Analyse het bereikbare ziekenhuis met spoedeisende hulpverlening

drs. ing. H. Giesbers, ir. P.F. van Boven Briefrapport 137/03 VTV HG oktober 2003

Analyse het bereikbare ziekenhuis met spoedeisende hulpverlening Vraagstelling Naar aanleiding van de analyses die gedaan zijn voor het rapport Doelmatigheid van Acute Zorg heeft de RVZ aanvullende vragen. De centrale vraag die hierbij gesteld is: Hoeveel ziekenhuislocaties met een afdeling spoedeisende hulpverlening (SEH) zijn er in Nederland nodig als de reistijd met eigen vervoer maximaal 30 minuten mag bedragen? Uitgangspunt is dat een groot aantal van de bestaande SEH-afdelingen in ziekenhuizen op hun locatie worden gehandhaafd, terwijl de overige verplaatst mogen worden. In de analyse gaat het niet om de beschrijving van de exacte locaties van een dergelijk scenario, scenario 1. Voor zowel de huidige situatie als ‘toekomstige’ situatie, scenario 1 worden de onderstaande subvragen beantwoord. 1. Hoeveel mensen kunnen bij verschillende afstandklassen binnen de 30 minuten een SEHlocatie bereiken? 2. Hoeveel mensen hebben binnen 30 minuten keuze uit respectievelijk 1,2,3…… SEHlocaties? Ten slotte hebben we doorgerekend hoeveel SEH-locaties er minimaal nodig zijn er van uitgaande dat alle nieuwe locaties opnieuw geplaatst mogen worden, het zo geheten greenfieldscenario (scenario 2).

Gegevens Hieronder wordt een overzicht gegeven van de gegevens die gebruikt zijn voor deze analyse. Ziekenhuislocaties Voor deze analyse zijn we uitgegaan van 107 ziekenhuislocaties met 24-uurs spoedeisende hulp afdeling. Deze gegevens zijn afkomstig van College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen en gecontroleerd door VWS. Bevolkingsgegevens De gebruikte bevolkingsgegevens zijn van 1 januari 2002 en zijn afkomstig van het CBS. Afstandenmatrix Voor deze analyse is de AND-afstandenmatrix gehanteerd die in vergelijkbare onderzoeken is gebruikt1 2 3. In deze matrix zijn de rijtijden tussen alle vierpositie postcodegebieden in Nederland beschikbaar. Deze zijn berekend op basis van een schatting van de gemiddelde snelheden die een auto op verschillende wegsoorten mag rijden. Reistijdenschatting De reistijden in het model zijn een theoretische benadering van de werkelijkheid. De volgende kanttekeningen kunnen worden gemaakt:

1 CBZ, College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen. Uitvoeringstoets Tweedelijns Verloskunde. Utrecht: CBZ, juli 2002. 2 CBZ, College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen. Spreiding ziekenhuiszorg, vervolg-uitvoeringstoets, eerste tranche. Utrecht: CBZ, januari 2002. 3 Zwakhals S.L.N, Giesbers H. Briefrapport 116/03 VTV LZ. Analyse gevoelige ziekenhuizen met spoedeisende hulpverlening. Bilthoven: september 2003.

1


•

•

In de gemiddelde snelheden die gebruikt zijn voor deze analyse is rekening gehouden met vertraging door congestie op verschillende wegsoorten (stad, platteland, snelweg etc.), maar het model veronderstelt dat dit congestie-effect per wegsoort overal in Nederland hetzelfde is; In de gebruikte matrix is het helaas nog niet mogelijk geweest de effecten van de pas geopende Westerscheldetunnel mee te nemen.

Huidige situatie De huidige situatie is in kaart 1 weergegeven. Voor de huidige situatie zijn we uitgegaan van 107 ziekenhuislocaties met 24-uurs spoedeisende hulp afdeling (bijlage 1). In de huidige situatie zijn er 112.000 inwoners die niet binnen 30 minuten met eigen vervoer een SEH-locatie kunnen bereiken.

Kaart 1: Reistijd naar dichtstbijzijnde ziekenhuis met een afdeling spoedeisende hulp (huidige situatie).

2


Aantal inwoners per reistijdklasse In tabel 1 is te zien hoeveel mensen in de huidige situatie bij verschillende reistijdklassen binnen 30 minuten een SEH-locatie kunnen bereiken. Tabel 1: Aantal mensen die per reistijdklasse een SEH-locatie kunnen bereiken (huidige situatie). Reistijdklasse in minuten 0 tot 5 5 tot 10 10 tot 15 15 tot 20 20 tot 25 25 tot en met 30

Aantal inwoners

% (cumulatief)

2.667.000 5.160.000 3.550.000 2.592.000 1.448.000 532.000

16,6 48,7 70,8 87,0 96,0 99,3

112.000

100,0

Meer dan 30 minuten

Aantal te bereiken SEH-locaties binnen 30 minuten In tabel 2 is het aantal mensen gegeven dat binnen 30 minuten keuze heeft uit respectievelijk 1,2, 3 … SEH-locaties. Tabel 2: Aantal mensen dat binnen 30 minuten keuze heeft uit resp. 1,2, 3… SEH-locaties (huidige situatie). Aantal te Aantal te Aantal Aantal bereiken bereiken inwoners inwoners SEH-locaties SEH-locaties geen 1 2 3 4 5 6 7 8 9

112.000 1.627.000 2.311.000 2.363.000 1.659.000 1.035.000 978.000 570.000 880.000 960.000

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

684.000 777.000 741.000 471.000 340.000 246.000 231.000 53.000 15.000 8.000

De informatie uit tabel 2 hebben we ook in een kaart weergegeven. In de kaart (zie kaart 2) worden niet het aantal inwoners berekend dat een bepaald aantal SEH-locaties kan bereiken, maar de vierpositie postcodegebieden worden als uitgangspunt gebruikt. Er is berekend hoeveel SEH-locaties vanuit elk vierpositie postcodegebied bereikt kunnen worden.

3


Kaart 2: Aantal bereikbare ziekenhuizen met een afdeling spoedeisende hulp binnen 30 minuten per vierpositie postcodegebied (huidige situatie).

Scenario 1 In huidige situatie zijn er in Nederland 112.000 mensen die niet binnen 30 minuten een SEHlocatie kunnen bereiken met eigen vervoer. De vraag die gesteld is: ‘Hoeveel SEH-locaties zijn er nodig om er voor te zorgen dat iedereen in Nederland binnen 30 minuten met eigen vervoer een SEH-locatie kan bereiken?’ Bij het antwoorden van deze vraag zijn we als volgt te werk gegaan. We zijn uitgegaan van de huidige 107 SEH-locaties. Voor elk vierpositie postcodegebied hebben we berekend hoeveel SEH-locaties binnen 30 minuten bereikt kunnen worden. Als vanuit één postcodegebied meerdere locaties bereikt kunnen worden binnen 30 minuten, selecteren we het ziekenhuis met de meeste ziekenhuisbedden (zie bijlage 1)4. Als we dit voor alle postcodegebieden doen dan blijft er een selectie van 84 SEH-locaties over. Dit zijn ofwel de grote SEH-locaties dan wel SEH-locaties die min of geïsloeerd liggen ten opzichte van andere SEH-locaties (perifeer). Deze 84 SEH-locaties hebben een evengroot verzorgingsgebied (aantal inwoners dat bereikt kan worden binnen 30 minuten) als de 107 SEH-locaties. In onze doorberekening blijven deze 84 SEH-locaties hun huidige locatie behouden. Rekening houdend met deze 84 locaties heb4

Door ontbreken van outputcijfers per SEH-afdeling hanteren we in deze analyse het totaal aantal ziekenhuisbedden dat beschikbaar is per ziekenhuis.

4


ben we doorgerekend hoeveel nieuwe SEH-afdelingen zouden moeten komen om te zorgen dat iedereen in Nederland binnen 30 minuten met eigen vervoer een SEH-locatie kan bereiken. In het gebied waar de 112.000 mensen wonen die niet binnen 30 minuten bij een SEH-locatie kunnen zijn, worden één voor één nieuwe locaties gealloceerd waarbij geoptimaliseerd wordt op het aantal extra inwoners dat binnen 30 minuten van een mogelijke locatie wordt bereikt. Bij elke toevoeging van een nieuwe locatie wordt het bijbehorende verzorgingsgebied uitgesloten van de analyse, todat heel Nederland bedekt is. Als we uitgaan van die 84 locaties die hun locatie behouden dan zijn er 22 extra locaties nodig om er voor te zorgen dat iedereen in Nederland binnen 30 minuten met eigen vervoer een SEH-locatie kan bereiken (kaart 3). In totaal zijn er 106 locaties nodig, één locatie minder dan het huidige aantal SEH-locaties. Merk op dat ook elk Waddeneiland in dit scenario wordt voorzien van een SEH-locatie.

Kaart 3: Reistijd naar dichtstbijzijnde ziekenhuis met een afdeling spoedeisende hulp (scenario 1).

Tabel 3 laat de 22 nieuwe SEH-locaties zien met het aantal inwoners dat door elke locatie bereikt wordt binnen 30 minuten. Plaatsing van SEH-locatie 1 betekent dat 19.000 mensen méér bereikt worden. We zijn met plaatsing doorgegaan tot iedereen bereikt wordt. Bij plaatsing van de laatste vijf SEH-locaties betekent dat er per SEH-locatie minder dan 1.000 mensen extra worden bereikt. Tabel 3: 22 nieuwe SEH-locaties met het bijbehorende verzorgingsgebied (scenario 1).

5


Nummer 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Aantal inwoners 19.000 14.000 13.000 13.000 9.000 9.000 7.000 5.000 4.000 4.000 4.000

Aantal inwoners

Nummer 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

2.000 2.000 2.000 1.000 1.000 1.000 <1.000 <1.000 <1.000 <1.000 <1.000

Aantal inwoners per reistijdklasse In tabel 4 is te zien hoeveel mensen met scenario 1 bij de verschillende reistijdklassen binnen 30 minuten een SEH-locatie kunnen bereiken. Tevens wordt in deze tabel de vergelijking gemaakt met de huidige situatie. Tabel 4: Aantal mensen die per reistijdklasse een SEH-locatie kunnen bereiken (scenario 1 en huidige situatie). Reistijdklasse in minuten 0 tot 5 5 tot 10 10 tot 15 15 tot 20 20 tot 25 25 tot en met 30 Meer dan 30 minuten

Scenario 1 Aantal inwoners

Huidige situatie

% (cumulatief)

1.887.000 4.284.000 4.040.000 3.429.000 1.948.000 473.000 0

11,7 38,4 63,6 84,9 97,1 100,0

Aantal inwoners

% (cumulatief)

2.667.000 5.160.000 3.550.000 2.592.000 1.448.000 532.000

16,6 48,7 70,8 87,0 96,0 99,3

112.000

100,0

Toelichting tabel 4: In de huidige situatie worden meer mensen in een kortere rijtijd (0 tot 10 minuten) bereikt dan in scenario 1. Dit wordt verklaard door het feit dat in scenario 1 de locaties gelijkmatiger over het land worden gespreid.

6


Aantal te bereiken SEH-locaties binnen 30 minuten In tabel 5 is het aantal mensen gegeven dat binnen 30 minuten keuze heeft uit respectievelijk 1,2, 3 … SEH-locaties. Tabel 5: Aantal mensen dat binnen 30 minuten keuze heeft uit resp. 1,2, 3… SEH-locaties (scenario 1). Aantal te Aantal bereiken inwoners SEH-locaties 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

1.514.000 2.775.000 3.512.000 2.650.000 1.980.000 1.294.000 1.159.000 586.000 404.000 169.000 16.000

De informatie uit tabel 5 hebben we ook in een kaart weergegeven. In de kaart (zie kaart 4) worden niet het aantal inwoners berekend dat een bepaald aantal SEH-locaties kan bereiken, maar de vierpositie postcodegebieden worden als uitgangspunt gebruikt. Er is berekend hoeveel SEH-locaties vanuit elk vierpositie postcodegebied bereikt kunnen worden.

7


Kaart 4: Aantal bereikbare ziekenhuizen met een afdeling spoedeisende hulp binnen 30 minuten per vierpositie postcodegebied (scenario 1).

Scenario 2 Bij dit scenario zijn we er van uitgegaan dat geen enkele locatie gehandhaafd blijft. We beginnen met een ‘blanco Nederland’ en gaan één voor één een locatie plaatsen, totdat heel Nederland binnen 30 minuten met eigen vervoer een SEH-locatie kan bereiken. Het resultaat van deze doorbereking is dat er minimaal 84 SEH-locaties nodig zijn opdat alle inwoners binnen 30 minuten met eigen vervoer een SEH-locatie kunnen bereiken. Van deze 84 locaties zijn er 8 locaties die een verzorgingsgebied hebben van minder dan 1.000 inwoners die extra worden bereikt binnen 30 minuten. We willen hierbij benadrukken dat scenario 2 een theoretisch optimum aangeeft. Het is geen reële optie om bestaande grote ziekenhuislocaties met een afdeling spoedeisende hulp te verplaatsen.

8


Bijlage 1 Naam organisatie

Locatienaam

Plaats

Beddencapaciteit

Prot. Chr. Ziekenhuis Refaja

St. Chr. Ziekenhuis Refaja

Stadskanaal

200

St. Lucas Ziekenhuis

Sint Lucas Ziekenhuis

Winschoten

240

Delfzicht Ziekenhuis

Delfzicht Ziekenhuis

Delfzijl

186

Martini Ziekenhuis

Loc. Van Swieten

Groningen

520

Academisch Ziekenhuis Groningen

Academisch Ziekenhuis Groningen

Groningen

1063

Stichting Chr. Zorgvoorzieningen Talma Ziekenhuis Talma Sionsberg Sionsberg

Dokkum

138

Ziekenhuis Nij Smellinghe

Ziekenhuis Nij Smellinghe

Drachten

339

De Tjongerschans

De Tjongerschans

Heerenveen

382

Antonius Ziekenhuis

Antonius Ziekenhuis

Sneek

304

Zorggroep Noorderbreedte

MCL Zuid

Leeuwarden

489

Wilhelmina Ziekenhuis Assen

Wilhelmina Ziekenhuis

Assen

340

Het Scheperziekenhuis

Scheperziekenhuis

Emmen

373

Bethesda Ziekenhuis

Ziekenhuis Bethesda

Hoogeveen

272

Ned. Herv. Diakonesseninrichting

Diaconessenhuis Meppel

Meppel

330

St. Jansdal

St. Jansdal

Harderwijk

341

Streekziekenhuis CoevordenHardenberg

Locatie Röpcke Zweers

Hardenberg

210

Isala Klinieken

Weezenlanden

Zwolle

525

Isala Klinieken

Sophia

Zwolle

602

Enschede

460

Oldenzaal

185

Medisch Spectrum Twente Medisch Spectrum Twente

Medisch Spectrum Twente, locatie Haaksbergerstraat Medisch Spectrum Twente, locatie Oldenzaal

Ziekenhuisgroep Twente

Twenteborg Ziekenhuis

Almelo

638

Ziekenhuisgroep Twente

Streekziekenhuis Midden-Twente Hengelo

Hengelo

392

Deventer Ziekenhuis

Deventer Ziekenhuis, loc. St. Geertruiden

Deventer

529

Gelre Ziekenhuizen

Lukas

Apeldoorn

333

Gelre Ziekenhuizen

Het Spittaal

Zutphen

300

Streekziekenhuis Zevenaar

Streekziekenhuis Zevenaar

Zevenaar

203

Slingeland Ziekenhuis

Slingeland Ziekenhuis

Doetinchem

448

Streekziekenhuis Koningin Beatrix

Streekziekenhuis Kon. Beatrix

Winterswijk

338

Rijnstate Ziekenhuis

Ziekenuis Rijnstate

Arnhem

754

Ziekenhuis De Gelderse Vallei

De Gelderse Vallei, locatie Ede

Ede

605

Ziekenhuis Canisius-Wilhelmina

Canisius-Wilhelmina/Nijmeegs InterkonfesNijmegen sioneel ziekenhuis

653

Ziekenhuis Rivierenland

Ziekenhuis Rivierenland

Tiel

373

Academisch Ziekenhuis Nijmegen

Universitair Medisch Centrum St. Radboud

Nijmegen

953

St. Antonius Ziekenhuis

St. Sint Antonius Ziekenhuis

Nieuwegein

584

Diakonessenhuis

Diakonessenhuis

Utrecht

378

Lorentz Ziekenhuis

Lorentz Ziekenhuis

Zeist

249

Hofpoort Ziekenhuis

Hofpoort Ziekenhuis

Woerden

260

Ziekenhuis Eemland

Loc. De Lichtenberg

Amersfoort

500

Mesos Medisch Centrum

Oudenrijn

Utrecht

270

Universitair Medisch Centrum Utrecht

Academisch Ziekenhuis Utrecht

Utrecht

857

Flevoziekenhuis Almere

Flevoziekenhuis

Almere

223

IJsselmeer Ziekenhuizen

Zuiderzeeziekenhuis

Lelystad

252

IJsselmeer Ziekenhuizen

Dokter J.H. Jansenziekenhuis

Emmeloord

161

9

drs. ing. H. Giesbers, ir. P.F. van Boven Briefrapport 137/03 VTV HG oktober 2003 Ziekenhuis Gooi-Noord

Ziekenhuis Gooi-Noord

Blaricum

456

Ziekenhuis Hilversum

Ziekenhuis Hilversum

Hilversum

489

Gemini Ziekenhuis

Gemini Ziekenhuis

Den Helder

334

Medisch Centrum Alkmaar

Medisch Centrum Alkmaar

Alkmaar

913

Westfries Gasthuis

Westfries gasthuis, loc. Sint Jan

Hoorn

530

Het Spaarne Ziekenhuis

Haarlem

Haarlem

350

Het Rode Kruis Ziekenhuis

Rode Kruis Ziekenhuis

Beverwijk

375

Kennemer Gasthuis

Loc. EG

Haarlem

852

Slotervaart Ziekenhuis

Slotervaartziekenhuis, loc. Louwesweg

Amsterdam

408

Zaans Medisch Centrum De Heel

De Heel-Zaans Medisch Centrum

Zaandam

459

Waterland Ziekenhuis

Waterlandziekenhuis

Purmerend

331

BovenIJ Ziekenhuis

BovenIJ Ziekenhuis

Amsterdam

301

Onze Lieve Vrouwe Gasthuis

OLVG, loc. Oosterpark

Amsterdam

525

Sint Lucas Andreas Ziekenhuis

Lucas

Amsterdam

524

Academisch Ziekenhuis VU

AZVU

Amsterdam

767

Academisch Ziekenhuis Amsterdam

AMC

Amsterdam

1032

Rijnland Ziekenhuis

St. Elisabeth

Leiderdorp

430

Academisch Ziekenhuis Leiden

LUMC

Leiden

867

Het Bronovo Ziekenhuis

Ziekenhuis Bronovo

's-Gravenhage

415

Stg. Ziekenhuis Leyenburg

Ziekenhuis Leyenburg

's-Gravenhage

708

't Lange Land Ziekenhuis

't Lange Land Ziekenhuis

Zoetermeer

220

Rode Kruis Ziekenhuis/Juliana Kinderzhs.

Juliana Kinderziekenhuis/Rode kruis Ziekenhuis

's-Gravenhage

410

Medisch Centrum Haaglanden

Westeinde

's-Gravenhage

621

Medisch Centrum Haaglanden

Antoniushove

Leidschendam

250

Reinier De Graaf Groep

Reinier de Graaf Gasthuis

Delft

741

Het Groene Hart Ziekenhuis

Locatie Bleuland

Gouda

643

Ziekenhuis Dirksland

Ziekenhuis Dirksland

Dirksland

140

Ikazia Ziekenhuis

Ikazia Ziekenhuis

Rotterdam

359

Ruwaard Van Putten Ziekenhuis

Ruwaard van Putten Ziekenhuis

Spijkenisse

288

Vlietland Ziekenhuis

Holy: Vlaardingen

Vlaardingen

300

Vlietland Ziekenhuis

Schieland: Schiedam

Schiedam

300

Medisch Centrum Rijnmond-Zuid

Claraziekenhuis

Rotterdam

550

Medisch Centrum Rijnmond-Zuid

Zuiderziekenhuis

Rotterdam

392

Academisch Ziekenhuis Rotterdam

AZR Dijkzigt

Rotterdam

818

Academisch Ziekenhuis Rotterdam

AZR Sophia

Rotterdam

275

Rivas Medizorg Beatrixziekenhuis

Beatrixziekenhuis

Gorinchem

323

Albert Schweitzer Ziekenhuis

Zwijndrecht

Zwijndrecht

200

Albert Schweitzer Ziekenhuis

Dordwijk

Dordrecht

390

Ziekenhuis Walcheren

Ziekenhuis Walcheren

Vlissingen

380

Stg. Oosterschelde Ziekenhuizen

Oosterscheldeziekenhuis, Goes

Goes

315

Ziekenhuisgroep Zeeuws-Vlaanderen

De Honte

Terneuzen

280

Stichting Ziekenhuis Lievensberg

Ziekenhuis Lievensberg

Bergen Op Zoom

367

Breda

535

Breda

502

Oosterhout

251

Roosendaal

472

Amphia ziekenhuis Amphia ziekenhuis Amphia ziekenhuis St. Franciscus Ziekenhuis

Amphia ziekenhuis, locatie Molengracht, Breda Amphia ziekenhuis, locatie Langendijk, Breda Amphia ziekenhuis, locatie Pasteurlaan, Oosterhout Ziekenhuis Franciscus

10

drs. ing. H. Giesbers, ir. P.F. van Boven Briefrapport 137/03 VTV HG oktober 2003 St. Elisabeth Ziekenhuis

Sint Elisabeth Ziekenhuis

Tilburg

673

Tweesteden Ziekenhuis

Tweesteden Tilburg

Tilburg

430

Maasziekenhuis Boxmeer

Maasziekenhuis

Boxmeer

214

Carolus-Liduina Ziekenhuis

Carolus Ziekenhuis

's-Hertogenbosch

321

Bosch Medicentrum

Groot Ziekengasthuis

's-Hertogenbosch

650

Ziekenhuis Bernhoven

Veghel

Veghel

290

Ziekenhuis Bernhoven

Oss

Oss

276

Catharina Ziekenhuis

Catharina Ziekenhuis

Eindhoven

693

Diakonessenhuis

Diaconessenhuis Eindhoven

Eindhoven

365

St. Joseph Ziekenhuis

Sint Joseph Ziekenhuis

Veldhoven

469

St. Anna Ziekenhuis

St. Anna Ziekenhuis

Geldrop

427

Elkerliek Ziekenhuis

Helmond

Helmond

524

St. Laurentius Ziekenhuis

Laurentius Ziekenhuis

Roermond

429

St. Jans Gasthuis

St. Jans-Gasthuis

Weert

297

Stg. Ziekenhuizen Noord-Limburg

St. Maartens Gasthuis

Venlo

534

Maaslandziekenhuis

Maaslandziekenhuis

Sittard

567

Atrium Medisch Centrum

Atrium Medisch Centrum Heerlen

Heerlen

700

Academisch Ziekenhuis Maastricht

Academisch Ziekenhuis Maastricht

Maastricht

715

11

Analyse het bereikbare ziekenhuis met spoedeisende hulpverlening

Recommend Documents