Aan de raad
agendanummer
afdeling
Simpelveld
VI- 16
Planning & Control
10 maart 2009
onderwerp Verkoop aandelen Essent aan RWE
Inleiding Op 26 juni 2008 hebben de aandeelhouders ingestemd, met het uitwerken van een toekomststrategie voor Essent N.V. De aanleiding om te komen tot deze uitwerking is gelegen in het feit dat vanuit de Wet Onafhankelijk Netwerkbeheer, het netwerkbedrijf van Essent N.V. moet worden afgesplitst. Het Essent productieleveringsbedrijf wat daarna overblijft heeft een te geringe schaalgrootte om op een Europese markt te kunnen overleven. Vanuit dat scenario is aansluiting gezocht met de Rhein Westfälische Elektricitätswerke (RWE). RWE heeft een overnamebod gedaan van € 9,3 mld. Elke afzonderlijke aandeelhouder zal moeten besluiten of hij zijn aandelen wel of niet aan RWE verkoopt. De gemeente Simpelveld bezit 275.400 aandelen Essent N.V. Ten aanzien van het mogelijk vervreemden van deze aandelen zegt artikel 160 van de Gemeentewet dat het college in eerste instantie een voorgenomen standpunt inneemt. Dat vervolgens de raad in de gelegenheid moet worden gesteld om wensen of bedenkingen kenbaar te maken en dat tenslotte het college een definitief besluit neemt. Het betreft immers een privaatrechtelijke aangelegenheid. Daarna zal het besluit nog ter goedkeuring aan de provincie Limburg worden voorgelegd. Het college van de gemeente Simpelveld is van mening dat het in deze om een belangrijke financiële aangelegenheid gaat. Om die reden willen wij uw raad niet alleen om advies vragen maar in feite u ook verzoeken om in te stemmen met het collegebesluit tot verkoop van de aandelen Essent aan RWE. Bovendien is voorafgaande aan de mogelijke verkoop van het Essent productieleveringsbedrijf het netwerkbedrijf afgesplitst. Dit bedrijf heet met ingang van 1 januari 2009 Enexis N.V. Vanuit de wetgeving is geregeld dat de aandelen van Enexis te allen tijde in publieke handen moeten blijven. Ondanks het feit dat het aandeelhouderschap Enexis een voortvloeisel is uit het aandelenbezit van Essent N.V., zal de raad moeten besluiten tot deelname in Enexis N.V. De verdere invulling met betrekking tot bedrijfsstrategie, de financieringsstructuur en de Corporate Governance zal het college vanuit een mandaat van de raad kunnen uitvoeren.
Pagina 1/ 7
Formeel kader, beleidskader, programma Programma 4 Toerisme en Economische zaken: deelneming in energiebedrijven. Relatie tot eerdere voorstellen NVT
Overwegingen
1. Onderwerp
Concreet ligt de vraag voor of de gemeente Simpelveld, gezien het overnamebod van RWE, bereid is om haar aandelenpakket ter grootte van 275.400 aandelen Essent N.V. te koop aan te bieden. 2. Argumentatie en alternatieven
In eerste instantie zal de gemeente Simpelveld zelf een besluit moeten nemen ten aanzien van het wel of niet te koop aanbieden van haar aandelenpakket Essent N.V. In het geval minder dan 80% van de aandeelhouders besluit te verkopen, gaat de overname niet door. Dit heeft tot gevolg dat de aandeelhouders in het bezit blijven van wat door de wet FIDO betiteld wordt als "risicovol aandelenbezit". Hoe het Rijk hiermee om zal gaan is nog niet bekend. Het risico bestaat dat de aandeelhouders later alsnog tot verkoop worden gedwongen. Of in de tussentijd het dividend op een vergelijkbaar niveau blijft, is nog maar zeer de vraag. Bovendien kan een situatie ontstaan dat onder druk van de verkoop, door een andere partij een lagere verkoopprijs kan worden bedongen. Dit zijn de risico's in relatie tot de aandeelhouders. Ook Essent N.V. loopt in die situatie risico's. Essent N.V. zelf kan de gewenste schaalgrootte, nodig om zich in de West Europese energiemarkt te handhaven, niet bereiken. Daar mag nog imagoschade aan worden toegevoegd. Contractueel heeft RWE in dit geval recht op een vergoeding voor gemaakte kosten. Mocht Essent N.V. binnen 12 maanden alsnog aan een andere partij verkocht worden, moet Essent N.V. een vergoeding aan RWE betalen voor gemaakte kosten. In de situatie dat tussen de 80 – 95% van de aandeelhouders besluit om de aandelen te verkopen, heeft RWE contractueel weliswaar recht op een vergoeding, maar gaat de overname wel door. De zittende aandeelhouders zullen worden geconfronteerd met de reeds bovenomschreven risico's. Verder zullen zij geconfronteerd worden met een verminderde zeggenschap. Maximaal 20% van de aandeelhouders is dan publiek (verwatering). Hiertegenover staat 80% aan private zeggenschap. Ervan uitgaande dat de behartiging van publieke belangen de reden zal zijn om niet te verkopen dienen die gemeenten zich af te vragen welke mogelijkheden dit nog zal bieden. Wanneer meer dan 95% van de aandelen Essent N.V. te koop wordt aangeboden, zullen bezitters van de laatste 5% van de aandelen geconfronteerd worden met de wet
Pagina 2/ 7
FIDO en bovendien heeft RWE wettelijke middelen ter beschikking om de bezitters van die laatste 5% te kunnen dwingen tot verkoop. 3. Hoe gaan we dat bereiken en is er evaluatie nodig
Momenteel zijn alle aandelen Essent N.V. in bezit van publiekrechtelijke lichamen (provincies en gemeenten). Vanuit die positie hebben aandeelhouders voor zover aan de orde de publieke belangen behartigd. Voor de behartiging van de meest belangrijke aspecten, zie "6. voorstel" is de publieke aandeelhouder al lang niet meer de enige partij. De rijksoverheid en de Europese Unie stellen eisen in het kader van het milieu en toetsen regelmatig of daaraan voldaan wordt. Als gevolg van deze eisen moeten de energiebedrijven hun beleid aanpassen en sturen op duurzame energie om de belasting voor het milieu te beperken. De energiemarkt is open en er zijn veel aanbieders waardoor de prijzen een gematigde ontwikkeling laten zien. Dit afgezien van hogere tarieven in relatie tot de olieprijzen. Kortom met de verkoop van aandelen Essent N.V wordt in feite een stap gezet, die aansluit bij die ontwikkelingen. Het publiek belang is al overgenomen door andere mechanismen/instanties. 4. Communicatie
Het door de raad genomen besluit ten aanzien van de aandelen Essent N.V. alsmede het rechtstreeks aandeelhouderschap in het netwerkbedrijf Enexis zullen op basis van artikel 160 derde lid van de Gemeentewet aan de provincie Limburg ter goedkeuring worden voorgelegd. Daarna zal het bestuur van Essent N.V. van de besluiten van de gemeente Simpelveld in kennis worden gesteld. 5. Kosten, baten, dekking, risico's
De gemeente Simpelveld bezit 275.400 aandelen Essent N.V. Dit is 0,18% van het totaal aantal geplaatste aandelen Essent N.V. Indien meer dan 80% van het totaal aantal aandelen Essent N.V. te koop wordt aangeboden, zal deze verkopers circa € 47,50 per aandeel worden geboden. Verkoop van het aandelenpakket van Simpelveld zal in de 2e helft van 2009 een eenmalige opbrengst betekenen van bijna € 13 miljoen. In de periode t/m 2016 zal in totaal nog eens € 29,00 per aandeel worden uitgekeerd, een totaal bedrag van circa € 8 miljoen. Dit bedrag zal in fases worden ontvangen. Van belang zijn de momenten waarop Essent Milieu wordt verkocht, de herfinanciering van Enexis N.V. is afgerond en de Escrow-garantiefondsen niet meer nodig zijn. Uiteindelijk zal de totale opbrengst circa € 21 miljoen kunnen zijn. Op dit moment is in de meerjarenbegroting van Simpelveld € 542.500 aan dividend Essent N.V. verwerkt. Met de verkoop van de aandelen, vervalt dit dividend. Inzet van de eenmalige verkoopopbrengst zal een vergelijkbaar rendement moeten opleveren zodat er geen budgettair nadeel ontstaat. Daartoe is een aantal mogelijkheden. De meest eenvoudige manier is rente ontvangen door de opbrengst op een bankrekening te storten. Verdere uitwerking en mogelijkheden worden toegelicht in de notitie behorende bij dit raadsvoorstel. Risico's Bij de eerste signalen van een verplichte opsplitsing van de energiebedrijven in Nederland in een netwerkbedrijf en een productieleveringsbedrijf hebben de energiebedrijven zich hiertegen verzet. Voor Essent N.V. waren de Cross Border Leases (CBL) daar een van de belangrijkste redenen toe. Voor specifieke info ten aanzien van CBL verwijzen wij u naar bijhorende notitie. Pagina 3/ 7
Dit risico is een rechtstreeks gevolg van de Splitsingswet en heeft geen relatie met de aanstaande verkoop van Essent N.V. aan RWE. Integendeel met de verkoop van Essent productieleveringsbedrijf wordt het risico verminderd. Bij de opsplitsing zijn de risico's juridisch afgedekt en financieel zijn zogenaamde kruisgaranties afgegeven tussen het netwerkbedrijf en het productieleveringsbedrijf. Het bestuur van Essent N.V. is van mening dat het resterende risico met de genomen maatregelen beperkt zal zijn. Bij overnames is het gebruikelijk dat Escrow-garantiefondsen worden gevuld. Het vullen gebeurt ten laste van de verkoopopbrengst. De reden om deze garantiefondsen in te stellen ligt in het feit dat na het moment van overname zaken naar voren kunnen komen die bij de overname nog niet bekend waren. Voor algemene claims en belastingclaims worden afzonderlijke garantiefondsen gevormd, samen ongeveer € 1 miljard. Na 18 maanden respectievelijk 72 maanden worden de fondsen na aftrek van eventuele claims uitbetaald aan de aandeelhouders. 6. Voorstel
Belangrijk in de besluitvorming om de aandelen Essent productieleveringsbedrijf (PLB) wel of niet te verkopen zijn de volgende aspecten: -
de leveringszekerheid; de voorzieningszekerheid; de duurzaamheid, het milieu; de prijs.
Met de afsplitsing van de netwerkbeheerder Enexis N.V. is de basis gelegd voor een goede infrastructuur van hoogspanningsnet tot aan de voordeur. De publieke aandeelhouders zullen samen met de Energiekamer toezien dat deze infrastructuur van voldoende kwaliteit en omvang blijft om uitval zoveel mogelijk te beperken. Met deze structuur is de leveringszekerheid voldoende gegarandeerd. Bovendien wordt vanuit de Energiekamer van de Nma toegezien op de tarieven die aan de productieleveringsbedrijven worden doorberekend. De voorzieningszekerheid heeft een duidelijke relatie met onze eigen gasvoorraden. Momenteel is Nederland voor wat betreft gas zelfvoorzienend. Gasgestookte elektriciteit centrales voorzien in 65% van de nationale elektriciteitsbehoefte. De gasvoorraden zijn eindig en langzamerhand zal Nederland afhankelijker worden van het buitenland voor de levering van gas. De noodzaak om alternatieve brandstoffen in te zetten wordt daarmee alleen nog maar groter. Daar komt de duurzaamheid van energie nog bovenop. Aansluiting bij RWE geeft Essent PLB de schaalgrootte die leidt tot een betere energiepositie zowel qua diversiteit van energie alsook voor het behalen van lagere inkoopprijzen. De rijksoverheid zal in relatie tot investeringen in de capaciteit moeten zorg dragen voor een verdere stroomlijning van (vergunning) procedures. Essent N.V. heeft in Nederland een reputatie opgebouwd met de inzet van alternatieve brandstoffen/groene stroom. RWE daarentegen is volgens velen niet direct het toonbeeld van duurzame energie. Verbranding van bruinkool voor de opwekking van elektriciteit levert een laag rendement op. De productie van CO2 is daarom relatief groot. Ook RWE is echter op zoek naar alternatieve opwekking van elektriciteit. Het startpunt is wat later, maar de plannen en de middelen liggen er om te komen tot een duurzame en schonere energieopwekking. De positie van Essent PLB zal hierbij niet in gevaar komen. De kennis en ervaring van Essent en RWE zal worden gebundeld tot
Pagina 4/ 7
beider voordeel. Onder druk van zowel nationale als Europese wetgeving zullen de eisen van duurzaamheid naar onze mening nog verder worden aangescherpt. Op basis van diverse selectiecriteria waaronder de prijs zijn diverse overnamekandidaten de revue gepasseerd. Het bestuur heeft op basis van gebruikelijke vergelijkingsnormen te kennen gegeven dat RWE een goede reële prijs voor Essent PLB betaalt en dan vooral gezien recente ontwikkelingen als voortvloeisel van de kredietcrisis. Een totaalprijs van ongeveer € 76,50 per aandeel, levert uiteindelijk in 2016 een totale verkoopopbrengst op van ongeveer € 21 miljoen. Het na verkoop wegvallende dividend kan in ruime mate worden gecompenseerd. Alternatieve mogelijkheden voor het wegvallende dividend zullen nog verder worden uitgewerkt. Gelet op het vorenstaande wordt voorgesteld: • • •
de 275.400 aandelen Essent PLB te koop aan te bieden aan de Rhein Westfälische Elektricitätswerke (RWE). het aandeelhouderschap in het Essent Netwerkbedrijf , Enexis te aanvaarden; verdere uitwerking van het publiek aandeelhouderschap te mandateren aan het college van de gemeente Simpelveld.
Bij dit raadsvoorstel is gevoegd de notitie " Essent aandelen" waarin additionele informatie terug te vinden is die mede geleid heeft tot het nu voorliggende voorstel.
Financiële aspecten Een totaalprijs van ongeveer € 76,50 per aandeel, levert uiteindelijk in 2016 een totale verkoopopbrengst op van ongeveer € 21 miljoen. Het na verkoop wegvallende dividend kan in ruime mate worden gecompenseerd. De bijgevoegde notitie geeft meer detailinformatie. Personele aspecten NVT Opties NVT Evaluatie NVT Communicatie NVT
Pagina 5/ 7
Voorstel
Gelet op het vorenstaande verzoeken wij u, overeenkomstig het collegebesluit, in te stemmen met de volgende voorstellen: • • •
de 275.400 aandelen Essent PLB te koop aan te bieden aan de Rhein Westfälische Elektricitätswerke (RWE). het aandeelhouderschap in het Essent Netwerkbedrijf , Enexis te aanvaarden; verdere uitwerking van het publiek aandeelhouderschap te mandateren aan het college van de gemeente Simpelveld.
Het college van burgemeester en wethouders in Simpelveld, De secretaris, De burgemeester,
P.J.J.M. Schillings
H.G.G. Bogman
Commissieadvies In de raadscommissie vergadering van 9 april 2009 hebben de fracties als volgt geadviseerd: De fractie
Leefbaar Simpelveld: voor / tegen Burgerbelangen: voor / tegen Simpelveld lokaal: voor / tegen CDA: voor / tegen PvdA: voor / tegen
De commissiegriffier
Pagina 6/ 7
Aanbieding aan de Raad Aan de raad wordt voorgesteld om conform het voorstel te besluiten Simpelveld, 17 april 2009 Het presidium van Simpelveld, De griffier, De voorzitter,
Mr. J.J.A. Jetten
H.G.G. Bogman
Pagina 7/ 7
