Analyse van de eerste meldingen bij het Woonbondmeldpunt ikwilookwonen.nl

l n . Analyse van de eerste 2.500 meldingen bij het Woonbondmeldpunt ikwilookwonen.nl

l n . Analyse van de eerste 2.500 meldingen bij het Woonbondmeldpunt ikwilookwonen.nl Juni 2011

.nl Analyse van de eerste 2.500 meldingen bij het Woonbondmeldpunt ikwilookwonen.nl Juni 2011

samenstelling ADV Market Research auteur Ir. Martine van Doornmalen foto omslag Josje Deekens opdrachtgever Nederlandse Woonbond

Achtergrond 7

Conclusies 9

1 1.1 1.2 1.3 1.4

De analyse van de gegevens 11 2289 meldingen geanalyseerd 12 Groepen melders met bijzondere kenmerken 12 Verhuismotieven en -redenenen en belemmeringen 13 Overige achtergrondkenmerken 13

2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7

Profiel van de melders 15 Zeven groepen met een bijzonder kenmerk 16 Meeste meldingen afkomstig uit Noord-Holland en Zuid-Holland 17 Bijna de helft van de melders is tussen de 25 en 45 jaar 17 62% van de meldingen is gedaan door mensen uit een meerpersoonshuishouden 18 Jaarinkomen ligt voor 57% van de melders tussen de 1 33.614 en 1 38.000 18 44% van de melders betaalt tussen de 1 361,66 en 1 554,76 aan kale huur 19 Beroepen 20

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

Zeven groepen met een bijzonder kenmerk 21 Ouderen/pensioen 22 Starters 23 Chronisch zieken/melders met een handicap 24 Gescheiden mensen 25 Mensen met een onzeker of wisselend inkomen 26 Weduwen/weduwnaars 27 Woongroepen 28

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Overige verschillen 29 Hoogte van het inkomen 30 Type huishouden 30 De hoogte van de huur 32 Leeftijd 32 Verschillen tussen Amsterdam en Utrecht 33

5 5.1 5.2

Genoemde redenen om te verhuizen 35 Meest genoemde reden 35 Redenen die in combinatie worden genoemd 38

6 6.1

Genoemde belemmeringen 39 Belemmeringen voor het verhuizen 39

Bijlagen 1 Meldingsformulier 45 2 Onderzoeksverantwoording 46 3 Top 25 van woonplaatsen 47

Achtergrond De toegang van huishoudens met een jaarinkomen van meer dan 1 33.614 tot sociale huurwoningen is sinds 1 januari 2011 ernstig beperkt. Woningcorporaties mogen sindsdien nog maar maximaal 10 procent van alle vrijkomende woningen met een huur onder 1 652,52 toewijzen aan deze huishoudens. De nieuwe toewijzingsregels zijn het gevolg van een beschikking van de Europese Commissie (ec) over staatssteun aan woningcorporaties. Volgens die beschikking uit december 2009 is staatssteun alleen toegestaan onder de voorwaarde dat 90 procent van alle vrijkomende huurwoningen met een huurprijs lager dan 1 652,52 wordt toegewezen aan huishoudens met een belastbaar inkomen tot 1 33.614. Deze toewijzingsnorm is vastgelegd in de tijdelijke Regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting, die per 1 januari 2011 in werking is getreden. Voormalig minister Van Middelkoop (Wonen, Wijken en Integratie) ging ervan uit dat hij het besluit van de ec moest uitvoeren en wilde de regeling per 1 april 2010 van kracht laten worden. De Tweede Kamer wilde eerst nader onderzoek naar de gevolgen. Behalve de Tweede Kamer maakten ook Aedes, koepel van Woningcorporaties, de vng, ouderen- en gehandicaptenorgani saties en de Nederlandse Woonbond zich ernstig zorgen over de gevolgen van dit nieuwe beleid. In opdracht van Aedes en de Woonbond heeft onderzoeksbureau rigo het rapport ‘Tussen wal en schip’ uitgebracht, waaruit naar voren kwam dat op termijn 650.000 huishoudens door de toewijzingsnorm in problemen zouden komen op de woningmarkt. In het eerste jaar zouden zo’n 45.000 huishoudens met een laag middeninkomen moeilijkheden ondervinden bij het vinden van passende betaalbare huisvesting. Dit rigo-onderzoek toont dus aan dat een grote groep mensen met middeninkomens tussen wal en schip valt door het nieuwe toewijzingsbeleid, omdat zij niet meer in aanmerking komen voor een sociale huurwoning, terwijl hun inkomen in grote delen van Nederland ontoereikend is voor een koopwoning of een huurwoning in de vrije sector.

ADV MARKET RESEARCH / NEDERLANDSE WOONBOND

7

ACHTERGROND

Ondanks deze conclusies van ‘Tussen wal en schip’ gaat minister Donner er voorshands toch van uit dat de per 1 januari 2011 geldende toewijzingsregels geen ernstige gevolgen hebben. De Woonbond is het daar niet mee eens en wijst er daarbij op dat de inkomensgrens voor een sociale huurwoning veel te laag is. Volgens de Woonbond onderschat minister Donner het aantal huishoudens dat afhankelijk is van de sociale huursector (huren tot 1 652,52). De Woonbond wijst erop dat de meeste woningzoekenden met een middeninkomen de prijzen in de vrije sector niet kunnen opbrengen. Ze komen niet in aanmerking voor een hypotheek. In reactie op deze kritiek zegde minister Donner de Tweede Kamer toe daarmee zijn beleid opnieuw te overwegen, als mocht blijken dat de nieuwe toewijzingsregels in de praktijk daadwerkelijk problemen geven. Dit is de aanleiding geweest voor de Woonbond om het meldpunt ikwilookwonen.nl in het leven te roepen, om deze problemen in kaart te brangen. Gedupeerden kunnen zich sinds 8 maart 2010 melden op deze website.

IKWILOOKWONEN.NL In een tijdsbestek van slechts enkele maanden hebben enkele duizenden huishoudens zich gemeld bij ikwilookwonen.nl. Allemaal woningzoekende huishoudens met een inkomen boven 1 33.614 die aangeven direct gedupeerd te worden door de nieuwe toewijzingsregels. Aan de melders is gevraagd wat het bruto jaarinkomen is. Voor de meeste huurders is dat gelijk aan het verzamelinkomen volgens de inkomstenbelasting. In dit rapport spreken we verder over ‘jaarinkomen’. De Woonbond heeft het bureau adv Market Research opdracht gegeven om deze meldingen te analyseren.

.nl


8

C o n c l u s i e s

1 De introductie van de nieuwe toewijzingsregels voor sociale huurwoningen leidt tot problemen. Enkele duizenden woningzoekenden hebben zich in het tijdsbestek van enkele maanden als gedupeerde gemeld bij Ikwilookwonen.nl.

2 Uit de gescoorde beroepen blijkt dat de gedupeerden veelal in de bouw werken, in de zorg/verpleging/kinderopvang, het onderwijs, als ambtenaar, of als beroepschauffeur. Eén op de vijf melders is met pensioen, ontvangt aow of een uitkering. Een klein deel geeft aan als zelfstandi ge te werken.

3 Het grootste deel van de meldingen is gedaan door mensen uit een meerpersoonshuishouden (62%). Bij 37% betreft het een meerpersoonshuishouden zonder kinderen. Een kwart van de melders heeft een meerpersoonshuishouden met kinderen.

4 De meeste meldingen zijn afkomstig uit Noord-Holland en Zuid-Holland. Naast deze provincies komt een substantieel aantal meldingen uit Noord-Brabant, Utrecht en Gelderland. Eén op de tien meldingen komt uit Amsterdam.

5 De verhuismotieven die alle melders noemen zijn in te delen in: OO een ander type woning (47%): grotere/kleinere woning, seniorenwoning OO huidige woonomstandigheden (35%): verslechtering woning of buurt, dreigende dakloosheid, woningonderhoud, wens voor een tuin, of een te dure woning OO persoonlijke omstandigheden (32%): gezinsuitbreiding, scheiding, zelfstandig willen wonen, samen willen wonen, verhuizing wegens werk en zorgtaken


9

CONCLUSIES

6 De belemmeringen die alle melders noemen zijn in te delen in: OO inkomen (99%): de inkomensgrens, daling of stijging van inkomen verwacht OO vrije sector (53%): vrije sector huur/ koop is te duur, komt niet in aanmerking voor hypotheek, inkomenseisen vrije sector en extra kosten door schuld/ alimentatie OO aanbod woningen en uitvoering van de regelgeving (14%): wachtlijst, beperkt aanbod van woningen en uitvoering van de regelgeving

7 Veel woningzoekenden die sinds 1 januari 2011 niet meer in aanmerking komen voor een sociale huurwoning, kunnen niet terecht in de vrije sector, omdat hun inkomen daarvoor te laag is (tweeledig: enerzijds een te hoge huur, anderzijds inkomenseisen). Het optrekken van de inkomensgrens voor een sociale huurwoning van 1 33.614 naar 1 43.000 lost dit probleem op voor acht van elke tien gedupeerden. Ter toelichting: 7.1 Woningzoekenden die als zelfstandige werken, kunnen vanwege hun onzekere of wisse lende inkomen veelal niet aan de eisen voldoen om in aanmerking te komen voor een hypotheek of huurhuis in de commerciële huursector. 7.2 De helft van de starters op de woningmarkt geeft aan zelfstandig te willen gaan wonen. Een kwart zegt te willen gaan samenwonen. Deze groepen geven aan op dit moment (nog) niet voldoende inkomen te hebben voor een huurwoning in de vrije sector of koopwoning. 7.3 Ook voor gescheiden melders vormt het huidige inkomen een probleem voor het vinden van een woning in de vrije sector. Vaak is de melder vanwege de scheiding dringend op zoek naar nieuwe woonruimte. Vanwege de scheiding moet de woning op korte termijn worden verlaten. Ook geeft men aan dat de huidige woning te duur is.

8 Veel ouderen en chronisch zieken willen doorstromen naar een kleinere woning of seniorenwoning. Doordat zij niet (meer) in aanmerking komen voor een sociale huurwoning, kunnen zij niet doorstromen en houden zij een grote woning bezet. Ter toelichting: 8.1 De helft van de ouderen, chronisch zieken en melders met een handicap geeft aan door te willen stromen naar een seniorenwoning. Of, in het geval van ‘chronisch zieken/melders met een handicap’, naar een woning die is aangepast aan de handicap. Drie op de tien ouderen geven aan dat ze kleiner zouden willen gaan wonen. Voor deze groepen zijn dat de belangrijkste redenen voor een verhuizing. Voor deze melders is de inkomensgrens de belangrijkste belemmering voor een verhuizing. Een deel van de melders uit deze groepen noemt daarnaast een daling van het inkomen te verwachten. Zij moeten wachten tot hun inkomen onder de inkomensgrens ligt, voordat ze weer kunnen reageren op sociale huurwoningen die vrijkomen.

9 Een aantal melders geeft aan lang op de wachtlijst voor een sociale huurwoning te hebben gestaan en deze rechten van de ene op de andere dag te zijn kwijtgeraakt. Een overgangsregeling zou dit probleem alsnog kunnen oplossen.

10 De toewijzingsregels houden geen rekening met bijzondere kosten als gevolg van benodigde zorg en/of medicatie. Veel ouderen en ‘chronisch zieken/melders met een handicap’ die aangewezen zijn op de vrije sector besteden vervolgens een (te) groot deel van hun inkomen aan de woonlasten. Hetzelfde geldt voor huishoudens met schulden en/of een alimentatieverplichting.

11 Dat een te groot deel van het inkomen aan de woonlasten wordt besteed, komt ook naar voren bij de melders die op dit moment meer dan 1 652,52 aan huur betalen. Meer dan de helft van deze groep vertelt te willen verhuizen, omdat ze de woonlasten niet meer kunnen opbrengen.

12 Vijftien melders willen graag verhuizen naar een woongroep of eruit. Dat blijkt door de nieuwe regelgeving niet mogelijk. Woongroepen worden daardoor in hun bestaan bedreigd.


10

De analyse v a n d e g e g e v e n s Het meldpunt Ikwilookwonen.nl werd op 8 maart 2011 geopend. Halverwege mei hadden 2500 woningzoekenden zich gemeld en een aantal vragen beantwoord, te weten twee inhoudelijke open vragen (motief om te verhuizen naar een sociale huurwoning en belemmeringen) en een aantal vragen over de situatie/achtergrond van de melder. De vragen die de melders bij hun melding hebben beantwoord zijn opgenomen in bijlage 1.

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. ik en mijn vrouw om gezondheidsredenen van een eengezinswoning naar een appartement moeten verhuizen. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Wij hebben beiden een wao-uitkering die tezamen 2 45.000 bruto per jaar bedraagt. Wij zijn 55-plussers en krijgen door uitkering en leeftijd geen hypotheek meer. Ook verhuurders in de vrije sector wijzen ons om die reden af. Zij zeggen dat de overheid zo onbetrouwbaar is, dat inkomen uit uitkering te onzeker is. Tevens zijn wij te oud. Wij kunnen nu nergens meer heen. Volgend jaar worden wij ons huis uitgepest door de scheefwoonstrafheffing. Lelystad, Flevoland (inkomen meer dan € 43.000)


11

D E A N A LY S E V A N D E G E G E V E N S

1

1.1 2289 MELDINGEN GEANALYSEERD Uiteindelijk kwamen 2.289 van de 2.500 meldingen die tot half mei binnen kwamen in aanmerking voor analyse. Dit betreft de meldingen van huishoudens die daadwerkelijk door de nieuwe toewijzingsregels worden geraakt. Het zijn woningzoekenden die willen verhuizen, maar vanwege het inkomen niet meer in aanmerking komen voor een sociale huurwoning. Woningzoekenden met een inkomen van minder dan 1 33.614 konden zich overigens wel melden op Ikwilookwonen.nl, maar hun melding is alleen meegenomen in deze analyse voor zover de betrokkene daadwerkelijk gedupeerd wordt door de nieuwe regelgeving (bijvoorbeeld in geval men wil gaan samenwonen, waardoor het gezamenlijk inkomen boven de grens uitkomt).

1.2 GROEPEN MELDERS MET BIJZONDERE KENMERKEN Binnen de groep van 2.289 meldingen zijn verschillende groepen te onderscheiden met bijzondere problemen en/of kenmerken. In de analyse hebben we zeven groepen woningzoekenden geïdentificeerd die zich van elkaar onderscheiden in verhuismotieven en -redenen en de belemmeringen die zij (naast het inkomen boven de grens) ondervinden bij het vinden van een passende en betaalbare woning. De zeven groepen zijn: 1 2 3 4 5 6 7

Ouderen/pensioen Starters (wanneer men geen zelfstandige woonruimte achterlaat) Chronisch zieken en gehandicapten Gescheiden mensen Weduwen/weduwnaars Woongroepen Mensen met een onzeker of wisselend inkomen

Tabel 1 Verhuismotieven en -redenen en belemmeringen Verhuismotieven en -redenen

Belemmeringen

Groter willen wonen

Komt niet in aanmerking voor hypotheek

Kleiner willen wonen

Inkomenseisen in vrije sector huren

Samenwonen

Extra kosten door schuld alimentatie

Gezinsuitbreiding

Vrije sector huur is te duur

Scheiding

Vrije sector koop is te duur

Doorstroom seniorenwoning / ander woontype door beperking

Uitvoering van regelgeving

Andere woonplaats / grote woon-werkafstand

Verwachte stijging van inkomen

Dreigende dakloosheid

Verwachte daling van inkomen

Van koop naar huur

Beperkt aanbod duurdere woningen

Slechte woonomstandigheden / omgeving / buurt / ruzie met buren

Noemt wachtlijst

Woning te duur

Geen belemmering genoemd (naast inkomensgrens)

Zelfstandig willen wonen Wens voor tuin Onderhoud woning Mantelzorg / sociale reden Noemt geen directe reden


12

D E A N A LY S E V A N D E G E G E V E N S

1

1.3 VERHUISMOTIEVEN EN -REDENEN EN BELEMMERINGEN Binnen de totale groep van 2.289 melders is sprake van uiteenlopende redenen en motieven om op zoek te gaan naar een andere woning c.q. te willen verhuizen. Daarnaast is gekeken welke belemmeringen zij daarbij ondervinden (naast de inkomensgrens, want die vormt immers voor alle melders een belemmering). Veel melders noemden meerdere verhuismotieven/-redenen en belemmeringen. Tabel 1 geeft daar een overzicht van.

1.4 OVERIGE ACHTERGRONDKENMERKEN Tenslotte is onderzocht wat de invloed is van achtergrondkenmerken leeftijd, samenstelling van het huishouden, jaarinkomen en woonplaats, op het noemen van redenen en belemmeringen.

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. Ik momenteel op 45 m2 woon, 32 jaar ben en graag aan gezinsuitbreiding wil beginnen. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Ik een jaarsalaris heb van 2 39.000 en een negatieve (reeds afgeronde) BKR registratie, vanwege de zorg die ik heb moeten overnemen van mijn familie. Echter: die schuld (paar honderd euro) is direct afgelost. Momenteel heb ik zelfs een buffer van enkele duizenden euro’s op mijn reke ning. Nu kom ik niet meer in aanmerking voor een sociale huurwoning, en wijzen makelaars en banken (om te kopen) mij allemaal af. Ondanks een positieve verhuurdersverklaring (nooit te laat geweest met betalen) en een vast dienstverband van 7 jaar. Kortom, met mijn rug tegen de muur en geen enkele mogelijkheid, huren of kopen

Diemen, Noord-Holland (inkomen tussen € 3 8.000 en € 43.000)


13


14

Profiel van de melders Om te kunnen aangeven welke woningzoekenden gedupeerd worden door de inkomensgrens van 1 33.614 en op welke manier, is het nodig een profiel van de melders op te stellen. Vandaar dat een aantal vragen zijn voorgelegd. Twee inhoudelijk vragen en zeven vragen over de situa tie/achtergrond van de melder (zie bijlage 1). De inhoudelijke vragen waren ‘Ik wil een (andere) sociale huurwoning omdat’ en ‘Daar kom ik niet voor in aanmerking omdat’. Uit een kwalitatieve analyse van de antwoorden op deze twee open vragen blijkt dat er zeven groepen met een bijzonder kenmerk te onderscheiden zijn.

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. wij nu al 2 jaar als gezin weer gescheiden bij onze ouders wonen wachtend op een eengezinswoning. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Toen wij ons inschreven was ons inkomen nog onder de nieuwe inkomensgrens en nu na 2 jaar iets er boven. Ik begrijp het niet, ik neem aan dat wooncorporaties toch willen dat huurders de huur kunnen betalen? En niet ten onder gaan ten koste van de huur. Met een gezin is het geen vetpot als je iets boven de genoemde inkomensgrens zit, en dan zou je ook nog een woning van 650 of duurder moeten kunnen betalen! Warmenhuizen, Noord-Holland (inkomen tussen € 33.614 en € 3 8.000)


15

P R O F I E L VA N D E M E L D E R S

2

De vragen over de situatie/achtergrond van de melders leverden de gegevens, op grond waarvan het mogelijk is kwantitatieve uitspraken te doen over leeftijd, jaarinkomen, huishouden en huurprijs. Ook valt er uit op te maken wat het beroep is van de melders en uit welke plaatsen/ regio’s de meldingen afkomstig zijn. Die laatste informatie maakt duidelijk in welke plaatsen/ regio’s de introductie van de nieuwe inkomensgrens voor sociale huurwoningen de grootste problemen veroorzaakt.

2.1 ZEVEN GROEPEN MET EEN BIJZONDER KENMERK 49% van de melders valt in een groep met een bijzonder kenmerk. Die groepen zijn:

.nl

1 2 3 4 5 6 7

Ouderen/pensioen (20%; n=464) Starters (wanneer men geen zelfstandige woonruimte achterlaat; 13%; n=292) Chronisch zieken en gehandicapten (10%; n=226) Gescheiden mensen (8%; n=182) Mensen met een onzeker of wisselend inkomen (4%; n=95) Weduwen/weduwnaars (1%; n=15) Woongroepen (1%; n=15)

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. Onze kale woonlasten de pan uit rijzen! Mijn man kan niet werken in verband met ziekte en heeft geen recht op een uitkering omdat hij een eigen bedrijf heeft gehad. De huur is 2 875,- p.m. en mijn salaris is 2 2.150,-. 40% van mijn salaris gaat dus naar huur! Het salaris is wellicht leuk in de ogen van mensen die minder verdienen, maar de huur is echt hoog. Alle andere vaste lasten (energie, gemeentebelastingen, water, alle verzekeringen, etcetera) en de boodschappen worden alleen maar duurder. Niet alle medicijnen worden door de ziektekostenverzekering vergoed en de eigen bijdrage wordt elke keer hoger. Een medewerker van een incassobureau die ik aan de telefoon had, adviseerde me om bij mijn werkgever te regelen dat ik een tijdje minder zou gaan werken om op die manier voor een goedkopere woning in aanmerking te komen. Is dat een (legale) oplossing? Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Mijn salaris te hoog is. We komen ook niet in aanmerking voor bijstand of subsidie. Den Haag, Zuid-Holland (inkomen tussen € 3 8.000 en € 43.000)

Elk van deze groepen heeft te maken met een bijzondere problematiek, naast die van het inkomen dat boven de inkomensgrens ligt van 1 33.614. Dat blijkt uit de door de melders genoemde redenen en belemmeringen (voor een verhuizing naar een sociale huurwoning). Chronisch zieken en ouderen stromen het liefst door naar een seniorenwoning. Melders met een onzeker inkomen zouden graag groter willen wonen. Voor gescheiden melders is de scheiding de belangrijkste reden om te verhuizen. Voor starters is dit de wens om zelfstandig te wonen. Ook de belemmeringen die genoemd worden door deze groepen verschillen van elkaar. Over het algemeen geldt dat chronisch zieken en ouderen vaker alleen het inkomen noemen als belemmering. Starters, gescheiden melders en melders met een onzeker inkomen noemen naast het inkomen ook nog de belemmeringen in de vrije sector als probleem. Daar waar als belem-


16


2

mering de ‘vrije sector’ wordt genoemd, gaat het om de onmogelijkheid om in de vrije sector een woning te krijgen. Omdat zo’n woning te duur is, omdat de melder niet in aanmerking komt voor een hypotheek, of omdat er te hoge minimum-inkomenseisen worden gesteld om in de vrije sector te huren. Wanneer men nog extra kosten heeft door schuld of alimentatie wordt het huren in de vrije sector ook lastig. In hoofdstuk 3 wordt de problematiek voor elke van deze groepen nader uitgewerkt.

2.2 MEESTE MELDINGEN ZIJN AFKOMSTIG UIT NOORD-HOLLAND EN ZUID-HOLLAND De meeste meldingen zijn afkomstig van mensen uit Noord-Holland (29%) en Zuid-Holland (27%). Naast deze twee provincies zijn er drie andere provincies waar ook een substantieel aantal meldingen zijn gedaan. Deze provincies zijn Noord-Brabant (14%), Utrecht en Gelderland (beiden 9%). Dit zijn ook de vijf provincies met de meeste huurwoningen. Ruimschoots de meeste meldingen zijn afkomstig uit Amsterdam (268 meldingen; 12%). In bijlage 3 is een top 25 van woonplaatsen opgenomen waar de meeste meldingen zijn gedaan.

2.3 BIJNA DE HELFT VAN DE MELDERS IS TUSSEN DE 25 EN 45 JAAR 48% van de mensen die een melding hebben gedaan op de website zijn in de leeftijd tussen de 25 en de 45 jaar. Ruim een derde is tussen de 45 en 65 jaar. Eén op de tien meldingen is gedaan door iemand ouder dan 65. De kleinste groep melders is jonger dan 25 jaar (7%).

Figuur 1 Leeftijd melders Jonger dan 25 7%

10%

Tussen 25 en 45 Tussen 45 en 65 Ouder dan 65 34% 48%

Figuur 2 Provincie melders Noord-Holland 12%

Zuid-Holland

29% 14%

Utrecht Gelderland

9%

26%

10%

Noord-Brabant Overige


17


2

2.4 62% VAN DE MELDINGEN IS GEDAAN DOOR MENSEN UIT EEN MEERPERSOONSHUISHOUDEN Het grootste deel van de meldingen is gedaan door mensen uit een meerpersoonshuishouden (62%). Bij 37% betreft het een meerpersoonshuishouden zonder kinderen. Een kwart van de melders heeft een meerpersoonshuishouden met kinderen. 28% van de meldingen is gedaan door mensen met een eenpersoonshuishouden. Eenoudergezinnen vertegenwoordigen 7% van de melders. In Utrecht en Noord-Holland voeren de melders vaker een eenpersoonshuishouden dan in de overige provincies. In de provincies Zuid-Holland, Noord-Brabant en de overige provincies komt een meerpersoonshuishouden zonder kinderen vaker voor onder de melders.

Figuur 3 Huishouden melders

Eenpersoons

4%

7%

Meerpersoons zonder kind

28%

Meerpersoons met kind 25%

Eenoudergezin Anders

37%

2.5 JAARINKOMEN LIGT VOOR 57% VAN DE MELDERS TUSSEN DE 7 33.614 EN 7 38.000 Het jaarinkomen van 57% van de melders ligt tussen de 1 33.614 en 1 38.000. Bijna een kwart van de melders heeft een jaarinkomen tussen de 1 38.000 en 1 43.000. 14% geeft aan meer dan 1 43.000 per jaar te verdienen. Wanneer we kijken naar het jaarinkomen voor de verschillende leeftijdscategorieën valt er een aantal zaken op. Voor alle leeftijdscategorieën geldt dat de grootste groep tussen de 1 33.614 en 1 38.000 per jaar verdient. Bij de 65-plussers zit zelfs 64% in deze categorie. De groep tussen de 25 en de 45 jaar verdient juist wat vaker meer dan 1 38.000; 43% verdient meer dan 1 38.000 ten opzichte van het gemiddelde van 36%. Het zijn vooral melders in de leeftijdscategorie tot 25 jaar (18%) en tussen de 25 jaar en 45 jaar (8%) die minder dan 1 33.614 per jaar verdienen. Zij verwachten vaak dat hun inkomen in de toekomst gaat stijgen en daardoor toch te maken te krijgen met de nieuwe regeling. Ook wanneer we kijken naar de samenstelling van het huishouden zijn er verschillen waar te nemen. Meerpersoonshuishoudens met of zonder kinderen verdienen vaker meer dan 1 38.000 per jaar (41% en 46%). Bij eenpersoonshuishoudens en eenoudergezinnen geldt dat drie kwart juist minder dan 1 38.000 verdient.


18


2

Figuur 4 Jaarinkomen melders Lager dan 1 33.614

3% 14%

Tussen 1 33.614 en 1 38.000 Tussen 1 38.000 en 1 43.000

57%

Hoger dan 1 43.000 24%

Geen antwoord 2%

Tabel 2 Jaarinkomen melders (naar gezinssamenstelling) Inkomen

EP*

MP Zonder*

MP Met*

EO*

Lager dan 5 33.614

9 %

4 %

6 %

17 %

5 33.614 – 5 38.000

66 %

52 %

42 %

59 %

5 38.000 – 5 43.000

16 %

26 %

27 %

17 %

Hoger dan 5 43.000

6 %

15 %

21 %

5 %

Geen antwoord

3 %

2 %

5 %

2 %

EP: Eenpersoonshuishouden MP Zonder: Meerpersoonshuishouden zonder kinderen MP Met: Meerpersoonshuishouden met kinderen EO: Eenoudergezinnen

2.6 44% VAN DE MELDERS BETAALT TUSSEN DE 7 361,66 EN 7 554,76 AAN KALE HUUR De meeste melders betalen op dit moment een kale huur die ligt tussen de 1 361,66 en 1 554,76 (44%). Een kwart betaalt meer dan 1 554,76 aan huur. 11% geeft aan minder dan 1 361,66 te betalen. Eén op de vijf melders geeft aan op dit moment geen huur te betalen. Dit zijn voornamelijk mensen die nu nog in een koophuis wonen en melders die (nog) geen zelfstandige woonruimte hebben. In de provincie Utrecht betalen de melders de hoogste huur. In deze provincie geeft 32% aan meer dan 1 554,76 aan huur te betalen. Daarnaast valt op dat in NoordHolland de groep die minder dan 1 361,66 betaalt wat groter is dan in de overige provincies (15%). Het zijn vaker jongere melders en melders met een eenpersoonshuishouden die minder dan 1 361,66 aan huur betalen. Opvallend is dat 15% van de eenoudergezinnen meer dan 1 652,52 aan huur betaalt.


19


Figuur 5 Kale huur melders 11% 44%

2

Minder dan 1 361,66 Tusen 1 361,66 en 1 554,76

21%

Tussen 1 554,76 en 1 652,52 9%

Meer dan 1 652,52 Niet van toepassing

14%

2.7 BEROEPEN De melders hebben ook aangegeven wat hun beroep is. Een klein deel geeft aan als zelfstandige te werken. Bijna één op de vijf melders is met pensioen, ontvangt aow of een uitkering. Daarnaast valt op dat de beroepen van de melders veelal afkomstig zijn uit de volgende branches: administratieve functies; zorg/ verpleging/ kinderopvang; bouw en industrie; onderwijs; overheid; ict; dienstverlenende functies als chauffeur of verkoopster.


20

Zeven groepen met een bijzonder kenmerk Bij het analyseren van de meldingen is geregistreerd of een melder een bijzonder kenmerk heeft, met andere woorden of hij/zij tot een van onderstaande zeven groepen behoort. Het bleek mogelijk om dit kenmerk voor de helft van de melders te scoren. Dit hoofdstuk beschrijft de specifieke redenen en belemmeringen om naar een sociale huurwoning te verhuizen voor elk van deze groepen. De redenen en belemmeringen voor alle melders worden in hoofdstuk 5 en hoofdstuk 6 behandeld.

1 2 3 4 5 6 7

Ouderen/pensioen (20%; n=464) Starters (wanneer men geen zelfstandige woonruimte achterlaat; 13%; n=292) Chronisch zieken en gehandicapten (10%; n=226) Gescheiden mensen (8%; n=182) Mensen met een onzeker of wisselend inkomen (4%; n=95) Weduwen/weduwnaars (1%; n=15) Woongroepen (1%; n=15)


21

ZEVEN GROEPEN MET EEN BIJZONDER KENMERK

3

3.1 OUDEREN/PENSIOEN

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. wij een seniorenwoning willen. Mijn leeftijd is 81 jaar en mijn vrouw is 73 jaar en ik heb CIZ-indi catie voor persoonlijke zorg. Door deze indicatie is ons inkomen hoger geworden dan de vastge stelde eis van 2 33.614 per jaar. Mijn huidige huurwoning heeft twee trappen en daar heb ik nu grote moeite mee. Ook is er in mijn badkamer een ligbad waarmee ik grote moeite mee heb om gewassen te worden. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Wij hadden voor deze nieuwe regeling al uitzicht op een seniorenwoning. Dat is nu afgewezen door ons huidige inkomen. Er staan in onze gemeente ouderenflats voor mensen ouder dan 65 jaar. Daar hadden wij graag voor in aanmerking gekomen, maar daar is ons huidige inkomen te hoog voor, dus komen wij daar niet in.

Nieuwerkerk a/d IJssel, Zuid-Holland (inkomen tussen € 38.000 en € 43.000)

Eén op de vijf melders valt in de categorie ouderen. Hierbij zijn niet alleen mensen van 65 jaar en ouder opgenomen, maar ook mensen die aangeven met pensioen te zijn of bijna met pensioen te gaan. De top 3 van redenen voor een verhuizing bij ouderen lijkt op de top 3 van de chronisch zieken/ melders met een handicap. Ook hier is de doorstroming naar een seniorenwoning voor 50% de belangrijkste reden voor de verhuizing. 27% geeft aan kleiner te willen gaan wonen. De overstap van een koopwoning naar een huurwoning staat op de derde plaats van redenen bij de ouderen (10%). Bij de belemmeringen is een overeenkomst te zien met de chronisch zieken/melders met een handicap. Sommige melders noemen meerdere belemmeringen, die te maken hebben met het inkomen. Daardoor worden alle belemmeringen met betrekking tot het inkomen door meer dan 100% genoemd. Overige belemmeringen spelen een voor ouderen/pensioen een kleinere rol dan voor chronisch zieken. 36% noemt een belemmering op het gebied van de vrije sector of het aanbod van de woningen. Wellicht kan dit verklaard worden doordat deze twee groepen door willen stromen naar een kleinere woning of seniorenwoning. Voor deze groepen is er geen alternatief. Zij kunnen niet weg uit de eigen woning.

Tabel 3 Top 3 van beschreven redenen en belemmeringen voor verhuizing (ouderen | pensioen) Verhuismotieven en -redenen

Belemmeringen

1: Doorstroom seniorenwoning (50 %)

1: Verwachte daling van inkomen (12 %)

2: Kleiner willen wonen (27 %)

2: Vrijesectorhuur te duur (10 %)

3: Van koop naar huur (10 %)

3: Komt niet in aanmerking voor hypotheek (8 %)


22


3

3.2 STARTERS

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. Ik woon op dit moment in een particuliere huurwoning. Ik woonde hier samen met mijn ex-partner, maar sinds wij uit elkaar zijn, woon ik hier alleen. Deze woning is echter veel te duur voor mij alleen en ik mag ook geen medehuurder in huis nemen zonder een nieuw contract te tekenen voor een jaar. Dus daarom ben ik op zoek naar een sociale huurwoning. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Ik sta al ruim 8 jaar ingeschreven, maar omdat ik teveel verdien kom ik niet in aanmerking voor een goedkope woning. Hoewel mijn inkomen redelijk hoog is, heb ik mede door de hoge aflossing van studieschuld weinig over. Ook zijn de maandlasten hoog doordat ik niet in aanmerking kom voor toeslagen. Een woning kopen is echter ook niet mogelijk omdat ik niet in aanmerking kom voor een hypotheek. Kortom, ik kan geen redelijk geprijsde sociale huurwoning krijgen, maar ook geen koopwoning. Daarnaast hebben de corporaties in Utrecht de woningen per 1-1-2011 zo duur gemaakt, dat er weinig doorstroom meer is. Voor een bepaalde woning heb ik een verschil van 200 euro gezien t.o.v. oktober 2010. Daarnaast moet ik voor veel woningen met meer dan 1 persoon zijn. Utrecht, Utrecht (inkomen tussen € 33.614 en € 38.000)

13% van de melders (n=292) valt in de categorie starters. Bij de starters geeft 47% aan zelfstan dig te willen gaan wonen. Samenwonen is voor deze groep ook een belangrijke reden om te willen verhuizen (24%). Als gevolg van een scheiding laat de melder vaak geen zelfstandige woonruimte achter omdat de ex-partner nog in de oude woning woonachtig blijft. Een scheiding staat daarom ook in de top 3 van genoemde redenen voor een verhuizing bij starters (15%). Hoewel de redenen die starters noemen voor een verhuizing deels verschillen van de redenen die gescheiden melders noemen, komen de belemmeringen redelijk goed overeen. 82% noemt naast de inkomensgrens nog een andere belemmering; 67% procent vertelt in zijn of haar melding niet in de vrije sector terecht te kunnen. De huur in de vrije sector is te hoog, schrijft 22% van de starters, men komt niet in aanmerking voor (voldoende) hypotheek (18%) om te kopen, of geeft aan dat de vrijesectorkoop te duur is (15%).

Tabel 4 Top 3 van beschreven redenen en belemmeringen voor verhuizing (starters) Verhuismotieven en -redenen

Belemmeringen

1: Zelfstandig willen wonen (47 %)


2: Samenwonen (24 %)


3: Scheiding (15 %)

3: Vrijesectorkoop te duur (15 %)


23


3

3.3 CHRONISCH ZIEKEN/MELDERS MET EEN HANDICAP

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. Gedurende een aantal jaren heb ik al last van pijn in mijn heupen en knieën. Vorig jaar werd het zo erg dat ik soms op mijn werk er gewoon ‘doorheen’ zakte. Toen ben ik toch maar naar een huisarts gegaan die door middel van foto’s heeft geconstateerd dat ik coxartrose heb. Hierbij kreeg ik te horen dat ik te jong was voor een operatie en in een rolstoel zou belanden. Ik ben alleenstaand en heb een staand beroep dus dat houdt in dat ik waarschijnlijk de wao in ga en dat mijn pensioen en inkomsten achteruit gaan. Vorig jaar was ik dan ook van plan om te kijken naar een andere woning. Dat mijn flat 4 trappen heeft die ik iedere dag vaker op en af moet lopen, is niet goed voor mijn gezondheidstoestand. Ik woon nu in een relatief goedkope huurwoning dus ik vond de plannen wel goed dat mensen met een hoger inkomen ook moeten doorstromen. Ik had echter niet verwacht dat hierop geen uitzondering wordt gemaakt voor alleenstaanden of mensen met een lichamelijke beperking. En ook niet dat de inkomensgrens zo laag zou liggen. Ik ben ook nog wezen kijken of ik eventueel een woning zou kunnen kopen, iets wat de regering het liefst ziet. Toen ik te horen kreeg wat dat allemaal ging kosten met de kans dat mijn inkomen straks omlaag gaat (en ik dus de hypotheek niet meer kan betalen en in de schulden terecht kom), leek me dit ook niet wat de bedoeling moet zijn geweest. Wel heb ik nog gevraagd of ik dan geen Nationale Hypotheek Garantie kan krijgen. Maar dat kan alleen als je een gezondheidsverklaring invult en dan val ik weer door de mand met mijn handicap. De huurwoningen in de particuliere sector die ik wel kan betalen van het ene salaris wat binnen komt, zijn vaak klein (niet handig straks in een rolstoel) en voldoen niet aan mijn eisen dat er een lift moet zijn, tenzij alles gelijkvloers is (vanwege het traplopen). Alles samengevat moet ik nu hier blijven wonen totdat ik in een rolstoel beland, mijn baan verlies en de wao in ga, dus minder verdien en wel mag verhuizen. Of een woning kopen of huren in de particuliere sector, in een rolstoel beland en dan verplicht moet verkopen zodat ik in de schulden terecht kom. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Mijn salaris terwijl ik alleenstaand ben te hoog is.

Beuningen, Gelderland (inkomen tussen € 33.614 en € 38.000)

Eén op de tien melders heeft aangegeven chronisch ziek te zijn of te maken te hebben met een handicap (n=226). De belangrijkste reden om te verhuizen voor deze groep is dat men door zou willen stromen naar een seniorenwoning, of in ieder geval een woning die aangepast is op de handicap. 54% geeft dit aan. 13% geeft aan kleiner te willen gaan wonen. Opvallend is dat ook 14% binnen deze groep groter zou willen wonen.


24


3

Chronisch zieken/melders met een handicap noemen niet alleen bijna allemaal de inkomens grens waar men alleen of gezamenlijk boven zit, maar bijvoorbeeld ook dat een verwachte daling van het inkomen een belangrijke beperking is voor een verhuizing naar een sociale huurwo ning (14%). Melders in deze groep noemen vaak meerdere belemmeringen die met het inkomen te maken hebben. Een specifiek probleem voor deze categorie is dat de kosten voor zorg zo hoog zijn dat men naast de vaste lasten bijzonder weinig geld overhoudt voor de kosten van het dagelijks levensonderhoud. Belemmeringen op het gebied van de vrije sector en het aanbod van de woningen worden door deze groep (en de groep ouderen) minder vaak genoemd dan door starters en melders die gescheiden zijn. Toch benoemt nog steeds 60% een belemmering die met de vrije sector te maken heeft. De huurwoningen in de vrije sector zijn te duur, schrijft (15%). Dat de wachtlijsten op dit moment te lang zijn wordt door 11% genoemd.

Tabel 5 Top 3 van beschreven redenen en belemmeringen voor verhuizing (chronisch ziek | handicap)

Verhuismotieven en -redenen

Belemmeringen

1: Doorstroming seniorenwoning (54 %)


2: Groter willen wonen (14 %)

2: Verwachte daling van inkomen (14 %)


3: Noemt wachtlijst (11 %)

3.4 GESCHEIDEN MENSEN

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. ik een (gescheiden) alleenverdiener ben met twee kinderen. Ik verdien iets meer dan 2 33.614 en ben daardoor aangewezen op de vrije sector. Momenteel betaal ik meer dan 2 1.000 per maand, maar dit huis kon ik alleen maar huren omdat ik een bankgarantie heb afgegeven. Ik voldeed niet aan de huureis! Per maand houd ik weinig over en ik zoek nu naar een andere (GOEDKOPERE) woning in de vrije sector. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat Ik verdien meer dan 2 33.614 maar anderzijds voldoe ik bijna nooit meer aan de huureis die ze stellen in de vrije sector!!! Een huis kopen is ook geen optie, want met mijn inkomen kan ik bij wijze van spreken een ‘postzegel’ kopen. Amsterdam, Noord-Holland (inkomen tussen € 33.614 en € 38.000)

8% (182 melders) schrijft in de melding dat er sprake is van een scheiding of verbroken relatie Voor deze melders speelt de scheiding uiteraard een grote rol bij een verhuizing. Voor 56% is dit de reden voor de verhuizing. 18% geeft aan dat de woning waar men nu nog woont te duur is (geworden). Opvallend is dat toch ook 17% van deze groep aangeeft groter te willen gaan wonen. Vaak is dat omdat ze tijdelijk bij iemand zijn ingetrokken of omdat er in de huidige woning onvoldoende leefruimte is voor de kinderen.


25


3

Voor deze groep valt op dat men als belemmering voor een verhuizing niet alleen het inkomen noemt dat boven de inkomensgrens ligt. 92% noemt een beperking die te maken heeft met het inkomen. Ruim drie kwart noemt nog een andere belemmering die hun beperkt bij een moge lijke verhuizing. Vooral de beperkingen voor een woning in de vrije sector spelen voor deze groep een grote rol. Tweederde van de melders die gescheiden zijn noemt een beperking in de vrije sector. Zo schrijft 24% dat de vrije sector te duur is, geeft 14% aan dat men ook nog eens te maken heeft met extra kosten door een schuld of alimentatie en vertelt 12% niet in aanmerking te komen voor een hypotheek.

Tabel 6 Top 3 van beschreven redenen en belemmeringen voor verhuizing (gescheiden)


Belemmeringen

1: Scheiding (56 %)

1: Vrije sector huur te duur (24 %)

2: Woning te duur (18 %)

2: Extra kosten door schuld of alimentatie (14 %)



3.5 MENSEN MET EEN ONZEKER OF WISSELEND INKOMEN

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. ik wil gaan samenwonen met mijn vriend. Hij heeft net een VOF gestart en ik kan zijn inkomen dus niet meenemen. We willen gaan samenwonen in Almere. Ik woon nu in Amsterdam in een sociale huurwoning. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: ik voor sociale huur te veel verdien (2 3.000 op jaarbasis), maar voor de vrije sector verdien ik te weinig. Ik word afgewezen voor huizen van 2 680 vanwege mijn te lage inkomen. Gelukkig zijn de verhuisdozen bij de Praxis in de aanbieding, dan kunnen we in een doos onder een brug gaan wonen. Amsterdam, Noord-Holland (tussen € 33.614 en € 38.000)

4% van de melders vertelt in de melding dat er sprake is van een onzeker of wisselend inkomen (n=95). De belangrijkste redenen voor deze melders om te verhuizen zijn de wens om groter te willen wonen (23%), de huidige woning die te duur is (15%) en de slechte woonomstandigheden (12%). Net als voor de starters en melders die gescheiden zijn noemt ook deze groep niet alleen een belemmering die te maken heeft met het huidige inkomen. Ook deze groep noemt vooral beperkingen voor een woning in de vrije sector. 81% beschrijft een belemmering op dit vlak. 33% noemt dat men niet in aanmerking komt voor een hypotheek, daarnaast benoemen deze melders dat de vrije sector te duur is, zowel voor huurwoningen (20%) als voor koopwoningen (15%).


26


3

Tabel 7 Top 3 van beschreven redenen en belemmeringen voor verhuizing (onzeker | wisselend inkomen)


Belemmeringen





3: Slechte woonomstandigheden (12 %)

3: Vrijesectorkoop te duur (15 %)

3.6 WEDUWEN/WEDUWNAARS

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. mijn tweede echtgenoot is overleden en ik in een te groot en te duur appartement (2 1.070 p.m) woon. Na zijn overlijden bleek hij – zonder mijn medeweten – een schuld opgebouwd te hebben van zo’n 2 20.000, die ik nu moet afbetalen. Ik had mij in 2010 via een woonpas ingeschreven voor een 55-pluswoning. Die is nu beschikbaar, maar ik ben hiervoor afgewezen. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Ik kom voor deze 55-pluswoning niet in aanmerking, omdat mijn jaarinkomen net iets boven het gestelde maximum ligt. Met afbetaling van schuld (die ik niet zelf gemaakt heb) wordt geen rekening gehouden. Binnenkort loop ik dus met mijn spullen in een wagentje van de supermarkt rond. Heb je jaren gewerkt, altijd alles netjes betaald en op je 71e raak je hierdoor het spoor bijster. Rijswijk ZH, Zuid-Holland (inkomen tussen € 33.614 en € 38.000)

Er zijn niet veel melders die in hun melding vertellen dat ze weduwe/ weduwnaar zijn (n=15). Toch vallen een aantal dingen op bij deze groep. De wens om te willen verhuizen naar een sociale huurwoning heeft veelal te maken met het alleen achterblijven in de huidige woning. Aangegeven wordt dat de woning te duur is geworden, of te groot is voor één persoon. Ook wil de melder vaak van koop naar huur gaan, bijvoorbeeld omdat het onderhoud van de woning te veel is/wordt. Meestal is de wens dan om door te stromen naar een kleinere woning of een seniorenwoning.


27


3

3.7 WOONGROEPEN De 15 melders in deze categorie willen graag verhuizen naar een woongroep of eruit. Wanneer men al op de wachtlijst stond voor een woongroep wordt dit nu door de inkomensgrens beperkt.

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. ik lid ben van een woongroep van ouderen, die contractueel zelf haar bewoners toelaat tot wonen. De voornaamste toelatingseis is dat de toekomstige bewoner bereid is om zorg te dragen voor elkaar, zodat eenieder zolang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. Vanaf 55 jaar kun je toetreden tot de woongroep. Voor werkenden en echtparen is de gestelde inkomensgrens een belemmering om te komen wonen in onze woongroep, terwijl we ook wat ‘jonge’ bewoners nodig hebben om de woongroep draaiende te houden. Onze woningbouwvereniging Standvast Wonen te Nijmegen blijft tot nu toe vast houden aan deze inkomensgrens. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: de inkomensgrens te hoog is gesteld voor een aantal toekomstige bewoners die op de wachtlijst


Nijmegen, Gelderland

28

Ove rige verschillen Hoofdstuk 3 maakt duidelijk dat het motief om te verhuizen en de belemmeringen daarbij, afhangen van de situatie van een woningzoekende. Starters geven andere redenen aan dan chronisch zieken, gescheiden mensen, of ouderen. Hoofdstuk 4 behandelt de verschillen in verhuismo tieven en belemmeringen op grond van andere achtergrondkenmerken van de melders. Ook daarbij vormt de inkomensgrens van 1 33.614 (vanzelfsprekend) de belangrijkste belemmering.

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. ik nu in een particuliere huurwoning zit van 2 975 kale huur. Dit is bijna niet te betalen als verpleegkundige met 1 kind, die gescheiden is. Ik werk nu 75 procent. Dat is te weinig. Per 1 april ga ik 100 procent werken. Dan verdien ik 2 40.000. Ik sta al drie jaar ingeschreven voor een sociale huurwoning, maar de gemeente Waalwijk heeft bijna tot geen woningen in deze klasse! Wat nu, hoe moet dit nu verder!! Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: ik van 75 naar 100 procent werken ga. Ik ben gescheiden met een dochter van elf. Ik ga per 1 april meer werken omdat ik de huur (particulier) bijna niet kan opbrengen. Ik sta dus al drie jaar ingeschreven bij de sociale woningbouw, echter die hebben maar heel weinig woningen voor mijn inko men. Wat nu? Bijna al mijn salaris gaat nu op aan huur, maar er is geen uitweg meer!!!!!!!!!!!!!!!!!! Ik zou ook graag opvang voor mijn kind hebben maar dat is niet meer te betalen. Waar zijn we nu mee bezig in Nederland. Waalwijk, Noord-Brabant (inkomen tussen € 38.000 en € 43.000)


29

OVERIGE VERSCHILLEN

4

4.1 HOOGTE VAN HET INKOMEN De melders is gevraagd naar hun inkomen. Daarbij konden zij kiezen tussen een inkomen van minder dan 1 33.614, een inkomen tussen 1 33.614 en 1 38.000, een inkomen tussen 1 38.000 en 1 43.000 en tenslotte een inkomen van meer dan 1 43.000. Melders met een hoger inkomen schrijven vaker dat ze groter willen gaan wonen dan melders met een lager inkomen. De groep die nu nog een inkomen heeft dat lager is dan 1 33.614 geeft vooral aan in de toekomst te willen gaan samenwonen of zelfstandig te willen gaan wonen. Op het moment dat dit gaat spelen zullen ze dan echter een inkomen hebben dat boven de inkomensgrens ligt. Wat betreft de genoemde belemmeringen: melders met een hoger jaarinkomen zeggen vaak niet in aanmerking te komen voor een (voldoende) hypotheek. Melders met een inkomen van minder dan 1 33.614 die desondanks gedupeerd worden door de nieuwe inkomensgrens, noemen vooral belemmeringen die samenhangen met of voortkomen uit de uitvoering van de regelgeving. De melder komt bijvoorbeeld zelf wel in aanmerking voor een sociale huurwoning, maar de ruilpartner ineens niet meer. Ook het geringe aanbod van woningen wordt veel genoemd. Een flink aantal melders verwacht dat het inkomen gestegen zal zijn tegen de tijd dat men aan de beurt is voor een sociale huurwoning.

4.2 TYPE HUISHOUDEN De typen huishoudens zijn ‘meerpersoons met kind’, ‘eenoudergezin’, ‘meerpersoons zonder kind’, en ‘alleenstaand’. Bij meerpersoonshuishoudens wordt uitgegaan van het gezamenlijke inkomen. In de analyse is verder uitgegaan van het huishouden waarmee de melder zegt te willen verhuizen. Dat huishouden is soms anders van samenstelling dan het huishouden dat de melder op dit moment voert. Voor de huishoudens waarmee men gaat verhuizen staan verschillende redenen in de top 3.

Tabel 8 Top 3 redenen voor een verhuizing bij verschillende huishoudens Meerpersoons met kind

Eenoudergezin


1: Scheiding (28 %)

2: Woonomstandigheden (15 %)


3: Gezinsuitbreiding (14 %)


Meerpersoons zonder kind

Alleenstaand

1: Doorstroom seniorenwoning (27 %)

1: Zelfstandig willen wonen (14 %)




3: kleiner willen wonen (11 %)


30

OVERIGE VERSCHILLEN

4

Meerpersoonshuishouden met kind(eren) Meerpersoonshuishoudens met kinderen geven vaak aan groter te willen gaan wonen (45%). Dit is ruimschoots de belangrijkste reden voor deze groep. Op een tweede plaats komen de hui dige woonomstandigheden die vaak niet meer geschikt zijn voor hun huidige gezinssamenstel ling (16%). Gezinsuitbreiding wordt door 14% genoemd als verhuisreden, en staat daarmee op de derde plaats.

Eenoudergezin 28% van de eenoudergezinnen benoemt een scheiding of verbroken relatie als reden van de verhuizing. Wanneer men te maken heeft met een scheiding of verbroken relatie wordt de woning voor één op de vijf eenoudergezinnen te duur. Opvallend is toch ook dat groter willen wonen in de top 3 staat van redenen voor een verhuizing bij deze groep (25%).

Meerpersoonshuishouden zonder kind(eren) Bij de redenen van meerpersoonshuishoudens zonder kinderen is te zien dat er relatief veel ouderen in deze categorie (21% is ouder dan 65 jaar) vallen. Twee belangrijke redenen voor deze groep zijn het doorstromen naar een seniorenwoning (27%) en het kleiner willen wonen (15%). Wellicht zijn de jongere stellen in deze categorie (42% is jonger dan 45 jaar) de reden dat groter willen wonen ook hier in de top 3 staat (15%).

Alleenstaanden Alleenstaanden willen graag (voor het eerst) zelfstandig gaan wonen (14%). Wanneer men eerder met iemand anders in het betreffende huis heeft gewoond, kan dat verklaren dat de andere redenen in de top 3 staan. De woning wordt te duur voor één persoon (12%) of men wil graag kleiner gaan wonen (11%).

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. onze huidige vrije sectorwoning veel te duur is, en ik in verband met lichamelijke beperkingen graag een gelijkvloerse flat zonder tuin zou willen hebben. Vanwege een negatieve BKR en een WAO-uitkering kunnen we niet kopen. Zouden wij een inkomen kwijtraken dan kunnen we door deze nieuwe regelgeving geen kant meer op: de sociale woningmarkt zit volledig op slot. Zeker nu er ook nog enorme huurverhogingen voor nieuwe huurders komen, gaat niemand meer weg uit de sociale sector. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: we volgens de nieuwe Europese regelgeving teveel inkomen hebben (1,5 keer modaal). Er wordt echter geen rekening gehouden met het feit dat een WAO-uitkering een onzeker inkomen is (een hypotheek krijg je dan ook niet) en dat overuren niet altijd gemaakt kunnen worden maar wel meetellen voor het bruto inkomen. Den Haag, Zuid-Holland (hoger dan € 43.000)


31

OVERIGE VERSCHILLEN

4

4.3 DE HOOGTE VAN DE HUUR Huurders die zich op ikwilookwonen.nl als gedupeerde meldden, is gevraagd naar de huur die zij betalen. De categorieën daarbij waren de huurprijs ‘minder dan 1 361,66’; ‘tussen 1 361,66 en 1 554,76’; tussen ‘1 554,76 en 1 652,52’ en tenslotte ‘meer dan 1 652,52’. Opvallend is dat 53% van de groep die meer dan 1 652,52 betaalt in de melding vertelt dat de hoogte van de huidige huur aanleiding is voor de verhuiswens. Wanneer we verder inzoomen op deze groep valt niet één specifiek ding op. Wel verwacht 12% een daling van het inkomen. De helft van deze groep heeft een jaarinkomen tussen de 1 33.614 en 1 38.000. Melders die op dit moment een relatief lage huur betalen, willen wat vaker groter gaan wonen. Voor de groep die minder dan 1 361,66 betaalt is dat voor 45% een reden voor de verhuizing. Daarbij gaat het voor 78% om melders tussen de 25 en 45 jaar. Ook zijn het vaak meerpersoons huishoudens in deze huurcategorie die groter willen wonen. Een voor de hand liggende verklaring daarvoor is dat deze groepen gestart is in een kleine woning met een lage huur en dat ze op dit moment toe zijn aan een grotere woning die wat meer mag kosten.

Figuur 6 Effect van huidige huur op reden voor een verhuizing Huur is minder dan 2 361,66 (11%) f Groter willen wonen (45%)

O 78% tussen 25 en 45 O 68% meerpersoonshuishoudens

Huur is meer dan 2 652,52 (9%) f Woning te duur (53%)

O 54% inkomen tussen 2 33.616 en 2 38.000 O 25% ouderen/pensioen O 14% gescheiden O 31% eenpersoonshuishouden O 12% verwacht daling van inkomen

4.4 LEEFTIJD De categorieën waarin de leeftijd van de melders kon worden aangegeven waren ‘jonger dan 25’; ‘tussen 25 en 45’; ‘tussen 45 en 65’; en ‘ouder dan 65’. Wat betreft de reden(en) om te verhuizen blijkt dat de jongste groep melders (tot 25 jaar) vooral aangeeft zelfstandig te willen wonen en/of samen te willen wonen. Gezinsuitbreiding is voor zowel deze groep, als voor de groep tussen de 25 en 45 jaar, een belangrijke reden. Dit hangt samen met de wens om groter te willen gaan wonen, wat ook een belangrijke reden is voor melders tot 45 jaar. Oudere melders geven juist vaker aan kleiner te willen gaan wonen en/of door te willen stromen naar een seniorenwoning. Ook zijn het vaker ouderen die hun huidige woning willen verko pen en over willen stappen op een huurwoning. Een deel van deze ouderen geeft ook aan dat het onderhoud van de woning teveel werk wordt.


32

OVERIGE VERSCHILLEN

4

Wat betreft de genoemde belemmeringen valt op dat de groep melders ouder dan 45 jaar vooral de persoonlijke financiële situatie noemt. Dit zagen we ook al bij het inzoomen op de groep ouderen. De groep tot 45 jaar noemt (vaker) zowel de financiële belemmering voor een sociale huurwoning als de beperkingen van de vrije sector. Zij noemen vaker dan ouderen dat huren of kopen in de vrije sector te duur voor ze is. Deze groep vertelt ook vaker dat zij niet in aanmerking komt voor een hypotheek.

Tabel 9 Factoren belemmering naast inkomensgrens, naar leeftijd Tot 45 jaar

Ouder dan 45 jaar

1: Vrijesectorhuur, vrijesectorkoop zijn te duur 2: Men komt niet in aanmerking voor een hypotheek

Er wordt vaak een te verwachten daling in het inkomen genoemd. De andere factoren, die bij de melders tot 45 jaar spelen, zijn in veel mindere mate een factor voor deze groep

4.5 VERSCHILLEN TUSSEN AMSTERDAM EN UTRECHT Woonplaats en provincie hebben niet veel invloed op de verhuismotieven. Toch zijn er twee opmerkingen te maken. Ten eerste geven melders uit Amsterdam vaker aan groter te willen gaan wonen (30% ten opzichte van het gemiddelde van 22%), terwijl melders uit Utrecht vaker de slechte woonomstandigheden noemt als reden om te verhuizen (24% ten opzichte van het gemiddelde van 11%). Ten tweede valt op dat wat betreft de genoemde belemmeringen er verschil is tussen de grote steden en de overige plaatsen in Nederland. Melders in de grote steden schrijven vaker dat ze te maken hebben met inkomenseisen die worden gesteld bij het huren in de vrije sector (7%). Voor de provincies Noord-Holland en Utrecht, en de steden Amsterdam en Utrecht in het bijzonder, geven melders beduidend vaker aan, dat de vrije sector daar te duur is en dat de wachtlijsten een belemmering zijn.

Figuur 7 Belemmering en woonplaats

f Vrije sector huur te duur en wachtlijst te lang

O Provincies Noord-Holland en Utrecht O Woonplaatsen Amsterdam en Utrecht


33


34

Genoemde redenen om te verhuizen

5.1 MEEST GENOEMDE REDEN De meest genoemde reden om te verhuizen is het type woning. De helft geeft aan een ander type woning te ambiëren. Een andere reden om te willen verhuizen ligt besloten in de slechte woonomstandigheden van het huis of de buurt. Dat is zo voor een op de drie melders. Tenslotte geeft een op de drie melders aan te willen verhuizen vanwege persoonlijke omstandigheden.

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. ik zo snel mogelijk mijn huidige woning uit moet, omdat deze woning nu al te duur voor mij is. Mijn man is eind 2010 overleden en mijn inkomen is te laag om de huur van mijn huidige woning te betalen. Ik krijg nu een nabestaandenpensioen. Samen met mijn salaris is dit nu te veel om een sociale huurwoning te huren. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Over vijf jaar ga ik zelf met pensioen en dan valt er een deel van het nabestaandenpensioen weg (het tijdelijk nabestaandenpensioen). Mijn salaris valt dan ook weg. Daarvoor in de plaats komt AOW. Het inkomen wat ik dan krijg is te weinig om een duurdere woning te huren.

Rotterdam, Zuid-Holland (inkomen tussen 33.614 en 38.000)


35

GENOEMDE REDENEN OM TE VERHUIZEN

5

De reden(en) om te willen verhuizen blijkt (blijken) samen te hangen met het ouder zijn, starter zijn, chronisch ziek en/of gehandicapt zijn, gescheiden zijn, enzovoort. Tussen deze groepen met een bijzonder kenmerk doen zich duidelijk verschillen voor in de motivatie om te willen verhuizen naar een sociale huurwoning, al zijn er ook overeenkomsten aan te wijzen. Dit is uitgebreider beschreven in hoofdstuk 3. Analyseren we de reden(en) om te willen verhuizen (naar een sociale huurwoning) van alle verhuizers, dan blijkt dat die op te delen zijn in drie typen. 1 Type woning (47%) 2 Huidige woonomstandigheden (35%) 3 Persoonlijke woonomstandigheden (32%) De meest genoemde reden om te willen verhuizen is het type woning. 47% van de melders geeft aan een ander type woning te willen. Binnen deze categorie noemt 22% dat men groter wil wonen. Er zijn echter ook mensen die in hun melding schrijven dat ze ruimte willen maken en juist kleiner willen wonen (10%) en/of dat ze door willen stromen naar een seniorenwoning (15%). Voor 35% van de melders zijn de huidige woonomstandigheden reden voor een verhuizing. 11% zegt de huidige woonomstandigheden slecht te vinden. Het kan daarbij gaan om het huis zelf, om de buurt waar men woont of om een mate van overlast die men ervaart. 10% vindt de huidige woning te duur. Daarnaast vertelt 6% van de melders dat ze het huis binnenkort moeten verlaten, dat het onderhoud van de woning (te) veel tijd vraagt (bij koopwoningen), of dat de woningcorporatie te weinig onderhoud pleegt (4%). Tenslotte wordt door 4% van de melders genoemd dat men graag een tuin of andere buitenruimte wil (4%).

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. Ik door de economie 2/3 van mijn inkomen kwijt ben geraakt. Ik werk als ZZP-er, ben alleenstaande moeder van twee studerende kinderen, en woonde in de vrije sector. Sinds een jaar ben ik opzoek naar een goedkopere woning. Ik sta al 7 jaar ingeschreven. Ik val nu tussen wal en schip. Ik verdien niet meer genoeg om überhaupt wat te huren en woon noodgedwongen bij mijn broer. Mijn gezin is ontwricht en ik voel me vreselijk ontheemd. Voor een tijdelijke uitkering werd ik afgewezen omdat mijn huur te hoog was, op advies moest ik maar medebewoners nemen. Ik kan me niet uitschrijven anders verlies ik mijn woonrechten. Ik zit met mijn handen in het haar, en zie geen vooruitzicht. Ik ben nu verplicht een jaar met niets of een beetje te leven omdat dan pas duidelijk wordt wat het werkelijke inkomen is (via een jaaropgaaf ). Ondertussen stapelen schulden zich op, huur pand en dergelijke. Is dit het land met zoveel mogelijkheden en kansen? Ik voel me in de steek gelaten en zwaar in de kou gezet!!!! Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: mijn inkomen vorig jaar 150 euro te hoog was. Nu zit ik daar ver onder en weigert men mij nog, omdat ik van de vrije sector af kom, geen sociale huurwoning achterlaat en niet kan aantonen volgens een jaaropgaaf dat ik minder verdien. Kom over een jaar maar terug zeggen ze, als u het wel kunt aantonen.

Amsterdam, Noord-Holland (tussen € 33.614 en € 38.000)


36


5

Bijna een derde noemt een verandering in de persoonlijke omstandigheden als reden voor de verhuizing (32%). Te denken valt hierbij aan gezinsuitbreiding (7%), de wens om te gaan samenwonen (6%) of op zichzelf te gaan wonen (6%). 6% geeft aan naar een andere woonplaats te verhuizen (bijvoorbeeld door verandering van werkomgeving). 4% moet in verband met een scheiding/ verbroken relatie op zoek naar nieuwe woonruimte. Door 3% van de melders wordt genoemd dat men wil verhuizen om zorg te kunnen bieden aan ouders of kinderen.

Figuur 8 Verdeling genoemde redenen om te verhuizen naar een sociale huurwoning 47 %

35 %

32 %

16 %

.nl

Type woning Groter willen wonen

22 %

Doorstroom seniorenwoning

15 %

Kleiner willen wonen

10 %

Huidige woonomstandigheden Slechte woonomstandigheden

11 %

Woning te duur

10 %

Dreigende dakloosheid

6 %

Wens voor tuin

4 %

Onderhoud woning

4 %

Persoonlijke omstandigheden Gezinsuitbreiding

7 %

Samenwonen

6 %

Zelfstandig willen wonen

6 %

Andere woonplaats

6 %

Scheiding

4 %

Mantelzorg/ sociale reden

3 %

Overig Van koop naar huur

5 %

Noemt geen directe reden

11 %

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. Mijn vrouw en ik zijn beiden 80 jaar en we wonen in een 4 kamer eengezinswoning, huur 2 388. Wij willen naar een tegenovergelegen appartement met garage voor 55+ met een veel hogere huur, maar de huur is nog onder de 2 625. Dit is dus afgewezen. In de Krimpenerwaard zijn heel weinig dure huurwoningen en een woning kopen gaat op onze leeftijd niet meer. Er leven in deze buurt nog veel meer senioren zoals wij. Eigenlijk zijn we dus genoodzaakt om in deze starterswoning te blijven wonen tot aan de verzorging of langer... Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: onze inkomsten uit AOW en dienstbetrekking boven de gestelde grens liggen.

Haastrecht, Zuid-Holland (inkomen tussen 38.000 en 43.000)


37


5

5.2 REDENEN DIE IN COMBINATIE WORDEN GENOEMD Er zijn redenen die vaak in combinatie met één of meer andere redenen worden genoemd. In onderstaande figuur is te zien welke vier combinaties vaker voor komen. Geel: een scheiding, te dure woning, dreigende dakloosheid en de wens om van koop naar huur te gaan, worden vaak in combinatie met elkaar genoemd als reden voor de gewenste verhuizing. Rood: ‘Van koop naar huur’ komt ook nog vaak voor in combinatie met de wens voor een kleinere woning, het door willen stromen naar een seniorenwoning en het onderhoud van de woning dat teveel werk wordt. Paars: in een andere context wordt het onderhoud van de woning ook vaak genoemd met de huidige (slechte) woonomstandigheden en de wens voor een tuin. Het onderhoud van de woning betreft dan wat vaker het gebrekkige onderhoud van de woning door de verhuurder. Blauw: de huidige woonomstandigheden en de wens voor een tuin worden ook genoemd in combinatie met andere reden(en). Redenen die hier vaak bij worden genoemd zijn de wens om groter te wonen en gezinsuitbreiding.

Figuur 9 Clusters van genoemde redenen voor een verhuizing


38

Genoemde belemmeringen

6.1 BELEMMERINGEN VOOR HET VERHUIZEN Bijna alle melders hebben een te hoog inkomen om voor een sociale huurwoning in aanmerking te komen. Een klein aantal meldingen is afkomstig van woningzoekenden die minder verdienen dan 1 33.614, maar toch duidelijk gedupeerd zijn door de nieuwe toewijzingsregels. Alleen dan zijn zij als melding geaccepteerd. Het is daarom logisch dat (bijna) alle melders het inkomen noemen als belemmering. Van 60% van de melders betreft het een gezamenlijk inkomen dat boven de inkomensgrens ligt, bij een derde gaat het alleen om het inkomen van de melder zelf.

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. Ik woon in een woongroep in Delft (CW Delft). Daar ben ik gaan wonen als student en het woongroepwonen bevalt me goed. Ik wil wonen in een woongroep (het liefst Centraal Wonen) in de buurt van Amsterdam omdat ik daar werk. Het aanbod woongroepwoningen passend bij mijn wens, is vrijwel alleen aanwezig in de sociale huursector. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: ik teveel verdien. Dit betekent dat ik de komende 15 jaar niet kan wonen zoals past bij mijn wens (in een centraal wonen project). Met andere woorden: Ik zit klem.

Delft, Zuid-Holland (inkomen hoger dan € 43.000)


39

GENOEMDE BELEMMERINGEN

6

Hoofdstuk 3 beschrijft uitgebreid hoe de belemmeringen verschillen voor bepaalde groepen woningzoekenden, zoals ouderen, starters, chronisch zieken, enzovoort. In dit hoofdstuk wordt beschreven wat de belemmeringen voor het verhuizen naar een sociale huurwoning zijn voor alle melders. Die zijn, evenals de reden(en) om te verhuizen, op te delen in drie typen. 1 Inkomen (99%) 2 Vrije sector (53%) 3 Aanbod woningen en uitvoering van de regelgeving (14%) 6% van de melders geeft aan nu nog niet in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning, maar binnen een paar jaar een inkomensdaling te verwachten (6%), bijvoorbeeld doordat men met pensioen gaat. Zij moeten dus wachten tot het moment dat ze voor een sociale huurwoning in aanmerking komen. 1% geeft aan op het moment van melding te voldoen aan de inkomenseis (minder dan 1 33.614), maar verwacht boven het toegestane inkomen te zitten, tegen de tijd dat een verhuizing actueel is.

.nl

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. ik 10 jaar in mijn bovenwoning woon, 67 jaar ben geworden en naar de begane grond wil. Ik word ouder en wil graag een benedenwoning met eindelijk eens een plekje buiten om van de zon te genieten. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: Ik heb goed voor mezelf gezorgd. Voor na m’n 65ste jaar heb ik lijfrentepolissen gespaard, die nu per jaar uitgekeerd worden. Ik val daardoor een aantal jaren boven de sociale huurwoninggrens. Een huis kopen is uitgesloten. Voor huren in de vrije sector, qua maandhuur vergelijkbaar met de maandelijkse lasten van een koophuis, kom ik wel in aanmerking. Niet de lusten (hypotheekrenteaftrek), wel de lasten. Is Donner wel op de hoogte van deze huurprijzen? Een huur van 2 900 tot 2 1.500 is voor alleenstaanden en gepensioneerden niet op te brengen. Vrijesectorwoningen vanaf 2 653,- zijn er niet of nauwelijks. Over een jaar of 5 zit ik weer onder de sociale huurwoningennorm. Heb ik daarvoor gespaard, om dat aan superhoge huur uit te geven? Nee dus. Dat was niet mijn idee van een appeltje voor de dorst. Als de lijfrentepolis ophoudt met uitkeren, omdat deze op 0 staat, is de huur van een VRIJE sectorwoning door mij niet meer op te brengen. Door deze maatregel zit ik de komende 8 jaar vast op mijn bovenwoning, die ik niet kan verlaten. Hoezo doorstroming? Deze maatregel zorgt voor stagnering in de sociale sector en werkt discriminerend voor mij en mijn leeftijdsgenoten. Ik heb tijdens mijn werkzame jaren ‘voor later’ gespaard. Door deze maatregel kan ik niet meer verhuizen naar een bij mij passende en levensloopbestendige woonruimte, waar ik zo naar heb uitgekeken. Wat een desillusie. 40 jaar keihard gewerkt in de sociale dienstverlening en dan is dit mijn beloning? Veel mensen hebben een dergelijk appeltje voor de dorst. Hou dat ‘spaarbedrag’ uit de optelsom van het jaarlijks inkomen. Reken AOW en opgebouwd pensioen alleen tot het jaarinkomen. Dat is eerlijk en doet recht aan mijn gevoel van rechtvaardigheid. Nu voel ik me gedupeerd door deze nieuwe maatregel. Ik kan geen kant meer op en zo is er geen doorstroming in de sociale huursector maar dichtslibbing en wordt het tegenovergestelde bereikt. Ik blijf nu zitten, wil en kan 100 euro meer huur betalen, maar kom daar niet meer voor in aanmerking.

Utrecht, Utrecht (inkomen tussen 33.614 en 38.000)


40


6

53% van de melders beschrijft een of meerdere omstandigheden in de vrije sector als belemme ring voor een verhuizing. Voor 17% zijn de huren er te hoog. 4% vertelt in de vrije sector te maken te hebben (gehad) met inkomenseisen die gesteld worden aan het huren. Voor 27% is het problematisch om een woning te kopen. 16% vertelt daarbij dat ze niet in aanmerking komen voor (voldoende) hypotheek. En 11% schrijft dat de koopsector gewoon te duur is. 14% van de melders benoemt het aanbod van de woningen of de uitvoering van de regelgeving door de woningcorporaties als belemmering. De wachtlijsten voor sociale huurwoningen worden daarbij door (8%) genoemd. Hierbij wordt geregeld opgemerkt dat er geen overgangsperiode is voor de mensen die inmiddels (bijna) bovenaan de wachtlijst stonden. Men had vlak voor het ingaan van de regeling een sociale huurwoning kunnen accepteren, maar komt er nu niet meer voor in aanmerking. 4% beschrijft in de melding dat de woningcorporatie niet of nauwelijks aanbod heeft aan woningen boven de 652 euro. 2% van de melders benoemt uitvoering van de regelgeving als struikelblok. Deze melders vertellen bijvoorbeeld dat de woningcorporatie af gaat op inkomensgegevens van vorig jaar, terwijl zij inmiddels minder verdienen. Ook wordt door melders regelmatig genoemd dat inkomsten uit overwerk, freelance werk of een arbeidsongeschiktheidsuitkering, niet meetellen bij de berekening van het benodigde inkomen voor een een koopwoning of vrije sector huurwoning, maar wel bij het inkomen om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning.

Figuur 10 Genoemde belemmeringen voor een verhuizing naar een sociale huurwoning 99 %

53 %

14 %

Inkomen Boven inkomensgrens van 1 33.614 (gezamenlijk)

60 %

Boven inkomensgrens van 1 33.614 (alleen)

33 %

Verwachte daling van inkomen

6 %

Verwachte stijging van inkomen

1 %

Vrije sector Vrijesectorhuur is te duur

17 %

Komt niet in aanmerking voor hypotheek

16 %

Vrijesectorkoop is te duur

11 %

Extra kosten door schuld alimentatie

5 %

Inkomenseisen in vrije sector huren

4 %

Aanbod woningen Noemt wachtlijst

8 %

Beperkt aanbod

4 %

Uitvoering regelgeving

2 %


41


.nl

6

Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat:.. ik nu tijdelijk in een woning zit die ik particulier moet huren voor 2 750 per maand. Anders moet in de auto slapen en mijn spullen op straat zetten. Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: ik volgens de wet boven de norm zit. Er wordt alleen gekeken naar het jaarsalaris en niet naar de vaste lasten die een gescheiden ouder ook moet betalen. 750 euro huur, 750 euro alimentatie, 130 euro ziektekosten, en dan nog ongeveer 400 euro aan andere vaste lasten. Hoe kan iemand die in vijf ploegen werkt nu nog normaal rondkomen en niet in aanmerking komen voor huren onder de 652,52 euro? Helmond, Noord-Brabant (inkomen tussen € 3 8.000 en € 43.000)


42

B i j l a g e n


43


44

MELDINGSFORMULIER

BIJLAGE 1M

Het doen van een melding is mogelijk door op de website www.ikwilookwonen.nl de volgende vragen te beantwoorden. MELDING Ik wil een (andere) sociale huurwoning, omdat: (open) Daar kom ik niet voor in aanmerking, omdat: (open) ACHTERGRONDGEGEVENS Woonplaats: (open) Het bruto jaarinkomen van mijn huishouden is: ∏∏ Lager dan 1 33.614 ∏∏ Tussen 1 33.614 en 1 38.000 ∏∏ Tussen 1 38.000 en 1 43.000 ∏∏ Hoger dan 1 43.000 ∏∏ Geen antwoord Per maand betaal ik aan kale huur: ∏∏ Minder dan 1 361,66 ∏∏ Tussen 1 361,66 en 1 554,76 ∏∏ Tussen 1 554,76 en 1 652,52 ∏∏ Meer dan 1 652,52 ∏∏ N.v.t. Ik woon in de provincie: ∏∏ Groningen ∏∏ Friesland ∏∏ Drenthe ∏∏ Overijssel ∏∏ Gelderland ∏∏ Flevoland ∏∏ Utrecht ∏∏ Noord-Holland ∏∏ Zuid-Holland ∏∏ Noord-Brabant ∏∏ Zeeland ∏∏ Limburg Mijn huishouden is een: ∏∏ Eenpersoonshuishouden ∏∏ Meerpersoonshuishouden zonder kinderen ∏∏ Meerpersoonshuishouden met kind(eren) ∏∏ Eenoudergezin ∏∏ Anders Mijn leeftijd is: ∏∏ Jonger dan 25 ∏∏ Tussen 25 en 45 ∏∏ Tussen 45 en 65 ∏∏ Ouder dan 65 Mijn beroep is: (open)


45

ONDERZOEKSVERANTWOORDING

BIJLAGE 2M

METHODE De bijna 2500 meldingen die tot half mei op het meldpunt zijn ingediend zijn bij binnenkomst door de Woonbond bekeken, waarbij dubbele meldingen zijn verwijderd. De eerste 2000 meldingen zijn vervolgens door adv Market Research gelezen. Op basis hiervan is per melding een aantal aspecten geregistreerd: • Verhuisredenen voor een verhuizing naar een sociale huurwoning (16 categorieën). • Belemmeringen voor een verhuizing naar een sociale huurwoning (13 categorieën). • Het huishouden waarmee men wil gaan verhuizen. • Bijzondere kenmerken (7 categorieën). De eerste resultaten zijn vervolgens besproken met de Woonbond. De Woonbond heeft de meldingen boven de 2000 zelf ingedeeld op dezelfde wijze.

CONTROLE Na indeling van alle meldingen zijn de bestanden samengevoegd en zijn steekproefsgewijs een aantal meldingen gecontroleerd door adv Market Research. Ook zijn een aantal controles uigevoerd: • Melders met een inkomen onder de inkomensgrens zijn alleen meegenomen in de analyse indien zij wel degelijk gedupeerd worden door de nieuwe regeling. • Alleen melders die geen zelfstandige woonruimte achterlaten zijn als starter aangemerkt. • Melders die in de tekst van hun melding aangaven van een koopwoning naar een huurwoning te willen, betalen op dit moment geen huur. Als bij ‘huidige huurprijs’ toch een bedrag werd ingevuld, is dit gewijzigd naar ‘niet van toepassing, ik betaal nu geen huur. • Als melders beschreven dat zij met een meerpersoonshuishouden wilden verhuizen, is altijd uitgegaan van het gezamenlijke inkomen. Deze melders zijn gescoord als ‘verdienen samen boven de inkomensgrens’. Uiteindelijk zijn 2289 meldingen overgebleven voor analyse.

ANALYSE Alle meldingen zijn in spss geanalyseerd. Bij deze analyse van de meldingen is gekeken hoe vaak alle redenen en belemmeringen genoemd zijn. Daarnaast is gekeken of deze redenen en belemmeringen verschillen op basis van de achtergrondgegevens van de melders.


46

T O P 2 5 W O O N P L A AT S E N

BIJLAGE 3M

Woonplaats

Aantal meldingen

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25

268 68 55 49 48 47 45 39 33 33 32 30 29 29 28 26 24 23 22 21 20 20 19 19 18

Amsterdam Utrecht Den Haag Rotterdam Spijkenisse Haarlem Den Bosch Breda Nijmegen Tilburg Purmerend Leiden Almere Zoetermeer Hellevoetsluis Amstelveen Lelystad Groningen Dordrecht Apeldoorn Delft IJmuiden Gorinchem Zwijndrecht Helmond


47

Nederlandse Woonbond • Nieuwe Achtergracht 17 • 1018 XV Amsterdam • telefoon 020-5517700 • www.woonbond.nl

Eerste druk, juni 2011

van de eerste 2.500 meldingen bij het Woonbondmeldpunt ikwilookwonen.nl

Analyse door ADV Market Research in opdracht van de Nederlandse Woonbond

Analyse van de eerste meldingen bij het Woonbondmeldpunt ikwilookwonen.nl

Recommend Documents