VERSLAG 2010
INHOUDSOPGAVE
Pagina INHOUDSOPGAVE VERSLAG 2010
VASTSTELLING VERSLAG 2010
2
A. BESTUURLIJK VERSLAG
3
B. PRESTATIE-INDICATOREN
10
C. FINANCIEEL VERSLAG
21
1. Inleiding
22
2. Balans per 31 december 2010
28
3. Exploitatierekening 2010
30
4. Kasstroomoverzicht
31
5. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling
32
6. Toelichting op de balans per 31 december 2010
33
7. Specificatie van de exploitatierekening 2010
43
1
VASTSTELLING EN GOEKEURING VAN HET VERSLAG 2010
Het Verslag 2010 van de “Stichting Bibliotheek Zwolle” te Zwolle Is vastgesteld d.d. 21 april 2011.
Drs. Astrid Vrolijk-de Mooij MCM, Directeur-bestuurder.
Het Verslag 2010 van de Stichting Bibliotheek Zwolle is goedgekeurd door de Raad van Toezicht in de vergadering d.d. 21 april 2011. Raad van Toezicht: De heer G.R. Visser
Mevrouw F. J. Bloem-Timmernan
De heer T.F. de Boer
De heer A. Groen
De heer H. Rimmelzwaan
Mevrouw M. Twisterling
2
Bestuurlijk Verslag 2010
1. Hoofdlijnen 1.1. Inleiding 1.2. Kort en goed 1.3. Dienstverlening 1.4. Resultaten 1.5. Ondernemerschap en samenwerking
4 4 4 5 6 6
2. Innovatie en ontwikkeling
7
3. Kwaliteitsmanagement
8
4. Personeel en organisaties
8
5. Governance
8
6. Perspectief
8
3
1. 2010 op hoofdlijnen 1.1 Inleiding In 2010 gaan we door op de ingeslagen weg zoals verwoord in het beleidsplan 2009-2012. De groeistrategie werpt dit jaar haar vruchten af. In 2010 nam het gebruik met 7% toe. “Bibliotheek Zwolle informeert en inspireert” blijft ons vertrekpunt, met een vertaalslag naar de drie hoofdlijnen; groter bereik, digitale upgrading en de brede bibliotheek voor specifieke doelgroepen. 1.2 Kort en goed De opmars van het nieuwe winkelconcept voor bibliotheken zet gestaag door. Na de landelijke primeur in Zwolle Zuid, is de vestiging in de Aalanden in 2010 aan de beurt. Ondertussen wordt het concept op basis van klantonderzoek waar nodig verbeterd, bijvoorbeeld door de bewegwijzering uit te breiden. Ook ledenwerving en ledenbehoud zorgen voor een groter bereik. Als resultaat van een wervingsactie onder niet-leden maken 220 wijkbewoners met de nieuwe bibliotheek in de Aalanden kennis. Ruim 40% besluit daarna om definitief lid te worden. In het najaar krijgen ruim 2000 potentiële afhakers een uitnodiging om een gratis boekje van de Nederland Leestcampagne in de bibliotheek op te halen. Ongeveer 15 % van deze groep gaat daarna ook weer iets bij ons lenen. Hiermee wordt de kans dat ze ook daadwerkelijk gaan afhaken kleiner. Het Klantsegmentatieonderzoek “De Klant is Koningin” krijgt een vervolg in een landelijk jongerenonderzoek. Dit levert een aardig beeld, maar geeft te weinig houvast voor verdere actie. Met meer content en een sterke groei van het aantal gebruikers wordt de digitale bibliotheek steeds meer een volwaardig alternatief voor de fysieke bibliotheek. Van de service die we digitaal bieden wordt steeds meer gebruik gemaakt. Hierdoor is bijvoorbeeld het aantal reserveringen explosief gegroeid. In het onderwijs scoren we goed met de uitbreiding van contracten bij het MBO, een 3-jarige overeenkomst met de Thorbecke Scholengemeenschap en met een aanbod in het basisonderwijs en een bijdrage aan de Brede School. In ons aanbod ligt een sterke focus op mediawijsheid. Voor laaggeletterden en inburgeraars zijn we in Zwolle een samenwerkingspartner geworden voor de gemeente en andere instellingen die actief zijn op dit gebied. Voor het project taalcoaches zijn we verantwoordelijk voor de projectorganisatie. Laaggeletterden bieden we bibliotheekbezoeken en leeskringen aan. Ook voor inburgeraars organiseren we bibliotheekbezoeken. We spelen daarmee in op het participatiebeleid van de gemeente Zwolle. In 2009 ontvingen we twee incidentele subsidies van de gemeente Zwolle, één voor het doorontwikkelen van het project Biebsearch, de bibliotheek op school, voor het voortgezet onderwijs en een subsidie voor het ontwikkelen van een programma mediawijsheid. Daarnaast ontvingen we ook subsidie voor het project Taalcoaches en voor de aanstelling van twee combinatiefunctionarissen in het kader van de Impuls regeling Brede School. Bibliotheek Zwolle maakt deel uit van het Netwerk van Overijsselse bibliotheken. Het netwerk heeft een vierjarig beleidsprogramma waarin bibliotheekinnovatie centraal staat. Dat programma wordt financieel door de Provincie Overijssel gesteund. Doordat we ons eigen beleidsprogramma koppelen aan het Overijssels innovatieprogramma lukt het ons langs die weg optimaal gebruik te maken van deze provinciale middelen. In 2011 gaan we voort op de in 2010 ingeslagen weg. We verwachten dat we ook in 2011 nog een groei in bereik en gebruik van de bibliotheek zullen zien.
4
1.3 Dienstverlening Aalanden krijgt winkelformule Na een sluiting van vier weken gaat de vernieuwde bibliotheek in de Aalanden op 25 mei weer open voor het publiek. Ook hier weten we de klant te verleiden tot meer en intensiever gebruik van onze collectie. Door scherper te collectioneren en de media beter te presenteren stijgt het aantal uitleningen. Het bijzondere aan deze vestiging is de combinatie met de schoolbibliotheek van het Meander College, waardoor we ondermeer de beschikking krijgen over een klein theaterzaaltje. Wethouder Nelleke Vedelaar verrichtte al gamend de openingshandeling. Zwolle Zuid onder de loep De vernieuwde bibliotheek in Zwolle Zuid laat goede resultaten zien als eerste vestiging met de nieuwe winkelformule. Bij een dergelijke grote verandering horen ook de meer kritische geluiden, ondermeer over de bewegwijzering. Bureau Jos de Vries onderzocht middels klantenpanels waar de meeste pijn zit en waar de formule verbeterd kan worden. Met deze informatie doet niet alleen ZwolleZuid, maar elke volgende ideale bibliotheek in Nederland haar voordeel. Digitale bibliotheek In 2010 nam Bibliotheek Zwolle een nieuwe website in gebruik die beter aan op het winkelconcept o.a. door het gebruik van de werelden bij de presentatie van de aanwinsten. Ook wordt er gebruik gemaakt van het grafische beeldmateriaal uit de winkels. Met de ingebruikname van de website heeft Bibliotheek Zwolle een voorschot genomen op de provinciale invoering van het nieuwe bibliotheeksysteem BICAT-WISE. Voor de website is de nieuwe publieksinterface ingevoerd die klanten meer mogelijkheden biedt voor interactie en uitwisseling door middel van het toevoegen van tags, recensies en waarderingen aan de collectie. In 2010 is de bibliotheek gestart met het uitlenen van e-readers om de klant kennis te laten maken met e-books. De uitlening is een groot succes.
1.4.
Resultaten
1,5 miljoen over de toonbank Op 18 december werd in Zwolle Zuid de 1,5 miljoenste uitlening van 2010 gescoord, een ware mijlpaal. Daarmee halen we in 4 jaar een stijging van 50%. We schrijven deze stijging vooral toe aan de nieuwe wijze van collectioneren en presenteren en een verbeterde dienstverlening. Elementen die onlosmakelijk samenhangen met de nieuwe winkelformule. Onderwijs In 2010 is Biebsearch uitgevoerd op de 2 grote ROC’s Landstede en Deltion. De contracten worden nu voor langere periode afgesloten met de OBD. Voor Landstede gaat het om 900 Biebsearch leden in 2010, voor Deltion betreft het 9000 Biebsearch leden. Voor het VO zijn de 5 Landstede VO scholen Biebsearch school, met daarnaast Thorbecke Scholengemeenschap die rechtstreeks Biebsearch bij Bibliotheek Zwolle afneemt. In totaal zijn er eind 2010 ruim 15.000 Biebsearch leden ingeschreven bij Bibliotheek Zwolle. In 2010 heeft Bibliotheek Zwolle als voortrekker meegewerkt aan het landelijk traject “Masterclass Biebsearch” waaraan uit elke provincie bibliotheekorganisaties deelnamen. Parallel aan dit traject is een landelijk franchisemodel ontwikkeld waar een aantal van deze bibliotheekorganisaties inmiddels voor heeft getekend. 1.5.
Ondernemerschap en samenwerking
Biebsearch naar provinciaal niveau De positieve ervaringen die we hebben opgedaan met de Landstede VO scholen (voorheen SSCO) hebben ertoe geleid dat Landstede en Deltion voor de komende drie jaar een contract zijn aangegaan met de bibliotheek, maar nu op provinciaal niveau. De ambitie voor Biebsearch heeft vanaf het begin hoog gelegen: het streven was en is om alle studenten van de twee grootste ROC’s in Zwolle via Biebsearch lid te maken van de bibliotheek. In de uitvoering bleek al in een vroeg stadium dat ondersteuning vanuit het provinciale netwerk hierbij onontbeerlijk is. Door de toename van het aantal Biebsearchleden wordt de opbrengst vergroot maar tegelijkertijd ook het bedrijfsrisico. Bibliotheek Zwolle levert de projectleider en onderhoudt alle contacten met de ROC’s, met ondersteuning vanuit de OBD.
5
Overeenkomst Thorbecke Scholengemeenschap Vanaf januari 2010 zijn we gestart met Biebsearch voor Thorbecke Scholengemeenschap. Deze school valt op in Zwolle (en in Nederland) doordat zij Mediawijsheid als schoolvak succesvol heeft ingevoerd. Bibliotheek Zwolle neemt deel aan een landelijke project hieromtrent waarvoor de school subsidie heeft gekregen. Het 3-jarige contract is afgesloten met Bibliotheek Zwolle. Bij verlenging na 2012 zal dit waarschijnlijk net als bij de andere scholen worden overgenomen door de OBD. Mediawijsheid Bibliotheek Zwolle heeft in 2009 extra middelen van de gemeente ontvangen om mediawijsheid binnen de bibliotheek vorm te geven. Na onderzoek werd duidelijk welke hiaten in onze dienstverlening er waren op dit gebied. Allereerst pakten we de interne bijscholing van het personeel aan. Daarnaast organiseerden we de eerste landelijke “Week van de mediawijsheid” in Zwolle en bereidden we het uitlenen van games voor. Ook in het onderwijs is gewerkt aan mediawijsheid. Binnen het basisonderwijs door gebruik te maken van de doorgaande lijn mediawijsheid uit het Biebwijz aanbod en op VO scholen door invulling van het aanbod-op-maat uit Biebsearch op scholen die daarvoor opteerden. Brede School De regeling Impuls brede school is bedoeld om kinderen meer met sport en cultuur in aanraking te brengen. Bibliotheek Zwolle bereikte hiermee , samen met Sportservice Zwolle en de Muzerie, ca. 5000 leerlingen in het basisonderwijs. In 2010 is de regeling door bezuinigingen van de gemeente onder druk komen te staan. Niettemin is besloten dat in het schooljaar 2010/2011 de brede scholen in de sociaal zwakkere wijken gebruik kunnen maken van de Impuls brede school. Voor de bibliotheek betekent dit dat we op 5 brede scholen een binnenschools programma uitvoeren en op 11 andere scholen een buitenschoolsprogramma. De programma’s zijn gericht op leesbevordering en mediawijsheid. NOS- Project In samenwerking met de OBD is Bibliotheek Zwolle betrokken bij een landelijk project met als doel samenwerking met de publieke omroepen te bewerkstelligen. Eén van de partijen is de NOS die met een eigen educatieve afdeling op scholen het project “News on tour” uitvoert Bibliotheek Zwolle en DOK Delft hebben de opdracht gekregen om resp. “Nieuwswijsheid” en “Ik werk voor het jeugdjournaal” te vertalen naar een bibliotheekversie en deze op scholen uit te voeren. Daarnaast wordt door Bibliotheek Zwolle ism de NOS een train de trainer voor bibliotheekmedewerkers ontwikkeld. Eind 2010 is de pilot succesvol uitgevoerd bij Thorbecke Scholengemeenschap door medewerkers van Bibliotheek Zwolle, Bibliotheek Deventer en Flevomeerbibliotheek. Het project krijgt een vervolg in 2011. Laaggeletterden In 2010 is de rol van Bibliotheek Zwolle in het ketenoverleg participatiebudget verstevigd. In september is uitgebreid aandacht gegeven aan de Week van de Alfabetisering. In deze week is in Bibliotheek Zwolle Centrum het Lees- en Schrijf!punt geopend. Hier zijn materialen speciaal geschikt voor mensen met beperkte (Nederlandse) lees- en schrijfvaardigheden bijeengeplaatst. In 2010 zijn de eerste groepen anderstaligen rondgeleid in de Bibliotheek, in het kader van de inburgeringscursus en taaloefenwerkplaats. Taalcoaches Sinds 2009 coördineert de bibliotheek het driejarige, Zwolse Taalcoachproject waarbij een anderstalige gekoppeld wordt aan een Nederlandstalige taalcoach. Zij gaan een jaar lang geregeld op pad om de Nederlandse taal te oefenen en de samenleving beter te leren kennen. Uit de rapportage blijkt de meerwaarde van het convenant dat rond dit project gesloten is. Humanitas, Gilde Samenspraak, Vluchtelingenwerk en Travers geven aan dat elkaar kennen en onderling gebruik maken van elkaars expertise niet gebeurd was zonder dit convenant en de coördinatie van Bibliotheek Zwolle. DOK en bezuinigingen Bibliotheek Zwolle maakt deel uit van het DOK (Directeuren Overleg Kunstinstellingen) Zwolle. Eind 2010 is het DOK door de wethouder uitgenodigd om een scenario aan te leveren voor de culturele sector in het kader van de gemeentelijke bezuinigingen. De strekking van het scenario is: kort cultuur niet (er is de laatste jaren immers veel geïnvesteerd en het zou zonde zijn om dat weer af te breken), maar vraag de culturele instellingen om in 2013 10% meer output te leveren voor hetzelfde subsidiebedrag. Dit voorstel zal, samen met twee andere scenario’s die opgesteld worden door de ambtenaren cultuur, in 2011 voorgelegd worden aan de raad.
6
2. Innovatie en ontwikkeling Netwerk van Overijsselse Bibliotheken Bibliotheek Zwolle maakt deel uit van het Provinciaal netwerk van Overijsselse bibliotheken. In 2010 is verder gewerkt aan de uitvoering van het meerjarenprogramma 2008-2011: ‘de Tom Tom van bibliotheekvernieuwing’. Door samen te werken kunnen we veel realiseren. Bibliotheek Zwolle Aalanden is heringericht en het winkelconcept van de ideale bibliotheek is uitgewerkt voor de stadsformule in Bibliotheek Zwolle Centrum. Hier gaan we in 2011 aan de slag. Verder geven we binnen het netwerk gezamenlijk invulling aan marketing, kopen we digitale content in, treffen we voorbereidingen voor een provinciale samenwerkingscollectie en stemmen we de dienstverlening op elkaar af. Er is een werkwijze ontwikkeld voor centraal collectioneren in de provincie, waarvan in 2011 pilots zullen starten. Biebsearch, onze dienstverlening voor Voortgezet Onderwijs en ROC’s is in de Provincie verder uitgerold. Binnen het netwerk wordt onderzocht op welke wijze de samenwerking bestuurlijk het beste gestalte kan krijgen. Daarbij is het de kunst om binnen een netwerk van meer dan twintig stichtingen een werkbare balans te realiseren tussen de slagvaardigheid van het netwerk enerzijds en garanties voor de inbreng en eigenheid van alle partijen aan de andere kant. Provinciale tarieven De wens om uniforme abonnementstarieven te hanteren is een logisch gevolg van de steeds verder gaande integratie van bibliotheekorganisaties. In Overijssels verband zijn afspraken gemaakt om de tarieven in een periode van drie jaar gelijk te trekken. Op dit moment zijn nog twee modellen in gebruik: een model gebaseerd op één overall tarief en een model met een hoog- en een laag tarief. Het is de bedoeling dat bibliotheken uiteindelijk toegaan naar het één-tarief-model. In lijn met de provinciale plannen heeft Bibliotheek Zwolle per 1 januari 2010 haar abonnementen aangepast op het één-tarief-systeem. Provinciale BackOffice In 2010 zijn de voorbereidingen getroffen voor de start van een provinciale Backoffice. De directeuren van de Overijsselse bibliotheken hebben besloten om de bibliotheken te ondersteunen met een formulemanager, een collectiemanager, een onderwijsmanager en een digitaal specialist. Vanuit Bibliotheek Zwolle stromen 3 medewerkers door naar deze Backoffice. Biebsearch voor primair onderwijs Nadat Biebsearch succesvol is geïmplementeerd bij de ROC’s en vervolgens bij een aantal VO scholen kwam de vraag naar een dergelijk concept voor het basisonderwijs. Pilots in Hengelo en Raalte laten zien dat “Biebsearch Junior” een zeer goede kans van slagen heeft mits goed voorbereid door de bibliotheek. Bibliotheek Zwolle gaat daarom in 2011 meedoen aan dit voorbereidingstraject zodat we schooljaar 2012/2013 kunnen starten met Biebsearch Junior voor het basisonderwijs. Webpresence In 2010 is Bibliotheek Zwolle actief betrokken geweest bij de ontwikkeling van de Ideale Webpresence, een project dat zich richt op het ontwikkelen van een zogenaamde white label website. Deze website borduurt voort op de versie die momenteel in Zwolle in gebruik is met als nieuwe onderdelen: - De website is samengesteld uit widgets, losse onderdelen die facultatief geplaatst kunnen worden. In de toekomst kunnen bibliotheken widgets (laten) ontwikkelen die vervolgens door andere bibliotheken uit de widgetstore gehaald worden en op de website geplaatst - Een aantal widgets is geschikt gemaakt om te plaatsen op persoonlijke pagina’s als Hyves, iGoogle en Netvibes - De website wordt nog sterker geënt op het winkelconcept Bibliotheek Zwolle neemt deze website medio 2011 in gebruik. De kenniskring Mediawijsheid heeft in 2011 een plan van aanpak geschreven voor het uitlenen door en spelen in de bibliotheek van games. De uitvoering vindt plaats in 2011. 3. Kwaliteitsmanagement Klanttevredenheid In 2010 werd in vrijwel alle Overijsselse Bibliotheken het 4-jaarlijkse KlantTevredenheidsOnderzoek afgenomen. 2379 leden uit heel Zwolle beantwoordden in oktober een digitale vragenlijst. De
7
resultaten worden afgezet tegen die van het vorige KTO (2006), de landelijke en de provinciale gemiddelden. Vervolgens kijken we naar de raakvlakken met de winkelformule. Het verbeterplan ontwikkelen we voor een deel dan ook samen met het Overijsselse netwerk. We scoren prima ten opzichte van 2006, maar we zien ook duidelijk dat onze klanten soms moeten wennen aan de nieuwe winkelformule. Naast het KTO namen we dit jaar deel aan 5 digitale klantenpanels over verschillende onderwerpen. De resultaten hiervan zijn afgezet tegen de landelijke benchmark en vertaalt in verbeterplannen. Kenniskringen aan de slag In 2009 zijn we gestart met de leerwerkplaats Aan de slag. Het doel hiervan is medewerkers meer te betrekken bij de inhoud van het meerjarenbeleidsplan, ze in de uitvoering ervan een actieve rol toe te kennen, ervaringen daarin met elkaar te laten delen op een interne wiki en deze context te gebruiken om te leren en te experimenteren. In 2010 is de eerste fase van het traject afgerond en zijn de medewerkers verdeeld over drie Kenniskringen aan de slag gegaan met thema’s betreffende Klant, Collectie en Mediawijsheid. De bevindingen zijn positief: alle medewerkers zijn intensief betrokken. 4. Personeel en organisatie Het ziekteverzuim bedroeg in 2010 5,93 %, een voor de sector gemiddeld percentage. In 2010 nam Bibliotheek Zwolle, mede op basis van een positief advies van de ondernemingsraad, het besluit om per 1 januari 2011 toe te treden tot het Werkgeverschap in netwerkverband Overijsselse Bibliotheken (WINO). De werknemers van Bibliotheek Zwolle treden hierbij in dienst van de Overijssels Bibliotheek Dienst. De medewerkers worden vervolgens op basis van een overeenkomst tussen de OBD en Bibliotheek Zwolle gedetacheerd bij Bibliotheek Zwolle. Voordeel van deelname aan het WINO is de mobiliteitspool. Medewerkers kunnen van detacheringplek wisselen zonder van juridisch werkgever te veranderen. De verwachting is dat de mobiliteitspool de doorstroming van medewerkers bevordert. Daarnaast is binnen het WINO meer professionele HRM-expertise aanwezig. Directiewisseling Begin 2010 vertrok Tineke van Ham na 6 jaar bij Bibliotheek Zwolle. Zij werd aangesteld als bestuurder bij de Reijnbrinkgroep en blijft daarmee aan onze branche verbonden. Na een korte interim-periode wordt Astrid Vrolijk-de Mooij per 1 oktober benoemd als nieuwe directeur in Zwolle. 5. Governance Raad van Toezicht M.i.v. 1 januari 2011 is het bestuur en directiemodel omgezet in een raad van toezicht model. De reden hiervoor is dat het bestuur wilde formaliseren wat in de praktijk al gebeurt. Met de invoering van het Raad van Toezicht model is tevens de Code Cultural Governance toegepast. Bovendien sluiten we hiermee aan bij de andere grote bibliotheken in Nederland die dit model al hebben ingevoerd. Besturen Het bestuur bestaat uit zes personen (Kick Visser, Anne Groen, Floor Bloem, Harold Rimmelzwaan, Theo de Boer, Margriet Twisterling). In 2010 heeft het bestuur zes keer vergaderd. De belangrijkste gesprekspunten waren: financiën, werving en benoeming van een nieuwe directeur, invoering van het Raad van Toezicht model, verbouwing van de Aa-landen en (voorbereidingen van) centrum, de digitale bibliotheek, overgang naar het Wino, ontwikkelingen in en als gevolg van het Overijssels netwerk van bibliotheken. 6. Perspectief Aanpassing centrum In 2011 wordt Bibliotheek Zwolle Centrum de volgende vestiging waar de retailprincipes worden doorgevoerd. Vanwege de financiële haalbaarheid zal dit in twee fases gebeuren. In 2011 een uitbreiding van digitale werkplekken, een betere indeling en presentatie van de collectie en de bewegwijzering. Naar verwachting kan dan eind 2012 nieuw meubilair aangeschaft en kunnen eventuele aanpassingen in het gebouw worden gerealiseerd. VVE In het kader van nieuwe projecten zoals Boekstart is actie ondernomen om bij de gemeente beter in beeld te zijn als partner van VVE beleid. Het eerste resultaat daarvan is dat we vanaf eind 2010 bij de gemeente zijn uitgenodigd om deel te nemen aan Expertmeetings rondom het nieuwe jeugdbeleid van
8
de gemeente. Deze bijeenkomsten lopen door in 2011 en zullen resulteren in een beleids- en activiteitenplan voor het jeugdbeleid Digitaal in- en extern Intranet heeft zich in 2010 verder ontwikkeld en is inmiddels een onmisbaar communicatiemiddel voor de interne organisatie. In 2011 zullen de ontwikkelingen zich richten op de persoonlijke intranetsite (Mysites) en een database ten behoeve van externe relaties. Vanaf oktober 2010 zijn we als bibliotheek actief op Twitter vooral om de activiteiten van de bibliotheek onder de aandacht te brengen. Deze dienstverlening wordt in 2011 verder uitgebouwd en verankerd in de organisatie. WISE In het voorjaar van 2011 zal Bibliotheek Zwolle overgaan op een nieuw bibliotheek automatiseringssysteem. WISE wordt in heel Overijssel ingevoerd en zal meer op maat toegesneden diensten aan de klant kunnen leveren. Ook de bibliotheek zelf verwacht meer en makkelijker de collecties en klanten te kunnen beheren en meten met dit systeem. Als gevolg van deze overstap zullen alle bibliotheken in Zwolle in mei een week gesloten zijn. Flankerend beleid De afgelopen 5 jaar hebben we na sluiting van de bibliotheken in Holtenbroek, Berkum en Westenholte gezorgd voor een specifiek aanbod voor de minder mobiele inwoners van deze wijken, met name kinderen en ouderen. Door structurele bezuinigingen heeft Bibliotheek Zwolle besloten deze dienstverlening te stoppen met ingang van 1 mei 2011. In overleg met de betrokkenen kijken we welke alternatieven er zijn binnen bijvoorbeeld de Brede scholen (onderwijs) en Bibliotheek aan Huis (ouderen). Certificering De tweede landelijke certificeringronde is gestart en in juni 2011 is Zwolle aan de beurt. Als voorbereiding hierop worden de benodigde documenten verzameld en eventueel aangevuld
9
B. PRESTATIE-INDICATOREN
1. Collectie
afdeling
werk. 2010
boeken volwassenen boeken jeugd boeken digitale media totaal
werkelijk werk. 2009
114.317 70.456 184.773
145.018 79.924 224.942
48.879
39.307
233.652
264.249
aantal media
250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0
boeken digitale media
10
2. Bezoekers
afdeling
werk. 2010
werkelijk werk. 2009
uitv. overeenk. 2010
uitv. overeenk. 2009
centrum
258.430
255.771
240.000
240.000
aalanden stadshagen zuid wijkbibliotheken
112.384 150.352 184.064 446.800
109.914 142.963 162.334 415.211
350.000
350.000
virtuele bibliotheek
432.758
271.914
180.000
150.000
1.137.988
942.896
770.000
740.000
totaal
500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 centrum
wijkbibliotheken
virtuele bibliotheek
bezoekers per vestiging 500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 2010 2009
Het aantal bezoekers is in alle vestigingen toegenomen. Het opvallend sterk gestegen gebruik van de website dient voor een deel te worden toegeschreven aan de wijze van registratie: vanaf maart 2010 wordt gebruik gemaakt van Google Analytics.
11
3. Leden a. betalend - niet betalend
afdeling
werk. 2010
werkelijk werk. 2009
uitv. overeenk. 2010
uitv. overeenk. 2009
niet betalend betalend (incl. Biebsearch)
18.355 32.357
18.113 20.014
nvt nvt
nvt nvt
totaal
50.712
38.127
nvt
nvt
35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 niet betalend
0
betalend (incl. Biebsearch)
b. per categorie
afdeling
werkelijk werk. 2010 werk. 2009
uitv. overeenk. 2010
uitv. overeenk. 2009
t/m 17 jaar biebsearch volwassenen
16.563 18.523 15.626
16.652 3.713 21.467
16.000 14.000
15.200 15.000 15.500
totaal
50.712
41.832
30.000
45.700
12
25.000 20.000 15.000 10.000
t/m 17 jaar volwassenen
5.000
biebsearch
0
De daling van het aantal volwassen leden hangt samen met de toename van het aantal Biebsearch leden: veel studenten en docenten die eerder een individueel abonnement hadden, maken nu gebruik van het via school afgesloten Biebsearch-abonnement. Het aantal Biebsearch leden is fors gestegen door de contracten met Artez, de ROC’s Deltion en Landstede en de scholen voor Voortgezet Onderwijs Thomas a Kempis College, Carolus Clusius College, Meander College, Thorbecke SG en Talentstad.
13
c. percentage lid van de bevolking
afdeling
werk. 2010
aantal inwoners aantal leden excl. biebsearch percentage lid
werkelijk werk. 2009
120.403 32.189 26,7
uitv. overeenk. 2010
119.057 38.119 32,0
uitv. overeenk. 2009
30.700 26,5
29.400 26,5
percentage leden exclusief biebsearch 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 werkelijk 2010
werkelijk 2009
uitv. ov. 2010
uitv. ov. 2009
14
4. Uitleningen
werk. 2010 centrum aalanden stadshagen zuid wijkvestigingen bibliobus en scholen totaal
werkelijk werk. 2009
uitv. overeenk. 2010
uitv. overeenk. 2009
556.021
542.984
450.000
420.000
209.712 389.376 403.915 1.003.003
209.144 359.349 351.184 919.677
735.000
700.000
26.232
22.546
15.000
15.000
1.585.256
1.485.207
1.200.000
1.135.000
1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0 centrum
wijkvestigingen
bibliobus en scholen
600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0
2010 2009
15
5. Informatiebemiddeling
werk. 2010
werkelijk werk. 2009
zoekvragen
9.237
9.628
totaal
9.237
9.628
zoekvragen 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 werk. 2010
werk. 2009
6. Culturele activiteiten Vestiging: aantal activit.
2010 bezoekers
162
19.479
2010 uitvoeringsovereenkomst aantal activit. bezoekers 125
35.000
2009 aantal activit. bezoekers 134
22.008
De bezoekerscijfers 2010 zijn exclusief de bezoekers aan de boekenmarkt. De uitvoeringsovereenkomst was gebaseerd op het aantal bezoekers inclusief de boekenmarkt. Dit aantal is echter nauwelijks reëel vast te stellen. Het gemiddeld aantal bezoekers per activiteit bedroeg in 2010 120.
16
7. Openingstijden
maandag
Vestiging Centrum Aalanden Zuid Stadshagen Bibliobus:
13.30-17.30
8. Educatie
dinsdag
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
11.00-20.00 13.30-17.30 13.30-17.30 12.00-18.00
11.00-18.00 13.30-17.30 10.00-17.30 12.00-18.00
11.00-21.00 13.30-20.00 13.30-17.30 12.00-20.00
11.00-18.00 13.30-17.30 13.30-20.00 12.00-18.00
11.00-16.00 10.00-13.00 10.00-17.00 10.00-14.00
Primair Onderwijs 2010 uitv. overeenk.
leerlingen leerkrachten
88%
95% 40%
Voortgezet Onderwijs 2010 uitv. overeenk.
2010
97%
45%
60% 30%
totaal 38 21,5 33 30 4 126,5
MBO/ROC's
uitv. overeenk. 50% 50%
Het prestatiecriterium “bereik onder leerkrachten” blijkt in de praktijk niet met een redelijke mate van zekerheid vast te stellen. Het ontbreekt zowel aan gegevens betreffende het aantal leerkrachten dat binnen de verschillende onderwijscategorieën werkzaam is als informatie over het lidmaatschap van de bibliotheek omdat leerkrachten met uitzondering van de Biebsearch-scholen, niet als zodanig ingeschreven staan in de abonnementenadministratie. Dit prestatiecriterium zal in toekomst niet meer in de uitvoeringsovereenkomst worden opgenomen. De hoge VO-score is mede te danken aan de categorie VO-leerlingen die in Zwolle onderwijs volgt maar niet in Zwolle woont. Er is onder de VO-leerlingen nog wel degelijk een forse groei van het aantal leden mogelijk waarbij het op het eerste gezicht merkwaardige beeld kan ontstaan van een lidmaatschapspercentage boven de 100%. De categorie MBO-ROC’s betreft de leerlingen van de Biebsearch-afdelingen van de ROC’s Deltion en Landstede. 9. Project Mediawijsheid Doel: In 2008 benoemde toenmalig minister Plasterk de bibliotheek als ‘Loket mediawijsheid’. In 2009 en 2010 zijn activiteiten ondernomen om de loketfunctie mediawijsheid vorm te kunnen geven. Onze visie over het begrip mediawijsheid luidt als volgt: Over 3 jaar zijn een of meer componenten (kennis, vaardigheden, mentaliteit) van mediawijsheid geïntegreerd in de producten en diensten van Bibliotheek Zwolle. Het personeel is voldoende mediawijs om daar zelf mee om te gaan en pro actief te adviseren aan klanten. Daarnaast is er op het gebied van mediawijsheid een structurele doorlopende beleidslijn ontwikkeld. Looptijd: 1-1-2009/31-12-2010 Doelgroepen: Digibeten -
Allochtonen Inburgeraars Laaggeletterden Ouderen
17
Onderwijs - Jongeren - Ouders - Leerkrachten
Aanpak: Om een doorlopende programmalijn te ontwikkelen zijn keuzes gemaakt in doelgroepen en uit te voeren activiteiten. De activiteiten worden vooral ingebed in bestaande structuren zoals bijvoorbeeld het onderwijs. Op de brede scholen en binnen Biebsearch worden mediawijsheid programma’s en activiteiten uitgevoerd. Vorming netwerk: Er is samenwerking gezocht met partners die al veel doen op dit gebied (Travers, Vrijwilligerscentrale, UWV werkbedrijf en Volksuniversiteit, Landstede) en we hebben deelgenomen aan de eerste landelijke ‘Week van de mediawijsheid’ georganiseerd door Mediawijzer.net waar de bibliotheken partner van zijn. Acties gericht op de doelgroepen: - SwinxsParty voor kinderen - Workshop E-readers - Informatie Plaza - Mediaspreekuur - Workshop Kritisch kijken naar informatie - Workshop Foto’s opslaan en bewerken met Picasa - Oefenen met internet: Klik & Tik - Actie Laat uw PC Virusvrij maken Programma’s voor het onderwijs: - 23onderwijsdingen (voor leerkrachten) - Instructie Biebsearch - Veilig internet - Wat zie ik/wat doe ik/ wat vind ik? (Doorgaande lijn mediawijsheid voor het VO) - Kinderpersbureau
Waar staan we nu: De meeste programma’s zijn getest en geëvalueerd. Met een aantal partners is contact gelegd en wordt bezien hoe samengewerkt kan worden of hoe bestaande samenwerking kan worden uitgebreid op dit gebied. Hoe gaan we verder: De programmalijn mediawijsheid wordt in voorjaar 2011 verder uitgewerkt zodat we in schooljaar 2011/2012 klaar zijn voor een doorlopend programma en een vervolg op de landelijke Week van de mediawijsheid. 10. Project Biebsearch VO Looptijd: 1-1-2009 / 31-12-2010 Resultaat: Alle leerlingen en leerkrachten van de deelnemende scholen zijn lid van de bibliotheek. De leerlingen bestellen hun materialen via de portal van de school, die gekoppeld is aan de Overijsselse bibliotheek catalogus. Het Biebsearch concept wordt momenteel uitgewerkt en voorbereid voor het basisonderwijs: Biebsearch Junior. Bibliotheek Zwolle zal vanaf schooljaar 2012/2013 met dit concept voor het basisonderwijs gaan werken. Huidige stand van zaken scholen VO mbt Biebsearch: contract in gesprek wordt in 2011
18
Meander Thomas a Kempis Carolus Clusius Talentstad Jena XL Thorbecke
Cibap
benaderd Van der Capellen Gymnasium Celeanum Greijdanus Groene Welle
11. Brede School Doel: Het doel van de Brede school impuls is om kinderen meer met sport en cultuur in aanraking te brengen. In het eerste schooljaar 2009/2010 is de Brede school impuls uitgevoerd op alle brede scholen in Zwolle. Daarmee bereikten we in samenwerking met de Muzerie en Sportservice totaal 5.000 leerlingen in het basisonderwijs. In het huidige schooljaar 2010/2011 is de subsidie verlaagd en de focus verlegd naar de brede scholen in sociaal zwakkere wijken.
19
Overzicht deelnemende scholen: Deelnemende scholen 1.
De vlieger
Gestopt als gevolg Subsidieverlaging 19-2010 De vlieger
2.
De Wendakker
De Wendakker
3.
Het Festival
Het Festival
4.
Het Carillon
Geert Grote
5.
De Toonladder
Phoenix
6.
De Schalm
De Octopus
7.
De Wieden
8.
De Wilgenburg
9.
t Stroomdal
10.
Het Wonderwoud
11.
Geert Grote
12.
Jenapleinschool
13.
t Veldboeket
14.
Phoenix
15.
De Octopus
16.
De Gerenhof
17.
De Wingerd
18.
De Bron
19.
De Ijsselhof
20.
De Schatkamer
21.
t Atelier
22.
Florens Radewijnschool
20
C. FINANCIEEL VERSLAG 2010
21
1. INLEIDING FINANCIEEL VERSLAG
Financieel kader Verslag 2010 Beleidsplan 2009-2012 In het kader van het Beleidsplan 2009-2012 heeft de gemeente in 2009 extra incidentele subsidies toegekend voor de uitrol van het Biebsearch-project binnen het Voortgezet Onderwijs (€ 70.000) en voor het opzetten van een programma Mediawijsheid (€ 80.000). Beide projecten hadden een looptijd van twee jaar. Deze incidentele subsidies zijn verantwoord in het Verslag 2010. De resultaten zijn opgenomen onder B. Prestatie-indicatoren. Financieel worden de projecten verantwoord in het Financieel Verslag 2010. Eveneens in het kader van het Beleidsplan 2009-2012 kende de gemeente Bibliotheek Zwolle met ingang van het begrotingsjaar 2010 een aanvullend structureel subsidie toe van € 100.000 voor uitbreiding van het aantal digitale werkplekken, voor invoering van WIFI en voor versterking van de ICT-infrastructuur. Begroting en Uitvoeringsovereenkomst 2010 Bibliotheek Zwolle stuurt financieel en qua prestaties op basis van de door de gemeente geaccordeerde Begroting 2010 en Uitvoeringsovereenkomst 2010. Het Verslag 2010 omvat de financiële- en de prestatieverantwoording en is de basis voor de definitieve subsidievaststelling. De financiële bedrijfsvoering wordt gevoerd conform de richtlijnen zoals die zijn neergelegd in de Algemene Subsidie Voorwaarden van de Gemeente Zwolle. In de begroting 2010 was geen rekening gehouden met de eind 2009 afgekondigde generieke subsidievermindering van € 35.500 structureel. Evenmin was de subsidieverhoging van € 100.000 ten behoeve van uitbreiding van de ICT-facilteiten ingecalculeerd. Project- en detacheringresultaten zijn nauwelijks reëel te begroten omdat deze zich in veel gevallen pas op de korte termijn aandienen.. Dat is zeker het geval in het exploitatiejaar 2010 waarin relatief veel projecten hebben plaatsgevonden en dat zich bovendien heeft gekenmerkt door het grote aantal detacheringen van medewerkers van Bibliotheek Zwolle aan het provinciale niveau. Het voorgaande heeft tot gevolg dat het verslag en de begroting vrij ver uiteen lopen Netwerkvorming De Nederlandse openbare bibliotheken ontwikkelen zich steeds meer richting een gelaagde netwerkorganisatie met een lokaal, een provinciaal en een landelijk niveau. Met name het toenemend belang van het provinciaal niveau is van directe invloed op de bedrijfsvoering van Bibliotheek Zwolle. Overijssels bibliotheeknetwerk Op provinciaal niveau werken de bibliotheken steeds nauwer samen. Financieel gaat deze samenwerking gepaard met specifieke geldstromen. Bibliotheken detacheren medewerkers aan de provinciale netwerkorganisatie en ontvangen ter compensatie een financiële vergoeding. De hoogte van de standaarddetacheringsvergoeding is afgestemd op de directe personeelskosten met een opslag voor werkgeverslasten. Als uitvloeisel van de innovatieve status die Bibliotheek Zwolle binnen het netwerk heeft, wordt provinciaal veelvuldig een beroep gedaan op Zwolse medewerkers. De provinciale samenwerking op het terrein van product- en dienstenontwikkeling mondt in 2011 uit in een provinciale Back-office. Over 2010 bedroeg het batig saldo van de provinciale detacheringen (provinciale detacheringbijdragen minus de salarislasten van de gedetacheerde medewerkers en hun vervangers) € 30.000. De verwachting is dat de provinciale back-officemedewerkers uiteindelijk in dienst zullen treden van de provinciale bibliotheek organisatie. De ontwikkeling van deze inkomstenstroom is dan ook onzeker en moet worden aangemerkt als incidenteel. Provinciale tarieven
22
Bibliotheken maken in toenemende mate gebruik van elkaars collecties, ontwikkelen collectieve diensten en presenteren zich in brancheverband. In die ontwikkeling past het streven naar uniforme abonnementstarieven, in eerste instantie binnen Overijssel maar mogelijk in de toekomst ook op landelijk niveau. Op provinciaal niveau is afgesproken dat de Overijsselse bibliotheken toewerken naar uiteindelijk één provinciaal bibliotheektarief met daarbinnen mogelijk nog enkele kortingsregelingen voor bijvoorbeeld studenten en 65+ers. Bibliotheek Zwolle heeft per 1 januari 2010 de overstap gemaakt van een tarievensysteem met een hoog- en een laag tarief met verschillende faciliteiten (biebpas en minipas) naar één uniform tarief van € 49,- conform de provinciale regeling. Een beperkt verlies aan inkomsten was ingecalculeerd maar heeft zich niet of nauwelijks voorgedaan. Biebsearch naar het provinciaal niveau In 2007 is Bibliotheek Zwolle gestart met Biebsearch. Doel was om digitale- en traditionele bibliotheekdiensten in de schoolomgeving aan studenten en docenten aan te bieden in combinatie met een lesprogramma mediawijsheid. Gestart werd in de vorm van een pilot met ROC-Landstede. In 2008 volgde ROC-Deltion, eveneens in de vorm van een pilotproject. In 2008 ontving Bibliotheek Zwolle voor het Biebsearch-project de landelijke bibliotheek-innovatieprijs. De opzet van Biebsearch werd in de afgelopen jaren provinciaal en landelijk verder ontwikkeld en tevens aangepast aan en uitgerold binnen het voortgezet onderwijs. De omvang van het Biebsearch-project gaat inmiddels de schaal van Bibliotheek Zwolle te boven. Bovendien hebben veel van de deelnemende onderwijsinstellingen een regionaal werkgebied. Daarom is besloten het Biebsearch-project over te brengen naar het provinciaal niveau. Zodra een Biebsearchovereenkomst met Bibliotheek Zwolle eindigt wordt de vervolgovereenkomst afgesloten met de provinciale organisatie. Die sluit op haar beurt weer contracten af met de lokale bibliotheken voor die onderdelen van Biebsearch die door die bibliotheken worden uitgevoerd. Op dit moment heeft Bibliotheek Zwolle alleen nog een overeenkomst met Thorbecke Scholen Gemeenschap (looptijd 2010-2012), Ten aanzien van deze overeenkomst huurt Bibliotheek Zwolle bepaalde diensten in van de provinciale Biebsearch-organisatie. Thans wordt Biebsearch ook aangepast aan en uitgetest binnen het primair onderwijs. Projecten Projecten zijn te definiëren als activiteiten die een beperkte vastgestelde looptijd hebben, die gericht zijn op het realiseren van een omschreven resultaat met behulp van een bepaald budget. Projecten zijn te onderscheiden van de reguliere exploitatie door de begrensde looptijd. De looptijd wijkt in veel gevallen af van het reguliere boekjaar. Bibliotheek Zwolle participeerde in 2010 in twaalf projecten met een totale omzet van ongeveer € 700.000. Niet eerder was sprake van zo’n breed scala aan projecten en een dermate grote financiële projectomzet. De projecten zijn verwerkt in het financiële verslag en, voor zover van toepassing, in het overzicht van de prestatie-indicatoren. In de meeste gevallen hanteert Bibliotheek Zwolle als financieel uitgangspunt dat projecten kostendekkend dienen te zijn. Uiteindelijk hebben de projecten in 2010 in totaliteit, dus inclusief Biebsearch, een positief exploitatiesaldo gegenereerd van € 52.000, 7,5% van de projectomzet en € 27.000 meer dan begroot. Daarnaast hanteert Bibliotheek Zwolle ten aanzien van projecten een opslag voor dekking van algemene organisatiekosten van 15% boven de directe salarislasten van projectmedewerkers. De projecten droegen in dat kader in 2010 € 48.000 bij in de algemene exploitatiekosten. De verwachting is dat in 2011 zowel het aantal projecten als de projectomzet aanmerkelijk lager zal zijn dan in 2010. ICT In 2010 werden voornamelijk de voorbereidende, infrastructurele werkzaamheden uitgevoerd waaronder de noodzakelijke aanpassing van de servervoorzieningen, aansluiting van alle vestigingen op glasvezel en verdere professionalisering van het systeembeheer. Bij de renovatie annex invoering van het winkelconcept in de wijkbibliotheek Aalanden werd medio 2010 de beoogde uitbreiding van het aantal digitale werkplekken gerealiseerd. De uitbreiding in Centrum heeft inmiddels in februari 2011 plaatsgevonden, ook daar in combinatie met de overgang naar het winkelconcept. Bij die gelegenheid is ook WIFI gerealiseerd. In de eerste helft van 2011 wordt de digitale uitbreiding voltooid met de realisatie van de extra digitale werkplekken in Stadshagen en Zuid en met de invoering van WIFI in alle drie de wijkvestigingen. Financieel leidt de fasering tot een onderschrijding van het extra
23
subsidie in 2010. Deze onderschrijding is aangewend voor dekking van de infrastructurele ICT-kosten. Door deze kosten niet te activeren kunnen binnen het budget extra faciliteiten worden gecreëerd. Vestigingen Centrum De resultaten van het winkelconcept zijn in Zuid (invoering in 2009) en Aalanden (2010) uitstekend. In 2010 zijn de voorbereidingen getroffen om het winkelconcept februari 2011 ook in te voeren in Centrum. Met het oog op de actuele discussie over een mogelijke verhuizing van de bibliotheek, is de inrichting vooral functioneel aangepast en is er vooral geïnvesteerd in roerende, verhuisbare zaken. Zodra er meer zekerheid is verkregen dat de bibliotheek in het huidige pand gehuisvest blijft, dient ook de rest van de inrichting en inventaris te worden vervangen. Daarop vooruitlopend is de boekwaarde per ultimo 2010 van de huidige inrichting (investeringen uit 2002 en 2004) als desinvestering ten laste gebracht van het exploitatieresultaat 2010. De plantontwikkeling is ten laste gebracht van het exploitatieresultaat 2010. Aalanden Medio 2010 is de gerenoveerde wijk- annex schoolbibliotheek van het Meander College in gebruik genomen. Aalanden is de tweede Zwolse bibliotheek die is ingericht conform het provinciaal ontwikkelde winkelconcept. Financieel draagt het Meander College met een bijdrage van € 35.000 bij in de kosten. Ook voor de wijkbibliotheek Aalanden zijn de ontwerp- en bouwbegeleidingskosten niet geactiveerd maar ten laste gebracht van het resultaat 2010. Zuid In Zuid is in 2010 de basisverlichting vervangen en is een nieuwe keuken geplaatst. Het betreft vervangingen als gevolg van normale slijtage en veroudering. Stadshagen De inrichting en inventaris van de wijkbibliotheek Stadshagen dateert uit 2006. Die inrichting is gebaseerd op een vorige versie van het winkelconcept die indertijd is ontwikkeld door de bibliotheek Almere. In 2011 zal de inrichting van Stadshagen in lijn worden gebracht met het winkelconcept zoals dat thans in de andere vestigingen is doorgevoerd. De plannen zijn in 2010 ontwikkeld. De aanpassingen zullen vooral cosmetisch zijn en blijven ook financieel zeer beperkt. In 2010 werd de Stichting Cultuurhuis Stadshagen, waarin Bibliotheek Zwolle zowel financieel als bestuurlijk participeert, geconfronteerd met een naheffing energiekosten over de jaren 2007-2009. Ook de energiekosten 2010 vielen aanmerkelijk hoger uit dan begroot en waren in lijn met de naheffing. De Stichting Cultuurhuis heeft deze financiële tegenvaller onder de aandacht van de gemeente gebracht. Bibliotheek Zwolle houdt in de exploitatie 2010 rekening met een naheffing van de Stichting Cultuurhuis op Bibliotheek Zwolle ter grootte van ruim € 32.600.
Financieel resultaat 2010 Het exploitatieresultaat 2010 bedraagt € 45.000 positief. Na de ingecalculeerde onttrekking aan de bestemmingsreserve “Scholing” en de eveneens voorziene dotatie aan de bestemmingsreserve “Vervangingsfonds inrichting Stadshagen” resteert een netto positief exploitatieresultaat van € 14.000. Het exploitatieresultaat is toegevoegd aan de egalisatiereserve. Daarnaast zijn een aantal bestemmingsreserves vrijgevallen ten guste van de egalisatiereserve omdat de oorspronkelijke bestemming inmiddels niet meer actueel is, dan wel zich heeft opgelost binnen de reguliere exploitatie. In totaal is € 44.000 vrijgevallen en toegevoegd aan de egalisatiereserve. De omvang van de egalisatiereserve bedraagt na de mutaties € 161.000.
De exploitatie 2010 wijkt vrij fors af van de begroting 2010. De batenkant is beïnvloed door incidentele meevallers in de vorm van de projectbijdragen aan de organisatiekosten (€ 48.000), de project- en detacheringresultaten (€ 26.000) en een aantal incidentele baten ( € 59.000). Daarnaast stond tegenover de subsidievermindering van € 35.500 die
24
eind 2009 werd afgekondigd en die dientengevolge niet in de begroting 2010 was opgenomen, een structurele subsidiestijging van € 100.000 ten behoeve van uitbreiding en professionalisering van de ICT-voorzieningen in het kader van het Beleidsplan 2009-2012. Veel van de voorgenomen investeringen vonden plaats in de loop van 2010 (Aalanden) of begin 2011 (Centrum, ICT) waardoor de afschrijvingslasten slechts gedeeltelijk of niet drukten op het jaar 2010. Tegenover de incidentele financiële ruimte die hiervan het gevolg was stonden incidentele kosten in de vorm van de desinvestering van de inrichting van Zwolle Centrum, de kosten voor planontwikkeling ten behoeve van invoering van het winkelconcept in Aalanden, Centrum en Stadshagen en de werkzaamheden die noodzakelijk waren voor de upgrade van het automatiseringsnetwerk. Door op deze wijze de incidentele baten en lasten tegen elkaar “weg te strepen” in plaats van de lasten te activeren is bereikt dat de structurele lasten van Bibliotheek Zwolle de komende jaren zo laag mogelijk blijven. Dit komt ten goede aan de exploitatie die als gevolg van de aangekondigde bezuinigingen ongetwijfeld lastiger zal worden dan in het vooral door financiële meevallers gekenmerkte jaar 2010. Het exploitatieresultaat 2010 is toegevoegd aan de egalisatiereserve. Naast het exploitatieresultaat zijn enkele bestemmingsreserves vervallen. In de meeste gevallen is de bestaansgrond van de bestemmingsreserve niet langer aan de orde. De vrijgevallen bestemmingsreserves zijn overgebracht naar de egalisatiereserve waar ze in een eerder stadium ook aan waren onttrokken. Weerstandsvermogen en ondernemerschap Bibliotheek Zwolle voert een op innovatie gericht ondernemend beleid. Ten aanzien van het weerstandsvermogen is, na overleg met de externe accountant, bepaald dat een Algemene Reserve van € 300.000 wenselijk is om redelijkerwijs voorzienbare bedrijfsrisico’s af te dekken. Op enig moment zullen de bestemmingsreserves daadwerkelijk worden ingezet. Exclusief de bestemmingsreserves en het weerstandsvermogen resteert ultimo 2010 € 241.000 aan eigen vermogen. Daarvan is ongeveer € 100.000 nodig voor het opvangen van de jaarlijkse schommelingen in de financiële exploitatie. Uiteindelijk blijft ongeveer € 141.000 over als reëel ondernemersvermogen. Dit in relatie tot de snelle en ingrijpende ontwikkelingen in de sector bescheiden vermogen, maakt het noodzakelijk om ook in de toekomst naast cultureel ondernemend ook financieel verantwoord te manoeuvreren. Om blijvend te kunnen investeren in kansrijke ontwikkelingen is het noodzakelijk dat uit succesvolle projecten inkomsten worden gegenereerd en gereserveerd. Financieringen In 2010 sloot Bibliotheek Zwolle een lening af met een looptijd van tien jaar ten behoeve van de renovaties van Aalanden en Centrum (totaal € 220.000). Daarnaast werd eind 2010 een lening van € 300.000 met een looptijd van vier jaar afgesloten ter financiering van de ICT-investeringen. De looptijd gaat begin 2011 in. Uitgangspunt bij het aantrekken van vreemd vermogen is dat het wenselijk geachte weerstandsvermogen van € 300.000 ook daadwerkelijk in liquide vorm beschikbaar is.
Financieel perspectief 2011 Bezuinigingen De gemeente heeft voor 2012 voor de cultuursector bezuinigingen aangekondigd. Ten aanzien van de hoogte staan op dit moment binnen de gemeente meerdere scenario’s ter discussie. Bibliotheek Zwolle heeft aangegeven dat in geval van bezuinigingen de kwaliteit van het aanbod in de bestaande vestigingen prevaleert boven spreiding van vestigingen over de stad. De consequentie hiervan is dat substantiële bezuinigingen zullen leiden tot sluiting van één of meerdere vestigingen. WINO Per 1 januari 2011 is Bibliotheek Zwolle toegetreden tot het WINO, het Werkgeverschap in Netwerkverband Overijsselse Bibliotheken. Deelname aan het WINO betekent dat de medewerkers in dienst treden van de OBD. De OBD sluit vervolgens detacheringovereenkomsten af met Bibliotheek Zwolle. De OBD wordt hierdoor juridisch werkgever, Bibliotheek Zwolle blijft materieel werkgever. De keuze is gemaakt op grond van HRM-voordelen waaronder de mobiliteitspool. De verwachting is dat dit de mobiliteit en de doorstroming van medewerkers bevordert. Deelname aan het WINO zal financieel ongeveer kostenneutraal zijn.
25
Aanvullende bibliotheekvoorzieningen In de begroting 2011 is sprake van een tweetal financiële tegenvallers: Het gemeentebreed vastgestelde indexeringspercentage van 0,4% houdt geen gelijke tred met de stijgingen van de kosten, met name van de personeelskosten; De eind 2009 vastgestelde structurele subsidievermindering van € 35.050 werkt door in de begroting 2011. Ter dekking is besloten de aanvullende bibliotheekvoorzieningen in de wijken Berkum, Holtenbroek en Westenholte per 1 mei 2011 te beëindigen. Het betreft voorzieningen die in overleg met wijkvertegenwoordigingen tot stand zijn gebracht ter compensatie van het verdwijnen van de bibliotheekvestigingen in de betreffende wijken. De dienstverlening aan de doelgroepen kinderen en minder mobiele ouderen zal zoveel mogelijk worden geïntegreerd in het reguliere aanbod. Leenrecht Bibliotheken dragen per uitlening een vergoeding af aan auteurs en andere rechthebbenden. De hoogte van de vergoeding wordt vastgesteld door de Stichting Leenrecht (Stol). In de Stol zijn de bibliotheken en de rechthebbenden vertegenwoordigd. Beide partijen zijn het oneens over de verplichting leenrecht af te dragen over verlengingen. In 2010 heeft de rechter de bibliotheken in het gelijk gesteld. De rechthebbenden hebben vervolgens beroep aangetekend. De uitspraak in het beroep wordt verwacht in 2011. Tot die tijd dient Bibliotheek Zwolle het betreffende leenrecht te reserveren. Het gereserveerde bedrag is ultimo 2010 opgelopen tot € 133.000 en neemt toe met ongeveer € 55.000 per jaar. Richtlijn Jaarrekeningenrecht 640 (RJ 640) Stichtingen zonder winstoogmerk zijn niet gebonden aan het jaarverslagleggingsrecht zoals dat in het Burgerlijk Wetboek is opgenomen. Wel kent het BW een voor stichtingen zonder winstoogmerk niet bindende richtlijn: RJ 640. De eisen die in de ASV aan de financiële verslaglegging worden gesteld komen voor een belangrijk deel overeen met de richtlijnen uit RJ 640. Bibliotheek Zwolle volgt in haar verslaglegging zoveel mogelijk de richtlijn.
26
OVERZICHT EXPLOITATIE-RESULTATEN De vergelijking van de Exploitatierekening 2010 met de Begroting 2010 en de Exploitatierekening 2009 kan als volgt worden weergegeven:
Exploitatie 2010 Euro x 1.000
Begroting 2010 Euro x 1.000
Exploitatie 2009 Euro x 1.000
LASTEN: Personeel Huisvesting/vervoer Administratie en Automatisering Media Overige kosten
2.065 1.070 522 670 293
2.034 975 476 654 303
2.092 983 438 679 270
Totaal lasten
4.620
4.442
4.462
Inkomsten uit dienstverlening Projectbijdragen en detacheringen Subsidies
884 100 3.678
838 25 3.615
827 66 3.550
Totaal Baten
4.661
4.477
4.444
41
35
-18
35 -8 14 41
35
-5
35
-13 -18
BATEN:
Resultaat uit reguliere bedrijfsuitoefening
RESULTAATBESTEMMING Vervangingsfonds Stadshagen Bestemmingsreserves Egalisatiereserve
27
2. BALANS
BALANS PER 31 DECEMBER 2010 2010 Euro
Euro
2009 Euro
Euro
ACTIVA VASTE ACTIVA MATERIELE VASTE ACTIVA (1) Terreinen en gebouwen Overige materiële vaste activa
30.792 966.910
35.366 896.672 997.702
VLOTTENDE ACTIVA
932.038
(2)
Debiteuren Omzetbelasting Nog te ontvangen Nog te factureren Vooruitbetaalde kosten Projecten
LIQUIDE MIDDELEN (3)
60.589 64.436 67.803 21.783 27.581 15.354
63.433 101.470 66.066 44.407 107.923
257.546
383.299
988.695
1.083.545
2.243.943
2.398.882
Kengetallen: Current ratio (verhouding vlottende activa versus kortlopende schulden): 1,28 (2009 1,23) Netto werkkapitaal (vlottende activa – kortlopende schulden) : € 269.388 (2009 € 273.451)
28
2010 Euro
Euro
2009 Euro
Euro
PASSIVA EIGEN VERMOGEN (4) Kapitaal Algemene Reserve Bestemmingsreserves Egalisatiereserve
23.601 345.866 213.835 161.876
23.601 345.866 231.078 103.857 745.178
704.402
42.250
58.500
VOORZIENINGEN (5) Voorziening onderhoud BIJDRAGEN DERDEN (6) Gem. Zwolle ten behoeve van Stadshagen Bijdrage Meander College renovatie Aalanden
232.947 33.250
276.830 266.197
276.830
213.465
165.757
LANGLOPENDE SCHULDEN (7) Leningen o/g
VLOTTENDE PASSIVA (8) Crediteuren Loonbelasting Personele verplichtingen Kortlopende aflossingsverplichtingen Nog te betalen Projecten Vooruitontvangen
250.438 63.450 190.859 87.292 353.238 24.269 7.307
214.650 51.382 190.617 78.427 219.997 429.115 9.205 976.853
1.193.393
2.243.943
2.398.882
29
3. EXPLOITATIEREKENING 2010 REGULIERE BEDRIJFSUITOEFENING rek. nr.
LASTEN 40 41 44 42 43 45 46 47 47 49 49 49 49 49
Exploitatie 2010 Euro
Begroting 2010 Euro
Exploitatie 2009 Euro
Organisatie Huisvesting Vervoer Personeel Administratie Automatisering Media Specifieke kosten Bibliobus Aanvullende bibliotheekdiensten Onderwijsdiensten Agnieten College Locatie Meander Samenwerking met derden Diverse kosten Totaal lasten
109.136 1.062.591 6.948 2.065.126 154.240 367.807 670.313 43.360 21.408 23.325 22.663 29.681 5.721 38.715 4.621.034
132.300 968.651 6.500 2.034.824 129.600 346.500 653.593 40.000 21.000 30.000 26.069 30.199 0 23.000 4.442.236
102.390 975.202 7.972 2.091.905 140.169 297.845 678.658 38.367 20.880 29.868 14.047 32.243 4.291 28.174 4.462.012
Lenersbijdragen Specifieke dienstverlening Cultureel ondernemersschap Diverse baten Expl. bijdragen projecten Detacheringsresultaat GPS Incidentele baten Subsidies Totaal Baten
725.275 44.963 36.335 20.447 47.953 51.594 56.897 3.678.346 4.661.810
719.000 41.878 30.000 47.000
3.614.387 4.477.265
673.192 55.198 27.901 38.712 39.733 26.347 32.098 3.550.478 4.443.659
Resultaat uit reguliere bedrijfsuitoefening
40.776
35.029
-18.352
ingecalculeerde mutaties eigen vermogen: Vervangingsfonds inrichting Stadshagen Bestemmingsreserve scholing Egalisatiereserve = netto resultaat
35.029 -8.572 14.319
35.029
-4.841
Totaal resultaatbestemming
40.776
35.029
BATEN 80 82 82 82 85 82 85 89 90 85 85 90 88
25.000
BESTEMMING RESULTAAT
-13.511 -18.352
30
4. KASSTROOMOVERZICHT (bedragen x 1.000) 2010 Kasstroom uit operationele activiteiten - exploitatieresultaat regulier - exploitatieresultaat incidenteel
2009
41
-18 41
-18
323
340
Aanpassingen voor: Afschrijvingen en desinvesteringen Veranderingen in werkkapitaal: - mutatie vorderingen - mutatie kortlopende schulden - mutatie bijdragen derden - mutatie voorzieningen
125 -216 -11 -16
Kasstroom uit investeringsactiviteiten - investeringen in materiele vaste activa Kasstroom uit financieringsactiviteiten - opgenomen leningen - aflossing langlopende schulden
Netto-kasstroom
-98 120 -45 7 -118
-16
-389
-388
135 -87
-108 48
-108
-95
-190
31
5. GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Grondslagen van waardering Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde, verminderd met afschrijvingen op basis van een vast percentage dat gebaseerd is op de verwachte economische levensduur en is ontleend aan de Algemene Subsidie Voorwaarden van de Gemeente Zwolle (ASV). Van investeringen die plaatsvinden in de loop van het boekjaar, wordt afgeschreven vanaf de maand van aanschaf. Volledig afgeschreven activa worden uit het cumulatieve bestand verwijderd. Ontwerp-/architectkosten worden niet geactiveerd evenmin als installatiekosten ten behoeve van de aanleg en/of instandhouding van het ICT-netwerk.Deze kosten worden in het jaar van uitvoering ten laste gebracht van het resultaat. Investeringen met een aanschafwaarde beneden € 1.000 komen volledig ten laste van de exploitatie in het jaar van aanschaf. De grens van € 1.000 is ontleend aan de Algemene Subsidie Verordening van de gemeente Zwolle (ASV). Boekwinst behaald bij de verkoop van vervoermiddelen dient als eerste afschrijving op de vervangingsinvestering. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen en overlopende activa worden opgenomen tegen nominale waarde, zonodig onder aftrek van een voorziening voor dubieusheid. Overige activa en passiva Alle overige activa worden opgenomen tegen nominale waarde. Grondslagen van resultaatbepaling De gemeentesubsidie wordt berekend aan de hand van de voor het boekjaar geldende subsidietoezegging van de gemeente Zwolle. Contributies worden verantwoord in het jaar waarin de contributie wordt ontvangen. Rente-inkomsten worden toegerekend aan het jaar waaop de rentebate betrekking heeft. De overige baten worden verantwoord in het jaar waarin de diensten c.q. de goederen zijn geleverd. De kosten van per ultimo van het boekjaar bestelde maar nog niet uitgeleverde media worden toegerekend aan het jaar waarin de bestelling is geplaatst en er derhalve een afname- en betalingsverplichting is ontstaan. De lasten worden verantwoord op basis van historische kostprijs en worden toegerekend aan het jaar waarop deze betrekking hebben. Afschrijvingen worden berekend zoals hierboven onder de waarderingsgrondslagen van de materiële vaste activa is weergegeven.
32
6. TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2010
Materiële vaste activa (1)
€
€ 997.702
(2009 € 932.038)
De jaarlijkse afschrijvingen worden als volgt berekend: Gebouwen: wijkbibliotheek Aalanden:
2,5% van de aanschafwaarde
Inrichting en inventaris: Afhankelijk van de verwachte economische levensduur: vervoermiddelen: 25% van de aanschafwaarde meubilair c.a.: 10% van de aanschafwaarde automatiseringsapparatuur: 25% van de aanschafwaarde overige inrichting en inventaris 25% van de aanschafwaarde waarden x 1.000 euro
gebouwen inrichting/inventaris vervoermiddelen automatiseringsapparatuur
cum. aanschafwaarde ultimo 2010 2009 183 1.515 15 487 2.200
cum. afschrijvingen ultimo 2010 2009
183 1.289 15 427 1.914
152 678 12 360 1.202
148 502 9 323 982
cum. boekwaarde ultimo 2010 2009 31 837 3 127 998
35 787 6 104 932
Verloop van de boekwaarde van de materiële vaste activa in 2010 (x 1.000)
2010 Boekwaarde per 1 januari Investeringen: - inrichting en inventaris algemeen - inrichting en inventaris Aalanden - automatisering - vervoermiddelen
932
64 220 105 0
Desinvesteringen
Afschrijvingen: - gebouwen - inrichting en inventaris - vervoermiddelen - automatisering Boekwaarde 31 december
2009 884
308 39 41 0 389 1.321
388 1.272
-75 1.246
-51 1.221
-5 -159 -3 -81
-5 -179 -3 -102 -248 998
-289 932
Voor een nadere specificatie van de materiële vaste activa: zie bijlage
33
Actuele waarde van de activa Waarden van gebouwen in eigendom van de stichting Bibliotheek Zwolle heeft per 31 december 2010 geen panden in eigendom. Gebruiksrecht wijkbibliotheek Aalanden Het gebouw Dobbe 23 is juridisch eigendom van de “Stichting Wijkcentrum Aalanden” (SWA). Bibliotheek Zwolle heeft in 1977 ten bedrage van € 182.951 geparticipeerd in de stichtingskosten. Uit dien hoofde is Bibliotheek Zwolle vertegenwoordigd in het bestuur van de SWA. Bibliotheek Zwolle en SWA hebben in 1996 een nadere overeenkomst afgesloten betreffende de juridische status van de inbreng van Bibliotheek Zwolle. De overeenkomst is vastgelegd in een notariële akte. Belangrijkste punten: - de inbreng van Bibliotheek Zwolle wordt door SWA in 30 jaar afgeschreven; - Bibliotheek Zwolle heeft het gebruiksrecht voor onbepaalde tijd; - onderhoud van het Bibliotheek Zwolle gedeelte is voor rekening van Bibliotheek Zwolle, als ware zij eigenaar; - bij verlaten van het pand voordat de inbreng volledig is afgeschreven, heeft Bibliotheek Zwolle recht op uitbetaling door de SWA van het niet afgeschreven deel van die inbreng; - eindigt de deelname van Bibliotheek Zwolle aan de SWA nadat de inbreng reeds is afgeschreven, dan kan Bibliotheek Zwolle geen financiële rechten tegenover SWA doen gelden. Verzekerde waarden van de inventarissen in eigendom van de stichting Diezerstraat 80 Centrale Bibliotheek v/d Capellenstraat 95 wijkbibliotheek Zuid Dobbe 23 wijkbibliotheek Aalanden Werkerlaan 1b wijkbibliotheek Stadshagen
€€ €€ €€ €€
1.810.000 521.000 345.000 745.000
taxatie taxatie taxatie taxatie
2008 2009 2008 2010
Opmerkingen: - de verzekerde waarden zijn exclusief media, die afzonderlijk zijn verzekerd; - alle automatiseringsapparatuur is opgenomen onder de verzekerde waarde van de centrale bibliotheek met uitzondering van de zelfservice-apparatuur.
34
Vlottende activa (2)
€
257.546 (2009
€ 383.299)
31-12-2010
31-12-2009
DEBITEUREN
60.589
63.433
BELASTINGEN Omzetbelasting
64.436
101.470
64.436
101.470
NOG TE ONTVANGEN Subsidies: Provincie voorloperprojecten Provincie/V&V zelfservice Gemeente Zwolle Impuls/Brede School GPS-detacheringen Pensioenpremie Creditrente NCOI Medewerkers fietsproject Meander College NEDIC Biebsystemen RICOH Overige nog te ontvangen
NOG TE FACTUREREN Meander College
VOORUITBETAALD abonnementen tijdschriften Gemeente Zwolle huren Bee Smart Maetis ABN/AMRO-verzekeringen Varel onderhoud 2010 DOK-cultuurpunt BICAT-ontwikkelfonds Medialab Surfdiensten Voorschotten personeel overige vooruitbetaald
PROJECTEN Biebsearch technische doorontwikkeling Thorbecke S.G. moderne media NOS Nieuwswijsheid
Totaal
20.670 21.124 4.983 10.802 4.703
6.000 9.801 600 4.488 22.845 4.915 15.640 1.220
2.240 2.570 712 67.803
557 66.066
21.783 21.783
44.407 44.407
8.042
8.955 63.731 17.487
4.802 6.458 2.067
2.366 875 2.971 27.581
1.091 2.024 5.500 3.675 1.035
4.425 107.922
10.924 603 3.827 15.354 257.546
383.299
35
Liquide middelen (3) €
€
988.695 (2009 € 1.083.545)
31-12-2010 Kas ING ING-spaarrekening ING-deposito Postbank contributierekening
5.513 325.314 654.419 3.449 988.695
31-12-2009 4.356 445.389 275.000 357.019 1.782 1.083.546
De depositorekening is per 1 februari 2010 vervallen. De overige liquide middelen zijn direct beschikbaar.
36
PASSIVA Eigen vermogen (4)
€
745.177
(2009 € 704.402)
ultimo 2010 Stichtingskapitaal Algemene reserve Bestemmingsreserves: - automatisering - onderhoud gebouwen en inrichtingen - organisatie-ontwikkeling - collectie-impuls - scholing - project Landstede - project Biebsearch VO/PO - personeel - vervangingsfonds inrichting Stadshagen Egalisatiereserve Eigen vermogen 31-12
mutatie
ultimo 2009
23.601 345.865 0 15.000 0 20.000 14.428 0 34.800 25.000 104.607
23.601 345.866 -14.000 -10.000 -8.572 -19.700
35.029 213.835 161.876 745.177
14.000 15.000 10.000 20.000 23.000 19.700 34.800 25.000 69.578
58.019 40.776
231.078 103.857 704.402
Algemene Reserve De algemene reserve vormt het weerstandsvermogen van Bibliotheek Zwolle. De organisatie hanteert als uitgangspunt dat in relatie tot de bedrijfsrisico’s een vrij beschikbaar eigen vermogen van € 300.000 gewenst is.
Bestemmingsreserves toelichting 1. Automatisering De bestemmingsreserve had tot doel de verdere uitbouw van het Intranet. Van enkele van de beoogde uitbreidingen is om uiteenlopende redenen afgezien. Een aantal aanpassingen heeft reeds plaatsgevonden binnen de reguliere exploitatie. Er zijn weliswaar nog steeds uitbreidingswensen maar de kosten en de wensen zijn nog onvoldoende uitgekristalliseerd om de instandhouding van de reserve te legitimeren. Besloten is om de bestemmingsreserve te laten vervallen.
2. Onderhoud De reserve is bestemd voor bouwkundige aanpassingen in wijkbibliotheek Aalanden. De inrichting en inventaris zijn in 2010 gerenoveerd. In 2011 zullen bouwkundige- en installatiewerkzaamheden plaatsvinden ter verbetering van de klimaatbeheersing en de geluidsisolatie in de bibliotheekruimte. 3. Organisatie-ontwikkeling Doel was om de werkprocessen binnen de front-office van Bibliotheek Zwolle te stroomlijnen. Inmiddels heeft de aanpassing van de werkprocessen een plaats gekregen binnen de provinciale
37
winkelconcept-ontwikkeling. De noodzaak om voor dit doel een reserve in stand te houden is hiermee komen te vervallen.. 4. Collectie-impuls De collecties zullen de komende jaren worden samengesteld op basis van de behoeften van de klantsegmenten die binnen de werkgebieden van de vestigingen sterk vertegenwoordigd zijn. De collectieformules worden provinciaal en landelijk ontwikkeld. Om de collecties op het vereiste uitgangsniveau te brengen is een eenmalige impuls nodig. De upgrade van de collecties was gepland voor 2010 en volgende jaren en zal in 2011 daadwerkelijk worden besteed. 5. Scholing Voor 2009 was rekening gehouden met extra uitgaven ten behoeve van scholing. 2009 heeft echter vooral in het teken gestaan van de renovatie van Zwolle Zuid en van verschillende projecten zoals Biebsearch, Mediawijsheid, Brede School en Taalcoach. Als gevolg van de beperkte personele capaciteit is een deel van de geplande scholingsactiviteiten doorgeschoven naar de komende jaren. De onttrekking aan de bestemmingsreserve is daarmee annex ook doorgeschoven naar de komende jaren. In 2010 is € 8.572 (de overschrijding van de begroting op dit punt) aan de reserve onttrokken. De verwachting is dat het resterende deel van de reserve in 2011 zal worden ingezet. 6. Biebsearch pilotproject ROC’s Landstede en Deltion De Biebsearch-pilots met de ROC’s Landstede en Deltion zijn per 1 september 2010 afgerond. De meerjarige vervolgcontracten zijn afgesloten met de OBD die in het kader van Biebsearch optreedt namens de lokale bibliotheken. De OBD sluit contracten af met de lokale bibliotheken over de vergoeding voor de diensten die de bibliotheken aan de onderwijsinstellingen leveren in het kader van Biebsearch. Met het overhevelen van Biebsearch naar het provinciale niveau is de noodzaak om een reserve beschikbaar te hebben voor de verdere ontwikkeling van de pilots komen te vervallen. 7. Biebsearch Voortgezet Onderwijs en Primair Onderwijs De afgelopen twee jaar is mede dankzij een extra incidenteel subsidie van de gemeente Biebsearch aangepast aan en uitgerold binnen het Voortgezet Onderwijs in Zwolle. Deze inspanningen hebben de afgelopen twee jaar geleid tot contracten met de SCCO-Landstede scholen (binnen Zwolle het Carolus Clusius College, het Thomas a Kempis College, het Meander College en Talentstad) en met Thorbecke Scholen Gemeenschap. Na de projectperiode zal Bibliotheek Zwolle de bestemmingsreserve inzetten om de uitrol van Biebsearch binnen het Voortgezet Onderwijs in Zwolle te voltooien. Daarnaast wordt het doel van de bestemmingsreserve uitgebreid met het uitrollen van Biebsearch binnen het primair onderwijs. Op dit moment wordt op provinciaal niveau gewerkt aan een op de eisen en financiële mogelijkheden van het primair onderwijs afgestemde versie van Biebsearch. 8. Vervangingsfonds inrichting en inventaris Stadshagen De inrichting en inventaris van de Bibliotheek in Stadshagen is gefinancierd met een incidentele subsidiebijdrage van de Gemeente Zwolle. Met de gemeente is de afspraak gemaakt om jaarlijks een te indexeren bedrag van in 2010 € 35.029 te reserveren voor de toekomstige vervanging Uitgaande van een levensduur van 10 jaar is eind 2016 een vervangingreserve opgebouwd van ca € 280.000. 9. Personeel Bibliotheek Zwolle bevindt zich in een ingrijpend verandertraject. De organisatie heeft, zoals veel overheids- en non-profit-organisaties, een vergrijzend personeelsbestand waarvan een groot aantal medewerkers al langere tijd op dezelfde arbeidsplek zit. Een deel van met name deze categorie medewerkers heeft moeite om mee te kunnen in de snelle ontwikkelingen. De bestemmingsreserve zal worden ingezet om medewerkers die, ondanks de inspanningen die de organisatie zich getroost, niet mee kunnen of willen in de nieuwe ontwikkelingen, te begeleiden naar ander werk binnen of buiten de organisatie. De verwachting is dat de mobiliteitspool van het WINO een belangrijke impuls zal geven aan de mobiliteit van medewerkers.
38
Egalisatiereserve Het exploitatieresultaat in combinatie met bovenstaande mutaties in de bestemmingsreserves resulteert in een toevoeging van € 78.058 aan de egalisatiereserve die daarmee een omvang krijgt van € 161.876.
Voorzieningen (5)
€
42.250
(2009 € 58.500)
Onderhoud gebouwen en inventarissen De voorziening dient voor egalisatie van de kosten voor periodiek groot onderhoud. De gewenste omvang van de voorziening wordt bepaald op basis van een onderhoudsplan.
Bijdragen van derden (6)
€
266.197
(2009 € 276.830)
Bijdrage van de Gemeente Zwolle ten behoeve van inrichting Stadshagen
€ 232.947
De gemeente heeft door middel van een opstartsubsidie financieel bijgedragen aan de totstandkoming van de bibliotheek in het Cultuurhuis in Stadshagen in 2006. Voor zover de subsidie is gebruikt voor de bekostiging van de inrichting en inventaris is deze gepassiveerd op de balans. De betreffende inventaris is geactiveerd. Jaarlijks valt 10% van de oorspronkelijke bijdrage vrij ten gunste van de exploitatie ter dekking van de afschrijvingskosten.
Bijdrage van het Meander College aan renovatie wijkbibliotheek Aalanden
€
33.250
De wijkbibliotheek Aalanden is tevens schoolbibliotheek voor het Meander College. Het Meander College draagt zowel bij in de jaarlijkse exploitatiekosten als in de tienjaarlijkse renovatiekosten. In 2010 heeft het Meander College de renovatie financieel ondersteund met € 35.000. De bijdrage is gepassiveerd op de balans en valt in tien jaarlijkse termijnen vrij ten gunste van de afschrijvingskosten.
Langlopende schulden (7)
€
213.465
(2009 € 165.757)
39
Omschrijving:
hoofdsom:
looptijd:
soort: rente: ult. 2009
1. ING 65.44.59.444 ann. € 250.000 10 jaar Renovatie Centrale Bibliotheek en Zuid 12/'02-12/'12
mut. 2009
totaal:
stand ultimo2010 langlopend: kortlopend:
6,20%
€ 89.461
-€ 28.873
€ 60.588
€ 29.873
€ 30.715
ann. € 45.378 10 jaar 01/'02-01/'12
5,875
€ 11.317
-€ 5.493
€ 5.824
€0
€ 5.824
3. ING 66.08.07.858 ann. € 258.000 10 jaar Renovatie Centrale Bibliotheek fase 2. 04/'04-04/'14
4,95%
€ 126.604
-€ 27.259
€ 99.345
€ 70.592
€ 28.753
€0
€ 135.000
135.000
€ 113.000
€ 22.000
lease € 28.500 4 jaar 04/'06-04/'10
€ 1.312
€ 1.312
€0
€0
€0
lease € 111.863 4 jaar 07/'06-07/'10
€ 15.490
€ 15.490
€0
€0
€0
€ 244.184
€ 90.178
€ 300.757
€ 213.465
€ 87.292
2. ING 68.53.80.424 Algemeen
4. ING 66.19.51.389 Renovatie Aalanden en Centrum 5. ING Betaalautomaten 6. ING Zelfservice-app. Centrale en Zuid
10 jaar lin. € 220.000 04/'10-04/'20
5,2% tot 4-'15
€
Alle kortlopende aflossingsverplichtingen (2011) zijn opgenomen onder de kortlopende schulden
40
Vlottende passiva (8)
€
976.853
(2009: €
1.193.393)
Specificatie van de kortlopende schulden: 31-12-2010 Crediteuren Belastingen: loonbelasting
Personele verplichtingen: pensioenfonds vakantietoeslag ultimo niet opgenomen verloftegoed ultimo nog uit te betalen overuren c.a. ultimo personeelsvereniging
Kortlopende aflossingsverplichtingen Nog te betalen: rente en aflossingsverplichtingen ultimo RICOH extra copieën Cultuurhuis Stadshagen media in bestelling OBD/Blauwe Brug jaarafrekening fin. adm. OBD/ICT systeembeheer 2010 OBD december Stichting Leenrecht claim verlengingen accountantskosten Mooten glasbewassing OCW-project Proquest OCW-project Surfdiensten Gemeente Zwolle project mediawijsheid Gemeenste Zwolle project Brede Scholen overige kortlopende schulden:
Projecten OCW Biebsearch technische doorontwikkeling Biebsearch Voortgezet Onderwijs Biebsearch Deltion en Landstede Mediawijsheid Thorbecke S.G. Biebsearch 2010-2012 Boekstart Overige projecten
250.438
Totaal
214.650
63.450
51.382
63.450
51.382
74.564 113.884 2.411
15.017 79.108 94.038 738 1.716
190.859
190.617
87.292
78.427
7.007
9.375 3.735 26.966 66.565 9.835
32.306 67.643 1.310 6.000 133.189 15.250 53.950 13.894 11.511 1.585 9.593 353.238
4.367 75.720 13.000 1.747
8.687 219.997
256.000 28.854 54.517 62.323 15.641 8.628 24.269
Vooruitontvangen bedragen: depositio leden Windesheim Centrum GPS transport 2010
31-12-2009
5.940 1.367
27.421 429.115
5.251
7.307
3.954 9.205
976.853
1.193.393
41
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Huurverplichtingen: Pand:
Eigendom:
Diezerstraat 80 v/d Capellenstraat 95 Werkerlaan 1b
Gemeente Zwolle €€ 301.456 Gemeente Zwolle €€ 80.215 BPF/Gemeente Zwolle € 123.450
Huur per jaar niveau jan. 2011
Einddatum uurovereenkomst onbepaald onbepaald onbepaald
42
7. SPECIFICATIE VAN DE EXPLOITATIEREKENING
LASTEN:
BESTUUR EN ORGANISATIE Exploitatie 2010 Euro Bestuurskosten/vergoedingen Promotie Contributies Documentatie en vakliteratuur Accountantskosten Innovatie Overige organisatiekosten: - juridische kosten
1.615 29.305 16.560 1.972 13.000 39.223
Begroting 2010 Euro 2.300 34.400 14.000 4.500 14.000 63.100
7.461
109.136
Exploitatie 2009 Euro 1.557 33.079 14.363 1.193 11.550 38.121 2.527
132.300
102.390
43
HUISVESTING Exploitatie 2010 Euro Huur gebouwen: Diezerstraat 80 (Centrale Bibliotheek) v/d Capellenstraat 95 (Zuid) Werkerenlaan 1b (Stadshagen) subtotaal huren Afschrijving en interest gebouwen: Afschrijving gebouwen Interest gebouwen
Exploitatie 2009 Euro
296.641 78.933 121.478 497.052
301.403 80.201 123.378 504.982
296.078 78.784 120.994 495.856
4.574
4.574 1.800 6.374
4.574 950 5.524
4.574 Afschrijving en interest inrichtingen en inventarissen: Afschrijving inrichting/inventaris algemeen Afschrijving inrichtingen en inventaris Stadshagen Desinvestering inrichting Centrum 2002-2004 Desinvesteringen overige Interest Inrichtingen en inventarissen
Begroting 2010 Euro
107.721
90.658 39.251
74.711
160.000
51.010 14.826 195.745
0
45.006 -45.006 0
39.806 -16.250 23.556
20.000
37.502
20.000
37.502
Overige huisvestingskosten: Schoonmaakkosten/huishoud. art. Energie Belastingen en verzekeringen Beveiliging Kleine aanpassingen Huur koffie-automaten Stadshagen collectief
98.363 118.904 22.884 19.438 5.262 3.288 7.916
98.000 111.795 23.500 13.500 7.500 4.000 19.000
89.367 80.809 19.835 17.670 11.547 2.780 18.567
subtotaal overige huisvest.kosten
276.055
277.295
240.575
1.062.591
968.651
975.202
6.948
6.500
7.972
afschrijving inrichting en inventaris Stadshagen vrijval gemeentelijke bijdrage
Ontwerpkosten winkelconcept c.a.: Ontwerp en bouwbegeleiding renovatie Aalanden Ontwerp renovatie Centrum Ontwerp overige
Onderhoud gebouwen en inventaris Onttrekking voorziening onderhoud
Totale huisvestingskosten
VERVOER
18.636 201.068 43.883 -43.883 0
28.938 30.165 1.183 60.286
44
PERSONEEL Exploitatie 2010 Euro
Begroting 2010 Euro
Exploitatie 2009 Euro
A. PERSONEEL IN LOONDIENST Salarissen c.a. Sociale lasten werkgeversdeel Pensioenpremie wergeversdeel Mutatie niet opgenomen vakantiedagen ultimo Mutatie rechten vakantietoeslag ultimo
1.650.626
1.194.165 203.807 204.850 -1.411 1.701 1.603.112
1.650.626
1.603.112
6.645 24.148 12.818 12.279 1.531 27.139 43.572 10.030 138.162
7.500 30.000 14.000
6.182 25.507 11.578
500
5.187
35.000 11.000 98.000
51.575 13.441 113.470
128.154
126.048
129 41.554 3.971 173.808
43.500 4.000 173.548
142.174 7.650 63.531 41.332 3.971 258.658
Personeelszaken OBD P&O OBD Financiële administratie OBD Organisatie invalpool OBD subtotaal uitbesteed aan derden
45.000 25.214 2.934 2.676 75.824
38.000 25.000 24.000 2.650 89.650
40.872 22.940 25.000 2.616 91.428
Overige personeelskosten Ondernemingsraad subtotaal overige personeelskosten
25.548 637 26.185
20.000 3.000 23.000
22.692 2.546 25.238
2.065.126
2.034.824
2.091.905
Ontvangen ziekengeld UWV
Ziektekosten-/verzuimverzekering Reiskosten woon- werkverkeer Reiskosten dienstreizen Verhuiskosten Werving en selectie Werving nieuwe directeur-bestuurder Studiekosten en deskundigheidsbevordering ARBO-dienst subtotaal personeel in loondienst
1.187.728 216.032 242.904 19.846 -4.544 1.661.966 -10.819 1.651.147
B. PERSONEEL NIET IN LOONDIENST Flexibele personeelsformatie Externe advisering MT Uitzendbureau Detachering WEZO Werkgelegenheidsprojecten subtotaal personeel niet in loondienst C. OVERIGE PERSONEELSKOSTEN
Totaal personeelskosten
45
Exploitatie 2010 Euro
Begroting 2010 Euro
Exploitatie 2009 Euro
ADMINISTRATIE
Reproductie/drukwerk Kantoorbenodigdheden Porti en vracht Telefoon- en datakosten Bankkosten Huur, onderhoud en reparatie kantoormach. waaronder copiers
16.711 14.295 17.804 63.957 7.008 34.465
12.500 16.000 10.000 52.500 5.600 33.000
15.869 11.391 12.312 62.258 4.905 33.434
154.240
129.600
140.169
1.980
1.500
1.971
36.973 44.413 81.386
65.000 75.500 140.500
62.877 41.198 104.075
52.212 48.216 22.364 14.909 137.701
36.000 26.000 15.000 77.000
29.985 32.525 12.102 74.612
6.000
2.045 11.391 20.691
AUTOMATISERING Systeemmaterialen bibliotheekautom.
Uitleenapparatuur Autom. apparatuur overige Afschrijving en interest/leasekosten: Netwerkrenovatie 2010 Systeembeheer Onderhoud en reparatie automatisering Onderhoud leenautomaten Onderhoud en reparatie automatisering Kleine investeringen Intranet Licentiekosten Licentiekosten aquabrowser Uitleen- en leners administratie OBD Upgrade betaalautomaten pin Overige automatiseringskosten Overige automatiseringskosten
5.121 12.430 16.497 90.985 14.280 7.427
30.000 7.500 78.000
82.324
6.000
736
146.740
127.500
117.187
367.807
346.500
297.845
46
COLLECTIE EN MEDIA Exploitatie 2010 Media: Media Databanken
Begroting 2010
Exploitatie 2009
1)
Leenrecht Bind en bewerkingskosten: Uitbesteed werk (besteladm. OBD) Plak- en bindmaterialen Bind en bewerkingskosten derden
387.832 33.780 421.612
402.373 39.720 442.093
441.343 33.417 474.760
213.822
180.000
191.225
33.469
29.500 10.185
33.469 Beveiliging media
1.410
670.313 1) waarvan in bestelling 31-12
2.000 31.500
67.643
10.185 2.488
653.593
678.658 66.565
47
Exploitatie 2010 Euro
Begroting 2010 Euro
Exploitatie 2009 Euro
SPECIFIEKE KOSTEN Catalogi en aanwinstenlijsten Inlichtingendiensten NBLC
34.176 9.184 43.360
31.500 8.500 40.000
31.872 6.495 38.367
21.408
21.000
20.880
21.408
21.000
20.880
6.840 2.961 13.524 23.325
10.000 10.000 10.000 30.000
6.607 10.598 12.663 29.868
15.229 7.140 294 22.663
17.069 7.000 2.000 26.069
6.937 6.960 150 14.047
26.545 3.136 29.681
30.199 30.199
28.727 3.516 32.243
5.721 5.721
0 0
4.291 4.291
BIBLIOBUS OBD Wijthmen, Windesheim, Wipstrik
AANVULLENDE BIBLIOTHEEKVOORZIENINGEN Holtenbroek Berkum Westenholte
ONDERWIJSDIENSTEN Personeelskosten Bibliobus Overige kosten
MEANDER COLLEGE Personeel Media
SAMENWERKING MET DERDEN Samenwerking Hog. Windesheim
48
Exploitatie 2010 Euro
Begroting 2010 Euro
Exploitatie 2009 Euro
DIVERSE KOSTEN Biebcafé Statenzaal Europe Direct Culturele programmering Culturele programmering jeugd Cultuurpunt Zwolle Overige kosten en kasverschillen
2.418 20.709 6.714 5.500 3.374 38.715
15.000 5.500 2.500 23.000
573 6.046 152 16.374 950 3.575 504 28.174
49
BATEN Exploitatie 2010 Euro
Begroting Exploitatie 2010 2009 Euro Euro
LENERSBIJDRAGEN Contributies Leengelden Telaatgelden Reserveringen Vergoeding beschadigde media Verkoop afgeschreven materialen Verkoop overige materialen Huur collectie
554.561
588.000
151.799 7 3.914 14.994
120.000
725.275
719.000
4.125 4.055
3.000
36.783
38.878
44.408
44.963
41.878
55.198
13.669 22.666
10.000 20.000
9.319 18.582
36.335
30.000
27.901
13.231 7.216 20.447
25.000 2.000 20.000 47.000
25.756 4.000 8.956 38.712
47.953 51.594
25.000
39.733 26.347
99.547
25.000
66.080
3.000 8.000
519.766 605 139.721 319 2.800 9.979 2
673.192
SPECIFIEKE DIENSTVERLENING
Opbrengst kopieerapparaat Verhuur ruimtes waaronder de Statenzaal Agnieten College Locatie Meander (ACLM)
5.180 5.610
CULTUREEL ONDERNEMERSSCHAP Culturele programmering Samenwerking met Hog. Windesheim
DIVERSE BATEN Rente Sponsoring Overige Baten
Projecten en detachering Doorberekende organisatiekosten projecten Project- en detacheringsresultaten
INCIDENTELE BATEN: GPS afrekening ICT zelfservice 2006 Afrekening OBD ESF scholingssubsidie 2005-2006 Landelijke bijdrage collectie Zuid Meander College afrekening 2009 NBD afrekening 2008
9.301 20.084 15.850 8.030 3.632 56.897
0,00
32.098
50
SUBSIDIES Exploitatie 2010 Euro Gemeente Zwolle
Begroting 2010 Euro
Exploitatie 2009 Euro
3.678.346
3.614.387
3.550.478
3.678.346
3.614.387
3.550.478
51
SPECIFICATIE PROJECTEN Project
Omschrijving:
1. 1. Biebsearch Landstede fase 1. 1-9-2007/1-9-2009 afgerond
bijdrage Landstede 2008 bijdrage Landstede 2009 bijdrage Bibliotheek Zwolle 2008 Bijdrage Bibliotheek Zwolle 2009 Overige directe personeelskosten dekking indirecte organisatiekosten
Baten: 21.008,40 21.008,40 14.508,00 10.648,32 50,00
67.223,12 1. 2. Biebsearch Landstede fase 2. 1-9-2009/1-9-2010 afgerond: voortzetting provinciaal niveau
resultaat fase 1. Bijdrage Landstede 2009 Bijdrage GPS 2009 directe personeelskosten 2009 dekking indirecte organisatiekosten 2009 directe personeelskosten 2010 dekking indirecte organisatiekosten 2010 dekking kosten Front-office Licenties Aquabrowser Medialab
Bijdrage Deltion 2008 Bijdrage Deltion 2009 Overige baten directe personeelskosten dekking indirecte organisatiekosten licenties overige kosten
resultaat fase 1. bijdrage Deltion 2009 bijdrage GPS 2009 bijdrage Deltion 2010 directe personeelskosten 2009 dekking indirecte organisatiekosten 2009 overige kosten 2009 directe personeelskosten 2010 dekking indirecte organisatiekosten 2010 dekking kosten Front-office
Bijdrage Thorbecke S.G. 2010 directe personeelskosten 2010 dekking indirecte organisatiekosten 2010 GPS-passen Medialab licentie (jaarbedrag)
directe personeelskosten 2010
5. Biebsearch Voortgezet Onderwijs looptijd 2009-2010: voortzetting in 2011 op basis van resterend bedrag bestemmingsreserve: € 34.800 - € 10.680,20 = € 24.119,80
Subsidie Gemeente Zwolle 2009 directe personeelskosten 2009 dekking indirecte organisatiekosten 2009 overige kosten 2009 directe personeelskosten 2010 dekking indirecte organisatiekosten 2010
Subsidie Ministerie OCW 2009 Loonkosten Materiële kosten Inhuur derden Overhead
46.061,07 9.212,21 14.750,00 241,53 70.264,81
-214,81 resultaat naar fase 2.
11.092,68 1.663,90 750,00 22.507,22 3.376,08 5.380,00 44.984,69
32.032,12 resultaat 2010
8.788,30 1.318,25 3.002,22 1.250,00 14.358,77
15.641,23 balans ultimo 2010
30.000,00
602,64
602,64 balans ultimo 2010 bijdrage TSG max. € 3.000
70.000,00 35.257,31 5.288,60 600,00 34.377,64 5.156,65 70.000,00
6. Biebsearch OCW looptijd: 2010 afronding: 1 mei 2011
-8.369,65 resultaat 2010
214,81
30.000,00 4. Thorbecke S.G.: "Moderne media" looptijd:
12.243,68 1.836,55 21.476,53 3.221,48 403,50 2.500,00 41.681,74
14.006,00 35.000,00 28.010,81
77.016,81 3. Biebsearch Thorbecke S.G. looptijd: 2010 t/m 2012
13.900,59 resultaat naar fase 2.
28.000,00 42.000,00 50,00
70.050,00 2. 2. Biebsearch Deltion College fase 2. 1-9-2009/1-9-2010 afgerond: voortzetting provinciaal nievau
44.435,44 8.887,09 53.322,53
13.900,59 4.411,50 15.000,00
33.312,09 2. 1. Biebsearch Deltion College fase 1. 1-9-2008/1-9-2009 afgerond
Lasten: Stand ult.2010: Bestemming:
80.680,20
-10.680,20 resultaat 2010
256.000,00
256.000,00
33.880,00 97.500,00 133.544,20 2.000,00 266.924,20
-10.924,20 balans ultimo 2010
52
Project
Omschrijving:
7. Mediawijsheid looptijd 2009-2010 afgerond
Subsidie Gemeente Zwolle 2009 directe personeelskosten 2009 dekking indirecte organisatiekosten 2009 directe personeelskosten 2010 dekking indirecte organisatiekosten 2010 uitzendbureau materiële kosten 2010 subsdidie retour gemeente Zwolle
Baten:
80.000,00
80.000,00 8. 1. Brede School fase 1. 1-1-2008/1-11-2009 afgerond
Subsidie Gemeente Zwolle 2008 directe personeelskosten
8.2. Brede School fase 2. 1-9-2009/1-9-2010 afgerond
resultaat fase 1. Subsidie Gemeente Zwolle 2009 directe personeelskosten dekking indirecte organisatiekosten projectmedewerker uitzendbureau Qvite overige kosten accountantskosten projectresultaat ten laste van Bibl. Zwolle
8.3. Brede School fase 3. 1-9-2010/1-1-2011 afgerond
balans ultimo 2009 uitgaven 2010
Subsidie Gemeente Zwolle 2009 Subsidie Gemeente Zwolle 2010 directe personeelskosten 2009 directe personeelskosten 2010 dekking indirecte organisatiekosten 2010
bijdrage OBD uitgaven 2010
641,39 79.301,39
bijdrage Bibliotheek.nl directe personeelskosten 2010 dekking indirecte organisatiekosten 2010
79.301,39
20.670,00
beschikking maximaal € 22,967
16.171,40 2.425,71 487,92 1.584,97 20.670,00
0,00
4.857,21 4.857,21
0,00
4.857,21
9.350,00 9.350,00 1.542,86 7.019,61 1.052,94 9.615,41
9.084,59 resultaat 2010
8.628,00 8.628,00
12. NOS-Nieuwswijsheid looptijd 2010-2011
-1.580,80 resultaat naar fase 2.
53.326,21 7.998,94 12.814,65 1.830,79 1.750,00
18.700,00 11. Boekstart looptijd: 2010/2011
16.580,80 16.580,80 1.580,80
4.857,21 10. Taalcoaches 2009-2010 afgerond (vervolgproject in 2011)
0,00
78.660,00
20.670,00
9. Aangepast Lezen afgerond
15.371,60 2.305,74 37.692,13 5.653,73 661,06 6.805,23 11.510,51 80.000,00
15.000,00 15.000,00
Subsidie Gemeente Zwolle directe personeelskosten dekking indirecte organisatiekosten overige kosten subsdidie retour gemeente Zwolle
Lasten: Stand ult.2010: Bestemming:
0,00 0,00
8.628,00 balans ultimo 2010
4.476,03 671,40 5.147,43
-3.827,43 balans ultimo 2010
1.320,00
1.320,00
53