AFZETTINGEN WTKG
27
Een excursie
43
Wadi Hitan, het dal der walvissen:
naar
oerwalvissen Henk-Jan
2006
(2),
in
Egypte
*
Vliet
van
Inleiding In
een
(van
den Hoek
megalopsis
Ostende, 2005) uit
de
een
stukje
‘Lapilli’
over twee
in
Fayoum-oase
vroeg is het
gebied
Biretia
hier landbouw plaats. In 1934 werd de
Egypte,
Wadi
ket en
Gardner. Er
aangetroffen,
verklaard
en
skelet
compleet
een
en tevens
aangeven
Basilosaurus-
het
de
grote belang
van
Fayoum verduidelijken.
‘A’-overblijfselen
walvis
waren we naar
Eocene walvisskeletten tocht heb ik reeds
aan
excursie
tweedaagse Wadi
liggen.
Over deze in
geschreven
Hitan,
versteend bos
en
als
en
Gebel
Qatrani
vindplaats
De excursie maakte deel uit
een
aankondiging
de Fayoum,
naar
van
met een
bekend
-
Over de
de laatste
twee
dag
de
eerste
Hitan is door
mij
Vliet, 2004).
Het
de
noordzijde
van
van
bezoek
vanwege
een
plaatsen
excursie,
georganiseerd.
die nog een
vrij
bezoek
waren.
aan
Wadi
beschreven in Grondboor en Hamer (van
verslag het
van
de tweede
van
meer
Birket
In het
de tocht een
ging
dwars door de
der wagens
voorbereiding
aanslagen
vast te
ofgids,
door
begeleid
16 jeeps.
met
dag,
Qarun
Jeeps
een
staat
waren
woestijn
zitten. Een
militairen;
en
tocht naar
hieronder.
noodzakelijk; kwam
geregeld
dergelijke
levensgevaarlijk. de
bouwd
Tevens werden
Egyptische
overheid
we
vreest
Fayoum-oase ligt ten
laagvlakte
van
80 km
Birket
ligt,
Deze
laagvlakte
Pleistoceen
in de
zuidwesten
meer
en
de recente
westelijke woestijn
van
bij
Cairo. Het is
een
van
Egypte,
driehoekige
maximaal 50 km waarin ook
een
Qarun.
is
vermoedelijk
ontstaan ten
gevormd
gevolge
in het Plioceen van
door overstromingen
In het Pleistoceen was het
‘Moeris’
artefacten
vuurstenen
de oudste
latere, hogere beschaving.
werd het
tijd
werden de moerassen
eeuw
de
van
Nijl
overtollige
het voorheen
kon worden be-
droge
zijn
In de
gereguleerd.
waterpeil kunstmatig
buiten
zodat
bevloeiingskanalen,
het
irrigatietechnieken dreigde
twintigste
heeft het
Chr)
het meemiveau kon worden
en
Door de huidige in de
v
en
oevers
te
verlaagd.
meer
echter
treden;
men
water
daarom laten overvloeien
Wadi
Rayan
ten
zuidwesten
naar
de
van
Fayoum.
Geologie
de Fayoum
van
Gedurende het Eoceen bekken
dit bekken in
contact met
westen
was
er
gebied
daar
van
horen
tot
de
een
de
op deze
bij
de
zee
de
en
zijn
om
van
kleien
een
In het
Thetyszee;
landtong, open
plaats
175 km.
klein
oosten
zee-
stond
in het noorden
Kattaniya
en
Horst die het
afschermde. De sedimenten
Maadigroep (genoemd
derdom. Het gaat
kleisteen,
was
ongeveer 300
van
midden en
naar
tot
zanden,
zandsteen of kalksteen
een
laat soms
streek
Eocene verhard
(zie afbeelding
in ou-
tot
1).
In de woestijn meters
dik
bij
en
Wadi Hitan is de formatie enkele tientallen
bestaat uit de Gebel
Gehannam(‘Duivels-
Afbeelding 1.
geschiedenis.
Nijl.
Bir-
die de toeristenindustrie zouden kunnen doen
Fayoum: plaatsbepaling
werd
van een
elke waterstand
bij
Romeinse
Eocene
100 km
vindt
van
tocht is zonder
instorten.
De
noordzijde
‘B’-bewoning lijkt
Middenrijk (2040-1782
zuidelijk Cairo) De groep vertrok
heden
Oligocene zoogdieren.
de InternationaleGeologi-
van
sche Conferentie die in 2002 in Cairo werd
Wij kregen
zoek-
vergeefse
Afzettingen (van Vliet,
october 2002 zagen we
2001). Begin een
de oer-
Egypte getogen om
zoeken. In ‘Wadi Hitan’ zouden 249 of zelfs 349
te
typen
ontgonnen met afwateringshet land
In het jaar 2000
twee
‘B’. De
en
tot
jaar lang
de nieuwe
context van
Dit artikel wil de
gevonden.
primatenvondsten de
heeft er
Gingerich
zijn
‘A’
Al 5000
geweest.
onderzocht door Caton-Thompson
Qarun archeologisch
Hitan, Dal der Walvissen, is door Unesco tot werelderfgoed en
bewoond
Vanafhet Neolithicum
nieuwe
nabij gelegen
nog tweemaal in het nieuws: het
de reden dat hier zich reeds
waren
vestigden.
mensen
De streek kwam het afgelopen
B.fayumensis.
en
stond in de rubriek
Afzettingen
primatensoorten
jaar
de vruchtbare aarde
en
der laatste
van
meer
en
vroege
winderosie. Het de
meer
dichtbij gelegen
groter dan
nu en
wordt
genoemd.
Tussen
8500
klimaat
vochtiger
en
4000
jaar geleden
dan nu. Er
in de Fayoumdepressie
waren
was
het
Egyptische
uitgestrekte
moerassen
waarin veel dieren leefden. Het wild
afzettingen. Op de achtergrond is Birket Qarun
te zien.
AFZETTINGEN WTKG
44
Afbeelding 2.
berg’,
genoemd
zo
van
Qasr
el
matie wordt de Basilosaurus
rijke
zodat
van
vooral
hogerop
Birket
aangetroffen;
Qarun
vol marien
In deze for-
tevens
is
er een
door sedimentatie; naar
brak
en zoet
worden
rivierafzettingen
wordt het Eoceen overdekt
continentale Oligocene ven
Saghaformatie.
allengs ondieper
milieu veranderde
Bij
formatie
zomers)-
invertebratenfaunaen microfauna. In het late Eoceen
werd het bekken
wordt hiervan
afzettingen.
gescheiden
door
het
water,
gevonden.
door
dikke,
een
overslagplaats
bos
en
Na de de
de Oligocene fauna
eerste
zijde
dag
van
boven,
om
oevers
van
dit
belangrijke
hadden
dag
zuidelijke
tweede
Formatie,
Chr. De
van
in
we
een
Birket
hoog. Zij
kodillengod. was
een
luxe hotel
aan
de Qasr el
bezoek
de noord-
aan
Tempel-sectie
hier boven de Gebel
ging,
van
beneden naar
Sagha-formatie (laat Eoceen), en
verder
de Dir Abu
onder-
Lifa-sectie,
en
Qatrani-formatie (grotendeels Oligo-
ceen).
een
ging
het
om
uitgebreid
lengte. Waarschijnlijk Holocene
heen. Daar kwamen
meer
stelsel leemkuilen
was
van
terecht
we
vele kilometers
bestaat de leem uit Pleistocene
meerafzettingen,
Qamn hoger
toen
het
een
waterpeil
van
en
was
Romeinse stad.
zandsteenlagen,
Dimae,
Onderweg
een
sinds
zagen
we
lang
merkwaardige,
bruine
die waren doorboord doormollusken. Der-
Glossifungites. Geologen
staan
in Cairo
zulke doorboorde stenen als pennenhouders.
bekend
gebmiken
(Zie
afbeel-
ding 2).
Dimae lag vroeger aan het
water.
mines
meters
op
enige tientallen
Tegenwoordig liggen van
krokodillen
badhuis
en
die naar de
weg
tal
van
vroegere
imposant. Landbouwproducten de
zuidzijde
van
het
meer
ver-
van Dimae en vandaar met karavanen
naar een
geheten.
kleine Deze
heilige’
dagzomen
is
op
gedeelte
overgebleven. elkaar
een
de
het
meer.
Het
de
was
3.
tempel,
gestapeld.
deel,
‘heiligste
Aan de achterzijde
zandsteenlagen, de
Koninkrijk.
het
De grote zandstenen blokken
natuurlijke pyramide.
Eocene
zien.
van
woestijn in,
of krokodillentempel
uit het Oude
vermoedelijk
stamt
tie. Van het onderste meter te
enkele kilometers de
tempel, Qasr al Sagha
Alleen het centrale der
we
de
In de steile
Qasr
Tempelsectie,
(Zie afbeelding 3).
Birket
vervallen Grieks-
gelijke fossiele ‘levensporen’ (ichnofossielen) onder de naam
de haven
aan
een
dan tegenwoordig.
Grieks-Romeinse stad in Egypte
Eerste reisdoel
tempelruïnes,
twee
Van Dimae trokken
Afbeelding
Dimae,
de kro-
Sobek,
van
na
10 m
Qasr el Sagha
rotspartijen
in
aan
voorkomen
soms
en
getransporteerd.
zijn perfect
De reis
Griekse
ongeveer 250
tichelstenen zijn
de
de oorzaak, dat deze dieren hier werden
het meer voert, is
naar
eeuwen
tot
naar
neolitische
overnacht. Voor de
op het programma. We zouden enkele
formatiesbezoeken. Het
verdeeld in de
scheept
gewoond
huizen. De Romeinse
van
6
een
op
tempel, gewijd
een
werden in de Oudheid
Fayoum
tamelijk
zijn
gebouwd
gedurende
Het overvloedige
waarschijnlijk
aan
oude karavaanroute
gedroogde
omgeven
basaltlagen.
Qamn
de excursie stond
meer
muren van
vereerd. Er
de
Hier hebben
woonplaats.
resten
van
een
later Romeinse kolonisten
Het Mioceen daarbo-
het versteende
van
De stad werd
Bahariya-oase.
haven
De Quasr El Sagha
2006
Dimae.
vanwege de hitte ’s
de onderste
daarop
en
Muren
(2),
27
Quasr el Saghaformatie.
el is
vormen
hellingen
Saghaformaongeveer 25
AFZETTINGEN WTKG
Harde
zachte
en
herhaalde boven
Er is
afzettingen. een
dezer
horizon
met
tanden
waren
zijn
zoogdierresten
therium. De dikte tientallen meters
tweede
in
een
en bladfossielen
deze
deze
van
spectaculaire lagen.
van
de afzettingen.
Het
begin
een
We
boven de tempel
dijk
en
te
zien,
afbeelding 5). Hij de 12e
van
meter
de loop der
boven
grote deel is
vormen
schillende
is in het die zich
jaar
oud
Dit
zijn
wereld (zie en stamt
uit
zijn omgeving
van
de locale
van
uit
meter
het
-
Fayoem Qatraniafzet-
berg Qatrani. uit het
De onderste
Eoceen;
het
over-
ouderdom. De totale 110
roodbruine kleisteen
opnieuw hoge
is in
lager geworden.
de Gebel
Oligocene
zanden,
plateau
en
steile kliffen
tot
en
397
kalk-
met ver-
plateaus.
twee
werden de
sectie
ter
horizonten met veel versteend hout. Voorheen
afzettingen
onderverdeeld in de bovenste
versteend-houtzone;
geheten.
Een
nu
de bovenste
bariet-zandsteenlaag
en
en
onderste
scheidt
beide
afzettingen. De vlakte
waar
sectie. De
we ons nu
woestijn ligt
begaven,
behoorde tot de onderste
hier bezaaid
boomstronken. De bomen zijn
met
in het
in
de
Quasr
el
plateau,
voortzet.
Quatraniformatie bedraagt
bestaat uit
Zij
onderste
het
Sagha
Afbeelding4. Getijdenafzettingen
liggen
zelfs het late Neolithicum. Het
vermoedelijk
echter
de Gebel
van
zijn
naar
dateren
gedeelten
Er
gevormd
verhoging
weg
is tenminste 4000
Saghaformatie volgen
tingen, genoemd
lenzen.
de aard
over
wordt
el
plateau
doorwinderosie een
tijd
de Qasr el
meter en
smalle
het
De Oligocene zoogdieren
dikte
voor
bestaat uit losse stukken versteend hout! De weg
steekt één
Op
de tijd
Hierboven
Qasr
geplaveide
Dynastie, mogelijk
plaveisel
discussie
oesters.
een
over
de oudste
van
uitvoerig
delta-afzettingen. Op
enkele honderden meters resten
kris-
een
bij dergelijke gelegenheden
met
rivier-
de
namen
Oligocene afzettingen
vrijwel recht
een
De bovenste
vertonen
betreft het rivier- of delta-
langdurige
overwegend
landschap
waaronder Moerimeter.
(Zie afbeelding 4).
de
van
bereik-
Tempel-
hiaat. In deze sectie
een
afzettingen
Zoals
transgressielaag
een
en we
waddenmilieu. Er worden veel houtresten
gevonden.
betaamt, ontstond er
door
helling
77-180
krasgelaagdheid. Vermoedelijk afzettingen
isis. De
(Prozeuglodon)
gevonden
bedraagt
Isurus
vroeger veel walvisbotten
deze laatste sectie zit
en
haaien-
auriculatus,
fragmentarisch.
en
over een
door wind
we
de Dir Abu Lifasectie. Tussen de
van
vele
zijn
afgerold
verder
ging
zijn
maar
Ook vonden
Basilosaurus
m.n.
echter
top
Er
strand-
en
oesterbanken. Een
en
Carcharocles
,
De tocht
sectie
erg
het Eoceen
mangrovenwortels,
zee-egels,
afgesleten.
Galeocerdo).
aangetroffen,
de
ze
van
naar
Thalassinoideshorizon
een
kleine
aan
( Carcharhinus
praecursor,
botten
rijk
worden
gedurende
veel
kreeftachtigen)
van
bleek
lagen
zand
ten
een
kentekenen
-
lagen
De
afzettingen, lagune-
Glossifungiteshorizon,
(graafgangen
en
regressies.
en
mariene
zijn
45
het bekken werd
dunner; Het
2006
(2),
wisselen elkaaraf
lagen
transgressies
toe
ondieper.
27
versteend hout en
Oligoceen mogelijk
Afbeelding
5. Oudste
geplaveide weg
ter
wereld.
Saghaformatie.
AFZETTINGEN WTKG
46
Geschiedenis Reeds in
de Gebel
van
1845 had Orlebar
gevonden.
Onder
Dienst werden
Geologische
Qatrani-afzettingen
leiding
in 1898 nieuwe onderzoekingen
voegde zich
De diverse
diverse
jaren:
het
naar
gebied
pese
onder
leiding
ging
met
Markgraf ontdekte
In 1901
die
verkocht
hij
Olson
heen,
en
Euro-
aan
Amerikaanse
er een
en
Duitser, Markgraf
een
expeditie
verzamelde
Egyptische geologen spectaculaire
het Natuurhistorisch Museum
voor
Beadnell
strekten zich uit
onderzoekingen
1906 kwam
Granger
van
Egyptische
geoloog
plekke gedaan.
ter
fossielen,
1907
samenwerking
fossielen
in
voor
In
musea.
de
het Britse Natuurhistorisch Museum
van
hierbij.
over
in
Andrews
in 1879 wal-
er
van
de Britse
met
2006
(2),
versteende boomstam uit
een
de Fayoum beschreven. Schweinfurth had visbeenderen
27
enkele
plaatsen
waar
te
New York.
zoogdierresten
in
groten getale voorkwamen. Om zijn verzamelkwaliteiten werd
door de Amerikanen. De
hij ingehuurd
de terug waren
met
Het
verpakt.
ten, waaronder de
zijn dagboek
ging
om
zowel grote als kleinere
staan
het internet:
op
soor-
primaat, Apidium phiomense.
eerste
is beschreven door Granger,
expeditie
Deze
keer-
expeditie
27 kisten waarin 500 verschillende vondsten
uit
gedeelten
http://users.rcn.com/
granger.nh.ultranet/FaiyumContents.html. Pas in 1947 keerde verzamelde er tot
heden leidt Elwyn Simons
Fayoum; zijn groep bezems wordt het
geveegd Afbeelding
6.
en men
tot
zo’n 15
serie
grind (‘desert gravel’) laat de
expedities
de
van
vooijaarsstormen
en
naar
de
oppervlakte het
vervolgens
Hierdoor wordt
wegblazen.
sediment
cm
zoogdieren.
een
terug
Vanaf 1961
heeft de nieuwe primaten ontdekt. Met
zand
onderliggende
Versteend bos.
Amerikaanse expeditie
er een
kleine collectie
een
jaarlijks
de grotere
weggeërodeerd, terwijl
elementen, waaronder beenderen, achterblijven. Na 1961 of andere
een
op
strand
wijze
aangespoeld.
in dezelfde
Dit
in
terechtgekomen
zee
blijkt
uit hun
en
Het hout is niet fraai
een
op
vele
ligging;
liggen
kleur,
maar
uitzonderlijk goed geconserveerd (zie afbeelding 6).
Vaak
zijn een
er
termietennestenin
hol
van een
en
hoogten
voor.
meren.
en
tot
te
De
vinden
en een
rhizoliethen,
meer
dan
De
De
in het
soorten
aanwezigheid
profiel
komen
duiden van
enkele keer zelfs
versteende wortel-
twee meter
behoren daarmee tot de grootste
schillende coden
specht.
kunnen
stronken,
zijn
richting.
van
op
ter
kleilagen
profiel
laat ook
ver-
met ostra-
over
Qatrani-afzettingen
de hele wereld faam
lagere
mariene invloeden zien.
genieten bij paleontologen
vanwege
de
Oligocene landzoog-
dierfauna. Het is de best bekende vroege zoogdierfauna van
Afrika. In andere landen (oa in Libië,
rije) zijn gedaan,
weliswaar vondsten
maar
deze
onderzocht. De
zijn
van
Angola
vergelijkbare
en
Alge-
ouderdom
incidenteel en meestal nog niet goed
meeste
vondsten
bij Fayoem
Moeritherium
zijn
dan 95
meer
soorten
ook
werden op
een
orde der spoor.
was,
twee
grote
hoorns
Embrithopoda,
had
werd
gedacht
bekend dat deze
zijn
soort
Geologische
de schedel
een
slechts
Ook
origineel lijkt;
Barytherium
is
steenlaag zijn veruit de meeste
zijn
het
een
(Gruidae),
de
naatn voor
van
een
de
de
zijBir-
Aanvan-
zijlijn
dageraad’.
Een skelet
Cairo,
rest
is
staat
waarvan
een
zijn
aan
Nu is
der Proboscidea
opgesteld mij
alleen
gipsen afgietsel. Twee
dergelijke zijlijn.
de Reigers
vertegenwoordigd.
Telietrippelaars’ kwartels
van
voorouder van de olifanten
van
verwant
overvloedigs!
ondermeer
Het is dan
van een meter.
‘olifant
Museum
staan.
de oude
Moëris,
dat het
bijnaam
snuit
vertegenwoordiger
(de olifanten), vertegenwoordigt. in het
Phi-
E.L. & Ras-
evolutionair doodlopend
schofthoogte
een
vandaar de
op
een
een
Moeritherium (naar
die wel in directe lijn
zoogdieren gevonden.
lyonsi (Eoceen) (Simons,
heel andere soort,
Qarun)
kelijk
andrewsi, Paleomastodon,
A.
D.T., 1990). Arsinoitherium leek op de neushoorn,
had
slechts enkele niveaus gedaan. Net boven de bariet-zandkleine
grote zoogdierfossielen gevonden;
Inmiddels
(laat Eoceen-Oligoceen),
ket De Gebel
meer
meer.
Faunabeschrijving
maar
)
in de
te
bekend.
mussen,
zoetwater-
vroegere
nauwelijks
oma en
haaientanden ( Carcharinus
roggenkauwplaten (Myliobatis en Aetobatis)
delen van het
Op
er
Tot de grote soorten horen ondermeerArsinoitherium zitteli
in doorsnede
wereld.
zijn
kleine des
soorten
(Ardeida)
Verder
zijn
er
(Jancanidae),
kraanvogels
ooievaars
(Ciconiidae),
(Rallidae),
AFZETTINGEN WTKG
27
flamingo’s (Phoenicopteridae)
onidae) den.
worden
veel
nys
De excursie
kwamen
aan
geleden
(Testudo, Podocnemis, Stereoge-
zoals zijn
vrucht
gestelde
liaan
tropische
van een
tegenwoordig
is. Deze komt
meen
gevonden,
behoren
planten
Verder werden stronken
tot
het
van
soorten
in Zuidoost Azië
Cynometra,
genus
drijvende
boom-
slot
Vaak wordt
vochtig,
een
op
sen
warm
(1990) spreken
wouden vol
klimaat duiden. Simons
dat
lianen. Dolson
moessonachtige neerslagpatronen. Dit, slechts voorkomt op de
stroomrichting
omkeerde),
en
Rasmus-
en
(2002)
ea.
savannenklimaat heeft
er een
en
menen
met
geheerst
omdat fossiel hout
bepaalde plaatsen (‘point bars’, de rivieren zich
van
voor
fauna
en
rivierenstelsel
moerassig
van een
afhangende
daarentegen,
dat flora
gedacht
door
waar
meandering
omdat in de paleopodzolprofielen
geen grote
boomstronken voorkomen.
De
van
Egyptische Geologische
ook
mineralen
vanuit Tahrir
meter
hoge rotspartijen
zouden nemen. De
die
helling
Gebel
van
deze
we
dag
worden hier overdekt
Oligocene lagen
door enkele basaltlagen, de Widan el Faras-basaltuitvloeitectonische
ingen. Toenmalige opleving
met een
minste driemaal tussen
de 32
schap:
de
rode
je
een
basaltlaag afgezet.
hellingen
denken
met
aan
vrachtwagen
voor een
industriële
meer
dan 3000
bij
Saqqara van
jaar
Chr.)
voor
andere
de
en
gemaakt.
voor
tot
6e
in vol
bij
op 100 vard.
meter
die niet
bij
van
een
van
te
Zoser
we
wer-
periode, vaten
tot
2250
en
er
Pepi
I
bij
sarcofagen
weg is
vroe-
te vervoeren.
onderzoek verricht.
ontdekt,
met
dreigen
worden
ver-
bouwsteen onder
het meer
archeologisch
basaltwinning.
lagen
2600
geplaveide
naar
basaltgroeven
zijn beschermd,
plein
waaraan
de
gevestigd,
het station
’s ochtends
Openingstijden:
ingang
belangrijke
bezichtigen,
ook het
metro en
station El Zahra. Vandaar
afstand
dags gesloten.
te
De toegang is
identiteitskaart
tot
gratis,
aan
de
stap
ligt
het
Nijlboule-
14.00 uur, donder-
maar
je
moet aan
de
afgeven.
Literatuur
Dolson, J., Barkooky, A. el, Wehr, F., Gingerich, Ph.D. &
2002. The Eocene and
Prochazka, N.,
Paleo-Ecology ley
and the
carbon
and
Paleo-Geography Basins:
Fayoum
L.
Ostende,
braker.
van
zelfs hak-
deze groeven,
opgeofferd
for
Implications
Hydro-
in the Nile Delta and Eco-Tou-
Exploration
rism in the Greater Eloek
Oligocene
of Whale Val-
Fayoum den,
Afzettingen
26
Basin.
2005.
(4)
p.
Excursiegids.
Lapilli:
Oude Nacht-
71
Seiffert, E.R., Simons, E.L., Clyde, W.C., Rossie, J.B.,
Anthropoids
310,
P. &
from
Mathison, M.E.,
Egypt
and the Anti-
Primate Radiation. Science
pp. 300-304.
Simons, E.L. & Rasmussen, D.T., 1990. Vertebrale Pa-
leontology
of
Egypt, Vliet,
H.J.
R.Said
of
Prospects.
(red.).
2001.
van,
History
Fayum:
Review and Future
In:
The
Faunal
Geology
of
Rotterdam; A.A. Balkema.
De Zoektocht
Basilosaurus isis in
Research,
naar een
Oerwalvis:
Egypte. Afzettingen
22
(3),
p.
45-52
Vliet,
H.J.
van,
2004.- Wadi Hitan, het Dal der Walvissen
Over Oerwalvissen
in
Egypte
en
Walvissen. Grondboor en Hamer 58
de Evolutie der
(6),p.
141-147.
opeens
het basalt
Gizeh. Ook werden
sporen uit het Neolithicum. Helaas
moderne
zodat
stonden
Deze
van
als
gebruikt
basaltblokken
acht oude
landschap
bedrijf.
ligt
helder-
sintels,
Opeens
dynastie (ongeveer
De vroegst bekende om
en
in de Predynastieke
pyramidentempels
Momenteel wordt hier
zijn
storten.
Chr. werden
werd het
Khufu
ger aangelegd
Er
ziet
ten
vreemd land-
een
verontreiniging. Nog
in dit verlaten
geëxploiteerd:
Van de 3e
gemaakt. jaar
je
stenen
werd
De ouderdom
afwisselend okerkleurige
grote basaltgroeve
den reeds vroeg
Het is
en er
overdekt door grijsgrauwe
vreemdender is het als een
bewegingen gingen gepaard
vulkanische activiteit
23,5 miljoen jaar.
en
lagen, lijken
moet
van
dagen
meteorieten. Neem
gevonden
Museum is
vier halten uit
Museum zijn
het grote
quity of African’s Higher
vormden de derde grote
twee
van
Wadi Hitan
en
en
Square,
Archelogische na
Fayoum
Attia,Y., Bown,T.M., Chatrath,
de tocht
vierhonderd
bijna
Qatrani
vertrekpunt,
in Cairo
Geologie In het
2005. Basal Einde
het
een varen-
soort, Acrostichum, die tegenwoordig karakteristiek is
mangrovenbossen.
op
water-
verscheidene
waartoe
en tot
en
Nelumbo.
en
palmen aangetroffen,
mangrovensoorten behoren
recente
samen-
(Epipremnum ) alge-
families; Salvinia
twee
twee
de
waarvan
de Pacifische Eilandenvoor. Bladeren van
bij
verschillende
ruim anderhalf uur
en na
in Cairo.
vondsten uit de
Pelomedusa).
plantenresten
we
De
beëindigd.
elk huns weegs
maar
Ook
hiermee
was
jeeps gingen
Gigantophis)
en
Van deze laatstewerden tenminste
schildpadresten.
vier genera aangetroffen en
gevon-
doorkrokodillen,
vertegenwoordigd
gigantische waterslangen (Pterosphenus en
(Phalacro-
de zeearend (Pandi-
-
adelaarachtige vogel (Accipitridae)
en een
Reptielen
aalscholvers
en
roofvogels
en twee soorten
coracidae)
47
2006
(2),
aan
de
*Henk-Jan
van
Vliet, Abel Tasmanstraat 41, 3531 GS
Utrecht, email:
[email protected]
48
AFZETTINGEN WTKG
27
(2),
2006
