Algemene voorwaarden
Steven ONGENA (editor)
a Wolters Kluwer business
Inhoud pInhoud Voonvoord DEEL 1. DE TEGENSTELBAARHEID VAN ALGEMENE VOORWAARDEN "OFFLINE" door Charles-Albert DUMONT DE CHASSART Titel I. Inleiding Titel II. De tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden Hoofdstuk 1. Voorwaarden voor tegenstelbaarheid Hoofdstuk 2. De kennisname van de algemene voorwaarden Afdeling 1. Beginsel Afdeling 2. Ogenblik van de kennisname Afdeling 3. De factuur § 1. Bijzonder regime § 2. De aanvaarding van de factuur A. Algemene beginselen B. Omstandigheden die een stilzwijgende aanvaarding uitsluiten C. Voorheen overeengekomen algemene voorwaarden D. Voorafgaandelijke uitsluiting door de bestemmeling van algemene voorwaarden vanwege de medecontractant E. Typografie F. Taal G. "Ongebruikelijke" algemene voorwaarden H. Conclusie § 3. Draagwijdte van artike! 25 alinea 2 van het Wetboek van Koophandel... Afdeling 4. De kennis van de taal Afdeling 5. Typografie en presentatie Afdeling 6. De vroegere handelsrelaties Afdeling 7. De gebruiken Hoofdstuk 3. De aanvaarding van algemene voorwaarden Afdeling I. Principe Afdeling 2. Uitdrukkelijke of stilzwijgende aanvaarding Titel III. Het bewijs van de tegenstelbaarheid van algemene voorwaarden Titel IV. Een conflict tussen algemene voorwaarden Hoofdstuk 1. Voorwaarden voor het plaatsvinden van een conflict tussen algemene voorwaarden . Hoofdstuk 2. Oplossingen voor conflicten tussen algemene voorwaarden overeenkomstig het gemeen recht Afdeling 1. Niet-bestaan van het contra« Afdeling 2. Toepassing van het gemeen recht Afdeling 3. De algemene voorwaarden van de koper hebben voorrang Afdeling 4. De theorie van "het laatste woord" Afdeling 5. De theorie van "het eerste woord" Hoofdstuk 3. Bijzondere oplossingen voor het conflict tussen algemene voorwaarden Afdeling 1. Oplossingen voor het conflict tussen algemene voorwaarden volgens het Verdrag van Wenen betreffende de internationale koopovereenkomsten met betrekking tot roerende zaken Afdeling 2. Conflict tussen algemene voorwaarden vermeld op een factuur en voorheen overeengekomen algemene voorwaarden Titel V. Conclusie
Algemene voorwaarden
V XIII 1 3 4 4 4 4 5 8 8 9 9 10 10 11 11 12 13 13 14 15 16 17 17 18 18 18 21 22 22 23 23 24 25 26 27 27
27 29 30
Inhoud DEEL 2. DE ELEKTRONISCHE ALGEMENE VOORWAARDEN EN HUN TEGENSTELBAARHEID door Kristor DE VULDER & Dorien ROMBOUTS Titel I. Inleiding Titel II. Dubbel gebruik van algemene voorwaarden Hoofdstuk 1. Algemene voorwaarden in verband met het gebruik van de Website Hoofdstuk 2. Algemene voorwaarden voor het uitvoeren van transacties op de Website Titel III. Normatief kader Hoofdstuk 1. Wet Elektronische Handel Afdeling 1. Drager en ogenblik van verstrekking Afdeling 2. De informatieplicht Hoofdstuk 2. Handelspraktijkenwet Hoofdstuk 3. Overige wetgeving Hoofdstuk 4. Nieuwe ontwikkelingen Titel IV. Verschiilende wijzen inzake het verstrekken van algemene voorwaarden Hoofdstuk 1. Icoon met hyperlink onderaan de webpagina Hoofdstuk 2. Verwijzing naar voorwaarden zonder hyperlink Hoofdstuk 3. Verwijzing naar voorwaarden met hyperlink ("browse-wrap") Hoofdstuk 4. Noodzakelijke aanvaarding van de voorwaarden bij de bestelling ("click-wrap"). . . . Hoofdstuk 5. Bevestiging van de voorwaarden via e-mail Hoofdstuk 6. Kennisgeving van de voorwaarden in papieren formaat bij de offline-levering Titel V. Voorwaarden van tegenstelbaarheid Hoofdstuk 1. Principe: verzoening van de voorwaarden van kennisname en aanvaarding in een onlineomgeving Hoofdstuk 2. Toetsing Afdeling l. Icoon met hyperlink onderaan de webpagina Afdeling 2. Verwijzing naar voorwaarden zonder hyperlink Afdeling 3. Verwijzing naar voorwaarden met hyperlink ("browse-wrap") in het bestellingsproces Afdeling 4. Noodzakelijke aanvaarding van de voorwaarden bij de bestelling ("click-wrap") Afdeling 5. Bevestiging van de voorwaarden via e-mail Afdeling 6. Bevestiging van de voorwaarden in papieren formaat bij de offline-levering . . . Titel VI. Taal Titel VII. Wijzigingen van de elektronische algemene voorwaarden Hoofdstuk 1. Eenmalige transacties Hoofdstuk 2. Duurcontracten Titel VIII. Conclusies DEEL 3. BESPREKING VAN EEN AANTAL GEBRUIKELIJKE BEPALINGEN IN ALGEMENE VOORWAARDEN door Wim DE BUS Titel I. Inleiding Titel II. Bedingen omtrent het toepassingsgebied van de algemene voorwaarden en omtrent de eenzijdige wijziging ervan Hoofdstuk 1. Toepassingsgebied Hoofdstuk 2. Eenzijdige wijziging Titel III. Prijsoffertes, prijs en betalingsmodaliteiten, prijsaanpassing en indexatie Hoofdstuk 1. Prijsoffertes Hoofdstuk 2. Prijsbepaling en betalingsmodaliteiten Afdeling 1. Prijsbepaling Afdeling 2. Betalingsmodaliteiten § 1. Wanneer is de prijs betaalbaar, i.e. binnen welke termijn moet de betaling uiterlijk geschieden? § 2. Waar wordt de betaling geacht plaats te vinden? § 3. Wordt een disconto toegestaan in geval van onmiddellijke betaling? § 4. Kunnen zekerheden aan de klant gevraagd worden? § 5. Wat is de sanctie in geval van laattijdige betaling? Hoofdstuk 3. Prijsaanpassing en indexatie Afdeling I. Prijsaanpassing en prijslijsten
31 33 34 34 36 37 37 37 39 40 42 44 45 45 46 46 47 47 48 49 49 53 53 53 54 56 57 58 59 61 61 62 64
65 67 69 69 70 72 72 74 74 75 75 77 77 77 78 7g 78
Kluwer
Inhoud Afdeling 2. Indexatie Titel IV. Leveringsmodaliteiten Hoofdstuk 1. Bepaling van de leveringstermijn Hoofdstuk 2. Welke partij draagt de leveringskosten en wie is aansprakelijk voor de goederen tijdens de levering? Hoofdstuk 3. De modaliteiten van inontvangstneming van de goederen en diensten Titel V. Bedingen in geval van een contractuele wanprestatie Hoofdstuk 1. Bedingen omtrent de vervanging van de schuldenaar Hoofdstuk 2. Bedingen omtrent de niet-uitvoeringsexceptie Hoofdstuk 3. Uitdrukkelijk ontbindend beding Hoofdstuk 4. Betaling van een forfaitair bedrag: zogenaamde strafbedingen en moratoire interesten Afdeling 1. Situering Afdeling 2. Onderscheid met andere bedingen Afdeling 3. Sanctieregeling van overdreven strafbedingen en moratoire interesten § 1. Algemeen § 2. Strafbedingen § 3. Moratoire interesten § 4. Wet Betalingsachterstand § 5. Wetgeving consumentenbescherming Titel VI. Aansprakelijkheidsbeperkingsclausules Hoofdstuk 1. Omschrijving en situering, verschijningsvormen, onderscheid met andere bedingen . . Afdeling 1. Omschrijving en situering Afdeling 2. Verschijningsvormen Afdeling 3. Onderscheid met andere bedingen Hoofdstuk 2. Geldigheid van exoneratiebedingen Afdeling 1. Principiele geldigheid Afdeling 2. Beperkingen aan de principiele geldigheid § 1. Algemeen § 2. Wettelijke bepalingen van openbare orde of dwingend recht § 3. Opzettelijke fout § 4. Voorwerp van de overeenkomst § 5. Rechtsmisbruik en interpretatie van exoneratiebedingen Hoofdstuk 3. Exoneratiebedingen en de professionele verkoper Hoofdstuk 4. Exoneratiebedingen en de wetgeving productaansprakelijkheid Titel VII. Overmacht Hoofdstuk 1. Gemeen recht Hoofdstuk 2. Contractuele bedingen Titel Vtn. Bevoegdheidsbedingen Hoofdstuk 1. Situering Hoofdstuk 2. Geldigheidsvoorwaarden Afdeling I. Belgisch gemeen recht Afdeling 2. EEX-Verordening Afdeling 3. Wetboek IPR Hoofdstuk 3. Gevolg van bevoegdheidsbedingen Titel IX. Rechtskeuzebedingen Hoofdstuk 1. Algemeen Hoofdstuk 2. Europees Overeenkomstenverdrag Hoofdstuk 3. Weens Koopverdrag DEEL 4. DE IMPACT VAN DE WET VAN 2 AUGUSTUS 2002 BETREFFENDE DE BESTRIJD1NG VAN BETALINGSACHTERSTAND BIJ HANDELSTRANSACT1ES OP ALGEMENE VOORWAARDEN door Steven ONGENA & Vicky VANPETEGHEM Titel I. Inleiding Titel II. Situering van de problematiek inzake laattijdige betaling en het ontstaan van een Europese richtlijn Hoofdstuk I. Achtergrond Hoofdstuk 2. De noodzaak om te handelen Titel III. Analyse van de richtlijn en de wet
Algemene voorwaarden
79 81 81 82 83 85 85 87 89 94 94 96 97 97 98 101 101 102 103 103 103 104 107 109 109 109 109 110 111 111 113 114 115 116 116 118 120 120 121 122 123 125 126 128 128 128 130
133 135 137 137 138 141
VII
Inhoud Hoofdstuk 1. Toepassingsgebied van de Richtlijn en de Wet Afdeling 1. Ratione personae § 1. De begrippen "onderneming" en "overheidsinstantie" § 2. Particulieren en instellingen van de Europese Unie worden uitgesloten van het toepassingsgebied van de Wet Afdeling 2. Ratione materiae Afdeling 3. Ratione temporis Hoofdstuk 2. Interest in geval van betalingsachterstand Afdeling 1. Wanneer is er sprake van betalingsachterstand? Afdeling 2. Welke interest wordt aangerekend? Afdeling 3. Conventionele afwijkingen op de Richtlijn en de Wet Afdeling 4. Verweer in hoofde van de schuldenaar Afdeling 5. De maximale betalingsgrens van 60 dagen inzake de betaalbaarstelling van nalatigheidsinteresten Hoofdstuk 3. Schadeloosstelling voor invorderingskosten Afdeling I. De regeling van artikel 6 van de Wet Afdeling 2. De verhaalbaarheid van advocatenkosten en -erelonen in een ruinier perspectief geplaatst § 1. Kort overzicht van de actuele stand van zaken § 2. Eerste hypothese: contractuele uitsluiting van advocatenkosten en -erelonen § 3. Tweede hypothese: contractuele begroting van advocatenkosten en -erelonen? Hoofdstuk 4. De onbillijkheidsbepaling. Afdeling 1. Het criterium van de kennelijk onbillijke contractuele bedingen Afdeling 2. De procedure met het oog op een herziening Hoofdstuk 5. Eigendomsvoorbehoud Afdeling I. Inleiding Afdeling 2. Het eigendomsvoorbehoud zoals geregeld door artikel 4 van de richtlijn Hoofdstuk 6. Invorderingsprocedure voor onbetwiste schulden Titel IV. Een evaluatie van de wet
141 141 141
DEEL 5. ONRECHTMATIGE BEDINGEN door Jean-Louis KERRELS & Stijn DECLOEDT Titel I. Inleiding Titel II. Onrechtmatige bedingen in de relatie tussen verkopers en consumenten (art. 31 t.e.m. 36 WHPC) Hoofdstuk 1. Inleiding Hoofdstuk 2. Toepassingsgebied Afdeling 1. Verkoper Afdeling 2. Consument Afdeling 3. Producten Afdeling 4. Diensten Afdeling 5. Bedingen en voorwaarden Hoofdstuk 3. Onrechtmatige riedingen Afdeling I. Algemene norm § 1. Ondergeschikt karakter § 2. Kennelijk onevenwicht tussen de rechten en de plichten van de partijen. . . § 3. Geen wederkerigheid van de sancties Afdeling 2. Uitleggingsregel van artikel 31 § 4 van de WHPC Afdeling 3. Zwarte lijst § 1. Bedingen met betrekking tot de totstandkoming van, en wijzigingen aan, de overeenkomst § 2. Schadebedingen § 3. Bedingen met betrekking tot de beeindiging, de duur, de verlenging en de overdracht van de overeenkomst § 4. Bedingen met betrekking tot de verweermiddelen van de consument en zijn verhaalsmogelijkheden § 5. Bedingen met betrekking tot het bewijs en bevoegdheid § 6. Bedingen met betrekking tot exoneratie van aansprakelijkheid
173
VIII
142 144 145 146 146 149 152 153 153 155 155 157 157 160 161 163 163 164 166 166 166 169 171
175 176 176 178 178 179 180 180 181 182 182 182 183 184 184 185 186 188 188 189 190 190
Kluwer
Inhoud § 7. Bedingen met betrekking tot de conformiteit en vrijwaring Hoofdstuk 4. Sancties Afdeling 1. Nietigheid van het beding Afdeling 2. Stakingsvordering Hoofdstuk 5. Bevoegdheden van de koning Hoofdstuk 6. Commissie voor onrechtmatige bedingen Titel 111. Onrechtmatige bedingen in de relatie tussen beoefenaars van vrije beroepen en consumenten. . . Hoofdstuk 1. Inleiding Hoofdstuk 2. Toepassingsgebied : Afdeling 1. Client Afdeling 2. Beoefenaar van een vrij beroep Hoofdstuk 3. Onrechtmatige bedingen Afdeling 1. Algemene norm Afdeling 2. Zwarte lijst § 1. Schadebedingen § 2. Bedingen met betrekking tot exoneratie van aansprakelijkheid § 3. Bedingen met betrekking tot de conformiteit en vrijwaring Hoofdstuk 4. Sancties Afdeling 1. Nietigheid Afdeling 2. Stakingsvordering Hoofdstuk 5. Commissie voor Onrechtmatige Bedingen Titel IV. Besluit
192 194 194 196 196 197 198 198 199 199 200 200 200 201 201 202 203 203 203 203 204 205
DEEL 6. HET TAALGEBRUIK IN ALGEMENE VOORWAARDEN door Jean-Louis KERRELS & Stijn DECLOEDT Titel I. Inleiding Titel II. Taalwetgeving Titel III. WHPC HooMstuk 1. Artikel 13 eerste lid WHPC Hoofdstuk 2. Artikelen 30 en 31 § 4 WHPC Afdeling I. Informatieverplichting van artikel 30 WHPC Afdeling 2. Uitleggingsregel van artikel 31 § 4 WHPC Titel IV. Gemeenrecht Titel V. Besluit
207 209 210 212 212 213 214 214 216 217
DEEL 7. BUZONDERE VERKOOPSTECHNIEKEN T.A.V. CONSUMENTEN EN BEVOEGDHEIDSBEDINGEN MET CONSUMENTEN 219 door Koen DEVOS & Carine RENIER Titel I. Overeenkomsten op afstand 221 Hoofdstuk I. Inleiding 221 Hoofdstuk 2. Herwerking van Hoofdstuk VI, Afdeling 9 WHPC - "Overeenkomsten op afstand" . 222 Hoofdstuk 3. Consumentenbescherming bij verkoop op afstand 223 Afdeling 1. Beschermingsmechanismen 223 Afdeling 2. Dubbele informatieverplichting 225 § I. Wettelijke precontractuele informatieverplichtingen 226 A. Precontractuele verplichtingen bij overeenkomsten op afstand van producten/niet-financiele diensten (art. 78 WHPC) 226 B. Precontractuele verplichtingen bij overeenkomsten op afstand van financiele diensten (art. Hier tot iiquinquies WHPC) 227 C. Sanctie bij miskenning van deze precontractuele verplichtingen bij overeenkomsten op afstand van producten/niet-financiele diensten 231 D. Sanctie bij miskenning van deze precontractuele verplichtingen bij verkoop op afstand van financiele diensten 231 § 2. Wettelijke informatiebevestigingsplicht bij overeenkomsten op afstand . . . 232 A. De wettelijke informatiebevestigingsplicht bij overeenkomsten op afstand voor producten/niet-financiele diensten (art. 79 WHPC) 232
Algemene voorwaarden
IX
Inhoud B. De wettelijke informatiebevestigingsplicht bij overeenkomsten op afstand voor financiele diensten (art. 79 WHPC) Afdeling 3. Bewijslast Afdeling 4. Uitvoeringstermijn en risico van verzending Afdeling 5. Verboden rechtskeuzebeding Titel II. Verkopen aan de consument gesloten buiten de onderneming van de verkoper Hoofdstuk I. Begrip Hoofdstuk 2. Beschermingsmechanismen Afdeling 1. Informatieverplichtingen Afdeling 2. Verzakingstermijn Titel III. Bevoegdheidsbedingen in consumentengeschillen Hoofdstuk I. Probleemstelling Hoofdstuk 2. Nationale context Hoofdstuk 3. Internationale context Afdeling 1. De consument heeft zijn woonplaats of gewone verblijfplaats in een EU-lidstaat Afdeling 2. De consument heeft geen woonplaats of gewone verblijfplaats in een EU-lidstaat DEEL 8. ALGEMENE BANKVOORWAARDEN EN ZEKERHEDEN VOOR ONDERNEMINGEN . . door Yves BROSENS & Sofie VAN DE VELDE Titel I. Inleidende beschouwing Titel II. Zekerheden opgenomen in de algemene bankvoorwaarden Hoofdstuk 1. Algemene zekerheden met betrekking tot bankrekening(en) Afdeling l. Pand op bankrekeningen § 1. Principe § 2. Het oude en nieuwe recht § 3. Retentierecht § 4. Afwijking toegestaan door de banken § 5. Inpandgeving van een spaarboekje Afdeling 2. Overdracht en inpandgeving van schuldvorderingen § 1. Principe § 2. Rechtspraak § 3. Nieuwe wetgeving Hoofdstuk 2. Eenheid van rekening en compensatiebepalingen Afdeling 1. Eenheid van rekening § 1. Principe § 2. Fusie van rekeningen § 3. Rechtspraak Afdeling 2. Compensatie § 1. Principe § 2. Bijzondere kwaliteit van de rekeninghouder § 3. Wettelijke schuldvergelijking § 4. Compensatie na faillissement § 5. Interbancaire compensatieregeling Hoofdstuk 3. Negatieve zekerheden en gelijkaardige verplichtingen Afdeling I. Begripsomschrijving Afdeling 2. Gevolgen tussen de partijen Afdeling 3. Tegenstelbaarheid aan derden Titel III. Afspraken omtrent de omvang van zekerheden in algemene bankvoorwaarden Hoofdstuk I. Zekerheden voor alle sommen Afdeling 1. Verantwoording Afdeling 2. Artikel 5lbis van de Wet op het hypothecair krediet § 1. Wettelijke basis § 2. Bepaalbaarheidsvereiste § 3. Modaliteiten Afdeling 3. Bezwaren Afdeling 4. Blijvende controverse Afdeling 5. Fusie van de pandhouder Afdeling 6. Een concreet voorbeeld
239 241 242 242 243 243 244 244 245 247 247 247 248 249 253 255 257 259 259 259 259 259 261 262 263 263 263 263 265 267 267 267 268 268 270 270 270 271 272 276 277 277 278 278 280 280 280 281 281 281 282 283 284 285 286
Inhoud Hoofdstuk 2. Zekerheden gevestigd op alle aanwendingsmogelijkheden van een krediet of beperkt tot bepaalde aanwendingsmogelijkheden 286 Titel IV. Mogelijke gevolgen en praktische implicaties van algemene bankvoorwaarden - het verlies van financieringsflexibiliteit 288 Hoofdstuk 1. Transacties in het kader van de dagelijkse activiteit - eenmalige operaties 288 Hoofdstuk 2. Effect op mogelijke bedrijfsontwikkelingen en -herstructureringen 289 DEEL 9. DE ALGEMENE AANKOOP- OF VERKOOPVOORWAARDEN EN ZEKERHEDEN door Etienne VIATOUR Titel I. Inleiding Titel II. De waarborgen voor de verkoper Hoofdstuk I. Het voorrecht van de verkoper van roerende goederen Afdeling 1. Herinnering van de principes Afdeling 2. Toepassing op de algemene voorwaarden van de verkoper Afdeling 3. Effectiviteit in het geval van faillissement of concordaat Hoofdstuk 2. Het revindicatierecht voorzien in alinea 6 van artikel 20, 5° van de Hypotheekwet . . Afdeling I. Herinnering van de principes Afdeling 2. Toepassing op de algemene voorwaarden van de verkoper Afdeling 3. Effectiviteit in het geval van faillissement of concordaat Hoofdstuk 3. Retentierecht Afdeling 1. Herhaling van de principes Afdeling 2. Toepassing op de algemene voorwaarden van de verkoper Afdeling 3. Effectiviteit in het geval van faillissement of gerechtelijk concordaat Hoofdstuk 4. Eigendomsvoorbehoud Afdeling I. Herinnering van de principes Afdeling 2. Toepassing op de algemene voorwaarden van de verkoper Afdeling 3. Effectiviteit in het geval van faillissement of concordaat Hoofdstuk 5. "Stoppage in transitu" Afdeling 1. Herinnering van de principes Afdeling 2. Toepassing op de algemene voorwaarden van de verkoper Afdeling 3. Effectiviteit in het geval van faillissement of concordaat Hoofdstuk 6. De verschillende mechanismen van ontbinding van het contract Afdeling I. Herinnering van de principes Afdeling 2. Toepassing op de algemene voorwaarden van de verkoper Afdeling 3. Doeltreffendheid in het geval van faillissement of concordaat Titel 111. De waarborgen voor de koper
291 293 295 295 295 297 299 300 300 300 300 301 301 301 302 303 303 304 306 310 310 310 311 311 311 312 313 314
Algemene voorwaarden
VT •/vl
