Belgïe - Belgique
Samen op Weg
P.B. - P.P. Gent X 3/1751
Afgiftekantoor Gent X ISSN=1370-5814 P 602488
4
Vierde kwartaal 2014 // Driemaandelijks tijdschrift jaargang 22, nr. 4
Voorwoord en inhoudsopgave
Een pluim voor het Nobelprijscomité! Ik kreeg er plots een warm hart van. De Nobelprijs voor de Vrede is dit jaar toegekend aan de 17-jarige Pakistaanse Malala Yousafzay en aan de Indische mensenrechtenactivist Kailash Satyarthi. Ze ontvingen die prijs voor hun strijd tegen de onderdrukking van kinderen en voor het recht van alle kinderen en jongeren op vorming en onderwijs. Een goed gevoel, temeer omdat tussen alle berichten over “oorlog en ellende” van de voorbije maanden, het Nobelprijscomité op die manier een krachtig signaal de wereld instuurt; inzet voor vrede en opleiding van jonge mensen roepen elkaar inderdaad noodzakelijk op. Dit krachtig signaal moet iedereen die actief is in de Ontwikkelingssamenwerking een hart onder de riem steken, zodat ze zich onvermoeid blijven inzetten voor vorming- en onderwijsprogramma’s in dienst van de kinderen en de jongeren in het Zuiden.
kansarme jongeren in het Zuiden, versterken van onze partners in het Zuiden voor een zelfstandige en duurzame toekomst, bruggen slaan tussen Belgische scholen en partners: niet enkel over het Zuiden praten. Onderwijs en vorming zijn immers de noodzakelijke instrumenten om een solidaire, sociaal rechtvaardige samenleving op te bouwen. Daar was Don Bosco al in de 19de eeuw van overtuigd. We willen hem dan ook bijzonder gedenken naar aanleiding van zijn 200ste geboortedag op 16 augustus 2015. In dit nummer vernemen jullie daar meer over. Ook al onze privé en institutionele “donoren” mogen zich aangesproken en aangemoedigd voelen door deze grote onderscheiding. Op u blijven we rekenen om onze “missie” te kunnen voortzetten. En daarvoor ben ik u, namens de duizenden jongeren in het Zuiden, oprecht dankbaar. Aan ieder van u een vredevol en zalig kerstfeest.
Bij VIA Don Bosco zijn we bijzonder verheugd en bemoedigd omdat dit altijd onze kernopdracht is geweest: steunen van vorming, opleiding en tewerkstelling van
Albert Van Hecke, sdb Voorzitter VIA Don Bosco
Inhoudsopgave Voorwoord2 Een nieuwe start 3 Het Pedagogisch project van Don Bosco 4-5 In de voetsporen van Don Bosco
Ontwikkelingssamenwerking Continentale meetings Project Iringa
2
6-7 8-9
Ontwikkelingseducatie Inleefreis Peru & Move with Africa Saved by the bell Ondernemers voor Ondernemers Educatie in het Zuiden dankzij Ondernemers voor Ondernemers Op de Agenda
10-11 12-13 14
15
Een nieuwe start // Programmawerk en Wereldburgerschap
Wie is wie binnen VIA Don Bosco? Sinds enkele jaren, focust VIA Don Bosco zijn werk op zowel “Ontwikkelingssamenwerking” (OS) als op “Ontwikkelingseducatie” (OE). Deze zomer hebben de twee departementen nieuwe medewerkers mogen verwelkomen. Tijd dus om ze even voor te stellen. Om de opleiding van jongeren en jongvolwassenen in het Zuiden te ondersteunen, heeft VIA Don Bosco een hoofdkantoor in Brussel dat de dagelijkse werking van de organisatie verzekert. In de organisatie zijn 19 medewerkers verantwoordelijk voor het bestuur, voor OSprogramma’s in het Zuiden, OE-projecten in het Noorden, de administratie en financiën. Met “het Zuiden” bedoelen we de landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika waar we lokale scholen en partners helpen met pedagogische, inhoudelijke en financiële steun. Met “het Noorden” bedoelen we België. Van hieruit doen we aan sensibilisatie over ontwikkelingssamenwerking en wereldburgerschap bij de Belgische schoolgaande jeugd, zowel in Don Boscocolleges in Vlaanderen, Brussel en Wallonië, alsook in andere scholen waarvoor wij specifieke programma’s ontwikkelen, zoals bv “School-toSchool”, inleefreizen, of ook didactisch materiaal.
■ A nne-Sophie Tirmarche staat in voor OE-programmawerk
in Franstalig België; ■ Marike Labrie staat in voor OE-programmawerk in Vlaanderen; ■ Bieke Vandamme staat in voor OE-programmawerk in Vlaanderen; ■ Daniëlla Arbyn Havugimana is verantwoordelijk voor de communicatie en Kilian de Jager staat ook in voor de communicatie en de website. Verder coördineert Jochim Lourduswamy de dienst Administratie en Financiën. In dezelfde dienst werken ook: ■ Jan De Broeck, die instaat voor de boekhouding en facturatie; ■ Peter Goossens, die instaat voor de financiële administratie; ■N adine Van Den Bossche, die instaat voor het secretariaat. Sinds kort heeft ook Filip Lammens het team versterkt. Filip is kwaliteitscoördinator. De leiding ligt voorlopig in handen van Jean Boils, VIA Don Bosco afgevaardigd bestuurder, en Albert Van Hecke sdb, de Voorzitter van de organisatie. Momenteel zijn we actief op zoek naar een nieuwe algemeen directeur en we hopen hem begin volgend jaar, en dus ook in een van de volgende nummers van “Samen op Weg”, aan jullie te kunnen voorstellen.
De Zuiddienst wordt gecoördineerd door Kaat Torfs. Zij staat aan het hoofd van een team van zeven medewerkers: ■M aïka Denys beheert OS-programma’s in Mali, Benin en Haïti; ■B lanca Guerrero beheert OS-programma’s in El Salvador en Peru; ■ I mka Custers beheert OS-programma’s in de Democratische Republiek Congo en Haïti; ■S tefan Lopez Hartmann beheert OS-programma’s in Ecuador en Bolivia; ■B ram Reekmans beheert OS-programma’s in Tanzania en Madagaskar; ■D anny Van de Putte beheert OS-programma’s in India; ■ J orge Penaranda beheert OS-programma’s in Ecuador, Bolivia en Peru. De Noorddienst wordt gecoördineerd door Etienne Vandercruyssen. Hij begeleidt een team van vier medewerkers:
Een foto van alle medewerkers vindt u op onze website: www.viadonbosco.org/nl/medewerkers Etienne Vandercruyssen ■
Maud Seghers, tot voor kort onze algemeen directeur, heeft deze zomer besloten VIA Don Bosco te verlaten. Maud werd in mei 2012 benoemd tot algemeen directeur en heeft sindsdien toewijding noch moeite gespaard om deze organisatie verder te helpen groeien. We zijn haar dankbaar voor het werk dat zij voor onze Noord- en Zuidprogramma’s heeft verricht, alsook voor haar persoonlijke inzet binnen het pedagogisch project van Don Bosco. Maud heeft een andere uitdaging gevonden en we wensen haar het allerbeste toe in haar nieuwe verantwoordelijkheden.
3
Thema // Pedagogisch project van Don Bosco
In de voetsporen van Don Bosco
Eind deze zomer is het startschot gegeven voor het feestjaar naar aanleiding van de 200ste verjaardag van de geboorte van Don Bosco. Een moment waar de hele Don Boscobeweging naartoe heeft geleefd. Onder de verschillende initiatieven die op het programma staan in dit jubeljaar, is het belangrijk om eens stil te staan bij het werk en vooral de pedagogie die Don Bosco aan zijn volgelingen heeft bijgebracht. Giovanni Bosco, later Don Bosco genoemd, werd in 1815 nabij Turijn geboren. Hij groeide er op als derde zoon van een landbouwersgezin. Op negenjarige leeftijd had hij een droom die hem deed besluiten priester te worden. Don Bosco kwam enkele jaren later terecht in Turijn, dat in die tijd in de greep was van zware sociale, economische en politieke problemen. Daar zag hij dat vooral jongeren hiervan het slachtoffer waren en bouwde een eigen gemeenschap uit: een speel- en ontmoetingsruimte,
4
een thuis, een school en een parochie op maat van de jongeren. Op die manier wilde hij deze jongeren de kans geven een eigen, waardevol leven uit te bouwen. Don Bosco, die verbetering wilde brengen in de situatie van achtergestelde, kansarme jongeren, richtte in 1859 een religieuze congregatie op, de salesianen, die uitgroeide tot een wereldwijde organisatie. In 1872 legde hij ook samen met Maria Mazzarello de basis van de congregatie van de Zusters van Don Bosco. De congregatie bestaat ondertussen uit meer dan 16.000 leden. Niet alleen salesianen en zusters werken in de voetsporen van Don Bosco, maar ook een grote groep leken en vrijwilligers. Vandaag vind je in 127 landen salesiaanse werken, waaronder ook België, die verschillende Don Boscoscholen telt en die allemaal vertrekken vanuit hetzelfde opvoedingsproject.
Een visionaire pedagoog Don Bosco heeft een compleet nieuw, maar uiteindelijk vrij toegankelijk, model van onderwijs ontwikkeld. Zijn fundamentele bekommernis was niet discipline. Zijn wens was dat jongeren zouden beseffen dat ze geliefd zijn. Hij wilde niet dat opvoeders in contact kwamen met de jongeren als afstandelijke en standbeeldachtige rolmodellen. Volgens hem kan genegenheid niet worden getoond zonder de aanwezigheid van een vriendschappelijke relatie en als er geen sympathie aanwezig is, kan er geen vertrouwen zijn. Dankzij deze liefde en sympathie kunnen priesters, broeders en opvoeders gemakkelijker omgaan met vermoeidheid, ergernis, ondankbaarheid, of andere tekortkomingen van de jongeren. Op die manier zullen jongeren ervaren dat ze graag gezien worden, dat men in hen gelooft en dat er méér in hen schuilt dat wacht om zich te ontplooien.
iedere mens diep in zich draagt. Het brengt opvoeders en jongeren dichter bijeen tot een gezamenlijke levenservaring in een klimaat van vriendschap en in een sfeer van vertrouwen en dialoog.
“Geef jongeren de kans zelf hun toekomst in handen te nemen” Don Bosco was dus niet zozeer een groot theoretisch en pedagogisch denker, maar in de eerste plaats een man die vanuit zijn bekommernis om jongeren, hen op een zinvolle manier wilde helpen om een beter leven te leiden. Hij was niet een priester die toevallig in het opvoedingswerk was terechtgekomen, maar was in de eerste plaats een zielzorger en die opdracht viel voor hem samen met het opvoedingswerk bij kansarme jongeren. Opvoeden was voor hem de essentie van zijn werk. “Geef jongeren de kans zelf hun toekomst in handen te nemen; geef ze ruimte en verantwoordelijkheid”, was een van zijn uitspraken.
Voor Don Bosco was dit de kern van het opvoedings gebeuren. Hij wilde de jongeren sterk maken om te kunnen omgaan met de druk die op hen afkwam. In die periode ging het om de druk vanuit de arbeidsmarkt, het antiklerikale klimaat, de mogelijke vlucht in geweld en drankmisbruik. Hij maakte jongeren weerbaar door hen graag te zien en door hun zelfrespect te voeden en hen te doen beseffen dat ze tot méér bestemd waren. Zelfs vandaag staan we in de opvoeding voor gelijkaardige uitdagingen en dankzij de visionaire pedagogie van Don Bosco kunnen we daar nog altijd een antwoord op bieden.
Pedagogisch gezag Voor Don Bosco moet de gezagsuitoefening binnen de bestaande vriendschappelijke relatie tussen opvoeder en jongere gebeuren. De wijze van gezag uitoefenen wordt dus bepaald door de pedagogische liefde, door de opvoedingsstijl van hartelijkheid, redelijkheid en geloof. Zo groeit een vertrouwensrelatie waarin de vrijheid van de ander gerespecteerd wordt. De positieve ervaringen, die jongeren binnen die relatie opdoen, brengen hen ertoe die verbondenheid in stand te houden, ook wanneer er eisen worden gesteld. Het pedagogisch project van Don Bosco kan dus als volgt omschreven worden: een preventief systeem dat geheel steunt op de rede, de spiritualiteit en hartelijkheid. Het doet geen beroep op de dwang maar op de krachten van het verstand, van het hart en het spiritueel verlangen dat
In zijn tijd heeft Don Bosco actief gereageerd op de behoeften van de jongeren en vandaag daagt hij de hele salesiaanse familie uit om hetzelfde te doen. Om dit te bereiken, is het noodzakelijk om vooral naar deze jongeren te luisteren en hen te begeleiden in hun ontwikkeling en daarbij moeten jongeren ervaren en weten dat het om hun geluk, om hun toekomst en verrijking gaat. Daniëlla Arbyn Havugimana ■
5
Ontwikkelingssamenwerking // Continentale meetings
Samen op weg… van Bamako naar Santa Cruz
Elk jaar organiseert VIA Don Bosco in het kader van haar ontwikkelingsprogramma één grote regionale bijeenkomst in zowel Latijns-Amerika als in Afrika. Deze “continentale meetings” dienen om een ontmoetingsplek te creëren. Het zijn sleutelmomenten waarop onze partnerorganisaties van Haïti tot Peru en van Benin tot Madagaskar de mogelijkheid krijgen om ervaringen te delen, kennis op te doen, problemen op te lossen en te brainstormen over relevante, actuele ontwikkelingsthema’s. Als kersverse coördinator van de Zuiddienst kreeg ik dit najaar de kans om deel te nemen aan beide meetings, wat een zeer intense en onvergetelijke ervaring was. Afrika beet de spits af in september, waar de meeting plaatsvond in de Malinese hoofdstad Bamako. Een kleine maand later waren Latijns-Amerika en de Caraïben aan de beurt. Hiervoor kwamen we samen in Santa Cruz in Bolivia. Beide meetings telden een 45-tal deelnemers; een bonte mengeling van oude rotten in het vak, jonge enthousiastelingen, leken, paters en zusters uit meer dan tien verschillende landen. Voor elke meeting zaten we samen gedurende vijf dagen om na te denken over de grote uitdagingen in ons werk. Wat mij het meeste zal bijblijven, is enerzijds de energie en de werklust die van 6
beide groepen uitging en anderzijds de solidariteit en het vertrouwen tussen de deelnemers. De partners kregen in beide meetings twee grote thema’s voorgeschoteld waar we telkens twee dagen rond werkten.
Continentale meeting in Bamako: Ergens aan de oever van de Niger… Als organiserend partner ben ik, samen met onze partnerorganisatie ADAFO, enkele dagen voor aanvang aangekomen in het hotel waar de continentale meeting zou plaatvinden. De ploeg ter plaatse had al een drukke periode achter de rug om dit evenement te organiseren, want het is geen eenvoudige opdracht: 42 mensen uit 11 verschillende landen vanuit drie continenten bij elkaar brengen! Dankzij hun jarenlange ervaring verliep de voorbereiding echter heel vlot. Het was een fijn weerzien met iedereen en de sfeer zat er meteen in. Tijdens het eerste deel van de week hebben we de goede praktijken uit ons werk in kaart gebracht, met elkaar gedeeld en geleerd hoe we ze zo goed
mogelijk naar de buitenwereld communiceren. Om het in vakjargon te zeggen: we hebben geleerd hoe onze ervaringen te “kapitaliseren”. Lisette Cauberghs, een ervaren consultant bij South Research en expert in het vak, was uitgenodigd om ons hierbij op weg te helpen. De vorming was heel participatief en er was voldoende afwisseling tussen theorie en praktische oefeningen. Tijdens het tweede deel van de week hebben we ons toegelegd op het thema financiële duurzaamheid. Technisch en beroepsonderwijs is een dure aangelegenheid, ook in België. Bij ons wordt onderwijs gelukkig gesubsidieerd door de overheid, wat zelden het geval is in Afrika. Daarom ondersteunen wij bij VIA Don Bosco scholen voor technisch en beroepsonderwijs. Om hun werking op lange termijn te kunnen verzekeren, is het voor de scholen echter heel belangrijk om hun inkomsten te diversifiëren. Pas dan kunnen we spreken over financiële duurzaamheid. In Bamako hebben we onder begeleiding van een lokale consultant, Mr Drabo, strategieën voor financiële duurzaamheid bedacht. De focus lag daarbij op het bereiken van langdurige samenwerkingen tussen de bedrijfswereld en onze partnerorganisaties, de scholen voor beroeps-en technisch onderwijs. Er waren ook oefeningen over onze identiteit en waarden, over het identificeren van bedrijven als mogelijke partners en over de stappen die uiteindelijk gezet moeten worden om een partnerschap af te sluiten. Eén van de belangrijkste leerpunten van deze vorming was dat enkel een win-win situatie kan leiden tot een duurzaam partnerschap met de bedrijfswereld. Maïka Denys
Verbondenheid, plezier en solidariteit Los van het inhoudelijke, want, het moet gezegd, we hebben hard gewerkt en veel geleerd, zijn continentale meetings ook gewoon aangename bijeenkomsten. Langs de Niger, de belangrijkste rivier van West-Afrika, vonden we rust en inspiratie en aan de rand van de Boliviaanse jungle werden we keer op keer bij het vallen van de avond met verstomming geslagen door de pracht van de ondergaande zon en het getsjirp van de talloze krekels.
Voor veel deelnemers is de continentale meeting ook een unieke belevenis. Ze reizen voor het eerst naar een ander land en worden overspoeld door nieuwe ervaringen en indrukken. Bovendien leren ze ‘collega’s’ uit het VIA Don Bosco partnernetwerk kennen en ontstaat er snel een leuke sfeer. Het zijn altijd lange werkdagen: urenlang brainstormen rond
“Voor mij was het de eerste keer dat ik deelnam aan een soortgelijke meeting buiten Oost-Afrika. De bijeenkomst was goed geslaagd, ik heb er veel uit geleerd en ik ben dankbaar dat ik de mogelijkheid heb gekregen om deel te nemen. Ik hoop dat VIA Don Bosco dergelijke meetings zal blijven organiseren waar wij als organisaties kunnen leren van elkaar en van anderen.” Charles O Lango, partner uit Kenia
belangrijke vraagstukken, gevolgd door gezellige avonden. Kortom, een week boordevol momenten van verbondenheid en solidariteit.
Werken aan een betere toekomst Voor VIA Don Bosco en haar partners zijn de continentale meetings essentieel. In Latijns-Amerika waren we dit jaar aan onze tiende editie toe en in Afrika was het de achtste meeting. Het is een unieke ervaring om met mensen uit het Zuiden na te denken en samen te werken aan een betere toekomst voor kansarme jongeren. Want, ook al kom je uit El Salvador, de projecten van salesianen in Bolivia zijn heel herkenbaar. Voor ons is dit vooral een goede manier om feedback te krijgen over het werk dat we het hele jaar doen, zodat we het jaar daarop kunnen bijschaven waar nodig. Kaat Torfs ■
7
Ontwikkelingssamenwerking // Project Iringa
Hakuna kazi (er is geen werk)
In geografisch opzicht is Tanzania een land van uitersten. Zowel de hoogste berg van Afrika, de bijna 6000 meter hoge Kilimanjaro als het laagste punt van Afrika, de bodem van het 1400 meter diepe Tanganyikameer, liggen binnen de grenzen van het land. Ergens tussenin, op 1600 meter hoogte, ligt de stad Iringa, bovenop een steile rotswand met zicht op de vallei van de Little Ruaha. In de vallei ligt het Ruaha National Park waar jaarlijks vele toeristen de Tanzaniaanse wildlife komen ontdekken. De snel groeiende toeristische sector is een belangrijk deel van de Tanzaniaanse economie, maar slechts één van de troeven die het land in handen heeft. Tanzania is daarnaast ook rijk aan grondstoffen. Getuige daarvan de twee gele stroken in de Tanzaniaanse vlag die de overvloed aan bodemschatten symboliseren. Helaas is Tanzania niet enkel in geografisch opzicht, maar ook op economisch vlak een land van uitersten. Ondanks de vele troeven die het land in handen heeft en de economische
8
groei is jeugdwerkloosheid een groot probleem. Veel jongeren leiden een uitzichtloos bestaan zonder werk en zonder vast inkomen. Hakuna kazi (er is geen werk) zijn woorden die veel Tanzaniaanse jongeren bekend in de oren klinken. Eén van die jongeren is Ombeni. Hij is 20 jaar en afkomstig uit het plattelandsdorp Tosamaganga, op 15 kilometer van de stad Iringa. Ombeni is opgegroeid tussen de tabaksplanten op de plantage van zijn ouders en was voorbestemd om landbouwer te worden. Echter, op jonge leeftijd verloor Ombeni beide ouders als gevolg van aids, waarna hij samen met zijn zus naar het nabijgelegen Iringa verhuisde. Daar werden ze opgevangen door een oom die als taxichauffeur de kost probeert te verdienen om zijn gezin te onderhouden. In Iringa rondde Ombeni met succes de lagere school af, maar een diploma middelbaar onderwijs heeft hij nooit behaald. Al snel verliet hij de schoolbanken en werd hij door zijn oom de straat opgestuurd om rieten manden te verkopen en zo de familie te helpen het hoofd boven water te houden.
Net als vele andere jongeren kwam hij terecht in een bruisende informele sector waar het knokken is voor elke cent. Niet echt een oplossing voor de hoge jeugdwerkloosheid. Ombeni voerde een dagelijkse strijd, niet alleen met andere verkopers om zijn koopwaar aan de man te brengen, maar ook met zichzelf. Dit was immers niet het leven waar hij van droomde. Gelukkig zag ook zijn oom in dat Ombeni’s toekomst er met enkel een diploma lager onderwijs niet al te rooskleurig uitzag. Hij gaf Ombeni de kans om een opleiding automechanica te volgen in Don Bosco Iringa Technical School, waar hij momenteel in zijn tweede jaar zit. Deze beroepsschool, die ongeveer 25 jaar geleden door de Salesianen is opgericht, geeft momenteel aan ongeveer 230 jongens en meisjes de kans om een driejarige beroepsopleiding te volgen. Ze kunnen kiezen uit houtbewerking, drukkerij, kleermaker, lassen, automechanica, metselen of elektriciteit. Jaar na jaar zet de school zich, samen met VIA Don Bosco, in om kwalitatieve opleidingen aan te bieden die aangepast zijn aan de noden van de arbeidsmarkt, om zo de kansen van afgestudeerde leerlingen op waardig werk aanzienlijk te vergroten. Met succes, want bijna de helft van de leerlingen vindt binnen de drie maanden na de opleiding werk in een bedrijf. Anderen starten zelf een kleine onderneming of werken in een familiebedrijfje. Het is echter een grote uitdaging voor de school om dit kwalitatief opleidingsaanbod in stand te houden. De school mikt op de meest kansarme jongeren die vaak het inschrijvingsgeld niet kunnen betalen en voor wie een beroepsopleiding de enige kans is om uit de armoede te klimmen. Bovendien is technisch en beroepsonderwijs een dure vorm van onderwijs vanwege de infrastructuur en het materiaal die nodig zijn voor een degelijke opleiding. Het machinepark van de school is sterk verouderd en is toe aan vernieuwing. Ook om zelf productie-eenheden op te richten die inkomsten kunnen genereren, zijn investeringen nodig. Kortom, de noden blijven groot. De opleiding van jongeren als Ombeni in Iringa, of van vele andere jongeren in Dar Es Salaam en Dodoma, is enkel mogelijk dankzij de steun van onze schenkers en de dagelijkse inspanningen van de partners van VIA Don Bosco, die zich met beperkte middelen dag in dag uit inspannen om de toekomstkansen van jongeren in Tanzania te vergroten.
Fietsen voor Tanzania Voor zijn 21ste sponsoractie heeft onze vrijwilliger Frits Vandencasteele deze zomer een fietstocht gemaakt van Oostende naar Parijs. Frits zet zich al meer dan 20 jaar belangeloos in voor kansarme jongeren in het Zuiden. Dit jaar was zijn actie ten voordele van de Technische Don Boscoschool in Iringa, Tanzania. Op 27 juli vertrok Frits vanuit Oostende richting Franse hoofdstad. Zijn fietstocht ging langs de Abdij van Westvleteren, via Herlies en door de slagvelden van 19141918. Een moeilijke tocht bleek achteraf, want tegen de avond in Péronne ontdekte hij dat zijn opblaasbare matras lek was. Na vijf dagen fietsen kwam hij aan in de Parijse banlieu, waar hij met zijn zwaarbeladen fiets de metro nam om zijn eindbestemming te bereiken. De volgende dag keerde hij terug richting Oostende en ontmoette Madame Chantal op een camping in het noorden van Frankrijk. Een aangename ontmoeting, zo bleek. Hij mocht er niet alleen gratis overnachten, maar bij het afscheid gaf Madame Chantal Frits een flinke geldsom als steun voor het project. Frits kwam uiteindelijk op 5 augustus aan in Oostende.
Naar de top voor de 22ste sponsoractie Eind augustus is het project voor Iringa afgerond en is Frits aan zijn 22ste actie begonnen. Voor het komende jaar vraagt hij steun voor een project in Madagaskar en worden in plaats van kilometers meters verkocht, want Frits zal met de brommer naar Malaucène, aan de voet van de Mont Ventoux tuffen. Iedere meter die hij aflegt, wil hij verkopen aan vijf euro en zo hoopt hij 10.000 euro bijeen te krijgen. Bram Reekmans ■
Stortingen kunnen overgemaakt worden op het rekeningnummer van VIA Don Bosco: BE84-4358-03410159, Leopold II Laan 195, 1080 Brussel met als mededeling “Frits 22”. Voor al uw giften van dit jaar vanaf een bedrag van €40, krijgt u in februari 2015 een fiscaal attest. Alvast bedankt voor uw bijdrage.
Eén van de sympathisanten die zich al jaren inzet voor de toekomst van deze jongeren is onze vrijwilliger Frits Vandencasteele.
9
Ontwikkelingseducatie // Inleefreis
Vamos a Peru
©Thomas De Boever / Broederlijk Delen
VIA Don Bosco organiseert al voor de zesde keer samen met Broederlijk Delen een inleefreis voor leerlingen uit het zesde jaar secundair onderwijs. VIA Don Bosco neemt de begeleiding op zich van vier leerlingen en één leerkracht uit de Don Boscoschool in Kortrijk. In totaal krijgen 16 leerlingen en vier begeleidende leerkrachten de kans om kennis te maken met de dagelijkse realiteit in een Afrikaans of Latijns-Amerikaans land. Dit jaar gaan ze tijdens de kerstvakantie naar Peru. Een inleefreis is geen gewone toeristische vakantie, maar een reis waarbij je meer gast bent dan toerist. Je wordt ondergedompeld in een cultuur die totaal verschillend is van de onze. Het is een intense ervaring waarbij we sterk inzetten op uitwisseling: wij leren niet alleen van de jongeren daar, zij leren ook van ons en zijn benieuwd naar hoe wij hier leven.
Wat staat er op het programma? Om er een geslaagde ervaring van te maken, is er een
10
goedgevuld en gevarieerd programma voor de deelnemende scholen. Ze kunnen van nabij kennis maken met de partnerorganisaties die VIA Don Bosco en Broederlijk Delen ondersteunen. In Lima zullen ze het Don Boscocentrum ‘Brena’ bezoeken dat kwalitatief beroeps- en technisch onderwijs voorziet voor kansarme meisjes en jongens. De Belgische jongeren zullen enkele dagen samen met hun Peruviaanse leeftijdsgenoten uit het Don Boscocentrum doorbrengen. Zo zullen ze samen oudjaar vieren, zijn er meerdere sport- en spelactiviteiten gepland om elkaar te leren kennen en wordt er een speels en interactief jongerenforum georganiseerd. Tijdens dit forum wisselen de Belgische en Peruviaanse jongeren ideeën uit rond het centrale thema: “Wat is mijn visie op de toekomst?” Daarnaast brengen ze nog enkele dagen door bij partnerorganisaties van Broederlijk Delen die werken rond de problematiek van mijnbouw en klimaatverandering. Hier is ook een inleefverblijf van drie dagen voorzien waar de leerlingen in een gastgezin opgenomen worden om het dagelijks leven van hun “familie” te leren kennen. Uiteraard
is er tijdens de reis ook tijd om enkele toeristische bezienswaardigheden zoals de Incasites rond Cuzco te bezoeken.
de jongeren uitgebreid vetellen over hun ervaringen in Peru. Bekijk zeker hun filmpje op YouTube (Filmpje Insectenchallenge) en de facebookpagina: Vamos a Peru.
Voorbereiding
Move with Africa
De jongeren worden goed voorbereid vooraleer ze op inleefreis vertrekken. Van 7 tot 11 juli hebben ze deelgenomen aan het Wereldkamp, een tentenkamp waar ze samen met een honderdtal jongeren zich verdiept hebben in Noord-Zuidthema's. Er waren interessante workshops, animaties en optredens.
De Noorddienst van VIA Don Bosco zit niet stil want sinds kort is de organisatie een project rijker: “Move with Africa”. De ervaring die we de afgelopen jaren opgebouwd hebben bij het organiseren van de inleefreis, in samenwerking met Broederlijk Delen, kunnen we nu gebruiken voor een gloednieuwe inleefreis naar Benin.
Na het Wereldkamp zijn de deelnemende scholen gestart met allerlei activiteiten om geld in te zamelen voor hun inleefreis. De ene school kwam al origineler uit de hoek dan de andere: de leerlingen van Immaculata Ieper waren aanwezig op de smulmarkt in Pollinkhove met heerlijke zelfgemaakte confituur, koekjes en sangria. Het Sint-Catharinacollege gooide het over een andere boeg en verkocht koekjes. En de leerlingen van het Sint-Lievenscollege in Gent hebben een bijzondere uitdaging voor hun leerkrachten bedacht: een insectenchallenge! Elke leerkracht die het niet aandurfde om een sprinkhaan op te eten, moest tien euro doneren ten voordele van de inleefreis. Nu het vertrek naar Peru steeds dichterbij komt, is de groep nog eens samengekomen in Antwerpen tijdens het voorbereidingsweekend (10 en 11 oktober) om het programma op punt te stellen. Iedereen staat te popelen om eindelijk naar Peru te vertrekken en er een onvergetelijke ervaring van te maken! In een van de volgende nummers van Samen op weg zullen
De krant “La Libre Belgique” organiseert jaarlijks een inleefreis voor 150 jongeren en 30 leerkrachten uit de derde graad van het secundair onderwijs uit Franstalig België (Brussel en Wallonië). Ze werken hiervoor samen met tien ngo’s, waaronder VIA Don Bosco, die elk hun project uitwerken en met één school naar het buitenland vertrekken. VIA Don Bosco begeleidt het Sint-Quirin college in Huy, die in de paasvakantie van 2015 met twee leerkrachten en negen leerlingen een bezoek brengen aan het Don Boscocentrum in Porto-Novo in Benin. Zij zullen hier actief deelnemen aan de activiteiten van het centrum zoals het organiseren van socioculturele activiteiten, alfabetiseringscursussen en sensibiliseringsacties in dorpen, gericht op de herintegratie van kansarme Beninse jongeren, in de maatschappij. Met een uitgebreid voorbereidingstraject wordt niet alleen de groep inleefreizigers, maar ook de hele school betrokken bij het project. Zo zal VIA Don Bosco een animatie verzorgen over de ongelijkheden in het mondiale onderwijs aan de hand van het nieuwe pedagogische pakket “Recht op onderwijs”. Volg het verdere verloop van deze reis op de voet via de blog van het Sint-Quirincollege (http://viadonbosco.blogs. lalibre.be/) of op onze website. Marike Labrie ■
11
Ontwikkelingseducatie // Saved by the Bell
Recht op onderwijs, overal en voor iedereen
12
Aangezien foto's soms meer zeggen dan woorden, aangezien dit jaar zowel Vlaams als Franstalig minister van Onderwijs, Hilde Crevits en Joëlle Milquet in eigen persoon het project zijn komen steunen en omdat we dit jaar nog een allerlaatste keer willen berichten over "Saved by the Bell"… Dit is de editie van 2014 in foto's! Op 3 oktober hebben in België meer dan 412 Vlaamse,
Waalse en Brusselse lagere en middelbare scholen en meer dan 130.000 leerlingen de schoolbel extra laten rinkelen om te benadrukken dat we moeten blijven werken aan onderwijs, overal en voor iedereen. Niet alleen in België werd de schoolbel extra luid gerinkeld. Ook scholen in India, Rwanda, de Democratische Republiek Congo, Birma en Peru hebben deelgenomen aan deze actie.
Het Onze-Lieve-Vrouwinstituut van Bertrix.
Leerlingen van de Middenschool Meeuwen fluiten voor “Saved by the Bell”.
Don Bosco Ayanavaram in India .
Middenschool Heilig Hartinstituut in Bree.
Er was een goeie sfeer in het café Mozart in Lubumbashi in de Democratische Republiek Congo!
In het Youth Center Gatenga in Rwanda hebben de leerlingen ook de bel extra luid laten rinkelen.
Joëlle Milquet, Franstalig minister van Onderwijs, nam deel aan de actie en bezocht het Institut Saint-Stanislas in Etterbeek.
Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits kon jammer genoeg niet aanwezig zijn in één van de deelnemende scholen, maar heeft wel via een videoboodschap opgeroepen om te bellen voor het recht op onderwijs overal en voor iedereen. Ook tien ingenieurs van een particulier bedrijf hebben actief deelgenomen aan het project Saved by the Bell. In twee teams hebben ze ons nieuw spel “Run for Education” in vijf klassen van een technische school gespeeld. “Ik vond het een heel interessante actie met een goed doordacht spel dat de mogelijkheid biedt tot verdere reflectie”, vertelde een leraar achteraf. Zijn collega’s hadden dezelfde mening: “De animatie was een groot succes, leiders kwamen zeer snel (onmiddellijk zelfs) in contact met de leerlingen. Ze leken op hun gemak en waren blij aanwezig te zijn! Er was een mooie mix van plezier hebben en leren.” De leerlingen van Middenschool Meeuwen hebben de actie gesteund. Tijdens een heus fluitconcert wandelden de leerlingen door Meeuwen om een een duidelijk signaal te geven: ieder kind heeft recht op basisonderwijs! Veel leerlingen gaven aan dat ze nu bewuster naar school komen en ook dankbaarder zijn voor hun kans op goed
onderwijs. Met de hoop dat deze actie in de toekomst ieder kind de kans geeft om naar school te gaan.
Studio Globo en VIA Don Bosco VIA Don Bosco organiseert “Saved by the Bell” ondertussen sinds 2013 in Franstalig België, maar onze partner “Studio Globo” organiseert de actie al zeven jaar in Vlaamse scholen. Ze hebben de voorbije jaren al veel successen geboekt in Vlaanderen, waar ze zich niet alleen focussen op middelbaar onderwijs, maar ook op lager onderwijs. Nu de nieuwe Belgische minister van Ontwikkelings samenwerking bekend is gemaakt, zullen VIA Don Bosco en Studio Globo een ontmoetingsmoment organiseren met minister De Croo om hem honderden foto’s van “Saved by the Bell” te bezorgen en om hem een duidelijk signaal te geven over het recht op onderwijs voor iedereen, overal in de wereld. Wordt vervolgd! U vindt alle video's en foto’s terug op de facebookpagina van VIA Don Bosco vzw!
Anne-Sophie Tirmarche ■
13
Ontwikkelingssamenwerking // Ondernemers voor Ondernemers
Educatie in het Zuiden dankzij Ondernemers voor Ondernemers
Ondernemers voor Ondernemers is een initiatief dat bedrijven en ngo’s dichter bij elkaar wil brengen. Het werd in 2000 opgericht door de voormalige gouverneur van de Nationale Bank van België, Fons Verplaetse. Hun doelstelling is eenvoudig; bedrijven en ngo’s samenbrengen om duurzaam ondernemen in het Zuiden aan te moedigen. Daarvoor buigt het op de ervaring van vrijwillige deskundigen die zich willen inzetten voor het Zuiden. Ondernemers voor Ondernemers wil een dialoog tussen de ngo’s en bedrijven stimuleren. Beide hebben een belangrijke opdracht in de samenleving maar staan nog te dikwijls tegenover elkaar. Onderling overleg
en concrete fondsenwerving voor duurzame socioeconomische nog-projecten, leggen de brug tussen beide werelden. Ondernemers voor Ondernemers stelt dan ook een pakket projecten voor, geleverd door de leden ngo’s. Daaruit kunnen bedrijven projecten kiezen die ze willen steunen en op die manier helpt Ondernemers voor Ondernemers bedrijven die hun steentje willen bijdragen aan ontwikkelingssamenwerking terwijl ze ook ondernemen in het Zuiden. Al meer dan tien jaar helpt Ondernemers voor Ondernemers VIA Don Bosco via financiële middelen, wat nu uitgebreid wordt naar bijstand en advisering. Verschillende van onze programma’s kunnen rekenen op de steun van meerdere bedrijven. Ook voor de lokale tewerkstelling, een belangrijk aspect van onze missie, willen wij samen met Ondernemers voor Ondernemers nieuwe kansen bieden aan jongeren. Op 16 oktober organiseerde Ondernemers voor Ondernemers voor de allereerste keer een galaavond ter gelegenheid van de uitreiking van de Trofee voor de “warmste ondernemer van 2014”. Tijdens het evenement hamerde de Directeur-Generaal van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, Peter Moors, op het belang van educatie in ontwikkelingssamenwerking. VIA Don Bosco beschouwt daarom de samenwerking met Ondernemers voor Ondernemers als beloftevol voor de komende jaren. Etienne Vandercruyssen ■
Sr Georgette van de “Centre de Formation Professionnelle Mazzarello” in Mbuji-Mayi in Congo, kreeg enkele jaren geleden een tractor cadeau. Nu steunt Ondernemers voor Ondernemers ook haar project.
14
DeWereld.be // Op de Agenda 4 weekends van november-december: Infocyclus BTC
25 november 2014: Educaid conferentie
De Infocyclus georganiseerd door het BTC, het Belgisch ontwikkelingsagentschap, is een opleiding die een overzicht geeft van de internationale samenwerking en de NoordZuidrelaties. De infocyclus wil deelnemers aanzetten tot reflectie op houding en gedrag en hen bewust maken van de mogelijkheden tot actief mondiaal burgerschap. Onderwerpen zoals de internationale economische omgeving, antropologie, milieu, humanitaire hulpverlening, NGO-activiteiten of de genderproblematiek, komen daar aan bod. Meer info: http://www.btcctb.org/nl/infocyclus
De vierde internationale Educaid.be conferentie heeft als thema “Gender en onderwijs in de praktijk”, en zal plaatsvinden in de lokalen van de BTC. Agenda en details voor inschrijvingen zijn nu beschikbaar. Houd de dag alvast vrij in je agenda, want, om logistieke redenen, is het aantal deelnemers beperkt tot 250. Wanneer: 25 november 2014 Waar: Conference Centre Espace Jacqmotte, BTC-CTB, Hoogstraat/Rue Haute 139, 1000 Brussels Meer info: www.educaid.be/nl/event/educaidbe-conferentiegender-onderwijs-de-praktijk
29 november 2014: Haïti 5 jaar later
27 januari 2015 tot -11 februari 2015: 9e Wereldmeerdaagse Brasschaat
Op 12 januari 2010 kostte een verwoestende aardbeving het leven aan 230.000 Haïtianen. Nog eens 1,5 miljoen Haïtianen verloren hun huis. Vandaag leven nog steeds 350.000 slachtoffers in tentenkampen. Dit evenement biedt een terugblik op hoe Haïtiaanse organisaties aankijken tegen de afgelopen 5 jaar heropbouw na de aardbeving en schetst huidige kader. Verder wordt ondermeer gekeken naar de ontwikkeling van het land en naar wat kan worden gedaan voor de door de aardbeving getraumatiseerde kinderen. Wanneer: 29 november 2014 Waar: Frederik De Merodestraat 18, Mechelen van 14u tot 21u Meer info: http://www.4depijler.be/kalender/event/detail/ detail/578
De Wereldmeerdaagse wil jongeren kennis laten maken met de Noord-Zuidproblematiek en wordt officieel geopend op zondag 1 februari om 15u door de Brasschaatse Schepen voor Ontwikkelingssamenwerking, met een “Wereldmarkt” voor het brede publiek. Tijdens de 2 weken zijn naast scholenactiviteiten ook activiteiten voor het brede publiek waaronder een quiz, een filmvoorstelling en een debat. Wanneer: van 27 januari tot 11 februari 2015 Officiële opening: zondag 1 februari2015 van 13u-18u Waar: Ruiterhal, Brasschaat Meer info: http://mundio.be/public/files/documenten/ projectvoorstelling_zoe_v16-10-2014.pdf
Redactieraad: Daniëlla Arbyn Havugimana, Etienne Vandercruyssen - Communication Officer: Daniëlla Arbyn Havugimana - Lay-out: Pierre Vandevivere - Druk: Geers Offset Verantwoordlijke uitgever: Albert Van Hecke, sdb, Leopold II-laan 195, B-1080 Brussel Is uw adres onjuist of bent u verhuisd? Gelieve dit te melden aan VIA Don Bosco, Adressenadministratie, t.a.v. Jan De Broeck en Peter Goossens, Leopold II-laan 195, B-1080 Brussel. Dat kan ook per telefoon: + 32 (0)2 427 47 20 of per e-mail:
[email protected]. Overeenkomstig de wet van 8 december 1992, die de bescherming van de persoonlijke levenssfeer regelt, werd uw naam opgenomen in ons adressenbestand. We gebruiken deze gegevens alleen voor de verspreiding van informatie inzake onze activiteiten. U heeft onbeperkt toegangs- en correctierecht van de door ons over u bewaarde informatie.
Partners:
Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving
Wilt u ons steunen? VIA Don Bosco Reknr.: 435-8034101-59 IBAN: BE84 4358 0341 0159 BIC: KREDBEBB
Sponsors:
15
Via Don Bosco is een erkende Belgische ngo die opleidings- en onderwijsinstellingen steunt in Afrika en Latijns- Amerika. Al meer dan 40 jaar bieden we pedagogische en financiële steun aan plaatselijke scholen. De rode draad van onze projecten is: technische, sociale en professionele vaardigheden aan kansarme jongeren bieden om hen zo te helpen hun plaats op de arbeidsmarkt te vinden en bij te dragen aan de maatschappij. Tegelijk slaan we een brug tussen Belgische scholen en partners in het Zuiden zodat alle jongeren kunnen opgroeien tot wereldburgers. www.viadonbosco.org
