ijsselgmof stichting voor openbaar primair
Gemeente Doetinchem T.a.v. mevrouw B. Ulfman Postbus 9020 7000 HA DOETINCHEM
onderwijs
<•<••' [flDj Doetinchei A f l.
ma
ISOpI t!
-
5
JUNI 2 0 1 2
Zaaknummer Rappel week:
datum onderwerp kenmerk bijlage(n)
29 mei 2012 Jaarverslag 2011 Stichting IJsselgraaf U2012.289 Jaarverslag 2011 Stichting IJsselgraaf
BEGELEIDINGSBRIEFJE
0
volgens afspraak
0
met dank retour
0
om advies
x
ter kennisneming en om te behouden een exemplaar van ons jaarverslag voor uw gemeente.
0
gelieve in te vullen, te ondertekenen en daarna te retourneren
POSTADRES:
Postbus 18
7020AAZelhem
BEZOEKADRES:
Palmbergi8
7021 D) Zelhem
T E L 0314 38299O
E - M A I L
[email protected]
J A A R V E R S L A G 2011 Stichting IJsselgraaf te Zelhem
Bestuursverlag en kengetallen Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid Bestuursverslag financieel beleid Analyse verschil werkelijke exploitatie en begroting Verantwoording vermogensbeheer 2011 door Schretlen & Co Kengetallen
3 21 22 24 25
Jaarrekening A.1.0 Grondslagen A.1.1 Balans per 31 december A. 1.2 Staat van baten en lasten over 2011 A.1.3 Kasstroomoverzicht 2011 A.1.4 Toelichting behorende tot de balans A.1.4 Geoormerkte doelsubsidies O C W A.1.7 Overzicht verbonden partijen A.1.8 Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders A.1.9 Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens A.1.11 Niet uit de balans blijkende verplichtingen
27 29 30 31 32 37 40 41 42 43
Overige gegevens A.1.12 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant A.1.13 Gebeurtenissen na balansdatum
44 46
A.0.1 A.0.1 A.0.2 A.0.3 A.0.4
A. 1.14
Bij'lagen Gegevens over de rechtspersoon
Stichting IJsselgraaf
47
blad 2
J a a r v e r s l a g
S t i c h t i n g
2 0 1 1
I J s s e l g r a a f
Op koers!
Stichting IJsselgraaf
blad 3
ijsselgraa/^ A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
Inhoud Voorwoord
3
Inleiding
4
Stichting IJsselgraaf
5
Beleidsontwikkeling
6
Onderwijs
7
Organisatie
8
Profiel en imago
9
Personeel
10
Huisvesting en arbozorg
13
Informatie- en communicatietechnologie
14
Jaarverslag G M R 2011
16
Stichting IJsselgraaf
blad 4
ijsselgraaf A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
Voorwoord Eind december heeft het bestuur het Strategisch Beleidsplan voor de periode 2012 2016 definitief vastgesteld. Daarmee is de stip op de horizon bepaald en is helder waar we ons de komende vijf jaar mee bezig zullen houden en evengoed welke ontwikkelingen we nog even uitstellen. Het plan is echter geen statisch geheel. Veranderende inzichten en nieuwe contextgegevens kunnen altijd aanleiding zijn om beleidsdoelen aan te passen of aan te vullen. Niemand van ons heeft de wijsheid in pacht en zelfs de grootste visionair moet op gezette tijden zijn beelden bijstellen. Toch is met het Strategisch Beleidsplan de koers voor langere tijd vastgelegd - en over de zeewaardigheid van ons schip hoeven we gelukkig niet meer te twijfelen! De laatste jaren schrijft IJsselgraaf enkel zwarte cijfers. Ook de Jaarrekening 2011 laat weer positieve resultaten zien. Er is sprake van een stevige grip op de planning en controle van de financiële huishouding. Met het in eigen beheer nemen van een deel van de administratie wordt die grip verder verstevigd. Onze positie is bovendien zodanig dat er weer geïnvesteerd kan worden. Voor scholing van leraren is eveneens meer ruimte gekomen. De verdere professionalisering van de organisatie zal ongetwijfeld nog geruime tijd in beslag nemen, maar aan de voorwaardelijke kant is beslist al veel op orde. IJsselgraaf ligt op koers!
Namens het bestuur van Stichting IJsselgraaf, Th.J.G. Huting Algemeen Directeur
Stichting IJsselgraaf
blad 5
ijsselgraa/^ A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
"*
"*
"**"
Inleiding Dit Jaarverslag 2011 maakt deel uit van de zogeheten Meervoudige Publieke Verantwoording. Daarmee laat Stichting IJsselgraaf zien wat er het afgelopen jaar allemaal heeft plaatsgevonden, welke intenties daaronder lagen en wat de resultaten zijn. Naar de rijksoverheid is het verslag vooral een verantwoording m.b.t. de aanwending van de publieke middelen, de verstrekte subsidie op grond waarvan de samenleving mag verwachten dat er goed onderwijs voor onze kinderen wordt gerealiseerd. Die verantwoording m.b.t. de kwaliteit geldt ook in de richting van de drie betrokken gemeenten, die bovendien toezicht uitoefenen op het bestuurlijk handelen binnen de stichting. Naast deze verticale verantwoording is er ook sprake van horizontale verantwoording naar medezeggenschapsraden (medewerkers en ouders) en maatschappelijke organisaties die belang nebben bij het bestaan van onze stichting.
Stichting IJsselgraaf
blad 6
ijsselgraa/ j f ^ j A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
*"
""""
Stichting IJsselgraaf Stichting IJsselgraaf vormt het bestuur van negentien openbare basisscholen in de gemeenten Bronckhorst, Doesburg en Doetinchem. De stichting beschouwt het als haar missie om uitstekend onderwijs aan te bieden en wil het beste naar boven halen uit leerlingen en medewerkers, zodat ieder individu zich optimaal kan ontplooien. Leerlingen en medewerkers hebben een prettige, leerzame en inspirerende tijd op onze scholen en binnen de Stichting. Ouders zijn uitermate tevreden met de gang van zaken binnen de IJsselgraaf-scholen. Ons onderwijs is openbaar en voor iedereen toegankelijk. We gaan daarbij uit van wat een kind kan. Met pedagogisch optimisme zien we het kind als een zich verder ontplooiend individu. We voelen ons daarbij uitgedaagd om samen met het kind en de ouders verder te komen. Voor een aantal kinderen geldt dat ze niet die ontplooiingsmogelijkheden hebben die je ze zou toewensen. Dit kan allerlei achtergronden hebben. Dit betekent dat we, ook in die gevallen waarin de ontwikkeling van het kind onder druk staat, de taak hebben om te helpen en om goed de weg te kennen in het maatschappelijk zorgveld. Stichting IJsselgraaf hanteert de volgende kernwaarden: 1. Kwaliteit Kwaliteit staat voorop. We zijn gericht op kwaliteitsverbetering van ons onderwijs en willen het steeds beter doen. We evalueren regelmatig onze kwaliteit en verantwoorden ons ten opzichte van alle belanghebbenden. Leerlingen en personeel van IJsselgraaf krijgen daarbij optimaal de mogelijkheden om zich op verschillende terreinen te ontwikkelen (talentontwikkeling). 2. Professionaliteit en respect We zijn transparant, open en duidelijk naar elkaar op alle niveaus en in alle geledingen van de IJsselgraaf-organisatie. We gaan op een professionele manier met elkaar om en spreken elkaar ook aan op eikaars gedrag (bijvoorbeeld: afspraak is afspraak). We handelen uit respect voor elkaar, in de dialoog zijn we gelijkwaardige gesprekspartners. Naast het gevoel voor eigenheid van iedere betrokkene (individu en schoolniveau) streven we naar verbondenheid met elkaar, tussen individuen en tussen scholen. 3. Eigenheid en gezamenlijke verantwoordelijkheid Ontwikkeling wordt gestimuleerd door eigen verantwoordelijkheid, ruimte en vrijheid te geven aan alle mensen in de IJsselgraaf-organisatie. De vrijheid wordt mede bepaald door de grenzen die duidelijk onder meer in het beleidsplan 'Leren met Lef worden aangegeven. Of dat nu op groepsniveau, op schoolniveau of op IJsselgraafniveau is: er zijn duidelijke kaders die de richting aangeven. 4. Daadkrachtig, toekomstgericht en maatschappelijk betrokken We zijn daadkrachtig in ons handelen, tonen initiatief en schromen niet om knopen door te hakken. We kijken vooruit met een open nieuwsgierige blik naar wat er zich afspeelt in de samenleving en de directe omgeving van onze scholen. We zijn innovatief en anticiperen op toekomstige ontwikkelingen en signalen uit de maatschappij.
Stichting IJsselgraaf
blad 7
ijsselgraaf ^jr^x A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
^
tJii
Beleidsontwikkeling De voornaamste beleidszaken waar de organisatie zich deze periode intensief mee heeft beziggehouden betreffen de nieuwe taakverdeling tussen bestuur en AD, het beleid inzake de demografische krimp en het Strategisch Beleidsplan. Om te voldoen aan de wet 'Goed onderwijs, goed bestuur' (ingegaan per 1 augustus 2011) heeft het bestuur uitgesproken te willen overgaan tot de introductie van het Raad van Toezicht-model. De externe toezichthouders opteren eveneens voor dit model, maar pleiten voor temporisering, daarbij verwijzend naar de financiële perikelen van enkele jaren geleden en de noodzaak om een evenwichtig en duurzaam financieel beleid te voeren, met aantoonbare grip op de risico's. Zij stellen voor nog enkele jaren te wachten met de invoering van dit bestuursmodel. Dat zou echter betekenen dat onze organisatie niet aan de wettelijke verplichting kan voldoen om bestuur en toezicht te scheiden. Om die reden is het bestuur voornemens om d.m.v. een delegatieregeling zo dicht mogelijk bij het RvT-model aan te sluiten. Daartoe worden de bestuurlijke bevoegdheden gedelegeerd aan de AD, met uitzondering van die onderdelen die ook normaliter bij een Raad van Toezicht worden ondergebracht. Dit is uitgewerkt in een bestuursfilosofie en een delegatieregeling. Het nieuwe construct treedt m.i.v. 1 januari 2012 in werking. In het volgende jaarverslag (over 2012) zal in het kader van de meervoudige publieke verantwoording expliciet verslag worden gedaan van de activiteiten van de interne toezichthouder.
Stichting IJsselgraaf
blad 8
ijsselgraaf A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
Onderwijs Onderwijs van hoogwaardige kwaliteit is de centrale doelstelling van Stichting IJsselgraaf. Het primaat voor de onderwijskundige ontwikkeling ligt op de individuele scholen. Vanuit de stichting wordt echter, in algemene doelstellingen, wel degelijk gestuurd op kwaliteit, zowel t.a.v. de inhoud als m.b.t. de resultaten. Alle scholen van Stichting IJsselgraaf hebben vóór eind september een nieuw Schoolplan in moeten leveren. Na beoordeling en vaststelling door de AD is daarmee het beleid voor de komende vijfjaar vastgelegd. Dat is gebaseerd op uniforme uitgangspunten v.w.b. de beleidsterreinen financiën, personeel, huisvesting, ICT en organisatieontwikkeling. Het onderwijskundig gedeelte is volkomen schooleigen. Er wordt hard gewerkt aan de nadere vormgeving van het kwaliteitsbeleid. In dat kader is op directieniveau een commissie gevormd die zich bezighoudt met collegiale visitaties. Het gaat daarbij om een evaluatiemodel, waarbij de commissie een school bezoekt en beoordeelt op grond van een van tevoren vastgesteld kader. Het kan daarbij gaan om het complete (onderwijs)aanbod of om een onderdeel daarvan. De bedoeling is om binnen een niet al te lange tijdsspanne alle scholen te bezoeken. Overigens zullen alle directeuren, in wisselende samenstellingen, deel uitmaken van de commissie en zowel visiteren als gevisiteerd worden, met als meerwaarde dat zij aldus beide perspectieven leren kennen. Per 1 augustus 2011 zijn twee orthopedagogen aangetreden die de leerlingenzorg op de scholen ondersteunen. Naast de leerlingconsultaties en onderzoeken dragen de orthopedagogen inhoudelijk en organisatorisch bij aan het IB-netwerk. Onder leiding van hen zijn er twee werkgroepen opgericht met als thema's het 'ontwikkelingsperspectief en 'hoogbegaafdheid'. De orthopedagogen hebben regelmatig contact met de samenwerkingsverbanden van Doetinchem en Zutphen. Op de scholen wordt de handelingsgerichte werkwijze volgens de stappen van de structuur van de samenwerkingsverbanden gestimuleerd. Half september heeft het jaarlijkse bestuursgesprek plaatsgevonden tussen de Onderwijsinspectie en de AD. De inspecteur geeft daarbij een voorlopig oordeel over de scholen op grond van de aangeleverde opbrengstgegevens. In dat gesprek wordt ook afgestemd welk toezichtsarrangement voor de scholen zal gelden. Voor alle scholen is het basisarrangement afgegeven, wat betekent dat de inspectie op grond van recente opbrengstgegevens vooralsnog geen risico's veronderstelt.
Stichting IJsselgraaf
blad 9
ijsselgraa/"^ A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
Organisatie Een belangrijke doelstelling is de ontwikkeling van een professionele cultuur. Op basis van het principe 'cultuur volgt structuur' zal eerst de organisatie stevig moeten worden neergezet. Het gaat daarbij primair om de lijnstructuur, zoals schematisch weergeven in onderstaand organogram. Intern mag de structuur van de organisatie inmiddels bekend worden verondersteld, maar daarmee is deze nog niet volledig geïmplementeerd. Mede om die reden zal binnenkort een avond voor alle medezeggenschapsraden worden georganiseerd om nogmaals te beklemtonen welke aansturings- en communicatielijnen er zijn. Stichtingsbestuur IJsselgraaf
Algemeen Directeur
GMR
Bestuursbureau
Directeur
School A
MR
MR
Directeur - MR
Schooi B
School C
Directeur - MR
School D
Directeur - MR
School E
Bij die gelegenheid zal ook het in december door het bestuur vastgestelde Strategisch Beleidsplan worden gepresenteerd. De omvorming naar een professionele cultuur is een kwestie van gerichte acties en lange adem, want er zijn vele jaren mee gemoeid. Het management loopt hierin voorop. Vandaar de invoering van een mandaatcontract, dat de directeuren uitdaagt tot ondernemerschap en het nemen van verantwoordelijkheid en dat daarmee een professionele cultuur bevordert.
Stichting IJsselgraaf
blad 10
ijsselgraaf A.0.1
^ \
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
Profiel en imago Beïnvloeding van het imago vindt vooral plaats via het gezamenlijke streven naar duurzame kwaliteit op elk beleidsterrein en door het uitdragen van dat streven en de behaalde resultaten. In dit kader wordt met name ook aandacht besteed aan de gerichte normen- en waardenoverdracht binnen al onze scholen. De klanttevredenheid wordt periodiek gemeten en communicatie door onze medewerkers dient altijd respectvol te zijn. De onderliggende gedachte is dat een goede reputatie elke dag en in alle klantrelaties moet worden verdiend. Op locatieniveau worden schooleigen initiatieven ontplooid i.h.k.v. klantenbinding en imagoverbetering. Binnen het bestuursbureau is klantbenadering een terugkerend thema. Afgelopen jaar heeft nogmaals afstemming plaatsgevonden rondom de klantbejegening, zowel naar interne als naar externe klanten. Daarbij is ook geconcludeerd dat het aantal interne klantcontacten enorm hoog is. Dat heeft vooral te maken met onbekendheid met regelgeving en procedures. Veel vragen van medewerkers zouden op schoolniveau kunnen worden afgevangen, wanneer met name de directeuren beter op de hoogte zouden zijn van standaardprocedures. Naast Integraal Personeelsbeleid zal daarom door het bestuursbureau een procedureboek worden opgesteld. Bovendien wordt in 2012 een personeelsgids uitgegeven met daarin de belangrijkste regelingen. Naast de regelmatig verschijnende nieuwsbrief zal de website van de stichting een krachtiger positie moeten gaan innemen (portalfunctie) en om die reden worden vernieuwd.
Stichting IJsselgraaf
blad 11
CM (O
^1
53 bi) < ! OJ
rvl IO c oN IN rH
03 *
10
I
in
01 IN
01
10
1
p
CD
IN
O
Lfl N 01 01
CD
ro
I
5^!
5£
rH CO
ai
0
10
(M
01
CD
10
in
co ê
10
Fl 10
CO CD
(0
to a
01 O 01
in ro
co < D 8 a
io Pi*n mm rs co io > ro m
IN 01
C O CO ro nl CO O
to
P N
10
co
10
CO
01 (N
10
H
(N
01
ffl N
O
10
10
10 O
N N I*»: H
tN
)2 E Ö IS (D
0)
rH
6-c
in
CO b
O)
(1)
in
o 5 o>3
(0 (o 0)
0)
a>
(0 (0
tfl a)
(0
01 IN
K>
IV
CD
o
co*
co
SS O
(0
H
< D c tl CD <0
00 ï
CD
ï
ui c-
c10 o
10
(N
IN
co
41 10
01
01
n) a a Ni 10
CO $
E
N
nj ai
m
10
(0
c
0)
0:5 C N
O)
H)
m
01
N
KI
ra
CN
ai
ca <_fl
co
0)
01 O)
0
co co
tN
D I
ro
ai
S
co S 01
(o
N
CD
0) 0)
si
3
CD
(0
(O
H O N K
1
(N 10
O Co
10 10 (N M
10
KI 01
O)
CD
S I
01
01
O)
in
01
01
O)
V
10
UI
2
01 «1
N
Ut
(U O Tl W
N
CO
£È
5 ÜM £ N u « 0 ai m o o o. o
ra ro O)
(D
in
co O)
CO
rjsselgraaf A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
JÜÜ!
In de verslagperiode september 2011 - januari 2012 is het aantal medewerkers licht gedaald. In de categorie onderwijzend personeel is het aantal fulltime functies afgenomen en het aantal parttime functies gestegen. De totale benoemingsomvang onderwijzend personeel in vaste dienst (excl. payroll) is gedaald van 172,0163 fte naar 164,7329 fte. De daling in deze categorie komt voort uit natuurlijk verloop en is deels gecompenseerd met extra inzet van payrollkrachten. De categorie directie is eveneens gedaald van 17,2248 fte naar 16,0188 fte. Deze daling heeft deels te maken met natuurlijk verloop en deels met ontslag. De categorie ondersteunend personeel nam af met 0,482 fte door natuurlijk verloop. Verder werkt een aantal leerkrachten in een zogenaamde flexibele schil. In de verslagperiode waren 25 leerkrachten via een zogenaamde payroll aanstelling werkzaam. De totale werktijdfactor in de flexibele schil bedroeg 16,2 fte oftewel 8% van het totale personeelsbestand. De flexibele schil biedt ons de mogelijkheid om de terugloop in formatie door bezuinigingen (o.a. rugzakfinanciering en terugloop van het aantal leerlingen) op te vangen. Daarnaast is ook nog een aantal leerkrachten aangesteld als vervanger in de vervangingspool. Met betrekking tot de aanstelling van deze leerkrachten werden met IJsselgroep personeelsdiensten nieuwe afspraken gemaakt ingaande 1 augustus 2011. Er heeft een herverdeling plaatsgevonden van de vervangers onder de deelnemende besturen. De basis voor de herverdeling is de daadwerkelijke vervangingsvraag van de deelnemende besturen. Naar aanleiding van de herverdeling is een deel van de vervangers in de Pool per 1 augustus overgegaan naar de loonlijst van de andere deelnemende besturen. Per 1 augustus staan nu nog 12 leerkrachten met een totale werktijdfactor van 9,3161 op de loonlijst van IJsselgraaf met een benoeming als vervanger in de Pool. Per 01 augustus 2012 overweegt IJsselgroep personeelsdiensten om te stoppen met de werkzaamheden ten behoeve van de vervangingspool. Dat betekent dat we per die datum het beheer over de vervangingspool zelf moeten voeren of deze dienstverlening elders in te kopen. In het voorjaar van 2012 zal hierover een besluit genomen worden. Verzuim Gedurende de verslagperiode steeg het voortschrijdend verzuimpercentage van 6,37% naar 6,65%. De stijging ten opzichte van de voorgaande periode is voornamelijk veroorzaakt door een kleine toename van het aantal langdurig zieken. De meldingsfrequentie is in de verslagperiode afgenomen van 1,16 naar 1,09. Vanaf 01 januari zijn 2012 is het contract met de arbodienst beëindigd. Vanaf dat moment werken we met een zelfstandig gevestigde bedrijfsarts. Hij houdt wekelijks zitting op het bestuursbureau. De directeuren van de scholen zijn casemanager van de verzuimende medewerkers op de scholen. Er zijn korte lijnen naar de bedrijfsarts. Wekelijks kunnen de directeuren een afspraak plannen voor verzuimende medewerkers of zelf in gesprek gaan over hun medewerkers. IPB In de verslagperiode is een eerste aanzet gemaakt met de beschrijving van Integraal Personeelsbeleid. Integraal Personeelsbeleid betekent het regelmatig en
Stichting IJsselgraaf
blad 13
A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
*^"**"* f
systematisch afstemmen van de inzet, kennis en bekwaamheden van de medewerkers en de inhoudelijke en organisatorische doelen van de school. Deze afstemming is ingebed in de strategische positie en gerelateerd aan de onderwijscontext van de school. Hierbij wordt professioneel gebruik gemaakt van een samenhangend geheel van instrumenten en middelen, die gericht zijn op de ontwikkeling van individuele medewerkers. In het beleidsplan zijn de volgende onderwerpen beschreven: - beschrijving van de voorkomende functies, - personeelsplanning, - communicatie met medewerkers en medezeggenschap, - kwaliteitsontwikkeling van personeel, - verzuimbeleid. Het IPB zal naar verwachting in april kunnen worden vastgesteld. Arbobeleid
-
-
In de rapportageperiode september 2011 - januari 2012 is op drie scholen, te weten Mozaïek, De Plattenburg en De Bongerd, een volledige Risico Inventarisatie en Evaluatie uitgevoerd. De AD heeft op advies van het DO besloten om bij personeelsenquêtes in de toekomst de respondenten hun naam te laten vermelden. Het interval tussen twee Risico Inventarisaties was acht jaar. Er is besloten dat interval terug te brengen naar zes jaar. In de toekomst zal het verder worden teruggebracht naar de door de Arbo-catalogus-PO voorgeschreven vier jaar. Verder zijn op enkele scholen NEN3140-keuringen uitgevoerd, is op een aantal scholen de Riscico Inventarisatie geactualiseerd en is er twee maal een controle- of inspectieronde langs de speeltoestellen gemaakt.
Stichting IJsselgraaf
blad 14
ijsselgmof jf£\> A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
H u i s v e s t i n g en a r b o z o r g Onderhoud schoolgebouwen
In navolging van de onderhoudsplanning van 2011 t/m 2013 zijn er diverse onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd: - Schilderwerk kozijnen en gevels buiten op obs Hogenkamp en obs de Plattenburg. - Het hoofdgebouw van obs Jan Ligthart heeft op de 1e etage nieuw lino gekregen en alle ruimtes zijn geschilderd. - Op obs Hagen is een start gemaakt met een upgrading van lokalen, sanitair etc. De gemeente Bronckhorst heeft op obs De Woordhof de gietvloeren vervangen door linovloeren. De Woordhof kampt nog steeds met opleverpunten vanuit de nieuwbouw. Zodra alle nog openstaande opleverpunten zijn afgehandeld, zal De Woordhof worden overgedragen aan IJsselgraaf.
B i j z o n d e r e ontwikkelingen
Eind januari is door de voorzitter van Beheerstichting Het Kleurrijk de notariële akte ondertekend en is de beheerstichting een feit. Samen met de medegebruikers van Het Kleurrijk zal er een centralisatie plaatsvinden van het schoonmaakbedrijf en leveranciers, zodat de partners in de school elkaar versterken. De architectenkeuze heeft intussen plaatsgevonden voor obs Rozengaardsweide en de Piersonschool (Gelderveste). Welstand van de Gemeente Bronckhorst heeft de tekeningen goedgekeurd. In de zomervakantie zal de gymzaal worden afgebroken, die moet wijken voor het gedeelte van de Rozengaardsweide. Direct na de zomervakantie start men met de bouw. Het Kulturhus in Drempt (obs Gildeschool, St. Willibrordus, het Dorpshuis en kinderopvang) start ook met de bouw na de zomervakantie. Het gaat in beide gevallen om projecten met een eigen identiteit en visie, die sterk naar voren komen in de nieuwbouw. O v e r i g e facilitaire z a k e n
-
-
Per 1 oktober heeft een nieuw schoonmaakbedrijf de werkzaamheden overgenomen van het oude. Deze aanbesteding heeft een grote kostenbesparing opgeleverd. Europese aanbesteding van energie heeft ook plaatsgevonden. Per 1 januari 2012 zijn voor een periode van vier jaar voor alle scholen nieuwe energieprijzen afgesproken.
Stichting IJsselgraaf
blad 15
A.0.1 Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid Informatie- e n c o m m u n i c a t i e t e c h n o l o g i e Beleidsontwikkeling
Alle scholen hebben kennisgenomen van het nieuwe S B P . Op 28 februari zal het deel dat gaat over ICT onder de loep worden genomen door het platform ICT'ers onder leiding van de bovenschool ICT'er. Uit dit overleg moet een platform ICT'ers een aantal beleidsvoornemens nader gaan bekijken en voorstellen doen aan het ICTberaad. Dit wordt door de bovenschools ICT'er kortgesloten in zijn overleg met de AD. Systeembeheer
Scholen betalen per werkplek. De kosten, die berekend worden door de systeembeheerder, zijn uitgezuiverd en in overeenstemming gebracht met het aantal werkplekken, waarvoor licenties worden afgegeven. Inmiddels loopt een onderzoek naar het service-level-agreement. De resultaten kunnen in maart 2012 worden verwacht. Hierdoor kunnen we ruim vóór juli een besluit nemen hoe verder te gaan met QLICT. Een afweging kan dan worden gemaakt of systeembeheer, dan wel delen daarvan, goedkoper en kwalitatief verantwoord in eigen beheer kunnen worden genomen. Voorzieningenniveau
De afgelopen periode is gebruikt om een goed overzicht te bieden van de stand van ICT-zaken op de IJsselgraafscholen. Daarbij is vastgesteld dat er scheefgroei is geslopen in het aantal computers per school. Financieel is vastgesteld dat de minimumnorm voor het aantal computers in een school zou moeten zijn: 1 computer per 5 leerlingen. Dit is inclusief pc's van directie, administratie en intern begeleider. Beleidslijn voor kalenderjaar 2012 e.v. is: 'Scholen mogen meer pc's in gebruik hebben, mits zij de afschrijvingslasten binnen een sluitende jaarbegroting kunnen dragen. Ze moeten daarbij tevens rekening houden met de meerkosten van systeembeheer en licenties.' Ten aanzien van de begrotingsgesprekken in november en december zijn directies hierop ingesproken en voorbereid. In juni 2011 is een beleidsstuk goedgekeurd, waarin we een inhaalfase in de kalenderjaren 2011, 2012 en 2013 uitvoeren. We rusten alle scholen hiermee op gelijke wijze toe. Eind 2013 hebben alle scholen tenminste 1 computer per 5 leerlingen. De eerste fase is succesvol afgerond (zie document 'Inlooptraject iet'). Inmiddels worden voorbereidingen getroffen voor de aanbesteding van ongeveer 20 digitale touchscreens. Tevens wordt onderzoek gedaan naar de vervanging van projectoren van bestaande digitale borden. De afschrijvingstermijn van 5 jaar is niet haalbaar gebleken en wordt teruggebracht naar 3 jaar. Met Benq-Nederland wordt hiervoor een proef gedaan op de Canadaschool. De invoering van ParnasSys is op een aantal momenten gemonitord. Het tijdpad is bijgesteld, zodat de conversies goed verwerkt konden worden. Een aantal scholen heeft extra nascholing gevolgd bij Driestar. Andere scholen hebben de nascholing in eigen beheer gedaan. Op basis van de signalen die de laatste twee maanden binnenkomen, is merkbaar dat ParnasSys als leerling-administratiesysteem en zorgsysteem zijn plek krijgt als administratie- en kwaliteitszorgsysteem. De eerste serie citotoetsen is ingebracht. De groepscockpit wordt snel zichtbaar en functioneel.
Stichting IJsselgraaf
blad 16
ijsselgraqf A.0.1
^
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
Door directies moet steeds alert teruggekoppeld worden naar BRON om de bekostigingsstroom niet in gevaar te brengen. Het bestuurskantoor kan dit monitoren, doordat zij direct meldingen van BRON ontvangen. Er is een besluit genomen om de module 'Integraal' gefaseerd in te voeren. Integraal is een kwaliteitsmanagementsysteem voor directies. Het biedt mogelijkheden om feedback te vragen van stakeholders, opbrengsten in beeld te brengen, gesprekkencycli te organiseren en persoonlijke ontwikkelingen vast te leggen. In een volgende fase kan de AD de gegevensaanlevering volgen via de bestuursmodule en zo alle relevante informatie monitoren. De oude personeelsmodule Cosmo wordt tot eind 2012 gebruikt. Dit jaar moeten directies ervoor zorgen dat de Cosmo-gegevens van personeelsleden worden overgezet in ParnasSys en Integraal. Er is een fasering opgesteld om de invoering vlot en begeleid te laten verlopen. De eerste vier scholen starten vanaf 13 februari 2012.
Stichting IJsselgraaf
blad 17
ijsselgmaf^i A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
Jaarverslag GMR
2011
De GMR van Stichting IJsselgraaf is op 21 maart 2011 volledig van samenstelling gewijzigd. Tot 21 maart was de voorzitter Saskia Poelman. De functie van secretaris werd ingevuld door Adri Pontfoort. De samenstelling van de GMR bestond uit een afvaardiging van de MRen en was deels wisselend. Na 21 maart 2011 is de samenstelling van de GMR als volgt. Periode Sinds maart Sinds maart Sinds maart Sinds maart Sinds maart
Naam Jolande van Ochten Maddy Bovens Marijke Geverink Wilma Elsman Veronique Willemsen
Functie voorzitter secretaris penningmeester lid lid
Geleding leerkracht ouder ouder leerkracht leerkracht
Regio Doetinchem Doetinchem Bronckhorst/Doesburg Doetinchem Bronckhorst/Doesburg
Sinds september Sinds september Sinds september
Anita Lahuis Marcel Lubbers Olga Toonk
lid lid lid
ouder ouder leerkracht
Bronckhorst/Doesburg Bronckhorst/Doesburg Doetinchem
Tot mei Sinds mei Tot december Sinds december
Ellenus Venema vacature Jouke Memelink vacature
lid lid lid lid
ouder ouder leerkracht leerkracht
Doetinchem Doetinchem Bronckhorst/Doesburg Bronckhorst/Doesburg
De GMR is vanaf 21 maart samengesteld volgens een nieuwe structuur. De nieuwe GMR bestaat uit een evenwichtige verdeling tussen ouders en leerkrachten afkomstig uit de regio Bronckhorst/Doesburg of Doetinchem. De volgende onderwerpen kwamen in 2011 aan de orde: 1.
Vakantierooster 2011 -2012
De GMR geeft een positief advies. 2.
Reglement directeurenoverleg
De GMR geeft een positief advies. 3.
Managementstatuut
De GMR geeft een positief advies. 4.
Begroting Stichting IJsselgraaf 2011
De GMR geeft een positief advies. 5.
Bovenschoolse zorgstructuur
De GMR geeft een positief advies. 6.
Professionalisering GMR en installatie nieuwe GMR
In meerdere vergaderingen is gesproken over professionalisering van de GMR. Een andere structuur is voorgesteld en het statuut medezeggenschap wordt opgesteld. Uiteindelijk wordt de nieuwe GMR op 21 maart geïnstalleerd. In het communicatieplan en een presentatie wordt de nieuwe structuur en samenstelling weergegeven. Tevens wordt besloten over de wijze van berichtgeving over de besluitvorming van de GMR. 7.
S W O T analyse IJsselgraaf en strategische doelen
De oude GMR en de nieuwe GMR hebben een SWOT analyse voor Stichting IJsselgraaf uitgevoerd. Vervolgens is een werkgroep uit de GMR samengesteld, om strategische doelen op te stellen. De doelen zijn aangereikt aan de Algemeen Directeur. Daarnaast
Stichting IJsselgraaf
blad 18
ijsselgraaf A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
zijn de doelen van het Directeurenoverleg en het bestuur input geweest voor het strategisch beleidsplan. 1.
Afvaardiging W S N S
Adri Pontfoort (intern begeleider van Wis en Wierig) is afgevaardigde namens de GMR, in de GMR van het samenwerkingsverband Weer Samen Naar School. 2.
Bestuursformatieplan
De GMR geeft een positief advies. 3.
Functiemix
De GMR heeft meerdere malen gesproken over vacatures ten behoeve van de functiemix. De personeelsgeleding heeft samen met de algemeen directeur een apart overleg hierover. Er is nog niet tot een besluit gekomen. 4.
Arbozorg/Bedrijfsarts
De GMR geeft een positief advies om het contract met de Arbo Unie op te zeggen. Daarnaast is een afgevaardigde van de GMR betrokken geweest bij de werving- en selectieprocedure van de nieuw aan te trekken bedrijfsarts. 5.
Gesprekkencyclus
De GMR geeft een positief advies om te gaan werken met een nieuwe gesprekkencyclus van functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken. 6.
Website
De GMR wil graag de website verbeteren. Hierover worden afspraken gemaakt met het bestuursbureau. 7.
Begroting en scholing GMR
De GMR besluit over de scholingsactiviteiten voor de GMR voor het komende jaar en over de begroting van de GMR. 8.
Presentatie krimp
De algemeen directeur geeft een presentatie over de krimp en kansen en bedreigingen die hieruit voortvloeien voor Stichting IJsselgraaf. 9.
Scheiding bestuur en toezicht
De GMR geeft een positief advies. 10. Managementrapportage
De managementrapportage wordt door de GMR besproken. Opmerkingen worden gemaakt en vragen worden toegelicht. 11. Begroting 2012
De GMR geeft een positief advies, in afwachting van afdoende beantwoording van de vragen van de GMR. 12. Prestatiebeloning
De GMR bespreekt de mogelijke consequenties van prestatiebeloning en besluit om dit op de agenda te zetten van de overlegvergadering in januari 2012.
Stichting IJsselgraaf
blad 19
ï] e\gracf24 SS
A.0.1
Bestuursverslag algemeen instellingsbeleid
-"-^
Risico-analyse Begin 2012 is er een risico-analyse uitgevoerd. Hierbij is het uitgangspunt om zoveel mogelijk de risico's in de jaarlijkse begroting en meerjarenbegroting op te nemen. Daarnaast zijn er nog enkele hoge risico's die wellicht niet in de jaarlijkse begroting opgenomen kunnen worden. Hierin zijn de volgende risico's onderkend: Krimp 1.200.000 Bapo 400.000 Scholing 500.000 Leegstand 200.000 Kleine scholen 200.000 Onvoorzien 500.000 Totaal 3.000.000 Krimp In principe maken wij gebruik van een flexibele schil om de krimp op te vangen. Mocht op enig moment de terugloop van de leerlingen harder gaan dan de ruimte die er in de flexibele schil is, dan wil stichting IJsselgraaf gedwongen ontslagen voorkomen. Hiervoor wordt voor 5 fte a € 60.000 gedurende 4 jaar rekening gehouden. BAPO Voorheen werd er in de jaarrekening een voorziening voor bapo opgenomen. Om in de toekomst aan deze verplichtingen te kunnen voldoen, wordt hier in de risico-analyse rekening mee gehouden. Scholing Dit om de deskundigheid binnen de organisatie te allen tijde te kunnen verhogen. Leegstand Er is een bedrag opgenomen voor materiele kosten. Vaak worden leegstaande lokalen gebruikt voor andere zaken zoals handvaardigheid, ook vindt onderhoud aan de gehele buitenkant van het gebouw plaats. Hier wordt geen bekostiging meer voor ontvangen. Kleine scholen Bij kleine scholen zijn de vaste kosten, als bijvoorbeeld lease kopieerapparaat, even duur als bij grotere scholen. Echter er worden minder opbrengsten ontvangen. Om deze kosten te kunnen betalen is er een bedrag in de risico-analyse opgenomen. Onvoorzien Dit bedrag is voor risico's die niet gedekt worden door bovenstaande punten.
Jaarlijks zullen de risico's opnieuw beoordeeld worden en waar nodig worden bijgesteld. Op dit moment hebben wij bijna het benodigde weerstandsvermogen van € 3.000.000 bereikt. Daarnaast zal het eigen vermogen iets hoger zijn, zodat de scholen ook kunnen beschikken over gelden om in een jaar over te gaan tot extra kosten.
Stichting IJsselgraaf
blad 20
ijsselgraof A.0.1
Bestuursverslag financieel beleid
Financiële positie op balansdatum De financiële positie op balansdatum 31-12-2011 wordt beoordeeld aan de hand van de kengetallen op bestuursniveau. Liquiditeit De liquiditeit is ruim voldoende met een current ratio van De current ratio geeft aan in hoeverre het bestuur aan haar verplichtingen op korte termijn (1 jaar) kan voldoen. Een current ratio van 1,00 is voldoende. Ten opzichte van balansdatum 31-12-2010, zijn de liquide middelen toegenomen met In het kasstroomoverzicht vindt u een specificatie van de mutatie in de liquide middelen.
1,52
€ ~~~
528.670
Solvabiliteit De solvabiliteit is voldoende met een ratio van De solvabiliteit geeft aan in hoeverre het bestuur aan haar verplichtingen op lange termijn kan voldoen. Een solvabiliteitsratio tussen 0,30 en 0,70 is wenselijk.
0,66
Rentabiliteit De rentabiliteit is ruim voldoende met een ratio van De rentabiliteit geeft de verhouding weer tussen het resultaat uit gewone bedrijfsvoering en de totale baten. Een rentabiliteit van minimaal 0% is wenselijk.
2,3%
Kapitalisatiefactor Kengetal om te signaleren of onderwijsinstelling misschien een deel van hun kapitaal niet of inefficiënt benutten voor de vervulling van hun taken. Voor grote instellingen, waartoe Stichting IJsselgraaf behoort, adviseert de commissie Don een bovengrens van 35%.
35,0%
Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen wordt gevormd door het totaal van de algemene reserve, de bestemmingsreserves personeel en bestuur en het vrij te besteden deel van de bestemmingsreserves uit te drukken in een percentage van de totale baten. De bestemmingsreserve innovatie en schoolgeldrekeningen zijn niet vrij besteedbaar. Op basis daarvan kan het weerstandsvermogen als volgt worden berekend: - totaal vrije reserves per 31 december 2011 € 2.729.139 - totaal baten 2011 € 17.186.109 -weerstandsvermogen 15,9% In het nieuwe beleidsplan gaan we uit van een weerstandsvermogen van 15%, maar dit plan is nog niet vastgesteld. Voor de verhouding personeel / materieel is in het beleidsplan een norm gesteld van 80:20 (landelijk beeld) Op basis van de exploitatie geeft dat de volgende verhouding: - personele lasten € 14.134.537 - materiële lasten 2.650.951 Totaal € 16.785.488 De personele lasten bedragen op basis van deze cijfers 84,2% van de totale kosten, de materiële lasten 15,8%. Investeringen en financieringen Investeringen In 2011 is geïnvesteerd in materiële vaste activa voor een bedrag van
€
De investeringen in materiële vaste activa ten opzichte van de totale baten bedragen In het meerjaren investeringsplan waren voor 2011 investeringen gepland voor een bedrag van
290.226 1,7%
€
424.900
Langlopende leningen Per balansdatum 31-12-2011 zijn er geen langlopende leningen. Stichting IJsselgraaf
blad 21
ijsselgrao/ A.0.2
Analyse verschil werkelijke exploitatie en begroting
Het resultaat 2011 is ten opzichte van 2010 toegenomen met
Verschil werkelijk resultaat en begroot resultaat 2011 Het werkelijke resultaat 2011 bedraagt Het begrote resultaat 2011 bedroeg
* ^»
78.657
400.621 239.600 161.021
Dit verschil is als volgt te verklaren: 3.1
3.2
3.5
5.1
4.1
4.2 4.3
4.4
Rijksbijdragen O C W hoger dan begroot. Lumpsumvergoeding personeel ca € 208.900 lager dan begroot; ten tijde van de begroting werd rekening gehouden met plm. 1,5 % stijging van de personele bekostiging. In werkelijkheid bedroeg de stijging slechts 0,21%. Verder zijn de posten lumpsumvergoeding groeiformatie € 64.046, lerarenbeurs € 12.847, opleiding in de school € 3.514 en toegerekende baten SLOA € 23.839 niet begroot. De subsidie bedragen bekostiging samenvoeging € 21.946 en bekostiging impulsgebieden € 25.891 zijn hoger dan begroot. Daarentegen is de subsidie bedrag bestemmingsbox bijzondere bekostiging lager dan begroot. Overige overheidsbijdragen hoger dan begroot. Hoofdoorzaak: bijdragen gemeente Doetinchem inzake schoolbegeleiding, toegerekende baten G O A en vergoeding schoolzwemmen zijn niet begroot. Verder is toegerekende baten schakelklas hoger dan begroot. Overige baten hoger dan begroot, met name door hogere ontvangsten opbrengst medegebruik € 70.299, vergoeding samenwerkingsverband W S N S € 7.813, toegerekende baten verbetertraject P O Raad € 12.220 en overige baten € 77.638. Verder zijn de posten mutatie schoolrekening, toegerekende baten leren van elkaar, toegerekende baten rekentaalvaardigheid en passend onderwijs niet begroot. Financiële baten hoger dan begroot.
5.184
78.098
202.109
12.918
Verschil werkelijke baten en begrote baten 2011
298.309
Personeelslasten hoger dan begroot Dit komt voornamelijk doordat de posten lonen en salarissen en overige personele lasten lager uitvallen dan begroot. Verder is bij dotatie jubilea een vrijval van € 9.742 geboekt. Bij de posten uitzendkrachten € 324.200 zie je een behoorlijke overschrijding. Verder zijn er diverse posten niet begroot; o.a. edudesk reorganisatie, personele lasten taal/rekenen, ziektewet - uitkeringen, terugaaf premie W A O en Z V W en W G A uitkeringen. Afschrijvingen lager dan begroot. Dit komt doordat de geplande investeringen deels niet zijn uitgevoerd. Huisvestingslasten hoger dan begroot. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat de posten kosten medegebruik, klein onderhoud e en exploitatie lager uit vallen dan begroot; o.a verwarmingsinstallaties en schilderwerk. Overige lasten hoger dan begroot. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat de posten drukwerk / kopieerkosten / apparatuur, licenties ICT - leermiddelen, leerlingvolgsysteem en materiële lasten versterking cultuureducatie. Verder zijn er posten die niet begroot zijn: o.a. materiële lasten SLOA, materiële lasten GOA, materiële lasten leren van elkaar, materiële lasten verbetertraject PO Raad, mutatie schoolrekeningen en digitaliseringskosten. Verder afwijking op diverse posten zowel positief als negatief.
102.837
Verschil werkelijke lasten en begrote lasten 2011
Recapitulatie: Verschil werkelijke baten en begrote baten 2011 Verschil werkelijke lasten en begrote lasten 2011
Stichting IJsselgraaf
19.76065.011-
119.222
137.288
298.309 137.288 161.021
blad 22
ijsselgraof A.0.2
^
Analyse verschil werkelijke exploitatie en begroting
Begroting 2012 3
Baten
3.1 3.2 3.5
Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en-subsidies Overige baten Totaal baten
16.028.900 102.700 194.200 16.325.800
4 4.1 4.2 4.3 4.4
Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten
13.864.000 352.200 1.143.500 894.000 16.253.700
Saldo baten en lasten
72.100_
Financiële baten en lasten
41.600
Resultaat
113.700
Ondertekening Datum: 24 mei 2012 Stichting IJsselgraaf Handtekening voorzitter:
Stichting IJsselgraaf
blad 23
ijsselgraof ijsselgra ' A.0.3
Verantwoording vermogensbeheer 2011
Treasurwerslaq Het bestuur heeft Schretlen & Co. gemandateerd voor het verzorgen van het vermogensbeheer met als voorwaarde dat voldaan wordt aan het daarvoor gestelde in de "Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek 2010" van 16 september 2009. Verantwoording van het gevoerde vermogensbeheer 2011 door Schretlen & Co.: In de eerste maanden van het afgelopen verslagjaar werd de aandacht van de beleggers vooral opgeëist door de kernramp in Japan en de aanhoudende onlusten in het Midden-Oosten. Het jaar 2011 zal de beleggers echter vooral bijblijven als het jaar waarin de eurocrisis zich in alle hevigheid manifesteerde. De problemen omtrent Griekenland hadden zich al in 2010 aangekondigd, maar aanvankelijk leek de rust op de financiële markten weergekeerd. Dit bleek evenwel een illusie. Vanaf het voorjaar 2011 greep de eurocrisis steeds heviger om zich heen. Na Griekenland geraakte ook Portugal en Ierland in de problemen. Vervolgens is de crisis overgeslagen naar landen als Italië en Spanje en in zekere zin ook naar landen als Frankrijk, België en Oostenrijk. Hoewel er ten minste vijf eurotoppen zijn geweest waarin een oplossing werd gepresenteerd, zag de markt dit meer als een aaneenschakeling van beleidsfouten. Toch doen we daarmee de politiek tekort. Als alle maatregelen bij elkaar worden genomen, is er veel veranderd. Maar het trage politieke besluitvormingsproces en het maar met moeite kunnen omzetten van woorden in daden zorgden in de tweede jaarhelft voor veel onrust op de financiële markten. Binnen de vastrentende waarden waren de rendementsverschillen met name in de tweede jaarhelft groot. De soevereine schuldencrisis zorgde er voor dat in navolging van Griekenland de rente in steeds meer Europese landen steeg. Veilige staatsobligaties in de Europese kernlanden zoals Nederland en Duitsland profiteerden van een daling van de rente tot historische dieptepunten. Beleggers waren evenwel minder enthousiast over bedrijfsleningen en met name obligaties van financiële instellingen. De aandelenmarkten hadden per saldo een slecht jaar, waarbij opvallend genoeg de Amerikaanse beurzen de beste performance lieten zien. Het gemiddelde rendement op de portefeuille van Stichting IJsselgraaf is in 2011 uitgekomen op 3,26%. De benchmark, die bestaat uit de veel langer lopende Nederlandse staatsleningen is uitgekomen op 9,10%. Het verschil te verklaren doordat voor Stichting IJsselgraaf overwegend wordt belegd in korter lopende obligaties, gelet op enerzijds de aard van de middelen en anderzijds het feit dat er regelmatig aan de portefeuilles wordt onttrokken. Daarnaast wordt ook belegd in obligaties van financiële instellingen. Banken en verzekeringsmaatschappijen presteerden in het afgelopen jaar duidelijk minder dan Nederlandse staatsobligaties, die als een veilige haven in onrustige tijden worden gezien. Overzicht effectenportefeuille bij Schretlen per 31-12-2011 jaar van expiratie Obliaaties / obliaatiefondsen 3,25% Nederland 2005-15 3,75% Nederland 2004-14 Rabobank Floater 2005-15 4,250% Nederland 2003-2013 4,375% Rabobank MTN 2009-2014 2,375% Ned. Waterschaps 2010-2015 Robeco Fido plus Fonds
Stichting IJsselgraaf
2015 2014 2015 2013 2014 2015
boekwaarde 31-12-2011 € 169.968 100.895 100.000 130.443 71.438 49.321 97.000 719.065
marktwaarde 31-12-2011 € 183.685 108.020 97.700 138.125 73.591 51.045 102.471 754.637
blad 24
O
n
ro O
in co
CO O
ai
o
o"
CO ^
O)
o" o" o"
(NI
CU O
SS SS
O) © JO to O co O
cS SS
o o> m o
co co CM" ai
o" o" o" o" C\f
ri>
55 co
2
O) co C J Ui co O
O
o
c\T ai
a> ö"
O» ^
O
O)
o" o" o" o" o"
O)
w
\ P s0 >a S>J s5> Cv* o 0 cTP
ro
4
0)
O) co"
O co j co O
2
O
O
I--"
s
CO O
O
h-
o" o" o" o" o"
c^
d)
35
2
uo r-af co"
UI CD '
O C 9 C M O I O
o" o" o" o" o"
O)
co co
t 1^ •>- OJ CD CM
ö
•
O
co' T-
C\i
cb
C4J vjp
Vjp CJLI
CO
OJ CM O CO T ö
r- hPO CM
co co
CO N N CO TT T—
•<- OJ 0)0 r r Ifj cö CO 00 T— T
O) 0
cb co T—
CJp CJjJ CJjJ
<*>
10 tf CO t--' CM CO T—
Tt OJ CM ( O CM m
cd m' CO co r«T— csi
o> co 0 ^— ^~ o> cb
o
O)
CO
s
OJ
1
cb co
0 co ^— v t'
CM CO r— t CM l-~'
, 14;
VJP
O) 0
co
10
(jy 14J
co
0 CM CO co CM
co CM 00 CM ^1 ö 0 o> -ï— CM
r-' T
Mk>
1
1
1
1
c
ca m w
cu
0)
CD
'S
aj
OJ
'co
'co c l cu Ü
O)
c <=
C
'E 0)
cu O)
to
c 'c
O
a
CU N O O
o
•JU
cu
'ö c
co c CU
a> ö c cu
>
"O
o
>
*
>
cu co
O .2>o V) L U H
X o>
IL
> .co
O "O - Q CU CU
.a> cu
CD CD O - O C § CD
c
g
( u o
K
IE — I
co > O
Jo
CD O CD D) <0 O)
a> o
(A 0) = > <0 —
(0
CD >
(D
^1
*i (0 S CL *B
"o o "5 ^ P m H W
Sn» c$ o1 a o c m
CU C co
c
co >
£
cu oj
JS'i o S
c § C CO
g
S > CO - E y §>§• ~3 cnaj to c S £ § a> CD c S co 5 £ -o cu •n c Q. = CD S> .O. ra - ° — 0) O £ > > c M ra _? *^ "t? ff c co o O -I
'ï O) 1- c= CD ' C
O O)' 1 5
c — O)
:(U ü
a's .ü N
Q. O c C
cu 1= O g CD
ro £
S. ">
§ £ E JS
O O
1;
§ c l *
a> o 13
co co CD X> CD -JS
-~ £ -Q 0> ?
CD ~~ I) r
ëco co£ Sro p ro o CD
.E E
I SCD
ro S D l CD
<
CO LU
CU co
= ü
c
la
cCD ro c 'c CU
'ü O O
>
0) :CD 'ü
c
c c
co >
co
3!S
'ü
c5
CU
CO CO
•° 3 cu
3
S > cro g> & CD
o
W «> CD O co c
Ë i § a> a3 CD > co ro
c c ro CD
cu cu co S 2> o 5 < 1-
o o
e?
Ï.E
c CD S c xi
10
a> a
O c
Il'f 3
£
O. 1 CD
k-
S
CD CU
cO
C ® t;
g cu
c
ro
CD
_
» rol 2 -°
E E
„
cu
8 1
'S sS. t o cu o
F cu CD O
CU CU CD
ffl m o.
g>£
•c ra
w ®
CB CO
h—
o O
co
Xt
cu
^
CD CD CD
o ~- xi .S
XI ro
co XI
*
1
O <»
1
3-.
5§
f» !
CO
-
1i
8]
ccu c
O
c*
ij
S,o E o » l l ec cc cc cc Cc J. S cu
c S B 3 B B— co » co «5 » 2 c u c u > > > 3 .0 CD
S
O XI
N£> O*
re
Np NP N P NP SN SN SN
IO co r— co)" O
O
T3
•g
CM
NP NP Np NP N? N? SN SN S N <3N SN
mO d d o
N- CCM"D co OO cco o" cb IN." O O O
T—
tN- r-- co co CM T— m T— T— C O co co
O co co CM CD O in co C D f-N O CM ro •NT
CU i
cc co
NP N P NP SN a~ SN C O C O IN-
ro co o
ro TT OJ
<° s
NP
O o" co" o" Oo"
NP N P NP NP NP SN c> ÖN ÖN
in o> |N- 0 0 T~ O T T r— co" co" o" Oo" 00
o> co co
CO CM
d)
l*>
co co
i"-"
ro
•
CO
CO
NP NP NP N? NP SN SN SN S - SN SN T * ro_ CM O O T t ^— t--."
co •sr O o" o" OO
in cb o" OO
00
CO O)
•NT
1
UP
MP
5
O
MP
MP
i
1
1
i
MP
C O CM CO CO
Tf
1 MP
03
r—
CN
|N- O )
co TT— co CCMO — T a CO co n Tt
1
MP
co
— ico
NP N? N? N P NP SN T-_ C O O CD O C D CM~ T—
CD
O
CO
O
ro
CM
NP NP NP Np NP NP S - SN ON O N SN CD O O •vT O O
s~d d o
s- s-
O)
-3
1
O O co C D •NT O ) ro co co co'
•*
•
(
MP
sP
NP NP NP , a NP S~ SN SN o-
l_ _g>
MP
Oo co oin
CO CD
•NT
55
12
i
r— ro Tf' CD
•*'
'E
O
CM
c0o0"
CM"
CD
co" co" o" Oo"
O CO
1
l
co co TC—O O) m
TT
i
1
•
m CO co ro |N~ co oco co' T—
r-N tN•NT
1 MP
1 CM 00 CD
Tt'
O)
55
co O)
cu * co
NP NP NP NP N P S - cN S - SN L O O ) CM Tt O
NP NP Nps NP NP Np S5 ON ON SN
co" o" CM o" Oo"
•
CM 00
O)
O
ot—> CM C O O O r-"
rt
co •«r CO
o>
55
1
co ro 0 0 Nt o m o•NTo 1
UP O ) CM r— O TICM co C O co CM in OO iri iriCM T T CM co ro T—
T f co O co 05 O O co m ) C O CM •*' O d cb TT b CO c tco co m in 0co0 c~b ~ -
T
co 00
1
in' 00 rcb
-(-•
T*
T_
T
MP
1
•
i
f in co'
•Nt
•
MP
MP
1
i
1
1 MP
•
MP
•
i
15 ja •4) 'ü
li=
o O
NP
I
5 se
SN O
SR O
>
O o jo Cl) O
«
1 CU O)
c
cu
O) T -
c f0 * —= cu -o c •o
co
Q> > CD
•F*
C CD CD - Q CD XI C
13
c i
C
:CD
S
X)
co *i_
JO
ë JE
CD co cg -g, CD > > .E o
a. er
NP O
O
O
O O
O O
Si
•5 CO
CO CO
0)
—
CO
01
B m
O
*
CD
o> CO ~
Dl ?
*
o O0 0) CM CM Ta- O CM m co •NT O iri T— T— iri CN co CM T— co T~ I
c
^
•E c
CD CO
cu CD
C CD
<
_
—
•E
ro
"K
<"
ro ™ co
C
CD
Q. 0.
X
O
-
li
§ e?
O
V.
o> S . i CD JTD c c - N % CD "35 JU•' N2 ,, co in — 3 ro aj "55 CD S. £ I s •c ë 3 ü co CDroro 0» o ja '5 > .g o ro
x>
•
O
IL
h
TZ
CD CL
c CD
cu o> — ~
S ~s
Js c ro ro CQ <
CO
•
E
Q.
—
c
ro ro
•C
CD CD CD X I
cl) ^ CD
JS; a> c i_ o. o cu _ 5
CD
_2
islo
xi
«2 S roë ro
• CD
cT—b •
MP
'o c ro c CD
'55 O
ro
> .E o
O l L h
CD O > ..CO
ro cz
ro
.E
11 =
CD
co co Tfr 0iri 0
co ro
CD
°> S, CD "O
1
c 3
CD O
c
CU
1 MP
T—• T—•
MP
TTj|N-
.c
co
i
cCOo Js S> CD
o
CO XI
oCM
| CD
CD —
CD
•o
•
CO
MP
CD 'co
co
r = >°
> "55
CU
= 2 C CD O O
* -o
•
IN-
i —
o_
CD
c
c
C
c
L—
O
cj
co
ro *
CD
3
CO
_2
CO
^p (]] SN
1—
M— CU
CD
n C
c
c
lic=
co CD
•
1 MP
CO
3 '3 'o c ro
O)
C CO
co
£>
•
MP
m T—
ro
$ 'o c
co
CM
XI
_CD
c 3
CM
1
c 3
0)
O O
CM
1
Tt ro ro co co
ro o cb oo ^— '
i
as
1 MP
Nt co ro 0 0 co o CM in ro ro co d cb C O T— co m in co co cb
MP
1CU ro $ g o l i " 5
CD
CD CD CD X I
a3 S S i- CD 7" c i- CD C =l- cCD z (5 CD CD = 1 Q- co CD r- co c •5 ^ CD S — CO ë 05 jj! — i "S ro ro co -S5 § CD
_
c c ro 3 Tn CO CD '3 J5
C CD
CD . 2 , C= O
•K
CO
CS
CD
_1
Q-
S g» .8 •§ . i f
'E
< x
05
o
ijsselgraof . f ^ <
A.1.0
Grondslagen
w
'
Grondslagen van waardering en van bepaling resultaat Algemeen De jaarrekening is qua indeling en inhoud samengesteld aan de hand van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs, R J richtlijnen en Titel 9 Boek 2 BW. Grondslagen van waardering Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van lineair berekende afschrijvingen op basis van de economische levensduur. Afschrijvingen vinden plaats vanaf moment in gebruik name. De grens voor activeren bedraagt € 500. Afschrijvingspercentage: Gebouwen ICT Meubilair Leermiddelen
5% 20% 5% 10%
Economische levensduur: 20 jaar 5 jaar 20 jaar 10 jaar
Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, voor zover noodzakelijk onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid. Liquide middelen De liquide middelen staan, voor zover niet anders vermeld in de toelichting op de balans, ter vrije beschikking van het bestuur en worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Algemene reserve De algemene reserve betreft een buffer ter waarborging van de continuïteit van het bevoegd gezag en wordt opgebouwd uit resultaatbestemming van overschotten welke ontstaan uit het verschil tussen de toegerekende baten en werkelijk gemaakte lasten. In geval van een tekort wordt dit resultaat ten laste van de algemene reserve gebracht. Reserves worden geacht uit publieke middelen te zijn opgebouwd tenzij expliciet anders is vermeld in de toelichting op de balans. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves worden gevormd met als doel deze in de toekomst aan te wenden voor een specifiek doel. Bestemmingsreserves zijn gevormd op basis van een besluit van het bevoegd gezag. Voorzieningen De voorzieningen worden gevormd voor in rechte of verplichtingen die op balansdatum bestaan en waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijke is, waarvan de hoogte redelijkerwijs geschat kan worden en voor zover deze verplichtingen en risico's niet op activa in mindering zijn gebracht. Eveneens worden voorzieningen gevormd voor verliezen die naar waarschijnlijkheid in de toekomst zullen worden geboekt maar die voortkomen uit risico's die op balansdatum aanwezig zijn. Voorzieningen kunnen worden gevormd ter egalisatie van kosten waarbij een deel van de in de toekomst te verwachten uitgaven zijn oorsprong heeft voor balansdatum. Voorziening onderhoud De onderhoudsvoorziening beoogt kostenegalisatie voor de uitgaven van groot planmatig onderhoud aan onroerende zaken die door de jaren heen een onregelmatig verloop hebben. De dotaties aan de voorziening zijn gebaseerd op de meerjarenonderhoudsbegroting die een periode kent van 9 jaar. Het uitgevoerde onderhoud wordt ten laste van deze voorziening gebracht. De voorziening is, rekening houdend met geplande jaarlijkse dotaties, toereikend voor het uit te voeren onderhoud in de periode waarvoor de meerjaren onderhoudsbegroting strekt.
Stichting IJsselgraaf
blad 27
ijsselgraaf A.1.0
^ 1&A
Grondslagen
Voorziening spaarverlof De voorziening spaarverlof is opgebouwd om de kosten van vervangers te betalen wanneer personeelsleden het gespaarde verlof opnemen. De voorziening is berekend op basis van de werkelijk gespaarde uren tegen de actuele waarde. De in de C A O opgenomen bindende genormeerde bedragen zijn hier op van toepassing. Voorziening jubilea De voorziening jubilea is gevormd ter dekking van de kosten van jubileumgratificaties die op grond van de cao dienen te worden betaald. Daarbij wordt rekening gehouden met een fictieve indiensttredingsleeftijd van 22 jaar, blijfkanspercentage en een uitkering bij 25- en 40-jarig jubileum conform de C A O . De voorziening is gewaardeerd tegen contante waarde, de discontovoet bedraagt 1,8%. Kortlopende schulden en overlopende passiva De kortlopende schulden hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar en zijn opgenomen tegen de nominale waarde.
Grondslagen van bepaling resultaat Rijksbijdragen OCW De ontvangen (normatieve) rijksbijdrage en de niet-geoormerkte OCW-subsidies (vrij besteedbare doelsubsidies zonder verrekeningsclausule) worden in het jaar waarop de toekenningen betrekking hebben volledig verwerkt als bate in de staat van baten en lasten. Geoormerkte OCW-subsidies met een vrij besteedbaar overschot (doelsubsidies waarbij het overschot geen verrekeningsclausule heeft) worden ten gunste van de staat van baten en lasten verantwoord naar rato van de voortgang van de gesubsidieerde activiteiten. Het deel van de subsidies waar nog geen activiteiten voor zijn verricht per balansdatum worden verantwoord onder de overlopende passiva. Geoormerkte OCW-subsidies (doelsubsidies met verrekeningsclausule) worden ten gunste van de staat van baten en lasten verantwoord in het jaar ten laste waarvan de gesubsidieerde lasten komen. Niet bestede middelen worden verantwoord onder de overlopende passiva zolang de bestedingstermijn nog niet is verlopen. Niet bestede middelen worden verantwoord onder de kortlopende schulden zodra de bestedingstermijn is verlopen op de balansdatum. Afschrijvingen De afschrijvingen zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde van de desbetreffende immateriële en materiële vaste activa. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte levensduur. Dit gebeurt volgens de methode T; in het jaar van aanschaf wordt naar tijdsgelang afgeschreven. Pensioenverplichtingen Er is sprake van een toegezegde pensioenregeling. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Deze toegezegd pensioenregeling is verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde-bijdrage regeling. Voor de pensioenregeling worden op verplichte basispremies betaald aan het pensioenfonds. Behalve de premiebetaling zijn er geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze regeling. Er is geen verplichting in geval van een tekort bij het pensioenfonds tot het voldoen van aanvullende bijdrage anders dan toekomstige premies. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze leiden tot een terugstorting of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Stelselwijziging In het boekjaar 2011 zijn geen stelselwijzigingen doorgevoerd. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.
Stichting IJsselgraaf
blad 28
ijssel graaf A.1.1
Balans per 31 december 31-12-2011 €
31-12-2010 €
Activa
1.2 1.3
Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
2.277.394 719.065
2.312.808 1.041.347 3.354.155
2.996.459
1.5 1.7
Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen
1.440.255 1.706.559
Totaal activa
1.268.773 1.177.889 3.146.814
2.446.662
6.143.273
5.800.817
Passiva 2.1 2.2 2.4
Eigen vermogen Voorzieningen Kortlopende schulden
Totaal passiva
Stichting IJsselgraaf
2.384.948 1.247.175 2.168.694
2.785.569 1.284.807 2.072.897 6.143.273
5.800.817
6.143.273
5.800.817
blad 29
ijsselgraaf A.1.2
^ \
Staat van baten en lasten over 2011 Jaarrekening 2011 €
Begroting 2011 €
Jaarrekening 2010 €
3 3.1 3.2 3.5
Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en -subsidies Overige baten Totaal baten
16.584.584 150.998 386.309 17.121.891
16.579.400 72.900 184.200 16.836.500
16.812.027 339.711 203.184 17.354.922
4 4.1 4.2 4.3 4.4
Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten
14.134.537 325.640 1.210.089 1.115.222 16.785.488
14.031.700 345.400 1.275.100 996.000 16.648.200
14.281.053 338.101 1.361.692 1.099.119 17.079.965
336.403
188.300
274.957
64.218
51.300
47.007
400.621
239.600
321.964
436.070
239.600
313.685
35.449400.621
-_ 239.600
8.279 321.964
Saldo baten en lasten
Financiële baten en lasten
Resultaat
Resultaatbestemming Algemene reserve Bestemmingsreserve personeel Bestemmingsreserve schoolgeldrekening
Stichting IJsselgraaf
blad 30
ijsselgraoT^ A.1.3
Kasstroomoverzicht 2011
'
^
2011 €
2010 €
Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo baten en lasten
336.403
274.957
Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutaties voorzieningen
325.640 37.632
338.101 283.158 363.272
Veranderingen in vlottende middelen: Vorderingen Kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Waardeveranderingen effecten Betaalde interest
171.48295.797-
621.259 116.376 659.108-
267.279432.396 53.770 10.448
542.732353.484 45.782 1.225
64.218 496.614
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
47.007 400.491
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Investeringen financiële vaste activa Totaal kasstroom uit investeringensactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden
290.226322.282 32.056
-
Mutatie liquide middelen
Beginstand liquide middelen Mutatie liquide middelen Eindstand liquide middelen
Stichting IJsselgraaf
193.254175.267 17.987-
-
528.670
1.177.889 528.670
382.504
795.385 382.504 1.706.559
1.177.889
blad 31
Ï8 1 a> i
T—
•"0-
O)
O) c ^_
O! co|
j
CM
j
|
CM CM LO T— co CM •vT d CD LO "*"!
co! CM' f! co!
""1
""1
!
co
o! T— J T—
o!
OJ
x: o
io CN
x —! ^! o6| fCJJj !
co 0 0 O t j CO CO|
1
c
K/1 \
ö
j
m co
OJ *
O
col
o
OSS
co
O) j T— i LO J
r-!
f
a> CO CM CM
O •vf CD LO CM CO
00
.E o
ML»
Q c CD O) c
O CM CM CD CO CD CM OO
CO' oo!
—
00
T-^ !
TJ-
CO
T
£ o
o T— |1
co CN CD > c
3°
Is CD
LO O)
O) O) CM
00
IN-'
V
j
CD O T— LO CM a i LO O ^—
T— 1
CO] o ! CMi O j I
T
CD CM CM O O)
CN
co O 00
CN T—
co CN c
CD c5
a> Oi
CM O CM O LO LO
co! coo o!
CM
ai
LO'i CM
CD
I.Ê
O
"f
CO m lO co CM
^—
[N-j
Q)
co CM CM a> co
1 o
CD T3
•o CD CD
TÖ
O O) O LO LO
co x: o
IN-
s
•«tl cd! •M-;
o
T—
co c ro <
I-1
00
O) LO co LO O) CD CD CM a> O O CM 0 0 T— CM
T—
lO O) O lO O CN
l
XI
a> E o CM
— I O
LO c
CD
re ra
A
ra >
CU
•o
CD
T3 C CD
lm
O £
CD X)
O)
O
5
CU
ra
2 w ra >
;a> CD
O
03
ra
S C O) C O)
te .E
<
ra >
O. O.
0)
ra c CD CO
C
ra 3
H O
CU CD
O > T—
(0
ra
CM CM
CD "O 73
Ëï V V
co ei
cD CD
:CD
ra E n n O
O XI CD O) co' CU O) ro c CD
CD Q. CO
Ui c •>
x: o
TO CU 73 i CD
£ c
ro x: CD
O
ijsselgraa/ A.1.4
Toelichting behorende tot de balans
™^
Boekwaarde 1-1-2011 € 1.3
Financiële vaste activa
1.3.5
Effecten
Totale marktwaarde per balans 31 december
1.5
1.041.347
Mutatie + 2011 €
49.331
Mutatie 2011 €
Boekwaarde 31-12-2011 €
371.613
719.065
754.637
1.075.790
31-12-2011 €
31-12-2010 €
823.325
819.080
106.771 27.178 10.700 10.500 49.212 76.154 16.664 69.666 13.696 19.012 3.226 22.906 24.955 1.970 5.945 72.021 12.516 27.846 1.622 1.389 4.425 9.534 1.657
167.766 19.477 12.415 23.149 36.127 50.000 21.827 14.561 9.056 7.983 3.136 12.348
Vorderingen
1.5.2 OCW/LNV Eliminatie betaalritme lumpsumvergoeding 1.5.7 Overige vorderingen Afrekening vervangingsfonds boekjaar Rente kwartaal/boekjaar Couponrente effecten Stichting Sikon Gemeente Doesburg schakelklas/schoolzwemmen Gemeente Doetinchem schoolbegeleiding Te verrekenen elektra/water/medegebruik Rekening courant Willibrordusschool/Nutsschool Drempt/wolfersveen detachering Pro8 loonkosten schakelklas Fietsplan Ot en Sien medegebruik Dorpsschool/Velswijk Markant medegebruik boekjaar Carion medegebruik B S O / P S Z Horizon Humanitas medegebruik Woordhof/Horizon DUO correctie leerlinggebonden financiering IJsselgroep dienstreizen/verrekening/leesprobleem Nieuw- en verbouw scholen Overige vorderingen gemeente Vordering schade gebouw Moorman borg huur Palmberg Hectas correctie werkzaamheden Diverse posten Gemeente Bronckhorst 1e inrichting/schade Vervangingsfonds diverse vergoedingen P/flex diverse Stichting Dorpshuis afrekening R W E eindafrekening
-
589.565 Af: voorziening oninbaar
-
589.565
Stichting IJsselgraaf
-
-
-
-
6.071 10.261 16.594 4.349 23.111 9.748 447.979 23.149 424.830
blad 33
ijsselgraaf A.1.4
1.5
Toelichting behorende tot de balans 31-12-2010 €
13.431 1.475 1.748 10.711 27.365
11.957 1.475 6.323 5.108 24.863
1.440.255
1.268.773
194
330
175.857 147.229 1.324.867 58.412 1.706.365
130.019 2.985 950.694 93.861 1.177.559
1.706.559
1.177.889
Vorderingen
1.5.8 Overlopende activa A P S licentiekosten Moorman huur Diversen Essent januari Hectas glasbewassing
Totaal vorderingen
1.7
31-12-2011 €
-
Liquide middelen
1.7.1 Kasmiddelen Kas bestuur 1.7.2 Tegoeden en bank- en girorekeningen Rabobank rekening courant 38.43.79.109 Schretlen effectenrekening 247590 Rabobank Telerekening 1263.752.284 Schoolrekeningen
Totaal liquide middelen
Stichting IJsselgraaf
blad 34
ijsselgraaf A.1.4
Toelichting behorende tot de balans
Saldo 1-1-2011 €
Bestemming resultaat 2011 €
Inflatiecorrectie 2011 €
Overige mutaties 2011 €
Saldo 31-12-2011 €
Passiva 2.1
Eigen vermogen
2.1.1
Algemene reserve
2.1.2
Bestemmingsreserves (publiek) Personeel 1.101.794 Innovatie 16.303 ___1.118.097
-_ _-_
Bestemmingsreserves (privaat) Schoolgeldrekening Rli?!?
P_§: §:.
2.1.3
.....lilZi^J?_
Totaal vermogen
2.384.948"
Saldo 1-1-2011 € 2.2
Voorzieningen
2.2.1
Personeelsvoorzieningen Jubilea Spaarverlof
2.2.3
2.2.1
2.2.3
263.155 32.517 295.6J2
_43?:9.70.
_-_
-_ _-
16.303.16-303-
400.62F
Dotaties 2011 €
1.658 193j_ 1.465
1.101.794 56.430
44
~
Onttrekkingen 2011 €
-
Vrijval 2011 €
14.242 4.592 ±§&$*_
951.503
333.200
278..1??..
Totaal voorzieningen
1.247.175
334.665
297.033
Overige voorzieningen Onderhoudsvoorziening
1.627.345
1.101.794
Overige voorzieningen Onderhoudvoorziening
Personeelsvoorzieningen Jubilea Spaarverlof
16.30_3_
2.785.569
Saldo 31-12-2011 €
-_ _-
„-_ -_
250.571 27.732 278-303.
lO? .-.? :. 6
04
1.284.807
Kortlopende deel <1jaar €
Langlopende deeMjaar €
Totaal
12.529
238.042 27.732
250.571 27.732
201.301 213.829
805.203 1.070.978
1.006.504 1.284.807
De voorziening jubilea is gevormd om de toekomstige uitkeringen als gevolg van jubilea te kunnen dekken. De onttrekkingen bestaan uit loonkosten van personeel dat in aanmerking komt voor een jubileumuitkering. In de berekening wordt een rekenrente van 1,8% gehanteerd. Er is rekening gehouden met een vertrekkans van 7%. De voorziening spaarverlof is gevormd om bij opname van spaarverlof de vervangingskosten te kunnen dekken. De onttrekkingen bestaan uit kosten van vervangend personeel voor personeel dat spaarverlof opneemt. De onderhoudsvoorziening is gevormd ter egalisatie van uitgaven voor groot onderhoud. Er is door het bestuur een meerjaren onderhoudsplan opgesteld.
Stichting IJsselgraaf
blad 35
ijsselgraof . A.1.4
Toelichting behorende tot de balans
2.4
Kortlopende schulden
2.4.2
Vooruitontvangen bedragen
2.4.3
Crediteuren
2.4.4
OCW/LNV
2.4.7 Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonbelasting december Premies sociale verzekeringen december
2.4.8 Schulden terzake pensioenen ABP december
2.4.10 Overlopende passiva UVW ziektewet-uitkeringen UWV Wao/Wia uitkeringen Schretlen all in fee 4e kwartaal Bankkosten 4e kwartaal Salaris 13e maand Elektrabel november/december Gemeente Doesburg afrekening de Wetelaar Gemeente Doesburg afrekening voorgaande jaren IJsselgroep diverse posten IJsselgroep personeelsdiensten/afrekening IJsselgroep ziektewet poolers Drempt/Wolfersveen detachering WKK afrekening Te verrekenen salarissen Driessen/P-flex personele uitkeringen Wao/wga premie afrekening Kosten Participatiefonds ABP uitbetaling uitkeringen Randstad eindejaarsuitkering Hectas periode september Han verrichting werving personeel Asito werkzaamheden Kinderopvang Humanitas IZA premie december Pro Mereor beheer energie I nfinite/Nysingh advisering/werkzaamheden Stichting Dorpshuis Keppel afrekening/consumpties Adviesbureau basiscursus Reflexis lerarenbeurs Arbo unie/Giesen verrichtingen/toetsing Schoolplein Hogenkamp Diverse kleine posten Aanspraken vakantiegeld Subsidies OCW geoormerkt Subsidies O C W niet geoormerkt RWE eindafrekening IJsselgraaf GMR
Totaal kortlopende schulden Stichting IJsselgraaf
31-12-2011 €
31-12-2010 €
22.779
70.329
229.139
288.296
15.198
71.388
499.241 328 499.569
544.579 193 544.772
172.418
180.167
12.683 31.213 975 504 10.110 15.562 22.500 129.753 13.421 61.042 5.685 41.186 2.417 2.382 21.884 36.559 46.137 23.416 39.315 27.987 5.968 3.310 3.340 2.471 2.732 2.677 3.700 1.290 5.386 3.602 1.187 13.928 420.409 13.451 105.612 1.133.794
24.138 1.175 352 11.867 14.887 44.794 200.000 18.020 5.237 55.341 20.122 4.890 1.895 43.111 4.270 1.578 10.964 456.994 61.359 12.748 20.000 1.013.742
2.072.897
2.168.694 blad 36
r co 73 J5 XI
m
c
•S ••S .2. jg 55
2 -2 •vf CM H—' CO O Q. CO C
a
co ij«
O) >
l i CO
ro ro
XI
c
00
IS CO Ol _
c Si
B | & S> o j ? co (5
J*. CO
ra S -2
.2 £ o
.= N
•E
*i
S £ '5 ËÖ5
t
O O
S)
I*
If V
CO CO CD
CO XI
j2 CD
CO
O
CO
Ol CO
Is
T— Mr-. oi CO
c
» 3
CM O CO CO
1
O O O có T—
hoS CO
00
co
73 CD
73 CD CD O
«
ffl *-
CO CO
1
O O O oi
1
O O O 00
T—
'
O O O O) T—
'
O O O CÓ T—
ö f
•a
o
1
O
C
o
Dl O)
co
cd
i
•vf T—
o
c ra w
O
O
g £ P
•
oi co O) iri lO
in
o j-
•71 O —
oi oo o>
co
cd
o o
I f
O
1
O
CM
O cd
Dl N
iri in
o o
CM CM CM
73 S C CD D O 00 ~-
O
ro ro
ro ro
ro ro o
xt
m
CS CD .2.
IN.
m *-
rr
o>
1
in
co ' co V
Ol oo O) CO T— X—
I f
5r--
"3-
3
1 CD
1 § o
>
f t -
CO OO G) CO T-
C CO
3 2
Ü CD O CD
£ g 4S "5 w
oo O) co T— T—
•S
C
O
1
O <»
CO XI =1 co CM 73
in
«2 is cu» g £
« .£
CO CD a o 3 > CO CD
O) Tf
in
O CO
• civ
0 0) ™
E xt c ._ CD CD 1 1 "2
'
•>-
O CM ^ CM W CD
CO CO
'55 .E ]§
_
a ?
o
CD
a
CD
Xt
cs
o>
Ol C
Q
c
.N, •
O
CD JÉ
5 o
C
CD Ol 73 3 XI
c
CD
CD
c
I
o
5
o
OJ Ol 73 =1 XI CO CO
^1 O
(0
8§ 8 O
(0
CN
C D (A
O
XI
Q.
CO
Xt
3
73
S
O
co
°-
co
.2
co > O
5
c co E O
CD CD >
O CO
E O
E .E .E
J 2 JD D
l_
c o lid o> ü
CD "Jn ï: CD
>
J0
CD
'5 ra
ro
e
CD > 73
l_
l_
JD
l_
<ü 0) <ü > > > O O O 0> O) O)
~ ~ ~ O O O .c x: x: O O O
~ O x: O
CO CO CO CO
2
CM
C
§ §v.
O O
o
T— T-
CD
D O
L_
O O Q
DQ • CN
ro
c co co 1 s CD CD
>
73 C CD
ro
CM
ïIs
o 5 3 CD 73 73 CD CD CD CD CD 73 73 73 CD CD CD
O O
CJ CO
ro
ro o ro c CM c
co co co CD CD OJ CD J£ J£ ^
•s a
c
(0 >
CM
CO T -
CD Dl 73 3 XI
C
co
— O O
ÏÏ
CD V 73 73 CD CD
•5 J= J O)
c
'LZ
co (O
73
X I xt *-
x:
c
co E O
Ê?
O
| g
ss D)
c
O
ro 2
_D1 CD CO CO
Dl
M O
5- o o O co co
co
A.1.5
Toelichting behorende tot de staat van baten en lasten
3
Baten
3.1 3.1.1 3.1.1 3.1.2.1 3.1.2.2
Rijksbijdragen Rijksbijdragen O C W personeel Rijksbijdragen O C W materiële instandhouding Overige subsidies O C W geoormerkt Overige subsidies O C W niet geoormerkt
3.2 3.2.1 3.2.2
Overige overheidsbijdragen en -subsidies Gemeentelijke bijdragen Overige
3.5 3.5.1 3.5.2 3.5.5 3.5.6
Overige baten Verhuur onroerende zaken Detachering personeel Ouderbijdragen Overige
4
Lasten FTE's per categorie:
4.1 4.1.1 4.1.2.1 4.1.2.2 4.1.2.3 4.1.3
Personeelslasten Lonen en salarissen Personele voorzieningen Personeel niet in loondienst Overige personele lasten Uitkeringen
Het totaal aan lonen en salarissen uit 4.1.1 is opgebouwd uit de volgende componenten: Brutolonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies
4.2 4.2.2
Afschrijvingen Materiële vaste activa
4.3 4.3.1 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.3.6 4.3.7 4.3.8
Huisvestingslasten Huur Klein onderhoud en exploitatie Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen Overige huisvestingslasten Dotatie onderhoudsvoorziening
Stichting IJsselgraaf
*" Jaarrekening 2011 €
Begroting 2011 €
Jaarrekening 2010 €
13.193.276 2.256.583 65.908 1.068.817 16.584.584
13.356.100 2.255.200 42.300 925.800 16.579.400
13.381.055 2.257.872 44.103 1.128.997 16.812.027
146.177 4.821 150.998
72.900 72.900
339.711 339.711
73.800 25.216 8.199 279.094 386.309
3.500 19.000 161.700 184.200
6.080 16.484 19.737 160.883 203.184
203,76
209,37
12.579.168 1.465 1.678.837 459.320 584.25314.134.537
12.582.900 11.400 1.525.400 398.800 486.80014.031.700
12.666.164 20.435 1.767.890 399.120 572.55614.281.053
10.171.678 1.196.419 1.211.071 12.579.168
10.174.696 1.196.773 1.211.431 12.582.900
10.280.301 1.181.694 1.204.169 12.666.164
325.640
345.400
338.101
67.117 89.805 304.019 385.246 13.620 17.082 333.200 1.210.089
87.200 113.600 305.300 399.700 12.900 23.200 333.200 1.275.100
46.626 96.675 306.852 425.677 11.698 28.164 446.000 1.361.692 blad 38
ijsselgraof A.1.5
Toelichting behorende tot de staat van baten en lasten Jaarrekening 2011 €
Begroting 2011 €
Jaarrekening 2010 €
Lasten 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.4.1
Overige lasten Administratie- en beheerslasten Inventaris, apparatuur en leermiddelen Overige lasten
263.063 598.335 253.824 1.115.222
257.500 546.500 192.000 996.000
305.224 576.486 217.409 1.099.119
53.770 10.448 64.218
51.300 51.300
45.782 1.255 47.037
6.188
15.200
15.232
-
-
-
6.188
15.200
15.232
Financiële baten en lasten 5.1 5.1 5.2
Financiële baten Rentebaten Waardeveranderingen effecten
5.4 5.4
Financiële lasten Rentelasten
4.4.1.1 4.4.1.2 4.4.1.3 4.4.1.4
Uitsplitsing accountantskosten Honorarium onderzoek jaarrekening Honorarium andere controleopdrachten Honorarium fiscale adviezen Honorarium andere niet-controledienst Accountantslasten
Stichting IJsselgraaf
blad 39
ijsselgraaf A.1.7
Overzicht verbonden partijen
Stichting ter Bevordering van het Katholiek Onderwijs voor Drempt e.o. Code: 4 overige Consolidatie: nee
Stichting Nutsschool Wolfersveen te Zei hem Code: 4 overige Consolidatie: nee
Stichting Sikon te Doetinchem Code: 4 overige Consolidatie: nee
Stichting IJsselgraaf
blad 40
ijsselgraaf A.1.8
Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders
Bestuursleden: De heer ing. G.J. Bannink De heer drs. G. Vennegoor De heer R. van der Woude Mevrouw R. Okma Mevrouw S. Poelman
Stichting IJsselgraaf
2011 900 600 600 600 600 3.300
2010 1.125 600 600 600 2.925
blad 41
ijsselgraap^^ A.1.9
Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens
In 2011 zijn aan personeelsleden geen bedragen uitgekeerd die de "Balkenende-norm" (€ 193.000) te boven gaan.
Stichting IJsselgraaf
blad 42
ijsselgraaf .^"^ A.1.11 Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Ultimo boekjaar bedraagt de jaarlijkse verplichting voor de lopende contracten: Asito Moorman Stg Dorpshuis Veenman
Schoonmaak Huur Huur Kopieerkosten
Stichting IJsselgraaf
€ € € € €
180.000 17.700 28.400 128.000 354.100
2-10-2014 31-10-2012 31-8-2014 31-12-2013
blad 43
ijsselgraaf A.1.12 Controleverklaring van de onafhandelijke accountant
*
^
tenkatehuizinga ¥ accountants + belastingadviseurs
Z u l d e r v a i 6 0 Postbus 2323
7500 C H Enschede 1 + 3 1 ( 0 ) 8 8 5005 100
Ten Kate & Huizinga Accountants B . V .
KvK 06045952
www.tenkatchuizinga.nl
Aan het bestuur van Stichting IJsselgraaf
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2011 (exclusief pagina 49 tot en met 54) van Stichting IJsselgraaf te Doetinchem gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de staat van baten en lasten over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid
van het bestuur
Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen In overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Het bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die relevante wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid
van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 171, vierde lid van de Wet op het primair onderwijs. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het onderwijscontroleprotocol OCW/EL&I 2011. Dit vereist dat wij voldoen aan voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede in het kader van de financiële rechtmatigheid voor de naleving van de relevante wet- en regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting.
Stichting IJsselgraaf
blad 44
ijsselgraof •it-ihtlt-g raar i p p t w
A.1.12 Controleverklaring van de onafhandelijke accountant (vervolg)
"
^
tenkatehuizinga+ accountants + belastingadviseurs
Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidcriteria en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting IJsselgraaf per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs, Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2011 voldoen in alle van materieel belang zijnde aspecten aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld In paragraaf 2.3.1. Referentiekader van het onderwljscontroleprotocol OCW/EL&I 2011.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voorzover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:393 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Enschede, 10 mei 2012
Stichting IJsselgraaf
blad 45
A.1.13 Gebeurtenissen na balansdatum
* " """""" ¥
*^
Na de balansdatum 31-12-2011 zijn geen gebeurtenissen te melden die het resultaat over 2011 belangrijk beïnvloed zouden hebben.
Stichting IJsselgraaf
blad 46
ijsselgraaf *p**k»W
A.1.14 Gegevens over de rechtspersoon
Bestuursaeqevens Naam bestuur: Bestuursnummer: Inschrijvingsnummer KvK: Bestuurssamenstelling Voorzitter: Secretaris: Penningmeester: Overige leden:
Stichting IJsselgraaf 41371 9132117
De heer ing. G . J . Bannink De heer drs. G. Vennegoor De heer R. van der Woude Mevrouw R. Okma Mevrouw S. Poelman
Directie Voorzitter:
De heer T. Huting
Scholen Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
De Steenuil Burg. Smitsstraat 19 7221 BH Steenderen Mevrouw M. van Ampting 02ZG
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
De Dorpsschool Kerkstraat 17 7251 B C Vorden De heer J . van der Gaast 03DK
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
Rozengaardsweide Rozenstraat 14 7255 XT Hengelo (GLD) De heer J . van Beers 05XX
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
De Bongerd Schoolstraat 1 6997 A K Hoog - Keppel Mevrouw M. Merkx 05ZV
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
Gildeschool Kerkstraat 87 6996 A G Drempt Mevrouw T. Erkens 08FA
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
Velswijk Velswijkweg 46 7021 KT Zelhem Mevrouw M. van Ampting 08IU
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
De Woordhof Keppelseweg 56 6999 A R Hummelo De heer G. van Gestel 09FE
Stichting IJsselgraaf
pit!* B*wk**flM
blad 47
ijsselgraof
^
A.1.14 Gegevens over de rechtspersoon
Scholen (vervolq) Naam: Adres: Postcode/plaats:
Jan Ligthart Talmastraat 1 7021 AT Zelhem
Dislocatie 1 Postcode/plaats:
Frans Halsstraat 21 7021 DL Zelhem
Directeur: Brinnummer:
Mevrouw D. Compas 10EJ
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
Hagen Van Gorkumhof 1 7009 C Z Doetinchem Mevrouw R. van der Leij 12NX
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
Hogenkamp Lohmanlaan 25 7003 DJ Doetinchem De heer J. van Campen 12VX
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
Canada Dichterseweg 145 7006 A D Doetinchem De heer M.H.R. Raddatz 13BV
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
Wis en Wierig Watertapweg 1 7011 B P Gaanderen Mevrouw R. van der Leij 13HJ
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
Overstegen Houtsmanstraat 11/D 7002 KA Doetinchem De heer A. W. van Balveren 13MN
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
De Huet Wolborgenmate 2 7006 DG Doetinchem De heer M. Kuster 13VC
Naam: Adres: Postcode/plaats:
De Plattenburg Lavendelveld 21 7006 HB Doetinchem
Dislocatie 1 Postcode/plaats:
Lavendelveld 19 7006 HB Doetinchem
Directeur: Brinnummer:
De heer P. Mekkes 13YQ
Stichting IJsselgraaf
blad 48
ijsselgraof~^^ A.1.14 Gegevens over de rechtspersoon
Scholen (vervola) Naam: Adres: Postcode/plaats:
De Horizon Meipoortwal 1 6981 DD Doesburg
Dislocatie 1 Postcode/plaats:
Begoniastraat 42 6982 C W Doesburg
Directeur: Brinnummer:
De heer René Kortooms 18LJ
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
De Wetelaar Zanderskamp 95 6983 C G Doesburg Mevrouw T. Kolkman 18MY
Naam: Adres: Postcode/plaats: Directeur: Brinnummer:
Mozaiek Dichteren Willy Brandtplein 2 7007 LA Doetinchem De heer H. Nieuwenhuis 27LJ
Aantal 02ZG 03DK 05XX 05ZV 08FA 08IU 09FE 10EJ 12NX 12VX 13BV 13HJ 13MN 13VC 13YQ 18LJ 18MY 27LJ Totaal
leerlinaen per 1 oktober De Steenuil te Steenderen De Dorpsschool te Vorden Rozengaardsweide te Hengelo (GLD) De Bongerd te Hoog-Keppel Gildesschool te Drempt Velswijk te Zelhem De Woordhof te Hummelo Jan Ligthart te Zelhem Hagen te Doetinchem Hogenkamp te Doetinchem Canada te Doetinchem Wis en Wierig te Gaanderen Overstegen te Doetinchem De Huet te Doetinchem De Plattenburg te Doetinchem De Horizon te Doesburg De Wetelaar te Doesburg Mozaiek Dichteren te Doetinchem
Stichting IJsselgraaf
2011 45 131 154 77 109 69 184 245 304 265 214 209 184 212 315 253 243 328 3.541
2010 52 140 154 76 120 75 194 251 304 270 226 211 181 217 303 287 242 345 3.648
2009 66 164 130 75 122 75 203 260 310 273 227 216 182 218 287 288 252 313 3.661
2008 63 158 133 72 126 86 200 258 303 264 216 219 192 218 278 312 246 303 3.647
blad 49