Appendix Periodeafsluiting – Uitwerkingen
De Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens (‘de Associatie’) organiseert twee keer per jaar examens voor het in ons land erkende Praktijkdiploma Boekhouden (PDB). Voor het behalen van dit diploma moeten examens worden afgelegd voor de volgende modules: • Basiskennis Boekhouden (BKB). • Basiskennis Calculatie (BKC). • Financiële administratie. • Kostprijscalculatie. • Bedrijfseconomie. • Periodeafsluiting. Vanaf het studiejaar 2011-2012 kunnen mbo-studenten die een financieeladministratieve opleiding op niveau 3 of 4 volgen, op hun eigen school deelnemen aan de door de Associatie georganiseerde examens voor het Praktijkdiploma Boekhouden. Deze mogelijkheid is ontstaan door een samenwerking tussen de Stichting Praktijkleren en de Associatie. Om te komen tot een goede afstemming van de exameneisen van beide instellingen moesten de examenprogramma’s van deze instellingen worden aangepast. De wijzigingen die zijn aangebracht in het examenprogramma van de Associatie hadden tot gevolg dat ook de door Noordhoff Uitgevers ontwikkelde boeken voor de zes modules van het PDB-examen enigszins moesten worden aangepast. Daarom hebben de schrijvers van deze boeken een appendix bij elk boek samengesteld. Hierin zijn de wijzigingen in het examenprogramma van de Associatie opgenomen. Op de volgende bladzijde vindt u een handleiding waarin de wijzigingen voor het boek Periodeafsluiting – Uitwerkingen– ISBN 978-90-01-80215-8 – per hoofdstuk staan vermeld. In het vervolg van deze appendix zijn alle uitwerkingen van de opgaven die in de handleiding staan vermeld bij Toevoegen achtereenvolgens opgenomen. Indien u vragen heeft over de zes boeken, deze appendix of anderszins kunt u altijd contact opnemen met de uitgever, via
[email protected]. Hoogstraten/Essen, zomer 2011 Henk Fuchs Sarina van Vlimmeren
App. 1 van 15
Handleiding appendix bij het boek Periodeafsluiting – Uitwerkingen Hoofdstuk uit boek 1
Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid
2
Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid
3
Vennootschap onder firma
4
Eigen vermogen nv/bv – aandelenkapitaal
5
Eigen vermogen nv/bv – winstbepaling en winstverdeling
6
Vreemd vermogen
7
Voorzieningen
Wijzigingen t.o.v. boek
•
Toevoegen na hoofdstuk 7: 7A Leasing Uitwerkingen opgaven 7A.1 t/m 7A.8.
7B
8
Correctiejournaalposten – algemeen
9
Correctiejournaalposten als voorafgaande journaalposten
10 Correctiejournaalposten – specifiek 11 Correctiejournaalposten – voorbeeld examenopgave 12 Administratieve organisatie 13 Jaarverslaggeving 14 Computerboekhouden 15 Juridische aspecten 16 Periodeafsluiting – examentraining
App. 2 van 15
Handleiding appendix bij het boek Periodeafsluiting
Filiaalboekhouding Uitwerkingen opgaven 7B.1 t/m 7B.7.
7A
Leasing
7A.1
Financiële lease → zie theorie-appendix.
7A.2
Financiële lease → zie theorie-appendix.
7A.3
Toppax BV krijgt als gevolg van dit contract de beschikking over liquide middelen, waarmee ze andere activiteiten kan financieren.
7A.4 Journaalposten Financieel feit
Grootboekrekening
Debet
naam
035 050
Machines in leasing Leasecrediteuren
€
Aan
050 130
Leasecrediteuren Vervallen leasetermijnen
€
Aan
Leasecrediteuren Interestkosten Vervallen leasetermijnen
€ -
Aan
050 470 130 460 040
Afschrijvingskosten Afschrijving machines in leasing
€
Aan
040 035
Afschrijving machines in leasing Machines in leasing
€
Aan
030 110
Machines Bank
€
Aan
1 2 3
4 5
200.000 34.080 17.488 16.592 25.000 200.000 100
Uitwerkingen hoofdstuk 7A
€
200.000
€
34.080
€
34.080
€
25.000
€
200.000
€
100
App. 3 van 15
© Noordhoff Uitgevers bv
nr.
Credit
7A.5
a
Financiële lease.
b
Aanschafprijs Afschrijving mei t/m december 2010 (€ 69.000 : 5) ⫻ 8 / 12 =
€
69.000
-
9.200
Debet balans 31 december 2010
€
59.800
c
€ 69.000 – € 2.800 = € 66.200.
d
Kosten geleasede nieuwe bedrijfsauto over de maanden mei t/m december 2010: • afschrijvingskosten (zie bij b) € 9.200 • interestkosten 8 maandelijkse termijnen x € 1.500 = € 12.000 aflossingen in 2010 2.800 9.200
€
18.400
€
1.800,00
-
1.100,00
-
107,00
-
500,00
-
10,00
Kosten kopieerapparatuur € 300.
7A.6
7A.7
-
a
Afschrijvingskosten (€ 120.000 – € 12.000) : 60 = Interest 20% ⫻ (
€ 120.000 + € 12.000 ) : 12 = 2
Verzekeringskosten (€ 1.200 : 12) ⫻ 1,07 = Onderhoudskosten € 3.000 : 6 = Kosten montage en demontage machine € 600 : 60 =
€
© Noordhoff Uitgevers bv
Omzetbelasting 19% ⫻ (€ 3.517 – € 1.100 – € 107) =
€
App. 4 van 15
Uitwerkingen hoofdstuk 7A
3.517,00 438,90 3.955,90
b
Journaalpost Grootboekrekening
Aan
c
Debet
nr.
naam
480 180 110
Machinekosten i.v.m. leasecontracten Te verrekenen OB Bank
€ -
Credit
3.517,00 438,90
€
3.955,90
Journaalpost Grootboekrekening
Aan
nr.
naam
040 180 110
Machines Te verrekenen OB Bank
Debet
€ -
Credit
12.000 2.280
€
14.280
7A.8 Journaalposten Financieel feit
Grootboekrekening
Debet
Credit
naam
025 470 180 075 175
Leasemachines Financieringskosten leasemachines Te verrekenen omzetbelasting Leaseverplichtingen Te betalen omzetbelasting aan leasecrediteuren
€ -
€
6.600
-
43.814 526
Aan
470 135
Leaseverplichtingen Te betalen omzetbelasting aan leasecrediteuren Financieringskosten leasemachines Vervallen leasetermijnen
135 120
Vervallen leasetermijnen Bank
€
Aan
Leaseverplichtingen Financieringskosten leasemachines Vervallen leasetermijnen
€ -
Aan
075 470 135 425 035
Afschrijvingskosten leasemachines Afschrijving leasemachines
€
Aan
Machines Te verrekenen omzetbelasting Crediteuren
€ -
Aan
024 180 140 035 025
Afschrijving leasemachines Leasemachines
€
Aan
1 Aan Aan 2
075 175
3 4
5 6
230.400 200 43.814
50.940 6.400 526 6.400 16.000 3.040 230.400
Uitwerkingen hoofdstuk 7A
€
230.600
-
43.814
€
50.940
€
50.940
€
6.926
€
6.400
€
19.040
€
230.400
App. 5 van 15
© Noordhoff Uitgevers bv
nr.
Journaalposten Financieel feit
Grootboekrekening nr.
naam Huurkosten leaseauto’s Te verrekenen omzetbelasting Crediteuren
€ -
Aan
495 180 140 140 120
Crediteuren Bank
€
Aan
Brandstofkosten auto’s Te verrekenen omzetbelasting Bank
€ -
Aan
490 180 120 130 120
Debiteuren Bank
€
Aan
7
8 9
© Noordhoff Uitgevers bv
10
App. 6 van 15
Debet
Uitwerkingen hoofdstuk 7A
Credit
610,00 102,60 712,60 40,64 7,72 83,30
€
712,60
€
712,60
€
48,36
€
83,30
7B
Filiaalboekhouding
7B.1 Journaalposten Gegeven
Grootboekrekening
Debet
Credit
nr.
naam
100.0 100.5
Centrale kas Kas filiaal Eindhoven
€
Aan
700.5 700.0 701.5
Voorraad goederen filiaal Eindhoven Voorraad goederen centraal magazijn Ongerealiseerde winst + OB in voorraad goederen filiaal Eindhoven
€
Aan Aan
100.5 840.5 181
Kas filiaal Eindhoven Opbrengst verkopen filiaal Eindhoven Verschuldigde OB
€
800.5 701.5
Inkoopprijs verkopen filiaal Eindhoven Ongerealiseerde winst + OB in voorraad goederen filiaal Eindhoven Voorraad goederen filiaal Eindhoven
€
75.000
-
44.000
1 2
3 Aan Aan 3/4 Aan
700.5
75.000 95.200
119.000
€
75.000
€
60.000
-
35.200
€ -
100.000 19.000
€
119.000
© Noordhoff Uitgevers bv
Uitwerkingen hoofdstuk 7B
App. 7 van 15
7B.2 Journaalposten Gegeven
Grootboekrekening nr.
naam
100.7 100.0
Kas filiaal Gouda Centrale kas
€
Aan
700.7 700.0 705.7
Voorraad goederen filiaal Gouda Voorraad goederen centraal magazijn Ongerealiseerde winst + OB in voorraad goederen filiaal Gouda
€
Aan Aan
Inventaris filiaal Gouda Te verrekenen OB ING Bank
€ -
Aan
010.7 180 120 120 100.7
ING Bank Kas filiaal Gouda
€
Aan
100.7 700.7
Kas filiaal Gouda Voorraad goederen filiaal Gouda
€
Aan
705.7
Ongerealiseerde winst + OB in voorraad goederen filiaal Gouda Verschuldigde OB Gerealiseerde winst verkopen filiaal Gouda
1 2
3
4 5
Aan Aan
Aan 6
181 800.7
5.000 119.000
20.000 3.800 160.000 178.500
73.500
Huurkosten filiaal Gouda Algemene kosten filiaal Gouda Te verrekenen OB Kas filiaal Gouda
€ -
985.7 705.7
Afprijzingen filiaal Gouda Ongerealiseerde winst + OB in voorraad goederen filiaal Gouda Voorraad goederen filiaal Gouda
€
560
-
392
700.7
Aan
700.7 180 705.7
Aan Aan
€ -
140
Voorraad goederen filiaal Gouda Te verrekenen OB Ongerealiseerde winst + OB in voorraad goederen filiaal Gouda Crediteuren
430.7 010.7
Afschrijvingskosten filiaal Gouda Inventaris filiaal Gouda
€
© Noordhoff Uitgevers bv
8
€
Credit
440.7 490.7 180 100.7
Aan 7
App. 8 van 15
Debet
Uitwerkingen hoofdstuk 7B
4.500 3.000 570
€
5.000
€
70.000
-
49.000
€
23.800
€
160.000
€
178.500
€
28.500
-
45.000
€
8.070
€
952
€ -
4.900 8.330
€
1.200
11.900 1.330
1.200
7B.3 Journaalposten Gegeven
Grootboekrekening
Debet
nr.
naam
250.7 100.0
Stortingen hoofdkantoor/filiaal Gouda Centrale kas
€
Aan
255.7 700.0 705.7
Zendingen filiaal Gouda Voorraad goederen centraal magazijn Ongerealiseerde winst + OB in voorraad goederen filiaal Gouda
€
Aan Aan
1 2
120 250.7
ING Bank Stortingen hoofdkantoor/filiaal Gouda
€
Aan
100.7 250.7
Kas filiaal Gouda Stortingen hoofdkantoor/filiaal Gouda
€
Aan
250.7 100.7
Stortingen hoofdkantoor/filiaal Gouda Kas filiaal Gouda
€
Aan
700.7 255.7
Voorraad goederen filiaal Gouda Zendingen filiaal Gouda
€
Aan
700.7 255.7
Voorraad goederen filiaal Gouda Zendingen filiaal Gouda
€
Aan
Aan
140
Zendingen filiaal Gouda Te verrekenen OB Ongerealiseerde winst + OB in voorraad goederen filiaal Gouda Crediteuren
€ -
Aan
255.7 180 705.7
4 5
6
7
Credit
5.000 119.000
160.000 5.000 160.000 119.000 11.900
€
5.000
€
70.000
-
49.000
€
160.000
€
5.000
€
160.000
€
119.000
€
11.900
€ -
4.900 8.330
11.900 1.330
© Noordhoff Uitgevers bv
Uitwerkingen hoofdstuk 7B
App. 9 van 15
7B.4 Journaalposten Gegeven
Grootboekrekening nr.
naam
255.4 700.0 705.4
Aan
706.4
Zendingen filiaal IJmuiden Voorraad goederen centraal magazijn Ongerealiseerde winst in voorraad goederen filiaal IJmuiden Omzetbelasting in voorraad goederen filiaal IJmuiden
€
Aan Aan
1
226.100
110 250.4
Rabobank Stortingen filiaal IJmuiden
€
700.4 255.4
Voorraad goederen filiaal IJmuiden Zendingen filiaal IJmuiden
€
Aan
480.4 705.4
Voorraadverschillen filiaal IJmuiden Ongerealiseerde winst in voorraad goederen filiaal IJmuiden Omzetbelasting in voorraad goederen filiaal IJmuiden Voorraad goederen filiaal IJmuiden
€
960
-
240
-
228
3
706.4 Aan 4 Aan Aan
700.4 100.4 840.4 181 + 800.4 705.4
200.000 226.100
Kas filiaal IJmuiden Opbrengst verkopen filiaal IJmuiden Verschuldigde OB
€
€
144.000
-
36.000
-
34.200
214.200
Aan
700.4
Inkoopprijs verkopen filiaal IJmuiden Ongerealiseerde winst in voorraad goederen filiaal IJmuiden Omzetbelasting in voorraad goederen filiaal IJmuiden Voorraad goederen filiaal IJmuiden Huisvestingskosten filiaal IJmuiden Reclamekosten filiaal IJmuiden Te verrekenen OB Stortingen filiaal IJmuiden Kas filiaal IJmuiden
€ -
Aan
441.4 490.4 180 250.4 100.4 130 840.4 181 + 800.4 705.4
Debiteuren Opbrengst verkopen filiaal IJmuiden Verschuldigde OB
€
Inkoopprijs verkopen filiaal IJmuiden Ongerealiseerde winst in voorraad goederen filiaal IJmuiden Omzetbelasting in voorraad goederen filiaal IJmuiden Voorraad goederen filiaal IJmuiden
€
4.800
-
1.200
-
1.140
706.4
5 Aan Aan
706.4
© Noordhoff Uitgevers bv
Credit
Aan
2
Aan
App. 10 van 15
Debet
700.4
Uitwerkingen hoofdstuk 7B
3.300 6.800 1.292 200.000 7.140
€
152.000
-
38.000
-
36.100
€
200.000
€
226.100
€
1.428
€ -
180.000 34.200
€
214.200
€
211.392
€ -
6.000 1.140
€
7.140
7B.5
a
Journaalposten Gegeven
Grootboekrekening
Debet
nr.
naam
250 100
Filiaal Assen Kas
€
Aan
250 700
Filiaal Assen Voorraad goederen
€
Aan
Filiaal Assen Te verrekenen OB Bank
€ -
Aan
250 180 110 110 250
Bank Filiaal Assen
€
Aan
250 181
Filiaal Assen Verschuldigde OB
€
Aan
Filiaal Assen Te verrekenen OB Crediteuren
€ -
Aan
250 180 140
1 2 3
4 5 7
Credit
2.500 35.000 10.000 1.900 80.000 14.250 3.500 665
€
2.500
€
35.000
€
11.900
€
80.000
€
14.250
€
4.165
b Journaalposten Gegeven
Grootboekrekening
Debet
naam
010 250
Inventaris Hoofdkantoor
€
Aan
100 250
Kas Hoofdkantoor
€
Aan
100 700
Kas Voorraad goederen
€
Aan
705 Aan Aan
706 800 250
Ongerealiseerde winst in voorraad goederen Omzetbelasting in voorraad goederen Gerealiseerde winst verkopen Hoofdkantoor
Aan
440 490 250 100
Huurkosten Algemene kosten Hoofdkantoor Kas
3 5
€ -
€ -
10.000 2.500 89.250
22.500 14.250
4.250 1.700 80.000
Uitwerkingen hoofdstuk 7B
€
10.000
€
2.500
€
89.250
€ -
22.500 14.250
€
85.950
App. 11 van 15
© Noordhoff Uitgevers bv
nr.
Credit
Journaalposten Gegeven
Grootboekrekening
Credit
nr.
naam
700 250 705
Aan
706
Voorraad goederen Hoofdkantoor Ongerealiseerde winst in voorraad goederen Omzetbelasting in voorraad goederen
€
Aan Aan
€
280
-
120 76
Aan
706 700
Afprijzingen Ongerealiseerde winst in voorraad goederen Omzetbelasting in voorraad goederen Voorraad goederen
Aan
430 010
Afschrijvingskosten inventaris Inventaris
6
985 705
8
7B.6
Debet
€
65.450
1.980
€
38.500
-
16.500 10.450
€
476
€
1.980
a
Journaalposten Feit
Grootboekrekening
Debet
nr.
naam
250 915
Filiaal Meppel Winst filiaal Meppel
€
Aan
256 250
Goederen onderweg Filiaal Meppel
€
Aan
256 250
Goederen onderweg Filiaal Meppel
€
Aan
255 250
Gelden onderweg Filiaal Meppel
€
Aan
1 2 3 4
Credit
50.000 6.800 600 30.000
€
50.000
€
6.800
€
600
€
30.000
b 250 Filiaal Meppel 31/12
€ -
Saldo Gegeven 1
112.000 50.000
31/12
Gegeven 2 Gegeven 3 Gegeven 4
€ -
6.800 600 30.000
© Noordhoff Uitgevers bv
Het saldo op rekening 250 Filiaal Meppel (€ 162.000 – € 37.400 = € 124.600 debet) correspondeert nu met het creditsaldo op rekening 250 Hoofdkantoor.
App. 12 van 15
Uitwerkingen hoofdstuk 7B
c Journaalposten Feit
Grootboekrekening nr.
naam
250 256
Filiaal Meppel Goederen onderweg
€
Aan
250 256
Filiaal Meppel Goederen onderweg
€
Aan
250 255
Filiaal Meppel Gelden onderweg
€
Aan
2 3 4
7B.7
Debet
Credit
6.800 600 30.000
€
6.800
€
600
€
30.000
a
Journaalposten Mutatie
Grootboekrekening
Debet
naam Goederenvoorraad Goederenvoorraad-filiaal Te verrekenen OB Crediteuren Ongerealiseerde winst + OB-filiaal
€ -
Aan Aan
700 710 180 140 712 110 210
Rabobank Kruisposten
€
Aan
181 180 120
Verschuldigde OB Te verrekenen OB ING Bank
€
Aan Aan
Verkoopkosten Verkoopkosten-filiaal Te verrekenen OB Crediteuren
€ -
Aan
450 451 180 140
Debiteuren-filiaal Kas-filiaal Goederenvoorraad-filiaal
€ -
Aan
131 101 710 712 812 181
Ongerealiseerde winst + OB-filiaal Gerealiseerde winst-filiaal Verschuldigde OB
€
Aan Aan
210 101
Kruisposten Kas-filiaal
€
Aan
411 170 101
Lonen-filiaal Te betalen loonheffingen Kas-filiaal
€
Aan Aan
1
2 3
4
5c
d e
25.000,00 44.625,00 9.500,00
10.500,00 25.000,00
1.800,00 600,00 456,00 45.220,00 30.940,00 33.493,33
10.500,00 20.000,00
Uitwerkingen hoofdstuk 7B
€ -
59.500,00 19.625,00
€
10.500,00
€ -
17.000,00 8.000,00
€
2.856,00
€
76.160,00
€ -
21.333,33 12.160,00
€
10.500,00
€ -
9.500,00 10.500,00
App. 13 van 15
© Noordhoff Uitgevers bv
nr.
Credit
Journaalposten Mutatie
Grootboekrekening nr.
naam Vrachtkosten-filiaal Te verrekenen OB Kas-filiaal
€ -
Aan
418 180 101 101 131
Kas-filiaal Debiteuren-filiaal
€
Aan
700 470
Goederenvoorraad Voorraadverschillen
€
Aan
Voorraadverschillen-filiaal Ongerealiseerde winst + OB-filiaal Goederenvoorraad-filiaal
€ -
Aan
471 712 710
5f
g 6a
b
b 1
App. 14 van 15
Credit
400 76 6.902 180 400 314
€
476
€
6.902
€
180
€
714
Voor het hoofdkantoor schrappen: alle rekeningen met de toevoeging ’-filiaal‘. Toevoegen: 2 . . Filiaal Zwolle Toevoegen: 9 . . Winst filiaal Zwolle In het grootboek van het filiaal Zwolle kunnen de volgende rekeningen worden opgenomen: 100 Kas 110 Rabobank 120 ING Bank 130 Debiteuren 140 Crediteuren 210 Kruisposten 250 Hoofdkantoor 410 Lonen 417 Vrachtkosten 450 Verkoopkosten 470 Voorraadverschillen 700 Goederenvoorraad 702 Ongerealisserde winst + OB 800 Gerealiseerde winst
© Noordhoff Uitgevers bv
2
Debet
Uitwerkingen hoofdstuk 7B
c Journaalposten Mutatie Boeken voor:
1 2
3
4
Grootboekrekening
Debet
nr.
naam
250 100
Hoofdkantoor Kas
€
Aan
Filiaal Zwolle Te verrekenen OB Crediteuren
€ -
Aan
250 180 140 700 250 702
Goederenvoorraad Hoofdkantoor Ongerealiseerde winst + OB
€
Aan Aan
130 700
Debiteuren Goederenvoorraad
€
Aan
702 800 250
Ongerealiseerde winst + OB Gerealiseerde winst Hoofdkantoor
€
Aan Aan
filiaal hoofdkantoor
filiaal
filiaal
Credit
8.500 6.000 1.140 10.710
17.850 7.850
€
8.500
€
7.140
€ -
6.000 4.710
€
17.850
€ -
5.000 2.850
© Noordhoff Uitgevers bv
Uitwerkingen hoofdstuk 7B
App. 15 van 15
