Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Dual degree program BA Voltijd Hogeschool Notenboom
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Dual degree program BA Voltijd Hogeschool Notenboom
Hobéon® Certificering BV Data: 16/12 2004, 25/2 2005, 27/5 2005 Auditteam: De heer R.J.M. van der Hoorn De heer H.W. Wierda De heer J.M. Kuijper De heer W.G. van Raaijen Mevrouw J.B. van Haastregt De heer G.W.M.C. Broers
INHOUDSOPGAVE 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.3.3. 1.3.4. 1.3.5. 1.4. 1.5.
INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie dual degree program BA Korte schets van Hogeschool Notenboom Korte schets opleiding Dual degree program BA en Western International University
1 1 1 1 1 4 5 6 6 7 7
2.
BEVINDINGEN EN BEOORD ELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Facet 1.2. Niveau Bachelor Facet 1.3. Oriëntatie HBO Onderwerp 2: Programma Facet 2.1. Eisen HBO Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma Facet 2.3. Samenhang Programma Facet 2.4. Studielast Facet 2.5. Instroom Facet 2.6. Duur Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing Onderwerp 3: Inzet van Personeel Facet 3.1. Eisen HBO Facet 3.2. Kwantiteit Personeel Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Facet 4.2. Studiebegeleiding Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg Facet 5.1. Evaluatie Resultaten Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten en Beroepenveld Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement
9 9 9 12 15 17 17 20 24 27 29 31 33 36 39 39 41 42 44 44 45 47 47 49 50 52 52 53
3. 3.1. 3.2.
SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO bachelor opleiding Dual degree program BA voltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO
54 54 55
Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen externe auditoren Bijlage II: Programma visitatie 16/12 2004, 25/2 2005, 27/5 2005
1.
INLEIDING
1.1.
Functie van het rapport
Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de HBO bachelor opleiding Dual degree program Business Administration.
1.2.
Bereik van de beoordeling
1.2.1. Hogeschool Notenboom verzorgt de HBO bachelor opleiding: Dual degree program Business Administration (hierna: Dual degree program BA). 1.2.2. Het onderhavige rapport heeft betrekking op de opleiding Dual degree program BA, een opleiding die Hogeschool Notenboom verzorgt als voltijd variant. 1.2.3. De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van Hogeschool Notenboom.
1.3.
Aanpak
1.3.1.
Beoordelingsprocedure en werkwijze
Bij de beoordeling van de betreffende opleidingsvariant voltijd is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde “Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs”. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Accreditatiekader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleidingsvariant geldt het volgende: het Dual degree program BA heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling gebaseerd op: • de domeincompetenties voor de bachelorgraad van het hbo in de domeinen economics, commerce, business administration, communications, law zoals vastgesteld binnen het landelijk overleg (zie onder facet 1.1.: “Domeinspecifieke Eisen”); • de competenties zoals geformuleerd in het Dual degree handbook van Hogeschool Notenboom en de Western International University. Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een opleiding Dual degree program BA op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 1
De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van (i) de door Hogeschool Notenboom aangeleverde Management Review, (ii) de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde managementrapportages en (iii) de onderliggende documentatie die betrekking had op bijvoorbeeld: strategische keuzen en de positie in de markt, interne organisatie, de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende verbetermaatregelen, ontwikkelingen in het beroepenveld, beroeps- en opleidingsprofielen, (validatie) eindkwalificaties, curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, werkvormen, toetsing en beoordeling, kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, internationalisering, instroombeleid, studiebegeleiding, rendement. Op basis van de door Hogeschool Notenboom, i.c. de door opleiding Dual degree program BA aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleidingsvariant voltijd. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve ‘controle’ door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen, één student, één lead auditor, één auditor ‘onderwijs’ en een secretaris vanuit Hobéon Certificering. Er is voor gekozen om verspreid over meerdere dagen de audit uit te voeren: in december 2004 is er een audit uitgevoerd op systeemniveau met als gesprekspartners vanuit Hogeschool Notenboom het management van de verschillende vestigingen. In februari en mei 2005 heeft het auditteam een afzonderlijk bezoek gebracht aan de vestigingen Maastricht en Hilversum alwaar het voorzieningenniveau gecontroleerd is en alwaar gesprekken gevoerd zijn met de lokaal werkzame docenten, de studenten en het management. Onder ‘controle’ moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: § overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding(en) overleg voeren; § verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; § overzicht CV’s van (gast)docenten; § netwerkoverzicht docenten; § verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; § verslagen van docentevaluaties; 1
Visitatie heeft op 16/12 2004, 25 /2 2005 en 27/5 2005 plaatsgevonden.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 2
§ verslagen van studievoortganggesprekken met studenten; § detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; § stageverslagen en -beoordelingen; § de ‘beroepsproducten’ die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; § de ‘eindproducten’ van studenten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding Dual degree program BA werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 3
1.3.2.
Beslisregels
Met als uitgangspunt de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader2 heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A.
De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C.
B.
Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: § uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); § primaire processen wegen zwaarder dan secundaire.
C.
Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: § een onderwerp krijgt de score ‘voldoende’ indien alle facetten tenminste ‘voldoende’ hebben gescoord of indien één facet ‘onvoldoende’ en de overige tenminste ‘voldoende’ hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score ‘onvoldoende’; § een onderwerp krijgt de score ‘onvoldoende’ indien één facet ‘onvoldoende’ heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; § een onderwerp krijgt de score ‘onvoldoende’ indien meer dan één facet ‘onvoldoende’ heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn.
D. Indien voor een onderwerp een hogere score dan ‘voldoende’ gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder E, als ‘extra aantekening’ vermeld. E.
2
3
Met betrekking tot de ‘extra aantekening’ geldt het volgende: § een onderwerp krijgt de extra aantekening ‘goed’ indien alle facetten van dat onderwerp ‘goed’ hebben gescoord of indien één facet ‘voldoende’ en de overige facetten ‘goed’ of ‘excellent’ hebben gescoord; 3 § een onderwerp krijgt de extra aantekening ‘excellent’ als alle facetten van dat onderwerp ‘excellent’ hebben gescoord of indien één facet ‘goed’ en de overige facetten ‘excellent’ hebben gescoord; § een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten van dat onderwerp ‘onvoldoende’ heeft gescoord.
Volgens de NVAO-beslisregels Accreditatie kan een Onderwerp uitsluitend ‘onvoldoende’ of ‘voldoende’ scoren; een Facet kan volgens diezelfde regels ‘onvoldoende’, ‘voldoende’, ‘goed’ of ‘excellent’ scoren. In het NVAO-Accreditatiekader worden bij Onderwerp 2 (“Programma”) acht Facetten onderscheiden. Eén van die Facetten (Facet 2.6.) betreft de duur van de opleiding. Het daarbij behorende criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil die opleiding überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatieonderzoek. ‘Duur’ is dus van een andere orde dan -bijvoorbeeld- ‘Rendement’ of ‘Kwaliteit Personeel’. Bij de beslissing of het Onderwerp “Programma” een extra aantekening ‘goed’ dan wel ‘excellent’ verdient, wordt het Facet ‘Duur’ dan ook buiten beschouwing gelaten.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 4
1.3.3.
Auditteam
Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden:
Secretaris:
De heer R.J.M. van der Hoorn, MBA, CMC, Bsc, directeur Hobéon Groep De heer drs. W.G. van Raaijen, onderwijsdeskundige en senior adviseur Hobéon Certificering Mevrouw J.B. van Haastregt, studente HBO De heer drs. H.W. Wierda MBA, econoom De heer J.M. Kuijper, directeur Kinnarps Nederland en TwinForm Nederland De heer drs. G.W.M.C. Broers, adviseur Hobéon Certificering
Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Groep er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding Dual degree program BA noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer Van der Hoorn is één van de directeuren van Hobéon Groep. Hij heeft de afgelopen jaren verschillende opdrachten afgerond binnen de kaders van interim management als algemeen- en/of financieel directeur. Deze opdrachten waren in de regel afkomstig van financieel-economische instellingen, het hoger onderwijs en de overheid. Meer specifiek heeft de heer Van der Hoorn op interimbasis onder andere leiding gegeven aan de directie van een HEAO in de Randstad. De heer Van Raaijen heeft zich de afgelopen jaren binnen Hobéon beziggehouden met kwaliteitszorg van opleidingen in het hoger onderwijs, arbeidsmarktonderzoek en het opzetten van accreditatietrajecten binnen het hoger beroepsonderwijs. Inmiddels heeft hij als lead auditor deelgenomen aan tientallen accreditatietrajecten, verdeeld over het volledige opleidingenaanbod, bij verschillende onderwijsinstellingen. Hij heeft zich tijdens de audit vooral gericht op de kwaliteit van de onderwijsprocessen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken Voor de beoordeling van deze brede bachelor opleiding is gekozen voor twee werkvelddeskundigen, mede gelet op de inhoud van de opleiding Dual degree program BA. Beide werkvelddeskundigen, de heren Wierda en Kuijper, hebben zich in hun beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en ( iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. De heren Wierda en Kuijper hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld (bedrijfskundig/economisch) een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het terrein van het Dual degree program BA. De studente, mevrouw J.B. van Haastregt, studeert Hogere Europese Beroepen Opleiding aan de Haagse Hogeschool. Op grond van ervaringen binnen het internationale hoger onderwijs (zij heeft in Liverpool gestudeerd aan de John Moores University) en haar goede talenkennis is mevrouw Van Haastre gt inmiddels betrokken geweest bij meerdere accreditatietrajecten. De secretaris, de heer Broers, heeft ervaring met het beoordelen van de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, in het perspectief van de eisen die aan HBO-opleidingen gesteld worden. Daarnaast is hij als secretaris resp. onderwijskundig auditor betrokken geweest bij enkele accreditatietrajecten. Voor uitgebreide curricula vitae verwijzen wij naar bijlage I.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 5
1.3.4.
Deelnemers visitatie
Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, domeincoördinatoren, docenten, studenten en staf. Een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie treft u aan in bijlage II.
1.3.5.
Programma visitatie dual degree program BA
Zie bijlage II.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 6
1.4.
Korte schets van Hogeschool Notenboom
Hogeschool Notenboom maakt deel uit van de Notenboom Opleidingen Groep. De algemene leiding bestaat uit de directeur en drie vestigingsmanagers. De onderwijskundige lijn wordt geborgd door de directeur onderwijs en door de vaksecties (o.l.v. een domeincoördinator) waarvan de docenten van drie locaties (Hilversum, Maastricht en de hoofdlocatie Eindhoven) deel uitmaken. Aan de hogeschool zijn ca. 90 docenten verbonden, waarvan zes docenten les geven op twee vestigingen en één docent op drie vestigingen. De Notenboom Opleidingen Groep bestaat uit Stichting Hogeschool Notenboom (aangewezen HBO onderwijs), Instituut Notenboom, (diploma erkenningen in het kader van de Wet Educatie Beroepsonderwijs) en Erasmuscollege (erkenning VAVO- opleidingen voor VMBO, HAVO, VWO). Op grond van de Wet op de Erkende Onderwijsinstellingen is de instelling vanaf december 1988 erkend. Met ingang van 1 september 1997 is Hogeschool Notenboom op grond van de WHW aangewezen door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen als officiële instelling voor Hoger Onderwijs. Eveneens in 1997 heeft de instelling op grond van de WEB een groot aantal (MBO) diploma-erkenningen verkregen. Alleen de MBO-opleidingen die de instelling ook op HBO-niveau uitvoert worden hiervan aangeboden. De hogeschool verzorgt verschillende voltijdopleidingen op HBO-niveau waaronder Hotelmanagement, Toeristisch management en een Brede bachelor met drie uitstroomprofielen. De voltijdopleidingen zijn gericht op brede economische dienstverlening. Alle opleidingen stoelen op de filosofie dat de afgestudeerde als beginnend beroepsbeoefenaar inzetbaar is in uiteenlopende branches en voorbereid is op uiteenlopende beroepssituaties, zo geeft de hogeschool aan. De voltijdopleidingen worden aangeboden vanuit drie vestigingen: Eindhoven, Maastricht en Hilversum. In het studiejaar 2004-2005 volgen in totaal 425 HBO studenten de voltijdopleidingen, waarvan 170 studenten in Eindhoven, 115 studenten in Hilversum en 140 studenten in Maastricht.
1.5.
Korte schets opleiding Dual degree program BA en Western International University
In september 2004 is Hogeschool Notenboom gestart met het eerste jaar van een nieuw studieprogramma op hbo-niveau. Notenboom opleidigen duren alle langer dan drie jaar. Intern houdt men vijf semesters én drie stageperioden aan. Dit Engelstalige studieprogramma is het resultaat van een samenwerking tussen de Western International University (gevestigd in Phoenix, Arizona) en Hogeschool Notenboom. Het programma bestaat uit de meer gangbare studieonderdelen van de opleiding op het terrein van Business Administration zoals marketing, communicatie, PR, accountancy en bedrijfseconomie, maar tevens uit specifiek op de Nederlandse situatie geënte studieonderdelen zoals Europees recht en traineeships bij in Europa gevestigde bedrijven. Afgestudeerden van de opleiding verwerven een Nederlandse HBO-Bachelor graad en een Amerikaanse bachelor graad. Afgestudeerden krijgen hierdoor gemakkelijker toegang tot Amerikaanse Masterprogramma’s via de samenwerking van Hogeschool Notenboom met de Western International University. Western International University resorteert onder de Apollo Group Inc. en profileert zich als marktleider op het terrein van particulier onderwijs in de Verenigde Staten. Western International University is geaccrediteerd door de Higher Learning Commission of the North Central Association of Colleges and Schools.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 7
De Western International University biedt zowel opleidingen aan op het niveau van Undergraduate (Bachelor) als Graduate (Master). Het betreft met name opleidingen binnen het domein economie: Accounting, Business, Business Administration, Information Technology, International Business en Management.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 8
2.
BEVINDINGEN EN BEOORDELING
Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO.
Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet ‘Domeinspecifieke Eisen’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)?
Bevindingen De Engelstalige opleiding Dual degree program BA maakt gebruik van de landelijk overeengekomen competenties/eindkwalificaties op het terrein van Business Administration (Domeincompetenties. Economics, Commerce, Business administration, Communication, Law. 1e versie. HBO-Raad, mei 2004) én van de competenties zoals opgesteld door de Western International University en Hogeschool Notenboom. Uit de competenties is af te leiden dat de afgestudeerden van de opleiding Dual degree program BA na hun afstuderen in de regel terechtkomen bij (internationaal georiënteerde) organisaties waarbij de afgestudeerde oog heeft voor maatschappelijke, politieke, economische en specifiek branchegerichte factoren. Hij is betrokken bij de ontwikkeling en realisatie van de beleidsdoelstellingen van de organisatie en heeft daarbij met name oog voor relaties tussen organisaties, netwerken en ketendenken. Hij draagt er mede zorg voor dat processen op de juiste wijze verlopen en met het beoogde resultaat. Hij is in staat middelen ter realisatie van bedrijfsdoelstellingen te verwerven en een bijdrage te leveren aan de planning en processen die moeten leiden tot deze bedrijfsdoelstellingen. Hij ziet toe op de uitvoerende processen van productie en/of dienstverlening, hij zorgt voor kwaliteitsborging en het handhaven van kwaliteitsnormen alsmede voor innovatieve impulsen. De concrete werkzaamheden van de afgestudeerde vinden plaats op de werkvloer van zowel commerciële als niet commerciële organisaties. Bij dit laatste valt te denken aan overheidsinstanties.. Het accent van de werkzaamheden is sterk afhankelijk van de interesses van de afgestudeerde en de werkervaring die hij heeft verworven tijdens de opleiding. Uit het Dual degree handbook blijkt dat de afgestudeerde van de opleiding Dual degree program BA samengevat de volgende taken uitvoert: • Het analyseren van financiële aspecten (zowel intern als extern) van een organisatie; • Het analyseren van de juridische aspecten (zowel intern als extern) van een organisatie; • Het opzetten en implementeren van veranderingsprocessen op basis van een financiële en juridische analyse; • Het analyseren van vraagstukken op het gebied van beleid; • De principes van HRM toepassen binnen een bedrijfsmatige context; • Veranderingsprocessen kunnen initiëren, implementeren en evalueren; Uit de documentatie van de opleiding blijkt dat de opleiding Dual degree program BA in voldoende mate aansluit bij de eisen die aan afgestudeerden van deze opleiding gesteld worden. Dat wil zeggen dat de competenties waarover afgestudeerden beschikken in voldoende mate aansluiten bij de eisen die in het
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 9
werkveld aan hen gesteld worden: het Dual degree handbook geeft hiervan een uitgebreid/gedetailleerd overzicht. In de documentatie van de opleiding wordt uitgebreid ingegaan op het functieprofiel en de competenties van de afgestudeerde van de opleiding Dual degree program BA: ‘Upon completion of the Dual Degree program a graduate: • should be able to fulfil a complex role within an organisation or political-social environment. • should be able to work with individuals or groups within a variety of organizational structures – be it structural or incidental- whilst heeding specific situational aspects – on multiple levels if need be- such as social, political, economic, branch or sector related issues. • can be assigned tasks relating to the development and realization of an organization’s specific policy aims and can carry out these tasks mindful of relational aspects between organizations, networks and chains. • can supervise processes and ensure that these processes are executed correctly and efficiently whilst also achieving stated aims. Within the context of project management the graduate is able to recognize and acquire necessary (human) resources, provide a functional project plan and safeguard the planning and execution of all the stages of the plan. • can contribute towards the planning and organization of other elements within the organization, supervise operational processes of production and/or services, implement and maintain quality standards and guarantees, and wield both improvement and continuity as tools of renewal.’ Bovenstaande opsomming komt overeen met de domeincompetenties zoals vastgesteld in ‘Domeincompetenties. Economics, Commerce, Business administration, Communication, Law. 1e versie. HBORaad, mei 2004, pag 24 e.v.). De afgestudeerde vervult in eerste instantie een meer informerende, adviserende en faciliterende rol. Later kunnen hier coördinerende en wellicht leidinggevende taken aan toegevoegd worden. Gelet echter op de complexiteit van het werkveld waar de afgestudeerde terechtkomt, zal in eerste instantie het accent van de werkzaamheden liggen op meer zelfsturende competenties. Dit betekent aandacht voor het ontwikkelen van een beroepshouding en het sturen/reguleren van de eigen ontwikkeling. Dit op basis van eindkwalificaties op het terrein van Business mathematics, Organizational theory and behavior, International business, Financial accounting, Money and banking, Management Information Systems, Political, legal and ethical issues in business, Marketing management en Financial management. De afgestudeerde is mondeling en schriftelijk vaardig. Daarnaast zijn interpersoonlijke, operationele en persoonlijke effectiviteit typerend. Naast het besef dat het leveren van kwaliteit noodzaak is, zijn een hoge mate van flexibiliteit en creativiteit noodzakelijk. Het auditteam heeft geconstateerd dat de eindkwalificaties in ruime mate aansluiten bij hetgeen in het werkveld van afgestudeerden wordt gevraagd i.c. de eindkwalificaties opgesteld door Western International University en Hogeschool Notenboom sluiten aan bij de kwalificaties zoals geformuleerd in het eerder genoemde document van de HBO-raad uit mei 2004. De visie die de opleiding heeft wordt regelmatig met het werkveld en de beroepenveldcommissie besproken, hetgeen blijkt uit rapportages van deze bijeenkomsten. De opleiding Dual degree program BA beschikt, zo constateert het auditteam op basis van documenten en uit gesprekken tijdens de verschillende audits, over een extern netwerk dat als voldoende gekwalificeerd kan worden. In 2003 is een beroepenveldcommissie geïnstalleerd voor alle opleidingen van Hogeschool Notenboom, dus ook voor de opleiding Dual degree program BA. Daarnaast wordt de inhoud van de opleiding herzien op basis van nieuwe inzichten binnen de Angelsaksische landen, i.h.b. de Verenigde Staten. Deze nieuwe input wordt door Hogeschool Notenboom in overleg met de Western International
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 10
University tegen het licht gehouden waarbij de relevantie van deze input voor de Europese/Nederlandse situatie wordt beoordeeld. Hierbij speelt de beroepenveldcommissie van Hogeschool Notenboom een belangrijke rol. Het auditteam heeft gesproken met de voorzitter van de beroepenveldcommissie. Tijdens dit gesprek werd duidelijk dat de commissie met name tot doel heeft om vooral in strategische zin de aansluiting te bevorderen van het onderwijsprogramma van de opleiding op de beroepspraktijk. Concreet betekent dit dat de beroepenveldcommissie: • de opleiding informeert over ontwikkelingen in het werkveld/beroep; • gevraagd en ongevraagd advies uitbrengt over de inhoud en de kwaliteit van het curriculum van de opleiding[en], mede op basis van de landelijke opleidingskwalificaties; • evalueert of en in hoeverre de (deel)kwalificaties en competenties nog relevant zijn en voldoen aan de (landelijke en instellingsspecifieke) opleidingskwalificaties; • de kwaliteit en het niveau van de HBO-opleidingen beoordeelt. De beroepenveldcommissie komt twee tot drie keer per studiejaar bijeen. De bijeenkomsten worden bijgewoond door vertegenwoordigers van Hogeschool Notenboom waaronder docenten en domeincoördinatoren van de opleiding. De leden van de beroepenveldcommissie kiezen uit hun midden een voorzitter. De voorzitter stelt de agenda op en nodigt de leden uit voor de vergadering. De leidinggevende van de opleiding legt de plannen of wijzigingen van het curriculum ter informatie, advies of evaluatie/beoordeling voor aan de beroepenveldcommissie. De beroepenveldcommissie heeft verder afspraken gemaakt met het management over zijn rol. Zij draaien mee in projecten en adviseren het management over vragen t.a.v. het participeren in brancheverenigingen, zij bespreken met docenten de inhoud van projecten en over de begeleiding van studenten daarbij, zo is het auditteam gebleken. Op verzoek van de commissie kunnen inhoudsdeskundigen worden uitgenodigd. Het advies en/of de evaluatie-/beoordelingsuitkomst wordt opgesteld door de leden van de commissie. Van iedere bijeenkomst wordt een verslag gemaakt. De voorzitter van de beroepenveldcommissie maakt het advies of de evaluatie-uitkomst bekend aan de directeur en informeert de commissie daarna hoe met het advies is/wordt omgegaan. Waar nodig geeft ook de beroepenveldcommissie (naast de Western International University) adviezen ten aanzien van wijzigingen in de set eindkwalificaties. Het auditteam heeft geconstateerd dat deze kwalificaties op een heldere wijze verwoord zijn, d.w.z. op een zodanige wijze dat goed toetsbaar is in welke mate studenten voldoen aan de kwalificaties. De onderwijsorganisatie hanteert op hogeschoolniveau een procedure wat betreft de opname in het onderwijsmateriaal van nieuwe ontwikkelingen in het beroepenveld. Deze procedure bestaat uit zeven stappen die successievelijk gevolgd worden en beschreven zijn in de docentenreader. Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. De opleiding Dual degree program BA biedt een curriculum aan dat geënt is op de beroepspraktijk resp. recente ontwikkelingen in de internationale beroepspraktijk. De opleiding betrekt in voldoende mate het werkveld bij het actualiseren van de inhoud resp. eindkwalificaties van de opleiding.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 11
Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet ‘Niveau Bachelor’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor?
Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding Dual degree program BA naast de Dublin descriptoren gelegd en geconstateerd dat de eindkwalificaties voldoen aan deze descriptoren. Na bestudering van het curriculum en de eindkwalificaties blijkt dat laatstgenoemde zijn onderverdeeld in: • Foundation • Critical thinking, problem solving and decision making • Creative thinking • Making ethical choices • Demonstrating global & cultural competence • Communicating in writing • Communicating orally • Leading others • Managing others • Managing and organizing resources • Practica l experiences Deze onderverdeling komt overeen met de bachelor descriptoren. In onderstaand schema geven wij een overzicht van de ‘Dublin-descriptoren’ en voorbeelden van de eindkwalificaties (gecursiveerd kolom rechts) zoals geformuleerd in het studieprogramma van de opleiding en relateren deze aan de ‘Dublin-descriptoren’. Uit het overzicht blijkt bijvoorbeeld dat de Dublin-descriptor: ‘knowledge and understanding’ terug te vinden is in eindkwalificaties zoals het beheersen van basic mathematical concepts and formulas alsmede het kunnen uitvoeren van mathematical computation and calculation. Europese descriptoren voor de bachelor
Vertaling naar de omschrijving van generieke kwalificaties voor de hbo-bachelor
Knowledge and understanding: have demonstrated knowledge and understanding in a field of study that builds upon and supersedes their
De afgestudeerde is toegerust met actuele en multidisciplinaire kennis, inzichten, houdingen en
general secondary education, and is typically at a level
vaardigheden teneinde de taken van een beginnend
that, whilst supported by advanced textbooks, includes some aspects that will be informed by knowledge of the
beroepsbeoefenaar zelfstandig te kunnen uitvoeren. Bijvoorbeeld:
forefront of their field of study
§ §
Basic mathematical concepts and formulas Mathematical computation and calculation
Applying knowledge and understanding: can apply their knowledge and understanding in a
De afgestudeerde kan relevante (wetenschappelijke) kennis,
manner that indicates a professional approach to their work or vocation, and have competences typically
inzichten, houdingen en vaardigheden toepassen bij het definiëren, analyseren en oplossen van complexe problemen
demonstrated through devising and sustaining
in de beroepspraktijk. Bijvoorbeeld:
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 12
arguments and solving problems within their field of
§
Use of electronic calculating devises
study
§
Demonstrate the ability to use systematic planning processes to achieve effective organizational performance
Making judgements: have the ability to gather and interpret relevant data
De afgestudeerde is in staat relevante informatie te
(usually within their field of study) to inform judgments that include reflection on relevant social, scientific or
verzamelen en analyseren teneinde projectmatig te werken en te reflecteren op het beroepmatig handelen, mede vanuit
ethical issues
ethische en maatschappelijke vragen. Bijvoorbeeld:
§
Systematically collect information when solving problems
§
Selectively use collected information to make decisions
§
Recognize the influence of global political, economic and socio-cultural issues on business and management operations
§
Consider the perspectives of other cultures and people in business decision making
§
Evaluate the interrelationships between people and cultures when communicating with others and when making business decisions
Communication: can communicate information, ideas, problems and
De afgestudeerde kan intern en extern communiceren,
solutions to both specialist and non-specialist
teamgericht samenwerken, en leidinggeven aan projecten in
audiences
een multidisciplinaire, multiculturele en internationale arbeidsomgeving
§ § §
Communicate in an appropriate pace and manner considering the context and the situation Demonstrate congruence between verbal and nonverbal communication Basic communication/conversational skills, and awareness of peoples in selected cultures/society
Learning skills: have developed those learning skils that are necessary
heeft de cognitieve vermogens ontwikkeld die hem/haar in
fort hem to continue to undertake further study with a
staat stellen tot voortdurend professionaliseren van de eigen
high degree of autonomy
beroepsuitoefening en tot functioneren in uiteenlopende beroepssituaties §
Systematically collect information when solving problems
§ §
Selectively use collected information to make decisions Use logical reasoning and analysis to solve business and management problems
§
Develop multiple solutions and contingencies for a given problem set
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 13
Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. De opleiding Dual degree program BA heeft in voldoende mate bij het formuleren en uitwerken van de competenties aansluiting gezocht bij de ‘Dublin-descriptoren’, i.c. bij de eisen die internationaal gelden voor afgestudeerde van dit type opleidingen. De verschillende ‘Dublin-descriptoren’ zijn hierbij in voldoende mate terug te vinden in de set eindkwalificaties.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 14
Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet ‘Oriëntatie HBO’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? § Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is?
Bevindingen De opleiding heeft een duidelijke visie op het beroep waarvoor wordt opgeleid. Deze visie komt tot uiting in de eindkwalificaties van de opleiding Dual degree program BA en is samengevat in het programma van de opleiding. Deze eindkwalificaties vermelden expliciet welke kwalificaties een beginnende beroepsbeoefenaar minimaal moet hebben op het terrein van BA. Verschillende samenwerkingsverbanden/overlegvormen tussen de opleiding in de Verenigde Staten en Nederland en het werkveld dragen in sterke mate bij tot de profilering en explicatie van het beroep. Het gaat hier om samenwerking met het beroepenveld waarbij de docenten en het management, zo is gebleken tijdens de audit, beschikken over een voldoende breed netwerk om op basis van deze contacten eventuele bijstellingen te plegen binnen het curriculum en de competenties. Bestudering van de kwalificaties leert dat het niveau op onderdelen boven het ‘reguliere’ Nederlandse niveau liggen voor dit type opleidingen. Concreet: vergelijking van de competenties zoals geformuleerd in het HBO-raad document uit mei 2004 en het Dual degree handbook waarin de eindkwalificaties geformuleerd zijn van de BA opleiding van de Western International University en Hogeschool Notenboom, laat zien dat op onderdelen de eindkwalificatie-lat voor afgestudeerden van laatstgenoemde opleidingsinstituten hoger ligt dan voor de ‘reguliere’ Nederlandse opleidingen op het terrein van BA. Wel merken wij op dat de set competenties in het HBO-document uit mei 2004 ‘Domeincompetenties Economics, Commerce, Business Administration, Communications, Law’ minder is uitgewerkt dan dat het geval is in het Dual degree handbook van Western International University en Hogeschool Notenboom. Kennisontwikkeling van studenten vindt plaats met, zo blijkt uit de documentatie alsook tijdens de audit, een duidelijke interactie met het werkveld. De opleiding geeft in de documentatie expliciet aan dat het hierbij gaat om kennis met betrekking tot: • Het gebruik kunnen maken van een geautomatiseerd informatiesystemen; • Het herkennen van juridische problemen, inzicht in het benaderen van juridische problemen en hun oplossingen en het formuleren van de contouren van oplossingen voor een juridisch probleem; • Het kunnen uitvoeren van financiële calculaties in relatie tot financial management en managerial accounting; • Organisatietheorie en het gedrag van organisaties; • Economische theorie; • Projectmanagement; • het onderhouden van contacten en relaties; • het leidinggeven aan werkzaamheden; • het beheersen van de Engelse taal; • het opstellen van beleid gericht op marketing en verkoop en het bewaken van de uitvoering ervan; • het bewaken van de efficiency, de productiviteit en het rendement van de organisatie.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 15
De opleiding heeft daardoor voldoende beeld van de eisen die het werkveld stelt aan een beginnende beroepsbeoefenaar. Concreet blijkt dit uit de gesprekken en de documentatie: • de afgestudeerde van de opleiding is werkzaam binnen commerciële en niet-commerciële organisaties. De aard en feitelijke inhoud van het beroep hangen af van het type organisatie en plaats en niveau binnen de organisatie waarvoor hij werkzaam is. • de afgestudeerde vervult de eerste jaren, afhankelijk van zijn capaciteiten, met name een coördinerende, informerende, adviserende en een faciliterende rol. Hij is (mede) eindverantwoordelijk voor zijn werkuitvoering. In ieder geval bezit de afgestudeerde over een nauwgezette werkhouding, denkt klantgericht, is proactief, bezit anticiperend vermogen, is mondeling en schriftelijk vaardig, stelt zich flexibel en dienstverlenend op en kan zowel zelfstandig als in teamverband samenwerken. • De afgestudeerde bedenkt en voert activiteiten uit op het gebied van BA. Specifiek voert hij financiële, beleidsmatige- en juridisch (ondersteunende) activiteiten uit, gericht op producten of diensten. • De afgestudeerde is (mede) verantwoordelijk voor het halen van commerciële doelstellingen. Uit het opleidingsprogramma blijkt dat studenten al in een vroeg stadium van hun studie ‘geconfronteerd’ worden met de verschillende werkvelden van de BA’er. Uit documenten blijkt dat er duidelijk gestreefd wordt naar een goede band met dat werkveld. Zo zijn er binnen de opleiding Dual degree program BA docenten werkzaam afkomstig uit het veld, i.c. de meeste vakgebonden docenten zijn uit de sector zelf afkomstig. Ook het management van de opleiding heeft, zo is het auditteam gebleken, zijn sporen verdiend binnen het werkveld en blijkt voor een deel internationaal te zijn opgeleid. Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Zowel uit de beschikbaar gestelde documentatie als tijdens de audit is gebleken dat de opleiding een goed beeld heeft van de eisen die het actuele werkveld stelt aan afgestudeerden. De opleiding houdt zich via het netwerk van de docenten en de werkveldcommissie op de hoogte van de eisen die het beroepenveld stelt aan afgestudeerden.
SAMENVATTEND OORDEEL “DOELSTELLINGEN OPLEIDING”: VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt dit onderwerp als voldoende. De opleiding Dual degree program BA beschikt over een internationaal studieprogramma dat in voldoende mate aansluit bij de eisen die het beroepenveld stelt. De opleiding stelt zich actief op bij het herzien van competenties en het curriculum. Dit gebeurt op basis van kennis en inzicht die het docentenkorps en het management van de opleiding hebben van het werkveld. Daarnaast beoordelen de Western International University en Hogeschool Notenboom op welke onderdelen het curriculum bijgesteld dient te worden.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 16
Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing.
Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet ‘Eisen HBO’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? § Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? § Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk?
Bevindingen Kennisontwikkeling door studenten vindt aantoonbaar plaats via interactie met de beroepspraktijk, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal, vakliteratuur en toegepast onderzoek bij het afstuderen. Het auditteam heeft dit geconstateerd aan de hand van documenten en gedurende de audit. Bestudering van de studieprogramma’s laat zien dat dit voor een aanzienlijk deel bestaat uit stages (‘internships’): in de propedeuse 7,5 ECTS, het tweede jaar 17,5 ECTS en het laatste jaar 50 ECTS. De literatuur is adequaat, zowel wat inhoud als publicatiedatum betreft. De literatuur sluit goed aan bij de kwalificaties die de studenten dienen te bereiken, zo is tijdens de audit geconstateerd. Tot de gebruikte literatuur behoort o.a.: • • • • •
•
Slater, J. (2003). Practical business math procedures (7thed.). New York: Irwin McGraw-Hill Kennedy, X J., Kennedy, D.M. & Holladay, S.A. (2002). The Bedford guide for college writers (6th). Bedford/St. Martins Moore, N., and Parker, R. (2004). Critical thinking (7th ed.). Columbus, OH: McGraw Hill Robbins, S. P. (2003). Organizational behavior: Concepts, controversies, applications (10th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall. rd Mankiw, N. G. (2004). Principles of economics (3 ed.). Chicago, Illinois: Harcourt College Publishers . th Steiner, J. & Woods, L. Textbook on EC Law, (8 edition), United Kingdom, Oxford University Press. Dual Degree Reader: Foundation Course: European Law 1 & 2. In addition, recommended articles and readings will be provided as the course progresses
De gebruikte en ter beschikking staande literatuur is voldoende representatief voor de opleiding Dual degree program BA en van voldoende niveau. Het curriculum blijkt te zijn vormgegeven op basis van gevalideerde kernkwalificaties, zowel in Nederland als in de Verenigde Staten en wordt waar nodig verder ontwikkeld in samenwerking met het beroepenveld. In het curriculum komt de beroepsgerichtheid tot uitdrukking in alle onderdelen: projecten, theorievakken en het buitenschools curriculum.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 17
De opleiding Dual degree program BA hecht er aan dat het curriculum actueel blijft. Het auditteam constateert dat de opleiding, om de ontwikkeling van kennis, inzicht, vaardigheden en houding van de student aan te laten sluiten bij de ontwikkelingen in het internationale werkveld, op verschillende manieren contact met het beroepenveld onderhoudt, bijvoorbeeld via de beroepenveldcommissie. Hogeschool Notenboom merkt expliciet op dat de Angelsaksische invulling van het studieprogramma op onderdelen aangepast moet worden aan de Europese situatie. In de regel gebeurt dit door docenten en/of domeincoördinatoren in overleg met vertegenwoordigers van het beroepenveld. De opleiding streeft er naar om docenten aan te trekken die deels in de praktijk werkzaam zijn of recentelijk in de praktijk werkzaam zijn geweest. Over de actualiteit, relevantie en toekomstgerichtheid van het curriculum is regelmatig en structureel contact met de werkveldcommissie. In enquêtes kunnen studenten de relevantie aangeven van het studieprogramma in relatie tot actuele ontwikkelingen binnen het werkveld. De herziening van het curriculum en de examenregeling geschiedt mede op basis van uitkomsten van enquêtes en evaluaties onder studenten en stagebegeleiders. Het auditteam heeft na bestudering van het handbook geconstateerd dat de student goed wordt voorbereid op de stage zoals blijkt uit onderstaand overzicht van de doelstellingen van de stage en de door de student voorafgaand aan de stage te overwegen aandachtspunten.
Learning Aims of the Internship Preparation Courses Information Provision: students need to know which requirements they need to meet before, during and after their internships. In order to achieve this aim students need to have been informed: about the exact number of working hours their placement needs to consist of with regard to the flow of information expected from them, i.e. when do they need to inform who about what and in what manner with regard to their rights and obligations during the course of their placement with regard to the organization of the days on which they are required to attend school during their placement with regard to the placement requirements with regard to the requirements they need to meet in their Logbook or Placement Reports with regard to the requirements the school expects Placement Companies to adhere to with regard to the proper use of the Logbook with regard to practical issues which accompany placements outside of the Netherlands. Learning Aims Internship Preparation Courses Awareness: students need to exercise caution in their selection of a Placement Company and set themselves concrete targets which they want to achieve during their placement. In order to achieve this aim students need to: be aware that the placement is an integral part of the Dual Degree program know what managerial requirements they will be expected to meet upon the commencement of their careers have a working knowledge of their own strengths and weaknesses, especially those relevant to their future field of profession be able to give an accurate description of the targets they intend to pursue during their placement have a working knowledge of companies or sectors relevant to their chosen field of profession.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 18
Preparations: students need to know the ins-and-outs of job application procedures and how to apply effectively. In order to achieve this aim students need to: be able to write a professional cover letter and resume be aware of the standard interview procedures and questions be able to shed light on the reason they chose a particular company to approach, both in writing and verbally conduct a formal telephone conversation in a professional manner know how to behave appropriately within the context of the etiquette of a company or corporate culture Dual Degree main placement related program competency Gain hands-on work experience by means of which all the specified competencies above have: either been observed and analyzed at close hand, or – preferably- can be related to on the basis of actual operational experience.
Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Zo is de actualiteit van het curriculum en daarmee de beroepsgerichtheid voldoende geborgd en garandeert het onderwijsprogramma (uiteraard, voor een zo internationale beroepsgerichte opleiding als Dual degree program BA is dit een vanzelfsprekendheid) het leren van beroepsvaardigheden op basis van actuele kennis. Deze actualiteit wordt geborgd door goede relaties met het internationale werkveld en via de Nederlandse beroepenveldcommissie.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 19
Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma Criteria Het facet ‘Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? § Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? § Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken?
Bevindingen De inhoud van het curriculum wordt vastgesteld in een overleg tussen de Amerikaans/Nederlandse opleiding en het werkveld. De eindkwalificaties zijn vermeld in het Dual degree handbook waarin tevens het opleidingsprogramma uitgebreid beschreven staat. Bij het vaststellen van de niveau-aanduiding zijn in ieder geval betrokken: de Western International University, de beroepenveldcommissie, de directeur onderwijs van Hogeschool Notenboom, de competentiedeskundige en de domeincoördinatoren. Bij het up to date houden van de competenties en de beroepsprofielen wordt gebruik gemaakt van de input van de Western International University en worden de publicaties van de HBO-raad, de adviezen van de beroepenveldcommissies, de opmerkingen van de stagebiedende bedrijven, de adviezen van de domeincoördinatoren, het stagebureau en de stagementoren betrokken. Bij het ontwerp van het studieprogramma van de opleiding Dual degree program BA is in eerste instantie een globaal ontwerp van het studieprogramma gemaakt waarna de kernkwalificaties op een systematische en daardoor goed uitgewerkte en te doorgronden wijze vertaald zijn naar leerdoelen. Ter adstructie geven wij hierna twee voorbeelden waaruit duidelijk blijkt op welke wijze de eindkwalificaties vertaald zijn naar doelstellingen, afkomstig uit het curriculum van de opleiding Dual degree program BA. Economic theory Course Outline: • •
Macro and micro economics concepts and issues Functions of markets in the economy
•
Public policy impact on the economy
• •
Fiscal and monetary policy economic impacts Business costs/pricing decisions
•
Factors influencing global capital markets
•
Economic impacts on capital markets
University Competency (eindkwalificatie)
Course Competency (doelstelling) Differentiate between micro and macro economics
Systematically collect information when solving
Summarize ways in which knowledge of economic
problems Selectively use collected information to make decisions
concepts facilitate better decision-making Describe three problems all economies have to solve
Systematically collect information when solving
Identify the causes of and remedies for inflation
problems
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 20
Selectively use collected information to make decisions Evaluate current events and situations in terms of historical precedents and perspectives Systematically collect information when solving
Analyze the roles of fiscal and monetary policy
problems Selectively use collected information to make decisions Systematically collect information when solving problems
Evaluate the relationship between budget and international trade deficit
Selectively use collected information to make decisions Evaluate current events and situations in terms of historical precedents and perspective Recognize the influence of global political, economic and socio-cultural issues on business and management operations Outline the major factors that affect market demand Systematically collect information when solving
Describe the role of prices in guiding economic decisions
problems Selectively use collected information to make decisions Evaluate current events and situations in terms of historical precedents and perspective. Recognize the influence of global political, economic and socio-cultural issues on business and management operations Systematically collect information when solving
Outline the problems of income inequality in capitalist
problems
economies.
Selectively use collected information to make decisions Evaluate current events and situations in terms of historical precedents and perspectives Recognize the influence of global political, economic and socio-cultural issues on business and management operations European Law 1
University Competency (eindkwalificatie)
Course Competency (doelstelling)
Use historical perspectives and information to
Demonstrate an awareness of the principles of law and the extent to
evaluate current events
which law in general pervades everyday life and business
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 21
diversity
Demonstrate knowledge of the individual rights of an EC citizen, both within the framework of the member state and the community Assess the role of EC institutions, member state governments and individuals in notable cases Understand legal interaction between the EC and global institutions such as the United Nations with regard to human rights
Binnen de opleiding Dual degree program BA zijn thema’s vastgesteld en gekoppeld aan één of meerdere doelstellingen. Aansluitend zijn ondersteunende vakken bepaald. Dit is in voldoende mate geconcretiseerd/uitgewerkt in de onderwijsprogramma’s van de opleiding. Bij de beschrijving van leerinhouden wordt steeds een koppeling gemaakt met de eindkwalificaties. Uit het studieprogramma is vakinhoudelijk af te leiden welke vernieuwingen worden doorgevoerd op het niveau van studietaken. Uit de documentatie blijkt dat: • het curriculum gezien moet worden als één geheel. De scheiding tussen theorie en praktijk in de vorm van, “theorie is iets anders dan de stage”, dient te vervallen. Tevens blijkt expliciet uit de documentatie dat er sprake is van het verwerven van praktische vaardigheden: per doelstelling is een ‘recommended assessment strategy’ aangegeven. In de regel gaat het dan om ‘oral presentations, research paper, article analysis, case studies’. • de praktijk aansluit bij de kennis en vaardigheden waarover studenten beschikken. Praktische vaardigheden gebaseerd op voldoende theoretisch know how blijkt kenmerkend te zijn. • het onderwijs actuele elementen in zich draagt, bijvoorbeeld ontwikkelingen op het terrein van Europese wet- en regelgeving. Het auditteam constateert op basis van documentatie dat het studieprogramma is vastgelegd in de studiegids, het Dual degree handbook. Het inhoudelijke programma is voldoende uitgewerkt en beschreven in de algemene curriculuminformatie en de daarbijbehorende studiemateriaal. Het studiemateriaal bevat onder andere een beschrijving van onderwijsdoelstellingen, beginvereisten, organisatie en leeractiviteiten, leermiddelen, literatuur en boekenlijst en een beschrijving van de toetsing. De integratie van het onderwijsprogramma wordt gerealiseerd binnen projecten en ondernemingsplannen. In latere fases van de studie, waarvoor zich studenten zich vanaf 2004 hebben ingeschreven, zullen ook de uitgebreide stages en scriptie er voor garant moeten staan dat er sprake is van een geïntegreerd studieprogramma. De onderzoeksgebieden van opdrachten en projecten overstijgen veelvuldig de leerstof van een vakgebied. Bestudering van het curriculum laat zien dat er sprake is van een sterk praktijkgeoriënteerde invulling hetgeen in latere studiefases de praktische relevantie van scriptie en stage zal vergroten. Wij merken op dat het auditteam nog geen stageverslagen en scripties heeft kunnen inzien omdat geen student de fase van de studie heeft bereikt waarin deze uitgebreide stages loopt en een scriptie schrijft. De inhoud van de programmaonderdelen wordt vanaf het begin van de studie gerelateerd aan realistische situaties uit de beroepspraktijk. Een belangrijk uitgangspunt van het curriculum van de opleiding Dual degree program BA is de praktijk. Vanaf de start van de studie wordt de student met de praktijk van het vakgebied geconfronteerd om de ervaring vervolgens te benutten als 'bron' of aanleiding voor het leren van theorie en vaardigheden.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 22
Oordeel: voldoende Op basis van de beschikbaar gestelde documenten en de gesprekken tijdens de audit met management, docenten en studenten komt het auditteam tot het oordeel voldoende. De opleiding Dual degree program BA heeft de eindkwalificaties in voldoende mate herkenbaar uitgewerkt tot doelstellingen. Studenten geven aan dat zij in staat worden gesteld deze doelstellingen te bereiken. De studenten krijgen voldoende gelegenheid om zich in de praktijk te bekwamen in het door hen gekozen vakgebied.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 23
Facet 2.3. Samenhang Programma Criterium Het facet ‘Samenhang Programma’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend?
Bevindingen De samenhang binnen het curriculum wordt zowel nagestreefd in vakinhoudelijke- als in onderwijsdidactische zin via een afstemming van de diverse werkvormen. Bestudering van het onderwijsprogramma laat zien dat de gekozen werkvorm mede bepaald wordt door de vakinhoud. De inhoudelijke samenhang heeft zowel betrekking op de horizontale samenhang (tussen studieonderdelen in een semester) als de verticale samenhang waarbij sprake is van een over de jaren toenemende complexiteit. De horizontale en verticale integratie van het onderwijsprogramma wordt gerealiseerd binnen projecten en in een latere fase van de studie, die nog geen van de studenten bereikt heeft, binnen de stages en scriptie, zo blijkt uit het studieprogramma. Een goed voorbeeld van verticale integratie trof het auditteam aan in het programma van de opleiding bij studieonderdelen als ‘European Law 1’, ‘European Law 2’ dat in het eerste semester wordt aangeboden en later een vervolg vindt in het ‘Political, legal and ethical issues in business’. Een tweede voorbeeld is terug te vinden in het propedeuseprogramma waar onderwerpen als ‘Language/Culture’, Information Technology’ en ‘Mathematics’ gedoceerd worden als voorbereiding op vakken later in de studie zoals ‘Analysis and design of information systems’ en ‘Financial markets and Institutions’. De thematische opbouw van de het curriculum, zo blijkt na bestudering ervan, is een belangrijke bouwsteen voor de samenhang in het curriculum. Het onderwijs heeft een in complexiteit toenemend karakter, d.w.z. dat onderwijsinhouden over de studiejaren uitgebreid, verdiept en verder geïntegreerd worden. Het curriculum kent een duidelijke leerstofopbouw en is ingedeeld naar niveaus met een opklimmende moeilijkheidsgraad. Ter adstructie geven wij hierna een voorbeeld uit het studieprogramma. Wij citeren hierbij het studieonderdeel ‘Business Math’ dat in het eerste semester gedoceerd wordt en als basis dient voor latere studieonderdelen als ‘Financial Accounting‘. Business math University Competency (eindkwalificatie) Basic mathematical concepts and formulas Mathematical computation and calculation
Course Competency (doelstelling) Perform the four basic mathematical operations
Basic mathematical concepts and formulas Mathematical computation and calculation
Evaluate formulae used in business, and formulate and solve basic equations
Basic mathematical concepts and formulas Mathematical computation and calculation
Perform basic tax, insurance, and payroll calculations
University Competency Basic mathematical concepts and formulas Mathematical computation and calculation
Course Competency Perform basic depreciation and overhead calculations
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 24
Basic mathematical concepts and formulas Mathematical computation and calculation
Calculate the distribution of profits and losses
Basic mathematical concepts and formulas Mathematical computation and calculation
Calculate discounts, markups and markdowns
Basic mathematical concepts and formulas Mathematical computation and calculation
Perform simple and compound interest calculations
Basic mathematical concepts and formulas Mathematical computation and calculation
Calculate bank discounts and valuations
Financial Accounting University Competency (Eindkwalificatie) Demonstrate knowledge of a variety of financial management strategies Demonstrate knowledge of a variety of financial management strategies Demonstrate knowledge of a variety of financial management strategies Selectively use collected information to make decisions Selectively use collected information to make decisions
Course Competency (Doelstelling) Recognize the role of financial accounting in business decision-making Differentiate between financial and managerial accounting Use accounting terminology appropriately Apply the "double-entry" system, including rules for debits and credits Analyze business transactions from source documents Record journal entries, adjusting and closing entries
Prepare a trial balance Explain the three most used inventory methods
Use logical reasoning and analysis to solve business and management problems
Prepare basic financial statements to include income statement, balance sheet and statement of stockholder's equity Analyze basic financial statements
Bovenstaand voorbeeld laat zien dat studenten alvorens van hen wordt verwacht dat zij dienen ‘to recognize, differentiate, use, apply, analyse, prepare en ‘explain, zij beschikken over voldoende kennis en inzicht op het terrein van wiskunde waarbij het vooral gaat om to perform en to calculate binnen dit vakgebied. Het eerste studiejaar van de Dual degree program BA is vooral gericht op kennisverwerving en kennismaking met het werkveld. Het tweede jaar op verdere uitwerking en toepassing van de verworven kennis in de praktijk. Het accent ligt daarbij op het zelfstandig definiëren en analyseren van processen in de praktijk van BA. Het laatste studiejaar ligt het accent van het curriculum op het (binnen de kaders van een stage) verrichten van onderzoek en het zelfstandig ontwikkelen van oplossingstrategieën.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 25
De programmaonderdelen vormen een coherent geheel, zo is het auditteam gebleken na bestudering van de documentatie en na gesprekken met het management en docenten. Bij de opzet van het curriculum van de opleiding is er voor gekozen uit te gaan van de praktijk hetgeen het auditteam als positief beoordeelt. Uitkomsten van evaluaties geven aan dat studenten voldoende samenhang ervaren tussen de verschillende onderdelen in het programma. Verdere bestudering van de studiegids en het curriculum onderstreept de stelling dat er sprake is van voldoende samenhang tussen de verschillende programmaonderdelen van het curriculum. Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Vakdidactisch is het curriculum in voldoende mate doordacht. Basiskennis en basisvaardigheden worden de student al vroeg in de studie bijgebracht hetgeen het auditteam beschouwt als een voldoende voorwaarde om op basis van deze kennis en vaardigheden de studie met succes te volgen en succesvol af te sluiten.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 26
Facet 2.4. Studielast Criterium Het facet ‘Studielast’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Is het programma studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren, zoveel mogelijk worden weggenomen?
Bevindingen Uit gesprekken tijdens de audit met het management van de hogeschool blijkt dat de instelling er veel aan gelegen is het beginniveau van de opleiding te laten aansluiten bij het instroomniveau en de studenten gedoseerd te begeleiden naar het eindniveau HBO. Studenten die een opleiding volgen aan Hogeschool Notenboom zijn in de regel afkomstig uit een ondernemersfamilie die hun zoon of dochter zonder al te veel belemmeringen hun opleiding willen zien afronden. In de documentatie wordt dan ook ingegaan op: de organisatie van de studentbegeleiding en worden bijna 10 pagina’s studietips gegeven aan studenten variërend van ‘Ik weet niet waar ik moet beginnen’, via ‘stressmanagement’ tot en met ‘toetsvoorbereiding’. Het Dual degree handbook geeft (potentiële) studenten een goed beeld van de zwaarte van de studie. Per studieonderdeel is helder uitgewerkt wat er exact van studenten verwacht wordt. Zo wordt er in het Handbook uitgebreid aandacht besteed aan het studieprogramma (‘Course Plans’), ‘Placemant preparation, evaluation, guidance’ en wordt ‘practical information’ gegeven. De opleiding Dual degree program BA heeft, zo blijkt uit de documentatie en uit de gesprekken, zowel de studentbegeleiding als studeerbaarheid in voldoende mate geprofessionaliseerd. Ook heeft de opleiding zoveel mogelijk operationele voortgangsbevorderende factoren voor studenten inzichtelijk gemaakt. Zo vormt de praktijkcomponent een aanzienlijk deel van de opleiding Dual degree program BA en is het van belang dat de student hierbij goed begeleid wordt. De wijze waarop dit gebeurt en de voorwaarden worden helder uiteen gezet in het Handbook onder ‘The company placement counselor’ en de ‘School placement counselor’. Uit notulen van vergaderingen van domeincoördinatoren van de opleidingen blijkt dat tijdens deze vergaderingen ook aandacht wordt besteed aan de studeerbaarheid. Zo is er sprake van om ‘.... tijdens het proces van projectbegeleiding duidelijke meetpunten in te bouwen’. Ook zijn er ‘...evaluatieformulieren ontwikkeld voor de competentiemeting waarmee de prestaties en ontwikkelingen van studenten gevolgd worden. Op de helft van de gewerkte stage-uren vullen de bedrijfsbegeleiders en de student onafhankelijk van elkaar het evaluatieformulier in waarna zij dit samen bespreken. De student verwerkt de besproken onderwerpen in het persoonlijk ontwikkelingsplan en stuurt deze door naar de stagementor. Het ontwikkelingsplan wordt samen met de stagementor besproken’. Het auditteam heeft notulen in haar bezit en ingezien waaruit blijkt dat de opleiding Dual degree program BA rekenschap geeft van het belang van studeerbaarheid. De opleiding Dual degree program BA heeft de studielast uitgebreid beschreven in het Handbook. De opleiding geeft expliciet aan de inschatting van deze studielast als ‘reëel’ te beschouwen. In de documentatie van de opleiding is de studiebelasting goed uitgesplitst naar contacturen, praktijk en zelfstudie waardoor het voor studenten duidelijk is hoeveel tijd zij in de verschillende studie onderdelen dienen te investeren. Iedere vestiging kent een studentenraad. In september van ieder jaar wordt deze samengesteld uit vertegenwoordigers van de verschillende opleidingen die Hogeschool Notenboom aanbiedt. Studenten worden uitgenodigd in de studentenraad zitting te nemen. De studentenvertegenwoordiging dient te
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 27
bestaan uit minimaal vier en maximaal zes studenten (van iedere opleiding tenminste één vertegenwoordiger). Studenten kunnen tijdens vergaderingen van de studentenraad wensen, vragen of problemen uit de groep kenbaar te maken. De studentenraad komt tweemaal per semester bijeen. Er wordt met de vestigingsdirecteur vergaderd. De studentenraad dient de behandelde onderwerpen te communiceren naar de andere studenten. Tenminste één algemene jaarvergadering vindt in Eindhoven plaats, waarbij alle vertegenwoordigers van de studentenraden worden uitgenodigd. Er worden notulen gemaakt welke worden gepubliceerd voor alle studenten. Problemen die studenten hebben met aspecten die van invloed zijn op de studeerbaarheid kunnen binnen dit gremium kenbaar worden gemaakt. Deze worden vervolgens teruggekoppeld naar de verantwoordelijke persoon of personen binnen Hogeschool Notenboom waarna er actie wordt ondernomen. Studenten worden op de hoogte gebracht van de resultaten van hun (eventuele) problemen/klachten daar waar het de studeerbaarheid betreft. Ten aanzien van de studievoortgang hanteert de opleiding de volgende richtlijnen: a. Tussentijdse beoordeling van de docenten alsmede de inhoud van de opleiding en van de didactiek van het lesmateriaal o.l.v. de domeincoördinatoren. b. De vervanging van de docenten wegens arbeidsongeschiktheid door intern aanwezige vakdocenten. c. Zij zijn de eerste aangewezen vervangers voor de korte termijn. Indien de vervanging meer dan een periode van een maand zal duren dan wordt een versnelde sollicitatieprocedure gestart. d. Uitval van lessen wordt tot een minimum beperkt en in overleg met de vaksectiehoofden vindt zonodig inhaal van uitgevallen lessen plaats. Lesuitval van docenten wordt geregistreerd en bij de periodieke functioneringsgesprekken door de zg. lesplaatsmanagers besproken met de desbetreffende docenten. e. Tussentijdse bijsturing van het onderwijsvoortgangsproces wordt door de coördinator in overleg met de afdeling kwaliteitsbeleid en directie uitgevoerd, indien de wensen van de studenten dit aangeven.
Oordeel: goed Het auditteam beoordeelt dit facet als goed. Belangrijk is dat het auditteam heeft kunnen constateren dat de opleiding Dual degree program BA zowel op studentniveau als op programmaniveau systematisch aandacht besteedt aan de relatie tussen de formele en feitelijke studielast. De opleiding beschikt door middel van evaluaties over een adequaat instrumentarium om studievoortgang belemmerende factoren te identificeren en op basis daarvan remediërende maatregelen te treffen, hetgeen daadwerkelijk gebeurt.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 28
Facet 2.5. Instroom Criterium Het facet ‘Instroom’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Sluit het programma qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek?
Bevindingen Het programma van de opleiding Dual degree program BA is zodanig samengesteld dat deze wat vorm en inhoud betreft aansluit bij ten minste havo-instroom. Gelet op het Engelstalig karakter van de opleiding en de zwaarte ervan, Hogeschool Notenboom geeft aan dat het programma zwaarder is dan dat van een ‘regulier’ Nederlandstalig BA programma, is het van belang dat de student beschikt over een goede kennis van het Engels en een meer dan gemiddeld studieresultaat kan tonen. Voordat studenten worden toegelaten tot de studie, dienen zij d.m.v. een toets aan te tonen dat zij beschikken over voldoende kennis van de Engelse taal (zie hierna). Uit de documenten en tijdens de audit is gebleken dat de opleiding beschikt over voldoende kennis van en inzicht in deze groep aspirant-studenten. Hogeschoolbreed zijn er ‘mechanismen’ die moeten voorkomen dat studieproblemen leiden tot substantiële vertraging, hiertoe behoort in ieder geval een intensieve begeleiding door de docenten van studenten gedurende de gehele studie. Uit het Handbook, in het bijzonder het onderwijsprogramma, en de docentenreader blijkt dat Hogeschool Notenboom in het algemeen en de opleiding Dual degree program BA in het bijzonder zich bij de samenstelling van het studieprogramma rekenschap geven van het niveau van de groep instromers. Zo blijkt uit de samenstelling van het studieprogramma dat dit in moeilijkheidsgraad toeneemt. Een goed voorbeeld hiervan is het studieonderdeel ‘English as a second language 1’ en ‘English as a second language 2’. Bij de beschrijving van dit studieonderdeel wordt aangegeven dat: ‘This course is intended for those students whose native language is not English. The course is mandatory for Dutch nationals for whom the CELSA test is an essential part of the program requirement. For students of other nationalities the ESL lessons will be optional, but recommended. The aim of the course is to prepare for the CELSA test, and to address those grammatical items which pose the biggest problems for Dutch nationals’. Als ‘instapniveau’ wordt genoemd: ‘pre-intermediate level of English’. Expliciet is in het Handbook aangegeven dat ‘Grammar (…) poses the biggest problems for Dutch nationals’, reden waarom aandacht wordt besteed aan: • Usage of auxiliary verbs • Present Simple, Present Continuous • Simple Past, Past Continuous • Present Perfect, Present Perfect Continuous • Past Perfect, Past Perfect Continuous • The Passive • Prepositions • Definite article • Word order • Relative Clauses Het auditteam constateert op basis van de uitgewerkte programmabeschrijvingen dat deze in voldoende mate aansluiten bij het niveau van de groep instromers. Op basis van evaluaties en de resultaten van toetsen krijgt de opleiding een goed beeld van het niveau van de instromers.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 29
Tijdens de audit geven studenten expliciet aan dat er een goede aansluiting bestaat tussen de opleiding Dual degree program BA en hun genoten vooropleiding. In het bijzonder het ‘schoolse’ karakter van de opleiding wordt door studenten gewaardeerd: daarmee sluit de opleiding op een wezenlijk onderdeel aan bij de studiegewoonten die studenten meenemen vanuit het aanleverend onderwijs. Dit meer ‘schoolse’ karakter van de studie blijkt volgens het auditteam ook uit de gedetailleerde voorschriften zoals deze opgesomd staan in het studiemateriaal. Zo wordt de student regelmatig gewezen op zijn ‘Tasks and responsibilities’. Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. De opleiding heeft voldoende inzicht in de beginsituatie van de potentiële groep instromende studenten. Studenten die op bepaalde kennisgebieden tekortkomingen blijken te hebben worden actief begeleid om te voorkomen dat ze de opleiding voortijdig verlaten. Het gevoerde beleid op dit terrein is voldoende expliciet uitgewerkt.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 30
Facet 2.6. Duur Criterium Het facet ‘Duur’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: 4 § Voldoet de opleiding aan de formele eis (240 ECTS) m.b.t. de omvang van het curriculum van een HBO bachelor opleiding?
Bevindingen Het totale aantal studiepunten van de opleiding bedraagt 240 ECTS. Daarmee voldoet de opleiding aan de formele, kwantitatieve eis die aan hbo bachelor opleidingen wordt gesteld. De opleiding heeft dit facet op een duidelijke wijze uitgewerkt in de documentatie en hierbij het Nederlandse en Amerikaanse systeem van toekenning van credits naast elkaar gezet. Notenboom-opleidingen duren alle langer dan 3 jaar. Notenboom houdt vast aan 5 semesters én 3 stageperioden. Omdat er weinig tijd verloren gaat (weinig studievrij als voorbereiding op een tentamenweek, korte tentamenperiodes, geen collegevrij vanwege vergaderingen en uitgevallen lessen laten inhalen, tijdens de zomerperiode lopen stageperiodes door) wordt het tijdpad ingedikt. In het eerste jaar (propedeuse) bedraagt de studiebelasting 60 ECTS, in de post-propedeuse bedraagt het aantal ECTS: 180. De opleiding heeft dit per studieonderdeel voldoende inzichtelijk uitgewerkt, zo is het auditteam gebleken na bestudering van de studiegids en de documenten. ‘NL / HBO PROFESSIONAL BACHELOR Business Administration Academic load HBO Bachelor Business Administration The HBO program consists of 5 semesters and three traineeship stages. In the first year (propedeuse) the academic load consist of 60 credits (studiepunten) and in the post-propedeuse phase the academic load consists of 180 credits (studiepunten). 1 Dutch credit (studiepunt) represents 28 hours of academic load. A professional bachelor consists of a total of 240 credits (studiepunten). USA / BACHELOR OF SCIENCE Business Administration or International Business Academic load BS Business Administration or BS International Business Each three credit course represents 36 contact hours (12 hours per 1 credit) Students are expected to budget a minimum of two hours out-of-class study (eight hours per week) for each hour spent in class. All credits issued for successfully completed WIU coursework are in semester increments. An undergraduate degree consists of a total of 126 credits. Grade point average (GPA) is determined by credits earned times grade points earned divided by total credits attempted. Undergraduate students must achieve a minimum GPA of 2.0. At the end of the second year the student reaches a decision point, whether to major in International Business or to major in Business Administration.
4
In feite gaat het hier niet om een criterium, maar om een formele vereiste. Zie de voetnoot bij beslisregel E.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 31
Dutch and American credits: a comparison Although the formulation differs, the build-up of academic study load is very similar. One American credit is equivalent to 12 contact hours and 24 self-study hours. I.e. 36 hours. The ratio contact/self-study is 1:2. In the Dutch system one credit is equivalent to 28 hours of which there would be 8 contact hours and 20 self-study hours. The ratio contact/self study is 1:2.5.’ Oordeel: voldoende Het auditteam heeft geconstateerd, dat de opleiding een omvang heeft van 240 ECTS, reden dit facet als voldoende te kwalificeren.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 32
Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud Criteria Het facet ‘Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAOcriteria: § Is het didactisch concept in lijn met de doelstellingen? § Sluiten de werkvormen aan bij het didactisch concept?
Bevindingen De opleiding Dual degree program BA stelt zich ten doel studenten op te leiden die snel en flexibel kunnen inspelen op de nieuwe ontwikkelingen op het brede terrein van BA. De specifieke kwaliteit die de opleiding zijn studenten hierbij wil leveren zit in de sterk toepassingsgerichte benadering van het brede vakgebied. Dit vereist een integrale benadering van de drie belangrijkste facetten van BA, de klant, de omgeving en het personeel. Afgestudeerden moeten daartoe kunnen functioneren in een internationale multidisciplinaire werkomgeving, aanvankelijk in meer operationele taken maar met de bagage om uit te groeien tot manager binnen een internationale organisatie op het terrein van BA. Een van de kernpunten in het didactisch concept is dat de opleiding Dual degree program BA van haar studenten een toenemende mate van zelfstandigheid en professionaliteit verlangt. In het curriculum is beschreven hoe studenten ondersteund worden in hun ontwikkeling naar een beginnend professional met voldoende bagage om uiteindelijk op een meer strategisch niveau te kunnen functioneren. De student is daartoe drager van het eigen leerproces en naarmate de studie vordert daar in toenemende mate zelf verantwoordelijk voor. De onderwijseenheden zoals beschreven in het Handbook van de opleiding Dual degree program BA zijn er op gericht om een of meerdere competenties te verwerven, waarbij sprake is van een toenemende complexiteit van de leerstof en de opdrachten, van een toenemende zelfstandigheid van studenten bij het bestuderen van de leerstof, het uitvoeren van de opdrachten en het in toenemende mate implementeren van de theorie in de praktijk. Het auditteam beschouwt dit didactisch principe als adequaat. Het is immers duidelijk te herleiden naar de doelstelling van de opleiding dat afgestudeerden direct inzetbaar zijn op operationeel niveau, moeten kunnen doorgroeien naar een meer strategisch denk- en werkniveau en daarbij in een omgeving moeten kunnen opereren waarin door de toenemende concurrentie een hoge mate van flexibiliteit en zelfsturing vereist is. Uit de documentatie blijkt op welke wijze de onderwijsvisie van de opleiding is vormgegeven. Het auditteam constateert dat het curriculum sterk opdrachtgestuurd is opgezet en er sprake is van een toename in zelfsturing: de student wordt geacht naarmate hij de opleiding volgt zelf ‘sturing’ te geven aan zijn eigen leerproces en dus in toenemende mate onafhankelijk van de docent te kunnen studeren en opdrachten uit te voeren. Opdrachten worden, zo is het auditteam gebleken tijdens de audit, vaak in groepsverband uitgevoerd waarbij studenten verschillende rollen vervullen binnen de groep. Tijdens de stage krijgt de student in eerste instantie begeleiding tijdens het uitvoeren van ‘reëel werk in de reële beroepsomgeving’. Naarmate de student vordert in zijn studie, neemt de begeleiding af op de stage- of werkplek. Dit is goed beschreven in de docentenreader 2004-2005. De werkvormen die de opleiding hanteert sluiten in voldoende mate aan bij de doelstellingen per leerstofeenheid. Met name door de sterke gerichtheid van de opleiding op de praktijk, krijgt de student voldoende gelegenheid zich zowel op persoonlijk als professioneel vlak verder te ontwikkelen.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 33
In de documentatie wordt er op gewezen dat: ‘To accommodate a variety of learning styles, teaching methods include lecture, discussion, in-class small group work, case studies, projects, student presentations, and application of concepts and theory to real world situations. Students are encouraged to target their assignments to issues and projects directly related to their work and/or placement experience. To prepare students for successful employment and advancement in the business world, the Dual Degree Program also incorporates global, multicultural, and international perspectives in its curriculum and emphasizes communication (both written and oral), critical thinking and computer skill development. It is both Business School Notenboom’s and Western International University’s belief that any student who might benefit from enrolment in their Dual Degree programs is welcome. However, academic standards remain rigorous and require that students come to the Dual Degree Program prepared for university-level work or seek the preparation they need either before they begin their coursework or during their initial enrolment period. Learning is a social, and often a sequential, experience. Therefore, it is critical that students enrol with the commitment to attend and actively participate in all classes. Business School Notenboom has very positive experiences with organizing annual placements and integrating these into the traditional educational program. As such Dual Degree Students will benefit from the same placement requirements as their Dutch counterparts in their regular Bachelor programs.’ Duidelijk blijkt uit het didactische concept dat dit niet alleen aansluit bij de doelstellingen per studieonderdeel maar dat de opleiding zich bij de keuze voor werkvormen heeft laten leiden door de inhoud van het studieonderdeel. Modules die zich ertoe lenen om individueel bestudeerd te worden, worden bijvoorbeeld klassikaalfrontaal aangeboden. Modules die juist aanzetten tot gezamenlijk werken, leiden in de regel ook tot een groepsopdracht. Het auditteam merkt tevens op dat de opleiding Dual degree program BA met het didactisch concept ook aansluit bij de ‘Dublin-descriptoren’ waar sprake is van een theoretisch fundament (kennis) dat moet leiden tot het toepassen van deze kennis in praktijksituaties waarna/waardoor de student inzicht krijgt/ontstaat in de leerstof. Studenten oordelen voldoende positief over het onderwijsconcept en de aangeboden werkvormen zoals hoorcolleges, werkcolleges, projectcolleges, of: de student voert het project zelfstandig uit en wordt daarbij ondersteund door de docent tijdens de projectbegeleidingslessen. Studenten geven aan ‘duidelijk positieve punten’ te zien in de methodische manier van werken en de bevordering van zelfstandig werken, oplossingsgericht denken en handelen en het dragen van eigen verantwoordelijkheid. Ter adstructie citeren wij hierna het studieprogramma waarin ingegaan wordt op de wijze waarop studenten leren zich op een correcte manier schriftelijk te uiten in het Engels. Uit het voorbeeld blijkt dat er in het didactisch model is uitgegaan van het kunnen toepassen van hetgeen de student in een eerdere fase van de studie geleerd heeft.
University Competency
•
•
Course Competency
Identify topics/issues appropriate to the major
Use the writing process to create essays that
for all written papers
communicate ideas to a
Write papers that target the intended audience and
Recommended Assessment Strategy
Short essays Reviews/critiques
variety of audiences
that effectively communicate specific
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 34
information •
•
Write papers that target the intended audience and
Demonstrate the use of different kinds of writing:
Short essays Reports critiques
that effectively
illustration, narration,
Defining Features Matrix
communicate specific information
description, process analysis, argument, cause & effect, etc.
Pro and Con Grid Empty Outline
Correct use of grammar, punctuation, composition
Use grammar and punctuation appropriately
All written work Midterm
and spelling •
Examination
Appropriate application of a variety of written communication skills
Apply the WIU Writing Style Guidelines
Cite sources appropriately
consistently in all written papers
All written work Examination
University Competency
Course Competency
Recommended Assessment Strategy
Correct use of grammar, punctuation,
Use all steps in the writing process to
Written Papers
composition and spelling Appropriate application of a variety of
create clear, concise, coherent and unified essays in different modes
Group Work Evaluations
written communication skills Identify topics/issues appropriate to the major for all written papers Evaluative information and present findings in all written papers Organize information in a logical sequence in all written papers Write papers that target the intended audience and that effectively communicate specific information Apply the WIU Writing Style Guidelines consistently in all written papers
Oordeel: Voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende: het didactisch concept van de opleiding ligt geheel in lijn met de competenties waarvoor wordt opgeleid en is duidelijk uitgewerkt. De (gevarieerde) werkvormen zijn direct ontleend aan het didactisch concept.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 35
Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing Criterium Het facet ‘Beoordeling en Toetsing’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Wordt door de beoordelingen, toetsingen en examens adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd?
Bevindingen Het onderwijsprogramma van de opleiding zo blijkt uit documenten, bevat een systematische beschrijving van de planning, procedures, methoden, vereisten en criteria met betrekking tot beoordeling en toetsing. Het sluitstuk daarvan is vastgelegd in het Handbook. In dit Handbook is per studieonderdeel tot op doelstellingenniveau de ‘recommended assessment strategy’ vastgelegd. Een goed voorbeeld hiervan betreft het studieonderdeel ‘Critical thinking’ waarin per doelstelling (‘course competency’) is uitgewerkt op welke wijze de toetsing dient plaats te vinden. Er is hierbij sprake van een mix van toetsvormen (kolom rechts) zo constateert het auditteam. University Competency
Course Competency
Recommended Assessment Strategy
Define critical thinking
Homework assignments One Minute Paper Final exam
Demonstrate knowledge of the elements and criteria involved with critical
Speech Class Discussion
thinking
Final exam
Identify common rationalizations
Reflection journal Discussion
Systematically collect information when solving problems
Explain the process and importance of
Empty Outline
thinking critically
Reflection journal
Identify the elements and structure of an argument
Classroom debates Defining Features Matrix
Selectively use collected information to
Empty Outline
make decisions
Examination Define major terms of logic
Examination
Identify and distinguish reasoning
Article review
fallacies
Class discussion Reflective journal Defining Features Matrix Empty Outline Examination
Recognize and explain errors in reasoning
Article review Class discussion Reflective journal Defining Features Matrix Empty Outline Examination
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 36
Uit bovenstaand voorbeeld lijkt dat toetsing gericht is op het regelmatig controleren van de verwerving van competenties ‘just in time’ en ‘just in case’. Het toetsbeleid is tevens gericht op de verhoging van het rendement. Kernpunten bij het toetsbeleid zijn: • toetsvormen moeten goed aansluiten bij de competenties die in een specifieke module aan bod komen en het beheersingsniveau (mate van zelfsturing en complexiteit opdracht); • expliciteren van de relatie tussen toetsvorm en leerlijnen; • procedures rondom organisatie en evaluatie van toetsen. De opleiding Dual degree program BA hanteert, in navolging van het door Hogeschool Notenboom bepaalde toetsbeleid, de volgende procedure voor het toetsen: Voorbereiding: 1.
2.
3.
4.
5.
Aan het begin van het cursusjaar worden in de openingsvergadering afspraken gemaakt over: a. deeltoets- en toetsstof; b. aanlevering van de (deel)toetsen (wie maakt welke toets). De door de aangewezen docent gemaakte toetsen worden tezamen met correctiemodel en normeringvoorstel twee weken voor afname aan de betrokken sectieleden ter goedkeuring/correctie voorgelegd. Betrokken: vakcoördinator, vakdocenten. De toetsen worden gemaakt aan de hand van het jaarrooster en de eindtermen van de betreffende deelkwalificatie. Betrokken: administratie, onderwijskundige. Het rooster voor toetsafname wordt in Eindhoven vastgesteld, de data en tijden gelden voor alle vestigingen. Surveillance wordt vastgesteld door de vestigingsmanagers. Betrokken: examenbureau, vestigingsmanagers. De toetsen worden volgens de in de docentenreader beschreven procedure aangeleverd en centraal in Eindhoven vermenigvuldigd. Betrokken: vakdocenten, examenbureau (controle) en centrale administratie. De toetsen worden tijdig vóór afname t.a.v. de vestigingsmanager naar de vestigingen in een gesloten envelop verstuurd. Betrokken: centrale administratie, vestigingsmanagers.
Na de afname: 1.
2. 3.
De vestigingsmanager draagt er zorg voor dat het gemaakte werk naar de betrokken docent wordt gestuurd of aan de betrokken docent wordt overhandigd. De uitslag van de gemaakte toets wordt binnen 3 weken na afname door de docent bekendgemaakt. De medewerker van de administratie draagt er zorg voor dat de cijfers in het cursisten volgsysteem worden geregistreerd.
Docenten stellen de toetsen samen op en zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de uitvoering ervan. Daarmee is binnen de opleiding Dual degree program BA het toetsbeleid minder docentafhankelijk geworden: het is een groep docenten die verantwoordelijkheid draagt. Concreet betekent dit dat de toetsen en de beoordelingscriteria per module ontwikkeld worden door een docent in nauw overleg met één of meer collega-docenten. Toetsen worden niet eerder afgenomen dan na accordering door de betreffende
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 37
collega-docent(en) en worden beoordeeld volgens de criteria die in samenspraak met de collega-docent(en) zijn afgesproken. Daardoor wordt voorkomen dat ‘toetsing en beoordeling’ te zeer een zaak is van individuele docenten. Deze handelswijze draagt daardoor bij aan de waarborging van de kwaliteit van toetsing en beoordeling. Het toetsen en beoordelen van studenten en hun werk volgt het didactisch concept. Essentieel hierbij zijn: beroepsgerichtheid, opdrachtgestuurd, opbouwend in zelfsturing, reflectief, opdrachten in teamverband, variëteit aan rollen, professionele en persoonlijke zelfontwikkeling, ontwikkeling in breedte en/of diepte, begeleid ervaring opdoen met reëel werk in de reële beroepsomgeving, zelfstandig functionerende beroepsbeoefenaar. Beoordeling en toetsing van door de student geleverde prestaties tijdens werkperiodes en stages vinden plaats in samenspraak van de docent met het betreffende stagebiedende bedrijf. Dit blijkt uit de beoordelingsverslagen. Binnen de door de opleiding gehanteerde stageprocedure, beschreven in een notitie, is de aanwezigheid van een stagebegeleider bij het stageverlenende bedrijf een voorwaarde.
Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Het auditteam heeft bij zijn oordeelsvorming ook betrokken de wijze waarop binnen de opleiding Dual degree program BA specifieke beroepsvaardigheden worden getoetst en beoordeeld. De opleiding heeft de wijze van toetsing en beoordeling voldoende gedocumenteerd beschreven.
SAMENVATTEND OORDEEL “PROGRAMMA”: VOLDOENDE Naar het oordeel van het auditteam kent de opleiding Dual degree program BA een studieprogramma dat in termen van kennis-, attitude- en competentieontwikkeling aantoonbaar op hbo-niveau is gesitueerd en dat wat oriëntatie en organisatie betreft duidelijk gericht is op het werkveld. De praktijkgerichtheid, de thematische ordening en de gerichtheid op beroepstaken zijn een goede waarborg voor de interne samenhang van het programma. Het programma biedt voorts ruime mogelijkheden aan de studenten om hun opleiding af te ronden op basis van een intensieve interactie met het werkveld.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 38
Onderwerp 3: Inzet van Personeel Dit onderwerp kent drie facetten: 1. eisen hbo; 2. kwantiteit personeel; 3. kwaliteit personeel.
Facet 3.1. Eisen HBO Criterium Het facet ‘Eisen HBO’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Wordt het onderwijs voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk?
Bevindingen Tijdens de gesprekken met het management en de docenten is gebleken dat er binnen Hogeschool Notenboom specifieke eisen worden gesteld aan docenten. Zo worden in de ‘docentenreader’ 16 eisen geformuleerd waar docenten aan dienen te voldoen/zich aan dienen te houden. Daarnaast is in deze notitie de begeleiding van nieuwe docenten beschreven waarbij o.a. ingegaan wordt op de onderwijskundige begeleiding, de tussentijdse evaluatie en de eindevaluatie. De opleiding Dual degree program BA heeft haar verbinding met de beroepspraktijk op diverse manieren gewaarborgd via docenten die ook werkzaam zijn in de beroepspraktijk, via stagebegeleiders en via de werkveldcommissie. Uit documentatie van de opleiding blijkt dat de docenten over de noodzakelijke expertise beschikken en over ruime professionele contacten met het beroepenveld. Zo blijkt uit de cv’s van de medewerkers dat het docentenkorps het totale scala bestrijkt van de onderwerpen waar de student tijdens zijn opleiding mee te maken krijgt. Het auditteam heeft uitgebreid de gelegenheid gehad om de cv’s van docenten en documenten waaruit hun ervaringen met het werkveld blijken, te bestuderen. Daarnaast heeft het auditteam tijdens de audits uitgebreid gesproken met de docenten die les geven op de verschillende vestigingen en hierbij geconstateerd dat sprake is van gemotiveerde en inhoudelijke goede docenten. De verbinding van het onderwijs met de beroepspraktijk wordt op verschillende manieren gewaarborgd: • Veruit de meeste docenten zijn werkzaam (geweest) in de beroepspraktijk en hebben hun wortels in de sectoren economie, recht en financiële dienstverlening; • de begeleiding en de beoordeling van studenten op de werkplek wordt verzorgd door stagebegeleiders die werkzaam zijn in het beroepenveld. Dit gebeurt onder supervisie van de opleiding i.c. de uitstroomprofielen. Hierdoor is een directe verbinding tussen de opleiding en beroepspraktijk tot stand gebracht. Deze stagebegeleiders komen regelmatig bijeen op de opleiding voor vergaderingen. Tijdens deze vergaderingen wordt het werkveld op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen op de opleiding en worden ervaringen uitgewisseld; • de opleiding beschikt over een beroepenveldcommissie. Deze commissie is betrokken bij het curriculum en de evaluatie daarvan. • gastdocenten spelen een belangrijke rol bij het tot stand brengen van de verbinding met de beroepspraktijk. Door middel van diverse evaluaties onder studenten en docenten wordt de inzet van het personeel geëvalueerd. Deze bevindingen worden teruggekoppeld naar de organisatie. Het onderwijs van de opleiding Dual degree program BA is sterk gericht op de beroepspraktijk waarbij in het personeelsbeleid inzake instroom, doorstroom en uitstroom van medewerkers binnen een meerjarenperspectief een evenwichtige samenstelling van het personeelsbestand wordt nagestreefd.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 39
Uit de documentatie, in het bijzonder uit de docentenreader 2004-2005, kwaliteitszorg docenten, scholingsbeleid en communicatie docenten, blijkt dat de opleiding hierbij de volgende speerpunten hanteert: • professionalisering van de organisatie en van medewerkers; • verbreding van vaardigheden van personeel; • veranderingsvaardigheden van het management. Het netwerk waarover de docenten beschikken wordt aantoonbaar ingezet om de relevantie en kwaliteit van het onderwijsprogramma te toetsen. Dit netwerk wordt vooral gebruikt om: • feedback te krijgen met betrekking tot de actualiteit van specifieke programmaonderdelen; • daar waar nodig studenten te faciliteren bij het vinden van toegang tot het beroepenveld; • gastdocenten en -sprekers aan te trekken. Oordeel: voldoende Dit facet is voldoende. Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een directe verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 40
Facet 3.2. Kwantiteit Personeel Criterium Het facet ‘Kwantiteit Personeel’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Wordt er voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen?
Bevindingen Hogeschool Notenboom beschikt over een vrij omvangrijk docentenkorps. Daar waar vacatureruimte ontstaat wordt gebruik gemaakt van flexibele arbeidskrachten. In de afgelopen jaren was binnen Hogeschool Notenboom het beleid om een docent-studentratio te realiseren dat onder het gemiddelde ligt van hbo-instellingen. Dat wil zeggen dat het aantal docenten t.o.v. het aantal studenten binnen Dual degree program BA ruim onder de binnen het hbo gangbare docent/student ratio van 1:25 ligt. Dit wordt mede gerealiseerd doordat docenten werkzaam zijn op verschillende vestigingen. Daarnaast staan docenten die één bepaald vak doceren voor studenten die verschillende opleidingen volgen. Uit concrete cijfers blijkt dat de instelling beschikt over: 10 docenten Bedrijfskunde/bedrijfsoriëntatie/ondernemersplan; 9 docenten Communicatie/PR 3 docenten Engels 11 docenten Financiële/commerciële be drijfsvoering 3 docenten logistiek 10 docenten Marketing 4 docenten Management en organisatie 3 docenten Management informatiesystemen 3 docenten Psychologie en Ethiek 3 docenten Recht 4 docenten Statistiek 16 stagementoren en 7 scriptiementoren. Een deel van deze docenten beschikt over voldoende kennis op het terrein van Engels, zodat zij in staat zijn ook het Engelstalig onderwijs te verzorgen voor de Dual degree opleiding. De hogeschool heeft daarnaast nog vijf docenten aangetrokken die specifiek doceren aan genoemde opleiding. Het betreft, zo blijkt uit documentatie van de opleiding, vier ‘assistent professor’ en één ‘gewoon’ hoogleraar. Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. De huidige omvang van de formatie stelt de opleiding in staat het opleidingsprogramma uit te voeren. Gelet op de thans aanwezige deskundigheid van de docenten is de opleiding bovendien in staat de gewenste kwaliteit te leveren.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 41
Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Criterium Het facet ‘Kwaliteit Personeel’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Is het personeel gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma?
Bevindingen De documentatie met betrekking tot het personeelsbeleid alsmede de gesprekken gevoerd met docenten en het management van de opleiding i.c. de drie uitstroomprofielen hebben het auditteam ervan overtuigd dat het aannamebeleid van de opleiding inhoudelijke en didactische kwaliteitseisen stelt aan het personeel. Het vereiste minimum niveau is hbo dan wel opererend op dat niveau (bijvoorbeeld blijkend uit ervaring). Onderwijskundige competenties worden via training en scholing aangevuld en waar nodig versterkt. Selectiecriteria voor docenten liggen vast en zijn geformuleerd in de docentenreader, de belangrijkste is werkervaring en liefst nog werkzaam zijn in de branche. Veel docenten combineren hun lesgevende taak met zelfstandig ondernemerschap in de branche. Voor nieuwe docenten fungeert de domeincoördinator als mentor gedurende het eerste jaar. De vaksecties en de domeincoördinator vervullen een belangrijke rol in de inhoudelijke aansturing van docenten. De vestigingsmanagers bespreken het algemeen functioneren. Systematische bewaking van docentresultaten vindt plaats door middel van studentenenquêtes en er is terugkoppeling naar docenten, eventueel gevolgd door bijsturing. Alle wensen ten aanzien van persoonlijke scholing (coaching, training, cursussen, loopbaanbegeleiding, etc.) worden door de directie geëvalueerd en vervolgens al dan niet toegekend en gebudgetteerd. Docenten worden in de gelegenheid gesteld een didactische aantekening te halen. De scholing heeft betrekking op de volgende onderwerpen: • Ontwikkelen en kennismaken met nieuwe curricula; • Didactische principes; • Het werken met opdrachten en cases, i.c. het bevorderen van de zelfwerkzaamheid van de studenten; • Het kunnen werken met rollenspellen en simulaties; • Het kunnen evalueren van leerprocessen en leermethoden. De kwaliteit van de docent hangt in hoge mate af van het vermogen om in aanvulling op studiemateriaal de vertaalslag van theorie naar praktijk te maken. Daartoe zijn een aantal kwaliteiteisen opgesteld: • De docent moet bereid zijn regelmatig didactische trainingen te volgen; • De docent moet redelijk scoren bij studentenevaluaties; • De docent moet een positieve beoordeling krijgen bij functioneringsgesprekken; • De gemiddelde examenresultaten van studenten dienen niet blijvend op onvoldoende niveau te liggen; • De docent moet de onderwijsfilosofie van Hogeschool Notenboom onderschrijven en uitdragen. Aandacht is dus besteed aan didactische- en onderwijskundige scholing, maar ook aan begeleidingsvaardigheden, bedrijfsstages en expertisegroepen. In het verleden verwierf men een aanstelling op basis van inhoudelijke deskundigheid. Inmiddels is het onderwijs zo veranderd dat dit standpunt achterhaald is. Uitgangspunt nu is dat medewerkers didactisch én inhoudelijk toegerust zijn voor de
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 42
uitoefening van het beroep. Afgelopen jaren heeft de nadruk gelegen op deze veranderende rol van de docent. Er is veel scholing aangeboden op het gebied van didactisch handelen. Een extra eis voor de groep dual degree-docenten is dat zij (bijna) native speaker dienen te zijn en zij tevens kennis hebben van en ervaring hebben met de Amerikaanse manier van doceren. De docentgroep van de opleiding Dual degree program BA wordt gekenmerkt door vakdeskundigheid zo is het auditteam gebleken tijdens de audit. Concreet blijkt dit niet alleen uit hun cv’s maar tevens uit het enthousiasme en hun vakdeskundigheid tijdens de audit. De speciaal voor de opleiding aangetrokken docenten richten zich op de volgende (deel)gebieden: § Standard writing, Oral communication and Critical thinking; § Business mathematics, Economic theory, Economic geography and Accounting; § Fundamentals of computers and algebra; § Organizational theory and behavior, International business; § European law. Ook studenten geven aan dat de vakdeskundigheid van docenten in voldoende mate geborgd is. Oordeel: voldoende Dit facet is voldoende. Het personeel is voldoende gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Dit door het auditteam verkregen beeld op basis van documenten en gesprekken tijdens de audit met management en docenten werd bevestigd door de gesprekken met de studenten
SAMENVATTEND OORDEEL “INZET VAN PERSONEEL”: VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt dit onderwerp als voldoende: kwalitatief en kwantitatief is de inzet van personeel op een niveau dat het verzorgen van de opleiding met de gewenste kwaliteit mogelijk maakt.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 43
Onderwerp 4: Voorzieningen Dit onderwerp kent twee facetten: 1. materiële voorzieningen; 2. studiebegeleiding.
Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Criterium Het facet ‘Materiële Voorzieningen’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Zijn de huisvesting en de materiële voorzieningen toereikend om het programma te realiseren?
Bevindingen Hogeschool Notenboom is niet in het bezit van een geschreven plan betreffende materiële voorzieningen. Tijdens de audits heeft het auditteam een rondgang gemaakt langs de ruimten waar de opleiding gebruik van maakt op de hoofdvestiging en beide nevenvestigingen. Gebleken is dat de opleiding Dual degree program BA beschikt over ruime voorzieningen zoals medewerkerplekken. De inrichting en beheer daarvan valt onder de verantwoordelijkheid van de hogeschool. Opmerkelijk was de, letterlijk te nemen, opgeruimdheid van de drie vestigingen. Tijdens de rondgang hebben de leden van het auditteam de volgende ruimten bezocht: multimediawerkplaatsen, theorielokalen en praktijklokalen uitgerust met computers, vergaderruimten voor medewerkers en ruimten voor staf en ondersteunende diensten. De opleiding Dual degree program BA heeft, zo blijkt tijdens de audit, een helder beleid ten aanzien van de wijze waarop en de eisen waaraan de infrastructuur binnen de opleiding moet voldoen. Belangrijke criteria voor aanschaf van nieuwe apparatuur zijn: • Het moet geen hype zijn, maar een structurele ontwikkeling. • Het moet bijdragen aan de conceptuele bagage van de studenten. De opleiding vertaalt hierbij in feite het competentieprofiel van de studenten naar het voorzieningenbeleid. • De apparatuur moet gebruikersvriendelijk zijn voor de opleiding. • Daar waar de apparatuur nog te nieuw, te duur of te onduidelijk is qua uiteindelijke relevantie wordt samenwerking met bedrijven/organisaties (bijv. in het kader van stage en afstuderen). Het niveau van de voorzieningen wordt jaarlijks geëvalueerd onder studenten en door de medewerkers van de hogeschool. Gesprekken met studenten tonen aan dat zij doorgaans hoge maatstaven aanleggen aan het type voorzieningen op de opleiding en dat zij tevreden zijn over het voorzieningenniveau binnen de opleiding Dual degree program BA. Oordeel: voldoende Dit facet is voldoende. Het auditteam heeft tijdens de audit zowel het hogeschool brede voorzieningenniveau beoordeeld alsook de opleidingsspecifieke voorzieningen in die beoordeling betrokken. De eigen bevindingen van het auditteam werden bevestigd door de gesprekken met de studenten.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 44
Facet 4.2. Studiebegeleiding Criteria Het facet ‘Studiebegeleiding’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Zijn de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten adequaat met het oog op de studievoortgang? § Sluiten de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten aan bij de behoefte van de studenten?
Bevindingen Binnen de opleiding Dual degree program BA vindt studiebegeleiding plaats d.m.v. begeleiders (‘Company placement counselor’ en een ‘School placement counselor’) die studenten in alle studiejaren toegewezen krijgen. De begeleiding is een verplicht onderdeel van het curriculum. Elke student heeft dus een begeleider die de studievoortgang bewaakt en die – indien nodig – samen met de student verbetertrajecten afspreekt. Deze bieden de studenten ondersteuning in hun professionele en persoonlijke zelfontwikkeling. Problemen met betrekking tot de studievoortgang worden zo tijdig gesignaleerd door middel van de gesprekken die de docent voert met de student. Begeleiders hebben regelmatig overleg met de docenten bij wie hun studenten onderwijs volgen. Deze begeleider is ook verantwoordelijk voor het samen opstellen en goedkeuren van het studieplan van de student. Ten aanzien van de ‘Company placement counselor’ wordt in het Handbook opgemerkt: ‘The placement is a part of the total curriculum that is provided independently by the Placement Company. We ask and expect a company placement counselor to offer committed and critical guidance for the student from the first day of placement till the completion of the placement. This ought to create a win-win situation for both the Placement Company and the student, in which the qualities of both parties are optimally engaged and mutually beneficial. This is why we ask the person who will take upon him or herself the responsibilities of company placement counselor to fulfill the following requirements. The company placement counselor: • Carries responsibility for the guidance of the student, and the evaluation of developments and placement results using the personal development plan and the logbook. • Will provide a good balance with regard to task allocation on par with the placement profile and the student’s personal learning goals. • Will carry out progress discussions with the students at least once every two weeks, has sufficient overview of the student’s achievements and completion of tasks and will support the learning process. • Will discuss and sign the logbook for first and second year students, the placement report for second year students and the dissertation/research assignment for third year students. • Will fill in the evaluation forms. Each student will receive intensive guidance from the school placement counselor. Before the placement commences the Placement Company will receive notification as to which school placement counselor will provide guidance for your trainee. The school placement counselor will remain the first contact person for both student and company for the duration of the placement. The school placement counselor’s tasks and responsibilities: • Provision of the Professional and Practical Development lessons, guidance on the days that the student is expected back at school during placement and evaluation of the company presentations. • Will evaluate the suitability of the placement plan with regard to the placement profile and the personal learning goals. • Will ensure that tasks and assignments given to the student are on par with the logbook checklists. • Is the initial contact person for company placement counselor and student.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 45
•
• • • • • • •
Will hold progress discussions with the student. This can be by telephone and email, but there will need to be at least one visit to the placement companies (with the exception of placement companies abroad). Will have at least one progress discussion with both the company placement counselor and the student on location, preferably halfway through the placement. Will mediate in problems that may occur between the Placement Company and the student. Is responsible for the (re) placement of students at a placement company. Is responsible for the final evaluation of the student, and the credits that are given for the successful completion of various components of the placement. Will evaluate the placement reports with regard to structure, layout, content, spelling, grammar, sentence structure, style, the relation between learning goals and profile, and the final results. Will report to the Placement Office consultants and the Director of Studies with regard to the quality of the Placement Company. Will periodically evaluate our placement policies with colleagues, the Director of Studies and the Placement Office, as well as lending a helping hand to adjust policies if and when this is deemed to be necessary.’
Het gehele studieloopbaan- en studiebegeleidingsysteem wordt door studenten, zo blijkt uit gesprekken, als voldoende gewaardeerd. In feite, zo geven studenten aan, zijn zij zelf in toenemende mate de regisseur van hun eigen studie. Dit systeem is voldoende gedocumenteerd en de implementatie ervan is naar het oordeel van het auditteam adequaat. In de functieomschrijving van de docenten is naast de directe onderwijstaak ook hun takenpakket op het terrein van studiebegeleiding opgenomen. De nadruk van de begeleiding ligt in de propedeuse. Dit is blijkbaar een bewuste keuze van de opleiding er dienen zo weinig mogelijk studenten de opleiding te verlaten. De propedeuse heeft een oriënterend en selecterend karakter zowel voor de opleiding als voor de student. De ouderejaars studenten zijn meer zelfredzaam en hebben minder begeleiding nodig. De informatievoorziening gebeurt grotendeels langs elektronische weg, waar ook de persoonlijke opleidingsplannen van studenten worden bijgehouden. Op deze wijze hebben zowel begeleiders als mentoren en studenten toegang tot dezelfde informatie. Op het intranet staan ook de behaalde beoordelingen en cijfers vermeld. Oordeel: voldoende De studiebegeleiding gerealiseerd door de opleiding Dual degree program BA alsmede de daarmee verbandhoudende informatievoorziening aan studenten en docenten is adequaat met het oog op de studievoortgang en sluit aan bij de behoefte van de studenten. Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende.
SAMENVATTEND OORDEEL “VOORZIENINGEN”: VOLDOENDE Het auditteam kwalificeert voor de opleiding Dual degree program BA de voorzieningen als voldoende. De ruimtelijke en materiële voorziening maken het, binnen grenzen, mogelijk de opleiding op adequate wijze te realiseren. De studentbegeleiding en de daarmee verbandhoudende informatievoorziening aan studenten is voldoende geregeld.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 46
Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg Dit onderwerp kent drie facetten: 1. evaluatie resultaten; 2. maatregelen tot verbetering; 3. betrekken van medewerkers, studenten en beroepenveld.
Facet 5.1. Evaluatie Resultaten Criterium Het facet ‘Evaluatie Resultaten’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Wordt de opleiding periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen?
Bevindingen Een van de belangrijkste opgaven van Hogeschool Notenboom is, dat het de kwaliteit van zijn onderwijs voortdurend toetst en waar mogelijk verbetert, zo geeft het management aan tijdens de audit. Hogeschool Notenboom besteedt daar veel zorg aan. Daartoe zijn kwaliteitsdoelen geformuleerd in de 'hoofdlijnen managementprocessen', waaruit per cursusjaar het beleidsplan wordt geformuleerd. Zo wordt gecontroleerd of deze doelen in de planning en de uitvoering worden gerealiseerd. Specifiek voor deze opleiding, waarin Hogeschool Notenboom nauw samenwerkt met een Amerikaanse private onderwijsinstelling, de Western International University, dient de hogeschool te voldoen aan specifieke eisen die beschreven zijn in een Handbook, zo constateert het auditteam. Het systeem van kwaliteitszorg is zoveel mogelijk voorzien van procedures die de stand van zaken meten/meetbaar maken. Genoemd worden in dit verband door de opleiding: de klachtenprocedures, studentenvertegenwoordiging in verschillende gremia, tussentijdse evaluaties en ‘korte lijnen’ tussen studenten, docenten en management. Het systeem van kwaliteitszorg leidt aantoonbaar tot scholing van personeelsleden. Het onderwijs wordt, zo blijkt uit rapportages, periodiek geëvalueerd. Er is een evaluatiesystematiek ontwikkeld waarin de gerealiseerde en conditionele onderwijskwaliteit op systematische wijze wordt geëvalueerd. De opleiding Dual degree program BA houdt regelmatig zowel mondeling als schriftelijk evaluaties onder de studenten. Ter stimulering van de integrale kwaliteitszorg en de continue kwaliteitsverbetering maakt de instelling jaarlijks een zelfanalyse op basis van het format van Cedeo. Daarnaast adviseert de beroepenveldcommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. Hogeschool Notenboom is voor de opleiding Dual degree program BA faciliterend als het gaat om het ontwikkelen en aanleveren van instrumentarium op het terrein van kwaliteitszorg. Binnen de opleiding werd kwaliteitszorg de afgelopen jaren vooral opgevat als een integraal onderdeel van de ontwikkeling en verzorging van de onderwijsinhoud. Het management binnen de hogeschool is verantwoordelijk voor kwaliteitszorg in het algemeen, en draagt zorg voor de kwaliteitszorgsystematiek (coördinatie, ontwikkeling, uitvoering, controle). Op grond van documentenanalyse, de management review en informatie tijdens de audit heeft het auditteam kunnen vaststellen dat er binnen het management (van de onderwijsinstellingen en de opleiding Dual degree program BA en haar drie uitstroomprofielen) in ruime mate sprake is van: • kennis hebben van en inzicht in de eigen opleiding en de verbeterdoelen van de opleiding; • inzicht hebben in de systematiek van kwaliteitszorg; • het vermogen en de positie hebben om directie en collega’s te adviseren bij kwaliteitsvraagstukken;
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 47
• •
kennis hebben van het accreditatiesysteem en protocol en van de afspraken die hierover op hogeschool- en opleidingsniveau worden gemaakt; regelmatig overleg voeren met functionarissen die werkzaam zijn binnen de verschillende opleidingen van Hogeschool Notenboom.
Ook docenten van de opleiding hebben een duidelijke verantwoordelijkheid in de organisatie. Zij hebben, evenals de studenten, een signalerende functie naar het managementteam; zij nemen dus niet zelf het oplossen van gesignaleerde knelpunten ter hand. Het management vertaalt de informatie van de docenten vervolgens in acties op de verschillende beleidsterreinen: personeel, onderwijs, voorzieningen etc. Op basis van documenten en informatie tijdens de audit heeft het auditteam vastgesteld dat de opleiding op basis hiervan meerdere evaluatie-instrumenten hanteert, op basis waarvan alle relevante onderdelen en aspecten van de opleiding periodiek worden geëvalueerd. De belangrijkste instrumenten zijn: • module-evaluaties; • studententevredenheidsonderzoek; • studievoortgangresultaten; • werkbelevingsonderzoek van docenten; • enquêtes onder vertegenwoordigers uit het werkveld. Het auditteam heeft de opzet en uitkomsten van deze instrumenten bestudeerd en vastgesteld dat deze adequate evaluatiegegevens opleveren. Oordeel: voldoende Dit facet is voldoende. De opleiding heeft een kwaliteitszorgsysteem en hanteert voldoende evaluatie instrumenten om vervolgens vast te stellen in hoeverre deze aan de kwaliteitsdoelstellingen voldoen. De resultaten van deze evaluaties worden gebruikt bij het verder verbeteren van de kwaliteit van de opleiding Dual degree program BA .
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 48
Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering Criterium Het facet ‘Maatregelen tot Verbetering’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Vormen de uitkomsten van periodieke evaluaties van de opleiding de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen?
Bevindingen Het binnen de opleiding Dual degree program BA gehanteerde kwaliteitsplan stuurt de activiteiten van de kwaliteitsbewaking en de meting ervan. Regelmatig is er overleg tussen het management van de hogeschool, de opleiding en docenten die betrokken zijn bij het kwaliteitszorgproces. Hierbij wordt gesproken over de voortgang, kwaliteit en resultaten. Kleine verbeteringen worden direct ter hand genomen. Verbeterprojecten en ontwikkelprojecten worden vastgesteld. Tijdens de uitvoeringsfase worden zij geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Het document waarin het kwaliteitszorgsysteem wordt beschreven, bevat een beschrijving van de planning en procedures waarlangs verbetermaatregelen moeten worden uitgevoerd. De management review en de overige documentatie verschaffen een voldoende helder beeld van de sterke en te verbeteren punten van alle opleidingen binnen Hogeschool Notenboom Er vinden, waar nodig, regelmatig verbeter- en ontwikkelprojecten plaats op terreinen als: • Organisatie-inrichting: een andere indeling en werkwijze van de organisatie; • Onderwijsinrichting: het inhoudelijk en organisatorisch inrichten van opleidingen; • Onderwijsprestatie: verhoging van de studeerbaarheid en rendementen; • PR: verdere profilering naar instroom- en uitstroommarkt; • Kwaliteit: verbetering van de kwaliteitszorg. Het auditteam onderschrijft de relevantie van deze vijf gebieden. Zij weerspiegelen te samen de uitdagingen waar de opleiding voor staat: het verder doorvoeren van de inhoudelijke- en onderwijskundige vernieuwing in een turbulente maatschappelijke omgeving, gekoppeld aan een verbetering van de onderwijsprestaties van de studenten en het verder doorvoeren van de kwaliteitszorg. Oordeel: voldoende Dit facet is voldoende. De uitkomsten van periodieke evaluaties vormen de basis voor verbetermaatregelen op gebieden die naar het oordeel van het auditteam relevant zijn voor de verdere ontwikkeling van de opleiding Dual degree program BA en die aantoonbaar bijdragen aan de realisatie van de (kwaliteits)doelen die de opleiding nastreeft.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 49
Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten en Beroepenveld Criterium Het facet ‘Betrekken van Medewerkers, Studenten en Beroepenveld’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Zijn -en zo ja op welke wijze- medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld actief betrokken bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding?
Bevindingen Het auditteam is gebleken dat studenten, medewerkers en het beroepenveld bij de evaluatie van de opleiding betrokken zijn. Studenten zijn bij de evaluatie betrokken via hun vertegenwoordigers in commissies en individueel via gesprekken, de module-evaluatie die telkens na afloop van een module plaats vindt en via de studenttevredenheidsonderzoeken. Medewerkers zijn onder meer actief betrokken door het opstellen van de verschillende plannen en verslagen ten behoeve van evaluatie en verbetermaatregelen. Via de beroepenveldcommissie en de alumnicommissie adviseert het werkveld over de inhoud van het onderwijs en de afstemming met de beroepspraktijk. Zij nemen daartoe bijvoorbeeld deel aan besprekingen over beroepscompetenties, stagedoelen, het curriculum en dergelijke. De betrokkenheid van studenten en medewerkers betreft niet alleen de programmatische aspecten en de daarbij behorende voorzieningen maar ook alle uitvoeringsaspecten. Hierbij valt te denken aan de opzet van het programma, de invulling en uitvoering van de studieonderdelen, de studiebegeleiding, toetsing en voorzieningen. Het werkveld wordt gevraagd om feedback. Uit studentenevaluaties blijkt dat studenten de informatie op het terrein van kwaliteitszorg als ‘voldoende’ beoordelen waarbij het streven is om de informatie aan studenten beter aan te laten sluiten bij hun behoeften. Studenten kunnen hun suggesties t.a.v. de organisatie of het onderwijs neerleggen bij het management van de opleiding en van Hogeschool Notenboom. Tijdens de audit van 27 mei 2005 heeft het auditteam uitgebreid kunnen spreken met 12 studenten. Uit dit gesprek bleek dat evaluaties daadwerkelijk verwerkt worden ‘Dat geldt voor aanpassing van de aangeboden stof als ook voor de wijze waarop docenten worden beoordeeld’, zo was te vernemen. De betrokkenheid van het beroepenveld richt zich met name op het programma. Tijdens de audit en uit documenten is gebleken dat uitkomsten van evaluaties door de opleiding kenbaar worden gemaakt aan alle betrokken partijen. Tevens worden de uitkomsten beleidsmatig besproken in management- en netwerkoverleg binnen/tussen de opleiding(en), met medewerkers die zich bezighouden met kwaliteitszorg en de beroepenveldcommissie. De opleiding heeft thans nog geen alumni. Echter: het management van de opleiding geeft aan dat er de komende jaren een alumnivereniging zal worden opgezet die de opleiding onder andere zal voorzien van input vanuit het werkveld. Oordeel: voldoende Dit facet is voldoende. Het auditteam heeft op basis van de geanalyseerde documentatie en op basis van de gevoerde gesprekken met studenten en medewerkers kunnen constateren dat studenten, medewerkers en het beroepenveld op actieve en georganiseerde wijze bij de interne kwaliteitszorg betrokken zijn.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 50
SAMENVATTEND OORDEEL “INTERNE KWALITEITSZORG”: VOLDOENDE Het onderwerp ‘Interne kwaliteitszorg’ is voldoende . De kwaliteitszorgfunctie is zodanig ingevoerd in de organisatie dat het geen doel op zich is, maar daadwerkelijk als middel fungeert voor de verbetering en verdere ontwikkeling van de opleidingen van Hogeschool Notenboom. Dit betekent dat: • de opleiding Dual degree program BA periodiek wordt geëvalueerd; • de uitkomsten van periodieke evaluaties van de opleiding de basis vormen voor aantoonbare verbetermaatregelen via ontwikkel- en verbeterprojecten die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen; • medewerkers, studenten en het beroepenveld actief betrokken zijn bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 51
Onderwerp 6: Resultaten Dit onderwerp kent twee facetten: 1. gerealiseerd niveau; 2. onderwijsrendement.
Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Criterium Het facet ‘Gerealiseerd Niveau’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: § Zijn de gerealiseerde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties?
Bevindingen Uit gesprekken tijdens de audit en uit de documenten blijkt dat het programma wordt ontwikkeld, uitgevoerd en beoordeeld door personeel met een sterke relatie met het beroepenveld door middel van parttime werkzaamheden en werkverbanden. Zo is geborgd dat er continu wordt gecheckt of studenten daadwerkelijk de nagestreefde kwalificaties bereiken. Omdat er nog geen studenten zijn afgestudeerd van deze opleiding, de eerste studenten zijn ingestroomd in september 2004, is een directe toetsing van de aansluiting van de gerealiseerde eindkwalificaties en het werkveld niet mogelijk. Wel tonen thans documenten aan dat de opleiding Dual degree program BA op verschillende manieren informatie krijgt om te monitoren of studenten het bedoelde eindniveau halen: • bijeenkomsten met de beroepenveldcommissie; • evaluatiegesprekken; • werkgevers. Het beleid is sterk gericht op het actief betrekken van alle actoren (vooral ook externe) bij de eindkwalificaties van het curriculum. De stage bedrijven en het werkveld zijn via diverse commissies betrokken bij de realisatie van de kwalificatie van de afgestudeerden. Een belangrijk curriculumonderdeel waarmee de eindkwalificaties zullen worden bereikt, is de stage tijdens het laatste, nog door alle studenten te volgen, studiejaar. Dan wordt de student geacht onder toezicht zelfstandig te functioneren en zich te ontwikkelen tot het niveau van een startend beroepsbeoefenaar. De stage zal worden beoordeeld door stagebegeleiders uit het werkveld.. Studenten gaven in gesprekken tijdens de audit expliciet aan dat er niet alleen sprake is van een goede aansluiting tussen voorbereidend onderwijs en de opleidingen van Hogeschool Notenboom, maar dat ook de aansluiting tussen de verschillende opleidingen van Hogeschool Notenboom en de universitaire masters geregeld zijn: ‘Studenten stromen in aan de Radboud Universiteit, NIMBAS en de Universiteit Nijenrode’, zo lieten zij weten aan het auditteam. Eén van de studenten gaf aan met het diploma binnen twee jaar zijn masters te kunnen behalen in Nijmegen. Oordeel: Er zijn thans nog geen studenten afgestudeerd van de opleiding. Echter: op basis van de wijze waarop de opleiding contacten onderhoudt met het werkveld en de betrokkenheid van de werkveldcommissie bij de inhoud van het studieprogramma is de verwachting van het auditteam dat de studenten na afronding van hun studie beschikken over de door het werkveld vereiste kwalificaties dan wel beschikken over de kwalificaties die noodzakelijk zijn om deel te nemen aan een vervolgstudie.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 52
Facet 6.2. Onderwijsrendement Criteria Het facet ‘Onderwijsrendement’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: § Zijn er, al dan niet in samenspraak met verwante opleidingen, streefcijfers geformuleerd in vergelijking met andere relevante opleidingen? § Voldoet het onderwijsrendement aan deze streefcijfers?
Bevindingen In het kwaliteitszorgverslag HBO 2003 van Hogeschool Notenboom is aandacht besteed in een apart hoofdstuk aan ‘na te streven resultaten’. Uit documentatie en aanvullende gegevens van het management blijkt dat het na te streven resultaat voor alle opleidingen van Hogeschool Notenboom 60% bedraagt. Dat wil zeggen: 60% van de deelnemers dient de opleiding die zij volgen af te ronden in de daarvoor geldende tijd. De situatie binnen de opleiding Dual degree program BA is thans als volgt: in het Business Plan 20052008 (mei 2005) is aangegeven dat in het studiejaar 2004-2005 10 studenten begonnen zijn aan hun undergraduate. Eén student heeft de opleiding verlaten ‘...because of insufficient academic skills. Although BSN regrets this drop-out rate, it feels that maintaining high quality standards is of greater importance’. Hoewel de opleiding pas in september 2004 gestart is en er dus nog geen tweede- en volgende ‘jaars’ studenten zijn, is het mede gelet op de kwaliteitseisen die de Western International University en Hogeschool Notenboom stellen aan programma en studenten en hun begeleiding, aannemelijk dat uiteindelijk 60% van de studenten die de opleiding Dual degree program BA gestart zijn ook zullen afstuderen. Daartoe wordt Hogeschool Notenboom ook aangespoord vanuit de Western International University.
Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. De auditcommissie constateert dat de opleiding realistische kwantitatieve streefdoelen heeft geformuleerd voor de opleiding. Hoewel er nog geen rendementscijfers beschikbaar zijn voor de opleiding, en gelet op het feit dat Hogeschool Notenboom serieuze inspanningen moet leveren (gelet op het commerciële karakter van het opleidingsaanbod) om studenten zo goed/snel mogelijk door de opleiding te loodsen, is het auditteam de overtuiging toegedaan dat deze opleiding een rendement laat zien dat boven de streefwaarde van 60% ligt.
SAMENVATTEND OORDEEL “RESULTATEN”: VOLDOENDE Het auditteam kwalificeert het onderwerp “Resultaten” als voldoende. De verschillende audits die het auditteam heeft uitgevoerd bij de verschillende vestigingen van Hogeschool Notenboom geven haar voldoende vertrouwen dat de onderwijsinstellingen de streefwaarde van tenminste 60% afgestudeerd binnen de reguliere studietijd zal behalen.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 53
3.
SAMENVATTEND OORDEEL
3.1.
Oordeelschema HBO bachelor opleiding Dual degree program BA voltijd HBO BACHELOR OPLEIDING Dual degree program BA voltijd voltijd
Onderwerp / Facet
Oordeel
1. Doelstellingen Opleiding
V
1.1. Domeinspecifieke Eisen
V
1.2. Niveau Bachelor
V
1.3. Oriëntatie HBO
V
2. Programma
V
2.1. Eisen HBO
V
2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma
V
2.3. Samenhang Programma
V
2.4. Studielast
G
2.5. Instroom
V
2.6. Duur
V
2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud
V
2.8. Beoordeling en Toetsing
V
3. Inzet van Personeel
V
3.1. Eisen HBO
V
3.2. Kwantiteit Personeel
V
3.3. Kwaliteit Personeel
V
4. Voorzieningen
V
4.1. Materiële Voorzieningen
V
4.2. Studiebegeleiding
V
5. Interne Kwaliteitszorg
V
5.1. Evaluatie Resultaten
V
5.2. Maatregelen tot Verbetering
V
5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten en Beroepenveld
V
6. Resultaten
V
6.1. Gerealiseerd Niveau
V
6.2. Onderwijsrendement
V
7. Bijzonder Kenmerk
N.V.T.
7.1 Differentiatie en Profilering 7.2 Kwaliteit 7.3 Concretisering 7.4 Onderscheidend Karakter
Samenvattend oordeel
V
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 54
3.2.
Integraal oordeel/ advies aan NVAO
Op basis van zijn bevindingen met betrekking tot alle in het NVAO Accreditatiekader vermelde onderwerpen en facetten, concludeert het auditteam dat de door Hogeschool Notenboom verzorgde HBO Bachelor Opleiding Dual degree program BA voltijd in aanmerking komt voor accreditatie door de NVAO.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 55
BIJLAGE I: Curriculum vitae en onafhankelijkheidsverklaring externe auditoren. R.J.M. van der Hoorn studeerde bedrijfseconomie (heao) en bedrijfskunde en is sinds 1996 mede eigenaar van de Hobéon Groep. Hij is bedrijfskundig adviseur en houdt zich onder andere bezig met financieel economische vraagstukken voor hoger onderwijsinstellingen. Rob, die gecertificeerd lid is van de orde van organisatiekundige en organisatieadviseurs (OOA), is directeur van een venture capital bedrijf. Bovendien begeleidt hij enkele MKB ondernemingen bij hun bedrijfsontwikkeling. Hiervoor was hij onder andere financieel interim directeur van een branche organisatie, interim directeur bij een gemeente in de Randstad en interim directie voorzitter van een economische faculteit van een middelgrote hogeschool. W. G. van Raaijen was jarenlang verbonden aan het Luzac College waar hij onder andere als rector actief was. Hij was daar voorzitter van de landelijke examencommissie en lid van de commissie voorbereiding Tweede Fase. Verder bekleedde heer van Raaijen een staffunctie als Manager Opleidingen & Trainingen bij Unique International en werkte hij als consultant public search voor de Interlace Group. Voor deze organisatie was hij werkzaam binnen de onderwijswereld, ministeries en gemeentes en bij organisaties die opereren op het snijvlak tussen publiek en privaat zoals bijvoorbeeld onderzoeksinstellingen en omroepen. Bij Hobéon houdt heer Van Raaijen zich bezig met organisatieadvies, marktonderzoek en certificering. H.W. Wierda is meer dan 40 jaar werkzaam zowel binnen het (hoger) onderwijs als het bedrijfsleven. Zo is hij vanaf 1982 tot 1998 als directeur van de opleiding Commerciële Economie werkzaam geweest binnen de Haarlem Business School. Naast zijn directeurschap heeft hij actief geparticipeerd in ontwikkelingstrajecten van de opleidingen: Small Business, International Business, European Business Management en Media Entertainment Management. Zijn ervaringen in het nationale en internationale bedrijfsleven omvatten inmiddels 45 jaar. Gestart in 1960 als onderzoeksassistent bij het toenmalig Economisch Instituut Textiel Industrie is hij werkzaam geweest als bestuurslid bij verschillende bedrijven. Inmiddels is hij als één van de initiatiefnemers betrokken bij de oprichting van een nieuw opleidingsinstituut voor economische opleidingen. J.M. Kuijper na een afgebroken studie aan ‘Nijenrode’ is hij overgestapt naar een familiebedrijf op het terrein van import en productie van kantoorartikelen en kantoormeubelen. Hij is verantwoordelijk geweest voor de uitbouw van kantoormeubilair. Thans zijn zij op de Nederlandse markt actief met twee bedrijven: Kinnarps Nederland en TwinFom Nederland. De heer Kuijper is directeur. J.B. van Haastregt is 3e jaars studente HEBO aan de Haagse Hogeschool. Tevens heeft zij enkele maanden een studentuitwisselingsproject gedaan in het Verenigd Koninkrijk. G.W.M.C. Broers werkt sinds 1997 als adviseur bij Hobéon. Sinds zijn afstuderen (1986) aan de (toenmalige) Rijksuniversiteit Leiden heeft hij gewerkt bij verschillende organisaties waaronder de RUL, ECABO, Van der Veldt Cursusontwikkeling en Cursusuitvoering (VCC) en het Rotterdams Instituut voor Sociologisch en Bestuurskundig Onderzoek (RISBO). Daarnaast heeft hij gepubliceerd in NRC Handelsblad en de tijdschriften Intermediair en Psychologie. Bij Hobéon houdt heer Broers vooral bezig met arbeidsmarktonderzoek voor (hoger) onderwijsinstellingen, het beoordelen van de onderwijskundige kwaliteit van opleidingen volgens de NVAO-kaders en het beoordelen van de kwaliteit van restauratie bouwbedrijven.
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 56
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 57
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 58
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 59
BIJLAGE II: Programma Visitatie 16 december 2004 Tijd
Betreft
Notenboom
Hobéon
09.00 – 09.15 u
Kennismaking en eventueel afstemmen programma Afstemming tussen hogeschool en arbeidsmarkt Markt, doelstellingen, afstemming op arbeidsmarkt en studentenmarkt, internationalisering, rendement en resultaten Personeelsbeleid
Marije Notenboom, Henk Meeuwesen Hans Brugmans, voorzitter beroepenveldcommissie Marije Notenboom, Henk Meeuwesen
Auditteam
Marije Nootenboom
Auditteam
11.45-12.30
Aansturing vestigingen voorzieningenbeleid
Marianne Bremen (Maastricht) Nils Visser (Hilversum) Ties Willems (Eindhoven)
Auditteam
12.30-13.00 u 13.00 – 13.30 u
Lunch, intern overleg auditteam Examencommissie; kwaliteitszorg, toetsbeleid, klachtenprocedure
13.30 – 14.00
Stagebureau; stagebeleid
14.00 – 14.30 14.30 – 15.30
Alumnibeleid Pending issues Beoordeling op hoofdpunten voorbereiden Terugkoppeling op hoofdlijnen
09.15 - 10.00 u 10.00 – 11.00 u
11.00 – 11.45 u
15.30 – 16.00
Auditteam Auditteam
Voorzitter en secretaris Examencommissie
Auditteam
Sylvia Cuijten Yolande van der Heijde Martijn Vos
Auditteam
Directie
Auditteam
Auditteam Auditteam
25 februari 2005
Tijd
Locatie
Gesprekspartner(s)
Auditoren
Onderwerpen
Auditteam *
Voorbespreking
Management:
Auditteam:
Kennismaking
Notenboom
Van der Hoorn
Definitieve vaststelling
Meeuwesen Van Raak
Van Raaijen Hartog
programma Bepaling bereik (scope) van de
Willems
Kuijper
audit
08.30 – 08.45 08.45 – 09.00
Wierda Coenegracht Broers Van Haastregt 09.00 – 10.00
Management
(Deel) Auditteam
Personeelsbeleid Kwaliteitsborging examinering en beoordeling (inclusief de rol van het beroepenveld daarbij)
10.00 – 11.00
Domeincoördinator/vakdocenten
Van der Hoorn
Instroom
Economische opleidingen:
Kuijper
Propedeuse
Orsini
Broers
Samenhang programma
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 60
Kunzler
Internationalisering
Stallenberg
Eindkwalificaties Student-/studiebegeleiding Praktijkcomponent Relatie beroepenveld
Domeincoördinator/vakdocent
Van Raaijen
Instroom
Toerisme:
Hartog
Propedeuse
Van Vucht Pasanea
Wierda Van Haastregt
Samenhang programma Internationalisering Eindkwalificaties Student-/studiebegeleiding Praktijkcomponent Relatie beroepenveld
Verificatie Hotelmanagement
Coenegracht
Verificatie afstudeerscripties Hotelmanagement, CV’s docenten etc.
11.00 – 11.15 11.15 – 12.15
Auditteam
Interne terugkoppeling, verificatie
Domeincoördinator/vakdocent
Van der Hoorn
Instroom
Hotelmanagement:
Coenegracht
Propedeuse
Orsini Jacobs
Wierda Broers
Samenhang programma Internationalisering Eindkwalificaties Student-/studiebegeleiding Praktijkcomponent Relatie beroepenveld
11.15 – 11.45
Studenten Toerisme:
Van Raaijen
Toetsen en beoordelen
Kox (1e jrs.)
Hartog
Studiebegeleiding (incl. stages)
Van der Schans (1e jrs.) Mulder (3e jrs.)
Van Haastregt
Studeerbaarheid, studielast Materiële voorzieningen Aansluiting instroom en programma Studiebegeleiding
Verificatie Economische opleidingen
Kuijper
Verificatie afstudeerscripties Economische opleidingen, CV’s
Studenten Economische
Van Raaijen
Toetsen en beoordelen
opleidingen:
Kuijper
Studiebegeleiding (incl. stages)
Martens (3e jrs.) Evren (2e jrs.)
Van Haastregt
Studeerbaarheid, studielast Materiële voorzieningen
docenten etc. 11.45 – 12.15
Van den Broek (2e jrs.)
Aansluiting instroom en programma Studiebegeleiding
Verificatie Toerisme
Hartog
Verificatie afstudeerscriptiesToerisme, CV’s docenten etc.
12.15 – 12.45
Auditteam
Lunch, interne terugkoppeling, bepaling ‘pending issues’
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 61
12.45 – 13.15
Studenten Hotelmanagement:
Van Raaijen
Toetsen en beoordelen
Durmaz (2e jrs.) Puyman (3e jrs.)
Coenegracht Van Haastregt
Studiebegeleiding (incl. stages) Studeerbaarheid, studielast
Vos (3e jrs.)
Materiële voorzieningen Aansluiting instroom en programma Studiebegeleiding Alumnibeleid (Vos)
Nader te bepalen
(Deel) Auditteam
gesprekspartners 13.15 – 13.45
Pending issues Verificatie
Auditteam
Intern overleg en bepaling voorlopig oordeel
13.45 – 14.00
Gesprekspartners & genodigden
Auditteam
Voorlopige beoordeling en terugkoppeling op hoofdlijnen
27 mei 2005
08.15
Ontvangst
08.30 – 0.900
Gesprek met het management
Auditteam
09.00 –10.00
Gesprek met de kerndocenten
Auditteam
10.00 – 11.00
Gesprek met de studenten van de verschillende opleidingen
Auditteam
11.00 – 12.00
Gesprek met kerndocent Dual Degree
Auditteam
12.00 – 13.00
Inzage en verificatie documenten
Auditteam
(stageverslagen en scripties) Gesprek management
13.00 – 13.30
Auditteam
Betrokken kerndocenten: Hr. H. Meuskens Mw. M. van Vlimmeren Mw. G. de Munter
Management, Economie en Recht, BB Communicatie, BB Dual Degree
Betrokken studenten: Joost Hulshof Anna Nesterchuk Eva van Kampen Lonneke Theuws Jan Marten Bosman Thijs Jansen Reinout de Schepper Danielle den Hartog Agnita van der Voort Laurens Ultee Joost Linssen Rick Vermeulen
©Hobéon® Certificering Adviesrapport accreditatie Dual degree program BA. Hogeschool Notenboom 62