Beeldvormende vergadering over volksgezondheid van de commissie Sociale Infrastructuur Gemeente Moerdijk Datum: Aanwezig:
26 september 2007 zie presentielijst
Welkom en uitleg over beeldvormende vergadering door dhr. K. van Schenk Brill, voorzitter commissie Sociale Infrastructuur. Introductie thema door mevr. M. de Wit-Greuter, wethouder. Zij blikt terug op de vorige nota volksgezondheid. Zij geeft aan dat de nieuwe nota volksgezondheid onder de koepelnota WMO zal vallen omdat de thema’s/prestatievelden elkaar raken en deels overlappen. Zij geeft aan dat volksgezondheid bestaat uit 3 delen: lichamelijke gezondheid, geestelijke gezondheid en een gezonde (leef-) omgeving. Introductiefilm van de VNG over de rol van de gemeente op het terrein van volksgezondheid. In deze film ligt de nadruk op integrale aanpak van lokaal volksgezondheidsbeleid. Mevr. W. Michel, adviseur GGD West-Brabant, geeft een presentatie over lokaal volksgezondheidsbeleid in de gemeente Moerdijk. De presentatie bevat cijfermateriaal en concrete aanbevelingen voor lokaal beleid. Zie presentatie GGD West-Brabant Gesprek tussen raadsleden, professionals, vertegenwoordigers van burgers en individuele burgers over volksgezondheid. Jeugd en scholen Gemeente moet jeugd stimuleren om gezond te eten, meer te bewegen. Nadenken over een goede stimulans. Jongeren zitten te lang op school en achter de (spel-)computer. Scholen en sport bij elkaar brengen in de brede school en buitenschoolse opvang. Goed sportaanbod tijdens en na schooltijd. Gebruik maken van sportvoorzieningen die overdag niet worden gebruikt. Gemeente moet stimuleren dat kinderen (en ouders) lopend of op de fiets naar school komen. Overgewicht is een probleem bij jongeren, maar anorexia ook. Om jeugd te bereiken moeten ook de ouders worden bereikt. Het betrekken van ouders moet één van de pijlers van het jeugdbeleid zijn. Verslavingsbeleid op lokaal niveau wordt kort aan de orde gesteld. Er wordt gesproken over het bevorderen van gezond eten door scholieren door bijv. geen vergunning te verlenen voor een frites-kar bij een school en door het aanbieden van gezonde voeding in schoolkantines. Mensen met een beperking Er wordt gesproken over het belang van een sportvoorziening voor jongeren en volwassenen met een beperking. Bij voorlichting en campagnes moeten mensen met een verstandelijke beperking en lage SES niet worden vergeten. Zij vormen een risicogroep, maar begrijpen het voorlichtingsmateriaal niet. Ouders en kinderen met een beperking vormen een risicogroep. Depressie en eenzaamheid Er wordt gesproken over de toename van depressie onder de bevolking. Dit vereist een brede aanpak. Er is een link tussen depressie en ongezond eten. Ook is een veilige en leefbare omgeving van groot belang.
Voor mensen die alleen zijn wordt veel georganiseerd. Dat geldt niet voor mantelzorgers. Deze mensen hebben een zware taak en zijn niet in staat om deel te nemen aan sociale activiteiten. Voorgesteld wordt om depressie als prioriteit te benoemen naast roken, overmatig alcoholgebruik en overgewicht. Met nadruk wordt aandacht gevraagd voor de positie van mantelzorgers. Aangegeven wordt dat dit onderdeel in het kader van de WMO wordt behandeld en dat de gemeente zich zal inzetten voor deze doelgroep. Omgeving Er wordt gesproken over de invloed van luchtkwaliteit op de gezondheid. In de gemeente Moerdijk beleven inwoners de luchtkwaliteit als een probleem. Uit beschikbare cijfers blijkt dat de luchtkwaliteit niet slecht is in de gemeente Moerdijk. Gemeente moet zorgen voor een stimulerende omgeving waar veel te doen is voor jeugd zoals speel- en sportveldjes. Leefbaarheid en veiligheid hebben zijn van invloed op eenzaamheid en depressie. Informatie Het is voor inwoners uit de gemeente niet duidelijk welke instellingen er voor welk gebied zijn. Grote organisaties hebben zogenaamde verzorgingsgebieden die niet gelijk vallen met gemeentegrenzen. Zorgverlenende instellingen moeten duidelijker zichtbaar en bereikbaar zijn in de gemeente. Integrale aanpak/ samenhangend beleid formuleren Voor het college geldt dat zij volksgezondheid integraal moeten behandelen. Dit geldt ook voor de 1e en 2e lijnshulpverlening. Als tip wordt gegeven dat er vanuit doelgroepen en niet vanuit thema’s moet worden gewerkt om tot een integrale aanpak te komen. Ook wordt gesproken om bij de ontwikkeling van een wijk al rekening te houden met volksgezondheid in brede zin. Huisartsen Er wordt gesproken over de slechte bereikbaarheid van de huisartsen en huisartsenposten en de mogelijke rol van de gemeente als regisseur hierin. Algemene opmerkingen Opgemerkt wordt dat de lading van de discussie en de presentatie van de GGD negatief is. Vanuit een ander oogpunt kan worden gezegd dat het met de meeste mensen goed gaat. Gemeente moet er voor zorgen dat de mensen niet bij het loket komen. Dit kan door vroegtijdig signaleren en laagdrempelige preventieve voorzieningen. Opgemerkt wordt dat het tegengaan van overgewicht een strijd is tegen de commercie. Enkele commissieleden geven aan dat zij op basis van deze informatie een beeld hebben gekregen en dat zij in de komende periode hun mening over volksgezondheid gaan vormen. Daarbij wordt geconcludeerd dat de kwetsbaren in de samenleving moeten worden ondersteund, zodat ze mee kunnen doen, waarbij we de eigen verantwoordelijkheid niet uit het oog moeten verliezen. Dhr. C. Selders, adviseur volksgezondheid, geeft aan dat op interactieve wijze een conceptnota zal worden opgesteld. Deze conceptnota volksgezondheid wordt aan de commissie in een meningsvormende vergadering voorgelegd. Vervolgens wordt de nota vastgesteld door de gemeenteraad. Dhr. K. van Schenk Brill bedankt alle aanwezigen voor zijn of haar aanwezigheid en bijdrage. 2007-09-26 MvdS
Presentielijst: Voorzitter: K. van Schenk Brill Plv. griffier: I. Swart I d’Hont-Kleijn, commissielid SI E.A.C. Nuijten, commissielid SI J.J.D. de Vos, commissielid SI N. Noteboom-van de Pol, commissielid SI L.J.J. Smid, commissielid SI H.C.A.M. Schouwenaars, plv. commissielid SI R.H. Heus, commissielid SI M.M. van der Wijck-Helmer, commissielid SI E. de Visser, commissielid SI W.M. de Pijper, commissielid SI M.G. de Wit-Greuter, wethouder C. Selders, ambtenaar M. van der Pot, ambtenaar J.D.A. Goud, Stadsraad Klundert J. Verboom, Stadsraad Klundert G.Tanis, Stadsraad Klundert I. Klingenberg, GGD West-Brabant R. Verstralen, GGZ Regio Breda W. van Dalen, GGZ Regio Breda M. van Eybergen, GGZ West-Brabant R. Neelen-Rijsdijk, Gehandicapten Platform “De Kernen” T. Neelen, Gehandicapten Platform “De Kernen” C. van Gils-Melisse, Gehandicapten Platform “De Kernen” J. Bakker, Wijkvereniging Wijngaard HVZ Zevenbergen M. van Eybergen, GGZ West-Brabant I. van Eenennaam, HOOM J.J.M. Uittenhoeve, Surplus L. Hendriks, MEE West-Brabant J. Manis, Dorpsraad Fijnaart P.P. Numan, Stadsraad Zevenbergen C. Schuijt, SBBM M. Maas-Jongerius, Circonflex L. Donselaar, PMC Torenveld M.C. H. van Bezuije-Tiel
Gezondheid telt! In Moerdijk Beeldvormende commissievergadering 26 september 2007
Gezondheid telt! In Moerdijk Gegevens over de gezondheidssituatie van de bevolking in Moerdijk samengevat Bronnen: vierjaarlijkse enquêtes (jeugd, volwassenen, ouderen), sterftestatistieken, zorgregistraties Bouwsteen voor volksgezondheidsplan Moerdijk
1
Landelijk: Volksgezondheid Toekomst Verkenning ‘Zorg voor gezondheid’ Regionaal: ‘Gezondheid telt! In West-Brabant’ Lokaal: ‘Gezondheid telt! In Moerdijk’
Kiezen voor gezond leven Landelijke speerpunten preventiebeleid - Roken - Schadelijk alcoholgebruik - Overgewicht (bewegen en voeding) - Diabetes - Depressie → Vertalen naar de lokale situatie in volksgezondheidsplan Moerdijk
2
Kernboodschappen Moerdijk ‘Gezondheid in West-Brabant scoort onder het Nederlands gemiddelde’ West-Brabant: • Levensverwachting mannen 76,4 jaar, vrouwen 81,0 jaar • Gezonde levensverwachting mannen lager dan gemiddeld (ruim 61 / ruim 62 jaar) • Sterfte aan diabetes en beroerte hoger dan gemiddeld
Kernboodschappen Moerdijk ‘Hart- en vaatziekten & psychische stoornissen belangrijkste gezondheidsproblemen’ Moerdijk: • Artrose, coronaire hartziekten en diabetes komen veel voor • 20% volwassenen ervaart beperkingen • 10% volwassenen en 20% jongeren noemt eigen gezondheid matig/slecht • 15% jongeren ervaart psychische ongezondheid • Opvallend: 42% volwassenen in Moerdijk voelt zich eenzaam
3
Kernboodschappen Moerdijk ‘Aanzienlijk verlies van gezondheid door ongezond gedrag’ 19 t/m 64-jarigen in Moerdijk: • 51% overgewicht & 11% ernstig overgewicht • 42% beweegt te weinig • 25% rookt dagelijks sigaretten • 13% drinkt overmatig alcohol
Kernboodschappen Moerdijk ‘Ongezond gedrag jongeren baart zorgen’ 12 t/m 17-jarigen: • 84% eet onvoldoende groente en fruit • 14% overgewicht & 2% ernstig overgewicht • 9% rookt dagelijks sigaretten • 54% drinkt alcohol & 10% binge drinker • 20% sport minder dan 1 keer per week buiten schooltijd
4
Kernboodschappen Moerdijk ‘In de toekomst meer en andere zorg nodig’ • • • •
Bevolking Moerdijk groeit en vergrijst Aantal 65-plussers stijgt met 40% Toename aantal ziektegevallen Toename zorggebruik verpleging en verzorging
Bevolkingsprognose Moerdijk
bevolkingsprognose 2005-2015 40.000 35.000
2.193 2.903
2.440 3.417
4.422
2.712
10.559
11.147
11.175
75+ 65-74 jaar 45-64 jaar
8.794
7.869
6.772
5.652
5.746
30-44 jaar 15-29 jaar 0-14 jaar
5.952
6.776
6.610
6.260
2005
2010
2015
30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0
5
Kernboodschappen Moerdijk ‘Investeren in gezond gedrag noodzakelijk’ • Preventie roken, alcohol en overgewicht levert meeste gezondheidswinst op • Risicogroep: jongeren • Hogere effectiviteit door integrale aanpak
Kernboodschappen Moerdijk ‘Moerdijk kan regierol krachtiger invullen’ Nieuw volksgezondheidsplan biedt kansen • Geen versnippering maar samenhang • Doelen SMART formuleren; concreet doel en plan van aanpak met tijdpad, taakverdeling, middelen en evaluatie • Kiezen voor effectieve interventies
6
Tot slot… Verdere verdieping en nadere analyse: • Gezondheidsmonitor GGD West-Brabant • Websites - www.gezondheidsatlas.nl - www.regionaalkompas.nl
Bedankt voor uw aandacht! Willeke Michel Beleidsadviseur GGD West-Brabant
7
