algemene ledenvergadering: vergaderstukken

Vereniging voor Podiumtechnologie

algemene ledenvergadering: vergaderstukken Dinsdag 14 januari 2014 Ahoy Rotterdam

Vereniging voor Podiumtechnologie Funenpark 1 1018 AK Amsterdam tel 020 616 12 38 [email protected] www.vpt.nl 1

inhoud 1. Agenda ALV 14 januari 2014

2

2.

2

Verslag ALV van 24 september 2012

3. Uitslag elektronische ledenraadpleging oktober 2013

5

4.

Overzicht aantal deelnemers activiteiten 2012 - 2013

6

5.

Verslag VPT-activiteiten 2012 - 2013

7

6.

Ledenaantallen 2007 - 2013

13

7.

Projecten en werkgroepen

14

8.

Vijfentwintig jaar Zichtlijnen, en verder!

16

9. Jaarrekening 2012

18

10. Beleidsplan 2012-2014: de stand van zaken

22

11. Van VPT naar PodiumNet

22

12. Toelichting begrotingen

24

13. Prognose 2013, begroting 2014, begroting 2015

25

14. Bestuurszaken

26

Layout: Frans Schupp , Amsterdam www.fransschupp.nl

Vereniging voor Podiumtechnologie

algemene ledenvergadering: vergaderstukken Dinsdag 14 januari 2014 Ahoy Rotterdam

1

V P T

–

a l g e m e n e

l e d e n v e r g a d e r i n g :

v e r g a d e r s t u k k e n

1. agenda algemene ledenvergadering 14 jan. 2014

2. verslag algemene ledenvergadering 24 sept. 2012

18:00 uur: aanvang Algemene Ledenvergadering

Maandag 24 september 2012 – De Kom, stadstheater en

IM Pieter Erkelens

kunstencentrum Nieuwegein Aanwezig: 117 leden (140 leden hadden zich aangemeld)

Agenda: 1.

Opening

1

Opening door de voorzitter

2.

Mededelingen en ingekomen stukken

Voorzitter Pieter Erkelens opent de vergadering en heet de

3.

Goedkeuring verslag ledenvergadering 24 september 2012

aanwezige leden welkom.

4.

Toelichting elektronische ledenraadpleging oktober 2013

5.

Terugblik 2012 - 2013

2 Mededelingen

6.

Jaarrekening 2012

De voorzitter geeft Els Wijmans het woord. Els bedankt De Kom en

7.

Beleidsplan 2012-2014: stand van zaken

de sponsors: Trekwerk, Theateradvies, Showtex, DTS2, Jezet Seating,

8.

Van VPT naar PodiumNet

Audio Electronics Mattijsen en Rolight. Ze is blij met de aanwezig-

9.

Contributie 2015, begroting 2015

heid van erelid Frits van den Haspel. Erelid Siang Lie kan de

10. Bestuurszaken

vergadering helaas niet bijwonen ivm een verblijf in het buitenland.

11. Rondvraag

Els merkt op dat het bestuur van de VPT heel blij is met de her-

12. Sluiting

nieuwde kandidaatstelling van Bert Determann en Louis Janssen voor het executief comité van OISTAT. Het bestuur zal hun kandidatuur ondersteunen. intermezzo: Mirjam Grote Gansey spreekt een In Memoriam uit voor Roelf Huizenga

3

Goedkeuring verslag ledenvergadering 26 september 2011

Er zijn geen op- of aanmerkingen.

4

Terugblik afgelopen seizoen

Reind Brackman geeft aan de hand van een PowerPointpresentatie een chronologisch overzicht van de activiteiten in 2011 - 2012. Hij wijst erop dat de VPT trots mag zijn op het activiteitenprogramma. De activiteiten die Reind Brackman bespreekt, staan ook in het ALV boekje pagina 9 t/m 14.

2

DD

DD

De ledendag in het DeLaMar Theater: er was een zeer goede

5

Jaarrekening 2011

opkomst, bijna 200 leden waren aanwezig. De ontvangst was

De voorzitter geeft Els het woord. Zij geeft aan dat ze tevreden is

geweldig en het was interessant om te zien hoe ingewikkeld

over de jaarrekening. Omdat een groot project dat gedeeltelijk voor

het is een gebouw neer te zetten op een ondergrond van

2010 en gedeeltelijk voor 2011 was ingepland, in 2010 al zeer ver

postzegelformaat.

gevorderd was, is besloten het hele project voor zowel inkomsten als

Dag over duurzaam gebouwenbeheer bij Stichting Worm te

uitgaven af te wikkelen in 2010. Dit verklaart dan ook het verschil

Rotterdam. Een zeer interessante dag die waarschijnlijk nog

tussen de begroting en het resultaat.

een vervolg krijgt. DD

DD

Bijeenkomst over de algehele problematiek rond de zender

Sinds 2009 creëert de VPT soms vrije ruimte binnen de begroting om

frequenties, een actueel onderwerp waar veel over te zeggen

daar waar nodig een extra bedrag in te kunnen zetten. De begroting

valt.

voor 2011 bevatte in eerste instantie een vrije ruimte van € 17.000,-.

Dag voor de ZZP-er. Er zijn best veel ZZP-ers lid van de

Uiteindelijk was het nettoresultaat voor 2011 ruim € 2.000,-.

vereniging. De opkomst was niet hoog maar het was

De afschrijvingen van het jaar daarvoor, ook ruim € 2.000,- zijn

inhoudelijk een goede dag. Reind Brackman roept ZZP-ers

gebruikt voor de accountantskosten voor het project van 2010.

op mee te praten over wat de vereniging voor hen zou kunnen

Al met al waren er volgens Els geen verrassingen.

betekenen. DD

DD

De Vakbeurs in januari 2012. Hoogtepunt van het jaar, aldus

Jan geeft aan dat dit overeenstemt met wat hij gezien heeft.

spreker. 5000 mensen hebben de beurs bezocht en meer dan

Voor de volledigheid voegt hij eraan toe dat het uiteindelijke resultaat

900 waren aanwezig op de lezingen. Er zijn ideeën om als

een goede € 3.000,- negatief was. Dit is van het vermogen van de

vereniging meer bij de vakbeurs betrokken te raken.

vereniging afgegaan. Het vermogen is daarmee nog steeds ruim

Dag van Innovatie en Inspiratie in het Scheepvaartmuseum.

boven het bedrag dat het bestuur zich als minimum heeft gesteld,

Reind Brackman betreurt het dat hij deze bijeenkomst gemist

te weten € 60.000,-.

heeft. Er waren prachtige beelden en lichtontwerpen. DD

DD

Bijeenkomst over akoestiek. Horen we wat we zien en zien we

In antwoord op een vraag uit de zaal, licht Els het verschil tussen

wat we horen? Ook deze bijeenkomst werd volgens spreker

prognose ALV 2011 en begroting ALV 2011 toe: de begroting ALV

goed gewaardeerd.

2011 is aangenomen tijdens de vergadering in 2010 en de prognose

Bedijfsledendag: deze keer bij Pieter Smit die een nieuwe kijk

is gepresenteerd op de vergadering in 2011.

verschafte op het spel Tetris. DD

DD

De Handelsmissie: de VPT heeft met een twaalftal bedrijven

6

Turkije bezocht en gezamenlijk een presentatie gegeven.

Op een vraag van Jeroen de Leeuw over de hoeveelheid projecten

Prognose resultaat 2012

Dat was een bijzondere en nuttige ervaring omdat je op die

en het verband tussen uitgaven en inkomsten, antwoordt Els dat het

manier als Nederlands bedrijf een internationaal toneel

aantal projecten in 2011 en 2012 minder is dan in 2010. En de

betreedt dat je op beurzen niet bereikt. Reind Brackman zegt

activiteiten zijn van een andere aard, met andere toegangsprijzen.

dat deze manier van presenteren hem zeer aanspreekt en

Els zegt dat de relatie tussen de inkomsten van de projecten en

dat de VPT op deze weg door zal gaan.

de kosten is losgelaten. Er wordt nu gekeken naar wat er nodig is

Natuurwandeling bij Paleis Soestdijk. Het was een prachtige

en niet of de projecten/activiteiten zijn minimaal kostendekkend zijn.

dag met een interessante rondleiding achter de schermen bij

De verschillen tussen uitgaven en inkomsten van de projecten

de Utrechtse Spelen die daar Orfeo brengt.

worden vaak veroorzaakt doordat er een subsidie of bijdrage binnenkomt voor een project.

Reind Brackman roept de leden op actief deel te nemen aan de activiteitendagen. Ze zijn de pareltjes van de vereniging en maken

De inkomsten zijn verhoogd door o.a. een verhoging van de

het de leden mogelijk om hun professionele ervaringen met anderen

contributie en de inkomsten uit advertenties in Zichtlijnen die de VPT

te delen. Reind Brackman bedankt Henrica van den Berg en het hele

naar zich toe heeft getrokken.

kantoor voor het geweldige werk dat het afgelopen jaar is verzet om de activiteitendagen mogelijk te maken.

3

V P T

7

–

a l g e m e n e


Beleidsplan 2012-2014 : de stand van zaken


Het thema van het beleidsplan blijft: verbreden en verdiepen, aldus

9

Bestuurszaken: herbenoeming bestuursleden, aftreden bestuursleden

Els. Er is een brainstormsessie geweest met het bestuur waarin is

Jan Duitshof treedt af als bestuurslid van de VPT. Jim Klinkhamer

gekeken naar de bindende thema’s: onderwijs en scholing, duur-

bedankt hem voor zijn activiteiten als penningmeester en roemt hem

zaamheid, integratie en innovatie en veranderende arbeids

om zijn respectvolle en zorgvuldige optreden, zijn brede belangstel-

verhoudingen. Dát zijn de thema’s die de VPT blijven motiveren

ling en aandacht voor de theatertechnici.

en bewegen. Uitgangspunt is: met volle kracht vooruit!

Jan geeft aan dat hij blij is dat hij de financiën stabiel kan achterlaten. Er zijn echter twee zaken waar hij zich zorgen maakt: het

8

Begroting 2013

achterblijven van het aantal non-profitleden en de huisvesting.

Els merkt op dat de begroting voor 2013 standaard is: 3% contributie-

De kosten van de huisvesting zijn relatief hoog.

verhoging en een gemiddeld bedrag voor activiteiten en projecten.

Jeroen Seeboldt wordt voorgedragen als nieuw bestuurslid.

Er is geen sprake van een grote subsidie voor een groot project.

De Algemene Ledenvergadering stemt met de benoeming in. Het is

Wel is er een vrije ruimte gecreëerd van ruim € 5.000,- die wellicht

nog niet besloten of Jeroen ook de nieuwe penningmeester wordt.

gebruikt gaat worden voor een project dat voorlichting over

Arne de Wit wordt voorgedragen voor een tweede termijn als

schadelijk geluid als onderwerp heeft.

bestuurslid. De Algemene Ledenvergadering stemt ook hiermee in. De Algemene Ledenvergadering stemt in met uitstel van de

Er zijn geen vragen van de leden over de begroting van 2013 en

ALV 2013 naar het najaar 2013.

het beleidsplan.

10 Rondvraag Er is een vraag uit de zaal of de rondleiding bij het Scheepvaart museum in de herkansing kan, omdat hij deze gemist heeft. Els zegt dat ze dit zal proberen te regelen en zal zo mogelijk een datum prikken en de rondleiding op de activiteitenlijst zetten.

11 Sluiting De voorzitter dankt de aanwezigen en sluit de vergadering.

4

3. uitslag elektronische ledenraadpleging oktober 2013

De elektronische ledenraadpleging betrof de contributie 2014 en de

In 2014 kost een MKB Nederland lidmaatschap € 100,00.

begroting 2014. De enquête is op 2 en 10 oktober aan alle leden van de VPT verstuurd met de volgende tekst:

In het VPT verslag 2012 - 2013 staat de informatie over de contributie op pagina 16; klik hier voor het verslag.

Uw elektronische stem in een ledenraadpleging De begroting 2014 staat op pagina 17 van het VPT verslag. Geacht VPT-lid!

Omdat de gevolgen van de bezuinigingen in de cultuur ook bij de VPT merkbaar zijn, is er zowel bezuinigd op personeelskosten als

Zoals u wellicht weet is er in 2013 geen Algemene Ledenvergadering

op huisvestingskosten. Op de vergadering van 14 januari 2014

in september/oktober, zoals u van ons gewend bent. Het VPT verslag

zal desgewenst op deze begroting ingegaan worden.

2012-2013 vindt u hier. Het bestuur van de VPT heeft besloten de Algemene Ledenvergadering vanaf 2014 te laten plaatsvinden op de

Wij verzoeken u uiterlijk 17 oktober uw goed- of afkeuring te geven

Vakbeurs Theatertechniek: CUE2014. De eerstkomende Algemene

aan de VPT contributie 2014 en de VPT begroting 2014 via de

Ledenvergadering is dus op 14 januari 2014 om 18:00 uur in Ahoy

meegestuurde enquête. Klik hier voor de enquête. Als u problemen

Rotterdam.

ondervindt met het openen van het verslag of de enquête kunt u mailen naar [email protected] of bellen met 020-6161238.

Elektronische Ledenraadpleging (s.v.p. uiterlijk 17 oktober reageren) Het bestuur van de VPT vraagt nu, door middel van deze

Bij voorbaat dank,

elektronische ledenraadpleging, uw goedkeuring voor:

Namens het bestuur,

DD

VPT contributie 2014

Waarnemend voorzitter Jim Klinkhamer

DD

VPT begroting 2014

Uitslag Voor 2014 is (evenals het voorgaande jaar) uitgegaan van een contri-

Er is in totaal 111 keer gestemd. Leden die niet elektronisch konden

butieverhoging van 3%. De bedragen komen daarmee op (in euro):

of wilden stemmen hebben op verzoek de vragenlijst thuisgestuurd

DD

Persoonlijk / Buitenlands / abonnement

gekregen. Drie stemmen van de 111 waren ongeldig omdat er

82,16 (was 80,18 in 2013)

meerdere keren vanuit één organisatie is gestemd. De 108 geldige

DD

Student / senior

57,90

(was 56,13 in 2013)

stemmen zijn als volgt verdeeld:

DD

Student collectief

25,00

(was 25,00 in 2013)

DD

Contributie: 101x akkoord, 6x niet akkoord, 1x geen mening

DD

Non profit normaal

229,40 (was 222,70 in 2013)

DD

Begroting: 97x akkoord, 3x niet akkoord, 8x geen mening

DD

Non profit extra

438,80 (was 426,00 in 2013)

DD

Bedrijven

564,20 (was 547,75 in 2013)

Dat betekent dat zowel het contributievoorstel 2014 als de begroting

DD

ZZP lid

281,40 (was 273,17 in 2013)

2014 zijn aangenomen.

5

V P T

–

a l g e m e n e



4. overzicht aantal deelnemers activiteiten 2012 - 2013

2012

Activiteit

24 september

VPT Ledendag te Nieuwegein

15 oktober

Netwerkbijeenkomst voor Productieleiders

69

19 november

OSAT-Symposium 2012

60

10 december

Themadag Toneelhijsinstallaties

2013

Activiteit

11 februari

Themadag Gebouwbeheer ‘Culturele Gebouwen en Prestatie Monitoring’

87

25 februari

Netwerkbijeenkomst voor ZZP-ers

37

25 maart

Themamiddag ‘Versterkt Geluid’

22 april

Thema-avond Trajectum Lumen: ‘Lichtontwerpers lichten toe’

37

17 juni

Themadag ‘Showcontrol in De Efteling’

80

23 september

Themadag veiligheid ‘Evenementen- en veiligheidsnormen tijdelijke bouwsels’

96

27 september

Bedrijfsledenbijeenkomst 2013

26

25 november

Studiedag ‘Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van productieleiders’

44

6

Aantal deelnemers 140

108 Aantal deelnemers

120

5. verslag vpt-activiteiten 2012 - 2013

2012

De VPT bedankt: DD

voor de medewerking: Paul van Oort, Roel Rasker,

24 september

Frits van Dongen, Audio Electronics Mattijsen, theateradvies,

VPT Ledendag De Kom Nieuwegein

Rolight, Trekwerk, DTS 2, Showtex Nederland, Peutz BV en Jezet Seating. DD

De VPT was te gast in De Kom, stadstheater en kunstencentrum

voor de gastvrijheid en medewerking: De Kom, stadstheater en kunstencentrum Nieuwegein.

Nieuwegein. Het aantal aanmeldingen was met 140 leden weer hoog. De Ledenvergadering in de vlakkevloerzaal was kort en krachtig. Na de Algemene Ledenvergadering volgden drie presentaties over De Kom, als eerst Paul van Oort. Hij schetste een beeld van

15 oktober

de totstandkoming en dat was interessant, maar het leukst bleef de

Netwerkbijeenkomst voor productieleiders AHK Theaterschool Amsterdam

statement waar hij mee opende. ‘De kom is voor zover mij bekend het eerste theater in Nederland dat voldoende toiletten heeft voor dames.’ Namens het theater sprak Roel Rasker, sinds enkele

Op initiatief van Joanne Mensert (mugmetdegoudentand) en

maanden gepensioneerd. Hij heeft het hele proces meegemaakt en

Fleur Feij (De Warme Winkel) en met ondersteuning van de AHK

uitte zijn enthousiasme over het resultaat en zijn frustraties met de

Theaterschool en VPT is deze netwerkbijeenkomst voor productie

weg erna toe. Rijksbouwmeester Frits van Dongen nam de derde

leiders tot stand gekomen. Het doel was met collega’s kennis te

presentatie voor zijn rekening. Hij noemt De Kom zijn ‘beste theater

maken en onderling kennis uit te wisselen. Dat de opkomst zo groot

tot nu toe’ ondanks alle perikelen van de bouw. Hij nodigde de VPT

zou zijn hadden zij nooit verwacht, laat staan dat er zelfs nog

alvast uit in Den Helder in 2015 waar hij een nieuw theater ontwerpt

20 productieleiders moesten worden geweigerd omdat de zaal vol

in een voormalige marine-loods. Daarna volgde een rondleiding met

zat. Verschillende vragen werden in groepjes besproken. In de eerste

uitleg over theatertechniek aangevuld door korte presentaties door

instantie bleek er vooral behoefte om binnen het netwerk vraag en

de leveranciers Audio Electronics Mattijsen, theateradvies, Rolight,

aanbod te kunnen communiceren en ook het aanbieden van of

Trekwerk, DTS , Showtex Nederland, Peutz BV en Jezet Seating.

vragen naar kennis omtrent een specifiek onderwerp zoals

2

bijvoorbeeld douaneregels bij het verschepen van decor. Duidelijk is Aantal deelnemers: 140

dat niet iedereen zijn unieke werkwijze wil delen want het gaat hier

Deze dag werd door 31 bezoekers gewaardeerd

natuurlijk ook om ‘conculega’s’ maar er is wel een algemene belang-

met gemiddeld een 7,7

stelling bij iedereen voor bijscholing. De vraag hoe het netwerk vorm te geven blijft nog wel spelen. Een projectteam gaat de notulen onder de loep nemen en komt met een projectplan. Nieuwe ontwikkelingen volgen.

7

V P T

–

a l g e m e n e



Aantal deelnemers: 69

De VPT bedankt:


DD


voor de medewerking: Gea de Boer (GOC), Frank Cörvers (Maastricht University, ROA), Han Ellenbroek (Ampco Flashlight Academy), Sebas van Haperen (Stadsschouwburg Utrecht),

De VPT bedankt:

Wim Hoogduin (Menstech, mens en techniek), Henk Mekkring

DD

(Deltion College), Rico Vervoorn (MBO Raad).

voor de medewerking: Fleur Feij (De Warme Winkel) en Joanne Mensert (mugmetdegoudentand).

DD

DD

voor de gastvrijheid en medewerking: Deltion College Zwolle.

voor de medewerking en gastvrijheid: AHK Theaterschool, Opleiding Productie Podiumkunsten. 10 december

19 november

Themadag Toneelhijsinstallaties Theaters Tilburg

OSAT-symposium 2012 Deltion College Zwolle

Ruim honderd mensen namen deel aan de themadag over hijs techniek in Theaters Tillburg in december. Behalve vijftig tot zestig

Zestig deelnemers zijn afgekomen op het OSAT-symposium in het

theaters waren alle leveranciers van hijsinstallaties aanwezig,

theater van het Deltion College. Onder de deelnemers bevinden zich

verschillende adviesbureaus, riggingbedrijven en opleidingen, en

naast een tiental opleidingen ook een twintigtal werkgevers en

instellingen zoals het Liftinstituut en TÜV Nederland. Afwezig waren

stageverleners zoals schouwburgen, poppodia, facilitaire bedrijven

helaas de producerende gezelschappen en dat verbaasde, gezien

en adviseurs. Naast de grote veranderingen in het mbo-onderwijs

het belang van de dag. Deze dag ging over twee belangrijke stappen

staat ook de vraag centraal: ‘Worden er niet teveel podium- en

die de sector heeft gezet. Het BICKT document schept duidelijkheid

evenemententechnici opgeleid?’ Op deze dag werden door verschil-

over normen en regels voor hijsinstallaties. Gert-Jan Brouwer

lende gasten en OSAT-leden presentaties en lezingen gegeven.

(Frontline Rigging, voorzitter van de werkgroep BICKT), presenteerde

De eerste spreker is Rico Vervoorn van de MBO raad die een tussen-

met gepaste trots het BICKT document waaraan de werkgroep twee

stand en vooruitblik geeft over het mbo-onderwijs. Frank Cörvers,

jaar heeft gewerkt in opdracht van de VSCD en de VPT.

hoofd onderzoek arbeidsmarktdynamiek Maastricht University, gaf uitleg over het rendement van MBO op de arbeidsmarkt. Gea de

Lees het BICKT document op www.vpt.nl. Willem Westermann

Boer, Bedrijfsadviseur GOC ging in op de gevolgen voor het onderwijs

(Vereniging van EvenementenMakers, schrijver van de arbocatalogus

als de regering de huidige plannen voortzet. Zeker is dat het PET

Hijsen en heffen in de podiumkunsten en lid van het werkveld-

onderwijs van 4 naar 3 jaar is en de geruchten zijn dat het AV

overleg OSAT) sprak over de opleiding van operators. Een werkgroep

onderwijs en PET samengevoegd zullen worden. Henk Mekkring,

van OSAT is bezig om eisen te formuleren voor een Basiscursus Hijsen

Projectmanager, nam de presentatie van het Deltion College voor zijn

en Heffen want lang niet elke situatie vraagt om de theoretische

rekening en gaf inzicht in hoe het Deltion College haar PET-opleiding

kennis van de BMT-cursus. Reind Brackman (Trekwerk, Stakebrand

vorm geeft. Sebas van Haperen, hoofd techniek en hoofd perso-

TWS, bestuur VPT) gaf een overzicht van veiligheidsnormen en

neelszaken Stadsschouwburg Utrecht, vertelt zijn verhaal vanuit de

regels. Hij blikt terug op hoe trekkeninstallaties sinds 1997

kant van de stageverlener en hoe zij als leerbedrijf stagiaires

ontwikkeld zijn door Nederlandse fabrikanten.

begeleiden. Wim Hoogduin, Menstech, mens en techniek, behandelde de NEN 3140. Hij ging in op hoe je er veilig mee moet werken en waar de verantwoordelijkheid ligt. De dag wordt afgesloten met inbreng van de deelnemers aan twee discussierondes. Aantal deelnemers: 60 Deze dag werd door 18 bezoekers gewaardeerd met gemiddeld een 7,5

8

Na de lunchpauze gingen de deelnemers in kleine groepen uiteen

de renovatie of betergezegd revitalisatie van Theater de Vest,

om aan de hand van de stellingen verder te praten over de drie

Alkmaar, de levensduur van het gebouw met 15 tot 20 jaar te

presentaties. Daarna vond een plenaire discussie plaats. De sector

verlengen. De casestudy van het Wilminktheater en Muziekcentrum

zet belangrijke stappen op het gebied van hijstechniek, maar er moet

Enschede werd gepresenteerd door Marco Rouw, hoofdproductie en

ook nog veel gebeuren.

techniek. Hij laat zien dat er veel winst te behalen is door het afsluiten van prestatiecontracten voor de onderhoud van het gebouw.


De laatste casestudy was van Rien de Belt, de Meerpaal in Dronten.


Hier hadden ze budgetbesparend basis klimaatinstallatie dat al vanaf


het moment van oplevering veel problemen gaf. Door een relatief simpele oplossing, status monitoren en aanpassen via de smart-

De VPT bedankt:

phone is relatief veel winst behaald. Na deze vier presentaties volgde

DD

een serie workshops waarin de thema’s verder uitgewerkt werden.

voor de medewerking: Reind Brackman (Trekwerk BV), Gert Jan Brouwer (Frontline Rigging Consultancy), Arnoud van Dijk (pb | theateradviseurs), Dick Doeze Jager


(Theaters Tilburg), Carl van den Einden (Liftinstituut),


Thijs Gennissen (Agnietenhof Tiel), Sebas van Haperen


(Stadsschouwburg Utrecht), Frans van Oekel (LevTec BV),

DD

Wouter Paesen (Stakebrand TWS BV), Robert Pronk

De VPT bedankt:

(Silicon Theatre Scenery), Lian The (ToornendPartners),

DD

voor medewerking: Rien van de Belt (De Meerpaal), Ap Borsje

Marco Verschoor (TÜV Nederland QA BV), Eeuwe Vos (DTS²),

(Quadrance), Arie Bronkhorst (Nieuwe Luxor Theater),

Willem Westermann (VVEM), Ruud van der Woerd

Peter Dijkstra (Johnson Controls), Kees Groeneveld (Gebouw-

(Parktheater Eindhoven).

automatisering), Michel Heijnekamp (Strukton Worksphere)

voor de gastvrijheid: Theaters Tilburg.

Damir Janjac (Croon GBBS), Gert Kleinhalle (Gemeente Enschede), Jeroen de Leeuw (Rotterdamse Schouwburg, Advies etc.), Gerarda Nierman (Royal HaskoningDHV), Marco Rouw (Wilminktheater Enschede), Johan Smit (Arcadis),

2013

Fong Tsang (Croon GBBS), Jaap Veerman (Royal HaskoningDHV), Eric Zwaan (Schneider Electric).

11 februari

DD

voor de gastvrijheid: Het Nieuwe Luxor Theater, Rotterdam.

Themadag gebouwbeheer ‘Culturele gebouwen en prestatiemonitoring’ Nieuwe Luxor Theater Rotterdam 25 februari In februari organiseerde de VPT de themadag Culturele gebouwen en prestatiemonitoring in samenwerking met de Nederlandse Branche-

Netwerkbijeenkomst voor ZZP-ers Het Huis Utrecht

organisatie voor Gebouw Automatisering. In het nieuwe Luxor Theater had zich een divers publiek verzameld, vijfenzestig aanwezigen uit

De VPT organiseerde deze dag om de mogelijkheden te onderzoeken

de theatersector, twintig gebouwautomatiseerders en opvallend

om eenmanszaken en freelancers te ondersteunen. In de huidige

genoeg ook enkele gemeentefunctionarissen in hun rol van theater

flexibele markt denken is dit noodzakelijk. Ook voor deze groep wil

eigenaar. Aan de presentatoren was gevraagd om een veranderings-

de VPT graag een netwerkplatform en kenniscentrum zijn. De dag

traject van begin tot eind te bespreken. De casestudy van Arie

begon met een inleiding door Jeroen Seeboldt (bestuurslid VPT)

Bronkhorst, Nieuwe Luxor Theater, gaat uit van de behoefte te

waarin hij algemene informatie gaf over de VPT en wat de VPT doet.

vernieuwen waarbij tegen een lager budget dezelfde prestaties

Hierna gaf Bram de Ronde (de Ronde Managementadvies) zijn ‘Visie

geleverd kan worden. Zij ontwikkelde in samenwerking met Croon

op zelfstandigen / freelancers’. Na de presentaties kregen de deel-

GBBS de gebouwenvariant van schowcontrol. De volgende casestudy

nemers de kans elkaar te leren kennen, informatie uit te wisselen,

voorgelegd door Peter Dijkstra, Johnsons Controls, was het doel van

en werden er behoeften geïnventariseerd. Enkele van de onder-

9

V P T

–

a l g e m e n e



werpen die genoemd werden zijn administratie, verzekeringen en

De VPT bedankt:

minimum tarieven. Tijdens de dag ontstond het idee om als groep

DD

gestructureerd samen te komen onder de vleugel van de VPT.

voor de medewerking: Bertrand Furic (Le Brise Glace en Agi-son), Marcel Kok (dBControl), Erik Mans (Poppodia Tivoli),

Het resultaat is een gloednieuwe werkgroep.

Berend Schans (VNPF), Willem Westermann (VVEM). DD

voor de gastvrijheid: Ziggo Dome, Amsterdam.

Aantal deelnemers: 37 Deze dag werd door 12 bezoekers gewaardeerd met gemiddeld een 6,7 22 april De VPT bedankt: DD

voor de medewerking: Bram de Ronde (de Ronde

Thema-avond Trajectum Lumen: Lichtontwerpers lichten toe Binnenstad Utrecht

Managementadvies), Jeroen Seeboldt (Recordplayer). DD

voor de gastvrijheid: Het Huis, Utrecht.

Trajectum Lumen is een theatrale lichtkunstroute in de binnenstad van Utrecht. Op 20 april organiseerde de VPT een bijzondere rondleiding door de historische binnenstad van Utrecht, die langs 19 lichtkunstwerken voert. Voor Trajectum Lumen zijn verschillende

25 maart

nationale en internationale lichtontwerpers en lichtkunstenaars

Themamiddag Versterkt geluid Ziggo Dome Amsterdam

geselecteerd om een ontwerp te maken voor één of meerdere van de objecten op de route. Voorafgaande de rondleiding werden er presentaties gegeven door de ontwerpers. De inleiding werd

Ruim zes jaar geleden presenteerde de werkgroep Schadelijk

verzorgd door Kees van de Lagemaat (lichtontwerpers.nl) en

versterkt geluid haar aanbevelingen om gehoorschade te beperken

Wouter Verhoeven (Proliad LED Lighting BV). Kees van de Lagemaat

bij werknemers in de podium- en evenementen sector. En in juli

heeft in samenwerking met Projectbureau Vrolijks uit Breda het

2011 is het convenant Geluidsbeleid Muzieklocaties getekend.

ontwikkelingskader samengesteld en de route bepaald.

De Nationale Hoorstichting is samen met de brancheorganisaties

Eén van de laatste items op de route waren de Domtoren,

VVEM en VNPF een convenant overeen gekomen, om geluidsmaat

de Kathedraal en het Domplein. Het ontwerp is van Speirs & Majors

regelen te nemen op muzieklocaties. Doel hiervan is om een

uit Engeland. Kees van de Lagemaat heeft hierin de rol van artistiek

veiliger gehoorklimaat te creëren voor bezoekers van muzieklocaties.

en technisch adviseur en maakt deel uit van het projectteam.

Op 25 maart organiseerde de VPT in samenwerking met de

De Domtoren is op 11 april door koningin Beatrix in het licht gezet.

poppodia (VNPF) en evenementenmakers (VVEM) een themamiddag over versterkt geluid. Niet over luidsprekers, microfoons en


mengtafels maar over de schade en overlast die je daarmee kunt


veroorzaken en de regels en verplichtingen waar je als podium,


festival en organisator mee te maken hebt. Het programma trok 120 belangstellenden, we waren zelfs genoodzaakt aanmeldingstop

De VPT bedankt:

in te zetten. In de comfortabele members lounge van Ziggo Dome

DD

voor de medewerking: Erik Groen (kunstenaar), Aldo Hoeben

kregen zij een overzicht van de problematiek, gevolgd door een

(kunstenaar), Kees van de Lagemaat (lichtontwerpers.nl),

presentatie van de Franse organisatie Agi-Son en daarna nog een

Gabriel Lester (kunstenaar), Wouter Verhoeven (Proliad LED

uitgebreide rondleiding door Ziggo Dome.

Lighting BV) en Wim Voogt (OKRA). DD

Aantal deelnemers: 120 Deze dag werd door 33 bezoekers gewaardeerd met gemiddeld een 7,2

10

voor de gastvrijheid: Gemeente Utrecht.

17 juni

werken en de bouwsels bij evenementen zit hem in de tijdelijkheid

Themadag ‘Showcontrol in De Efteling’ De Efteling Kaatsheuvel

van de constructie. De rechter hanteert hiervoor het begrip ‘duurzaam’ in de betekenis van langdurig: een bouwsel is bedoeld om nietduurzaam ter plaatse te functioneren. Verschillende sprekers

Op 17 juni was de VPT te gast bij de Efteling. De Efteling is in 1952

belichtten de problematiek rond dit onderwerp: Eddie Slotboom

geopend als Sprookjesbos met tien sprookjes. De jaren erna groeide

behandelde de praktijkrichtlijnen NPR 8020-50 en NPR 8020-51;

het park uit tot een Wereld vol Wonderen, waar sprookjesvertellingen

meteoroloog Jules Geirnaerdt gaf een toelichting over de grote,

en spectaculaire attracties elkaar afwisselen. Bij De Efteling

onverwachte gevaren zoals onweer, windvlagen en hagel;

ontwikkelen ze bijna alles zelf. Een wonderlijk sprookjesland, waarbij

Marc Hendriks gaf een overzicht van de normen en regels voor

de gebouwen en de shows niet los van elkaar staan. De opkomst op

tijdelijke bouwsels en besprak de knelpunten die hij tegenkomt;

de dag was groot met maar liefst 80 geïnteresseerden. In de ochtend

Keimpe Stroop pleitte voor toetsing en toezicht bij een evenement

werd de sluier over de beroepsgeheimen van de Efteling enigszins

door een ervaren deskundige; Patrick Willemen vertelde over zijn

opgetild en werden er diverse presentaties over showcontrol

praktijk als Rotterdams gemeenteambtenaar senior adviseur

gegeven in het Efteling Theater gevolg door een technische rond-

bouwconstructies.

leiding door het theater en een blik achter de schermen bij Polles

Een vervolg op deze dag is zeer gewenst, de knelpunten zijn wel

Keuken. In de middag kon men genieten van de Raveleijn show en

duidelijk maar er moet een breed gedragen norm komen.

kregen de deelnemers de gelegenheid het park te bezoeken. De dag werd afgesloten met een borrel op het VIP balkon van het Efteling


Theater met uitzicht op de waterspektakelshow Aquanura.

Deze dag werd door 27 bezoekers gewaardeerd met gemiddeld een 7.2

Aantal deelnemers: 80 Deze dag werd door 32 bezoekers gewaardeerd

De VPT bedankt:


DD

Jules Geirnaerdt (Jules Geirnaerdt Meteo), Marc Hendriks (Prolyte Group), Eddie Slotboom (StageCo Staging Group),

De VPT bedankt: DD

Keimpe Stroop (gBOU), Willem Westermann (VVEM),

voor de medewerking: Peter Blesgraaf, Eric Brekelmans, Rob Dekker, Stan Dingemans, Mark Jansen en Tom Netten

Patrick Willemen (Gemeente Rotterdam) DD

voor de gastvrijheid: Ampco Flashlight.

(allen: De Efteling). DD

voor de gastvrijheid: De Efteling. 27 september

23 september

Themadag veiligheid ‘Evenementen- en veiligheidsnormen tijdelijke bouwsels’ In samenwerking met de VVEM

Bedrijfsledenbijeenkomst 2013 Voor de Bedrijfsledenbijeenkomst 2013 waren we te gast bij Imrove te Delft Na een welkom en introductie over Improve / Lijm & Cultuur door Antoinette Wijffels (Improve) gaf Marc van Steenoven (NEN) een

Deze themadag was georganiseerd voor alle professionals die

voordracht over het nut van normen en de voordelen van het

bij grote of kleine evenementen te maken hebben met ‘tijdelijke

deelnemen aan normalisatie. Daarna was er een presentatie over

bouwsels’ zoals tenten, podia, tribunes en soortgelijke constructies.

digitaal licht door Fons Hogenes en Antoinette Wijffels (Improve).

De dag was bedoeld voor iedereen die betrokken is bij het bouwen,

Na een korte pauze was er een rondleiding over het terrein van

de advisering of de handhaving rondom dit onderwerp.

Improve / Lijm en Cultuur een aansluitend een diner.

Dagvoorzitter Willem Westermann (VVEM) leidde de dag in: gebouwen moeten voldoen aan het Bouwbesluit en vallen onder de


noemer ‘bouwwerken’. Al het andere heet een ‘niet-bouwwerk’,

Deze dag werd door 5 deelnemers gewaardeerd

soms ook wel een ‘object’. Het grote verschil tussen echte bouw-


11

V P T

–

a l g e m e n e



De VPT bedankt:

podiumkunsten, zoals locatietheater, het werken met vrijwilligers

DD

Antoinette Wijffels (Improve), Fons Hogenes (Improve),

of risicovolle producties. Er is ook aandacht besteed aan de persoon-

Marc van Steenoven (NEN).

lijke invulling die je geeft aan je eigen verantwoordelijkheid. Is die

voor de gastvrijheid: Improve / Lijm en Cultuur.

invulling juridisch gezien de beste? Het uitwisselen van ervaringen

DD

op het gebied van verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid met collega’s is gecombineerd met een juridische belichting ervan. Pauline Beran (Recht & Kunst) was de docente van deze studiedag. 25 november

Pauline gaf al vele cursussen op het gebied van verantwoordelijkheid

Studiedag ‘Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van productieleiders’ RO theater Rotterdam

en aansprakelijkheid in de kunstensector en is door haar werk vertrouwd met juridische problemen binnen de podiumsector. Aan het einde van de studiedag kreeg iedereen een certificaat van deelname en kon het lesmateriaal (syllabus) meenemen.

De VPT heeft in samenwerking met het Loopbaanfonds Theater, NAPK en FNV Kiem een studiedag georganiseerd voor productieleiders.


Er was een maximum aantal deelnemers van 44, verschillende

De dag werd door 26 deelnemers gewaardeerd

mensen hebben we moeten teleurstellen door ze niet meer te


kunnen plaatsen. De studiedag behandelde waar en hoe verantwoordelijkheid

De VPT bedankt:

en aansprakelijkheid een rol spelen in je werk, of je nu werknemer

DD

of ZZP-er bent, en of je nu met andere werknemers of met ZZP-ers samenwerkt. Er is aandacht besteed aan speciale aspecten in de

12

Pauline Beran (Recht & Kunst), NAPK, FNV Kiem en het Loopbaanfonds Theater.

DD

voor de gastvrijheid: RO Theater Rotterdam.

6. ledenaantallen 2007 - 2013

Hieronder treft u een overzicht van de diverse ledenaantallen aan.

2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 Persoonlijk 753 832 839 827 809 800 Buitenland 41 50 49 49 47 51 Student 135 141 97 110 123 104 Senior 35 25 26 22 20 19 Totaal 964 1048 1011 1008 999 954 928 Bedrijfsleden 81 87 84 81 88 84 Non profitleden 195 191 205 192 272 240 223 Zzp leden

11

13

10

7

Totaal 1251 1339 1310 1288 1271 1194 1151

Tot en met 2008 bestonden er collectieve lidmaatschappen van de VNT en FAPK:

VNT 73 FAPK 341

13

V P T

–

a l g e m e n e


7. projecten en werkgroepen


Het uitgangspunt van het Sound Managements project is voorlichting en onderzoek ten behoeve van de preventie van gehoorschade, maar dan wel vanuit het oogpunt van de muziekbeleving. Niet vanuit het verbieden, maar vanuit het mogelijk maken. De rol van de VPT in dit project is vooral die van voorlichting en uitwisseling van standpunten. De themamiddag Versterkt geluid van 25 maart 2013 is daar een voorbeeld van en ook de lezingen die over dit onderwerp door de VPT georganiseerd zijn op CUE2014.

Werkgroepen De werkgroepen van de VPT bestaan uit vakmensen die tevens actief lid zijn van de vereniging. In de werkgroepen wordt kennis uitgewisseld en worden ontwikkelingen in het vakgebied besproken

Theatertechnisch onderwijs (OSAT)

De werkgroepen brengen onderwerpen in voor activiteiten en

De VPT heeft de projectleiding en voert het secretariaat voor OSAT.

themadagen die door het VPT-bureau georganiseerd worden.

OSAT staat voor Overleg Scholing Arbeidsmarkt Theatertechniek.

Inhoudelijk vormen zij de motor van veel VPT-activiteiten. De VPT

OSAT coördineert het overleg tussen het werkveld en het podium

organiseert en faciliteert de bijeenkomsten van de werkgroepen.

technisch onderwijs (PET). Er zijn 16 mbo-instellingen aangesloten bij OSAT. Verder participeren kenniscentrum GOC en namens het

Werkgroep Licht

werkveld de VSCD, de VVEM, de Koepel Opera en het NAPK. In 2012

De werkgroep licht komt een à twee keer per jaar samen voor

en 2014 heeft OSAT het kwalificatiedossier voor een nieuwe

kennisuitwisseling.

uitstroom in de PET opleidingen doen invoeren: Podium & Rigging.

Deelnemers: Hans Boven, Stefan Dijkman, JanChris Duijvendak,

Deze uitstroom kan vanaf augustus 2014 gevolgd worden en

Henk van der Geest, Kees van de Lagemaat, Coen Jongsma,

vervangt de vroegere uitstroom ‘toneel’. In de nieuwe uitstroom zijn

Andi Krijgsman, Reier Pos, Uri Rapaport, Hugo van Uum,

de competenties van ‘hijsen en heffen’ verwerkt.

Gerben van der Weert, Gé Wegman, Joost Wtenweerde.

PMSE (zenderproblematiek)

Werkgroep Geluid

De VPT neemt actief deel in de vereniging PMSE, die de belangen

De werkgroep geluid komt drie à vier keer per jaar samen.

behartigt van gebruikers van draadloze audiovisuele apparatuur,

Wisselt informatie uit en draagt onderwerpen aan voor themadagen.

zoals zendermicrofoons en draadloze intercom. De VPT heeft

Op dit moment verdiept de werkgroep zich in digitale audio. In april

samen met de PMSE een themadag over de zenderproblematiek

2012 was er een bijeenkomst met diverse experts, zowel gebruiker

georganiseerd. Naast gebruikers en leveranciers waren ook

als leveranciers. De werkgroep gaat in Zichtlijnen een reeks artikelen

vertegenwoordigers van Agentschap Telecom en het ministerie

schrijven over digitale netwerken.

van EZ aanwezig. Deelnemers: Patricia Boogaard, Hans-Willem de Haan,

Sound Management

Jos van de Haterd, Erik Hendriks, Cees Mulder, Piet Nieuwint,

De VPT is samen met de VNPF de Nederlandse partner van het

Frans Ockeloen, Jaap Oostveen, Will-Jan Pielage, Jorg Schellekens,

Lifelong Learning Programma: Sound management training in the

Marc Schrader, Dennis Slot, Cees Wagenaar.

performing arts. De andere partners zijn: AGI-SON (Frankrijk) en Clubcircuit VZW (België). AGI-SON is een organisatie die door de

Werkgroep Theatergebouwen

brede Franse muziekwereld gedragen wordt (werkgevers, werknemers,

In mei 2012 is in Zichtlijnen het tiende en laatste deel verschenen

opleidingen, podia) en die een voorloper is in het vertalen van de wet

van de artikelenserie ‘We bouwen een theater’. De werkgroep is de

naar de praktijk en zich hard maakt voor de preventie van gehoor-

afgelopen twee jaar intensief bezig geweest met deze reeks en

schade. Clubcircuit VZW is de Belgische tegenhanger van de VNPF:

kwam maandelijks bij elkaar.

koepel van poppodia.

14

Deelnemers: Gerbrand Borgdorff, Martien van Goor, Martin Haars,

Techniek-Productie-overleg Poppodia

Rolf Hauser, Jacqueline van der Horst, Niek Janssen, Koen Koch,

Deze werkgroep is een werkgroep van de VNPF maar wordt door

Cees Mulder, Paul van Oort, Maarten van der Vlerk.

de VPT inhoudelijk ondersteund. Het is een vervolg op het TechniekProductie-overleg dat op de CUE 2012 in Rotterdam plaatsvond.

Overleg hoofden techniek

Hierbij waren ruim vijftig technici en productiemedewerkers van

De hoofden van circa vijftien grote schouwburgen en van een aantal

poppodia aanwezig. Tijdens dit overleg is de behoefte uitgesproken

grote gezelschappen uit heel Nederland komen één keer per jaar bij

om vier keer per jaar een bijeenkomst te plannen. Doel is het

elkaar voor informeel overleg. Doel is het uitwisselen van ervaringen

uitwisselen van ervaringen en actie op belangrijke onderwerpen.

en het bespreken van onderwerpen waarop actie moet worden

Als eerste is de werkgroep PVC (Pop Veiligheidscertificaat) gevormd.

ondernomen, of waarvoor een thema- of studiedag van de VPT georganiseerd zou moeten worden.

OISTAT OISTAT staat voor Organization International of Scenographers,

Deelnemende organisaties: Stadsschouwburg Amsterdam,

Theatre, Architects and Technicians. Wie lid is van de VPT, is indirect

Schouwburg Arnhem, Chassé Theater, De Harmonie, Rotterdamse

ook lid van OISTAT International. Deze organisatie telt 20.000 leden

Schouwburg, Luxor Theater, Theater aan de Parade, Stadsschouw-

uit 47 verschillende landen en elk land heeft een OISTAT centrum.

burg Utrecht, Parkstad Limburg Theaters, Nationaal Muziekkwartier,

In Nederland is dat de VPT. De doelstelling is kennisuitwisseling op

Theaters Tilburg, Schouwburg Almere, De La Mar, Theater aan het

internationaal niveau. OISTAT kent zes commissies die leden hebben

Vrijthof, Parktheater Eindhoven, Toneelgroep Amsterdam, Noord

uit alle aangesloten landen en regio’s. De zes commissies gaan

Nederlands Toneel, Introdans, RO-Theater, Orkater, Zuidelijk Toneel,

over de gebieden Techniek, Scenografie, Architectuur, Opleidingen,

Het Nationaal Toneel, Utrechtse Spelen, Nederlands Danstheater.

Publicaties en Historie en theorie. De commissieleden komen één of meerdere keren per jaar bij elkaar in het land van één van de

BICKT

leden. Vanuit Nederland zijn diverse VPT-leden vertegenwoordigd

De werkgroep BICKT, gezamenlijk initiatief van VSCD en VPT, heeft

in een van de commissies voor steeds een periode van vier jaar.

een document met normen en regels voor beheer , onderhoud,

Louis Janssen is President of OISTAT International, terwijl Bert

inspectie, certificering en keuring van hijsen hefinstallaties in

Determann lid is van zowel het Technical Committee als het

theaters en de evenementenbranche ontwikkeld. Het concept

Executive Committee.

is door belangstellenden voorzien van commentaar. Zie het artikel in Zichtlijnen 144. Het definitieve document is gepresenteerd

Werkgroep ZZP

op de themadag van 10 december 2012 in Tilburg.

Op 25 februari organiseerde de VPT een netwerkbijeenkomst voor freelancers en ZZP-ers. Er bleek behoefte te zijn aan kenniswisseling

Deelnemers: Rinus Bakker, John Bollen, Gert Jan Brouwer (voorzitter),

onder meer over de onderwerpen administratie, verzekeringen en

Astrid Francissen, Huub Huikeshoven, Koen Koch, Lian The,

minimum tarieven. Toen ontstond het idee om als groep gestructureerd

Robert Pronk, Jeltsje In der Rieden, Roy Schilderman, Toon de Vries,

samen te komen onder de vleugel van de VPT.

Francis Klunder (verslag). Deelnemers: Bernhard van den Dool, Bram de Ronde,

BOEH (werktitel)

Jelle van der Holst, Pepijn Bos en Twan Mensen

De werkgroep BOEH (Branche Overleg Evenementen Hijsinstallaties) is een gezamenlijk initiatief van de VSCD en de VPT als vervolg op de BICKT werkgroep. Deze werkgroep gaat over ‘Continuering en veiligheid bij reeds in bedrijf gestelde podiumtechnische installaties’. Deelnemers: Rinus Bakker, John Bollen, Gerbrand Borgdorff, Gert Jan Brouwer (voorzitter), Francis Klunder (verslag), Koen Koch, Wouter Paesen, Jeltsje In der Rieden, Roy Schilderman (secretaris), Lian The, Hugo van Uum, Eric Verkaik, Marco Verschoor, Eeuwe Vos, Toon de Vries.

15

V P T

–

a l g e m e n e


8. vijfentwintig jaar zichtlijnen, en verder! door Jos van de Haterd


hechten. Er zijn ook mensen zonder wie Zichtlijnen nooit van de grond was gekomen. Ik doe anderen tekort maar wil toch Ed Beentjes, Frits van den Haspel, Louis Janssen, Dhian Siang Lie, Jan Kramer, Tom Diderich en Freek van Duijn noemen. Zij zorgden die eerste jaren voor inhoud én voor structuur. In de vastberaden overtuiging dat het goed zou komen. Schouders eronder en doen. Het verslag van Louis Janssen in de eerste nummers over zijn studiereis naar New York, waar hij een cursus stage management volgde, had vandaag geschreven kunnen zijn.

Zonder lezers geen blad Een vakblad bestaat dankzij geïnteresseerde lezers. Terugkijkend is het mooi om te zien hoe die lezers er zijn gekomen. De VPT, opgericht in 1978, heeft de eerste tien jaar geprobeerd om een Vijfentwintig jaar geleden verscheen de eerste nieuwsbrief waaruit

vakblad te publiceren in samenwerking met uitgevers. In 1978

het vakblad Zichtlijnen is voortgekomen. Tijd om terug en vooruit

verschijnt het eerste nummer van Podium & techniek. Vijf jaar later

te kijken.

verschijnt Podium. Steeds loopt het mis. ‘Het blad is in de eerste periode de grootste kopzorg van het bestuur geweest’, zegt

September 1988. Bij de VPT-leden valt een envelop in de bus met

oud-directeur Wigger Atsma in 1991. Dat is mild uitgedrukt. Met de

twee velletjes A4. Nieuwsbrief staat erboven. Die eerste nieuwsbrief

uitgever van Podium ontstaat een conflict op leven en dood omdat hij

heeft niet veel om het lijf. Er staan mededelingen en verenigings-

het contract niet naleeft en het blad als een commercieel vehikel

nieuws in, zwartwit gedrukt. Maar daarna gaat het snel. De nieuws-

ziet. Dat botst met de intenties van de vereniging. De relatie wordt

brief verschijnt iedere twee maanden en krijgt een omslag, een

verbroken en in augustus 1988 is de VPT terug bij af. Na tien jaar is

voorwoord, een inhoudsopgave. Er staan artikelen in, foto’s. Er wordt

het erop of eronder. Een eigen theatertechnisch vakblad heeft nog

een redactie gevormd. Binnen vijf nummers oogt de nieuwsbrief als

steeds hoge prioriteit, maar de ledenvergadering maakt zich zorgen

een echt tijdschrift. Nu nog een naam. De keuze valt op Zichtlijn, een

over de financiële haalbaarheid. Het pragmatische besluit valt om de

paar nummers later wordt het meervoud Zichtlijnen. Die naam blijft.

leden iedere twee maanden een Nieuwsbrief toe te sturen. Frits van

In de vijfentwintig jaren die volgen is de nieuwsbrief uitgegroeid

den Haspel heeft dit besluit in stilte voorbereid en Ed Beentjes

tot het full colour vakblad dat we kennen. Met dit honderdvijftigste

gepolst om eindredacteur te worden. Enkele bedrijven dragen de

nummer wordt een nieuwe mijlpaal bereikt. Daar mogen we als

kosten van de eerste nieuwsbrieven. De basis voor een vakblad is

vereniging best trots op zijn. Geen ander blad in onze sector heeft

dan nog smal, de vereniging telt minder dan 300 leden. Maar het

zo’n lange en rijke geschiedenis.

mooie is: vanaf het moment dat de VPT zelf de uitgave van het blad ter hand neemt komen de lezers naar het blad toe. In 1994 zijn er

Schouders eronder

850 leden, tegenwoordig ligt het ledental rond de 1.400, de oplage

Zoiets gaat niet vanzelf. Dhian Siang Lie, jarenlang actief in de

rond de 2.000 en het aantal lezers op het dubbele.

redactie en later in de stichting die het blad uitgaf, schrijft in 1991: de kunst is niet om de inhoudelijke noodzaak van een theater

Nieuwsbrief nieuwe stijl in 2014

technisch vakblad aan te tonen, de kunst is om het inhoudelijk,

Voorjaar 2013 dringt het VPT-bestuur er op aan de huidige digitale

organisatorisch en financieel in stand te houden. Dat is alleen gelukt

nieuwsbrief van de VPT visueel en technisch bij de tijd te brengen.

dankzij de betrokkenheid en inzet van veel mensen. Om te beginnen

Kort samengevat: stem de nieuwsbrief af op het breedst mogelijke

de tientallen enthousiaste en deskundige redactieleden en auteurs

publiek dat interesse heeft in podiumtechniek. Kijk goed naar de

die hun tijd en energie in Zichtlijnen steken, ieder nummer weer.

integratie van social media en video. Onderzoek de verdienmogelijk-

Allemaal mensen uit het vak. Dan zijn er de bedrijven die het blad

heden van zo’n nieuwsbrief nieuwe stijl. Geheel in de traditie van de

financieel mogelijk maken, al vanaf het begin, onder andere door te

VPT geeft het bestuur hier hoge prioriteit aan. Er is echter een

adverteren. Ze bereiken de mensen die ze willen bereiken en geven

probleem: de techniek. Een eerdere poging (in het seizoen 2011-

uiting aan het belang dat zij aan de vereniging en aan Zichtlijnen

2012) om de nieuwsbrief te moderniseren is vastgelopen in het rulle

16

zand van de ICT. Het softwarepakket dat de VPT gebruikt voor

tijdschriften bij, het aantal titels groeit. Met andere woorden: het gaat

website, nieuwsbrief, ledenbeheer, mailings en facturatie, is tien jaar

om de inhoud. Het gaat om de doelgroep die je weet te bedienen.

geleden geschreven. Gedateerd dus. Het up to date maken van de

Het gaat erom dat je in een behoefte voorziet. Zichtlijnen doet dat en

nieuwsbrief blijkt technisch niet mogelijk, tenzij tegen hoge kosten.

zal dat blijven doen. Op weg naar het tweehonderdste nummer!

Terwijl er tegenwoordig prima modulaire oplossingen bestaan, speciaal voor verenigingen. De afschrijving van de huidige software

Redactie Zichtlijnen 1988 - 2013

is in 2014 afgerond, dus dat opent mogelijkheden. Zo blijkt de nieuwsbrief opnieuw een katalysator van verandering. De VPT heeft

1988 - 1994

de afgelopen maanden de opties onderzocht voor een nieuwe,

Ed Beentjes, eindredacteur (1988 - 1991) en hoofdredacteur

geïntegreerde oplossing voor website, nieuwsbrief en ledenbeheer.

(1991 - 1994)

In het najaar van 2013 zou een keuze gemaakt kunnen worden.

Mechteld van Gestel, eindredacteur (1991 - 1994)

Implementatie van de software en migratie van alle gegevens (niet te onderschatten) zal dan afgerond zijn in de zomer van 2014.

1994 - 1999

Dan moet ook de nieuwsbrief nieuwe stijl intussen verschenen zijn.

Roelf Huizenga, hoofdredacteur Frank Veerkamp, eindredacteur

Zichtlijnen en nieuwsbrief We leven in een digitale wereld. In vijfentwintig jaar is alles in

1999 - 2006

razend tempo veranderd. Sommige dingen blijven. De honger naar

Eric de Ruijter, hoofdredacteur

betrouwbare kennis en informatie is nog even groot als toen de

Rob de Graaf, eindredacteur

eerste nieuwsbrief verscheen. Er is behoefte aan een vakblad dat kennis en informatie biedt, interviews en discussie. Die honger

2006 - 2013

wordt in het digitale tijdperk niet alleen gestild via een fysiek blad.

Jos van de Haterd, hoofden eindredacteur

Het blad, de nieuwsbrief en de website vullen elkaar aan. Dat kan altijd beter. Alle drie zullen ze zich verder ontwikkelen, zeker met

Redactieleden 1988 - 1994

de nieuwe mogelijkheden die we straks krijgen. Misschien zullen

De volgende personen maakten voor korte of lange tijd deel uit van

tijdschrift en nieuwsbrief op den duur verder integreren, misschien

de redactiecommissie, later de redactie van Zichtlijnen. Ze staan in

gaan ze zelfs ooit volledig in elkaar op. Zelf verwacht ik dat er ook

volgorde van opkomst van 1988 tot 2013.

de komende jaren behoefte zal zijn aan het fysieke blad. Ik baseer dat op drie dingen.

Freek van Duijn

Hans Floberg

Dhian Siang Lie

Niko Bovenberg

Ten eerste blijft zowel het aantal adverteerders als het aantal lezers

Gerard Goosen

Pauline Beran

van Zichtlijnen op peil. Wat dat betreft moeten we onszelf geen crisis

Louis Janssen

Gerbrand Borgdorff

aanpraten. We hebben niet met zeer sterk dalende oplages te

Jan Kramer

Henk van der Geest

maken, zoals sommige kranten. In het laatste onderzoek van de VPT

Chris Lievaart

Jos van de Haterd

(2011-2012) noemt een grote meerderheid van de leden het blad

Bert Middelweerd

Coen Jongsma

Zichtlijnen de voornaamste (maar niet enige) reden om lid te zijn.

Guido Canfyn

Jorg Schellekens

Ten tweede kijk ik naar soortgelijke vakbladen in het buitenland.

Jaap Jong

Han Ellenbroek

Bladen met meer lezers en meer redactionele en financiële power

Jan Knopper

Jeroen de Leeuw

dan wij. Allemaal brengen ze digitale nieuwsbrieven uit, allemaal zijn

Uri Rapaport

Koen Koch

ze actief met social media. Maar bij allemaal is het gedrukte blad

Shirley Constapel

Bastiaan Schoof

nog steeds leidend. Ook daar lopen de adverteerders en lezers niet

Co Alderding

Jim Klinkhamer

zomaar weg. Alleen bladen die puur commercieel werken of een

Ed Beentjes

Marloeke van der Vlugt

stevige lezersbasis missen, vallen om.

Gerard Tonen

Hans-Willem de Haan

Freek Bloemers Tot slot kijk ik naar de tijdschriftenwereld. Veel tijdschriften hebben het moeilijk, andere doen het juist goed. Er komen zelfs nieuwe

17

V P T

–

a l g e m e n e



9. jaarrekening 2012 De gewaarmerkte jaarrekening 2012 ligt ter inzage tijdens de ALV

balans per 31 december 2012 ACTIVA

in euro

31.12.2012

31.12.2011

12.956

14.965

14.719

13.120

5.608

3.844

Overlopende activa

39.304

45.526

Liquide middelen

40.747

33.172

100.378

95.662

113.334

110.627

Materiële vaste activa Inventaris

Vlottende activa Debiteuren Belastingen en sociale verzekeringen

TOTAAL ACTIVA

18

PASSIVA

Vermogen

in euro

31.12.2012

31.12.2011

65.700

66.777

4.591

5.301

25.403

5.257

6.016

22.761

11.624

10.531

47.634

43.850

113.334

110.627

Kortlopende schulden Belastingen en sociale verzekeringen Crediteuren Overlopende passiva Van den Haspelboekenfonds

TOTAAL PASSIVA

19

V P T

–

a l g e m e n e



winst- en verliesrekening 2012

in euro

Resultaat 2012

BEGROTING 2012

Resultaat 2011

171.848

172.000

159.139

1.977

3.000

3.592

Projekten

86.577

72.000

109.568

Opbrengsten Zichtlijnen

93.521

101.000

106.148

Algemene subsidies

0

0

0

Diverse inkomsten (incl. OSAT)

0

0

0

2.350

500

8.625

356.273

348.500

387.072

BRUTO-OMZETRESULTAAT Contributies/abonnementen Publikaties/verkopen

Opbrengst rente en overige inkomsten

20

in euro

Resultaat 2012

BEGROTING 2012

Resultaat 2011

136.822

126.000

134.867

0

0

0

70.025

69.000

90.315

0

0

0

43.608

28.000

41.853

0

1.200

1.314

Huisvestingskosten

14.000

13.300

14.000

Zichtlijnen kosten

88.845

104.000

102.009

0

7.000

0

353.300

348.500

384.358

2.973

0

2.714

4.050

0

5.791

0

0

0

-1.077

0

-3.077

BEDRIJFSKOSTEN Personeelkosten Eigen advertentie medewerker Projectuitgaven Duurzaamheidsproject Bureaukosten Uitgaven en inkopen boeken

Algemene kosten projecten

NETT0-RESULTAAT

Afschrijvingen Bijzondere baten en lasten

RESULTAAT

21

V P T

–

a l g e m e n e



10. beleidsplan 2012-2014: de stand van zaken

11. van vpt naar PodiumNet

Het in 2011 aangenomen beleidsplan 2012-2014 is natuurlijk ook

Het bestuur van de VPT stelt voor om de naam van de vereniging

uitgangspunt in 2013 en 2014. In 2013 is een aantal ontwikkelingen

te veranderen in PodiumNet, met in de ondertitel Vereniging voor

in gang gezet waardoor de VPT een nieuwe balans moet vinden in

Podiumtechnologie. Bestuursleden Huub Huikeshoven en Jim Klink-

de grondslag van haar activiteiten:

hamer lichten de naamswijziging toe. Tijdens de Algemene Leden-

DD

vergadering in januari 2014 hebben de leden het laatste woord.

Een aantal brancheorganisaties waar de VPT mee samenwerkt, moeten zo drastisch bezuinigen dat een aantal projecten waarin de VPT participeert niet meer gefinancierd kunnen

Wat is er mis met de naam VPT?

worden. Het gaat daarbij met name om OSAT waar de VPT, na

Huub: De VPT heeft een ontwikkeling naar verbreding in gang gezet

het wegvallen van de bijdragen van de koepelorganisaties, een

omdat we denken dat we als vereniging een heel brede groep

alternatieve financiering voor moet vinden. Er zijn met het

mensen iets te bieden hebben. Maar de huidige naam helpt niet om

bestuur van OSAT goede afspraken gemaakt en er is alle

die mensen te bereiken. Mijn ervaring met de naam VPT is dat je

vertrouwen in dat er in de loop van 2014 een oplossing

altijd moet uitleggen wat het inhoudt. De naam is onduidelijk en

gevonden is. Denk daarbij aan het verhogen van de bijdrage

blijft niet goed hangen.

van de scholen, bijdragen van het SBB, bijdragen van de DD

vakbond en Europese subsidies.

Jim: VPT is een afkorting en afkortingen zeggen op zichzelf niets,

Voor het eerst sinds 2012 kent de VPT een ledenafval in plaats

tenminste niet als je de vereniging niet al kent. Voor Vereniging voor

van een ledenaanwas. Bij onderzoek naar de reden waarom

Podiumtechnologie geldt min of meer hetzelfde. Het is een definitie

leden opzeggen, is naar voren gekomen dat het veelal gaat om

en een afbakening van het vakgebied waar de vereniging zich op

mensen die niet, of niet geheel, meer in de branche werkzaam

richt. Heel effectief en herkenbaar voor wie in dat vak zit maar de

zijn. Bij de non-profitorganisaties die opgezegd hebben gaat

buitenwereld zegt het woord podiumtechnologie niets. Mensen

het om een (gedeeltelijke) stopzetting van de subsidie. Bij

denken daarbij hooguit aan theatertechniek, als ze dat woord al

bedrijfsleden die opzeggen gaat het om een terugval in omzet

kennen. Wij zochten naar een naam die minder omslachtig en beter

of zelfs een faillissement.

herkenbaar is.

In de loop van 2014 zal voor de VPT meer duidelijkheid ontstaan

Wat is er goed aan de nieuwe naam?

over de mogelijkheden voor haar missie: in welke vorm blijft OSAT

Huub: PodiumNet blijft beter hangen. Het is algemener maar heeft

bestaan; zijn er subsidiemogelijkheden van het LoopbaanFonds

toch meer inhoud. Het woordje Podium drukt uit dat het over live

Theater; zijn er Europese subsidies mogelijk; hoe ontwikkelen de

producties gaat met publiek en uitvoerenden, in de volle breedte,

ledenaantallen van de VPT zich. Het bestuur van de VPT zal in het

concerten, voorstellingen, noem maar op. Dat past weer bij die

voorjaar 2014 een concept beleidsplan 2015-2017 maken, dat na de

ontwikkeling naar verbreding. Het tweede deel van de naam staat

zomer wordt uitgewerkt en aan de leden wordt gepresenteerd. Dan

voor netwerken. Dat zegt iets over wat mensen bij ons kunnen

kan daar in de jaarvergadering in januari 2015 over gestemd worden.

verwachten, waarom we voor veel mensen aantrekkelijk zijn.

22

Jim: PodiumNet is een naam die tot de verbeelding spreekt. Het

Jim: Wij zien het als een manier om de nagestreefde verbreding te

drukt meteen uit dat het om podia en om netwerken gaat. Het roept

ondersteunen. De VPT verandert hier niet plotseling door. Als bestuur

een bepaald beeld op, zonder het vakgebied af te bakenen. Waar de

vinden we het daarom ook verstandig om de ondertitel Vereniging

oude naam een soort van geslotenheid heeft, is PodiumNet veel

voor Podiumtechnologie te blijven gebruiken, zodat het werkterrein

opener. Ook mensen die de vereniging nog niet kennen kunnen zich

en de oorspronkelijke naam op de achtergrond een rol blijven spelen.

hier iets bij voorstellen. En een naam beklijft natuurlijk sowieso beter

In een nieuw te ontwerpen logo zou dat heel mooi in kleine letters

dan een afkorting.

onder PodiumNet verwerkt kunnen worden.

Wat wil het bestuur met de nieuwe naam bereiken? Jim: Van de naam PodiumNet verwachten wij dat veel meer mensen

Op welk moment moet de nieuwe naam volgens het bestuur ingaan?

onze publicaties en onze aankondigingen van activiteiten directer

Jim: De leden moeten er zich eerst nog over uitspreken tijdens de

kunnen plaatsen. Ook doelgroepen waar de vereniging zich op richt

Algemene Ledenvergadering in januari, tijdens de CUE. We hopen en

náást de theatertechnische vakmensen zullen zich eerder aange-

verwachten dat we de nieuwe naam dan ‘s avonds tijdens het feest

sproken voelen. De architecten en de decor- en setontwerpers

kunnen presenteren!

bijvoorbeeld, die de VPT graag bij de vereniging wil betrekken. Mijn ervaring is dat die groepen in grote meerderheid geen idee hebben van het begrip VPT. De nieuwe naam zal de vereniging toegankelijker en herkenbaarder maken voor veel meer doelgroepen. Huub: Er is een podium voor iedereen en in de naam PodiumNet komt dat tot uiting. Ik verwacht dat we met deze naam herkenbaarder worden voor iedereen die op en rond de podia werkt, al die mensen die bij live producties betrokken zijn op het gebied van licht, decor, video, geluid, productie, ontwerp, transport, noem maar op. In de nieuwe naam komen de raakvlakken tussen al die mensen tot uiting. Netwerken en podia, dat zijn de twee verbindende elementen.

Wijst dit op een nieuwe koers van de vereniging? Huub: Het is geen nieuwe koers, wel is het zo dat PodiumNet de andere koers die de VPT is ingeslagen beter markeert.

23

V P T

–

a l g e m e n e



12. toelichting begrotingen

In 2013 is voor het eerst een ledenterugval opgetreden waardoor de

Voor 2015 wordt ook uitgegaan van een contributieverhoging van 3%.

inkomsten die in de begroting opgenomen waren, niet zijn gehaald.

De bedragen komen daarmee op:

Het jaar 2013 zal waarschijnlijk afsluiten met een tekort van circa € 10.000,- Om het vermogen van de VPT op peil te houden, zijn maatregelen genomen: er is bezuinigd op personeelskosten en waar

lidmaatschap

mogelijk op huisvesting. Daarmee wordt ruimte gecreëerd om in

Persoonlijk / buitenlands / abonnement

2014 weer geld toe te voegen aan het eigen vermogen.

Student / senior Student collectief

Voor 2014 is uitgegaan van een contributieverhoging van 3%,

Non profit normaal

zie ook de elektronische ledenraadpleging in paragraaf 3 van

Non profit extra

deze vergaderstukken.

Bedrijven ZZP-lid

20142015

€ 82,16 € 57,90 € 25,00 € 229,40 € 438,80 € 564,20 € 281,40

€ 84,65 € 59,65 € 25,00 € 236,30 € 452,00 € 581,15 € 289,85

In 2015 kost het MKB Nederland lidmaatschap € 100,00 In 2015 zullen de fte’s als volgt zijn:

24

Directeur

0,9 fte

Coördinator activiteiten

0,5 fte

Secretariaat

0,9 fte

Marketing

0,5 fte

13. prognose 2013 begroting 2014 begroting 2015

in euro

Resultaat 2012

Begroting 2013

PROGNOSE 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

171.848

175.000

166.000

160.000

165.000

1.977

1.000

600

600

800

projecten

29.986

45.000

41.100

41.100

50.000

subsidies

29.331

4.000

0

0

0

opbrengsten Zichtlijnen

93.521

95.700

95.500

95.700

95.000

diverse inkomsten

27.260

29.600

30.900

33.900

40.000

14.000

13.300

14.000

Inkomsten contributies/abonnementen publikaties/verkopen

rente en overige inkomsten TOTAAL INKOMSTEN

2.350 356.273

350.300

334.100

331.300

350.800

136.822

137.700

138.762

121.600

135.000

70.025

48.500

54.350

42.500

50.000

0

1.000

0

0

0

Bureaukosten

43.608

14.000

15.668

16.500

18.000

Huisvestingskosten

14.000

35.000

37.000

33.000

35.000

Zichtlijnen

88.845

103.000

93.150

93.150

94.000

0

6.000

6.000

5.000

5.000

5.050

5.800

14.500

8.000

331.300

350.800

Uitgaven Personeelslasten Projecten uitgaven Uitgaven boeken

Algemene kosten projecten vrije ruimte

5.100

opbouw vermogen en afschrijving TOTAAL UITGAVEN

353.300

350.300

344.930

17

V P T

–

a l g e m e n e


14. bestuurszaken


Aftreedschema bestuursleden naam in functie

termijn

aftreding

Pieter Erkelens

09-10

1e termijn

09-13

Mirjam Grote Gansey

09-06

2e termijn

09-13

Reind Brackman

09-07

2e termijn

09-13

Jim Klinkhamer

09-07

2e termijn

09-14

Sebastiaan van Haperen

09-08

2e termijn

09-13

Vincent Jansen

09-08

2e termijn

09-14

Huub Huikeshoven

09-08

2e termijn

09-14

Arne de Wit

09-09

2e termijn

09-15

Jeroen Seeboldt

09-12

1e termijn

09-15

De in juli 2013 onverwachts en veel te vroeg overleden Pieter

De VPT neemt per september 2013 afscheid van de volgende

Erkelens is ad interim vervangen door Jim Klinkhamer.

bestuursleden: Mirjam Grote Gansey

Bestuursleden 2013

Reind Brackman

Pieter Erkelens – voorzitter / DB, Algemeen directeur Parade, Amersfoort

Sebastiaan van Haperen

per 1 september ad interim opgevolgd door Jim Klinkhamer Jim Klinkhamer – secretaris / DB, architect Klinkhamer Jonkman

Het bestuur stelt voor de volgende bestuursleden te benomen:

Architecten, portefeuille vormgeving. Jim Klinkhamer blijft tot september 2014 aan om de nieuwe voorzitter in te werken. Reind Brackman – secretaris / DB, directeur/eigenaar Trekwerk BV en BEO, portefeuille buitenlandse zaken Mirjam Grote Gansey – bestuurslid / DB, zelfstandig theatervormgever, portefeuille vormgeving Sebastiaan van Haperen – bestuurslid, hoofd TD SSBU, portefeuille podiumtechnologie

DD

Voorzitter VPT: Gerda Kroeze-Knol

Gerda Kroeze-Knol heeft haar sporen ruimschoots verdiend in de theaterwereld. Vanaf 1997 was zij directeur van Schouwburg en Congrescentrum Orpheus in Apeldoorn. Daarvoor is zij onder andere actief geweest als directeur bij de Stadsgehoorzaal in Kampen. Sinds 1 september 2011 is Gerda Kroeze-Knol directeur/bestuurder van het Luxor Theater Rotterdam.

Sebastiaan van Haperen treedt, wegens drukke werkzaamheden, af per september 2013 ipv september 2014.

DD

Penningmeester VPT: Marc Kocks

Huub Huikeshoven – bestuurslid, theateradviseur Theateradvies bv,

Marc Kocks heeft meer dan 20 jaar gewerkt voor de Ampco-Flash-

light groep, waar hij managing director was voor TM Audio en

portefeuille normering

Vincent Jansen – bestuurslid, docent Grafisch Lyceum Rotterdam,

Lightco. Per 1 januari 2014 is Marc Kocks directeur bij Sales-All. Hij

gaat zich naast de dagelijkse leiding van Sales-All richten op

portefeuille onderwijs

Arne de Wit – bestuurslid, free lance technicus, portefeuille poppodia

Business Development voor de verkoopbedrijven Sales-All en

Jeroen Seebold – bestuurslid, diverse functies als projectmanager,

Fairlight.

productmanager DD

Bestuurslid VPT: Eric Blom

Eric Blom is sinds 2008 technisch directeur van het Nederlands Dans Theater en technisch adviseur nieuwbouw Cultuurcluster Spuiforum. Hij is tevens lid van de aanbestedingscommissie Theater Techniek Spuiforum. Van 2005 tot 2008 was Eric Blom citymarketeer voor de gemeente Gouda.

26

algemene ledenvergadering: vergaderstukken

Recommend Documents