Wolters Kluwer in vogelvlucht Bedrijfsprofiel
De feiten • • • •
Jaaromzet: EUR 3,7 miljard (USD 3,4 miljard) Aantal medewerkers: ongeveer 19.000 Activiteiten in meer dan 25 landen in Europa, Noord-Amerika en Asia Pacific. Genoteerd aan Euronext Amsterdam (opgenomen in Euronext-300 index).
Wolters Kluwer legt zich toe op het aanbieden van ‘smart’ information tools voor professionals en is één van de toonaangevende spelers in deze markt. Onze klanten worden vanuit drie activiteiten bediend: Legal, Tax & Business Juristen, fiscalisten, accountants, HR-professionals, overheid, overige professionals. International Health & Science Medische specialisten, verpleegkundigen, ziekenhuizen, farmaceutische ondernemingen, apothekers, wetenschappers, studenten. Education Scholen, docenten, studenten.
Het productaanbod bestaat uit combinaties van content, workflow (tools) en services, losbladige uitgaven, boeken, nieuwsbrieven, vakbladen, software tools, CD-ROM’s, online databases en Internetdiensten. Kenmerken Groeistrategie De afgelopen vijf jaar is er steeds sprake geweest van dubbelcijferige groei; sinds 1994 is de omzet verdrievoudigd. Succesvolle acquisities droegen hiertoe sterk bij. Geografische spreiding Evenwichtige geografische verdeling van de activiteiten over drie regio’s.
Lokale aanwezigheid in combinatie met wereldwijd netwerk Lokale informatiemarkten worden doorgaans bediend door lokale werkmaatschappijen die daarbij echter gebruik maken van de wereldwijde omvang van het bedrijf. Nadruk op professionals De portefeuille van Wolters Kluwer is volledig gericht op professionele klantengroepen. Need-to-know De onderneming beschikt over een zeer sterk aanbod van eigen en auteursrechtelijk beschermde content en tools (circa 75% van de omzet) die voor professionals bij de uitvoering van hun werk onmisbaar zijn. Sterk abonneebestand Ruim 50% van de omzet is afkomstig uit abonnementen, het bewijs van een loyaal klantenbestand. Gevestigde merken Wolters Kluwer bezit een aantal van de oudste en meest gerespecteerde merken in de markt. Deze staan voor kernwaarden zoals autoriteit, kwaliteit en betrouwbaarheid. Recessiebestendig Niet-cyclische bedrijfstak, geringe afhankelijkheid van advertentie-inkomsten, onmisbare diensten.
Wolters Kluwer in vogelvlucht International Health & Science
Legal, Tax & Business
De feiten • • •
De feiten
Omzet: EUR 2.469 miljoen Aantal medewerkers: 14.038 (op fulltime basis) Activiteiten in Europa, Noord-Amerika en Asia Pacific
Concurrentievoordeel Duidelijk leidende marktposities In alle markten waar wij actief zijn, willen wij onze nummer 1 of 2 positie handhaven. Toonaangevende merken Veel van onze merken hebben een internationale aantrekkingskracht terwijl andere toonaangevend zijn op lokale markten en vaak met een lange historie. Lokale benadering Goed inzicht in lokale culturen en markten stelt ons in staat te anticiperen op behoeften van professionals. Lokale bedrijven worden over het algemeen geleid door lokale mensen die de plaatselijke markten en gewoonten kennen. Mondiale/regionale omvang De regionale en mondiale omvang van het concern wordt benut om, met behoud van de lokale uitstraling, de beschikbare middelen zoals bedrijfstakexpertise en technologische infrastructuur te delen.
Strategische prioriteiten Web-enabled maken van beschikbare content Wij doen aanzienlijke investeringen teneinde professionals informatie te kunnen leveren waar en hoe zij dat willen. Investeren in ‘smart’ information tools Er wordt fors geïnvesteerd in de ontwikkeling van op kennis gebaseerde information tools die professionals helpen hun productiviteit te vergroten.
• • •
Omzet: EUR 752 miljoen Aantal medewerkers: 2.639 (op fulltime basis) Activiteiten in Europa, Noord-Amerika en Asia P
Concurrentievoordeel Portefeuille gericht op groei Wij evalueren op dit moment onze portefeuille van klanten, markten en producten teneinde de verschillende bedrijfsonderdelen meer mogelijkheden voor duurzame groei te bieden.
Klanten zijn actief op het gebied van accountancy, recht, openbaar bestuur, financiën en bankwezen, human resources en verzekeringen, de bouw, industrie, telecommunicatie, transport, detailhandel en sales en marketing. De producten die wij onze klanten aanbieden, variëren van boeken, losbladige publicaties, nieuwsbrieven en tijdschriften tot naslagwerken op CD-ROM, via het Internet toegankelijke online databases en (compliance) softwarepakketten.
Leidende marktpositie Wolters Kluwer heeft een gedeelde eerste positie in de wereldmarkt voor informatie ten behoeve van de gezondheidszorg en is de derde uitgever van wetenschappelijke informatie. Essentiële hulpmiddelen op de zorglocatie Een belangrijk deel van de portefeuille van dit cluster bestaat uit producten en diensten die essentiële informatie verschaffen op de plaats waar cruciale beslissingen worden genomen, dat wil zeggen de zorglocatie. Eersteklas merken Veel van de merken van dit cluster hebben binnen de betreffende markt een lange historie en worden gezien als betrouwbaar en toonaangevend op het gebied van cruciale hulpmiddelen.
Strategische prioriteiten Content optimaal benutten Ons doel is optimaal gebruik te maken van kwalitatief hoogwaardige content en van de beschikbare technologie om informatie te leveren waar en wanneer die noodzakelijk is. ‘Evidence based solutions’ Verbeteren van klinische resultaten door gebruikmaking van informatie over bewezen behandelmethoden op de zorglocatie. Toename van aanbod van farmaceutische informatie De komende jaren zal een aanzienlijk deel van de groei komen uit de uitbreiding van de activiteiten op het gebied van farmaceutische informatieproducten en -diensten.
Education
De feiten • •
Pacific
De doelgroep bestaat uit professionals en studenten op het gebied van gezondheidszorg en wetenschap, met name verpleegkundigen, klinische medici, tandartsen, apothekers, zorgorganisaties, ziekenhuizen, universiteitsbibliotheken en wetenschappers. International Health & Science levert eersteklas medische en wetenschappelijke informatie en informatie ten behoeve van de gezondheidszorg via interactieve kanalen. De producten variëren van boeken, vakbladen en tijdschriften tot CD-ROM, database-gestuurde online content van boeken en vakbladen, interactieve software, eigen systemen voor het ophalen van informatie via het Internet, websites en traditionele naslagwerken.
•
Omzet: EUR 311 miljoen Aantal medewerkers: 1.477 (op fulltime basis) Activiteiten in Europa
Concurrentievoordeel Marktleider In een groot aantal Europese landen zijn onze educatieve uitgeverijen marktleider. Gerenommeerde merken Veel van de merken binnen het cluster zijn stevig gevestigd en bestaan al vele tientallen jaren. Samenwerking Regelmatig en intensief overleg met onderwijsdeskundigen is essentieel om materiaal van topkwaliteit te kunnen ontwikkelen.
Strategische prioriteiten Optimale bedrijfsvoering Gebruik maken van Europese marktposities en tegelijkertijd bedrijfsprocessen verbeteren. Uitbreiding van online-activiteiten Gebruik maken van technologie op gebied van Internetonderwijs binnen het hele cluster en bedrijfsmodellen ontwikkelen voor het realiseren van winstgevende groei bij online-diensten. Acquisities Nadruk op integratie van acquisities in landen waar wij al vertegenwoordigd zijn.
De educatieve uitgeefactiviteiten zijn gericht op Europa. Dit cluster biedt leerlingen en docenten materiaal voor alle vakken op lagere en middelbare scholen en – in beperkte mate – beroepsopleidingen. Het cluster levert vooral schoolboeken maar houdt zich daarnaast steeds meer bezig met het ontwikkelen van elektronische producten, zoals softwarepakketten voor het afnemen van examens en online leermethoden.
BERICHT VAN DE VOORZITTER VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer 4
B er icht v an de voor zitter v an de R a ad v an B est uur
Aan alle belanghebbenden Zonder enige overdrijving kan het jaar 2000 de boeken in als één van de turbulentste uit de historie van Wolters Kluwer. Zo stapte mijn voorganger plotseling op en kondigde Wolters Kluwer een adempauze aan in de groei van het gewoon netto resultaat, waarna de koers van ons aandeel flink daalde. Voor het verslagjaar 2000 lijkt de kwalificatie hectisch dan ook zeker op zijn plaats, vooral ook omdat het allemaal gebeurde in een fase waarin onze sector als nooit tevoren in ontwikkeling en beweging is. Wolters Kluwer was in de afgelopen dertien jaar goed voor een dubbelcijferige groei van de winst. Deze stijging was vooral te danken aan acquisities en verbetering van de marges en in mindere mate aan groei van de omzet. Wij kunnen ons echter niet langer uitsluitend richten op margeverbetering en winstgroei op korte termijn. Zorgen voor een gezonde toekomst van ons bedrijf betekent zorgen dat het ontwikkelen van innovatieve producten hoog in ons vaandel staat. Alleen met nieuwe producten en diensten kunnen we duurzame groei realiseren en de autonome omzetgroei van Wolters Kluwer verbeteren. Deze nieuwe koers vereist wel een belangrijke cultuuromslag, want het accent leggen op innovatie stelt andere eisen aan een organisatie dan gericht zijn op margeverbetering en winstgroei op korte termijn. De Raad van Bestuur heeft zich dan ook niet beperkt tot het louter verspreiden van deze boodschap binnen Wolters Kluwer. Op een aantal onderdelen hebben we maatregelen genomen om de noodzakelijke verandering in de manier van denken tot stand te brengen. Een goed voorbeeld hiervan is de interne evaluatie van de portefeuille die op dit moment binnen onze belangrijkste clusters in Europa en Noord-Amerika wordt uitgevoerd. Doel van deze evaluatie is die gebieden in kaart te brengen
waar duurzame en winstgevende, dubbelcijferige groei kan worden gerealiseerd. De uitkomst van dit onderzoek zal ons in staat stellen de beschikbare middelen effectiever in te zetten. Nieuwe groeimogelijkheden krijgt Wolters Kluwer ook dankzij uitbreiding van onze activiteiten op het gebied van workflow tools (software ter ondersteuning van werkprocessen) en dienstverlening. Op deze manier kunnen we onze uitgebreide informatie verder verdiepen en aantrekkelijker maken voor onze klanten die we zo nog meer in staat stellen hun werkzaamheden goed te verrichten. We zijn ervan overtuigd dat door verbreding van ons productenpakket met workflowtools en diensten we niet alleen bestaande groeimogelijkheden een extra impuls geven, maar ook nieuwe groeikansen zullen aanboren, zowel intern als via acquisities. Het Internet speelt een uiterst belangrijke rol bij de ontwikkeling van nieuwe producten. Het vormt een cruciaal onderdeel van ons beleid dat is gericht op het evolueren van aanbieder van alleen content tot aanbieder van een volledig producten- en dienstenpakket. Ik ben dan ook bijzonder trots op de in 2000 behaalde resultaten op het gebied van Internet. De ontwikkeling van Internetgerelateerde producten is inmiddels goed op gang gekomen en verloopt geheel volgens schema. De omzet uit Internetactiviteiten is ten opzichte van 1999 zelfs bijna vervijfvoudigd en is op dit moment goed voor ruim 6% van onze totale omzet. Bovendien verwachten wij dat deze sterke groei in 2001 verder zal doorzetten. Twee factoren spelen hierbij een belangrijke rol: de reeds eerder genoemde migratie binnen onze elektronische omzet (nu een kwart van de totale omzet) en de nieuwe projecten die met het driejarig investeringsprogramma van eur 250 miljoen voor (Internet) productontwikkeling worden gefinancierd. Naar verwachting zal halverwege 2001 een aantal belangrijke nieuwe producten worden gelanceerd.
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer 5
De cultuuromslag binnen ons bedrijf waarmee in het jaar 2000 een begin is gemaakt, zal dit jaar zeker verder worden doorgevoerd. En in dat kader is het van het grootste belang dat het management de cultuuromslag niet alleen steunt, maar ook actief verkondigt en implementeert. Helaas heeft een aantal managers die slag niet kunnen maken en hebben we moeten besluiten hen te vervangen. Wolters Kluwer heeft echter ook veel enthousiaste en ondernemende managers die over de benodigde creativiteit beschikken om bij te dragen aan duurzame groei. Die ondernemende manager moet echter wel financiële ondersteuning krijgen evenals de noodzakelijke speelruimte. Het is tevens de bedoeling om deze ondernemende managers een variabeler honorering toe te kennen. Daarnaast zullen wij hen ondersteunen door middel van opleidingen via onze eigen Wolters Kluwer University, die wij hebben opgezet in samenwerking met de Universiteit Nyenrode en de Amerikaanse Kellogg University. Ook bieden wij via ons Intranet opleidingsmodules aan met een diversiteit aan specialisaties. Kortom, het jaar 2000 is niet zonder pijnlijke momenten aan onze onderneming voorbijgegaan. Maar op de langere termijn zal de heroriëntatie leiden tot een slagvaardiger bedrijf dat de toekomst met vertrouwen tegemoet kan zien. De genomen maatregelen stellen Wolters Kluwer in staat om weer terug te keren op het pad van de dubbelcijferige groei. Voor het doorvoeren van de interne wijzigingen, zelfs als de economische omstandigheden minder gunstig zijn dan nu wordt voorzien, is het komende jaar van doorslaggevende betekenis. Wij zijn echter vol vertrouwen dat ons gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill in vergelijking met 2000 ongeveer 5% hoger zal uitkomen.
Rob Pieterse Voorzitter van de Raad van Bestuur
RAAD VAN BESTUUR EN RAAD VAN COMMISSARISSEN
WoltersKluwer 6
R a ad v an B est uur en R a ad v an C ommiss ar issen
Raad van Bestuur (april 2001)
Raad van Commissarissen
R. Pieterse, voorzitter • Secretariaat Raad van Bestuur • Strategy • Corporate Communications • Investor Relations • Finance & Acquisitions/Legal Affairs • Accounting & Operations Control • Corporate Governance
H. de Ruiter, voorzitter J.V.H. Pennings, plaatsvervangend voorzitter B.H. ter Kuile, secretaris K.A.L.H. van Miert A.H.C.M. Walravens N.J. Westdijk
Concerndirecteuren J.M. Detailleur Human Resources • Legal, Tax & Business Europe
J.E.M. van Dinter, CFO • Finance & Acquisitions/Legal Affairs
H.J. Yarrington • Technology • Legal, Tax & Business North America • Legal, Tax & Business Asia Pacific • International Health & Science • Education
•
•
P.C. Kooijmans Accounting & Operations Control
A.S.F. Kuipers Competence Development • Wolters Kluwer University •
M.H. Sanders Human Resources
•
Secretaris Raad van Bestuur P.C.J. Hendriks
C. Seigle Technology
•
WoltersKluwer ORGANISATIESTRUCTUUR Legal, Tax & Business Asia Pacific
Legal, Tax & Business North America
Legal, Tax & Business Europe
International Health & Science
Education
Omzet: EUR 60 miljoen
Omzet: EUR 1.093 miljoen
Omzet: EUR 1.316 miljoen
Omzet: EUR 752 miljoen
Omzet: EUR 311 miljoen
CEO W. van Zanten
CEO N. McKinstry
CEO D.J. Smith
CEO H. Pabbruwe
CEO H.J. Yarrington (ad interim)
-
-
-
- Lippincott Williams &Wilkins Medical - Lippincott Williams &Wilkins Education - Kluwer Academic Publishers - Ovid Technologies - Adis International - Facts & Comparisons
-
CCH Australië CCH Azië CCH Nieuw-Zeeland CCH Japan
CCH CCH LIS Aspen Publishers CCH Tax Compliance CCH Canadian
Nederland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Duitsland België Teleroute.com Spanje Italië Scandinavië Oostenrijk Midden- en Oost-Europa
Wolters-Noordhoff Liber Nelson Thornes Verlag H. Stam Wolters Plantyn Kieser Verlag Müszaki
GEOGRAFISCHE SPREIDING VAN NETTO OMZET 2000 (IN %) ● Europa ● Noord-Amerika ● Asia Pacific
GEOGRAFISCHE SPREIDING VAN BEDRIJFSRESULTAAT (EBITA) 2000 (IN %) ● Europa ● Noord-Amerika ● Asia Pacific
4
4 49
47
40
56
OMZET NAAR CLUSTER 2000 (IN %) ● LTB Europe ● LTB North America ● LTB Asia Pacific
● Int. Health & Science ● Education
BEDRIJFSRESULTAAT (EBITA) NAAR CLUSTER 2000 (IN %) ● LTB Europe ● Int. Health & Science ● LTB North America ● Education ● LTB Asia Pacific
9
7 37
21
29 22
2
1
31
41 OMZET NAAR MEDIUM 2000 (IN %) Electronisch ● Internet/Online ● CD-ROM/Offline 4
● Papieren producten ● Training
8 14
74
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer B enchm ark
9
Benchmark eur mln Netto omzet EBITDA2) EBITA3) EBITA marge % Gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill Winst per aandeel voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen ‘fully diluted’ Vrij besteedbare kasstroom Vrij besteedbare kasstroom per aandeel ‘fully diluted’
1)
1999 1)
2000
3.664
3.081
878
813
789
735
21,5%
23,9%
412
410
eur 1,47
eur 1,48
363
386
eur 1,30
eur 1,39
De cijfers over 1999 zijn aangepast voor vergelijkingsdoeleinden. Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en amortisatie goodwill. 3) Bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill. 2)
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer 10
Ver sl a g v an de R a ad v an B est uur
Het jaar 2000: een nieuwe benadering en een solide basis Het afgelopen jaar was voor Wolters Kluwer een bewogen jaar. Jarenlang was onze strategie gericht op de realisatie van een optimaal financieel resultaat door verbetering van de marges. Na een heroriëntatie eind 1999 werd besloten de nadruk te leggen op investeren in groei. Ter ondersteuning van deze strategische koerswijziging werd een investeringsprogramma van eur 250 miljoen voor de ontwikkeling van Internetgerelateerde producten bekendgemaakt. Als gevolg hiervan hebben wij onze winstverwachtingen voor de jaren 2000 tot en met 2002 bijgesteld. Om maximaal voordeel uit deze investering te halen, hebben wij ook een reeks ingrijpende interne wijzigingen doorgevoerd. Onze organisatie is gehergroepeerd in vijf clusters en op een groot aantal operationele gebieden is nieuw management benoemd. Centraal in onze groeistrategie staan nu content, software tools en services. In wezen wordt een nieuw Wolters Kluwer gevormd, met een andere strategie en andere prioriteiten. De nieuwe organisatie blijft echter steunen op de traditionele pijlers die Wolters Kluwer hebben gemaakt tot de onderneming die het nu is, met een productaanbod van superieure kwaliteit en een efficiënte distributie. Daar ligt nog steeds onze grootste kracht. De veranderingen die nu worden doorgevoerd, zijn allerminst louter cosmetisch van aard. Doel is een ander groeipad uit te zetten door de bevordering van een dynamischer bedrijfscultuur. Het investeringsprogramma van eur 250 miljoen voor productontwikkeling dat in maart 2000 werd bekendgemaakt, vormt een essentieel onderdeel van de nieuwe strategie om de omzetgroei een impuls te geven door verbetering van de interne efficiency van onze distributiesystemen. Dit hield wel in dat wij, na ruim tien jaar een winstgroei van gemiddeld tenminste 15% per jaar, voor 2000 en 2001 een vlakke winstontwikkeling moesten aankondigen.
Vermeldenswaard is dat de eerdere investeringen in Internetgerelateerde technologieën reeds positieve resultaten opleveren. In het verslagjaar vervijfvoudigden onze Internetactiviteiten. De totale Internetomzet bedroeg bijna een kwart miljard euro ofwel 6% van de totale omzet. De winstgevendheid van de Internetomzet ligt tenminste op het niveau van de gemiddelde marges van de overige activiteiten van Wolters Kluwer. Dit vormt een duidelijk bewijs dat het besluit om fors in dit segment te investeren, gerechtvaardigd was. De snelle groei van onze softwarebedrijven is eveneens een bemoedigende ontwikkeling. Veelbelovende information tools zoals ProSystem fx, Clineguide en HRTools.com werden positief door de markt ontvangen en bieden perspectief voor toekomstige groei. Voor wat betreft de interne organisatie werd het concern in vijf clusters gehergroepeerd. Doel hiervan is de coördinatie van activiteiten, processen en strategieën te verbeteren. De nieuwe clusters zijn: Legal, Tax & Business Europe, Legal, Tax & Business North America, Legal, Tax & Business Asia Pacific, International Health & Science en Education. De vorming van deze clusters toont aan dat wij enerzijds het lokale karakter van veel van onze bedrijven onderkennen en ook de noodzaak om ons te blijven richten op niches in de markt; anderzijds proberen we met deze organisatiestructuur de voordelen van de wereldwijde of regionale omvang van onze activiteiten te benutten. Vanaf het begin hebben wij gesteld dat een nieuw soort manager een cruciale succesfactor in de nieuwe strategie zou worden. Een manager die innovatief is, ondernemingszin heeft en in staat is om de nieuwe strategie binnen de organisatie uit te dragen. Bij bedrijven waar wij niet het vertrouwen hadden dat het bestaande management de strategie van duurzame omzetgroei met voldoende daadkracht en de juiste visie zou kunnen uitvoeren, is nieuw management aangesteld. In een significant aantal bedrijven, en met name in Europa, is een nieuwe directie benoemd.
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer Voor die bedrijfsonderdelen die volgens ons bijzondere aandacht vereisen, zijn bovendien actieplannen gestart. Deze maatregelen zijn erop gericht om bestaande bedrijven nieuw leven in te blazen en omstandigheden voor toekomstige groei te creëren. Wolters Kluwer is nog altijd een gezond bedrijf, dat wereldwijd schaalvoordelen kan behalen. Wij beschikken over een omvangrijk abonneebestand en gevestigde merken in een niet-cyclische sector. Vijf Business Principles: de weg naar duurzame groei De Raad van Bestuur van Wolters Kluwer laat zich bij zijn streven naar duurzame groei leiden door vijf Business Principles: • herschikken van de portefeuille: analyse van de portefeuille van het bedrijf op alle niveaus met als doel de beschikbare middelen aan te wenden voor die activiteiten die de beste groeimogelijkheden bieden; • investeren in ‘smart’ information tools waarin content, software en services zijn geïntegreerd; • bevorderen van ondernemerschap: de omstandigheden en cultuur creëren voor een ondernemersgeest die toekomstige groei stimuleert; • optimale bedrijfsvoering: kwaliteitsverbetering in de ruimste zin; • benutten van schaalvoordeel: profiteren van de omvang van ons bedrijf door activiteiten te combineren. Herschikking van portefeuille De snelle groei van Wolters Kluwer in de afgelopen jaren was in belangrijke mate te danken aan een reeks geslaagde acquisities. Ons beleid, om lokale bedrijven een zekere mate van autonomie te gunnen binnen een strategisch kader van vrij ruim geformuleerde richtlijnen, is een succes gebleken. Hierdoor konden de landenorganisaties lokale activiteiten ontwikkelen langs de op concernniveau uitgezette lijnen, maar met behoud van een lokaal accent. Om maximaal voordeel te halen uit de mogelijkheden die de nieuwe technologieën bieden - en waarin wij nu fors investeren - moeten wij de toewijzing van middelen beter inrichten. Zo hebben bijvoorbeeld Internetdiensten een vaste kostenbasis. De verdere ontwikkeling van onze portefeuille zal daarom
worden afgestemd op schaalvergroting en de mogelijkheid van standaardisering en gedeelde diensten. Daarnaast is het van cruciaal belang dat een grondige analyse van onze portefeuille wordt uitgevoerd op basis van het groeiperspectief waarop onze nieuwe strategie is gericht. Op dit moment evalueren wij dan ook de bestaande portefeuille en onderzoeken wij de groeimogelijkheden zowel binnen als buiten de bestaande activiteiten. Dit proces zal mogelijk ook de richting van ons acquisitiebeleid beïnvloeden. In de loop van 2001 zullen wij actieplannen ter verbetering van het groeiprofiel van onze portefeuille bekendmaken. Investeren in ‘smart’ information tools Een duidelijker definitie van de aard van de diensten die wij aan onze klanten leveren, vormt een tweede belangrijke pijler van onze nieuwe strategie. In essentie is onze doelstelling klanten te voorzien van ‘smart’ information tools. Wij willen meer dan alleen broninformatie bieden. Ons streven is intelligente producten te leveren. Deze intelligentie wordt ingebed in het product in de vorm van commentaar, indexering, koppelingen, maatwerk of een softwarematige functionaliteit. Met andere woorden, wij willen de toegevoegde waarde van broninformatie vergroten. ‘Informatie’ in ons taalgebruik heeft betrekking op inhoud en kennis. Dit blijft de kern van bijna al onze producten. Wanneer wij over software spreken, bedoelen wij specialistische software die rond informatie is opgebouwd. Wolters Kluwer produceert geen generieke software maar software die de gebruiker toegang geeft tot informatie en kennis op een specifiek vakgebied zoals belastingaangifte, personeelszaken of gezondheidszorg. In het woordenboek wordt de Engelse term ‘tool’ omschreven als ‘een noodzakelijk hulpmiddel bij de uitoefening van functie of beroep’. Dit is precies wat wij onze klanten zoals juristen, accountants, artsen en andere beroepsgroepen bieden: producten en diensten die voor hen onmisbaar zijn bij hun werk. Dit betekent dat wij onze informatiediensten zodanig moeten structureren dat ze optimale functionaliteit bieden. Op de juiste plaats en tijd, in het juiste formaat en via het beste medium moeten zij beschikbaar zijn. De gevestigde reputatie van Wolters Kluwer als een
11
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer 12
eersteklas aanbieder van kwalitatief hoogwaardige informatiediensten aan professionals bepaalt het kader voor onze productontwikkelingsactiviteiten. Alle investeringen zijn gericht op versterking van dit imago. Ons streven is dat door ons ontwikkelde informatie, kennissoftware en services in het werkproces van onze klanten worden geïntegreerd. Op deze manier willen wij de grenzen van onze activiteiten verleggen. Bevordering van ondernemerschap De komende jaren zullen innovatie en ondernemerschap hoog in het vaandel staan binnen onze onderneming. Wij willen binnen Wolters Kluwer een nieuwe cultuur creëren waarin het mogelijk is zodanige berekende risico’s te nemen dat het beschikbare potentieel voor duurzame groei op lange termijn wordt benut. Deze nieuwe denkwijze is een noodzakelijke voorwaarde; de waarden van ondernemersschap moeten door het hele concern omarmd worden. Deze nieuwe koers vereist een andere aanpak dan in voorgaande jaren toen acquisities en reorganisaties voor succesvolle groei zorgden. Daarom worden nu diverse maatregelen genomen om de noodzakelijke verandering in bedrijfsvoering en managementstijl op alle niveaus tot stand te brengen. Het beloningssysteem wordt zodanig aangepast, dat omzetgroei via de introductie van nieuwe producten wordt gestimuleerd. Het variabele gedeelte van salarissen en de prestatienormen worden meer afgestemd op de bevordering van duurzame groei van winstgevende nieuwe omzet. Ook zullen concernbreed processen worden geïmplementeerd om constante productontwikkeling te institutionaliseren. Wij onderkennen dat medewerkers en bedrijfscultuur een cruciale rol spelen in dergelijke processen. Wij zullen dan ook het bestaande job rotation programma intensiveren – zowel internationaal als tussen bedrijfsonderdelen – en tegelijkertijd de externe werving verder opvoeren. Optimalisatie van bedrijfsvoering Wij zijn vastbesloten de kwaliteit van bedrijfsvoering te verbeteren, onze bedrijfsprocessen te verbeteren en onze klanten efficiënter te bedienen. Optimalisatie van bedrijfsvoering is in het verleden onderbelicht gebleven toen verbetering van de
marges onze belangrijkste doelstelling was. Wij zullen veel aandacht schenken aan de verbetering van een aantal zaken, waaronder benchmarking, meting van kwaliteit en dienstverlening, intensieve feedback aan het management, stringente bewaking van actieplannen en resultaatverantwoordelijkheid voor elke betrokkene. Benutting van schaalvoordeel Van oudsher steunt Wolters Kluwer op sterke werkmaatschappijen die zich op een specifiek gebied richten. In de nieuwe opzet moeten aanzienlijke synergievoordelen worden gerealiseerd. Wij voeren daarom programma’s uit om tussen werkmaatschappijen tot een uitwisseling van bedrijfsconcepten te komen. Teneinde het succes van de introductie van bepaalde soorten diensten te garanderen, wordt de ontwikkeling van de portefeuille op concernniveau aangestuurd, met als doel coherentie, efficiency en tijdige commercialisering. Benutting van de voordelen die de technologie biedt, vormt eveneens een belangrijk onderdeel van deze aanpak. Het inkoopprogramma dat in het afgelopen jaar door onze Noord-Amerikaanse operaties werd opgezet, is wat dat betreft een goed voorbeeld. Door gebruik te maken van onze schaalgrootte konden wij onze inkoopprocessen aanzienlijk verbeteren en de kosten terugdringen. Empowering our customers De bovenstaande vijf Business Principles genieten de komende jaren topprioriteit. Zij moeten een stevig fundament leggen onder onze algehele ambitie: empowering talents. De essentie van de producten en diensten die wij onze klanten in de verschillende beroepsgroepen leveren, is dat wij hun een hulpmiddel aanreiken om hun werk beter en efficiënter te kunnen doen. Ons streven is hun ‘smart’ information tools te verschaffen die hun productiviteit verhogen, hun besluitvorming ondersteunen en hen tevens in staat stellen hun tijd en aandacht zo productief mogelijk te besteden. Kortom, wij willen hun tools bieden waardoor zij zich kunnen richten op datgene waarin zij het beste zijn: het inzetten van hun talent om een juridisch probleem op te lossen, een belastingkwestie op te helderen of een ziekte te genezen.
Frank: moeders lie v el i n g
Frank hapt naar lucht en wil z’n ogen openen. Meer heeft ‘ie niet aan zijn hoofd de eerstkomende dagen. Hij mag het rustig aan doen. Vanaf vandaag heeft Frank nog een jaar of tachtig om te ontdekken waar hij in gaat uitblinken. Want dat zal Frank. Lerend en explorerend. De wereld eerst ontdekkend langs door anderen betreden paden. Zich vastklampend aan door anderen verzamelde gegevens. Net zoals de verloskundige die hem haalde, haar dagelijkse dosis medische publicaties nodig heeft. Veel succes Frank.
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer Hoogtepunten in 2000 Omzetstijging van 19% (12% bij constante koersen) De omzet over 2000 bedroeg eur 3.664 miljoen, een toename van 19% ten opzichte van 1999. De autonome omzetgroei bleef ongewijzigd: 5% (1999: 5%). Dit hield voornamelijk verband met de beperkte autonome groei in Europa in de eerste helft van het jaar. Dubbelcijferige groei bedrijfsresultaat (EBITA) voor extra (Internet) productontwikkeling en reorganisaties Alle clusters, met uitzondering van Legal, Tax & Business Europe, toonden een dubbelcijferige groei van EBITA (voor (Internet) productontwikkeling en voorzieningen voor reorganisaties). Door de extra uitgaven voor (Internet) productontwikkeling (eur 47 miljoen) en voorzieningen voor reorganisaties binnen de clusters Legal, Tax & Business Europe en Education (eur 60 miljoen) bleef de verbetering van EBITA beperkt tot 7% (-2% bij constante koersen).
Investeringsprogramma van EUR 250 miljoen voor extra (Internet) productontwikkeling gericht op toekomstige groei ligt op schema In maart 2000 kondigden wij een driejarig extra investeringsprogramma van eur 250 miljoen aan. Doel van dit programma: de ontwikkeling van nieuwe producten te ondersteunen; vaak zijn deze producten gekoppeld aan Internetgerelateerde information tools en -diensten. In het jaar 2000 is in het kader van het genoemde programma een bedrag van ongeveer eur 47 miljoen besteed, gericht op het creëren van condities voor groei. Krachtige groei van Internetomzet tot EUR 228 miljoen In het afgelopen jaar werden de eerste tekenen zichtbaar dat de eerdere investeringen in productontwikkeling zich beginnen terug te verdienen. De totale Internetomzet vervijfvoudigde bijna tot een bedrag van eur 228 miljoen. Zo mogelijk nog belangrijker is het feit dat de winstgevendheid van de Internetomzet ten minste op het niveau ligt van de gemiddelde winstgevendheid van de overige activiteiten van Wolters Kluwer.
Nieuw cluster- en operationeel management
Succesvol acquisitieprogramma
Om het schaalvoordeel van onze verschillende activiteiten te benutten, hebben wij een herstructurering doorgevoerd waarbij onze bedrijven in vijf clusters zijn gegroepeerd. In 2000 zijn met de benoeming van een CEO voor Legal, Tax & Business Europe en een CEO voor Legal, Tax & Business North America twee belangrijke posities ingevuld. Deze twee clusters vertegenwoordigen gezamenlijk 66% van de totale omzet. Voorts is het management van een groot aantal bedrijven in met name Europa vervangen. Technologie management wordt voortaan op clusterniveau aangestuurd terwijl bij de werkmaatschappijen de personele IT capaciteit is versterkt.
Vorig jaar heeft Wolters Kluwer voor een bedrag van in totaal eur 458 miljoen 37 transacties afgerond, goed voor een gezamenlijke jaaromzet van eur 211 miljoen. Meer dan eenderde van de acquisities betreft softwarebedrijven op het gebied van belastingzaken, accountancy, personeelszaken en gezondheidszorg.
Reorganisaties in Europa aangekondigd om omzetgroei te stimuleren Voor een aantal bedrijven in de clusters Legal, Tax & Business en Education in diverse Europese landen (Nederland, België, Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk) werden reorganisaties aangekondigd. Al deze herstructureringsmaatregelen zijn in 2000 en begin 2001 in gang gezet en zijn gericht op verbetering van de autonome groei en optimalisering van de bedrijfsvoering.
Gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill iets hoger dan in 1999 Het gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill lag met eur 412 miljoen iets boven het niveau van 1999 toen het jaar met een resultaat van eur 410 miljoen werd afgesloten. Deze geringe stijging was in overeenstemming met de vooruitzichten, aangezien de winstgroei is gebruikt om de ontwikkeling van nieuwe producten te versterken en een basis voor duurzame dubbelcijferige groei van Wolters Kluwer te creëren.
15
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer 16
Financiële ontwikkelingen in 2000 Belangrijkste cijfers winst- en verliesrekening De omzet groeide in 2000 met bijna 19% tot eur 3.664 miljoen (+12% bij constante koersen). Het bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill (EBITA) nam toe met ruim 7% van eur 735 miljoen tot eur 789 miljoen. Exclusief de extra uitgaven voor (Internet) productontwikkeling en reorganisatievoorzieningen verbeterde EBITA met 16% tot eur 896 miljoen (+7% bij constante koersen). Voornamelijk als gevolg van deze extra uitgaven en een voorziening voor reorganisaties van eur 60 miljoen daalde de EBITA marge van 23,9% in 1999 tot 21,5% in 2000. Dit ligt binnen de door ons geraamde bandbreedte van 21 tot 22%.
Groei O mzet
Autonome groei Reorganisatie voorzieningen Additionele (Internet) productontwikkeling Subtotaal Acquisitie s Desinvesteringen Bij constante koersen Valuta effect Totaal
EBI TA
5%
0%
_
-4%
_
-5%
5%
-9%
8%
8%
-1%
-1%
12%
-2%
7%
9%
19%
7%
Omzet 2000
Internet Overig online Subtotaal CD-ROM Totaal elektronisch Papieren producten Training Totaal
In %
1999
In %
2
De nieuwe benchmark gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill is licht gestegen van eur 410 miljoen in 1999 tot eur 412 miljoen in 2000 conform de verwachting. Door verwatering als gevolg van stockdividend en uitgeoefende aandelenopties bedroeg de winst per aandeel (op basis van gewogen gemiddelde aantal aandelen ‘fully diluted’) eur 1,47 tegenover eur 1,48 in 1999. Exclusief de extra uitgaven voor productontwikkeling zou de stijging van het gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill op ongeveer 8% zijn uitgekomen. Vanuit het streven naar een evenwichtiger samenstelling van de groei hebben wij ons sterker gericht op autonome expansie. Het doet ons dan ook genoegen te kunnen melden dat de autonome omzetstijging is toegenomen van 4,0% in het eerste halfjaar (1999: 3,8%) tot 5,4% in de tweede helft (1999: 5,8%). Over het hele jaar bleef de toename echter vrijwel ongewijzigd op 4,8% (1999: 4,9%). Dit hield voornamelijk verband met de beperkte autonome groei in Europa in de eerste zes maanden van het jaar. De nieuwe investeringen in productontwikkeling, voornamelijk op het gebied van Internet, zullen worden voortgezet. De toenemende ondernemerszin binnen het bedrijf zal dit versterken en moet ertoe leiden dat wij vanaf 2003 onze doelstelling van 6% tot 7% autonome omzetgroei realiseren. Wij hebben zowel strategische als add-on acquisities verricht, met name in de Verenigde Staten maar ook in Europa en Asia Pacific. Vorig jaar zijn 37 transacties voltooid (1999: 28), met een gezamenlijke jaaromzet van eur 211 miljoen (1999: eur 240 miljoen). De acquisities uit 1999 hadden in 2000 eveneens een positief effect. Na aftrek van desinvesteringen droegen de acquisities 7% aan de groei, van zowel de omzet als EBITA, bij. Van de omzet en EBITA wordt 47% respectievelijk 56% in Amerikaanse dollars gegenereerd. In 2000 steeg de dollar ongeveer 15% in waarde ten opzichte van de euro (jaarultimo). Wisselkoerseffecten deden de omzet met 7% en EBITA met 9% stijgen.
228
6
48
75
2
89
3
303
8
137
5
507
14
415
13
810
22
552
18
Omzetontwikkeling
2.722
74
2.395
78
132
4
134
4
3.664
100
3.081
100
De Internetomzet vervijfvoudigde bijna, namelijk van eur 48 miljoen in 1999 tot eur 89 miljoen in de eerste helft van 2000 en eur 228 miljoen (6% van
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer
De virtuele personeelsafdeling
17
maart 2000
Overname van KnowledgePoint, toonaangevend ontwikkelaar van software voor personeelsmanagement. HRTools.com, de door KnowledgePoint ontwikkelde virtuele personeelsafdeling, biedt gebruikers via het Internet interactieve hulpmiddelen voor het online uitwerken van maatwerkoplossingen voor personeelsbeleid, beoordelingen en functieomschrijvingen.
www.hrtools.com
de omzet) in heel 2000. Papieren producten vertegenwoordigen nog altijd 74% van de totale omzet; losbladige uitgaven (22% van de omzet) vertonen weliswaar een autonome daling, maar tijdschriften (20% van de omzet) laten een onveranderd gezonde groei zien. De omzet van elektronische producten (Internet, overig online en CD-ROM) groeide veruit het snelst (+47%). De vraag blijft sterk verschillen per regio en beroepsgroep, maar wij verwachten dat het aandeel van elektronische media, en met name Internetomzet, in de totale omzet de komende jaren fors zal toenemen. Ruim de helft van onze omzet (53%) is abonnementsgebonden (1999: 53%).Vooruitbetaalde abonnementen vertegenwoordigen ongeveer tweederde van de Internetomzet. De advertentie-inkomsten bedroegen slechts 5% van de omzet. De resterende omzet kwam voor rekening van training en overige activiteiten. Extra productontwikkeling en overige kosten Het extra investeringsprogramma van eur 250 miljoen voor (Internet) productontwikkeling dat in maart werd aangekondigd, wordt gespreid over een periode van drie jaar uitgevoerd en komt ten laste van de winst- en verliesrekening. In 2000 is een groot aantal projecten opgestart, zowel voor de productie van online versies van bestaande producten als voor de ontwikkeling van nieuwe producten. Twee nieuwe technologieplatforms zijn opgezet: één voor de NoordAmerikaanse markt (met Navisite, Inc. als hostingpartner) en één voor Europa (met Atos Origin als partner voor ontwikkeling en hosting). In het eerste halfjaar werd slechts een bescheiden bedrag van eur 8 miljoen uitgegeven, maar de totale investeringen voor heel 2000 kwamen uiteindelijk uit op eur 47 miljoen, conform verwachting. Voor 2001 zijn extra investeringen in (Internet-
gerelateerde) productontwikkeling gepland voor een bedrag van ongeveer eur 100 miljoen. De personeelskosten (+23%) stegen sneller dan de omzet. De autonome stijging van de personeelskosten was vrij hoog (7%) als gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt, de gestegen vraag naar specialisten – onder meer IT deskundigen – en de grotere aandacht voor productontwikkeling. De overige bedrijfskosten namen eveneens sterk toe in 2000, voornamelijk als gevolg van aanzienlijke voorzieningen voor reorganisaties en de extra uitgaven voor (Internet) productontwikkeling. In 2000 werd in totaal eur 60 miljoen aan voorzieningen voor reorganisaties ten laste van EBITA gebracht, in vergelijking met eur 30 miljoen in 1999. Zoals reeds eerder vermeld bevinden wij ons thans in een proces waarbij ingrijpende maatregelen worden genomen bij een aantal concernonderdelen om de bedrijfsvoering en autonome groei aanzienlijk te verbeteren. De goodwill, waaronder wordt verstaan het verschil tussen de verwervingsprijs van acquisities en de reële waarde van de overgenomen netto materiële activa, steeg verder onder invloed van onze onverminderd actieve acquisitiestrategie en de sterke positie van de Amerikaanse dollar. De gemiddelde amortisatietermijn bedraagt nu 33 jaar. Als gevolg van gewijzigde richtlijnen in Nederland met ingang van het boekjaar 2001, waardoor zowel goodwill als nu ook uitgaverechten sneller moeten worden afgeschreven, zal vanaf dit jaar de post amortisatie sterk stijgen. Het netto financieringsresultaat liet een forse stijging zien, wederom voornamelijk door ons actieve acquisitiebeleid en de sterke Amerikaanse dollar. Acquisities In de loop der jaren is Wolters Kluwer er steeds zeer goed in geslaagd om geschikte overnamekandidaten
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer 18
te vinden. Het afgelopen jaar vormde hierop geen uitzondering. Wij konden onze portefeuille verder uitbreiden via zowel add-on als strategische acquisities. In totaal werden 37 transacties afgerond, van verschillende omvang en met verschillende activiteiten, voor het merendeel in de Verenigde Staten maar ook in Europa en Asia Pacific. Dit betreft bedrijven op het gebied van content (traditionele uitgeverijen) en in toenemende mate ook software en services. Deze worden een essentieel onderdeel van onze activiteiten naarmate wij onze klanten steeds meer ‘smart’ information tools aanbieden. Tot de acquisities behoorden KnowledgePoint (software en diensten voor personeelsmanagement), A3 Software (Spaans leverancier van belastingaangifte software, personeelssoftware en boekhoudpakketten) en A-plus (belastingaangifte software voor de Amerikaanse accountantsmarkt). Daarnaast hebben wij Springhouse (Amerikaans uitgever van informatie voor verpleegkundigen) en Thomas Nelson (Britse educatieve uitgeverij) overgenomen. In december 2000 werd de voorgenomen acquisitie van Loislaw aangekondigd. Dit volledig Internetgeoriënteerde bedrijf bedient kleine en middelgrote bedrijven in de Amerikaanse juridische markt. De transactie is begin 2001 afgerond. Hoewel zich de afgelopen jaren een sterke consolidatietrend heeft afgetekend, verwachten wij niet dat het reservoir van potentiële overnamekandidaten zal opdrogen. Integendeel, naarmate wij steeds meer geïntegreerde producten gaan aanbieden waarin content, software en services zijn gecombineerd, zal onze acquisitiehorizon alleen maar breder worden. De totale acquisitiebestedingen bedroegen eur 492 miljoen in 2000 tegenover eur 353 miljoen in 1999. Gemiddeld lijken de ratio’s van de acquisities in overeenstemming te zijn met die van de bedrijven die in voorgaande jaren werden overgenomen. Bijna alle acquisities voldoen aan onze norm dat zij direct moeten bijdragen aan de winst per aandeel. Andere criteria die bij acquisities worden gehanteerd zijn toegevoegde waarde voor de bestaande Wolters Kluwer portefeuille in termen van strategie, marktgebied en productaanbod, alsmede concurrentiekracht, potentieel voor autonome groei, niveau van operationele winstgevendheid en rendement op belegd vermogen.
Belastingdruk en minderheidsbelang van derden De belastingdruk (die wordt berekend over het resultaat voor amortisatie goodwill en het daarmee samenhangende belastingeffect) nam toe van 29,2% in 1999 tot 32,4% in 2000 doordat het belastingvoordeel van 1999 wegviel. Het minderheidsbelang van derden daalde vrij sterk, namelijk van eur 7 miljoen tot eur 1 miljoen. Dit werd gedeeltelijk veroorzaakt door de uitbreiding van ons belang in de carrière website JobNews.nl van 51% tot 100%. Daarnaast hebben wij een aantal andere meerderheidsbelangen omgezet in volledige dochters. Resultaat uit desinvesteringen Ondanks het actieve beheer van de portefeuille in de afgelopen jaren worden nog steeds bedrijven verkocht die onvoldoende strategische waarde bieden en buiten onze groep beter tot ontwikkeling kunnen komen. In maart 2000 kondigden wij aan dat wij onze Professional Training groep zouden afstoten. Deze activiteiten vormden niet alleen slechts een klein onderdeel van ons bedrijf, de expertise en cultuur waren ook duidelijk anders. In de loop van het jaar werden IEC, HQ en Krauthammer, samen goed voor een jaaromzet van ongeveer eur 47 miljoen, verkocht. Deze bedrijven zijn respectievelijk per augustus, september en oktober gedeconsolideerd. De onderhandelingen over de verkoop van de overige onderdelen van de Professional Training groep duren nog voort. Het gerealiseerde resultaat van de verschillende verkopen wordt verantwoord onder resultaat uit desinvesteringen. Hieronder is in 2000 ook de gerealiseerde winst bij de verkoop van de woordenboekenuitgeverij Norstedts Ordbok geboekt. De gerealiseerde boekwinst uit de verkoop van de algemene uitgeverijen in 1999 is nu ook onder resultaat uit desinvesteringen verantwoord. Dit verklaart het nettobedrag van eur 30 miljoen dat als opbrengst gerapporteerd werd in dat jaar. Kasstroom De kasstroom uit operationele activiteiten, waaronder niet zijn begrepen de opbrengsten uit desinvesteringen, daalde marginaal van eur 564 miljoen
Ik wil én leuk wonen én een spannende baan. Ben dus ver buiten de stad gaan wonen, maar werk nog in het centrum. Omdat twee uur rijden echt te veel is, werk ik drie dagen per week thuis. De glasvezel kabel als navelstreng naar de zaak. Ik heb mijn eigen werkomgeving gecreëerd. Niet omdat ik zelf zo dapper ben, maar omdat onze HR manager met me meedacht. Hij kwam met deze flexibele oplossing en behield me zo als werknemer. Anders was ik weg geweest. Hij had veel meer tijd voor me dan ik had verwacht. Knap eigenlijk, je zou denken dat hij wel andere dingen aan zijn hoofd heeft.
M ireille J an v i er, r ed ac te u r
EXPLORING CREATING INSPIRING KNOWING SHARING
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer in 1999 tot eur 552 miljoen in 2000. Deze daling werd voornamelijk veroorzaakt door extra investeringen in (Internet) productontwikkeling, lagere resultaten in Legal, Tax & Business Europe, toegenomen behoefte aan werkkapitaal en de hogere financieringslasten. In combinatie met de gestegen netto-investeringen in vaste activa en met name acquisities leidde dit tot een tekort van eur 42 miljoen tegenover een overschot van eur 79 miljoen in 1999. Dit tekort werd grotendeels gefinancierd met langlopende schulden. Ultimo 2000 was de kasstroom per saldo eur 30 miljoen afgenomen. De belangrijkste benchmark voor de kasstroom, de vrij besteedbare kasstroom, biedt inzicht in de kasstroom uit operationele activiteiten die beschikbaar is voor dividenduitkeringen, aflossing van schulden en acquisities, na aftrek van de vereiste netto-investeringen in vaste activa en de vrijval van acquisitievoorzieningen. Deze benchmark daalde met 6% tot eur 363 miljoen, resulterend in een vrij besteedbare kasstroom per aandeel (op basis van het gewogen gemiddelde aantal aandelen (‘fully diluted’) van eur 1,30 tegenover eur 1,39 in 1999. De mutaties in het werkkapitaal (exclusief effect van wisselkoersen en acquisities) waren ongunstig door een sterke stijging van debiteuren. Maatregelen zijn genomen om deze situatie te corrigeren. De netto-investeringen in vaste activa (CAPEX) namen verder toe van eur 117 miljoen in 1999 tot eur 124 miljoen in 2000. Deze investeringen hebben vooral betrekking op informatietechnologie en zullen naar verwachting verder oplopen tot een geraamd gemiddelde van eur 150 tot 200 miljoen per jaar. In de loop van het jaar hebben wij een beroep op de kapitaalmarkt gedaan via de uitgifte van een vijfjarige euro-obligatielening van eur 550 miljoen met een couponrente van 6,125%. Deze lening wordt gebruikt om de bestaande bankfaciliteiten te herfinancieren, acquisities te financieren en onze reserves aan te vullen met het oog op toekomstige acquisities. Balans Onze netto schuldpositie is in 2000 per saldo licht toegenomen tot eur 2.614 miljoen (+11%). De langlopende schulden bedroegen eur 2.469 miljoen op 31 december 2000 (ultimo 1999: eur 2.363 miljoen). Van de rentelasten was ongeveer 57% in Amerikaanse
dollars betaalbaar. Ongeveer 70% van onze totale schuldpositie was vastrentend en 30% betrof verplichtingen met variabele rente. Het gemiddelde rentepercentage bedroeg ongeveer 6%. Onze creditratings zijn op dit moment ‘A2/negative outlook’ (Moody’s) en ‘Single A/stable outlook’ (Standard & Poor’s). Het aantal uitstaande gewone aandelen nam toe met 0,9% als gevolg van stockdividend. ‘Fully diluted’ kwam de stijging uit op 1,4%, inclusief de verwachte uitgifte van aandelen in verband met de aandelenoptieregeling voor de top 350 managers van ons concern wereldwijd. Het totaal aantal uitstaande aandelen bedroeg 280,3 miljoen op 31 december 2000 (285,5 miljoen ‘fully diluted’) en de marktkapitalisatie eur 8,1 miljard (1999: eur 9.3 miljard). Dividendbeleid De invoering van de nieuwe benchmark voor performance (gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen) heeft tot herdefiniëring van de dividendbasis en het uitkeringspercentage geleid. De hervorming van het Nederlandse belastingstelsel met ingang van 2001 heeft, door de veranderingen voor Nederlandse particuliere beleggers, de keuze voor contant of stockdividend beïnvloed. Wolters Kluwer heeft besloten de keuzemogelijkheid te handhaven, zodat aandeelhouders hun dividend kunnen herbeleggen. In plaats van een disagio (1999: ongeveer 4%) zal een agio van ongeveer 2% worden geboden. Op basis van een uitkeringspercentage van ongeveer een derde van de nieuwe benchmark gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill stellen wij voor om over het boekjaar 2000 een dividend van eur 0,50 (1999: eur 0,46) in contanten uit te keren per gewoon aandeel/certificaat van aandeel. Het voorstel voor het contant dividend alsmede het agio op het stockdividend zal aan de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 4 mei 2001 worden voorgelegd, waarna aan de aandeelhouders zal worden gevraagd hun keuze kenbaar te maken uiterlijk 15 mei a.s. Het stockdividend zal op 15 mei 2001 (na beurs) worden vastgesteld. Het dividend zal vanaf 17 mei 2001 betaalbaar worden gesteld.
21
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer 22
Investor Relations In 2000 hebben wij onze Investor Relations activiteiten uitgebreid. De contacten met alle spelers op de financiële markten zijn geïntensiveerd via een steeds opener dialoog die erop is gericht om het inzicht in onze strategie, activiteiten en financiële resultaten te vergroten. Verder hebben wij voor beleggers roadshows georganiseerd in het Verenigd Koninkrijk en Noord-Amerika en hebben wij financiële partijen in veel landen op het Europese vasteland bezocht. Wij streven naar een evenwichtige aandelenverhouding tussen particuliere en institutionele beleggers alsmede een goede geografische spreiding. Ter ondersteuning van dit streven is in de Verenigde Staten en Europa een uitgebreid Investor Relationsen mediaprogramma opgezet. De meerderheid van de (certificaten van) aandelen is in handen van institutionele beleggers. Amerikaanse institutionele beleggers hebben in de loop van 2000 wederom hun belang in Wolters Kluwer uitgebreid. Europese aandeelhouders zagen hun belang afnemen van 86% ultimo 1999 tot ongeveer 75% ultimo 2000. Een volledig overzicht van de geografische spreiding van aandeelhouders is opgenomen op pagina 47. Risicoprofiel Wij bedienen professionals in informatie-intensieve sectoren, veelal op abonnementsbasis. Onze producten en diensten zijn binnen de beroepsgroepen van essentieel belang. Dit houdt in dat onze markten relatief stabiel zijn, met een sterke behoefte aan voortdurende actualisering van de informatie: wijzigingen in regelgeving (fiscaal en juridisch), nieuwe lesmethoden (onderwijs) en voortschrijdende kennis (medisch en wetenschappelijk). Onze portefeuille bestaat uit content, software en services met een hoge toegevoegde waarde voor klanten. Vaak zijn zij auteursrechtelijk of anderszins via patenten beschermd. De portefeuille is evenwichtig samengesteld, zowel qua markten als geografisch. Het resultaat is een goede risicospreiding. Gegeven de portefeuille van Wolters Kluwer en de markten waarin wij investeren is het risicoprofiel van onze onderneming relatief laag. Ons bedrijfsmodel is gebaseerd op terugkerende inkomstenstromen en vooruitbetaling (groot abonneebestand). Bovendien vertegenwoordigen de advertentieinkomsten een klein onderdeel van onze portefeuille. De investeringen in vaste activa zijn relatief
gering, terwijl onze activiteiten een forse kasstroom genereren. Onze portefeuille is opgebouwd rond een breed en evenwichtig productenassortiment (papier, elektronisch en diensten). Ondanks het lage risicoprofiel is Wolters Kluwer onderhevig aan de commerciële en technologische risico’s van een onderneming die op mondiaal niveau informatieproducten en -diensten ontwikkelt, verkoopt en distribueert. Vooruitzichten Wolters Kluwer bedient professionele markten met hoofdzakelijk ‘must have’ producten, waarin content, software en services zijn geïntegreerd. Onze inkomsten zijn slechts voor een zeer beperkt gedeelte afkomstig uit conjunctuurgevoelige bronnen zoals advertenties. Wij verwachten dan ook geen nadeel van enige betekenis te ondervinden van de afzwakkende economie die voor het komende jaar wordt voorzien. Onze resultaten zullen echter negatief worden beïnvloed door de verdere versnelling van de extra investeringen in (Internet) productontwikkeling van eur 47 miljoen in 2000 tot ongeveer eur 100 miljoen in 2001. Deze investeringen worden ten laste van het resultaat gebracht en zullen onze winstgroei over 2001 matigen, zoals eerder aangekondigd. Met het oog op de hogere extra uitgaven voor (Internet) productontwikkeling verwachten wij dat in 2001 bij constante koersen het gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill met circa 5% zal toenemen. Doordat de extra uitgaven voor (Internet) productontwikkeling vorig jaar met name in de tweede helft van het jaar gefaseerd waren, verwachten wij dat de winstgroei dit jaar gerealiseerd zal worden in de periode van juli tot december.
Medewerkers Aanzienlijke vooruitgang is geboekt bij de implementatie van de clusterstructuur, terwijl voor alle clusters met uitzondering van Education een CEO is benoemd. De clusters zullen opereren als strategische en operationele centra voor business development en bestuurlijke controle. De aansturing van technologiemanagement is naar clusterniveau getild terwijl bij de werkmaatschappijen de personele IT capaciteit is versterkt. Met name de ICT-afdelingen
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer binnen de afzonderlijke werkmaatschappijen hebben geprofiteerd van deze veranderingen. Standaardisatie, gezamenlijke inkoop en snellere kennisuitwisseling behoren tot de meest in het oog springende voordelen. De krappe arbeidsmarkt in veel landen maakte het noodzakelijk de inspanningen op te voeren om personeel te werven en te behouden. Zo hebben wij onze programma’s voor arbeidsmarktcommunicatie en arbeidsvoorwaarden aan een kritisch onderzoek onderworpen en aangepast teneinde deze activiteiten te ondersteunen. Hoewel door de Internethype een aantal veelbelovende talenten het bedrijf heeft verlaten, blijven de gevolgen beperkt, en zijn diverse medewerkers weer teruggekeerd. In een internationaal bedrijfsklimaat, waarin organisatiestructuren en individuele functies voortdurend veranderen, is inspirerend leiderschap van cruciaal belang. Medewerkers hechten meer waarde aan het werken met een goede manager dan aan andere functiekenmerken. Het doorslaggevende aspect bij carrièrekeuzes is de kwaliteit van het management van het betreffende bedrijf. De uitdaging waarvoor het hoger kader van ons bedrijf staat is op te treden als mentor en coach, leerpaden uit te stippelen en loopbaanontwikkeling actief te stimuleren en te ondersteunen. De nieuwe structuur van verschillende ondernemingen, in lijn met onze strategische beslissingen, leidde tot belangrijke functiewisselingen binnen het topkader. De meeste functies konden intern worden ingevuld. Jonge, talentvolle managers werden gepromoveerd, terwijl ook veel horizontale overplaatsingen plaatsvonden na het doorlopen van de vereiste training. De Wolters Kluwer University bouwde haar opleidingen voor het topkader verder uit. De nadruk lag hierbij op marketing en veranderingsmanagement. Verschillende cursussen werden georganiseerd onder auspiciën van de Universiteit Nyenrode (Nederland) en de Kellogg University (Verenigde Staten); bijna 150 senior managers hebben dit jaar opleidingen gevolgd en het programma zal worden voortgezet in 2001. Een samen met Smartforce.com ontwikkeld e-learning programma zal in 2001 van start gaan. Dit zal ongeveer 3.000 van onze medewerkers in staat stellen hun vaardigheden en competenties op vele terreinen te ontwikkelen. Verschillende cursussen zullen worden toegesneden
op de specifieke behoeften van Wolters Kluwer als onderneming gespecialiseerd in informatiediensten.
Corporate Governance De ontwikkelingen op het gebied van Corporate Governance worden door ons op de voet gevolgd. Sinds vorig jaar worden certificaathouders die de aandeelhoudersvergadering bezoeken, binnen de daartoe in de statuten gestelde grens van 2% van het uitstaande aantal aandelen, in de gelegenheid gesteld de rechten op hun certificaten uit te oefenen als waren het aandelen. Dit jaar is in de oproeping voor de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders een registratiedatum aangekondigd. Aandeel- en certificaathouders, die op de registratiedatum aandelen respectievelijk certificaten bezitten, hebben het recht de jaarvergadering te bezoeken en kunnen van hun rechten gebruik maken, ongeacht het feit of ze op dat moment nog aandelen of certificaten in hun bezit hebben. Dit jaar zal in de jaarvergadering worden voorgesteld de emissiebevoegdheid van de Raad van Bestuur qua looptijd en omvang te beperken. De besturen van de Stichtingen Administratiekantoor Wolters Kluwer en Preferente Aandelen Wolters Kluwer bestaan inmiddels volledig uit niet aan de onderneming verbonden personen. Steeds bekijken wij kritisch de rechtvaardiging van onze beschermingsstichtingen. Ook dit jaar zijn we tot de conclusie gekomen, dat voortzetting van deze opzet aan te bevelen is. Enerzijds ontstaat er maar geen duidelijkheid over de invoering van Europese en nationale richtlijnen, anderzijds achten wij het verstandig in de turbulente sector waarin wij als onderneming verkeren, enige bescherming te handhaven. Deze handhaving is niet zozeer bedoeld om een goed voorstel te blokkeren, maar om het management tijd te geven een propositie op zijn merites te beoordelen en met eventuele alternatieven te vergelijken. Wij zijn ervan overtuigd dat dit in het belang van de aandeelhouder is. Met meer dan gemiddelde belangstelling volgen wij de discussies omtrent de recente SER-advisering inzake het Structuurregime. Het is nog te vroeg om uit deze discussie definitieve conclusies te trekken. Wij zullen de ontwikkelingen nauw volgen en het komende jaar gebruiken om de consequenties van een wijziging in kaart te brengen om vervolgens tot een conclusie te komen.
23
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer 24
Ontwikkelingen per cluster
resultaten van het eerste halfjaar voor een aanzienlijk deel worden goedgemaakt. De teleurstellende resultaten in de eerste zes maanden van onze Nederlandse vakbladuitgeverij ten Hagen & Stam hadden een negatieve invloed op de EBITA voor 2000. In de tweede helft van het jaar herstelde het bedrijf zich goed dankzij de genomen maatregelen. Uiteindelijk evenaarde ten Hagen & Stam de omzet van 1999 en werd het break-even punt bijna bereikt. Onze activiteiten in Frankrijk en Italië, de carrière site JobNews.nl en Teleroute.com presteerden zeer goed. Teleroute.com, de grootste Europese online vrachtbeurs voor de transportsector, is voortvarend op weg om haar diensten volledig via het Internet aan te bieden. In de loop van het jaar trad bij Wolters Kluwer Nederland, met een jaaromzet van bijna eur 400 miljoen het grootste onderdeel van LTB Europe, een nieuwe directie aan. Na een grondige evaluatie door het nieuwe managementteam werd in december 2000 een omvangrijke reorganisatie voor Nederland aangekondigd. Deze omvat onder meer de vorming van drie afzonderlijke uitgeverijen: Kluwer (het gefuseerde Kluwer en Samsom), ten Hagen & Stam en Bohn Stafleu van Loghum. Zij hebben ieder hun eigen service-units. Herstructureringsmaatregelen worden ook doorgevoerd in verschillende andere Europese organisaties, met name in België, het Verenigd Koninkrijk en Spanje. Al deze reorganisaties zijn gericht op de optimalisatie van de back office en front office diensten. De tegenvallende resultaten in Nederland en de omvangrijke voorziening drukten de winstmarge aanmerkelijk. Door de toegenomen uitgaven voor
Legal, Tax & Business Europe De activiteiten van Legal, Tax & Business (LTB) in Europa richten zich op informatieterreinen zoals belasting, boekhouding, wet- en regelgeving, personeelszaken, transport en andere gereguleerde markten. Wolters Kluwer heeft een leidende positie op de meeste nationale markten, met de belangrijkste operaties in Nederland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Een steeds groter deel van de Europese portefeuille bestaat uit elektronische informatieproducten, diensten en workflow software voor professionals. Gang van zaken Het cluster LTB Europe onderging de nodige veranderingen in 2000, het jaar waarin het fundament werd gelegd voor het optimaliseren van de bedrijfsvoering en toekomstige groei. Met ingang van 1 januari 2001 heeft dit cluster zijn eigen CEO, de Brit David Smith, die verantwoordelijk is voor alle activiteiten van ons uitgebreide Europese netwerk van fiscale, juridische en zakelijke uitgeverijen. Hij rapporteert direct aan de Raad van Bestuur en onder zijn leiding is een uitgebreide heroriëntatie van het cluster in gang gezet. Een voorziening van eur 34 miljoen is ten laste van het bedrijfsresultaat over 2000 gebracht (1999: eur 15 miljoen). Gedurende de eerste zes maanden van het verslagjaar bleef de autonome groei achter bij de verwachtingen en kwam de EBITA onder druk te staan. In de tweede helft van het jaar trok de autonome omzetgroei duidelijk aan en konden de tegenvallende
Legal, Tax & Business Europe eu r mln
Omzet EBITDA EBITA EBITA marge (%) CAPEX F TE’s (gemiddeld )
2000
1999
%
1.316
1.216
271
311
237
275
18%
23%
49
37
7.829
7.289
8% -14%
Autonome groei
Acquisities
Valut a effec t
4%
3%
1%
3%
1%
-18% *
7%
* Inclusief invloed van additionele (Internet) productontwikkeling en reorganisatievoorzieningen.
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer
Grootste elektronische vrachtbeurs in Europa
25
januari 2000
Introductie van Teleroute.com, de grootste virtuele Europese beurs voor vracht en transportmiddelen. Teleroute.com heeft vertegenwoordigingen in dertien verschillende landen en voorziet 35.000 klanten elke dag van 56.000 offertes. Hiermee is Teleroute.com de grootste leverancier van e-commerce oplossingen aan de Europese transportindustrie, die jaarlijks meer dan 120 miljoen ton vracht vervoert.
www.teleroute.com
Internetgerichte productontwikkeling (eur 18 miljoen in 2000) nam de marge met bijna twee procentpunt af. Acquisities hadden in 2000 een relatief bescheiden invloed in Europa. De groeibijdrage van overgenomen bedrijven was vooral merkbaar in het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Italië. In Spanje namen wij A3 Software over, toonaangevend aanbieder van software op het gebied van belastingen, personeelszaken en accountancy, terwijl de activiteiten in het Verenigd Koninkrijk verder werden versterkt met de acquisitie van FDS Tax Point, een van de meest ervaren Britse leveranciers van belastingsoftware voor professionals. Deze acquisities tonen aan dat onze Europese werkmaatschappijen zich meer en meer richten op softwarebedrijven die inhoudelijke workflow tools ontwikkelen voor professionals op fiscaal, boekhoudkundig, juridisch en personeelsgebied. Over het algemeen groeien deze softwarebedrijven snel, terwijl de marges ten minste gelijk zijn aan of hoger zijn dan de winstgevendheid van andere Wolters Kluwer ondernemingen in legal, tax & business. Om onze Europese Internetactiviteiten te versterken, kozen wij Atos Origin tot onze exclusieve technische partner voor het ontwikkelen en hosten van het Wolters Kluwer European Technology Platform. Dit platform zal worden gebruikt voor ontwikkeling en implementatie van business-tobusiness portals voor juristen, fiscalisten en personeelsfunctionarissen en voor workflow software-applicaties in Europa. Dankzij dit partnership kunnen wij onze Europese portal-strategie verder ontwikkelen en een efficiënte en kosteneffectieve Internetinfrastructuur creëren voor het cluster LTB Europe. Gedurende het jaar creëerden wij het Wolters Kluwer European Internet Service Center
(EISC). Deze in Brussel gevestigde organisatie coördineert de implementatie van het Wolters Kluwer European Technology Platform, en is opgezet om de time-to-market te verkorten en technologische standaardisatie tot stand te brengen binnen alle werkmaatschappijen in het cluster LTB Europe. De inspanningen van EISC zijn in eerste instantie gericht op de ontwikkeling van juriforum.com, een Europees netwerk van nationale juridische portals. Deze portals integreren content met workflow tools, online cursussen en diensten van derden. De diensten zullen in eerste instantie worden aangeboden in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Andere landen zullen volgen in de loop van het jaar. Momenteel wordt gewerkt aan een vergelijkbare pan-Europese portal met lokale operaties voor de belastinginformatiemarkt onder de naam tax-forum.com. Het team ontwikkelt daarnaast een nieuwe HR portal voor professionals op dit terrein. Deze zal in 2001 in diverse Europese landen worden gelanceerd. Organisatie De benoeming van David Smith tot CEO was het vervolg op de reorganisatie van Wolters Kluwer in vijf clusters en de ontwikkeling van ieder van deze clusters tot strategische en operationele management units. Verder werd een nieuw topkader benoemd bij de werkmaatschappijen in Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Spanje, België en Scandinavië. Alleen het management van Teleroute.com, Italië en Frankrijk onderging geen wijziging. Alle in 2000 en begin 2001 doorgevoerde herstructureringsmaatregelen zijn gericht op verbetering van de autonome groei en optimalisatie van de bedrijfsvoering. Een belangrijke doelstelling is tot een echt Europese organisatie uit te groeien met een betere integratie van en coördinatie tussen lokale ondernemingen. Op deze manier kunnen wij profiteren
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer 26
van de Europese schaalvoordelen met behoud van het essentiële lokale karakter. Een andere belangrijke doelstelling is het creëren van de juiste voorwaarden voor innovatie en ondernemerschap. Ten derde is ons management in heel Europa bezig met een strategische evaluatie van de portefeuille, waarbij investeringen kritisch tegen het licht worden gehouden. Sterke groei wordt verwacht van de software en services activiteiten voor professionals op juridisch, fiscaal en personeelsgebied. De uitdaging waarvoor het Europese management zich geplaatst ziet, is een balans te vinden tussen enerzijds de vorming van een sterk bedrijf met goede lange termijn vooruitzichten en anderzijds het handhaven van consistente korte termijn resultaten.
Legal, Tax & Business North America Het cluster LTB North America omvat een aantal toonaangevende, gerenommeerde informatie-, software- en servicebedrijven en richt zich op professionals. Het cluster bestaat uit de volgende werkmaatschappijen: • CCH: informatie en software op het gebied van fiscaal en ondernemingsrecht; • CCH Tax Compliance: computersoftware en -services voor professionals voor het verwerken van belastingaangiften; • CCH Legal Information Services (LIS): zakelijke diensten en UCC diensten (registeronderzoek met betrekking tot financiële transacties) ten behoeve van bedrijven en advocatenkantoren; • Aspen Publishers: wettelijke en zakelijke informatie voor juridische en zorgprofessionals;
• CCH Canadian: informatie over regelgeving op het gebied van belasting, financiële planning, personeelszaken, bedrijfsleven en recht. Gang van zaken Het cluster LTB North America boekte, bij constante koersen, een sterke stijging van de omzet (+23%) en EBITA (+15%). Het cluster profiteerde voorts van de sterke dollar. De omzet van de Noord-Amerikaanse activiteiten passeerde de grens van eur 1 miljard in 2000. In 2000 investeerden wij eur 12 miljoen extra in productontwikkeling, grotendeels gericht op Internetactiviteiten. Bijna 40% van de omzet komt nu tot stand via elektronische producten, waaronder CD-ROM en Internetgerelateerde uitgaven. De volledig via het Internet gegenereerde omzet bedraagt inmiddels 10% van de totale omzet (1999: 4%) als gevolg van de toegenomen verkoop van nieuwe producten en de aanhoudende migratie van CD-ROM en losbladige uitgaven naar online producten. De autonome groei herstelde zich naarmate het jaar vorderde. Over het hele jaar genomen was de autonome EBITA (voor additionele investeringen in (Internet) productontwikkeling) ongeveer gelijk aan de autonome omzetgroei ( 7%). De werkmaatschappijen CCH Legal Information Services en Aspen Publishers meldden een bijzonder sterke autonome groei en ook CCH Tax Compliance presteerde uitstekend. Acquisities blijven een belangrijk onderdeel van de groeistrategie van LTB North America. In 2000 werd een reeks gezonde bedrijven overgenomen. Hiertoe behoren een aantal door Aspen van Harcourt Inc.
Legal, Tax & Business North America eu r mln
Omzet EBITDA EBITA EBITA marge (%) CAPEX F TE’s (gemiddeld)
2000
1999
%
1.093
789
364
277
333
255
30%
32%
39
41
5.731
4.810
Autonome groei
Acquisities
Valut a effec t
38%
7%
16%
15%
31%
3% *
12%
16%
19%
*Inclusief invloed van additionele (Internet) productontwikkeling.
Zo kan het niet langer. M’n bedrijf ontwikkelt zich en mijn fiscaal adviseur groeit niet mee. Ik stap over! Heb een veel beter gevoel bij de man die ik laatst ontmoette op een feestje. Ook ‘gewoon’ een fiscaal adviseur, maar wel eentje die meedenkt met de groei van mijn bedrijf. Zonder dat ‘ie het direct een ‘geïntegreerde visie’ noemde met bijbehorende factuur. Nee, hij snapte me. En zette me aan het denken.
Annem ie k R en tmees ter, onde rnem er
EXPLORING CREATING INSPIRING KNOWING SHARING
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer overgenomen vakbladen, DPC en KnowledgePoint die werden overgenomen door CCH, en A-plus dat is geïntegreerd in CCH Tax Compliance. Bankers Systems Inc. (BSI), overgenomen in 1999, is begin 2001 verder versterkt door de acquisitie van CBF Systems en Tsoft, beiden actief op de groeimarkt van regelgeving in de bankensector. Zoals verwacht liepen onze marges in de loop van het jaar terug, voornamelijk als gevolg van de extra uitgaven voor productontwikkeling. Verder blijven de gemiddelde winstmarges van de overgenomen bedrijven iets achter bij het clustergemiddelde. De winstgevendheid van BSI is aanzienlijk verbeterd sinds de integratie in het cluster, de marges liggen nog maar enkele procentpunten onder het clustergemiddelde. CCH realiseerde een behoorlijke autonome groei ondanks het ontbreken van nieuwe wetgeving. Vooral BSI overtrof de verwachtingen. Een agressief productontwikkelingsprogramma werd opgezet. Uit de eerste resultaten blijkt dat deze nieuwe producten, vaak verkrijgbaar via het web, forse groei genereren. Steeds meer klanten beschouwen het Internet als een effectief distributiekanaal. Het geïntegreerde netwerk van CCH websites (CCH Internet Research Network) maakte in 2000 snelle groei door, met een forse toename van het aantal abonnees. Een van de belangrijkste Internetproducten, CCH Internet Tax Research Network, werd uitstekend in de markt ontvangen en vergrootte zijn marktaandeel. Nog een productcategorie die snel terrein wint, is die van de productiviteitstools, onder meer geleverd door KnowledgePoint. Dit in 2000 overgenomen bedrijf voorziet personeelsfunctionarissen en managers van software die productiviteitstools koppelt aan specifieke informatie. Gesteund door de omvangrijke ontwikkeling van nieuwe producten binnen het ProSystem fx productassortiment groeide CCH Tax Compliance sterk verder. In april integreerde CCH Tax Compliance haar belastingaangifte- en productiviteitssoftware onder de gevestigde merknaam ProSystem fx. Accountants kunnen nu snel en eenvoudig switchen tussen voorbereiding van belastingaangifte, proefbalans, belastingplanning, tijdverantwoording en facturering, projectregistratie en rapportages, vanaf één platform en binnen één productenpakket. In het segment belastingaangifte konden wij ons
marktaandeel vergroten via een superieur productaanbod en uitstekende dienstverlening. Dankzij de software en andere activa van A-Plus Tax die van Arthur Andersen werden overgenomen, konden wij onze marktpositie verder versterken. CCH Legal Information Services overtrof opnieuw de verwachtingen en kende een zeer voorspoedig jaar met sterke autonome groei, deels onder invloed van de kracht van de Amerikaanse economie. Een buitengewoon sterke groei ondergingen de representatiediensten voor bedrijven en het ontsluiten van juridische documentatie voor advocatenkantoren en juridische afdelingen van bedrijven. Verder werden uitstekende resultaten geboekt door UCC services, dat gespecialiseerd is in het ontsluiten en archiveren van juridische documenten met betrekking tot financiële transacties. CCH Legal Information Services wil de eerste one-stop-shop worden voor (online) zakelijke en juridische diensten, zoals registratie-, zoek- en representatiediensten. In 2000 werd een programma voor technologie-investeringen opgezet om deze diensten samen te voegen tot één online dienst, volledig geïntegreerd in de back office van LIS . Onze juridische uitgeverij Aspen Publishers profiteerde van de positieve ontvangst van nieuwe uitgaven en boekte forse vooruitgang bij de verdere uitbouw van haar positie onder kleine en middelgrote advocatenkantoren. De autonome groei bij Aspen Publishers overtrof de verwachtingen, met name dankzij de uitzonderlijke resultaten van de divisie law & business. Een mijlpaal voor Aspen Publishers was de overname van Loislaw, die aan het einde van het jaar bekend werd gemaakt. Loislaw is een Amerikaanse aanbieder van primair en secundair bronmateriaal voor juridisch onderzoek aan abonnees via het Internet. Door de combinatie van de uitgebreide reeks analytisch materiaal van Aspen Publishers met de brongegevens van Loislaw kunnen waardevolle Internetapplicaties worden gecreëerd. Deze zullen meerwaarde bieden voor de advocatuur en de zakelijke en educatieve markten. Verder zullen de effectieve marketingmethoden van Aspen Publishers de omzet van Loislaw fors doen stijgen. Bij CCH Canadian was de groei van de CD-ROM verkoop beperkt door (prijs)concurrentie van een van de spelers aan de onderkant van de markt. Niettemin vertoonden belastingaangifte software en diensten een gezonde groeicurve.
29
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer
Geïntegreerd productenpakket voor accountants april 2000
CCH Tax Compliance integreert belastingaangifte software en productiviteitssoftware onder de gevestigde merknaam ProSystem fx. Vanaf één platform en binnen één productenpakket kan de gebruiker snel en eenvoudig switchen tussen voorbereiding van belastingaangifte, proefbalans, belastingplanning, tijdverantwoording en facturering, projectregistratie en rapportages.
www.prosystemfx.com
voerd. Dit leidde tot een aanzienlijke stroomlijning van de inkoopprocessen en kostenreductie via het benutten van schaalvoordelen.
Organisatie In oktober 2000 verwelkomde LTB North America een nieuwe CEO, de Amerikaanse Nancy McKinstry, die haar achtergrond op het gebied van consultancy, uitgeverij en dienstverlening zal aanwenden om het cluster te versterken. Haar uitdaging ligt in optimalisatie van de bedrijfsvoering en verbetering van de omzetgroei. Onder leiding van één CEO richt het clustermanagement zijn inspanningen op het ontwikkelen van een cultuur van samenwerking en kennisuitwisseling tussen werkmaatschappijen. Verder werd een business development programma opgezet om autonome groei door middel van productontwikkeling te bevorderen en nieuwe groeiterreinen te verkennen. NaviSite, Inc. werd gekozen als exclusieve aanbieder van applicatiehosting voor de Wolters Kluwer ondernemingen in de Verenigde Staten en Canada. Hiermee beschikken wij nu over een efficiënte en kostenbesparende enterprise-hosting infrastructuur voor zowel het cluster LTB North America als het cluster International Health & Science. Om de efficiëntie van de clusteractiviteiten te vergroten, werd in 2000 een onderzoek naar het inkooptraject uitge-
Legal, Tax & Business Asia Pacific Onze organisatie in de regio Asia Pacific bestaat uit toonaangevende bedrijven die fiscale, juridische en zakelijke informatie en software leveren. De grootste werkmaatschappij bevindt zich in Australië, terwijl wij eveneens actief zijn in Nieuw-Zeeland, Singapore, Hongkong, Maleisië, China en Japan. Gang van zaken LTB Asia Pacific kende een uitstekend jaar; de autonome stijging van EBITA met 27% (voor additionele investeringen in (Internet) productontwikkeling) leidde tot een aanzienlijke verbetering van de EBITA marge. Dit was te danken aan de sterk verbeterde kostenbeheersing, in combinatie met de vele inspanningen die werden geleverd om te profiteren van de variëteit aan groeimogelijkheden. In 2000 ontplooiden wij een aantal Internetinitiatieven in de regio Asia Pacific. Zo richtten wij een joint-venture op met Dai-ichi-Hoki, een van de
Legal, Tax & Business Asia Pacific EUR
mln
Omzet EBITDA EBITA EBITA marge (%) CAPEX F TE’s (gemiddeld)
2000
1999
%
60
56
14
12
12
10
20%
18%
2
2
478
496
7% 23%
-4%
* Inclusief invloed van additionele (Internet) productontwikkeling.
Autonome groei
Acquisities
Valut a effec t
3%
0%
4%
18% *
1%
4%
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer • Lippincott Williams & Wilkins (Medical & Education): professionele informatie voor artsen, specialisten, verpleegkundigen en studenten; • Kluwer Academic Publishers: academische uitgeverij, gespecialiseerd in wetenschappelijke, technologische, medische, sociologische, economische en juridische informatie; • Adis International: farmaceutische informatie; • Facts & Comparisons: geneesmiddeleninformatie voor apothekers en andere professionals in de zorgsector; • Ovid Technologies: elektronische aanbieder van wetenschappelijke, technische en medische informatie voor de academische, medische en zakelijke markt.
grootste Japanse juridische uitgevers, om een portal te ontwikkelen voor het Japanse midden- en kleinbedrijf. Met deze joint-venture werden wij de eerste buitenlandse uitgever voor professionals die een partnership in Japan heeft opgezet. De werkmaatschappijen in Asia Pacific deden in 2000 een aantal investeringen in softwarebedrijven. Het cluster investeerde in LawNow Limited, een softwarebedrijf dat softwaretools levert voor de juridische sector, in Entrepreneur Business Center (ebc.com.au), een van de populairste websites voor het kleinbedrijf in Australië, en in MAUS Business Systems, een toonaangevende aanbieder van productiviteitstools voor kleine en middelgrote bedrijven. Australië blijft de belangrijkste markt voor dit cluster, maar ook de toegenomen focus op Aziatische landen, zoals Singapore, Maleisië en Hongkong, levert forse autonome groei op . In Singapore werd een nieuw bedrijf (eCCH) opgericht om de Internetontwikkelingen in Azië te kunnen aansturen. Het bedrijf zal zich in China gaan toeleggen op de migratie van de bestaande papieren uitgaven naar een volledig online productaanbod.
Gang van zaken International Health & Science (IH&S) kende wederom een goed jaar, dankzij solide autonome groei en een aantal strategische acquisities. De autonome omzetgroei bedroeg 5% en was voornamelijk toe te schrijven aan de sterke performance van Ovid Technologies, Adis International en Facts & Comparisons. Verder profiteerde het cluster van de sterke dollar. Acquisities, vooral de integratie van de Springhouse uitgeverij van informatie voor verpleegkundigen in Lippincott Williams & Wilkins, hadden een significant effect op de omzetgroei. De omzet van het cluster steeg met ruim 25% tot meer dan eur 750 miljoen, ongeveer 20% van de totale Wolters Kluwer omzet. De Internetomzet bedraagt 9% van de totale omzet. Hoewel de verwachtingen omtrent de impact van Internet op de medische sector veelbelovend zijn,
International Health & Science Het cluster International Health & Science (IH&S) is over de hele wereld actief en omvat toonaangevende professionele uitgeverijen en informatieleveranciers die gespecialiseerd zijn in het leveren van hoogwaardige hulpmiddelen voor (medische) wetenschappers, professionals en studenten. Het cluster bestaat uit de volgende werkmaatschappijen:
International Health & Science E UR mln
Omzet EBITDA EBITA EBITA marge (%) CAPEX F TE’s (gemiddeld)
2000
1999
%
752
599
194
163
179
152
24%
25%
24
22
2.639
2.434
Autonome groei
Acquisities
Valut a effec t
25%
5%
8%
12%
18%
-2% *
8%
12%
8%
* Inclusief invloed van additionele (Internet) productontwikkeling en reorganisatievoorzieningen.
31
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer 32
stellen medici zich nog terughoudend op ten aanzien van elektronische producten. In de institutionele markt is Internet al verder ingeburgerd, getuige de enorme omzetgroei van Ovid Technologies Internetproducten. Gedurende het jaar werd eur 13 miljoen ten laste van EBITA gebracht voor (Internet) productontwikkeling. Adis International realiseerde een sterke omzetgroei, terwijl ook de marge verder verbeterde. De acquisitie van The Genesis Group, een bedrijf dat onderzoek over commercialisering, toepassing van technologie en marktonderzoek in de zorgsector publiceert, versterkte de positie van Adis International in business intelligence en kennismanagement voor de farmaceutische industrie. Voorts werd PharmaReprints.com gelanceerd, een online database voor herdrukken van artikelen uit Adis International en farmaceutische vakbladen. Om de markt van informatiesystemen voor ziekenhuizen effectief te bewerken werd ClineAnswers afgesplitst van Adis International. Deze verzelfstandigde onderneming richt zich op informatieproducten ten behoeve van gebruik in behandelingssituaties. Het eerste product (Clineguide) werd in oktober geïntroduceerd. Clineguide is een information tool voor ziekenhuisartsen. De eerste online applicatie bevat een overzicht van 40 ziekten en 600 geneesmiddelen waarmee artsen, aan de hand van een vraag en antwoord-dialoog, weloverwogen beslissingen kunnen nemen over de behandelwijze van ziekten. Facts & Comparisons, het gezaghebbende naslagwerk met geneesmiddeleninformatie, boekte een sterke autonome omzetgroei. Het bedrijf bracht web gestuurde versies van twee van haar belangrijkste papieren producten op de markt. De voorlopige omzetcijfers zijn veelbelovend. DrugFacts.com, de Internetportal voor apothekers, werd in het najaar gelanceerd en biedt de gebruiker zelf ontwikkelde content, software, educatie en samenwerkingstools. De verkoop van de online producten van Facts & Comparisons zal in het komende jaar naar verwachting flink toenemen wanneer klanten Internetabonnementen gaan combineren met bestaande abonnementen op papieren producten of de overstap maken van abonnementen op papieren producten naar elektronische producten.
Kluwer Academic Publishers, een van ‘s werelds grootste uitgevers van academische boeken en tijdschriften, realiseerde een sterke tijdschriftenomzet in 2000, terwijl de verkoop van boeken iets lager uitviel dan verwacht. De verkoop via Internet steeg in snel tempo, onder invloed van de verdere expansie van Kluwer Online. Internetomzet maakt inmiddels 15% uit van de totale tijdschriftenverkoop, waarmee de totale Internetopbrengsten voor Kluwer Academic Publishers op 10% komen. Kluwer Online was een commercieel succes in 2000, waarbij de waarde van de ondertekende overeenkomsten voor site licenties en consortia toenam. De tijdschriftenomzet van Lippincott Williams & Wilkins was goed. Ultimo 2000 bood Lippincott Williams & Wilkins Online toegang tot de volledige tekst van meer dan 50 tijdschriften. Eind 2001 zullen alle ruim 200 Lippincott Williams & Wilkins tijdschriften online beschikbaar zijn en op pay-per-view basis verkocht worden, of in combinatie met een papieren abonnement. Voorts bracht Lippincott Williams & Wilkins in samenwerking met toonaangevende medische beroepsverenigingen een aantal online tijdschriften op de markt. In juni konden wij de acquisitie van Springhouse, dat werd overgenomen van Reed Elsevier, afronden. Deze uitgeverij van informatie voor verpleegkundigen, die ruimschoots aan onze verwachtingen voldeed, is ondergebracht bij Lippincott Williams & Wilkins, waardoor de positie van dit bedrijf op de NoordAmerikaanse verpleegmarkt verder is versterkt. Ovid Technologies, aanbieder van wetenschappelijke, technische en medische informatie, kende een forse autonome omzetgroei, dankzij de sterke uitbreiding van het online productassortiment en de verdere migratie naar online producten. De Internetomzet overtrof in 2000 de omzet van de traditionele online en CD-ROM producten en is inmiddels goed voor 58% van de totale omzet. Ovid Technologies investeerde fors in het verbreden en verdiepen van haar elektronische productaanbod; meer dan 80 Lippincott Williams & Wilkins tijdschriften kwamen via Ovid beschikbaar. Organisatie Een groot aantal initiatieven is gestart om te profiteren van de sterke positie van onze ondernemingen op de
'A, B of D? Antwoord C is het zeker niet.' Weten is voor tachtig procent vergeten. Bij multiple choice merk je dat elke keer. Twee van de vier antwoorden zijn gerelateerd aan het onderwerp, maar zeker onjuist. Die andere twee testen je kennis op een dieper niveau. Leren is een hiërarchie aanbrengen in de informatie; de overtollige data van je mentale harddisk weren. Weten is vaak bewust vergeten. 'Ik kies voor B.'
EXPLORING CREATING INSPIRING KNOWING SHARING
J oyce Bligh, s t u dent A
B C D
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer
Medische termen in beeld en geluid
35
oktober 2000
Stedman brengt versie 5.0 van het elektronisch medisch woordenboek uit op CD-ROM, met meer dan 102.000 termen en 1.000 gedetailleerde visuals. Dankzij nieuwe geluidstechnieken kunnen nu ook meer dan 35.000 termen worden beluisterd terwijl animaties de complexe medische terminologie aanzienlijk vereenvoudigen.
www.stedmans.com
medische en wetenschappelijke markt, om bedrijfsprocessen te standaardiseren en om de samenhang tussen de verschillende werkmaatschappijen in het cluster te bevorderen. In een breder verband streefde het cluster naar technologische convergentie in het kader van zijn online strategie, en nam het deel aan de initiatieven van LTB North America om de inkoopkosten te beheersen. IH&S en LTB North Amerika kozen gezamenlijk voor Navisite, Inc. als partner voor applicatiehosting.
Education Het cluster Education is actief in Nederland, Duitsland, Zweden, het Verenigd Koninkrijk, België en Hongarije. In Europa behoren wij tot de grootste uitgeefconcerns in deze sector. Het cluster Education levert effectieve onderwijsmethoden en leerprogramma’s (in gedrukte en elektronische vorm) aan studenten, onderwijzers en docenten in het lager en voortgezet onderwijs en in het hoger en beroepsonderwijs. Education was in 2000 sterk gericht op optimalisatie van de bedrijfsvoering. De overname van Thomas Nelson was een belangrijke gebeurtenis. Dit bedrijf
werd met succes geïntegreerd in onze bestaande educatieve activiteiten, waardoor wij tot de tweede positie op de Britse educatieve markt opklommen. In Nederland werden de resultaten van WoltersNoordhoff, onze grootste educatieve uitgeverij, positief beïnvloed door interne operationele verbeteringen, terwijl de gunstige marktomstandigheden de vraag naar leermiddelen voor zowel het lager als het voortgezet onderwijs bevorderden. België en Hongarije deden het eveneens goed, en in Duitsland werd flinke vooruitgang geboekt met de samenvoeging van de verschillende werkmaatschappijen in deze markt. In Zweden is onze werkmaatschappij Liber de grootste educatieve uitgeverij in de segmenten waarin het actief is. De resultaten vielen tegen, deels door de ongunstige marktomstandigheden, waaronder een teruggang in de markt voor tekstboeken. Begin 2001 kondigden wij een uitgebreid verbeteringsprogramma aan dat volledig gericht is op verbetering van onze concurrentiekracht en vergroting van ons marktaandeel door middel van efficiencyverbeteringen bij verkoop en marketing. De activiteiten in Nederland lieten een gemengd
Education E UR mln
Omzet EBITDA EBITA EBITA marge (%) CAPEX F TE’s (gemiddeld)
2000
1999
%
311
287
60
50
54
45
17%
16%
8
7
1.477
1.479
Autonome groei 8% 20%
2% 4% *
Acquisities
Valut a effec t
4%
2%
13%
3%
0%
* Inclusief invloed van additionele (Internet) productontwikkeling en reorganisatievoorzieningen.
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
WoltersKluwer
Elektronische medicijngids november 2000
Facts & Comparisons, toonaangevend leverancier van informatie over geneesmiddelen aan apothekers, tekent exclusieve samenwerkingsovereenkomst met ePhysician™ en ontwikkelt een medicijngids die gedownload kan worden naar een Palm OS compatibele handheld computer.
www.ephysician.com www.factsandcomparisons.com beeld zien. De Wolters Kluwer ondernemingen behaalden forse groei op jaarbasis en verhoogden hun marktaandeel in het basis- en voortgezet onderwijs, terwijl het beroeps- en hoger onderwijs iets achterbleef. Vespucci, een revolutionaire online onderwijsmethode, staat op het punt om gelanceerd te worden. De eerste tekenen wijzen op een grote belangstelling onder potentiële klanten. In het verslagjaar werden de Duitse educatieve uitgeefactiviteiten gereorganiseerd. De voorheen onafhankelijk opererende uitgeverijen op de Duitse markt werden samengevoegd om zo een einde aan de onderlinge concurrentie te maken en de markt gezamenlijk te gaan benaderen. De eerste tekenen van de geslaagde introductie van nieuwe producten werden direct zichtbaar. Ook bij de online activiteiten werd goede vooruitgang geboekt. Voorbeelden zijn het elektronische taalonderwijsproject in samenwerking met het Goethe Instituut en een programma voor thuisstudie ten behoeve van examentraining. In het Verenigd Koninkrijk werd 2000 gekenmerkt door de uiterst succesvolle integratie van Thomas Nelson, dat in 1999 werd overgenomen. Onder de merknaam Nelson Thornes werd het gecombineerde marktaandeel uitgebreid. De Hongaarse werkmaatschappij boekte in 2000 forse autonome groei. In België werd een sterke autonome omzetgroei en een toename van het marktaandeel gerealiseerd. In 2000 is een voorziening van eur 11 miljoen ten laste van EBITA gebracht om verdere clusterreorganisaties te financieren, die in de loop van 2001 zullen worden geïmplementeerd. Organisatie Na de oprichting van het Education cluster in 1999 stond 2000 in het teken van verschillende maat-
regelen gericht op de verdere versterking van de werkmaatschappijen om de bedrijfsvoering te optimaliseren en van de Europese schaalvoordelen te profiteren. In het verslagjaar werden de activiteiten in Nederland en Duitsland gerationaliseerd. In beide landen werd het aantal bedrijfsonderdelen teruggebracht door de samenvoeging van enkele eenheden. Dit behelsde eveneens de verplaatsing van business units, de reorganisatie van de IT infrastructuur en de herstructurering van de verkoop- en marketingafdelingen. Inmiddels is de CEO van het cluster met ingang van 1 januari 2001 benoemd tot CEO van het cluster LTB Europe. Totdat een opvolger is benoemd, zal Hugh Yarrington, lid van de Raad van Bestuur, de operationele verantwoordelijkheid dragen voor dit cluster.
EXPLORING CREATING INSPIRING KNOWING SHARING
Pete r Wh i tec l i f f , u itvinder Na de opwinding slaat de twijfel keihard toe. Dit idee is zo goed, zo eenvoudig. Iedereen kan het uitvoeren, morgen al misschien. Al vraagt het grote investeringen. Niemand mag het weten, maar alleen kan ik het ook niet. Mijn vrouw zegt: 'Marieke bellen.' Zij weet alles over intellectueel eigendom. Is juriste bij een mediaconcern. Als ze het maar niet met collega’s bespreekt… Kom op zeg! Bellen
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer
Clinical decision support tool
39
december 2000
Introductie van Clineguide, een hulpmiddel voor ziekenhuisartsen bij medische beslissingen. Een interactieve dialoog helpt artsen bij het opstellen van het juiste behandelplan op basis van adviezen voor plaats van behandeling, patiëntspecifieke medicijnen en behandelingsmethode.
www.clineguide.com
Professional Training In maart 2000 kondigden wij de geplande desinvestering aan van het cluster Professional Training, een groep bedrijven die actief is op het gebied van opleidingen en trainingen voor grote bedrijven, non-profit organisaties en professionals. In de loop van 2000 werd duidelijk dat het in delen afstoten van de groep de meeste waarde zou creëren voor Wolters Kluwer. Wij verkochten Krauthammer International, IEC en HQ, samen goed voor een omzet van eur 47 miljoen ofwel een derde van de totale clusteromzet. De resterende bedrijven presteerden naar tevredenheid. Momenteel is overleg gaande over de eigendomsoverdracht van deze bedrijven.
Professional Training E UR mln
Omzet EBITDA EBITA EBITA marge (%) CAPEX F TE’s (gemiddeld)
2000
1999
%
132
134
14
18
11
14
8%
10%
1
5
777
861
Autonome groei
Acquisities
Valut a effec t
-1%
6%
-12%
5%
-22%
-22%
-2%
2%
-10%
VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN
WoltersKluwer 40
Ver sl a g v an de R a ad v an C ommiss ar issen
Jaarrekening De Raad van Bestuur heeft ons de winst- en verliesrekening en de balans over het boekjaar 2000 voorgelegd, tezamen met de daarbij behorende toelichting. Voorts hebben wij kennisgenomen van het rapport en de verklaring van KPMG Accountants nv, als bedoeld in artikel 30, lid 3 van de statuten van de vennootschap en hierover met de accountant van gedachten gewisseld. Mede op grond van hun rapport hebben wij in aanwezigheid van de accountant de jaarrekening 2000 vastgesteld. Wij stellen aandeelhouders voor deze jaarrekening, die is opgenomen op pagina 49 en volgende van dit jaarverslag, in de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 4 mei 2001 goed te keuren. Decharge van de leden van de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen voor het in 2000 gevoerde bestuur respectievelijk uitgeoefende toezicht is apart geagendeerd. Het stockdividend zal op 15 mei 2001 na beurs worden vastgesteld. Na goedkeuring van de jaarrekening en de winstbestemming door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal het contant dividend per 17 mei 2001 betaalbaar worden gesteld. Activiteiten Onze Raad heeft in 2000 zeven keer vergaderd, steeds in aanwezigheid van de Raad van Bestuur. De belangrijkste gebeurtenis in het afgelopen jaar betrof de invoering van de clusterstructuur. In het kader daarvan heeft onze Raad de benoemingen in een aantal topposities besproken. De wijzigingen in de samenstelling van de Raad van Bestuur waren in 2000 eveneens een belangrijk onderwerp van discussie. Op de agenda van onze vergaderingen stonden voorts de acquisities waarmee een bedrag van meer dan 1% van de 1999 jaaromzet was gemoeid, zoals A3 Software, Springhouse en Loislaw. Voorts was onze Raad betrokken bij het
besluit tot verkoop van de Professional Training activiteiten en zijn wij voortdurend geïnformeerd over de voortgang van het proces. De strategie van het bedrijf op lange termijn en de groeistrategieën van de gevormde clusters kwamen eveneens aan de orde. De opzet voor de financiering van de vennootschap op lange termijn werd gepresenteerd, in de tweede helft van het jaar hebben wij de uitgifte van een obligatielening goedgekeurd. Onze Raad heeft uitvoerig stilgestaan bij de oorzaken van de teleurstellende resultaten in Europa en is diverse keren ingelicht over de situatie in Nederland. Eén van onze vergaderingen werd gecombineerd met een werkbezoek aan de Verenigde Staten waar wij besprekingen hebben gevoerd met het management van het International Health & Science cluster in New York en Philadelphia. Tijdens twee vergaderingen van onze Raad is de performance van de Raad van Bestuur besproken alsmede de samenstelling en het functioneren van onze eigen Raad. De remuneratiecommissie, die bestaat uit de heren De Ruiter, Pennings en Walravens, kwam in 2000 eenmaal bijeen. De Audit Commissie, die in de loop van 2000 werd ingesteld en bestaat uit de heren De Ruiter, Westdijk en Pennings, vergaderde twee keer; ten tijde van de opstelling van de jaarcijfers en de halfjaarcijfers. Bij die gelegenheden werden het financieel bestuur van en toezicht op de vennootschap uitvoerig besproken. Hierbij waren aanwezig het lid van de Raad van Bestuur dat verantwoordelijk is voor Finance & Acquisitions, KPMG Accountants nv en de concerndirecteur Accounting & Operations Control. Conform afspraak hebben twee leden van onze Raad begin 2001 één van de overlegvergaderingen van de Centrale Ondernemingsraad bijgewoond. Benoemingen Zoals reeds gemeld in het vorige jaarverslag is de heer C.H. van Kempen op 9 maart 2000 afge-
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer 41
treden als voorzitter van de Raad van Bestuur. Per dezelfde datum is de heer R. Pieterse tot zijn opvolger benoemd. In maart 2001 besloot de heer P.W. van Wel om persoonlijke redenen af te treden als lid van de Raad van Bestuur. Wij betreuren zijn besluit en danken hem voor de meer dan 17 jaar die hij heeft bijgedragen aan de groei van Wolters Kluwer. De Raad van Commissarissen is voornemens om per 1 juni 2001 mevrouw N. McKinstry te benoemen als lid van de Raad van Bestuur. Mevrouw McKinstry is CEO van het cluster Legal, Tax & Business North America. De benoeming zal tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden voorgelegd aan de aandeelhouders. Direct na de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 14 april 2000 werd de heer K.A.L.H. van Miert tot commissaris benoemd. De heer B.H. ter Kuile zal tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 4 mei 2001 aftreden. Inclusief deze vacature zijn er dan twee vacatures in onze Raad. Op dit moment voeren wij gesprekken met diverse kandidaten met een internationale achtergrond. Wij willen hier graag de Raad van Bestuur en de medewerkers bedanken voor hun inzet en samenwerking in het afgelopen jaar.
Amsterdam, 26 maart 2001 Raad van Commissarissen, H. de Ruiter, voorzitter J.V.H. Pennings, plaatsvervangend voorzitter B.H. ter Kuile, secretaris K.A.L.H. van Miert A.H.C.M. Walravens N.J. Westdijk
V E R S L A G VA N D E S T I C H T I N G A D M I N I S T R AT I E K A N T O O R W O LT E R S K L U W E R
WoltersKluwer 42
Ver sl a g v an de Stichting Administr atiek antoor Wolter s Kluwer
Activiteiten
Corporate Governance
In het jaar 2000 heeft het bestuur van het Administratiekantoor twee keer vergaderd. Daarnaast was het bestuur vertegenwoordigd in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Met vertegenwoordigers van de Raad van Bestuur zijn de jaarcijfers 1999 en halfjaarcijfers 2000 besproken. Voorts werden onder meer besproken het jaarverslag 1999, de strategische ontwikkelingen, corporate governance en de agenda voor de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
Het bestuur van het Administratiekantoor heeft met instemming kennis genomen van het voornemen van Wolters Kluwer om voor de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 4 mei 2001 een registratiedatum te bepalen. Diegenen die op deze datum geregistreerd staan als houder van aandelen of certificaten kunnen ter vergadering hun stemrecht respectievelijk vergaderrechten uitoefenen. Het is derhalve voor die vergadering niet meer nodig de certificaten te deponeren. Voorts werd het bestuur ingelicht over het voornemen van Wolters Kluwer om op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 4 mei 2001 de voorgestelde bevoegdheid van de Raad van Bestuur om nieuwe aandelen uit te geven te beperken tot 10% van het geplaatste aandelenkapitaal en 10% extra voor zover nodig in verband met acquisities. De bevoegdheid zal worden gevraagd voor een periode van 18 maanden.
Wijziging Administratievoorwaarden en Statuten De Statuten en Administratievoorwaarden van het Administratiekantoor zijn op 9 maart 2000 gewijzigd. Ingevolge deze wijziging kon op de jaarvergadering van 2000 voor het eerst stemvolmacht aan certificaathouders worden verleend. De stemvolmacht aan certificaathouders wordt verleend binnen de grenzen van de royementsregeling in de statuten van Wolters Kluwer, waarbij certificaten tot maximaal 2% van het geplaatste gewone kapitaal omgezet kunnen worden in stemrechthebbende registeraandelen. De stemvolmacht wordt zowel aan natuurlijke als aan rechtspersonen verleend, doch de stemvolmacht kan door de certificaathouder niet aan derden worden verleend.
Bestuursmutaties In het verslagjaar trad de heer J.F.M. Peters af volgens rooster. Hij werd door het bestuur herbenoemd. Het bestuur bestaat geheel uit niet met Wolters Kluwer verbonden personen als bedoeld in Bijlage X van het Fondsenreglement.
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer 43
Certificaten
Verklaring
In 2000 verliepen aanmaak en royement van certificaten als volgt:
De Raad van Bestuur van Wolters Kluwer nv en het Bestuur van de Stichting Administratiekantoor Wolters Kluwer verklaren hiermede dat naar hun gezamenlijk oordeel is voldaan aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van deze Stichting gestelde eisen als bedoeld wordt in Bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext nv te Amsterdam.
(aantallen certificaten) Per 31 december 1999 in administratie
261.480.268
Certificaten uitgegeven in verband met uitgekeerd stockdividend
2.165.770
Amsterdam, 26 maart 2001
Certificaten uitgegeven wegens uitoefening optierechten
188.250
Certificaten uitgegeven tegen registeraandelen
1.716.915
Certificaten uitgegeven wegens converteerbare personeelsobligaties Certificaten geroyeerd Per 31 december 2000 in administratie
31.258 –
4.594
265.577.867
Per balansdatum was 94,7% van het geplaatste gewone aandelenkapitaal gecertificeerd.
Amsterdam, 26 maart 2001 Het bestuur, L. Traas, voorzitter J.F.M. Peters, plaatsvervangend voorzitter/secretaris S.C.J.J. Kortmann, secretaris Th. Beels A.H.J. Risseeuw
Raad van Bestuur Wolters Kluwer nv Bestuur van de Stichting Administratiekantoor Wolters Kluwer
V E R S L A G VA N D E S T I C H T I N G P R E F E R E N T E A A N D E L E N W O LT E R S K L U W E R
WoltersKluwer 44
Ver sl a g v an de Stichting Preferente A andelen Wolter s Kluwer
In 2000 heeft het bestuur van de Stichting één keer vergaderd. In deze vergadering kwam onder meer de gang van zaken bij Wolters Kluwer aan de orde. Op 20 oktober 2000 werden de statuten van de Stichting gewijzigd. Het betrof overwegend wijzigingen van technische aard. De naam van de Stichting is gewijzigd in Stichting Preferente Aandelen Wolters Kluwer. De heer R. Pieterse is afgetreden als bestuurslid van de Stichting. Conform de wens de onafhankelijkheid van de Stichting verder te versterken is er voor gekozen een opvolger buiten Wolters Kluwer te zoeken. Door de Raad van Commissarissen is op 9 juni 2000 de heer H.G. Bouwman benoemd tot opvolger. In verband met het van toepassing worden van Bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext nv, heeft de Stichting zich in 1993 verbonden om zolang er certificaten van aandelen Wolters Kluwer nv met beperkte royementsmogelijkheid uitstaan van de door Wolters Kluwer nv in 1989 verleende optie slechts zodanig gebruik te maken dat maximaal zoveel preferente aandelen zullen worden genomen als gelijk is aan de helft van het aantal ten tijde van de optie-uitoefening geplaatste gewone aandelen. Door de Stichting werden in het verslagjaar geen preferente aandelen verworven.
Amsterdam, 26 maart 2001 Het bestuur, J.C.T. van der Wielen, voorzitter S. Bergsma R.W.J.M. Bonnier H.G. Bouwman E.J.J.C. van Groeningen
Verklaring De Raad van Bestuur van Wolters Kluwer nv en het bestuur van de Stichting Preferente Aandelen Wolters Kluwer verklaren hiermede dat naar hun gezamenlijk oordeel is voldaan aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van deze Stichting gestelde eisen als bedoeld in Bijlage X bij het Fondsenreglement van Euronext nv.
Amsterdam, 26 maart 2001 Raad van Bestuur Wolters Kluwer nv Bestuur van de Stichting Preferente Aandelen Wolters Kluwer
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer G egevens met betrekking tot de leden v an de R a ad v an C ommiss ar issen (D ecember 2000)
H. de Ruiter (1934)
K.A.L.H. van Miert (1942)
Benoemd in 1994, lopende termijn tot 2002. Functie: voormalig directielid van de nv Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij en lid van de Groepsdirectie van de Koninklijke Shell Groep. Nationaliteit: Nederlandse. Commissariaten: Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Koninklijke Ahold nv en Beers nv, Vice-Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Corus Group Plc. en AEGON nv en lid van de Raad van Commissarissen van Heineken nv, Koninklijke Vopak nv en nv Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij. Nevenfuncties: Lidmaatschap bestuur enkele stichtingen.
Benoemd in 2000, lopende termijn tot 2004. Functie: voorzitter Nyenrode Universiteit. Nationaliteit: Belgische. Commissariaten: Lid van de Raad van Commissarissen van Koninklijke Philips Electronics nv, Lid van de Raad van Bestuur van Persgroep nv (België) en Agfa-Gevaert BV en Lid van enkele Adviesraden w.o. KPMG Nederland, SAirgroep, Rabobank en Goldman Sachs International.
J.V.H. Pennings (1934) Benoemd in 1995, lopende termijn tot 2003. Functie: voormalig voorzitter Raad van Bestuur Océ nv. Nationaliteit: Nederlandse. Commissariaten: Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Koninklijke Grolsch nv, Koninklijke IBC bv, Essent nv en Koninklijke Ahrend nv en lid van de Raad van Commissarissen van Océ nv. Nevenfuncties: Voorzitter Regionale Ontwikkelingsmaatschappij en lidmaatschap bestuur enkele stichtingen. B.H. ter Kuile (1931) Benoemd in 1986, lopende termijn tot 2002. Functie: voormalig advocaat bij de Hoge Raad der Nederlanden (voormalig partner en adviseur De Brauw Blackstone Westbroek), emeritus hoogleraar Europees Recht, Erasmus Universiteit Rotterdam. Nationaliteit: Nederlandse. Nevenfuncties: Raadsheer-plaatsvervanger Gerechtshof te ’s-Gravenhage, Voorzitter Veterinair Beroepscollege, lid Beroepscolleges KNMG (Utrecht).
A.H.C.M. Walravens (1940) Benoemd in 1978, lopende termijn tot 2003. Functie: adviseur. Nationaliteit: Nederlandse. Commissariaten: Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Tauw Beheer nv en lid van de Raad van Commissarissen van Achmea Holding nv, Connexxion nv, CSM nv en EUREKO nv. Nevenfuncties: Lid Raad van Toezicht Zilveren Kruis Ziekenfonds en OWM Ziekenfonds PWZ u.a., Director Presidents MBA, International Executive Development Center, Slovenia. N.J. Westdijk (1941) Benoemd in 1993, lopende termijn tot 2001. Functie: voormalig voorzitter Raad van Bestuur Koninklijke Pakhoed nv. Nationaliteit: Nederlandse. Commissariaten: Non-executive lid van de Raad van Bestuur van Fortis nv, Voorzitter van de Raad van Commissarissen van ENECO Energie nv en Lid van de Raad van Commissarissen van Connexxion Holding en VastNed Groep. Nevenfuncties: Lidmaatschap bestuur enkele stichtingen.
45
INFORMATIE VOOR AANDEELHOUDERS
WoltersKluwer 46
In for m atie voor a andeelhouder s
Geplaatst kapitaal
Overige effecten Wolters Kluwer
De gewone aandelen hebben een nominale waarde van eur 0,12. Het aantal uitstaande gewone aandelen bedroeg 280.317.486 per 31 december 2000.
Genoteerd in Amsterdam: - 5,875% achtergestelde Wolters Kluwer nv obligatielening, 1996/2003, NLG 400 mln (ISIN code NL0000121382) - 6,250% achtergestelde Wolters Kluwer nv obligatielening, 1997/2007, NLG 500 mln (ISIN code XS0076781425) - 5,250% Wolters Kluwer nv obligatielening, 1998/2008, NLG 500 mln (ISIN code NL0000121911) - 5,125% achtergestelde Wolters Kluwer nv obligatielening, 1998/2005, NLG 400 mln (ISIN code XS0092962710)
Marktkapitalisatie per 31 december 2000 Op basis van de uitstaande gewone aandelen: eur 8,1 miljard (1999: eur 9,3 miljard). Beursnoteringen Amsterdam (Euronext Amsterdam: WLSNC.AS, fondscode 39588, ISIN code NL0000395887), Genève, Zürich en Frankfurt: certificaten van gewone aandelen Wolters Kluwer. USA (over-the-counter, WTKWY, CUSIP No. 977874 20 5): American Depositary Receipts. Administratiekantoor ADR’s Morgan Guaranty Trust Company of New York 60 Wall Street New York, NY 10260 Verenigde Staten
Genoteerd in Amsterdam en Luxemburg: - 5,500% Wolters Kluwer nv obligatielening, 1999/2006, eur 750 mln (ISIN code XS0101766110) - 6,125% Wolters Kluwer nv obligatielening, 2000/2005, eur 550 mln (ISIN code XS0121316235)
JAARVERSLAG 2000
WoltersKluwer 47
Geografische spreiding van aandeelhouders
Corporate Governance
(benadering in procenten per jaarultimo)
Voor nadere informatie over corporate governance wordt u verwezen naar pagina 23.
2000
Nederland Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten België/Luxemburg Zwitserland Frankrijk Scandinavië Duitsland Overig Totaal
1999
Accountant
28
35
25
27
25
12
11
10
4
4
3
4
1
3
2
3
1
2
100
100
Kapitaalbelangen groter dan 5% Volgens de definitie in de Wet Melding Zeggenschap (WMZ): - Internationale Nederlanden Groep nv (melding d.d. 25 februari 1992). Financiële Agenda 2001 17 april 4 mei
Publicatie jaarverslag Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders 8 mei Ex-dividendnotering 8-15 mei Keuzeperiode 15 mei Vaststelling omwisselingsverhouding (na sluiting Euronext Amsterdam) 17 mei Betaalbaarstelling dividend 2000 en levering (certificaten van) aandelen (stockdividend) 14 augustus Bekendmaking resultaten eerste halfjaar 2001
KPMG Accountants nv Burgemeester Rijnderslaan 20, Amstelveen Postbus 74500 1070 DB Amsterdam Stichting Administratiekantoor Wolters Kluwer p/a N.V. Algemeen Nederlands Trustkantoor ANT Herengracht 420 Postbus 11063 1001 GB Amsterdam Investor Relations Annie Hull-Bom, Director Telefoon 020 6070 407 Telefax 020 6070 499 E-mail
[email protected] Corporate Communications Eric Heres, Director Telefoon 020 6070 335 Telefax 020 6070 490 E-mail
[email protected] Nadere informatie over Wolters Kluwer nv kunt u vinden op www.wolterskluwer.com
WoltersKluwer Jaarrekening 2000
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer Geconsolideerde winst- en verliesrekening
50
eur miljoenen
1999 1
2000
Netto omzet (noot 3) Kosten van grond- en hulpstoffen, uitbesteed werk en andere externe kosten Personeelskosten (noot 4) Afschrijvingen (noot 5) Overige bedrijfskosten
3.664 976
822
1.072
870
89
78
738
576
Totaal van de bedrijfslasten Bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill (EBITA) (noot 21) Amortisatie goodwill
–
Bedrijfsresultaat na amortisatie goodwill –
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
2.346
789
735
121
_
–
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
178
–
–
186
–
Resultaat uit desinvesteringen (na belastingen) Netto winst
De 1999 cijfers zijn aangepast, zie noot 2 voor een aansluiting met de gerapporteerde cijfers.
165 335
1
–
39 –
146 500
304
Minderheidsbelang van derden
89 646
490
Belastingen over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening (noot 7)
1
2.875
668
Financieringsresultaat (noot 6)
Resultaat uit desinvesteringen (voor belastingen) Belasting over resultaat uit desinvesteringen
3.081
7
46
3
–
16
36
30
339
358
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 51
eur miljoenen
1999 1
2000
Benchmark Netto omzet EBITDA 2 EBITA 3 EBITA margin % Gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill WPA voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen (‘fully diluted’) Vrij besteedbare kasstroom Vrij besteedbare kasstroom per aandeel (‘fully diluted’)
3.664
3.081
878
813
789
735
21,5%
23,9%
412
410
eu r 1,47
eu r 1,48
363
386
eu r 1,30
eu r 1,39
1,47
1,48
1,21
1,29
0,50
0,46
1,48
1,48
1,21
1,29
0,50
0,46
Gegevens per aandeel (noot 1) Op basis ‘fully diluted’ WPA voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen WPA na amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen Dividend per aandeel Per gewoon aandeel WPA voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen WPA na amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen Dividend per aandeel
1 2 3
De 1999 cijfers zijn aangepast, zie noot 1 voor een aansluiting met de gerapporteerde cijfers. Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en amortisatie goodwill. Bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill.
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 52
Geconsolideerde balans
(na winstbestemming) in miljoenen eur per 31 december
2000
Vaste activa Immateriële vaste activa (noot 8) Materiële vaste activa (noot 9) Financiële vaste activa (noot 10)
1999
4.998
4.334
296
281
30
32
Totaal van de vaste activa
5.324
Vlottende activa Voorraden (noot 11) Vorderingen (noot 12) Liquide middelen (noot 13) Totaal van de vlottende activa Kortlopende schulden (noot 1 4)
Werkkapitaal Werkzaam vermogen (noot 22)
–
4.647
215
206
895
735
79
108
1.189
1.049
–
1.841
–
652 4.672
1.564
–
515 4.132
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 53
(na winstbestemming) in miljoenen eur per 31 december Langlopende schulden (noot 15) Achtergestelde obligatieleningen Obligatieleningen Schulden aan kredietinstellingen
2000
1999
595
977
347
791
Totaal langlopende schulden Voorzieningen (noot 16) Minderheidsbelang van derden Eigen vermogen (noot 17) Geplaatst aandelenkapitaal Agioreserve Herwaarderingsreserve Overige reserves
595
1.527
2.469
2.363
370
275
3
6
34
33
86
81
286
192
1.425
1.182
Totaal eigen vermogen
1.830
1.488
Totale financiering
4.672
4.132
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer Geconsolideerd kasstroomoverzicht
54
eur miljoenen
1999 1
2000
Bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill (EBITA) Afschrijvingen
789 89
78
EBITDA Autonome mutatie in werkkapitaal
878
813
–
735
54
–
Kasstroom uit bedrijfsoperaties (noot 19) Financieringskosten Belastingen naar de winst Aanwendingen van reorganisatievoorzieningen Overige
824 186
–
133
–
126
–
127
–
15
–
55
–
552 124
–
–
65
–
61
–
492
–
353
87 594
Kasstroom tekort/overschot
–
42
–
11 –
115 64
–
19
Netto kasstroom
156 107
–
61 —
–
12
–
99
30
–
20
108
117
1
11
Liquide middelen 31 december Vrij besteedbare kasstroom (noot 18)
De 1999 cijfers zijn aangepast, zie noot 18 voor een aansluiting met de gerapporteerde cijfers.
485 79
3 23
–
117
46 –
–
237 564
–
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
1
272
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Liquide middelen 1 januari Koersverschillen op liquide middelen
13 36
Kasstroom uit operationele activiteiten
Opbrengst van aandelenopties Mutatie leningen lange termijn Mutatie bankschulden Betaald dividend Ingekochte aandelen
801
–
–
Netto investeringen in vaste activa Aanwendingen van acquisitievoorzieningen Acquisitiebestedingen Opbrengst uit desinvesteringen
12
109
128
79
108
363
386
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer Grondslagen jaarrekening
55
Alle in de jaarrekening opgenomen bedragen zijn in miljoenen euro, tenzij anders vermeld.
Veranderingen in verslaggevingsregels
Grondslagen voor de consolidatie
Vorig jaar werden resultaten uit desinvesteringen gepresenteerd als onderdeel van het bedrijfsresultaat (EBITA). Met ingang van 2000 worden resultaten uit desinvesteringen verantwoord als een separate post die geen deel uitmaakt van het bedrijfsresultaat. De reden voor deze verandering is de verbetering in het inzicht in de structurele winstgevendheid van Wolters Kluwer.
In de consolidatie zijn opgenomen Wolters Kluwer nv en alle groepsmaatschappijen waarin Wolters Kluwer nv direct of indirect een beslissende invloed uitoefent ter zake van het bestuur en het financiële beleid. Voor zover aan de ontheffingsvereisten van art. 2 : 403 BW is voldaan wordt met betrekking tot de inrichting van de jaarrekeningen van de deelnemingen gebruik gemaakt van de in dit artikel opgenomen vrijstelling. De resultaten van deelnemingen die in de loop van een boekjaar zijn verworven of afgestoten, worden in de geconsolideerde winst- en verliesrekening opgenomen vanaf de datum van toetreding tot de groep respectievelijk tot de datum van afstoting. De namen van de belangrijkste kapitaalbelangen zijn vermeld in dit jaarverslag op de binnenzijde van het omslag. Een overzicht van deze kapitaalbelangen is door de vennootschap neergelegd bij het Handelsregister. Ingevolge art. 2 : 402 BW wordt hierbij tevens vermeld dat de vennootschappelijke winst- en verliesrekening alleen het resultaat uit deelnemingen na belasting vermeldt, aangezien de gegevens van Wolters Kluwer nv zijn opgenomen in de groepsjaarrekening.
De vergelijkende cijfers van 1999 zijn voor deze verandering aangepast. Een aansluiting van de gerapporteerde met de aangepaste cijfers is bijgevoegd. Met ingang van dit jaar is besloten om het kasstroomoverzicht op te stellen volgens de indirecte methode, terwijl tot vorig jaar de direct methode werd gehanteerd. De reden voor deze wijziging is de verbetering in het inzicht in de kasstroom,door het verband directer te leggen met de belangrijkste elementen in de winst- en verliesrekening en de mutatie in de balans. Zie noot 19 voor een aansluiting van de kasstroomcijfers volgens de directe methode. Begin 2000 werd besloten om een aantal nieuwe benchmarkcijfers in de jaarrekening op te nemen. Deze worden separaat van de wettelijk voorgeschreven winst- en verliesrekening en het kasstroomoverzicht gepresenteerd. Deze benchmarkcijfers worden gezien als de belangrijkste parameters om de onderliggende prestaties van de business te meten. Een belangrijke benchmark is gewoon netto resultaat, dat exclusief resultaten uit desinvesteringen en amortisatie goodwill wordt berekend. De aansluiting tussen netto winst en gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill is afgebeeld ad noot 2, evenals de aansluiting tussen kasstroom uit operationele activiteiten en gewone vrije kasstroom (zie noot 18).
Minderheidsbelang per 31 december 2000 De belangrijkste geconsolideerde deelnemingen: Ipsoa/F. Lefebvre 50% Akadémiai 74% De belangrijkste niet geconsolideerde deelnemingen: Boekhandels Groep Nederland 33% Alfa base holding 25% Manz Iura, Manz Schulbuch 40% Ekonomi + Teknik 50%
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 56
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Algemeen De waardering van activa en passiva is gebaseerd op het stelsel van historische kostprijzen. De hieronder niet genoemde activa en passiva zijn voor de nominale waarde in de balans opgenomen, de activa onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen. Vreemde valuta Balansposten in vreemde valuta worden gewaardeerd tegen de valutakoersen per balansdatum. De hieruit voortvloeiende valutaresultaten worden in de winst- en verliesrekening verantwoord. De activa en passiva van de geconsolideerde buitenlandse deelnemingen en de op de financiering van deze deelnemingen betrekking hebbende langlopende leningen in vreemde valuta worden per balansdatum omgerekend tegen de geldende wisselkoersen. De als gevolg van wijziging van wisselkoersen optredende omrekeningsverschillen worden rechtstreeks in het eigen vermogen verantwoord. De resultaten van de geconsolideerde buitenlandse deelnemingen worden verantwoord tegen de gemiddelde koersen over het desbetreffende boekjaar. Per balansdatum worden de resultaten omgerekend tegen de dan geldende wisselkoersen; de hierdoor ontstane verschillen worden rechtstreeks in het eigen vermogen verantwoord. De belangrijkste omrekenkoersen ten opzichte van de EUR waren: Euro 1 =
Ultimo koers
Gemiddelde koers
2000
2000
1999
1999
US dollar
0,93
1,01
0,92
1,06
Sterling
0,62
0,62
0,61
0,66
Immateriële vaste activa • Goodwill Onder goodwill wordt verstaan het verschil tussen de verwervingsprijs van een onderneming en de actuele waarde van de verkregen identificeerbare
activa onder aftrek van de passiva, rekening houdend met daaraan gerelateerde belastingeffecten voor zover deze als realiseerbaar worden beschouwd. Tot de betreffende activa worden mede gerekend de nog niet eerder bij de onderneming geactiveerde uitgaverechten en andere immateriële vaste activa. Onder de passiva zijn mede begrepen de noodzakelijk geachte voorzieningen voor reorganisaties en herstructureringen. Goodwill werd tot en met het boekjaar 1995 ten laste van het eigen vermogen gebracht. In de periode tussen 1987 (het jaar van de fusie tussen Wolters Samsom en Kluwer) en 1995 is cumulatief een bedrag van EUR 1,3 miljard ten laste van het eigen vermogen gebracht. Vanaf 1 januari 1996 wordt goodwill geactiveerd en lineair afgeschreven over de economische levensduur van de verworven activiteiten tot ten hoogste 40 jaar. Periodiek vindt een beoordeling plaats van de boekwaarde op basis van de gerealiseerde en verwachte toekomstige opbrengsten. Indien en voor zover een duurzame waardedaling is opgetreden wordt deze ten laste van het resultaat gebracht. • Uitgaverechten Aan van derden verworven uitgaverechten, waaronder mede begrepen adresbestanden en databanken, wordt een waarde toegekend zoals hieronder beschreven. Daarbij wordt als maximum de verkrijgingspijs aangehouden. Bij de waardetoekenning wordt, afhankelijk van het type uitgaverecht, een drietal benaderingswijzen gevolgd: – de waarde van het betrokken actief wordt bepaald op grond van de contante waarde van een toekomstige royaltystroom die afhankelijk is van de marktpositie en de winstgevendheid; – bij de waardering van aan uitgaverechten verbonden abonnementbestanden wordt de contante waarde van een cash flow over een reeks van jaren vastgesteld, waarbij rekening wordt gehouden met een aftrek voor de beloning van andere productie factoren inclusief de eerder genoemde royalty’s; – de waarde van het actief wordt gelijkgesteld aan een raming van de kosten, die men moet maken om het te waarderen actief te vervangen of te reproduceren. De aldus berekende, van derden verworven uitgaverechten worden netto van belastingen gepresenteerd.
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer Uitgaverechten hebben in het algemeen geen voorzienbaar eindigende economische levensduur. In verband daarmee kan systematische afschrijving in principe achterwege blijven. Indien en voor zover een duurzame waardedaling is opgetreden wordt deze ten laste van het resultaat gebracht. • Overige internet- en multimediaprojecten De overige immateriële vaste activa betreffen emissiekosten, licentierechten, al dan niet in eigen beheer vervaardigde informatiesystemen (ten behoeve van eigen gebruik) en uitgaverechten met een aanwijsbaar tijdelijk karakter die worden gewaardeerd tegen de kostprijs respectievelijk de vervaardigingspijs, onder aftrek van afschrijvingen. Het basisprincipe is om de kosten van een internetproject ten laste van het resultaat te brengen, behalve de ontwikkelingskosten van de infrastructuur (inclusief hard- en software), op voorwaarde dat de kosten substantieel zijn, het project technisch en commercieel uitvoerbaar geacht wordt en dat er een stellig voornemen bestaat om het project te voltooien. De uitgaven van het digitaliseren van content worden geactiveerd als multimediaprojecten, op voorwaarde dat er door uitvoering van deze projecten additionele opbrengsten of kostenbesparingen worden gerealiseerd. Materiële vaste activa Materiële vaste activa bestaande uit terreinen en gebouwen, machines en installaties en overige duurzame productiemiddelen worden gewaardeerd op de aanschaffingsprijs onder aftrek van daarop gebaseerde afschrijvingen. Op terreinen vindt geen afschrijving plaats. Financiële vaste activa Onder de financiële vaste activa worden de niet geconsolideerde deelnemingen verantwoord. Voor zover duurzaam aangehouden worden deze gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde (volgens de vermogensmutatiemethode), indien sprake is van invloed van betekenis op het gevoerde beleid bij de betrokken deelneming. Niet duurzaam aangehouden participaties worden gewaardeerd tegen verkrijgingspijs of lagere marktwaarde.
Voorraden Voorraden worden - onder toepassing van het first in/first out stelsel - gewaardeerd op kostprijs of inkoopmarktprijs onder aftrek van stelselmatig bepaalde voorzieningen voor incourantheid. De kostprijs van eigen producten bestaat in het algemeen uit directe fabricage- en uitgeverijkosten, exclusief opslag voor overheadkosten. Voor handelsartikelen betrokken van derden is dit de betaalde inkoopprijs. Vorderingen De handelsvorderingen en overige vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Tot de vorderingen worden de latente belastingvorderingen gerekend, voor zover deze realiseerbaar worden geacht. De belastingvorderingen worden bepaald conform de methodiek die wordt gehanteerd bij de vaststelling van de voorziening voor latente belastingverplichtingen. Voorzieningen • De voorzieningen voor latente belastingverplichtingen worden bepaald op basis van de verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van activa en passiva en worden opgenomen tegen het geldende belastingtarief. • De voorzieningen voor pensioenen betreffen de in eigen beheer gehouden pensioenverplichtingen, alsmede andere toegekende rechten bij pensionering. • De voorzieningen voor reorganisaties/herstructureringen betreffen voorzieningen voor integratie, organisatiestructuuraanpassingen e.d. die getroffen worden ten laste van de lopende resultaten dan wel gevormd worden bij acquisitie van deelnemingen. Minderheidsbelang van derden Minderheidsbelangen van derden worden gewaardeerd op het evenredig deel van derden in het eigen vermogen volgens de balansen van de betreffende groepsmaatschappijen.
57
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 58
Grondslagen voor resultaatbepaling Netto omzet Onder de netto omzet wordt opgenomen de opbrengst van aan derden geleverde goederen en diensten onder aftrek van omzetbelasting en kortingen. Kosten van grond- en hulpstoffen, uitbesteed werk en andere externe kosten Hierin zijn begrepen de kosten van grond- en hulpstoffen, uitbesteed werk en andere externe kosten die rechtstreeks zijn toe te rekenen aan de in het onderhavige boekjaar geproduceerde goederen en diensten, alsmede de inkoopwaarde van de verkochte handelsgoederen. Overige bedrijfskosten In de overige bedrijfskosten zijn begrepen opleidingskosten, huisvestings- en kantoorkosten, promotie-, opslag- en distributiekosten, alsmede overige algemene kosten. Tevens wordt in deze rubriek opgenomen het aandeel in het bedrijfsresultaat van niet geconsolideerde deelnemingen die van strategisch belang zijn. Ontwikkelingskosten Ontwikkelingskosten ten behoeve van nieuwe producten/services, methoden of systemen worden in het lopende boekjaar ten laste van het resultaat gebracht, tenzij deze betrekking hebben op omvangrijke langlopende projecten in welk geval de grondslagen zoals beschreven onder internet accounting van toepassing zijn. Afschrijvingen en amortisatie Hierin worden opgenomen de afschrijvingen en amortisatie van materiële respectievelijk immateriële vaste activa. De afschrijvingen worden berekend volgens de lineaire methode op basis van de verwachte economische levensduur per categorie. Onder de afschrijvingen zijn eveneens opgenomen de boekresultaten op verkochte vaste activa. Tot de amortisatie goodwill worden zowel de afschrijvingen gerekend van de goodwill, bepaald volgens de lineaire methode op basis van de verwachte economische levensduur tot een maximum van 40 jaar, alsmede de incidentele waardeverminderingen van goodwill en uitgaverechten.
Financieringsresultaat In het financieringsresultaat is onder andere opgenomen het aandeel van Wolters Kluwer in het resultaat van niet geconsolideerde deelnemingen. Belasting De belasting wordt berekend op basis van het bedrijfseconomisch resultaat, rekening houdend met de in de verschillende landen geldende belastingtarieven en -regelingen. Effecten van fiscaal afschrijfbare uitgaverechten worden als fiscale bate verwerkt op het moment van realisatie. De gevolgen van tariefwijzigingen op de voorziening voor latente belastingverplichtingen worden ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht, indien en voor zover deze voorziening eertijds ten laste daarvan werd gevormd. Resultaat uit desinvesteringen Resultaten voortvloeiend uit desinvesteringen worden onder deze post verantwoord. De operationele resultaten van deelnemingen die zijn geacquireerd of gedesinvesteerd in de loop van het jaar worden opgenomen in de geconsolideerde winst- en verliesrekening vanaf de acquisitiedatum of tot het moment van desinvesteren. Minderheidsbelang van derden Onder het minderheidsbelang van derden is opgenomen het evenredig deel van de resultaten waarop derden aanspraak kunnen maken op grond van hun aandeel in het eigen vermogen van groepsmaatschappijen.
Grondslagen voor de kasstroomgegevens Kasstroom investeringsactiviteiten De netto acquisitiebestedingen hebben betrekking op betalingen voor de verwerving van deelnemingen, alsmede op de aanwending van voorzieningen voor integratie, organisatiestructuuraanpassingen e.d. die gevormd zijn bij de acquisitie van deelnemingen. De opbrengst van desinvesteringen komt hierop in mindering. Kasstroom financieringsactiviteiten Mutaties in het aandelenkapitaal als gevolg van stockdividend worden niet als kasstroom aangemerkt.
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening
59
Winst per aandeel (noot 1)
Gewone WPA berekening (eur x 1.000) Netto winst (A) Amortisatie goodwill (na belastingen) Resultaat uit desinvesteringen (na belastingen)
1999 Aangepast
2000
338.695
358.032
109.310 –
Gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill (B)
35.805
81.904 –
29.709
412.200
410.227
338.695
358.032
5.934
4.591
344.629
362.623
WPA berekening berekening, basis ‘fully diluted’ Netto winst 6% rente op veronderstelde conversie van stock opties en personeelsobligatieleningen, (na belastingen) (G) Netto winst inclusief rente uit veronderstelde conversie, basis ‘fully diluted’ (C) Amortisatie goodwill (na belastingen) Resultaat uit desinvesteringen (na belastingen) Gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen inclusief rente uit veronderstelde conversie, basis ‘fully diluted’ (D) Gewogen gemiddelde van het aantal uitstaande aandelen (E) Gewogen gemiddelde van het aantal uitstaande aandelen basis ‘fully diluted’ (F) Op basis ‘fully diluted’ WPA voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen (D:F) 1 WPA na amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen (C:F) Vrij besteedbare kasstroom per aandeel ([noot 18+G]:F) Dividend per aandeel Per gewoon aandeel WPA voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen (B:E) 2 WPA na amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen (A:E) Gewone vrij besteedbare kasstroom per aandeel (noot 18 :E) Dividend per aandeel
1
2
In 1999 werd de WPA voor amortisatie goodwill maar inclusief resultaten uit desinvesteringen gerapporteerd, hetgeen resulteerde in eur 1,58 In 1999 werd de WPA voor amortisatie goodwill maar inclusief resultaten uit desinvesteringen gerapporteerd, hetgeen resulteerde in eur 1,59
109.310 –
35.805
418.134 279.372
81.904 –
29.709
414.818 277.161
284.203
281.161
1,471
1,475
1,213
1,290
1,299
1,391
0,50
0,46
1,475
1,477
1,212
1,289
1,300
1,394
0,50
0,46
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 60
Aansluiting van de netto winst met gewoon netto resultaat (noot 2) Netto winst (in winst- en verliesrekening) Amortisatie goodwill Belasting over amortisatie Resultaat uit desinvesteringen (na belasting) Gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen Netto omzet (noot 3) De verdeling van de omzet naar regio’s is als volgt: Europa Noord-Amerika Asia Pacific
De verdeling van de omzet naar activiteiten is weergegeven bij noot 20.
1999 Aangepast
2000
339
358
121
89
1999 Gerapporteerd
358 89
–
12
–
7
–
36
–
30
—
412
410
440
1.816
1.682
1.717
1.293
131
106
3.664
3.081
–
7
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 61
2000
Personeelskosten (noot 4) Salarissen Wettelijke sociale premies Pensioenlasten Overige peroneelskosten
1999
897
719
138
116
30
29
7
6
1.072
870
26
25
Het gemiddeld aantal medewerkers, herleid op full-time basis, is 19,009 (1999: 17,452) Afschrijvingen (noot 5) Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Boekresultaten op verkochte vaste activa
66 –
3
57 –
89
Financieringsresultaat (noot 6) Interestlasten Interestbaten
–
196
–
155
–
146
18 –
178
4 78
9
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 62
2000
Belastingen (noot 7) Belastingen over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na amortisatie goodwill Belastingen over het resultaat uit desinvesteringen
1999
186
Totale belastingen over het resultaat
165
3
16
189
181
Overzicht van het verloop van de totale belastingpositie: Stand per 1 januari Acute belastingschuld Voorziening voor latente belastingverplichtingen Latente belastingvorderingen
–
165
–
144
Totale belastingpositie
–
61
–
108
Mutaties Totale belasting over het resultaat Acquisities Betaalde belasting naar de winst Koersverschillen en overige mutaties
–
34
–
40
–
126
–
127
1
6
103
30
189
Totaal van de mutaties
181
18
33
47
47
Stand per 31 december Acute belastingschuld Voorziening voor latente belastingverplichtingen Latente belastingvorderingen
–
191
–
165
Totale belastingpositie
–
14
–
61
15
1
162
103
De aansluiting tussen de normatieve en effectieve belastingdruk over het bedrijfsresultaat na amortisatie goodwill is als volgt: Normatieve belastingdruk over het bedrijfsresultaat na amortisatie goodwill Belastingeffect uit hoofde van: Niet aftrekbare goodwill Benutting van voorwaartse verliescompensatie Vrijgesteld resultaat en niet aftrekbare kosten Fiscale stimulering en overige Effectieve belastingdruk over het bedrijfsresultaat na amortisatie goodwill De aansluiting tussen de normatieve en effectieve belasting over het resultaat uit desinvesteringen luidt als volgt: Normatieve belastingdruk over het resultaat uit desinvesteringen Belastingvrijstelling op transactieresultaten Effectieve belastingdruk over het resultaat uit desinvesteringen
(31,9%) 156
(34,2%) 171
36
29
–
7
–
–
3
–
13 4
4
–
18
(37,9%) 186
(32,9%) 165
13
16
–
10
—
3
16
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer Toelichting op de geconsolideerde balans
Goodwill
63
Uitgaverechten
Overige
2000
1999
Totaal
Totaal
Immateriële vaste activa (noot 8) Afschrijvingspercentage
2 1/2 -20%
0%
20-33 1/3 %
Stand per 1 januari Aanschaffingswaarde Amortisatie en afschrijvingen
2.937
1,579
150
4.666
249
—
83
332
196
Boekwaarde per 1 januari
2.688
1.579
67
4.334
3.574
—
5
40
45
49
489
—
1
490
355
11
—
Mutaties Netto investeringen Acquisities Desinvesteringen Netto aanschaffingen Amortisatie en afschrijvingen Koersverschillen en overige mutaties
–
6
–
2
–
3
–
483
3
121
—
184
99
4
287
470
546
102
16
664
760
Stand per 31 december Aanschaffingswaarde Amortisatie en afschrijvingen
3.604
1.681
192
5.477
4.666
370
—
109
479
332
Boekwaarde per 31 december
3.234
1.681
83
4.998
4.334
Totaal van de mutaties
–
38
3.770
–
26
524 –
147
De geactiveerde uitgaverechten hebben nagenoeg geheel betrekking op van derden verworven uitgaverechten.
404 –
114
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 64
Terreinen en bedrijfsgebouwen
Machines en installaties
Overige duurzame productie-
2000
1999
Totaal
Totaal
middelen
Materiële vaste activa (noot 9) Afschrijvingspercentage
2-3%
10-20%
10-33 1/3 %
Stand per 1 januari Aanschaffingswaarde Afschrijvingen
163
52
438
653
49
37
286
372
333
Boekwaarde per 1 januari
114
15
152
281
246
Mutaties Netto investeringen Acquisities Desinvesteringen
–
Netto aanschaffingen Afschrijvingen Koersverschillen en overige mutaties
–
Totaal van de mutaties
–
579
3
5
71
79
68
—
—
1
1
10
1
—
2
5
5
–
5
–
2
–
70 –
56
–
3
—
77
78
66
–
57
2
—
2
4
14
1
—
16
15
35
Stand per 31 december Aanschaffingswaarde Afschrijvingen
167
57
510
734
653
54
42
342
438
372
Boekwaarde per 31 december
113
15
168
296
281
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 65
Deelnemingen
Financiële vaste activa (noot 10) Stand per 1 januari Mutatie door verwerving, afstoting e.d. Overige mutaties Stand per 31 december Voorraden (noot 11) Grond- en hulpstoffen Goederen in bewerking Gereed product en handelsgoederen
Vorderingen (noot 12) Handelsdebiteuren Latente belastingvorderingen1 Overlopende activa Overige vorderingen
Liquide middelen (noot 13) Deposito’s Kas- en banksaldi
Kortlopende schulden (noot 1 4) Leveringsverplichtingen Handelscrediteuren Bankiers Dividend over het boekjaar Honorariaverplichtingen Salarissen, vakantiegelden Reorganisatie/herstructureringsverplichtingen Overige schulden en overlopende passiva Premies sociale verzekeringen en overige belastingen Te betalen interest Acquisitieverplichtingen Belastingen naar de winst
1
Vorderingen
26 1
2000
1999
Totaal
Totaal
6 –
3
32 –
2
22
–
6
—
—
—
16
27
3
30
32
9
8
55
55
151
143
215
206
589
473
191
165
83
74
32
23
895
735
30
56
49
52
79
108
656
585
303
265
224
108
140
128
107
97
103
94
91
75
75
70
65
64
42
49
20
28
15
1
1.841
1.564
De latente belastingvorderingen over 2000 hebben betrekking op nog te realiseren belastingbesparingen, veelal uit hoofde van fiscaal toegestane afschrijvingen van immateriële vaste activa of bij acquisitie van deelnemingen gevormde voorzieningen, een en ander voor zover deze belastingbesparingen realiseerbaar worden geacht. In de post latente belastingvorderingen is een bedrag van circa eur 172 mln (1999: eur 1 48 mln) begrepen met een looptijd langer dan 1 jaar.
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 66
Langlopende schulden (noot 15) Achtergestelde converteerbare personeelsobligatieleningen Achtergestelde obligatieleningen Obligatieleningen Multicurrency roll-over faciliteiten Overige schulden aan kredietinstellingen
2000
1999
Totaal
Totaal
5
5
590
590
1.527
977
341
784
6
7
2.469
2.363
De wens een breder spectrum van institutionele beleggers te bereiken leidde ertoe dat de onderneming in 1999 credit ratings heeft verworven van Standard & Poor’s en Moody’s. S&P kende Wolters Kluwer een ‘A’ toe, en Moody’s een ‘A2’. Op 17 november 2000 heeft Moody’s haar ‘outlook’ veranderd voor de A2 rating naar negatief (van ‘stable’). S&P bevestigde de ‘stable’ outlook op 20 juni 2000. Per 15 december 2000 is een obligatielening uitgegeven met een nominale waarde van eur 550 mln. Deze obligatielening heeft een vaste looptijd van 5 jaar en een rentevoet van 6,125%. De opbrengst van deze obligatie-uitgifte diende ter herfinanciering van bestaande bankfaciliteiten, alsmede ter financiering van de normale bedrijfsactiviteiten. De opbrengst werd door middel van Interest Rate Swaps gedeeltelijk us dollars vastrentend gemaakt. In 2000 werden de personeelsleden in Nederland wederom in de gelegenheid gesteld in te schrijven op
achtergestelde converteerbare personeelsobligaties, met een nominale waarde van eur 1,6 mln. Deze obligaties zijn per 9 juni 2000 geëmitteerd, hebben een looptijd van 5 jaar en een vaste rente van 5,5%. Het conversierecht ging in per 1 november 2000. De conversievoorwaarden zijn aldus bepaald dat de conversie van een obligatie met een nominale waarde van eur 262 recht geeft op 10 certificaten van aandelen. De obligatiehouder heeft het recht om tussentijds de nominale waarde op te eisen. Na 5 jaar vindt de aflossing plaats van het niet-geconverteerde deel van de lening. De onderneming heeft de beschikking over nietbenutte kredietfaciliteiten van eur 1,7 miljard. Van dit bedrag is eur 1,3 miljard volledig gecommitteerd. Zekerheden in de vorm van bezwaring van goederen zijn inzake bovengenoemde overeenkomsten niet gesteld.
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 67
Nominale rente
Aflossingsverplichtingen 1- 5 jaar
Specificatie langlopende schulden Achtergestelde converteerbare Personeelsobligaties 1997-2001 Achtergestelde converteerbare Personeelsobligaties 1998-2003 Achtergestelde converteerbare Personeelsobligaties 1999-2003 Achtergestelde converteerbare Personeelsobligaties 2000-2005 Achtergestelde obligaties 1996-2003 Achtergestelde obligaties 1997-2007 Achtergestelde obligaties 1998-2005 Obligaties 1998-2008 Obligaties 1999-2006 Obligaties 2000-2005 Multicurrency roll-over facility 1996-2003 Multicurrency roll-over facility 1998-2005 Overige schulden
De marktwaarde van de bovengenoemde 6 (achtergestelde) obligatieleningen bedraagt EUR 2.105 mln per 31 december 2000, vergeleken met een boekwaarde van EUR 2.117 mln. Risicobeheer De onderneming streeft ernaar om de invloeden van wijzigingen in rentetarieven en valutakoersen op de netto winst, de cash flow en, in geringere mate, eigen vermogen te beperken. Dienovereenkomstig zijn de acquisities in de Verenigde Staten in US dollars gefinancierd of, indien gefinancierd in andere valuta, zijn de rentelasten (door middel van het gebruik van derivaten) in belangrijke mate omgezet in US dollar rentelasten. Van alle rentelasten is ongeveer 57% betaalbaar in US dollars.
2000
1999
Totaal
Totaal
> 5 jaar
3%
—
—
—
1
4.5%
3
—
3
3
3%
—
—
—
1
5.5%
2
—
2
—
5.875%
182
—
182
182 226
6.25%
—
226
226
5.125%
182
—
182
182
5.25%
—
227
227
227 750
5.5%
—
750
750
6.125%
550
—
550
—
Libor+0.2%
—
—
—
784
Libor+0.2%
341
—
341
—
d iver se
6
—
6
7
1,266
1,203
2,469
2,363
De onderneming streeft er tevens naar de resultaten en de cash flow te beschermen tegen bewegingen van rentetarieven, ofwel door vastrentende financiering aan te trekken of, indien variabel-rentend, door het gebruik van derivaten (Interest Rate Swaps). Van de totale renteportefeuille is ongeveer 30% variabel-rentend en 70% vastrentend. Financiële instrumenten worden niet voor andere doeleinden gebruikt en voor toepassing ervan gelden strikte autorisatieprocedures. Bovenbeschreven beleid resulteerde in het gebruik van de volgende instrumenten:
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 68
Te betalen rente Overeengekomen rentetarief
Te ontvangen rente Nominaal bedrag 31 dec.
Overeengekomen rentetarief
Nominaal bedrag 31 dec.
Marktwaarde 31 dec.
Looptijd
Interest Rate Swaps 5.98%
usd
112
5.875%
eur
89
eur
– 91
2003
0.13%
usd
115
5.875%
eur
91
eur
– 82
2003
6.45%
usd
128
6.25%
eur
112
eur
– 33
2002
Libor –
0.15%
usd
130
6.25%
eur
113
eur
– 24
2002
Libor +
0.08%
usd
212
5.125%
eur
180
eur
– 27 5
2005
5.39%
usd
204
5.25%
eur
192
eur
– 26
2003
Euribor + 0.32%
eur
300
5.50%
eur
300
eur
– 37
2006
5.79%
usd
795
L ibor
usd
795
eur
68
2003
(aflopend)
5.71%
usd
200
L ibor
usd
200
eur
28
2001
(aflopend)
6.22%
usd
225
6.125%
eur
301
eur
39
2005
Libor –
In veel geringere mate maakt de onderneming gebruik van valutatermijncontracten en swaps voor het afdekken van valuta transactie- en translatierisico’s. Baten en lasten, die voortvloeien uit het gebruik van deze instrumenten, worden verantwoord overeenkomstig het onderliggende risico. Agio’s en disagio’s worden verantwoord onder de rentelasten.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Doel van dit instrument is het creëren van vaste USD-rentelasten op de 5,875% Achtergestelde obligaties 1996-2003 om daarmee USD bedrijfsresultaat af te dekken door middel van rentelasten in USD. Doel van dit instrument is het creëren van variabele USD-rentelasten op de 5,875% Achtergestelde obligaties 1996-2003 om daarmee USD bedrijfsresultaat af te dekken door middel van rentelasten in USD en om de gewenste verhouding vast/variabel te bereiken. Doel van dit instrument is het creëren van vaste USD-rentelasten op de 6,25% Achtergestelde obligaties 1997-2007 om daarmee USD bedrijfsresultaat af te dekken door middel van rentelasten in USD. Doel van dit instrument is het creëren van variabele USD-rentelasten op de 6,25% Achtergestelde obligaties 1997-2007 om daarmee USD bedrijfsresultaat af te dekken door middel van rentelasten in USD en om de gewenste verhouding vast/variabel te bereiken. Doel van dit instrument is het creëren van variabele USD-rentelasten op de 5,125% Achtergestelde obligaties 1998-2005 om daarmee USD bedrijfsresultaat af te dekken door middel van rentelasten in USD en om de gewenste verhouding vast/variabel te bereiken. Doel van dit instrument is het creëren van vaste USD-rentelasten op de 5,25% Obligaties 1998-2008 teneinde daarmee USD bedrijfsresultaat af te dekken door middel van rentelasten in USD. Doel van dit instrument is het creëren van variabele EUR-rentelasten op de 5,5% Obligaties 1999-2006 teneinde de gewenste verhouding vast/variabel te bereiken. Doel van deze instrumenten is het vastzetten van het rentetarief op de verwachte leningen onder variabel-rentende faciliteiten teneinde de gewenste verhouding vast/variabel te bereiken. Doel van dit instrument is het creëren van vaste USD-rentelasten op de 6,125% Obligaties 2000-2005 teneinde daarmee USD bedrijfsresultaat af te dekken door middel van rentelasten in USD.
ANNUAL ACCOUNTS 2000
WoltersKluwer 69
Voorzieningen (noot 16) Voorzieningen voor latente belastingverplichtingen Voorzieningen voor pensioenen Voorzieningen voor reorganisaties/herstructureringen
2000
1999
Totaal
Totaal
162
103
120
108
88
64
370
275
Bovengenoemde voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter.
Latente belastingen De voorzieningen voor latente belastingenverplichtingen worden vastgesteld per fiscale eenheid of vergelijkbaar regime. De latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de vorderingen. Pensioenregelingen De onderneming heeft in verscheidene landen pensioenregelingen getroffen voor haar medewerkers, op basis van lokale wettelijke bepalingen. Pensioenregelingen worden deels in eigen beheer gehouden en zijn deels bij externe fondsen ondergebracht, zoals bedrijfstakpensioenfondsen, ondernemingspensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. De pensioenverplichtingen worden vastgesteld door externe actuarissen op basis van lokaal gebruikelijke waarderingssystematieken.
Daarnaast verstrekt de onderneming aan verscheidene werknemers na hun pensionering andere vergoedingen dan pensioenen. Deze regelingen zijn veelal bij externe fondsen ondergebracht. De belangrijkste uitzondering hierop betreft vergoedingen voor kosten van de gezondheidszorg in de Verenigde Staten. De omvang van de verplichting voor deze vergoedingen wordt bepaald door externe actuarissen in overeenstemming met lokaal gebruikelijke waarderingssystematieken. De verplichtingen wegens vervroegde uittreding van werknemers in het kader van de Nederlandse VUTregelingen zijn ondergebracht bij afzonderlijke stichtingen. Voor de verplichtingen tegenover personeelsleden die reeds hebben geopteerd voor gebruikmaking van de overeengekomen regelingen wordt geen voorziening getroffen, aangezien deze worden gedekt via het omslagstelsel. Voor VUTuitkeringen vallend buiten de werkingssfeer van de stichtingen wordt een voorziening gevormd voor het nominale bedrag van de verplichting.
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 70
2000
1999
Totaal
Totaal
Voorzieningen voor reorganisaties/ herstructureringen Stand voorzieningen per 1 januari Bij: kortlopende verplichtingen
64
Totaal per 1 januari Mutaties Toevoegingen ten laste van het resultaat Toevoegingen uit hoofde van acquisities
Aanwendingen van acquisitievoorzieningen Overige aanwendingen Koersverschillen en overige mutaties Totaal van de mutaties Totaal per 31 december Af: Kortlopende verplichtingen Stand voorzieningen per 31 december
De kortlopende verplichtingen betreffen de binnen een jaar te verwachten bestedingen en zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.
74
75
64
139
138
60
28
50
32
110
60
–
65
–
15
– –
61 13
10
15
40
1
179
139
91
75
88
64
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 71
Aandelen kapitaal
Eigen vermogen (noot 17) Stand per 1 januari Stockdividend Uitoefening van optierechten Conversie van personeelsobligaties Valuta-omrekeningsverschillen Ingekochte aandelen Ingehouden winst lopend boekjaar Stand per 31 december
Aandelenkapitaal Het maatschappelijk aandelenkapitaal bedraagt eur 144 mln, bestaande uit eur 71,5 mln gewone aandelen (nominale waarde eur 0,12 ), eur 0,5 mln cumulatief preferente aandelen (CCPA's) en eur 72 mln preferente aandelen. Op een zeer gering aantal cumulatief preferente aandelen na, bestaat het geplaatste aandelenkapitaal uit gewone aandelen. Het aantal geplaatste gewone aandelen is toegenomen van 277,8 mln naar 280,3 mln stuks als gevolg van stockdividend, uitoefening van optierechten en conversie van personeelsobligaties. Van het geplaatste gewone aandelenkapitaal is 94.7% (265.6 mln aandelen) gecertificeerd.
Agio reserve
33
Herwaarderings reserve
Overige reserves
2000
1999
Totaal
Totaal
81
192
1.182
1.488
1.011
1
—
63
63
50
—
3
—
—
3
12
—
2
—
—
2
—
—
—
94
—
94
185
—
—
—
19
—
—
—
—
199
199
230
34
85
286
1.425
1.830
1.488
1
–
–
19
–
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 72
1995
Uiterste uitoefentermijn Oorspronkelijk verleend aantal Uitoefenkoers (gemiddeld) Aantal opties per 1 januari 2000 Mutaties Toekenning Intrekking Uitoefening Aantal opties per 31 december 2000
1996
1997
1998
1999
2000
Tot a al
2000
2001
2002
2003
2004
2005
861.000
1.069.400
1.275.200
1.875.000
578.200
2.505.340
eur 15,55
eur 20,55
eur 27,80
eur 34,00
eur 42,00
eur 23,50
43.250
327.400
998.100
1.815.000
578.200
—
3.761.950
—
2.505.340
2,505.340
–
95.700
– 340.100
—
—
—
—
– 20.000
– 56.200
– 43.250
– 125.000
– 20.000
—
—
—
– 188.250
—
182.400
921.900
1.718.000
507.000
2.409.640
5.738.940
Aandelenopties Voor bestuurders en (top) managers is een stockoptierechtenplan van toepassing. Het aantal deelnemers bedraagt circa 350 personen. Elke optie geeft aan de houder het recht om een aandeel te kopen. Voor alle uitgeoefende opties zijn nieuwe aandelen uitgegeven. Ultimo 2000 stonden optierechten uit ter verkrijging van 5.738.940 aandelen (certificaten) Wolters Kluwer samengesteld als hierboven aangegeven.
— –
97.000
–
71.200
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 73
Toekenning
J.M. Detailleur
1996
Uitoefenprijs (EUR)
19,93
1 januari 2000
Toekenning gedurende het jaar
2.000
—
Uitoefening gedurende het jaar
–
2.000
31 december 2000
Uitoefenperiode
—
1996-2001 1997-2002
à EUR 26,05
C.H. van Kempen
R. Pieterse
P.W. van Wel
H.J. Yarrington
1997
25,31
24.000
—
—
24.000
1998
33,87
2.000
—
—
2.000
1998-2003
1999
43,18
80.000
—
—
80.000
1999-2004
2000
23,32
—
80.000
—
80.000
2000-2005
2000
24,06
—
32.400
—
32.400
2000-2005
1996
25,81
80.000
—
—
80.000
1996-2001
1997
30,18
80.000
—
—
80.000
1997-2002
1998
34,15
120.000
—
—
120.000
1998-2003
2000
29,38
—
80.000
—
80.000
2000-2005
1997
30,18
80.000
—
—
80.000
1997-2002
1998
34,15
120.000
—
—
120.000
1998-2003
2000
23,32
—
80.000
—
80.000
2000-2005
2000
24,06
—
24.000
—
24.000
2000-2005
1997
30,18
80.000
—
—
80.000
1997-2002
1998
34,15
120.000
—
—
120.000
1998-2003
2000
23,32
—
80.000
—
80.000
2000-2005
2000
24,06
—
24.000
—
24.000
2000-2005
1998
33,87
24.000
—
—
24.000
1998-2003
1999
43,18
80.000
—
—
80.000
1999-2004
2000
23,32
—
120.000
—
120.000
2000-2005
2000
24.06
—
36.800
2000-2005
2.000
1.447.200
Stockdividend Van het dividend over 1999 is 49,5 % (over 1998: 45,2%) uitgekeerd in de vorm van stockdividend. 'Fully diluted' Op basis van volledige uitoefening van rechten uit hoofde van verleende stockopties en converteerbare personeelsobligaties zou per 31 december 2000 het totale aantal aandelen ('fully diluted') 285,5 mln bedragen (1999: 281,7 mln). Agioreser ve De agioreserve is fiscaal vrij uitkeerbaar.
—
36.800
892.000
557.200
–
Niet in de balans opgenomen financiële verplichtingen Langlopende verplichtingen De jaarlijkse verplichtingen uit operationele leaseen huurovereenkomsten bedragen ultimo 2000 eur 79 mln (1999: eur 68 mln). De verplichtingen hebben een gemiddelde looptijd van circa 6,5 jaar (1999: 6 jaar). Acquisitieverplichtingen Per 31 december 2000 heeft Wolters Kluwer acquisitieverplichtingen uitstaan tot een bedrag van eur 102 mln.
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht
74
1999 Aangepast
2000
Aansluiting van kasstroom uit operationele activiteiten met vrij besteedbare kasstroom (noot 18) Kasstroom uit operationele activiteiten 1 Netto investeringen in vaste activa Aanwendingen van acquisitievoorzieningen
552 124
–
117
–
65
–
61
Vrij besteedbare kasstroom Kasstroom uit bedrijfsoperaties (noot 19) Ontvangsten van afnemers Betalingen aan leveranciers e.a. Personeelskosten
564
–
363
386
3.600
3.039
–
1.664
–
1.345
–
1.072
–
870
864
Correctie van posten als onderdeel van ‘overige mutaties’, uit de kasstroom uit bedrijfsoperaties: Aanwendingen van voorzieningen voor reorganisaties Overige mutaties Kasstroom uit bedrijfsoperaties2
1
2
824
15 –
55 824
13 –
36 801
In 1999 werd de kasstroom uit operationele activiteiten gepresenteerd inclusief opbrengst van desinvesteringen, hetgeen resulteerde in eur 610. In 1999 werd de kasstroom uit bedrijfsoperaties gepresenteerd inclusief opbrengst van desinvesteringen en autonome mutaties in werkkapitaal, hetgeen resulteerde in eur 870.
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 75
2000
1999
Informatie per cluster Netto omzet (noot 20) LTB Europa LTB Noord-Amerika LTB Asia Pacific International Health & Science Education Niet kern activiteiten Totaal
Bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill (EBITA) (noot 21) LTB Europa LTB Noord-Amerika LTB Asia Pacific International Health & Science Education Niet kern activiteiten Concern kantoor/overige
Totaal
Aantal medewerkers (gemiddeld op full time basis)(noot 23) LTB Europa LTB Noord-Amerika LTB Asia Pacific International Health & Science Education Niet kern activiteiten Concern kantoor Totaal
1.216
1.093
789
60
56
752
599
311
287
132
134
3.664
3.081
237
275
333
255
12
10
179
152
54
45
11 –
Totaal
Werkzaam vermogen (noot 22) LTB Europa LTB Noord-Amerika LTB Asia Pacific International Health & Science Education Niet kern activiteiten Overig
1.316
37
14 –
789
–
872
713
2.606
2.338
3
–
17
1.185
982
130
115
14 –
14 735
132
38 –
37
4.672
4.132
7.829
7.289
5.731
4.810
478
496
2.639
2.434
1.477
1.479
777
861
78
83
19.009
17.452
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 76
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Wolters Kluwer nv
2000
1999
Resultaten uit deelnemingen na belastingen Toevoeging aan de reserves
339
–
Uit te keren winst
358
199
–
140
230 128
Vennootschappelijke balans Wolters Kluwer nv
(na winstbestemming) per 31 december
2000
Vaste activa Materiële vaste activa (noot 2 4) Financiële vaste activa (noot 25)
1999
3
4
1.457
1.186
Totaal van de vaste activa
1.460
Vlottende activa Vorderingen (noot 26) Liquide middelen (noot 27) Totaal van de vlottende activa Kortlopende schulden (noot 28)
1.190
3.709
3.436
26
5
3.735 –
3.441
756
–
694
Werkkapitaal
2.979
2.747
Werkzaam vermogen
4.439
3.937
Langlopende schulden (noot 29) Voorzieningen (noot 30) Eigen vermogen (noot 17)
2.463
2.356
Totale financiering
146
93
1.830
1.488
4.439
3.937
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer Toelichting op de winst- en verliesrekening en de balans Wolters Kluwer nv
Overige duurzame productiemiddelen
Materiële vaste activa (noot 2 4) Afschrijvingspercentage
2000
1999
Totaal
Totaal
10-33 1/3 %
Stand per 1 januari Aanschaffingswaarde Afschrijvingen
8
8
14
4
4
7
Boekwaarde per 1 januari
4
4
7
Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Overige mutaties
–
1
–
1
–
1
–
1
Totaal van de mutaties
–
1
1
— 1
3
–
— –
1
6 — —
–
3
Stand per 31 december Aanschaffingswaarde Afschrijvingen
8
8
8
5
5
4
Boekwaarde per 31 december
3
3
4
De waardering van de deelnemingen zoals opgenomen onder financiële vaste activa geschiedt tegen netto vermogenswaarde. De waardering van de overige activa en passiva alsmede de bepaling van het resultaat is geschied overeenkomstig de grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling zoals deze in de grondslagen jaarrekening zijn vermeld.
De vennootschap heeft geen eigen handels- of bedrijfsactiviteiten. Haar werkzaamheden omvatten primair het houden van deelnemingen in de groepsmaatschappijen. Dientengevolge geeft de vennootschappelijke winst- en verliesrekening slechts een saldo weer van de resultaten uit deelnemingen na belastingen.
77
ANNUAL ACCOUNTS 2000
WoltersKluwer 78
2000
Financiële vaste activa (noot 25) Netto vermogenswaarde deelnemingen per 1 januari Vermogensmutaties uit hoofde van resultaten Vermogensmutaties uit hoofde van herwaardering en valutaverschillen Vermogensmutaties uit hoofde van dividenduitkeringen
1999
1.186
1.547
357
397
35 –
121
78
–
1.457
Overige mutaties
—
829 1.193
–
7
Netto vermogenswaarde deelnemingen per 31 december
1.457
1,186
Vorderingen (noot 26) Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen
3.613
3.359
Liquide middelen (noot 27) Deposito’s, kas- en banksaldi Kortlopende schulden (noot 28) Schulden aan deelnemingen Bankiers Overige schulden Dividend over het boekjaar Belastingen naar de winst
96
77
3.709
3.436
26
5
230
261
240
164
146
140
140
128
—
1
756
694
ANNUAL ACCOUNTS 2000
WoltersKluwer 79
2000
Langlopende schulden (noot 29) Achtergestelde converteerbare personeelsobligatieleningen Achtergestelde obligatieleningen Obligatielening Multicurrency roll-over facility
1999
5
5
590
590
1.527
977
341
784
2.463
2.356
136
89
Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de geconsolideerde balans. Voorzieningen (noot 30) Voorzieningen voor latente belastingverplichtingen Voorzieningen voor reorganisaties/herstructureringen
10
4
146
93
Deze voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter.
Eigen vermogen Voor een specificatie van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans (zie noot 17). Bezoldiging bestuurders en commissarissen De bezoldiging van individuele leden van de Raad van Bestuur is als volgt:
Salaris
Bonus
Pensioen
Sociale zekerheid
2000
1999
Totaal
Totaal
J.M. Detailleur R. Pieterse P.W. van Wel
412
307
231
68
1.018
878
485
207
206
14
912
650
409
207
184
14
814
639
H.J. Yarrington
815
495
33
15
1.358
767
Subtotaal Oud bestuursleden
4.102
2.934
4.030
1.413
Totaal
8.132
4.347
JAARREKENING 2000
WoltersKluwer 80
De bezoldiging van de Raad van Commissarissen bedroeg eur 0,2 miljoen (1999: eur 0,2 miljoen). Daarnaast vermelden wij dat het gezamenlijk effectenbezit van de bestuurders in Wolters Kluwer nv ultimo 2000 bestond uit 1.447.200 optierechten op (certificaten van) aandelen, 1.115 (certificaten van) aandelen alsmede een bedrag van eur 14.000 in converteerbare personeelsobligaties. Dit effectenbezit dient uitsluitend ter belegging op lange termijn. De commissarissen hebben geen effectenbezit in Wolters Kluwer nv. De commissaris prof. mr. B.H. ter Kuile is redacteur en/of auteur van enkele uitgaven van Wolters Kluwer uitgeverijen in Nederland.
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Voorwaardelijke verplichtingen De vennootschap heeft zich op grond van art. 2:403, lid 1f BW hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit rechtshandelingen voortvloeiende schulden van een aantal dochterondernemingen. De daartoe strekkende verklaringen zijn ter inzage gelegd ten kantore van het Handelsregister waar de rechtspersoon, waarvoor de aansprakelijkheidsstelling is geschied, zijn zetel heeft. De vennootschap heeft zich voor een totaal bedrag van eur 331 mln formeel garant gesteld voor bankkredietfaciliteiten verstrekt aan enkele buitenlandse deelnemingen. Op deze kredietfaciliteiten is ultimo 2000 voor eur 30 mln een beroep gedaan. Per 31 december 2000 heeft Wolters Kluwer acquisitieverplichtingen uitstaan tot een bedrag van eur 102 mln. Amsterdam, 26 maart 2001
Raad van Commissarissen H. de Ruiter B.H. ter Kuile K.A.L.H. Van Miert J.V.H. Pennings A.H.C.M. Walravens N.J. Westdijk
Raad van Bestuur R. Pieterse J.M. Detailleur P.W. van Wel (afgetreden: 8 maart 2001) H.J. Yarrington
WoltersKluwer 81
Over ige gegevens
Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2000 van Wolters Kluwer nv te Amsterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van Wolters Kluwer nv. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van Wolters Kluwer nv daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening van Wolters Kluwer nv een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2000 en van het resultaat over 2000 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Boek 2 BW Titel 9. Amsterdam, 26 maart 2001 KPMG Accountants nv
Statutaire regeling omtrent de bestemming van de winst (overeenkomstig artikel 32 van de statuten) Lid 1. Jaarlijks wordt door de Raad van Bestuur, onder goedkeuring van de Raad van Commissarissen, van de winst, zoals deze blijkt uit de door de Algemene Vergadering goedgekeurde jaarrekening, gereserveerd. Lid 2. Uit de winst na reservering volgens het voorgaande lid, wordt op de cumulatief preferente aandelen een dividend van twee euro en vier eurocent (eur 2,04) per aandeel in contanten uitgekeerd, vóór eventuele aftrek van dividendbelasting. Vervolgens wordt op de preferente aandelen een dividend uitgekeerd waarvan het percentage gelijk is aan dat van het gemiddelde van de rentevoet op basis herfinancieringtransacties van de Europese Centrale Bank -gewogen naar het aantal dagen waarover deze rentevoet gold – gedurende het boekjaar of deel van het boekjaar waarover het dividend wordt uitgekeerd, verhoogd met drie. Het dividend op laatstbedoelde preferente aandelen wordt op jaarbasis berekend over het gestorte gedeelte van het nominaal bedrag. Lid 3. Het daarna overblijvende wordt als dividend op de gewone aandelen uitgekeerd. Lid 8. Indien over enig boekjaar geen dividend wordt uitgekeerd wordt bij hervatting van dividendbetaling daarna op de cumulatief preferente aandelen een contant dividend van twee euro en vier eurocent (eur 2,04) over het laatst geëindigde boekjaar, vermeerderd met het alsdan geaccumuleerde achterstallig dividend, betaald. Bestemming van de winst 2000
Toevoeging aan de reserves Uit te keren dividend
1999
199
230
140
128
339
358
WoltersKluwer Ker nc ijfer s
82
eur mln
2000
Netto omzet Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en amortisatie goodwill (EBITDA) Bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill (EBITA) Gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill2 Netto winst na amortisatie goodwill
1999 2
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
3.664
3.081
2.739
2.364
1.958
1.336
1.241
1.187
1.069
1.081
878
813
732
613
472
303
271
248
206
187
789
735
668
552
421
276
247
222
183
164
412
410
339
358
309
263
217
205
173
144
117
97
140
128
110
93
76
66
54
45
36
31
34,0
31,2
41,4
35,7
35,7
35,4
35,1
32,0
31,1
31,2
30,9
31,9
363
386
1.830
1.488
1.011
823
541
333
275
253
292
196
2.428
2.089
1.616
1.243
731
333
275
253
394
310
2.614
2.363
2.202
1.659
1.364
4.672
4.132
3.531
2.668
2.141
391
329
299
436
333
6.513
5.696
4.743
3.771
3.061
470
368
1.058
425
1.677
147
134
287
1
189
121
89
68
48
30
124
117
74
96
51
39
5
29
25
28
89
78
64
60
51
27
24
26
23
22
18,9
12,5
15,9
20,7
46,6
7,6
4,6
11,1
1,1
17,0
8,1
11,0
19,4
29,9
55,7
11,8
9,3
20,3
10,4
23,1
7,3
10,1
20,9
31,3
52,4
12,0
11,0
21,1
11,7
29,4
5,4
15,9
17,6
21,0
5,9
18,5
20,0
23,6
20,5
23,7
24,0
26,4
26,7
25,9
24,1
22,7
21,8
20,9
19,3
17,3
21,5
23,9
24,4
23,4
21,5
20,7
19,9
18,7
17,2
15,2
11,3
13,3
9,2
11,6
11,3
11,1
11,1
Netto rentedekking 5
4,4
5,1
5,3
5,5
5,6
Netto rentedragend vreemd vermogen: eigen vermogen6
1,4
1,6
2,2
2,0
2,5
Eigen vermogen: werkzaam vermogen
0,39
0,36
0,29
0,31
0,25
0,85
0,84
0,85
0,67
0,59
Aansprakelijk vermogen: totaal vermogen
0,37
0,37
0,34
0,33
0,24
Dividend Pay-out in % van gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill Pay-out in % van netto winst Vrij besteedbare kasstroom 3 Eigen vermogen Aansprakelijk vermogen4 Netto rentedragend vreemd vermogen Werkzaam vermogen Totaal vermogen Saldo van acquisities en desinvesteringen Amortisatie goodwill Netto investeringen in vaste activa Afschrijvingen op vaste activa Verhoudingsgetallen (in %) Percentuele toename van: Netto omzet Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en amortisatie goodwill (EBITDA) Bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill (EBITA) Gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill Netto winst na amortisatie goodwill Marge in % van de omzet: Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en amortisatie goodwill (EBITDA) Bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill (EBITA-marge) Gewoon netto resultaat voor amortisatie goodwill Netto winst na amortisatie goodwill
1 2 3
4 5 6
–
0,5 –
De 1999 cijfers zijn aangepast. Gedefinieerd als de som van netto winst plus netto resultaat uit desinvesteringen plus netto amortisatie goodwill. Gedefinieerd als kasstroom uit operationele activiteiten minus netto investeringen in vaste activa minus aanwendingen van acquisitievoorzieningen. Gedefinieerd als de som van eigen vermogen, achtergestelde (converteerbare) leningen en minderheidsbelang van derden. Gedefinieerd als de verhouding tussen het bedrijfsresultaat voor amortisatie goodwill (EBITA), versus de netto rentelasten. Gedefinieerd als rentedragend vreemd vermogen als percentage van het eigen vermogen.
WoltersKluwer 83
Kerncijfers (vervolg)
2000
1999 1
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
Gegevens per aandeel (in Euro)2 Op basis ‘fully diluted’: WPA voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen WPA na amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen Vrij besteedbare kasstroom per aandeel Dividend per aandeel Gewogen gemiddelde van het aantal aandelen (x 1,000) Per uitstaand aandeel gewoon aandeel van nominaal eur 0,12: WPA voor amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen WPA na amortisatie goodwill en resultaat uit desinvesteringen Vrij besteedbare kasstroom per aandeel Dividend per aandeel Gewogen gemiddelde van het aantal uitstaande aandelen (x 1,000) Beurskoersen: hoogste koers laagste koers ultimo koers Gemiddelde dag omzet op Euronext Amsterdam NV: Aantal aandelen (x 1,000) Medewerkers Aantal per 31 december Aantal per 31 december op full time basis Gemiddeld over het jaar op full time basis
1 2
1,47
1,48
1,34
1,13
0,90
0,76
0,66
0,56
0,47
0,41
1,21
1,29
1,12
0,96
0,80
0,76
0,66
0,56
0,47
0,41
1,30
1.39
0,50
0,46
0,40
0,34
0,28
0,25
0,21
0,17
0,15
0,13
284.203 281.161 278.905 275.693 273.240 269.483 265.262 260.652 256.927 246.630
1,48
1,48
1,34
1,13
0,90
0,77
0,66
0,56
0,49
0,42
1,21
1,29
1,12
0,96
0,80
0,77
0,66
0,56
0,49
0,42
1,30
1,39
0,50
0,46
0,40
0,34
0,28
0,25
0,21
0,17
0,15
0,13
279.372 277.161 274.757 272.663 270.047 266.372 262.344 253.538 238.735 229.038
44,30
48,56
45,72
33,09
26,43
17,23
15,14
14,63
9,76
20,10
27,30
28,54
23,84
16,93
13,36
11,48
9,19
6,98
5,08
29,04
33,60
45,58
29,71
26,04
17,22
14,57
13,92
9,25
6,89
2.750
2.160
2.100
1.492
1.192
1.132
800
836
492
452
19.209
18.793
17.431
15.385
14.948
8.993
8.693
8.052
8.089
8.732
18.269
17.812
16.505
14.538
14.010
8.369
8.127
7.451
7.658
8.352
19.009
17.452
16.297
14.543
13.768
8.523
7.892
7.672
8.139
8.534
De 1999 cijfers zijn aangepast. Alle gegevens per aandeel zijn herberekend naar aanleiding van de vier - voor - een aandelensplitsing die in april 1999 heeft plaatsgevonden.
7,24