AFSPRAKENNOTA VRIJETIJDSPARTICIPATIE 2015 – 2019
1. SITUERING 1.1.
Lokale Context
Gewest
Vlaanderen
Provincie
West-Vlaanderen
Arrondissement
Brugge
Inwoners
19.879 (01/01/2014)
Mannen Vrouwen Bevolkingsdichtheid
48,63% 51,37% 1.141,74 inw./km²
Postcode
8370
Aantal VT-gerechtigden
3.377 (01/01/2013)
1.2.
Regelgeving
Via artikel 22 van het Participatiedecreet kunnen alle steden en gemeenten in Vlaanderen bijkomende middelen ontvangen om de vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede te bevorderen. Hiervoor wordt verwacht dat het lokaal bestuur (vrijetijdsdiensten en OCMW) een Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie creëert in samenwerking met verenigingen voor mensen in armoede. Als resultaat van een doorgedreven overleg tussen de verschillende partners, dient het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie een afsprakennota vrijetijdsparticipatie op te stellen. De afsprakennota behandelt op kernachtige wijze de huidige en geplande samenwerking van het netwerk alsook de voorziene activiteiten en aan te wenden subsidies ter bevordering van de vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede. De afsprakennota kan ieder jaar ingediend worden voor 1 oktober, waarbij na goedkeuring in januari van het daaropvolgende jaar het netwerk van start kan gaan. Elk jaar moet een verantwoordingsnota opgesteld worden die de gerealiseerde uitgaven beschrijft. Het principe van cofinanciering wordt toegepast. Het lokaal bestuur wordt gevraagd een bedrag in te brengen dat minstens het dubbele is van de jaarlijkse subsidie van de Vlaamse Regering. Het totaalbedrag kan rechtstreeks besteed worden aan zowel de financiering van de deelname aan vrijetijdsactiviteiten van mensen in armoede, met inbegrip van lidgeld en noodzakelijke benodigdheden, als aan de ondersteuning en financiering van social-profit initiatieven (sport, jeugdwerk of cultuur) van of voor mensen in armoede. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie biedt de mogelijkheid om vanuit een sectoroverschrijdende benadering vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede op een structurele en duurzame manier te verankeren. Van de lokale partners wordt verwacht dat zij hiervoor kwaliteitsvolle processen opstarten of verderzetten. Van cruciaal belang is de samenwerking tussen alle betrokken partners en de dialoog met mensen in armoede. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie kan op deze wijze de afstemming tussen de verschillende partners, een gedeelde visie en gemeenschappelijke acties alsook een groter draagvlak bewerkstelligen. Hierdoor kan worden gewerkt aan verschillende participatiedrempels en kan de vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede worden gestimuleerd.
1
1.3. Opmaak afsprakennota De afsprakennota werd opgemaakt door de cultuurbeleidscoördinator-afdelingshoofd (Stad) en het diensthoofd Sociaal Huis (OCMW) in overleg met de partners van het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie Blankenberge. 2. TOTSTANDKOMING AFSPRAKENNOTA 2.1. Historiek De visieontwikkeling, doelstellingen en acties opgenomen in de afsprakennota zijn tot stand gekomen onder impuls van het Lokaal Overleg Vrijetijdsparticipatie. Hoewel het Lokaal Overleg Vrijetijdsparticipatie recentelijk officieel van start is gegaan, bestaat er in Blankenberge al een geruime tijd dienstoverschrijdend overleg en samenwerking rond concrete acties om het recht op vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede te realiseren. Vermeldenswaardig hierbij is de opname van een aantal algemene doelstellingen in het cultuurbeleidsplan tijdens de vorige beleidsperiode en een voorzichtige eerste vrijetijdsactiviteit “komaan, laat je gaan” voor mensen in armoede georganiseerd in overleg tussen OCMW en de vrijetijdsdiensten van de stad in 20082009. Dit was een eenmalige, eerder ad hoc samenwerking, maar wel een eerste kennismaking tussen verschillende partners. In het OCMW meerjarenplan 2014 – 2019 onder beleidsdoelstelling 4: ‘Het OCMW versterkt haar dienstverlening afgestemd op de noden van de inwoners en doelgroepen’, Actieplan 10: ‘Bestrijden kinderarmoede’ staat de actie ‘Optimaal benutten Budget Participatie en Sociale Activering en sociale premies’ ingeschreven. In de meerjarenplanning 2014-2019 van de stad is er een beleidsdoelstelling opgenomen met als titel “de stad Blankenberge besteedt bijzonder aandacht aan kansengroepen” en onderliggend actieplan: Aanbieden van vrijetijdsbesteding voor specifieke doelgroepen met daaronder verschillende acties en daar aan gekoppelde budgetten van sportdienst, jeugddienst, cultuurcentrum, bibliotheek,… Daaruit voortvloeiend was er net voor de zomer 2013 opnieuw een eerste overleg tussen de vrijetijdsdiensten van de stad en het OCMW dat resulteerde in diverse overlegmomenten voor de realisatie van SportHapjes, een dienstoverschrijdend laagdrempelig evenement in het voorjaar 2014 dat tot doel heeft mensen in armoede te laten proeven van sport-, cultuur-, en jeugdactiviteiten. Even zo de overlegmomenten in de aanloop van de oprichting van het Rap op Stapkantoor dat concreet van start is gegaan op 23 juni. Bij deze projecten en geplande acties voelden de diverse diensten van het lokaal bestuur en externe partners de behoefte aan netwerkvorming als antwoord op de toenemende nood aan afstemming, samenwerking en communicatie. Het formeel opzetten van een dienstoverschrijdende samenwerking werd daarom mee opgenomen in de conceptnota van het Rap op Stapkantoor ten einde een ruim draagvlak te creëren voor zowel aanbieders van vrijetijdsactiviteiten als mensen in armoede. Deze opzet werd los gezien van de opmaak van een afsprakennota en een subsidieaanvraag. De mogelijkheid tot het bekomen van subsidies fungeerde evenwel als katalysator om overeenkomstig het Participatiedecreet een officieel Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie op te richten en een afsprakennota op te maken. De partners van het Lokaal Overleg Vrijetijdsparticipatie nemen evenwel aan dat het opstellen van de afsprakennota niet enkel als doel heeft om extra subsidies te ontvangen. De partners beschouwen de nota niet als einddoel, maar als een punt van vertrek voor het uitwerken van een structureel samenwerkingsverband om de huidige sectorgebonden en sectoroverschrijdende werking te remediëren en of te actualiseren in overleg met de mensen in armoede.
2
2.2. Deskundige begeleiding Zowel voor de oprichting van het Rap op Stapkantoor als de opstart van het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie werd zowel inhoudelijk als procesmatig een beroep gedaan op de expertise van Toerisme Vlaanderen, de ambassadeur van Rap op Stap Vlaanderen en Demos vzw. Ter inspiratie legden we eveneens ons oor te luister bij de bestaande netwerken van Knokke-Heist en Brugge. 2.3. Formele goedkeuring De afsprakennota en het initiatief tot aanvraag van een subsidie werden goedgekeurd door:
De raad voor maatschappelijk welzijn dd. 18 september 2014; Het college van burgemeester en schepenen dd. 25 september 2014.
3. MEERWAARDE, PARTNERS EN ENGAGEMENT 3.1. Meerwaarde van een Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie
Het bundelen van bestaande middelen, het ontvangen van extra middelen en een gestructureerd overleg kunnen met betrekking tot vrijetijdsparticipatie een extra dynamiek ontplooien in de stad; Kennis van elkaars werking, aanbod, en de mogelijkheid tot afstemming. Door beter op de hoogte te zijn van elkaar kunnen mensen in armoede gerichter over vrijetijdsparticipatie worden geïnformeerd of doorverwezen; Door samen te werken leren de partners van elkaar competenties en kan de know how en expertise accumulatief worden vergroot en uitgediept; Het netwerk heeft tot doel een gezamenlijke aanpak te bewerkstelligen, waardoor vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede een breder draagvlak krijgt; Het netwerk zet aan tot nadenken en herdenken van de invulling van vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede. Het overleg is een belangrijke impuls tot reflectie, waarbij wordt geprobeerd een gedeelde visie te ontwikkelen vertrekkend vanuit het perspectief van mensen in armoede.
3.2. Partners Bij het opstellen van de afsprakennota 2015 – 2019 werden onderstaande partners betrokken: De Stad, het OCMW en intermediairs Vincentiusvereniging, Totebel en De Kajuit).
(CAW
Noord
West-Vlaanderen,
Sint-
Alle partners maken deel uit van het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie. 3.2.1. Korte voorstelling partners De Sportdienst - Stad Omschrijving De missie van de Sportdienst is het scheppen van het kader en het stimuleren van de sportbeoefening zodat zoveel mogelijk inwoners, validen en andersvaliden, op een gezonde, sociale, betaalbare en sportieve manier hun vrije tijd doorbrengen. Het aanzetten tot een regelmatige, levenslange sportbeoefening in kwaliteitsvolle omstandigheden. De karakteristieken en de eigenheid van een kuststad zullen ontegensprekelijk het sportbeleid beïnvloeden.
3
Opdrachten
De sportdienst beheert in samenwerking met TMVW: Het Noordzeebad, sportzalen d’Hoogploate en de Sportdoze, het sportstrand, Jules Soetestadion, verscheidene kleinere buitensportveldjes, tenniscomplex(concessie); De Sportdienst organiseert, al of niet in samenwerking met derden, evenementen, activiteiten, activiteitenprogramma’s, enz.; De Sportdienst helpt “derden” bij organiseren van sportactiviteiten; De Sportdienst informeert de bevolking De Sportdienst verzorgt het secretariaat van de Sportraad
Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Uitwerken sportief programma voor sedentaire senioren : organisatie fitnesscentrum in bejaardentehuis; Uitwerken sportdag voor kansarmen : SportHapjes; Laagdrempelig sportaanbod zowel financieel als naar aanbod toe: sport overdag.
De bibliotheek - Stad Omschrijving De openbare bibliotheek is een basisvoorziening waar elke burger terecht kan met zijn vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning. Ze bemiddelt actief en klantvriendelijk bij het beantwoorden van deze vragen. De bib is actief op het vlak van leesbevordering, stimuleert de mediawijsheid en de cultuurspreiding. De bibliotheek heeft een aangepaste dienstverlening voor individuele gebruikers (van 0 tot 99), scholen en verenigingen. Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
“Laagdrempelige” dienstverlening en infoverstrekking (collectie, infrastructuur, gratis internet en activiteiten); Individuele begeleiding op maat van de klant; ICT-vaardigheden op maat van de klant (Digitale Week, ..); Rondleidingen voor anderstaligen; Leesbevordering (vanaf 01.10.2014 vanaf 0 jaar o.a. Boekbaby-project tot boekendienst-aan-huis).
De Jeugddienst - Stad Omschrijving De jeugddienst vormt de link tussen de kinderen en jongeren en het stadsbestuur. Zij ondersteunt en organiseert jeugdwerk (via o.a. subsidies aan de lokale jeugdverenigingen, toelage kadervorming,...) en biedt speelpleinwerking, grabbelpas- en swapwerking en andere activiteiten aan. Daarbij heeft zij ook oog voor speciale doelgroepen en ondersteunt hen via een specifiek aanbod. Het ondersteunen en organiseren van inspraak en participatie van kinderen en jongeren in het stedelijk beleid is een tweede belangrijke pijler. Het meest bekende instrument hiervoor is de stedelijke jeugdraad. Via de kindergemeenteraad stimuleert men de specifieke participatie van kinderen. Jeugdruimte vormt een belangrijke derde pijler van de jeugddienst. Zij is verantwoordelijk voor de uitbouw en het onderhouden van de speelpleinen. De jeugddienst heeft ook als taak er voor te zorgen dat andere diensten en instanties genoeg aandacht besteden aan kinderen en jongeren. Informatieverstrekking en doorverwijzing sluiten het rijtje af.
4
Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Doelgroepgerichte promotie voeren en doelgroepen stimuleren tot deelname; Nauwe samenwerking met diverse externe diensten waarvan kansengroepen tot hun doelgroep behoren; Aanbieden van een pas bij deelname aan activiteiten; Activiteiten organiseren voor kinderen in de verschillende wijken van Blankenberge en het aanbieden van een ontmoetingsruimte voor kansengroepen (tieners).
Het CultuurCentrum - Stad Omschrijving Het cultuurcentrum is een stadsdienst met als missie gemeenschapsvorming, cultuurspreiding- en participatie. Het cc realiseert enerzijds een eigen aanbod voor de lokale bevolking met aandacht voor de culturele diversiteit, anderzijds ondersteunen we de receptieve werking. Wij organiseren een podiumaanbod (zowel in vrije tijd als in schoolverband) en een cursusaanbod. Dit aanbod richt zich naar brede lagen van de bevolking. Wij letten erop dat de programmatie van het cultuurcentrum kwalitatief én toegankelijk is. De toegangsprijzen voor voorstellingen en cursussen zijn realistisch en democratisch. Ook in communicatie trachten we de gehele bevolking te bereiken. Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Mede organisator project ‘SportHapjes’, waarbij mensen in armoede kunnen proeven van culturele activiteiten; Er zijn verkennende gesprekken met Klein Verhaal, een sociaal-artistieke vzw uit Oostende die buurtgerichte sociaal-culturele projecten opzet met kansengroepen die zich op sociaal en cultureel vlak willen engageren.
Preventiedienst – Stad Omschrijving Onder gezag van de overheden draagt de Preventiedienst via het strategisch veiligheidsen preventieplan bij tot een veilige en leefbare omgeving geïnspireerd door de beginselen van het preventiedenken met aandacht voor een kwaliteitsvolle dienstverlening. Visie van de preventiedienst : Met competente en gemotiveerde medewerkers in een transparante en professionele dienst streven we door het integreren van de maatregelen genomen in het strategisch plan in een globaal lokaal veiligheidsbeleid in nauw overleg met onze partners, via een breed takenpakket waar het preventiedenken steeds centraal staat, naar optimale tevredenheid van bevolking en overheden. De preventiedienst is verantwoordelijk (dossierbeheerder) voor projecten beschreven onder ‘Concrete acties). Daarnaast vervult de preventiedienst een grote rol bij verwijzing van de doelgroep. Vanuit de preventiedienst worden vaak personen verwezen naar het OCMW. Het Stadsbestuur heeft een samenwerkingsovereenkomst met het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Het Kapoentje. De hoofdopdracht van dit centrum is opvoedingsondersteuning aanbieden aan maatschappelijk kwetsbare gezinnen met kinderen tussen 0 en 12 jaar.
5
Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Thuisbegeleiding, waarbij crisisopvang mogelijk is gedurende 1 dag tot 6 weken. Het is de bedoeling om een brugfiguurfunctie te creëren naar het OCMW, de preventiedienst en naar de sector onderwijs. Op die manier worden de gezinnen toegeleid tot het (vrijetijds)aanbod binnen de lokale diensten; Project STOP 4-7: een project voor de aanpak van moeilijk en antisociaal gedrag van 4 tot 7 jarigen. De kinderen, ouders en leerkrachten worden getraind in het omgaan met dit storend gedrag welke veelal leidt tot een negatieve spiraal dit zowel binnen de gezins-, schoolcontext en het vrijetijdsleven van het gezin. Voor dit project wordt grondig overleg gepleegd met de Centra voor Leerlingenbegeleiding, de scholen en de ouders. Er wordt 10 weken intensieve training voorzien voor de ouders en kinderen en daarnaast 3 halve dagen voor desbetreffende leerkracht(en); Individueel en groepsgericht trainingsprogramma gebaseerd op methodiek van Triple P, van oorsprong een Australisch opvoedingsprogramma en momenteel wereldwijd verspreid. In Europa loopt dit in 9 landen. Uitgangspunt is het positief opvoeden waarbij opvoedingsspanningen bij kwetsbare gezinnen zowel individueel als in groep aangepakt worden. Binnen deze training komen zaken zoals eetproblemen, driftbuien, spijbelen, … aan bod. Er is telkens een sessiereeks van 10 groepsmomenten. Dit aanbod staat open voor gezinnen met kinderen tussen 0 tot 18 jaar. Het stadsbestuur organiseert het overlegplatform Gelijke Onderwijskansen, waaruit initiatieven georganiseerd worden , zoals bvb. infosessies, de wegwijzer kansenbevordering, techniekacademie, ...
De Sociale Dienst – OCMW Omschrijving De sociale dienst wil een kwalitatieve, laagdrempelige eerstelijnsdienstverlening aanbieden. De werking van de sociale dienst van het OCMW is curatief en preventief en kan van materiële en immateriële aard (sociaal, psychologisch, juridisch) zijn. De dienstverlening vanuit het OCMW is niet vrijblijvend: het recht op maatschappelijke dienstverlening en het recht op een menswaardig bestaan is reeds wettelijk verzekerd sedert 1976. De sociale dienst wenst een aanbod op maat te bieden, rekening houdend met wat de eigen mogelijkheden en beperkingen van de hulpvrager zijn, met aandacht voor de totale leefwereld van het individu. De dienstverlening gebeurt in overleg en in complementaire samenwerking met de gemeente, andere diensten, instellingen, hulpverleners, waarbij soms gerichte doorverwijzing vereist is. Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Behandelen aanvragen tussenkomsten Vrijetijdsbudget; Medeorganisator ‘SportHapjes’; Organiseren van groepsactiviteiten : o ontmoetingsruimte de Binnewipper; o kerstfeest voor kinderen van het OCMW-cliënteel (0 tot en met 12 jaar). Sporadisch wordt een bezoek gebracht aan pretparken of evenementen (bv. Night of the Proms); Doorverwijzen naar het Sociaal Huis voor o.a. aanvragen Vakantiepremie voor mensen met een beperking;
Het Sociaal Huis – OCMW Het Sociaal Huis is het servicegericht Infopunt van het OCMW, stadsbestuur en dienstverlenende partners. Het zorgt ervoor dat inwoners met vragen over welzijn, zorg, wonen, leren, werken en ontspannen steeds bij de juiste dienst en persoon terecht
6
komen. Naast het waarnemen van de informatie- en doorverwijsfunctie staat het Sociaal Huis in voor het:
Behandelen van aanvragen sociale premies (o.a. Vakantiepremie voor mensen met een beperking); Behandelen van aanvragen onderwijscheques, waarmee ouders schoolse (vrijetijds)activiteiten kunnen bekostigen; Behandelen van digitale aanvragen studiebeurzen; Behandelen van aanvragen tussenkomsten vrijetijdsparticipatie (Steunpunt Vakantieparticipatie – Toerisme Vlaanderen); Waarnemen van de baliefunctie van het sociaal vrijetijds- en reisbureau Rap op Stap; Het mee organiseren van het project ‘SportHapjes’.
Het Sociaal Huis realiseert haar opdrachten via drie portalen:
Het Infoloket (baliefunctie); De gratis Infolijn 0800 32 450; Het Infoweb www.sociaalhuisblankenberge.be.
Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Cfr. Supra.
Kinderopvang – OCMW De kinderopvang van het OCMW voorziet in:
Een kinderdagverblijf ’t Schelpje (dagopvang (volle, halve of derde dagen) van kinderen van 0 tot 3 jaar); Een Initiatief Buitenschoolse Kinderopvang ’t Loavertje (opvang voor en na schooltijd, op woensdagnamiddagen en op snipperdagen van schoolgaande kinderen tot en met het 6e leerjaar.
Het OCMW neemt onder leiding van de directeur kinderopvang de coördinatierol van het Huis van het Kind van de zorgregio Blankenberge – Zuienkerke – De Haan op. De Huizen van het Kind hebben als doel het bestaande aanbod van preventieve gezinsondersteuning samen te brengen, waardoor gezinnen makkelijker hun weg vinden in het aanbod uit hun buurt. Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Binnen kinderarmoedebestrijding werken rond ontmoeting, laagdrempelige gezinsondersteuning en toeleiding naar vrijetijdsactiviteiten; Het Huis van het Kind heeft de betrachting om Via de ontmoetingsruimte mensen aanzetten tot vrijetijdsparticipatie door: o Het bestaande aanbod mee kenbaar te maken en mogelijk te maken; o Uitstappen te organiseren indien de ouders daartoe bereid zijn.
Sint Vincentiusvereniging - Intermediair De Vincentiusvereniging zet zich in voor de sociaal minderbedeelden binnen onze stad en randgemeenten; de werking wordt gedragen door een 70 tal vrijwilligers. De werking bestaat uit vier pijlers:
Het voedseldepot in samenwerking met OCMW; Onthaal met ontbijt voor mensen die vereenzaamd zijn; Kledijdepot: waar waardevolle, modieuze kledij en huishoudlinnen gegeven wordt aan kansarme gezinnen;
7
Huiswerkbegeleiding ’t Jolletje waar kinderen uit de basisscholen na de schooltijd op een huiselijke wijze begeleid worden met hun taken; Verder wordt er administratieve en juridische begeleiding gegeven en wordt verwezen en samengewerkt met verschillende andere diensten.
Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Voor de kinderen van de huiswerkbegeleiding wordt op woensdagnamiddag sportactiviteiten georganiseerd; Jaarlijkse deelname aan de Tweedaagse Voettocht; Contacten met SAMW: leerlingen uit de klas voordracht komen voorstelling geven, bedoeling drempel te verlagen naar muziekschool; Contacten met de bibliotheek met zelfde doelstelling; De volwassenen toeleiden naar vrijetijdsactiviteiten die georganiseerd worden door het OCMW of stad, soms met deelname van een vrijwilliger.
De Kajuit - Intermediair Omschrijving Het dagactiviteitencentrum De Kajuit is een initiatief van vzw Beschut Wonen Oostkust. De kajuit is een ontmoetingsplaats voor mensen met psychische en/of psychosociale problemen. Het activiteitencentrum biedt de mogelijkheid tot deelname aan activiteiten, vormingen en uitstappen onder begeleiding, aan een betaalbare prijs. Dit om de levenskwaliteit en integratie van de bezoekers te verhogen via het aangaan van betekenisvolle relaties of rollen en het oefenen van vaardigheden. De Kajuit wil het sociaal isolement doorbreken, het zelfvertrouwen en zelfwaardering versterken. Tot slot wil de Kajuit een brug vormen voor de doelgroep met het (alternatieve) arbeidscircuit, vrijwilligerswerk, de reguliere vrije tijds- en ontspanningsvoorzieningen. Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede De kajuit biedt tegen voordelige prijzen (d.m.v. sponsoring, steun vanuit het Fonds Vrijetijdsparticipatie) diverse vrijetijdsactiviteiten onder begeleiding aan:
Crea activiteiten; Sport en beweging (sporten in Bloso, zwemmen in het bewegingsactiviteiten in de bollaard,…); Vormingen (assertiviteit, tips rond omgaan met budget, relaxatie,…); Uitstappen.
Noordzeebad,
De Totebel - Intermediair Omschrijving De Totebel is een dagcentrum voor Bijzondere Jeugdbijstand waarbij het gezin tijdelijk integraal begeleid en ondersteund wordt en waarbij de begeleidingsaccenten voortdurend op de hulpvraag en de evolutie van het gezin afgestemd worden. Het aanbod bestaat uit een combinatie van de begeleiding van het gezin als de begeleiding van de jongeren, met regelmatige begeleidingsmomenten met de ouders of met alle gezinsleden. De betrokken jongeren ( maximum 10 kinderen ) komen op weekdagen tijdens de buitenschoolse uren en op vakantiedagen naar het dagcentrum voor een aanvullende begeleiding. Deze begeleiding van de jongeren gebeurt zowel in groepsverband als individueel en er wordt hierbij een ruime waaier aan middelen (schoolwerkbegeleiding, activiteitenprogramma, vorming, gesprekken, …) aangewend. De ouders blijven gedurende de begeleidingsperiode de opvoedingsverantwoordelijkheid dragen. Het dagcentrum richt zich naar gezinnen met kinderen in de lagere school, die door omstandigheden in een
8
periode zitten waar het omgaan met elkaar in het gezin, het schoollopen van de kinderen, de invulling van de vrije tijd, de financiële situatie, de verwerking van persoonlijke problemen… eerder problematisch verlopen en er hulp van buitenaf aangewezen is. Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Gedeeltelijke terugbetaling van het inschrijvingsgeld voor turnclub, voetbal, zwemclub, basket, dansgroep in Blankenberge en dit zowel voor kinderen die naar de Totebel komen als voor hun broertjes en zusjes; Een jaarlijks zomerkamp ( ma-vrij) met alle kinderen en begeleiders in Westouter of Pervijze; Regelmatige gezinsuitstappen of gezinsnamiddagen; Jaarlijkse uitstap met de kinderen; Woensdagnamiddagactiviteiten en dagactiviteiten in de vakantie waarbij we de kinderen proberen kennis te laten maken met vb. meimaand speelpleinmaand, het activiteitenaanbod van de bibliotheek en de jeugddienst…
CAW Noord West-Vlaanderen – Afdeling Blankenberge - Intermediair Omschrijving Iedereen kan terecht met eender welke vraag die met welzijn te maken heeft. Mogelijke terreinen: partnerrelatie, gezin en opvoeding, zwangerschap en seksualiteit, persoonlijke levenssfeer, sociale uitsluiting, (kans)armoede, financiën, budget en schulden, sociale administratie, thuisloosheid of plots dakloos worden. Het CAW richt zich vooral naar mensen die persoonlijk en/of maatschappelijk kwetsbaar zijn. Een professionele hulpverlener beluistert tijdens een onthaalgesprek naar de vraag en zoekt samen naar een haalbare en concrete oplossing. Als het nodig is biedt het CAW daarna zelf op verschillende domeinen een begeleiding aan of verwijst het door naar een meer gespecialiseerde dienst. Het CAW richt zich vooral naar mensen die persoonlijk en/of maatschappelijk kwetsbaar zijn. Concrete acties m.b.t. vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede
Informeren en doorverwijzen naar het OCMW, de vrijetijdsdiensten van de stad, en naar aanbieders met een vrijetijdsaanbod.
3.3. Engagement Ten einde een goede samenwerking te waarborgen nemen de verschillende partners die deel uitmaken van het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie volgende engagementsverklaring aan. Elke partner:
Gelooft in het belang van een samenwerking binnen het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie als noodzakelijk middel om efficiënt en duurzaam te werken aan de vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede; Is bereid hiervoor tijd vrij te maken; Wil zijn goodwill en motivatie vertalen in inzet en opvolging; Onderschrijft het belang van goede communicatie en informatie-uitwisseling als zijnde cruciaal voor een constructieve samenwerking; Engageert zich om samen te werken zodat het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie door alle partners gedragen wordt;
9
Erkent het belang van een duidelijke taakafbakening en een overeenkomst over ieders verantwoordelijkheden. Het opnemen van een specifieke rol binnen het netwerk kan zich daarbij niet vertalen in loutere terreinafbakening; Neemt aan dat het netwerk dynamisch moet zijn waardoor het kan blijven evolueren en groeien overeenkomstig maatschappelijke noden, in het bijzonder van de doelgroep.
4. VISIE OP VRIJETIJDSPARTICIPATIE VAN MENSEN IN ARMOEDE 4.1 Afbakening doelgroep mensen in armoede Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie richt zich tot inwoners van Blankenberge met een beperkt inkomen (VT, leefloon, vervangingsinkomen, collectieve schuldenregeling …). Er wordt niet alleen gekeken naar het maandelijks inkomen, maar ook naar belemmerende factoren in de sociale situatie en leefwereld van inwoners die hen de toegang tot vrijetijdsparticipatie verhinderen (o.a. eenzaamheid, immobiliteit). Naast de puur administratieve grens op vlak van statuut kan ook de beoordeling van één van de partners meegenomen worden om iemand al dan niet mee te nemen in de doelgroep. In het groeiproces van het netwerk kan dit in overleg verder gespecifieerd worden. 4.2. Meerwaarde van vrijetijdsparticipatie voor mensen in armoede Vrijetijdsparticipatie kadert binnen het recht op cultuur en maatschappelijke ontplooiing en omvat voornamelijk participatie aan cultuur, sport en jeugdwerk. Culturele en maatschappelijke ontplooiing is niet alleen een grondrecht van elke burger, maar draagt ook bij tot de strijd tegen armoede. Door participatie aan cultuur, jeugdwerk en sport treden mensen actief in relatie met de omliggende omgeving waardoor ze er meer deel van uitmaken. Het meer gericht inzetten op vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede is daarom nastrevenswaardig. 4.3. Krachtlijnen aanpak Doordat de middelen rechtstreeks naar vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede moeten gaan, ligt de focus van het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie op het slechten van de financiële drempel. Duurzame participatie kan echter enkel worden bevorderd indien kortingssystemen en financiële tegemoetkomingen omkaderd worden door communicatie, sensibilisatie, afstemming, toeleiding en begeleiding. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie streeft daarom naar een integrale aanpak, waarbij simultaan aan verschillende drempels (sociaal, cultureel, praktisch, mentaal, financieel) wordt gewerkt. Een sectoroverschrijdende aanpak waarbij afstemming het vertrekpunt is, is nodig omdat mensen in armoede bijna altijd uit de boot vallen in meerdere sectoren. Enkel een krachtenbundeling en afstemming tussen de verschillende partners kan een duurzame verandering bewerkstelligen. Naast het activeren naar eenmalige individuele deelnames (tickets) beschouwt het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie groepsparticipatie als een belangrijk instrument tot duurzame participatie. Het is een belangrijke vorm van toeleiding, gezien mensen in armoede gemakkelijker participeren in groep dan alleen. Door in groepsverband deel te nemen aan vrijetijdsactiviteiten ontwikkelen ze bovendien eigen vaardigheden en bouwen ze een netwerk op. Om de toegankelijkheid te vergroten zet het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie in zowel op aanbodgerichte werking (o.a. aanbieden van tickets/ organiseren van activiteiten) als een vraaggerichte werking (o.a. terugbetaling van activiteiten). Hoewel het decreet geen middelen voorziet voor vorming en communicatie, wil het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie investeren in sensibilisatie en communicatie als belangrijke randvoorwaarden voor duurzame vrijetijdsparticipatie.
10
4.4. Afbakening aanbod Mensen in armoede kunnen in het kader van hun vrijetijdsparticipatie deelnemen aan culturele, sportieve en jeugdactiviteiten zowel aangeboden binnen de gemeente als er buiten. 5. ACTIEPLAN Hoofdoelstelling Verhogen/bevorderen van vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede zowel in de breedte als in de diepte. Doelstellingen 1. Het rap op stap kantoor wordt naast haar huidige functie ook het vrijetijdsloket voor de doelgroepen (o.a. informatieverstrekking en reservering); 2. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie zorgt voor een verhoogde deelname van de doelgroepen van het netwerk aan vrijetijdsactiviteiten en dit door: De brugfunctie te vervullen tussen het aanbod en de doelgroepen via het rap op stapkantoor en de intermediairen; Toe te leiden naar het bestaande aanbod: o individuele deelname (met procentuele terugbetaling van deelnameprijs en/of nodige materialen); o begeleid in groep (in organisatie van het netwerk en kosten in de deelname gefinancierd door het netwerk). Het ontwikkelen van nieuw aanbod: projectmatige activiteiten (sociaal artistieke projecten, speldagen voor iedereen maar met specifieke aandacht voor de doelgroepen. 3. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie werkt een vrijetijdspas uit met specifieke aandacht voor mensen uit de doelgroepen; 4. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie werkt aan drempelverlaging bij de verschillende aanbieders dit door o.m.: a. Het in kaart brengen van de bestaande drempels samen met de mensen van de doelgroep; b. Constante aandacht voor de bestaande drempels en te remediëren waar mogelijk; c. Personeel van die diensten/aanbieders te informeren en te sensibiliseren over werken met de doelgroepen. 5. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie zorgt voor expertisedeling- en uitwisseling intern, maar eveneens met andere netwerken of organisaties om zo de expertise van het netwerk als geheel te vergroten. Acties Bij contacten van de doelgroepen met het rap op stap kantoor (sociaal huis), maar ook via contactnames bij andere OCMW diensten en intermediairs structureel aandacht besteden aan de vrijetijdsparticipatie. Financieel tegemoetkomen bij kosten van participatie aan het lokale vrijetijdsaanbod (lidgelden, inkomgelden, eventueel benodigde materialen (uniform, sportkledij,..). Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie werkt een reglement uit voor de financiële tegemoetkomingen en formules waarvan de doelgroepen kunnen gebruik maken. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie of enkele partners organiseren activiteiten, met bijzondere aandacht voor deelname van de doelgroep.
11
Aandacht bij communicatie van het vrijetijdsaanbod zodat de benodigde info op een indien nodig aangepaste manier bij de partners of rechtstreeks bij de mensen uit de doelgroepen terechtkomen. Aandacht hierbij voor eenvoudig taalgebruik o.a. in brochures, website, sociale media. Aanbieders (particuliere verenigingen, privé-organisatoren) sensibiliseren om aandacht te besteden aan participatie van mensen uit de doelgroep en mee te stappen in het kortingssysteem. Op die manier breidt het netwerk uit met meerdere aanbieders. Opzetten van een registratiesysteem om de deelnemers van het aanbod in kaart te brengen (link naar evaluatie). 6. Budget Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie heeft een trekkingsrecht van 7.390 € per jaar voor de periode 2015- 2019. Conform de bepalingen van het participatiedecreet moet de lokale overheid (de stad en OCMW) minstens het dubbele inbrengen, dus 14.780 € voor vrijetijdsparticipatie voor kansengroepen. Stad en OCMW hebben in hun meerjarenplanning 2014-2019 39.134 € ingeschreven voor vrijetijdsparticipatie voor kansengroepen. Dit bestaat uit : Het Vrijetijdsbudget van het OCMW en de budgetten voorzien binnen het actieplan 18 van de stad voor vrijetijdsparticipatie voor kansengroepen binnen cultuur, jeugd, sport. Daarnaast organiseert de stad ook tal van grotere en kleinere laagdrempelige publieksevenementen die gratis zijn en hoofdzakelijk op het openbaar domein, waardoor de toegankelijkheid van de evenementen op zich reeds vrij laag is zodat ook kansengroepen op die manier de mogelijkheid hebben deel te nemen aan events. Ook de reeds bestaande programmatie voor de scholen door jeugd, sport, cultuur en bv. de bestaande vakantiewerking voor kinderen zorgen voor een deelname van leerlingen uit de kansengroepen. Zodoende ligt het gespendeerde budget van de lokale overheid nog een stuk hoger. De extra middelen (trekkingsrecht) zouden als volgt ingezet worden(zie schema hieronder – details acties Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie), rekening houdend met de complementariteit en voorwaarden van andere subsidiemogelijkheden die reeds bestaan (bv. vakantieparticipatie en fonds vrijetijdsparticipatie).
IN Trekkingsrecht participatiedecreet
7.390
Subsidie participatie en sociale activering Gemeentelijke middelen kansengroepen"
MJP
actieplan
11.384 "vrijetijdsbesteding
Totaal inbreng vrijetijdsparticipatie kansengroepen
12
27.750 46.524
UIT Subsidie participatie en sociale activering
11.384
Acties cultuurcentrum
5.000
Acties sport
7.500
Acties jeugd
15.250
Acties Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie
7.390
Totaal uitgaven vrijetijdsparticipatie kansengroepen
46.524
Detail acties Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie Procentuele terugbetaling individuele deelname
3.000
Aankoop tickets/deelname activiteiten/groepsactiviteiten
3.000
Onkosten eigen activiteiten
1.390
Totaal
7.390
Het voorgestelde budget voor het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie is gebaseerd op de huidige ervaringen van de verschillende betrokken diensten. De middelen zullen worden ingezet voor de beschreven doelstellingen van het netwerk, waarbij zowel de middelen van het trekkingsrecht, de stad en het OCMW al dan niet gezamenlijk zullen ingezet worden afhankelijk van de specifieke concrete acties. Het budget zal nauwgezet worden opgevolgd, geëvalueerd en indien nodig bijgestuurd in het kader van de verder te ontwikkelen werking. 7. ORGANISATIE LOKAAL NETWERK VRIJETIJDSPARTICIPATIE 7.1. Initiatief
Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie is een gezamenlijk initiatief van het lokaal bestuur, Stad en OCMW.
7.2. Bevoorrechte partners Netwerk
Organisaties waarvan mensen in armoede of in specifieke leefsituaties tot hun doelgroep behoren, zijn bevoorrechte partners die tot het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie kunnen toetreden.
7.3. Plaats binnen het Netwerk
Elke partner binnen het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie, zowel van het lokaal bestuur als intermediairs, is gelijkwaardig.
7.4. Coördinatie Voor het functioneren van het netwerk is er nood aan een sterke coördinator, die het netwerk levend houdt. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie staat of valt met een goede coördinatie. De coördinatierol wordt waargenomen door de cultuurbeleidscoördinator-afdelingshoofd (Stad) (nabijheid tot het aanbod) en het diensthoofd Sociaal Huis (OCMW) (nabijheid tot de doelgroep).
13
De coördinator van het netwerk heeft een belangrijke rol in het dynamiseren van de samenwerking en het blijven betrekken van en activeren van de partners. De coördinator is voorts verantwoordelijk voor een goede samenwerking binnen het netwerk en functioneert als aanspreekpunt voor de verschillende partners. 7.5. Organogram Lokaal bestuur (Stad en OCMW) - Initiatiefnemer Coördinatie Voor het OCMW:
Voorzitter; Diensthoofd Sociaal Huis (Rap op Stapkantoor); Diensthoofd Sociale Dienst (Vrijetijdsbudget); Directeur Kinderopvang ‘t Schelpje (projecten armoedebestrijding).
Cultuurbeleidscoördinatorafdelingshoofd (Stad) diensthoofd Sociaal huis (OCMW)
Voor de Stad:
Respectievelijke schepenen Cultuur, Sport, Jeugd, Sociale zaken en Welzijn; Cultuurbeleidscoördinatorafdelingshoofd; Diensthoofd cultuurcentrum; Diensthoofd bibliotheek; Diensthoofd jeugddienst; Diensthoofd sportdienst; Diensthoofd preventiedienst.
Intermediairs:
CAW Noord Vlaanderen; Sint-Vincentius; De Totebel; De Kajuit.
West-
Rap op Stapkantoor als centraal aanspreekpunt zowel voor de partners van het Netwerk als de doelgroep, communicatieverantwoordelijke, administratieve opvolging, monitoring 7.6. Taken Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie
Kennismaking, afstemming en coördinatie tussen de verschillende partners; Visieontwikkeling, dialoog en het creëren van een draagvlak; Opmaken, monitoren, evalueren en bijsturen van de afsprakennota; Bestaande werking beter op elkaar afstemmen; Ontwikkelen of uitwerken van nieuwe (overschrijdende) acties; Nieuwe trajecten opstarten om de vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede te bevorderen en drempels te slechten; Toegankelijk maken van het aanbod; Sensibiliseren van de vrijetijdsaanbieders; Praktische uitvoering, administratieve en financiële opvolging van de acties afsprakennota; Communicatie en informatie zowel onder de leden van het netwerk als naar de doelgroep; Ontwikkelen van een registratiesysteem om doelgroep beter te leren kennen en te bereiken (bijvoorbeeld bij gratis last minute tickets), de impact van het netwerk op deelname van mensen in armoede aan vrijetijdsactiviteiten beter te kunnen monitoren;
14
Evaluatie en bijsturing op geregelde basis.
7.7. Graad van overleg Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie komt 3 maal per jaar samen en telkens wanneer omstandigheden daarom vragen. Omstandigheden kunnen o.a. zijn: de jaarlijkse evaluatie, bijsturing, opmaak nieuwe afsprakennota. De coördinatoren komen 3 maal per jaar samen ter voorbereiding van het overleg Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie en op frequente basis wanneer noodzakelijk voor de dagdagelijkse werking van het netwerk. In functie van efficiëntie en effectiviteit kan het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie ad hoc werkgroepen opstarten. 8. Evaluatie Er wordt een objectieve registratie opgezet van het aantal deelnemers per activiteit en van het aantal personen die gebruik maken van het terugbetalingssysteem via het netwerk. Naast deze objectieve evaluatie wordt er georganiseerd (o.a. meting tevredenheid, …).
eveneens
een
subjectieve
evaluatie
Jaarlijks wordt de uitvoering van de afsprakennota integraal geëvalueerd door het Lokaal Netwerk vrijetijdsparticipatie en voorgelegd aan het lokaal bestuur (stad en OCMW). De evaluatie heeft tot doel:
Het budget op te volgen; Na te gaan of de vooropgestelde doelstellingen worden bereikt; Beter in kaart te brengen van de doelgroep, hun wensen en noden; De planning en het budget indien nodig bij te sturen voor het volgende werkjaar.
15
Namens het stadsbestuur,
De secretaris,
De burgemeester,
Peter Verheyden
Patrick De Klerck
Namens het OCMW,
De secretaris,
De voorzitter,
Luc Demeulemeester
Ivan De Clerck
Namens De Totebel,
Namens De Kajuit,
Namens Sint Vincentiusvereniging,
Namens CAW Noord West-Vlaanderen
16
