Afsprakennota Vrijetijdsparticipatie 2014-2019 Gemeente Koksijde
Opgemaakt door Beun Ann-Sofie Dewaele Sieglinde i.s.m. de diverse partners September 2013
1
Inhoudstafel Historiek
pag. 3
Visie en doelstellingen
pag. 4
Partners
pag. 5
Actiepunten en timing
pag. 9
Budget
pag. 12
Evaluatie en bijsturing
pag. 13
Slotbepalingen
pag. 13
2
Historiek De gemeente Koksijde en het Sociaal Huis stellen reeds enkele jaren middelen ter beschikking om personen in armoede te laten participeren aan vrijetijdsinitiatieven. Zo is er al een samenwerking tussen het Sociaal Huis en enkele gemeentelijke vrijetijdsdiensten voor de volgende initiatieven : Sportdienst : het Sociaal Huis komt tussen in het betalen van vb. sportkampen en/of lidgeld van sportverenigingen. Jeugddienst : cliënten van het Sociaal Huis kunnen genieten van een sociaal tarief voor de opvang van hun kinderen (vb. Speelpleinwerking in de zomermaanden). Zwembad : het Sociaal Huis komt tussen in het betalen van de inkomtickets. Het Sociaal Huis : cliënten worden aangemoedigd om deel te nemen aan diverse evenementen of kunnen zich aansluiten bij (sport)verenigingen, organisatie toneelvoorstellingen voor kinderen enz. Het Sociaal Huis : op het evenement ‘Zomerhappening’ wordt het aanbod van de gemeentelijke diensten toegelicht aan de cliënten. Deze vorm van samenwerking kwam in Koksijde in de voorbije jaren voornamelijk tot stand vanuit bepaalde wettelijke of decretale verplichtingen en/of mogelijkheden, in hoofdzake ingegeven vanuit de sociale-maatschappelijke sector en in mindere mate vanuit de behoefte van de gemeentelijke vrijetijdsdiensten om personen in armoede als een potentiële participerende doelgroep voor hun vrijetijdsaanbod te aanzien en bijgevolg ook te gaan benaderen. Het gevolg was dan ook dat de samenwerking in het uitwerken van initiatieven vooral ad hoc, sporadisch en op basis van enkele verplichtingen of opportuniteiten gebeurde en feitelijk niet voortvloeide vanuit een gestructureerde en geïntegreerde/integrale visie. Evenwel, een aantal vrij recente ontwikkelingen zorgen ervoor dat Koksijde niet mag blijven stilstaan, maar moet inspelen op de kansen en mogelijkheden die zich aanbieden. Zo is een belangrijk gegeven dat het Sociaal Huis in juli 2011 naar een nieuwbouw dichter bij het gemeentehuis is verhuisd, iets wat bij beide organisaties gepaard gaat met een vernieuwde dynamiek en de nood aan een intensievere samenwerking onderling. Een gezamenlijke rechtspositieregeling, evaluatiesysteem, e.a. zijn hiervan ondermeer het bewijs. Ondertussen ontwikkelt het Sociaal Huis ook een eigen vrijetijdsaanbod, weliswaar hierbij steeds vertrekkend vanuit een aanbod waar maatschappelijke integratie centraal dient te staan. Waardevolle initiatieven als ‘Praatgroep met vreemdelingen’, ‘Zomerhappening’, ‘Budget koken’, ‘Toneelstuk rond gezonde voeding’ werden reeds uitgewerkt. Ook de wijzigingen in het decretale landschap waarbij doelgroepenbenadering een belangrijke prioriteit binnen het Vlaamse vrijetijdsbeleid voor de komende jaren wordt genoemd, evenals de vaststelling binnen de gemeentelijke diensten en instellingen dat kansarmen onvoldoende of helemaal niet zichtbaar zijn als participerende doelgroep, zorgen er ook voor dat de vrijetijdsdiensten zich genoodzaakt zien hun blik te verruimen en andere, bijkomende horizonten te gaan verkennen. Door deze ontwikkelingen ontstaat bijgevolg meer en meer bij de lokale partners de noodzaak om naar een diepgaandere en meer duurzame samenwerking te evolueren waarbij er in de eerste plaats wordt uitgegaan van de specifieke noodzaak van de doelgroep zelf en de diverse mogelijkheden die de verschillende betrokken partners inzake vrijetijdsaanbod te bieden hebben. Waar in het begin vooral losse samenwerkingsverbanden tussen de diverse partners tot stand kwam, is nu het aanvoelen dat de tijd gekomen is om de samenwerking een formeel karakter te geven. Koksijde ziet dan ook voornamelijk een opportuniteit in het Participatiedecreet en de middelen die hiermee ter beschikking worden gesteld -o.a. via de subsidie Trekkingsrecht Lokale Netwerken- om met het lokale netwerk en de mogelijkheden die deze biedt, sterker te gaan uitpakken.
3
Visie en doelstellingen De gemeente Koksijde werkt reeds jaren met haar gemeentelijke diensten aan een geïntegreerd vrijetijdsbeleid met bijzondere aandacht voor specifieke doelgroepen zoals gezinnen met kinderen, senioren, jongeren, … Deze aanpak vloeit spontaan uit de opmaak van het eerste ‘Cultuurbeleidsplan Koksijde 2003-2008’ waar voor de 1ste maal tussen de verschillende ‘culturele’ diensten werd samengewerkt en waar de cultuurbeleidscoördinator fungeerde als ‘bindmiddel’ tussen deze diensten. Deze benadering werd in de jaren daarop nog versterkt door het feit dat de cultuurbeleidscoördinator -intussen ook afdelingshoofd van twee afdelingen, nl. de Afdeling Cultuur en Jeugd en de Afdeling Toerisme en Sport- kon optreden waardoor ook andere vrije tijdsdiensten zoals de Sportdienst, de dienst Zwembaden, de dienst Toerisme en de Jeugddienst bij het vrije tijdsgebeuren actief werden betrokken, iets wat nog versterkt werd door o.m. het accent te leggen op een doorgedreven interne communicatie, onderlinge kruisbestuiving en wisselwerking. In dit gemeentelijk vrijetijdsbeleid is de actieve en passieve participatie van verschillende doelgroepen steeds een belangrijk uitgangspunt geweest. Zo werden er binnen de strategische doelstellingen van het gemeentelijk Strategisch Meerjarenplan 2008-2013 en bij uitbreiding ook in de sectorale beleidsplannen zoals Cultuur, Jeugd, Sport en de musea voor de periode 2008-2013, doelstellingen geformuleerd om de actieve en passieve participatie van bijzondere doelgroepen te verhogen. Voor wat de sectorale plannen van Cultuur (d.i. inclusief Bibliotheek en cultureel centrum) en de musea (twee regionaal erkend n.b.) betreffen, werd er hierbij steeds van uitgegaan dat de te benaderen doelgroep van gezinnen met kinderen, jongeren en senioren ook personen in armoede omvatte. Dit was minder binnen de Jeugd- en Sportsector het geval omdat deze diensten omwille van decretale bepalingen en door middel van specifieke en gerichte acties wel altijd specifiek op deze doelgroep hebben ingezet en op die manier een beter zicht dan de andere actoren hadden op de participatie van kansarmen aan hun aanbod. Los van de methodiek in het verleden, groeide echter bij alle betrokken diensten stilaan het besef dat de gestelde acties van hun dienst niet voldeden om mensen in armoedesituaties over de streep te trekken om deel te nemen aan het vrijetijdsaanbod. Ook het Sociaal Huis kwam tot dezelfde vaststelling : ondanks de inspanningen participeren nog (te) weinig personen in armoede aan het gemeentelijk vrijetijdsaanbod. Doordat het nieuwe Cultuurdecreet thans, in voege per 01/01/2014, expliciet het accent legt om met het gemeentelijk cultuurbeleid in te zetten op bijzondere doelgroepen en bijgevolg dus ook op personen in armoede, en dit in combinatie met de nieuwe decreten van Sport en Jeugd waar evenzeer het accent gelegd wordt op doelgroepenbenadering, evenals de nood om te evolueren naar een meer diepgaande en duurzame samenwerking – zie hoger – zien de verschillende partners dit dan ook als hét moment om een ‘Afsprakennota Vrijetijdsparticipatie’ op te stellen waardoor er gerichte en bijzondere acties kunnen worden geformuleerd om de participatie van doelgroepen die omwille van praktische en/of financiële problemen minder of moeilijker kunnen participeren, gestimuleerd worden tot een betere deelname. In de formulering van de accenten en bijhorende acties zal het bovendien essentieel zijn om te vertrekken vanuit de persoonlijke situatie en eventuele drempels van de kansarmen om te participeren aan vrije tijd. Zo zal het belangrijk zijn om de partners uit de sociale sector en/of het verenigingsleven actief te betrekken in de visie , doelstellingen en accenten gesteld in deze ‘Afsprakennota Vrijetijdsparticipatie’. Dit als volwaardige partners, naast het Sociaal Huis, om bepaalde acties inhoudelijk en praktisch uit te werken, maar ook als rechtstreekse contactpersonen met en aanspreekpunt van de beoogde doelgroep zelf en dit met de bedoeling om de voeling met de mensen in armoede zelf niet te verliezen, maar hen als actieve partners te betrekken in dit traject.
4
Wat de specifieke accenten binnen deze afsprakennota betreffen, kan er in de 1ste plaats verder gebouwd worden op de reeds bestaande samenwerking tussen het Sociaal Huis en de gemeentelijke diensten zoals de dienst Zwembaden, Sportdienst en Jeugddienst. Maar een verruiming dringt zich onvermijdelijk op, zowel naar gemeentelijke partners als naar specifieke initiatieven toe. Bij de concretisering hiervan moet er steeds vertrokken worden vanuit het bestaande aanbod en de bijzondere situatie van een kansarme waarbij het belangrijk is om de drempel zo laag mogelijk te houden. De accenten en eventuele nieuwe acties in deze afsprakennota zullen zich hier dan ook voornamelijk op toespitsen. Vanuit de vaststelling dat kansarmen een meer directe, persoonlijke aanpak nodig hebben om te participeren aan vrijetijdsinitiatieven, betekent dit ook dat er een communicatie op maat dient te gebeuren, zowel van het vrijetijdsaanbod als van de kortingssystemen. Zodat de juiste informatie op de juiste manier de bedoelde doelgroep bereikt. Daarnaast dient er ook voldoende aandacht besteed te worden aan de afstemming van het bestaande aanbod, aangeboden zowel vanuit de gemeentelijke diensten als vanuit het Sociaal Huis. In plaats van het naast elkaar programmeren en organiseren, zou het een absolute meerwaarde betekenen, mochten beide organisaties nog meer complementair en versterkend werken. Een meer geïntegreerde en dus ook doelgroep specifieke benadering op het vlak van aanbod en promotie kunnen hierin aldus de eerste stappen zijn. Om de gestelde acties binnen deze ‘Afsprakennota Vrijetijdsparticipatie’ naast een ondertekening van alle betrokken partners te formaliseren, spreekt het voor zich dat in de komende strategisch meerjarenplannen van de gemeente en het Sociaal Huis, periode 2014-2019, doelstellingen en acties geformuleerd zullen worden die de uitvoering ervan moeten garanderen.
Partners Het lokaal netwerk Koksijde werd in de eerste plaats samengesteld uit, enerzijds, partners die het vrijetijdsaanbod concipiëren en aan derden aanbieden, zoals de gemeentelijke diensten, en anderzijds, partners die de doelgroep het best vertegenwoordigen, zoals o.a. het Sociaal Huis. Aangezien er in Koksijde geen ‘vereniging waar armen het woord nemen’ is, werd het lokaal netwerk Koksijde nog aangevuld met partners uit de sociale sector en/of het verenigingsleven maar ook met ervaringsdeskundigen. Zo wordt er met het lokaal netwerk Koksijde gestreefd naar een ruim netwerk van verschillende gemeentelijke diensten (cultureel centrum CasinoKoksijde, dienst Cultuur, Jeugddienst, dienst Zwembaden, dienst Bibliotheek, dienst Toerisme, de gemeentelijke musea Abdijmuseum Ten Duinen 1138 en Navigo-Nationaal Visserijmuseum, de Sportdienst, de WAK Westhoek Academie Koksijde) en sociale partners zoals het Sociaal Huis (dienst Thuiszorg, dienst Algemeen Welzijnswerk, dienst Schuldhulpverloning), de Seniorenraad, een aantal organisaties uit de sociale en/of verenigingsleven die in Koksijde gevestigd zijn (Kledingbank Camino, de Gezinsbond – Afdeling Koksijde en Afdeling Oostduinkerke-Wulpen, Internationale Beweging ATD Vierde Wereld (antenne Koksijde)), de Mutualiteiten met een kantoor in Koksijde (Liberale Mutualiteit) en tot slot ervaringsdeskundigen (cliënten van het Sociaal Huis). Opzet is om samen en via een diepgaande intersectorale samenwerking de hindernissen die mensen in armoede ondervinden op vlak van vrijetijdsparticipatie in Koksijde, verder weg te werken. Een voorstelling van de lokale partners : Gemeente Koksijde – gemeentelijke diensten Binnen de gemeente Koksijde zijn het voornamelijk de diensten die ressorteren onder de Afdeling Cultuur en Jeugd en de Afdeling Toerisme en Sport die een vrijetijdsaanbod concipiëren en aan derden aanbieden. Elke dienst wordt rechtstreeks aangestuurd door een diensthoofd. Een afdelingshoofd, tevens cultuurbeleidscoördinator, staat in voor de coördinatie over de twee afdelingen en dus verschillende diensten heen. Ook binnen de andere afdelingen van de gemeente zijn er diensten die een vrijetijdsaanbod aanbieden. Zo was de gemeentelijke WAK Westhoek Academie Koksijde tevens vragende partij om als partner op te treden.
5
Een overzicht van de diverse gemeentelijke partners :
Cultureel centrum CasinoKoksijde Het cultureel centrum CasinoKoksijde biedt cultuur in de breedste zin van het woord aan. Geïnteresseerden kunnen er terecht voor allerhande podiumvoorstellingen (theater, concerten, dans, humor, …) en voor de wekelijkse filmavond. Ook werkt het cc CasinoKoksijde samen met diverse vormingspartners. Cc CasinoKoksijde is volgens het Cultuurdecreet ingedeeld op C-niveau op basis van de lijst van Steden en Gemeenten en vervult op die manier een centrumfunctie in de regio. Contact : Veerle Decroos, directeur – tel. 058 53 29 99,
[email protected].
Dienst Cultuur Koksijde is een bruisende gemeente die heel wat te bieden heeft aan inwoners en bezoekers op het vlak van cultuur en erfgoed. Musea, galerijen en kunstenaars kunnen bij de dienst Cultuur terecht voor promotionele en logistieke ondersteuning. Ook de organisatie van activiteiten en evenementen, zoals tentoonstellingen, Open Monumentendag, Erfgoeddag en gemeenschapsvormende initiatieven, staan jaarlijks op het cultureel programma. Dit uitgebreide aanbod wordt geïllustreerd in tal van kleurrijke publicaties. Daarnaast maakt de dienst Cultuur deel uit van het intergemeentelijk samenwerkingsverband 5-art en ondersteunt zij de Cultuurraad. Contact : Nathalie Martens, diensthoofd – tel. 058 53 30 30,
[email protected].
Jeugddienst De Jeugddienst is het best gekend door haar ondersteuning aan het gemeentelijk (De Speelveugel, de PIT,…) en particulier (scouts, KAJ) jeugdwerk. Deze dienst zorgt ervoor dat kinderen en jongeren zo veel mogelijk inspraak krijgen en aan het beleid kunnen participeren. De Jeugddienst speelt in op de snel veranderende wensen en noden van de jeugd. Daardoor worden steeds nieuwe initiatieven opgestart: Transcript, stand up comedy, … De Jeugddienst beheert de skateruimtes en speelterreinen met de hulp van enkele andere gemeentelijke diensten (Technische dienst, Groendienst en de veiligheidsbeambten). Daarnaast beheert de Jeugddienst nog een uitleendienst, het JIN (jongereninformatienet) en de Muze (muziekeducatie), ondersteunt ze de Jeugdraad en voert ze onderzoek uit naar wat er leeft bij de jeugd. Contact : Thierry Boonefaes, Jeugdconsulent – tel. 058 53 34 44,
[email protected]
Bibliotheek De Bibliotheek van Koksijde is een modern en dynamisch centrum van informatie, kennis, cultuur en educatie. Het is een ontmoetingsplaats voor jong en oud. Geïnteresseerden kunnen er voor leesboeken, tijdschriften, kranten, stripverhalen, informatieve werken, naslagwerken en digitale databanken maar ook voor dvd’s, muziekcd’s, internet en games terecht. De bibliotheek biedt ook laagdrempelige cursussen digitale media en diverse workshops aan. Om haar werking te ondersteunen en te promoten zorgt de bibliotheek daarnaast voor een uitgebreid activiteitenaanbod zoals lezingen, tentoonstellingen, etc. Contact : Viviane Rys, Bibliothecaris – tel. 058 53 29 53,
[email protected]
Abdijmuseum Ten Duinen 1138 Het abdijmuseum Ten Duinen 1138 is een eigentijds museum dat het verhaal van de stille stenen levendig brengt. Naast een modern binnenmuseum wordt het buiten gekenmerkt door een unieke archeologische site. Ook de collectie religieus zilver Maldague vindt er tevens een permanent onderkomen. De Zuid-Abdijmolen en de Abdijhoeve Ten Bogaerde liggen op een boogscheut van de ruïnes en zijn waardige getuigen van het grootse verleden van de Duinenabdij. Het abdijmuseum is erkend als een regionaal museum.
6
Contact : Dirk Vanclooster, directeur – tel. 058 53 39 50,
[email protected].
Navigo-Nationaal Visserijmuseum Het Navigo-Nationaal Visserijmuseum verenigt in haar rijke museumcollectie erfgoed, kunst, ambacht en natuur van de Noordzee. Zo nodigt dit museum jong en oud op een historische wandeling door de Vlaamse zee- en kustvisserij uit. De bezoeker kan er kennismaken met de Vlaamse vissersfamilie, het beschermde vissersvaartuig De Martha, de heroïsche IJslandvaarders en de garnaalvissers te paard, een unieke levende traditie in Oostduinkerke. Het Navigo-Nationaal Visserijmuseum is erkend als regionaal museum. Contact : Maja Wolny, directeur – tel. 058 51 24 68,
[email protected]
Sportdienst De Sportdienst staat in voor het optimaal beheer van de gemeentelijke sportaccomodatie en het ontwikkelen van een volwaardig gemeentelijk sportaanbod en dit met de doelstelling om de bevolking en de toeristen de kans te geven om hun algemene conditie te verbeteren of op peil te houden, de jeugd te initiëren, de sociale integratie te verbeteren, de zelfontplooiing en het algemeen welzijn te stimuleren. Contact : Willy Degraeuwe, diensthoofd Sport – tel. 058 53 20 01,
[email protected].
Westhoek Academie Koksijde WAK Westhoek Academie Koksijde is een academie voor deeltijds kunstonderwijs en organiseert onderwijs beeldende kunst voor kinderen, jongeren en volwassenen. Contact : Els Desmedt, directeur – tel. 058 53 27 00,
[email protected]
Dienst Zwembaden De dienst Zwembaden staat in voor het beheer van het zwem- en recreatiebad Hoge Blekker in Koksijde-dorp en het openluchtbad op de Zeedijk van Oostduinkerke. Contact : Marc Supeley, zwembadbeheerder – tel. 058 51 27 08,
[email protected]
Dienst Toerisme De dienst Toerisme staat in voor de organisatie van verschillende evenementen in de gemeente, de uitwerking van wandelroutes en de geleide wandelingen en fietstochten. Groepen kunnen er een dagarrangement boeken voor een bezoek aan de verschillende bezienswaardigheden in Koksijde. De dienst Toerisme staat daarnaast in voor de promotie in het binnen- en buitenland van het ruime vrijetijdsaanbod van de gemeente. Aan de diverse balies kunnen geïnteresseerden terecht voor alle toeristische informatie over Koksijde-Oostduinkerke en de regio. Contact : Mieke Ghesquière, diensthoofd – tel. 058 53 29 10,
[email protected]
Het Sociaal Huis – betrokken diensten Het Sociaal Huis, en in het bijzonder het OCMW van Koksijde, heeft als doel om de inwoners van Koksijde, meer specifiek de meest kwetsbaren, kansen te bieden die duurzaam bijdragen tot het verhogen van de zelfredzaamheid en de verbondenheid van de cliënten. Naast het toekennen van een leefloon zet het OCMW ook actief in op tewerkstelling, schuldhulpverlening, thuiszorg en vrijwilligerswerk. Het Sociaal Huis biedt ook onderdak aan de dienst Sociale Zaken en het Servicepunt van de Werkwinkel Koksijde. Daarnaast hebben de diverse organisaties zoals het Huis van het Nederlands, de dienst Onthaalouders, Efrem … een zitdag in het Sociaal Huis. Contact : Sieglinde Dewaele, diensthoofd Algemeen Welzijn – tel. 058 53 43 54,
[email protected]
7
Seniorenraad De seniorenadviesraad heeft als doel het bevorderen van een integraal seniorenbeleid in het belang van alle inwoners van Koksijde. De seniorenadviesraad bestaat uit afgevaardigden van verschillende seniorenverenigingen en individuele senioren. De gemeentelijke seniorenadviesraad is samengesteld uit stemgerechtigde en nietstemgerechtigde leden. De werking van de seniorenadviesraad concentreert zich vooral op : de noden van de senioren overmaken aan het beleid verlenen van medewerking aan initiatieven voor senioren bevorderen van overleg tussen de verschillende seniorenverenigingen organiseren van voorlichtingsnamiddagen voor senioren vertegenwoordigen van de seniorenadviesraad in andere gemeentelijke raden deelname van de seniorenadviesraad aan de raden op bovenlokaal niveau Coördinaten : Katleen Calcoen, seniorenconsulent – Ter Duinenlaan 34, 8670 Koksijde – Tel. 058 53 43 42, Fax 058 53 43 11 Kledingbank Camino Kledingbank Camino is een niet-commercieel initiatief van vrijwilligers, die er voor zorgt dat zij die het financieel moeilijk hebben, goedkoop kleren kunnen bekomen. Dit na verzoek van een sociale dienst. Nog bruikbare en propere kledij kan door inwoners gebracht worden naar de kledingbank Camino. Openingsuren : dinsdag: 9u – 12u, woensdag: 14u – 17u en elke tweede zaterdag van de maand: 9u – 12u. Coördinaten : Noordduinen, Helvetiastraat 47, Koksijde-dorp – 0493 14 33 15, 058 51 49 46, 058 23 82 82 of 058 51 79 23 Gezinsbond, Afdelingen Koksijde en Oostduinkerke-Wulpen De Gezinsbond is pluralistisch en democratisch samengesteld en zet zich in voor alle gezinnen in Vlaanderen en Brussel. Ze verdedigt de belangen van de gezinnen, los van religieuze, ideologische of politieke opvattingen en los van de samenstelling van het gezin (grote en jonge gezinnen, grootouders, gezinnen met veel of weinig kinderen, éénoudergezinnen, gehuwden of samenwonenden, nieuw samengestelde gezinnen, enz.). Vanuit deze visie tracht men de Gezinsbond bereikbaar te maken voor alle gezinnen, ook de meest kwetsbare. Kinderen komen hierbij op de eerste plaats. Zo ijvert de Gezinsbond voor blijvende erkenning en waardering van het gezin als hoeksteen van de samenleving. De werkterreinen van de Gezinsbond situeren zich op het vlak van dienstverlening, sociaalcultureel werk en verenigingsleven, gezinspolitieke acties. De Gezinsbond kan rekenen op de steun van 273 000 leden-gezinnen, van 13 500 vrijwilligers in de bestuursorganen en +/-200 personeelsleden. In de gemeente Koksijde zijn er twee afdelingen, nl. de Afdeling Koksijde en de Afdeling Oostduinkerke-Wulpen. Coördinaten Afdeling Koksijde : Patrick Descan, voorzitter (tel. 058 52 18 90 –
[email protected]). Coördinaten Afdeling Oostduinkerke-Wulpen : Nico Rys, voorzitter (tel. 058 23 07 26) en Rik Stekelorum, secretaris (tel. 058 51 41 47). Internationale Beweging ATD Vierde Wereld, antenne Koksijde De Internationale Beweging ATD Vierde Wereld is een niet-gouvernementele organisatie (NGO) voor armoedebestrijding. Ze is niet gebonden aan een geloofsovertuiging of levensbeschouwing. Deze beweging, opgericht in Frankrijk in 1957 door Joseph Wresinski, is actief in 30 landen. ATD Vierde Wereldbeweging heeft tot doel om mensen in armoede te verenigen en hen een stem te geven. Hiervoor hebben ze de volksuniversiteit van de 4 de wereld opgericht waar mensen in armoede en anderen elkaar ontmoeten. Het doel is armoede en uitsluiting te verminderen vanuit de kennis en ervaring van de deelnemers zelf. Jaarlijks organiseren ze ook zomerkampen voor de jeugd. Daarnaast zetten ze ook culturele acties op touw zoals straatateliers en bibliotheken zodat ze in contact komen met de meest uitgesloten gezinnen, … Coördinaten : Pierre Deleu, Zeelaan 28, Koksijde – 0499 71 58 12 of
[email protected].
8
Mutualiteiten (Liberale Mutualiteit) Een ziekenfonds heeft als streefdoel het bevorderen van het fysiek, psychisch en sociaal welzijn. Een ziekenfonds doet dit zonder winstoogmerk, in een geest van zorg, onderlinge hulp en solidariteit. Een ziekenfonds biedt naast de verplichte en vrijwillige ziekteverzekering ook nog diensten aan op het vlak van juridische en sociale hulpverlening, voorlichting en begeleiding. Daarnaast staat ze ook in voor de toekenning van het OMNIO-statuut aan sociaal zwakkere personen. Deze mensen zijn dus ook gekend bij het ziekenfonds. Coördinaten Liberale Mutualiteit : diensthoofd Maatschappelijk Werk, mevr. Magda Oorlynck (
[email protected]). Ervaringsdeskundigen Wie beter dan mensen in armoede zelf kennen de noden en behoeften op het vlak van vrijetijdsparticipatie. Binnen het Sociaal Huis zijn er enkele cliënten die zich willen aansluiten bij het netwerk als ‘ervaringsdeskundige’. Deze mensen zullen een belangrijke bijdrage leveren tot het slagen van het project vrijetijdsparticipatie. Om de samenwerking tussen de verschillende partners op een optimale manier te laten verlopen, zowel inhoudelijk, vormelijk als naar de verdere opvolging en eventuele bijsturing toe, zal er op regelmatige momenten (ca. 3 keer per jaar) overleg plaatsgrijpen tussen het afdelingshoofd/cultuurbeleidscoördinator als feitelijke vertegenwoordiger van de gemeentelijke diensten, enerzijds, en anderzijds, de verantwoordelijke binnen het Sociaal Huis als feitelijke vertegenwoordiger van de organisaties en partners uit de sociale sector en/of het verenigingsleven. Op de respectievelijke maandelijkse overleggen tussen het afdelingshoofd/ cultuurbeleidscoördinator en de gemeentelijke diensten zal het project standaard als dagordepunt geagendeerd worden, dit om zowel de feedback bottom-up als top-down te bewerkstelligen. Ook de verantwoordelijke binnen het Sociaal Huis zorgt voor een intern communicatie, opvolging en bijsturing, evenals naar de partners uit de sociale en/of verenigingsleven. Minstens één keer per jaar wordt een algemene vergadering met alle betrokken partners gehouden waarin een evaluatie van het voorgaande jaar, eventuele bijsturingen en de acties voor het komende jaar worden besproken.
Actiepunten en timing De wijze van samenwerking tussen de diverse partners wordt aldus geformaliseerd in de ‘Afsprakennota Vrijetijdsparticipatie’. Vertrekkend vanuit de hierboven geschetste historiek, de gestelde visie en doelstellingen wil het lokaal netwerk Koksijde met haar partners de volgende accenten leggen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen 5 accenten : 1. ACCENT 1 : INITIATIEVEN OM DE DREMPEL NAAR VRIJETIJDSAANBOD TE VERLAGEN. ACTIES : A1/1/ Het Sociaal Huis blijft d.m.v. individuele tegemoetkomingen de kost van deelname aan het cultureel, jeugd en sportief aanbod in de gemeente mogelijk maken. Deze tegemoetkoming wordt breed ingevuld, zowel met bestaande initiatieven als met nieuwe initiatieven, nl. Jeugddienst : klanten van het Sociaal Huis kunnen genieten van een sociaal tarief voor de opvang van hun kinderen via de Jeugddienst (vb. Speelpleinwerking in de zomermaanden); dienst Zwembaden : het Sociaal Huis komt tussen in het betalen van vb. inkomtickets in het zwembad; Gemeentelijke Musea : het Sociaal Huis komt tussen in alle betalende activiteiten zoals het Middeleeuws Theaterfestival, Kids@tenduinen, Kids@navigo, …; Cultuurdienst : het Sociaal Huis komt tussen in alle betalende activiteiten zoals gegidste (erfgoed)rondleidingen; Bibliotheek : het Sociaal Huis komt tussen in alle betalende activiteiten zoals lezingen, vormingsmomenten, e.a. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Jeugddienst, dienst Zwembaden, Navigo-Nationaal Visserijmuseum, Abdijmuseum Ten Duinen 1138, Cultuurdienst en Bibliotheek. Benodigd budget : reguliere werking aangevuld met subsidies Socio-Culturele Participatie Federale Overheid (Sociaal Huis) en Trekkingsrecht.
9
Timing : 2014, 2015, 2016. Noot : vanaf 2017 zou in principe de K-kaart in werking moeten zijn waardoor bovenstaande actie komt te vervallen.
A1/2/ De invoering van een K-kaart voor personen die voldoen aan het Omniostatuut. Mensen met een beperkt inkomen of een schuldenlast kunnen via het Omnio-statuut (senioren, kansarmen, …) deze kaart tegen een gunstig tarief aankopen en genieten op deze manier van een reeks basisvoordelen. Voordeel is dat deze kaart niet stigmatiseert omwille van het feit dat de aanschaffer zich niet als kansarme aan de onthaalbalies van de organisaties moet kenbaar maken. Noot : de voordelen die onder A1/1 vermeld staan, zouden dan opgenomen worden in het systeem van deze K-kaart, maar ook andere verdere acties zouden kunnen (op termijn) toegevoegd worden. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Jeugddienst, dienst Zwembaden, Navigo-Nationaal Visserijmuseum, Abdijmuseum Ten Duinen 1138, Cultuurdienst, cultureel centrum CasinoKoksijde, dienst Toerisme en Bibliotheek. Benodigd budget : reguliere werking aangevuld met subsidie Trekkingsrecht. Timing : 2015 (uitwerking), 2016 (1ste toepassing), 2017, 2018, 2019.
A1/3/ Niet-verkochte tickets bij (familie)voorstellingen van het cultureel centrum CasinoKoksijde worden aan het Sociaal Huis ter beschikking gesteld. Het Sociaal Huis biedt ze op haar beurt aan een zeer lage prijs aan haar klanten aan. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis en cultureel centrum CasinoKoksijde. Benodigd budget : reguliere werking aangevuld met subsidie Trekkingsrecht. Timing : 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019.
A1/4/ Gratis kinderopvang voor kansarme ouders die wensen te participeren aan een vrijetijdsactiviteit : het Sociaal Huis komt in samenspraak met Kind & Gezin tussen in de opvangkosten voor ouders die participeren aan een vrijetijdsactiviteit. Reden : kansarme mensen participeren vaak niet omwille van de kost voor de opvang van hun kinderen. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Gezinsbond Afdeling Koksijde en Gezinsbond Afdeling Oostduinkerke-Wulpen. Benodigd budget : reguliere werking aangevuld met subsidie Trekkingsrecht en subsidies Socio-Culturele Participatie Federale Overheid (Sociaal Huis). Timing : 2014 (uitwerking), 2015, 2016, 2017, 2018, 2019.
2. ACCENT 2 : INITIATIEVEN OM DE TOELEIDING NAAR HET REGULIERE VRIJETIJDSAANBOD TE VERBETEREN. ACTIES : A2/1/ De maatschappelijke werksters van het Sociaal Huis en de deelnemende partners bespreken stelselmatig en proactief het thema ‘participatie’ bij hun bezoeken en tijdens de spreekuren met hun cliënten. Dit doen ze aan de hand van een leesbare en begrijpbare folder, opgesteld in 4 talen, die maandelijks wordt uitgegeven en die een selectie aanbiedt van het Koksijdse vrijetijdsaanbod dat kansarmen aanspreekt. Enkele bestaande initiatieven binnen de vrijetijdsactoren die mogelijks interessant kunnen zijn voor kansarmen en dus voor opname in deze folder : workshops Bibliotheek (laagdrempelige cursussen in digitale media, computer, …); grote gratis-activiteiten zoals Koksijde Kids, Camping Cultuur, …; activiteiten gericht naar kinderen (vb. familieaanbod cultureel centrum CasinoKoksijde, gemeentelijke musea, …). Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Kledingbank Camino, Gezinsbond Afdeling Koksijde, Gezinsbond Afdeling Oostduinkerke-Wulpen, ervaringsdeskundigen van het Sociaal Huis en de dienst Toerisme (voor input activiteitenaanbod). Benodigd budget : reguliere werking aangevuld met subsidie Trekkingsrecht. Timing : 2014 (uitwerking), 2015, 2016, 2017, 2018, 2019. 3. ACCENT 3 : UITWERKEN VAN SPECIFIEKE PROJECTEN ACTIES : A3/1/ Het ontwikkelen van gemeenschapsvormende en laagdrempelige sociale, culturele initiatieven met de bedoeling om een duurzaam proces van sociale
10
netwerking en wijkontwikkeling te ontplooien. Dergelijke projecten benaderen verschillende aspecten van de decretale verplichtingen binnen de diverse sectoren zoals gemeenschapsvorming (wijkwerking), cultuureducatie en doelgroepenbenadering, incl. kansarmen. De initiatieven grijpen plaats in de kansarmere wijken van Koksijde, in kaart gebracht door de provincie WestVlaanderen in de Kansenarmoede-Atlas. Het lokale netwerk wordt met haar partners actief betrokken, zowel in het aanbod als naar ondersteuning van deze wijkwerking. Rechtstreeks betrokken partners : alle partners. Noot : praktische uitwerking gebeurt door de Cultuurdienst. Benodigd budget : reguliere werking aangevuld met subsidies via het Cultuurdecreet (zgn. 1 euro-subsidie voor gemeenschapsvormende initiatieven) en het Trekkingsrecht. Timing : 2014 (uitwerking), 2015, 2016, 2017, 2018, 2019.
A3/2/ Opzetten van een bibliotheekdienst aan huis met de bedoeling om een laagdrempelige toegang te verlenen tot het bibliotheekaanbod en haar dienstverlening. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Seniorenadviesraad en Bibliotheek. Benodigd budget : reguliere werking aangevuld met subsidie Trekkingsrecht. Timing : 2015 (uitwerking), 2016, 2017, 2018, 2019.
A3/3/ Organisatie van individuele activiteiten op locatie zoals toneel, muziek, theater, voorleessessies, … Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Seniorenadviesraad, cultureel centrum en Bibliotheek. Benodigd budget : reguliere werking aangevuld met subsidie Trekkingsrecht. Timing : 2015 (uitwerking), 2016, 2017, 2018, 2019.
A3/4/ Oprichten van een praatgroep met vreemdelingen en anderstaligen met de bedoeling om hun integratie te vergemakkelijken. Deze praatgroepen komen samen in de Bibliotheek. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis en Bibliotheek. Benodigd budget : reguliere werking. Timing : 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019.
4. ACCENT 4 : FINANCIERING VAN HET LIDGELD VAN VERENIGINGEN EN/OF ANDERE ORGANISATIES VOOR PERSONEN IN ARMOEDE ACTIES : A4/1/ Gratis lidgeld bij de Bibliotheek voor personen in armoede. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis en Bibliotheek. Benodigd budget : subsidie Trekkingsrecht. Timing : 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019.
A4/2/ Opmaak van een protocol met sportverenigingen om lidmaatschap of inschrijvingsgeld voor activiteiten door kinderen in kansarmoede terug te betalen. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Sportdienst en Koksijdse sportverenigingen. Benodigd budget : subsidies via het Sportdecreet en Trekkingsrecht aangevuld met subsidies Socio-Culturele Participatie Federale Overheid (Sociaal Huis). Timing : 2016 (uitwerking), 2017, 2018, 2019.
A4/3/ Gratis inschrijvingsgeld bij de WAK-Westhoek Academie Koksijde voor kansarme kinderen. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis en WAK-Westhoek Academie Koksijde. Benodigd budget : subsidie Trekkingsrecht. Timing : 2015, 2016, 2017, 2018, 2019.
A4/4/ Gratis deelname van kansarme kinderen aan kampen die georganiseerd worden door gemeentelijke diensten. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Sportdienst en Cultuurdienst. Benodigd budget : Reguliere werking en subsidie Trekkingsrecht.
11
Timing : 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019. 5. ACCENT 5 : FINANCIERING VAN DE VOOR DEELNAME AAN VRIJTIJDSINITIATIEVEN NOODZAKELIJKE BENODIGDHEDEN ACTIES : A5/1/ Opmaak van een protocol met sportverenigingen om uitrustingskosten materiaal van kansarme kinderen terug te betalen. Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Sportdienst en Koksijdse Sportverenigingen. Benodigd budget : reguliere werking aangevuld met subsidies Socio-Culturele Participatie Federale Overheid (Sociaal Huis) en subsidies via het Sportdecreet en Trekkingsrecht. Timing : 2014 (uitwerking), 2015, 2016, 2017, 2018, 2019.
A5/2/ Logistieke en/of financiële ondersteuning van social-profit-organisaties in de organisatie van activiteiten voor personen in armoede op sportief, jeugdwerk of cultureel vlak (gratis of aan verminderd tarief gebruik accommodatie, gratis of aan verminderd tarief gebruik materiaal, …). Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Sportdienst, cultureel centrum CasinoKoksijde, Jeugddienst en social-profit-organisaties. Benodigd budget : reguliere werking en subsidies via het Sportdecreet, Jeugddecreet en Trekkingsrecht. Timing : 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019.
A5/3/ Busdienst gekoppeld aan integrale terugbetaling van het basispakket knutselen tekenmateriaal voor kansarme kinderen en jongeren die zich inschrijven in de WAK-Westhoek Academie Koksijde (cfr. project geïnspireerd op initiatief ‘Kunstkans’ Oostende). Rechtstreeks betrokken partners : Sociaal Huis, Sportdienst, cultureel centrum CasinoKoksijde, Jeugddienst en social-profit-organisaties. Benodigd budget : Legaat weduwe Louagie t.b.v. € 25.000 en subsidie Trekkingsrecht. Timing : 2015 (uitwerking), 2016, 2017, 2018, 2019.
Budget De doelstellingen en acties gesteld in deze afsprakennota worden gefinancierd door zowel de gemeente Koksijde als door het Sociaal Huis. De financiering van diverse acties zit zowel vervat in het extra budget dat de gemeente Koksijde jaarlijks via de subsidie Trekkingsrecht Lokale Netwerken ten bedrage van € 4.044 recht op heeft, als in de reguliere werking van de diverse diensten. D.m.v. het leggen van andere accenten binnen dit reguliere beleid kan dan d.m.v. acties in de financiering geschoven worden ten voordele van personen in armoede. Deze middelen worden ook nog soms aangevuld met middelen via andere kanalen zoals het Cultuurdecreet, het Jeugddecreet en het Sportdecreet. Ook het Sociaal Huis voorziet in haar reguliere werking de nodige middelen om de gestelde acties/initiatieven mogelijk te maken. Het Sociaal Huis beschikt over subsidies Socio-Culturele Participatie Federale Overheid die jaarlijks worden toegekend. Deze subsidies moeten echter wel individueel toepasbaar zijn aan de cliënten van het Sociaal Huis. Concreet betekent dit dat de gemeente jaarlijks een extra, bijkomend budget van € 8.088 in de begroting zal inschrijven, te starten vanaf 2014 t.e.m. 2019. Het Sociaal Huis is bereid hiertoe jaarlijks een bedrag van € 2.022 voor haar rekening te nemen. Dit bedrag zal telkenmale integraal door de gemeente voorgefinancierd worden en nadien aan het Sociaal Huis teruggevorderd worden. In de concrete omschrijving in het gemeentelijk budget wordt een onderscheid gemaakt tussen 2 soorten acties : 1. De financiering van de deelname door personen in armoede aan vrijetijdsinitiatieven, activiteiten en –verenigingen binnen en buiten de gemeente, met inbegrip van lidgeld en voor de deelname noodzakelijke benodigdheden.
12
2. De ondersteuning en financiering van social-profit-initiatieven van of voor personen in armoede op sportief, jeugdwerk- of cultureel vlak. Uitzondering hierop is het project dat samen met het kunstonderwijs, de Westhoek Academie Koksijde, zal worden uitgewerkt. Voor de financiering zal worden geput uit het legaat van weduwe Louagie die hiervoor € 25.000 (ter beschikking stelt.
Evaluatie en bijsturing Het lokaal netwerk Koksijde vormt feitelijk een toetsing voor het lokale bestuur om hun werking beter af te stemmen op de noden van de doelgroep : via dit netwerk leren het Sociaal Huis en de gemeente welke accenten belangrijk zijn, welke aandachtspunten gerespecteerd moeten worden etc. Alle acties en initiatieven zullen dan ook jaarlijks en/of over de ganse beleidsperiode –d.i. is afhankelijk van het soort initiatief/actie – door het lokaal netwerk geëvalueerd worden. Afhankelijk van het soort initiatief zal dit gebeuren op basis van objectieve indicatoren zoals respons/opkomst, aantal deelnemers, aantal aangekocht materiaal, aantal lidmaatschappen van personen in armoede, … maar ook op basis van subjectieve indicatoren zoals o.a. een rechtstreekse rondvraag bij de doelgroep zelf via o.a. het Sociaal Huis, Kledingbank Camino, Seniorenadviesraad, de Internationale Beweging ATD Vierde Wereld e.a. en in het bijzonder de maatschappelijke werksters en de ervaringsdeskundigen. Waar nodig zullen sommige acties doorheen het traject wellicht moeten bijgestuurd, vervangen en/of geschrapt worden. Hieruit zullen wellicht ook nog nieuwe actiepunten voortvloeien. Ook staat het lokaal netwerk Koksijde open voor nieuwe partners mocht deze nood zich opdringen.
Slotbepalingen Deze afsprakennota wordt onderschreven door de volgende partners : 1. de gemeente Koksijde voor alle deelnemende gemeentelijke diensten, vertegenwoordigd door Marc Vanden Bussche, burgemeester en Joeri Stekelorum, gemeentesecretaris 2. het Sociaal Huis, vertegenwoordigd door Greta Delie, voorzitter en Pascale Feys, secretaris 3. de seniorenadviesraad, vertegenwoordigd door Wilfried Heyvaert, voorzitter en Katleen Calcoen, secretaris 4. de Mutualiteiten, waaronder de Liberale Mutualiteit, vertegenwoordigd door Magda Oorlynck 5. Vzw Camino, kledingbank, vertegenwoordigd door Mie Vanmarcke 6. ATD Vierde Wereldbeweging, vertegenwoordigd door Patrick Deleu 7. Gezinsbond Afdeling Koksijde, vertegenwoordigd door Patrick Descan, voorzitter en Ronald Desmet, secretaris 8. Gezinsbond Afdeling Oostduinkerke-Wulpen, vertegenwoordigd door Nico Rys, voorzitter en Rik Stekelorum, secretaris 9. Ervaringsdeskundigen Sociaal Huis, vertegenwoordigd door Sieglinde Dewaele, diensthoofd Algemeen Welzijnswerk Sociaal Huis Koksijde
13
d.d. 24 september 2013, gemeentehuis Koksijde – raadzaal Kokpit.
14
