Basisprogramma SP: Sociale Psychologie, Bachelor Cursusbeschrijvingen. Algemene Emotieleer

Sociale Psychologie, Bachelor Cursusbeschrijvingen

Basisprogramma SP: Algemene Emotieleer Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten

5 EC BS19 Semester 1, Blok 2 Propedeuse & Onderzoekspracticum dr. M. Rotteveel & dr. M.L.W. Vliek

Inhoud Wat zijn emoties, waardoor worden ze veroorzaakt, en wat zijn hun belangrijkste kenmerken? Hoe kunnen we gender- en cultuurverschillen in de ervaring en expressie van emoties begrijpen? In deze cursus worden verschillende theorieën behandeld en naast elkaar gezet en worden de belangrijkste discussiepunten in het emotieonderzoek behandeld. Welke rol spelen “appraisals” bijvoorbeeld, en hoe belangrijk zijn fysiologische veranderingen voor de ervaring van een emotie? Kan elke emotie gekarakteriseerd worden door een specifiek patroon van appraisals en/of fysiologische kenmerken, en in hoeverre zijn emoties een functie van ons bewustzijn? Onderwijsvorm Hoorcolleges en verplichte werkgroepbijeenkomsten. De informatie over de verplichte werkgroep voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie is te raadplegen onder Werkgroep Sociale Psychologie, elders in de studiegids. Toetsvorm Schriftelijk tentamen, meerkeuzevragen en open vragen, ook over collegestof. Studiematerialen en kosten • Niedenthal, P., Krauth-Gruber, S. & Ric, F. (2006). Psychology of emotions. New York: Psych. Press, ISBN 9781841694023 (± € 37,-). • Collegestof. Onderwijstijden Hoorcolleges

D0. 26-11-2009 t/m 21-01-2010 11.00-13.00 uur GebA-Zaal E. Verplichte werkgroepbijeenkomsten (Code BS16) voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie Toetsdata Do. 28-01-2010 11.00-12.45 uur Vr. 26-02-2010 11.00-12.45 uur (herkansing) Ma. 09-08-2010 15.00-16.45 uur (herkansing) Bijzonderheden Verplicht voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie. Inhoudelijk wordt verder ingegaan op de studiestof in de Werkgroepen Sociale Psychologie (code BS16).

383


Basisprogramma SP: Attitudes en beïnvloeding Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent

5 EC BS20 Semester 1, Blok 2 Propedeuse & Onderzoekspracticum max. 48 dr. F. van Harreveld

Inhoud De cursus Attitudes en Beïnvloeding geeft een overzicht van de belangrijkste theorieën en empirische bevindingen op het onderzoeksgebied van attitudes. Speciale aandacht wordt gegeven aan de relatie tussen attitudes en gedrag; informatieverwerking- en cognitieve respons theorieën over attitudeverandering; het Elaboration Likelihood Model en het Heuristisch-Systematische Model van overreding; motivationele processen van attitudeverandering; het effect van gedrag op attitudeverandering en aan processen die te maken hebben met weerstand tegen en beklijving van attitudeverandering. Nadruk zal liggen op fundamentele theorievorming en experimenteel onderzoek. Daarnaast zal ook aandacht worden geschonken aan de mogelijkheid inzichten en resultaten toe te passen in bijvoorbeeld gezondheidsvoorlichting. Onderwijsvorm Hoorcolleges en verplichte werkgroepbijeenkomsten. De informatie over de verplichte werkgroep voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie is te raadplegen onder Werkgroep Sociale Psychologie, elders in de studiegids. Toetsvorm Schriftelijk tentamen, meerkeuzevragen en open vragen, ook over collegestof. Studiematerialen en kosten • Bohner, G., & Wänke, M. (2002). Attitudes and attitude change. Hove, United Kingdom, Psychology Press. ISBN: 9780863777790 (± € 30,-). • Aanvullende artikelen, literatuurlijst wordt beschikbaar gesteld via Blackboard. • Collegestof. Onderwijstijden Hoorcolleges

Di. 17-11-2009 t/m 12-01-2010 11.00-13.00 uur GebA-zaal E Verplichte werkgroepbijeenkomsten (Code BS16) voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie Toetsdata Di. 19-01-2010 11.00-12.45 uur Do. 25-02-2010 09.00-10.45 uur (herkansing) Di. 10-08-2010 15.00-16.45 uur (herkansing) Bijzonderheden Verplicht voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie. Inhoudelijk wordt verder ingegaan op de studiestof in de Werkgroepen Sociale Psychologie (code BS16).

384


Basisprogramma SP: Interpersoonlijke, intra- en intergroepsprocessen Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docenten

7 EC BS17 Semester 1, Blok 1 Propedeuse & Onderzoekspracticum max. 48 dr. B.J. Doosje, dr. M.L.W. Vliek en gastdocenten.

Inhoud In deze cursus komen de belangrijkste processen en verschijnselen aan de orde die zich binnen en tussen groepen afspelen. In deel 1 van de cursus worden aan de hand van het boek van Stangor interpersoonlijke en intragroepsprocessen behandeld. Hierbij komen onderwerpen zoals macht, invloed, leiderschap, groepscohesie en -ontwikkeling, coördinatie, motivatie, prestatie en besluitvorming aan de orde. In deel 2 wordt aan de hand van het boek van Brewer ingegaan op intergroepsprocessen. Hierbij wordt o.a. aandacht besteed aan sociale-identiteitstheorieën, sociale-categorisatieprocessen, stereotypering, vooroordelen, discriminatie en intergroepsconflicten. In beide delen van de cursus wordt ook af en toe aanvullende stof uit een syllabus besproken. Onderwijsvorm Hoorcolleges en verplichte werkgroepbijeenkomsten. De informatie over de verplichte werkgroep voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie is te raadplegen onder Werkgroep Sociale Psychologie, elders in de studiegids. Toetsvorm Schriftelijk tentamen dat zal bestaan uit meerkeuzevragen en open vragen, ook over collegestof. Tevens zal er op individuele basis een paper geschreven worden waarin de opgedane theorie wordt toegepast op een groep waarvan de student zelf deel uitmaakt. Studiematerialen en kosten • Stangor, C. (2004). Social Groups in Action and Interaction. New York: Psychology Press. ISBN 9781841694078 (paperback) (± € 40.80,-). • Brewer, M.B. (2003). Intergroup Relations (2nd edition). Buckingham, UK: Open University Press. ISBN: 9780335209897 (± € 42,-). • Aanvullende artikelen, literatuurlijst wordt beschikbaar gesteld via Blackboard. Onderwijstijden Hoorcolleges

Di. 08-09-2009 t/m 03-11-2009 11.00-13.00 uur GebA-zaal E Verplichte werkgroepbijeenkomsten (BS16) voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie Toetsdata Di. 10-11-2009 11.00-12.45 uur. Di. 23-02-2010 09.00-10.45 uur (herkansing). Ma. 09-08-2010 11.00-12.45 uur (herkansing). Bijzonderheden Verplicht voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie. Inhoudelijk wordt verder ingegaan op de studiestof in de Werkgroepen Sociale Psychologie (code BS16). 385


Basisprogramma SP: Presentatie van de Sociale Psychologie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent(en)

2 EC BS00V Semester 1, Blok 1 Propedeuse en Onderzoekspracticum drs. S. Kateman, drs. R. Bos, e.a.

Inhoud Presentatie van de Sociale Psychologie bestaat uit twee onderdelen. Ten eerste een kennismaking met de programmagroep. Verschillende leden van de programmagroep verzorgen presentaties over actuele thema’s binnen de sociale psychologie; eveneens wordt aandacht besteed aan de geschiedenis van de sociale psychologie. In de tweede plaats wordt een intensieve training gegeven in het overtuigend presenteren. Het doel van een dergelijke presentatie is om het publiek over te halen de zienswijze van de spreker over te nemen. (Een tweede presentatietraining wordt gegeven aan het begin van de Bachelorthese. Het gaat er dan om wetenschappelijke informatie begrijpelijk over het voetlicht te brengen. Zie aldaar). Dit onderdeel vindt plaats in de week voorafgaand aan de basiscursussen Interpersoonlijke, intra-en intergroepsprocessen en Sociale Cognitie. Het volgen van dit onderdeel is verplicht voor studenten die Sociale Psychologie als specialisatie hebben. Onderwijsvorm Presentaties, werkgroepbijeenkomsten en practicum. Toetsvorm Verplichte aanwezigheid, voorbereiden en geven van een presentatie. Studiematerialen en kosten Studiegids en collegeliteratuur. Onderwijstijden Ma. 31-08-2009 13.00-17.00 uur GebA-Zaal E en studio’s Social Skills Lab. Wo. 02-09-2009 12.00-17.00 uur Studio’s Social Skills Lab. Do. 03-09-2009 12.00-17.00 uur Studio’s Social Skills Lab. Vr. 04-09-2009 12.00-17.00 uur Studio’s Social Skills Lab. Bijzonderheden Verplichte aanwezigheid, voorbereiden en geven van een presentatie.

386


Basisprogramma SP: Sociaal-psychologisch Onderzoek Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

6 EC BS12 Semester 2, Blok 1 Propedeuse, OP en verplichte bachelorvakken SP dr. B.J. Doosje, e.a.

Inhoud In deze cursus gaat over het opzetten en analyseren van sociaal-psychologisch onderzoek. Deze vaardigheden zijn noodzakelijk voor onder meer het correct uitvoeren van een werkstukonderzoek. Bij het opzetten van onderzoek wordt behandeld hoe men, uitgaande van een vraagstelling, de meest geschikte onderzoekstechniek kan vinden. Ook de statistische analysetechnieken voor de verschillende onderzoeksopzetten komen hierbij aan de orde. Deelnemers zullen aan de hand van opdrachten oefenen in het ontwerpen van de juiste onderzoeksopzetten bij verschillende vraagstellingen. Wat het analyseren betreft zullen de deelnemers wekelijks oefenen in het invoeren en analyseren van data met behulp van SPSS, en het interpreteren en opschrijven van de resultaten. Naast de statistische analysetechnieken voor verschillende onderzoeksopzetten komen hierbij ook technieken voor de constructie van metingen aan de orde. De nadruk ligt steeds op het zelf praktisch uitvoeren van verschillende analysetechnieken. Onderwijsvorm 7 Colleges van 2 uur; 6 verplichte practica van 1,5 uur. Bij het eerste hoorcollege wordt de indeling van de practica bekend gemaakt. Toetsvorm Er zijn zes individuele thuisopdrachten waarvoor maximaal 1 onvoldoende mag worden gehaald. Er zijn zes verplichte practica. Tijdens de laatste week van de cursus vindt er een tentamen plaats. Collegestof is ook tentamenstof. Studiematerialen en kosten • Field, A. (2005=2nd edition or 2009=3rd edition). Discovering Statistics using SPSS. (2nd edition or 3rd edition). London: Sage Publications. ISBN 9781847879073. (± € 43,-). (Dit boek is reeds aangeschaft voor MvO2/SPSS/OP). • Reader met opdrachten en aanvullende literatuur (± € 2,-). • Collegestof. Onderwijstijden Colleges:

Ma. 01-02-2010 t/m 15-03-2010 Practica:

Wo. 03-02-2010 t/m 10-03-2010

13.00-15.00 uur GebA-Zaal E. 09.00-14.00 uur GebA-A106.

Toetsdata Ma. 22-03-2010 13.00-14.45 uur Wo. 11-08-2010 11.00-12.45 uur (herkansing) Bijzonderheden Verplicht voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie. Verplichte aanwezigheid bij de practica. 387


Basisprogramma SP: Sociale Cognitie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent

7 EC BS18 Semester 1, Blok 1 Propedeuse & Onderzoekspracticum prof. dr. J.A. Förster & dr. N.B. Jostmann, e.a.

Inhoud Social cognition research examines how people process information about other people. How do we perceive others? How is information about others represented in memory? How and when can information about others be changed in memory? How do we explain other peoples’ behavior? And how do the concepts we have in mind influence our behavior? Social cognition research focuses on the cognitive processes involved in information processing and uses mainly experimental methodology to identify fundamental principles of judgment and decision making. One main issue is the activation of knowledge in memory. When do we activate stereotypic thoughts while evaluating another person and when do we look more at individual details? And, is activation of such thoughts always conscious? Social cognition research also examines how we define ourselves within the social context. For example, social comparison processes are a vital part of our self definition. Onderwijsvorm Hoorcolleges en verplichte werkgroepbijeenkomsten. De informatie over de verplichte werkgroep voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie is te raadplegen onder Werkgroep Sociale Psychologie, elders in de studiegids. Toetsvorm Tentamen zal bestaan uit meerkeuzevragen en open vragen, ook over collegestof. Studiematerialen en kosten • Moskowitz, G. (2005). Social Cognition: Understanding Self and Others. New York: Guilford. ISBN 9781593850852 (± € 50.-) • Selected papers. Literature will be announced on Blackboard. Onderwijstijden Do. 10-09-2009 t/m 05-11-2009 11.00-13.00 uur GebA-Zaal E. Verplichte werkgroepbijeenkomsten (BS16) voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie. Toetsdata Do. 19-11-2009 11.00-12.45 uur Ma. 22-02-2010 09.00-10.45 uur (herkansing). Di. 10-08-2010 11.00-12.45 uur (herkansing). Bijzonderheden • Verplicht voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie. Inhoudelijk wordt verder ingegaan op de studiestof in de Werkgroepen Sociale Psychologie (code BS16). • Hoorcolleges (deels) in het Engels.

388


Basisprogramma SP: Werkgroepen Sociale Psychologie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docenten

4 EC BS16 Semester 1 Propedeuse & Onderzoekspracticum drs. M.E.S. Slierendrecht & drs. C. Wirtz

Inhoud Parallel aan de vier verplichte basisvakken van de bachelor Sociale Psychologie vindt intensief werkgroeponderwijs plaats, met als zwaartepunt het verdiepen van thema’s uit de colleges. Daarbij wordt deels een theoretische benadering gekozen, bijvoorbeeld door wetenschappelijke controverses en debatten binnen de sociale psychologie te bespreken. Anderzijds zal theorie worden toegepast op praktijksituaties en de actualiteit. Door het gebruik van uiteenlopende werkvormen zullen academische vaardigheden als redeneren, discussiëren, schrijven en kritisch kijken naar onderzoek verder worden ontwikkeld. Onderwijsvorm Wekelijkse bijeenkomsten in kleine groepen gedurende het gehele eerste semester. Deelnemers leveren zowel gezamenlijk als individueel een actieve bijdrage bij uiteenlopende opdrachten. De docent fungeert daarbij als leerprocesbegeleider. Toetsvorm Aanwezigheidsverplichting bij alle bijeenkomsten, beoordeling van opdrachten. Studie-materialen en kosten Syllabus met oefeningen en aanvullend materiaal; studiemateriaal van de verplichte vakken. Onderwijstijden Di. 08-09-2009 t/m 12-01-2010 15.00-18.00 uur Do. 10-09-2009 t/m 21-01-2010 15.00-18.00 uur Deelnemers van elke groep komen eenmaal per week bijeen, men wordt op dinsdag of donderdag geplaatst. In de eerste week van het eerste semester kan via internet een voorkeur voor een dag worden opgegeven. Meer informatie hierover volgt in de eerste week van semester 1. Bijzonderheden Het volgen van dit onderdeel is verplicht voor specialisatiestudenten Sociale Psychologie. Een toelichting op de WGSP volgt tijdens de Presentatie van de Sociale Psychologie (code BSOOV).

389


Bachelorthese Sociale Psychologie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Docent(en)

12 EC BST12 Semester 1 en 2 Propedeuse, tweede bachelorjaar en verplichte bachelorvakken Sociale Psychologie, en 12 van de 18 EC aan niet-verplichte vakken Sociale Psychologie Diverse docenten van de programmagroep

Leerdoelen Het kunnen maken van een literatuuroverzicht op een specialistisch terrein. Deelleerdoelen: het kunnen formuleren van een heldere vraagstelling op het terrein van de specialisatie. Het kunnen zoeken naar en selecteren van de belangrijkste wetenschappelijke literatuur over die vraagstelling. Het kunnen integreren en evalueren van de gevonden literatuur in een eigen betoog waarin de vraagstelling wordt verantwoord en beargumenteerd beantwoord. Het kunnen toepassen van relevante APA normen. Het kunnen formuleren van een onderzoeksvoorstel gebaseerd op een vraagstelling die aansluit bij het literatuuroverzicht. Onderwerpkeuze De programmagroep Sociale psychologie biedt een aantal brede onderwerpen aan. Studenten melden zich aan voor een van deze onderwerpen via de Blackboardcursus ‘Bachelorthese Sociale Psychologie’. Na plaatsing bij een onderwerp kiest elke student een deelonderwerp waarover de bachelorthese geschreven wordt. Werkwijze, eisen en beoordeling De werkwijze bij het tot stand komen van de Bachelorthese, de eisen waaraan de these moet voldoen en de beoordelingscriteria staan uitgebreid beschreven in het document“De bachelorthese bij de opleiding Psychologie aan de UvA”, dat te vinden is op Blackboard bij het vak Bachelorthese. De student levert tijdens het traject de volgende producten op: vraagstelling en gevonden literatuur, opzet, eindversie, verbeterde eindversie. Bij elk product, behalve het eerste, geeft de student schriftelijk aan hoe de feedback van de docent op het voorgaande product is verwerkt. De betreffende inleverdata worden direct na de introductiebijeenkomst schriftelijk vastgelegd in een thesecontract. Na ondertekening van het thesecontract volgt altijd een beoordeling, die dus ook onvoldoende kan zijn. De cursus wordt afgesloten met een presentatie van de these aan medestudenten. Omvang Voor de bachelorthese dienen ca. 15-17 onderzoeksartikelen (tijdschriftartikelen en hoofdstukken uit geredigeerde boeken) gelezen te worden. De these heeft een omvang van 7000-8000 woorden. In de omvang is inbegrepen het onderdeel Professioneel Presenteren (verzorgd door het Social Skills Lab). Literatuur • Starreveld, P. A. (Ed.). (2007). Verslaglegging van psychologisch onderzoek. Amsterdam: Boom. ISBN 9789085063032, prijs € 25,-. • Informatie op Blackboard: “De bachelorthese bij de Opleiding Psychologie aan de UvA. (2007)”. Onderwijsvorm In de eerste week is er een startbijeenkomst met alle studenten die geplaatst zijn voor een onderwerp en volgt iedereen de training ‘Professioneel Presenteren van Wetenschappelijk 390

Sociale Psychologie, Bachelor Cursusbeschrijvingen Onderzoek’. Na het schrijven van de these is er een verplichte afsluitende bijeenkomst met dezelfde groep, waarin elke student zijn of haar these presenteert. Verder is de begeleiding individueel. Professioneel presenteren De bachelorthese begint de eerste week met de korte verplichte training in het houden van een professionele presentatie van een wetenschappelijk onderwerp. In het daaraan voorafgaande training Overtuigend Presenteren, gevolgd tijdens de presentatie van de Sociale Psychologie aan het begin van het nieuwe collegejaar, heeft de nadruk gelegen op het overtuigend presenteren en het daarbij passende verbale, non-verbale en paralinguale gedrag. In de professionele presentatie zal daarnaast aandacht geschonken worden aan de inhoud. Met name de structuur van de presentatie is van belang. De vorm is daarnaast een onmisbaar aspect om de aandacht van de toehoorders vast te houden. De duur van de te houden presentatie zal daarom langer zijn dan bij het Overtuigend Presenteren. Ook zal aandacht geschonken worden aan het maken van een goede begeleidende Power Point presentatie. Onderwijsperiode De cursus wordt zowel in het eerste semester (september-december) als in het tweede semester (april-juni) aangeboden. Deadline voor het inleveren van de these is 11 december, respectievelijk 25 juni. De bijbehorende korte training ‘Professioneel Presenteren’ vindt in het eerste semester plaats in de week van 31 augustus tot en met 4 september 2009: Maandag 11.00-17.00 plenaire bijeenkomst zaal A410 en studio’s Social Skills Lab. Dinsdag 1-9 zelfstandig voorbereiden, woensdag en donderdag 2 & 3-9 van 13.00-17.00. De afronding van de bachelorthese vindt plaats op de verplichte presentatiedag op vrijdag 11 december 13.0017.00 uur in zaal A410. In het tweede semester vindt de training plaats van 29 maart tot 1 april 2010. Maandag 12.00-18.00, plenaire bijeenkomst Geb.A-zaal A en studio’s Social Skills Lab. Dinsdag zelfstandig presentatie voorbereiden, woensdag 13.00-17.00 en donderdag 13.00-17.00. De afronding van de bachelorthese vindt plaats op de verplichte presentatiedag op vrijdag 25 juni 12.00-17.00 uur. Aanmelden Via Studieweb en Blackboard. De aanmelding voor een these-onderwerp en de procedure worden later bekend gemaakt via Blackboard.

391


Cross-Cultural Psychology Credits Code Schedule Prerequisites Teacher

6 EC BS15 Semester 1, Period 1 and Semester 2, Period 1 Propedeuse dr. D.A. van Hemert & dr. J. Degner

Summary Cross-cultural psychology studies differences and similarities in psychological functioning across cultural and ethnic groups, and tries to explain these differences and similarities in terms of sociocultural, ecological, and biological factors. This course highlights different areas of research, such as development, personality, and social behavior (for example, the extent to which people conform, their values, their interpretations of their own and others’ behavior, and gender-specific behavior). In addition, cross-cultural differences in measured intelligence and potential explanations for these differences are discussed within the context of the public debate on the causes of cultural and ethnic differences. Another topic is cultural differences in language development and the Sapir-Whorf hypothesis of linguistic relativity, which states that language determines thinking. The relation between emotions and culture is extensively discussed, as well as similarities and differences in sensory perception (hearing, seeing, tasting), perception of two-dimensional figures and perception of depth. More applied topics in this course are acculturation and intercultural relations, and cross-cultural differences in communication and negotiation. Finally, methodological aspects of cross-cultural psychology will be discussed in detail, including design, ways to collect data, and possible sources of bias. Teaching Format Classes. Assessment Written Exam. Textbook • First semester: Berry, J.W., Poortinga, Y.H., Segall, M.S., & Dasen.P.R. (2002). Crosscultural psychology. Research and applications (2nd edition). Cambridge University Press. ISBN: 9780521646178 (± € 42,-). • Note. In the Second Semester a new book will be used. The title will be announced on Blackboard. Lesson Dates Semester 1

Mo. 31-08-2009 t/m 07-09-2009 11.00-13.00 hours Mo. 21-09-2009 t/m 19-10-2009 11.00-13.00 hours Semester 2

392

Geb.A Room A305. Geb.A Room A305.

Th. 11-02-2010 t/m 25-03-2010

11.00-13.00 hours

Geb.A Room E.

Examination Dates Semester I Mo. 26-10-2009 Semester I Fr. 26-02-2010 Semester II Th. 08-04-2010 Semester II We. 11-08-2010

11.00-12.45 hours. 13.00-14.45 hours (reexamination). 11.00-12.45 hours. 15.00-16.45 hours (reexamination).

Sociale Psychologie, Bachelor Cursusbeschrijvingen Special Conditions 1.) The course is taught in Dutch during the first semester (max 48). In the second semester (max. 88) the course will be taught in English. Students in the social psychology bachelor have priority in case of large number of students. 2.). Please note that due to the change in course literature after the first Semester, the examination in the second Semester will have a different content. Students who follow the course in the first Semester but fail both exams, will have to read the new book.

393


Motivatie Punten Tentamencode Plaats in het rooster Aantal deelnemers Toelatingsvoorwaarden Docent

6 EC BS23 Semester 2, Blok 2 max. 35 Propedeuse, tweede bachelorjaar en verplichte bachelorvakken Sociale Psychologie dr. N.B. Jostmann

Inhoud In deze inleidende cursus bestuderen we wat mensen drijft. Waarom doen mensen de dingen die zij doen? Welke basale krachten liggen ten grondslag aan het menselijke gedrag? Hoe komt het dat mensen hun doelen soms meteen opgeven als het een beetje moeilijk wordt, maar op andere momenten doorgaan tot het (bittere) einde? Tijdens de cursus maken we kennis met klassieke en moderne wetenschappelijke opvattingen over motivatie. We leren wat onder driften, behoeftes, doelen en motieven wordt verstaan. Daarnaast kijken we welke wetenschappelijke technieken geschikt zijn om motivationele processen te bestuderen, en hoe we door deze studie gedrag in het ‘echte leven’ beter kunnen begrijpen. Onderwijsvorm Hoorcolleges. Toetsvorm Tentamen en opdracht. Tentamen zal bestaan uit meerkeuzevragen en open vragen, ook over collegestof. Studiematerialen en kosten • Artikelen, literatuurlijst wordt beschikbaar gesteld via Blackboard. Onderwijstijden Do. 15-04-2010 t/m 03-06-2010

11.00-13.00 uur

Toetsdata Do. 10-06-2010 11.00-12.45 uur D0. 12-08-2010 15.00-16.45 uur (hertentamen) Bijzonderheden Aanwezigheidsplicht tijdens colleges.

394

Geb.A ZaalA409.


Sociale Beïnvloeding Punten Tentamencode Plaats in het rooster Aantal deelnemers Toelatingsvoorwaarden Docent

6 EC BS14 Semester 2, Blok 2 max. 35 Propedeuse, tweede bachelorjaar en verplichte bachelorvakken Sociale Psychologie dr. M.L.W. Vliek

Inhoud In deze cursus staan sociale beïnvloedingstechnieken centraal. Door gebruik te maken van inzichten vanuit de psychologie leren studenten sociale beïnvloedingsprocessen te begrijpen en herkennen. Zo bestaan er tactieken en technieken die succesvol zijn in het beïnvloeden van het denken doen en laten van mensen. Te denken valt aan imitatie, schaarste, autoriteit, voor wat hoort wat, het doen van concessies, aantrekkelijkheid, etcetera. Van welke psychologische principes maken deze technieken gebruik? Waarom zijn ze succesvol? Wat zegt dit over menselijke informatieverwerking en gedrag? De toepassing van dergelijke sociale beïnvloedingstechnieken vindt dagelijks plaats. Te denken valt aan consumentengedrag: hoe krijgen bedrijven consumenten zo ver dat ze doen wat die bedrijven willen? Maar ook andere aspecten van ons dagelijks leven worden gestuurd door sociale beïnvloedingstechnieken. Denk bijvoorbeeld aan technieken die worden gehanteerd door politici, kranten en onze directe vrienden en geliefden. Waarom proberen politici een bepaald beeld mee te geven van hun rivalen (als draaikont bijvoorbeeld), wat heeft dit voor een invloed op onze oordelen en onze keuzes? Aan welke technieken worden we verder nog blootgesteld? En hoe beïnvloedt dit ons denken doen en laten? Op deze en andere vragen zal in deze cursus worden ingegaan. Tijdens de cursus is het de bedoeling dat er, naast een schriftelijk tentamen, ook een paper wordt geschreven op basis van een filmanalyse. Studenten wordt gevraagd een film te analyseren en sociale beïnvloedingstechnieken in de film te observeren en ontrafelen met behulp van de theorieën uit het boek, de colleges en de syllabus. Onderwijsvorm Hoorcolleges en het schrijven van een paper. Toetsvorm Tentamen (essayvragen) en paper. Studie-materialen en kosten • Cialdini, R. B. (2001). Invloed, theorie en praktijk. Den Haag: Academic Service. ISBN: 9789052615066 (± € 38,-). • Aanvullende artikelen, literatuurlijst wordt beschikbaar gesteld via Blackboard. • Collegestof. Onderwijstijden Di. 13-04-2010 t/m 25-05-2010

13.00-15.00 uur GebA-ZaalA305.

Toetsdata Di. 01-06-2010 13.00-14.45 uur. Do. 12-08-2010 11.00-12.45 uur (herkansing).

395


Social Skills Lab: Interviewpracticum Punten Tentamencode Plaats in het rooster Aantal deelnemers Toelatingsvoorwaarden Docenten

6 EC BS06 Semester 1, Blok 1 en semester 2, blok 1 1e sem. max. 10, 2e sem. max. 20 deelnemers Propedeuse en tweede jaar incl. Gesprekspracticum drs. S. Kateman & drs. R. Bos

Inhoud In het Interviewpracticum komen verschillende gespreksvormen aan bod die als gemeenschappelijk kenmerk hebben dat zij dyadisch zijn en er een formele rolverdeling bestaat tussen de informatieverkrijger en de informatieverschaffer. Aan de orde komen onder andere interviewstrategieën, -tactiek en -technieken in gespreksvormen als het selectieinterview, het presentatie-interview, het counselgesprek, het coachinggesprek, en het diepte-interview in het kader van kwalitatief onderzoek. De interviewer leert basis- en gevorderde interviewvaardigheden en technieken in al deze gespreksvormen adaptief in te zetten. Ook het opbouwen en hanteren van de interviewrelatie komt daarbij aan bod. De methode van zelfanalyse die wordt geleerd, maakt het mogelijk om ook na afloop van het practicum de interviewtechnieken verder te vervolmaken. Voor het Interviewpracticum dient het Gesprekspracticum gevolgd te zijn. Het met goed gevolg afleggen van het interviewpracticum biedt de mogelijkheid om te solliciteren voor een externe stageplek sociale psychologie bij de afdeling Psychologie Advies en Selectie van het Ministerie van Defensie. Onderwijsvorm Training. Toetsvorm Aanwezigheidsverplichting, interviews, conversation analysis van de afgenomen interviews en eindreflectie. Studie-materialen en kosten • Handout-bundel ‘Interviewpracticum’ (± € 6,-). Onderwijstijden Semester 1

Ma. & Wo. 7-09-2009 t/m 28-10-2009 Semester 2

Ma. & Wo. 01-02-2010 t/m 24-03-2010 Di. & Do. 02-02-2010 t/m 25-03-2010

10.00-17.00 uur. 10.00-17.00 uur. 10.00-17.00 uur

Bijzonderheden Aanwezigheid verplicht. Bij meer dan 20 aanmeldingen wordt alles in het werk gesteld om iedereen te plaatsen. Bij aanmelding in Studieweb kan men een voorkeur aangeven voor de ma/wo groep of de di/do groep. Dit biedt echter geen garantie voor plaatsing in de gewenste groep.

396


Social Skills Lab: Teamwerk Punten Tentamencode Plaats in het rooster Aantal deelnemers Toelatingsvoorwaarden Docent

6 EC BS13 Semester 1, blok 2 en Semester 2, blok 2 max. 40 Propedeuse drs. S. Kateman & drs. R. Bos

Inhoud Na het afronden van een academische opleiding zal bijna iedereen in de beroepsuitoefening in teamverband werken: als deelnemer en/of als leidinggevende. De training ‘Werken in Teams’ kan gezien worden als een eerste voorbereiding hierop, waarin alle belangrijke facetten van teamwerk de revue passeren. Werken in Teams besteed aandacht aan processen binnen en karakteristieken van taakgerichte groepen én aan leidinggevende vaardigheden. Deze zijn te onderscheiden in leiding geven aan groepen, in het bijzonder voorzittersvaardigheden, en dyadische gespreksvaardigheden. De vaardigheden van de leidinggevende, samen met die van de deelnemers, bepalen de effectiviteit van taakgerichte groepen. Daarbij is de crux het vinden van een balans tussen sociaal-emotionele en taakgerichte aspecten. Gedurende de training ontstaat een beter beeld van de eigen positie als deelnemer en als leidinggevende van een groep. Aan de orde komen individuele preferenties en groepsrollen, groepsstructuren, besluitvormingsprocedures, probleem oplossen, conflicthantering, debatteren, lobbyen en onderhandelen en als laatste, bemiddelen ofwel ‘mediation’. Bij dyadische gespreksvaardigheden kan men denken aan het voeren van slecht-nieuws-, discipline-, functionerings- en beoordelingsgesprekken. Onderwijsvorm Totale omvang van de cursus is acht weken, waarvan de eerste zes weken in trainingsvorm worden gegeven en de laatste twee weken bedoeld zijn voor het schrijven van een paper. Toetsvorm Aanwezigheidsverplichting, beoordeling individuele opdracht. Studie-materialen en kosten • Folger, J. et al. (2008). Working through conflict. Pearson Education, ISBN: 9780205569892 (± € 73,-). Onderwijstijden Semester 1

Ma. & Wo. 23-11-2009 t/m 27-01-2010 Di. & Do. 24-11-2009 t/m 28-01-2010 Semester 2

Ma. & Wo. 03-05-2010 t/m 23-06-2010 Di. & Do. 04-05-2010 t/m 24-06-2010

10.00-17.00 uur. 10.00-17.00 uur. 10.00-17.00 uur. 10.00-17.00 uur.

Bijzonderheden Aanwezigheid verplicht. Bij meer dan 20 aanmeldingen wordt alles in het werk gesteld om iedereen te plaatsen. Bij aanmelding in Studieweb kan men een voorkeur aangeven voor de ma/wo groep of de di/do groep. Dit biedt echter geen garantie voor plaatsing in de gewenste groep.

397


Vergelijkingsprocessen in cognitie en gedrag Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent

6 EC BS22 Semester 2, Blok 1 Propedeuse, tweede bachelorjaar en verplichte bachelorvakken max. 30 dr. M.L.W. Vliek

Inhoud In deze cursus wordt dieper ingegaan op het fenomeen van de sociale vergelijkingen. De vergelijkingen die individuen maken met andere personen of groepen personen, hebben een grote impact op de dagelijkse gevoelens, cognities en gedrag van individuen. Zo vergelijken we onszelf met anderen om een beter beeld te krijgen over onze eigen opinies en vaardigheden, om van anderen te leren hoe het wel of niet moet, om ons te laten inspireren en motiveren, en om een beter begrip van de wereld om ons heen te verkrijgen. Er zal een overzicht van verschillende benaderingen op het gebied van sociale vergelijkingen van de afgelopen 50 jaar worden gegeven. In de cursus zal studenten uiteindelijk een algemene “theorie” van sociale vergelijkingsprocessen worden aangereikt welke tot doel heeft een breed scala aan onderzoeken en theorieën binnen de sociale psychologie te kunnen kaderen en begrijpen. Studenten met een interesse in onderzoek worden aangemoedigd de cursus te volgen. Naast een schriftelijk tentamen zal er ook een paper worden geschreven waarin sociale vergelijkingsprocessen binnen een specifiek sociaal psychologisch domein worden toegepast. Gedacht kan worden aan de rol van sociale vergelijkingen op zelfevaluatie, regulatie van emoties, omgang met trauma, motivatie en inspiratie, conformiteit, interpersoonlijke of intergroeps relaties, status, attitudes, leiderschap, etcetera. Onderwijsvorm Hoorcolleges. Toetsvorm Schriftelijk tentamen, ook over collegestof en paper. Studiematerialen en kosten • Artikelen, literatuurlijst wordt beschikbaar gesteld via Blackboard. • Collegestof. Onderwijstijden Di. 09-02-2010 t/m 23-03-2010

11.00-13.00 uur Geb.A-ZaalA413.

Toetsdata Di. 30-03-2010 11.00-12.45 uur. Vr. 13-08-2010 11.00-12.45 uur (herkansing).

398

Sociale Psychologie, Master Cursusbeschrijvingen

Automaticity in Cognition and Behavior Credits 6 EC Code MS18, route ESP Schedule Semester 2, Period 2 Prerequisites Bachelor Social Psychology Number of participants max. 25 Teacher dr. K.J. Jonas Summary In this course, the focus will be on topics within social cognitive research that are currently popular and important. Starting from the question what willful and automatic processes are, and what can be described as basic mechanisms, the course will cover three main areas of research: perception, automatic behavior and self regulation. Examples of the topics are priming and stereotyping, imitation and response activation and (boundaries of) intentionality, respectively. Every theme will be thoroughly discussed on the basis of a chapter in the textbook. The discussions will focus on the importance and challenges for classic controlled approaches in psychology, open research questions and on everyday applications of automatic processes. Teaching Format Discussions in small groups, presentations, mandatory participation. Assessment Short papers and an exam, also about the specific content of the Teaching Format. Textbook Hassin, R. R., Uleman, J. S. & Bargh, J. A. (2005). The new unconscious. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780195307696 (± € 41,-) Lecture Dates Tu. 13-04-2010 t/m 25-05-2010 11.00-13.00 hours, Building A, Room A409. Examination Date Tu. 01-06-2010 11.00-12.45 hours Th. 12-08-2010 13.00-14.45 hours (reexamination) Special Conditions • Lectures and exams are in English. • Attendance is obligatory.

399


Experimenteren Punten 6 EC Tentamencode MS32, route ESP Plaats in het rooster Semester 1, Blok 1 en 2 Toelatingsvoorwaarden Bachelor Sociale Psychologie Aantal deelnemers max. 10 Docent dr. M. Rotteveel & drs. S. Oosterwijk en diverse onderzoekers van de programmagroep SP Inhoud Deze intensieve, kleinschalige cursus is bedoeld ter voorbereiding op een stage en/of masterthese op het gebied van de experimentele sociale psychologie. In deze cursus zal in kleine groepjes van minimaal 2, maximaal 3 studenten een onderzoek uitgevoerd worden onder begeleiding van een of meerdere docenten. De cursus levert een intensieve kennismaking met alle stadia van experimenteel onderzoek en is te zien als de optimale voorbereiding op die laatste stadia van de studie. De bedoeling is dat studenten dit onderzoek samen met de docent voorbereiden, ontwerpen, programmeren en uitvoeren. In de cursus zal daarom allereerst een Authorware cursus worden aangeboden. Dit onderdeel zal ongeveer twee weken duren en worden afgesloten met een tentamen. Daarna worden de studenten geplaatst op basis van hun eigen voorkeur bij de betrokken docenten voor het ontwerp van ‘hun’ experiment. Met de betreffende onderzoeker zullen dan een onderzoeksopzet en een plan van aanpak worden opgesteld. Deze onderzoeksopzetten zullen vervolgens plenair besproken worden in een symposium waaraan docenten en studenten deelnemen, waarna de onderzoeken zullen worden uitgevoerd. De bevindingen zullen vervolgens worden gerapporteerd in de vorm van een wetenschappelijk artikel en een presentatie in een symposium. Onderwijsvorm Practicum programmeren en het onder begeleiding uitvoeren van experimenteel onderzoek en het rapporteren van de bevindingen in een wetenschappelijk artikel. Toetsvorm Tentamen programmeren en de beoordeling van het onderzoekspaper en de plenaire presentaties. Studiematerialen en kosten Literatuurlijst op Blackboard van enkele papers van de betrokken onderzoekers. Onderwijstijden Hoorcolleges

Di. Vr. Vr. Vr.

01-09-2009 11.00-13.00 uur 02-10-2009 11.00-13.00 uur 20-11-2009 11.00-13.00 uur 18-12-2009 11.00-13.00 uur

Practica

Ma. Di. Do. Vr. Ma. Di. Do. Vr. 400

07-09-2009 09.00-12.00 uur 08-09-2009 09.00-12.00 uur 10-09-2009 09.00-12.00 uur 11-09-2009 13.00-16.00 uur 14-09-2009 09.00-12.00 uur 15-09-2009 09.00-12.00 uur 17-09-2009 11.00-13.00 uur 18-09-2009 11.00-13.00 uur

Geb.A.-Zaal A413. Geb.A.-Zaal A302. Geb.A.-Zaal A302. Geb.A.-Zaal A409. Geb.A.-Zaal A107. Geb.A.-Zaal A312. Geb.A.-Zaal A312. Geb.A.-Zaal A312. Geb.A.-Zaal A107. Geb.A.-Zaal A312. Geb.A.-Zaal A312. Geb.A.-Zaal A312.


Macht Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent

6 EC MS33, route ESP & TSP1 Semester 2, Blok 1 Bachelor Sociale Psychologie max. 25 dr. G.A. van Kleef

Inhoud Macht is een van de meest fundamentele verschijnselen in het sociale leven. Bertrand Russell (1938) schreef “the laws of social dynamics are laws that can only be stated in terms of power” en hij vergeleek de rol van macht in de sociale wetenschappen met de rol van energie in de natuurwetenschappen. Macht, kortom, is alomtegenwoordig. In deze cursus wordt ingegaan op de sociaal-psychologische aspecten van macht. De rol van macht wordt geanalyseerd op verschillende niveaus, variërend van het individuele niveau tot het dyadische en groepsniveau. Centrale vragen die aan de orde komen zijn: Waaraan ontlenen mensen macht? Wat zijn de consequenties van het (niet) hebben van macht voor sociale perceptie, stereotypering en cognitieve functies? Hoe gaan mensen met veel of weinig macht om met hulpbehoevende anderen? Welke rol speelt macht in conflicten en onderhandelingen? En trekken machtige mensen zich iets aan van het adagium noblesse oblige? De colleges worden gegeven aan de hand van theoretische en empirische artikelen. De cursus wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen. Onderwijsvorm Wordt nog nader bekend gemaakt. Toetsvorm Schriftelijk tentamen. Studiematerialen en kosten • Artikelen, literatuurlijst wordt beschikbaar gesteld via Blackboard. Onderwijstijden Di. 02-02-2010 t/m 16-03-2010.

13.00-15.00 uur Geb A, Zaal A410.

Toetsdata Di. 23-03-2010 13.00-14.45 uur Di. 10-08-2010 13.00-14.45 uur (hertentamen)

401


On Building and Regulating the Self Credits 6 EC Code MS30, route ESP & TSP1 Semester Semester 1, Period 1 Prerequisite Bachelor Social Psychology Number of Participants Max. 25 Lecturers dr. N.B. Jostmann & dr. D.V. Wiersema Summary One of the most fascinating topics in psychology is the Self. From the Self people derive their identity and esteem, and through the Self they regulate their thoughts, feelings and behavior. In this course, we take a look on classic and modern theorizing and research about the Self. The course will focus on people’s self-concept (how they define themselves), self-esteem (how they feel about themselves), and self-regulation (how they regulate their goals and emotions). We will examine how people establish a stable self-concept, and why they care so profoundly about their self-esteem. We will further address why the Self may sometimes help people to pursue their goals but at other times heavily conflicts with people’s personal strivings. The aim of the course is to provide an introduction into the building and regulating of the Self. Teaching Format Weekly seminar, mandatory participation. Assessment Exam and assignments. Textbooks Collection of papers. Literature will be announced on Blackboard. Lesson Dates We. 02-09-2009 t/m 14-10-2009 11.00-13.00 hours, Building A, Room A413. Examination Date We. 21-10-2009 11.00-12.45 hours. Mo. 22-02-2010 11.00-12.45 hours (reexamination). Special Conditions • Lectures and exams are in English. • Attendance is obligatory.

402


Pro-social behavior and altruïsm Credits 6 EC Code MS19, route TSP1 Semester Semester 2, period 1 Prerequisites Bachelor Social Psychology Number of Participants max. 25 Teacher dr. K.J. Jonas Summary In this course, the focus will be on helping and bystander intervention as forms of pro-social and altruistic behavior. The course provides an overview of theoretical and practical work on these issues. In this course we will also assess the quality of interventions aiming to induce pro-social behavior. More specifically, the course addresses the development, implementation and evaluation of bystander intervention training programs on the basis of a process understanding of pro-social behavior. Teaching Format Discussions in small groups, presentations, mandatory participation. Assessment Small papers/presentations and an exam, also about the specific topics of the Teaching Format. Textbooks Collection of papers. Literature will be announced on Blackboard. Lesson Dates Th. 18-02-2010 t/m 01-04-2010.

13.00-15.00 hours Building A, Room A413.

Examination Dates Th. 08-04-2010 13.00-14.45 hours Fr. 13-08-2010 13.00-14.45 hours (reexamination) Special Conditions • Lectures and exams are in English. • Attendance is obligatory.

403


Social Skills Lab: Trainersopleiding Practicum en Capita Selecta Punten Tentamencodes Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Plaats in het rooster Docent

32 EC (Trainerspracticum, Capita Selecta en stage) MS10 (8), MS22 (7) en MSSP (17) Bachelor Psychologie Max. 10 per semester (na aanmelding en selectie in de maand mei/ juni) Semester 1 en 2 drs. S. Kateman en drs. R. Bos

Inhoud Het doel van de Trainersmaster is de studenten theoretisch en praktisch op te leiden voor het beroepsveld van psycholoog-trainer. Dit gebeurt in drie verschillende onderdelen: het Trainerspracticum, de stage bij het Gesprekspracticum en de Capita Selecta. In het Trainerspracticum komen aan de orde: het presenteren van theorie en oefeningen, het gebruik van audiovisuele hulpmiddelen, het begeleiden van groepsprocessen, omgaan met groepsconflicten, individuele begeleiding van deelnemers, opzetten en uitvoeren van trainingssessies en daarmee samenhangend het expliciteren van doelen en ten slotte inzicht in het eigen functioneren verwerven. De nadruk in het practicum ligt op het verwerven van praktische, didactische vaardigheden en het adequaat kunnen functioneren in de rol van trainer. Men begint dan ook al in het practicum met het zelf geven van een presentatietraining: Overtuigend Presenteren of Professioneel Presenteren. Vervolgens loopt men stage bij het Gesprekspracticum: éénmaal met een collega-trainer en éénmaal alleen. De stage wordt door middel van intensieve supervisies begeleid. Theoretische en praktische verdieping vindt plaats door middel van de Capita Selecta. Deze zijn verspreid opgenomen in het Trainerspracticum, in de stagesupervisie en aan het eind van de opleiding. Ze worden gegeven op de momenten waar zij bij uitstek functioneel zijn. In het Trainerspracticum zijn dit het Caput didactische vaardigheden en het Caput dyadische gesprekken voor trainers. In de supervisie Capita over moeilijke deelnemers, de mens achter de trainer, groepsdiagnostiek en als laatste dramavaardigheden De laatste Capita Selecta worden als afsluiting van de opleiding aangeboden. Er wordt onder meer in een tweetal een mini-training of workshop ontworpen die uiteindelijk aan ‘echte’ deelnemers in een professionele setting van het trainings- en adviesbureau Faber&Scheffer wordt uitgevoerd. Ook worden een aantal in de praktijk werkzame trainers, opgeleid in het Skills Lab, uitgenodigd om een idee te geven van de ‘echte’ wereld. De laatste theoretische verdieping vindt plaats in het onderdeel Persoonlijkheidsleer, verzorgd door drs. P. van Vliet, e.a. Hierin worden een aantal impliciete aannamen die aan het trainingsproces ten grondslag liggen ter discussie gesteld. De Trainersmaster maakt deel uit van de voorwaarden voor een latere inschrijving in het NIP-register van psycholoog-trainer (zie hoofdstuk 4). Onderwijsvorm Training, practicum, werkgroep en stage. Toetsvorm Aanwezigheidsverplichting; beoordeling van trainingsactiviteiten, individuele verslagen en gezamenlijke opdrachten.

404

Sociale Psychologie, Master Cursusbeschrijvingen Aanmelden Aanmelden voor de Trainersopleiding kan in de maand mei. In de maand juni vinden vervolgens de selectiegesprekken plaats. De 20 deelnemers die geplaatst worden, ontvangen begin juli bericht of zij in het eerste of tweede semester met de Trainersopleiding starten. De Trainersopleiding staat open voor studenten met een Bachelordiploma Sociale Psychologie, A&O Psychologie of Klinische Psychologie. In individuele gevallen kunnen ook studenten met een ander Psychologie Bachelordiploma zich aanmelden. Degenen die nog het oude doctoraalprogramma volgen moeten voldoen aan vergelijkbare ingangseisen. In de praktijk is dit het derde jaar, waaronder het Gesprekspracticum. Solliciteren c.q. aanmelden kan uitsluitend schriftelijk d.m.v. een aanmeldingsformulier, sollicitatiebrief, pasfoto en cv in te leveren bij Sanne Kateman en Ran Bos in de maand mei van het voorafgaand studiejaar. Hiervoor is in mei een informatiefolder verkrijgbaar bij het Social Skills Lab. Studiematerialen en kosten • Trainerspracticum: Trainersmap met hand-outs (± € 30,-), worden verstrekt tijdens de opleiding • Drost, D. M. (1996). Mensen onder elkaar. Psychologie van sociale interacties. Maarssen: Elsevier. ISBN: 9789059011519 (± € 33,-). • Social Skills Lab Gesprekspracticum draaiboek • Capita Selecta: Reader Persoonlijkheidsleer (± € 10,-) Onderwijstijden Voor degenen die in het eerste semester starten: Trainerspracticum woensdag 26-08-2009 t/m vrijdag 28-08-2009 13.30-17.00 uur. Maandag 31-08-2009 12.00-18.00 uur, woensdag 02-09-2009 t/m vrijdag 04-09-2009 12.0017.00 uur. Daarna: elke maandag, dinsdag en woensdag 7-09-2009 t/m 28-10-2009 13.0017.00 uur. De stageperiode is van 07-12-2009 t/m 12-05-2010. In deze periode worden twee trainingen van elk zes weken gegeven met wekelijkse supervisie op vrijdag of donderdag. De supervisies in de 2e en 6e week van de 1e stageperiode duren de hele dag in verband met de Capita Selecta. In de tweede stageperiode is dit in de 3e en 4e week. De opleiding wordt afgesloten met de laatste van de Capita Selecta, start op maandag 17-05-2010 tot dinsdag 15-06-2010 van 13.30-17.00 uur. Maandag 21-06-2010 van 13.00 tot 17.00 uur, dinsdag 22-06-2010 van 13.00 tot 17.00 uur en woensdag 23-06-2010 van 10.00 tot 17.00 uur. Voor degenen die in het tweede semester starten: Trainerspracticum elke maandag, dinsdag en woensdag 22-02-2010 t/m 28-04-2010, 13.00-17.00 uur. In de week van 29-03-2010 t/m 01-04-2010 gelden andere tijden: maandag 12.00-18.00, woensdag van 12.00 tot 18.00 uur, donderdag 12.00-18.00 uur. De stageperiode is van 17-05-2010 t/m 03-12-2010. In deze periode worden twee trainingen van elk zes weken gegeven met wekelijkse supervisie. De supervisies in de 2e en 6e week van de 1e stageperiode duren de hele dag in verband met de Capita Selecta. In de tweede stageperiode is dit in de 3e en 4e week. De opleiding wordt afgesloten met de Capita Selecta, die start op maandag 6-12-2010 tot woensdag 26-01-2011 van 13.00 tot 17.00 uur. Het rooster is analoog aan dat van de laatste Capita zoals hiervoor is gegeven. Door organisatorische complicaties kan het voorkomen dat er van de genoemde data en tijden afgeweken moet worden. Bijzonderheden De Trainersopleiding (Trainerspracticum, Stage Social Skills Lab en Capita Selecta) vormt één geheel met een omvang van 32 EC De drie onderdelen kunnen niet afzonderlijk van elkaar gevolgd worden. Zij zijn alleen toegankelijk voor degenen die toegelaten

405

Sociale Psychologie, Master Cursusbeschrijvingen zijn tot de Trainersopleiding. Er geldt een strikte aanwezigheidsverplichting voor alle onderdelen van de Trainersopleiding. In de trainingsmaster dient naast de hierboven beschreven onderdelen een keuzevak van 6 EC gevolgd te worden en een werkstuk van 21 EC. worden gemaakt. Men dient tijdig zelf voor inschrijving zorg te dragen, evenals voor het zoeken naar een werkstukonderwerp en -supervisor. Desgewenst kunnen degenen die in het tweede semester beginnen in het voorafgaande eerste semester starten met het werkstuk en het keuzevak volgen. De totale studieduur wordt daarmee wel verlengd tot 3 semesters.

406


Sociale Psychologie van Emoties Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent

6 EC MS12, route ESP en TSP1 Semester 1, Blok 2 Bachelor Sociale Psychologie max. 36 dr. G.A. van Kleef en gastdocenten

Inhoud Emoties zijn niet alleen een individuele toestand van de geest; ze vervullen ook belangrijke functies in relaties tussen mensen. De primaire vraag in deze cursus is op welke manier het sociale leven beïnvloed en gereguleerd wordt door onze emoties. Thema’s die aan de orde komen zijn onder andere: de sociale functies (en disfuncties) van emoties, emotionele besmetting, (inter)groepsemoties, (strategische) emotieregulatie, de rol van emoties in conflicten en de rol van emoties in effectief leiderschap. De colleges worden gegeven aan de hand van theoretische en empirische artikelen. Toetsing vindt plaats in de vorm van een paperopdracht en een schriftelijk tentamen. Onderwijsvorm Hoorcolleges. Toetsvorm Schriftelijk tentamen met essayvragen (ook over collegestof!) en paperopdracht. Studie-materialen en kosten • Artikelen, literatuurlijst wordt beschikbaar gesteld via Blackboard. • Collegestof. Onderwijstijden Di. 03-11-2009 t/m 15-12-2009

11.00-13.00 uur GebA-ZaalA304.

Toetsdata Di. 05-01-2010 11.00-12.45 uur. Do. 25-02-2010 11.00-12.45 uur (herkansing).

407


Stereotypes 1: Basic Principles Credits 6 EC Code MS27, route ESP Semester Semester 1, Period 1 Prerequisites Bachelor Social Psychology Number of Participants max. 20 Lecturer Prof. dr. J.A. Förster Summary Stereotypes are so prevalent in society and cause so much damage that researchers wondered about their psychological functions. From a cognitive perspective, stereotypes are represented in memory and help to disambiguate new information. Thus, it is important to understand how stereotypes are learned and stored in memory. Stereotypic concepts can be activated and help us to prepare action. They provide us with guidelines for efficient communication, are informative with respect to certain achievement domains and they facilitate decision making and judgment – clearly though at the expense of accuracy. Furthermore, recent research focuses on the influence of stereotypes on peoples’ own behavior, showing self fulfilling prophecies when expectancies about ones’ own performances are low. Last but not least, research deals with the problem of overcoming stereotypes, examining the role of thought suppression, antidiscrimination laws, and social norms, to name just a few. In this seminar we will discuss basic fundamental principles of stereotyping, prejudice, and discrimination. We will approach the questions in a dispassionate manner, with the purpose of understanding and explaining. However, we will also discuss implications of this basic research for the reduction of prejudice and discrimination. Teaching Format Weekly seminar. Assessment Active participation, exam, and weekly assignments. Textbooks • Selected papers. Literature will be announced on Blackboard. Lesson Dates Fr. 11-09-2009 t/m 23-10-2009

11.00-13.00 hours, BuildingA-Room A410.

Examination Dates Fr. 30-10-2009 11.00-12.45 hours Room A410. We. 24-02-2010 15.00-16.45 hours (reexamination). Special Conditions • Lectures, assignments, and exams are in English. • Attendance is obligatory.

408


Stereotypen 2: Toepassingen Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent

6 EC MS28, route TSP1 Semester 1, Blok 2 Bachelor Sociale Psychologie max. 20 dr. J. Degner

Summary Stereotypes, prejudice, and discrimination are prevalent in all human societies. They might target at different social groups and have different social implications; however, social psychology researchers agree that they are at the root of a multitude of social conflicts. Unfortunately, prejudice and stereotypes have been proven to be rather stable and resistant to change. In this seminar, we will focus on the malleability of stereotypes and prejudice. We will approach the topic from different perspectives – be it the individual trying to be nonprejudiced, the researcher trying to create harmonious intergroup relations or the target person trying to cope with negative evaluations or stereotype-based expectations. In this, we will discuss and integrate theories and research from cognitive, social cognitive, intergroup and clinical psychology. Based on this knowledge, we will evaluate a selection of existing anti-discrimination interventions and develop own ideas for successful intervention programs. The goal of the seminar is to provide you with an in-depth understanding of opportunities but also possible drawbacks for interventions to prevent discrimination and foster tolerance in intergroup relations. Teaching Format Weekly seminar. Assesments Active participation, exam, and weekly assignments. Textbooks • Selected papers. Literature will be announced on Blackboard. Lesson Dates We. 04-11-2009 t/m 16-12-2009


Examination Dates We. 06-01-2010 11.00-12.45 hours, BuildingA-Room A410 Fr. 26-02-2010 13.00-14.45 hours (reexamination). Special Conditions • Lectures, assignments, and exams are in English. • Attendance is obligatory.

409


Surveyonderzoek: ontwerp en uitvoering Punten Tentamencode Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden Aantal deelnemers Docent

6 EC MS31, route TSP1 Semester 1, Blok 2 Bachelor Sociale Psychologie max. 25 dr. A. Bos

Inhoud Deze cursus gaat in op het ontwerpen van survey-onderzoek. Hoe ontwikkel je een goede vragenlijst, wat zijn de belangrijke kwalitatieve en kwantitatieve stappen en hoe stel je een degelijke steekproef samen waarbij die vragenlijst kan worden afgenomen? Wat zijn de voor- en nadelen van verschillende media die je kunt gebruiken (schriftelijke vragenlijst, interview, internet). Hoe meet je attitudes, voorkeuren en gedrag? Hoe vind je standaardinstrumenten die al beschikbaar zijn? Na een intensieve literatuurbestudering en toetsing daarvan in de derde week van de cursus, zal door middel van concrete opdrachten de cursus worden afgerond. Het verslag zal bestaan uit een uitgewerkt onderzoeksvoorstel, waarin de te meten attitudes, voorkeuren en/of gedragingen, doelgroep en onderzoeksdesign beschreven worden, inclusief een volledige vragenlijst. Studenten dienen zich te realiseren dat het uitwerken van de opdrachten tijdsintensief is. Onderwijsvorm Werkgroepbijeenkomsten in combinatie met literatuurstudie. Toetsvorm In de derde week van de cursus een toets over de literatuur; daarna presentatie van een onderzoeksopdracht en paper. Studiematerialen en kosten • Pligt, J. van der, & Vries, N.K. de (1995). Opinies en attitudes: Meting, modellen en theorie. (± € 40,-). Boek kan alleen bij het secretariaat Sociale Psychologie worden aangeschaft! Het is niet meer via de boekhandels te koop! • Collegestof. Onderwijstijden Ma. 02-11-2009 t/m 14-12-2009

11.00-13.00 uur GebA-A103.

Toetsdata • Tentamen tijdens bijeenkomst. • Hertentamen in overleg met docent. Bijzonderheden Aanwezigheidsverplichting.

410


Toegepaste SP1: Voorlichting, Reclame en Beïnvloeding Punten Tentamencode Plaats in het rooster Aantal deelnemers Toelatingsvoorwaarden Docent

6 EC MS25, route TSP1 Semester 2, Blok 1 max. 35 Bachelor Sociale Psychologie dr. D.V. Wiersema

Inhoud Reclame en voorlichting is overal om ons heen. Steeds worden er pogingen gedaan om ons te strikken voor bepaalde producten, of om ons ervan te overtuigen dat we toch echt gezonder moeten leven. Maar op welke manier wordt dat gedaan, op welke theorieën zijn deze beïnvloedingstechnieken gebaseerd, en wat is de evidentie dat de beïnvloeding ook daadwerkelijk werkt? Het doel van deze cursus is het leren toepassen van sociaal psychologische theorieën en processen op het gebied van voorlichting, reclame en beïnvloeding. Enerzijds wordt gekeken naar de psychologie van beïnvloeding en overtuiging. Welke tactieken en technieken zijn succesvol in het beïnvloeden van het denken en doen van mensen? Van welke psychologische principes maken deze technieken gebruik; waarom zijn ze succesvol? Verder probeert reclame onze behoeften en emoties te raken. Verschillende soorten reclames, voorlichting en producten zullen gebaat zijn bij verschillende manieren van overtuiging. Anderzijds staat in deze cursus het gedrag van consumenten centraal. Aan welke invloeden worden ze bloot gesteld en wat zijn de effecten van die invloeden? In hoeverre hangt de beïnvloeding af van individuele verschillen zoals bijvoorbeeld sekse of persoonlijkheidsverschillen? Bij het toepassen van deze bestaande kennis wordt gekeken naar strategieën achter de effectiviteit van de voorlichting of reclame. Op welke markt richt een produkt zich? Welke associaties zijn daarvoor gewenst? Wat was het doel? Op welke manier werd dit geoperationaliseerd? Waarom lijkt ons dit wel/niet effectief? In de cursus zal, waar mogelijk, gebruik worden gemaakt van bestaande reclamecampagnes als voorbeeld. Deze cursus is een voorbereiding op Voorlichting, Reclame en Beïnvloeding: Interventies, maar kan ook afzonderlijk worden gevolgd. Onderwijsvorm Hoorcolleges. Toetsvorm Tentamen (essayvragen), ook over de collegestof. Studiematerialen en kosten • Artikelen, literatuurlijst wordt beschikbaar gesteld via Blackboard. • Collegestof Onderwijstijden Wo. 10-02-2010 t/m 24-03-2010

13.00-15.00 uur GebA-Zaal A305.

Toetsdata Wo. 31-03-2010 13.00-14.45 uur. Ma. 09-08-2010 13.00-14.45 uur (herkansing).

411


Toegepaste SP2: Interventies Punten Tentamencode Plaats in het rooster Aantal deelnemers Toelatingsvoorwaarden Docent

6 EC MS26, route TSP1 Semester 2, Blok 2 max. 25 Bachelor Sociale Psychologie. Studenten die “Toegepaste SP1: Voorlichting, Reclame en Beïnvloeding” behaald hebben, krijgen voorrang bij plaatsing. dr. D.V. Wiersema

Inhoud Alcoholgebruik onder tieners, het tekort aan orgaandonoren of geweld tegen buschauffeurs. Dit zijn allemaal voorbeelden van maatschappelijke problemen. Veelal gaat het hierbij ook om problemen met een sociaal-psychologisch karakter. Hiermee wordt bedoeld dat zij veroorzaakt worden of verergerd worden door sociaal-psychologische faktoren. Zo speelt “peer pressure” een rol bij alcoholgebruik onder tieners. Dit betekent dat sociaal psychologen een waardevolle rol kunnen spelen in het verklaren en oplossen van maatschappelijke problemen. Aan de hand van de methode zoals beschreven door Buunk en Van Vugt, analyseren studenten een bestaand maatschappelijk probleem om vervolgens een interventie op te zetten met als doel het probleem te verminderen. Hierbij dienen studenten gebruik te maken van kennis en inzicht uit de sociale psychologie. Studenten werken samen in teams waarvan een grote mate van zelfstandigheid wordt verwacht. Wel is er wekelijks een spreekuur waarin studenten vragen kunnen voorleggen aan de docent. Het sluitstuk van deze cursus vormt het verslag waarin studenten hun probleemanalyse en interventie beschrijven en de presentatie die studenten geven ten overstaande van een expert op het gebied van hun probleemstelling. Onderwijsvorm Hoorcollege, plenaire sessies en spreekuren. Toetsvorm Verslag (groep) & individuele opdracht. Studiematerialen en kosten Buunk, A.P., & Vugt, M. van (2009). Applying social psychology: From problems to solutions. Sage: London, UK ISBN 9781412902830 (± € 25,-). Onderwijstijden Wo. 14-04-2010 t/m 09-06-2010

412

11.00-13.00 uur GebA-Zaal A409.

Research Master Psychology Cursusbeschrijvingen

Affect and Emotion Research: The Fundamental Debates Credits 6 EC Code RS08 Semester Semester 1, period 1 Prerequisites Bachelor of Psychology Number of Participants max. 20 Lecturers prof.dr. A.H. Fischer & dr. M. Rotteveel Summary The goal of this course is to increase your knowledge and insights of what ‘emotions’ actually are, and how we can operationalize this knowledge into adequate research paradigms. The course will focus on some current debates in the area of affect and emotion, especially relating to the nature of affective processes. We will discuss questions such as: what is the role of cognitive processes in affect or emotions, are cognitive processes really different from affective processes, what are the fundamental dimensions on the basis of which we can describe and differentiate emotions, how do emotional components (e.g., thoughts, expressions, physiology) relate to each other, what is the nature of subjective emotional experience, what is emotional embodiment, what is the role of emotions in memory, how and how does this affect emotional self-reports. Teaching Format Small groups: discussion of the literature and presentations by students. Assessment Weekly assignments, a presentation, and a paper (final assignment). Special Conditions Basic knowledge of emotion theory and research at the level of an emotion textbook (e.g., Niedenthal, Krauth-Gruber, & Ric: Psychology of emotion, 2006) is required. Textbooks A reference list will be provided on Blackboard. Part of the literature will be chosen by the students. Lesson Dates Fr. 04-09-2009 t/m 16-10-2009 11.00-13.00 hours, BuildingA-Room A104. Date en time of the two workshops in the first two weeks will be announced.

413


Affect and Emotion Research: The social nature of emotions Credits 6 EC Code RS09 Semester Semester 1, period 2 Prerequisites Bachelor of Psychology Number of Participants max. 20 Lecturers prof.dr. A.H. Fischer, dr. G.A. van Kleef Summary The goal of this course is to further the understanding of emotions in social settings and to discuss possible research paradigms that are appropriate to examine this issue. Emotions are at least partially caused by others and have effects on others, and are therefore an integral part of every social interaction. The course will address various topics, with a special focus on the social context and social functions of emotions. We will read and discuss recent theories and research and discuss questions such as: how do we recognize emotions in others, how do others’ emotions affect our own emotions (emotional mimicry and contagion), what social cues (e.g., status, stereotypes) do we infer from emotion expressions, how do we regulate emotions in social interactions, what is the role of power in emotional interactions, and how do we respond behaviorally to others’ emotions. Teaching Format Small groups: discussion of the literature and presentations by students. Assessment Weekly assignments, a presentation, and a paper (final assignment). Special Conditions Basic knowledge of emotion theory and research at the level of an emotion textbook (e.g., Niedenthal, Krauth-Gruber, & Ric: Psychology of emotion, 2006) is required. Textbooks A reference list will be provided on Blackboard. Part of the literature will be chosen by the students. Lesson Dates Th. 29-10-2009 t/m 10-12-2009

414



Current debates in Social Cognition Credits 6 EC Code RS00 Semester Semester 1, Period 2 Prerequisites Bachelor of Psychology Number of Participants Max. 20 Teacher prof. dr. J.A. Förster Summary In this course, the focus will be on topics within social cognitive research that are currently popular and important. These topics will likely determine the research agenda for years to come. Some of the topics have been important for many years, others have only begun to gain in impact in recent years. Examples of the former are priming and stereotyping, examples of the latter are imitation and social cognitive neuroscience. Every topic will be thoroughly discussed on the basis of a few landmark recent articles, and, if available, one or two classic older articles. The discussions will focus on the importance of a topic for psychology in general, and on the issues that need to be resolved in the near future. Teaching Format Discussion in small groups, presentations. Assessment Active participation, small papers and an exam. Textbooks Selected papers on Blackboard. Lesson Dates We. 09-09-2009 t/m 21-10-2009

13.00-15.00 hours, Building A-Room A409.

Examination Dates We. 28-10-2009 13.00-14.45 hours. We. 24-02-2010 11.00-12.45 hours (reexamination).

415

Basisprogramma SP: Sociale Psychologie, Bachelor Cursusbeschrijvingen. Algemene Emotieleer

Recommend Documents