Media, Informatie en Communicatie
Afstudeerscriptie Een onderzoek naar de promofilmpjes van Zapplive en de BZT Show onder kinderen uit groep 7 en 8
Studierichting: RMP Klas: 403C Docent: Elise Friedmann en Chris Streefkerk Opdrachtgever: NCRV
4 juni 2013
Naam: Linda Coert Studentnummer:500545463 Email:
[email protected]
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
2
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
Voorwoord Het is me gelukt en hier is het resultaat. Mijn scriptie als afsluiting van mijn studie Media, Informatie en Communicatie aan de Hogeschool van Amsterdam. De scriptie is tot stand gekomen door een onderzoeksvraag van de NCRV. Na maanden van literatuur lezen, nadenken, schrijven, wegleggen om daarna weer te beginnen met schrijven is het dan eindelijk af. Ook al vind ik mijn onderwerp heel leuk en interessant, jezelf constant motiveren om toch weer achter die laptop te kruipen om aan je scriptie te werken is lastig. Om op pad te gaan voor interviews was des te leuker. In contact staan met de doelgroep in plaats van op mijn kamertje erover lezen. Daar heb ik erg veel plezier aan beleefd. Daarom bedank ik de scholen en leerlingen die me hebben geholpen met het verzamelen van alle data. Zonder hun was het nooit gelukt. Ik wil graag alle mensen bedanken die mij hebben geholpen in de loop van mijn studie. In het bijzonder wil ik iedereen bedanken die me heeft gesteund tijdens het maken van mijn scriptie zoals mijn begeleider Elise Friedmann. Altijd meteen reactie op mijn mailtjes ook al was het weekend en snelle nakijkmomenten. Net zoals mijn tweede begeleider Chris Streefkerk. Verder wil ik nog de NCRV bedanken en Richard van ’t Zelfde voor de begeleiding tijdens mijn scriptie en voor de mogelijkheid om dit onderzoek uit te voeren. Daarnaast heel veel lof voor mijn familie en vriendinnen die altijd voor me klaarstaan als ik er even niet uitkom of om te zorgen voor wat afleiding! Linda Coert Amersfoort, 31 mei 2013
3
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
4
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
5
Management Samenvatting Dit onderzoek gaat over de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show. De aanleiding van het onderzoek komt van de opdrachtgever de NCRV. Ze hebben nog weinig tot geen informatie over hoe de jeugdpromo’s het beste aansluiten bij de wensen van de doelgroep kinderen van 9 t/m 12 jaar. De jeugd is een extra aandachtsgebied van de NCRV. Daardoor is het een belangrijk onderwerp om onderzoek naar te doen. Het doel van het onderzoek is inzicht brengen in de wensen van de doelgroep om advies te geven over verbeteringen van de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show van de NCRV door middel van een onderzoeksverslag en een uitgewerkt script voor één promo. Er is vooraf een interne analyse gemaakt over de programma’s. Zapplive is een interactieve liveshow in de studio waar iedere week een bekende Nederlander te gast is. De BZT Show is een amusementsprogramma in de studio opgenomen waarin de gekste wensen van kinderen vervuld worden. Zapplive richt zich meer op inhoudelijke onderwerpen terwijl de BZT Show meer gericht is op amusement en chaotische televisie. De doelgroep van de programma’s (kinderen in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar) zijn onderzocht. Verder zijn de promotrends, promo’s van Zapplive en de BZT Show en de concurrenten nationaal en internationaal geanalyseerd. Een promo moet de kijker prikkelen en nieuwsgierig maken. Promo’s helpen om meer kijkers te trekken naar het programma. Wat opvalt is dat de meeste promo’s gebruik maken van een voice-over en muziek om het nog spannender te maken. De deskresearch geeft meer inzicht in de doelgroep en de promo’s zodat deze informatie meegenomen kan worden tijdens de fieldresearch. Daarnaast is fieldonderzoek gedaan. Beginnend met een panelgesprek om vervolgens verschillende interviews met de doelgroep af te nemen. Daarna zijn de wensen van de doelgroep nogmaals getest bij een tweede panelgesprek. De resultaten van de desk- en fieldresearch zijn verwerkt in conclusies en een advies. Na de fieldresearch is wel duidelijk geworden wat de wensen van de doelgroep zijn. Het sleutelwoord is grappig. Grappige televisie doet het goed bij de doelgroep. Dus ook een grappige promo. De BZT Show heeft een meer grappige promo dan Zapplive volgens de doelgroep. Dit komt vooral door de muziek en de beelden die erop gemonteerd zijn. De beelden kloppen niet qua volgorde. Ze zijn anders gemonteerd en dat wordt gezien als grappig. Uit de resultaten blijkt dat bekende muziek het goed doet in een promo. De promo van de BZT Show heeft de Harlem Shake als muziek gebruikt en deze promo viel meer in de smaak. De muziek bij Zapplive is aangepast en meteen wordt de promo meer gewaardeerd. Muziek maakt uit.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
6
De onderzochte trends uit de deskresearch worden niet met open armen ontvangen door de doelgroep. Een logische trend is dat de filmpjes op YouTube gezet kunnen worden om een hype te creëren. Alleen niemand kijkt de promo op YouTube dus dat heeft geen zin. Dat is het antwoord van de doelgroep. Ze gaan een reclame heus niet op YouTube kijken maar er is hoop. Ze zullen wel gaan kijken als er iets grappigs op YouTube staat. Verder is een andere trend een twijfelachtige trend want media-experts zijn het niet eens met elkaar. De een zegt juist vooral veel hoogtepunten tonen en de ander zegt nee alleen alles kort aanstippen. De doelgroep vindt wel dat er hoogtepunten getoond moeten worden in de promo. Alleen niet teveel want anders wordt het nep. Volgens de media-experts moet een promo elke keer sneller en sneller. Dat is de trend. De doelgroep voelt dat helemaal niet zo. Ze vinden de beelden wel te snel gaan. Zo kunnen ze niet alles zien en krijgen ze onvoldoende informatie. De beelden mogen bij beide promo’s wat langzamer maar niet te langzaam want dan wordt het saai. Het belangrijkste is dat de promo’s het beste aansluiten bij de wensen van de doelgroep als er een hoge dosis humor in zit maar het mag niet nep worden. Kinderen moeten het wel geloven en ze laten zich niet zo snel inpalmen door een promo. Het rapport wordt afgesloten met een uitgebreid advies voor de promo’s van Zapplive en de BZT Show waarbij één uitgewerkt script in line-up vorm voor de promo van Zapplive.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
7
Executive Summary This research is about promos for the Zapplive and BZT Show television shows. The occasion for this research comes from NCRV, which commissioned the research. NRCV has little information about the fit of promos with the target audience group of children from 9 to 12 years old. This is an important topic, since youth is an area of focus for the NCRV. The goal of the research is to provide insight to the desires of the target audience and to provide advice about improvements of promos for the Zapplive and BZT Show television shows through a research report and proposed script for one promo. An internal analysis about the television shows has been made beforehand. Zapplive is an interactive studio live show with a Dutch celebrity guest. The BZT Show is an amusement television show that is recorded in the studio and that fulfils children’s’ craziest wishes. Zapplive focuses on contents while the BZT Show is aimed at providing amusement and chaotic television. The target audience of the television shows (children between the age of 9 and 12 years old) has been researched. In addition promo trends, promos of Zapplive and the BZT Show and the national and international competition have been analyzed. A promo intends to make viewers curious. Promos help to raise the ratings of television shows. Most promos use voice-overs and music to make them more exciting. The desk research provides insight into the target audience and the promos. This information can be used during the field research. Field research was performed next to desk research. The field research started with panel meetings and was followed up by interviews with the target audience. After that the preferences of the target audience were tested again during a second panel meeting. The results of the desk and field research resulted in conclusions and an advice. After the field research it has become clear what the desires of the target audience imply. The key word is funny. Funny television is doing well with the target audience. This also holds for a funny promo. The BZT Show promo is more funny than the Zapplive promo according to the target audience. This is mainly due to the music and the images that are edited into the promo. The order of the images is wrong. They are edited differently which is experienced as funny. The results show that well-known music does well in a promo. The promo of the BZT Show is accompanied by the Harlem Shake music and this was the preferred promo. When the music of the Zapplive promo was changed, it immediately became more appreciated. Music does matter. The target audience does not agree with the trends examined during the desk research. A logical trend is that the videos can be used to create a hype on the internet, by uploading them to YouTube. Except the response of the target audience is that no one is watching the
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
8
promo on YouTube so this trend is not very effective. They will not look up advertisement on YouTube. However there is hope, since the target audience will look up a funny video on YouTube. There is another trend on which media experts do not agree with each other. One stream of media experts says to show a lot of highlights in the promo, while the other stream argues that you should not display highlights but instead briefly touch on the general contents of the show. The target audience feels that highlights should be in the promo, but not too many highlights since then it becomes fake. According to the media experts a promo has to be faster and faster. That is the trend. The target group does not agree. They find that the images are paced too fast. They cannot see everything and do not process all the information. The target audience feels that the images can be paced a bit slower for both promos, but not too slow to prevent them from becoming boring. The important observation is that humorous promos fit best with the target audience, as long as the promo does not become misleading . Children need to believe the contents of the promo, but they are not easily convinced by a promo. The report concludes with a comprehensive advice for the promos of Zapplive and BZT Show and includes a detailed script in line-up form for the Zapplive promo.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
9
Inhoudsopgave VOORWOORD ................................................................................................................. 3 MANAGEMENT SAMENVATTING .................................................................................... 5 EXECUTIVE SUMMARY ................................................................................................... 7 INHOUDSOPGAVE .......................................................................................................... 9 1
2
HOOFDSTUK 1 INLEIDING ..................................................................................... 13 1.1
AANLEIDING VAN HET ONDERZOEK ........................................................................... 13
1.2
PROBLEEMSTELLING ............................................................................................. 14
1.3
DOELSTELLING .................................................................................................... 14
1.4
OPBOUW VAN HET RAPPORT................................................................................... 14
METHODE EN TECHNIEKEN .................................................................................. 15 2.1
DESKRESEARCH................................................................................................... 15
2.1.1
3
2.2
STEEKPROEF FIELDRESEARCH ............................................................................... 16
2.3
PANELGESPREK 1 ................................................................................................ 17
2.4
INTERVIEWS ........................................................................................................ 19
2.5
PANELGESPREK 2 ................................................................................................ 20
2.6
DE KWALITEIT VAN HET ONDERZOEK ........................................................................ 21
2.6.1
Betrouwbaarheid ........................................................................................ 21
2.6.2
Generaliseerbaarheid ................................................................................. 21
2.6.3
Bruikbaarheid gegevens ............................................................................. 21
2.6.4
Beperkingen onderzoek .............................................................................. 22
INTERNE ANALYSE ................................................................................................ 23 3.1
ZAPPLIVE ............................................................................................................ 23
3.1.1 3.2 3.3
Inhoud........................................................................................................ 23
DE BZT SHOW .................................................................................................... 23
3.2.1
4
Betrouwbare bronnen ................................................................................. 16
Inhoud........................................................................................................ 24
CONCLUSIE ......................................................................................................... 24
DOELGROEPANALYSE .......................................................................................... 25 4.1
HOE GROOT IS DE DOELGROEP? ............................................................................. 25
4.1.1
Vrije tijd ...................................................................................................... 25
4.1.2
Mediagebruik door kinderen en jongeren ..................................................... 26
4.1.3
Waarom kijken kinderen televisie? .............................................................. 27
4.1.4
Wat kinderen leuk vinden aan televisie. ....................................................... 28
4.2
CONCLUSIE ......................................................................................................... 29
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
5
TRENDS .................................................................................................................. 31 5.1
PROMO’S ALGEMEEN ............................................................................................ 31
5.2
WAT ZIJN DE TRENDS BIJ PROMO’S? ........................................................................ 31
5.2.1 5.3 6
7
PROMO ANALYSE .................................................................................................. 35 6.1
CRITERIA ANALYSE............................................................................................... 35
6.2
ANALYSE PROMO ZAPPLIVE ................................................................................... 36
6.3
ANALYSE PROMO BZT SHOW ................................................................................ 37
6.4
CONCLUSIE ......................................................................................................... 38
CONCURRENTIEANALYSE .................................................................................... 39 7.1
VERSCHILLENDE PROMO’S ..................................................................................... 39
7.2
NATIONALE CONCURRENTEN .................................................................................. 39 Nick Battle .................................................................................................. 39
7.2.2
Zapp IJsstrijd .............................................................................................. 41
7.2.3
De Schatkamer (ook Vlaams)...................................................................... 42
7.3
INTERNATIONALE CONCURRENTEN........................................................................... 44
7.3.1
Ketnet King Size uit België .......................................................................... 44
7.3.2
Blue Peter uit Engeland .............................................................................. 46
7.4
CONCLUSIE ......................................................................................................... 47
RESULTATEN PANELGESPREK 1 EN INTERVIEWS ............................................. 49 8.1
RESPONS EN D ATAVERZAMELING ............................................................................ 49
8.2
RESULTATEN P ANELGESPREK 1.............................................................................. 49
8.2.1
Deelnemers en Demografische gegevens ................................................... 49
8.2.2
Programma Zapplive en de BZT Show ........................................................ 50
8.2.3
Promo Zapplive .......................................................................................... 50
8.2.4
Concurrent, De Schatkamer ........................................................................ 52
8.2.5
Promo BZT Show ....................................................................................... 52
8.3
9
Alle trends op een rijtje:............................................................................... 33
CONCLUSIE ......................................................................................................... 33
7.2.1
8
10
RESULTATEN INTERVIEW S...................................................................................... 54
8.3.1
Deelnemers en Demografische gegevens:................................................... 54
8.3.2
Programma Zapplive en de BZT Show ........................................................ 55
8.3.3
Promo Zapplive .......................................................................................... 56
8.3.4
Concurrent, De Schatkamer ........................................................................ 59
8.3.5
Promo BZT Show ....................................................................................... 60
TEST PROMO ......................................................................................................... 65 9.1
OORDEEL P ANELGESPREK 1 EN INTERVIEWS ............................................................ 65
9.2
VERANDERINGEN SCRIPT ...................................................................................... 65
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
10
11
RESULTATEN PANELGESPREK 2 ..................................................................... 67
10.1
P ANELGESPREK 2 ............................................................................................. 67
10.1.1
Deelnemers en Demografische gegevens ................................................ 67
10.1.2
Programma Zapplive en de BZT Show ..................................................... 67
10.1.3
Promo Zapplive ....................................................................................... 67
11
CONCLUSIE ........................................................................................................ 71
11.1
AANLEIDING ..................................................................................................... 71
11.2
S AMENVATTEND ............................................................................................... 71
11.2.1
Doelgroep ............................................................................................... 71
11.2.2
Programma Zapplive en de BZT Show ..................................................... 71
11.2.3
Promo Zapplive en de BZT Show............................................................. 72 P ROBLEEMSTELLING ......................................................................................... 73
11.3 11.3.1
Grappige televisie ................................................................................... 73
11.3.2
Logo’s ..................................................................................................... 73
11.3.3
Geluid maakt uit ...................................................................................... 73
11.3.4 11.4 12
Trends .................................................................................................... 74 TOT SLOT ........................................................................................................ 75
ADVIES................................................................................................................ 77
12.1
ADVIES PROMO ZAPPLIVE ................................................................................... 77
12.2
ADVIES PROMO BZT S HOW ................................................................................ 78
12.3
UITGEWERKT SCRIPT ZAPPLIVE .......................................................................... 80
13
EVALUATIE ......................................................................................................... 81
13.1
V ERLOOP ONDERZOEK ....................................................................................... 81
13.1.1
Deskresearch .......................................................................................... 81
13.1.2
Fieldresearch .......................................................................................... 81
13.2
V ALIDITEIT EN GENERALISEERBAARHEID VAN HET ONDERZOEK .................................. 82
13.3
MOGELIJKHEDEN VOOR VERVOLGONDERZOEK ....................................................... 83
LITERATUURLIJST........................................................................................................ 85 BIJLAGE I PLAN VAN AANPAK .................................................................................... 91 BIJLAGE II MAIL PLAN VAN AANPAK ........................................................................ 101 BIJLAGE III OPERATIONALISATIESCHEMA............................................................... 103 BIJLAGE IV LITERATUUR INTERNE ANALYSE .......................................................... 107 BIJLAGE V LITERATUUR DOELGROEPANALYSE ..................................................... 113 BIJLAGE VI LITERATUUR TRENDS ............................................................................ 119
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
12
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
1
13
Hoofdstuk 1 Inleiding
In de inleiding wordt uitgelegd wat de aanleiding van het onderzoek is. De probleemstelling en doelstelling worden beschreven en de opbouw van het rapport wordt uitgelegd.
1.1 Aanleiding van het onderzoek De aanleiding van het onderzoek komt van de opdrachtgever de NCRV. Ze hebben nog weinig tot geen informatie over hoe de jeugdpromo’s het beste aansluiten bij de wensen van de doelgroep kinderen van 9 t/m 12 jaar. De jeugd is een extra aandachtsgebied van de NCRV. Daardoor is het een belangrijk onderwerp om onderzoek naar te doen. “De opdrachtgever de Nederlandse Christelijke Radio-Vereniging (NCRV) is in 1924 opgericht en daarmee een van de oudste publieke omroepen van Nederland. Ze zetten zich in voor een samenleving waarin mensen betrokken zijn bij elkaar. Dat is verankerd in hun protestants-christelijke traditie, waaruit ze zich richten op verdraagzaamheid en de zorg voor elkaar.” (NCRV, 2012) De NCRV is vanaf 2009 bezig met een vernieuwing van de omroep. Ze hebben een nieuw logo en nieuwe presentatoren zoals Ghislaine Plag. Bovendien heeft de NCRV zich meer gericht op jeugdprogrammering. “De omroep noemt het geen verjonging maar een vernieuwingsoperatie”, volgens Coen Abbenhuis de directeur van de NCRV in een artikel van Spreekbuis (2009). Zo scoort de omroep met onder meer SpangaS, de BZT Show en Zapplive uitstekend onder de jeugd. Bij deze programma’s horen promo’s om het publiek enthousiast te maken voor het programma. Jeugd is een belangrijke doelgroep voor de NCRV. De jeugd is als specifiek aandachtspunt benoemd in het jaarverslag van 2011 en in de voorgaande jaarverslagen. “Er zijn drie belangrijke aandachtsgebieden voor onze programmering: levensbeschouwing, opinie & debat en human interest. Daarnaast richten televisie en internet zich ook specifiek op de extra aandachtsgebieden drama en jeugd.” (NCRV,jaarverslag 2011) De opdrachtgever wil weten wat de jeugd vindt van de promo’s die worden uitgezonden voor hun kinderprogramma’s. Het gaat in dit onderzoek om de volgende programma’s Zapplive en de BZT Show. “Zapplive is een interactieve liveshow in de studio waar iedere week een bekende Nederlander te gast is. De BZT Show is een amusementsprogramma in de studio opgenomen waarin de gekste wensen van kinderen vervuld worden.”, volgens Media Smarties (2012).
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
14
1.2 Probleemstelling Hoe sluiten de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show van de NCRV het beste aan bij de wensen van de doelgroep (kinderen van 9 tot 12 jaar)?
1.3 Doelstelling Inzicht brengen in de wensen van de doelgroep om advies te geven over verbeteringen van de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show van de NCRV door middel van een onderzoeksverslag en een uitgewerkt script voor één promo.
1.4 Opbouw van het rapport Het rapport begint met Methode en Technieken. Het hoofdstuk bevat uitleg over de verschillende onderzoeksmethodes, data verzameling en het verwerken van de gegevens. Het hoofdstuk wat daar op volgt is de deskresearch. De deskresearch is onderverdeeld in verschillende deelvragen. Voor de uitgebreide deelvragen (zie: Bijlage I Plan van Aanpak) De deskresearch is nodig om een goed advies uit te brengen en de fieldresearch te koppelen aan de deskresearch in het hoofdstuk Conclusie. Het hoofdstuk wat daar op volgt is Resultaten. Het zijn resultaten van de eigen onderzoekmethoden met het verloop van de dataverzameling/respons. Vanuit de Resultaten wordt er een script uitgewerkt voor één van de promo’s. Het is noodzakelijk om de Resultaten alvast te interpreteren. Om zo een duidelijk beeld te krijgen voor het script. Het script is uiteindelijk het advies maar eerst worden er conclusies getrokken uit de desken fieldresearch om een juist advies uit te brengen. Aan het einde van het rapport maakt de onderzoeker een evaluatie over het verloop van het onderzoek. Hierbij komen onderwerpen validiteit, generaliseerbaarheid van het onderzoek en mogelijkheden voor vervolgonderzoek aan te pas. Alle literatuur die is gebruikt in het rapport zit in de literatuurlijst. In de bijlagen staan de volgende aspecten: •
Plan van Aanpak
•
Tabellen
•
Aanvullende literatuur
•
Overige documenten
Bij het rapport is een DVD toegevoegd met alle panelgesprekken en interviews. De testpromo staat op de DVD net zoals de promofilmpjes van Zapplive, de BZT Show en een promo van de concurrent.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
2
15
Methode en Technieken
Het hoofdstuk toont aan welke onderzoeksmethoden gebruikt worden bij het onderzoek en de verantwoording van deze methodes. Desk- en fieldresearch worden beiden apart behandeld.
2.1 Deskresearch Door middel van deskresearch aan het begin van het onderzoek wordt een duidelijk beeld geschetst van de programma’s Zapplive en de BZT Show, de doelgroep en over de promo’s. De research begint met informatie over de jeugdprogramma’s Zapplive en de BZT Show. Om inzicht te krijgen in de verschillende programma’s. Het is belangrijk dat er op voorhand wordt uitgezocht waar het programma voor staat en wat ze willen uitstralen naar de doelgroep, zodat de promo’s daarop aangepast kunnen worden. Deze informatie is via internet verzameld zoals de NCRV-website en andere mediawebsites. De doelgroep is belangrijk voor het onderzoek. Daarom is er voorafgaand met de deskresearch onderzocht wie de doelgroep is en wat hun behoeften zijn. Goede informatiebronnen voor de doelgroep zijn de websites van het CBS en SCP en het Nederlandse Jeugd Instituut. Onderzoeken van de UvA scriptie databank zijn ook geschikt om te kijken wat kinderen van televisie vinden. De volgende onderzoeken zijn bruikbaar voor de doelgroepanalyse: een onderzoek naar mediageletterdheid onder groep 8-ers, een onderzoek naar leren van televisieprogramma’s door kinderen van 7 t/m 10 jaar. Wat zijn de trends op het gebied van promo’s? Trends heb je nodig om advies te geven over een goede promo voor de doelgroep. De artikelen van Lexis Nexis bevatten goede informatie over promo’s. In een interview in de Volkskrant met promoregisseur van de NCRV Aarnout van Dijk staat informatie over hoe een promo tot stand komt. Matthias Scholten noemt verschillende promotrends in het artikel uit de Volkskrant. In het Parool staat een bruikbaar artikel over hoe belangrijk de stem is voor een promo met uitspraken van Berend Dubbe. Hij spreekt de promo’s in bij Net 5. Sommige van deze artikelen zijn gebruikt bij de concurrentieanalyse en de promo analyse. Het gaat in het onderzoek over de promo’s van Zapplive en de BZT Show. Na de trends is er een uitgebreide analyse van de promo’s zelf gemaakt. Zodat daarin de trends meegenomen worden. Er zijn twee promo’s vanuit de NCRV die geanalyseerd worden. Een promo van Zapplive en een promo van de BZT Show. De analyse is gebaseerd op een beeld- en geluid-analyse.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
16
Er is gekeken wat experts belangrijk vinden in een promo. Een goede bron van informatie zijn de artikelen van Lexis Nexis waarin promomakers en mediaprofessionals over eisen van promo’s vertellen (dezelfde artikelen uit het hoofdstuk trends). Na de promo analyse zijn de concurrenten nationaal en internationaal onderzocht. Voor de concurrentieanalyse is er gekeken naar andere promo’s met de volgende eigenschappen: dezelfde doelgroep als die van Zapplive en de BZT Show en hetzelfde genre: informatief en amusement. De promo’s komen van televisie of internet. De criteria van de promo analyse zijn ook van toepassing op de concurrenten. Er is gekeken naar de kansen en bedreigingen voor de promo’s van Zapplive en de BZT Show. Alle deskresearch is noodzakelijk om daarna de juiste vragen te stellen bij de fieldresearch. 2.1.1 Betrouwbare bronnen Er worden verschillenden soorten bronnen gebruikt bij de deskresearch. Buitenlandse bronnen worden geraadpleegd en bronnen uit andere publicaties. Veel literatuur is afkomstig van media-experts uit krantenartikelen. Andere informatie is afkomstig van het CBS, SCP en het Nederlands Jeugd Instituut. Tijdens de deskresearch wordt gekeken naar verschillende bronnen om een zo divers mogelijke research te genereren. Per bron wordt gekeken naar betrouwbaarheidsaspecten zoals uit welke organisatie de bron afkomstig is en met welk doel de informatie is vrijgegeven.
2.2 Steekproef Fieldresearch De doelgroep van de programma’s Zapplive en de BZT Show zijn beiden kinderen in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar. Volgens het CBS zijn in Nederland op 5 juli 2012: 813.910 kinderen in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar. (zie:Tabel 12 Bevolking; geslacht, leeftijd en burgerlijke staat) Uit cijfers van het CBS blijkt ook dat er in 2011 33% van de kinderen naar een openbare school gaan, 31% naar een rooms-katholieke school en 30% naar een protestants christelijke school. (zie:Tabel 13 Schoolgrootte; onderwijssoort en levensbeschouwelijke grondslag.) (tabellen zijn te vinden bij: Bijlage V Literatuur Doelgroepanalyse.) De meesten kinderen gaan naar een openbare- of rooms-katholieke school. De NCRV is verankerd in een protestants-christelijke geloofsovertuiging. Om een bredere doelgroep aan te spreken is ervoor gekozen om geen protestants-christelijke school te benaderen voor het onderzoek. Er is gekozen voor een rooms-katholieke school in Soesterberg en een openbare school in Amersfoort. Voor de interviews is er nog via een andere manier aan deelnemers gekomen voor het onderzoek. De openbare school in Amersfoort deed maar met een beperkt aantal kinderen mee aan het onderzoek.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
17
Er is via het netwerk van de onderzoeker nog één interview gehouden met twee meisjes uit groep 8 van een andere openbare school in Amersfoort. (zie:§2.4 Interviews) De steekproef is select getrokken. De scholen zijn via, via benaderd omdat op een andere manier geen enkele school mee wilde doen aan het onderzoek. Het is een snelle en goedkope methode. Alleen is het niet een geheel goede afspiegeling van de doelgroep. (zie:Tabel 1 Schema Scholen) Tabel 1 Schema Scholen
School
Sint Carolusschool
De Meander
De Achtbaan
Plaats
Soesterberg (dorp)
Amersfoort (stad)
Amersfoort (stad)
Geloofsovertuiging
Katholiek
Openbaar
Openbaar
Groep
7 en 8
8
8
(buurmeisjes)
2.3 Panelgesprek 1 Om de hoofdvraag goed te kunnen beantwoorden zal er kwalitatief onderzoek gedaan worden. Kwalitatief onderzoek past goed bij de probleemstelling omdat er gevraagd wordt naar motieven en achterliggende argumenten van de doelgroep over de promo’s. De gevoelens en belevingen zijn nodig voor dit onderzoek om te kijken wat de wensen van de doelgroep zijn en hoe de promo’s daar het beste op aansluiten. Beginnend bij de methode panelgesprek. Een panelgesprek is een juiste methode om mee te beginnen. De ideeën die tijdens het panelgesprek worden opgedaan worden getest tijdens de interviews. De panelleden kunnen met elkaar in gesprek gaan over hun gedachtes en daar kunnen weer nieuwe ideeën uit ontstaan. Het panelgesprek vindt plaats met vijf kinderen uit groep 8 van de Sint Carolusschool in Soesterberg. De steekproef is representatief en vallen exact in de doelgroep. Er doen meisjes en jongens mee aan het panelgesprek zodat er variatie is in geslacht. Groep 8 is meer geschikt voor een panelgesprek omdat oudere kinderen beter kunnen uitleggen waarom ze iets vinden en tijdens een panelgesprek is er minder tijd om door te vragen dan tijdens een interview. De respons is hoog tijdens een panelgesprek omdat er mondeling afspraken zijn gemaakt met de school. Het panelgesprek vindt plaats op school in een stille ruimte. Dit is een vertrouwde omgeving voor de kinderen en een stille ruimte is nodig om de rust te behouden. Om een pure reactie van de doelgroep te behouden en toch alles te kunnen zien is het panelgesprek opgenomen met een flipcamera. Omdat deze camera niet heel groot is zullen de kinderen er geen last van hebben of constant het idee hebben dat ze gefilmd worden.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
18
Alleen geluidsmateriaal is niet genoeg omdat de onderzoeker tijdens het tonen van de promo’s observatie kan toepassen, bijvoorbeeld om welk stukje van de promo lachen de kinderen? Er wordt één promo van Zapplive, één van de BZT Show en een promo van de concurrent getoond. Het panelgesprek wordt met een topiclijst gehouden. De doelgroep kan zelf ook onderwerpen inbrengen naarmate het gesprek op gang is. Belangrijk is dat de vragen op het niveau zijn van de kinderen. Vooraf aan het panelgesprek wordt er kort uitgelegd waarom het onderzoek gedaan wordt, hoe lang het duurt en wat er verwacht kan worden. Ook wordt er uitgelegd dat het gesprek opgenomen wordt. Het gesprek duurt ongeveer 30 minuten zodat er genoeg tijd is om alle vragen te stellen. Tabel 2 Topiclijst
Demografische factoren Programma Zapplive en de BZT Show Promo’s eerste indruk Beeld Animatie/logo’s Informatie Geluid Gevoel/sfeer Trends Concurrent Kijkgedrag Veranderingen Beste promo
De begrippen in de topiclijst zijn geoperationaliseerd. Voor het operationalisatieschema. (zie: Bijlage III Operationalisatieschema) Er zijn niet alleen maar voordelen aan een panelgesprek er zijn ook een aantal valkuilen. Een panelgesprek kost vaak meer tijd en moeite voor de deelnemers. De doelgroep kan eerder sociaal wenselijke antwoorden geven omdat ze niet anoniem zijn. Vooral bij de doelgroep kinderen tussen de 9 en 12 jaar is er al eerder sprake van sociaal wenselijke antwoorden. Het is ook lastig om iedereen aan het woord te laten. Daarom worden de panelgesprekken met vijf kinderen gehouden. De onderzoeker houdt de topiclijst goed in de gaten zodat de discussie niet verdwaald. Na het panelgesprek wordt het beeldmateriaal teruggekeken en uitgewerkt in resultaten. Daarna worden de resultaten bekeken of er nog nieuwe ideeën zijn ontstaan die meegenomen kunnen worden tijdens de interviews.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
19
2.4 Interviews Om het onderzoek uit te diepen en betrouwbaarder te maken wordt er naast het panelgesprek gebruik gemaakt van de methode interview. Na het panelgesprek is al informatie vergaard over de wensen van de doelgroep. Het interview zal nog meer inzicht geven in de wensen van de doelgroep. Tijdens de interviews worden dezelfde vragen gesteld als tijdens het panelgesprek. Vooraf wordt kort uitgelegd wat het onderzoek inhoudt en hoelang het interview gaat duren. Als er tijdens het panelgesprek 1 nieuwe ideeën zijn ontstaan worden deze voorgelegd tijdens de interviews. Om een nog betere kijk te krijgen op de gedachtes en motieven van de doelgroep. Tijdens een interview sta je dicht bij diegene die aan het onderzoek meewerkt. Dit kan een voordeel zijn maar ook een nadeel. Onbewust trek je conclusies uit het gesprek en het is moeilijk om objectief te blijven als onderzoeker en interviewer. Om dit tegen te gaan wordt er gebruik gemaakt van interviewtechnieken zoals parafraseren en doorvragen. Er vinden zes interviews plaats. Ideaal gezien zijn dat drie interviews op de eerste school en drie interviews op de tweede school maar door omstandigheden is dat niet gelukt. Er zijn nu vier interviews op de eerste school gehouden en één interview op de tweede school. Eén interview is gehouden bij twee buurmeisjes van de onderzoeker. Zodat het aantal van zes interviews toch behaald is. De buurmeisjes zitten in de doelgroep. Ze komen uit groep 8 van de Achtbaan (openbare school) in Amersfoort. Het interview is echter niet op school opgenomen maar bij een van de buurmeisjes thuis. Het contact is buiten de school omgegaan. Wel is er toestemming gegeven van de ouders. Kinderen kunnen het beste geïnterviewd worden in tweetallen. Ze voelen zich dan meer op hun gemak en zullen sneller antwoord geven op de vragen. Tevens is het belangrijk dat jongens en meisjes apart van elkaar worden geïnterviewd, zo kunnen ze elkaar niet beïnvloeden. Dit is ook doorgevoerd bij de interviews alleen één interview is met drie kinderen gehouden dit komt omdat de juf vooraf al heeft belooft dat de kinderen mee mochten doen aan het onderzoek. Voor een duidelijk beeld waar en welke kinderen geïnterviewd zijn (zie:Tabel 3 Interview) Alle kinderen zitten in de doelgroep en er zijn jongens en meisjes geïnterviewd uit groep 7 en 8. De doelgroep is select gekozen. Tabel 3 Interview
School
Aantal kinderen
Geslacht
Groep
Interview 1
Sint Carolusschool
2 kinderen
Meisjes
7
Interview 2
Sint Carolusschool
3 kinderen
Jongens
7
Interview 3
Sint Carolusschool
2 kinderen
Meisjes
8
Interview 4
Sint Carlusschool
2 kinderen
Jongens
8
Interview 5
De Achtbaan
2 kinderen
Meisjes
8
Interview 6
De Meander
2 kinderen
Jongens
8
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
20
De interviews zijn half gestructureerd en er wordt gebruik gemaakt van dezelfde topiclijst als bij het panelgesprek 1 (zie: §2.3 Panelgesprek 1). De input van de geïnterviewden is zeer welkom. De topiclijst is een houvast voor de interviewer om alles te vragen wat er van te voren bedacht is. De promo’s van de twee programma’s worden getoond tijdens de interviews en een promo van de concurrent. Dit zou niet kunnen bij een enquête daarom is de methode interview geschikt voor het onderzoek. De duur van de interviews is ongeveer 30 minuten. Daarna hebben de kinderen geen concentratie meer. Zo is er voldoende tijd voor alle vragen en voor eventuele inbreng van de geïnterviewden. De interviews vinden plaats in een stille ruimte. De interviews zijn ook opgenomen met een flipcamera om dezelfde reden als panelgesprek 1 is opgenomen. Het beeldmateriaal wordt bekeken en de antwoorden worden opgeschreven, zodat er precies gezien kan worden wat iedereen heeft gezegd. Bij de interviews is het belangrijk dat de antwoorden van kind A en kind B apart worden genoteerd. De resultaten worden geïnterpreteerd en daarna verwerkt in een uitgewerkt script voor een promo van één van de twee programma’s.
2.5 Panelgesprek 2 Om de resultaten nogmaals te testen wordt er een tweede panelgesprek gedaan. Het tweede panelgesprek heeft een andere opzet dan het eerste panelgesprek. Na panelgesprek 1 en de interviews zijn er resultaten ontstaan over de gedachtes en ideeën van de promo’s. De resultaten zijn geïnterpreteerd en verwerkt in een uitgewerkt script voor één van de programma’s. Het script wordt verwerkt in een testpromo. De testpromo wordt voorgelegd aan het panel. Tevens worden er vooraf dezelfde vragen gesteld als tijdens panelgesprek 1 en de interviews. Dit zijn algemene vragen over de programma’s. Deze antwoorden wil de opdrachtgever graag weten van alle ondervraagden. De promo van de andere programma’s zijn ook getoond om te vergelijken met elkaar. Er wordt per verandering gevraagd wat de doelgroep ervan vindt zodat duidelijk wordt of het script juist is. Als dat niet zo is kan het script nog aangepast worden. De topiclijst zal nagenoeg hetzelfde zijn als dat van panelgesprek 1 en de wijzigingen die zijn doorgevoerd in het script staan centraal. ( zie:§2.3 Panelgesprek 1.) Een promo testen is eenvoudiger met een panelgesprek omdat er dan meerdere mensen bij elkaar zijn en ze met elkaar in discussie kunnen gaan over de veranderingen. Het panel vindt wederom plaats met vijf kinderen uit groep 8. De kinderen zijn van de Meander in Amersfoort. De kinderen mochten meedoen aan het onderzoek omdat ze vorig jaar een keer naar de BZT Show zijn geweest. De doelgroep is representatief omdat ze in de doelgroep zitten maar helaas zijn het alleen jongens.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
21
Dat maakt het onderzoek wel minder betrouwbaar. Alleen deze kinderen kregen toestemming om mee te doen aan het onderzoek. De reden hiervoor is dat zij als enigen naar de BZT Show zijn gegaan. Dat was de eis van de school. Tevens vindt het panelgesprek plaats op school in een stille ruimte. Dit is een vertrouwde omgeving voor de kinderen en een stille ruimte is nodig om de rust te behouden. Om een pure reactie van de doelgroep te behouden en toch alles te kunnen zien is het panelgesprek opgenomen met een flipcamera net zoals panelgesprek 1 en de interviews. De duur van het gesprek is ook ongeveer 30 minuten. Na het tweede panelgesprek worden de resultaten uitgewerkt en de promo wordt eventueel aangepast als daartoe aanleiding is. Nadat alle gegevens verzameld zijn worden de gegevens geanalyseerd en in verband gebracht met de deskresearch. Hieruit worden de conclusies getrokken, de probleemstelling beantwoord en ontstaat er een advies over de promo’s.
2.6 De kwaliteit van het onderzoek 2.6.1 Betrouwbaarheid Om de betrouwbaarheid van dit onderzoek te verhogen is de topiclijst getest bij iemand uit de doelgroep. Er zijn meerdere databehandelingsmethodes gebruikt. Desk enfieldresearch worden er gebruikt. Dit genereert al meer betrouwbaarheid en de uitkomsten worden op het einde van het onderzoek nog eens getest doormiddel van een panelgesprek. De respondenten zijn select gekozen. Hierdoor kan er minder nauwkeurig een uitspraak gedaan worden over de gehele onderzoekspopulatie. Wel wordt er rekening gehouden met verschillende factoren zoals woonplaats en geloofsovertuiging. Dit verhoogt de betrouwbaarheid van het onderzoek. 2.6.2 Generaliseerbaarheid Echter zijn de uitkomsten van het onderzoek niet generaliseerbaar voor de gehele populatie. Het onderzoek is vooral indicatief en verkennend. “Het geeft inzicht in hoe mensen denken over een bepaald onderwerp. Het geeft geen antwoord op de vraag 'hoeveel mensen' er zo over denken.” (Rijksoverheid, 2013). De uitkomsten van het onderzoek geven een goede indicatie van wat de doelgroep vindt. De uitkomsten zijn niet representatief en mogen niet getalsmatig doorgetrokken worden naar de totale doelgroep. Voor een betrouwbaar beeld van de omvang is aanvullend onderzoek nodig. 2.6.3 Bruikbaarheid gegevens Het onderzoek is niet generaliseerbaar op de gehelde populatie maar het is zeker wel bruikbaar voor de opdrachtgever. Het onderzoek geeft inzicht in de gedachtes van de doelgroep. De opdrachtgever heeft nog geen tot weinig onderzoek gedaan naar de doelgroep. Ook is er sprake van een vaste contactpersoon vanuit de opdrachtgever.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
22
Het Plan van Aanpak van het onderzoek is met de opdrachtgever overlegd en er zijn nog een aantal vragen toegevoegd die van belang zijn voor de opdrachtgever. 2.6.4 Beperkingen onderzoek Beperkingen tijdens het onderzoek zijn opgetreden tijden de afspraken met de scholen. Scholen zijn vaak al druk genoeg met hun eigen lessen. Het is lastig om ze zo ver te krijgen om mee te doen aan het onderzoek daarom is het handig om de scholen te benaderen vanuit een eigen netwerk. Een andere beperking kan zijn dat sommige leerlingen niet mee mogen doen aan het onderzoek van hun ouders. Er is toestemming nodig van een volwassene om onderzoek te doen met jongeren onder de 18. Er zijn toestemmingsbrieven verstuurd om er zeker van te zijn dat de deelnemers mee mogen doen aan het onderzoek.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
3
23
Interne Analyse
In het onderzoek worden de promo’s van twee jeugdprogramma’s van de NCRV onderzocht. Het gaat om de volgende programma’s: Zapplive en de BZT Show. In dit hoofdstuk staat informatie over de twee programma’s om een duidelijk beeld te krijgen voor welke programma’s de promo’s worden gemaakt.
3.1 Zapplive Zapplive is een jeugdprogramma van de NCRV dat wordt gepresenteerd door Evelien Bosch en Sascha Visser. Het programma wordt uitgezonden op dinsdag en donderdag om 17:20 uur en zaterdag om 08:45 uur. Een aflevering duurt 45 minuten behalve op zaterdag dan duurt een aflevering 60 minuten en bestaat het programma uit vier delen met tussendoor andere programma’s zoals Checkpoint. Zapplive is vanaf september 2009 op Nederland 3 te zien bij Zapp. (Zapplive, 2013) Zapp is het kinderblok van de NPO (Nederlandse Publieke Omroep). Zapp zendt dagelijks kinderprogramma’s uit op Nederland 3 voor kinderen van 6 t/m 12 jaar. (Zapp, 2013) 3.1.1 Inhoud Op de website van Zapp (2013) staat bij Zapplive een: “Liveprogramma met Zapp- en entertainmentnieuws, bekende gasten, gadgets & trends, maffe filmpjes en gekke spellen. Presentatie: Evelien Bosch en Sascha Visser.” Volgens Media Smarties (2012) is Zapplive een interactieve liveshow in de studio waar iedere week een bekende Nederlander als hoofdgast komt. Volgens Team Promo van de NCRV (2013) is Zapplive meer gericht op inhoudelijke informatie dan de BZT Show. Zapplive is een entertainmentshow met nieuws en inhoudelijke informatie.
3.2 De BZT Show De BZT Show voluit: Bloed, Zweet en Tranen is een jeugdprogramma van de NCRV dat wordt gepresenteerd door Jetske van den Elsen en Pepijn Gunneweg. Het programma wordt uitgezonden op woensdag om 17:10 uur en op zaterdag om 17:45 uur. Een aflevering duurt 60 minuten. De BZT Show is al langer op de buis dan Zapplive. De show is vanaf 2006 te zien op Nederland 3 bij Zapp. (Beeld en Geluid Wiki, 2012)
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
24
3.2.1 Inhoud Op de website van Zapp (2013) staat over de BZT Show: “Het is leuk, het is fijn, dit is de BZT Show met Jetske en Pepijn! Alles kan in de BZT Show. Je kunt het zo gek niet verzinnen; in een cabrio door de wasstraat, hangen aan een bloemetjesgordijn of zingen met Gers Pardoel.” Volgens Media Smarties (2012) is de BZT Show een amusementsprogramma in de studio opgenomen waarin de gekste wensen van kinderen vervuld worden.” en Team Promo (2013) noemt de BZT Show meer gericht op amusement en chaotische televisie. In een AD artikel (2011) over het 5 jarige bestaan van de BZT Show vertelt eindredacteur Marlou Wens “De grote kracht van de show is volgens mij dat de deelnemers vaak dingen mogen die thuis verboden zijn. In een bak met modder vallen, beschoten worden met een smerige substantie of in een bad met gelatine zakken; het kan de meeste jongens en meisjes niet gek genoeg.” Pepijn de presentator van het programma zegt in hetzelfde artikel: “Naast al die vrolijke en vieze kinderdromen, is er ruimte voor serieuze momenten. Van een meisje dat een gedichtje voor haar overleden vader wil voordragen op een groot podium, tot het jongetje dat graag een kleed wilde met stukjes kleding van zijn overleden vader.” ‘Het is soms hartverscheurend, vindt Pepijn.” en volgens hem is dat ook de kracht van de show. “Jetske en ik maken een feestje met ruimte en aandacht voor een persoonlijk verhaal.”: aldus de presentator. (AD, 2011) Voor meer informatie over de logo’s, presentatoren, studio en uitgebreide kijkcijfers van Zapplive en de BZT Show (zie: Bijlage IV Literatuur Interne Analyse)
3.3 Conclusie In de interne analyse is veel duidelijk geworden over de programma’s. Zapplive is een liveprogramma met Zapp- en entertainmentnieuws, bekende gasten, gadgets & trends, maffe filmpjes en gekke spellen. Het programma wordt gepresenteerd door Evelien Bosch en Sascha Visser. De BZT Show is voluit: Bloed, Zweet en Tranen, een amusementsprogramma in de studio opgenomen waarin de gekste wensen van kinderen vervuld worden, dat wordt gepresenteerd door Jetske van den Elsen, Pepijn Gunneweg. De BZT Show heeft meer kijkers dan Zapplive. De reden hiervoor is niet met zekerheid te zeggen. Dat kan aan de inhoud, tijdstip of concurrenten liggen. Het belangrijkste uit de analyse is dat Zapplive meer inhoudelijke onderwerpen behandelt en de BZT Show meer gericht is op amusement en chaotische televisie. Dat blijkt uit alle onderdelen van de analyse bijvoorbeeld de studio: Zapplive lijkt meer op een huiskamer waar de dag wordt doorgenomen en de BZT Show lijkt net een speelplaats voor kinderen waar alles mag.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
4
25
Doelgroepanalyse
In de doelgroepanalyse wordt een duidelijk beeld van de doelgroep geschetst. Wat doet de doelgroep in hun vrije tijd? En hoeveel tijd besteden ze aan televisie? Over de doelgroep en promo’s is geen informatie te vinden. Daarom is er in dit hoofdstuk meer ingezoomd op televisie in het algemeen, om een duidelijk beeld te krijgen wat de doelgroep van televisie vindt zodat deze antwoorden eventueel doorgevoerd kunnen worden naar de promo’s. (voor tabellen en extra literatuur zie: Bijlage V Literatuur Doelgroepanalyse)
4.1 Hoe groot is de doelgroep? In de interne analyse is gebleken dat de doelgroep van Zapplive en de BZT Show kinderen van 9 t/m 12 jaar zijn. Daaruit bleek ook dat de twee programma’s inhoudelijke verschillen hebben. Echter is de doelgroep wel hetzelfde. Kinderen die naar Zapplive kijken kunnen ook naar de BZT Show kijken en andersom. De doelgroep van de programma’s Zapplive en de BZT Show zijn beiden kinderen in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar. Volgens het CBS zijn in Nederland op 5 juli 2012 813.910 kinderen in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar. Opvallend is dat er meer kinderen van het mannelijk geslacht zijn. (zie:Tabel 12 Bevolking; geslacht, leeftijd en burgerlijke staat) In 2011 ging 33% van de kinderen naar een openbare school en 31% naar een rooms-katholieke school en 30% naar een protestants christelijke school. (zie: Tabel 13 Schoolgrootte; onderwijssoort en levensbeschouwelijke grondslag.) 4.1.1 Vrije tijd De 813.910 kinderen in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar hebben veel vrije tijd. Hoe vullen ze hun vrije tijd in? In een onderzoek van het SCP naar vrijetijdsbesteding in april 2011 van kinderen in de leeftijd 6 t/m 12 jaar staat deze informatie. Wat opvalt in de tabel is dat sporten het meest wordt gedaan door de doelgroep. Wat gek is dat televisie kijken er niet bij staat als activiteit. Dit kan komen omdat het onderzoek over uitstapjes gaat en televisie kijken gebeurt vaak thuis. Wel staat er een vak met overige. Hier zou televisie kijken bij kunnen staan maar dat is niet met zekerheid te zeggen. Als laagste genoteerd staat wellness, beauty en evenementen bezoeken. (zie:Tabel 14 Vrijetijdsrepertoire naar achtergrondkenmerken) In een andere tabel over vrije tijd van marktonderzoek The Choice uit augustus 2010 is wel te zien hoeveel televisie er gekeken wordt door de doelgroep alleen nog niet in cijfers uitgedrukt. Televisie kijken wordt zeer frequent gedaan door kinderen in de leeftijd van 10 t/m 12 jaar. Verder worden de volgende activiteiten frequent gedaan: computeren, gamen, boeken lezen. Mobiel bellen en smsen wordt minder frequent gedaan. Sporten is ook een belangrijke bezigheid bij de doelgroep. In de tabel is te zien dat de doelgroep de kleinste groep niet-sporters heeft.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
26
Dus dat betekent dat er veel kinderen uit de doelgroep wel sport. (zie: Tabel 15 Vrije tijd uit onderzoek: De wereld van Jeugd- en Jongeren en de plek van de bibliotheek.) Nog steeds is niet duidelijk hoeveel tijd er wordt besteed aan televisie kijken. In de volgende paragraaf wordt er gekeken naar het mediagebruik van de doelgroep. 4.1.2 Mediagebruik door kinderen en jongeren In de vorige tabel is al te zien dat kinderen frequent televisie kijken. Hoe kan het ook anders met het enorme aanbod van tv-programma's, films, games en internet. Hoeveel tijd kinderen en jongeren dagelijks precies met de media doorbrengen is moeilijk aan te geven volgens het Nederlands Jeugdinstituut. Het Nederlands Jeugdinstituut verbindt kennis en praktijkontwikkeling door het organiseren van een kenniscyclus, die de jeugdsector helpt om problemen op te lossen en de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren. De volgende cijfers en uitleg komen van de website van het Nederlands Jeugdinstituut. “Het is moeilijk te bepalen omdat er verschillende bureaus en organisaties in ons land diverse onderdelen van het mediagebruik in kaart brengen. Cijfers over het televisiekijken van kinderen staan daardoor bijvoorbeeld los van cijfers over hun gamegedrag. Andere problemen zijn dat verschillende leeftijdsgroepen worden bevraagd en dat het mediagebruik niet continu wordt onderzocht. Sommige bureaus meten bijvoorbeeld dagelijks, anderen eens per jaar en weer anderen eens per vier jaar. Tot slot is het ook lastig dat verschillende vormen van rapportage gebruikt worden. Daardoor zijn gegevens niet altijd goed te vergelijken. Televisiekijken Volgens de HBSC-cijfers besteedden kinderen en jongeren van 11 tot 18 jaar in 2005 ongeveer tweeënhalf tot drie uur per dag aan tv-kijken. (zie:Tabel 16 Tijdsbesteding kinderen aan media in minuten per dag in 2005) Dat is meer dan uit andere en latere studies blijkt, zoals die van SPOT (2010). (zie:Tabel 17 Tijdsbesteding aan media door kinderen in minuten per dag in 2010) Zelfs als het uitgesteld tv-kijken en kijken naar filmpjes op de computer wordt meegenomen, besteden kinderen en jongeren nu minder tijd aan 'passief' beeldmateriaal consumeren. Stichting KijkOnderzoek (SKO), die dagelijks minutieus bijhoudt welke tv-programma's door personen van 6 jaar en ouder worden bekeken, rapporteert dat kinderen van 6 tot 12 jaar in 2008 gemiddeld per dag 112 minuten televisie keken (SKO,2009). In 2007 was dat nog 4 minuten meer. Jongeren van 13 tot 19 jaar keken volgens SKO in 2008 ook gemiddeld 112 minuten per dag; in het jaar daarvoor was dat nog 122 minuten. Het is mogelijk dat kinderen en jongeren tegenwoordig minder tijd besteden aan de televisie dan in voorgaande jaren. Het verschil in de gevonden kijktijden kan echter ook te maken hebben met de wijze waarop de gegevens zijn verzameld. In het HBSConderzoek hebben de kinderen hun mediagedrag achteraf ingeschat, in andere studies is het via dagboekjes bijgehouden. (meer over het HBSC en SPOT onderzoek zie: Bijlage V Literatuur Doelgroepanalyse.)
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
27
Gamen Zoals het HBSC-onderzoek laat zien nam het gamen in 2005 bij kinderen en jongeren ruim anderhalf uur per dag in beslag. Die cijfers stemmen overeen met eerder onderzoek bij een ruime landelijke steekproef van ouders van kinderen van 8 tot 18 jaar (Nikken 2003). Ook TNS Nipo meldt dat het Nederlandse publiek in 2008 zo'n vier uur per week aan gamen besteedde, dus ruim een halfuur per dag. Elk jaar verricht TNS Nipo onderzoek naar het gamegedrag van personen van 8 jaar en ouder, in samenwerking met Newzoo, een bedrijfsadviesbureau voor de game-industrie. Ander onderzoek naar het gamegedrag in Nederland wijst er daarentegen op dat kinderen mogelijk veel minder tijd aan computerspelletjes besteden. Volgens het SPOT-onderzoek (2010) varieert de tijd besteed aan gamen op de pc, console of gameboy tussen twintig minuten en een halfuur per dag. Dat is minder dan in 2008. Internetten De cijfers van het HBSC-onderzoek laten zien dat kinderen en jongeren volgens hun eigen inschatting in 2005 anderhalf tot ruim tweeënhalf uur per dag internetten. Het SPOTonderzoek komt in 2010 tot lagere cijfers bij vergelijkbare leeftijdsgroepen. Volgens de bijgehouden dagboekjes internetten kinderen nog geen uur per dag en besteden alleen jongeren van 13 tot 16 jaar er dagelijks anderhalf uur aan. Verschillen per kind Het mediagedrag kan sterk verschillen per kind. Zoals hiervoor al aangeduid neemt het mediagebruik met de leeftijd toe. Uit de gegevens van SPOT (2010) blijkt dat kinderen van 6 tot 9 jaar ruim twee uur per dag aan de media besteden. Jongeren van 13 tot 16 jaar maken dagelijks ruim vijf uur vrij voor de media; dat lijkt vooral toe te schrijven aan sociale media als Hyves, muziek luisteren en filmpjes bekijken op de computer. Jongens besteden in het algemeen meer tijd aan televisiekijken en gamen dan meisjes. Met name als de jongens ouder worden gaan zij veel meer tijd besteden aan het spelen van games. Bij meisjes neemt het spelen van games daarentegen juist af wanneer zij ouder worden.” (Nederlands Jeugd Instituut, 2013) 4.1.3 Waarom kijken kinderen televisie? Het mediagedrag verschilt sterk per kind en voor de promo’s is het ook belangrijk om te weten waarom kinderen naar de televisie kijken? Daar kan op worden ingespeeld bij het maken van de promo. In het onderzoek van Caroline Geijsman wordt deze vraag uitgelegd: “Uit onderzoek van Gunther en McAleer blijkt dat kinderen in de leeftijd van negen tot twaalf jaar zeggen uit gewoonte televisie te kijken, om tijd te vullen, iets te leren, te ontspannen of omdat ze houden van licht vermaak (1990: p.19). Deze redenen, opgesteld vanuit het perspectief van de communicatiewetenschappen, hebben te maken met wat de televisie de kijker geeft en leert. Het zorgen voor ontspanning, het geven van informatie en het geven van oplossingen voor sociale problemen.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
28
Deze redenen zijn vooral gericht op het individu. Dit is anders dan John Dewey, zijn leerlingen en mediawetenschapper David Morley zeggen. Zij zijn van mening dat er gekeken moet worden naar de context van het kijken om te bepalen waarom iemand televisie kijkt. De televisie is een huiselijk medium dat vaak in de huiskamer centraal geplaatst staat zoals eerder al genoemd is (1986: p.13). Het medium wordt meestal door meerdere familieleden tegelijk bekeken en volgens Morley kan een kijkpatroon niet worden onderzocht zonder naar de familie te kijken. Het kijkgedrag moet in een context geplaatst worden. Het is volgens hem namelijk afhankelijk van de familie waar je in opgroeit welke programma’s worden bekeken en op welke tijdstippen de televisie aan staat (1986: p.13).”(Caroline Geijsman, UvA scriptie 2009) 4.1.4 Wat kinderen leuk vinden aan televisie. Ook is het noodzakelijk om te weten wat kinderen leuk vinden aan televisie. De leuke stukken kunnen getoond worden in de promo’s. Daar kan rekening mee gehouden worden tijdens het maken van de promo’s. Daarvoor zijn twee bronnen geraadpleegd een onderzoek van Marloes Mol en een onderzoek van Caroline Geijsman. “Het meest gegeven antwoord op de vraag wat kinderen wel leuk vinden aan televisie was ‘grappig’. Televisie moet voor kinderen vooral grappig zijn, willen ze het leuk vinden.” (Marloes Mol UvA scriptie, 2011) Uit het onderzoek van Caroline Geijsman komt ook naar voren dat kinderen humor leuk vinden in een televisieprogramma. “Een waardeoordeel dat in de interviews vaak door kinderen is genoemd om aan te geven waarom zij een programma leuk vinden is ‘grappig’. Als zij een programma als grappig waarderen vinden ze het leuk. Dit is volgens Valkenburg niet opvallend omdat kinderen vanaf acht jaar het belangrijk vinden dat mediaproducten actie, humor of nieuwswaarde bevatten (2002: p.133).” (Caroline Geijsman, 2009) “Daarnaast moet televisie spannend zijn en geven kinderen aan er ook wat van te willen leren. Naast ‘spanning’, ‘leren’ en ‘grappig’ krijgen kinderen een positieve tv-ervaring als ze meegenomen worden in een verhaal. Bijvoorbeeld als het verhaal grappig en spannend is, vol zit met drama, avontuurlijk is, kattenkwaad laat zien, ze dingen/weetjes leren en ze de spelers (acteurs) leuk vinden. Belangrijk hierbij is het verschil tussen wat kinderen als ‘echt’ en ‘nep’ ervaren. Zo geven de kinderen aan dat ze zien dat er dingen ‘nep’ zijn op televisie: televisie is gemaakt. Er wordt gebruik gemaakt van acteurs, presentatoren maken gebruik van een autocue om hun tekst op te lezen en programmamakers zijn vooral op zoek naar een groot kijkerspubliek. Daarnaast geven de kinderen verwijzingen naar de kracht van verhalen op televisie om je mee te nemen: je kunt erbij fantaseren of wegdromen. Kinderen kunnen zich in een dergelijke situatie voorstellen hoe het zou kunnen gaan. Want kinderen geven aan ook mee te kunnen gaan met een programma als ze vinden dat het ‘nep’ is, al is de kwaliteit van acteren hierbij wel van belang. Een programma moet niet te kinderachtig of slecht geacteerd zijn; dit zijn eigenschappen die kinderen tegenhouden zich in te leven in of zich te laten meenemen door het verhaal.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
29
Opvallend was dat kinderen vaak aangaven dat ‘grappige’ televisie voor hen een manier is om iets beter te begrijpen. Door grappen in een programma kunnen ze er beter bijblijven met hun aandacht en is het makkelijker om te begrijpen wat er wordt bedoeld. Programmamakers lijken dit echter niet altijd in hun achterhoofd te houden, aangezien kinderen de woorden ‘leerzaam’ en ‘leren’ vaak aanhalen in combinatie met het woord ‘saai’.” (Marloes Mol UvA scriptie, 2011) Voor meer informatie over de ontwikkeling van de doelgroep ten opzichte van televisie (zie Bijlage V Literatuur Doelgroepanalyse en Tabel 18 Ontwikkeling 10 t/m 12 jaar).
4.2 Conclusie In de doelgroepanalyse is theorie behandeld over de doelgroep. De doelgroep bestaat uit 813.910 kinderen in Nederland op 5 juli 2012 in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar. De grootste vrijetijdsbesteding van de doelgroep is mediagebruik en sporten. Hoeveel televisie kijken ze per dag? Dat is lastig te bepalen omdat vele onderzoeken van elkaar afwijken. Volgens Stichting Kijk Onderzoek (SKO), die dagelijks minutieus bijhoudt welke tv-programma's door personen van 6 jaar en ouder worden bekeken, rapporteert dat kinderen van 6 tot 12 jaar in 2008 gemiddeld 112 minuten per dag televisie keken (SKO 2009). Gamen doen kinderen ruim een half uur per dag. De doelgroep zit ongeveer een half tot anderhalf uur te computeren. Uit de gegevens van SPOT (2010) blijkt dat kinderen van 6 tot 9 jaar ruim twee uur per dag aan media besteden. Televisie kijken wordt ook mede bepaald door de familie. De televisie staat in de woonkamer en vaak bepalen de ouders wat er gekeken wordt. De doelgroep kijkt vooral televisie uit gewoonte, om tijd te vullen, iets te leren, te ontspannen of omdat ze houden van vermaak. De ontwikkeling van de doelgroep hangt sterk samen met de voorkeuren van televisieprogramma’s. Vanaf ongeveer acht jaar oud vindt het proces plaats waardoor kinderen het vermogen krijgen om fantasie van realiteit te onderscheiden. Hun voorkeur gaat ook uit naar realistische programma’s en idolen. De kijkervaring verandert omdat kinderen in deze leeftijd meer begrijpen wat ze zien, het concentratievermogen is beter en ze krijgen meer aandacht voor detail. Ze willen meer spanning in de programma’s. Het leukste aan televisie vinden ze humor en spanning. Opvallend is dat kinderen vaak aangaven dat ‘grappige’ televisie een manier is om iets beter te begrijpen. Door grappen in een programma kunnen ze er beter bijblijven met hun aandacht en is het makkelijker om te begrijpen wat er wordt bedoeld. Minder leuk aan televisie vinden ze herhalingen en teveel reclame. Een programma moet niet te kinderachtig of slecht geacteerd zijn; dit zijn eigenschappen die kinderen tegenhouden zich in te leven in of zich te laten meenemen door het verhaal. De doelgroep wil dus het liefst aangesproken worden met humor en echtheid.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
30
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
5
31
Trends
Uit de doelgroepanalyse is gebleken dat de jeugd vooral van humor houdt tijdens een televisieprogramma. Echter gaat dit onderzoek over de promofilmpjes van de televisieprogramma’s Zapplive en de BZT Show. Waarom worden promo’s gemaakt? Wat zijn eigenlijk de trends op het gebied van promo’s? De belangrijkste informatie staat in dit hoofdstuk voor meer en uitgebreide literatuur (zie:Bijlage VI Literatuur Trends).
5.1 Promo’s Algemeen “Tien, twintig, hooguit dertig seconden, dan moet het duidelijk zijn. Waar het programma over gaat, waar de zender voor staat, wat de kijker kan verwachten, of waarom hij of zij volgende week weer moet kijken. Promo's zijn volgens tv-makers extreem belangrijk voor zenders en omroepen als het gaat om het verleiden én behouden van de doelgroep.” Dit wordt genoemd in een artikel uit de Volkskrant van 20 mei 2011 geschreven door Berend Jan Bockting over Televisie Promo’s. Ook in het artikel staat “RTL gebruikt promo's voor bekende programma's om het totaalgevoel van de zender te verbeelden.” “De vaste kijkers van Goede Tijden Slechte Tijden weten waar ze het programma kunnen vinden, maar door er toch een promo voor te maken zeggen we: dit is ons anker op de avond. Dat draagt bij aan de sfeer en uitstraling van het station. De waarde die Goede Tijden Slechte Tijden heeft als merk straalt daarmee af op de totale zender” zegt Matthias Scholten, directeur content bij RTL. Ook Jeroen Kramers, manager marketing en promotie van de Nederlandse Publieke Omroep erkent dat promo’s zeer belangrijk zijn voor de programma’s. “Al vanaf de pitchfase van een programma vraag ik de makers mee te denken over de verschillende mogelijkheden van programmapromotie” aldus Kramers. (Volkskrant, 2011) In een interview met Aarnout van Dijk, promoregisseur van de NCRV noemt hij in de Volkskrant het doel van een promo: “De kijker prikkelen en nieuwsgierig maken. Of simpeler: ervoor zorgen dat mensen gaan kijken. Promo's helpen. Dat blijkt uit onderzoek van de Stichting Kijkonderzoek. Als je een promo uitzendt vlak voor het Sterblok dat voor een programma is geprogrammeerd, blijven er meer kijkers hangen.” (Volkskrant, 2012) Uit diverse uitspraken van mediaprofessionals blijkt dat een promo zeer belangrijk is voor een programma. Een promo moet de kijker prikkelen en zorgt ervoor dat de sfeer van de zender wordt weergeven.
5.2 Wat zijn de trends bij promo’s? De trends op het gebied van promo’s zijn belangrijk voor het uiteindelijke advies over de promo’s. Er zijn verschillende artikelen geraadpleegd waarin media-experts noemen wat ze belangrijk vinden aan promo’s. Jeroen Kramers noemt het maken van televisiepromo’s niet iets uit vervlogen tijden. “De kijktijd op televisie neemt immers toe, niet af.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
32
Wel worden televisieprogramma's anders gepromoot sinds het publiek op Facebook en Twitter overal aanwezig is, en vooral: actief meedoet.” “De VPRO doet ook mee met het nieuwe medium internet net zoals de omroep BBC die YouTube vooral gebruikt voor promo's. Het is een ideaal middel om een hype te creëren”, zegt Erwin Blom, hoofd nieuwe media van de VPRO. “Mensen hebben het er over en gaan elkaar op dingen wijzen. Maar hoe hip ook, de televisie blijft voorop staan. De aanwezigheid op YouTube is vooral bedoeld om daar meer publiek te trekken. Zo is van de tv-serie Radio Bergeijk, die binnenkort begint, op YouTube alleen een promo te zien, geen aflevering.” (Wilco Dekker,Volkskrant, 2007) “Een prachtig vak”, noemt Dennis Hooftman, creative director van Film1, het werk van een promomaker. Wel een vak dat volgens hem in Nederland in de kinderschoenen staat. “Het gros van de promo's wordt hier samengesteld uit bestaand materiaal. Bij de BBC draaien ze alles zelf. Het budget van een promo voor een programma staat daar gelijk aan dat van een volledige televisiecommercial hier.” (Volkskrant, 2011) Een trend uit het buitenland. Dit kan handig zijn voor een live programma waar nog weinig tot geen beeldmateriaal van is. Hiervoor is wel extra budget nodig. “De meeste buitenlandse zenders hebben promobudgetten als die voor commercials: een tot twee ton per filmpje. De Nederlandse zenders moeten het doen met een procent daarvan”, zegt Frans Cools, manager promoproductie RTL NL. “De kijkersmarkt van bijvoorbeeld BBC en Discovery Channel is dan ook een stuk groter dan pak 'm beet RTL5. Voor het samenstellen van de promo's wordt daarom hoofdzakelijk gebruik gemaakt van al opgenomen materiaal. Bij nieuwe live programma's is het moeilijk, want dan heb je niets. Je moet dan iets verzinnen om het toch te verkopen,” zegt Cools. “Wij hebben het onlangs gehad met Ik hou van Holland, dat een dag van tevoren wordt opgenomen. Je gaat voor de promo voor de eerste aflevering apart filmen en bent dan zo een week bezig, terwijl je normaal gemiddeld een dag bezig bent met een promo. Je kunt niets laten zien, dus je moet werken met sfeer.”(Het Parool, 2008) Een andere belangrijke ontwikkeling door de jaren heen is dat promo’s vroeger niet te veel mochten laten zien. “Anders kijken mensen niet meer, was de gedachte. Nu zorgen we er bij veel realityprogramma's bijvoorbeeld voor dat de kijker juist de hoogtepunten al ziet. Dat is tenslotte wat ze willen zien, daar kijken ze voor. Vergelijk het met een romantische komedie: vanaf het begin weet je dat het goed komt, en toch kijk je”, zegt Scholten. (Volkskrant, 2011) Terwijl Aarnout van Dijk zegt: “Alles aanstippen, maar niets verklappen, dat is de kunst” En de promo’s worden steeds korter en sneller zoals het huidige televisieaanbod. “De trend is korter en korter. We maken nu soms al teasers van maar tien seconden,” zegt hij. (de Volkskrant, 2012)
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
33
5.2.1 Alle trends op een rijtje: •
Internet gebruiken om een hype te creëren en de promo bijvoorbeeld uit te zenden op YouTube, Facebook of Twitter;
•
In een promo juist de hoogtepunten al laten zien. Dat is tenslotte wat ze willen zien, daar kijken ze voor” : zegt Scholten van RTL. Of juist “Alles aanstippen, maar niets verklappen, dat is de kunst” volgens Aarnout van Dijk, NCRV.
•
Kortere promo’s.
Voor informatie over hoe en waarom er promo’s worden gemaakt en over wat niet te doen bij het maken van promo’s (zie:Bijlage VI Literatuur Trends).
5.3 Conclusie Een promo moet de kijker prikkelen en nieuwsgierig maken. Promo’s helpen om meer kijkers te trekken naar het programma. Ook zorgt een promo ervoor dat de sfeer van de zender wordt weergeven. Een promo duurt zo'n dertig seconden. Hoe korter hoe beter. ‘Een promomaker mag alles. Als het eindresultaat maar wervend is. Alles aanstippen, maar niets verklappen, dat is de kunst’: zegt, Aarnout van Dijk promoregisseur bij de NCRV. Een belangrijke trend is internet gebruiken om een hype te creëren en de promo op uit te zenden. Gebruik bijvoorbeeld YouTube, Facebook of Twitter. Wel moet er voor gewaakt worden dat de promo niet te vaak getoond wordt. Volgens van der Put, SBS: “Je zendt een promo gemiddeld niet vaker dan negen keer uit. Je kunt wel hetzelfde programma blijven promoten, maar dan moet je een nieuwe promo maken.” Deze informatie is toepasbaar op het uiteindelijke script voor een van de promo’s.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
34
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
6
35
Promo Analyse
Er zijn twee verschillende promo’s vanuit de NCRV die geanalyseerd worden. Een promo van Zapplive en een promo van de BZT Show. De analyse zal gebaseerd worden op een beeld en geluid analyse. Daarbij wordt er gekeken naar wat experts belangrijk vinden in een promo en naar de trends bij promo’s. De promo’s zijn bijgevoegd op een DVD. Er zijn helaas geen cijfers van hoe vaak de promo’s zijn uitgezonden. Deze twee promo’s zijn gebruikt tijdens de fieldresearch.
6.1 Criteria Analyse In het vorige hoofdstuk ging het over trends. Deze trends zijn zeer bruikbaar tijdens de promo analyse. Ook wat de experts hebben gezegd over de promo’s. Volgens Aarnout van Dijk mag een promomaker alles. “Als het eindresultaat maar wervend is. Quotes drastisch inkorten, een heel ander beeld onder een quote monteren, de chronologische volgorde omgooien, andere muziek gebruiken, of geluidseffecten toevoegen. Alles aanstippen, maar niets verklappen, dat is de kunst.” (Volkskrant, 2012) Hierbij noemt hij al veel criteria voor een promo zoals: beeld, geluid, muziek, volgorde van beelden, aanstippen of verklappen? Bij de noemer beeld hoort ook de kleur van het beeld. Daarbij noemt hij ook nog dat de trend steeds korter en korter is. Dus de duur van de promo is belangrijk. Ook diegene die hem inspreekt kan verschil maken volgens Berend Dubbe. “Als ik me erger aan een promo, is die vaak ingesproken door een acteur”, zegt hij in het Parool (2012). Een ander criterium is de stem of de presentator die de promo inspreekt. Volgens RTL draagt de promo bij aan de sfeer en uitstraling van het station. (Volkskrant,2011) Wat voor een sfeer en uitstraling heeft de promo? Criteria •
Beeld o
Kleur
o
Volgorde beelden
o
Aanstippen of verklappen?
•
Geluid
•
Muziek
•
Stem
•
Duur
•
Sfeer/uitstraling
•
Trends o
Internet
o
Hoogtepunten getoond
o
Kortere promo’s.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
36
6.2 Analyse Promo Zapplive Beeld Het eerste beeld is van een optreden van een rapper. Verder worden er verschillende gasten uit de studio in beeld gebracht, bekende Nederlanders zoals Irene Moors. De beelden worden snel afgewisseld. Ongeveer twee tot drie seconden per beeld. De presentator Sascha komt in beeld en daarna is er een dansact. De leuke dingen worden getoond maar ook de vieze dingen. Zo krijgt Juf Hilde vla over haar heen. Daarna is Evelien te zien tijdens een spel in de studio. Ook de kinderen die meedoen aan het spel komen in beeld. Daardoor wordt de spanning van het spel duidelijk. Aan het einde van de promo wordt er een moorkopgevecht gehouden. Het Zapp-logo is de hele promo linksonder in beeld. Het laatste beeld van de promo is een animatie van wanneer en hoe laat het programma op televisie is De kleuren in de promo zijn vooral groen en blauw. De kleuren groen en oranje zijn de twee verschillende teamkleuren. In de promo wordt er gebruik gemaakt van flitsend blauw licht in de studio. De beelden zijn de hoogtepunten uit de show zoals een optreden van een rapper en de bekende Nederlanders. Geluid Het geluid zijn de geluiden die oorspronkelijk onder de beelden passen zoals op het begin de rapmuziek van het optreden. Daarna is er gebruik gemaakt van een voice-over die de promo bij elkaar praat. De voice-over is een mannelijke, duidelijke stem. Deze stem wordt wel vaker gebruikt bij promo’s. Een voorbeeld van geluid dat Evelien tijdens het spel de vraag noemt. Er is achtergrondmuziek aanwezig. De muziek is rustig en staat zacht. Duur 0.20 seconden Sfeer/uitstraling De sfeer is hip en informatief. Hip doordat de promo begint met een rapper en er veel BN’ers te zien zijn. Informatief omdat het spel met informatieve vragen wordt uitgelicht. De sfeer is ook wel gek door de dansact en de moorkoppen op het einde. Tijdens de interne analyse is er naar voren gekomen dat Zapplive een huiskamergevoel heeft. De huiskamersfeer ontbreekt wel in de promo. Trends De trends worden niet allemaal uitgevoerd. Er is wel een YouTube-kanaal voor Zapplive maar daar staan de promo’s niet op. De hoogtepunten worden wel getoond zoals het optreden van de rapper en het spel met de moorkoppen. Het is een zeer korte promo van 20 seconden. De steeds korter en korter trend is wel van toepassing op deze promo.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
37
6.3 Analyse Promo BZT Show Beeld De promo begint met de studio, de arena van de BZT Show en de juichende kinderen. Daarna stappen de presentatoren in de arena en geven de cameraman een boks. Ze doen gek en maken plezier. Het beeld wat daarna komt is een snoepbloemenbak met bloemenanimatie voor het beeld. Om het nog vrolijker te maken. Ook is het Zapplogo de hele promo links in beeld. Beelden worden snel afgewisseld ongeveer twee/drie seconden per beeld. Er wordt afgewisseld met verschillende gekke wensen in de studio zoals iemand die het Vrijheidsbeeld is. De zanger Monsif is te zien en er is een limousine in beeld, wie zou daar inzitten? Daarna is er ingezoomd op één spel namelijk “Kom er ff bij” waarbij er een ouder in de studio getrokken wordt. De ouder is een koekoekklok. Er wordt weer afgewisseld met meerdere wensen en als laatste komt de koekoekwens weer terug. Afsluitend staat het Zapplogo er met een animatie van wanneer en waar er gekeken kan worden naar de BZT Show zoals bij Zapplive. Er zijn verschillende kleuren in de BZT Show. Allerlei kleuren van de regenboog komen voorbij. Er zijn wel hoogtepunten getoond uit de vorige afleveringen. Geluid Het geluid is de Harlem Shake muziek op de achtergrond. Deze promo is ook ingesproken door een voice-over. De voice-over praat vrolijk en duidelijk. De beelden worden versterkt met het geluid van juichende kinderen in de studio. De wens met de koekoek wordt ook gebruikt bij het geluid. Er is een aantal keren “koekoek” te horen. Duur 0.28 seconden Sfeer/uitstraling De sfeer is dat alles kan en mag. Gekke spellen, gekke wensen komen voorbij en luide muziek. Het is een gekke boel in de studio. Dat past bij de uitstraling van het programma. Trends BZT Show heeft zijn eigen YouTube-kanaal maar niet alle promo’s staan daar op. Alleen een paar promo’s om meer wensen te werven. Het zijn hoogtepunten uit andere uitzendingen. De promo is een korte promo van 28 seconden. Niet zo kort als de promo van Zapplive.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
6.4 Conclusie De promo’s van Zapplive en de BZT Show hebben veel vergelijkingen maar toch zijn ze beiden heel anders en passen ze bij hun eigen programma. Zapplive laat veel bekende gasten zien en maakt gebruik van een zachte achtergrondmuziek terwijl de BZT Show de muziek heel hard heeft staan met een opzwepend lied. Ze laten beide spellen zien uit het programma en bij beide promo’s zijn de presentatoren in beeld. De voice-over spreekt de promo in en aan het einde staat er een animatie waar en wanneer het programma op televisie is. Wat opviel is dat beide programma’s een eigen YouTube-kanaal hebben maar daar niet de promo’s op hebben staan. Ze houden zich aan de trend van een korte promo en de hoogtepunten worden getoond.
38
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
7
39
Concurrentieanalyse
Na de promo analyse worden de concurrenten nationaal en internationaal onderzocht. Voor de concurrentieanalyse wordt er gekeken naar andere promo’s met de volgende eigenschappen: dezelfde doelgroep als die van Zapplive en de BZT Show en hetzelfde genre: informatief en amusement. De promo’s komen van het internet.
7.1 Verschillende promo’s De promo’s zijn afkomstig van verschillende programma’s. Er zijn drie programma’s uit Nederland geselecteerd en twee uit het buitenland. Elk van een andere zender/omroep. De programma’s worden eerst kort beschreven en daarna de promo’s. De promo’s worden geanalyseerd naar de criteria van de verschillende promomakers en mediaprofessionals uit het hoofdstuk promo analyse. Tevens wordt er gekeken naar kansen en bedreigingen voor de promo’s van Zapplive en de BZT Show.
7.2 Nationale Concurrenten 7.2.1 Nick Battle Inhoud "Nick Battle" is een spelshow waarin iedere week een bekende Nederlander de strijd opneemt tegen 5 kinderen. Het spel wordt begeleid door presentator Patrick Martens. De spelshow "Nick Battle" is geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. Het zal kijkers vanaf deze leeftijd aanspreken om de spannende, grappige en sportieve acties te zien. (Media Smarties, 2013) Duur: 40 min. Zender: Nickelodeon. Kijkwijzer: AL. Op TV: Elke zondag om 09:00 uur op Nickelodeon. Vrijdag om 17:35 uur wordt het herhaald. Promo Analyse Beeld De promo begint met een deelnemer die zijn wens uitvoert, als journalist op de Miljonairsfair. Daarna komen er verschillende wensen voorbij de een nog gekker dan de andere. De wens om DJ te zijn komt meerdere malen in het filmpje voor. Ze gebruiken deze wens als voorbeeld.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
40
Een beeld is dat de presentator en de deelnemer kijken naar de wens zoals op de afbeelding te zien is. Tabel 4 Afbeelding Nick Battle
(afkomstig uit de promo) Daarna komen de prijzen in beeld zoals een televisie. Ook zien we de verliezer, een jongen die onder het groene slijm zit. Daarna is het logo te zien wanneer het programma te zien is en hoe laat het op de zender is. Als laatste zie je nog eens de DJ-er die gewonnen heeft hij zegt: “Dit was mijn Nick Battle.” De DJ wens is het hoofdverhaal in de promo. De kleuren zijn in elke wens verschillend. De kleur die vaak terugkomt is oranje van Nickelodeon en de kleuren van het Nick Battle logo. Er worden zeker hoogtepunten getoond. Het zijn hoogtepunten uit de vorige afleveringen dus er wordt niets verklapt over de nieuwe afleveringen. Geluid Er is een voice-over gebruikt met een vrouwelijke stem. De stem is helder en vrolijk. Als er beelden te zien zijn waar mensen praten is het geluid te horen zoals de kinderen die praten tijdens hun wens. Er is gebruikt gemaakt van opzwepende muziek. In de promo doen ze alsof dat de DJ deelnemer het lied mixt op zijn DJ paneel. Duur 0.24 seconden Sfeer/uitstraling De sfeer is vrolijk door de vrolijke voice-over en de blije kinderen tijdens hun gekke wensen. De sfeer is gek, alles kan en mag met de wensen. Daardoor is het een grappige promo geworden. Trends De promo’s worden niet op internet gezet. Nick Battle zet wel hun uitzendingen op internet na afloop. De promo was moeilijk vindbaar en duurde kort maar 24 seconden. Er worden hoogtepunten getoond uit de vorige afleveringen.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
41
Kansen Nick Battle gebruikt op het einde hun logo om te laten zien wanneer en waar het programma te zien is als een animatie. Dat is een kans voor Zapplive en de BZT Show om eventueel ook uit te voeren met hun eigen logo in plaats van het Zapplogo. Bedreigingen Een bedreiging kan zijn dat Nickelodeon de DJ-wens als verhaallijn gebruikt. Om een jongen uit de kiezen is zeer persoonlijk. Dat kan minder bij Zapplive en de BZT Show omdat er dan meerdere kinderen meedoen aan een spel en er zit een hele klas in de studio. Link promo: http://vimeo.com/38530871 7.2.2 Zapp IJsstrijd Inhoud De coolste quiz van Nederland. Spannende spelshow waarin drie teams van superslimme kids samen met hun familie en vrienden de strijd aangaan in de coolste quiz van Nederland. Onder leiding van presentator Klaas van Kruistum beantwoorden de teams pittige en vaak bizarre vragen over het milieu, klimaat en leefbaarheid op onze planeet. Hun teamgenoten genereren energie én recyclen afval. 'Ecoprof' Daniël Poolen geeft een streng maar rechtvaardig oordeel over de prestaties van de kandidaten. Kinderen tussen de 9 en 12 jaar die veel weten over de natuur en het milieu kunnen zich opgeven voor IJsstrijd, een tv quiz over groen en duurzaamheid. IJsstrijd wordt uitgezonden op zaterdag om 19.00 uur bij Zapp op Nederland 3. IJsstrijd is afkomstig van dezelfde zender maar van een andere omroep namelijk de EO. (Zapp, 2013) Promo Analyse Beeld Het eerste beeld is een hoogtepunt uit de show, kinderen die door een toren van dozen heenlopen (ijsberg) en alle dozen vallen op de grond in de studio. Het beeld trekt meteen de aandacht. Linksonder is het Zapplogo te zien tijdens de hele promo. Er zijn steeds verschillende beelden te zien ongeveer twee seconden per beeld van spellen in de studio gemonteerd op de muziek. Een voorbeeld is het beeld van een team dat elkaar een highfive geeft. Dit is een leuk beeld en straalt vriendschap en vreugde uit. Een ander voorbeeld is een beeld van kinderen die spannend kijken. Terwijl de voice-over, spannende spelshow zegt. De presentator is af en toe in beeld tijdens de spellen en dan praat hij en de kinderen juichen en klappen. Op het einde is er een fietsspel te zien waar de kinderen en de presentator roepen 3,2,1 en stoppen. Dat is het einde van de promo. De kleuren zijn vooral blauw en wit van de studio. Tijdens de beelden worden er wel hoogtepunten getoond vooral het eerste beeld en het laatste. Alleen is er niet te zien wie er heeft gewonnen tijdens het fietsduel niet alles wordt verklapt.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
42
Geluid Er is gebruik gemaakt van een voice-over. De voice-over vertelt wat de spelshow inhoudt en wanneer het programma op televisie is. De stem is de gebruikelijke stem om de promo’s in te spreken van Zapp. Het is een mannelijke stem met een duidelijk geluid. Tijdens de promo is er spannende muziek te horen. De beelden zijn op de muziek gemonteerd. Ook hoor je achtergrondgeluid tijdens de beelden in de studio. Er is te horen dat kinderen juichen en klappen. Af en toe is de presentator te horen zoals bij de alinea: Beeld ook genoemd is wordt er afgesloten met het geroep van kinderen en de presentator. Duur 0.29 seconden Sfeer/uitstraling De studio is blauw met wit en de meeste spellen ook. Het heeft een ijzige en coole uitstraling. Dat past bij het programma. Wel is het alsnog door de beelden van de kinderen en spellen speels en vrolijk maar toch ook spannend door de muziek. Trends De promo’s worden op internet gezet door het kanaal van de EO. Dit kan een nadeel zijn omdat kinderen niet weten dat IJsstrijd van de EO is. Wel goed dat er gebruik gemaakt wordt van internet. Sommige hoogtepunten worden wel getoond maar niet alles. Het is aanstippen maar niet verklappen. De promo van 0,29 seconden voelt kort aan omdat deze snel gemonteerd is op de muziek. Kansen Een kans is om ook op spannende muziek te monteren. Daardoor lijkt het meer spannend en dit kan goed werken om kijkers vast te houden. Bedreigingen Een bedreiging is dat de IJsstrijd een hele coole uitstraling heeft door de kleuren. Dit hebben Zapplive en de BZT Show minder. Link promo: http://www.youtube.com/watch?v=1nCqnq9aFK4 7.2.3 De Schatkamer (ook Vlaams) Inhoud De Schatkamer is een informatief jeugdprogramma van de Efteling dat iedere werkdag wordt uitgezonden op de Nederlandse en Vlaamse televisie. In Nederland van 06.31 uur tot 07.01 uur in het Telekidsblok bij RTL 8.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
43
In België is De Schatkamer op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag rond 15.30 uur te zien bij het Vlaamse vtmKzoom. De Schatkamer is een Nederlandse concurrent en een buitenlandse concurrent. Het programma wordt gepresenteerd door de presentatoren Curt en Félice. De Schatkamer informeert kinderen, tussen de vier en twaalf jaar oud, spelenderwijs over de wereld om hen heen. Twee teams van drie kinderen strijden, aangemoedigd door hun eigen publiek in de studio, tegen elkaar om mooie prijzen en een geweldige hoofdprijs. (Schatkamer, 2013) Promo Analyse Beeld Het beeld begint met de twee presentatoren tussen het publiek op de tribune in de studio. Curt begint met praten: “Hier op RTL 8 De Schatkamer...” Daarna is er een bumper te zien van het logo van De schatkamer. Op de achtergrond hoor je muziek en gejuich van de kinderen. Daarna zijn de kinderen in de studio te zien. Er wordt afgewisseld met verschillende gebeurtenissen in de studio zoals spellen en dansjes. Daarna is de presentator Felice in beeld om een vraag te stellen aan de kinderen. Er worden nog wat beelden gebruikt van de teams die spellen doen in de Efteling. Om weer terug te gaan naar de studio waar de twee presentatoren staan, dit keer zonder publiek. Ze leggen nogmaals uit wanneer het programma te zien is. Als laatste beeld is de tribune net zoals bij het eerste beeld. De kinderen juichen en de promo is afgelopen. De kleuren die gebruikt worden zijn voornamelijk kleuren van de kleren die de kinderen aanhebben. Beide teams hebben een andere kleur namelijk geel of oranje. Het zijn vrolijke en uitgesproken kleuren. De studio is voornamelijk bruin en is ingericht zoals een schatkamer. In deze promo wordt zeker alles aangestipt en nog niet zo veel verklapt. Er staan weinig hoogtepunten uit het programma in. Geluid De stemmen zijn van de presentatoren Curt en Félice. Deze stemmen zijn bekend bij de kinderen, dit kan handig zijn. Omdat de stemmen vertrouwd aanvoelen en een vertrouwde stem is geloofwaardiger. Er is geen gebruik gemaakt van een voice-over. Wel is er gebruik gemaakt van muziek. De muziek is het programmalied van De Schatkamer. Het liedje is vrolijk en kan eenvoudig worden meegezonden. In het refrein wordt de volgende zin genoemd: “Hey, doe je met ons mee vandaag”. Duur 0.22 seconden.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
44
Sfeer/uitstraling De sfeer is vrolijk en speels door de juichende kinderen, het Schatkamerlied en de spellen die te zien zijn tijdens de promo. Dit past ook bij de inhoud van het programma. Wel staat er bij de inhoud dat het programma de kinderen informeert. Dat komt in de promo niet sterk naar voren. Trends Er wordt gebruik gemaakt van internet. Er is een apart Efteling-kanaal met filmpjes van het programma en daar staat deze ook op. Er is nieuw materiaal in de promo te zien. Gedraaid voor deze promo. Zeker niet alle hoogtepunten zijn getoond. Zo ook niet welk team er gewonnen heeft. Sommige hoogtepunten zijn getoond zoals de spellen en de dans in de studio. Deze promo heeft meer met de uitspraak van Aarnout van Dijk: “Alles aanstippen, maar niets verklappen.” De promo duurt 20 seconden. Er bestaan ook promo’s van een minuut of langer dan is 20 seconden kort. Kansen Een kans is om op het YouTube-kanaal van Zapplive en de BZT Show de promo te uploaden. Om zo nog meer kijkers te trekken en meer promotie te krijgen. Dit doet De Schatkamer ook. Een andere kans is om de promo’s te laten inspreken door de presentatoren want de presentatoren zijn vertrouwd met het publiek en horen bij het programma. Bedreigingen Een bedreiging is de samenwerking met de Efteling. In de promo zijn ook beelden te zien van de Efteling. Dit kan een extra reden zijn om naar het programma te kijken. Link promo: http://www.youtube.com/watch?v=IrOY5x9Wj04
7.3 Internationale concurrenten 7.3.1 Ketnet King Size uit België Inhoud Ketnet King Size is een wekelijkse ochtendshow op Ketnet met een rapper, bekende gasten en verschillende rubrieken en activiteiten. Elke zaterdag- en zondagochtend wordt de show gepresenteerd door Niels Destadsbader of Charlotte Leysen. Er zijn elke keer ook kinderen in de studio en soms activiteiten elders. Het programma is voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar. (Ketnet,2013)
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
45
Promo Analyse Beeld De promo begint met animatie van Ketnet. Er is een oerwoud te zien met een olifant en het logo van Ketnet. Daarna begint de promo met 3,2,1, wat de kinderen in de studio roepen en staat de presentator in de studio. Vervolgens zien we volwassenen dansen en zingen met de kinderen eromheen in de studio. Ze zingen een lied en de presentator zingt mee. Nu zijn er verschillende beelden uit de studio te zien zoals een spel en band met muziek en een ander spel. Het is een compilatie van verschillende activiteiten in de studio. De beelden blijven wel lang staan ongeveer 6 tot 7 seconden. Aan het einde van de promo is er nog een keer het lied van de volwassenen te zien en de muziek van de band. Afsluitend heeft de promo weer een animatie van Ketnet. Geluid Er is geen aparte muziek onder gemonteerd. Het geluid is het oorspronkelijk geluid wat onder de beelden hoort. Duur 1.01 minuut Sfeer/uitstraling De sfeer is vrolijk en erg rommelig. Dit komt door de verschillende beelden en spellen. De muziek maakt de uitstraling vrolijker. Trends Ketnet heeft een eigen televisiekanaal op YouTube maar daar worden geen promo’s op uitgezonden. Het was daarom ook lastig om deze promo te vinden. Er is alleen bestaand materiaal gebruikt en de hoogtepunten zijn niet getoond. Wel is het een erg lange promo vergeleken met de rest. Dus de trend korter en korter geldt niet bij deze promo. Geen van de trends zijn te zien in deze promo. Daardoor voelt de promo rommelig aan. Kansen Bij deze promo is duidelijk te zien dat er geen verhaallijn of logische volgorde gebruikt is. En de trends zijn niet toegepast. Daardoor leek de promo langer te duren en is de promo minder wervend. Een kans is om juist niet te doen wat deze promo gedaan heeft maar wel de trends toe te passen. Tevens is er geen andere muziek gebruikt. Het is dus belangrijk voor een promo om het juiste gevoel over te brengen. Bedreigingen Deze promo heeft geen bedreigingen. Link promo:http://www.youtube.com/watch?v=dDNxj6Pjnmo
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
46
7.3.2 Blue Peter uit Engeland Inhoud Blue Peter, eerste uitzending in 1958, is 's werelds langstlopend kinder tv-programma. De show in zijn huidige vorm is een tijdschrift-entertainment show. Blue Peter is de thuisbasis van gratis spelletjes, interviews met beroemdheden, leuke dingen doen en het laatste nieuws. Het wordt op de CBBC kanaal uitgezonden. De show maakt gebruik van een studio en er is ook een tuin, vaak aangeduid als de Blue Peter Tuin, die gebruikt wordt tijdens de zomermaanden of voor activiteiten in de buitenlucht. De huidige presentatoren zijn Helen Skelton en Barney Harwood en Barney de hond. Blue peter is voor de leeftijd tussen 6 en 15 jaar. (Blue peter,2013) Promo Analyse Beeld De promo heeft een beeld en dat is een beeld van de studio met een tafel waar de hond op ligt en de presentatoren staan om de tafel heen. De camera beweegt naar de presentatoren toe. Het beeld is eerst wijder en wordt nauwer. Op de tafel liggen ook nog feestattributen. De presentatoren zien er leuk en vrolijk uit. De een heeft een paars shirt aan en de ander een groen shirt. Er worden geen hoogtepunten getoond. Geluid De presentatoren praten en vertellen wat er in de volgende uitzending te zien is. Beiden praten ze om de beurt. Eerst de vrouwelijke presentator en daarna de mannelijke zo wisselen ze het twee keer af. Ook vertellen ze wanneer Blue Peter te zien is. Duur 0.16 seconden Sfeer/uitstraling De uitstraling is gezellig omdat de hond erbij zit en de feestartikelen. Trends Er wordt geen gebruik gemaakt van een YouTube-kanaal. Het materiaal is wel speciaal voor deze promo gemaakt. Dus het is wel nieuw materiaal. De promo is zeer kort maar 0.16 seconden. De kortste van alle promo’s. Er worden geen hoogtepunten getoond van het programma. Kansen Een kans kan zijn om ook nieuw materiaal te draaien voor de promo. Bij deze promo pakt dat goed uit.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
47
Bedreigingen Een bedreiging kan zijn de gezelligheid door de hond. Zapplive en de BZT Show hebben beide geen dieren in het programma. Link promo: http://www.youtube.com/watch?v=4hOk3mPRqEM
7.4 Conclusie Tijdens de concurrentieanalyse zijn er verschillende promo’s geanalyseerd. De belangrijkste dingen die opvielen zijn dat de meeste promo’s zeer kort zijn zoals bij hoofdstuk trends ook al werd genoemd. De meeste promo’s worden gemaakt van bestaand materiaal behalve in Engeland. Dat komt ook overeen met het hoofdstuk trends. Wat nog meer opviel is dat de meeste promo’s gebruik maken van een voice-over en muziek om het nog spannender te maken. De volgende kansen kunnen handig zijn voor de promo’s van Zapplive en de BZT Show. Om hun eigen logo te laten zien met een animatie zoals bij Nick Battle gebruikt wordt op het einde om door te geven wanneer en waar het programma te zien is. Een kans is om spannende muziek te monteren. Daardoor lijkt het spannender en dit kan goed werken om kijkers vast te houden. Of gebruik te maken van de presentatoren die de promo inspreken. De presentatoren zijn vertrouwd bij het publiek zoals bij De Schatkamer en Blue Peter. Een andere kans is ook een trend om de promo’s op het YouTube-kanaal te zetten. Om meer bekendheid te genereren voor de programma’s. Bedreigingen van de concurrenten zijn bijvoorbeeld de samenwerking met de Efteling bij De Schatkamer. In de promo zijn ook beelden te zien van de Efteling. Dit kan een extra reden zijn om naar het programma te kijken. Of dat er bij Nick Battle gebruik gemaakt werd van één verhaal over een jongen die DJ wil worden. Een zeer persoonlijk en herkenbaar verhaal. Dat kan minder bij Zapplive en de BZT Show omdat er dan meerdere kinderen meedoen aan een spel en er zit een hele klas in de studio. Voor de fieldresearch wordt er gebruik gemaakt van één concurrent. Daarvoor wordt de promo van De Schatkamer uitgekozen omdat deze promo in veel aspecten afwijkt van de promo’s van Zapplive en de BZT Show daarbij is veel te testen.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
48
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
8
49
Resultaten Panelgesprek 1 en Interviews
In dit hoofdstuk staan de belangrijkste bevindingen uit de fieldresearch. Het hoofdstuk is onderverdeeld in panelgesprek 1 en interviews. Voor het hele panelgesprek en de interviews zie: DVD. Het panelgesprek 1 en de interviews zijn uitgewerkt in transcripties (Transcripties staan niet in het rapport. Als u de transcripties wilt hebben raadpleeg de onderzoeker).
8.1 Respons en Dataverzameling De respons was in het beginstadium laag. Vele scholen hadden geen tijd en belangstelling om mee te werken aan het onderzoek. Daarna is het via het eigen netwerk toch gelukt dat twee scholen participeren aan het onderzoek. De twee scholen zijn Sint Carolusschool (rooms-katholieke basisschool) in Soesterberg en De Meander (openbare basisschool) in Amersfoort. Op de Sint Carolusschool is het eerste panelgesprek gehouden en in totaal vier interviews. Dit omdat er op De Meander maar zeven leerlingen meededen aan het onderzoek. De leerlingen zijn vorig jaar naar de BZT Show geweest daarom mochten ze meedoen aan het onderzoek. Op De Meander is het tweede panelgesprek gehouden en één interview. Daarnaast zijn twee buurmeisjes van de onderzoeker gevraagd voor een interview. De buurmeisjes vallen in de doelgroep en zitten op De Achtbaan (Openbare Basisschool) in Amersfoort. De respons is niet ideaal zoals het vooraf bedacht is maar er zit alsnog genoeg verscheidenheid in de doelgroep.
8.2 Resultaten Panelgesprek 1 8.2.1 Deelnemers en Demografische gegevens Allereerst is er gevraagd naar algemene gegevens van de panelleden. Sint Carolusschool, Rooms-katholieke basisschool, Soesterberg, Groep 8 Morgan, 11 jaar, Hobby’s: Tennis en naailes Milou, 12 jaar, Hobby’s: Tennis, paardrijden en skeeleren Merijn, 12 jaar, Hobby’s: Met lego spelen en computeren John, 12 jaar, Hobby’s: Brommer rijden Joël, 12 jaar, Hobby’s: Honkballen, voetballen en trefballen
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
50
8.2.2 Programma Zapplive en de BZT Show Allereerst is er gevraagd naar de programma’s van Zapplive en de BZT Show. Hebben de panelleden de programma’s wel eens gezien? Ze hebben de BZT Show wel eens gezien. Alleen Joël heeft Zapplive nog nooit gezien. De rest heeft Zapplive wel eens gezien. Morgan en Merijn kijken de programma’s één keer in de week. Milou en John ongeveer één keer in de maand. Joël kijkt de BZT Show één keer in de maand. Ze vinden het programma Zapplive leuk omdat er allerlei verschillende dingen worden verteld zoals grappige weetjes en het wordt leuk gepresenteerd. De BZT Show vinden ze ook leuk en dan vooral om de wensen die ingestuurd worden. Joël: “Ik vind het leuk omdat er altijd gekke en grappige wensen uitkomen, de gekke dingen laten ze juist zien!” Maar welk programma vinden ze leuker? Alle kinderen vinden de BZT Show leuker dan Zapplive omdat het programma grappiger en gekker is. Een laatste vraag nog over de programma’s zit er verschil tussen de programma’s? Het verschil tussen de programma’s is volgens Merijn:” De BZT Show doet meer met kinderen en Zapplive doet meer met BN’ers.” Iedereen knikt aandachtig ja mee. 8.2.3 Promo Zapplive De promo van Zapplive wordt getoond. De onderstaande resultaten zijn antwoorden nadat de doelgroep de promo gezien heeft. De promo wordt getoond en tijdens de observatie van de kinderen is er niets opvallends te zien. Ze kijken zeer aandachtig en geconcentreerd naar de promo. Op het einde kan er een kleine glimlach vanaf bij Morgan en Merijn. De andere kinderen blijven serieus. Eerste indruk Allereerst is er gevraagd naar de eerste indruk van de promo. De eerste indruk van de kinderen is dat het beeld met de rapper niet echt aanslaat. Sommige kinderen hebben de promo’s wel eens gezien. Merijn zegt hierover: “Met dat jochie dat zingt dan denk je gewoon nee niet kijken. Dan denk je dat is een talentenjacht.” Beeld Wat vinden ze van de beelden van de promo? Het eerste beeld valt niet in de smaak maar het laatste beeld wel. Morgan komt meteen met het voorbeeld: Morgan: “Wel dat spel met de moorkoppen” Dat vindt vooral Merijn ook grappig. Hij lacht erbij en noemt het grappig als mensen onder de smurrie zitten. Wat vinden ze van de BN’ers in de promo? Ze vinden het leuk dat er BN’ers in de promo voorkomen maar daardoor gaan ze niet eerder kijken. Irene Moors staat in de promo maar enkele kinderen weten niet wie zij is.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
51
Morgan zou wel eerder gaan kijken als de BN’er ook onder de smurrie zit. Dat vindt ze grappig. Het maak ze niet uit of er kinderen in de promo zitten. De presentatoren vinden ze wel leuk. Merijn zou misschien nog wel iets meer van hun willen zien in de promo. De kleuren uit de promo vinden ze vrolijk en fleurig. Animatie/ logo Er is gevraagd naar de animatie op het einde en de verschillende logo’s. Iedereen uit het panel wil graag het Zapplive-logo linksonder in beeld bij de promo omdat Zapplive het programma is. Bij de animatie op het einde waar de informatie over het programma te zien is willen ze het Zapp-logo zien zoals het op dit moment is. Omdat er al Zapplive staat en het op Zapp te zien is. Ze vinden de animatie allemaal leuk. Informatie Is er genoeg informatie getoond in de promo van Zapplive? Er is voldoende informatie te zien volgens Joël. Merijn en Morgan vinden dit ook. Er wordt duidelijk verteld dat er BN’ers in voorkomen en wanneer het programma is. Morgan: “Ja ik wist niet dat er quizzen in voorkomen.” Door de promo is ze daar achter gekomen. Geluid Wat vinden ze van de geluiden in de promo? Per geluid wordt het antwoordt besproken. Het eerste geluid in de promo is een rapper. De rapper vinden ze allemaal niet leuk. Wel het deuntje dat op de achtergrond te horen is. Morgan: “Dat mengdeuntje op de achtergrond is wel mooi” De rest vindt dat ook. De muziek staat hard genoeg, anders hoor je de muziek nauwelijks en als de muziek te hard staat hoor je de stem er niet boven uit. De voice-over stem spreekt iedereen aan. Op de vraag of de presentatoren de promo misschien moeten inspreken antwoord Merijn: “Die stemmen hoor je al” en Morgan: “Mij zou dat niet uitmaken.” Volgens het panel is dat geen verbetering. Gevoel/sfeer Wat voor een gevoel krijgen ze na het zien van de promo? De respondenten krijgen een vrolijk en blij gevoel bij de promo. Morgan: “Een soort feestje, zo lijkt het net.” Trends De trends zijn vooraf uitgelegd aan de panelleden. Wat vinden ze van de trends ten opzichte van de promo van Zapplive. De respondenten kijken het filmpje niet op internet. Reclame komt al genoeg op televisie. Niet alle hoogtepunten zijn getoond volgens de kinderen. Een aantal voorbeelden zijn genoemd wat ze alsnog kunnen laten zien: Zappdelict of sterren gooien. De lengte van de promo is juist. Als het nog langer zou duren dan zou het saai worden.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
52
Veranderen Wat willen ze veranderen aan de promo? Na de promo nog een keer gezien te hebben wil Merijn wel het Zapp-logo veranderen in Zapplive linksonder in beeld. Verder wil John aan het begin van de promo meer uitleg over het programma in plaats van de rapper en Morgan wil meer sterren zien. Merijn noemt ook nog het Zappdelict dat toegevoegd kan worden aan de promo. Kijkgedrag Wat is het kijkgedrag na het zien van de promo? Ze zullen het programma wel gaan kijken na het zien van de promo. De promo geeft ze een vrolijk gevoel en het is grappig met de smurrie op het einde. 8.2.4 Concurrent, De Schatkamer De promo van De Schatkamer is getoond. Wat vinden ze hiervan? De promo van De Schatkamer vinden ze iets kinderachtiger. De eigengemaakte muziek bij de promo vinden ze ook niet echt leuk. Af en toe gaan de beelden te snel. Ze vinden het wel leuker dat de presentatoren de promo zelf presenteren. Joël: “Ja dat is wel origineel, dat doen andere programma’s niet.” Het spreekt Milou ook meer aan. “Het is dan wel echt hun eigen programma”, zegt ze. Dat De Schatkamer samen met de Efteling werkt vinden ze leuk maar daardoor zullen ze niet eerder kijken. 8.2.5 Promo BZT Show De promo van de BZT Show is getoond. De onderstaande resultaten zijn na het tonen van de promo. Observatie tijdens de promo: Eerst wordt er geconcentreerd gekeken. Toen de muziek wat harder ging bewoog Joël mee op en neer op de maat van de muziek. Na de koekoekwens lachen alle kinderen. Vooral op het einde lachen de kinderen allemaal om koekoek.
Eerste indruk Wat is de eerste indruk van de promo? De eerste indruk van de promo is heel leuk. Vooral grappige beelden met de Koekoek. Beeld Wat vinden de panelleden van de beelden? De beelden gaan af en toe te snel. Ze vinden het begin van de promo leuk, daarin zijn de presentatoren te zien. Dat is leuk en ze vertellen kort iets over de BZT Show. Ze mogen wel iets meer vertellen over de wensen. De koekoekwens vinden ze allemaal grappig. Iedereen: “Ja dat was grappig!” De kleuren zijn bij de BZT Show ook vrolijk net zoals bij Zapplive.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
53
Animatie/logo Er is gevraagd naar de logo’s. De meningen zijn verdeeld over het BZT Show-logo. Merijn vindt wel dat het BZT Show-logo linksonder moet staan. Dan weet je meteen dat het daarover gaat. Maar Joël vindt het BZT Show-logo niet mooi. Wel is iedereen het eens met het logo van Zapp op de animatie aan het einde van de promo. Informatie Is er genoeg informatie gegeven? Ja er wordt genoeg informatie gegeven. Er wordt verteld over de verschillende wensen en het is juist leuk dat er meerdere wensen worden getoond volgens Joël. Geluid Het geluid is besproken. De voice-over valt deze keer ook in de smaak. Het liedje van de Harlem Shake vindt iedereen heel leuk. Dit heeft te maken met dat ze het liedje kennen. Het koekoekgeluid vinden ze allemaal grappig. Gevoel/Sfeer Wat voor gevoel geeft de promo de panelleden? Het heeft vooral een grappige sfeer door de koekoek en alle andere rare wensen. Trends Er is gevraagd naar de verschillende trends aan de doelgroep. Als het filmpje op internet staat gaat niemand het filmpje kijken. Niet alle leukste wensen uit het programma zijn getoond maar volgens Merijn moet je niet alle leuke wensen laten zien. Merijn: “Niet teveel hoogtepunten laten zien want dan wordt het te leuk.” Als het te leuk is dan wordt het meer nep volgens de kinderen. Als je het programma dan kijkt valt het tegen. Dat is ook niet goed. Ze vinden de lengte van de promo allemaal goed. Kijkgedrag Er is gevraagd naar het kijkgedrag van de panelleden. Iedereen zal het programma gaan kijken omdat er gekke dingen worden getoond en het is vrolijk. Veranderen Willen de panelleden nog iets veranderen? Ze willen er niet veel aan veranderen maar volgens Morgan gaan de beelden iets te snel. Merijn vindt dat de muziek van reclames op televisie zachter moeten. Leukste promo Aan het einde van het panel is gevraagd naar: welke promo ze het leukst vinden? De BZT Show is het leukste filmpje omdat het vrolijk is en ze kennen het liedje de Harlem Shake.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
54
8.3 Resultaten interviews In deze paragraaf staan de resultaten van de interviews. De interviews zijn gehouden met dezelfde topiclijst als die van panelgesprek 1. De interviews zijn samengevoegd in het hoofdstuk zodat het eenvoudiger te interpreteren is voor het volgende hoofdstuk en de conclusies. Allereerst zijn er algemene vragen gesteld aan de geïnterviewden daarna zijn dezelfde promo’s getoond als in het panelgesprek 1. 8.3.1 Deelnemers en Demografische gegevens: Onderstaand staan alle geïnterviewden op een rijtje. Sint Carolusschool, Rooms-Katholieke basisschool, Soesterberg Interview 1, Groep 7 Marleen, 11 jaar, Hobby’s: Tennis en lachen Roos, 10 jaar, Hobby’s: Tennis en voetbal Interview 2, Groep 7 (de lerares heeft beloofd aan drie kinderen om deel te nemen aan het onderzoek, vandaar dat er bij één interview drie kinderen zijn ondervraagd) Tijn, 10 jaar, Hobby: Voetbal Floris, 11 jaar, Hobby: Voetbal Vincent, 10 jaar, Hobby’s: Tekenen en voetbal Interview 3, Groep 8 Amber, 11 jaar, Hobby: Volleybal Tanja, 11 jaar, Hobby: Buitenspelen Interview 4, Groep 8 Lars, 12 jaar, Hobby: Voetbal Roy, 12 jaar, Hobby: Voetbal De Achtbaan, Openbare basisschool, Amersfoort (de buurmeisjes van de onderzoeker) Interview 5, Groep 8 Carlijn, 12 jaar, Hobby: Dansen Amber, 12 jaar, Hobby: Dansen De Meander, Openbare basisschool, Amersfoort Interview 6, Groep 8 Luuk, 11 jaar, Hobby: Voetbal Serkan, 11 jaar, Hobby’s: Voetbal en pianoles
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
55
8.3.2 Programma Zapplive en de BZT Show Tijdens de interviews zijn veelal dezelfde vragen gesteld om het zo vergelijkbaar mogelijk te maken. Ook zijn de interviews onder dezelfde omstandigheden uitgevoerd. Allereerst zijn er vragen gesteld over de programma’s Zapplive en de BZT Show. Hebben de geinterviewden de programma’s wel eens gezien? Zapplive hebben de meeste kinderen wel gezien. De meesten kijken het één keer in de week of één keer in de maand. Opvallend is dat Tanja Zapplive drie keer in de week kijkt als enige van de geinterviewden. Er zijn drie kinderen die Zapplive nog nooit hebben gezien en twee kinderen die de BZT Show nog nooit hebben gezien. De BZT Show wordt vaak één keer in de maand of één keer in de week bekeken. Wat vinden ze van de programma’s? Ze vinden het programma Zapplive leuk en meer serieus. “Ze hebben ook nieuws zoals de Koningsspelen”: vertelt Tanja. Ze vinden het leuk door de spellen en de gasten die worden uitgenodigd. Tijn “Sacha en Evelien zijn leuk en ze halen er altijd beroemde mensen bij.” Sommige kinderen vinden het programma te serieus en vinden het daarom minder leuk zoals Lars: “Het is een beetje te serieus en dan vind ik het soms niet leuk zoals het spel met de dader”. Luuk vindt het programma soms niet leuk. “De dingen waar ze het over hebben vind ik niet echt interessant.” :zegt hij. Serkan vindt Zapplive meer voor jongere kinderen. De BZT Show vinden de meesten leuk en grappig door de gekke wensen en de spellen. Carlijn: “De BZT Show is meer voor kinderen en dat vind ik soms te chaotisch.” Ook Tijn noemt de BZT Show leuker voor kinderen. Luuk en Serkan vinden de BZT Show leuker voor jongere kinderen. Maar welk programma vinden ze leuker? Daar zijn de meningen over verdeeld. De helft van de geïnterviewden vindt de BZT Show leuker en de andere helft vindt Zapplive leuker. Wie de BZT Show als favoriet heeft vindt dit vooral leuk door de grappige wensen. Zapplive wordt als favoriet gezien door de verschillende gasten die worden uitgenodigd. En zit er eigenlijk een verschil tussen de programma’s? Iedereen vindt wel dat er een verschil tussen de programma’s zit. Een aantal verschillen zijn genoemd zoals bij Zapplive: •
Meer spellen
•
Filmpjes tussendoor
•
Minder druk
•
Meer vragen/ interviews
•
Meer BN’ers.
Lars zegt het volgende over de programma’s: “Ja Zapplive is meer serieus en de BZT Show is meer grappig en druk.” Het verschil met de BZT Show is vooral de gekke wensen en de BZT Show is leuker voor kinderen.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
56
8.3.3 Promo Zapplive Nadat er algemene vragen zijn gesteld over de programma’s wordt de promo van Zapplive getoond. Hieronder staan de resultaten na het tonen van de promo. De promo wordt getoond. Tijdens de observatie kijken ze zeer aandachtig en geconcentreerd naar de promo. Er wordt niet gelachen om de promo.
Eerste indruk Wat is de eerste indruk na het zien van de promo? De eerste indrukken van de promo lopen erg uiteen. Een aantal keren wordt vies genoemd en informatief, grappig, gezellig en vrolijk. Vaak wordt genoemd dat er veel kinderen te zien zijn in de promo. Marleen “Ook vind ik het leuk dat er kinderen van scholen komen strijden.” Tijn: “Mij viel op dat er veel kinderen naar voren komen.” Informatief is het door de spellen en vragen die genoemd zijn. Vies wordt in verband gebracht met het laatste beeld van de moorkoppen. Het eerste beeld met de rapper hoort er niet bij volgens Lars. Bij het topic beeld is hier verder naar gevraagd. Ook Luuk en Serkan vinden het eerste beeld niet leuk. “Het is nogal schreeuwerig”: zegt Luuk. Beeld Er wordt bij beeld gevraagd naar welke beelden ze leuk vinden en wat ze vinden van de BN’ers die getoond worden. De beelden die te zien zijn vindt iedereen leuk! Vooral als er BN’ers in de promo voorkomen. Sommige kinderen kennen Irene Moors niet (de BN’er die in de promo voorkomt) maar als het een bekende BN’er zou zijn of het is iemand waar ze fan van zijn dan zullen ze eerder kijken naar Zapplive. Sommige kinderen wisten ook niet wat een BN’er was zoals Luuk. Hij dacht dat ik BNN bedoelde en zo waren er nog een paar die het niet wisten. In de promo wordt wel gezegd: “met de tofste BN’ers.” Welk beeld is het leukste? Het laatste beeld vinden ze het leukst. Het beeld met de moorkoppen. Tanja: “Ja als dat beeld aan het begin staat trekt dat eerder je aandacht, dan denk je gebeurt er verder nog iets grappigs?” Dat beeld is vooral grappig. Lars “Allerlei grappige dingen erin zodat je gaat kijken.” Ook worden de lichten genoemd die te zien zijn in de promo. Marleen: “Wel leuk druk met al die lichten.” En Vincent en Tanja vinden het filmpje vooral leuk en vrolijk door de lichtjes. Het eerste beeld met de rapper vinden de jongens vooral dom en er niet bij passen. Floris: “Haha niks voor mij.” De meisjes spreekt de rapper ook niet aan “Ik ga niet gelijk zwijmelen”: zegt Tanja. Wat vinden ze van de kleuren? De kleuren uit de promo zijn vrolijk en de kleuren passen bij Zapp. Marleen: “Ja roze en paars past niet echt bij Zapp.” Ze vindt donkere kleuren voor ouderen en saai zoals bij DWDD. Serkan: “Groen is niet mijn lievelingskleur, eerder de kleur blauw.”
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
57
Animatie/ logo Daarna is er gevraagd naar de logo’s. De meerderheid van de geïnterviewden vindt dat het Zapplive-logo linksonder in beeld getoond kan worden. Omdat het programma Zapplive is en het gaat om Zapplive. Lars zegt: “Zapp gebruiken ze voor alles en Zapplive is alleen voor het programma zelf.” Alleen Carlijn en Amber (12 jaar) vinden het Zapplive-logo niet mooi. Dat komt door de rode letters. Daarom kiezen ze voor het Zapp-logo linksonder in beeld. Bij de animatie op het einde van de promo vindt iedereen dat het Zapp-logo daar moet staan behalve Amber (11 jaar), Serkan en Luuk. Ze vinden dat daar ook Zapplive moet staan. De reden hiervoor is dat het programma Zapplive is en dat ze dat logo mooier vinden. Voor de anderen is het dubbel omdat er al Zapplive staat en omdat Zapp de zender is waar ze het programma op kijken. De animatie draait om de informatie, waar en wanneer het programma te zien is. Daarom is het logo van Zapp daar op zijn plek. Tijn vindt wel dat het logo saai is. “Bijvoorbeeld blauwe letters en niet alles groen” zegt hij. Informatie Wat vinden ze van de informatie die gegeven is tijdens de promo? Er is genoeg informatie gegeven en de animatie op het einde is ook leuk. Voor de meeste geïnterviewden gaat het te snel. Marleen: “Je kijkt niet naar één ding. Je moet wel snel kijken want anders is het alweer voorbij.” En Amber (12 jaar) zegt: “Ik heb het niet zo snel gezien.” Geluid De promo wordt nogmaals getoond om verder te gaan naar het onderwerp geluid. Wat vinden ze van het eerste geluid? Over het geluid van de rapper zijn de meningen verdeeld. Marleen had liever een andere rapper gehad zoals Yes-r of Lange Frans maar ze vindt dit ook wel leuk. Amber (11 jaar) houdt er niet zo van en Lars vindt dat de rapper niet bij Zapplive past. Carlijn vindt het juist grappig dat een kind het zingt net zoals Amber (12 jaar). “Ja omdat het een kind is en hij rapt over Zapplive dus daardoor past het erbij.” :zegt ze. De voice-over vindt iedereen goed en leuk. Willen ze liever een vrouwelijke stem horen? Nee dat niet. Amber (12 jaar) “Een mannelijke stem past beter, een vrouwelijke stem is meer hoger.” Serkan: “Het maakt mij niet echt uit als het maar verstaanbaar is.” Andere Amber (11 jaar) zegt dat ze al gewend is aan deze stem. Marleen zou het niet leuk vinden als hij erbij zou staan om het te presenteren. Wat als de presentatoren Sascha en Evelien het zouden presenteren in plaats van de voice-over? Tanja en Amber (11 jaar) weten het niet, de rest vindt het soft en saai. Alleen Carlijn vindt het wel leuk. Amber (12 jaar) vindt het verwarrend omdat je de presentatoren ook al in het filmpje hoort praten. Het laatste geluid is de achtergrondmuziek. De meesten vinden het muziekje gezellig en wel goed. De reden hiervoor is dat het niet al te hard staat en omdat het wel bij het filmpje past. Zonder muziek vinden ze het te saai.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
58
Lars en Roy vinden het muziekje er niet echt bij passen. Roy: “Dit is meer een melodietje maar een nieuw liedje kan wel. Wat populair is bij kinderen.” Lars: “Ja zoals Thrift shop van Macklemore.” Luuk en Serkan vinden het muziekje niet leuk. Ze horen liever een ander bekend liedje zoals James Bond als het iets spannends is. Gevoel/sfeer Wat voor een gevoel/sfeer krijgen de kinderen? De kinderen krijgen een grappig, vrolijk en gezellig gevoel door het filmpje. Alleen de jongens Tijn, Floris en Vincent krijgen er een vies, lekker en slijmerig gevoel bij. Dat komt vooral door het laatste beeld met de moorkoppen. De jongens Serkan en Luuk krijgen een saai gevoel bij het filmpje. Trends Er is kort uitgelegd wat de trends zijn en er is gevraagd wat de doelgroep van de trends vinden. Filmpje op YouTube bekijken Bijna iedereen zou de promo niet gaan kijken op internet. Omdat het al op televisie komt en omdat er al genoeg reclame te zien is. Amber en Carlijn zouden het wel gaan kijken als ze weten dat het op internet staat. En Floris: “Alleen als het me echt wordt aangeraden anders niet.” Hoogtepunten of juist niet? Volgens iedereen zijn de leukste dingen uit het programma wel te zien zoals de BN’ers en de spellen. Dat vinden ze het leukst. Alleen Lars zegt: “Ja de leukste dingen zijn te zien en de serieuze dingen zijn weggetrapt.” Marleen vindt dat er nog wel iets meer hoogtepunten getoond kunnen worden. “Het is een leuk programma.”: zegt ze. Serkan vindt juist van niet: “Nee want dan wordt het te overdreven.” Duur van de beelden en promo De beelden gaan te snel voor de geïnterviewden: Vincent: “Ja het moet iets langer zodat de beelden wat langer blijven staan.” Behalve voor Serkan. Hij vindt dat de beelden juist te langzaam gaan. Veranderen Als laatste vraag voor de promo van Zapplive is of ze er iets aan de promo willen veranderen? Een aantal kinderen wil niets veranderen aan het filmpje. Tanja wil de duur van de beelden veranderen “Het gaat wel erg snel “zegt ze. Tijn vindt dat ze nog meer grappige dingen moeten laten zien en dat er minder wordt gepraat. Vincent vindt dat ze misschien bij de BN’ers kunnen zeggen “NU met Frans Bauer”en dat diegene er dan ook echt bij is. Dan werkt het wel volgens hem.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
59
Kijkgedrag Zouden de geïnterviewden het programma kijken na het zien van de promo? Het kijkgedrag ligt ver uit elkaar daarom wordt er per geïnterviewde kort besproken wat diegene zou doen naar aanleiding van het promofilmpje. Interview 1 Marleen (11 jaar): “Ja als ik Zapp kijk maar ik ga niet speciaal kijken. Ja het spreekt me niet echt aan het is niet altijd spontaan. Het is bijna elke week hetzelfde met de moorkoppen.” Roos (10 jaar): “Ja wel een keertje om te kijken” Maar ook Roos vindt dat het elke week hetzelfde is. Interview 2 Tijn (10 jaar): “Ik kijk het al.” Floris (11 jaar): “Ja misschien zou ik wel vaker gaan kijken.” Vincent (10 jaar): “Nee het filmpje spreekt me niet echt aan.” Interview 3 Amber (11 jaar): “Ja ik denk het wel ik zou al die dingen wel willen zien.” Tanja (11 jaar): “Ja ik ook wel het is leuk en vrolijk. Dan wil ik wel kijken.” Interview 4 Lars (12 jaar): “Ik zou het wel gaan kijken maar ook niet elke dag.” Roy (12 jaar): “Ik zou het wel kijken maar ik zal er ook niet elke dinsdag en donderdag voor klaar zitten.” Interview 5 Carlijn (12 jaar): “Ja het is wel gezellig maar aan de andere kant… ik weet het niet.” Amber (12 jaar): “Het filmpje vind ik wel leuk maar ik vind het programma niet leuk dus daarom zou ik niet gaan kijken.” Interview 6 Serkan (11 jaar): “Nee het lijkt me geen leuk programma en het filmpje is ook niet leuk.” Luuk (11 jaar): “Nee het lijkt me niet heel leuk.”
8.3.4 Concurrent, De Schatkamer Daarna is de promo van de concurrent getoond: De Schatkamer. Wat is de eerste indruk van de promo? De promo van De Schatkamer vinden de meeste kinderen meer kinderachtig. Wat ze opvalt is dat de presentatoren het filmpje zelf presenteren. De meeste kinderen vinden dit leuk en anders maar willen het niet bij Zapplive of de BZT Show zien zoals Tanja: “Ja je moet het niet ineens veranderen. Als ik in de woonkamer zit dan hoor ik de stem al.” Amber en Tanja herkennen beide de voice-over als de Zappstem. Amber (11 jaar) vindt het juist wel leuk dat de presentatoren iets kunnen vertellen over hun eigen programma. Het maakt haar niet uit of de voice-over te horen is of de presentatoren. Dat geldt ook voor Carlijn. En Tijn, Vincent en Floris vinden het juist wel leuk. Tijn: “Als je de achtergrondstem hebt dan is het telkens dezelfde.” Floris: “Nu is het toch wel een mooiere stem dan die andere.”
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
60
Wat vinden ze van de muziek? De achtergrondmuziek vindt iedereen grappig, sprookjesachtig en betoverend behalve Carlijn en Amber (12 jaar) zij vinden de muziek een beetje kinderlijk. Zou een eigen gemaakt liedje iets zijn voor Zapplive of de BZT Show? Volgens Roy en Lars zou Zapplive ook een eigen lied kunnen maken maar dan wel als dat lied overgaat in een ander bekend liedje. Volgens de meesten zouden Zapplive en de BZT Show wel een eigen lied kunnen maken als het bij het programma past alleen volgens Luuk en Serkan niet. Ze vinden het te kinderachtig. Een bedreiging zou kunnen zijn dat de Efteling samenwerkt met De Schatkamer maar vinden de geïnterviewden dit ook? Het antwoord is bij iedereen nee. De Efteling is leuk om er naar toe te gaan maar daardoor zouden ze niet meer kijken en ook vinden ze dat vele programma’s al samenwerken met attractieparken. Amber (12 jaar) noemt ook nog: “Ja ik vind de Efteling wel leuk maar je ziet meer van binnen en soms gaan ze wel naar buiten rennen. Verder zie je niet echt veel.” Zouden ze na het zien van de promo naar het programma kijken? De meeste kinderen gaan niet naar het programma kijken. De reden daarvoor is dat het meer voor jongere kinderen is. Wie wel zouden kijken zijn Floris, Tijn, Vincent en ook Roy. 8.3.5 Promo BZT Show De laatste promo die getoond wordt is de BZT Show promo. De resultaten hieronder zijn van na het tonen van de promo. Observatie tijdens de promo: De meeste kinderen kijken zeer geconcentreerd naar de promo. Aan het einde wordt er wel gelachen tijdens het koekoekmoment door Marleen, Roos, Vincent, Tijn en Floris. Tijn riep zelfs: “Het is leuk en het is fijn dit is de BZT Show met Jetske en Pepijn! Eerste indruk De promo is getoond en daarna is er gevraagd naar de eerste indruk van de promo. De eerste indruk van de promo is grappig vooral door de koekoekwens. Roy vindt het grappig door het achtergrondmuziekje. “Een bekend liedje”:zegt hij. De eerste indruk van Vincent, Tijn en Floris is dat ze zeker gaan kijken. Ook Amber (12 jaar): “Zou sneller kijken naar de BZT Show.” Amber en Tanja vinden het druk en leuk! Tanja: “Ook door het muziekje eronder, de Harlem Shake.” Beeld Wat vinden ze van de beelden? De beelden vinden de geïnterviewden leuk en grappig. Vooral door de gekke wensen die getoond worden. Marleen en Roos willen liever verschillende wensen zien dan maar één wens in de promo. Tijn vindt Pepijn van de presentatoren vooral grappig. Serkan vindt vooral de limousine het leukste beeld. Amber (11 jaar) vindt dat de beelden druk en leuk zijn. De meeste kinderen vinden de duur van de beelden goed. Behalve Amber (11 jaar) en Tanja.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
61
Zij vinden dat de beelden iets te snel gaan. Wat vinden ze van de kleuren? “De kleuren zijn druk en vrolijk met bloemen en snoep”, volgens Tanja. “Dat past er gewoon bij, ja grappig!” zegt ze. Roy is het daarmee eens. “Ja veel verschillende kleuren vind ik mooi en vooral vrolijke kleuren”, zegt hij. Serkan en Luuk vinden de studio niet mooi. “Het lijkt eerder een jungle en het zou meer vrolijk moeten met smileys bijvoorbeeld!” :zegt Serkan. Animatie/logo Ook bij de BZT Show wordt gevraagd naar de verschillende logo’s. Het logo linksonder in beeld zou het logo van de BZT Show moeten zijn vinden velen. Alleen Roos en Marleen vinden dat het logo linksonder het Zapp-logo moet zijn. Ze vinden het BZT Show-logo niet mooi. Ze zijn niet de enigen behalve Carlijn, Amber (11 jaar). Tanja, Luuk en Serkan vindt de rest het BZT Show logo niet mooi. Wat willen ze eraan veranderen? Tijn: “Ja als het een rondje zou zijn zou het mooier zijn.” Marleen: “Andere kleur” Roos: “Andere vorm zoals allemaal rondjes.” Lars vindt dit ook: “Misschien een smiley met een rondje en de letters kunnen blijven staan die zijn wel mooi.” Dat vinden Marleen en Roos ook. Het Zapp-logo hoort bij de animatie op het einde. Het is op de zender Zapp. Carlijn heeft nog toe te voegen dat ze de achtergrond van de animatie bij de BZT Show een stuk rustiger vindt dan bij Zapplive. Ze zegt ook dat er misschien Nederland 3 bij moet staan. “Niet iedereen weet dat Zapp op Nederland 3 is.” Informatie Het volgende topic is informatie. Wordt er genoeg informatie gegeven? Ja er wordt genoeg informatie gegeven. Je weet wanneer het is en deze animatie is ook duidelijker te zien zeggen alle geïnterviewden. Sommigen vinden toch nog dat de animatie iets langer kan blijven staan zoals Roos, Tanja en Amber (11 jaar). Geluid Wat vinden de geïnterviewden van het geluid? Er wordt gevraagd naar de voice-over en de achtergrondmuziek en het koekoekgeluid. De voice-over vindt iedereen goed en duidelijk behalve Tijn, Vincent en Floris. Zij vinden de stem dom, lelijk en irritant. Tanja en Serkan vinden de stem herkenbaar en Roy vindt de stem duidelijk en hard net zoals Carlijn en Amber (12 jaar). Roos en Marleen vinden de stem leuk. Als de presentatoren het zouden presenteren zou dat te druk worden. “Nee dat zou te onrustig worden.” vertelt Marleen. De enigen die liever willen dat de presentatoren de promo zouden presenteren/inspreken zijn Tijn, Vincent en Floris. Roy zou het alleen wat vinden als een mannelijke presentator dat doet. De muziek vind iedereen leuk behalve Serkan en Luuk. Ze vinden het geen leuk liedje. Serkan: “Dat is een liedje meer voor oudere kinderen.” De rest vindt het liedje passen bij de BZT Show en het filmpje. De muziek spreekt meer aan omdat iedereen het liedje kent. Carlijn: “Ik vind het wel leuk want ik ken dat liedje.”
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
62
Het koekoekgeluid vinden de meesten grappig. Lars: “Ja omdat je dan eerst de Harlem Shake hoort en dan ineens het koekoekgeluid. Dat is grappig.” Carlijn en Amber (12 jaar) vinden het minder leuk. Amber (12 jaar): “Ik snap het wel maar ik vind het minder leuk.” Gevoel/Sfeer Wat voor een gevoel roept de promo van de BZT Show op bij de geïnterviewden? Het gevoel wat het oproept is grappig en gezellig door de vele kinderen, muziek en de verschillende gekke wensen. “Ja gezellig en leuk om naar te kijken met popcorn.”: zegt Marleen. Trends De trends worden apart voorgelegd bij de promo van de BZT Show. Wat vinden ze hiervan als het filmpje op YouTube staat en vinden ze dat er hoogtepunten zijn getoond of niet? Wat vinden ze van de duur van de promo van de BZT Show? Filmpje op YouTube bekijken De meesten gaan het promofilmpje niet kijken op internet. Wie dit wel gaan doen zijn Tijn, Floris en Vincent. De reden hiervoor is dat ze het grappig vinden en “Het is een lekker nummer.” :zegt Floris. En Tijn zegt: “Ja als ik het kan vinden zou ik het wel kijken.” Roy zou een reclamefilmpje niet gaan kijken op YouTube maar wel als het iets grappigs is. Hoogtepunten of juist niet? De leukste dingen uit het programma zijn getoond zeggen ze. Vooral de koekoekwens vinden ze het leukst. Lars (12 jaar): “Ja ze hebben alles wat ze doen erin zitten. Beter dan bij Zapplive.” Ja de leuke dingen zijn getoond maar het moeten er niet meer worden volgens Marleen en Roos. Marleen: “Dan wordt het teveel.” Duur van de beelden en promo De beelden gaan voor de helft van de geïnterviewden goed. De andere helft vindt dat de beelden iets langzamer mogen. Lars zegt hierover: “Soms zag je iets en dan ging het snel weer weg.” Kijkgedrag Wat is het kijkgedrag van de geïnterviewden? Het kijkgedrag bij de BZT Show is dat Carlijn, Amber (12 jaar), Luuk en Serkan de BZT Show niet kijken na het zien van het promofilmpje. De rest van de geïnterviewden gaat wel kijken na het zien van het filmpje en dan vooral door de koekoekwens en de leuke muziek.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
63
Veranderen Wat zouden de geïnterviewden willen veranderen aan de promo van de BZT Show? Een aantal suggesties die gegeven zijn om de promo te veranderen zijn de volgende: Lars zou het laatste beeld (animatie) iets langer laten staan. Tijn, Floris en Vincent willen de voiceover anders. Ze willen dat de presentatoren het filmpje presenteren of inspreken zodat de voice-over er niet meer onder staat. Tijn: “Ja dat zegt meer.” Ze willen bij de Harlem Shake dat het dansje erbij gedaan wordt. Tanja wil graag het spel “Proppen” in de promo. De rest wil niets veranderen aan de promo. Leukste promo Als laatste vraag van het interview is er gevraagd welke promo ze het leukste vinden en waarom? Carlijn en Amber (12 jaar) vinden de promo van Zapplive het leukst. Zapplive is leuker omdat er meer informatie wordt gegeven en omdat het meer voor hun leeftijd is. De rest vindt de BZT Show leuker. De BZT Show is volgens Marleen: “Voor alle leeftijden.” Tanja zegt: “Ja zoveel redenen. Alles is vrolijk, leuk en gezellig. Je wordt toch een beetje aangemoedigd om te gaan kijken.” Ze vinden het gezelliger, grappiger en dan vooral door de koekoekwens en leukere muziek in het filmpje.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
64
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
9
65
Test Promo
In dit hoofdstuk worden de resultaten uit panelgesprek 1 en de interviews kort samengevat en geïnterpreteerd zodat duidelijk is voor welke promo een script gemaakt wordt en wat de veranderingen in het script zijn. Deze informatie is nodig voor panelgesprek 2. Panelgesprek 2 is het testpanel van het veranderende script.
9.1 Oordeel Panelgesprek 1 en Interviews Het eindoordeel van de promo’s uit panelgesprek 1 en de interviews is dat de BZT Show promo de beste promo is. Na het zien van de promo wil bijna iedereen het programma kijken. Ook een aantal kinderen die het programma nog nooit gezien heeft. Zapplive heeft minder kijkers na het zien van de promo. Dat is wel opvallend omdat het programma Zapplive en de BZT Show beiden even vaak worden bekeken door de ondervraagden. Dus puur afgaande op de promo is de BZT Show beter. Dit komt doordat de promo van de BZT Show grappiger wordt gevonden door de doelgroep. Grappige televisie doet het goed bij de doelgroep. De ondervraagden gaan minder snel kijken naar het programma door het zien van de promo en ze hebben meer veranderingen bij Zapplive dan bij de BZT Show. Ook heeft Zapplive minder kijkcijfers dan de BZT Show blijkt uit de deskresearch. Dit kan alsnog komen door verschillende omstandigheden zoals inhoud, tijdstip en concurrenten. Daar is nu ook de promo bijgekomen. Zapplive heeft meer te verbeteren aan de promo. Daarom is er voor gekozen om een script te schrijven voor de promo van Zapplive en om de promo te testen bij het tweede panelgesprek.
9.2 Veranderingen Script Het script wordt op basis van de resultaten uit panelgesprek 1 en de interviews veranderd. De veranderingen worden doorgevoerd in een testpromo. De testpromo is gemaakt door de onderzoeker om een duidelijk beeld te geven van de veranderingen. Onderstaand de veranderingen in de testpromo gebaseerd op de resultaten van het panelgesprek 1 en de interviews. De testpromo is te zien op de DVD. Beeld •
Het eerste beeld is veranderd, bij de vorige promo is het de rapper. Als eerste beeld is nu iets grappigs te zien namelijk de juf met vla over haar heen.
•
Meer grappige beelden uit het progamma tonen.
•
Meer BN’ers erin tonen. Wel BN’ers die de doelgroep ook echt kent. Niet Irene Moors maar wel bijvoorbeeld Dean Saunders of Lieke van Lexmond.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
66
Logo’s •
Het logo Zapplive linksonder tonen. Het gaat om het programma Zapplive. (Dit is niet in de testpromo verwerkt omdat de onderzoeker daar de mogelijkheden en de kennis niet voor heeft) Wel is het voorbeeld getoond op papier ter illustratie aan de panelleden.
Informatie •
De informatie op het einde langer laten staan.
•
Meer informatie misschien een inleiding aan het begin van de promo. (Dit heeft de onderzoeker niet verwerkt in de testpromo wederom door te weinig mogelijkheden en kennis maar deze vraag is wel voorgelegd aan het testpanel.)
Geluid •
Een ander muziekje, een bekend liedje Thriftshop van Macklemore.
•
Minder gepraat tussen de beelden.
•
Er is wel gevraagd naar een eigen lied voor Zapplive om deze theorie nogmaals te testen.
Trends •
YouTube o
Iets grappigs van Zapplive op YouTube zetten zodat er meer aandacht komt voor het programma.
•
Hoogtepunten o
Meer grappige beelden tonen maar niet teveel want anders wordt het nep en onrealistisch.
•
Duur beelden o
Beelden langzamer tonen.
o
Langere duur van de promo.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
67
10 Resultaten Panelgesprek 2 De testpromo is voorgelegd aan het panel. In dit hoofdstuk staan de resultaten van panelgesprek 2 per topic uitgewerkt. Voor het hele panelgesprek zie: DVD. Het panelgesprek 2 is uitgewerkt in een transcriptie (Transcripties staan niet in het rapport. Als u de transcripties wilt hebben raadpleeg de onderzoeker).
10.1 Panelgesprek 2 10.1.1 Deelnemers en Demografische gegevens Vooraf zijn algemene vragen gesteld over de deelnemers zelf. OBS De Meander, Amersfoort, Groep 8 Kay, 12 jaar, Hobby’s: Voetbal en tafeltennis Thierry, 12 jaar, Hobby’s: Voetbal, golfen en breakdance Lucas, 11 jaar, Hobby’s: Voetbal, hockey en computerspellen Rick, 12 jaar, Hobby’s: Voetbal, BMX-en en computerspellen Rico, 11 jaar, Hobby’s:Voetbal. De panelleden zijn vorig jaar naar de BZT Show geweest in de studio. 10.1.2 Programma Zapplive en de BZT Show De eerste paar vragen gaan wederom over de programma’s Zapplive en de BZT Show. Hebben de panelleden de programma’s wel eens gezien? Ja iedereen heeft Zapplive en de BZT Show wel eens gezien. Ze kijken de programma’s bijna nooit. Zapplive vinden de meesten saai. Andere vinden het soms leuk. De BZT Show kijken ze soms. De BZT Show is grappig en wel leuk. Maar welk programma vinden ze het leukst? Ze vinden de BZT Show het leukste programma. Zit er een verschil tussen de programma’s? “De BZT Show laat wensen uitkomen en Zapplive doet dat niet.”: zegt Rico. Rick: “Er zit een verschil in de naam.” 10.1.3 Promo Zapplive Eerste indruk Promo’s De promo van Zapplive wordt getoond Het eerste filmpje van Zapplive vinden de panelleden niet goed. Rick: “Super vaag.” De testpromo Zapplive wordt getoond Het testfilmpje van Zapplive vinden de panelleden wel leuk. “Thierry: Super leuk!” En Rick: “Ja dit is dan tenminste wel leuk.”
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
68
Beeld De volgende antwoorden zijn na het zien van de promo’s en het zijn vragen over de testpromo. Het eerste beeld van de juf vinden de panelleden grappig alleen Rick vindt het beeld er niet bij passen. Een suggestie van Rico is om het beeld in slow motion te laten zien. Dat vinden alle panelleden nog grappiger. Rick stelt voor om eerst het Zapp-logo te laten zien en dat daarna het filmpje verder gaat. Wat vinden de panelleden van de BN’ers die erin zitten? Rick: “Ja dat is wel leuk en het lijkt ook alsof hij dat zingt.” Iedereen kent Lieke van Lexmond, een BN’er in het filmpje. Ze gaan niet eerder kijken omdat Lieke van Lexmond te zien is. Rick: “Ik vind het filmpje wel leuk maar haar programma niet.” Animatie/logo Wat vinden de panelleden van de logo’s? Iedereen is het er mee eens dat het logo linksonder Zapplive hoort te zijn want het is Zapplive waar je naar kijkt. Kay: “Ja of eerst Zapp en dat er daarna live onder komt te staan.” Bij de animatie willen ze liever het Zapplive-logo zien. Informatie Is er genoeg informatie getoond tijdens de promo? Bij het oorspronkelijke filmpje van Zapplive vinden ze de informatie niet goed. De beelden gaan te snel want ze kunnen niet alles duidelijk zien. Rick: “Ja het ging wel een beetje snel. En bij tofste BN’ers zie je de juf Hilde in beeld. Dat klopt ook niet.” Bij het nieuwe filmpje vinden de panelleden de snelheid en informatie beter. Geluid Wat vinden ze van de muziek? Bij de testpromo vindt iedereen de muziek leuk. Ze vinden het allemaal beter als ze het liedje kennen. Wat vinden de panelleden ervan als Zapplive een eigen lied maakt? Nee roepen alle panelleden en Thierr zegt nog: “Ja het ligt eraan of het leuk is of niet.” De voice-over vinden de panelleden goed. Rick zou de stem wel willen veranderen in de stem van Alvin and the Chipmunks. “Ze moeten het een beetje grappig krijgen.”:zegt hij. Er wordt ook minder gepraat tussen de beelden door. Dat vinden alle panelleden beter. Thierry: “Ja ik vind dit clipje veel beter.” Trends De trends zijn voorgelegd aan de panelleden. Filmpje op YouTube bekijken De panelleden gaan het filmpje niet kijken op internet. Wel als Zapplive bijvoorbeeld de Harlem Shake gaat doen dat noemt Rick als voorbeeld en alle panelleden vinden dat wel leuk.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
69
Hoogtepunten of juist niet? Ze vinden dat er in het filmpje genoeg leuke dingen getoond zijn. Lucas: “Anders wordt het te druk.” Rick vindt wel het beeld met de lichten te druk dat beeld wil hij liever weg willen hebben uit het filmpje. Duur van de beelden en promo Alle panelleden vinden de duur van de beelden nu beter. Veranderingen Zouden de panelleden nog wat willen veranderen aan de testpromo? Rick vindt dat er nog een extra beeld bij het filmpje moet wat heel grappig is zoals de Harlem Shake met Zapplive. Verder wil niemand een verandering toevoegen. Ze vinden het testfilmpje beter dan het oude Zapplive filmpje.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
70
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
71
11 Conclusie In het hoofdstuk conclusie wordt de aanleiding van het onderzoek nogmaals genoemd en de desk en- fieldresearch worden met elkaar in verband gebracht. Aan het einde van de conclusie wordt de probleemstelling beantwoord.
11.1 Aanleiding De aanleiding van het onderzoek komt van de opdrachtgever de NCRV. Ze hebben nog weinig tot geen informatie over hoe de jeugdpromo’s het beste aansluiten bij de wensen van de doelgroep kinderen van 9 t/m 12 jaar. De jeugd is een extra aandachtsgebied van de NCRV. Daardoor is het een belangrijk onderwerp om onderzoek naar te doen.
11.2 Samenvattend 11.2.1 Doelgroep Tijdens de deskresearch is de doelgroep geanalyseerd en bij de analyse hoort ook de vrijetijdsbesteding van de doelgroep. Uit de deskresearch is dat vooral sporten en mediagebruik. Uit de resultaten van de fieldresearch wordt dit bevestigd. De hobby’s zijn in alle gevallen een sport. Vooral bij de jongens wordt ook nog computerspellen genoemd. Wat opvalt is dat niemand televisiekijken als hun hobby ziet. Terwijl het wel elke dag gedaan wordt om te ontspannen of voor leedvermaak. 11.2.2 Programma Zapplive en de BZT Show De meesten van de ondervraagden heeft Zapplive en de BZT Show wel eens gezien. Zapplive en de BZT Show worden het vaakst één keer in de week/maand gekeken. Wat opvalt uit de resultaten is dat kinderen uit Amersfoort bijna nooit meer kijken naar Zapplive en de BZT Show. Terwijl de kinderen uit Soesterberg nog wel vaak kijken naar de programma’s. De reden waarom de doelgroep uit Amersfoort niet meer kijkt is dat ze de programma’s meer voor jongere kinderen vinden. Ze vinden de programma’s minder interessant en zelfs saai. Dit kan te maken hebben met het verschil in stad en dorp. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat de kinderen uit een stad meer volwassen zijn dan de kinderen uit een dorp. Een andere verklaring kan zijn dat de scholen in Amersfoort openbaar zijn en de school in Soesterberg katholiek is. De NCRV heeft een protestants-christelijke grondslag. Het kan zo zijn dat kinderen of door hun zelf of door hun ouders eerder naar de NCRV kijken door hun geloofsovertuiging. Uit de deskresearch blijkt dat televisie kijken ook mede wordt bepaald door de familie. De televisie staat in de woonkamer en vaak bepalen de ouders wat er gekeken wordt.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
72
De doelgroep vindt de BZT Show vooral grappig door de verschillende gekke wensen en ze vinden Zapplive leuk door de verschillende gasten die worden uitgenodigd. De meningen zijn verdeeld over welk programma ze het leukst vinden. Dat is ongeveer gelijk aan elkaar. Wat opvallend is want de BZT Show heeft wel meer kijkcijfers dan Zapplive. Uit deze resultaten wordt de BZT Show niet vaker gekeken dan Zapplive maar misschien wel na het zien van de promo? Er zit ook een verschil tussen de programma’s maar ziet de doelgroep dit verschil? De doelgroep ziet zeker een verschil maar dan vooral inhoudelijke verschillen. De BZT Show laat wensen uitkomen en Zapplive heeft veel spellen en interviews met gasten. Een aantal keren is ook genoemd dat Zapplive meer serieus is dan de BZT Show. De BZT Show is meer met kinderen. Het verschil uit H1 Interne Analyse sluit hier op aan. Het belangrijkste uit de analyse is dat Zapplive meer inhoudelijke onderwerpen behandelt en de BZT Show meer gericht is op amusement en chaotische televisie. De doelgroep weet het verschil niet te benoemen op genre. Wel noemen ze het indirect zoals de BZT Show is grappig, druk en meer voor kinderen. Ze hebben een goed beeld van de verschillen in de programma’s. 11.2.3 Promo Zapplive en de BZT Show De promo van Zapplive vindt de doelgroep leuk maar niet de leukste promo. Ze worden niet genoeg overgehaald om te kijken en bij de BZT Show gebeurt dit wel. Vaak wordt er ook opgemerkt dat ze het filmpje wel leuk vinden maar het programma niet en dat ze het daarom niet gaan kijken. Dat is natuurlijk wel zo. Er wordt niet alleen maar gekeken naar het promofilmpje. De doelgroep heeft al achtergrondkennis over het programma. Ze weten al of ze het programma leuk vinden of niet. Desalniettemin scoort de BZT Show toch hoger omdat voorafgaand is gevraagd welk programma de doelgroep het leukste vindt en daar scoren Zapplive en de BZT Show ongeveer gelijk. Bij het promofilmpje scoort de BZT Show een stuk hoger. Het BZT Show promo filmpje is grappiger en daardoor leuker. De promo van Zapplive vindt de doelgroep minder grappig. Ze vinden het programma leuk door de BN’ers die er te gast zijn maar in het promofilmpje is een BN’er te zien die de meerderheid van de doelgroep niet kent. Verder vinden ze de muziek wel aardig maar staan ze niet te springen bij het liedje. De beelden bij Zapplive gaan te snel. Het is te druk en chaotisch terwijl het programma juist niet zo is. De BZT Show-beelden gaan ook te snel alleen hebben zij wel meer grappige beelden en leuke muziek. Dat zijn wel de belangrijkste aspecten van een promo. Onderstaand is de probleemstelling uitgebreid beantwoord en in het volgende hoofdstuk Advies is per promo nog kort uiteengezet wat de verbeteringen kunnen zijn.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
73
11.3 Probleemstelling Hoe sluiten de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show van de NCRV het beste aan bij de wensen van de doelgroep (kinderen van 9 t/m 12 jaar)? Om de vraag te beantwoorden is er vooral naar het eindoordeel gekeken van de promo’s en alle resultaten en conclusies van het rapport. Uit het testpanel is gebleken dat de veranderingen inderdaad beter passen bij de wensen van de doelgroep. 11.3.1 Grappige televisie Het sleutelwoord is toch wel grappig. Grappige televisie doet het goed bij de doelgroep. Dus ook een grappige promo. De BZT Show heeft een meer grappige promo dan Zapplive volgens de doelgroep. Dit komt vooral door de muziek en de beelden die erop gemonteerd zijn. De beelden kloppen niet qua volgorde. Ze zijn anders gemonteerd en dat wordt gezien als grappig. Het is onverwacht dat er ineens een koekoekgeluid uit de klok komt. Dus onverwachte en niet kloppende beelden zijn grappig? Volgens de doelgroep wel. Wat ook grappig wordt gevonden is viezigheid en smurrie. Het is grappig als Juf Hilde onder de vla zit. Volgens het testpanel is het nog meer grappig als ze in slow-motion onder de vla zit. Dit is weer iets wat onverwacht is en niet helemaal klopt. Maar wat is grappig en wat niet? Grappig, onverwacht en niet kloppend kan ook nep en onrealistisch zijn. Nep en onrealistisch daar houdt de doelgroep niet van. Dat blijkt uit de deskresearch maar ook uit de fieldresearch. Het is lastig te bepalen waar de grens tussen grappig en nep zit. De beelden die worden getoond bij Zapplive worden soms al gezien als nep. Het programma is meer informatief maar dat bleek niet uit de promo. De beelden moeten dus grappig zijn maar niet onrealistisch. Het programma moet niet sfeer en inhoud verliezen in de promo. 11.3.2 Logo’s Ook wil de doelgroep het logo van het eigen programma zien in de promo. Het is hun programma en daarom moet ook dat logo te zien zijn. Op het einde van de promo is er een animatie te zien en daar is wel duidelijk dat het logo Zapp is. Omdat het op Zapp uitgezonden wordt. Sommige respondenten willen zelfs dat er ook Nederland 3 bijgezet wordt. Niet iedereen weet meteen dat Zapp op Nederland 3 is volgens hun. 11.3.3 Geluid maakt uit Uit de resultaten blijkt dat bekende muziek het goed doet in een promo. De promo van de BZT Show heeft de Harlem Shake als muziek gebruikt en deze promo viel meer in de smaak. Ook vooral door de muziek. Ze kennen het liedje en hebben er een bepaald gevoel bij. In dit geval is het liedje de Harlem Shake wat bij iedereen een grappig gevoel geeft. De muziek bij Zapplive is aangepast en meteen wordt de promo meer gewaardeerd. Muziek maakt uit.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
74
De concurrenten maken ook gebruik van muziek en een voice-over om de promo spannender te maken en dat werkt want de voice-over wil de doelgroep niet veranderen. Alleen het testpanel wil de voice-over veranderen in de stem van Alvin and the Chipmunks. Hierbij opper ik weer de vraag is dit grappig of juist nep? De stem wordt door de anderen als duidelijk en herkenbaar ervaren. Herkenbaarheid is belangrijk voor een programma. Een promo zorgt ervoor dat de sfeer van de zender wordt weergegeven volgens de deskresearch. De Zappstem wordt hij ook wel genoemd. Waarom zou je deze veranderen? Volgens de jongens uit groep 7 uit Soesterberg is de stem irritant en saai. Ze horen liever de presentatoren de promo inspreken zoals bij De Schatkamer. In De Schatkamer promo presenteren de presentatoren de promo. De jongens uit groep 7 vinden dat juist wel leuk. Het kan komen doordat jongere kinderen meer gehecht zijn aan de presentatoren dan oudere kinderen. Voor de doelgroep van Zapplive en de BZT Show zou het niet beter zijn. De meesten zouden het programma niet gaan kijken omdat het te kinderachtig voor ze is. Dat blijkt ook uit de deskresearch. Een programma moet niet te kinderachtig of slecht geacteerd zijn; dit zijn eigenschappen die kinderen tegenhouden zich in te leven in of zich te laten meenemen door het verhaal. 11.3.4 Trends De trends worden niet met open armen ontvangen door de doelgroep. Een logische trend is dat de filmpjes op YouTube gezet kunnen worden om een hype te creëren. Alleen niemand kijkt de promo op YouTube dus dat heeft geen zin. Dat is het antwoord van de doelgroep. Ze gaan een reclame heus niet op YouTube kijken maar er is hoop. Ze zullen wel gaan kijken als er iets grappigs op YouTube staat. Hier kunnen we iets mee. Een voorbeeld uit het testpanel wordt genoemd: Zapplive moet de Harlem Shake gaan doen. Dat is grappig volgens de kinderen. Dat gaan ze wel kijken. Uit de promo analyse blijkt ook dat Zapplive en de BZT Show beiden hun promo’s niet op YouTube hebben staan. Verder is een andere trend een twijfelachtige trend want media-experts zijn het niet eens met elkaar. De een zegt juist vooral veel hoogtepunten tonen en de ander zegt nee alleen alles kort aanstippen. De doelgroep vindt wel dat er hoogtepunten getoond moeten worden in de promo. Alleen niet teveel want anders wordt het nep. Dan zijn alleen alle leuke dingen te zien in de promo en als je het programma dan gaat kijken valt het tegen. Dat is ook niet ideaal want dan heb je iemand door je promo zover om te gaan kijken naar het programma dan bevalt de inhoud van het programma niet en is diegene al afgehaakt. De kans is groot dat de kijker niet meer zo snel het programma opzet. Niet teveel hoogtepunten en als er hoogtepunten getoond worden dan vooral grappige dingen uit het programma of monteer het grappig zoals de koekoekwens.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
75
Volgens de media-experts moet een promo elke keer sneller en sneller. Dat is de trend. De doelgroep voelt dat helemaal niet zo. Ze vinden de beelden toch wel te snel gaan. Zo kunnen ze niet alles zien en krijgen ze onvoldoende informatie. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat kinderen meer tijd nodig hebben dan volwassenen om de informatie op te nemen. De beelden mogen bij beide promo’s wat langzamer maar niet te langzaam want dan wordt het saai.
11.4 Tot slot Het belangrijkste is dat de promo’s het beste aansluiten bij de wensen van de doelgroep als er een hoge dosis humor in zit maar het mag niet nep worden. Kinderen moeten het wel geloven en ze laten zich niet zo snel inpalmen door een promo.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
76
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
77
12 Advies In de conclusie is uitgebreid ingegaan op de wensen en ideeën van de doelgroep. Onderstaand zijn de wensen en ideeën van de doelgroep vertaald in een advies voor de promo’s met een uitgewerkt script voor de promo van Zapplive.
12.1 Advies promo Zapplive Beeld •
Het eerste beeld van Zapplive kan meer grappig zijn. De rapper slaat niet aan bij de doelgroep. Een idee is om het beeld met de juf die vla over zich heen krijgt als eerste te zetten in slow-motion. Daar kan ook nog een ander grappig beeld voor in de plaats komen.
•
Ook wil de doelgroep meer uitleg over het programma aan het begin van de promo.
•
Verder is het belangrijk dat er niet teveel grappige dingen getoond worden want dan wordt het ongeloofwaardig en nep. De BN’ers uit Zapplive zijn wel belangrijk voor de doelgroep. Daarbij kan er wel een BN’er getoond worden die de doelgroep ook echt zelf kent. Geen Irene Moors wel bijvoorbeeld Lieke van Lexmond.
•
De doelgroep gaat pas echt kijken als ze ook fan zijn van een BN’er. Alleen is dat per persoon verschillend en moeilijk te controleren.
Logo’s •
Het Zapplive-logo kan linksonder getoond worden. Het is tenslotte Zapplive dus daar hoort ook het Zapplive-logo bij.
•
Bij de animatie op het einde mag het logo van Zapp blijven staan want Zapplive komt op Zapp en de animatie is er vooral om te tonen wanneer en waar er gekeken kan worden.
•
Wel is het handig om er ook Ned 3 bij te zetten want sommige kinderen weten niet dat Zapp op Nederland 3 is.
•
Verder is het ook beter om de animatie op een rustige achtergrond te plaatsen zodat de informatie goed te lezen is. Dat is nu niet het geval.
Geluid Voice-over •
De voice-over is goed, duidelijk en herkenbaar. Daar hoeft niets aan gedaan te worden.
•
Wel aan de inhoud van de voice-over. Sommige kinderen weten niet wat BN’er betekent. Terwijl de voice-over wel noemt: “Met de tofste BN’ers”. Dit zou veranderd kunnen worden. Het moet wel op het niveau zijn van de doelgroep.
•
Wat ook nog veranderd kan worden is dat de voice-over deze zin net zegt als Juf Hilde in beeld is. Veel kinderen denken dat Juf Hilde een BN’er is hierdoor. Dat brengt ze in verwarring.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
78
Achtergrondmuziek •
Ze vinden de achtergrondmuziek wel goed. Na het zien van de BZT Show en tijdens het testpanel is gebleken dat een bekend, spannend en opzwepend muziekje toch beter werkt. Ze kennen het liedje en krijgen er meteen een vrolijk gevoel bij. Bij de testpromo is gebruik gemaakt van Thrift Shop van Macklemore. Andere liedjes die in smaak vallen zijn de Harlem Shake van de BZT Show en One Way Or Another van One Direction.
Geluid beelden •
Een ander advies is om minder gepraat van de presentatoren tussen de beelden door te doen. De doelgroep ervaart dat als druk en het gaat vaak ook te snel om verstaanbaar te zijn. Dan kan het beter weggelaten worden. Alleen als het echt iets toevoegt kan het blijven staan zoals het tonen van het spel met Evelien en een van de kinderen.
Trends YouTube-Kanaal •
Een YouTube-kanaal is aan te raden maar Zapplive heeft dat al. Dat doen ze goed. De promo’s hoeven niet op YouTube gezet te worden want daar kijkt de doelgroep toch niet naar. Wat wel interessant kan zijn, zijn grappige stukken uit de uitzending of ander grappig materiaal. Misschien versprekingen van de presentatoren of de Harlem Shake met Zapplive. Iets grappigs op YouTube trekt de aandacht en kan een hype rond het programma creëren.
Hoogtepunten •
Meer hoogtepunten tonen vindt de doelgroep leuk. Zolang het maar niet nep wordt. De meesten vinden wel dat Zapplive nog wat meer leuke en grappige momenten uit het programma mag laten zien in de promo.
Duur beelden •
De duur van de beelden kan iets langzamer. Vooral de animatie op het einde vindt bijna iedereen te snel gaan. Hoe sneller hoe beter is de trend maar de doelgroep is het daar niet mee eens.
12.2 Advies promo BZT Show Voor de promo van de BZT Show is een minder uitgebreid advies uit te brengen. Toch worden alle onderdelen even kort besproken om ook de goede dingen uit te lichten van de promo. Beeld •
De beelden an de BZT Show vindt iedereen eigenlijk wel heel leuk vooral de koekoekwens. Het advies is vooral zo doorgaan met de grappige beelden. Vooral verschillende wensen laten zien.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
79
Logo’s •
Wederom is het advies om het logo van de BZT Show linksonder te tonen. Het gaat om het programma de BZT Show en dat vindt de doelgroep ook.
•
Bij de animatie vinden ze wel dat het Zapp-logo hoort te staan. Dan is te zien wanneer en waar er gekeken kan worden. Bij de BZT Show vinden ze de achtergrond van de animatie een stuk rustiger. De BZT Show heeft ook minder informatie op de animatie dus dat scheelt ook. Daardoor hoeft de animatie minder lang te blijven staan. Alsnog vinden ze dat de animatie te snel voorbij gaat.
•
De animatie kan langer blijven staan in de promo.
•
Sommigen uit de doelgroep vinden het logo van de BZT Show niet mooi. Het logo zou aangepast kunnen worden door de achtergrond te veranderen in een rondje in plaats van een bloemetje. De letters kunnen zo blijven. De doelgroep vindt de letters wel mooi.
Geluid Voice-over •
De voice-over is goed en duidelijk. De stem is herkenbaar en dat is belangrijk voor de zender Zapp. De voice-over hoeft niet veranderd te worden.
Achtergrondmuziek •
De muziek ook niet maar misschien volgende keer een ander grappig lied. Verder is het koekoekgeluid ook goed. Ze vinden het leuk omdat het onverwacht is en niet kloppend bij de Harlem Shake.
Trends YouTube-Kanaal •
De BZT Show heeft al een YouTube-Kanaal. Hier geldt hetzelfde advies als bij Zapplive: Op het YouTube-kanaal hoeven de promo’s niet gezet te worden want daar kijkt de doelgroep toch niet naar. Wat wel interessant kan zijn, zijn grappige stukken uit de uitzending of ander grappig materiaal. Misschien versprekingen van de presentatoren of de Harlem Shake met de BZT Show. Iets grappigs op YouTube trekt de aandacht en kan een hype rond het programma creëren.
Hoogtepunten •
Meer hoogtepunten tonen vindt de doelgroep wel leuk. Zolang het maar niet nep wordt. De doelgroep vindt wel dat er genoeg hoogtepunten getoond zijn in de promo van de BZT Show.
Duur beelden •
De duur van de beelden kan iets langzamer. Vooral de animatie op het einde vindt bijna iedereen te snel gaan. Hoe sneller hoe beter is de trend maar de doelgroep is het daar niet mee eens.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
80
12.3 Uitgewerkt Script Zapplive Onderstaand een uitgewerkt script voor Zapplive in line-up vorm.
•
Achtergrond muziek de hele promo: Thrift Shop - Macklemore & Ryan Lewis
•
De hele promo linksonder het Zapplive-logo
1. Zapplive-logo groot in beeld
00’02
00’02
Voice-over: Drie keer in de week Zapplive met gekke spellen en maffe filmpjes. 2. Beeld Juf Hilde met Vla over haar heen
00’04
00’06
00’02
00’08
00’03
00’11
Beeld in slow-motion tonen. 3. Beeld Sascha dansend Beeld iets langzamer tonen dan originele promo. 4. Beeld Evelien met het spel Evelien tekst: Hoeveel vierkante meter heeft een hectare? Het spel in beeld met de jongen die meedoet aan het spel. Hij drukt op de knop en roept zijn antwoord. Jongen tekst: tienduizend? 5. BN’er Lieke van Lexmond
00’03
00’14
00’05
00’19
Voice-over: Met de tofste bekende Nederlanders! 6. BN’er Dean Saunders
Achtergrondmuziek: Als Dean Saunders in beeld is lijkt het alsof hij rapt. 7. Koningsspelen met BN’ers
00’03
00’21
00’03
00’24
00’06
00’30
Geen tekst 8. Beeld kinderen gooien met moorkoppen Tekst Evelien roept: Ohhh 9. Beeld Animatie
Rustige achtergrond: Studio Zapplive met weinig mensen in beeld. Voice-over: Zapplive kijk elke dinsdag, donderdag en zaterdag bij Zapp op Nederland 3.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
81
13 Evaluatie In dit hoofdstuk beoordeel ik het onderzoeksproces. Wat ging er goed tijdens het onderzoek en wat ging er minder goed zodat er bij een volgend onderzoek niet dezelfde fouten worden gemaakt. Verder komt de validiteit en generaliseerbaarheid nogmaals aan bod en worden er aanbevelingen gedaan voor een mogelijk vervolgonderzoek.
13.1 Verloop onderzoek 13.1.1 Deskresearch Voor de probleemstelling heb ik me allereerst verdiept in de programma’s Zapplive en de BZT Show om daarna de doelgroep van de programma’s te analyseren. Na de doelgroep heb ik de trends en concurrenten van de promo’s geanalyseerd. Als laatste de promo’s van Zapplive en de BZT Show. Tijdens de laatste analyse bleek dat de volgorde van de deskresearch niet goed was. Omdat ik tijdens de concurrentieanalyse kansen heb benoemd die de promo’s Zapplive en de BZT Show al hadden. Daar kwam ik later achter. Daardoor heb ik de analyse van de promo’s van Zapplive en de BZT Show na de trends geplaatst. De promotrends zijn al bekend en daarna kan er gekeken worden bij de promo’s van Zapplive en de BZT Show of ze deze trends ook toepassen. Verder was het lastig om wetenschappelijke artikelen te vinden over promo’s. Wel waren er veel wetenschappelijke artikelen over reclame en kinderen maar dat sluit niet aan op promo’s van jeugdprogramma’s. Daarom is er meer ingezoomd op de doelgroep en televisie. Hieruit kwamen interessante ontdekkingen voor het onderzoek. Er zijn veel artikelen gebruikt van media-experts. De artikelen waren zeer bruikbaar en daaruit is ook de beeld en geluid analyse ontstaan die gebruikt is tijdens het onderzoek. 13.1.2 Fieldresearch Respondenten zoeken blijft altijd lastig, zo ook bij dit onderzoek. Uiteindelijk is het via, via gelukt om twee scholen te laten participeren aan het onderzoek. De ideale doelgroepsamenstelling is niet behaald zoals vooraf is opgesteld in het Plan van Aanpak. Wel zijn er genoeg verschillende segmenten uit de doelgroep gehoord zoals plaats, geslacht en leeftijd. Daar ben ik meer dan blij mee. Andere tegenslagen zijn de samenstelling van het aantal interviews en dat het tweede panelgesprek is gehouden met alleen jongens. Op de tweede school deden alleen maar jongens mee aan het onderzoek. Daardoor is de promo niet getest bij het andere geslacht. De testpromo kan bij een volgend onderzoek wel bij jongens en meisjes getest worden maar voor nu is dat minder erg omdat er weinig tot geen verschillen zaten in de antwoorden van de jongens en meisjes tijdens de interviews en panelgesprek 1.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
82
De interviews en panelgesprekken verliepen goed. De topiclijst is goed gebruikt en diende als handige houvast tijdens de fieldresearch. Waar ik wel tegen aan liep is het objectief vragen stellen en objectief blijven als onderzoeker. Dat was vooraf ook een valkuil van interviews. Je staat dicht bij de geïnterviewden en daardoor is het moeilijk om objectief te blijven. Ik heb elke keer geprobeerd de vragen zo objectief mogelijk te stellen. De doelgroep deed heel leuk mee. Dat was een pluspunt. Ze vonden het allemaal leuk en af en toe was ik bang voor sociaal wenselijke antwoorden maar dat viel heel erg mee naar mijn idee. Vooraf heb ik uitgelegd dat ze ook kunnen zeggen als ze iets niet mooi vinden. Dat ze niet bang hoeven te zijn omdat het hun eigen mening is en daar draait het om. Dat hielp wel tijdens de gesprekken. Ze hebben ook zeker kritisch gekeken naar de promo’s. Nadat alle gegevens verzameld waren was het tijd voor de verwerking van de gegevens. Ik heb ervoor gekozen om wel alles letterlijk uit te typen omdat dat handig is om uiteindelijk alle resultaten bij elkaar te zetten. Achteraf vind ik dat het wel heel veel werk is geweest en dat ik uiteindelijk ook wel de belangrijkste antwoorden kon meenemen. Het is wel dat je alle informatie goed in je hoofd hebt zitten en niets mist van de antwoorden. Dat is het pluspunt van deze methode het nadeel is de hoeveelheid tijd. De verwerking van de gegevens verliep goed. Wel was het lastig dat de eerste resultaten al geïnterpreteerd moesten worden voor de testpromo. In de planning was dat wel even opletten dat alles wel af was voordat het panelgesprek 2 plaatsvond. Dat verliep gelukkig goed. Van daaruit zijn de conclusies en het advies geschreven.
13.2 Validiteit en generaliseerbaarheid van het onderzoek Het onderzoek meet wat het onderzoek in kaart moet brengen, namelijk inzicht brengen in de wensen van de doelgroep om advies te geven over verbeteringen van de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show van de NCRV door middel van een onderzoeksverslag en een uitgewerkt script voor één promo. De juiste conclusies zijn getrokken vanuit de deskresearch en de fieldresearch. De validiteit van het onderzoek is gewaarborgd doordat ik voor de deskresearch betrouwbare bronnen heb gebruikt. De respondenten vallen allemaal binnen de doelgroep en de uitkomst geeft een duidelijk beeld van de gedachtes en ideeën van de doelgroep. De begrippen zijn vooraf geoperationaliseerd zodat de begrippen meetbaar zijn. De topiclijst is vooraf getest bij iemand uit de doelgroep. Dit is een kennis geweest die select is benaderd. Hieruit zijn er wijzigingen ontstaan voor de topiclijst. Het heeft de begripsvaliditeit verhoogd. Echter zijn de uitkomsten van het onderzoek niet generaliseerbaar voor de gehele populatie. Het onderzoek is vooral indicatief en verkennend doordat er inzicht is gegeven in gedachtes en ideeën van de doelgroep. De uitkomsten van het onderzoek geven een goede indicatie van wat de doelgroep vindt.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
83
De uitkomsten zijn niet representatief en mogen niet getalsmatig doorgetrokken worden naar de totale doelgroep. Voor een betrouwbaar beeld van de omvang is aanvullend onderzoek nodig. Het onderzoek is zeker wel bruikbaar voor de opdrachtgever. Het onderzoek geeft inzicht in de gedachtes van de doelgroep.
13.3 Mogelijkheden voor vervolgonderzoek Dit onderzoek ging vooral over de promo’s van Zapplive en de BZT Show. Terwijl de programma’s van Zapplive en de BZT Show ook zeer belangrijk zijn of de promo’s aanslaan bij de doelgroep en ook belangrijk zijn voor het aantal kijkers van de programma’s. Daarom zou een vervolgonderzoek een onderzoek naar de programma’s Zapplive en de BZT Show kunnen zijn. Waarbij de inhoud, uitstraling, studio en presentatoren allemaal aan bod kunnen komen. Hoe sluiten de jeugdprogramma’s Zapplive en de BZT Show van de NCRV het beste aan bij de wensen van de doelgroep (kinderen van 9 tot 12 jaar)? Een ander vervolgonderzoek kan zijn wat kinderen grappig vinden. Het kan toegespitst worden op alleen promo’s maar ook op televisie. Uit het onderzoek bleek dat kinderen grappige promo’s en televisie vooral leuk vinden. De volgende vragen kunnen daarbij gesteld worden: Wat betekent grappige televisie voor kinderen in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar? Of: Hoe kan een promo voor een jeugdprogramma grappig gemaakt worden voor de doelgroep (kinderen van 9 tot 12 jaar)?
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
84
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
85
Literatuurlijst Algemeen Dagblad (19 november 2011). Bij de BZT Show mag bijna alles. Geraadpleegd op: 06 maart 2013, van: Lexis Nexis Beeld en Geluid Wiki. (2012). De BZT Show. Geraadpleegd op: 06 maart 2013, van: http://www.beeldengeluidwiki.nl/index.php/De_BZT_show Blue Peter (2013). Blue Peter Inhoud. Geraadpleegd op:2 april 2013, van: http://www.bbc.co.uk/cbbc/shows/blue-peter Bockting, Berend Jan. (20 mei 2011), Spelen met het onderbuik-gevoel Media;achtergrond televisiepromo's. De Volkskrant. Geraadpleegd op: 08 januari 2013, van: Lexis Nexis Broadcast. (23 augustus 2012). Liz Murdoch: TV is failing to keep pace with digital revolution. Geraadpleegd op:11 januari 2013, van: Lexis Nexis Brummelen van, P. (08 december 2012). Elke zender heeft zijn eigen stem. Het Parool. Geraadpleegd op:08 januari 2013, van: Lexis Nexis BZT Show.(2013). Officiële website. Geraadpleegd op:19 februari 2013, van: http://www.zapp.nl/de-bzt-show CBS, (27 september 2004). Meeste kinderen naar het bijzonder onderwijs. Geraadpleegd op: 23 maart 2013, van:http://www.cbs.nl/nlNL/menu/themas/onderwijs/publicaties/artikelen/archief/2004/2004-1550-wm.htm CBS, (29 november 2012). Schoolgrootte; onderwijssoort en levensbeschouwelijke grondslag. Geraadpleegd op: 23 maart 2013, van: http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=03753&D1=0&D2=1&D3=0-1,35&D4=0&D5=l&HDR=T,G4,G1&STB=G3,G2&VW=T CBS. (2010). Landelijke Jeugdmonitor. Geraadpleegd op:18 februari 2013, van: http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/FC1C89C3-37DE-459A-9C834CF160D1BAC4/0/10P579.pdf CBS. (2011). Bevolking; kerncijfers. Geraadpleegd op:20 februari 2013, van: http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=37296ned&D1=a&D2=0,1 0,20,30,40,50,(l-1)-l&HD=130220-1457&HDR=G1&STB=T
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
86
CBS. (5 juli 2012). Bevolking; geslacht, leeftijd en burgerlijke staat, 1 januari. Geraadpleegd op: 25 maart 2013, van: http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=7461BEV&D1=0&D2=a&D3=1013,101-105,121-123,131&D4=l&HDR=T,G3,G1&STB=G2&VW=T Dorsselaer S van, Zeijl E, Eeckhout S van den, Bogt T ter, Vollebergh W (2007). HBSC 2005. Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland. Utrecht: Trimbos-instituut. Geraadpleegd op: 25 maart 2013 Duimel, M. en J. de Haan (2007), 'Nieuwe links in het gezin: de digitale leefwereld van tieners en de rol van hun ouders'. Den Haag, Sociaal en Cultureel Planbureau. Geraadpleegd op: 25 maart 2013. EEG, (2011). Doelgroep onderzoek met kinderen. Geraadpleegd op:20 februari 2013, van: http://www.expertisecentrumgames.nl/app/webroot/userfiles/files/handout_doelgroeponderz oekmetkinderen.pdf IJsstrijd. (2013). De coolste quiz van Nederland. Zapp. Geraadpleegd op:2 april 2013, van: http://www.zapp.nl/ijsstrijd Jaarverslag NCRV, 2011. Verslag van een jaar. Hoofdstuk: Media. Geraadpleegd op:11 januari 2013, van: http://www.ncrv.nl/data/files/jaarverslag_2011_def_online.pdf Jehoel-Gijsbers, G. (2009), 'Kunnen alle kinderen meedoen? Onderzoek naar de maatschappelijke participatie van arme kinderen'. Den Haag, Sociaal en Cultureel Planbureau. Geraadpleegd op: 25 maart 2013. Ketnet King Size. (2013). Ketnet King Size. Geraadpleegd op:2 april 2013, van: http://www.ketnet.be/programma/ketnet-king-size Kijkonderzoek, (2013). Kijkcijfers BZT Show en Zapplive. Geraadpleegd op: 15 maart 2013, van: http://www.kijkonderzoek.nl/ Kijkonderzoek. (2013). Kijkcijfers Nederland 3. Geraadpleegd op:20 februari 2013, van: http://www.kijkonderzoek.nl/component/Itemid,45/option,com_kijkcijfers/file,dp-2-148-0-p Media Opvoeding, (z.j.). Ontwikkelingskenmerken 10-12 jaar. Geraadpleegd op: 25 maart 2013, van:http://www.mediaopvoeding.nl/achtergrondinfo/10-12-jaar Media Smarties.(2013). Nick Battle. Geraadpleegd op:2 april 2013, van: http://www.mediasmarties.nl/tv-en-film/nick-battle/1135
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
87
Mediacourant.(28 april 2008). NPO: ‘Eerste seizoen Spangas groot succes voor Zapp’. Geraadpleegd op:16 januari 2013, van: http://www.mediacourant.nl/?p=5373 MediaSmarties. (2012). BZT Show. Geraadpleegd op:19 februari 2013, van: http://www.mediasmarties.nl/tv-en-film/bzt-show/436 MediaSmarties. (2012). Zapplive. Geraadpleegd op:19 februari 2013, van: http://www.mediasmarties.nl/tv-en-film/zapp-live/433 Mulder, W.A. (Feb t/m juni 2012) Identiteitsprofilering van de NCRV en EO in hun jeugdtelevisieprogramma’s. Masterscriptie ter afsluiting van de opleiding Film- en Televisiewetenschap aan de Universiteit Utrecht. Geraadpleegd op:11 januari 2013, van: http://igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2012-0801200536/Masterscriptie%20W.A.%20Mulder.pdf NCRV.(2012). Presentator Evelien Bosch. Geraadpleegd op: 15 maart 2013, van:http://www.ncrv.nl/overdencrv/presentatoren/evelien-bosch NCRV.(2012). Presentator Jetske van den Elsen. Geraadpleegd op: 15 maart 2013, van: http://www.ncrv.nl/overdencrv/presentatoren/jetske-van-den-elsen NCRV.(2012). Presentator Pepijn Gunneweg. Geraadpleegd op: 15 maart 2013, van: http://www.ncrv.nl/overdencrv/presentatoren/pepijn-gunneweg NCRV.(2012). Presentator Sascha Visser. Geraadpleegd op: 15 maart 2013, van:http://www.ncrv.nl/overdencrv/presentatoren/sascha-visser Nederlands Jeugd Instituut. (2013). Mediagebruik door kinderen en jongeren. Geraadpleegd op: 25 maart 2013, van:http://www.nji.nl/eCache/DEF/1/15/594.html Nieuwenhuijsen,Bas. (2009). ‘De wereld verandert en 85 jaar jonge omroep veranderd’.Spreekbuis. Geraadpleegd op:15 februari 2013, van: http://www.spreekbuis.nl/content/1343/index.html Nikken, P. (2003), 'Ouderlijke zorgen over het "gamen" van hun kinderen', in: 'Pedagogiek', 23, p.303-317. Geraadpleegd op: 25 maart 2013. Pedagogisch Kader, (z.j.) Ontwikkelingsschema. Geraadpleegd op: 25 maart 2013, van: http://www.pedagogischkader.nl/fileadmin/user_upload/Afbeeldingen/Hfdst_Peka_413_jaar/PKK_4_13_H4.pdf
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
88
Promo Blue Peter.(27 september 2009). CBBC - Blue Peter Weekend Promo. Geraadpleegd op: 2 april 2013, van:http://www.youtube.com/watch?v=4hOk3mPRqEM Promo IJsstrijd.(27 februari 2013). IJsstrijd zaterdag 2 maart. YouTube. Geraadpleegd op:2 april 2013, van:http://www.youtube.com/watch?v=1nCqnq9aFK4 Promo Nick Battle. (2012). Nick Battle New Eps Promo. Geraadpleegd op:2 april 2013, van: http://vimeo.com/38530871 Promo Schatkamer. (2 november 2010). Promo kinderprogramma De Schatkamer. YouTube. Geraadpleegd op:2 april 2013, van:http://www.youtube.com/watch?v=IrOY5x9Wj04 Rijksoverheid, (2013). Kwalitatief onderzoek. Geraadpleegd op: 2 april 2013, van: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/overheidscommunicatie/informatie-voorprofessionals/omgevingsonderzoek/kwalitatief-onderzoek Schatkamer, 2013. Schatkamer ouders. Geraadpleegd op:2 april 2013, van: http://schatkamer.efteling.com/ SCP. (2010). Contact!Kinderen en nieuwe media, Factsheet. PDF:H7 over reclame. Geraadpleegd op:20 februari 2013, van:http://www.scp.nl/Zoekresultaten SCP. (26 april 2011). Eropuit! Geraadpleegd op: 25 maart 2013, van:http://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/Publicaties_2011/Eropuit Scriptie UvA. (19 januari 2010) Een onderzoek naar leren van televisieprogramma’s door kinderen van zeven tot en met tien jaar. Caroline Marieke Geijsman. Geraadpleegd op:11 maart 2013, van: http://dare.uva.nl/document/177056 Scriptie UvA. (Augustus 2011). Een onderzoek naar mediageletterdheid onder groep 8-ers. Marloes Mol. Geraadpleegd op:11 maart 2013, van: http://dare.uva.nl/document/352085 SKO (2009), 'Jaarrapport 2008'. Hilversum, Stichting KijkOnderzoek. Geraadpleegd op: 25 maart 2013. Sondz. (z.j.). Kwalitatief marktonderzoek hoe en waarom?. Geraadpleegd op: 2 april 2013, van:http://www.sondz.nl/downloads/kwalitatiefonderzoek.pdf Teleblik, (27 oktober 2012). Details : BZT Show. Geraadpleegd op: 15 maart 2013, van: http://teleblik.nl/media/5440507
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
89
Teleblik, (27 oktober 2012). Details : ZAPPLIVE. Geraadpleegd op: 15 maart 2013, van:http://teleblik.nl/media/5441146 Terralemon. (2012).Zapp 2012.Geraadpleegd op:16 januari 2013, van:http://www.terralemon.nl/projecten/zapp_2012 The Choice.(augustus 2010). De wereld van Jeugd- en Jongeren en de plek van de bibliotheek. Geraadpleegd op: 25 maart 2013, van:http://www.debibliotheken.nl/fileadmin/documenten/pdf_marketing/Klantsegmentatie/Ra pportage%20VOB%20jeugd%20en%20jongeren%20onderzoek_The%20Choice.pdf Times, the.(10 juni 2003). Now TV children leave Grange Hill for Albert Square. Geraadpleegd op:11 januari 2013, van: Lexis Nexis Vacature Redacteur BZT Show. (19 mei 2011). Redacteur BZT-show m/v (Hilversum). Geraadpleegd op: 06 maart 2013, van: http://banen.websitemaster.nl/30_mediavacatures/rss_22219_redacteur-bzt-show-m-v-hilversum/ Vacature redacteur Zapplive. (26 mei 2012). Redacteur Z@ppLive m/v (Hilversum). Geraadpleegd op: 06 maart 2013, van: http://banen.websitemaster.nl/30_mediavacatures/rss_38651_redacteur-zpplive-m-v-hilversum/ Verhoeven, N. (2007). Wat is onderzoek? (2e druk). Den Haag: Boom onderwijs. Volkskrant, de. (3 november 2012). 'Manoeuvreren op de seconde' Media volgens de makers; Interview: Aarnout van Dijk, promomaker. Geraadpleegd op:08 januari 2013, van: Lexis Nexis Vries, N. de (2007). Lezen we nog? Een inventarisatie van onderzoek op het gebied van lezen en leesbevordering. Amsterdam, Stichting Lezen. Geraadpleegd op: 25 maart 2013 Wuisman.H (2005). Reclame opvoeding. Geraadpleegd op:19 februari 2013, van: http://dare.ubvu.vu.nl/bitstream/handle/1871/8868/Reclameopvoeding.pdf;jsessionid=718E8 485106E4C986CE6A7B178283470?sequence=1 Zapp. (2013). De BZT Show. Geraadpleegd op: 06 maart 2013, van: http://www.zapp.nl/debzt-show Zapp. (2013). Zapplive. Geraadpleegd op: 06 maart 2013, van: http://www.zapp.nl/programmas/zapplive
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
Zapp-live.(2013). Officiële website. Geraadpleegd op:19 februari 2013, van: http://zapplive.ncrv.nl/ Zelfde van ‘t, Richard. Contactpersoon, opdrachtgever (
[email protected]), 07 januari 2013). Re:Onderzoek onderwerpen.
90
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
91
Bijlage I Plan van Aanpak Inhoud plan van aanpak afstudeeropdracht Media, Informatie en Communicatie Student Naam student: Linda Coert
Profiel:RMP
Studentnummer: 500545463
Groep:403C
E-mailadres:
[email protected] of
[email protected] Telefoonnummer:06-22690613
Paraaf voor akkoord student: Datum: 05 maart 2013
Naam eerste begeleider: Elise Friedmann Naam tweede begeleider: Chris Streefkerk Paraaf voor akkoord docent-begeleider en tweede docent:
Datum: 05 maart 2013 Paraaf voor akkoord afstudeercommissie: Datum: Voor goedkeuringsemail van de afstudeercommissie: (Zie: Bijlage II Mail Plan van Aanpak) Gegevens opdrachtgever: Bedrijf: NCRV Naam begeleider vanuit het bedrijf: Richard van ’t Zelfde Functie: Onderzoeker Afdeling Communicatie, Marketing & Onderzoek
1.
Inleiding
De NCRV heeft nog weinig tot geen informatie over het effect van promo’s bij de doelgroep kinderen tot 15 jaar. Dit is de aanleiding voor het onderzoek. De opdrachtgever heeft aangegeven dat de promo’s van twee verschillende programma’s worden onderzocht. Het gaat om de volgende programma’s: Zapplive en de BZT Show van de NCRV. “De opdrachtgever de Nederlandse Christelijke Radio-Vereniging (NCRV) is in 1924 opgericht en daarmee een van de oudste publieke omroepen van Nederland. Ze zetten zich in voor een samenleving waarin mensen betrokken zijn bij elkaar. Dat is verankerd in hun protestants-christelijke traditie, waaruit ze zich richten op verdraagzaamheid en de zorg voor elkaar.” (NCRV, 2012)
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
92
De NCRV is vanaf 2009 bezig met een vernieuwing van de omroep. Ze hebben een nieuw logo, nieuwe presentatoren zoals Ghislaine Plag. Bovendien heeft de NCRV zich meer gericht op jeugdprogrammering. “De omroep noemt het geen verjonging maar een vernieuwingsoperatie”, volgens Coen Abbenhuis de directeur van de NCRV in een artikel van Spreekbuis (2009). Zo scoort de omroep met onder meer SpangaS, de BZT Show en Zapplive uitstekend onder de jeugd. Bij deze programma’s horen promo’s om het publiek enthousiast te maken voor het programma. Jeugd is een belangrijke doelgroep voor de NCRV. De jeugd is als specifiek aandachtspunt benoemd in het jaarverslag van 2011 en in de voorgaande jaarverslagen. Dit omdat er op dit moment veel vergrijzing in de maatschappij is en ook bij de omroepen. De leden en het kijkerspubliek vergrijzen. “Er zijn drie belangrijke aandachtsgebieden voor onze programmering: levensbeschouwing, opinie & debat en human interest. Daarnaast richten televisie en internet zich ook specifiek op de extra aandachtsgebieden drama en jeugd.” (NCRV,jaarverslag 2011) Team Onderzoek en Team Promo willen weten wat de jeugd vindt van de promo’s die worden uitgezonden voor hun kinderprogramma’s. Het gaat in dit onderzoek om de volgende programma’s Zapplive en de BZT Show. “Zapplive is een interactieve liveshow in de studio waar iedere week een bekende Nederlander als hoofdgast komt. De BZT Show is een amusementsprogramma in de studio opgenomen waarin de gekste wensen van kinderen vervuld worden.”, volgens Media Smarties (2012). Volgens Team Promo van de NCRV is Zapplive meer gericht op inhoudelijke informatie en de BZT Show is meer gericht op amusement en chaotische televisie. De BZT Show bestaat al vanaf september 2006 en Zapplive bestaat vanaf september 2009. Vanaf dat moment zijn er promo’s uitgezonden voor de programma’s en bestaat het probleem. Dit onderzoek is belangrijk voor de NCRV. De jeugd is een extra aandachtsgebied en er is nog geen tot weinig onderzoek gedaan naar promo’s van jeugdprogramma’s.
Probleemstelling Hoe sluiten de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show van de NCRV het beste aan bij de wensen van de doelgroep (kinderen van 9 tot 12 jaar)?
Doelstelling Inzicht brengen in de wensen van de doelgroep om advies te geven over verbeteringen van de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show van de NCRV door middel van een onderzoeksverslag en een uitgewerkt script voor één promo.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
Deelvragen Deelvraag 1: Interne analyse Hoe ziet Zapplive en de BZT Show eruit? Welke inhoud hebben de programma’s? Wat stralen de programma’s uit? Wat zijn de kijkcijfers van de programma’s? Wat zijn de verschillen tussen de programma’s? Deelvraag 2: Doelgroepanalyse per programma Wat zijn de behoeftes van de doelgroep? Kwantitatieve doelgroepanalyse Hoe groot is de doelgroep? Wat doet de doelgroep in hun vrije tijd? Hoe ziet het mediagebruik van de doelgroep eruit? Wat is de ontwikkeling in het kijkgedrag van de doelgroep? Waarom kijken kinderen televisie? Wat vinden ze leuk aan televisie? Deelvraag 3: Promo trends Hoe worden promo’s gemaakt en welke trends worden daarbij toegepast? Waarom wordt een promo gemaakt? Hoe gaat het maken van een promo in zijn werk? Wat zijn de trends bij promo’s? Deelvraag 4: Promo analyse Hoe zien de promo’s van Zapplive en de BZT Show eruit? Wat voor beeld zie je? Wat voor geluid hoor je in de promo? Hoe lang is een promo? Welke sfeer roept de promo op? Wordt de promo gepresenteerd door iemand? Deelvraag 5: Concurrentieanalyse Hoe zien de promo’s van andere vergelijkbare jeugdprogramma’s er uit en wat vindt de doelgroep van de promo’s van andere vergelijkbare jeugdprogramma’s? Wat zijn de concurrenten, nationaal en internationaal?
93
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
94
Deelvraag 6: Promo analyse door de doelgroep Wat vindt de doelgroep van de promo’s van Zapplive en de BZT Show? Wat vinden ze van het programma? Wat vinden ze leuk aan het programma? Wat vinden ze van het beeld? Wat vinden ze van het geluid? Wat vinden ze goed/slecht aan de promo? Wat kan er beter aan de promo?
2.
Verantwoording methode van onderzoek
In dit onderzoek is naast deskresearch gebruik gemaakt van twee soorten fieldresearch: panelgesprekken en interviews. Doelgroepafbakening: De doelgroep van de opdrachtgever zijn kinderen tot 15 jaar. Het is een te grote doelgroep om een valide onderzoek in dit tijdsbestek te realiseren. Om het onderzoek meer specifiek te maken is de doelgroep afgebakend. Daarvoor is gekeken naar de doelgroep van de jeugdprogramma’s van de NCRV (Zapplive en de BZT Show). De programma’s zijn voor kinderen tussen de 9 t/m 12 jaar. Vaak worden er kinderen van groep 7 en 8 uitgenodigd om in de uitzending aanwezig te zijn. Het onderzoek wordt op deze doelgroep gericht. De leeftijd van kinderen uit groep 7 en 8 is 9 t/m 12 jaar. De doelgroep zijn kinderen van 9 t/m 12 jaar. Omdat kinderen onder de 9 jaar vaak nog te jong zijn om bepaalde vragen te begrijpen. Toch zit er veel verschil tussen de leeftijden. Wat juist interessant is voor het onderzoek. 2.1 Deskresearch De research begint met informatie over de jeugdprogramma’s Zapplive en de BZT Show. Om inzicht te krijgen in de verschillende programma’s. Het is belangrijk dat er op voorhand wordt uitgezocht waar het programma voor staat en wat ze willen uitstralen naar de doelgroep, zodat de promo’s daarop aangepast kunnen worden. Deze informatie is via internet verzameld zoals de NCRV-website en andere mediawebsites. De doelgroep is belangrijk voor het onderzoek. Daarom is er voorafgaand met de deskresearch onderzocht wie de doelgroep is en wat hun behoeften zijn. Goede informatiebronnen voor de doelgroep zijn de websites van het CBS en SCP en het Nederlandse Jeugd Instituut. Onderzoeken van de UvA scriptie databank zijn ook geschikt om te kijken wat kinderen van televisie vinden.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
95
De volgende onderzoeken zijn bruikbaar voor de doelgroepanalyse: een onderzoek naar mediageletterdheid onder groep 8-ers, een onderzoek naar leren van televisieprogramma’s door kinderen van 7 t/m 10 jaar. Wat zijn de trends op het gebied van promo’s? Trends heb je nodig om advies te geven over een goede promo voor de doelgroep. De artikelen van Lexis Nexis bevatten goede informatie over promo’s. In een interview in de Volkskrant met promoregisseur van de NCRV Aarnout van Dijk staat informatie over hoe een promo tot stand komt. Matthias Scholten noemt verschillende promotrends in het artikel uit de Volkskrant. In het Parool staat een bruikbaar artikel over hoe belangrijk de stem is voor een promo met uitspraken van Berend Dubbe. Hij spreekt de promo’s in bij Net 5. Sommige van deze artikelen zijn gebruikt bij de concurrentieanalyse en de promo analyse. Het gaat in het onderzoek over de promo’s van Zapplive en de BZT Show. Na de trends is er een uitgebreide analyse van de promo’s zelf gemaakt. Zodat daarin de trends meegenomen worden. Er zijn twee promo’s vanuit de NCRV die geanalyseerd worden. Een promo van Zapplive en een promo van de BZT Show. De analyse is gebaseerd op een beeld- en geluidanalyse. Er is gekeken wat experts belangrijk vinden in een promo. Een goede bron van informatie zijn de artikelen van Lexis Nexis waarin promomakers en mediaprofessionals over eisen van promo’s vertellen (dezelfde artikelen uit het hoofdstuk trends). Na de promo analyse zijn de concurrenten nationaal en internationaal onderzocht. Voor de concurrentieanalyse is er gekeken naar andere promo’s met de volgende eigenschappen: dezelfde doelgroep als die van Zapplive en de BZT Show en hetzelfde genre: informatief en amusement. De promo’s komen van televisie of internet. De criteria van de promo analyse zijn ook van toepassing op de concurrenten. Er is gekeken naar de kansen en bedreigingen voor de promo’s van Zapplive en de BZT Show. Alle deskresearch is noodzakelijk om daarna de juiste vragen te stellen bij de fieldresearch. 2.2 Fieldresearch Deelnemers onderzoek De doelgroep zijn kinderen tussen de 9 en 12 jaar. De kinderen zitten nog op de basisschool. Om een representatieve doelgroep te hebben voor het onderzoek zijn er twee basisscholen uitgezocht. Deze twee scholen verschillen van plaats en geloofsovertuiging. De deelnemers voor het onderzoek komen van deze twee scholen. De kinderen komen uit groep 7 of 8. Er wordt nog met de scholen overlegd welke groep van welke school wordt gevraagd. De panelgesprekken zijn gehouden met andere kinderen dan de interviews. De kinderen doen niet twee keer mee aan het onderzoek.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
96
Om dubbele antwoorden te voorkomen en zoveel mogelijk verschillende kinderen aan het woord te laten. Kinderen vereisen een andere aanpak wanneer er onderzoek met ze gedaan wordt dan volwassenen. Er is toestemming nodig van een volwassene om onderzoek te doen met jongeren onder de 18. Dit kan zowel van een ouder of een leraar zijn. Daarom is er vooraf een toestemmingsbrief opgestuurd naar de desbetreffende scholen. Methodes De probleemstelling is een evaluerende vraag namelijk: Hoe sluiten de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show van de NCRV het beste aan bij de wensen van de doelgroep (kinderen van 9 tot 12 jaar)? Volgens Wat is onderzoek van Nel Verhoeven (2007) zijn de beste methodes voor een evaluerende vraag de volgende: open interviews, panelgesprek of enquête. Het is natuurlijk goed om alle drie de methodes te gebruiken voor een betrouwbaar onderzoek. Alleen is het lastig om via een enquête vragen te stellen over de verschillende promo’s en over de wensen van de doelgroep. De wensen van de doelgroep kunnen ver uit elkaar liggen en verschillend zijn van wat de onderzoeker van te voren heeft bedacht. Dat vereist open vragen en open vragen zijn geen juiste vragen voor een enquête. Tevens zijn enquêtes ongeschikt voor deze leeftijdsgroep. Daarom is de methode enquête niet gebruikt in het onderzoek. Wel de methodes panelgesprek en interview. Methode 1 Panelgesprek Om de hoofdvraag goed te kunnen beantwoorden is er kwalitatief onderzoek gedaan. Kwalitatief onderzoek past goed bij deze vraag omdat er gevraagd wordt naar motieven en achterliggende argumenten van de doelgroep. De gevoelens en belevingen zijn nodig voor dit onderzoek om te kijken wat de wensen van de doelgroep zijn en hoe de promo’s daar het beste op aansluiten. Beginnend bij de methode panelgesprek. Een panelgesprek is een juiste methode om mee te beginnen omdat de ideeën die tijdens het panelgesprek zijn opgedaan getest worden tijdens de interviews. Dit gebeurt met panelgesprek 1. Panelgesprek 2 is het testpanel waarbij de testpromo voorgelegd is. De panelleden kunnen met elkaar in gesprek gaan over hun gedachtes en daar kunnen weer nieuwe ideeën uit ontstaan. Dat heb je niet tijdens een interview. Er vinden dus twee panelgesprekken plaats. Een panelgesprek als eerste gesprek van het onderzoek en een panelgesprek aan het einde van het onderzoek. Dit laatste panelgesprek is als test gebruikt om het script te testen. De veranderingen zijn toegepast in een zelfgemaakte testpromo zodat de doelgroep een duidelijk beeld heeft van de nieuwe promo.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
97
De kinderen wordt gevraagd wat ze er van vinden ten opzichte van de andere promo’s van Zapplive en de BZT Show. Door panelgesprek 2 kan het script indien nodig nog aangepast worden. Op elke school wordt een panelgesprek gehouden zodat er verscheidenheid in de doelgroep is. De panelgesprekken vinden plaats met vijf kinderen. Als er meer dan vijf kinderen meedoen aan het panelgesprek is dit een te drukke groep om een goed panelgesprek te krijgen. De vijf kinderen zijn ter plekke op school uitgekozen door de leerkracht. Het panelgesprek vindt plaats op school in een stille ruimte. Dit is een vertrouwde omgeving voor de kinderen en een stille ruimte is nodig om de rust te behouden. Om een pure reactie van de doelgroep te behouden en toch alles te kunnen zien is het panelgesprek opgenomen met een flipcamera. Omdat deze camera niet heel groot is zullen de kinderen er geen last van hebben of constant het idee hebben dat ze gefilmd worden. Alleen geluidsmateriaal is niet genoeg omdat de onderzoeker tijdens het tonen van de promo’s observatie kan toepassen, bijvoorbeeld om welk stukje van de promo lachen de kinderen? De promo’s zullen beiden getoond worden en eventueel promo’s van de concurrent (hangt af van de deskresearch). Het panelgesprek is met een topiclijst gehouden. De doelgroep kan zelf ook onderwerpen inbrengen naarmate het gesprek op gang is. Belangrijk is dat de vragen op het niveau zijn van de kinderen. De topiclijst kan na de deskresearch nog worden aangepast als daartoe aanleiding is. (zie hieronder een voorlopige topiclijst.) Voorlopige topiclijst Topiclijst
Voorbeeldvragen
Beeld
-Hoe vind je het filmpje
Kleur
om naar te kijken?
Geluid
-Zou je iets willen
Sfeer
veranderen aan het
Personen
filmpje? Zo, ja wat zou je
Trends
willen veranderen?
Inhoud
-Zou je na het filmpje naar
Informatie
het programma kijken? Zo
Concurrenten
ja waarom? Zo nee
Kijkgedrag
waarom niet?
Houding
De panelgesprekken zijn verwerkt door het beeldmateriaal een aantal keren terug te kijken en transcripties te schrijven.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
98
Methode 2 Interviews De tweede methode is het interview. Na het panelgesprek 1 is er al informatie vergaard over de wensen van de doelgroep. Het interview geeft nog meer inzicht in de wensen van de doelgroep. Tijdens de interviews zijn de antwoorden van het panelgesprek getest. Misschien zijn er nieuwe ideeën ontstaan tijdens het panelgesprek en deze ideeën zijn voorgelegd aan de geïnterviewden. Om een nog betere kijk te krijgen op de gedachtes en motieven van de doelgroep. ‘Tijdens een interview sta je dicht bij diegene die aan je onderzoek meewerkt. Je bent heel direct betrokken bij het onderwerp. Dit kan een voordeel zijn maar ook een nadeel. Je trek je conclusies uit het gesprek, dus hier is enige subjectiviteit niet te vermijden’: volgens Nel Verhoeven in Wat is onderzoek? (2007). Volgens Het Expertisecentrum voor Games en GameDesign (EEG) in een folder van Doelgroeponderzoek met kinderen 2011 staat dat interviews uitermate geschikt zijn voor kinderen t/m 12 jaar. Interviews geven ruimte tot doorvragen maar een valkuil kan zijn dat de onderzoeker de geïnterviewde beïnvloedt, zoals Nel Verhoeven ook al noemde. EEG zegt ook dat kinderen het best met twee kinderen geïnterviewd kunnen worden. Twee kinderen betekent een vriendinnetje of vriendje en geen broertje of zusje want zij krijgen vaker ruzie. Kinderen voelen zich dan meer op hun gemak en zullen sneller antwoord geven op de vragen. Tevens is het belangrijk dat jongens en meisjes apart van elkaar zijn geïnterviewd, zo kunnen ze elkaar niet beïnvloeden. Er vinden zes interviews plaats op dezelfde scholen als bij de vorige methode. drie interviews op de eerste school en drie interviews op de tweede school. Per interview zijn er twee kinderen gevraagd zoals EEG als advies geeft. In totaal zijn er twaalf kinderen geïnterviewd. Dit zijn niet dezelfde kinderen die hebben deelgenomen aan een panelgesprek. De interviews vinden plaats op school in een stille ruimte, net zoals bij de panelgesprekken. Dit omdat de school een vertrouwde omgeving voor de doelgroep is en een stille ruimte is noodzakelijk om de rust en focus van de doelgroep te behouden. Om een pure reactie van de doelgroep te behouden en toch alles te kunnen zien zijn de interviews ook opgenomen met een flipcamera. Omdat deze camera niet heel groot is hebben de kinderen er geen last van of constant het idee hebben dat ze gefilmd worden. Alleen geluidsmateriaal is niet genoeg. Als de promo’s getoond worden past de onderzoeker observatie toe. Volgens EEG moet een interview niet langer dan 30 minuten duren, daarna hebben de kinderen geen concentratie meer. De interviews duren ongeveer 30 minuten. Zo is er genoeg tijd voor alle vragen en voor eventuele inbreng van de geïnterviewden.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
99
De interviews zijn half gestructureerd omdat de input van de geïnterviewden zeer welkom is. De topiclijst is een houvast voor de interviewer om alles te vragen wat er van te voren bedacht is. De promo’s van de twee programma’s zijn getoond tijdens de interviews en een promo van de concurrent (hangt nog af van deskresearch). Dit zou niet kunnen bij een enquête daarom is de methode interview geschikt voor het onderzoek. De vragen moeten begrijpelijk zijn voor de kinderen net zoals bij de panelgesprekken. De topics van het interview zijn bijna gelijk aan de topics van het panelgesprek. Na de panelgesprekken wordt de topiclijst nog aangepast als daartoe aanleiding is. Tijdens de interviews worden de antwoorden met steekwoorden genoteerd. De onderzoeker kan sneller doorvragen en heeft toch genoeg aandacht voor de geïnterviewden. De interviews zijn opgenomen en daarna verwerkt. Het beeldmateriaal is een aantal keren teruggekeken en de interviews zijn uitgeschreven. Belangrijk is dat de antwoorden van kind A en kind B apart zijn genoteerd.
Concept hoofdstukindeling • • • • • •
•
•
Titelblad Voorwoord Managementsamenvatting Samenvatting in het Engels Inhoudsopgave Inleiding o Aanleiding van het onderzoek o Doelstelling o Probleemstelling o Opbouw van het rapport Methoden en technieken o Deskresearch o Fieldresearch Kennisoverzicht/deskresearch o Interne analyse Hier zijn de jeugdprogramma’s van Zapplive en de BZT Show geanalyseerd. Informatie over de programma’s, de doelgroep van de programma’s en de kijkcijfers. o Doelgroepsanalyse De doelgroepanalyse bestaat uit informatie over de doelgroep. Hoe groot is de doelgroep? Wat doen ze in hun vrije tijd? Etc. o Trends Wat zijn de trends op het gebied van promo’s? Daar gaat dit hoofdstuk over. Waar let je op tijdens het maken van een promo? Promo analyse o De promo’s van Zapplive en de BZT Show zijn in dit hoofdstuk onder de loep genomen zodat het duidelijk is hoe de promo’s eruitzien. Concurrentieanalyse o De concurrenten nationaal en internationaal. Wat doen de concurrenten met promo’s en welke promo’s? Wat zijn de kansen en bedreigingen voor Zapplive en de BZT Show?
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
•
Resultaten van de eigen onderzoeksmethoden o Verloop van dataverzameling en respons o Kwantitatieve en/of kwalitatieve resultaten
•
Conclusie o Conclusies van de resultaten o Herhaling en beantwoording probleemstelling o Koppeling met het literatuuronderzoek Advies Evaluatie o Wat ging er niet goed tijdens het onderzoeksproces en waarom? o Validiteit en generaliseerbaarheid van het onderzoek o Mogelijkheden voor vervolgonderzoek Literatuurlijst Volgens MIC-Schrijfgids Bijlagen o Plan van Aanpak o Tabellen o Aanvullende literatuur o Overige documenten
• •
• • •
100
Advies / eindproduct Aan het einde van dit onderzoek heeft de NCRV een onderzoeksrapport wat inzicht brengt in de wensen van de doelgroep om advies te geven over verbeteringen van de jeugdpromo’s voor de programma’s Zapplive en de BZT Show. De resultaten zijn verwerkt in een uitgewerkt script voor een promo van één van de twee programma’s. (Voor welk van de twee dit het meest informatief is, bepaalt de onderzoeker aan de hand van de uitkomsten van het onderzoek.) Afspraken over de begeleiding Er is contact gehouden via de mail met de begeleider en de opdrachtgever. Als er daartoe reden is, is er een afspraak gemaakt met de begeleider of opdrachtgever. Er is een concept ter controle opgestuurd naar de begeleider.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
Bijlage II Mail Plan van Aanpak Goedkeuringsemail van de afstudeercommissie From:Veenstra, Dana [
[email protected] To:LEA Coert; Friedmann, Elise [
[email protected]] ; C. Streefkerk
Beste Linda,
Vandaag is je Plan van Aanpak besproken in de afstudeercommissie. Het Plan is goedgekeurd, maar moet nog wel op een aantal punten worden aangepast. KIJK BIJ DE BEST PRACTICES OOK INTERNATIONAAL LEG PROMO VOOR AAN HET 2E PANEL DRAAI DEELVRAAG 3 EN 4 OM VERDIEP JE OOK MEER IN ONDERZOEK DAT BESTAAT OVER KINDEREN EN TELEVISIE Dit mag in overleg met je eerste begeleider, je hoeft het plan dus niet nogmaals bij de commissie in te leveren. Volgens het schema op intranet mag je de afstudeeropdracht inleveren op 4 juni, 2013. Succes met de afronding van je afstudeeropdracht. Met vriendelijke groet, E.M. Brancart & Y. Poot Hogeschool van Amsterdam Postbus 1025
101
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
102
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
103
Bijlage III Operationalisatieschema Tabel 5 Operationalisatieschema
Begrip
Operationaliseren
Waarom?
Demografische factoren
Leeftijd
Het zijn belangrijke
Groep
variabelen voor de
Woonplaats
generalisatie van het
Hobby’s
onderzoek.
Programma Zapplive en
Hoe vaak kijk je naar Zapplive
Het is algemene informatie
de BZT Show
en de BZT Show? (Voorbeeld
over de programma’s. Het
één keer in de week, één keer
is belangrijk om te weten of
in de maand)
ze affiniteit met het
Wat vind je van Zapplive en
programma hebben en hoe
de BZT Show? En waarom?
vaak ze het programma
Welk programma vind je
kijken. Er zit ook verschil
leuker?
tussen de programma’s en
Zit er een verschil tussen de
de opdrachtgever vraagt
programma’s? En zo ja welk
zich af of de doelgroep het
verschil is dat dan?
verschil kan duiden.
Wat is jullie eerste indruk van
Een eerste indruk is
de promo?
belangrijk in elk filmpje en
Hoe vind je het om naar de
al helemaal bij een korte
promo te kijken?
promo.
Hoe vinden jullie de beelden
De beelden van de promo’s
van de promo?
is wat er te zien is. Er
Hoe vinden jullie het eerste
komen verschillende
beeld?
beelden langs en sommige
Wat vinden jullie van het
voorbeelden worden eruit
laatste beeld?
gehaald zoals het eerste en
Wat vinden jullie van de
laatste beeld omdat die
presentatoren in beeld?
vaak het belangrijkst zijn.
Wat vinden jullie van de
Het laatste beeld blijft
kleuren?
hangen en het eerste beeld
Wat vinden jullie van de duur
is de eerste indruk van de
van de beelden? Gaan de
promo. Ook wordt er
beelden te snel of te
gevraagd naar de
langzaam of is het zo goed?
presentatoren in beeld en
Promo’s eerste indruk
Beeld
de verschillende kleuren.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
104
Dit zijn allemaal aspecten van het begrip beeld. Animatie/logo’s
Wat vinden jullie van de
Er worden animaties en
animatie?
logo’s getoond in beide
Welk logo zie je liever
promo’s. Daarom wordt er
linksonder, Zapp of die van
gevraagd welk logo de
het programma zelf?
doelgroep liever ziet en wat
En waarom?
ze van de logo’s en
Welk logo vind je mooier?
animaties vinden.
Welk logo zie je het liefst bij het eindbeeld? Informatie
Krijg je voldoende informatie
Informatie is een begrip wat
van de promo? Met informatie
niet kan ontbreken tijdens
wordt bedoeld wanneer en op
een promo. Het is belangrijk
welke zender er gekeken kan
dat er duidelijk te zien is
worden. Ook gaat het om de
waar en wanneer het
inhoud van het programma. Is
programma op televisie
er voldoende getoond waar
komt.
het programma over gaat. Geluid
Wat vinden jullie van de
Onder geluid worden alle
achtergrondmuziek?
geluiden uit de promo
Wat vinden jullie van de
verstaan. Geluid hoort bij
voice-over? Het is een
een promo maar welk
mannelijke stem. Of hebben
geluid vind de doelgroep
ze liever een vrouwelijke
leuk? Als het geluid niet
stem?
aanslaat kan dit eventueel
Wat vinden jullie van het
nog veranderd worden.
muziek volume? Moet het volume harder of zachter of is het volume zo goed? Gevoel/sfeer
Trends
Wat voor gevoel/ sfeer krijg je
Het gevoel bij een promo is
bij deze promo?
belangrijk voor de
Met gevoel en sfeer wordt
doelgroep. Als ze er geen
bijvoorbeeld bedoeld:
goed gevoel bij hebben
Gezellig, grappig of saai. Het
gaan ze het programma
is een uitdrukking van emotie.
ook niet kijken.
Wat vinden jullie ervan als het
De trends zijn onderzocht
promofilmpje op YouTube
tijdens de deskresearch. De
komt te staan?
volgende trends worden
Gaan jullie het promofilmpje
gevraagd aan de
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
105
kijken?
doelgroep. Dit kunnen
Zijn de hoogtepunten getoond
kansen zijn voor Zapplive
in de promo? Hoogtepunten
en de BZT Show om de
zijn: De leukste fragmenten
promo nog meer te
uit het programma.
verbeteren waar nodig.
Wat vinden jullie van de duur van de hele promo? (De lengte van de promo) Concurrent
De schatkamer is de
De Schatkamer is een
concurrent vanuit de
concurrent van Zapplive en
deskresearch.
de BZT Show. Ze hebben beiden dezelfde doelgroep
Kijkgedrag
Wat vinden jullie van de
en ook beiden een
promo?
spelformat en hetzelfde
De promo van De
genre: entertainment. De
Schatkamer wordt
Schatkamer heeft vooral
gepresenteerd door de
ook veel verschillen in het
presentatoren. Wat vinden
maken van promo’s.
jullie daarvan?
Daarom is deze promo een
Ook heeft De Schatkamer
geschikt voorbeeld voor de
eigen muziek, wat vinden
doelgroep. Om zo te testen
jullie daarvan?
welke aspecten beter of
En De Schatkamer werkt
slechter zijn zodat Zapplive
samen met de Efteling, wat
en de BZT Show daar
vinden jullie daarvan?
gebruik van kunnen maken.
Zou je naar het programma
Het kijkgedrag van de
kijken na het zien van dit
doelgroep is belangrijk in
filmpje?
het onderzoek. Gaan ze
Zo ja waarom? Zo niet
kijken naar het programma
waarom?
na het zien van de promo? Dat is het doel van een promo. Door deze vraag te stellen wordt duidelijk of het doel bereikt is bij de doelgroep.
Veranderingen
Willen jullie nog iets
Bij het begrip veranderen
veranderen?
krijgt de doelgroep nog
Zijn er nog vragen of
ruimte om eigen inbreng te
onderwerpen die we nog niet
geven. Ze kunnen zelf nog
behandeld hebben?
dingen aandragen wat ze willen veranderen.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
106
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
107
Bijlage IV Literatuur Interne Analyse Aanvullende literatuur op het hoofdstuk Interne Analyse. In het hoofdstuk Interne Analyse is al te lezen waar Zapplive en de BZT Show voor staan. In de aanvullende litteratuur is er meer informatie over de logo’s, presentatoren, studio en kijkcijfers van de programma’s. Beginnend bij Zapplive en daarna de BZT Show.
Zapplive Logo Tabel 6 Zapp-logo's
Het logo van Zapplive lijkt op het logo van de zender Zapp. Dit omdat het een onderdeel is van Zapp. Het is een duidelijk logo met grote letters en live heeft ook nog eens rode letters die meer opvallen. Ook heeft het woord live witte stippen in de letters staan. Dit wijst op licht en kan een beeld zijn van licht, camera, actie! om het zo live mogelijk te laten lijken. Het oogt fris door de groene kleur maar door de zwarte rand om de letters en het groene vlak oogt het toch rustig en netjes. (zie: Tabel 6: Zapp-logo’s) Presentatoren Evelien Bosch presenteert sinds september 2010 Zapplive. Evelien begint in 2007 bij de NCRV als presentator bij Mambapoint, een platform voor kleinschalige ontwikkelingshulpprojecten dat laat zien dat internationale samenwerking inspirerend, leerzaam en zelfs grappig kan zijn. Ook was ze in 2009 de vaste vervanger van Jetske van der Elsen bij de BZT Show. Na haar studie aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht gaat Evelien Bosch aan de slag als reporter en producer bij BNN. (NCRV, 2012) Sascha Visser is de andere presentator van Zapplive vanaf 2012. Sascha startte zijn televisiecarrière als elfjarig jongetje in de komedieserie Ben zo terug. Daarna volgde o.a. een rol in Oppassen, Kees & co en Onderweg naar Morgen. Vanaf 2008 presenteerde Sascha diverse tv-programma’s voor TMF. (NCRV, 2013) (zie: Tabel 7: Zapplive met links Sascha en rechts Evelien)
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
108
Tabel 7 Afbeelding Zapplive
Doelgroep Zapp is voor kinderen van 6 t/m 12 jaar maar is dat ook de doelgroep van het programma Zapplive? Op de officiële website staat geen doelgroep vermeld ook niet op de social media sites van Zapplive. Wel staat er een doelgroep vermeld bij een vacature van de NCRV voor Zapplive. “Zapplive is een interactief programma voor kinderen in de leeftijd van 9-12 jaar.” (Vacature, 2012). Op de website van Media Smarties (informatie over de inhoud en geschiktheid van mediaproducten, in opdracht van het ministerie) staat het volgende over de doelgroep: “Het programma is geschikt voor kinderen vanaf 10 jaar. De kinderen die meedoen zijn namelijk minimaal even oud.” (Media Smarties, 2012) Er zijn dus verschillende definities voor de doelgroep van Zapplive. In het onderzoek wordt de doelgroep genoemd door de NCRV als waarheid aangehouden. De doelgroep van Zapplive zijn kinderen in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar. Onderdelen Zapplive Zapplive heeft iedere aflevering weer vaste onderdelen. Tijdens Zapplive zijn er ook bekende Nederlanders te gast. Er worden onderwerpen uit de actualiteit behandeld en daar gasten bij uitgenodigd. De gasten worden geïnterviewd door de presentatoren. De volgende onderdelen zijn te zien in het programma Zapplive. - 'Zappduel': twee klassen (of de klas tegen de meester/juf) strijden in verschillende rondes tegen elkaar, de verliezende juf of meester wordt bedolven onder 'vla'; - 'Zappchat': een studiogesprek met een bekende Nederlander. Kijkers kunnen tijdens het programma live chatten met deze gast via Fout! De hyperlinkverwijzing is ongeldig. - 'Ranking the stars': de studiogast trekt een sterrenpak aan en de klassen in de studio mogen met sponzen op hem/haar gooien. De ster die de meeste sponzen vangt krijgt een award; - 'Zappfoto': kinderen kunnen hun leukste en origineelste foto's insturen, op basis van een wekelijks wisselend thema; - 'Zappcode': presentatoren dagen elkaar uit, kijkers kunnen op de site melden of zij denken dat de uitdaging slaagt en daarna een code kraken om een prjis te winnen; - ‘Zappstory’: Zappstory gaat over Evert Verlinke, paparazzi fotograaf die allerlei Bekende Nederlanders op de gevoelige plaat vastlegt. Maar zijn foto's zijn niet altijd de waarheid... In de uitzending zie je steeds meer informatie over zijn foto’s. Aan het einde van Zappstory
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
109
kunnen de kijkers raden of Evert gelijk heeft of niet. Een voorbeeld is: Ruud Feltkamp wordt gefotografeerd met een kaal hoofd! Is hij echt kaal? - ‘Bewijs dat je kijkt’: Gedurende de aflevering gebeurt er iets vreemds in de uitzending. Als de kijkers thuis door hebben wat dat is kunnen ze naar zapplive.nl gaan om aan te geven wat er niet klopt. Aan het einde van de uitzending wordt de winnaar gebeld en ontvangt de winnaar een prijs. (Teleblik, 2012) Studio Voor alle onderdelen van Zapplive is ook een studio nodig. De studio van Zapplive is helemaal gericht op het logo van Zapplive. De studio is groen en wit en de tribune is rood met groen net zoals de kleuren in het logo. In de afbeelding is dat duidelijk te zien. (zie: Tabel 8: Afbeelding studio Zapplive) Er is dus een tribune en naast de tribune is een zithoek waar de gasten kunnen zitten om te chatten op zapplive.nl en om geïnterviewd te worden. De studio heeft verschillende blokken en kasten en een telefoon in het midden van de studio. Het geeft een huiskamergevoel. Op de afbeelding van de studio zit Evelien op de blokken en achter en naast haar staan de kasten. Links en rechts zitten de kinderen op de tribune en midden in de studio staat Sascha met een gast die zijn act uitvoert. Tabel 8 Afbeelding studio Zapplive
Kijkcijfers De kijkcijfers zijn van verschillende weken in jan, feb en maart. Om een verscheidenheid aan cijfers te hebben is er voor gekozen om de kijkcijfers van verschillende maanden bij te houden. (Voor een uitgebreide kijkcijfertabel raadpleeg de onderzoeker of kijkonderzoek.nl) De kijkcijfers van dinsdag liggen ongeveer rond de 102.000 t/m 109.000abs (Absoluut aantal personen van de doelgroep in de Nederlandse bevolking die naar het programma keken.) Er is een uitschieter naar beneden te zien op dinsdag 26 februari naar 61.000 abs. Dit kan komen omdat het voorjaarsvakantie was in die week voor de basisscholen. De donderdag van Zapplive schommelt wat meer in de kijkcijfers. Het hoogst gehaalde absoluut aantal personen is 139.000 op 7 maart en het laagste aantal is op 28 februari gemeten op 68.000 abs. Wat wederom in de vakantie was.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
110
De zaterdag is lastig te analyseren omdat het programma in vieren gedeeld is over de ochtend. Vroeg in de ochtend zijn de minste kijkers en halverwege de ochtend loopt het kijkersaantal op en aan het einde van de ochtend om 10.15 zijn er weer wat minder kijkers. Dit kan verschillende redenen hebben bijvoorbeeld dat de kijkers het einde van het programma minder interessant vinden of omdat de kijkers dan geen televisie meer kijken. Het is niet met zekerheid te zeggen wat de precieze reden hiervan is. Op zaterdag liggen de cijfers tussen de 70.000 en 198.000 abs. Wel is te zeggen dat er op zaterdag over het algemeen meer kijkers zijn. Het hoogste aantal kijkers ligt een stuk hoger. (Abs – Absoluut aantal personen van de doelgroep in de Nederlandse bevolking die naar het programma keken.)
De BZT Show Logo Tabel 9 BZT Show-logo
Het logo van de BZT Show heeft verschillende kleuren rood, groen, paars, blauw en geel. De kleuren zijn vrolijk en het patroon is een bloem. Een bloem maakt vrolijk. De letters hebben een houtmotief. De letters zijn groot afgebeeld en hebben door het hout een speels gevoel. Presentatoren Jetske van den Elsen maakt sinds 2000 programma’s bij de NCRV. Met Pepijn Gunneweg maakt ze De BZT Show en samen met Frank Visser presenteert ze De Rijdende Rechter. Momenteel presenteert ze Van den Elsen wacht op antwoord, waarin ze op zoek gaat naar antwoorden op haar eigen vragen. Jetske van den Elsen presenteerde voor de NCRV ook andere programma's, waaronder Willem Wever, Buya en Missie Kilimanjaro. Voor haar komst naar de NCRV werkte Jetske bij SBS 6 (Vakantie TV), RTL4 (De draad kwijt) en de NPS (Het Klokhuis). (NRCV,2012)
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
111
Pepijn Gunneweg is de andere presentator van de BZT Show. Tijdens zijn middelbare schooltijd speelde hij in enkele theaterproducties van het Ro Theater. Uit zijn periode aan de Kleinkunstacademie in Amsterdam kwam de theatergroep Ashton Brothers voort, waar hij nog steeds deel van uitmaakt. Deze groep trekt volle theaterzalen met een mix van clownerie, cabaret, acrobatie, slapstick en goochelen. In 2008 is Pepijn in NCRV’s SpangaS te zien als zichzelf. Daarnaast werkt hij onder meer mee aan Het Klokhuis van de NPS. (NCRV, 2012) (zie Tabel 10 Afbeelding BZT Show)
Tabel 10 Afbeelding BZT Show
Pepijn Gunneweg en Jetske van den Elsen in de BZT studio. Doelgroep De doelgroep van de BZT Show staat niet op de eigen website. In een AD artikel (2011) staat: “Het publiek dat bestaat uit kinderen tussen de 9 en 12 jaar .” Media Smarties (2012) noemt ook dat de BZT Show goed aansluit bij kinderen vanaf 9 jaar maar noemt de kinderen die in de show zitten in een leeftijd van 10 t/m 13 jaar. De NCRV noemt in een vacature voor de BZT Show (2011): “De show is een programma voor kinderen in de leeftijd van 9-12 jaar.” De meeste bronnen zijn het met elkaar eens. Het is aannemelijk dat de doelgroep van de BZT Show 9 t/m 12 jaar is. Onderdelen BZT Show In de BZT Show worden vooral de gekste kinderwensen vervuld. Deze wensen hebben de kinderen die op dat moment in het publiek zitten zelf ingestuurd. Er wordt met veel humor gevraagd waarom ze deze wens nu zo graag uit willen laten komen. Er zijn ook veel spelelementen in de show te vinden. Verder is er veel muziek te horen en worden er leuke liedjes gezongen door de band en de presentatoren zelf. De volgende spellen komen wekelijks terug in de BZT Show: - 'De jongens tegen de meiden', waarin iedere week een ander spel wordt gespeeld tussen jongens en meisjes, zoals bijvoorbeeld het boomstam sjouwen. - 'Kom er ff bij', waarbij een nietsvermoedende ouder in het programma gehaald wordt. - 'Buikschuifbaan' Een persoon buikschuift over de baan en de ander gaat er zo snel mogelijk achteraan. Daarna gaat het andere koppel om te kijken of ze dat nog beter kunnen. Het snelste koppel wint de aller-lekkerste BZT-zeep.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
112
- 'Op weg naar de muur': kinderen worden m.b.v. een waterbak geselecteerd om verder te spelen om uiteindelijk mee te kunnen doen aan 'De muur'. In de waterbak zitten ballonnen en de ballonnen moeten zo snel mogelijk opgepompt worden. De eerste twee ballonnen die exploderen gaan door naar de finale van ‘De muur’. - 'De muur': kinderen moeten vragen beantwoorden terwijl ze aan een muur hangen. Bij een fout antwoord verdwijnt een steunpunt. Degene die valt heeft verloren. (Teleblik,2012) Studio Voor alle onderdelen is er natuurlijk een studio nodig. De studio van de BZT Show heeft een houten muur met verschillende tekeningen erop. Het decor is vooral bezaaid met spullen voor de verschillende gekke wensen zoals op de afbeelding te zien is. Het is een kleine chaos op de vloer en de verschillende spellen staan op het decor. Het ziet er uit als een grote speelplaats voor de kinderen met houten tribunes en een blauw gekleurde studiovloer inclusief logo van de BZT Show. (zie Tabel 11: Afbeelding BZT Show Studio) Tabel 11Afbeelding BZT Show Studio
(Alle afbeeldingen zijn afkomstig van zapp.nl) Kijkcijfers De kijkcijfers zijn van verschillende weken in jan, feb en maart. Om een verscheidenheid aan cijfers te hebben is er voor gekozen om de kijkcijfers van verschillende maanden bij te houden. (Voor uitgebreide kijkcijfertabel raadpleeg onderzoeker of kijkonderzoek.nl) De kijkcijfers van de woensdaguitzending verschillen veel van elkaar. Het hoogste aantal is 245.000 abs op 23 januari en het laagste aantal op 6 maart namelijk 75.000 abs. Dat is ongeveer 3 keer zo weinig dan op 6 maart. De reden hiervoor is onbekend. Het kan een eenmalige uitschieter omlaag zijn. De rest van de woensdaguitzendingen blijft namelijk boven de 133.000 abs. Op zaterdag is het aantal kijkers redelijk stabiel en het aantal kijkers is meer dan op woensdag. Het hoogste aantal abs is 259.000 op 26 januari. In vergelijking met Zapplive heeft de BZT Show zowel doordeweeks als op zaterdag meer kijkers. Dit kan afhangen van verschillende factoren zoals de uitzendtijd, inhoud en de concurrenten op dat tijdstip.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
113
Bijlage V Literatuur Doelgroepanalyse In deze bijlage staan tabellen en aanvullende informatie over het mediagedrag van de doelgroep en ook extra literatuur over de doelgroep en televisie. Tabel 12 Bevolking; geslacht, leeftijd en burgerlijke staat
Onderwerpen
Totale bevolking
Perioden
2012
Geslacht
Mannen en vrouwen
Leeftijd
aantal
9 jaar
Mannen
Vrouwen
201 248
102 989
98 259
10 jaar
203 234
103 855
99 379
11 jaar
206 988
105 577
101 411
12 jaar
202 440
103 677
98 763
(CBS, 2012) Tabel 13 Schoolgrootte; onderwijssoort en levensbeschouwelijke grondslag.
Schoolgrootte
Onderwerpen
Onderwijsinstellingen
Perioden
2011/'12*
Onderwijssoort
Basisonderwijs
Levensbeschouwelijke
aantal
grondslag Totaal leerlingen -
Totaal leerlingen - studenten
6 808
studenten
Openbaar
2 222
Protestants-christelijk
2 041
Rooms-katholiek
2 049
Overig bijzonder
496
(CBS, 2011)
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
Tabel 14 Vrijetijdsrepertoire naar achtergrondkenmerken
(SCP, april 2011)
Tabel 15 Vrije tijd uit onderzoek: De wereld van Jeugd- en Jongeren en de plek van de bibliotheek.
(Marktonderzoek The Choice, augustus 2010)
114
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
115
HBSC-onderzoek Er zijn twee overzichtsstudies waarin gekeken is naar het gebruik van verschillende media op een gemiddelde dag door kinderen en jongeren. Het eerste onderzoek is het HBSCproject (Health-Behavior-School-Children). Dit project is een vierjaarlijks Europees onderzoek naar de gezondheid en leefstijl van scholieren. In Nederland wordt het HBSConderzoek uitgevoerd door de Universiteit Utrecht, het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Trimbos-instutuut. Het HBSC-onderzoek wordt landelijk afgenomen in groep 8 van het basisonderwijs en de klassen 1 tot en met 4 van het voortgezet onderwijs; het gaat dus om kinderen en jongeren van 11 tot en met 17 jaar. De meest recente cijfers in de tabel hieronder dateren uit 2005. Opgemerkt moet worden dat de leerlingen voor elk van de bezigheden apart een schatting hebben gemaakt van hun tijdsbesteding. Daarom kunnen de tijden niet bij elkaar opgeteld worden. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat kinderen tegelijkertijd televisiekijken en op de computer bezig zijn. Tabel 16 Tijdsbesteding kinderen aan media in minuten per dag in 2005
Tijdsbesteding kinderen aan media in minuten per dag in 2005 Groep 8
Klas 1 - 4
primair onderwijs
voortgezet onderwijs
Jongens
Meisjes
Totaal
Jongens
Meisjes
Totaal
Televisiekijken
156
144
150
192
174
180
Gamen
120
72
96
150
54
102
Internetten
96
96
96
156
162
156
(msn/chat/ email/surfen)
Bron: Dorsselaer e.a. (2007). Voor de vergelijking zijn in deze tabel uren per dag omgerekend naar minuten per dag.
SPOT-onderzoek Het 'SPOT-onderzoek' 2010 is de tweede overzichtsstudie naar het gebruik van verschillende media op een gemiddelde dag. SPOT is een door adverteerders in het leven geroepen stichting die via dagboekjes bijhoudt aan welke 'media-activiteiten' tijd besteed wordt door de Nederlandse bevolking. Het nadeel van dit onderzoek is dat de gegevens van kinderen bij relatief kleine groepen zijn verzameld. Het voordeel is dat de gegevens voor de verschillende media elkaar aanvullen en dat kinderen al vanaf 6 jaar meedoen aan het onderzoek.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
116
Tabel 17 Tijdsbesteding aan media door kinderen in minuten per dag in 2010
Tijdsbesteding aan media door kinderen in minuten per dag in 2010 6-9 jaar
10-12 jaar
13-16 jaar
17-19 jaar
(n=157)
(n=187)
(n=100)
(n=73)
Televisiekijken
78
99
97
105
Uitzending gemist
3
1
5
12
Internetfilmpjes
4
6
21
5
Gamen op console
5
6
11
2
Gameboy spelen
9
7
5
1
Gamen op pc
8
7
16
12
Chatten/MSN/Hyves
6
23
62
30
Surfen
9
12
36
34
Muziek luisteren
3
1
49
7
Bellen/sms'en
1
0
13
12
Totaal
126
162
315
220
Bron: SPOTtime (2010)
Ontwikkeling kijkgedrag Kinderen van de leeftijd 9 t/m 12 jaar maken een enorme ontwikkeling door. Net zoals de manier van kijken naar televisie bij kinderen. In het onderzoek van Caroline Geijsman (19 december 2009) over het leren van televisieprogramma’s door kinderen van zeven tot en met tien jaar staat het volgende: “Op basis van onderzoek van Valkenburg (2002) en van Andrew Collins (in Gunther en McAleer 1990) zijn een aantal vergelijkbare conclusies te trekken over ontwikkelingen in de manier van kijken bij kinderen. Gedurende de leeftijdscategorie van zeven tot en met tien jaar verandert de kijkwijze aanzienlijk. De manier waarop zeven en acht jarigen naar verschillende genres kijken wordt steeds geraffineerder. Ze zien het verschil tussen drama en het nieuws maar de scheiding tussen feit en fictie is op die leeftijd nog wazig (1990: p.47). Ze geloven dat alles wat er realistisch uitziet op televisie, in het echt bestaat (2002: p.49). Vanaf ongeveer acht jaar oud vindt het proces plaats waardoor kinderen het vermogen krijgen om fantasie van realiteit te onderscheiden. De kijkervaring verandert ook omdat kinderen in deze leeftijd meer begrijpen wat ze zien, het concentratievermogen is beter en ze krijgen meer aandacht voor detail. De kinderen worden kritischer op wat ze zien. Commercials, computerspellen en televisieprogramma’s met weinig nieuwswaarde en actie vinden zij minder leuk (2002: p.53). Naast actie in een programma moet er ook een goed verhaal zijn om kinderen in deze leeftijd te boeien. Vanaf acht jaar oud wordt een grote, soms zelfs overmatige belangstelling voor realisme ontwikkeld. Dingen die in de werkelijkheid kunnen gebeuren zijn interessant. Zij worden kritisch op ongeloofwaardigheid en pure fantasie en, in tegenstelling tot jongere kinderen, kiezen zij realistische menselijke idolen uit om zich mee te identificeren (2002: p.53).
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
117
In de leeftijd van zeven tot twaalf jaar leren kinderen flexibeler te denken. Het kijken naar televisie krijgt meer diepgang; kinderen zien andere meningen, trekken conclusies en geven een eigen interpretatie aan wat hen wordt getoond. Ook houden zij rekening met dingen die hen juist niet worden getoond. Ze realiseren zich dat televisie een subjectief beeld schetst. Ze begrijpen wat getoond wordt en plaatsen het getoonde in een context waardoor informatie beter onthouden wordt. Zij maken informatie die zij krijgen zich eigen. Linken verschillende sequenties aan elkaar en voorspellen wat er gaat gebeuren. Ook kunnen ze, zoals bij dramaseries voor volwassenen, bedenken hoe verhaallijnen zich kunnen ontwikkelen (1990: p.43-44).” (Caroline Geijsman, UvA scriptie 2009) In de volgende Tabel over de ontwikkeling van kinderen van 10 t/m 12 jaar staan voorkeuren en voorbeelden van programma’s. De opsomming is afkomstig van de website van Media Opvoeding. Op de website geven deskundigen antwoord op alle vragen over kinderen en media. Wat opvalt uit de opsomming is dat kinderen graag Nederlandse dramaseries kijken. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het realisme uit het onderzoek van Caroline Geijsman. Kinderen zien nu graag ‘gewone’ idolen om zich aan te spiegelen. Net zoals in de theorie van Valkenburg eerder genoemd is. (zie: Tabel 18 Ontwikkeling 10 t/m 12 jaar) Tabel 18 Ontwikkeling 10 t/m 12 jaar
Tabel:Ontwikkeling 10 t/m 12 jaar
Wat ze zien of spelen Voorkeuren van jongens en meisjes beginnen nog meer te verschillen. Meisjes gaan op zoek naar dramaproducties over lief en leed, zoals soaps. Jongens zoeken meer actie- en sensatieproducties. De populariteit van tekenfilms neemt af, met uitzondering van sarcastische of ironische tekenfilms zoals South Park. Nederlandstalige dramaseries, zoals Baantjer, hebben de voorkeur boven buitenlandse, zoals NCIS (Naval Criminal Investigative Service). Met andere familieleden kijken ze graag samen naar grote familieshows en talentenjachten. Kinderen zien nu graag ‘gewone’ idolen om zich aan te spiegelen. Veel kinderen hebben inmiddels een eigen televisie op de slaapkamer. Kinderen krijgen een mobieltje, vaak prepaid. Veel kinderen hebben nu ook een gameconsole, zoals een Wii, een Playstation of een Xbox 360. Kinderen zitten nu dagelijks op internet, voor spelletjes en sociale contacten. Habbo Hotel spreekt ze aan, maar ook spellen zoals Runescape. Kinderen van deze leeftijd zitten steeds vaker alleen of met vrienden (dus niet meer met hun ouders) aan de computer. Ook online zijn ze vooral met vrienden in gesprek, of op afstand samen aan het gamen.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
118
Mediaontwikkeling Kinderen van 10 tot 12 gaan steeds meer zelfstandig media gebruiken, vaak ook op hun eigen slaapkamer. Ze hebben weinig moeite meer met ondertiteling, waardoor ze ook ‘grote mensen’producties kunnen volgen. Vriendjes en vriendinnetjes bepalen wat populair is; ze doen mee met allerlei rages. Veel ouders houden nog wel een oogje op het mediagebruik; te gewelddadige films en games zijn verboden. Kinderen worden kritisch over wat ze in de media tegenkomen. Belangrijke onderwerpen zijn bijvoorbeeld: dierenleed en milieuvervuiling. Kinderen weten dat reclames bedoeld zijn om producten te verkopen, maar kunnen – vooral op internet – nog niet altijd doorzien wat commercieel is en wat niet. Ze worden nog gemakkelijk verleid door commerciële aanbiedingen. Ze kunnen na het kijken afstand nemen van films en programma’s waarin monsters voorkomen. Die zijn duidelijk nep. Reële, herkenbare dreigingen in herkenbare situaties (bijvoorbeeld op een school) zijn nog wel beangstigend. Harde, realistische geweld-acties vinden ze beangstigend en vervelend. Ze weten dat het gespeeld is, maar ze vinden het nog wel steeds voorstelbaar. Hun interesse in seks neemt toe, maar beelden van vrijende mensen en gesprekken over seks op tv vinden ze gênant als ze met de ouders samen kijken. Social media (Hyves, MSN, Facebook, Twitter, etc.) Sociale media, zoals Hyves en MSN, worden meer en meer door kinderen gebruikt om hun vriendengroepen te bevestigen. Ze willen bij een groep horen en gebruiken daar bewust de media bij. Aan het eind van de basisschool, vlak voor de overgang naar het voortgezet onderwijs, heeft bijna elk kind Hyves ontdekt. (Media opvoeding, z.j.)
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
119
Bijlage VI Literatuur Trends Aanvullende literatuur op het hoofdstuk Trends. In deze bijlage informatie over hoe de promo’s gemaakt worden en over wat niet te doen bij het maken van promo’s. Hoe maak je een promo? Een promo is als het ware een visitekaartje voor het programma en deze moet goed zijn. Hoe gaat een promo maken in zijn werk? In het artikel van de Volkskrant vertelt Aarnout van Dijk, promoregisseur bij de NCRV hoe hij te werk gaat met het maken van een promo voor de serie De geheimen van Barslet. “Een trailer is langer dan een promo, ongeveer een minuut. Een promo duurt zo'n dertig seconden. Een teaser is nog korter, vijftien seconden. Een trailer maken, zoals voor De geheimen van Barslet, kost zeker een dag of vier. Voor één minuut televisie. Mijn collega's en ik maken zo'n vijftig trailers en promo's in de maand voor alle NCRV-programma's. Voor De geheimen van Barslet heb ik eerst alle afleveringen mee naar huis genomen. Om de serie als gewone kijker op me in te laten werken. Dat doe ik altijd. Dan overleg ik met de dramaturg, de communicatieadviseur, en iedereen die erbij betrokken is, over wat we gaan doen. Barslet heeft een Twin Peaks-achtige sfeer, mysterieus en spannend, maar dat mysterieuze kan ook wat ontoegankelijk aandoen. Daarom wilden we met de trailer benadrukken dat Barslet ook een dramaserie is, met liefde, verhalen en het plattelandsleven. Een trailer van een minuut moest er komen, zeven promo's van 30 seconden, en zeven van 15 seconden. Als de koers is bepaald, ga ik spotten, afleveringen bekijken en nog eens bekijken. Ik zoek naar korte bondige quotes die de essentie van het verhaal en van de personages uitdrukken. En ik zoek naar emoties en sensatie. Er zijn altijd beelden waar je niet omheen kunt: actiemomenten, zoals de branden in Barslet, heftige emoties, seks, scènes met kinderen, scènes met dieren. Maar alleen maar felle branden of heftige emoties na elkaar monteren werkt weer niet. Dan begint het grote puzzelproces met de ingrediënten. Beeld, muziek, geluidseffecten, quotes, alles komt samen. Nu is het vooral ploeteren en uitproberen, en uiteindelijk manoeuvreren op de seconde. Voor de eenminuutstrailer van Barslet koos ik voor een filmpje met een duidelijke opbouw, een rustig begin, uitlopend in een orgastische climax. Kijk maar. Hier zie je het riet, zwemmende kinderen, de sfeer van het platteland. Idyllisch.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
120
Die sfeer verandert snel. Het helderziende jongetje komt in beeld. Hij heeft een voorgevoel. Er wordt gesproken over een geheim. En dan beginnen de problemen in het paradijs pas echt goed. Een beeld van de dominee die over het kwaad predikt. Nu stapelen de emoties zich snel op, uitmondend in een wilde seksscène en luidende klokken in de nacht. De laatste beelden zijn van de vissenregen. De vissen mochten niet ontbreken natuurlijk. En dat allemaal in één minuut en één seconde. De trailer is een miniatuurspeelfilm. Een promomaker mag alles. Als het eindresultaat maar wervend is. Quotes drastisch inkorten, een heel ander beeld onder een quote monteren, de chronologische volgorde omgooien, andere muziek gebruiken, of geluidseffecten toevoegen. Alles aanstippen, maar niets verklappen, dat is de kunst.”(Volkskrant, 2012) Wat vooral niet te doen bij het maken van promo’s? Vroeger waren er omroepers in plaats van promo’s om de programmering te benoemen. Daarbij vergeleken is de omroepster iemand uit een ander tijdperk. “Nu zou je zo iemand zien als een dip in je schema”, zegt Scholten. “Promo's passen meer in de flow van onze programmering.” (Volkskrant, 2011) De programmering van promo’s is belangrijk. Is dat irritante promo filmpje nou alweer op televisie? SBS probeert ervoor te zorgen dat een kijker een promo gemiddeld niet vaker dan negen keer ziet, want dan treedt, net als bij commercials, irritatie op, zegt Van der Put Creative Producer bij SBS. “Je kunt wel het zelfde programma blijven promoten, maar dan moet je een nieuwe promo maken”, zegt hij. (Het Parool, 2008) Ook Scholten let bij RTL op “metaalmoeheid bij de kijker”. Cijfers die het effect van promo's vastleggen bestaan niet, dus hoe hij dat precies in de gaten houdt? “Noem dat maar het onderbuikgevoel van de expertise binnen het bedrijf. We willen niet alleen schreeuwen: dit moet je zien! Dit moet je zien! Dat werkt niet.” (Volkskrant, 2011) En hoe zit dat bij de NPO? Langzaam is ook hier de promo gemeengoed geworden. Al waakt de publieke omroep er voor om 'alles' aan te prijzen. Kramers: “We voeren minder campagne voor het Journaal. En mensen weten ook dat Studio Sport op zondagavond om 7 uur de voetbalsamenvattingen uitzendt. Het gaat bij ons met name om nieuwe programma's die we vanuit de publieke taak van de omroep belangrijk vinden.” (Volkskrant, 2011) En de andere valkuilen? Te snel iets willen maken, zegt Kramers, en dan niet goed nadenken over tekst, over de boodschap. "Tekstschrijvers van dure reclameboodschappen vind ik altijd een beetje overschat. Maar op dat punt kunnen we nog wat leren, het is een vak apart. Het moet niet het niveau hebben van 'ook wel goed', het moet elke keer top zijn." (Het Parool,2008) “Ook is het is een tijdje mode geweest promo's te laten inspreken door acteurs. De gedachte zal zijn geweest dat kijkers zich aangesproken voelen door een bekende stem. Ik betwijfel dat. Ik vind acteurs er vaak ook helemaal niet goed in.
Onderzoek Promo’s Zapplive en de BZT Show
121
Ze maken er naar mijn smaak te veel een toneelstukje van. Als ik me erger aan een promo, is die vaak ingesproken door een acteur.": zegt Berend Dubbe, (hij spreekt promo’s in bij Net 5) in een interview. (Het Parool, 2012) Alle niet-trends op een rijtje: •
“Geen omroepers meer, dat is uit een ander tijdperk en past niet meer in de flow
•
De promo niet te vaak laten zien. Volgens van der Put, SBS: “Een promo gemiddeld
van het televisieaanbod van nu”:zegt Scholten;
niet vaker dan negen keer uitzenden. Je kunt wel het zelfde programma blijven promoten, maar dan moet je een nieuwe promo maken.”; •
Niet te snel iets willen maken en niet denken deze promo was 'ook wel goed', het moet elke keer top zijn, volgens Kramer.;
•
Geen acteurs een promo laten inspreken zegt Berend Dubbe. “Ik vind acteurs er vaak ook helemaal niet goed in. Ze maken er naar mijn smaak te veel een toneelstukje van.”