‘Eläköön Elämä’? geeft antwoord op pagina 3
20 Dinsdag Mei2008
Werkt bevrijdend.
Unieke publieke rouw
Rage Aaibaar
Roos Haase was pleegmoeder van honderd kinderen. Dan mag je een mening over opvoeden en andere ouders hebben. Die heeft ze dan ook. ‘Voor sommigen zou de prikpil goed zijn.’ 12
Als je een bekende vrouw bent met enige aaibaarheidsfactor staan de kinderboekenuitgevers voor je in de rij. Maar de vraag is natuurlijk: word je ook gelezen door kinderen? 17
Honderd Schrijf kinderen ook een opgevoed boek
China valt stil
00
Pleegmoeder
07
Werkzaam in financieel management?
Zie pagina 10. continuïteit in finance
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Milieumaatregelen Peperduur parkeren en cameracontrole
Amsterdam blijft auto pesten Amsterdam gaat de longen van haar inwoners redden met een fiks pakket maatregelen, van sloopsubsidie tot peperduur parkeren. ‘Broodnodige maatregelen’ of ‘automobilistje pesten’? Floor van Dijck AMSTERDAM
...
Het is het doodvonnis voor ‘De Kikker’, onze ouwe trouwe appelgroene camperbus. Nu staat hij voor de deur in Amsterdam Oud-West, maar per september 2009 is het, als het aan wethouder Tjeerd Herrema
ligt, de stad uit of slopen. Met nieuwe regels weert de gemeente alle auto’s die niet aan de euronormen voldoen uit de binnenstad door middel van kentekencontroles met camera’s. En parkeren wordt peperduur. Amsterdam slaat als eerste stad in Nederland verder de weg in naar een autoloze binnenstad. De nota ‘Voorrang voor een gezonde stad’ van de wethouders Herrema (PvdA, verkeer) en Vos, (GroenLinks, volksgezondheid) die gisteren werd gelanceerd bevat een berg maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren. En die gaan misschien minder ver dan de
plannen die in februari naar buiten kwamen, maar nog komen automobilisten er bekaaid vanaf: de parkeertarieven gaan in het centrum minstens naar vijf euro per uur en naar schatting 13.000 auto’s mogen de stad niet meer in. Het openbaar vervoer strooit met gratis kaartjes en gaat ’s nachts langer rijden, mensen met een minimuminkomen kunnen met een renteloze lening een milieuvriendelijkere auto kopen en autodelen wordt gestimuleerd. Geschatte uitgaven voor de uitvoering en de voorzieningen tot en met 2015: 180 miljoen euro. De ver-
hoging van de parkeertarieven in de stad zal ongeveer 170 miljoen euro opleveren. ‘Volstrekt asociaal’, vindt VVDraadslid Robert Flos het plan. ‘De autobezitter wordt hiermee de nieuwe paria. Het treft mensen die bezoek ontvangen en hen die straks met hun auto de stad niet meer in mogen.’ ‘Het gaat om een kleine groep en daarvan vragen we inderdaad een bijdrage’, erkent de wethouder. ‘Maar de meeste mensen worden niet geraakt door deze plannen. Op basis van inspraak zijn allerlei uitzonderingsgroepen gecreëerd zoals oldtimers, gehandi-
capten en garagehouders.’ Deze uitzonderingen maken het plan juist weer ‘onuitvoerbaar en duur ’, stelt Flos. Zo moet de euronorm nog toegevoegd worden aan de gegevens bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer en de kans is klein dat 1 september 2009 gehaald wordt. Ook vreest hij voor de handhaving: ‘Camera’s, vliegende brigades, je weet hoe dat gaat.’ Voor Milieudefensie gaan de Amsterdamse plannen niet ver genoeg. De gemeenteraad neemt in juni een besluit. Dan wordt ook het lot van ‘De Kikker’ beslecht. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................................................................................................................................................................
Marokko Kinderarbeid
Op hun twintigste zijn ze opgebrand Onder erbarmelijke omstandigheden maken Marokkaanse kinderen werkweken van meer dan zeventig uur. Velen zijn voor hun twintigste al arbeidsongeschikt. Bart Speleers FÈS
...
Outhman was dertien toen hij zijn handen verloor. Na een lange dag leer snijden in een schoenenfabriek viel hij uitgeput in slaap. Hij werd wakker toen zijn vingers onder de leersnijmachine terechtkwamen. De artsen konden niets meer voor hem doen en amputeerden beide handen. In het Marokkaanse Fès vertelt de nu zeventienjarige jongen dat hij een half jaar voor het ongeluk zijn school verliet om te gaan werken. ‘We hadden niet genoeg geld en mijn vader kan vanwege zware astma niet werken’, legt hij uit. De jongen werkte twaalf tot veertien uur per dag, zeven dagen per week. Met de tien euro die hij per week verdiende, moest hij het gezin van zes kinderen onderhouden. ‘Ik ben nu gewend aan mijn handicap, maar zonder handen en opleiding ziet mijn toekomst er somber uit’, vertelt Outhman. Volgens officiële cijfers gaan 1,4 miljoen Marokkaanse kinderen in de leeftijd van zes tot vijftien jaar niet naar school. Zeshonderdduizend van hen werken, als pottenbakker, dienstmeisje, gids voor toeristen of, zoals Amine, als koperwerker.
Samen met zijn broer Youssef en drie volwassenen werkt de achtjarige jongen in een donkere ruimte van vier vierkante meter, niet ver van de beroemde leerlooierijen van Fès. Zittend op een krukje slaat Amine met een hamer en dikke spijker een patroon in een koperen sierschaal. Op de vraag hoe oud hij is, antwoordt Youssef ‘elf jaar’, maar de baas van de werkplaats maant hem tot stilte en geeft vijftien als ‘correcte leeftijd’ door. Het is de vraag of de werkgever, die de vader van de broertjes blijkt te zijn, op de hoogte is van de gevaren van het werken met koper voor kinderen. De stoffen die vrijkomen tasten de ontwikkeling van de hersenen aan, veroorzaken ademhalingsproblemen en longkanker en remmen de lichaamsgroei. Waarschijnlijk zijn de broers voor hun twintigste opgebrand en arbeidsongeschikt. In een mozaïekwerkplaats buiten Fès is te zien wat de gevolgen van kinderarbeid zijn. Jongens van een jaar of achttien zitten met de benen onder zich gevouwen op de grond en slaan met een kleine bijl mozaïekstukjes uit een tegel, die worden gebruikt in de door toeristen zo geliefde tafeltjes en schalen. Als een van de jongens opstaat, wordt duidelijk waar jarenlang werken in een slechte houding toe leidt: een kromme rug en benen die niet meegegroeid zijn met het bovenlichaam. Lees verder op pagina 7
In een keramiekfabriek in Fès sjouwen kinderen op blote voeten stapels stenen. IRMA BULKENS/HH
2
Nieuws
Rechtszaak Klanten ‘optoppen’ en partners de nek omdraaien
Scheringa’s DSB ligt onder vuur in de rechtszaal Klanten ‘optoppen’, partners ‘de nek omdraaien’ en het Hoofd Beveiliging dat wel even langskomt ‘om dingen te bespreken’. De rechtszaak tussen Go Shop en DSB geeft een kijkje in de werkwijze van Dirk Scheringa’s imperium. Mathijs Rotteveel ROTTERDAM
...
‘Het idee van DSB achter de samenwerking met Go Shop was om Go Shop alles op te laten zetten, het kunstje af te kijken, het in te pikken en het bedrijf daarna de nek om te draaien.’ Advocaat Jan Jaap Schelling van Go Shop geeft in de rechtbank van Rotterdam kort aan hoe zijn client de samenwerking met het financiële conglomeraat van Dirk Scheringa heeft ervaren. Eigenaar Tim Wijnen van internet-tussenpersoon
Met een simkaart-abonnement van Ben krijg je geen duur, nieuw mobieltje maar ga je veel goedkoper bellen en sms-en met het toestel dat je al hebt. De groeten van Ben.
Go Shop is volgens hem op professionele wijze pootje gelicht ‘Gelul!’, roept DSBwoordvoerder Klaas Wiltink door de telefoon Go Shop is volgens hem op professionele wijze pootje gelicht door de financiële veelvraat uit Wognum. Het begon zo mooi in 2002, toen de huidige opponenten samen hun internetwinkel openden. DSB wilde via internet een nieuwe groep klanten aanboren en Wijnen van Go Shop regelde dat. Geen ouderen meer die afkwamen op de advertenties van de DSB-dochters Frisia, Becam en Postkrediet in de televisiegidsen, maar starters die met betaalkaart Go!Card een beperkt krediet konden krijgen. Juist starters waren volgens het businessplan van de Go!Card interessant. Immers: ze hebben in hun komende levensfases hard geld nodig voor zaken als: ‘samenwonen, huis kopen, trouwen en kinderen krijgen’. En wat misschien nog wel interessanter is, aldus het businessplan: ‘Deze leeftijdsgroep heeft veelal minder moeite met roodstand.’ Het initiële succesvolle samenwerkingsverband klapte echter al in 2004, zo’n twee jaar na de oprichting. Sindsdien rollen beide partijen vechtend over straat. Wijnen eist vier miljoen schadevergoeding van DSB, omdat de kredietverstrekker de succesvolle samenwerking met opzet zou hebben laten ploffen om er daarna zelf met alle klanten vandoor te gaan. DSB eist andersom geld van Wijnen omdat die met uitspraken in de pers over DSB imagoschade zou
Politiek Geloofwaardigheid homo’s getoetst
ChristenUnie zet deur voor homo op heel kleine kier Politiek is ook presentatie. De ChristenUnie heeft op een slimme manier haar homostandpunt naar buiten gebracht. Maar homo’s in de partij lijken er weinig mee op te schieten. Dirk Jacob Nieuwboer
aanrichten. Gisteren boog de rechtbank van Rotterdam zich over het geschil. Om een beeld te schetsen van de werkwijze van DSB opent advocaat Schelling zijn pleidooi met een vraag aan de rechter. ‘Weet u wat “optoppen” betekent?’ Het blijft stil, waarop Schelling begint. Het komt er op neer dat DSB iedere klant zo lang bestookt met telefoontjes en post tot die tot aan zijn nek is volgestopt met kredieten en verzekeringen. ‘Totdat de financiële mogelijkheden volledig zijn uitgeput en die persoon de rest van zijn financiële bestaan bezig is met het voldoen aan zijn verplichtingen … Dan is zo iemand “opgetopt”.’ Het businessplan van de samenwerking tussen DSB en Go!Card stuurt hier op aan: ‘Voor de DSB-organisatie voegt het aantallen klanten toe die via telemarketing kunnen worden opgetopt.’ De samenwerking verloopt prima, totdat er opeens veel meer klanten die via Go!Card komen door DSB werden afgewezen en er door ‘computerproblemen’ bij DSB allerlei vertragingen optreden. ‘Het aantal gehonoreerde kredietaanvragen daalde van 26 procent naar 2,6 procent’, aldus Wijnen. ‘Via ons waren ze aan de voorkant afgewezen, maar DSB haalde ze zelf via de achterdeur binnen.’ Toen Wijnen ging klagen, kreeg hij een telefoontje van het hoofd beveiliging van DSB, die wel even wilde langskomen om over de problemen te praten. ‘Gelul!’, roept DSB-woordvoerder Klaas Wiltink door de telefoon als hij hoort hoe DSB te werk zou gaan. ‘Dat gaat tijdens een rechtszaak zo. Dan probeert de tegenpartij je van alles te beschuldigen. Laat de rechter maar een uitspraak doen.’ Die heeft beide partijen echter twee weken gegeven om te schikken. DSB heeft Wijnen een bod gedaan van 500.000 euro. Die neemt daar echter geen genoegen mee. ‘Maar 650.000 euro is echt het minimum.’ 1
DEN HAAG
...
Wie het persbericht leest dat de Christenunie gisteren rondstuurde, denkt heel even dat de partij de deur openzet voor homo’s met een relatie. ‘ChristenUnie legt politici niet langs checklist’ staat boven het stuk. De regeringspartij lijkt zo de weg te openen voor homo’s als gemeenteraadslid, Kamerlid of minister voor de ChristenUnie. Dat beeld past in het straatje van de partijtop die niet zit te wachten op een homovijandig imago. Weigering van homo’s zou de partij in problemen kunnen brengen met discriminatiewetgeving en bovendien slecht vallen bij de coalitiepartners CDA en PvdA. Maar wie verder leest, ziet al gauw dat het niet zo simpel is. De partij gaat geen ‘zondenlijst’ gebruiken, maar kijkt wel naar de levenswijze van kandidaat-politici. Vertegenwoordigers moeten altijd ‘aanspreekbaar zijn op de Bijbel als het Woord van God’. En dat roept volgens de commissie die zich over de kwestie boog terecht de vraag of op iemand met een homoseksuele relatie de partij ‘geloofwaardig’ kan vertegenwoordigen. De partij legt daarvoor geen algemene lijn vast, maar laat het aan se-
lectiecommissies over om politici te beoordelen. Voor alle duidelijkheid wordt nog even herhaald dat de partij steeds heeft verwoord ‘dat alternatieve relatievormen niet in overeenstemming zijn met de normen van de Bijbel.’ De deur zit niet helemaal dicht, maar staat zo op een wel heel kleine kier. Die formulering moet zowel de meer vrijzinnige als behoudende leden tevreden houden. Sinds het Amsterdamse ChristenUnie deelraadslid Yvette Lont stelde dat praktiserende homo’s de geestelijke dood verdienen, zit de partij met de homo’s in de maag. Lont vond dat haar partij homo’s met een relatie moest weren uit vertegenwoordigende functies. Binnen de partij denkt lang niet iedereen er zo over. Sommige leden, zoals staatssecretaris Tineke Huizinga, hebben geen moeite met een homoseksuele relatie. Anderen hebben zelfs zo’n relatie. Zo was Monique Heger een tijd gemeenteraadslid voor de ChristenUnie in Wageningen. Zij trad af nadat ze een relatie kreeg met een vrouw, maar is nog wel lid. Voor christelijke homo’s als Heger was het altijd al schipperen binnen de ChristenUnie, maar tot nog toe lag er niets vast. Nu wordt openlijk gesteld dat zij, als andersdenkenden, wel lid mogen blijven, maar ziet de commissie ook een ‘geloofwaardigheidsconflict’ als ze de partij zouden vertegenwoordigen. En iedere keer als ze zich kandidaat stellen voor een functie zal hun ‘geloofwaardigheid’ opnieuw worden getoetst. Het is de vraag of ze die vernederende ervaring willen ondergaan. 1
99 Procent kans dat de heren géén homo zijn. EVELINE JACQ/HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Landelijk (bus en tram) Acties in het openbaar vervoer Dinsdag 20, woensdag 21 en donderdag 22 mei worden er acties gehouden in het openbaar vervoer. De acties duren van 09.00 tot 16.00 uur en vanaf 19.00 uur. Houdt u gedurende deze tijden rekening met uitvallen van bussen en trams in het gehele land. Amsterdam (bus) Spoorwerkzaamheden Reguliersbreestraat/Muntplein GVB-lijnen 355, 357, 359, 362 en 363. Halte Rembrandtplein vervallen.
Vandaag
Morgen
De uitloper van een hogedrukgebied dat boven Scandinavië ligt, zorgt vandaag en later in de week voor aangenaam lenteweer. Het kwik stijgt vanmiddag tot 15 graden in Den Helder en 17 graden in Amsterdam. Het is vrij zonnig. Lokaal is er kans op een bui komend vanaf de Noordzee. De wind waait matig. In de middag kan deze aantrekken tot 4 Beaufort.
Vanaf woensdag komen we weer in de 20 graden terecht. Het oosten en zuiden van ons land hebben de primeur. In het westen blijft het kwik waarschijnlijk net onder de 20 graden steken. De zon speelt een steeds grotere rol in het weerbeeld. Regen valt er niet meer. Mede omdat de wind draait naar het oosten en zorgt voor de aanvoer van drogere lucht.
Den Haag (bus) Wegwerkzaamheden HTM-lijnen 20 richting Leyenburg en 26 richting Kijkduin. Halten Monnickendamplein en Castricumplein vervallen. Bussum (bus) Wegwerkzaamheden MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
3
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Rechtspraak
Rechters in regio Arnhem dalen af uit ivoren toren IS BOS WEL REUTERS
DE LEIDER?
Merel van Leeuwen DEN HAAG
...
De arrestatie van Karina is een bittere pil voor de moraal van haar divisie, Front 47. REUTERS
Icoon Na twintig jaar geeft Karina zich over
FARC-kopstuk (v) is moe van de oorlog Met vele moorden op haar naam gaf FARC-kopstuk Nelly Ávila Moreno zich dit weekend over aan het Colombiaanse leger. Ze is moe gestreden. Wie is deze vrouw eigenlijk? Lieke van den Brink
De vele littekens op haar lichaam verraden de twintig jaren van strijd
AMSTERDAM
...
De gevreesde strijdster, die 43 jaar oud zou zijn, is door haar vechtersmentaliteit binnen FARC berucht als ‘Rambo’. Aanslagen, rebellie, ontvoeringen en moorden kleven aan haar naam. De vele littekens op haar lichaam verraden de twintig jaren van strijd die ze heeft geleverd tegen het staatsleger en paramilities. Bij een aanslag in 1998 raakte ze een oog kwijt. Waar andere strijders de FARC-kas spekken met vele dollars aan drugsgeld is ‘Karina’, zoals ze bekend staat, voor de guerrilla’s een icoon met veel bloed aan haar handen. Haar vrijwil-
lige overgave aan de Colombiaanse regering zondag zal dan waarschijnlijk ook een bittere pil zijn voor de moraal van haar divisie, Front 47. Media in het Zuid-Amerikaanse land voorspellen dat dit het einde van de FARC-eenheid in het bergachtige noordwesten van Colombia betekent. Met een beloning van een miljoen dollar op haar hoofd stond Karina al jaren bovenaan de lijst van gezochte misdadigers. In 2002 opende het leger een klopjacht op de vrouw vanwege de vele moorden die onder haar gezag werden gepleegd. Twee weken gele-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Cartoonisten vrezen aantasting van hun vrijheid
den riep president Álvaro Uribe haar op om zich over te geven, in ruil voor een garantie van haar veiligheid. Ook haar familie, met name haar dochter, zou haar hebben aangespoord om te stoppen. Sinds in maart een topman van Front 47 door een eigen bodyguard werd vermoord, heeft Karina er als commandante alleen voor gestaan. Ze is moe van de oorlog en moe van de kwelling door het staatsleger, zo melden Colombiaanse kranten. Ze is beschadigd, letterlijk en figuurlijk. Dit leven wil ze niet langer leiden. Dat verklaarde ze na haar overgave, zichtbaar zwak en uitgehongerd. Defensieminister Juan Manuel Santos is tevreden met de vangst. Ze is de zesde belangrijke FARC-pion die de afgelopen zeven maanden werd uitgeschakeld. De regering houdt er rekening mee dat meer belangrijke rebellen zich de komende dagen melden. 1
Stel: de rechtbank in Zutphen heeft iemand veroordeeld tot tien jaar celstraf voor een zwaar misdrijf en het hof in Arnhem spreekt deze persoon vervolgens in hoger beroep vrij. Wie denkt dat de betrokken rechters hier met elkaar over spreken, heeft het mis. Dat gaat nu veranderen. Het blijft een moeilijke combinatie: rechtspraak en openheid over de beslissingen die magistraten nemen. Rechters zijn onafhankelijk en onpartijdig. ‘Maar ze zijn niet onfeilbaar. Het blijft mensenwerk en rechters maken ook fouten’, zo benadrukt Erik van den Emster, voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak. Deze zomer begint in de regio Arnhem een proef waarbij de raadsheren van het hof in die stad en de rechters van de rechtbanken in Arnhem en Zutphen met elkaar in overleg treden over afgesloten strafzaken. Van den Emster: ‘Het idee is dat magistraten bij fundamentele verschillen van inzicht en uitkomst met elkaar om de tafel gaan. Daar kunnen ze van leren.’ Het is de bedoeling dat deze proef wordt omgezet in een landelijke aanpak. Van oudsher praten rechters uit principe niet met elkaar over zaken en vonnissen, vertelt Van den Emster. Dat dat nu wel gaat gebeuren, juicht hij toe. ‘Een hof moet balans en eenheid zien te krijgen in de uitspraken binnen het ressort. Het is daarom cruciaal hoe we omgaan met de uitkomsten van die gesprekken.’ Kwaliteit van de rechtspraak is een hot item. Rechterlijke dwalingen en afgesloten rechtszaken die mogelijk worden herzien, maken het vertrouwen in de rechtspraak niet groter. Het is nog onduidelijk of burgers inzicht krijgen in de gesprekken die de magistraten onderling zullen voeren. Van den Emster is bang dat rechters persoonlijk worden afgerekend op hun ‘fouten’ als deze informatie in de openbaarheid komt. ‘Dat zou het vertrouwen van burgers in de rechtspraak kunnen schaden.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Wat heeft het Songfestival met taal te maken? Vroeger meer dan nu. Tot tien jaar geleden waren alle landen verplicht om in de eigen landstaal te zingen. Folkloristisch gezien zeer interessant, maar het had ook iets onrechtvaardigs. Landen die in het Engels of Frans konden zingen waren in het voordeel omdat die talen iedereen vertrouwd in de oren klinken. Dat zijn immers de erkende talen in het genre van het vederlichte lied. Het Frans wordt vaak gezien als een poëtische taal, de taal van de liefde.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Kangoeroes geruimd De Australische autoriteiten zijn bij Canberra begonnen met het ruimen van 400 kangoeroes die schadelijk worden geacht voor de biodiversiteit. Dierenactivisten hebben dit maandag gezegd. De kangoeroes grazen op grasland waar veel bedreigde soorten hagedissen en insecten leven. Het ruimen is in Australië zelf en ook daarbuiten zeer omstreden, maar de autoriteiten zeggen geen alternatief te zien.
Duitsers last van WOII Veel oudere Duitsers vertonen symptomen van posttraumatische stress-stoornis (ptss) vanwege gebeurtenissen die zij meemaakten tijdens WOII. Dat blijkt uit onderzoek van wetenschappers van de universiteiten van Zürich en Leipzig. In tegenstelling tot in andere landen komt in Duitsland ptss bij 60- tot 95jarigen drie keer zo vaak voor als bij jongere leeftijdsgroepen.
Van Dale geeft antwoord
Eläköön Elämä Vanavond barst het Eurovisiesongfestival weer los. Begon het festival in 1956 nog overzichtelijk met zeven landen, tegenwoordig doet zo goed als elk Europees land mee en dat zijn er sinds de jaren negentig heel wat meer dan voorheen.
PvdA-coryfee Ed van Thijn twijfelt aan het leiderschap van partijleider Wouter Bos. Dat zei de oud-minister maandag tegenover BNR Nieuwsradio. ‘Hij is een goede minister van Financiën en een goede vicepremier. Of hij de beste man is om straks weer de verkiezingen mee in te gaan, is heel sterk afhankelijk van het verloop van de opiniepeilingen’, aldus oud-minister Van Thijn. ‘Als de peilingen zo slecht blijven als op dit moment ontstaat er onrust en gaan er meer namen circuleren. Zo is het altijd gegaan.’
En het Engels is de vanzelfsprekende universele taal van de popmuziek. Daarentegen waren veel andere talen zwaar in het nadeel, met name Fins (zie de titel van dit stukje), Turks, Hebreeuws, IJslands en ook het Nederlands. De sprekers van deze talen lij-
ken in de oren van het internationale publiek te lijden aan een akelige keelziekte of geven de indruk geen volledige controle te hebben over hun tong. Toch konden de kleine landen wel een paar wapens inzetten tegen de nadelige positie waarin ze verkeerden. Maar daarover donderdag meer. 1 www.depers.nl/vandale
4
De Vier
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE DE WEBMASTER
DE SALARISSEN
Take, take, take ‘Bij Kane is het alleen maar take, take, take. Nooit iets gewoon geven.’
‘Arrogante Kane’ censureert fansite Kane achtervolgt fansite zo hinderlijk dat de webmaster ermee stopt. ‘Het waren drie verschrikkelijke jaren.’ It’s everything they want’, is de eenregelige afscheidszin van de kane-fansite.nl, een knipoog naar Kane’s nieuwste album Everything you want. De site, die maandelijks door 1 miljoen Kane-fans wordt bekeken, is sinds vorige week uit de lucht. Offline, over! Geen uitleg, niets. Of toch een béétje? Via wat internetrechercheren stuiten we onder meer op deze zin: ‘Ik ben er helemaal klaar mee. Iedereen bedankt voor het support van de fansite. Het waren vier mooie jaren en drie afgrijselijke.’ Dit klinkt niet goed. De webmaster die deze zin schreef – we spoorden hem op via archive.org – wil slechts anoniem reageren en schuimbekt in een e-mail: ‘Bij Kane is het alleen maar take, take, take. Nooit iets gewoon geven of iemand anders iets gunnen. KANE is voor mij een afgesloten hoofdstuk. Ik ken ze nu bijna acht jaar en het zijn gewoon arrogante mannen die denken dat ze te groot zijn voor Nederland.’ De Kane-klokkenluider onthult meer. Twee weken geleden sommeerde gitarist Dennis van Leeuwen nog een zinnetje van de site te
PICS UNITED
Ook ‘topman’ Ronald Koeman mogelijk belast Linkse volksvertegenwoordigers jagen graag op topmannen die in hun ogen wanpresteren en werknemers irriteren met hun gegraai. De Volkskrant bracht zelfs een boek uit over de schraapzucht van de bestuurders: Het grote graaien.
... Dennis van Leeuwen en Dinand Woesthoff. NOVUM
verwijderen, een feitelijke toevoeging op een AD-artikel over Kane’s Amerikaanse avonturen. Van Leeuwen dicteert dan: ‘Als je helpt dit af te schermen komen er ook geen problemen van aan jouw kant, let me know.’ De webbeheerder buigt niet en antwoordt: ‘Ik heb nog meer informatie.’ Een infiltrant bij Kane kan
hem pikanterieën uit contracten en albumlijsten doorsluizen, meldt hij. Hij wil de naam van de deepthroat aangeven als Van Leeuwen een parkeerplaats voor een concert in De Kuip voor hem regelt. De gitarist mailt daarop boos: ‘Als jij denkt dat je zo met mij kan communiceren, heb je het goed mis. Ik hoef geen contact
meer met jou. En stop met mij te mailen. Dennis.’ Van Leeuwen blijkt vaker woest over de fanberichten. Het management van de rockband probeert in 2005 al eens ‘kritische’ geluiden van de site weg te poetsen. De gitarist, die in zijn geluid hélémáál niet lijkt op The Edge van U2, reageert ongeveer als minister Hirsh Ballin op een hem onwelvoeglijke spotprent: ‘Ik mocht geen nieuwtjes meer plaatsen maar moest deze eerst controleren op echtheid bij het management.’ Het Kane-management laat bij monde van Ramona van Gennep van AT-productions weten dat de Haagse popformatie de inhoud van de site niet dicteerde. ‘De webmaster had er zelf geen zin meer in’, reageert ze, ‘Wij bepalen niet wat ze schrijven.’ Dan ineens: ‘Het ging gewoon niet meer. We kwamen er niet uit. Hij schreef dingen waar we niet blij mee waren. Hij is recalcitrant, zo kun je dat wel zeggen, ja.’ Bij Koster en Jojanneke zoeken ze nog een stagiaire. 1 Met medewerking van Lorianne van Gelder
Conclusie: de rijken worden rijker en de armen ook (alleen iets minder). Maar hoe zit het dan met de voetballers? ‘Ja, goede vraag’, zegt Paul Tang, PvdA-Kamerlid. ‘Ik vind dat je een talent krijgt en dat je daar voor moeten worden beloond, maar dat kan natuurlijk ook doorschieten.’ Ronald Koeman presteerde ondermaats bij Valencia en wandelde niettemin toch de deur uit met een diamanten handdruk van zes miljoen euro. ‘Als je het zó zegt, zit er wat in om daar iets aan te doen’, denkt hij hardop. Tangs PvdA wil hoge afvloeiingsregelingen (tot een half miljoen euro) extra gaan belasten. Toch is er ook een verschil, vindt Tang. ‘Bij Klaas-Jan Huntelaar kun je daadwerkelijk zien dat hij de bal in de kruising jaagt. Bij een topman is de tegenprestatie soms ver te zoeken. Ten tweede is de markt voor beroepsvoetballers internationaler’, analyseert Tang. Ook bij de SP doen de hoge salarissen in de voetballerij pijn. ‘We zouden er eens over moeten nadenken’, zegt SP-Kamerlid Sadet Karabulut. ‘Het zijn absurde bedragen. Wat moet je ermee?’ Dan dreigend: ‘Dit heeft nú geen prioriteit, omdat er weinig bedrijfsbelangen mee gemoeid zijn, maar het kan áltijd nog.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Duits-Engelse productie
JEROEN KRABBÉ SPEELT DE ROL VAN ALBERT SCHWEITZER Jeroen Krabbé speelt de rol van Albert Schweitzer in een film over de Duitse zendeling, theoloog en filosoof. Dat vertelde de filmster gisteren in RTL Boulevard. De acteur werd gevraagd voor de Engels-Duitse coproductie toen hij onlangs in Londen was voor de opnamen van de BBC-serie Midsomer Murders. Voor de opnamen van de biopic vertrekt de 63-jarige Krabbé in juni voor twee maanden naar Zuid-Afrika. Schweitzer werkte begin vorige eeuw
als arts in het tegenwoordige Gabon, waar hij in 1965 op 90-jarige leeftijd overleed. In 1953 kreeg hij de Nobelprijs voor de vrede. De producenten van de film hebben voor de vrouwelijke hoofdrol al twee internationale sterren op het oog: Isabella Rosselini en Barbara Hershey. ‘Ik ben voor 51 procent voor Rosselini’, zei Krabbé. ‘Ik heb al vijf films met haar gemaakt.’ Krabbé speelde met de actrice in onder andere Left luggage.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Homo’s binnen blijven De baas van de overkoepelende Europese omroep heeft homo’s gevraagd binnen te blijven tijdens de halve finale van het Songfestival in Belgrado. Tweederde van de Serviërs vindt homo’s ‘ziek’.
Binnenland
5
Column
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
Nieuw
D
Songfestival
Hup Hind Hup
Vanavond doet zangeres Hind een poging de Nederlandse songfestival-eer hoog te houden tijdens de halve
finale in Belgrado. Ze zingt het nummer Your heart belongs to me. 1 FOTO: REUTERS
Medische letselschade Onderzoek
‘Patiënt voert oneerlijke strijd tegen arts’ Na slachtoffer te zijn geworden van een medische fout kunnen patiënten rekenen op een lange en slopende strijd om erkenning en schadevergoeding te krijgen. Ana Karadarevic DEN HAAG
...
De patiënt moet bewijzen dat een arts een fout heeft gemaakt en aansprakelijk is voor de schade als gevolg daarvan. Het lastige is dat de patiënt niet precies weet wat de arts heeft gedaan. Dat weet de arts en hij bepaalt wat hij in het medisch dossier zet en wat niet. Dat levert problemen op, aangezien het medisch dossier centraal staat in de bewijslevering. Het feit dat de patiënt het bewijs moet leveren dat alleen de arts in handen heeft, is de belangrijkste reden waarom slachtoffers van medische fouten een oneerlijke strijd voe-
ren. Zo blijkt uit een onderzoek van Stichting De Ombudsman – niet te verwarren met de Nationale Ombudsman die klachten naar overheidsinstanties onderzoekt. De stichting onderzoekt de negatieve gevolgen van wet- en regelgeving. De stichting wilde weten hoe medische letselschade wordt afgehandeld. Dus opende de organisatie vorig jaar september het Meldpunt Medische Missers. 658 slachtoffers vulden een enquête in, daarnaast onderzochten juristen veertig dossiers diepgaand. Gisteren presenteerde de stichting het rapport. Uit het onderzoek blijkt dat artsen slecht communiceren en dat patiënten daarvan de dupe zijn. In het voorgesprek vertellen zij de patiënt onvoldoende over de risico’s van de medische behandeling. Het medisch dossier is vaak onvolledig, verwarrend of slecht leesbaar.
Als er iets misgaat bij een medische behandeling vindt achteraf niet altijd een gesprek plaats met de arts. Als dit al wel gebeurt, denkt de patiënt dat de fout is toegegeven en start een procedure. De verzekeraar die door het ziekenhuis wordt ingeschakeld denkt daar anders over. Uiteindelijk wordt het een juridische strijd tussen patiënt of nabestaande en verzekeraar. Een voorbeeld uit het rapport. Een 69-jarige man gaat naar het ziekenhuis met een wondje aan zijn been. Een aaneenschakeling van medische fouten resulteert uiteindelijk in de amputatie van beide benen. De man overlijdt. De verzekeraar ontkent dat de gemaakte fouten hebben geleid tot zijn dood. Bizar genoeg steggelen de medisch deskundigen drie jaar later over de vraag welk deel van de benen gered had kunnen worden. 1
e fractievoorzitter: Op de berg in Frankrijk heb ik goed kunnen nadenken over een nieuwe aanpak, een nieuwe strategie. Op de berg in Frankrijk kun je heel ver kijken. Je kunt je hoofd leeg maken. Beseffen wat er moet gebeuren. Terugkomen met een nieuw idee over hoe we het moeten doen. Er gaan nu nog te veel dingen in de beeldvorming mis. We moeten de boodschap beter verpakken, beter over het voetlicht brengen. Beter luisteren ook naar de mensen in het land. Het elan terugpakken. De zichtbaarheid moet terug. We moeten er anders tegenaan kijken dan mensen die zeggen: dit is een crisis, dit is niks. De politiek moet van werkgevers en werknemers zijn, van maatschappelijke organisaties en burgers. We moeten resultaten boeken. De onderwerpen beter in de vitrine zetten. Een nieuwe agenda ontvouwen. Het medicijn vinden. Wat je nodig hebt, is het ene moment met de vuist op tafel slaan, en het andere moment weer relativeren. Natuurlijk komen de problemen met de kinderopvang het hardst aan bij de mensen die er het hardst voor vechten, bij ons dus, de PvdA, mij. Het gebruik groeit zo snel dat je je
moet afvragen of je niet een tussenplateau moet inbouwen. Geen vrouw minder aan het werk. Het is onacceptabel als vrouwen met een lager of middeninkomen minder aan het werk gaan. Dat lijkt me strijdig met het regeerakkoord. Onze ambitie blijft bestaan. Voor de kiezer is het belangrijk te weten wat ons criterium is. Op serieuze vragen mag je ook serieuze antwoorden verwachten. Er moet een poging worden gedaan om te informeren, dat is een parlementair uitgangsp u n t . We moeten het gesprek aangaan. Er kan natuurlijk altijd iets boven water komen. Dat je zegt: dit moeten we terugpakken, maar je hoeft niet eindeloos door te graven. Het recept is: aansluiting zoeken met de man in de straat. Contact maken met de basis. De ruimte nuttig gebruiken. Beter de verbinding zoeken met de mensen in het land. Laten zien welke resultaten we boeken. Onszelf beter verkopen, niet zozeer in zaaltjes met onszelf bezig zijn. We staan ergens voor. De politiek is zo oppervlakkig geworden. 1
We moeten er anders tegenaan kijken dan mensen die zeggen: dit is een crisis
Boer en schoonzoon
Twee doden door mengen mest Novum AMSTERDAM
...
Op een boerderij in het Friese Sint Nicolaasga zijn gisterochtend twee doden gevallen toen een wolk van ammoniak, blauwzuurgas en zwavelsulfide vrijkwam. Een leverancier die de 61-jarige boer en diens 33-jarige
schoonzoon vond, ademde de stof ook in en raakte onwel. De fatale dampen kwamen vrij bij het mengen van mest in een gierput. Daarbij werd een mixer gebruikt. De leverancier had een afspraak op de boerderij en vond het tweetal bewusteloos in een stal. De Arbeidsinspectie onderzoekt de zaak. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................
GRATIS NOKIA N95
200.000 praktiserenden
T-Mobile MyFaves 25 - 2 jaar
Vluchtelingen uit Darfur beschermen
VEEL MINDER 25 NEDERLANDSE MARINIERS ISLAMIETEN ZITTEN IN HOOFDSTAD TSJAAD Er zijn veel minder praktiserende moslims in Nederland dan cijfers van het CBS aangeven. Dat stellen onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen, die zich baseren op bezoekersaantallen van moskeeën. Het CBS meldde in oktober dat Nederland zo’n 850.000 moslims telt. Volgens de onderzoekers kloppen deze gegevens wel, maar zijn slechts tweehonderdduizend van hen daadwerkelijk actief.
De eerste 25 Nederlandse mariniers zijn aangekomen in de Tsjadische hoofdstad N’Djamena. Dat meldt het ministerie van Defensie. In totaal zullen zestig Nederlanders voor de Europese missie Eufor deel uitmaken van een Iers bataljon. De overige 35 mariniers vertrekken 1 juni naar Tsjaad. De missie duurt tien maanden. Defensie meldt dat het betrekkelijk rustig is in de hoofdstad. Vanuit
N’Djamena reizen de Nederlanders door naar de omgeving van Goz Beida, in het oosten van het Centraal-Afrikaanse land. Momenteel wordt daar het Ierse kamp opgebouwd waar de Nederlanders worden ondergebracht. De Nederlanders gaan zich vooral bezighouden met verkenningen. Vluchtelingen uit de Soedanese regio Darfur en ontheemden in het oosten van Tsjaad hebben hulp en bescherming nodig.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Nieuwe kentekens (1)
Nieuwe kentekens (2)
Na 57 jaar krijgen Nederlandse auto’s een nieuwe kentekencombinatie. Een energiezuinige Golf kreeg het eerste exemplaar.
Het nieuwe nummerbord bestaat uit twee cijfers, drie letters en een cijfer.
280 280 belminuten
sms*
* 12 maanden gratis onbeperkt smsen! • Standaard 140 min / smsjes. • MyFaves: bel en sms tijdelijk slechts je 5 beste vrienden voor 50% van het normale tarief (280 min / sms) • Binnen 24 uur gratis per per maand koerier thuis bezorgd.
12,50
Bestel direct telefonisch
0900-5555 444 (van 10.00 tot 18.00 uur, lokaal tarief)
Bestel online: www.gsm.nl/depers
6
Binnenland
Op de valreep komt Hans Wiegel een handtekening halen voor in de biografie van Van Agt. DIRK HOL/WFA
Biografie Oud-premier was bepaald niet matineus
Van Agt blijft deugniet Als boven zijn bed kraakte wisten de ministers dat Van Agt ontwaakte voor de vergadering. Toen was alles anders. Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
‘Dit is geen nieuws!’, zegt de 77-jarige Dries van Agt lachend als hij op krukken het Catshuis betreedt. Zonder op zijn kruk te steunen neemt hij vlot plaats op de voorste rij. De CDA’er mag sinds maart een nieuwe heup hebben, toch laat hij demonstratief zien hoe fit hij nog is. Naast hem zit oud-premier Piet de Jong van 93 en Hans Wiegel, met 66 jaar ook alweer pensioengerechtigd. De drie heren luisteren aandachtig naar premier Balkenende, die met zijn 52 lentes jong oogt. ‘Van Agt was de belhamel van het Binnenhof. Baldadig, maar charmant’, zegt de CDA-leider.
‘Dries van Agt was de belhamel van het Binnenhof. Baldadig, maar charmant.’ Zelfs PvdA’er Ed van Thijn, bij wie Van Agt vroeger het bloed onder de nagels vandaan kon halen, was mild. De sluiting van een abortuskliniek en de manier waarop de CDA’er destijds zijn aversie tegen de politiek toonde, kunnen de oud-burgemeester van Amsterdam niet meer uit de tent lokken voor een kritische noot. De dag waarop de biografie van Andreas An-
tonius Maria van Agt wordt gepresenteerd, is er een van herinneringen. Zo was Van Agt niet bepaald matineus. Toenmalig vicepremier Wiegel nam dan tijdelijk de touwtjes in handen, omdat Van Agt volgens de huismeester nog ‘onderweg’ was. In werkelijkheid lag hij dan een verdieping hoger nog in zijn nest. ‘Pas als we tegen een uur of half twaalf het gekraak hoorden van het bed, rommeldebom, wisten we dat Van Agt bijna gereed was ter vergadering te verschijnen’, zegt Wiegel. ‘Dat waren bedden met spiralen, daar zou je nu niet eens de hond neer willen leggen.’ Dat het er zo’n dertig jaar geleden in de ministerraad anders aan toe ging dan nu, blijkt ook uit een van de
anekdotes waar oud-VVD-leider Wiegel tot op de dag van vandaag trots over spreekt. ‘Het duurde één keer in de ministerraad zó lang dat ik er echt schoon genoeg van had. Dus ik zeg: ‘Wanneer krassen ze eens op?’ Maar ik kreeg geen respons. Toen ben ik naar boven gerend, waar ik zou blijven slapen, heb ik mijn pyjama aangetrokken en ben ik zo beneden verschenen, terwijl de anderen nog achter hun glazen drank en sigaren zaten. Pardoes vertrokken ze.’ Drank, daar zouden de ministers Eurlings en Plasterk die deze kabinetsperiode tevergeefs trachtten een biertje te bestellen in de Trêveszaal, maar wat jaloers op zijn. ‘Vroeger werd het zelfs op prijs gesteld als je
dronk’, zegt Wiegel. ‘Ik denk ook dat het regeren dan optimistischer gaat.’ De keurige premier Balkenende kan zich de periode van Van Agt (1977-1982) ‘nauwelijks voorstellen’. ‘Het was een tijd waarin men het moest stellen zonder mobiele telefoons en Blackberry’s’, aldus Balkenende. ‘Toch wist zijn secretaresse hem overal te bereiken. Zélfs als hij een stuk ging fietsen.’ Zijn chauffeur reed achter hem aan met een semafoon in de auto die vier cijfers kon ontvangen. Daaraan kon hij zien wat er moest gebeuren. Soms was de boodschap ‘zo snel mogelijk terugbellen’. Dat deed Van Agt ook, zegt Balkenende: ‘Hij stapte bij het eerste de beste huis van zijn fiets, belde aan, stelde zich voor en vroeg of hij misschien even mocht bellen!’ Oud-minister Thom de Graaf vraagt zich af hoe groot de verschillen zijn tussen Van Agt en Balkenende. Hij karakteriseert ze als ‘wetenschappers waarvan het net leek of ze per ongeluk in de Haagse politieke wereld verzeild raakten’, beiden behept met een vorm van humor ‘die soms wat studentikoos’ overkomt en als leiders van kabinetten ‘die niet altijd de rit uit hebben gezeten.’ De Graaf ziet vooral overeenkomsten. ‘En dan doel ik niet op hun haardracht’, lacht de D66’er. Jan Peter Balkenende vindt het nog te vroeg om op de vergelijking tussen hem en Van Agt in te gaan. ‘Laten we dat aan de historici overlaten. Ik ben nog volop bezig.’ Oud-premier De Jong heeft nog wel een advies voor wat Balkenende kan gaan doen als hij uitgeregeerd is. ‘Dat platvloerse graaien is niets voor mij, én niets voor hem. Ik verwacht eerder dat hij weer de wetenschap ingaat.’ Dat moment mag van De Jong, premier van 1967 tot 1971, nog wel even op zich laten wachten. Hij spreekt Balkenende bemoedigend toe: ‘Het beste, houd vol hè.’ Op de valreep gaat ook Wiegel nog even langs bij Van Agt voor een handtekening in de biografie. De heren zitten er koddig bij aan de tuintafel voor het Catshuis. Terwijl Van Agt schrijft: ‘Voor mijn dierbare medeformant’, grapt hij: ‘Een reserveduo dat elk moment weer kan aantreden als de natie in nood is.’ 1 Zie voor Wiegels toespraak www. depers.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
‘Poging tot terreur’
‘Geert Wilders is slap’
WEBSITE MET GEGEVENS VAN MEDEWERKERS ASIELZAKEN
NA BALKENENDE VALT OOK VERHAGEN VERDONK AAN
Het ministerie van Justitie onderzoekt wat het kan doen tegen een website die zich keert tegen de ‘deportatiemachine’. Op de site zijn telefoonnummers, adressen en foto’s te zien van personen en bedrijven die zouden meewerken aan het ‘deporteren’ van afgewezen asielzoekers. Onder het motto ‘Sloop de deportatiemachine’ zijn behalve gegevens van medewerkers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) ook
Na premier Balkenende, die zaterdag Verdonk aanviel op haar ‘vermeende daadkracht’, heeft nu ook zijn partijgenoot Verhagen scherpe kritiek op Rita Verdonk. Ook Geert Wilders en de SP krijgen ervan langs. Geert Wilders is slap omdat hij de verlenging van de Nederlandse missie in Uruzgan tot 2010 niet steunt, aldus de CDA-minister van Buitenlandse Zaken op een bijeenkomst voor ondernemende jongeren in Den Bosch.
adressen van bouwbedrijven en architecten geplaatst omdat ze aan bajesboten of uitzetcentra hebben gewerkt. Bij privégegevens van medewerkers staat de oproep: ‘Zoek de verantwoordelijken op!’ VVD-Kamerlid Henk Kamp vindt het een poging tot terreur, zo zei hij op BNR Radio. Gisteravond werd de bezoeker van de site overigens automatisch doorgelinkt naar een videoclip van Rick Astley op YouTube.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
REUTERS
Juist die missie zou radicalisering en het islamitisch fundamentalisme tegengaan. Volgens Verhagen bieden Trots op Nederland van Verdonk en de SP van Jan Marijnissen ‘schijnzekerheden’ door de angst voor het onbekende aan te wakkeren. ‘Die spinnen er garen bij door het buitenland, én de mensen die er vandaan komen, af te schilderen als een groot gevaar dat alles bij ons weg komt halen wat ons lief is.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ..........................................................
Slagroomtaart...
...voor boefjes en boeven...
...van koningin Juliana
Koningin Juliana wilde ter gelegenheid van de troonswisseling op 30 april 1980 aan bepaalde gevangenen gratie verlenen.
Toen na premier Van Agt ook vice-premier Wiegel weigerde, stelde Juliana voor om alle gedetineerden een slagroomtaart te sturen. De liberaal noemde dat een ‘uitstekend idee’.
Wiegel stelde voor om dan met slagroom op elk van de taarten: ‘Nog vele jaren!’ te spuiten. Daarmee was het idee van de baan.
Buitenland
7
Marokko Kinderarbeid
‘Ouders zien nut van onderwijs niet’ VERVOLG VAN PAGINA 1
...
Op het Plein van de Hemelse Vrede werd een enorme vlag halfstok gehangen. AP
China Een week na de aardbeving
Chinezen staan massaal stil bij hun slachtoffers China rouwt drie dagen lang om de slachtoffers van de aardbeving. Het hele openbare leven stond gisteren even stil. ‘Leve Sichuan! Lang leve China!’ Anita Chang/AP PEKING
...
Bouwvakkers leggen hun gereedschap neer, chauffeurs trappen plotseling op de rem en reddingswerkers stoppen heel even met hun steeds hopelozer zoektocht naar overlevenden. Het drukke, jachtige China treurt precies een week na de verwoestende aardbeving in het midden van het land om de naar schatting 50.000 doden. De verwachting is ook dat er meer dan vier miljoen huizen zijn vernield. Gisteren begonnen de Chinezen aan de eerste van drie dagen van rouw. Het is voor het eerst in het moderne China dat er zoiets georganiseerd wordt voor een andere gebeurtenis dan de dood van een leider. Maar bij de laatste keer, elf jaar geleden bij het overlijden van Deng Xiaoping, ging het openbare leven ge-
woon door. Nu viel alles stil. De omvang van de herdenking was tekenend voor de impact die de enorme natuurramp, de grootste in dertig jaar, heeft op de bevolking. Honderden mensen kwamen bijeen op het Plein van de Hemelse Vrede, het historische en politieke centrum van Peking. Daar werd tijdens een sobere militaire plechtigheid een enorme Chinese vlag halfstok gehangen. Toen om 14.28 uur de sirenes loeiden, viel iedereen stil, het hoofd gebogen. Het verkeer in de stad stopte en miljoenen automobilisten begonnen te toeteren. De straten stroomden vol met mensen uit kantoren, restaurants en winkels, ook allemaal met het hoofd gebogen en de handen gevouwen. Het waren taferelen die in het hele land te zien waren. In de getroffen stad Beichuan hielden de reddingswerkers in hun oranje overalls even op met hun graafwerkzaamheden. Ze stonden stil in het puin, de ogen neergeslagen, hun witte bouwvakkershelmen in de hand. ‘Onze harten zijn zwaar; er zijn zoveel van onze landgenoten dood’,
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Zimbabwe
‘MUGABE WIL OPPOSITIELEIDER LATEN DOODSCHIETEN’ Het Zimbabwaanse leger wil oppositieleider Morgan Tsvangirai vermoorden. Dat zegt Tsvangirais Beweging voor Democratische Verandering (MDC). Volgens MDC heeft de militaire inlichtingendienst achttien scherpschutters opdracht gegeven Tsvangirai neer te schieten. Tsvangirai, die dit weekend zou terugkomen uit het buitenland, heeft zijn terugkeer naar Zimbabwe uitgesteld. Op 27 juni neemt hij het in een tweede
zei Ma Cangchuan, een van de hulpverleners. Na de ceremonie gingen hij en zijn team weer aan het werk. De stemming op het Plein van de Hemelse Vrede, in 1989 het toneel van pro-democratische demonstraties, was er een vol medeleven. ‘Dit is niet iets wat van bovenaf is opgelegd’, zei Wang Xu, een van de deelnemers aan de herdenking. ‘Het is voor het eerst dat burgers in het openbaar treuren.’ Na het moment van stilte begon de menigte te scanderen. ‘Kom op China!’, ‘Leve Sichuan!’, ‘Lang leve China!’ schreeuwden de mensen, de vuist in de lucht. Na een uur werd de menigte door de politie verspreid. President Hu Jintao en andere communistische topstukken waren te zien op de televisie. Ze droegen allen een donker pak en een witte bloem in hun revers. 1
Vaak is armoede niet de reden dat kinderen op jonge leeftijd gaan werken, weet Mohammed Mdaghri, coordinator Kinderarbeid bij de Algemene Onderwijsbond AOb. ‘Het is vooral de onwetendheid van ouders. Zij zien het nut van onderwijs niet in en vinden het normaal dat hun kinderen werken.’ Een van de andere oorzaken ligt bij de werkgevers en makelaars in kinderarbeid. Mdaghri: ‘Voor werkgevers zijn kinderen goedkope arbeidskrachten zonder rechten, die ze zonder probleem kunnen ontslaan of een klap kunnen verkopen.’ De kindermakelaars benaderen op straat rondhangende jeugd met kleine karweitjes. ‘Ze raken gewend aan het geld en rollen zo de kinderarbeid in’, aldus Mdaghri. Ze prijzen zo onbedoeld hun ouders uit de markt. De meeste werkende kinderen in Fès zijn drop-outs van school, vertelt Mdaghri. Om daar iets aan te doen, startte de Marokkaanse onderwijsvakbond SNE samen met de Nederlandse partners FNV Mondiaal, Oxfam Novib en de Algemene Onderwijsbond AOb, drie jaar geleden een project tegen schooluitval. Op vijf basisscholen in arme wijken van Fès
kregen ouders, schooldirecteuren en leraren voorlichting en trainingen over de omgang met kinderen, het belang van school en de gevaren van kinderarbeid. Voor leerlingen kwamen er extra boeken, huiswerkbegeleiding, bibliotheken en brillen, omdat na medisch onderzoek bleek dat veel kinderen slecht zagen. Buitenschoolse activiteiten zorgen ervoor dat leerlingen na schooltijd niet op straat rondhangen en ten prooi vallen aan makelaars. Kinderen die niet op school verschijnen, worden door leerkrachten van straat geplukt. De maatregelen zorgden voor een drastische vermindering van de uitval. Van de zesduizend leerlingen vielen er tot drie jaar geleden tweeduizend kinderen per schooljaar uit, nu zijn dat er 350. Het project wordt nu verder over het land verspreid en ook de Marokkaanse overheid neemt de aanpak over. Voor Outhman komt het project te laat. ‘Ik heb heel veel spijt dat ik destijds van school ben gegaan, ik zou wel terug willen.’ Toch is er ook voor hem goed nieuws. Mohammed Mdaghri vertelt hem dat bij een inzamelingsactie in Nederland ruim 22.000 euro is opgehaald. Genoeg voor de aanschaf van een paar kunsthanden en een lening om een bedrijfje te starten. 1
Outhman zou graag terug naar school willen.
stemronde op tegen dictator Mugabe. Tsvangirai heeft drie aanslagpogingen overleefd, waaronder een poging in 1997 om hem van negen hoog uit een raam te gooien. Vorig jaar moest hij in het ziekenhuis worden opgenomen nadat hij op een gebedsbijeenkomst door de politie was mishandeld. Foto’s van zijn gekneusde, gezwollen gezicht gingen de wereld rond als symbool van de onderdrukking van de oppositie door het regime van Mugabe.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Bruno gaat los In de Los Angeles Zoo heeft een orang-oetang kort aan de vrijheid geroken. Bruno maakte een gat in het hek om zijn kooi en ontsnapte. Twintig minuten later kon hij worden gesedeerd.
8
Buitenland
Mr Li India nog niet populair bij Chinezen
Band moet groeien Verslaggevers gaan op zoek naar de zon- en schaduwkanten van de globalisering, met de Chinese expansie als rode draad. Looking for Mr Li, in samenwerking met de VPRO en de Wereldomroep. Djoeke Veeninga AGRA
...
De speurtocht naar de Chinees-Indiase relatie voert naar Agra. In die stad staat de Taj Mahal. Het wordt wel het mooiste gebouw ter wereld genoemd. Een mogolvorst liet het wit marmeren mausoleum in de zeventiende eeuw voor zijn overleden vrouw bouwen. Een symbool van grote liefde. De Chinese en Indiase regeringen riepen 2007 uit tot het ‘Jaar van vriendschap door toerisme’. Het is een van de manieren waarop de twee landen warmere banden proberen te krijgen. Jaarlijks reizen 17 miljoen Chinezen naar het buitenland. De Taj is de grootste toeristische attractie in India, maar waar zijn de nieuwe Chinese vrienden? We vinden er Koreanen, Japanners, Cambodjanen, Taiwanezen. Geen enkele Chinees. Alice Wang is het plaatsvervangend hoofd van het Chinese Bureau
Rond de grootste toeristische attractie in India, de Taj Mahal, is geen Chinees te vinden. REUTERS
voor Toerisme in Delhi. Dat is vorig jaar geopend. De vriendschapsband door toerisme is heel pril, constateert ze dan ook. Jaarlijks reizen 500.000 Indiërs naar China. Er komen maar 50.000 Chinezen naar India. Slechts een klein gedeelte van beide groepen is toerist. China is dus tien keer aantrekkelijker voor Indiërs dan India voor Chinezen. Dat komt doordat Indiase zakenmensen hun ruwe materiaal en andere handel daar halen. En omdat China een aantrekkelijk toeristenland is, vol goede hotels in alle prijsklassen, met een goede infrastructuur. Terwijl een Chinees in India,
zegt Alice Wang, minimaal tweehonderd dollar betaalt voor een goede hotelkamer. Ook moet hij in dat hotel eten, of in een ander duur restaurant, want de hygiëne van mindere etablissementen is bedroevend. Bovendien, zodra de Chinese toerist een stap naar buiten zet, komt hij in de normale Indiase rotzooi terecht. Geen stoepen, overal vuil, hitte en stank. Mensen die zomaar overal plassen en poepen. ‘Chinezen zijn niet zoals Europeanen’, zegt Wang. ‘Die vinden het leuk en avontuurlijk om rond te reizen. Chinezen zijn als Amerikanen. Ze willen het goed hebben en waar voor hun geld krijgen.’
Wel merkt ze dat Chinezen nieuwsgierig naar India worden nu de twee landen zo vaak in een adem genoemd worden als de nieuwe economische groeiers van Azië. ‘Ze weten dat India arm is. Ze vinden het interessant dat hier ook heel rijken zijn.’ En ze willen met eigen ogen zien wat democratie en vrijheid is. Alice Wang heeft daar haar eigen ideeën over. ‘Wat voor vrijheid is dat?’, vraagt ze dan aan Indiase collega’s. ‘Met jullie kastensysteem? Is jullie gearrangeerde huwelijk vrijheid? Is het vrijheid dat iedereen zo laks is dat leraren niet komen opdagen in de klas? Dat je afval overal
neergooit? De overheid is hier te zwak. Daarom worden goede plannen niet uitgevoerd.’ De Indiase collega’s zijn het vaak met haar eens dat de gebrekkig functionerende overheid een obstakel voor ontwikkeling is. Tegelijkertijd hoor je veel mensen hier optimistisch zeggen dat India uiteindelijk op gelijke voet met China zal komen. En dat het een betere en stabielere ontwikkeling zal zijn, gefundeerd op democratie en vrijheid. 1 www.lookingformrli.nl voor de wekelijkse wedstrijd waarmee je een Mr. Li T-shirt of een iPod kunt winnen.
$(10$/.02$0-+(1#;5$!1(2$4..0$-#..0&$/ 11(.-$$0#$0$(8(&$01 ..00$(12(/1$-0$(1%.2.14 - ++$+ -#$-2$05$0$+#2$#$+$-,$2 -#$0$ 0$(8(&$018()-$04$+$,..($/0()8$-2$5(--$-5 0.-#$0$$-0$(1- 0 3(#..128(< ,$2 2' 7 "(9" 254 $$-.-7 1/($&$+0$:$6" ,$0 ,$2.!)$"2($4$-254 $-$$-/0.%$11(.-$+$ /1.- %.2./0(-2$0$$#.$-(1'$+$, +&0 2(1$1+3(2(-&1# 23,4 -#$8$ 5$#120()#(1 .*2.!$0
"! !#! $! 2330+()*$(10$/.02$0-+(14..0 ($#$0$$-#($%.2.1, *2./4 * -2($.%&.$#$2(/15(+#$+$-,$2 -#$0$-($351&($0(&($025$$ 4 -#$,$$0# - $(10$/.02$01$*()*'3-/ &(- 1 $-, *..*1-$+)$$(&$-/ &(-
$!!# $2 +)$!$8."'2$+ -#$-./)$ /$01..-+()*$5$0$+#* 028.# 2 ($#$0$$-* -8($-5 0)$&$5$$12 !$-2(+)$(-%.0, 2($.4$0$$- + -#$4(-#2'$2 ++$, +./ $(10$/.02$0-+
✂
!%
#
#"# "
** -1./4$+$/0()8$-8. +1 $$-0$(1- 03(#..128(<$$- 1/($&$+0$:$6" ,$0 ,$2.!)$" 2($4$-$-$$-/0.%$11(.-$+$ %.2./0(-2$0
$*0()&2)$$(&$-/ &(- ./#$$(1 0$/.02$05$!1(2$).35- ,0$(10$ /.02$0-+$$%#$8$/ &(- #..0 - )$% ,(+($$-40($-#$-8.# 28$ +)$ 0$(1%.2.1*3--$-!$*()*$-
$2#$%.2.0!.3! "0(-$,.& 3(2 +('$$%23#(4 -$12$+ #$$(10$/.02$0-+*5 02 +/0()1 &$5.--$-$$-/1.-27+31 %.2./0(-2$0
/+. #, 6(, +0$(1%.2.1 $-+ 28$ - -#$0$-8($- $$+)$!$12$0$(12(/1,$2 -#$0$ 0$(8(&$01$..0#$$+..*#$%.2.1$- 2(/14 - -#$0$-
reisreporter.nl
Partners van Columbus Reisreporter
Economie
Gepakt Opta legt recordboete op
Lucratieve spampraktijk fors beboet Redactie economie AMSTERDAM
...
Spammen – het versturen van ongewenste e-mail – is een lucratieve bezigheid. Want voor slimme spammers liggen met een kleine investering miljoenen voor het oprapen. Maar dan moet je natuurlijk niet gepakt worden. Een tweetal Nederlandse spammers is dat laatst wel overkomen, zo blijkt uit een gisteren gepubliceerd boetebesluit van telecomtoezichthouder Opta. Omdat het duo na waarschuwingen van Opta de verboden activiteiten hervatte, kreeg het van Opta 510.000 euro boete, vooralsnog een record. Het goed gedocumenteerde boetebe-
sluit geeft inzicht in de wijze waarop de twee opereerden. In e-mails deden ze voorkomen een organisatie te zijn voor thuiswerkbemiddeling. Onder de vlag van onder meer de ‘thuiswerkcentrale’ stuurden ze volgens Opta minstens 4,5 miljoen e-mails, waarin ze consumenten bewogen te bellen met een duur 0900-nummer. Bellers werden vanzelfsprekend lang in de wacht gezet en telefonisten dienden de belangstellenden langdurig aan de praat te houden. De bemiddeling vond vervolgens nooit plaats. Dit opzetje leverde in een half jaar tijd (jan 2006-juli 2006) ‘zeer hoge omzetten’ op, in ieder geval zo’n 1,7 miljoen euro, schrijft de Opta op basis van facturen die het aantrof tijdens een inval. In werkelijkheid liggen de
inkomsten volgens de toezichthouder echter vele malen hoger, maar omdat een deel van de facturen ontbreekt, is dat niet precies te berekenen. Of het nu 1,7 miljoen omzet is of meer, het lijkt er op dat de twee spammers, ondanks de boete, toch een aardige boterham aan hun werk overhouden, tenzij justitie nog een poging doet de wederrechtelijk verkregen gelden te ontnemen. De boete vloeit rechtsreeks uit het openen van de website www.spamklacht.nl. Daar zijn 157 klachten binnengekomen over de thuiswerkcentrale; meer dan genoeg om de ambtenaren van Opta op het juiste spoor te zetten. 1
Post Sandd en SelektMail: ‘We lopen miljoenen aan omzet mis’
Nieuwe postbedrijven overwegen schadeclaim De liberalisering van de postmarkt is opnieuw uitgesteld. TNT-concurrenten SelektMail en Sandd overwegen juridische stappen. Sylvia Marmelstein AMSTERDAM
...
‘Ik heb er geen woorden voor. Het is ronduit bizar.’ Bart Stomphorst, directeur van postbedrijf Sandd klinkt nog beduusd als hij het heeft over het besluit van het kabinet alweer een stokje te steken voor het vrijgeven van de postmarkt. ‘Zoiets kan één keer gebeuren. Twee keer ook nog wel. Maar dit is de derde of de vierde keer. Ik ben zelfs de tel kwijt’, verzucht hij. Verschillende kabinetten hebben in het verleden aangekondigd de Nederlandse postmarkt volledig vrij te geven. Steeds weer werd de liberalisering uitgesteld. Het huidige kabinet blies eind vorig jaar een vrije postmarkt per 1 januari 2008 af. Ook de daarna voorgestelde datum van 1 juli wordt zeker niet gehaald, zo maakte staatssecretaris Frank Heemskerk eind vorige week bekend. De postbedrijven Sandd en SelektMail laten de besluiteloosheid van de politiek niet langer over hun kant gaan. Ze onderzoeken of ze de schade kunnen verhalen op de overheid. Om welke bedragen het gaat, weten de
bedrijven nog niet precies. Stomphorst: ‘Maar denk aan vele miljoenen. Het gaat om omzet die we mislopen. We hebben investeringen gedaan die we nu niet kunnen terugverdienen.’ Concurrent SelektMail heeft het ook over een schade van miljoenen euro’s. ‘Machines die we hebben aangeschaft om de extra poststukken te verwerken staan stil. Daarnaast hebben we geïnvesteerd in een gebouw van 12 miljoen euro. Daarvan gebruiken we nu maar de helft’, zegt directeur John Kuiper. Concurrenten van voormalig staatsbedrijf TNT mogen door het uitstel alleen poststukken blijven verwerken die zwaarder zijn dan 50 gram en zogeheten ongeadresseerde zendingen. Die markten zijn de afgelopen jaren wel vrijgegeven. De bedrijven staan echter te springen om zich ook op lichtere poststukken te storten. Daar valt het meeste mee te verdienen. Post onder de 50 gram vormt in aantallen bijna de helft van de totale postmarkt en is goed voor 60 tot 70 procent van de omzet. Zowel SelektMail als Sandd wil onderzoeken of de politiek juist heeft gehandeld. Zij zeggen dat het kabinet hen heeft voorgehouden de postmarkt 1 juli vrij te geven als aan twee voorwaarden was voldaan. ‘Nu dat inderdaad het geval is, vindt het kabi-
net het nog steeds niet goed genoeg. De politiek verandert dus gaandeweg de spelregels. Ik vraag me af of dat mag’, zegt Stomphorst. De nieuwe postbedrijven moesten allereerst de arbeidsvoorwaarden verbeteren. Dan zouden ze eerlijker kunnen concurreren met TNT, die gebonden is aan een dure cao. De tweede voorwaarde hield in dat ook andere Europese landen de postmarkt verder moesten liberaliseren. TNT zou dan beter zaken kunnen doen in bijvoorbeeld Duitsland. Daarmee kan het bedrijf de deels verzwakte positie in Nederland ondervangen. Sandd en SelektMail vinden dat aan beide voorwaarden is voldaan. Zo sloten de bedrijven eind april een akkoord met enkele vakbonden over verbetering van arbeidsvoorwaarden. Inmiddels lijkt ook de concurrentie in andere landen van de grond te komen. Zowel Stomphorst als Kuiper hebben nog hoop dat juridische stappen niet nodig zijn. Volgende week debatteert de Tweede Kamer over de kwestie. ‘Het zou natuurlijk mooi zijn als de Kamer het kabinet dwingt de markt alsnog open te stellen.’ De postmarkt moet volgens een akkoord van de Europese Unie sowieso uiterlijk per 1 januari 2011 vrij zijn. 1
9
3,9% spaarrente! Geen beperkingen Rentetarieven d.d. 8 mei 2008. Vraag naar de voorwaarden.
www.dsbbank.nl 0900 0575 (lokaal tarief) Kijk voor de Zilvervloot of nog hogere spaarrente op www.dsbbank.nl
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider
Hypotheek
SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij ING Bank Hypotheek met Renteopties ABN AMRO Budget hypotheek Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hypoth Postbank VoordeelPlus Hypotheek Rabobank VoordeelHypotheek DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek Hypotheekshop FLEXXTRA 2 Hypotheekshop FLEXXTRA 4 MoneYou Compleet+ hypotheek De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel Eigen Huis FBTO Aflossingsvrije Hypotheek Qent Hypotheken Qent Budget Hypotheek SNS Regio Bank Aflossingsvrije hypotheek Delta Lloyd Fixe-DWH MoneYou Compleethypotheek Qent Hypotheken Qent Profijt Hypotheek REAAL Verz. Budget Plus Hypotheek Zwitserleven RenteVoordeel Hypotheek REAAL Verz. Aflossingsvrij-Holland Florius Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek Legal & General Legal Life Voordeel Hypotheek MoneYou Aflossingsvrije hypotheek
5 jr NHG
5 jr 125% EW
4,7 5 4,95 5,1 4,7 4,7 4,85 4,55 4,65 4,7 4,7 4,85 4,85 4,75 4,9 4,8 4,95 4,85 4,85 4,8 4,9 4,9 4,9
5,1 5,4 5,45 5,6 nvt nvt 4,85 4,95 5,05 5,1 5,1 5,15 5,15 5,15 5,2 5,2 5,25 5,25 5,25 5,25 5,3 5,3 5,3
10 jr NHG
10 jr 125% EW
5 5,3 5,3 5,1 5,1 nvt 5,05 4,85 4,95 5 5,1 5 5,15 5,2 5,1 5,1 5,25 5,15 5,15 5,15 5,2 5,2 5,2
5,4 5,7 5,8 5,6 nvt nvt 5,05 5,25 5,35 5,4 5,5 5,3 5,45 5,6 5,4 5,5 5,25 5,55 5,55 5,6 5,6 5,6 5,6
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125% EW Peildatum:19-05-2008 Bron: MoneyView Research
DOORLOPEND KREDIET
PERSOONLIJKE LENING
Aanbieder
< €5.000 < € 10.000 < € 15.000
Aanbieder
< €5000 < € 10.000 < € 15.000
Delta Lloyd De Hypotheker Directa Frisia Financ. ** DSB Bank** Freo Ohra FBTO KredietDirect** Royal Bank of Sc ABN Amro** Fortis Bank SNS Bank Rabobank Postbank
nvt nvt 7,9 10,9 nvt nvt 7,25 7,6 8,3 9,9 8,6 10,3 10 10,8 12,2
OHRA Becam ** KredietDirect** Directa The RB of Scot. DSB Bank Crediam ** Eurofintus ** DHB bank Fortis Bank De IJssel ** SNS Regio Bank SNS Bank Postbank Rabobank
6,3 10,6 6,7 7,9 8,9 nvt 9,5 nvt 8,9 10,2 nvt 10,3 9,7 11,2 11
6,5 6,9 6,9 6,9 7,2 7,2 7,25 7,6 7,7 7,9 8,6 9,5 10 10,5 10,9
6,5 6,9 6,9 6,7 7,2 7,2 6,95 7,6 7,3 7,7 8,1 8,7 9,1 9,6 9,9
6,3 6,6 6,7 6,9 6,9 7,2 7,9 8,7 8,9 9,4 9,4 9,7 9,7 10,5 10,7
6,3 6,4 7,3 6,5 6,7 7,2 7,5 8,7 8,9 8,8 9,4 8,8 9 9,6 9,8
Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een lening tot 10.000 euro plus de tarieven van de grootbanken
DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank
Rekening
€ 10.000
The Economy Bank N.V. Akbank Anadolubank Akbank Amsterdam Trade Bank Credit Europe Bank Yapi Kredi Bank Argenta DHB Bank Rabobank ABN AMRO SNS Bank Fortis Bank Postbank ING Bank
TEB Ster Spaarrekening AK Internet Spaarrekening Anadolu Alfa Spaarrekening AK Spaarrekening ATB Internet Spaarrekening Credit Europe Top-Interest rekening YKB Euro-Plus Spaarrekening Internet Spaarrekening DHB S@veOnline Rabo Telesparen Internet Spaarrekening Internet Sparen E-Spaarrekening Internetspaarrekening Internet Sparen
4,6 4,55 4,55 4,5 4,5 4,5 4,5 4,25 4,25 2,8 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4
Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder Peildatum: 19-05-2008 Bron: MoneyView Research
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Vier redenen om te beleggen in China Direct
MARK
LEENARDS
B
egin mei adviseerde ik u te beleggen in Chinese aandelen, bij voorkeur stukken die niet op Chinese beurzen zelf verhandeld worden. Tot nu toe heeft mij dat geen windeieren gelegd: enkele Chinese aandelen in mijn portefeuille zijn in korte tijd tientallen procenten gestegen. Eén fonds heeft zeker nog een ritje te gaan: het Amerikaanse China Direct. Inderdaad; Amerikaans.
koopt het normaliter 51% van de aandelen en biedt het kapitaal en managementervaring aan. Dat blijkt een lucratieve methode: hopend op een forse waardestijging van de resterende 49% blijven originele aandeelhouders betrokken bij het bedrijf en betaalt China Direct nooit de hoofdprijs. Dat kleine industriële bedrijven goed gedijen in China’s snel groeiende economie behoeft daarbij weinig uitleg.
Advies en management
Magnesium
Het in Florida gevestigde China Direct adviseert over toegang tot de Chinese en Amerikaanse kapitaalmarkten aan Amerikaanse en Chinese ondernemingen. Het grootste deel van de omzet behaalt het echter met deelnemingen in kleine Chinese bedrijven. Daarbij
De helft van de omzet van het bedrijf komt uit de magnesiumindustrie, waarin men vijf deelnemingen aanhoudt. Tegenwoordig is de vraag naar magnesium erg groot. Met name de auto-industrie zoekt naar lichtere materialen om brandstofverbruik terug
te dringen. Ook gebruiken steeds meer elektronicafabrikanten het voor apparaten. De toenemende vraag veroorzaakte een stijging van de magnesiumprijs van 1850 dollar per ton in 2006 tot meer dan 4200 dollar per ton nu. Analisten verwachten dat China Direct op langere termijn één van de grootste spelers in de industrie zal worden, eventueel via nieuwe overnames. Een dalende magnesiumprijs kan deze plannen uiteraard doen wijzigen.
Groei
Door de succesvolle functie als brug tussen oost en west steeg de omzet vorig jaar met meer dan 1000% . Analisten verwachten dit jaar een verdubbeling van de omzet en verdrievoudiging van de winst. Doorgaans zou dat resulteren in een forse koers-winstverhouding, maar in het huidige beursklimaat is verandering gelijk aan onzekerheid. Daarom verhandelt China Direct tegen slechts 8 keer de ver-
wachte winst dit jaar.
Momentum
Een fijne bijkomstigheid is dat analisten én het bedrijf steeds positiever worden over de toekomst. Het Strong Buy advies van twee van hen kan niet veel hoger, maar de winstverwachting wel. Beleggers waarderen dit, wat resulteert in een voorzichtige stijgende trend. Gezien de onstuimige groei, de gunstige ontwikkelingen in de magnesiumindustrie en de lage waardering zou een koersverdubbeling echter helemaal niet onrealistisch zijn. Uiteraard met het risico op een dalende magnesiumprijs, want de vraag blijft hoe ‘direct’ het bedrijf kan reageren op zulke onvoorspelbare factoren. 1 Het door Leenards beheerde SBS Global Equity Fund bezit aandelen China Direct Inc. Het aandeel is verhandelbaar via de Amerikaanse beurs.
Interim bestaat niet en solliciteren hoeft niet Vijzelaar.com is een nieuwe naam voor een gevestigde partij. Een nieuwe naam, een nieuwe stijl en een heldere financiële belofte: continuïteit in finance. We gaan het anders doen. Voor onze opdrachtgevers en voor onze financiële professionals.
Vijzelaar.com voor bedrijven: interim bestaat niet
Vijzelaar.com voor bedrijven: interim bestaat niet Wat wel bestaat is het werk op financiële afdelingen dat continu door moet gaan. Vijzelaar.com is specialist in het invullen van financiële posities op permanente en tijdelijke basis. Dat doen wij door te zorgen voor continuïteit in de instroom van gekwalificeerde financiële professionals. Vijzelaar.com is dé partij voor iedere financiële professional van HBO-starter tot en met senior managementniveau. Wij brengen u snel in contact met de meest geschikte financiële professionals. Daardoor blijft de continuïteit van uw financiële organisatie gewaarborgd. Dus in die zin bestaat “interim” helemaal niet. Vijzelaar.com voor financiële professionals: solliciteren hoeft niet Financiële professionals in dienst van vijzelaar.com worden op tijdelijke basis ingezet op
Vijzelaar.com voor financiële professionals: solliciteren hoeft niet
verschillende functies. En wat is er mooier dan om in een periode van een paar jaar enkele van onze cliënten (KLM, Sara Lee, Mercedes-Benz, Amsterdam RAI etc.) te leren kennen. Bijvoorbeeld op basis van ons Financial Traineeship voor financiële HBO- en WO-starters. De praktijk zal leren dat ze je uiteindelijk allemaal willen aannemen. Op ieder moment heb je die keuze en dan dus zonder te hoeven solliciteren. Je kunt je ook inschrijven bij vijzelaar.com voor een vaste baan. Wij bemiddelen financiële professionals van minimaal HBO-niveau op permanente en tijdelijke basis. Onze cliënten vertrouwen op vijzelaar.com. Dat vertrouwen geeft je een grotere kans de baan
Kijk op vijzelaar.com of bel ons op 035 692 55 30
te krijgen die jij ambieert. De voorsprong die je realiseert door een introductie van vijzelaar.com geeft je het gevoel dat je niet meer hoeft te solliciteren. Vanaf vandaag komt u ons dagelijks in De Pers tegen. Drie keer per week op de voorpagina en twee keer per week op de eerste pagina van het Economie-katern. Wij komen graag met u in gesprek! continuïteit in finance
Economie
Overnamestrijd Het is nog steeds onrustig rond Yahoo
Luchtvaart
Microsoft wil weer onderhandelen met Yahoo, maar geen overname
Mogelijk nieuwe gesprekken Air France-KLM en Alitalia Redactie economie AMSTERDAM
Redactie economie AMSTERDAM
...
De soap rond internetbedrijf Yahoo kende gisteren zijn zoveelste bizarre wending. Softwaregigant Microsoft liet in een verklaring weten een ‘alternatief voorstel’ voor een deal met Yahoo te hebben, ‘maar geen nieuw bod uit te brengen.’ Microsoft gaf geen verdere details over de mogelijke overeenkomst. Wel liet de softwaremaker weten zich het recht voor te behouden een volledig bod op Yahoo te heroverwegen. Analisten verwachten dat de bedrijven zullen gaan samenwerken om hun aandeel op de markt voor internetadvertenties en zoekmachines te vergroten. Yahoo kwam vorige week onder zware druk te staan nadat de activistische aandeelhouder Carl Icahn had gedreigd het Yahoo-bestuur te ver-
vangen als de gesprekken met Microsoft niet zouden worden hervat. Hiervoor had hij tien kandidaten gepolst. Icahn, goed voor 4 procent van de Yahoo aandelen, stond zelf ook op het lijstje.
Microsoft trok het overnamebod op Yahoo eerder deze maand in Microsoft trok het overnamebod op Yahoo eerder deze maand in. Het softwarebedrijf was bereid om zijn eerdere bod met 5 miljard dollar te verhogen naar 33 dollar per aandeel. Dit had een premie betekend van 70 procent ten opzichte van de slotkoers van Yahoo voordat de overnameplannen van Microsoft bekend werden.
Het was echter onvoldoende om bestuursvoorzitter Jerry Yang van Yahoo te overtuigen. Die wilde een verhoging van het bod met nog eens minstens 5 miljard, tot minimaal 37 dollar per aandeel. Vlak na het terugtrekken van het bod door Microsoft zei Yang ietwat beteuterd dat hij verwacht had dat Microsoftbaas Steve Ballmer nog wel met een tegenbod was gekomen. En dat kwam er dus niet, tot grote frustratie van meerdere aandeelhouders die Yahoo met een rechtszaak wilden dwingen alsnog het bod van Microsoft te accepteren. Icahn kocht zich pas vorige week in en noemde de afwijzing van Yahoo ‘irrationeel’. In een brief aan het internetbedrijf schreef hij dat het ‘overduidelijk’ is dat het bod van Microsoft van 33 per aandeel een ‘superieur alternatief’ is voor de vooruitzichten van Yahoo als zelfstandig bedrijf. 1
...
Air France-KLM keert mogelijk terug naar de onderhandelingstafel om de besprekingen met betrekking tot de overname van Alitalia voort te zetten, dit schrijft Il Corriere della Sera. De krant haalt in dit verband Fabio Verna aan, die zei dat hernieuwde interesse van Air France-KLM ‘een mogelijkheid’ is. Verna is een naaste medewerker van Bruno Ermolli, die door de Italiaanse premier Silvio Berlusconi is belast met het vinden van een koper voor de Italiaanse luchtvaartmaatschappij. Berlusconi leurt nu al maanden met het kwakkelende Alitalia. Was hij eerst nog vastbesloten dat de nationale trots niet in buitenlandse handen mocht vallen, inmiddels zijn met Lufthansa de Duitsers en met Aeroflot de Russen al de revue gepasseerd als potentiële overnemers van het bedrijf dat een miljoen euro per
11
dag verlies lijdt. Ook schermde de Italiaanse premier al meerdere malen met een Italiaans consortium dat Alitalia zal redden. Echt concreet werden al zijn beloftes tot nu toe echter niet. Het is dan ook niet ondenkbaar dat de Italianen toch door de knieën gaan en weer aankloppen bij de Frans/Nederlandse luchtvaartcombinatie die eerder een bod van 485 miljoen euro op Alitalia uitbracht met een daaraan gekoppeld noodplan en de belofte tot 2015 in totaal 6,5 miljard euro te investeren. 1
Beurs Beurs Vandaag Grondstoffenhype
Bubbeltje op z’n kant Onder de leiding van grondstoffenbedrijven blijven de beurzen oplopen. Hoe lang nog en begint die commodity-hype niet een beetje op de internetbubbel te lijken? Ja en nee, zegt Citigroup. AMSTERDAM
...
Terwijl de AEX richting 500 kruipt, vragen de pessimisten zich af hoe lang dit nog goed kan gaan. Ze wijzen dan bijvoorbeeld naar staalfabrikant Arcelor Mittal dat in zijn eentje de AEX op sleeptouw neemt. Dit aandeel steeg sinds 1 januari 26% en maakt intussen 16% van de index uit. Als Arcelor Mittal het net zo als de rest had gedaan, had de index nu rond 470 genoteerd. Arcelor Mittal is een typisch voor-
beeld van een grondstoffenbedrijf dat van de commodity-boom profiteert. Hoe lang nog? Dat vroegen de analisten van Citigroup zich ook af. Zij schreven een rapport over deze hype en zij letten er vooral op in hoeverre die gelijkenissen en verschillen vertoont met de internetbubbel van rond 2000. Ten eerste keken zij naar de Britse FTSE 100. In deze breed gespreide hoofdindex zitten nog diverse buitenlandse grondstoffengrootmachten uit het oude imperium, als BHP Billiton en Diageo. Uiteraard staan in Londen ook oliegiganten als BP en Royal Dutch Shell genoteerd, die ook in die FTSE 100 zitten. Citigroup keek naar welk deel deze bedrijven uitmaken van de Britse hoofdindex. Inderdaad, dat begint
bubbelachtige vormen aan te nemen. Circa 30% van de FTSE 100 bestaat nu uit commodity-achtige bedrijven. Tien jaar geleden was dat 10%. De TMT-bedrijven gingen destijds in drie jaar van 10% naar 35%. Vervolgens keek Citigroup naar de koers-winstverhoudingen van de commodity-bedrijven. Die zijn niet exceptioneel hoog. Mijnbouwaandelen zijn ietsjes duurder geworden, maar olie- en gasaandelen zijn zelfs relatief goedkoper geworden. Dat was ten tijde van de TMT bubbel wel anders. In no time waren die twee maal zo duur als de rest. Hoe lang kunnen deze bedrijven hun torenhoge winsten volhouden? De olieprijs waar analisten mee rekenen is nu 85 dollar, nog altijd flink minder dan de marktprijs. Als de
prijs 30% keldert, hoeven hun winsttaxaties nog niet naar beneden. In de mijnbouw wordt geïnvesteerd om extra productie te krijgen. Dat kan de winsten onder druk zetten. Citigroup wijst er tenslotte op dat de balansen van de grondstoffenbedrijven goed op orde zijn, dit in tegenstelling tot de TMT-bedrijven in 2000. Weet u nog wel? KPN, KPN Qwest, Versatel, UPC… Tot slot: tijdens de TMT bubbel waren er veel en
grote overnames die vooral met aandelen werden betaald, iets wat holle koersen nog verder opjoeg. Ja, de huidige commodity-boom lijkt op een bubbel, zegt Citigroup. De koerstijgingen zijn gigantisch. De overnameactiviteiten, die ook nu weer grotendeels in aandelen zijn, moeten beleggers zenuwachtig maken, maar de goede balansen en bescheiden waardering zorgen juist voor ontspanning. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................................................................................................ ......................................
Zonnekoning AMG 111
AMG publiceerde 9 mei kwartaalcijfers en is sindsdien 26% opgelopen – zonder nieuws. Hoewel, het heeft een belang van 50,6% in Timminco, dat solar grade-silicum maakt, een grondstof voor zonnecellen. Door de alternatieve energiehype en groeiende productiecapaciteit van het bedrijf schiet de koers omhoog… en daarmee ook AMG. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: IK VAL VAN MIJN STOEL... 111
Nog een paar procentjes en de AEX staat weer op dezelfde koersniveau als waar de index het jaar mee begon. Hoe anders is dat met individuele fondsen: een aantal wonnen dik, maar nog meer verloren ruim. Welk AEX-aandeel verbaasde u wat dat betreft dit jaar het meeste en waarom? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Randstad
Arcelor Mittal
Royal Dutch Shell
CEES SMIT (TODAY’S BEHEER)
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)
PIETER KORT (HOOFDREDACTEUR IEX)
111
111
111
‘Het aandeel Randstad verbaasde me. De uitzender doet met Vedior een mooie overname en draait mooie omzetten met daarbij behorende winsten. De koers? Die daalde alleen. Maar ja, zo kan ik ook Royal Dutch Shell noemen dat megawinsten maakt doordat de olieprijs records breekt. Het aandeel gaat alleen ook omlaag.’ 1
‘Arcelor Mittal. Het is een cyclisch aandeel en als het slecht gaat, krijgen deze aandelen de hardste klappen. Arcelor Mittal is zo slim een groot deel van de inkoopkosten van ijzererts vast te leggen met eigen mijnen en lange termijncontracten. Het rekent de hogere prijs door aan klanten, waardoor de winst explosief stijgt.’ 1
‘De olieprijs staat op recordhoogte en oliegerelateerde aandelen als Fugro en SBM Offshore gaan als een speer. Maar Shell blijft daar erg bij achter. Het deed het nauwelijks beter dan de AEX. Van een bedrijf met zoveel reserves mag je beter verwachten. Gelukkig zit er de laatste tijd weer wat schot in.’ 1
12
Het Verhaal
‘MIJN EIGEN JEUGD WAS OOK RAMPZALIG’ Voormalig pleegkind Roos Haase werd zelf pleegmoeder van crisiskinderen. Honderd ving ze er op en ze schreef er een boek over. Ana Karadarevic WIJDENES
...
‘Weet je nog hoe gezellig het in jouw buik was, mam?’ De toen vijfjarige Simon zei dit eens tegen zijn pleegmoeder. Haar uitleg dat ze niet zijn biologische moeder was, begreep hij niet helemaal. Hij kent zijn echte ouders niet, maar hij woont dan ook al sinds hij drie weken oud was bij Roos Haase en haar man Rob. Simon en zijn 9-jarige pleegzusje Anouk zijn de laatste twee in een rij van zo’n honderd kinderen die door het gezin Haase de afgelopen dertig jaar zijn opgevangen omdat hun eigen ouders niet voor hen konden zorgen, bijvoorbeeld wegens een verslaving of een verstandelijke handicap. Roos Haase (63) beschrijft haar ervaringen en beweegredenen in het boek Crisiskinderen dat onlangs verscheen. Haase is zelf een pleegkind. Twee uur na haar geboorte stond haar moeder haar af omdat ze niet voor haar kon zorgen. Haar pleegmoeder nam haar in huis op om haar huwelijk te redden. Dat mislukte: ze scheidde al snel van haar man. De vrouw kleineerde en sloeg Haase. Ze vertelde haar pleegdochter te pas en te onpas dat ze blij was dat zij niet haar eigen kind was. Huisdieren pakte ze af. Een konijn dat Haase op haar zesde kreeg,
‘Sommige moeders zijn niet in staat om hun kinderen op te voeden. Laat deze vrouwen geen kinderen krijgen. Geef ze desnoods een prikpil of zo.’ diende haar pleegmoeder op als avondmaaltijd. De pleegmoeder had om de haverklap een nieuwe vriend, enkelen daarvan misbruikten de jonge Haase seksueel. ‘Rampzalig’ noemt ze haar jeugd achteraf dan ook. Toch kwam ze er bovenop. ‘Ik nam me voor om mijn leven niet te laten verzieken door mijn nare ervaringen als kind. Ik geloofde altijd dat het beter zou worden. Natuurlijk heb ik ook dips gehad, maar ik wil niet in een slachtofferrol zitten. Liever haal ik alles uit het leven wat er uit te halen valt.’ Ze zou haar jeugd niet over willen doen, maar het heeft haar gemaakt tot wie ze nu is. Opmerkelijk genoeg wilde ze zelf
pleegmoeder worden. ‘Toen ik tien was, wist ik het al.‘ Ze was vastbesloten om het anders te doen dan haar pleegmoeder. Haar kinderen zouden wél liefdevol opgroeien. Haase schonk het leven aan drie kinderen en ving er velen op, ook al voordat ze officieel pleegouder werd. Als iemand in de buurt om wat voor reden dan ook niet in staat was voor de kinderen te zorgen, werd Haase ingeschakeld. ‘Het was bij ons altijd een zoete inval. Mijn kinderen wilden nooit bij vriendjes spelen, ze namen altijd iedereen mee naar ons huis.’ Toen de zorg voor haar eigen kinderen minder intensief werd, haar oudste dochter was vijftien, besloot Haase officieel pleegmoeder te worden. Veel kinderen hadden een moeilijke achtergrond. Zoals Jimmy, een jongetje met het foetaal alcoholsyndroom. Hij is een rode draad in het boek van zijn pleegmoeder (zie: kader). Vaak lijden de pleegkinderen fysiek onder de slechte thuissituatie bij hun biologische ouders. Zo hebben veel van hen amper haar. Een gevolg van een tekort aan vitamine A, schrijft Haase in haar boek. Na enkele weken goed eten begint het haar te groeien, net als de nagels. De kinderen met het foetaal alcoholsyndroom hebben zwarte tanden. Helemaal verrot als
gevolg van het alcoholmisbruik door hun moeder. Ook aan hun gedrag is vaak af te lezen dat ze geen makkelijke start in het leven hebben gehad. Sommige kinderen misdragen zich ernstig, zo was er een vierjarig jongetje dat overal in huis plaste en de andere pleegkinderen bedreigde. Anderen waren buitenshuis agressief. Jimmy, bijvoorbeeld, kneep eens de keel van een lerares dicht. Maar Haase wil niet spreken van lastige kinderen, zoals de buitenwereld hen vaak ziet. ‘Ze hebben heel veel pech. Deze kinderen dragen op jonge leeftijd al een verschrikkelijke rugzak bij zich.’ Zij weet als geen ander hoe ze zich voelen. ‘Ik voelde me ongewenst en weggegooid door mijn biologische moeder.’ Haase heeft haar op volwassen leeftijd – ze was al lang en breed getrouwd – ontmoet, maar een band
bouwden ze nooit op. Toen haar moeder zo’n drie jaar geleden overleed, nam ze afscheid van haar in het uitvaartcentrum. In haar boek schrijft ze: ‘Toen ik mijn moeder zag, was er niets meer over van de verwijten en de boosheid die ik jaren had gevoeld.’ Ze voelt mee met moeders die afstand doen van hun kinderen. ‘Een moeder doet haar kind niet opzettelijk narigheid aan. En bovendien: moet je je proberen voor te stellen hoe die moeders zich voelen als hun kind hen wordt afgenomen.’ Ze vertelt over een moeder wiens derde kind vlak na de geboorte werd weggehaald. De andere kinderen waren al eerder uit huis geplaatst. ‘Haar dochter was zo snel weggehaald door Bureau Jeugdzorg dat ze nog niet eens goed was schoongemaakt in het ziekenhuis. Dat zal voor die vrouw
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ...............................................................................
Jeugddetentie
Gezocht: hart met ruimte
Pleegzorg
VERPLICHTE NAZORG
CAMPAGNES LEIDEN TOT MEER AANDACHT PLEEGZORG
AANTAL PLEEGKINDEREN GROEIT HARDER DAN OPVANG
Staatssecretaris Albayrak (Justitie) wil dat alle gedetineerde jongeren na afloop van hun jeugddetentie of PIJ-behandeling (plaatsing in inrichting, red.) een verplicht nazorgtraject volgen. De nazorg biedt de mogelijkheid om jongeren na hun verblijf in een jeugdinrichting langer te begeleiden. Het verplichte karakter biedt een ‘stok achter de deur’: wie zich onttrekt aan de nazorg kan terug worden geplaatst in de inrichting.
De belangstelling voor pleegzorg neemt volgens Pleegzorg Nederland toe na de lancering van wervingscampagnes. De laatste is van 2006 en heet ‘We zoeken nog een hart met wat ruimte’. Deze zou er toe hebben geleid dat in 2006 en 2007 in totaal bijna 20.000 mensen contact hebben gezocht met de pleegzorg. In totaal zetten bijna 13.000 pleegouders zich in voor de opvang van ruim 20.000 kinderen.
Vorig jaar hebben 3.142 nieuwe pleegouders zich opgegeven. Dat is 190 meer dan in 2006. Maar het aantal pleegkinderen op de wachtlijst nam harder toe. Ging het in 2006 nog om 672 kinderen, vorig jaar waren het er 963. Dit zijn kinderen die langer dan negen weken wachten op een plaatsing. Dit blijkt uit onlangs verschenen cijfers van Pleegzorg Nederland. In de afgelopen tien jaar is het aantal kinderen dat gebruikmaakt van de pleeg-
zorg verdubbeld. Vorig jaar waren het bijna 21.000 kinderen, zowel voor kortdurende als voor langer durende opvang. Ruim eenderde van de pleegkinderen vindt onderdak bij bekenden. Dit kunnen grootouders zijn, maar ook leraren of buren. Het beleid van de instellingen voor pleegzorg is er in eerste instantie op gericht om pleegouders in de directe omgeving van een kind te zoeken.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Meisjes
Spoedeisende hulp
Pleegzorg is vooral korte opvang
Iets meer meisjes dan jongens belanden in een pleeggezin: 53 procent tegenover 47 procent. 8 procent van de kinderen is gehandicapt.
Een kwart van de nieuwe plaatsingen in de pleegzorg is spoedeisende hulp. De helft van deze groep kinderen is jonger dan 5 jaar.
De meeste kinderen, bijna 40 procent, verblijven korter dan drie maanden bij een pleeggezin. Ongeveer een op de vijf kinderen leeft langer dan twee jaar niet bij de biologische ouders.
Het Verhaal
13
Jimmy kneep eens de keel van een lerares dicht. Maar Haase wil niet spreken van lastige kinderen. ‘Ze hebben heel veel pech. Deze kinderen dragen op jonge leeftijd al een verschrikkelijke rugzak bij zich.
‘Ik hoop dat die kindjes allemaal een goed gevoel overhouden aan hun tijd bij ons.’ FRITS DE BEER
verschrikkelijk zijn geweest.’ Moeders wiens kinderen worden afgenomen, moeten tegen zichzelf in bescherming worden genomen, vindt Haase. ‘Sommige moeders zijn niet in staat om hun kinderen op te voeden. Laat deze vrouwen dan ook geen kinderen meer krijgen. Geef ze desnoods een prikpil of zo.’ Haase doelt met name op zwakbegaafde moeders of moeders die aan drank zijn verslaafd. Met de laatste groep heeft ze de meeste moeite, omdat ze al heel vaak heeft gezien wat voor effect het foetaal alcoholsyndroom op de kinderen heeft. ‘Ik vraag me wel eens af of het ooit goed komt met die kinderen.’ Zoals pleegdochter Anouk, het jongere zusje van Jimmy. Ook zij vertoont tekenen van het foetaal alcoholsyndroom. ‘Anouk kruipt wel eens bij mij op schoot. Ze kan dan zo
triest kijken. Net als ik dat als kind deed op oude foto’s.’ Pleegkind Simon van zeven komt uit school. Hij struint door de tuin, kijkt bij de kippen, om even later het huis in te rennen. ‘Mama! Mag ik een kus?’ Simon vliegt zijn pleegmoeder om de hals en smakt haar op de wangen. En vliegt weer naar buiten om in de tuin te spelen. Om enkele minuten later weer de kamer in te rennen. Haase: ‘Als ik mijn pleegkinderen een beetje blijer heb kunnen maken, dan zijn mijn inspanningen niet voor niets geweest. Ik hoop dat die kindjes allemaal een goed gevoel overhouden aan hun tijd bij ons.’ 1
Crisiskinderen. Dagboek van een pleegmoeder van Roos Haase is onlangs verschenen bij Uitgeverij Balans.
‘Jimmy is en blijft ons mannetje, ook al woont hij al lang niet meer bij ons.’ Jimmy is amper twee wanneer hij wordt opgenomen door het gezin Haase. In zijn eigen gezin werd hij verwaarloosd en geslagen. Zijn moeder was verslaafd aan alcohol en dronk tijdens de zwangerschap. En flink ook. Jimmy heeft er namelijk het foetaal alcoholsyndroom (FAS) aan overgehouden, een aandoening van kinderen wier moeder tijdens de zwangerschap meer dan acht glazen alcohol per dag drinkt. FAS heeft allerlei geestelijke en lichamelijke beperkingen tot gevolg, in sommige gevallen zelfs zwakzinnigheid. Bij Jimmy uit het zich in tics waarbij
zijn hele lichaam gaat schudden. Hij kan zijn hoofd niet stilhouden en zijn ogen knijpt hij dicht. Jimmy’s kortetermijngeheugen is niet best. Bovendien gedraagt hij zich agressief. Op de kleuterschool al smijt hij tafels en stoelen door de klas. Ook bij zijn pleegouders thuis vertoont hij probleemgedrag. Hij steelt medicijnen uit kastjes, klimt uit ramen, maakt de vaatwasser, oven en ijskast stuk. Omdat Roos en haar man Rob geen grip op hem kregen, besloten ze enkele jaren geleden Jimmy in een jeugdzorginstelling te laten plaatsen, waar hij kon worden behandeld. De meeste hulpverleners kunnen hem
niet goed aan, de afgelopen jaren heeft hij dan ook meerdere instellingen versleten. Hij liep ongeveer anderhalf jaar geleden zelfs weg, om linea recta naar het gezin Haase te reizen. Vanuit de trein belde hij zijn pleegmoeder op: ‘Mama, ik wilde naar jou.’ Jimmy had geen geld op zak en wist niet hoe hij er moest komen maar hij kwam er. Hij moest en zou naar de enige plek waar hij zich veilig had gevoeld. ’s Avonds haalde iemand van de instelling hem op. Sindsdien gaat het beter met de inmiddels 11-jarige Jimmy. Haase: ‘We bezoeken hem regelmatig. We voelen een allesomvattende liefde voor hem. Ondanks dat hij al lang niet meer bij ons woont, blijft hij ons mannetje.’.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Amsterdam bedelde om geld
Gemeente tegen lesssen thuis
BUREAU JEUGDZORG HEEFT GELD OPGEPOT
VADER VAN 18 KINDEREN WEER VOOR DE RECHTER
Bureau Jeugdzorg Amsterdam heeft de afgelopen jaren ruim twee miljoen euro opgepot die bedoeld was voor onder andere het wegwerken van wachtlijsten. Dit staat in een vorige week verschenen rapport van de Rekenkamer Amsterdam. Na de zaak-Savanna kreeg Bureau Jeugdzorg in 2006 een miljoen extra voor het wegwerken van de wachtlijsten. Of dit geld hiervoor gebruikt is kan de Rekenkamer niet zeggen.
Vandaag beslist de rechter of de achttien kinderen van Henk Koelewijn in Spakenburg toch regulier voortgezet onderwijs moeten volgen. Zij krijgen al jaren thuis les omdat hun vader geen enkele school christelijk genoeg vindt. Koelewijn is al vijftien keer voor de rechter gedaagd. Dit keer probeert de gemeente Bunschoten-Spakenburg hem tot andere gedachten te bewegen. Jarenlang gaf de gemeente het gezin vrijstelling. Maar in 2005 wei-
Intussen bedelde de gemeente Amsterdam keer op keer bij minister Rouvoet om meer geld. Bureau Jeugdzorg stelt dat het extra miljoen dat in 2006 werd ontvangen, is geïnvesteerd in het wegwerken van wachtlijsten voor ‘licht pedagogische hulp’, zoals opvoedingsondersteuning. Dat gebeurde zeer effectief, aangezien slechts 14 procent van de jongeren nadien een zwaardere vorm van hulp nodig had, aldus het bureau.
gerde de nieuwe CDA-wethouder Nagel nog langer mee te werken. Hij schakelde Bureau Jeugdzorg in en zei dat er misstanden waren in het gezin, iets wat door Koelewijn werd ontkend. Twee rechtszaken volgden. Een om de kinderen uit huis te plaatsen. Daarbij mocht degene die nog moest worden geboren niet worden vergeten. De andere rechtszaak was bedoeld om de kinderen weer op school te krijgen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Foetaal alcohol syndroom (1)
FAS (2)
Neurologische afwijkingen
Baby’s met FAS worden geboren met een te laag geboortegewicht en groeien erg traag. Zij zijn kleiner dan hun leeftijdgenootjes. Het hoofd van deze kinderen is vaak abnormaal klein.
De Fas Stichting adviseert aanstaande moeders om geen wijn of bier te drinken.
Baby’s met FAS hebben een slechte zuigreflex en kauwen slecht. Veel van hen zijn overgevoelig voor tast, geluid en fel licht. Ook veel voorkomend zijn onder meer hyperactiviteit en autistisch gedrag.
U denkt misschien: “Rare advertenties plaatsen ze tegenwoordig in de krant.” In dat geval scheppen we graag even duidelijkheid. Deze afbeelding staat deze week in alle Nederlandse dagbladen en is bedoeld om de kleur en drukkwaliteit van kranten te testen. Mede door tests als deze is het niveau van drukwerk de laatste jaren aanzienlijk gestegen. Zo geven we onze lezers de beste kwaliteit, met de mooiste foto’s en bieden we adverteerders een krant waarin hun advertenties haarscherp kunnen worden gedrukt.
109
116
123
Het project KWiK (KWaliteit in de Krant), een initiatief van de gezamenlijke dagbladen, is continu bezig met het testen en verbeteren van de drukkwaliteit. Zo is o.a. de ISO-norm voor kleurenreproductie ingevoerd, die de kleurkwaliteit van alle dagbladen waarborgt. De controle hiervan gebeurt in de praktijk: de krant zoals u deze in de bus krijgt. Daarom plaatsen we één keer per jaar een testafbeelding.
2008
149
151
165
031
032
185
199
485
041
051
061
062
264
071
280
290
300
081
313
325
+
# 9 +
Dit is geen advertentie!
Perspectief
15
VANDAAG: BOEKEN
Trefzekere debutante
Weinig woorden
Drie jaar geleden was haar roman zo goed als af, maar ze gooide ’m helemaal de prullenbak in: het moest beter en strakker. Dus is Hülya Cigdem heel wat hoofdstukken en personages kwijt, maar wel tevreden met haar debuutroman De Importbruid. ‘Ik ben blij dat ik die kracht had.’ 16
Ze werd negen jaar geleden overladen met complimenten voor haar debuut Het Tijgerspoor en mocht zelfs in de leer bij Nobelprijswinnares Toni Morrison. Toch liet haar tweede roman op zich wachten, omdat Julia Leigh dingen op haar manier doet. 18
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Carrièredip? Schrijf een kinderboek! Fergie, the Duchess of York was de eerste en Madonna de beroemdste. De nieuwste kinderboekenschrijfster: Ayaan. uP17 FOTO’S: REUTERS, AP, BRUNOPRESS, HOLLANDSE HOOGTE
Perspectief
16
....................................................... ........................................................................................................................
De Zwarte Doos .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
‘Wat zal mijn schoonfamilie wel niet denken?’ Hoe haalt de schrijver het boek uit zijn hersens? Wordt de Zwarte Doos geopend met drank, discipline of engelengeduld? Dagblad De Pers vraagt auteurs naar hun succesformule en kraakt de code. Vandaag: Hülya Cigdem (1975). Onlangs verscheen haar debuutroman De Importbruid bij De Arbeiderspers.
schoonfamilie denken als ik ook nog dingen noteer die niet kloppen?’
Toch heb je doorgezet. ‘Al snel begon ik fictie juist leuk te vinden. Genoot ik van het feit dat je dingen grappiger en spannender kunt maken.’
‘Ik had ongelofelijke schroom bij het gebruik van het woord ‘neuken’.’
Hans van Willigenburg AMSTERDAM
...
Jouw boek heeft een hyperactueel thema en tóch is het een roman. Klopt dat? ‘In de eerste opzet was het boek autobiografisch. En hield ik me aan de feiten. Om dat los te laten en personages verzonnen eigenschappen te geven, kostte mij moeite. Het voelde bijna als verraad.’
Hoezo? ‘Ik dacht steeds aan de reacties die bepaalde passages zouden oproepen.
Heb je mensen gehad die je erdoorheen sleepten? Hülya Cigdem. CHRIS VAN HOUTS
Dat zat in de weg. Toen ik fictie ging bedrijven, werd mijn angst in eerste instantie nóg groter: wat zal mijn
‘Veel. Om te beginnen is Hans Nijenhuis (thans hoofdredacteur nrc.next, HvW) met het idee gekomen om een boek te schrijven. Ik had zoiets van: meer dan tweehonderd bladzijden! Dat haal ik nooit! Hij adviseerde me in hoofdstukken te denken. En inder-
daad: toen ik mijn verhaal opdeelde, groeide mijn vertrouwen. Al bleef ik bang. Een eerste idee kan snel op papier staan, maar daarna begint het fijnslijpen. Met de schrijvers als godfiguur kan ik niet zoveel. Het is juist goed als de vreemde ogen van een redacteur naar je werk kijken en eventuele zwakheden blootleggen.’
Bang? ‘Bang dat mijn Nederlandse woordenschat niet groot genoeg zou zijn. Dat ik steeds dezelfde woorden moest gebruiken, omdat ik geen alternatieven wist.’
En? ‘Mijn woordenschat was groter dan ik dacht. Al had ik ongelofelijke schroom bij het woord ‘neuken’. In het Nederlands valt het nog mee, maar het Turkse woord voor ‘neuken’ is vreselijk beladen. Sikismek, dat mogen alleen mannen lekker vinden. Maar voor elke keer dat ‘neuken’ er in
staat, heb ik het tien keer geschrapt en elf keer opnieuw moeten schrijven.’
Iets anders. Waar heb je geschreven? ‘Overal. In de badkamer, de woonkamer, de slaapkamer, op zolder. We hadden een verbouwing, dus ik zat óók nog in de herrie. En wanneer ik eindelijk geconcentreerd bezig was, vroeg mijn dochter om aandacht. Kinderen voelen het als je geestelijk ‘ergens anders’ bent. Dan gaan ze júist aan je hangen.’
Nog meer ‘hobbels’ te overwinnen? ‘In 2005 was de eerste versie klaar en kondigde De Arbeiderspers het aan. Toen heb ik het boek op het laatste moment teruggetrokken. Ik was niet tevreden. Samen met mijn redacteur heb ik personages en hoofdstukken laten sneuvelen. Het was moeilijk er opnieuw in de te duiken, maar ik ben blij dat ik die kracht heb gehad.’ 1
Veiling
BCFjobs.nl BCFjobs
BCFjobs.nl is de vacaturesite voor Life Sciences, Chemie, Food en Pharma. Werkzoekenden– van MBO tot PhD niveau - vinden hier de vacature voor hun volgende baan, bedrijfsprofielen en het laatste nieuws uit hun sector.
Recente vacatures op BCFjobs.nl Lab Technician / Chemisch Analist (‘s-Hertogenbosch)
Projectcoordinator (Barneveld)
Jr./Assistant Export Manager
Notox B.V.
Eurofins Analytico B.V
Royal Smilde Food Group
Quality Assurance Medewerker
Scientist Ligand Discovery
Laboratoriumbeheerder Katalyse
(‘s-Hertogenbosch)
(Naarden)
(Eindhoven)
Notox B.V.
BAC B.V.
Technische Universiteit Eindhoven
Chemisch Analist/ Applicatietechnoloog
IMP Coordinator
HBO fysische analytische chemie
(Zuid-Holland) Balans Laboratorium
(Leiderdorp) CLS Services voor Astellas Pharma Europe B.V.
(Petten) ECN
Microbiologisch Technoloog (Zuid-Holland)
Technician Purification (Naarden)
Aplicatietechnoloog Research & Development (Beilen)
Balans Laboratorium
BAC B.V.
Royal Friesland Foods
Beleidsmedewerker Onderzoek
Research Analist, Translational Medicine
Kwaliteitsmanager Levensmiddelen
(Gouda)
(Utrecht)
(afhankelijk van woonplaats)
Plantum NL
Genmab B.V.
Bureau voor Kwaliteitszorg BV
Onderzoeker in opleiding / postdoc
Scientific Writer
Development Technologist
(Amsterdam) VU medisch centrum
(Utrecht) Genmab B.V.
(Zwolle) Abbott Nederland
Research Analist, Analytische Chemie (Utrecht)
Research Analist Immunologie (Utrecht)
(Senior) Scientist (Amsterdam)
Genmab B.V.
Genmab B.V.
Drug Discovery Factory BV
Research Analist, Biochemie
Analist
Zuivel- en drankentechnoloog
(Utrecht)
(Amsterdam)
(Amsterdam)
Genmab B.V.
Sanquin
Stork via Nutri-akt bv
Studenten Avondploeg of Vakantiewerk
Recruitment Consultant - Pharmaceuticals
Analisten m/v
(Barneveld)
(Benelux)
(Assen)
Eurofins Analytico
Progressive Pharma
PRA International
(Edam)
Surrealistisch Manifest van Breton te koop Redactie cultuur AMSTERDAM
...
Het enige bekende en helemaal volledige manuscript van het beroemde Surrealistisch Manifest wordt morgen bij Sotheby’s in Parijs geveild. Het manifest werd in 1924 geschreven door de Franse schrijver André Breton, die eerder overtuigd dadaïst en later communist was. Breton werd wereldberoemd met zijn roman Nadja (1928). De tekst van het Surrealistisch Manifest stippelt de principes uit van wat uitgroeide tot een van de belangrijkste kunststromingen van de twintigste eeuw. Het manuscript komt uit de verzameling van Simone Collinet (1897-1980), de eerste vrouw van Breton. Hun huwelijk hield tien jaar stand. Op de veiling worden naast andere ‘belangrijke’ handschriften van Breton ook stukken van de Franse schrijvers Dumas, Flaubert, De Beauvoir, Gide en Eluard aangeboden. Verwacht wordt dat de 21 pagina’s tellende tekst van Breton tussen de 300.000 en 500.000 euro zal opleveren. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Entertainmentgigant
BCFjobs Bezoek BCFjobs.nl voor deze en meer vacatures.
BCFjobs.nl, the career-site for Bio, Chemistry & Food!
HOLLANDSE FNAC Goed nieuws voor iedereen die in Frankrijk altijd dolgelukkig wordt van boeken- cd- en dvd-gigant Fnac: in de eerste helft van 2009 komt Fnac naar Nederland. Tenminste, dat zei de directeur van Fnac België, Ivan Michel, in zakenblad Tendences. Ook in België en Luxemburg plant Fnac uitbreidingen. De bedoeling is eerst de Belgische site Fnac.be op te tuigen en daarmee ook de Nederlandse klant te overtuigen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Gefeliciteerd! Do van Ranst wint de Prijs Knokke-Heist voor het Beste Jeugdboek 2008.
Perspectief
Trend Van politica tot kinderboekenschrijfster
Tanende bekendheid? Schrijf een kinderboek! Na Madonna, Fergie en Geri schreef ook Ayaan een boek Judith Hornman AMSTERDAM
...
Nog maar zeven nachtjes slapen en dan ligt Adan en Eva, het eerste kinderboek van Ayaan Hirsi Ali, in de schappen. Een vergelijking met andere celebrity-schrijfsters biedt een kijkje op haar succeskansen. Want vele bekende vrouwen gingen Ayaan voor: Madonna, Daphne Deckers, Guusje Nederhorst, Geri Halliwell en Katie Price. Oftewel: de ene na de andere beroemde vrouw lijkt zich in het geval van een tanende carrière in de spotlights te richten op het schrijven van kinderboeken. Maar behalve hun roem hebben de schrijfsters maar weinig gemeen: wat maakt hun boeken dan tot een succes?
In de ideale situatie plan je als celebrity eerst een kind, dan je schrijfcarrière Niets is tenslotte zo beïnvloedbaar als het weke kinderbrein
1. Alleen de naam al Vreemd genoeg geeft het niks als de aspirant-schrijver niet kan schrijven of niks met kinderen heeft. Uitgeverijen doen daar niet moeilijk over – met een ghostwriter en een legertje redacteuren kom je een heel eind. Zo werd er druk gespeculeerd dat The English Roses, de enorm succesvolle serie kinderboeken die Madonna op haar naam heeft staan, eigenlijk is geschreven door Eitan Yardeni, de vaste ghostwriter van het Kabbalah-centrum. Bij Adan en Eva kan geen verwarring ontstaan: de schrijfcredits gaan naar de keurig op de cover vermelde Anna Gray – een uit veiligheidsoverwegingen gekozen pseudoniem waarachter een Franse schrijfster schuilgaat. Stiekem of niet, met ghostwriting als geaccepteerde vorm is een beroemde naam al genoeg om boeken als warme broodjes over de toonbank te doen gaan.
2. Moedergevoelens Niets doet zoveel goed voor de reputatie van een kinderboek als het idee dat de schrijfster ook echt een hart heeft voor kinderen. Moeders, de belangrijke groep die de portemonnee trekt, zullen meer vertrouwen hebben in de kinderexpertise van een andere moeder dan van een kinder-
Madonna verpakte de Kabbalah-leer in haar kinderboeken. AP
loze vrouw. Die identificatie is een machtig wapen voor de celebrity-auteur. In de ideale situatie krijg je als beroemde vrouw dan ook eerst een kind, en plan je vlak daarna je schrijfcarrière. Zo vermoedt niemand dat je het alleen maar doet om een toekomstige fanbase te creëren. Als je je kind vervolgens ook nog meeneemt naar
Oh no, she didn’t Oh no, she didn’t: deze mensen mogen echt NOOIT een kinderboek schrijven: r & b zanger R. Kelly (momenteel verdacht van kinderporno) Britney Spears en Jamie Lynn Spears (het zwangere 16-jarige zusje van) Chazia Mourali (omdat dat niet geloofwaardig zou zijn) Dina Lohan, moeder van Lindsay ‘rehab’ Lohan (kan haar energie beter in Lindsay steken) Cisca Dresselhuys (need we say more?) Ayaan Hirsi Ali (dachten wij)
signeersessies, geef je het potentiële publiek helemaal het idee dat je weet waar je het over hebt. Oud-model en presentatrice Daphne Deckers is het perfecte voorbeeld van een bekendheid die van het moederschap een carrière heeft gemaakt, ze verdient al jaren aan haar gezin door over ze te schrijven voor volwassenen. Kinderboeken waren een logisch vervolg: het publiek is al lang overtuigd van haar kinderkennis. Ayaan krijgt het hier nog lastig mee, ze is vooralsnog kinderloos.
3. Heldere boodschap Volwassenen zijn geen makkelijk publiek, vooral niet als ze een beetje kritisch zijn. Het loont dan ook de moeite een kinderboek te schrijven als je zonder verguisd te worden je idealen de wereld in wilt schallen. Tenslotte zitten veel kinderverhalen van oudsher al vol hapklare moraalbrokken. Madonna is alweer een goed voorbeeld: de Kabbalah-leer die ze aanhangt, zit in verschillende lesjes verpakt in haar kinderboeken. Hirsi Ali wil nu op dezelfde manier haar evan-
gelie verspreiden: haar boek is bedoeld om de discussie over de multiculturele samenleving eens lekker aan te zwengelen onder 10-jarigen. Niets is tenslotte zo beïnvloedbaar als het weke kinderbrein en met een beetje geluk blijft er zelfs wat hangen tot ze stemgerechtigd zijn. Mocht dit toch niet het gewenste effect hebben en wil Ayaan toch doorgaan met haar kinderboekencarrière, dan kan ze waarschijnlijk het beste de Katie Price-aanpak hanteren. Price, die onder de naam Jordan bekend werd als page 3-model in de Britse tabloids, ‘schreef’ ook een reeks kinderboekjes, maar dan gewoon over pony’s en met heel veel roze. Dat werkt altijd. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
100e verjaardag Bondauteur
EXPOSITIE OVER BOND EN FLEMING, IAN FLEMING
REUTERS
Groot-Brittannië is in de ban van de 100e verjaardag van Ian Fleming (1908-1964). Sinds 17 april loopt in het Londense Imperial War Museum ‘For Your Eyes Only’, een tentoonstelling over Fleming en Bond. Woensdag 28 mei, de geboortedag van Fleming, verschijnt de nieuwe Bondroman Devil May Care, geschreven door Sebastian Faulks. Dit najaar wordt de nieuwe 007-film Quantum of Solace verwacht, wederom met Daniel Craig.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Slecht is goed Het werk van William Topaz McGonagall (1825-1902), bekend als ’s werelds slechtste dichter’, is in trek. Op een veiling in Edinburgh ging een bundel met 35 gedichten voor 8.300 euro van de hand.
Tanya Commandeur
Wallada’s gasten ‘discussie op hoog niveau’ BNR Nieuwsradio www.sirene.nl
17
Kinderboekrecensie
Leuke en heel spannende boeken over Lotte en Lina Hanne Poorthuis (9 jaar)
...
Als je van boeken over vriendinnen houdt, dan moet je deze twee boeken lezen. De hoofdpersonen zijn Lina & Lotte. In het eerste boek mag Lina niet naar hun eerste schoolfeest. Dat komt doordat Lina islamitisch is, zij mag dus niet naar feestjes waar jongens zijn. Maar Lina vindt dat onzin en bedenkt samen met Lotte een slim plan. Lina gaat ‘s avonds stiekem de deur uit met haar feestkleren al onder haar jas aan. Opeens verschijnt op het feest een vriend van Achmed, haar strenge broer die haar slaat als ze iets fout doet. Als hij haar ziet, gaat hij het vast verraden! Ondertussen danst Lina met haar droomjongen: Thomas. Ze krijgen wat, maar als ze thuiskomt, heeft de vriend van Achmed het inderdaad verraden. Haar vader slaat haar in elkaar tot ze onder het bloed en blauwe plekken naar haar school vlucht. In het Geheim van Lina en Lotte, heeft Lotte een probleem. Ze heeft een groot geheim voor haar vriendin en praat tegen niemand. Lina probeert op alle manieren in contact te komen door briefjes, sms’jes en dingen tegen haar te zeggen. Uiteindelijk lukt dat en geeft Lotte haar dagboek aan Lina. Lina schrikt als ze het leest. Lotte wordt bedreigd door Lina’s broer. Hij betrapt Lotte op winkeldiefstal en dreigt dat als ze niet een tasje met drugs aan een man afgeeft hij de winkeldiefstal doorgeeft aan de baas van de winkel. Als Lina het leest, gaat ze haar vriendin helpen, ze onderschept de tas met drugs en vermorzelt hem. Aan het einde van het verhaal pakken Lina en Lotte de kleren in en brengen ze via de postbode terug naar de winkel. Ik vond het leuke boeken en vooral spannend! Als cijfer geef ik een 9. Een aanrader dus. 1 Lina & Lotte en Het geheim van Lina & Lotte, Corine Naranji, uitgeverij Clavis
18
Perspectief
Interview Julia Leigh, leerlinge van Toni Morrison
‘Makkelijk is een makkelijk woord’ Australisch talent doet het op haar manier. Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
Schrijfster Julia Leigh zit met haar handen strak gevouwen in haar schoot op de voor haar veel te grote bank van haar uitgever. Ze kijkt het liefst naar haar knieën en is in het echt net zo spaarzaam met haar woorden als op papier. Haar nieuwe roman Uitgesteld Afscheid is dan ook een dun, maar niet minder indrukwekkend boekje geworden. ‘Een roman van 500 pagina’s is niet per definitie een rijkere ervaring dan een van 120 pagina’s’, is Leighs voornaamste commentaar. Uitgesteld Afscheid gaat over Olivia, die na een gewelddadig huwelijk in Australië met haar kinderen terugkeert naar haar ouderlijk huis in Frankrijk. Daar blijken haar broer en schoonzus ook te logeren, met hun doodgeboren kind. De uitgave van Leighs vorige en eerste roman, Het Tijgerspoor (1999), was een internationaal succes. The Observer noemde Leigh een van de 21 schrijvers van de 21e eeuw, haar stijl werd vergeleken met die van Nobelprijswinnaar Coetzee en de Zwitserse horlogefabrikant Rolex bood haar een beurs om in New York bij een andere Nobelprijswinnaar in de leer te gaan: Toni Morrison. ‘Zij durft van de gebaande paden af te stappen, dat is fascinerend’, zegt de 38-jarige schrijfster, waarna ze haar blik weer op haar handen op haar knieën richt. Ondanks (of misschien is het wel te wijten aan) dat succes, duurde het negen jaar voor er een opvolger was. Natuurlijk zat Leigh niet stil. Ze schreef twee filmscripts (waarvan Motorcycle Diaries-regisseur Walter Salles er een gaat verfilmen), gaf les en oefende, oefende, oefende het schrijven. Maar toch, negen jaar. Leigh is stellig over die periode: ‘Ik wil het niet hebben over dat gat tussen de twee boeken. Deze nieuwe roman heeft me een paar jaar gekost, niet meer en niet minder. Ik hoop, en ik kruis mijn vingers, dat ik over dertig jaar een oeuvre heb geschreven van vijf of zes boeken waarin ieder boek een bepaald punt markeert.
..................
Dat had ik nodig voor dit boek.’ Het wordt daardoor des te intenser. ‘Precies. Dit werk gaat juist over heftige gevoelens, Olivia en Sophia dragen hun verliezen met zich mee, maar ze uiten die niet constant, ze proberen zichzelf staande te houden.’
‘Echt alles aan dit boek is goed’
Je stijl past daar goed bij, je bent economisch met woorden, alsof de tekst ook in toom gehouden moest worden. ‘De kunst is echt de toon te vinden die bij de wereld van je boek past. Daarom is die in dit boek heel beheerst, omdat dat gevoel van controle de intensiteit versterkt. Daarom ook spelen veel belangrijke scènes zich af in de tuin, die constant werk behoeft, ook de natuur moet overwonnen.’
Thomas Swinkels, eigenaar van de Eerste Bergensche Boekhandel, windt er geen doekjes om: ‘Ik ken de rubriek niet, maar ik verzin wel iets hoor. Als ik iets mooi vind, weet ik het echt wel over te brengen.’ Daarom ook wil Swinkels aandacht voor een boek dat echt volledig genegeerd is in de pers (‘Schandalig!’): De bekentenissen van Kornél Esti van Deszö Kosztolányi (2006, nog leverbaar). ‘Die man wordt in thuisland Hongarije vereerd, is daar de grootste schrijver en wij kennen hem amper! Zijn roman Leeuwerik werd hier wel gerecenseerd, meestal goed, maar die is eigenlijk veel minder bijzonder dan De bekentenissen...’. Want die roman is, om met Swinkels te spreken, speels, fantasierijk, enorm grappig, kortom: prachtig. ‘Wat Kosztolányi hier in doet is niet na te vertellen. Hij schept een tijdsbeeld van voor de Tweede Wereldoorlog door fragmenten uit zijn leven te vertellen. Dan weer over zijn eerste schooldag, dan weer over zijn eerste kus. Maar hij schept ook een tweede Ik, een vrije geest, die het leven durft te leiden dat de andere ik via de tekst vormgeeft. En dat levert een boek op dat je constant weet te verrassen. Laatst kwam een klant terug, om me te zeggen: ‘Echt ALLES aan dit boek is goed.’ 1
Vond je die toon makkelijk? ‘Nee, makkelijk is in dit geval een makkelijk woord. Als het makkelijk zou zijn zouden veel mensen grootse literatuur schrijven.’ Je zei het al: je personages kampen met een verlies, wat ze niet altijd even likeable maakt. ‘Ik hou van personages die net zo complex zijn als ik ben. Je wordt nu eenmaal niet altijd aardig gevonden.’ Olivia is zeker complex. Begreep je haar meteen door en door? ‘Nee. Het begon met die gebroken rechterarm en die mitella, die was er opeens in mijn hoofd. Opeens moet ze alles met haar linkerarm doen. Ik probeer daarmee het gevoel op te wekken dat ze misschien eigenlijk van binnen altijd al linkshandig was. Ze zag haar leven gewoon anders. In mijn verhalen hangt het verloop van het boek af van de laatste zin die ik heb geschreven. Daarom moet ik in een hele geconcentreerde staat zijn, terwijl je ook heel erg open moet staan voor verrassingen die je zelf kunt scheppen. Ik zou enorm gelukkig zijn als ik dat dagelijks zou kunnen, maar daar zou je een bepaald soort leefritme voor moeten hebben en het spijt me te zeggen dat dat niet mijn sterkste punt is.’
‘Ik hou van personages die net zo complex zijn als ik ben.’ JERRY BAUER
Dan zal niemand de tijd tussen de boeken nog opvallen.’ Ze voegt er bijna bedrieglijk beleefd aan toe: ‘Kijken naar de ruimte tussen boeken is heel negatief, weet je dat?’ Oké, wat voor betekenis wil je dat ‘Uitgesteld Afscheid’ dan in dat oeuvre heeft? ‘Oh. Mijn God. Wat betekent dit boek
voor me? Rust, denk ik. Een heleboel wordt niet uitgesproken. Ik heb mezelf ook beperkingen opgelegd; zo kruip ik niet in de gedachten van mijn personages. Dus je leest niet: ze dacht dat... Henry James zei eens dat het paradoxale gevolg daarvan is dat je een gevoel creëert van wat er verborgen moet zijn. Van het onuitgesprokene.
Herkansing .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Femke van Wiggen
...
De bekentenissen van Kornél Esti, Deszö Kosztolányi, Van Gennep. Eerste Bergensche Boekhandel Oude Prinsweg 11 1861 CS Bergen
Wat voor rol speelt Toni Morrisson nog in je leven? ‘We hebben contact. Voor dit boek speelde ze geen rol van betekenis. Ze las het toen het al min of meer af was, dus ze heeft niet geredigeerd. Ik klop heus niet met elke komma bij haar aan. Maar ik heb er absoluut baat bij gehad om te zien hoe zij zich als schrijver door de wereld beweegt. Zelfverzekerd. Dat hoop ik ook eens te bereiken.’ 1 Uitgesteld afscheid, Uitgeverij Cossee
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................................................................................................................................................................
RAMSJ VAN DE WEEK Langs grote rivieren
In 1996 begon fotograaf Kadir van Lohuizen bij de bron van de rivier de Niger, voor een expeditie naar de monding van deze rivier. Hij wilde een ander Afrika vastleggen – niet de clichés van honger en geweld. Die wonderlijke reis inspireerde hem tot tochten langs zes
andere grote rivieren. Het verrassende resultaat is verzameld in dit prachtige, sfeervolle fotoboek. Kadir van Lohuizen, Aderen, 19,50 euro.
een selectie uit de volledige collectie. Met ruim driehonderd kleurenfoto’s. (Alleen verkrijgbaar bij Steven Sterk.)
111
Bruikbare kunst
Het Museum of Modern Art in New York heeft een zeer omvangrijke collectie design, strekkend van de Art Nouveau tot De Stijl, tot hedendaagse ontwerpers. Delen hiervan zijn getoond tijdens thematische voorstellingen, maar dit boek is het eerste met
The Museum of Modern Art, Objects of Design, 15 euro. 111
Schrijftafelmoordenaar
Adolf Eichmann, de ‘organisator van de Holocaust’ die in 1960 door de Israelische geheime dienst uit Argentinië werd ontvoerd en in 1962 in Israël
werd berecht, gold altijd als het schoolvoorbeeld van de ‘schrijftafelmoordenaar’: de naamloze, gewetenloze Duitse ambtenaar zonder wie de Holocaust niet had kunnen draaien. Die visie maakte in die tijd veel los, maar David Cesarani laat zien dat dit niet met de werkelijkheid overeenkomt. Eichmann was veel meer dan passieve ambtenaar; hij was actief betrokken bij
de vernietiging van de joden in Europa. David Cesarani, Eichmann. De definitieve biografie. 7,90 euro. Ramsj gesignaleerd bij boekhandel Steven Sterk, Servetstraat, Utrecht, 030-2340580. Deze titels zijn tevens verkrijgbaar bij Selexyz-boekhandels.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................ ..........................................................
Wikiwat?
Goed doel
Gefeliciteerd!
De Franse encyclopedist Larousse heeft sinds deze week een interactief naslagwerk online, waarmee ze Wikipedia wil beconcurreren.
De weduwe van Stephen Jay Gould (1941-2002) heeft de unieke collectie boeken, manuscripten en brieven van de beroemde natuurschrijver aan Stanford University geschonken.
Bioloog Midas Dekkers schrijft het boekenweekessay 2009. Het motto? TJIELP TJIELP - De literaire zoo.
Puzzels
1
ZWEEDS RAADSEL: aansteller soort spin
naam
2
4
5
6
7
CRYPTOGRAM
Italiaan
vruchtengelei
familielid
3
1
2
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
3
cijfer
scheepstouw
4
5
5 6
spijslijst
insect uitspansel
moed
3 9
opbrengst vreemde titel
1
10
pausennaam bevlieging
schaapkameel
slot
7
bladmetaal
11
dop
2
HORIZONTAAL: 1. Sluw verscherpt (8); 4. Doodmoe van een onvriendelijke behandeling (8); 6. Danspas van een kind (4); 8. Geen gezelschapsreis (7); 9. 88888 (4); 10. Isolatiemateriaal om hard te breien (8); 11. Torens dichten (8).
zoogdier vogel Brit
6
VERTICAAL: 1. Goede genade, wat een bevalligheid! (6); 2. Bespeelde hij werktuigen (6); 3. Bij voorkeur de romp van Romeinse magistraten (7); 5. Te schoon om 'r een veld van te maken (7); 6. Dat vier je niet in deze staat! (6); 7. Dikke boeken om in te nemen (6).
4 deel van een zaag
ogenblik
7
BRAINSNACK®
SUMBRERO®
16
16
21 15
9
11
23
13
22
18
29
Welk kompas (D-H) volgt er op kompas C volgens dezelfde logica als van A naar B?
SUDOKU
SUDOKU
6
1
1
3
8
4
6
8 2 5 6 7 4 3 9 1
7 6 3 1 9 2 5 4 8
3 8 2 9 4 5 6 1 7
6 4 9 3 1 7 8 5 2
1 5 7 2 8 6 4 3 9
2 3 1 4 6 9 7 8 5
4 7 6 8 5 1 9 2 3
5 9 8 7 2 3 1 6 4
8 4 1 2 7 9 5 3 6
9 7 5 1 3 6 8 4 2
3 2 6 5 8 4 7 9 1
2 8 4 6 1 5 9 7 3
1 5 3 9 4 7 6 2 8
6 9 7 3 2 8 4 1 5
7 3 8 4 6 1 2 5 9
4 1 9 8 5 2 3 6 7
5 6 2 7 9 3 1 8 4
9 8 1 2 Optische illusie Het ontbrekende cijfer is 5 5. Alle kolommen en rijen 3 hebben dan een som van 4 6 15. 7
3 6 4 8 9 7 2 5 1
2 5 7 4 6 1 9 8 3
8 2 6 7 1 4 3 9 5
1 9 3 6 2 5 8 7 4
7 4 5 9 3 8 6 1 2
6 1 2 5 4 9 7 3 8
5 7 9 3 8 2 1 4 6
4 3 8 1 7 6 5 2 9
5
9
Zweeds -l-e-z-kvoorbeeld -gek-star toren-spa -p-rum-liep-karos -dom-nipt kilometer -esp-nero BALSPEL
4
6
8
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 1 2 1 3 driehoekjes de som van cijfers 3 1 4 6 van 1 tot en met 9, die hori5 3 2 1 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge4 7 4 9 vuld. De Sumbrero® links is 3 1 2 1 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 6 3 9 moeten worden ingevuld. De 0 7 8 2 doet helemaal niet mee. Per 3 5 5 som mag elk cijfer maar één 9 1 7 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
10
12
19
3
9 1 4 5 3 8 2 7 6
Kakuro® & Sumbrero®
11
SUDOKU
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Rechtsaf; 4. kwartels; 6. houw; 8. eetcafé; 9. rijen; 10. roofnest; 11. bidkapel. VERTICAAL: 1. Rakker; 2. harten; 3. spetter; 5. sladood; 6. hernia; 7. weetal.
8
mager
3
6
8
2
3 7
4
1
1 2
5
9
8
6
6
7
4
3
1
8
1
16
3
9
2
6
3 9
3
8
2
4
9
6
KAKURO®
34
23
4
35
17
16
9
19
1
1
17
14 23
3 29
8
7
5
3
5
9
2
4
4
6
5 7
1 1
5 9
5
2
4
7
7 5
8 8
7 9
2
5
6
4
5
10
9
15
16
10
7
4 2
5
7
4
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
COLUMN
[email protected]
Studeren Ramon Kézér
...
Nu ook het aanbod van Bungalow.Net www.holidot.com
Vorige week bevond ik mij op een verjaardagsfeestje van één van mijn familieleden. Net nadat ik was aangekomen werd mij, door een onbekend iemand, gevraagd wat ik deed in het dagelijks leven. ‘Ik studeer’, antwoordde ik. ‘Oh, geniet daar nog maar van, zolang het kan. Als je gaat werken is de pret over jongen...’, zei deze man. Even keek ik verbaasd en dacht: welke pret? Studeren betekent voor mij om 6.45 uur in de stromende regen kilometers fietsen om bij het bushokje aan te komen, om daarna gebruik te maken van het openbare busvervoer, waarbij een te laat arriverende bus meer regel dan uitzondering is. Het
eindpunt van deze lijnbus bereikend besef ik dat ik moet rennen om nog op tijd te komen voor mijn tentamen. Om 8.40 uur loop ik met mijn doorweekte boekentas het lokaal binnen. ‘Tien minuten te laat jongeman’, schalt de docente, ‘je kunt gaan’. Gedesillusioneerd verlaat ik het tentamenlokaal. Is dit nou studeren? Studeren is ploeteren, zwoegen en onder druk presteren. Toch ben ik een échte student. Weinig lesuren en dus veel vrijheid. Eerder dit schooljaar werd dit laatste onderstreept door één van mijn klasgenoten, die mij op woensdag om 12.15 uur in de aula van het schoolgebouw in een paar woorden duidelijk maakte waarom hij student is en het waarschijnlijk nog wel een tijdje zal blijven: ‘Prettig week-
end.’ De maandag daarna schijnt het zonnetje, komt de bus op tijd en heb ik eindelijk een dag waarop ik niet echt hoef te presteren. Leraren zijn aardig tegen me, ik krijg een goed cijfer voor mijn pas ingeleverde werkstuk en de docent besluit een 90 minuten durende les al na 3 kwartiertjes te stoppen, omdat ook hij natuurlijk andere verplichtingen heeft. Ontspannen en volledig tevreden verlaat ik iets na het middaguur het schoolgebouw, om zo met mijn pas gekochte muziekspeler richting het station te lopen. Eenmaal aangekomen op het station eet ik mijn boterhammen op en bestel ik daarna, ter viering van het naderende weekend, een ijsje. Onder het genot van de brandende zon geef ik in mezelf antwoord op de eerdergenoemde vraag: dit is studeren! 1
Media
20
Reclame Personeelsadvertenties vaak lachwekkend en zelden boeiend
Landmacht werft eerlijk Banen aan de man brengen is voor reclamebureaus ondankbaar werk, zeker als het om rotbanen gaat. De campagne voor de landmacht is een knap gemaakte uitzondering. Jan Kuitenbrouwer AMSTERDAM
... The Grimm Brothers was wel een kassucces.
Vloek
Oh nee, Terry Giliam heeft weer een idee Mediaredactie AMSTERDAM
...
Op het cinematografisch werk van exMonty Python-lid Terry Gilliam lijkt een heuse vloek te rusten. Bij een van zijn eerste grote speelfilms gaat het al mis. Brazil, een zwartgallige sf-film kostte veel geld, zag er fantastisch uit maar leverde geen bal op. Nog erger werd het met The Adventures of Baron Munchausen, in Hollywood wel beschouwd als dé grootste flop van de laatste decennia. Gilliam wilde deze film per se maken, maar niemand wilde hem zien. Van de 40 miljoen budget werd 8 miljoen terugverdiend. Gilliams reputatie als maker van visueel prachtige, maar dure flops is het onderwerp van de hilari-
sche en pijnlijke making-of Lost in La Mancha. Gilliam wil al jaren het verhaal van Don Quichote verfilmen en werkelijk alles loopt mis (denk:regen, acteurs die gewond raken en overvliegende straaljagers op opnamedagen). De film komt niet eens van de grond. Zonde, want Gilliam kán wel wat. Andere films van hem als The Fisher King en Twelve Monkey’s zijn goed gemaakt en leveren zelfs geld op. Dat geldt ook voor The Brothers Grimm, de film die Veronica vanavond uitzendt. Het verhaal over de sprookjesbroers was een kasscucces. Gilliam vond het een commercieel moetje. Hij wilde alleen maar budget verdienen voor zijn volgende project. Want opgeven doet hij niet. Veronica 20.30
Vroeger hadden dagbladen nog wel eens een humorist in dienst die in staat was je als lezer een lach te ontlokken. De krantenlezer die wil lachen kan tegenwoordig beter de personeelsadvertenties opslaan. Waar een middelgrote gemeente op zoek is naar een ‘taakvolwassen teamspeler die van buiten naar binnen werkt, de organisatie prikkelt op weg naar een andere overheid en met bestuurlijke sensitiviteit meebouwt aan de realisatie van concernthema’s. En dit binnen een context van een evenwichtige bevolkingsopbouw en een passende woon-werkbalans’ – ik noem maar iets. Reclamemakers die op de afdeling werving en selectie terechtkomen zijn niet te benijden. Wat reclamemakers willen – pakkende, originele, opvallende advertenties maken – is wat personeelsadverteerders meestal níet willen. Bij de opdrachtgever is door meerdere betrokkenen eindeloos gesleuteld aan een profielschets van de gezochte functionaris, die daardoor steeds meer op een kabbalistische bezweringsformule is gaan lijken, een raadselachtige tekst waarin alle grote vragen van het universum zijn samengebald en waar dientengevolge geen touw meer aan vast
De campagne van de Landmacht won vijf Zilveren Magneten.
valt te knopen. Aanpassingen zijn ongewenst, anders zijn al die duurbetaalde consultaties en adviezen voor niets geweest. Toch is het waarschijnlijk maar beter dat het zo gaat. Als kandidaat heb je dan tenminste al op afstand een indruk van de blabla-cultuur op je toekomstige nieuwe werkplek. Je
moet er niet aan denken dat je gelokt door een klinkende, swingende, gelikte vacatureadvertentie ergens terechtkomt waar in werkelijkheid louter wollig gebrabbel en bestuurlijke newspeak de klok slaan. Dat gevaar lopen adverteerders voor banen die niet zo populair zijn. Die huren dan wel een echt reclamebureau in, waar
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:01 17:08 17:11 17:22 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00
17.00 KRO Kindertijd Abi De kus Charlie & Lola Sanne maakt het poppenhuis schoon Sesamstraat D66 EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Opsporing verzocht NOS Journaal
20.00 20:30 21:00
22.00 23:10
Nederland 2
NOS: Hind in Belgrado NOS: Halve finale Eurovisie Songfestival
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
17.00 NOS Journaal Soeterbeeck Dr. Quinn, medicine woman That’s the question Van jonge leu en oale groond Vroege vogels Rail away
20.00 20:25 20:55 21:25
Netwerk Ik mis je Paul Rosenmöller en... de kracht van Afrika
22.00 22:00 22:15 22:50 23:25 23:55
Nederland 3
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Galileo Sinti &Roma in beeld Cinema.nl: Cannes 2008
17:00 17:05 17:15 17:40 17:55 18:25 18:45 18:59 19:00 19:21 19:30 19:55
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
Puberruil XL Roes NOS: Road to final
22:30
22.00 22:30 23:00 23:10
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Space Goofs Life with Derek SudoKidz AVRO Zipzoo: Worldwide Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 De klas van 2008 NOS Journaal Play like a champion All Stars
20.00 20:25 20:55 21:25
RTL 4
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
22.00 23:30 23:40 23:45
Goede tijden, slechte tijden Bouwval gezocht Herman den Blijker: Herrie in het hotel
17:45 18:30 19:00 19:30
Jensen! The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi
20.00 20:00 20:30 21:30
PostcodeLoterij: Deal or no deal CSI: Miami CSI: Miami
22.00 22:30 23:15 23:45
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
NOS Sportjournaal NOS Journaal Raymann is laat
Knevel &Van den Brink
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 17:50 18:45 19:45
The A-Team Baywatch Allez allez Zimbabwe
20.00 20:30
23:25
17:25 18:15 19:05
Oprah Winfrey show Dr. Phil Een huis vol kleine etterbakjes
17:30 18:30 19:00 19:20
De bruiloft van... Made in America
20:00 20:30 21:30
20.00 20:00 20:30 Het laatste uur - Columbine High School Traffic cops
Confidence, 20.30 uur
As the world turns Oprah Winfrey show
ER Hotel Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie
17:20 17:45 18:40 19:35
17.00 Will &Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters
20.00 Trauma centrum House Medical examiners
22.00 22:30 22:45 22:50 23:20
Veronica
17.00
20.00
22.00 22:35 23:25
Net 5
17.00
Confidence
22.00 22:25
SBS 6
17.00
20:30 21:25
Ugly Betty Dirty sexy money
22.00 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De opvoedpolitie
ER, 17.30 uur
22:20 23:10
Law &Order: Special Victims Unit Law &Order: Special Victims Unit
17:05 17:35 18:00 18:05 18:35 19:00 19:05 19:30
Totally spies Kim Possible Politieachtervolgingen Seinfeld According to Jim Trick & Treat Friends Two guys, a girl and a pizza place
20.00 20:00 20:30
Off centre The Brothers Grimm
22.00 22:50 23:25
Oplichters ontmaskerd Eye opener
Media
en met humor
Film
Indiana Jones wisselend ontvangen Mediaredactie AMSTERDAM
Ook legers hebben die neiging: er is te weinig belangstelling voor een loopbaan bij de krijgsmacht, dus komen er campagnes waarin het oorlogsbedrijf van een dikke laag Hollywood-glamour wordt voorzien, en zo dik vaak dat een beetje kritische kijker zich niet serieus genomen voelt, zodat je per saldo vooral naïeve, goedgelovige types lokt. Dat maakt de huidige GeschiktOngeschikt campagne van de Koninklijke Landmacht zo knap: de krijgsmacht wordt niet voorgesteld
De doelgroep wordt niet gelokt met een glossy voorstelling, maar uitgedaagd
ze die ondergewaardeerde broodwinning wel eens even onder handen zullen nemen. Zo ontstaan campagnes als die van de gezamenlijke dagbladen om bezorgers te werven, een paar jaar geleden, waarin een krantenwijk werd voorgesteld als het nec plus ultra van cool, terwijl een kind weet dat het anders is.
Eén
17.00 Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:00
Het weer Thuis De Rode Loper special Eurovisiesongfestival Eurovisiesongfestival 2008
22.00 23:05 23:26 23:27 23:30 23:55
Je kunt een script nog zo lang geheim houden en de hype flink oppompen, maar dan is toch uur U aangebroken: recensenten kunnen je film zien. En niet iedereen blijkt het langverwachte Indiana Jones and the kingdom of the crystal skull te waarderen. Recensenten kregen de film te zien op het festival van Cannes. Op de site filmstew. com wordt in ieder geval kritisch geoordeeld. ‘De makers hadden Indiana Jones beter met rust kunnen laten’, aldus een recensent. Het Franse tijdschrift Paris Match is meer te spreken over de ‘volkomen
Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Third rock from the sun De rode loper
17:10 17:35 17:50 18:05 18:10 18:20 18:45 19:10 19:25 19:35 19:59
Kim Possible in het Disney festival Miss BG Rocket mijn raket Go IV Karrewiet Peperbollen GoGo stop George van de jungle Karrewiet Lizzie McGuire CANVAS
20.00 20:00 20:40 21:10 21:40
Terzake Pulling Obsessions In Europa
22.00 22:30 23:05 23:55
Koningin Elisabethwedstrijd 2008 Phara Koningin Elisabethwedstrijd 2008
acceptabele’ film met Harrison Ford. Ook Variety oordeelt positief. ‘De film zal bij het grote publiek zeker in de smaak vallen’, stelt een redacteur in het Amerikaanse filmvakblad. Een journalist noemde de climax van de ‘teleurstellende’ film in een Deense krant een ‘overdreven extravaganza van special effects’. Hoofdrolspeler Harrison Ford kan het allemaal weinig schelen. Hij laat zich er op voorstaan nooit een recensie te lezen. De première van de Indiana Jones-film was een ouderwets spektakel met hysterische fans en een tjokvolle rode loper. Vanaf donderdag is de film in de Nederlandse bioscopen te zien. 1
DAVID JAMES
Hitlijsten
Goede Doel is verontwaardigd Novum AMSTERDAM
...
Het Goede Doel is verontwaardigd dat de nieuwe plaat Gekkenwerk niet voorkomt in de hitlijsten. Het album, dat gratis wordt aangeboden, is inmiddels dertigduizend keer gedownload. Dat maakten bandleden Henk Westbroek en Henk Temming bekend. Een plaat die via de reguliere kanalen wordt verkocht, zou bij dat aantal de gouden status hebben gekregen. ‘Het lijkt er op dat de hitlijsten besloten hebben Gekkenwerk te boycotten’, schrijft de band in een verklaring. De GfK Dutch Charts, die de Neder-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................
Canvas
17.00 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
...
als een oneindige versie van Top Gun, en toch weet hij te boeien. De doelgroep wordt niet gelokt met een glossy voorstelling van iets dat in werkelijkheid een stuk minder glossy zal blijken, maar uitgedaagd om zich te kwalificeren voor een beroep waar niet iedereen geschikt voor is. De eigenschappen worden met de nodige tiener(lees: botte)humor in beeld gebracht, gevolgd door een illustratie van hoe je die eigenschap in de militaire beroepspraktijk nodig kunt hebben. Dat de campagne, gemaakt door Publicis, Maximum en Starcom, vorige week werd bekroond met vijf Zilveren Magneten, de jaarlijkse prijs voor de beste personeelsadvertentie, is dan ook volkomen terecht. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
21
+ UITGELICHT+ Puberruil XL Twee pubers ruilen van leventje, dit keer een Gooische meid met een circusartieste. Ned3, 20.25 Film: Made in America Komedie met Whoopi Goldberg. RTL8, 20.30 Halve finale Eurovisie Songfestival De Nederlandse inzending Hind moet in Belgrado aan de bak, bookmakers gokken op een laatste plaats. Ned1, 21.00 Herman den Blijker: Herrie in het hotel De corpulente chefkok pimpt hotels van Nederlanders in den vreemde. RTL4, 21.30
Het gesprek
landse hitlijsten verzorgt, wijst die beschuldiging van de hand. ‘Wij hebben duidelijke spelregels’, stelt een woordvoerder. ‘Geen enkele chart vermeldt platen die gratis worden aangeboden.’ Wel is de GfK Dutch Charts bereid om na te denken over een eventuele aanpassing van het statuut, nu de muziekbranche verandert. De afgelopen jaren maken steeds meer artiesten in binnen- en buitenland het mogelijk om hun muziek onbetaald te downloaden. Zo boden in het verleden bands als Radiohead en Coldplay hun muziek gratis aan.1
SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:
17.00 17.30 18.00 19.00 19.30
Dagbeeld The late show with David Letterman Dagboek Spraakmakers
20.00 20.30 21.00
Dagbeeld Special: de uitreiking van de tegel
22.00 22.30 23.30 00.00
The late show with David Letterman Dagboek Dagbeeld
EINDEXAMENS – Opmerkelijke klachten bij examens www.depers.nl/examen
The late show with David Letterman, 22.30 u
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................
BBC 1
BBC 2
17.00 17:05 17:15 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30
The Cramp twins Dinosapien Blue Peter Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht
20.00 20:00 20:30 20:57 21:00
The One show EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Holby City
22.00 22:00 23:00 23:25 23:35
Comedy Central
17.00
Waking the dead Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Mum and me
17:30 18:15 19:00 19:30
Ready steady cook Escape to the country Great British menu Eggheads
20.00 20:00 21:00
Michael Palin’s new Europe RHS Chelsea Flower Show
22.00 22:00 23:00 23:30
The truth about property Later live... Newsnight
17:00 17:25 17:45 18:10 18:25 18:50 19:20 19:35
Avatar Drakenjagers SpongeBob SquarePants Animaniacs Supernormal Het huis Anubis Tak en de kracht van Juju Drake & Josh
20.00 20:00 20:25 20:50 21:15 21:40
Malcolm in the middle The Simpsons South Park 8 Simple rules The Fresh Prince of Bel Air
22.00 22:05 22:30 23:00 23:25 23:50
Discovery Channel
17.00
17.00
Frasier Family guy Malcolm in the middle 8 Simple rules The Simpsons
17:05 18:00 18:30 19:00
Engineering the World Rally: Finland and Germany - The rough and the smooth How it’s made How it’s made Mythbusters: Diet coke and mentos
DISCUSSIE – Geen strakke richtlijn voor ChristenUnie-homo’s www.depers.nl/cu
20.00 20:00 21:00
Dirty jobs: Snak wrangler Really big things: Cruise ship builders
22.00 22:00 23:00
Mega builders: Arctic ice crusher Biker build-off: Hart vs Hollinger
FILMPJE – Politie Almere slaat van zich af www.depers.nl/arrestatie
22
Sport
Voetbal ‘Walgelijk om bij Chelsea te tekenen’
Drogba wil graag bij zijn idool zijn SIMON KUPER Didier Drogba, de beste speler van Chelsea, wilde eigenlijk nooit bij de club spelen. Hij schrijft in zijn autobiografie*, die deze week in het Frans uitkomt, dat Chelsea hem in 2004 voor 36 miljoen euro kocht maar dat het ‘gewoon niet het team was waar hij bij wilde spelen.’ Toch wilde Marseille hem verkopen en zei zijn zaakwaarnemer dat hij wel gek zou zijn om zo’n salaris af te slaan. Dus hoopte Drogba toen dat hij niet door de medische keuring bij Chelsea zou komen. ‘Ik vond het walgelijk om bij Chelsea te tekenen’, geeft hij toe. Het is bizar om dit te lezen net voor Drogba zijn, waarschijnlijk, laatste wedstrijd voor de club speelt: de Champions Leaguefinale morgen tegen Manchester United in Moskou. De spits uit Ivoorkust is met Chelsea twee keer Engels kampioen geworden en toch komt uit de autobiografie het beeld naar voren van een man die nooit enthousiast is geweest om bij de club te horen. Het is dan ook geen wonder dat C’était pas Gagné pas in augustus in het Engels uit zal komen,
als Drogba al lang en breed geëmigreerd is. Maar de vreemdste passages in het boek gaan wel over Drogba’s buitengewone bewondering voor de vorige manager van Chelsea, José Mourinho. De belangrijkste gebeurtenis in Drogba’s leven was zijn verbanning uit Ivoorkust op zijn vijfde. In het boek is een foto te zien van een kind dat tussen een bagagewagentje en twee bezorgde ouders op het vliegveld van Abidjan staat. Hij ging naar Frankrijk verhuizen en daar bij een oom wonen die profvoetballer was. Van de zes uur durende vlucht weet hij alleen nog dat hij zijn lievelingsknuffel bij zich had en veel moest huilen. Hij had alle reden om bang te zijn. Zijn oom veranderde constant van club en elk jaar moest Drogba weer naar een nieuwe school; meestal was hij het enige zwarte jongetje in de klas. Later woonde hij met zijn ouders en vijf broertjes en zusjes in een piepklein kamertje in een voorstad van Parijs. Op zijn drieëntwintigste was hij nog steeds ‘bijna de invaller voor een invaller’ bij Le Mans, een tweede divisieclub in Frankrijk. Drie jaar later zou hij naar Chelsea gaan, maar deze verhuizing deed denken aan de verbanning uit zijn kindertijd. In Londen was het al voor vieren donker en bij Chelsea voelde hij zich weer de nieuweling. ‘Ik had eerst de indruk dat de Engelse spelers me niet accepteerden’, zegt hij terugkijkend. In de kleedkamer zaten de Engelsen John Terry en Frank Lampard bij elkaar en de Afrikanen hadden hun eigen hoekje. In de loop van de tijd komt Drogba tot de conclusie dat dit natuurlijk is: ‘Een zwarte gaat bij een andere zwarte zitten, een Portugees
Bij Chelsea kwamen Mourinho en Drogba eindelijk samen. REUTERS
bij een andere Portugees, een Engelsman bij een andere Engelsman.’ Dan gaat hij briljant voetballen. Hij wordt beroemd, vooral in Ivoorkust waar baby’s ‘Didier-Drogba’ worden genoemd. Hij wordt een ‘voorvechter voor de verzoening’ in zijn land waar een burgeroorlog heerst. Toch overweegt hij voortdurend om Chelsea te verlaten; hij blijft om Mourinho. Als Drogba over hem schrijft, wordt de toon, die toch al vrij overspannen is, helemaal die van de boeketreeks. Ze ontmoeten elkaar voor het eerst als Drogba met Marseille tegen het Porto van Mourinho moet spelen. In de rust vraagt Mourinho hem: heb jij een broer of een neef in Ivoorkust? Ik heb namelijk het geld niet om jou naar Porto te halen.’ Drogba wordt verleid door zijn ‘charmante glimlach’ en zijn ‘goede beheersing van het Frans’. Het is liefde op het eerste gezicht. Bij Chelsea komen ze eindelijk samen. De knappe Portugees is een heel goede trainer, die zijn spelers bladzijden vol aantekeningen over elke tegenstander geeft, zelfs kleine clubs als Scunthorpe. Bovendien is hij helderziend. ‘Ik heb hem op de bank met ongelofelijke precisie horen beschrijven wat er zou gaan gebeuren,’ schrijft Drogba. ‘Soms was het bijna griezelig. Alsof hij in de toekomst kon kijken.’ Aan het eind van de FA Cupfinal vorig
jaar hoort een uitgeputte Drogba hoe Mourinho hem vanaf de bank aanspoort: ‘Ga door. Je gaat scoren. Blijf geconcentreerd.’ Hoe banaal dat ook klinkt, Drogba wordt er door geïnspireerd. Hij scoort inderdaad. Zoals een paardenfluisteraar weet hoe hij tegen paarden moet praten, zo weet Mourinho dat met voetballers. Na de wedstrijd gaat Drogba naar hem op zoek in de catacomben en ze huilen in elkaars armen.
Als een paardenfluisteraar, praat Mourinho tegen voetballers Als Mourinho wordt ontslagen, worden de twee op tragische wijze gescheiden van elkaar. Maar Drogba is er ‘diep van binnen van overtuigd’ dat ze elkaar weer tegen zullen komen. ‘Mourinho, met zijn voorspellende gave, zal de datum wel precies weten.’ Maar die kan er in zijn pretentieuze voorwoord bij het boek, alleen maar naar raden: ‘Als we allebei oud zijn, Drogba niet meer voetbalt en ik in een rolstoel zit? Hoe dan ook, Didier zal altijd een plekje in mijn hart houden.’ Je ziet er bijna een zonsondergang over korenvelden bij. De opvolger van Mourinho, Avram Grant, wordt heel anders be-
schreven. Om precies te zijn wordt hij helemaal niet beschreven. Drogba geeft wel een analyse van zijn andere trainers, maar Grant wordt niet eens genoemd. Deze zomer zal Drogba Chelsea verlaten. Hij gaat mee met de man van zijn dromen of hij gaat bij zijn geliefde AC Milan spelen. De krant The Sun heeft Drogba’s verslag van een bezoek aan Milaan gepubliceerd. Hij ‘loopt daar toevallig tegen Adriano Galliani, de vicepresident van Milan aan.’ Inderdaad heel toevallig… Drogba zegt tegen Galliani dat hij bij Milan komt spelen ‘wanneer Galliani dat maar wil.’ Als Mourinho van dit afspraakje hoort is hij woedend en hij en Drogba praten twee weken niet met elkaar. Dan maken ze er plotseling grapjes over, kijken elkaar in de ogen en lachen erom. ‘Ons enige misverstand is de wereld uit’, schrijft Drogba. Het echte significante aspect van dit bezoek aan Milaan is in al het gedoe verloren gegaan. Drogba moest naar de tandarts in Parijs dus charterde hij een privévliegtuig, dat spreekt vanzelf. Toen de tandarts afzegde, vloog hij naar Milaan om daar dan maar uit te gaan. We hebben nu dus eindelijk de oplossing voor de opwarming van de aarde: verbied het profvoetbal. 1 *Didier Drogba: C’etait pas Gagné
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
EK-voorbereiding
W FLORIS JAN
BOVELANDER
ereldkampioen op de 25 kilometer zwemmen Maarten van der Weijden slaapt al maanden in een tentje, om de aanmaak van rode bloedcellen te bevorderen. Hij komt er alleen uit om te trainen, te eten en te drinken. De medische tests lieten geen noemenswaardig verschil zien, maar hij zwom harder dan ooit tevoren, dus slaapt hij tot Peking in die tent. Hockeydames zitten in ijsbakken, zwemmers ontbijten met een lichtbak. Niets is te gek voor topsporters.
Placebo of niet, Maarten slaapt nog drie maanden in een tentje. Een goede voorbereiding is minimaal het halve werk. De volleyballers woonden jaren samen in de Bankrashal. Spelpatronen werden ingeslepen, video’s van Italianen en Russen uitgeplozen. Niets werd nagelaten om als groep, als team klaar te zijn. Hockeyers zitten maanden samen om zich op toernooien voor te bereiden, op alle i’s worden puntjes gezet. Hoe groot kun je het contrast maken? De spelers van Real Madrid spelen nog
even een financiële oefenwedstrijd voor een sjeik in Riaad. Vennegoor of Hesselink moet met Celtic nog aan de bak en Van der Sar mag na de Champions Lague finale nog een weekje rusten. Twee weken echte voorbereiding voor een van de belangrijkste toernooien. Emanuelson, Maduro, Koevermans en Jaliens vallen uit de selectie, zonder dat ze bij elkaar geweest zijn. Het klinkt allemaal zo raar en onprofessioneel. Maar goed, het is voetbal, dat is nu eenmaal een andere wereld. Twee weken trainen wordt uiteindelijk twee weken rusten na een zwaar seizoen. Sfeer in de groep brengen en dan onder toezicht van duizenden oranje gekken er het beste van
maken. Meer tijd, meer ruimte is er niet. Maar verwacht dan ook geen hoogstandjes, geen ingespeelde teams en geen verrassingen. En aangezien de meeste trainers verdedigers zijn, zullen de landen eerst de verdediging op orde brengen, want als je de nul houdt kun je niet verliezen. Ik voorzie weinig spektakel. Toch is er hoop. Als Van Basten, eigenzinnig als hij is, gaat aanvallen en van zijn spelers een mooi stel weet te maken, kan het nog een mooie zomer worden. Hij deelt dan ook een tikje uit aan al die doorgeschoten sporters en coaches, want topsport is voor een heel groot deel gewoon talent en gaan met die banaan. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Een uitgave van Mountain Media BV
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
www.depers.nl
[email protected] [email protected] [email protected]
oprichter: Cornelis van den Berg hoofdredacteur: Ben Rogmans adjunct-hoofdredacteuren: Frank Poorthuis, Dirk Koppes
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl
Sport
23
Champions League De eerste finale van Carlos Tévez
De scherpe kogels van de Argentijnse Scarface Bij Manchester United is de schijnwerper vooral gericht op Cristiano Ronaldo. Maar vlak Carlos Tévez niet uit, het Argentijnse pingelbeest met het opmerkelijke litteken. Iwan Tol MOSKOU
...
Dat Carlos Tévez die dag in oktober 2004 in de wedstrijd tegen Huracan met nummer tien speelde, moet al een vingerwijzing zijn geweest voor Guus Hiddink, de toenmalige PSVcoach. Wie in stadion La Bombonera – letterlijk vertaald: de snoeptrommel – het shirt met het heilige rugnummer mag dragen, moet natuurlijk wel een geweldenaar zijn. Op het moment dat Hiddink het groeibriljantje van Boca Juniors in Buenos Aires bezocht om hem te polsen voor een overgang naar Eindhoven, was hij eigenlijk al te laat. In 2003 had Tévez zijn ploeg al naar de winst in het toernooi om de Copa Libertadores geleid. In hetzelfde jaar was hij bovendien gekozen tot ZuidAmerikaans voetballer van het jaar en op de Olympische Spelen van Athene in 2004 was hij topscorer van het
toernooi geworden. Dat laatste leverde hem bij terugkomst in Argentinië een heldenontvangst op. Samen met Maradona, voor de gelegenheid speciaal een dagje uit de afkickkliniek gekomen, mocht Tévez La Bombonera binnenwandelen. Met gevoel voor theater drukte ‘Pluisje’ zijn mond op die van Tévez en riep door de microfoon: ‘Carlitos, jij bent een fenomeen.’ Dat fenomeen werd op 5 februari 1984 geboren in de beruchte wijk Apeche, een van de armste en gevaarlijkste districten van Buenos Aires. In zijn jeugd kreeg ‘Carlitos’ als tweejarige kleuter een ketel kokend heet water over zich heen. Hij hield er een opvallend litteken in zijn nek aan over én, later in zijn leven, de bijnamen Scarface en Narben-Argentiniër (Verminkte Argentijn). Die laatste bijnaam kwam op het conto van Bild Zeitung, voorafgaand aan de WKwedstrijd tussen Duitsland en Argentinië in 2006. Overigens bood Boca hem aan het litteken te laten verwijderen door een plastische chirurg. Dat leek Tévez wel wat. Totdat hij hoorde dat hij zes weken zou moeten herstellen. Zes we-
ken zonder voetbal, de pingelaar werd al onpasselijk als hij er aan dacht. Zijn leven bestaat uit voetbal (in zijn algemeenheid) en scoren (in het bijzonder). Ergo: de operatie werd afgeblazen. Scoren deed Carlos Tévez al in zijn eerste jeugdwedstrijd voor Boca Juniors. Om precies te zijn dertien keer. Volgens zijn ontdekker, Ramon Maddoni, deelt de gedrongen spits met Maradona ‘de liefde voor het spel en de lust om te winnen’. Tévez blinkt uit in zijn functionele techniek, zijn constante aanspeelbaarheid en zijn sublieme doelgerichtheid. Tijdens het WK voor spelers onder de 17 jaar speelde hij zich in de schijnwerpers van de internationale voetbalwereld, toen de tiener met zijn ploeg de halve finale bereikte. Hiddink hoopte in 2004 op een scenario waarbij Tévez voor de ‘route Ronaldo’ zou kiezen, dat wil zeggen: in Nederland rijpen om daarna de stap naar de Europese top te maken. Maar de Argentijn koos een jaar later voor het Braziliaanse Corinthians, biedingen van PSV (13 miljoen) en Bayern München (20 miljoen) ter zijde schuivend. 1
Met Maradona deelt ‘Carlitos’de lust om te winnen. HOLLANDSE HOOGTE
EK 2008 Waarom Trezeguet niet meegaat
Franse bondscoach selecteert geen Weegschalen Jurriaan van Wessem AMSTERDAM
...
David Trezeguet was niet echt verrast toen zijn naam zondag ontbrak in de voorselectie voor het aanstaande EK. De maker van het gouden doelpunt in de finale van Euro 2000 is de grote afwezige van de Franse ploeg. Zaterdag liep de spits van Juventus op een haar de topscorertitel van de Serie A mis, omdat zijn maatje Alessandro del Piero hem met een doelpunt aftroefde. De nummer 10 van Juve stak zijn ploeggenoot een hart onder de riem: ‘David moet zeker mee naar het EK. In onze ploeg zou hij ongetwijfeld bij de selectie horen. Hij is een gouden jongen voor elke ploeg.’ Raymond Domenech houdt er een andere mening op na. ‘Ik twijfel en ik moet de beslissing nemen,’ legde de Franse coach twee jaar geleden voor het WK uit. Hij wilde de spits
niet meenemen, maar zwichtte uiteindelijk toch onder druk van de bobo’s en de media. Deze keer neemt hij geen enkel risico. ‘David vormt een probleem. Hij is een Weegschaal met verkeerde antecedenten’, zei Domenech op diezelfde persconferentie. De aanwezige journalisten moesten even omschakelen. De coach sprak niet over een tactisch concept waarin ‘Trezegol’ niet zou passen, maar over astrologie, zijn hobby. ‘Dat sterrenbeeld past niet in de ploeg. Zijn aanwezigheid zorgt voor onrust. Daarom geef ik aan andere spelers de voorkeur.’ Weinig mensen namen het voorval serieus, maar Trezeguet speelde op het WK nauwelijks. Domenech moest noodgedwongen toch een beroep op hem doen in de finale toen Franck Ribéry uitviel. En toen ging het mis: de topscorer miste als enige in de strafschoppenserie. Hij vuurde
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Niet genoeg kwaliteit
DANNY BLIND: ORANJE HEEFT NIETS TE ZOEKEN OP HET EK
PRO SHOTS
Oud-international Danny Blind geeft het Nederlands elftal weinig kans op het Europees kampioenschap in Oostenrijk en Zwitserland. Oranje herbergt volgens de manager technische zaken van Ajax ‘niet genoeg kwaliteit’ om aanspraak te maken op de titel. De ploeg van Marco van Basten bivakkeert in de poule des doods met Frankrijk, Italië en Roemenië. Saillant detail: bondscoach Van Basten is na het EK de leidinggevende van Blind bij Ajax.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Ajax wil Douglas Ajax heeft zich gemeld voor FC Twente-verdediger Douglas. Dat deed de club bij Rob Cohen, de agent van de Braziliaan. ‘Ze hadden hem vorig jaar zelfs gratis kunnen krijgen, maar toen wilden ze hem niet.’
de bal tegen de lat en Italië werd wereldkampioen. De volgende dag werd een huilende Trezeguet tijdens de huldiging op Place de la Concorde in
Parijs getroost door zijn jeugdvriend Thierry Henry. Domenech stond ernaast en keek stoïcijns voor zich uit. Hij was overtuigd van zijn gelijk en
nam zich voor om nooit meer onder druk van derden te zullen zwichten. Daarom ontbrak Trezeguet zondag in de voorselectie van het EK. 1
! ! " "
!$# !"! " " !
Elvive • Shampoo, 300 ml • Crémespoeling, 200 ml
Doe boodschappen bij Dirk.
voor elders 9.98
¾ Heineken bier Krat 24 flessen à 30 cl elders 10.79
½ Blanke witlof elders 99
Per pond
Dan kun je gewoon lekker op vakantie van je vakantiegeld.
¹ Vriesverse topkwaliteit!
Gerookte zalm
Hand gezouten. Ambachtelijk op hout gerookt.
Pak 100 gram
voor elders 4.58
Papieren zakdoekjes
30 pakjes
elders 3.99
¾ Per pond Mager rundertartaar
º
elders 3.99 Wij verkopen geen alcohol aan klanten jonger dan 16 jaar. Niet voor wederverkopers.
Da’s lekker, vakantiegeld. Vooral als je ervan op vakantie kunt gaan, in plaats van dat je het nodig hebt om gaten mee te dichten. Kom daarom gewoon naar Dirk. Want de prijsverschillen worden groter en groter. Dirk wenst u alvast een prettige vakantie.
Blijf scherp! Ook bij Bas en Digros
Aanbiedingen geldig t/m zaterdag 24 mei 2008. Kijk voor de scherpste aanbiedingen van Nederland op lekkerdoen.nl