Afgiftekantoor Kuurne - driemaandelijks - Jg. 20, nr. 2, 15 juli 2010 - erkenningsnr. P 806053
Veiligheid ‘Als je bang bent in het donker moet je fluiten.’ Dat liedje van Samson zong ik dikwijls toen bleek dat er opnieuw gevaarlijke spinnen op haar bed konden springen. Stel je voor dat je verslonden wordt in je bed door zo’n potig mormel terwijl je ouders nietsvermoedend in de zetel tv zitten kijken. Na wat gesus voelde ze zich opnieuw veilig en kon ze met een gerust hart en zonder gedachten over vieze spinnenpoten opnieuw inslapen. De eerste fietstocht in de stad. Wat een uitdaging. ‘Niet te dicht bij de rand. Nee! Je rijdt te veel in ’t midden. Opgepast, daar moet een auto indraaien. Kijk uit, een tegenligger…’ Fietsen onder het toeziend oog van een vader die in elke auto een bedreiging ziet. Overtuigd van zichzelf dat hij haar daarmee leert zich op een veilige manier in het verkeer te bewegen. Op zo’n moment kunnen we nochtans weinig bescherming bieden en moeten we erop vertrouwen dat
ervaring de beste leerschool is. En die….moet ergens starten. Vooral bij het vertrouwen in eigen kunnen. Ook bij ons zit het dikwijls tussen onze oren. Al eens midden in de nacht helemaal alleen in Brussel Noord rondgelopen? Nee, op je gemak ben je dan niet. Dikwijls voel ik mijn hart snellere sprongetjes maken wanneer iemand mij passeert. Achteraf haat ik mezelf omwille van racistische gedachten en ben ik ervan overtuigd dat ik te veel gekeken heb naar films. Ik kan me best voorstellen dat mensen dan snel zeggen: meer blauw op straat. Ik kan me best inbeelden dat mensen dan stemmen op partijen die niet tolerant zijn en duidelijke taal spreken. Ze voelen zich niet meer veilig en verwijten dat anderen. Daarom neem ik me voor om de volgende keer te zingen van Samson: ‘Als ik bang ben in het donker ga ik fluiten’. Wie weet fluiten die passanten mee. Kan nog prettig worden.
V.U. Marc Van Den Hoven, Melkweg 27, 8520 Kuurne
Veiligheid – vertrouwen in Brazilië
“Padre, op straat slaap je niet, je waakt.” Ja, wie op straat leeft, die slaapt niet echt ´s nachts, want de nacht is vol gevaren. Het weinige dat je hebt kan gestolen worden. Je leven kan je zelfs ontnomen worden. Hoewel het hier omstreeks 18u donker wordt, kan je pas veel later gaan slapen. Je moet wachten tot er weinig beweging is, tot je niet meer weggejaagd of belaagd kunt worden. En je
wordt vroeg wakker door het lawaai van de eerste voertuigen of van mensen die langs komen. Dikwijls moet je plaats maken. De nacht op zich is ook al heel onrustig. Enkele malen heb ik al op straat of langs de weg geslapen. Je slaapt al wakend of – sterker nog – je waakt al slapend. Bij het minste geluid word je wakker. Je legt je gerief onder je zodat het niet weggenomen wordt.
En daardoor begrijp ik nu beter de uitspraak van een oud-bewoner van de kerk. Hij beschreef het wonen in de kerk van de Drie-eenheid als volgt: “Het is net of je in de schoot van God bent, de moederschoot. Veilig.” Het is waar. We slapen met zijn allen in het schip van de grote kerk met de grote Drievuldigheidsicoon voor ons. Je kan er slapen met een gevoel van veiligheid en vertrouwen in de ander. Luiz Gonzaga, één van onze bewoners, zei dat hij getroffen was door het “vertrouwen” dat er heerste dat ook de vrouwen rustig konden slapen in de kerk. En dat is niet evident in de wereld van de straatbewoner. Veiligheid gaat samen met vertrouwen. En vertrouwen is iets dat opgebouwd wordt. Het is er niet van de eerste keer. Soms gaat dit gepaard met wantrouwen en een gevoel van onveiligheid dat stap voor stap overwonnen moet worden terwijl vertrouwen stap voor stap opgebouwd moet worden. Je ziet het steeds met de nieuwelingen in onze kerk. Ze komen aan met een plastic zak waarin hun hele hebben en houden zit. Ze dragen het heel de tijd bij zich: als ze gaan eten of het toilet bezoeken, naar om het even waar. Ze zijn bang dat iemand het weinige dat ze hebben, zou stelen. Stilaan ontdekken ze dat er een vertrouwensrelatie heerst. Maar het wantrouwen en gevoel van onveiligheid kan weer opflakkeren als er verschillende keren ´s nachts een sandaal verdwijnt. Ze voelen de woede en agressiviteit opkomen de volgende morgen. De onrust bij het slapen gaan nestelt zich opnieuw in hun gedachten omdat je goed moet opletten en je sandalen onder je moet leggen. Dit wantrouwen vernietigt samenhorigheid en verhoogt de onveiligheid. En toch is het mogelijk. We leven in een gemeenschap
waar praktisch niets achter slot of grendel zit. De deuren zijn open. Immers, als je wedt op vertrouwen dan kan vertrouwen groeien, als je wedt op onveiligheid en je je meer en meer beschermt, dan groeit het wantrouwen en maak je elke vorm van gemeenschap onmogelijk. Het is dat vertrouwen dat indruk gemaakt heeft op Luiz en zoveel anderen. Het is dat vertrouwen dat deze mensen groeikansen biedt.
Hoe kan je Braziljan steunen
Wil je enkele schrijfsels of verhalen van Jan lezen? Surf dan naar zijn blog:
www.braziljan.com.br
Nieuw adres van Jan: Padre João Igreja da Santissima Trindade Av. Jequitaia 165 Água de Meninos 40.460-120 SALVADOR Brazilië 00 55 71 8786 7022 (gsm)
[email protected] www.braziljan.com.br
Indien je Jan met z´n vele projecten financieel wilt steunen, kan je dit op de volgende manier doen: Braziljan BE29 7380 2873 5664 Indien je een attest wenst gelieve te storten op: Kontinenten - BE21 0000 7186 7603 met vermelding van Jan Vandenhoven Brazilie (alleen voor stortingen van 30 € of meer)
Praatje bij het Plaatje
S
Jonas met de bril in het midden
inds Pasen komt Jonas iedere dag bij ons langs. Hij is altijd vrij aangeschoten, om niet te zeggen dronken. Jonas is bijna zestig jaar en de laatste vijftien jaar leeft hij op straat. We hebben hem nooit nuchter gezien. Soms kwam hij langs op de middag en vroeg wat eten of bleef ´s namiddags wat rondhangen. Of even riskeerde hij zich ´s avonds bij het avondeten. En telkens bevestigde hijzelf dat hij niet in de kerk ging slapen omdat hij gedronken had. Op zes mei, zijn verjaardag, kwam hij naar de viering. Straalbezopen. We hadden hem zo nog nooit gezien. Hij bleef liggen aan de grote deur. Daar heeft hij ook de nacht doorgebracht. Op maandag kwam hij dan langs. Nuchter. Klaar en helder. Sindsdien blijft hij bij ons wonen. Geen druppel raakte hij nog aan. Het is zijn Pasen die aangebroken is. Nieuw leven.
S
Samen beton maken
Z
aterdag 21 juni. Vroeg in de ochtend startten we met een groot bouwwerk in de gemeenschap van de Trindade. We goten een betonnen plateau van ongeveer 50 m². Alles werd met de hand gemaakt. Op het plateau komen drie grote waterreservoirs om regenwater in op te vangen en zo de kosten van onze waterrekening te drukken. Met ongeveer vijftien man hebben we gewerkt, zonder stoppen, tot vier uur in de namiddag. En echt, er was heel veel enthousiasme. Een ploeg maakte het beton, een andere ploeg vervoerde die en de derde ploeg zorgde voor de afwerking op de plaats waar het plateau gegoten werd.
Het bureel van Jan in de kerk
inds eind maart heb ik het huisje waarin ik woonde verlaten om helemaal mijn intrek in de kerk te nemen. Op de eerste verdieping heb ik er een tafeltje met mijn computer en enkele persoonlijke bezittingen. Twee tot drie keer per week ga ik naar de Pastoral do Menor en zet ik de activiteiten die ik had verder. Dat blijf ik nog allemaal opvolgen. Eén keer per week begeleid ik de ploeg van het project “Sta op en ga”. Het wonen in de kerk brengt mee dat ik meer en meer betrokken ben bij het leven van deze eenvoudige, kleine en gebroken mensen. Ik deel hun zorgen, hun strijd tegen de demonen van de drank, de verslaving enz... maar ook hun vreugdemomenten.
E
ind april vierden we het driejarig bestaan van de krant van de straatbewoners, Aurora da Rua (Ochtendgloren van de straat). We hadden een rijdende expositie opgesteld in het centrum van de stad. Die bestond uit allerlei karretjes van straatbewoners met daarop de geschiedenis van de krant. Op het einde van de dag trokken we dan allemaal samen achter een enorme grote wagen met geluidsinstallatie door de belangrijkste straat van de stad. ´t Was een feest van alegria, vreugde en dans. De rijdende tentoonstelling
Het slagwerk
E
Met zelfgemaakte instrumenten
De animatiegroep
ind april vierden we in de kerk het tweejarig bestaan van het project “Sta op en ga”. Dat ging gepaard met heel wat activiteiten gedurende de hele dag. Het begon met de eucharistieviering door henzelf voorbereid. Een groepje had een choreografie voorbereid. Een andere groep had muziekinstrumenten van afval gemaakt en had heel goed de liederen voorbereid. Na de viering was er een theaterstukje en animatie. Het feest werd afgesloten met een echte feijoada (lekker bonengerecht).
Veiligheid - Vlaanderen Dendermonde - 24 januari 2009 Kim De Gelder vermoordt in zijn dolle tocht 2 baby’s en een begeleidster in een crêche. Er gaan meteen stemmen op om alle kinderdagverblijven in Vlaanderen beter te beveiligen. De recentste apparatuur met o.a. een systeem dat handafdrukken herkent, blijkt geen overbodige luxe. Bovendien zou het voor ouders mogelijk moeten zijn om via een webcam op elk tijdstip van de dag de kleine spruit levend en wel te volgen. En ja, misschien kan dat dan ook meteen in de klas, de jeugdbeweging, de hobbyclub en op alle plaatsen waar je je kind overlevert aan de misschien toch niet zo goede zorgen van vreemden. Wat te denken van een ingeplante chip? Zo kan je je oogappel zelfs op elk moment traceren. Met al die gevallen van pedofilie in een post-Dutroux-tijdperk kan je niet voorzichtig genoeg zijn. In zijn boek ‘Bange ouders’ schrijft de Britse socioloog Frank Furedi: De publieke aandacht voor veiligheid heeft overdreven proporties aangenomen. Hoewel de kans miniem is dat kinderen stikken in de kleine voorwerpen die in verpakkingen van ontbijtgranen, chocolade en chips zitten, werd er een verbod op die gadgets geëist. Kindjes hebben de gewoonte zowat alles wat rondslingert in de mond te stoppen. Gaan we ook muntstukken, papieren zakdoekjes, knikkers enzovoort verbieden? (…) Als paniekerig ouderschap eenmaal de kop opsteekt, krijg je er bij elke nieuwe ervaring met kinderen weer mee te maken. Paniekerig ouderschap… We zijn dus niet zo goed bezig. De obsederende zorg creëert de illusie dat meer controle ook meer veiligheid voor onze kinderen genereert. Nochtans zijn kinderen tegenwoordig veel gezonder en veiliger dan in welke tijd uit de geschiedenis dan ook. Waarom moeten wij hen zo nodig tot in het extreme beschermen? En waartegen? Waar komt die paniekerigheid vandaan? Wie verzon die mythe van het ultra-kwetsbare kind dat altijd en overal beschermd moet worden? Hebben we ons eigenlijk al afgevraagd wat dit voor de kinderen betekent? Stel je voor dat je als kind altijd onder toezicht moet spelen! Dan kan je ook nooit eens ondervinden wat het is om kattenkwaad uit te halen, want het wordt je op voorhand al verboden. Welk kind voelt zich veilig onder de constante dreiging van de grote boze wolf daarbuiten? Wie van ons dronk zijn eerste pint, rookte zijn eerste sigaret, kuste zijn eerste lief onder ouderlijk toezicht? Zou je nog wel iets durven uitproberen als je op voorhand op alle mogelijke gevaren werd gewezen? Zou je nog fier
kunnen zijn dat je je grenzen hebt durven verleggen? Zou je nog op je bek kunnen gaan? Kinderen en jongeren moeten de kans krijgen om fouten te maken en eruit te leren. Ze moeten zelf beslissingen leren nemen, wat nooit kan onder het immer waakzame oog van een ouder. En voelen kinderen zich trouwens wel veiliger in constante aanwezigheid van een volwassene die hen allerhande angsten inpepert over wat er allemaal kan mislopen? Het wordt misschien tijd om de alarmerende berichten in de media en de regelneverij van experts wat meer te negeren en het eigen oordeelsvermogen van ouders te herwaarderen. Het wordt misschien tijd dat ouders weer meer vertrouwen op hun gezond verstand en op wat ze van hun eigen ouders en ervaringen hebben geleerd. Heeft goed ouderschap en veiligheid voor de kinderen niet altijd te maken met een duidelijke structuur en goede (ouderwetse) basisregels? Natuurlijk worden die regels door kinderen overtreden! Geen paniek! Dat hoort bij hun ontwikkeling. Een vermaning brengt hen terug in de veilige zone. Of die vermaning blijft uit omdat ouders ook niet altijd alles (moeten) weten. Structuur creëert een speelruimte. Structuur is veilig want voorspelbaar. Dat het kind daarbinnen maar rustig speelt en experimenteert. “En wie zijn gat verbrandt, moet op de blaren zitten en wie niet horen wil, moet voelen. Waarom? Omdat ik het zeg! Voor je eigen goed. En laat nu mijn hoofd met rust en ga buiten spelen.”
VEILIGHEID met het juiste been uit bed de koffiezet niet aan laten staan de dopjes weer goed op de potten draaien goed rechts houden, en de voorrang respecteren je fiets op slot, en liefst ook nog je wiel vast in een ring je stick telkens uit je computer halen, en vergeet je code niet condoom op zak, want je weet toch maar nooit wat er je overkomt oppassen als je geld uit de muur haalt, want ze pikken je code waar je bij staat help!
help! kan het ook met een handdruk weer lekker ouderwets de achterdeur staat open de koffie staat drinkensklaar er is genoeg, schuif je bij aan tafel gebruik gerust mijn auto of ik voer je wel je kan er binnen: de sleutel vind je onder de mat
je ramen boven staan nog open en ze voorspellen gedonder ik wil gerust je plantjes water en de kat eten geven als je weg bent haal ik ook wat bij voor jou, nu ik toch met de wagen op boodschap ga?
***
het is natuurlijk niet ‘of, of’ maar misschien is het toppunt van veiligheid wel
*
je hand weer in de hand van een ander kunnen leggen zoals een kind haar hand in de hand van de moeder gewoon van mens tot mens
Irma Luzia – lid van de coördinatie
De pastoral do Menor heeft een nieuwe coördinatieploeg samengesteld. In die ploeg zit zuster Luzia. Zij is afkomstig uit Mozambique. Sinds 2002 woont ze in de rand van Salvador. Ze studeert pedagogie en ´s namiddags ondersteunt ze de Pastoral do Menor op haar parochie.
De inter-parochiale ontmoeting
Begin april hielden we de eerste inter-parochiale ontmoeting van het nieuwe werkjaar. Als thema werd gekozen voor “solidaire economie”. ´s Middags aten we een ‘gedeelde’ maaltijd. Iedereen had iets meegebracht om op tafel te zetten en te delen met de anderen.
Het centrum CAPDEVER
Het centrum CAPDEVER is gelegen in de wijk Sussuarana, op ongeveer 13 km van het centrum van de stad Salvador. Zestien begeleiders vangen er dagelijks ongeveer 250 kinderen en adolescenten op en doen allerlei activiteiten. Er worden verschillende workshops aangeboden: creatief werken, graffiti, capoeira, informatica en percussie. Dit alles komt de schoolresultaten en psycho-pedagogische begeleiding ten goede. Roberjane coördineert de ploeg en is tevens lid van de diocesane coördinatie van de pastoral do menor.
Afscheid van Erotildes
Erotildes, één van de twee pedagogen van de technische ondersteuningsploeg van de pastoral do menor, heeft ontslag gevraagd. Ze is overwerkt, uitgeput, moe, omwille van diverse omstandigheden, vooral familiale. Met pijn in het hart hebben we van haar afscheid genomen.
Voor meer informatie omtrent “ Sou Solidário” ga ja naar de site www.pastoraldomenor.org.br/sousolidariovlaams
