Advisering Transplantatie Immunologie (ATI)
Kees Sintnicolaas Afdeling Advisering Transplantatie Immunologie Unit KCD/ Medische Zaken Sanquin Bloedbank
5 juli 2012 | 1
ATI
• Reorganisatie HLA-laboratoria Sanquin • Laboratoria in Amsterdam en Dordrecht
• Laboratoriumtesten • optimale efficiëntie, dure apparatuur • concentreren, Sanquin Diagnostiek, Amsterdam (per 01.07.2012)
• Advisering: • decentraal, Unit KCD/Medische Zaken, Sanquin Bloedbank • afdeling ATI ingesteld juni 2011
|2
ATI • ATI-consulenten • Junior Lardy, biochemicus, medisch immunoloog • Kees Sintnicolaas, transfusiearts, medisch immunoloog
• Judith Somers, hematoloog-transfusiespecialist: in opleiding • Ondersteuning 24-uurs diensten vanuit Sanquin Diagnostiek (Wendy Swelsen, Miranda van der Weerd)
|3
Aandachtsgebieden ATI
• Solide orgaantransplantatie • Hematopoïetische stamceltransplantatie (HST) • Trombocytentransfusies bij geïmmuniseerde patiënten
|4
Solide orgaantransplantatie • HLA-matching bij niertransplantatie • Eurotransplant programma • Service voor VUmc, AMC • 24 uurs dienst • Periodieke bespreking met kliniek
|5
Niertransplantatie • Patiënt • HLA-typering (2x) • HLA-antistofonderzoek • Periodiek (1x per 3 maanden) • Op indicatie: na immunisatie (bloedtx, zwangerschap)
• ATI: beoordeling antistofstatus, acceptabele HLA-mismatches
|6
Niertransplantatie • Donor postmortaal • Spoed HLA-typering (indien “eigen”regio door eigen HLA-lab) • Selectie passende ontvangers (allocatie door Eurotransplant) • Aanvullende HLA-kruisproef
• Niertransplantatie met levende donor • Geen spoed • Veel mismatches • ATI: beoordeling compatibiliteit met name HLA-match in relatie tot antistofstatus en advies aan nefroloog
|7
ATI en hematopoïetische stamceltransplantatie
ErasmusMC, VUmc, AMC
|
Uitgangspunten bij selectie van een stamceldonor voor HST
• HLA is het belangrijkste systeem voor donorselectie • HLA-A, -B, -C, -DRB1, -DQB1, -DPB1 • • • •
Opties: 1) volledig HLA-identieke familiedonor 2) niet verwante stamceldonor 3) cord blood units
|
HLA-antigenen; WHO nomenclatuur 1994 HLA-A
HLA-B
HLA-C
HLA-DR
HLA-DQ
A1 A2 A3
B5 B7 B8
B50 B51 B52
Cw1 Cw2 Cw3
DR1 DR2 DR3
DQ1 DQ2 DQ3
A9 A10 A11 A19 A23 A24 A25 A26 A28 A29 A30 A31 A32 A33 A34 A36 A43 A66 A68 A69 A74 A80
B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B21 B22 B27 B35 B37 B38 B39 B40 B41 B42 B44 B45 B46 B47 B48 B49
B53 B54 B55 B56 B57 B58 B59 B60 B61 B62 B63 B64 B65 B67 B70 B71 B72 B73 B75 B76 B77 B78 B79
Cw4 Cw5 Cw6 Cw7 Cw8
DR4
DQ4 DQ5 DQ6 DQ7 DQ8 DQ9
DR5 DR6 DR7 DR8 DR9 DR10 DR11 DR12 DR13 DR14 DR15 DR16 DR17 DR18
|
Serologisch
DR4
Moleculair
DRB1*04 DRB1*04:01 DRB1*04:02 DRB1*04:03
DRB1*04:107
|
HLA: aantal allelen versus antigenen 2500 2000 1500 1000 500 0 HLA-A
HLA-B
HLA-C
serologisch
HLA-DRB1
HLA-DQB1
moleculair
01/2012 |
HLA overerving
genotypes ouders a/b
c/d
F1 genotypes (25% kans op identieke broer of zus) a/c
a/d
b/c
b/d
|
Selectie stamceldonor in familie • Volgens vast protocol: opgesteld door ATI en ziekenhuis • In protocol afspraken over: • typeren patiënt: welke loci, welke resolutie • typeren familieleden: wie, welke resolutie • Confirmatietypering: welke loci, welke resolutie • HLA-antistoffen: welke loci? Welke techniek?
• Door ATI wordt HLA-stamboom opgesteld met adviezen op basis van protocol
|
|
Zoeken niet-verwante stamceldonor
• BMDW: • 20 miljoen stamceldonors, meestal niet volledig getypeerd • 500.000 cord blood units
• Best passende donor selecteren • ATI: coördinerende en adviserende rol
|
Organisatie searches stamceldonor/ CBU (ErasmusMC, VUmc, AMC)
Transplantatiecentrum
ATI
Europdonor Leiden
HLAlaboratorium
Hub internationaal
|
Casus • Man 44 jaar • Nov 2010 opgenomen met T-prolymfocytenleukemie • Behandelplan: Alemtuzumab, bij response allogene stamceltransplantatie • 15.11.2010: start Alemtuzumab • Familie HLA-typeren
|
Casus
|
|
|
|
ATI en uniformering • In NL 8 transplantatiecentra • HOVON studies bv HST met cord blood units • invloed HLA-antistoffen onduidelijk, testen is opgenomen in protocol • variabele interpretatie testen • H115: retrospectief worden alle monsters pre-HST centraal getest
| 23
ATI en trombocytentransfusies
|
Selecteren HLA gematchte trombocytendonor • Selectie op HLA-A en HLA-B antigenen
• Sanquin bloedbank heeft ca 28.000 HLA-getypeerde trombocytendonors
• Matchprogramma
|
|
|
Patiënt R-S • Vrouw, 58 jaar • AML na MDS • 26.11.2011: start remissie-inductie therapie(kuur 1) • 11.12.2011: refractair op random donor trombocytentranfusies • HLA: A*25,*26; B*18 • HLA-antistoffen: nog niet bepaald
| 28
|
Wat bij te weinig HLA-gematchte donoren? • Slim HLA-mismatches selecteren (acceptabele HLA mismatches)
• Selecteer bewust voor HLA-mismatches op basis van • kruisreactiviteit van HLA antigenen • HLA epitopen (HLA-Matchmaker) • HLA-antistoffen bij patiënt
|
|
HLA Matchmaker (Duquesnoy) • Eén HLA-antigeen heeft vele epitopen • Simpelste model: een epitoop bestaat uit 3 aminozuren (triplet) • Vertaal HLA typering van patiënt en donors naar epitopen (tripletten) • Zoek donors met minimaal aantal triplet mismatches • HLA-Matchmaker software
|
Triplet mismatches
Antigenen
0
---
1
A43
2
A32, A66, B64, B65
3
A43, A74, B35, B39, B46, B52, B61, B62, B70, B75, B78
4
A29, B37, B38, B50, B51, B53, B54, B55, B59. B67, B71, B76, B77
5
A33, B49, B56, B73
6 7 >7
|
|
Afnamedatum serum: 13-12-2011
Methode
Pot. Acc. HLAmismatches
Getest
Kruisreagerende antigenen
Sterk: --Zwak: A66, A34, A33, A32;B14, B8
---
HLA-Matchmaker
HLA-antistoffen Tijdens kuur 1
A1, A2, A23, A24, A30, A34, A43, A68, A69, A80, B14
Resultaat
A32 (2 TrM) + B53 (4 TrM) B38 (4 TrM)
Failures
A2
Failure met heftige Txreactie
|
Methode
Pot. Acc. HLAmismatches
Getest
Kruisreagerende antigenen
Sterk: --Zwak: A66, A34, A33, A32;B14, B8
---
HLA-Matchmaker
Resultaat
A32 (2 TrM) + B53 (4 TrM) B38 (4 TrM)
Failures
Failure met heftige Txreactie
HLA-antistoffen Tijdens kuur 1
A1, A2, A23, A24, A30, A34, A43, A68, A69, A80 B14
A2
HLA-antistoffen Start kuur 2
Neg: A34
A1, A30, A31, A33, A24, B14
Zw+: A23, A1, A33, A24, A30, A31; B14
|
Methode
Pot. Acc. HLAmismatches
Getest
Kruisreagerende antigenen
Sterk: --Zwak: A66, A34, A33, A32;B14, B8
---
HLA-Matchmaker
Resultaat
A32 (2 TrM) + B53 (4 TrM) B38 (4 TrM)
Failures
HLA-antistoffen Tijdens kuur 1
A1, A2, A23, A24, A30, A34, A43, A68, A69, A80 B14
A2
Failure met heftige Txreactie
HLA-antistoffen Start kuur 2
Neg: A34
A1, A30, A31, A33, A24, B14
Goede incrementen
Zw+: A23, A1, A33, A24, A30, A31; B14
|
ATI samenvatting
• De ATI adviseert mbt immunologische aspecten (donorselectie) bij stamceltransplantatie, niertransplantatie en trombocytentranfusies • De ATI onderhoudt intensieve contacten met de kliniek, Europdonor, Eurotransplant • De ATI wil graag op landelijk niveau bijdragen aan de ontwikkeling van - uniforme - studieprotocollen (bv via HOVON)
|
