Memo Postregistratienummer: Aan: CC: Van: Datum: Betreft:
2013i00195 LD B&W Frank Arnoldus 28 januari 2013 keuze Bestuurlijke strafbeschikking
Binnenkort ontvangt u een B&W voorstel, in dit voorstel vraag ik u te kiezen voor de bestuurlijke strafbeschikking om overlast in de openbare ruimte terug te dringen. Middels dit memo wil ik u graag informeren over dit handhavingsinstrument. Er zijn twee handhavingsinstrumenten, bestuurlijke boete en bestuurlijke strafbeschikking, waarmee gemeenten de mogelijkheid hebben om zelf te bepalen op welke wijze de overlast “kleine ergernissen” in de openbare ruimte aangepakt moet worden. (Wet OM-afdoening 2009) De kleine ergernissen binnen onze gemeente waarop de BOA kan verbaliseren zijn al vastgelegd. (uitbreiding handhaving bevoegdheden BOA 2010 zie bijlage). In de huidige praktijk hebben veel gemeenten buitengewone opsporingsambtenaren in dienst die naar gelang hun strekkende bevoegdheid proces-verbaal kunnen opmaken. De BOA’s van Leiderdorp leverden hun processen verbaal aan bij de politie, die afhankelijk van de ernst van de constateerde feiten zorg draagt voor verdere afhandeling van het aangeleverde richting ofwel het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) voor de inning van de boetes ofwel het Openbaar Ministerie (OM) voor verdere beoordeling en afhandeling. Begin 2008 is de “Wet OM-afdoening” in werking getreden. Met deze wet worden drie soorten van strafbeschikkingen ingevoerd: 1. Strafbeschikkingen die door een officier van justitie opgelegd kunnen worden. 2. Bestuurlijke strafbeschikkingen, die door een aangewezen opsporingsambtenaar kunnen worden opgelegd. 3. Politiestrafbeschikking die door de politie opgelegd kunnen worden. Opsporingsambtenaren kunnen uitsluitend voor een overtreding strafbeschikkingen uitvaardigen die vermeld staan op de feitenlijst van het Openbaar Ministerie (en deze uiteraard strafbaar zijn gesteld in de strafbepalingen uit de APV). De bevoegdheid zorgt voor het buitengerechtelijk afdoen van strafbare feiten. De strafbeschikking kan eenzijdig worden opgelegd. Indien de verdachte het niet eens is met de opgelegde strafbeschikking, dient hij in verzet te komen bij het Openbaar Ministerie. Voorts is op 19 februari 2008 nog een andere relevante wet in werking getreden. De wet bestuurlijke boete overlast in de openbare ruimte kortweg: bestuurlijke boete. Dit wetsvoorstel maakt het gemeenten mogelijk om een bestuurlijke boete op te leggen bij bepaalde overtredingen die overlast in het publieke domein veroorzaken, de voornoemde “kleine ergernissen”. Gemeenten kunnen zelf kiezen of ze dit handhavingsinstrument inzetten.
De introductie van een tweetal instrumenten, de bestuurlijke strafbeschikking en de bestuurlijke boete voor overlastfeiten, geeft gemeenten de gelegenheid het huidige handhavingsbeleid op basis van het strafrecht in de publieke ruimte te heroverwegen met als uiteindelijke vraag welk instrument de gemeente zal gaan inzetten. Zowel de bestuurlijke boete en de strafbeschikking zijn interventies die een sterk lik-op-stuk karakter kennen. De BOA overhandigt op straat bij beide instrumenten direct na de constatering van een overtreding de aankondiging dat er een geldboete wordt opgelegd. Kleine ergernissen in de openbare ruimte In de volksmond wordt er gesproken over “kleine ergernissen in de openbare ruimte”. Deze informele titel is een verzamelterm voor zaken in de openbare ruimte die door de burger als ergerlijk worden beschouwd. Onder “kleine ergernissen” wordt onder andere verstaan: Aanlijnplicht honden (art 2.57 APV) Opruimplicht (art 2.58 APV) Plakken en kladden (art 2:42 APV) Hinderlijk gedrag in voor het publiek toegankelijke ruimte (art 2:50 APV) De bestuurlijke strafbeschikking maakt het mogelijk om op een eenvoudige en snelle manier strafrechtelijk te handhaven. Alle in de APV, krachtens de strafbepaling strafbaar gestelde artikelen zijn in beginsel voor de bestuurlijke strafbeschikking van toepassing. Met andere woorden, ook bepalingen die niet worden beschouwd als “kleine ergernissen” kunnen door middel van de bestuurlijke strafbeschikking worden afgedaan. Bepalend in deze is of de overtreding voorkomt op de door het Openbaar Ministerie vastgelegde feitenlijst annex positieve lijst en dat deze bepaling eveneens strafbaar is gesteld in de APV. Een werkgroep bestaande uit vertegenwoordiger van gemeenten uit de vier politiedistricten, het Ministerie van Justitie, de politie en het Openbaar Ministerie, hebben in navolging van het besluit van het Dagelijks Bestuur Veiligheidsregio Hollands-Midden van 16 april 2009, de opdracht uitgewerkt om de consequenties van een keuze voor bestuurlijke boete of bestuurlijke strafbeschikking (dan wel continuering van de huidige situatie) inzichtelijk te maken. Keuze aan het bestuur Kortweg dient er door het gemeentebestuur thans een keuze gemaakt te worden of zij kiest voor de invoering van de: bestuurlijke boete bestuurlijke strafbeschikking noch de bestuurlijke boete, noch de bestuurlijke strafbeschikking Toelichting op bovengenoemde driedeling: Ad 1. De bestuurlijke boete De Wet bestuurlijke boete in de openbare ruimte biedt gemeenten de mogelijkheid zelfstandig, zonder rechterlijke tussenkomst, bestuursrechtelijk op te treden tegen “kleine ergernissen”. De BOA’s kunnen overtreders namens het gemeentebestuur een geldboete opleggen, waarbij de opbrengst voor de gemeente is. De hoogte van de op te leggen boete is bepaald in een AMvB, het Besluit bestuurlijke boete overlast in de openbare ruimte. De gemeente dient echter zelfstandig zorg te dragen door de totale afhandeling. Hierbij moet gedacht worden aan het uitvaardigen van het besluit, het innen van de boete (en de daarbij behorende incassowerkzaamheden en administratieve handelingen) het behandelen van bezwaar tegen de opgelegde boete (hierbij wordt de Commissie voor de Beroep- en Bezwaarschriften van de gemeente Leiderdorp zwaarder belast).
Ad 2. De bestuurlijke strafbeschikking De bestuurlijke strafbeschikking biedt de gemeenten de mogelijkheid om – net als bij de bestuurlijke boete - zonder tussenkomst van de rechter strafrechtelijk handhavend op kan treden (tegen kleine ergernissen) in de openbare ruimte. In tegenstelling tot de bestuurlijke boete behoeft de BOA bij het constateren van een overtreding van een wettelijk voorschrift slechts een vooraankondiging uit te reiken. Het verzenden van de daadwerkelijke beschikking, de inning van de boete (en verder incassowerkzaamheden), de afhandeling en behandeling van het verzet wordt allemaal kosteloos door het CJIB geregeld. De inkomsten, die voortvloeien uit de overtreding zijn ten bate van het Openbaar Ministerie. De gemeente ontvangt echter voor elk juiste aangeleverde zaak een vergoeding ten bedrage van € 40, =. Het proces van de inning van de bestuurlijke strafbeschikking is gelijk aan het proces van een “gewone” strafbeschikking. De aanlevering van de zaken loopt echter niet meer via de politie, zoals de aanlevering tot voor kort (01-01-2012) geschiedde, maar rechtstreeks aan het CJIB. Thans worden de zaken schriftelijk aangeleverd via een invoerapplicatie. In de loop van 2013 zullen de zaken geautomatiseerd kunnen worden aangeleverd aan het CJIB. De bestuurlijke strafbeschikking kan worden omschreven als een wijze van vervolging én bestraffing door het Openbaar Ministerie en is geen wijze van voorkoming van strafvervolging. Met andere woorden: het betreft een daad van vervolging. Zodra de overtreder de geldboete heeft betaald, erkent hij automatisch schuld. Dit geeft vervolgens een titel de schade op de overtreder te vorderen. Immers de overtreder heeft schuld erkend. Ad 3. Handhaven huidige situatie Als de gemeente er voor kiest om geen gebruik te maken van de mogelijkheid die de handhavingsinstrumenten bieden, kan er geen beroep gedaan worden op extra inzet van de politie om op te treden tegen kleine ergernissen die vallen onder het domein van de bestuurlijke strafbeschikking. Tevens kunnen de BOA’s geen processen verbaal meer uitschrijven omdat deze niet meer door de politie worden verwerkt. De politie zal in dien gevallen wel optreden in heterdaad situaties. Daarom wordt in de onderstaande teksten uitsluitend de argumenten ten aanzien van de bestuurlijke strafbeschikking en de bestuurlijke boete besproken. Leiderdorp Voor de gemeente Leiderdorp is de invoering van de Wet OM-afdoening geen zekerheid dat door deze aanpak van kleine ergernissen in de openbare ruimte, ook deze kleine ergernissen zullen afnemen. Onze eigen organisatie, de afdeling Handhaving en toezicht, heeft 2 fte BOA die dagelijks toezien op de naleving van de wettelijke bepalingen ten aanzien van de openbare ruimte. De handhaving van kleine ergernissen in de openbare ruimte heeft een lage prioriteit. Dat betekent dat er niet gericht, maar incident-gestuurd wordt gehandhaafd op deze onderwerpen. Slechts indien de BOA (en passant) tijdens zijn reguliere werkzaamheden wordt geconfronteerd met een van deze onderwerpen, zal deze BOA hiertegen handhavend optreden. Op basis van de beschikbare handhavingsinstrumenten is de BOA in staat effectief handhavend op te treden tegen overtredingen in de openbare ruimte. Bij de bestuurlijke strafbeschikking gaat het om strafbare feiten die vallen binnen het bereik van de openbare ruimte en voor bepaalde feiten die in de afvalstoffenverordening staan. De handhaving van de bepalingen uit de afvalstoffenverordening vindt civielrechtelijk plaats. Dus resteert thans de strafbaar gestelde bepalingen uit de APV waarop de bestuurlijke strafbeschikking van toepassing kan zijn. Met andere woorden is de bestuurlijke strafbeschikking slechts van toepassing op feiten die staan vermeld op de feitenlijst van het Openbaar Ministerie.
Overzicht instrumentaria Thans heeft de BOA beschikking over 2 handhavingsinstrumenten: 1. Handhaving op basis van het bestuursrecht (bestuursdwang/ APV) 2. Handhaving op basis van het strafrecht (door middel van een PV via de Officier van Justitie/ punitief karakter, straks via de bestuurlijke strafbeschikking, de APV) Ad 1. Handhaving op basis van het bestuursrecht De BOA’s hebben de keuze om bij een overtreding van een wettelijk voorschrift uit de APV strafrechtelijke te handhaven (zoals bij 2.) met als doel de overtreder te straffen (punitief karakter) of handhavend op te treden op basis van het bestuursrecht met als doel de overtreding ongedaan te maken. De discretionaire bevoegdheid ligt bij de BOA. Ad 2. Handhaving op basis van het strafrecht. De BOA heeft de bevoegdheid om handhavend op te treden tegen bepalingen voortvloeiende uit onder andere de APV. Overtreding van het bij of krachtens de artikelen bepaalde en de op grond van artikel 1.4 van de APV daarbij gegeven voorschriften en beperkingen zijn strafbaar gesteld. Ten aanzien van punt 2, de handhaving van de bepalingen uit de APV, geeft de wetgever de mogelijkheid om in geval van “strafbare feiten (kleine ergernissen) in de openbare ruimte” via een effectievere manier de overlast in de openbare ruimte beter te lijf te gaan, namelijk door middel van de toepassing van de bestuurlijke strafbeschikking.
Gezien zowel het financiële, organisatorische en samenwerkingsoogpunt adviseert de Veiligheidsregio Holland-Midden bij de uitvoering van het toezicht in de openbare ruimte door BOA’s unaniem te kiezen voor de implementatie van de bestuurlijke strafbeschikking. Grofweg alle gemeenten in Nederland hebben gekozen voor de bestuurlijke strafbeschikking. Zo ook de randgemeenten rondom Leiderdorp, Leiden, Katwijk, Kaag en Braasem , Voorschoten, Oegstgeest, Rijnwoude en Zoeterwoude, hebben aangegeven te zullen kiezen (dan wel reeds gekozen te hebben) voor de implementatie van de bestuurlijke strafbeschikking. Bijlage: 1.Keuze matrix 2.Besluit BOA handhaving bevoegdheden
Met vriendelijke groet, Frank Arnoldus
Pagina 1 van 7 Versieconcept
GEMEENTE LEIDERDORP Collegevergadering van:
yS^februari 2013 , Paraaf
Agendanummer
: LD
Portefeuille
Postregistratienummer
: 2013100210
Adviserende afdeling
Datum advies
: 30 januari 2013
Auteur advies
: Frank Arnoldus
ONDERWERP
Keuze bestuurlijke boete of Destuurlijke strafbeschikking
BESLISPUNTEN
1. kiezen voor het instrument bestuurlijke strafbeschikking zodat de buitengewoon opsporingsambtenaren een boete kunnen uitschrijven i.v.m. overlast in de openbare ruimte;
Samenvatting
Er zijn twee handhavingsinstrumenten, bestuurlijke boete en bestuurlijke strafbeschikking, waarmee gemeenten de mogelijkheid hebben om zelf te bepalen op welke wijze de overlast "kleine ergernissen" in de openbare ruimte aangepakt moet worden. (Wet OM-afdoening 2009) Omdat het niet toegestaan is om de bestuurlijke boete en bestuurlijke strafbeschikking naast elkaar te gebruiken moet een keuze gemaakt worden. Regionale afspraken, inhoudelijke en financiële argumenten, maken het instrument bestuurlijke strafbeschikking het meest geschikt voor de gemeente Leiderdorp. Hoewel dit instrument niet zal leiden tot een afname van kleine ergerniszaken, is het desalniettemin verstandig om over te gaan tot implementatie van dit instrument. Dit mede gelet op de snellere afhandeling van de strafzaken (kleine ergerniszaken, maar ook overige in de APV strafbaar gestelde zaken.
Bezwaar / beroep mogelijk
G ja ^
VOORKEUZE
B
Conform advies Bespreken
S
nee
w w
w
/
c1 i
OPENBAARHEID BESLUIT
/
Besluit
w
Inspraak
Qja
Commissie: Ter advisering Ter kennisname
Q BM O BM
Besluitvorming Raad
•
Ter info Raad
KI ja O
i 01
Advies
Bijlagen
De seen
ja
^
nee
• RU Q RU £<] nee nee
Openbaar Geobjectiveerd Niet openbaar
• •
El
• •
• •
Pagina 3 van 7 Versieconcept Betreft In het kader van
Heeft dit voorstel financiële consequenties?
Programma (m.i.v. begroting 2004) Product (beleidstaak) ] Bestaand beleid [X] Wettelijke verplichting • Nieuw beleid voortvloeiende uit • Geheel nieuw • ja • nee Structureel: € Incidenteel: €
Is er volledige financiële dekking aanwezig? Ja, nl:
Personele consequenties
per jaar, v.a. in het begrotingsjaar
• •
ja nee, dit leidt tot een verhoging van het (meerjaren-) begrotingstekort van € :
£3
Dit voorstel is onvoorzien' Subsidiemogelijkheden: ja ^ nee
•
Afdelingsplan Behandeling in OR?
Organisatorische consequenties? (huisvesting, PC, meubilair, etc.)
K|
•
ja
nee
• •
Advies • ja • nee
Instemming
Is hierin voorzien? Overleg Intern Afdeling: "5Tj /
•
ja •
Resultaat akkoord K j a • Cluster^Z,
Naam^V.^-i^ Toelichting Cluster:
Milieu (Regionale Milieudienst)
Resultaat akkoord • Naam:
Openbare orde en (brand) veiligheid
Overleg Extern: Organisatie/instelling/bedrijf/burgers:
Informatie
nee nee •
nvt
Para^f^/
ja •
nee •
nvt
ja •
nee •
nvt
ja •
nee •
nvt
Paraaf
Resultaat akkoord • Naam:
•
Paraaf
Resultaat akkoord • Paraaf
Interactief traject (IBO)
• ja Toelichting:
•
n.v.t.
Communicatie
• ja Toelichting:
•
n.v.t.
BESLISPUNTEN 1. kiezen voor het instrument bestuurlijke strafbeschikking zodat de buitengewoon opsporingsambtenaren een boete kunnen uitschrijven i.v.m. overlast in de openbare ruimte;
1
Inleiding De introductie van een tweetal instrumenten, de bestuurlijke strafbeschikking en de bestuurlijke boete voor overlastfeiten (hierna: de bestuurlijke boete). De BOA's binnen onze gemeente hebben al gebruik gemaakt van de bestuurlijke strafbeschikking echter is dit nooit formeel vastgelegd. Sinds de invoering in februari 2008 kon de BOA zijn opgelegde strafbeschikking inleveren bij de politie. De politie zorgde voor de administratieve afhandeling en het CJIB (Centraal Justitieel Incasso Bureau) voor de inning. De gemeente kreeg een vergoeding van het CJIB voor elk opgelegde strafbeschikking. Sinds 01-01-2012 is het niet meer mogelijk de strafbeschikking aan te bieden aan de politie. De BOA's kunnen op dit moment geen strafbeschikking meer uitschrijven omdat deze niet meer door de politie wordt verwerkt. De bestuurlijke boete is een bestuursrechtelijk instrument waarbij de gemeente in eigen beheer de uitvoering regelt. Oplegging (door BOA's), inning, bezwaar en beroep worden door de gemeente zelf gedaan. De (bestuurlijke) strafbeschikking is een strafrechtelijk instrument waarbij de gemeente de oplegging doet door gebruik te maken van de bevoegdheden van de BOA. De inning en verzetszaken worden respectievelijk door het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) en door het Openbaar Ministerie uitgevoerd. De aanmelding van een procesverbaal naar deze instantie wordt door de BOA verzorgd. De instrumenten strafbeschikking en bestuurlijke boete kunnen niet beide door de gemeente worden ingezet voor dezelfde feiten. Op gemeentelijk niveau zal de effectiviteit van het instrument, evenals de praktische consequenties van de keuze voor één van de instrumenten bepalend moeten zijn voor de uiteindelijke keuze. Op het niveau van de veiligheidsregio is het echter van belang dat er door alle gemeenten in de regio eenzelfde uniforme keuze gemaakt wordt. Eén uniforme keuze bevordert de rechtszekerheid en -gelijkheid voor de burger en eenheid binnen de regio, uniformiteit is daarnaast van belang in het licht van mogelijke vormen van samenwerking en schaalvergroting, welke kunnen leiden tot financiële en efficiency voordelen. De gemeenten in onze regio hebben allen gekozen voor de bestuurlijke strafbeschikking.
2
Beoogd effect Alle gemeenten worden gevraagd aan de wettelijke verplichting te voldoen en een besluit te nemen over het inzetten van, de bestuurlijke boete of bestuurlijke strafbeschikking als handhavingsmiddel om veel voorkomende overtredingen in de publieke ruimte tegen te gaan. BOA's van de gemeente Leiderdorp kunnen verbaliseren en de eventuele daaruit voortvloeiende vergoedingen door het CJIB aan de gemeente kunnen worden uitgekeerd.
3
Argumenten 1. kiezen voor het instrument bestuurlijke strafbeschikking zodat de buitengewoon opsporingsambtenaren een boete kunnen uitschrijven i.v.m. overlast in de openbare ruimte;
•
Door een keuze te maken voldoen wij aan de wettelijke verplichting, Wet OM-afdoening (2009)
•
De afhandeling van de bestuurlijke strafbeschikking lijkt het meeste op de huidige strafrechtelijke afhandeling. Hierbij is een parallel met de werkwijze van de politie. Dat is zowel voor de burgers als voor de uitvoerende handhavers een herkende werkwijze.
•
Met de beboetbare overlastfeiten kan een breed scala aan overtredingen in de openbare ruimte worden aangepakt (vergelijkbaar met de bestuurlijke boete). Omdat de feitenlijst een zogenaamde positieve lijst is, biedt de bestuurlijke strafbeschikking meer ruimte voor toekomstige uitbreiding van feiten zoals bijvoorbeeld fout parkeren, andere kleine verkeersovertredingen en de nieuwe drank en Horecawet.
•
Er hoeven geen investeringen te worden gedaan voor het inrichten van een gemeenschappelijke voorzieningen voor de inning en invordering van de boete en voor de rechtsbescherming van de burger.
•
De afhandeling van de opgelegde beschikking (de boete) wordt verzorgd door het Centraal Justitieel Incasso Bureau. De eventueel daaruit voortvloeiende verzetszaken worden door het Openbaar Ministerie afgedaan.
•
Voor iedere uitgeschreven beschikking (boete) door de BOA's, krijgt de gemeente een vergoeding. Dit geldt ook voor fout parkeren / lichte verkeersovertredingen (Wet Mulder) en de Drank en Horecawet die op termijn worden toegevoegd aan de bestuurlijke
•
strafbeschikking en bevoegdheden van de BOA's in de gemeente Leiderdorp. Uniformiteit is daarnaast van belang in het licht van mogelijke vormen van samenwerking en schaalvergroting, welke kunnen leiden tot financiële en efficiency voordelen. Zoals het uitwisselen van ambtenaren en integrale handhaving en toezicht taken.
Juridisch advies: Goed gemotiveerd voorstel sluit aan bij de werkwijze binnen de Veiligheidsregio en versterkt de positie van de BOA's bij handhavings maatregelen.
4 Kanttekeningen 1. kiezen voor het instrument bestuurlijke strafbeschikking zodat de buitengewoon opsporingsambtenaren een boete kunnen uitschrijven i.v.m. overlast in de openbare ruimte; •
Voor geïnde geldbedragen uit hoofde van een bestuurlijke strafbeschikking ontvangt de gemeente een vergoeding. De vergoeding voor processen-verbaal voor overlast, geschreven door de buitengewone opsporingsambtenaren bedraagt 40 euro. Gezien de prioriteit en capaciteit van onze BOA's zal het niet zo zijn dat de BOA's zichzelf "terugverdienen".
•
De feiten die onder de huidige "Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften" (de zogenaamde "Mulderwet") vallen nu ook onder de bestuurlijke strafbeschikking . Via de "Mulderwet" worden verkeersovertredingen zoals verkeerd parkeren afgehandeld, dit is echter vooruitlopend op de eventuele uitbreiding van bevoegdheden voor de BOA. Ook hier moet nog een keuze over worden gemaakt.
•
De BOA's beschikken niet over een PDA om een digitaal proces-verbaal uit te reiken zoals in bijvoorbeeld Jeiden het geval is. De BOA's gebruikten de "combi-bon" van de politie HollandsMidden.deze eenheid is per 01-01-2013 overgegaan in de nationale Politie. Bovenstaande heeft een kleine financiële consequentie (wat binnen het huidige budget past) omdat wij nu zelf voor een digitaal of papieren proces-verbaal met gemeentelogo moeten zorgen.
•
De invoering van de bestuurlijke strafbeschikking heeft verwaarloosbare personele consequenties. Eveneens heeft de invoering van proces-verbaal naar het CJIB voor de BOA een verwaarloosbare consequentie. Met andere woorden heeft de invoering van de bestuurlijke strafbeschikking geen personele consequenties.
•
De invoering van de bestuurlijke strafbeschikking heeft thans geen consequentie voor de organisatie.
Juridisch advies: I n d e bijlage:
Memo, postreg.nr. 2013i00195
De keuze voor de bestuurlijke strafbeschikking maakt het mogelijk dat het beboeten van APV overtredingen zowel door de Politie, als door de gemeentelijke Boa's wordt gedaan. De overtreding wordt verder in het strafrechtelijke circuit afgehandeld. ( betaling via CJIB en beroep bij de Officier van Justitie ) Voor de gemeente levert dat een administratieve en bestuurslasten verlichting op, omdat de rechtsbescherming en inning van de boetes via de strafrechtelijke weg verloopt en niet via de bestuursrechtelijke weg van gemeentelijke bezwaar- en beroep behandeling en gemeentelijke invordering van de boete. Voor de burger wordt ook duidelijker dat de beboetende Boa geen 'hulpje' van de Politie is, maar voor APV overtredingen over dezelfde bevoegdheden beschikt als een politie agent. De gemeentelijke inzet van Boa's in het openbare domein wint daarmee aan effectiviteit.
4
Uitvoering De bevoegdheid ligt bij het College:
1.
Het college van B&W heeft de bevoegdheid deze keuze te maken, omdat het een voortzetting is van de huidige primair strafrechtelijke handhaving door de BOA's van Leiderdorp is. Dit kan aangemerkt worden als een uitvoerende beslissing in het kader van het dagelijkse bestuur van de gemeente (dus een collegebevoegdheid ex artikel 160 lid 1 onder a Gemeentewet);
2.
In lid 1 sub a van artikel 160 Gemeentewet staat overigens dat het dagelijks bestuur bij het college berust, voor zover het bij of krachtens de wet niet bij de Raad thuishoort. Het maken van de keus tussen de twee instrumenten is in geen enkele wet geregeld, waardoor het op grond van artikel 160 lid 1 sub a Gemeentewet een collegebevoegdheid betreft.
3.
De aanlevering van het convenant aan het CJIB evenals de implementatie van de invoerapplicatie van het CJIB zal op 1 mei 2013 gereed zijn.
Het verdient daarom de voorkeur om over te gaan tot implementatie van de bestuurlijke strafbeschikking.
Bijlagen: Memo Keuze bestuurlijke strafbeschikking postreg.nr. 2013i00195 Keuze Matrix (BSB vs. BB) Huidige handhavings bevoegdheden BOA's
Memo Postregistratienummer: Aan: CC: Van: Datum: Betreft:
2013i00195 LD B&W Frank Arnoldus 28 januari 2013 keuze Bestuurlijke strafbeschikking
Binnenkort ontvangt u een B&W voorstel, in dit voorstel vraag ik u te kiezen voor de bestuurlijke strafbeschikking om overlast in de openbare ruimte terug te dringen. Middels dit memo wil ik u graag informeren over dit handhavingsinstrument. Er zijn twee handhavingsinstrumenten, bestuurlijke boete en bestuurlijke strafbeschikking, waarmee gemeenten de mogelijkheid hebben om zelf te bepalen op welke wijze de overlast "kleine ergernissen" in de openbare ruimte aangepakt moet worden. (Wet OM-afdoening 2009) De kleine ergernissen binnen onze gemeente waarop de BOA kan verbaliseren zijn al vastgelegd, (uitbreiding handhaving bevoegdheden BOA 2010 zie bijlage). In de huidige praktijk hebben veel gemeenten buitengewone opsporingsambtenaren in dienst die naargelang hun strekkende bevoegdheid proces-verbaal kunnen opmaken. De BOA's van Leiderdorp leverden hun processen verbaal aan bij de politie, die afhankelijk van de ernst van de constateerde feiten zorg draagt voor verdere afhandeling van het aangeleverde richting ofwel het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) voor de inning van de boetes ofwel het Openbaar Ministerie (OM) voor verdere beoordeling en afhandeling. Begin 2008 is de "Wet OM-afdoening" in werking getreden. Met deze wet worden drie soorten van strafbeschikkingen ingevoerd: 1. Strafbeschikkingen die door een officier van justitie opgelegd kunnen worden. 2. Bestuurlijke strafbeschikkingen, die door een aangewezen opsporingsambtenaar kunnen worden opgelegd. 3. Politiestrafbeschikking die door de politie opgelegd kunnen worden. Opsporingsambtenaren kunnen uitsluitend voor een overtreding strafbeschikkingen uitvaardigen die vermeld staan op de feitenlijst van het Openbaar Ministerie (en deze uiteraard strafbaar zijn gesteld in de strafbepalingen uit de APV). De bevoegdheid zorgt voor het buitengerechtelijk afdoen van strafbare feiten. De strafbeschikking kan eenzijdig worden opgelegd. Indien de verdachte het niet eens is met de opgelegde strafbeschikking, dient hij in verzet te komen bij het Openbaar Ministerie. Voorts is op 19 februari 2008 nog een andere relevante wet in werking getreden. De wet bestuurlijke boete overlast in de openbare ruimte kortweg: bestuurlijke boete. Dit wetsvoorstel maakt het gemeenten mogelijk om een bestuurlijke boete op te leggen bij bepaalde overtredingen die overlast in het publieke domein veroorzaken, de voornoemde "kleine ergernissen". Gemeenten kunnen zelf kiezen of ze dit handhavingsinstrument inzetten.
De introductie van een tweetal instrumenten, de bestuurlijke strafbeschikking en de bestuurlijke boete voor overlastfeiten, geeft gemeenten de gelegenheid het huidige handhavingsbeleid op basis van het strafrecht in de publieke ruimte te heroverwegen met als uiteindelijke vraag welk instrument de gemeente zal gaan inzetten. Zowel de bestuurlijke boete en de strafbeschikking zijn interventies die een sterk lik-op-stuk karakter kennen. De BOA overhandigt op straat bij beide instrumenten direct na de constatering van een overtreding de aankondiging dat er een geldboete wordt opgelegd.
Kleine ergernissen in de openbare ruimte In de volksmond wordt er gesproken over "kleine ergernissen in de openbare ruimte". Deze informele titel is een verzamelterm voor zaken in de openbare ruimte die door de burger als ergerlijk worden beschouwd. Onder "kleine ergernissen" wordt onder andere verstaan: > Aanlijnplicht honden (art 2.57 APV) >
Opruimplicht (art 2.58 APV)
>
Plakken en kladden (art 2:42 APV)
>
Hinderlijk gedrag in voor het publiek toegankelijke ruimte (art 2:50 APV)
De bestuurlijke strafbeschikking maakt het mogelijk om op een eenvoudige en snelle manier strafrechtelijk te handhaven. Alle in de APV, krachtens de strafbepaling strafbaar gestelde artikelen zijn in beginsel voor de bestuurlijke strafbeschikking van toepassing. Met andere woorden, ook bepalingen die niet worden beschouwd als "kleine ergernissen" kunnen door middel van de bestuurlijke strafbeschikking worden afgedaan. Bepalend in deze is of de overtreding voorkomt op de door het Openbaar Ministerie vastgelegde feitenlijst annex positieve lijst en dat deze bepaling eveneens strafbaar is gesteld in de APV. Een werkgroep bestaande uit vertegenwoordiger van gemeenten uit de vier politiedistricten, het Ministerie van Justitie, de politie en het Openbaar Ministerie, hebben in navolging van het besluit van het Dagelijks Bestuur Veiligheidsregio Hollands-Midden van 16 april 2009, de opdracht uitgewerkt om de consequenties van een keuze voor bestuurlijke boete of bestuurlijke strafbeschikking (dan wel continuering van de huidige situatie) inzichtelijk te maken.
Keuze aan het bestuur Kortweg dient er door het gemeentebestuur thans een keuze gemaakt te worden of zij kiest voor de invoering van de: > bestuurlijke boete > bestuurlijke strafbeschikking >
noch de bestuurlijke boete, noch de bestuurlijke strafbeschikking
Toelichting op bovengenoemde driedeling: Ad 1. De bestuurlijke boete De Wet bestuurlijke boete in de openbare ruimte biedt gemeenten de mogelijkheid zelfstandig, zonder rechterlijke tussenkomst, bestuursrechtelijk op te treden tegen "kleine ergernissen". De BOA's kunnen overtreders namens het gemeentebestuur een geldboete opleggen, waarbij de opbrengst voor de gemeente is. De hoogte van de op te leggen boete is bepaald in een AMvB, het Besluit bestuurlijke boete overlast in de openbare ruimte. De gemeente dient echter zelfstandig zorg te dragen door de totale afhandeling. Hierbij moet gedacht worden aan het uitvaardigen van het besluit, het innen van de boete (en de daarbij behorende incassowerkzaamheden en administratieve handelingen) het behandelen van bezwaar tegen de opgelegde boete (hierbij wordt de Commissie voor de Beroep- en Bezwaarschriften van de gemeente Leiderdorp zwaarder belast).
Ad 2. De bestuurlijke strafbeschikking De bestuurlijke strafbeschikking biedt de gemeenten de mogelijkheid om - net als bij de bestuurlijke boete - zonder tussenkomst van de rechter strafrechtelijk handhavend op kan treden (tegen kleine ergernissen) in de openbare ruimte. In tegenstelling tot de bestuurlijke boete behoeft de BOA bij het constateren van een overtreding van een wettelijk voorschrift slechts een vooraankondiging uit te reiken. Het verzenden van de daadwerkelijke beschikking, de inning van de boete (en verder incassowerkzaamheden), de afhandeling en behandeling van het verzet wordt allemaal kosteloos door het CJIB geregeld. De inkomsten, die voortvloeien uit de overtreding zijn ten bate van het Openbaar Ministerie. De gemeente ontvangt echter voor elk juiste aangeleverde zaak een vergoeding ten bedrage van € 40, =. Het proces van de inning van de bestuurlijke strafbeschikking is gelijk aan het proces van een "gewone" strafbeschikking. De aanlevering van de zaken loopt echter niet meer via de politie, zoals de aanlevering tot voor kort (01-01-2012) geschiedde, maar rechtstreeks aan het CJIB. Thans worden de zaken schriftelijk aangeleverd via een invoerapplicatie. In de loop van 2013 zullen de zaken geautomatiseerd kunnen worden aangeleverd aan het CJIB. De bestuurlijke strafbeschikking kan worden omschreven als een wijze van vervolging én bestraffing door het Openbaar Ministerie en is geen wijze van voorkoming van strafvervolging. Met andere woorden: het betreft een daad van vervolging. Zodra de overtreder de geldboete heeft betaald, erkent hij automatisch schuld. Dit geeft vervolgens een titel de schade op de overtreder te vorderen. Immers de overtreder heeft schuld erkend. Ad 3.
Handhaven huidige situatie
Als de gemeente er voor kiest om geen gebruik te maken van de mogelijkheid die de handhavingsinstrumenten bieden, kan er geen beroep gedaan worden op extra inzet van de politie om op te treden tegen kleine ergernissen die vallen onder het domein van de bestuurlijke strafbeschikking. Tevens kunnen de BOA's geen processen verbaal meer uitschrijven omdat deze niet meer door de politie worden verwerkt. De politie zal in dien gevallen wel optreden in heterdaad situaties. Daarom wordt in de onderstaande teksten uitsluitend de argumenten ten aanzien van de bestuurlijke strafbeschikking en de bestuurlijke boete besproken.
Leiderdorp Voor de gemeente Leiderdorp is de invoering van de Wet OM-afdoening geen zekerheid dat door deze aanpak van kleine ergernissen in de openbare ruimte, ook deze kleine ergernissen zullen afnemen. Onze eigen organisatie, de afdeling Handhaving en toezicht, heeft 2 fte BOA die dagelijks toezien op de naleving van de wettelijke bepalingen ten aanzien van de openbare ruimte. De handhaving van kleine ergernissen in de openbare ruimte heeft een lage prioriteit. Dat betekent dat er niet gericht, maar incident-gestuurd wordt gehandhaafd op deze onderwerpen. Slechts indien de BOA (en passant) tijdens zijn reguliere werkzaamheden wordt geconfronteerd met een van deze onderwerpen, zal deze BOA hiertegen handhavend optreden. Op basis van de beschikbare handhavingsinstrumenten is de BOA in staat effectief handhavend op te treden tegen overtredingen in de openbare ruimte. Bij de bestuurlijke strafbeschikking gaat het om strafbare feiten die vallen binnen het bereik van de openbare ruimte en voor bepaalde feiten die in de afvalstoffenverordening staan. De handhaving van de bepalingen uit de afvalstoffenverordening vindt civielrechtelijk plaats. Dus resteert thans de strafbaar gestelde bepalingen uit de APV waarop de bestuurlijke strafbeschikking van toepassing kan zijn. Met andere woorden is de bestuurlijke strafbeschikking slechts van toepassing op feiten die staan vermeld op de feitenlijst van het Openbaar Ministerie.
Overzicht instrumentaria Thans heeft de BOA beschikking over 2 handhavingsinstrumenten: 1. 2.
Handhaving op basis van het bestuursrecht (bestuursdwang/ APV) Handhaving op basis van het strafrecht (door middel van een PV via de Officier van Justitie/ punitief karakter, straks via de bestuurlijke strafbeschikking, de APV)
Ad 1. Handhaving op basis van het bestuursrecht De BOA's hebben de keuze om bij een overtreding van een wettelijk voorschrift uit de APV strafrechtelijke te handhaven (zoals bij 2.) met als doel de overtreder te straffen (punitief karakter) of handhavend op te treden op basis van het bestuursrecht met als doel de overtreding ongedaan te maken. De discretionaire bevoegdheid ligt bij de BOA. Ad 2. Handhaving op basis van het strafrecht. De BOA heeft de bevoegdheid om handhavend op te treden tegen bepalingen voortvloeiende uit onder andere de APV. Overtreding van het bij of krachtens de artikelen bepaalde en de op grond van artikel 1.4 van de APV daarbij gegeven voorschriften en beperkingen zijn strafbaar gesteld. Ten aanzien van punt 2, de handhaving van de bepalingen uit de APV, geeft de wetgever de mogelijkheid om in geval van "strafbare feiten (kleine ergernissen) in de openbare ruimte" via een effectievere manier de overlast in de openbare ruimte beter te lijf te gaan, namelijk door middel van de toepassing van de bestuurlijke strafbeschikking.
Gezien zowel het financiële, organisatorische en samenwerkingsoogpunt adviseert de Veiligheidsregio Holland-Midden bij de uitvoering van het toezicht in de openbare ruimte door BOA's unaniem te kiezen voor de implementatie van de bestuurlijke strafbeschikking. Grofweg alle gemeenten in Nederland hebben gekozen voor de bestuurlijke strafbeschikking. Zo ook de randgemeenten rondom Leiderdorp, Leiden, Katwijk, Kaag en Braasem , Voorschoten, Oegstgeest, Rijnwoude en Zoeterwoude, hebben aangegeven te zullen kiezen (dan wel reeds gekozen te hebben) voor de implementatie van de bestuurlijke strafbeschikking.
Bijlage: 1 .Keuze matrix 2.Besluit BOA handhaving bevoegdheden
Met vriendelijke groet, Frank Arnoldus
c
CD
0)
•deni
c
o
rei
cn
I 2>
X) 0
E
offe wel
> o C
GO
E
Z o
CD D) C
GO
'c
CL CL
O
0" CO CO
CL
c
1
Ad
c
X CL CD
:=• XI
CD XI
CL
O cn CD CD
.
O
2 c "5 ®- CO ! s -J
O
CD
= J S>o S
£
CQ
o X
I
CD CL
£1
CO1
N
c
CO CO CD C CD
CD
CD Ö
>
£ 2
i_
C
V-
CO CO
CD CO CO CO CD X I
N
CO
CD
is
£
O
1 J
c
<
55
CO (J) CO -Q CD
0
O C CD
o
—<
< o:
CO
C
co g 'c CD
=> E
T3
CO
E
§
CO X I
£
CO
I c CD
>
Q<
© £
5
I- co E
3
—
5
c X
XI
i_ S
i
CO
c
5? "O c O
St c CO
<
=
E
CD CD CO CO
C
E0
N CL
O
O
O
& 2
IS o
O
CD
CD
I f
_2 CO 0 XI
CO
c
CO
cn CL
O
0
0 0
o XI
x: o
CO 0 X)
tf) CO X
c c c
Ü 0
0 CL 0
-Q
O
L_ L_
0
x: c o co c c
I
0
li
I—
a)
c
CO
•
CO
c: 0 0
E
0
CD
CO
©
0 x: -o o c co 0
0
c co i_ 0 o 0
E
0 CO L_
o o > 0 0
0 CO
c 0 c c co| 0
a o o a>
CO
i
c:
CO 0 0
O -O
C
«
° E 9 o u O co £ X
0 00 CO
-g '0 -C 0
CL
CD XI
0
N
g
c0
E
GO O
0 CO
co c
"co -*-> 0
03
c
•03 Ü
c ro c
il
>
c
1* J*
O GO CD XI
CO CO — CN
1
- -£ TJ
CO
CD
TO
C O
CO CO
c *1 co x:
c ©
*—
O O
So
O > •g 0
JZ ^ 0 T3
O
I
co co cCO c: 1— 0
L_
XI CL
O
\~
. CO
CO
0 >
co i— 4
CM
0
•c 0
"9 o
c
o c: o :
c:
LL
c
co i—
0 >
v_
0
I O
w 0
I
•p
5
B
I
"rö
o co 0 c 0 0 CD 0 o
O co
y CO
0
I—
CL 0 T3 0 i—
_
CO I"O I>
XI
CO • g CO 0
\—
t-S
CN
L_
c 0
Ii >
-
CO O c O c >
*
C
0
If 1
CD
co
0
J,;
0
c °> § < CO 0
X
c:
: =
c CO O CD 9> £ o cc
CD
CO 00 0 XI
: XI
O.
§ 2
c
c I
CQ
CD
:=<
is*
1
2
co co
CO « 0 CD"
®
£
c
co|
CO ©
1
© c _i • *
c
CD
ë c
53 ë ©
li
0
CO
O)
CO
CO
x>
CD CD
O
££
ro
Ü
I IS CD
CO
> c
i_
0
T>
CD
c
XI CL
J)
CO
c
0 00 CO
CD
XI
CO CO
CD
CD
E ©.
CD CD
© ©
XI
CD TJ
co
c
CD
C0| C
B CO ©
>CD
0 •0 C 0 0
™1
© co co
in
O
CO "O O
-C
C
CD CD| 1— 0 O O 0
0 CO
co o
co
CN
E
> Ylco co c c
D
>•t
c CD CD
^ CO
CD GO c g
I
x: •= c o
c c * C co O T3 CD
oo
$i
0
ZJ
a
3
!
E
O CD O CO
tie
0
to
CO co
CD
co
c
bre
CO i— i_ CO
0 TO
CD T3 00 k_
r
0 >
o 0
g> T3
CO 3 0
c X
0
i
CD
oo
c
CO
c -Q oo
c
81
0
x
0)
§ 00
8
CD -t—»
co E
co c
c
>
X CD
X
O
"5 E c
l_ O
g> C00L c CD
§ ©
CL O
—
XI
_
co co
° C
3 O
0
ra ï *i °-ra CD £ XI
CL
0 0 0
o
0
E 0
CL c 0O 0 X
X)
00
c
CO
c
CO 0 O
>
0 XI
2
8
'C O CL
0
to
CL O
s
O)
2
.s
XI
©
E
CD
'L_
O CL
c co > c
2,
00
E .© x ca
oo - 00 i_ m C D 0 c c
c
00
0
> * i
co E
x
CD
O
col c
XI c ca x i c co > 0 X
co E co 0 c 2
O O
0
c
0
0 >
oo i—
1— O CL
t-"
i
CL
5ra
0 > O
E
N
1
0 O =J XI O 1— CL
00
II 11 J J ö E
V—
C CD
a o
co|
0
92
cb c
N C
ca co c ©
0
x:
o
c- oo
0
co| oo c c co COL 0 00 © © ^ c £ X 'CD "2 cO co 0 •© "5 ra o O X © 5 5 0 © O X O 0 0 oo co CD TC S c 2 o -s 0 NI +-* a O © O 2 CQ C
c ra ra co .9. £
8>
1 ©
X
E 00
c
co c
c 0 0
OH
x
CO CD > O
o
0
c
E
c
CD X 3
1
0
co c
li
0 *
i> i x
0
0
O
c
a
0
CL
©
0 0
5
x
CD CD
1
Ö
•
o
E c
E 0
<
E co
co
X
o Qj
8
S2J
co c
3
X
Ü
'5
co ° c
0
xi x E
o .«> ©
N
c
J
CL O
0 X
f
tl8
>
©
0
ra
c
0
E 0
tl 0
©
0
.
3 5
co
©
o
cb Ö
~
©
O
E
x
© CO
O O
rö >
co c
3 X)
0 X 1— O O
o
Q. "5
0
c x
CO
CL
x x o N
8
i —
0
00 «->
>
IS c
co 0co & E co o 2 co
<
CO
X O ~vZ O O
>
co
c
©
|
0 ©
|
-= O
E ü co ~ © © © co
©
0
©
O
C L
0
"O co
«II ïS ra
i
C
XI
c
X
0 0
?
§ 6 co x o © ! co c •= ff? © > i£ © o E CL > CQ > X I 00 0
0 "O 3 O
0
1
CO
©
©
S * c c
00 co
E
II 0
>r C0 CL
w
co co
5
ra . g> J
8 ff 00
2
CD X
c co
.
0 X XI
II f i s E RI c ff 0
c:
oo
c
"O ©
CO X I
0
3 13 -«-<
0
CO
00 C O ! > C
Is 9-1 l|
0 X
0
0 0
X 0 X
9? x '3 X
c
0
LU
il
8 8 |
japui 9 irep japo>i SIIUUBBA ugsjBBidSrj J 3 J 9 U I 9 irep JsSirej SirojBBA uasreBidSrj
J91BM j B B q u a d o u 9 A o q j o u i ' d o ugdraAuooA 83A\ gp do usSuiiiBjsjm :u3sreB[dpuBi;s •p'9 U9JU9A S p i J U I O J q J O SJ91J UBA }SB[J9AO uaSinpaoA j o o p U9§UIU91ZJOOAU90J§ S U I J S B I U B V
errs ITS iZS ZZ'S
HTS ovvs
uaSinyaoA 9JOJ8 UBA USJSJJJBJ
LTS
U9SliLy9OA9UIB[09i UBA U S J S ^ J B J
9'VS
p 9 SUBABJB3
S'VS
U9jpjBiA\SmVt90y\
VVS
U98iriLI90A UBA U9p9iqUBB dOO^[ 9X
*Z'VS
•pg j f u p g q o j n B UBA uaginpsoA UBA U3J35JJBJ
Z'VS
SuiAfuqosuiosduSaq u a s s a o x a a a a ^ i B j
VVS
uapuoq joop SuiSiuiaijuojaA
2VVZ
aireoijpuspi 'irasjBBid u a p o q j S A 'uapuoq apuadojsoq
LVVZ
p a u i 3 J J 3 j s i u u 3 ? i u s p j r e u i do spijuioaq j o spy UBA ;SB[J3AO u g j u n r u a^fiiajpreSsoj ^pnqnd JOOA UI SBjpaS ^fipspuiH U9
PP FM B
U
9
U9>p{B|J
zvvz w v z z v z
uaiBiuojnBpsds
ZTi'Z j f u p a q B O S J o q sirejiojdxg 9PH Z ' l ' f Z U9}U9UI3U9Ag Z'Z'Z S S M J i n U33 UBA U9J3piIBJ9A U3 U3)(B]A] Z'SVZ S9M U99 UBA U9J9pUBJ9A U9 USSipBqOSSq ' U 9 8 S 9 J U B V
Z'S'VZ
§ 9 A \ 9p U9AOq J O UBB 'do USJJOJS J O U3CÜ9AU00A
VS'VZ
O N I M 3 a ^ 0 ^ 3 A H ^ f n a S l V V l d 3N3PM3D3V 3Q l l f l N 3 3 3 ^ I I ^ V SONIAVHQNVH S . V 0 8 N 3 a 3 H Q 0 3 0 A 3 a SOIQIflH
