder in beeld zijn. Vaak is niet duidelijk welke risico's de gemeente binnen de PPSconstructie loopt. Is dat wel het geval, dan is niet altijd duidelijk wat de eventuele financiële gevolgen van deze risico's voor de gemeente kunnen zijn. Wij adviseren u aan deze aspecten bijzondere aandacht te besteden. 12. Handreiking paragraaf demografische ontwikkeling Wij adviseren gemeenten die mogelijk te maken hebben of te maken krijgen met een afname van de bevolking om een paragraaf demografische ontwikkeling toe te voegen aan de begroting en de jaarrekening. Paragrafen dwingen tot het formuleren van een samenhangend beleid dat de afzonderlijke beleidsterreinen overstijgt en ingrijpende gevolgen kan hebben. Krimp is daar een typisch voorbeeld van. Vertegenwoordigers van gemeenten, provincies, de VNG en het Ministerie van BZK hebben een handreiking paragraaf demografische ontwikkeling opgesteld. De handreiking en alle tot nu toe opgestelde paragrafen zijn te vinden op de site www.vanmeernaarbeter.nl.

ftroyinc/e

GELDERLAND

13. Privatisering Als onderdeel van de ombuigingen kan er bij gemeenten de behoefte bestaan om taken niet (meer) via de publiekrechtelijke weg, maar via de privaatrechtelijke weg te regelen. In dit kader vestigen wij uw aandacht op het bepaalde in artikel 160 van de Gemeentewet. Dit artikel bepaalt dat besluiten van het college van B&W tot het oprichten van of het deelnemen in privaatrechtelijke rechtspersonen door Gedeputeerde Staten moeten worden goedgekeurd. De bedoeling van dit artikel is te voorkomen dat gemeenten de privaatrechtelijke weg kiezen, in die gevallen waarin het publiekrecht tot een vergelijkbaar resultaat leidt. Dit houdt verband met de waarborgen die het publiekrecht kent voor de openbaarheid van de besluitvorming en de democratische controle. Zonder de vereiste goedkeuring treedt een besluit tot oprichting van en/of de deelneming in privaatrechtelijke rechtspersonen niet in werking. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Gelderland,

plv. Commissaris van de Koning

Bijlage C: Afkortingenlijst

Begroting 2014

a.s. AED AmvB AMW AOV-er APV Arbo AU AWBZ

= = = = = = = = =

aanstaande Automatische externe defibrillator Algemene maatregel van Bestuur Algemeen Maatschappelijk Werk Ambtenaar Openbare Veiligheid Algemeen Plaatselijke Verordening Arbeidsomstandigheden Algemene Uitkering Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten

BAG BB BBO BBV Bbz Begr.wijz. BGT BJZ BNG Bofv BSHW BTW BV BWS

= = = = = = = = = = = = = =

Basisregistratie Adressen en Gebouwen Bijzonder Bijstand Bijzonder Basis Onderwijs Besluit Begroting en Verantwoording Besluit bijstandverlening zelfstandigen begrotingswijziging Basiskaart Grootschalige Topografie Bureau Jeugdzorg Bank Nederlandse Gemeenten Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen Brede School Heerde West Bruto Toegevoegde Waarde Besloten Vennootschap Besluit woninggebonden subsidies

c.q. ca. CAK CAO CJG CMS CVN

= = = = = = =

casu quo circa Centraal Administratie Kantoor Collectieve Arbeidsovereenkomst Centra Jeugd en Gezin Contentmanagementsysteem Centraal Veluws Natuurgebied

d.d. DD JGZ DigiD DLG DVA

= = = = =

de dato Digitaal Dossier Jeugdgezondheidszorg Digitale identiteit Dienst Landelijk Gebied dienstverleningsafspraken

e.d. e.v. EG E-gem EKD EMU EPC etc. EVA

= = = = = = = = =

en dergelijke en verdere Europese Gemeenschap Elektronische gemeenten Elektronisch Kinddossier Economische en Monetaire Unie Energie Prestatie Coëfficiënt etcetera Epe, Voorst en Apeldoorn

181

Begroting 2014

Fido fte FWI

= = =

Financiering decentrale overheden fulltime-equivalent Fonds Werk en Inkomen

GAP GBA GBKN GFT GGD GGNet

= = = = = =

GGZ GHOR GPR GRP GVVP

= = = = =

Gemeentelijk Afkoppel Plan Gemeentelijke Basis Administratie Grootschalige Basiskaart Nederland Groente, Fruit en Tuin Gemeenschappelijke Gezondheids Dienst Geestelijke Gezondheidszorg Net (instelling voor geestelijke gezondheidszorg) Geestelijke Gezondheidszorg Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Gemeentelijke Praktijk Richtlijn Gemeentelijk rioleringsplan Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan

H2O ha. havo HHV HOF HUP HV HWA HWG

= = = = = = = = =

Hattem, Heerde en Oldebroek hectare hoger algemeen voortgezet onderwijs Heerder Historische Vereniging Houdbare OverheidsFinanciën Handhavings Uitvoerings Programma Huishoudelijke Verzorging Hemelwaterafvoer Hoogwatergeul

IAU i.h.k.v. I&M i.o. i.r.t. ICT ID-kaart Ioaw

= = = = = = = =

Ioaz

=

ISV

=

Incidenteel aanvullende uitkering in het kader van Infrastructuur en Milieu in oprichting in relatie tot informatie- en communicatietechnologie Identiteitskaart Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen Investeringsbudget stedelijke vernieuwing

JCO

=

Justitieel casusoverleg

KCC KWP3

= =

Klant Contact Centrum Kwalitatief Woonprogramma 2010-2019

LEA LOP

= =

Lokale Educatieve Agenda landschapsontwikkelingsplan

m.b.t. m2 mbo MD Veluwe MDT

= = = = =

met betrekking tot vierkante meter middelbaar beroeps onderwijs Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe Multi Disciplinair Team 182

Begroting 2014

Mer MFA MPG MT

= = = =

Milieueffectrapportage multifunctionele accommodatie Meerjaren Programma Grondexploitatie Managementteam

NAW NEN NHR NIEGG n.l. NOG NSVV NT NUP NV

= = = = = = = = = =

Naam, adres en woonplaats Nederlandse norm Nieuwe Handels Register Niet in exploitatie genomen gronden namelijk Noord- en Oost Gelderland Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde Nederlandse Taal Nationaal Uitvoerings Programma Naamloze Vennootschap

o.a. OBO OEM OKE OM OW OZB

= = = = = = =

onder andere Openbaar Basis Onderwijs Overige eigen middelen Wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie Openbaar Ministerie Openbare Werken Onroerende Zaak Belasting

PDCA PDR pgb PGO PGO PKB pva P&C cyclus

= = = = = = = =

Plan, Do, Check en Act Programma Directie Rijkswaterstaat Persoonsgebonden budget Patiënten-, gehandicaptenorganisatie en ouderenbonden Periodiek Gezondheids Onderzoek planologische kernbeslissing plan van aanpak Planning- en control cyclus

RDW RGV RIP RMC/VSV RNV RO ROD ROVA

= = = = = = = =

RPD RROL RUD

= = =

Rijksdienst Wegverkeer Recreatiegemeenschap Veluwe Rijksinpassingsplan Regionaal melden coördinatiepunt vroegtijdig schoolverlaten Regio Noord-Veluwe Ruimtelijke ontwikkeling Regionale Omgevingsdiensten Regionale Organisatie Verwijdering Afvalstoffen Regionaal Programma Bedrijventerreinen Regionale Regeling Operationele Leiding Regionale Uitvoeringsdiensten

SLOK soza

= =

Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven sociale zaken

t.b.v. TOP

= =

ten behoeve van toeristisch overstap punt

UWV

=

Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen 183

VAVO VBT vm. VNG VNOG VOF VRM VROM VSV VTH VVE vwo VWS

= = = = = = = = = = = = =

Voortgezet algemeen volwassenenonderwijs Veluws Bureau voor Toerisme Voormalig Vereniging van Nederlandse gemeenten Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland Vennootschap onder firma Veiligheid, Ruimte en Milieu Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Vroegtijdig schoolverlaten Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Voor- en Vroegschoolse Educatie voortgezet wetenschappelijke onderwijs Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Wabo WGS WIJ WION WIW WMO WOZ WRO WSNP Wsw WWB

= = = = = = = = = = =

Wet Wet Wet Wet Wet Wet Wet Wet Wet Wet Wet

ZAD ZAT ZAS

= = =

Zelfhulpgroep, Alcohol, Drugs Zorg Advies Team Ziekteverzuim als signaal

Begroting 2014

algemene bepalingen omgevingsrecht gemeentelijke schuldhulpverlening Investeren in Jongeren Informatie Ondergrondse Netwerken inschakeling werkzoekenden Maatschappelijke Ondersteuning Onroerende Zaken Ruimtelijke Ordening Schuldsanering Natuurlijke Personen sociale werkvoorziening Werk en Bijstand

184

Begroting

Recommend Documents