Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Informatica voltijd. Saxion Hogescholen

Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Informatica voltijd Saxion Hogescholen

Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Informatica voltijd CROHO nr.34479 Saxion Hogescholen

Hobéon® Certificering BV juli 2006 Auditteam november 2004: W. Blomen J. Bruinsma W. van Markenstein W.G. van Raaijen T. Timmerman M. Brussee Auditteam juni 2006 G. J. Stoltenborg J. Bruinsma H. Frederik R. Versluis

INHOUDSOPGAVE 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.3.3. 1.3.4. 1.3.5.

INLEIDING Bereik van de beoordeling Vóórtraject: nulmeting Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 25 november 2004

2.

BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Facet 1.2. Niveau Bachelor Facet 1.3. Oriëntatie HBO Onderwerp 2: Programma Facet 2.1. Eisen HBO Facet 2.2. Relatie tussen Doelstelling en Inhoud Programma Facet 2.3. Samenhang Programma Facet 2.4. Studielast Facet 2.5. Instroom Facet 2.6. Duur Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing Onderwerp 3: Inzet van Personeel Facet 3.1. Eisen HBO Facet 3.2. Kwantiteit Personeel Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Onderwerp 4: Voorzieningen Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Facet 4.2. Studiebegeleiding Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg Facet 5.1. Evaluatie Resultaten Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Facet 6.2. Onderwijsrendement

7 7 7 10 12 14 14 17 19 21 23 25 26 28 31 31 33 34 36 36 38 41 41 43 46 48 48 50

3. 3.1. 3.2.

SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO Bachelor Opleiding Informatica, voltijd Integraal oordeel/advies aan NVAO

52 52 53

Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen externe auditoren Bijlage II: Programma audit 25 november 2004 en herhalingsaudit 29 juni 2006.

1 1 1 1 1 4 5 6 6

1.

INLEIDING

1.1.

Bereik van de beoordeling

In deze rapportage is de beoordeling omschreven van de opleiding Informatica die door de Saxion Hogescholen op de locatie Enschede als voltijd opleiding wordt aangeboden.

1.2.

Vóórtraject: nulmeting

Ter voorbereiding op het traject leidend tot een accreditatiebeslissing door de NVAO met betrekking tot de opleiding Informatica, heeft Hobéon Certificering op verzoek van Saxion Hogescholen van het toenmalige instituut ICT op 15 september 2004 een nulmeting uitgevoerd. Doel van deze nulmeting was na te gaan of de opleidingen Bedrijfskundige Informatica, Technische Informatica en Informatica naar het oordeel van Hobéon Certificering voldoende waren voorbereid op het feitelijke accreditatietraject dat in november 2004 zou gaan plaatsvinden. Uit de nulmeting concludeerde Hobéon Certificering, dat het instituut ICT en de drie opleidingen zich in een overgangsfase bevinden waarbij het met name er op aan komt om op alle fronten vernieuwingen in de organisatie te implementeren en te consolideren. In de voorafgaande jaren is veel bereikt qua opzet van de onderwijsprogramma’s en de inrichting van de ondersteunende processen hier om heen. Op grond van de bevindingen bij de nulmeting en de korte termijn tussen de nulmeting en de audit is er geen aanleiding om een nieuw zelfevaluatierapport op te stellen voor de audit in november 2004. Documenten die tijdens de nulmeting aan het team zijn overhandigd zijn aan het dossier van de audit toegevoegd. Na de audit in november 2004 heeft in juni 2006 een herhalingsaudit plaatsgevonden (zie hierna) die gericht was op de drie genoemde opleidingen. Voor deze herhalingsaudit is een nieuw team geformeerd met dien verstande dat één auditor van beide teams deel uitmaakte.

1.3.

Aanpak

1.3.1.

Beoordelingsprocedure en werkwijze

Bij de beoordeling van de opleiding Informatica is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde “Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs”. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het feitelijk accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de opleiding voorbereid op de audit door inhoudelijke toelichting te geven op het accreditatiekader en de beoordeling op documenten terug te koppelen naar de opleiding. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende opleiding geldt het volgende: De opleiding Informatica heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en de opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de betreffende opleidingen en het beroepenveld. (Zie onder facet 1.1.: “Domeinspecifieke Eisen”).

©Hobéon® Certificering Eindrapport Accreditatie hbo bachelor opleiding Informatica  1

Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een Informaticaopleiding op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van (i) door Saxion Hogescholen aangeleverde zelfevaluaties met betrekking tot de voltijd Informatica (één zelfevaluatie voor de ‘reguliere’ audit’ in november 2004 en één zelfevaluatie voor de herhalingsaudit in juni 2006) (ii) het in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde businessplan (iii) de onderliggende documentatie die betrekking had op bijvoorbeeld: strategische keuzen en de positie in de markt, interne organisatie, de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende verbetermaatregelen, ontwikkelingen in het beroepenveld, beroeps- en opleidingsprofielen, (validatie) eindkwalificaties, curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, werkvormen, toetsing en beoordeling, kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, internationalisering, instroombeleid, studiebegeleiding, rendement. Voor de herhalingsaudit heeft de opleiding additionele documentatie geleverd (zie hierna). Op basis van de door Saxion Hogescholen aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de academie CII, voorheen het instituut ICT, op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit d.d. 25 november 2004 Deze audit was gericht op een actieve ‘controle’ door middel van een visitatie1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van BI/I en TI/I, één student, één lead auditor, één auditor ‘onderwijs’ vanuit Hobéon Certificering en één secretaris, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder ‘controle’ moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de eerste audit in november 2004 geraadpleegde, documentatie omvatte onder meer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding overleg voert; verslagen van die bijeenkomsten met het werkveld; 1

Visitatie heeft op .25 november 2004 plaatsgevonden.


overzicht CV’s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; Persoonlijke Ontwikkelingsplannen van medewerkers; Teamcompetentieanalyse en opleidingsplannen; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortganggesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten; stageverslagen en -beoordelingen; de ‘beroepsproducten’ die gedurende de opleiding door studenten worden opgeleverd; de ‘eindproducten’ van studenten.

Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de academie werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. Herhalingsaudit d.d. 29 juni 2006 Saxion Hogescholen heeft op 20 december 2004 een aanvraag om accreditatie ingediend voor de opleiding Informatica. Ter ondersteuning heeft de hogeschool het VBI-rapport, opgesteld door Hobéon Certificering, overlegd. Dit rapport heeft de NVAO op 29 juni 2005 ontvangen. Vervolgens is dit VBI rapport door de NVAO beoordeeld. In een schrijven aan de Raad van Bestuur van Saxion Hogescholen, d.d. 14 november 2005 kenmerk NVAO/20053104/CT, geeft de NVAO aan ‘…geen accreditatie te verlenen aan de opleiding Informatica’. Samenvattend komt de kritiek van de NVAO op het volgende neer: De relatie met de onvoldoende beoordeling bij een eerdere visitatie met betrekking tot de personele inzet wordt in het VBI-rapport niet aangegeven; De vakinhoudelijke expertise is wellicht in onvoldoende mate aanwezig; Wellicht is er op dit moment bij de opleiding onvoldoende informatie beschikbaar in relatie tot het huidige takenpakket. De hogeschool is vervolgens in overleg met de VBI een traject gestart, waarbij aantoonbare resultaten op grond van na de audit van 25 november 2004 uitgevoerde verbeteracties in kaart zijn gebracht. Op 5 december 2005 heeft er overleg plaatsgevonden tussen Hobéon en de hogeschool. Afgesproken is om medio 2006 een herhalingsaudit te laten plaatsvinden waarbij de hogeschool zorg zou dragen voor een update van de zelfevaluatie/managementreview. Contact tussen Saxion Hogeschool en de NVAO heeft ertoe geleid dat er tijdens de herhalingsaudit een integrale beoordeling plaats zou vinden op de door de NVAO in haar schrijven van 14 november genoemde punten en dat de andere punten opnieuw zouden worden bekeken voorzover sprake was van aanpassingen. Het auditteam heeft, gelet op de hierboven opgesomde kritiekpunten van de NVAO tijdens de herhalingsaudit specifiek aandacht besteed aan onderwerp 3, ‘Inzet van personeel’.


Saxion Hogeschool heeft voorafgaand aan deze herhalingsaudit aan Hobéon Certificering verschillende documenten geleverd waaronder: deze lijst aanvullen met de documenten die op de dag zelf ter beschikking zijn gesteld. Voortgangsrapportage Informatica, Technische Informatica en Bedrijfskundige Informatica; Rapportage onderzoek werknemerstevredenheid Academie CII; Personeelsplan 2006-2009; Teamopleidingsplannen Cv’s van medewerkers Verslagen uitvoering gesprekscyclus Alumnionderzoek; Kengetallen studenttevredenheid; Competenties docenten Academie CII; Ambient Intelligence en Competenties CII; Plan van aanpak Onderwijsontwikkeling tot 2009 opleidingen academie CII; Plan van aanpak Implementatie Resultaatverantwoordelijke teams. De ‘Voortgangsrapportage’ is de managementreview van de informaticaopleidingen. In dit in mei 2006 gepubliceerde document wordt ingegaan op alle facetten uit het NVAO-accreditatiekader waarbij een onderscheid gemaakt is tussen de stand van zaken in november 2004, de ontwikkelingen sinds 2004, de resultaten en het verbeterbeleid. Uitgebreid is in dit document aandacht besteed aan onderwerp ‘Inzet personeel’. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. Wij merken op dat de basis van het voorliggende rapport het op 29 juni 2005 door de NVAO ontvangen rapport is, waar nodig, aangevuld met de uitkomsten van de herhalingsaudit van 29 juni 2006. Deze aanvullingen zijn in de tekst schuingedrukt.

1.3.2.

Beslisregels

Met als uitgangspunt de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO-Accreditatiekader2 heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C. B.

Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); primaire processen wegen zwaarder dan secundaire.

C.

Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp krijgt de score ‘voldoende’ indien alle facetten tenminste ‘voldoende’ hebben gescoord of indien één facet ‘onvoldoende’ en de overige tenminste ‘voldoende’ hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score ‘onvoldoende’; een onderwerp krijgt de score ‘onvoldoende’ indien één facet ‘onvoldoende’ heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is;

2

Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een Onderwerp uitsluitend ‘onvoldoende’ of ‘voldoende’ scoren; een Facet kan volgens diezelfde regels ‘onvoldoende’, ‘voldoende’, ‘goed’ of ‘excellent’ scoren.


een onderwerp krijgt de score ‘onvoldoende’ indien meer dan één facet ‘onvoldoende’ heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn.

D. Indien voor een onderwerp een hogere score dan ‘voldoende’ gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder E, als ‘extra aantekening’ vermeld. E.

Met betrekking tot de ‘extra aantekening’ geldt het volgende: een onderwerp krijgt de extra aantekening ‘goed’ indien alle facetten van dat onderwerp ‘goed’ hebben gescoord of indien één facet ‘voldoende’ en de overige facetten ‘goed’ of ‘excellent’ hebben gescoord;3 een onderwerp krijgt de extra aantekening ‘excellent’ als alle facetten van dat onderwerp ‘excellent’ hebben gescoord of indien één facet ‘goed’ en de overige facetten ‘excellent’ hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten van dat onderwerp ‘onvoldoende’ heeft gescoord.

1.3.3.

Auditteam audit d.d. 25 november 2004 en herhalingsaudit 29 juni 2006

Het auditteam van de audit d.d. 25 november 2004 was als volgt samengesteld:

Voorzitter: Leden:

Secretaris: Student:

Wienke Blomen: beleid, bestuur en organisatie HBO, afstemming onderwijs/arbeidsmarkt, ruime auditervaring Jan Bruinsma: zeer brede expertise in IT-veld Winfried Markenstein: met name expertise in Technische Informatica Willem van Raaijen: onderwijsdeskundige, ruime auditervaring Timo Timmerman Michael Brussee

Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen dat de voor de beoordeling van de opleiding Informatica noodzakelijke expertise aanwezig was. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (het primaire proces en de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (programma in relatie tot specifiek domein). De werkvelddeskundigen (Jan Bruinsma en Winfried Markenstein) hebben zich in hun beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud, (iv) interactie tussen opleiding en werkveld en (v) het gerealiseerde niveau. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel beoordeeld. Jan Bruinsma en Winfried Markenstein hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het gebied van de informatica op hbo niveau. De deskundige ‘onderwijs’ heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Het auditteam van de herhalingsaudit d.d 29 juni 2006 was als volgt samengesteld: 3

In het NVAO-Accreditatiekader worden bij onderwerp 2 (“Programma”) acht facetten onderscheiden. Eén van die facetten (facet 2.6.) betreft de duur van de opleiding. Het daarbij behorende criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een opleiding a priori moet voldoen, wil die opleiding überhaupt in aanmerking kunnen komen voor een HBO Bachelor accreditatieonderzoek. ‘Duur’ is dus van een andere orde dan -bijvoorbeeld- ‘Rendement’ of ‘Kwaliteit Personeel’. Bij de beslissing of het onderwerp “Programma” een extra aantekening ‘goed’ dan wel ‘excellent’ verdient, wordt het facet ‘Duur’ dan ook buiten beschouwing gelaten.


Voorzitter en onderwijskundig auditor: Leden: Secretaris:

Hans Stoltenborg: brede expertise beleid en de afstemming onderwijs/arbeidsmarkt, ruime auditervaring. Jan Bruinsma: zeer brede expertise in IT-veld Hans Frederik: expertise op het terrein van informatica en bedrijfskunde Rianne Versluis

Bij het samenstellen van het auditteam voor de herhalingsaudit heeft Hobéon Certifcering er zorg voor gedragen dat de voor de beoordeling van de opleiding Informatica noodzakelijke expertise aanwezig was. Het betreft expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (het primaire proces en de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (programma in relatie tot specifiek domein). De werkvelddeskundigen (Jan Bruinsma en Hans Frederik) hebben zich in hun beoordeling met name gericht op de wijzigingen die hebben plaatsgevonden in de kwaliteit, actualiteit en relevantie van het studieprogramma, de interactie tussen opleiding en werkveld en de kwaliteit van het personeel. Jan Bruinsma en Hans Frederik hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het gebied van de Informatica op hbo niveau. De deskundige ‘onderwijs’ heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I.

1.3.4.

Deelnemers visitatie

Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding(en): management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II.

1.3.5.

Programma visitatie 25 november 2004 en programma herhalingsaudit 29 juni 2006

Zie bijlage II.


2.

BEVINDINGEN EN BEOORDELING

Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie hbo.

Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet ‘Domeinspecifieke Eisen’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)?

Bevindingen Ontwikkeling van de Academie CII De Academie Communicatie, Informatietechnologie & Informatiemanagement is in september 2004 ontstaan na samenvoeging van de voormalige instituten ICT en I&I. De Academie CII kent een tweetal locaties, de locatie Enschede en de locatie Deventer. Het Managementteam (MT CII) bestaat uit een directeur, een manager organisatie en een manager innovatie. De directeur geeft rechtstreeks leiding aan de twee onderwijsmanagers, de management-assistente en de medewerkster Communicatie&PR. De zes opleidingen in Deventer en Enschede zijn in een drietal clusters ondergebracht: cluster TI/I in Enschede, cluster BI/ICTbeheer in Enschede en cluster BI/IDM in Deventer. De laatste twee opleidingen zijn apart beoordeeld. Zie rapport van de audit d.d. 26 mei 2004. De licenties voor de duale en deeltijdopleidingen BI, TI en I worden op grond van een te beperkte instroom opgeheven. Per september 2005 is de hele organisatie opnieuw ingericht. In de periode mei tot en met augustus 2005 vonden de voorbereidende werkzaamheden plaats waaronder een inventarisatie van de belangstelling voor functies, taken en verantwoordelijkheden. De implementatie van de organisatiestructuur heeft gefaseerd plaats gevonden. Met betrekking tot de vormgeving en inhoud van het onderwijs is gekozen voor handhaving van de huidige programmalijnen waarbij de persoonlijke leerweg, de major-minorstructuur en de onderwijsvisie richtinggevend zijn. Bij Saxion Hogescholen vormden tot dusver de landelijk vastgestelde beroepsprofielen de basis bij het opstellen van de doelstellingen van de opleidingen. Voor de opleidingen BI, I en TI waren deze beroepsprofielen door het landelijke HBO-I platform vastgesteld in een rapport, na validering door vakgenoten en nationale – en internationale bedrijven. Inmiddels heeft het platform HBO-I in december 2004 een nieuw beroeps- en opleidingsprofiel opgesteld: ‘Bachelor of ICT, een competentiegerichte profielbeschrijving’. Het auditteam heeft het plan van aanpak van de Academie CII bestudeerd voor de periode tot 2009 waarin de opleiding concreet aangeeft op welke wijze men het nieuwe profiel in het onderwijs implementeert. Het auditteam acht deze aanpak adequaat. Vanuit de Academie CII zijn programmacoördinatoren actief in dit landelijke platform. Hierdoor is er enerzijds sprake geweest van beïnvloeding van het eindresultaat vanuit de Saxion opleidingen en anderzijds heeft dit in positieve zin bijgedragen aan de vertaalslag van het opleidingsprofiel naar de leerplanschema’s van de drie opleidingen. Het landelijk opleidingsprofiel beschrijft voor 70% de generieke competenties die de basis vormen voor verdere verdieping en specialisatie. Gerichtheid op de beroepspraktijk is belangrijk en heeft zijn weerslag gekregen in de instituuts notitie ICT onderwijsvisie: Onderwijsverandering is een proces, geen blauwdruk. Per opleiding is dit vastgelegd in een eigen opleidingsprofiel. Voor de opleiding Informatica vormen de “International Computing Curricula” voor bachelor opleidingen in


de informatica eveneens een uitgangspunt voor het eigen opleidingsprofiel. Buitenlandse ontwikkelingen hebben een sterke invloed op de inhoud en het niveau van het opleidingsprogramma. Internationale standaarden op het gebied van team software processing geven b.v. richting aan de uitvoering van het projectonderwijs. Door in samenwerking met de faculteit Informatica van de Universiteit Twente een doorstroomthema te ontwikkelen, is het mogelijk om internationale ontwikkelingen met betrekking tot wetenschappelijke toepassingen in het programma op te nemen. Studenten kunnen gebruik gaan maken van de faciliteiten die de UT op dit vlak ter beschikking heeft. Bij dit doorstroomthema krijgt het onderzoekskarakter meer aandacht. De Academie CII heeft een visie ontwikkeld ten aanzien van de vraag hoe de opleidingen zich dienen te verhouden tot de ontwikkelingen in de wereld van de ICT en tot de markten waarin de opleidingen zich bevinden. Op grond hiervan zijn in het Business plan strategische keuzes gemaakt die invloed hebben op de inhoud en positionering van de 3 ICT opleidingen, het personeelsbeleid met betrekking tot vereiste expertise en deskundigheidsbevordering en de organisatorische vormgeving van de Academie CII. Dit laatste was onder meer ook noodzakelijk op basis van de samenvoeging van de I-opleidingen van Deventer en Enschede. De visie is neergelegd in het document “Visie-ontwikkeling academie CII” Het visiedocument geeft een actuele beschrijving van de ontwikkelingen in het ICT veld en sluit goed aan bij de visie van de bekende ICT Informatie Research Bureaus Gartner, META en Forrester. De in kaart gebrachte ontwikkelingen zijn vertaald in een model waarin nieuwe theorieën worden afgezet tegen nieuwe toepassingsmogelijkheden binnen de ICT wereld. De Academie CII richt zich wat betreft de koers voor de komende jaren op een 5-tal ICT-specialisten met goede arbeidsmarktperspectieven: Informatiespecialist Bedrijfskundig informaticus ICT-beheerder Software engineer Computer engineer Hierbij is rekening gehouden met de te verwachten verdeling van ICT werk in de wereld die in sterke mate wordt bepaald door de trend van outsourcing van werkzaamheden naar o.a. India en China. Met betrekking tot de rol van de toekomstige ICT-er zal de Academie CII zich focussen op ondersteunende en voorwaardenscheppende taken die bij outsourcing of offshoring een rol spelen. Dit zijn onder meer projectmanagement, integratietesten en requirement engineering. De AcademieCII kiest in het businessplan en het visiedocument voor handhaving van de bestaande crohostructuur en ziet af van een nieuwe constructie op basis van een brede bachelor structuur. Daarnaast kiest men voor een actueel academie breed thema in de vorm van “eHealth”, het SERTES lectoraat (Software Engineering for Real Time and Embedded Systems) en het hierboven genoemde ‘Ambient Intelligence’. ‘Ambient Intelligence’ en de kern hiervan, embedded systems, komt ook binnen het lectoraat SERTES aan de orde. Uit een door het auditteam bestudeerde document ‘Ambient Intelligence en Competenties CII’ uit maart 2005 blijkt dat de Academie CII gekozen heeft voor ‘Ambient Intelligence’ als samenbindend, toekomstgericht thema voor haar opleidingen. Het document is voorgelegd aan de beroepenveldcommissie en aan externe deskundigen tijdens een studiedag in oktober 2005. Tevens is een project gestart met studenten, docenten en lector om na te gaan wat de toepassingsmogelijkheden zijn van ‘Ambient Intelligence’ in het onderwijs. De resultaten hiervan zijn tijdens de academiedag in januari 2006 gepresenteerd en worden in het onderwijs verwerkt.


Oordeel: Voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding Informatica als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: Op basis van de documentanalyse kan geconstateerd worden dat opleiding op een goede manier de vertaalslag heeft weten te maken van een landelijk door het HBO-I platform vastgesteld opleidingsprofiel naar eigen opleidingsprofiel en een specifieke inkleuring voor de opleiding naar het betreffende werkveld. Dit is op basis van onderstaande documenten aangetoond. Beroeps- en opleidingsprofiel ‘Bachelor of ICT’ (december 2004) Rapport ICT onderwijsvisie Visieontwikkeling academie CII 10 maart 2005 I-profiel document: Verslagen van bijeenkomsten met beroepenveldcommissies De Academie CII geeft in het document “visieontwikkeling” aan wat de gevolgen zijn van nieuwe ontwikkelingen binnen het vakgebied op de positionering van de opleiding en de wijze waarop de actualiteit gewaarborgd kan worden. In het ICT domein zijn de eindkwalificaties afgestemd op internationale ontwikkelingen. Deze bepalen in belangrijke mate de sterk aan verandering onderhevig zijnde kwalificaties van een beginnend beroepsbeoefenaar. De Academie CII maakt een heldere keuze door te focusseren op Ambient Intelligence en de intensieve interactie met de gezondheidszorg (eHealth). Dit is een uitstekend voorbeeld waarin van user-interfacing (de bovenkant van de toepassingen) tot en met de Embedded Systems (onderkant) vrijwel alle mogelijke ICT categorieën voorkomen. Het visiedocument sluit goed aan bij de markt en het geeft een goed overzicht van de te verwachten ontwikkelingen in binnen- en buitenland. Het businessplan geeft duidelijke structuren en richtlijnen naar de toekomst. De in het visiedocument genoemde vijf categorieën van ICT professionals sluiten goed aan bij de beroepsbehoeften. De taakomschrijvingen van de ICT beroepen zijn goed ingedeeld en de opleidingen bieden een goede aansluiting van “hard naar zacht” en vice versa. Het toekomstige programma is compleet en biedt voor alle categorieën voldoende keuzemogelijkheden. Er is bewust gekozen om geen brede bachelor te gaan ontwikkelen maar de bestaande croho-indeling te handhaven en sluit aan op de wensen van het werkveld. De ICT branche ziet graag specialistische en toepassingsgerichte werknemers. Reden hiervoor is het groeiend aantal specialisaties op informaticagebied als gevolg van een steeds grotere verscheidenheid aan toepassingsgebieden. De vraag naar overall-knowledge en advisering neemt weliswaar toe, maar niet op ontwikkelings- en R&D-niveau waar de opleiding zich grotendeels op richt. In het kader van mogelijke aanpassingen van de eindkwalificaties van de ICT-opleidingen laten de geschetste internationale ontwikkelingen een compleet beeld zien.


Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet ‘Niveau Bachelor’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor?

Bevindingen Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding geanalyseerd om te bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau ‘bachelor’ zoals weergegeven in de zogeheten Dublin Descriptoren. In de Dublin Descriptoren worden de onderstaande vijf dimensies onderscheiden, bij elk waarvan hieronder een beschrijving wordt gegeven in relatie tot de respectievelijke eindkwalificaties. Voor de ICT-opleidingen is het in verband met de internationale context waarbinnen de opleidingen zich bewegen een absolute voorwaarde om te voldoen aan het internationaal geaccepteerde niveau van de beroepsuitoefening. De opleiding I van de Academie CII conformeert zich aan het beroeps- en opleidingsprofiel van het landelijk HBO-I platform waarbinnen de Dublin descriptoren herkenbaar zijn. Bij het maken van de vertaalslag naar de eigen opleidingsprofielen heeft de interne curriculumcommissie in het document Opleidingsvisie expliciet verwezen naar de Dublin descriptoren. De controle hierop is uitgevoerd en vastgelegd in het document Algemene Opleidingscompetenties en pijlers ICT onderwijs in relatie tot Dublin descriptoren. In relatie tot het specifieke beroepsdomein refereren de opleidingen ieder specifiek aan (internationaal) gemaakte afspraken c.q. (internationaal) geaccepteerde documenten. Bij de concrete uitwerking van de opleidingsprogramma’s zijn een vijftal pijlers benoemd: teamwork engineering inhoudelijk domein sociaal communicatieve vaardigheden maatschappij Informatica Bij de concrete invulling van het onderwijsprogramma maakt de opleiding gebruik van het document Computing Curricula Software Engineering Volume (CCSE). Door dit als referentiecurriculum te gebruiken is er sprake van afstemming tot een internationaal geaccepteerd bachelor niveau. De opleiding profileert zich nadrukkelijk als een opleiding tot Software Engineer en veel competenties vertonen overeenkomsten met de Dublin descriptoren. Concreet komen de Dublin-desriptoren terug in taken die zijn opgenomen in blokboeken en in de toetsvormen. Externe gecommitteerden zijn aanwezig en zijn medebeoordelaar bij afstudeeractiviteiten en de actualiteit van het studiemateriaal en van het curriculum komt jaarlijks aan de orde in de Beroepenveldcommissie. De opleidingscompetenties zijn op basis van de competentiematrix gerelateerd aan een of meer Dublin-descriptoren. Dit interne document wordt op basis van een rapport van de werkgroep Profiel Bachelor ICT geëvalueerd en bijgesteld. De dimensies van de Dublin Descriptoren Kennis en inzicht Bij software engineering gaat het om het toepassen van kennis en inzichten uit de informatica met als resultaat goed ge-engineerde software. De vakkennis is een middel bij de bouw van software. Hierbij zijn gespecialiseerde en actuele handboeken onontbeerlijk. De curriculumcommissie zien hier samen met externe gecommitteerden en de Beroepenveldcommissie op toe.


Toepassen Kennis en inzicht Oplossen van problemen in de praktijk. Het vermogen om dit te kunnen staat voor de Software Engineer centraal. Vooral in de eindfase gaat hier in het onderwijsprogramma alle aandacht naar uit. Bedrijfbegeleiders en gecommitteerden spelen een actieve rol bij de externe validatie. Oordeelsvorming De opleiding geeft de student de mogelijkheid om zich op dit aspect te ontwikkelen door studenten met behulp van opdrachten nieuwe informatie te laten verzamelen, deze te interpreteren en een selectie van te gebruiken methoden, apparatuur, software, systemen en procesmodellen te kunnen verantwoorden. Daarbij spelen ethisch- en maatschappelijke aspecten eveneens een rol. Zonder een goede oordeelsvorming kan in een concrete situatie geen verantwoorde keuze gemaakt worden. Deze kwalificatie wordt expliciet genoemd in het beroeps- en opleidingsprofiel. Ook dit aspect wordt bij de eerder genoemde externe validatie meegenomen. Communicatie Softwarebouw is in de meeste situaties werken in teamverband in opdracht van een klant. Goede communicatie- en projectvaardigheden zijn belangrijk. Vanaf het begin van de opleiding wordt in PGOgroepen en projectgroepen hieraan expliciet aandacht geschonken. De leerlijn SoCoVa vormt hierbij de rode draad. In de afstudeerfase zijn gecommitteerden aangetrokken die in hun bedrijf een functie bekleden waar communicatie een belangrijke rol speelt. Leervaardigheden Het zelfstandig leren staat in het PGO en projectonderwijs centraal. Dit krijgt een extra impuls middels de persoonlijke leerplannen die de studenten maken en waar de studiebegeleiding op wordt afgestemd. In de afstudeerfase verrichten studenten onderzoek naar en de ontwikkeling van nieuwe producten en wordt er bij de beoordeling gereflecteerd op de persoonlijke ontwikkeling.

Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet als voldoende op basis van de documentbeoordeling en gesprekken met betrokken docenten. Hierbij zijn de volgende documenten aan een analyse onderworpen: Zelfevaluatierapport Informatica Beroeps- en opleidingsprofiel HBO-I Algemene Opleidingscompetenties en pijlers ICT-onderwijs in relatie tot Dublin desriptoren Opleidingsvisie Academie CII Computing Curricula Software Engineering Volume Leerplanschema’s Semesterboeken I-profiel Leerlijn Sociaal Communicatieve Vaardigheden De opleiding zorgt blijkens de documenten voor aansluiting van het niveau van Bachelor op internationaal geaccepteerde beschrijvingen. Tevens betrekt de curriculumcommissie het werkveld via bedrijfsbegeleiders en externe deskundigen bij het actualiseren en valideren van het opleidingsprogramma. Door de Dublindescriptoren mee te nemen in het beschrijven van het niveau van de opleiding draagt de opleiding bij aan de mogelijkheid tot een internationale vergelijking.


Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet ‘Oriëntatie HBO’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? • Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is?

Bevindingen “Oriëntatie HBO” kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds. Hoger Onderwijs De opleiding Informatica heeft het opleidingsprofiel uitgewerkt conform het door het landelijke platform HBO-I opgestelde Beroeps- en opleidingsprofiel HBO-I en vertaald in een onderwijsvisie ICT en een opleidingsvisiedocument. Bij de totstandkoming van het Beroeps- en Opleidingsprofiel is er veel gebruik gemaakt van input uit het bedrijfsleven. Vanuit de Academie CII van Saxion Hogescholen is door diverse medewerkers een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van dit document. De opleiding heeft op basis van de eindkwalificaties competenties geformuleerd op Bachelor niveau die aansluiten bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. De Academie CII hecht waarde aan de mening van representatieve vertegenwoordigers van het bedrijfsleven over de opleiding en de eindkwalificaties. In dit kader zijn er structurele contacten met de Raad van Advies ICT vanuit de academie en met de beroepenveldcommissie per opleiding. Uit de documentatie blijkt dat de beroepenveldcommissie de opdrachten bekijkt die de opleiding aan de student verstrekt. Tevens levert de commissie in enkele gevallen zelf casuïstiek die direct afkomstig is uit de praktijk. Door het programma af te stemmen op internationaal ontwikkelde standaarden wordt een aansluiting op het internationale beroepenveld gegarandeerd. In het Businessplan 2005-2008 is op basis van een analyse van de regionale-, de nationale- en internationale kennisomgeving de ontwikkeling van het beroep en de arbeidsmarkt in kaart gebracht. Nieuwe ontwikkelingen binnen de ICT zullen consequenties hebben voor de eindkwalificaties en het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Bij de totstandkoming van het Businessplan en het visiedocument over het inhoudelijke assortiment van de Academie CII in het licht van externe ontwikkelingen, is het relevante beroepenveld betrokken en is er draagvlak onder de medewerkers. Beide documenten geven input aan de discussie met betrekking tot de positionering van de opleidingen en de actualisering van de eindkwalificaties. Beroepsonderwijs Met name in het ICT domein volgen de ontwikkelingen elkaar in een razend snel tempo op. De Academie CII heeft in de maart 2005 verschenen documenten Businessplan CII en de bijlage visieontwikkeling wereldwijde ontwikkelingen door middel van een literatuurstudie in kaart gebracht. Hierdoor is een beeld geschetst van de te verwachten technologische, maatschappelijke en economische veranderingen en de invloed daarvan op de kwalificaties van beginnende beroepsbeoefenaren en de specialisaties waar de komende jaren veel behoefte aan zal zijn. De Academie heeft de karakteristieken van die vijf specialisaties in kaart gebracht en gerelateerd aan de potenties en ontwikkelrichting van de huidige opleidingen. Uit evaluaties van stage en afstudeeropdrachten door het werkveld blijkt dat de eindkwalificaties van de opleidingen aansluiten bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar.


Oordeel: voldoende Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken tijdens de audit met verantwoordelijke personen van de opleidingen. Het auditteam is van oordeel dat de eindkwalificaties van de opleiding Informatica overeenkomen met het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar, een adequate uitoefening van het beroep mogelijk maakt en goed aansluiten op de wensen vanuit de arbeidsmarkt. Het auditteam heeft tevens de samenstelling van de beroepenveldcommissie bekeken en is van mening dat er sprake is van goede afvaardiging uit het beroepenveld en uit verslaggeving vastgesteld dat deze afstemming ook werkt. Op grond van een recent opgesteld businessplan en een daarbij als bijlage bijgevoegd visiedocument heeft de opleiding voldoende beleidsuitgangspunten voor bijstelling van de eindkwalificaties en positionering van de opleiding op korteen langere termijn. Dit facet wordt als voldoende beoordeeld omdat de eindkwalificaties zijn ontleend aan een landelijk opgesteld en gevalideerd beroeps- en opleidingsprofiel en waarover met het regionale beroepenveld afstemming heeft plaatsgevonden. Deze eindkwalificaties vormen de basis voor het totale pakket aan competenties waarover de beginnende beroepsbeoefenaar dient te beschikken.

SAMENVATTEND OORDEEL “DOELSTELLINGEN OPLEIDING”: VOLDOENDE Op basis van de oordelen op de diverse facetten krijgt het onderwerp Doelstelling Opleiding Informatica een voldoende beoordeling. De afstemming op het beroepenveld is adequaat door afstemming van het opleidingsprofiel op het landelijk ontwikkelde en gevalideerde beroeps- en opleidingsprofiel. Afstemming in de regio vindt plaats door het betrekken van externe bedrijfsbegeleiders en gecommitteerden bij het beoordelingsproces en een beroepenveldcommissie en adviesraad bij de actualisering van het opleidingsprogramma en de aansluiting op de arbeidsmarkt. De opleiding sluit goed aan bij de markt en er is goed rekening gehouden met de te verwachten ontwikkelingen in binnen- en buitenland. De eindkwalificaties sluiten aantoonbaar aan bij de beschrijving van het niveau “bachelor’ zoals weergegeven in de Dublin-descriptoren. Het auditteam van 29 juni 2006 constateert, dat de opleiding het afgelopen jaar hard gewerkt heeft aan de actualisering van de doelstellingen, o.a. door afstemming met de regio.


Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing.

Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet ‘Eisen HBO’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? • Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? • Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk?

Bevindingen Om tot een helder beeld te komen in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding Informatica voldoet aan de eisen die gesteld zijn in het door de NVAO opgestelde “accreditatiekader” is er tijdens de audit op 25 november 2004 gesproken met de directeur van de Academie CII, het managementteam, het kernteam van de opleiding informatica, een afvaardiging van de curriculumcommissie en met studenten van de opleiding. Ter voorbereiding en in aanvulling hierop zijn de volgende documenten geanalyseerd en ingezien: Zelfevaluatierapport 1 juli 2004 Businessplan 2005-2008 Academie CII maart 2005 Visieontwikkeling Academie CII maart 2005 Landelijke opleidingskwalificaties HBO-I Onderwijsvisie ICT Reglement Stage en afstuderen Plan van aanpak onderwijsvernieuwing Advies Projectonderwijs Profielen en rollen informaticus Groeilijn Software engineering Uitwerking groeilijn Software engineering Computing Curriculum Software Engineering Bij de kennisontwikkeling zijn de beroepsgerichtheid, toegepast onderzoek en actualiteit uitgangspunten voor de invulling van het onderwijsprogramma. De beroepsgerichtheid heeft meer aandacht gekregen sinds bij de onderwijsvernieuwing, die in 2000 in gang is gezet, gekozen is voor PGO en projectonderwijs. Hierbij wordt steeds uitgegaan van beroepssituaties waarbij van de student wordt verwacht dat hij probleemoplossend met casuïstiek aan de slag gaat. Bij de opleiding informatica staat de rol van de software engineer centraal en daarom is bewust gekozen om de actuele beroepspraktijk als referentiepunt te nemen. Dit impliceert dat ook steeds het meest actuele studiemateriaal wordt voorgeschreven. Het beleid is dat de studenten 25% van hun nominale studieduur in de beroepspraktijk uitvoeren en dat ze actief participeren in het kenniscentrum van de Academie CII en een bijdrage leveren op het gebied van toegepast onderzoek op het gebied van Realtime Embedded Systems. De directe confrontatie met de beroepspraktijk vindt tijdens de opleiding eveneens plaats door deelname


aan onderwijsprojecten waarbij echte opdrachten vanuit het bedrijfsleven en/of het kenniscentrum dienen te worden uitgevoerd. Last but not least vervullen ook de stages en de afstudeerprojecten een belangrijke rol om de opleiding van de informatica student via interactie met de beroepspraktijk invulling te geven en studiemateriaal voor te schrijven dat actueel en relevant is in relatie tot die beroepspraktijk. Niet alleen de studenten maar ook de docenten worden middels de stage- en afstudeerprojecten geconfronteerd met actuele ontwikkelingen binnen het vakgebied. De curriculumcommissie heeft de taak om nieuwe ontwikkelingen op te nemen in het onderwijsprogramma voor nieuwe cohorten. Bij de keuzevakken en specialisatiethema’s krijgt de beroepspraktijk in de vorm van onderzoeksprojecten specifieke aandacht. De thema’s zijn gekozen op basis van relevantie voor de beroepspraktijk. Indien op basis van recente vakliteratuur en/of contacten met het beroepenveld nieuwe ontwikkelingen belangrijk worden, dan vertaalt zich dat in aanpassing van het opleidingsprogramma en thema’s. Recente voorbeelden zijn de onderwerpen Realtime and Embedded Systems en het onderwerp Security. Het eerste thema heeft zelfs geresulteerd in de oprichting van een kenniscentrum waaraan een drietal lectoren zijn verbonden. In het visiedocument wordt aangegeven dat er voor de software engineer nieuwe uitdagingen zijn met betrekking tot: Nieuwe ontwikkelparadigma als aspect oriented programming Meerwaarde open ontwikkeltools Intermediair ontwikkelaars uit verschillende landen In-product software Emedded userinterfaces Intelligenterobots en agents Security Requirementbeheer Software architectuur Tiny software systems Uit het door het auditteam bestudeerde Saxion Student Survey 2004 blijkt dat studenten het studieprogramma beroepsgericht vinden: ongeveer 75% geeft aan dat de studie voldoende gericht is op het beroep waarvoor opgeleid wordt, 73% geeft aan tijdens de studie in voldoende mate in contact te komen met de beroepspraktijk en 70% vindt het onderwijs actueel. Uit het Saxion Alumnionderzoek blijkt dat 70% van de afgestudeerden de modules en overige opleidingsactiviteiten belangrijk te vinden voor de uitvoering van het beroep waarvoor zij zijn opgeleid. Oordeel: Voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als voldoende op grond van de volgende observaties: De opleiding maakt bij de ontwikkeling en actualisering op een goede manier gebruik van de contacten met de beroepspraktijk Relevante vakliteratuur is input voor de literatuurlijst, evaluatie en herziening van het curriculum en deskundigheidsbevordering van docenten. Studenten en alumni geven aan tevreden te zijn over de aansluiting onderwijs en praktijk. Het gekozen onderwijsmodel vormt een uitstekende basis om het onderwijsprogramma vanuit de beroepspraktijk in te richten. Er is een goede samenhang tussen het onderwijs op school en het buitenschools leren. Door te werken vanuit een focus op de beroepspraktijk en doordat het competentiegerichte programma is gebaseerd op landelijke eindkwalificaties zorgt de opleiding voor de ontwikkeling van beroepsvaardigheden die aansluiten op de beroepspraktijk. Het opleidingsteam is in staat gebleken om het gekozen onderwijsmodel op een goede manier te implementeren. Nieuwe ontwikkelingen in de beroepspraktijk zijn aanleiding tot aanpassing en innovatie van het


onderwijsprogramma. De Beroepenveldcommissie speelt hierbij een rol maar ook de inbreng van bedrijfsbegeleiders en gecommitteerden bij examens wordt gebruikt om het niveau en de aansluiting van de opleiding in relatie tot de beroepspraktijk te evalueren. Het kenniscentrum op het gebied van Realtime and Embedded Systems vormt een extra impuls met betrekking tot de actualiteit van de opleiding en biedt studenten de mogelijkheid om middels het leveren van een bijdrage aan toegepast onderzoek met de beroepspraktijk in aanraking te komen. 'De samenwerking met de Universiteit van Twente op het gebied van de verdere ontwikkeling van een doorstroomprogramma naar een masteropleiding zal dergelijke mogelijkheden uitbouwen.'


Facet 2.2. Relatie tussen Doelstelling en Inhoud Programma Criteria Het facet ‘Relatie tussen Doelstelling en Inhoud Programma’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? • Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? • Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken?

Bevindingen Op basis van de analyse van documenten zijn er tijdens de audit gesprekken gevoerd met de directie het management, docenten en studenten. Met betrekking tot dit facet van het onderwijsprogramma zijn de volgende documenten ingezien: HBO-I beroeps- en opleidingsprofiel I-profiel Businessplan Academie CII Visiedocument Academie CII OER I Competentiematrix I Leerplanschema’s per semester Advies PO in ICT (kaders voor projectonderwijs) blokboeken I De eindkwalificaties van de opleiding Informatica hebben de eindkwalificaties van het HBO-I platform en het I profiel als uitgangspunt. Om de vertaalslag te kunnen maken naar thematisch en beroepsgericht onderwijs en naar onderdelen van het onderwijsprogramma, is door de ontwikkelteams gebruik gemaakt van het document “Van HBO-I competenties naar ingevuld onderwijs” en zijn externe deskundigen geraadpleegd. In dat kader zijn er thema’s per semester ontwikkeld en zijn er keuzemogelijkheden voor de studenten in het 6e en 7e semester. Het thematisch onderwijs heeft in de eerste twee jaren vorm gekregen door PGO (probleem gestuurd onderwijs) waarbij gebruik wordt gemaakt van “groeilijnen”. In de specialisatiefase wordt projectonderwijs toegepast. De uitvoering van het curriculum is vastgelegd in de Onderwijs- en examenregeling van de Bachelor Opleiding Informatica. Bij het maken van de vertaalslag van competenties naar leerdoelen wordt gebruik gemaakt van een competentiematrix. Op basis van de gekozen onderwijsvisie is in aansluiting op de gekozen thema’s per semester een leerplanschema opgesteld. Ontwikkelteams hebben in het kader daarvan taken en opdrachten geformuleerd die ontleend zijn aan realistische beroepssituaties. Tenslotte zijn toetsen beoordelingscriteria vastgelegd en toetstermen geformuleerd. Deze behoeven nog nadere invulling en ontwikkeling. Studenten geven aan dat de toetsen goed aansluiten bij de stof, zeker bij projecten. De studenten ontvangen per semester een blokboek dat gezien moet worden als een spoorboekje op grond waarvan ze de eigen studieactiviteiten kunnen vormgeven en plannen. Door studenten wordt aangegeven dat het PGO soms wat te ver wordt doorgevoerd, de opdrachten soms te vaag zijn en dat er behoefte is aan meer inleidende c.q. instructiecolleges. Het PGO zet volgens de studenten zeker aan tot zelfstandig studeren en door de beroepsgerichte aanpak prikkelt het om met opdrachten fanatiek aan de gang te gaan. Dat is zeker ook de ervaring met het projectonderwijs waar ze het gevoel hebben als ‘junior” te worden aangesproken. Docenten zijn welwillend bij het oplossen van problemen maar studenten ervaren een toegenomen werkdruk bij docenten.


De curriculumcommissie bewaakt de actualiteit en geeft uitvoering aan gewenste bijstellingen op basis van onderwijsevaluaties (semesterevaluaties voor studenten én docenten). De resultaten hiervan komen aan de orde tijdens het TGVO (Tutor Groep Vertegenwoordigers Overleg). Studenten zijn hierover positief omdat ze zien dat er daadwerkelijk iets gebeurd met hun opmerkingen. De studenttevredenheid over de beroepsgerichtheid van het onderwijs is hoog (80-90%). Er is veel waardering voor gastsprekers. Studenten vinden dat er meer mogen worden ingezet. Externe validatie vindt plaats door besprekingen met de BVC, raad van advies en terugkoppeling door gecommitteerden bij examens. Suggesties op basis van deze besprekingen worden opgepakt door curriculumcommissie. De curriculumcommissie ziet er op toe dat het programma de studenten de mogelijkheid biedt om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. In de competentiematrix wordt de relatie gelegd tussen de competenties en de eindkwalificaties. Vervolgens worden die in de leerplanschema’s opgenomen en wordt aangegeven binnen welke onderwijsvormen (PGO, PO of het lintprogramma) deze aan de orde komen. Op grond van de positieve waardering van het beroepenveld met betrekking tot het behalen van de eindkwalificaties kan geconcludeerd worden dat de studenten de eindkwalificaties ook daadwerkelijk behalen. De opleiding Informatica heeft dit kunnen aantonen met verslagen van de beroepenveldcommissie en rapportages van gecommitteerden bij de eindexamens. Dit beeld wordt bevestigd door de resultaten van de semesterevaluaties waarbij meer dan 80% van de studenten ten aanzien van de beroepsgerichtheid en het Hbo-niveau van de opleiding aangeeft tevreden te zijn. De academie heeft met behulp vaneen visiedocument voor de drie opleidingen relevante ontwikkelingen in beeld gebracht. “De penetratie van ICT in de maatschappij, organisaties, bedrijven en privé situaties zet door.”. Hiertegen is weerstand maar aan de andere kant is er ook sprake van een toenemende graad van acceptatie. Bij 2.1 zijn een aantal nieuwe ontwikkelingen en uitdagingen benoemd in relatie tot de opleiding Informatica die door de opleiding goed worden opgepakt en het komende jaar worden meegenomen bij de onderwijsinnovatie. Daarnaast heeft de Academie gekozen om middels een centraal thema Academiebreed een meerwaarde voor alle drie de opleidingen te creëren: Ambient Intellegence. Ambient Intellegence maakt informatie, besturing en control transparant en onafhankelijk van tijd en plaats beschikbaar. In het visiedocument geeft de academie CII aan dat de impact van Ambient Intellegence vergelijkbaar is met die van internet in de jaren 90. Met het visiedocument heeft de academie vanuit een overallvisie het toekomstige opleidingsdomein van de academie ontwikkeld. Naast gebruikmaking van actueel studiemateriaal, vakliteratuur en recente publicaties vindt de directe confrontatie met de beroepspraktijk tijdens de opleiding eveneens plaats door deelname aan excursies, oriëntatie beroepspraktijk en aan onderwijsprojecten waarbij echte opdrachten vanuit het bedrijfsleven dienen te worden uitgevoerd.

Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding Informatica als goed en wel op grond van de volgende observaties: De opleiding heeft op basis van het landelijk vastgestelde beroeps- en opleidingsprofiel een heldere concretisering naar niveau en domeinspecifieke eisen gemaakt. De gehanteerde procedure om daar vanuit te komen tot een definiëring van doelen is inzichtelijk en goed. Door de duidelijke relatie tussen beroepsprofiel, eindtermen en leerdoelen kan worden geconstateerd dat de opleiding alle eindtermen bevat en dat de student de mogelijkheid wordt geboden deze te bereiken.


Facet 2.3. Samenhang Programma Criterium Het facet ‘Samenhang Programma’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend?

Bevindingen Met betrekking tot dit facet is het academie beleid met betrekking tot de onderwijsvernieuwing hetzelfde voor de drie opleidingen. Zowel wat betreft de gekozen weg om tot samenhang te komen als ook de manier waarop de vernieuwingen per semester worden geëvalueerd en waarvan de resultaten weer input zijn voor nieuwe aanpassingen in het curriculum. De opleiding Informatica werkt op basis van het door de academie CII vastgestelde onderwijsbeleid en heeft de samenhang in het studieprogramma zowel horizontaal als verticaal gerealiseerd. De competentiematrix vormt het vertrekpunt met een vijftal pijlers waarop het onderwijs in verticale lijn is opgebouwd. Deze pijlers worden beschreven in het document “Onderwijsfundamenten in ICT”: teamwork, engineering, inhoudelijk domein, sociaal communicatieve vaardigheden en maatschappij. Deze pijlers worden in groeilijnen weergegeven en over opeenvolgende semesters verdeeld op basis van niveauaanduiding. De horizontale afstemming (van het binnenschoolse leren) krijgt vorm door voor alle onderdelen uit te gaan van het op de beroepspraktijk gerichte semesterthema. Het gekozen onderwijsmodel waarbij het PGO en het Projectonderwijs richtinggevend zijn, draagt bij aan de beoogde samenhang. De taken en opdrachten binnen het PGO worden afgeleid van de thema’s c.q. subthema’s. De semesterperiode wordt afgesloten met een integrerend project. In de eerste jaren is er naast het PGO flankerend onderwijs dat de horizontale afstemming benadrukt. Indien er geen directe samenhang is tussen het PGO en een aan een themasemester gerelateerd onderdeel dan is er sprake van een lintprogramma. In de laatste twee jaren gaat het PGO over in projectonderwijs waarbij de te ontwikkelen beroepsproducten praktijkgericht en actueel zijn. De curriculumcommissie bewaakt de aanwezigheid van recente en actuele aspecten in het curriculum. Minimaal twee keer per jaar worden vernieuwingsvoorstellen voorgelegd aan zowel de Raad van Advies alsook aan de Beroepenveldcommissie. Ook binnen de curriculumcommissie zelf hebben leden zitting met recente ervaringen in het (internationale) beroepenveld. Tijdens een van de laatste bijeenkomsten met de BVC is het thema offshoring (international outsourcing) en de effecten op het beroepsprofiel en het opleidingsprofiel uitvoerig aan de orde geweest. Bij de besluitvorming over het al dan niet opnemen van nieuwe ontwikkelingen in het opleidingsprogramma is een belangrijk uitgangspunt dat er aspecten in het opleidingsprogramma dienen te zitten die over drie of vier jaar relevant zullen zijn. De visionaire blik van de Beroepenveldcommissie en de Raad van Advies is hierbij dan ook belangrijk. Het geheel van activiteiten in het opleidingsprogramma wordt verwerkt in leerplanschema’s en ontwikkelopdrachten. De studenten werken aan de hand van blokboeken. Deze geven d.m.v. de daarin opgenomen taken richting aan de student wat betreft de te verwerven competenties gerelateerd aan de beroepsgerichte semesterthema’s. In de laatste jaren is het semesterthema een specialisatiethema dat een verdiepingsdoelstelling in zich heeft in samenhang tot het realiseren beroepsproduct. De samenhang tussen het binnen- en buitenschoolsleren krijgt gestalte door de vijf pijlers van het ICT onderwijs ook als uitgangspunt te nemen voor het buitenschools leren (beroepsoriëntatie eerste jaar, stage in het derde jaar en afstuderen in het laatste semester in het vierde jaar). Aan de inhoudelijke samenhang tussen het binnen- en buitenschoolse leren wordt een impuls gegeven door gebruik te maken van een Persoonlijk Ontwikkel Plan (POP) waarbij iedere student individueel aangeeft welke leerdoelen er tijdens de


stage aan bod komen. Bij het afstuderen geeft het projectonderwijs richting aan en samenhang met het buitenschoolse leren, waardoor er niet alleen sprake is van inhoudelijke samenhang maar ook wat betreft de gekozen werkwijze (projectmatig en op basis van veel zelfwerkzaamheid door studenten). De beoogde samenhang wordt voor studenten en het betrokken bedrijfsleven geconcretiseerd in een stageleerplanschema waarbij de ontwikkel leerlijnen op grond van de vastgestelde competentiematrix worden uiteengezet. De onderwijsvernieuwing die een aantal jaren geleden is ingezet begint zijn vruchten af te werpen maar zal op onderdelen nog bijgesteld dienen te worden. Input hiervoor zijn de resultaten van de semesterevaluaties. Zo is bijvoorbeeld de verticale afstemming tussen de projecten in de diverse semesters verbeterd en vastgelegd in het document “Groeilijn Projecten”. Er is door de intrede van ICT in het onderwijs zelf, veel meer flexibiliteit dan voorheen als het gaat om het snel aanpassen van het studiemateriaal. Opdrachten bijvoorbeeld zijn, inclusief linken naar het internet, makkelijk aan te passen. Studenten zijn tevreden over de actualiteit van de opleiding. Studenten zien in het tweede jaar meer samenhang en ervaren daar eerder de zinvolheid van onderdelen dan in het eerste jaar. Projecten prikkelen studenten meer dan andere onderwijswerkvormen om veel tijd in de studie te steken. Het geeft ze het gevoel een junior ICT-er te zijn. Tijdens de activiteiten in het projectonderwijs ervaren ze echter ook de voordelen van het PGO waarbinnen ze hebben geleerd om methodisch te werken en te leren. Het gekozen onderwijsmodel functioneert goed. Op onderdelen c.q aspecten zijn er door studenten suggesties gedaan. Het aantal contacturen is naar de mening van een aantal studenten voor de eerste twee jaren gering. Tijdens het projectonderwijs is het aantal uren eerder toereikend. De begeleiding vanuit de school tijdens de stage wordt als zeer minimaal ervaren. De studenten hebben de indruk dat de docenten zwaar belast zijn door een veelheid van taken. Als die meer ruimte zouden krijgen dan zouden ze meer stagebegeleiding en hoorcolleges wensen en meer aandacht voor mogelijke buitenlandse stages en studieloopbaanbegeleiding. Uit een enquête onder het personeel (Vragenlijst Beleving en Beoordeling van de Arbeid. Rapportagedatum 22 mei 2006) blijkt dat de arbeidsomstandigheden de afgelopen periode aanzienlijk verbeterd zijn. Zo blijkt de werkdruk verminderd te zijn en is er sprake van minder piekbelasting. (zie hierover verder onder 3.2.) Docenten ervaren de semesterevaluaties als een zeer waardevol instrument om het onderwijs en de onderlinge samenhang tussen de diverse onderdelen te verbeteren. In het kader van de vernieuwingsprocessen worden die evaluaties nu, ondanks de tijdsinvestering die het vergt, ieder semester afgenomen. Het werkt met name goed door de directe terugkoppeling. Uit de door het auditteam bestudeerde Saxion Student Survey 2004 blijkt dat 72% van de studenten positief oordeelt over de samenhang van de aangeboden theorie en praktijk binnen de semesters.

Oordeel: voldoende Het auditteam heeft het curriculum, de competentieprofielen en de opbouw van het onderwijsprogramma bestudeerd en besproken. Door het programma op te bouwen vanuit de competentiematrix en gebruik te maken van semesterthema’s en groeilijnen en met betrekking tot het onderwijsmodel de keuze te maken voor PGO en Projectonderwijs, is naar het oordeel van het auditteam een samenhangend programma ontstaan. Ook is er afstemming met betrekking tot het binnen- en buitenschools leren. De opleiding evalueert de samenhang regelmatig en stelt op grond daarvan het programma bij.


Facet 2.4. Studielast Criterium Het facet ‘Studielast’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Is het programma studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren, zoveel mogelijk worden weggenomen?

Bevindingen Het studieprogramma heeft zodanig vorm gekregen dat factoren die de studievoortgang zouden kunnen belemmeren worden weggenomen. Op basis van een hogeschoolbreed Saxion beleid zijn er voor iedere opleiding met betrekking tot de studielast een vijftal ijkpunten: voor ieder programmaonderdeel is de studielast vastgelegd in de OER de onderwijsactiviteiten zijn aantoonbaar evenwichtig gespreid er zijn mogelijkheden om het onderwijsprogramma versneld te doorlopen de student ontvangt tijdige terugkoppeling van toetsresultaten doorstoomregels garanderen een optimale studievoortgang De ervaringen van de studenten met betrekking tot de studielast komen aan de orde bij de semesterevaluaties en het hogeschool tevredenheidsonderzoek. Het kernteam analyseert en stuurt de curriculumcommissie aan indien bijstellingen in het onderwijsprogramma gewenst en noodzakelijk zijn. Een directe terugkoppeling vindt plaats in het TGVO (tutorgroep-vertegenwoordigers overleg). Het programma is evenwichtig verdeeld over de studiejaren en de semesters. Dit wordt vastgelegd in de semesterschema’s. Aan het einde van ieder semester is een week ruimte voor reparatie en loopt er in de laatste periode van een semester alleen nog het afsluitende integrerende project. Indien er zich knelpunten voordoen in de vorm van piekbelastingen dan kan het kernteam in overleg met de semesterverantwoordelijke docent toets- of afrondingsmomenten verplaatsen. Tot nu toe is er echter nog geen aanleiding geweest om dit beleid in de praktijk ook te effectueren.De evaluaties over de spreiding van de studielast zijn over het algemeen positief te noemen. Studenten met een MBO opleiding Informatica komen in aanmerking voor een versneld opleidingstraject. Sinds jaren zijn de ervaringen hiermee positief. De meeste studenten ronden het programma in 3 jaar af. Bij problemen is terugval in de regulier groep mogelijk. Gemotiveerde overstappers van een universitair traject zijn op grond van eerdere ervaringen kansrijk. Toetsresultaten worden na maximaal 10 werkdagen bekend gemaakt. Terugkoppeling vindt afhankelijk van de soort toets klassikaal dan wel individueel plaats. De resultaten staan daarna binnen 5 werkdagen vermeld in CWSIS (Campus Wide Student Information System). Studenten kunnen daar geregistreerde resultaten opvragen. In zijn algemeenheid zijn studenten hierover tevreden en de norm van 70% wordt gehaald. De academie CII heeft een algemeen streefdoel voor het tevredenheidspercentage op 70% vastgesteld. De score met betrekking tot dit punt ligt tussen de 60 en 76%.De meeste problemen doen zich voor bij de terugkoppeling van de resultaten. De animo voor georganiseerde terugkoppeling is gering maar blijft die uit dan komen er negatieve reacties. De doorstroomregels tussen de fases zijn in het OER vastgelegd. In de propedeutische fase vindt jaarlijks voor 1 februari verwijzing en selectie plaats. Doorstroom naar een volgend semester kan slechts plaatsvinden indien minimaal 40 van de 60 studiepunten in de twee voorafgaande semesters zijn gehaald. Met de uitvoering van de bindende studieadviezen in het eerste jaar zijn in de praktijk nauwelijks problemen en de ervaringen met het toepassen van de doorstroomregels in de latere periodes zijn positief en voorkomen


studievertraging. De onderwijsvraagfactor heeft zich eveneens in positieve zin ontwikkeld. Er wordt stringenter toegezien op naleving van de doorstroomregels omdat gebleken is dat er toch weer studievertraging gaat optreden indien de regels niet consequent worden toegepast.

Oordeel: voldoende Het auditteam heeft bovenstaande bevindingen vastgesteld aan de hand van documentbeoordelingen en gesprekken met op verantwoordelijke medewerkers en met studenten. Aan de hand van het OER, het jaarrooster en onderwijsevaluaties constateert het auditteam dat het programma van de opleiding Informatica studeerbaar is en dat er ten aanzien van de studielast sprake is van een evenwichtige spreiding en het studietempo als goed wordt ervaren. De opleiding biedt voldoende mogelijkheden voor persoonlijke leerwegen. De systematiek van studieloopbaanbegeleiding en persoonlijke ontwikkelplanning is daarbij ook zodanig uitgewerkt in procedures en instrumenten dat studenten hieraan op een adequate manier invulling geven. De studielast metingen worden verricht bij de semesterevaluaties en ook in het tevredenheidsonderzoek van de hogeschool wordt hieraan aandacht geschonken. De curriculumcommissie is verantwoordelijk voor het bijsturen van de studielast van het onderwijsprogramma indien daarvoor aanleiding is. Tot nu toe heeft dit echter nog niet plaatsgevonden.


Facet 2.5. Instroom Criterium Het facet ‘Instroom’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Sluit het programma qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit een toelatingsonderzoek?

Bevindingen De opleiding past de vooropleidingseisen toe die in de WHW zijn gesteld ten aanzien van de toelating. Voor de opleiding Informatica zijn studenten met een HAVO- of VWO diploma zonder meer toelaatbaar. Vanuit het MBO is een middenkader- of specialistenopleiding (niveau 4) vereist. (Zie voor versnelde leerroutes facet 2.4.) Dit beleid is landelijk vastgesteld in het HBO-I platform en helder in de voorlichtingsbrochure geformuleerd. Aspirant studenten die niet, of ten dele niet, hieraan voldoen wordt de mogelijkheid geboden om d.m.v. toelatingsonderzoeken alsnog toegelaten te worden. Bij de uitvoering wordt gebruik gemaakt van Saxion regelingen en protocollen. Beslissingen over afwijzing en toelating worden genomen door de P fasecoördinator die eveneens beslissingen neemt over de versnelde een aangepaste trajecten. De uitvoering van de beslissingen is in handen van de fasecoördinator De opleiding investeert conform het Saxion beleid om mogelijke problemen bij aansluiting en toelating op te lossen. Met scholengemeenschappen en ROC’s zijn afstemmingsbevorderende maatregelen ontwikkeld. Te denken valt aan open dagen, een profieldoedag, meeloopdagen en LOB2 modules. De LOB2 modules (loopbaan, oriëntatie en begeleiding) worden op verschillende momenten in het jaar door Saxion Hogescholen georganiseerd ten behoeve van 4/5 Havo en 5/6 Vwo. Door het volgen van deze modules kunnen middelbare scholieren zich voorafgaande aan een start in het HBO verdiepen in de opleiding en de beroepensector. De onderwijsvernieuwing in de vorm van PGO en Projectonderwijs sluit aan op onderwijsmodellen die bij HAVO en VWO (o.a. het studiehuis) en het MBO (competentiegericht onderwijs) zijn ingevoerd. Het studieprogramma is op basis van het competentiegerichte onderwijsmodel voldoende flexibel om tijdig te kunnen inspelen op lacunes bij studenten. Ook de studieloopbaanbegeleiding fungeert als een vangnet door aan te sluiten bij de POP’s en de persoonlijke leerwegen van studenten en door de ontwikkeling van de individuele student daarbij te monitoren. De onderwijsvernieuwing gaf een duidelijke verbetering van het studierendement te zien maar vertoont met uitzondering van de studenten die het “versnelde”programma volgen, geen structurele toename van het studierendement. De tevredenheid onder studenten met betrekking tot de aansluiting is op grond van gegevens uit de Saxion Student Survey 2004 gestegen van 56 naar 69%. Uitgangspunt bij nieuwe verbeteracties op dit punt is om directer en beter aan te sluiten op de belevingswereld van de aankomende studenten. Daarnaast wordt er door de studieloopbaanbegeleiders extra aandacht geschonken aan studenten die achterstand in de studie dreigen op te lopen. De begeleiding in het tweede studiejaar is er op gericht om het aantal uitvallers in dat jaar tot een minimum te beperken door in het eerste en tweede semester in het eerste jaar nog meer dan in het verleden de nadruk gelegd op oriëntatie op de studie en het beroep. Hierdoor wordt zo snel mogelijk duidelijk of de verwachtingen van de studenten overeenkomen met de werkelijkheid en zullen studenten sneller uitvallen als er sprake is van een mismatch. Met betrekking tot de instroom vanuit VWO zijn op grond van het ontbreken van knelpunten geen specifieke maatregelen genomen. Met studenten die instromen vanuit een universitaire opleiding wordt op basis van het resultaat van een intakegesprek op basis van eerder verworven competenties een aangepast studieprogramma


afgesproken.

Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als voldoende op grond van gesprekken tijdens de audit met het kernteam en de examencommissie en analyse van: Voorlichtingsbrochure opleiding Informatica Saxion Protocol toelating Regelingen toelatingsonderzoeken voor Enschede en IJselland Het auditteam heeft specifiek gekeken naar de vormgeving van het aansluitingsbeleid. Door afstemming met scholengemeenschappen en ROC’s, het gekozen onderwijsmodel, EVC-trajecten en studiebegeleiding biedt de opleiding een goede aansluiting voor de instromende studenten. Verbetering is mogelijk op het punt van studiebegeleiding. Studenten geven aan dat in het kader van studiebegeleiding meer beschikbare tijd per student wenselijk is.


Facet 2.6. Duur Criterium Het facet ‘Duur’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium:4 • Voldoet de opleiding aan de formele eisen m.b.t. de omvang van het opleidingsprogramma van 240 ECTS-studiepunten?

Bevindingen Het totaal aantal studiepunten van de opleiding bedraagt 240 ECTS, 60 per studiejaar. De opleidingsduur wordt vastgelegd in het OER en daar nader uitgewerkt tot het niveau van onderwijseenheden waaraan ECTS gekoppeld zijn. Daarmee voldoet de opleiding aan de formele, kwantitatieve eis die aan hbo bachelor opleidingen wordt gesteld.

Oordeel: voldoende Het auditteam heeft geconstateerd dat de opleiding een omvang heeft van 240 ECTS, reden dit facet als voldoende te kwalificeren.

4

In feite gaat het hier niet om een criterium, maar om een formele vereiste. Zie de voetnoot bij beslisregel E.


Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud Criteria Het facet ‘Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAOcriteria: • Is het didactisch concept in lijn met de doelstellingen? • Sluiten de werkvormen aan bij het didactisch concept?

Bevindingen De academie CII en daarmee ook de opleiding Informatica heeft de onderwijsvisie in lijn gebracht met de onderwijsvisie van Saxion Hogescholen. In deze onderwijsvisie neemt de student de eigen verantwoordelijkheid in het vinden van de weg om van de beroepspraktijk afgeleide opleidingscompetenties bereiken. De gekozen werkvormen sluiten aan bij die beroepspraktijk. De Academie CII heeft gekozen voor PGO en PO om het thematische- en competentie gerichte onderwijs structuur te geven. De op landelijk niveau door het HBO-I platform omschreven competenties zijn vertaald naar concrete programma- en leerdoelen door de competenties te vertalen naar taken en rollen. Daarmee wordt de verbindende schakel gelegd tussen de doelstellingen van het onderwijs en het didactisch concept. Vanuit het perspectief van de latere beroepsuitoefening ontwikkelt de student zich zelfstandig vanuit een “juniorrol” naar een beginnend beroepsbeoefenaar. Aan het opleidingstraject wordt structuur geboden door de semester structuur met thema’s en de groeilijnen op onderwerpen die aan de orde worden gesteld. Met betrekking tot de toetsing en beoordeling heeft er een vertaling plaatsgevonden naar leerdoelen, toetsdoelen en toetscriteria. Het opleidingsteam heeft een aantal jaren geleden met ondersteuning van externe onderwijskundige adviseurs, met succes deze onderwijsvernieuwingsoperatie in gang gezet. Op grond van evaluaties wordt op onderdelen het programma aangepast en verbeterd. Dit proces zal een aantal jaren in beslag nemen. Vanaf het begin van het implementatieproces is gewerkt aan het concretiseren van PGO taken, de openheid met betrekking tot leerdoelen en verdere uitwerking van toetstermen en criteria bij beoordelen. Ook wordt gezocht naar een juiste balans tussen individuele- en groepsactiviteiten mede ingegeven door de al dan niet terechte angst voor “meelift-gedrag”. Verbeteringen op dit punt zijn bereikt door zowel groeps- alsook individuele assessments te houden, initiatieven vanuit de groep bij ongewenst gedrag en invoering van een tussen studenten overeengekomen gedragscode en handelswijze indien de gedragscode wordt overschreden. De gekozen werkvormen dragen in positieve zin bij aan de uitvoering van het didactisch concept en de realisering van de doelstellingen. Dit geldt zowel voor het binnen- alsook voor het buitenschoolse leren. Bij evaluaties onder stagebedrijven naar het niveau van competenties van de studenten wordt wel kritiek geuit met betrekking tot het niveau van de parate en actuele kennis van de studenten maar tegelijkertijd is er ook, met name bij de grotere bedrijven, waardering voor het feit dat studenten zich in teamverband en met projectmatige- en methodische werkwijze binnen een bedrijf kunnen profileren. Ter voorbereiding op de stage maken de studenten een POP waarin ze op een zestal terreinen aangeven waar ze tijdens de stage aan willen werken. Kritiekpunten uit de beroepenveldcommissie worden door de curriculumcommissie serieus behandeld. De resultaten van semesterevaluaties worden naar studenten teruggekoppeld in het TGVO Ook wordt aan de resultaten van die evaluaties in het werkveld een follow-up gegeven door aanbevelingen in een document vast te leggen, terug te koppelen naar de bedrijven/beroepenveldcommissie en door ze te vertalen in concrete ontwikkelopdrachten aan het kernteam. Studenten zelf geven middels semesterevaluaties aan dat meer dan 70% tevreden is over het gehanteerde onderwijsmodel en de gekozen mix van werkvormen. Hierbij werd ook specifiek gevraagd of de onderwerpen in het onderwijsprogramma ook in voldoende mate zijn ontleend aan de beroepspraktijk, of ze een goed beeld geven van die beroepspraktijk en de


opgebouwde theoretische kennis ook daadwerkelijk toegepast kan worden in de opdrachten en projecttaken. Al deze vragen scoren bij de studenten duidelijk boven de 70%. Ter ondersteuning van het onderwijsleerproces worden ICT middelen en een digitale leeromgeving ingezet. Wat betreft het laatste zijn de ervaringen, met uitzondering van het email verkeer tijdens het binnen- en buitenschoolse leren, nog maar heel beperkt. Door de samenwerking in projecten van de digitale universiteit heeft dat inmiddels wel meer prioriteit gekregen. Alle informatie over het semesterprogramma is geplaatst op een modulepagina en is terug te vinden op het hogeschoolnet. Hierdoor hebben studenten ook gemakkelijk toegang tot groepsproducten waaraan ze ook vanuit de thuiswerkplek kunnen werken. Met de facilitering van ICT middelen kan de opleiding zich niet veroorloven uit de pas lopen met de uitstraling die de opleiding zelf dient te hebben. En dat is ook niet zo zeker wat betreft de mogelijkheden van software engineering. Het kan altijd beter en sneller maar de ontwikkelingen gaan zo snel dat het voor een opleiding heel moeilijk is om het vervangingsschema af te stemmen op de snelheid van de technische ontwikkelingen Situatie 2004: De kwaliteit van die voorzieningen is in grote lijnen zonder meer goed maar er zijn een aantal wensen die hoge prioriteit hebben bij komende investeringsrondes. Wensen zijn er met name ten aanzien van de kwaliteit van het draadloze netwerk en vervanging van een deel van de hardware op grond van de beperkte mogelijkheden en snelheid. Situatie 2006: Sinds 2004 zijn een aantal van de gewenste verbeteringen doorgevoerd. Oordeel: voldoende De doelstellingen van de opleiding sluiten naadloos aan op de onderwijsvisie van de Saxion Hogescholen. Het didactisch concept met daarbinnen een mix van PGO en PO en de op basis daarvan gekozen werkvormen vertonen een goede samenhang met de doelstellingen en dragen in positieve zin bij aan het realiseren van die doelstellingen en passen uitstekend binnen het gekozen didactisch concept. Het auditteam baseert dit oordeel op basis gesprekken met het management, het kernteam5, de kwaliteitszorgfunctionarissen en studenten en analyse van de onderstaande documenten: Saxion onderwijsvisie Onderwijsfundamenten i n ICT Uitwerking didactisch concept in onderwijsvormen. Advies PO in ICT Van leerplan tot blokboek Toetsing en zelfstandig leren Het boek voor tutoren. Resultaten Enquête m.b.t. het vernieuwde onderwijs Op basis hiervan komt het auditteam tot een voldoende beoordeling.

5

Ten tijde van de audit in 2004 heette de huidige curriculumcommissie nog ‘kernteam’.


Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing Criterium Het facet ‘Beoordeling en Toetsing’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Wordt door de beoordelingen, toetsingen en examens adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd?

Bevindingen Voor de drie ICT opleidingen heeft de Academie CII één examencommissie waarin de zes fasecoördinatoren zitting hebben die op basis van het OER hun werkzaamheden verrichten. Belangrijkste taak van de examencommissie is er voor zorg te dragen dat toetsvormen en toetscriteria op een verantwoorde wijze tot stand komen en worden uitgevoerd. Op basis van de eerste ervaringen met het nieuwe toetsbeleid zijn er wijzigingen (verbeteringen) aangebracht op basis van aanbevelingen vanuit de werkgroep “Competentiematrix en toetsbeleid” . Een duidelijke en directe relatie tussen de toetscriteria en het “afdekken” van alle domeinspecifieke eisen genoemd in de leerplanschema’s ontbrak en was aanleiding tot bijstelling van het toetsbeleid. Het toetsbeleid is richtinggevend bij het ontwikkelen van toetsen waarbij betrouwbaarheid en validiteit de twee kernwaarden vormen. Directe voortgangsbeoordeling vindt niet alleen plaats door toetsing, maar ook door de wekelijkse tutorvoortgangsbesprekingen binnen PGO en PO. De algemene voortgangsbeoordeling maakt deel uit van de studieloopbaanbegeleiding en is uitgewerkt in het OER . Gedurende de eerste twee jaren vormen de subthema’s in de semesters de basiseenheid voor toetsing. Tijdens PO onderwijs worden de te bereiken leerdoelen en resultaten verdeeld in drie increments die richtinggevend zijn voor de wijze van afronding en toetsing. Er wordt op verschillende manieren zowel individueel als ook per groep getoetst waarbij een veelheid van toetsvormen wordt gehanteerd die aansluiten bij de soort competenties die de studenten zich eigen dienen te maken. Individueel Integratieve toets Casustoets Voortgangstoets Werkstukken Presentaties Beroepsproducten Aftekenkaarten Actieopdrachten Simulaties Skill samples, work samples: tutorassessment/peer-assessment/portfolio/logboek/checklists Bijvoorbeeld de beoordeling van diverse rollen die studenten spelen in het projectonderwijs. Hierbij zijn een zestal rollen gedefinieerd zoals die van “planningsmanager”. Op basis van die rol worden studenten beoordeeld op het kunnen hanteren en beoordelen van planningsdocumenten. Groep Werkstukken Beroepsproducten Actieopdrachten Simulaties


Al deze toetsinstrumenten worden ingezet. Afhankelijk van de toetsdoelen wordt per semester de gekozen mix kenbaar gemaakt in de semesterplanning. Bij de keuze zijn er drie uitgangspunten: De te toetsen competenties zijn richtinggevend voor de te kiezen toetsvormen Er is parallel aan de opbouw van het onderwijsprogramma sprake van een groei van “schoolse” toetsen naar toetsing waarbij de beroepspraktijk zo dicht mogelijk wordt benaderd. Er vindt zowel individuele als groepsbeoordeling plaats. Voorbeelden met betrekking tot de relatie tussen toetsvorm en te toetsen competenties zijn: tentamens voor het verwerven van een kenniscompetentie practica indien het gaat om een vaardigheidscompetentie een beroepsmatig project of case bij een algemene of geïntegreerde competentie Belangrijk hierbij is dat wordt aangetoond of de studenten het algemene en gemiddelde niveau halen en niet zozeer of de studenten alle specifieke onderdelen beheersen. Op grond hiervan wordt bij kennistoetsen gekozen voor integrale kennistoetsen die rechtstreeks zijn afgeleid van de einddoelen. Ook hier komt weer duidelijk naar voren dat in relatie tot het onderwijsconcept gekozen is voor beroepsgericht onderwijs waarmee het vakspecifieke onderwijs uit het verleden is losgelaten. Het werkveld is op de volgende manieren betrokken bij de toetsing: indirect door betrokkenheid bij het opstellen van competenties en het onderwijsprogramma en de link die er is tussen de semesterthema’s en de beroepspraktijk en in het verlengde daarvan de aansluiting van taken, opdrachten en toetsvormen bij het beroepsdomein. direct doordat een deel van de toetsing van de stage-activiteiten in handen is gegeven van de bedrijfsbegeleiders, waarbij de begeleider vanuit de hogeschool eindverantwoordelijk is. Direct middels de rol die gecommitteerde heeft bij de toetsing en beoordeling tijdens de afsluitende afstudeervoordracht: deze rol spitst zich met name toe op het al dan niet voldoen aan de domeinspecifieke eisen en het praktische eindniveau. Studenten worden regelmatig bij TGVO en semesterevaluaties gevraagd naar het functioneren van de mix van toetsvormen. De tevredenheid ligt boven de 70% en komt overeen met de wijze waarop studenten tijdens de audit reageerden. Zij hebben in zijn algemeenheid het gevoel dat ze “loon naar werken” krijgen zowel uitgedrukt in de cijfers als in de toe te kennen studiepunten. Kritiek bij de semesterevaluaties heeft te maken met een probleem bij een specifieke toets of toetsvorm. In dergelijke situaties worden met de betreffende docenten verbeteracties in gang gezet om herhaling te voorkomen. Parallel aan de implementatie van het vernieuwde onderwijsprogramma is er ook ten aanzien van de invoering van het nieuwe toetsen beoordelingsbeleid sprake van een geleidelijke groei van ervaring en kwaliteit. Resultaten van evaluaties zijn directe input voor snelle bijstellingen en verbeteringen van de toetsen en de beoordelingen. De semesterevaluaties geven aan dat ruim 70% van de studenten tevreden is over de afstemming tussen toetsing en doelstelling. Ook de docenten geven bij de docentensemesterevaluaties aan dat de mix van toetsvormen in relatie tot de doelstelling aan de wensen voldoet. Om de kwaliteit en de objectiviteit van de toetsing verder te verbeteren is, mede op basis van notitie competentiematrix, besloten om de ontwikkeling en verantwoording van de toetsen los te koppelen van de uitvoering. De begeleidende docenten bereiden de studenten wel voor op de toetsing maar zullen deze niet zelf uitvoeren. Een groep van toetsers en assessoren zal hiervoor in de nabije toekomst verantwoordelijk zijn.


Oordeel: voldoende Bij het beoordelen van de vraag of de opleiding door de beoordelingen, toetsingen en examens adequaat toetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd heeft het auditteam de volgende documenten geanalyseerd: Toetsbeleid Saxion Hogescholen Toetsbeleidsplan ICT Notitie studieloopbaanbegeleiding OER Werkwijze voor uitvoering van competenties tot leerdoelen Competentiematrix en toetsbeleid. Toetsbeleidsplan ICT Op grond hiervan en in aansluiting hierop is tijdens de audit gesproken met docenten, de examencommissie en met studenten. Het auditteam is van mening dat er een adequaat toetsbeleid is ontwikkeld dat aansluit op de doelstellingen van de opleiding. Op verschillende wijzen toetst de opleiding de te verwerven competenties. De opleiding draagt tevens zorg voor een goede evaluatie en verbetering van het toetsbeleid. E.e.a. blijkt uit de uitgebreide evaluaties die plaatsvinden en uit de vele verbetermaatregelen die genomen zijn. Hierbij wordt enerzijds ook nadrukkelijk rekening gehouden met de mening en wensen van studenten en anderzijds betrekt de opleiding ook het werkveld op een goede manier bij het bepalen van het niveau van de toetsing en de aansluiting op de beroepspraktijk. Op grond hiervan komt het auditteam tot een voldoende beoordeling.

SAMENVATTEND OORDEEL “PROGRAMMA”: VOLDOENDE Op basis van de oordelen op de facetten komt het auditteam tot een voldoende beoordeling op het onderwerp “Programma”. De opleiding Informatica maakt bij de ontwikkeling en actualisering van het onderwijsprogramma op een goede manier gebruik van de contacten met de beroepspraktijk. De vakliteratuur is relevant en actueel en het gekozen onderwijsmodel vormt een uitstekende basis voor studenten beroepsgericht onderwijs. Nieuwe ontwikkelingen in de beroepspraktijk worden snel en doelmatig in het onderwijsprogramma opgenomen en de studenten zullen door de samenwerking binnen het kenniscentrum binnenkort een bijdrage kunnen leveren aan toegepast onderzoek. Door de duidelijke relatie tussen de eindkwalificaties, de competentiematrix en het leerplanschema is aangetoond dat de student de mogelijkheid wordt geboden om de eindkwalificaties te behalen. Het programma vertoont samenhang, is studeerbaar en sluit in voldoende mate aan op de kwalificaties van de instromende studenten. De doelstellingen van de opleiding Informatica zijn op grond van het gekozen didactisch concept goed te realiseren en de werkvormen stimuleren de studenten om in een mix van zelfstudie en onderwijs op locatie aan het eigen leerproces inhoud en richting te geven. De beroepspraktijk is goed herkenbaar en de opgebouwde kennis kan daadwerkelijk toegepast worden in opdrachten en projecttaken. Het toetsbeleid sluit aan op de doelstellingen van het onderwijs en de vereiste kwalificaties in de beroepspraktijk.


Onderwerp 3: Inzet van Personeel Het derde onderwerp bestaat uit drie facetten: 1. eisen hbo; 2. kwantiteit personeel; 3. kwaliteit personeel.

Facet 3.1. Eisen HBO Criterium Het facet ‘Eisen HBO’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Wordt het onderwijs voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk?

Bevindingen De documentatie met betrekking tot het personeelsbeleid van de Academie CII alsmede de gesprekken gevoerd met het management laten zien dat het thans gevoerde aannamebeleid van de opleiding voldoende kwaliteitseisen stelt aan het personeel (zie hierna). Overzicht van de documentatie die voorafgaand en tijdens de audit door het auditteam geanalyseerd en ingezien zijn: rapportage onderzoek werknemerstevredenheid Academie CII Personeelsplan 2006-2009 Teamopleidingsplannen Verslagen uitvoering gesprekscyclus CV’s van medewerkers Competenties docenten Academie CII Deze kwaliteitseisen gelden niet alleen daar waar het scholing en diploma’s betreft, maar ook in termen van competenties. De eisen hebben betrekking op vakinhoudelijk - en didactisch terrein, maar ook op het terrein van beroepservaring. Deze eisen zijn rechtstreeks ontleend aan de doelstellingen en de vormgeving van het Iopleidingsprogramma. De docenten van de opleiding informeren zich en zijn in voldoende mate betrokken bij ontwikkelingen in het werkveld. Het auditteam is gebleken dat docenten contractactiviteiten uitvoeren die hun wortels hebben in de praktijk. Voorbeelden hiervan zijn maatwerkopleidingen als ‘Océ Realtime Software Design’ en ‘Embedded Java’ voor Sony Ericsson. Van docenten wordt verwacht dat zij hun relaties met het werkveld hebben. Docenten die al langere tijd in het onderwijs werkzaam zijn en docenten die zich willen bekwamen in specifieke onderwerpen, doen, d.m.v. docentenstages werkervaring in de beroepspraktijk op. Het expertisecentrum van de Academie verwerft opdrachten bij het bedrijfsleven die door de docenten van de Academie worden uitgevoerd. Per januari 2006 heeft de academie de beschikking over een Werkgroep Regioverankering. Het auditteam acht dit een goed initiatief om de relatie met het regionale werkveld verder aan te halen. Zo zijn er inmiddels contacten gelegd en samenwerkingsverbanden in voorbereiding met zowel overheidsinstanties als bedrijven waaronder De Belastingdienst, Ziekenhuis MST Enschede, Essent, het Kadaster en de Caesargroep. Gekozen is voor een brede afspiegeling van het regionale werkveld om onafhankelijkheid en breedte van de opleiding te garanderen. De opleiding Informatica zal met ingang van het studiejaar 2006-2007 met tenminste vijf bedrijven/organisaties samenwerkingscontracten hebben afgesloten De betrokkenheid van deze organisaties strekt zich uit van het begeleiden van studenten bij stages en het afstuderen, het geven van colleges, het participeren bij het samenstellen van het curriculum, het uitvoeren van praktijkgerelateerde projecten, het faciliteren van docentcontacten in het bedrijfsleven en het verzorgen van docententrainingen. De praktijkdeskundigheid van de docenten wordt op peil gehouden door contacten met het werkveld, scholing, stages, het lectoraat en kenniskring Software engineering and realtime embedded systems (SERTES) en de


kenniscentra Design en Technologie en Gezondheidszorg, Welzijn en Technologie.. Als positief beschouwt het auditteam het initiatief om docenten van de opleidingen en werknemers van bedrijven tijdelijk uit te wisselen en om bedrijven de gelegenheid te bieden hun naamsbekendheid verder te vergroten door projecten uit te voeren in samenwerking met de opleidingen van de Academie CII. De relaties met het beroepenveld zijn in kaart gebracht en geëvalueerd. Op deze wijze krijgt de opleiding een goed overzicht (kwantitatief en kwalitatief) van het professioneel relatienetwerk van het docentencorps. De opleidingen binnen de Academie CII trekken voor meer gespecialiseerde studieonderdelen gastdocenten aan uit het beroepenveld. Daarmee heeft de opleiding Informatica een belangrijk instrument in handen om de actuele beroepspraktijk en de hieraan gerelateerd professionele vraagstellingen rechtstreeks in het curriculum op te nemen. Reden voor de opleiding ernaar te streven het aantal gastdocenten verder uit te breiden. Bestudering van documentatie laat zien dat de Academie CII gastcolleges in het studiejaar 2005-2006 heeft laten verzorgen op terreinen als: modernisering in de gezondheidszorg, ontwikkelingen in home networking, softwarearchitectuur in de praktijk, aspect oriented programming en de toekomst van service oriented architecture. De begeleiding in het kader van de afstudeeropdracht tijdens het laatste studiejaar vindt plaats door docenten in samenwerking met vertegenwoordigers uit de bedrijven/organisaties waar de student zijn opdracht uitvoert. Deze contacten met externe opdrachtgevers zijn eveneens een belangrijk middel waarmee een substantiële verbinding wordt gelegd tussen de opleiding en werkveld. Het auditteam heeft tijdens de audits gesproken met studenten en hen specifiek gevraagd naar de mate waarin docenten deskundig zijn op hun vakgebied. Uit de gesprekken is gebleken dat het niveau dit studiejaar opnieuw verbeterd is t.o.v. de voorgaande studiejaren (dit was al goed maar is nog beter geworden). Nieuwe door de opleidingen aangetrokken docenten beschikken over veel inhoudelijke- en praktijkgerelateerde kennis. Een aantal docenten, waar de studenten minder tevreden over waren, heeft inmiddels de opleiding verlaten. Het auditteam acht het feit dat de opleiding thans beschikt over een goed overzicht van de voorhanden zijnde competenties binnen het docentencorps en actief zoekt naar docenten van wezenlijk belang. Hierdoor kan de opleiding het onderwijs op het gewenste niveau verzorgen en kunnen docenten worden aangetrokken met een goede theoretische en praktijkgerelateerde basis. Samenvattend is het auditteam van oordeel dat via het docententeam van de opleiding voldoende kennis van en inzicht in het werkveld bezit. Verbanden die ook op de programmaopbouw en de opdrachten aan studenten waaronder beroepsproducten en afstudeerprojecten een zichtbaar resultaat laten zien. Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. De docenten van de opleiding Informatica hebben contact met het werkveld en leggen door middel van deze contacten een concrete verbinding tussen werkveld en programma. De opleiding betrekt het bedrijfsleven actief bij de inhoud van de opleiding en biedt docenten de gelegenheid hun kennis en vaardigheden op hun vakgebied verder te ontwikkelen. Studenten zijn tevreden over de kennis en IT-vaardigheden van de docenten. De opleiding heeft een aannamebeleid dat garant staat voor het aannemen van docenten die over goede kennis en vaardigheden beschikken op het terrein van Informatica en die bereid zijn de vaardigheden te onderhouden en te verbeteren in het snel veranderende IT-werkveld. Dit is van essentieel belang is voor de continuïteit en actualiteit van de opleiding.


Facet 3.2. Kwantiteit Personeel Criterium Het facet ‘Kwantiteit Personeel’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Wordt er voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen?

Bevindingen De gemiddelde leeftijd van docenten binnen de Academie CII bedraagt 47 jaar. De opleidingen binnen de Academie hebben personeel geworven en werven ten tijde van de laatste audit personeel met een loopbaangeschiedenis in het bedrijfsleven. Ook pas afgestudeerden die tijdens hun studie in de praktijk werkzaam zijn geweest (stages, afstudeerscriptie) vormen een potentiële doelgroep. De docent student ratio bedraagt 1: 25,7 hetgeen het auditteam beschouwt als een verhouding op maat. Van november 2004 tot en met mei 2006 hebben 12 medewerkers de Academie CII verlaten en zijn er acht nieuwe medewerkers aangetrokken. Thans worden er opnieuw nieuwe medewerkers aangetrokken. De gemiddelde leeftijd van docenten binnen de academie CII is de afgelopen jaren gedaald van 53 naar 47 jaar, mede door het aantrekken van jongere medewerkers. Uit het Teamopleidingsplan BI/ICTBeheer blijkt dat het team ten tijde van de laatste audit nog actief op zoek was naar deskundigheid op onder andere het terrein van ICT-Beheer, nieuwe architectuur en infrastructuur. Bij de herhalingsaudit is gebleken dat dit deels is gelukt. Tevens heeft het auditteam de verwachting dat de resterende deskundigheid op korte termijn zal worden aangetrokken. Ondanks het grillige karakter van de arbeidsmarkt daar waar IT’ers betreft, slaagt de Academie er in recentelijk nieuwe docenten aan te trekken op basis van voldoende uitgewerkte criteria. De Academie wil de afhankelijkheid van de arbeidsmarkt verminderen door een sterkere regionale verankering met structurele relaties met bedrijven en mobiliteit tussen onderwijs en bedrijfsleven. Uit gesprekken met studenten is het auditteam gebleken dat docenten thans meer tijd vrijmaken voor studenten dan dit in het verleden het geval was. Er is ruimte voor extra colleges indien dit noodzakelijk is. De Academie CII hanteert streefcijfers voor de verdeling van de taakbelasting en inzetplanning per docent. De vaststelling van de jaartaak vindt plaats in het jaarlijkse plangesprek van de docent met de programmacoördinator. Uit een enquête onder het personeel (Vragenlijst Beleving en Beoordeling van de Arbeid. Rapportagedatum 22 mei 2006) blijkt dat de arbeidsomstandigheden de afgelopen periode aanzienlijk verbeterd zijn. Zo blijkt de werkdruk verminderd te zijn en is er sprake van minder piekbelasting.

Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. De huidige omvang van de formatie stelt de opleiding Informatica in staat het opleidingsprogramma uit te voeren. Gelet op de thans aanwezige deskundigheid van de docenten is de opleiding bovendien in staat de gewenste kwaliteit te leveren. De opleiding laat een aanvaardbare docent student ratio zien. Evaluaties onder docenten laten zien dat er sprake is van verminderde werkdruk hetgeen leidt tot meer ‘lucht’ in de opleiding en meer aandacht voor de studenten.


Facet 3.3. Kwaliteit Personeel Criterium Het facet ‘Kwaliteit Personeel’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Is het personeel gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma?

Bevindingen Uit de documentatie en tijdens de herhalingsaudit is het auditteam gebleken dat de Academie CII in het algemeen en de opleiding Informatica fors heeft geïnvesteerd en blijft investeren in de verdere verbetering van de kwaliteit van de opleiding. Verbeteringen worden sinds 1999 vastgelegd in de teamopleidingsverslagen. Zo is er sprake van deskundigheidsbevordering en worden er diverse soorten gesprekken gevoerd binnen de gesprekscycli. Voor de ontwikkeling van medewerkers heeft de opleiding Informatica een aantal instrumenten tot haar beschikking: Instrumenten binnen de de gesprekscyclus, zoals resultaatgerichte plangesprekken gesprekken tussen de programmacoördinatoren met teamleden: lopende en komende werkzaamheden resultaten studentenenquêtes en feedback collega’s persoonlijk ontwikkelplan teamontwikkelplan scholingsbeleid, scholingsplan Het docententeam van de opleiding Informatica is voldoende gekwalificeerd voor wat betreft de kennis van het beroep en de ontwikkelingen van het werkveld. Bij docenten met een langdurig dienstverband zonder eigenstandige link met de beroepspraktijk, is er in bepaalde gevallen sprake van een hiaat. De opleiding vult deze hiaten door docenten opleidingen te laten volgen en hen trajecten aan te bieden in het werkveld. Het overzicht van deze opleidingen en trajecten is na te lezen in de teamontwikkelingsplannen. Nieuw aangetrokken docenten zijn volgens de studenten en naar mening van het auditteam goed op de hoogte van het vakgebied. Vanuit didactisch oogpunt is het docentenkorps voldoende geschoold in competentiegericht leren in relatie tot het beroepsprofiel dat in samenwerking met het werkveld is opgesteld. Naar aanleiding van de functioneringsgesprekken zijn door de programmacoördinatoren matrices opgesteld waarin docenten zijn gescoord op de competenties behorend bij de Bachelor of ICT. Hetzelfde is gebeurd op de verschillende kennisgebieden waardoor er een goed beeld is ontstaan van de beschikbare en de gewenste capaciteit en kennis in de academie. Op basis van deze overzichten worden teamontwikkelplannen (TOP) en persoonlijke ontwikkelplannen (POP) opgesteld. Het POP is in de plangesprekken in juni 2006 met alle medewerkers aan de orde geweest en leidt tot concrete afspraken over verdere professionalisering per medewerker. In het najaar van 2006 wordt een academiebreed scholingsplan vastgesteld. Het auditteam onderschrijft het voornemen van de Academie CII om docenten vanaf het studiejaar 2006-2007 10% van hun tijd te laten besteden aan deskundigheidsbevordering, dit mede gelet op de snelle ontwikkelingen op het terrein van Informatie Technologie. Docenten kunnen deelnemen aan trainingen, cursussen, docentstages, studiedagen, conferenties en/of het bijhouden van vakliteratuur. Per FTE is verder 1000 Euro beschikbaar voor directe kosten. In overleg met de docent wordt een keuze gemaakt welke deskundigheidsbevordering van belang is. Het auditteam heeft het ‘Plan van aanpak implementatie resultaatverantwoordelijke teams’ bestudeerd. Kern hiervan is dat een team van docenten de verantwoordelijkheid krijgen voor het uitvoeren van onderdelen van het onderwijs. Eén van de resultaatgebieden is de studenttevredenheid; de opleiding heeft inmiddels studentenpanels ingericht waarmee ieder semester gesproken zal worden over de waardering van het onderwijs. Het auditteam acht dit een goede manier om studenten te betrekken bij de kwaliteit van het docentenkorps.


Om de mobiliteit te bevorderen van medewerkers versterkt de Academie CII de contacten met het werkveld en met andere academies respectievelijk. opleidingen binnen Saxion Hogescholen. Het auditteam is van mening dat de opleiding de band tussen opleiding en het IT-werkveld heeft versterkt. Tevens kan het medewerkers carrièreperspectieven bieden en kunnen deze contacten leiden tot onderzoeksopdrachten en projecten. Het auditteam heeft studenten specifiek gevraagd naar de kwaliteit van de docenten. Over het algemeen wordt de kwaliteit van docenten als voldoende tot goed beoordeeld. Dit komt overeen met het beeld dat het auditteam zich heeft kunnen vormen van de kwaliteit an docenten tijdens de audits en op basis van de bestudering van de cv’s.

Oordeel: voldoende Het auditteam beoordeelt dit facet als voldoende. Wat vakdeskundigheid en inzicht in het werkveld betreft zijn de docenten voldoende toegerust om de opleiding Informatica op HBO-niveau te verzorgen. De docenten hebben voldoende zicht op het domein Informatica en zorgen voor een consequente en voortdurende inbreng van hun expertise in het programma. Docenten beschikken over de vereiste organisatorische en onderwijskundige kwalificaties. Eventuele hiaten worden gecompenseerd door het werken met Resultaatverantwoordelijke Teams. De Academie geeft medewerkers voldoende gelegenheid zich thans en in de toekomst bij te scholen op die terreinen die zowel de opleiding als de docent noodzakelijk achten. .

SAMENVATTEND OORDEEL “INZET VAN PERSONEEL”: VOLDOENDE Het auditteam kwalificeert het Onderwerp “Inzet van Personeel” als voldoende op grond van bestudering van de toegezonden documenten en de gevoerde gesprekken tijdens de audits hierbij het volgende overwegende: De docenten van de opleiding Informatica hebben contact met het werkveld en leggen door middel van deze contacten een concrete verbinding tussen werkveld en programma. De opleiding betrekt het bedrijfsleven actief bij de inhoud van de opleiding en biedt docenten de gelegenheid hun kennis en vaardigheden op hun vakgebied verder te ontwikkelen. De opleiding heeft een aannamebeleid dat garant staat voor het aannemen van docenten die over goede kennis en vaardigheden beschikken op het terrein van Informatica en die bereid zijn de vaardigheden te onderhouden en te verbeteren in het snel veranderende IT-werkveld. Dit is van essentieel belang voor de continuïteit en actualiteit van de opleiding. Wat vakdeskundigheid en inzicht in het werkveld betreft zijn de docenten voldoende toegerust om de opleiding Informatica op HBO-niveau te verzorgen. Eventuele hiaten worden gecompenseerd door het werken met Resultaatverantwoordelijke Teams. Studenten zijn tevreden over de kennis en IT-vaardigheden van de docenten De huidige omvang van de formatie stelt de opleiding Informatica in staat het opleidingsprogramma uit te voeren. Gelet op de thans aanwezige deskundigheid van de docenten is de opleiding bovendien in staat de gewenste kwaliteit te leveren. De opleiding laat een aanvaardbare docent student ratio zien. Evaluaties onder docenten laten zien dat er sprake is van verminderde werkdruk Dat biedt ruimte voor extra onderwijs en begeleiding en studenten zijn tevreden over de kwaliteit van het docentencorps, hetgeen leidt tot meer ‘lucht’ in de opleiding en meer aandacht voor de studenten. De academie hanteert de gesprekscyclus, waarmee de planning en inzet van personeel wordt gestuurd en geborgd. Daarin worden inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische kwaliteiten van docenten besproken en vertaald naar deskundigheidsbevordering (op zowel individueel als team niveau). Scholing op vakinhoudelijk en onderwijskundig terrein vond en vindt continu plaats.”


Onderwerp 4: Voorzieningen Het vierde onderwerp bestaat uit twee facetten: 1. materiële voorzieningen; 2. studiebegeleiding.

Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Criterium Het facet ‘Materiële Voorzieningen’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Zijn de huisvesting en de materiële voorzieningen toereikend om het programma te realiseren?

Bevindingen De bouw van de locatie Enschede van Saxion Hogescholen werd in 2001 voltooid. Door de concentratie van opleidingen kan effectief en efficiënt gebruik gemaakt worden van de voorzieningen. Bij de huisvesting en inrichting zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Iedere Academie heeft een herkenbare plek voor studenten en docenten Iedere Academie richt de beschikbare ruimte in op basis van de gekozen onderwijsvorm Het beschikbare budget materiaal versus personeel bedraagt 30/70. Voor een ICT opleiding is het belangrijk dat de ICT voorzieningen op orde zijn en dat beroepsgerichtheid wat betreft de uitstraling een bepalende factor is. Een specifieke commissie bestaande uit deskundigen uit de 3 ICT-opleidingen vervullen een adviserende rol naar het MT. Ieder jaar wordt 25% van de computerapparatuur vervangen en de overige voorzieningen komen jaarlijks bij de investeringsbegroting terug. De financiële randvoorwaarden zijn een beperkende factor. Met betrekking tot de inrichting van de ruimten is er specifieke aandacht geschonken aan de inrichting van de: PGO werkplek: geschiktheid rolstoelgebruikers Computerwerkplekken: verbetering studentwerkplekken op grond van relatie zithouding/beeldschermeffecten De studenten worden betrokken bij het totstandkomen van de investeringsbegroting door hun wensen en suggesties tijdens TGVO te inventariseren. Naast een redelijke tevredenheid zijn er legio wensen die vaak in relatie staan met de wens om “het beter en sneller “ te maken: Vervanging deel van de computers die echt verouderd zijn Verbetering van het draadloze systeem: bereik is onvoldoende Vermindering aantal storingen bij aanwezige PC’s Upgrading van een aantal software pakketten Recentelijk, in 2006, is gestart met de verbouwing van CII-verdieping. Hier wordt een nieuwe onderwijsomgeving gecreëerd waar werkplekken voor studenten centraal staan. Gelegen rond deze werkplekken voor studenten worden werkplekken voor docenten, spreekkamers, onderwijslokalen en ICT-laboratoria opgezet. Het auditteam is van mening dat deze nieuwe inrichting de interactie tussen studenten en de interactie tussen studenten en docenten bevordert. Positief is dat laatstgenoemden betrokken zijn geweest bij het ontwerp en de uitvoering van de onderwijsomgeving. Oordeel: voldoende Audit 2004: Het auditteam komt op basis van de documentenanalyse, een rondleiding tijdens de audit en op basis van gesprekken met docenten en studenten tot een voldoende beoordeling. Hierbij heeft het oordeel van de betrokken werkvelddeskundigen zwaar meegewogen. Ondanks de kwalificatie voldoende adviseert het auditteam om aan de materiële ICT voorzieningen in het kader van uitstraling en tevredenheid over de


kwaliteit van de studieomgeving specifieke aandacht te schenken, mede gelet op de drie uitgangspunten die Saxion Hogescholen ten aanzien van dit facet heeft geformuleerd. Audit 2006: Het auditteam is van mening dat de gestarte nieuwe inrichting van de CII verdieping de interactie tussen studenten en de interactie tussen studenten en docenten bevordert. Positief is dat laatstgenoemden betrokken zijn geweest bij het ontwerp en de uitvoering van de onderwijsomgeving.


Facet 4.2. Studiebegeleiding Criteria Het facet ‘Studiebegeleiding’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Zijn de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten adequaat met het oog op de studievoortgang? • Sluiten de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten aan bij de behoefte van de studenten?

Bevindingen Voor de studiebegeleiding zijn de door Saxion Hogescholen opgestelde kaders richtinggevend. Hierbinnen is sprake van eerstelijns (docenten, tutoren en studieloopbaanbegeleiding) en tweedelijns studiebegeleiding (decaan, studentpsycholoog en studiekeuzeadviseur). Binnen de Academie CII zijn de kaders van de hogeschool nader uitgewerkt in een notitie “studieloopbaanbegeleiding ICT” die aansluit bij de onderwijsvisie waarbinnen de leerweg van de student centraal staat. Dit geeft duidelijkheid over wat er van student en docent wordt verwacht en heeft geresulteerd in het consequenter plannen en uitvoeren van gesprekken. De werkvormen PGO en PO vragen een specifieke begeleiding van de student door tutor en vakdocent. In het kader van de onderwijsvernieuwing zijn er scholingstrajecten ontwikkeld in het kader van de rollen van mentor en tutor. De studieloopbaanbegeleider maakt gebruik van een tweetal instrumenten: het portfolio POP (persoonlijk ontwikkelplan met einddoelen van studie en periodedoelen) Tijdens de propedeuse richt de begeleiding zich op de attitude ten opzichte van de studie, oriëntatie en selectie. In de hoofdfase wordt een accent gelegd op het studieprogramma. Tijdens de buitenschoolse activiteiten worden de studenten begeleid door een docent-coach en een bedrijfscoach. De studieloopbaanbegeleiders voeren periodiek overleg over de voortgangresultaten. De eerste voorlopige resultaten van het nieuwe studiebegeleidingsbeleid worden zichtbaar: meer duidelijkheid met betrekking tot rollen en verwachtingen bij studenten en docenten een daling van het aantal bindend negatieve studieadviezen op grond van het eerder uitschrijven van studenten op basis van ervaringen en resultaten in de oriëntatiefase. Meer ervaring en deskundigheid bij tutoren Het instrument POP verovert zich langzaam aan een plek binnen het onderwijs Studenten gaven tijdens de audit aan dat de tijd van de docent in het kader van de studieloopbaanbegeleiding beperkt is en dat er hierdoor nauwelijks sprake kan zijn van persoonlijk contact. De studiebegeleiding komt consequent bij de semesterevaluaties van studenten en docenten aan de orde. Ter ondersteuning van de studiebegeleiding stelt de hogeschool zich garant voor een goede informatievoorziening via het intranet. Op een aparte ICT site kunnen studenten informatie vinden over het onderwijsprogramma, de planning van activiteiten en onderwijsroosters. Organisatorische en huishoudelijke zaken worden zowel elektronisch als in gedrukte vorm kenbaar gemaakt. De studieresultaten kunnen worden ingezien via CWSIS. Sinds de invoering in 2003 zijn regelmatig verbeteringen aangebracht in de informatievoorziening. Dit op basis van de resultaten van de semesterevaluaties en wensen van studenten. Uit de recentelijk geleverde documentatie en de laatste audit is gebleken dat de Academie CII het Saxion-beleid volgt om met ingang van 2009 volledig competentiegericht onderwijs te verzorgen. Studenten ontwikkelen deze


competenties door middel van een persoonlijke leerweg. Door de invoering van deze persoonlijke leerweg zal de begeleiding de komende jaren een ander karakter krijgen. De Academie zorgt er voor dat alle docenten die vanaf 2007 studieloopbaanbegeleider zijn de gelegenheid krijgen een certificaat te halen waaruit blijkt dat zij trainingen en cursussen op de terreinen: startgesprek, persoonlijk ontwikkelingsplan, studiecontract, studieloopbaanbegeleiding en portfolio, alsmede begeleidings- en gespreksvaardigheden hebben verworven. Met betrekking tot de kritiek, die studenten hadden in 2004 t.a.v. de beperkte tijd die docenten hadden om begeleiding te geven heeft het auditteam in juni 2006 geconstateerd, dat evaluaties onder docenten laten zien dat er sprake is van verminderde werkdruk. Dat biedt ruimte voor extra onderwijs en begeleiding.(zie verder onder 3.2.) Om de inforrmatievoorziening aan studenten te verbeteren wordt een nieuw webportal ingevoerd waar studenten informatie krijgen over: nieuws van de eigen opleiding en de Academie CII, gegevens over het onderwijs en de onderwijsorganisatie, tentamenroosters en de tentamenresultaten. Ook wordt ‘Pandia Onderwijs’ ingevoerd, een applicatie waarin studieprogramma’s de studiecontracten en de studieresultaten van de studenten worden vastgelegd. Met ingang van het studiejaar 2006 wordt dit ingevoerd op de Academie CII.

Oordeel: voldoende Om een oordeel te kunnen vormen over de studiebegeleiding heeft het auditteam de gehanteerde systematiek bekeken. Deze staat omschreven in: Kaders studieloopbaanbegeleiding Saxion Hogescholen Studieloopbaanbegeleiding ICT Studenten zijn zoals blijkt uit de semesterevaluaties en gesprekken tijdens de audit positief over de studiebegeleiding maar zijn kritisch ten opzichte van de beschikbare tijd daarvoor. Het auditteam is van mening dat de studieloopbaanbegeleiding als geheel en als geïntegreerd onderdeel van het PGO en PO steeds minder een doel op zich is maar als een vanzelfsprekend onderdeel van het onderwijsproces wordt gezien. Deze positieve trend is met name ook waarneembaar bij het instrument POP dat meer en meer en ook meer functioneel gehanteerd wordt als onderdeel van het managen van het eigen leerproces. De studenten zien het onderwijsconcept en de instrumenten die daarbij worden ingezet niet als doelen op zich, maar gebruiken en waarderen ze in het kader van hun studieplanning. Hiermee wordt impliciet aangetoond dat ze daarmee voorzien in de behoefte van de studenten. Het auditteam van 29 juni 2006 constateert, dat de opleiding actief bezig is om de studiebegeleiding nog verder te optimaliseren conform het beleid van Saxion. De evaluaties onder docenten laten zien dat er sprake is van verminderde werkdruk. Dat biedt ruimte voor extra onderwijs en begeleiding. Het nieuwe studie-informatiesysteem staat garant voor een adequate en tijdige informatievoorziening aan studenten.

SAMENVATTEND OORDEEL “VOORZIENINGEN”: VOLDOENDE Het auditteam kwalificeert het Onderwerp “Voorzieningen” als voldoende op basis van de oordelen van de facetten materiële voorzieningen en studiebegeleiding. De materiële voorzieningen sluiten aan op het didactisch concept en de doelstelling van de opleiding Informatica. De nieuwe inrichting van de CII verdieping bevordert de interactie tussen studenten en de interactie tussen studenten en docenten. Positief is dat laatstgenoemden betrokken zijn geweest bij het ontwerp en de uitvoering van de onderwijsomgeving. De studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op de studievoortgang.



Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg Het vijfde onderwerp bestaat uit drie facetten: 1. evaluatie resultaten; 2. maatregelen tot verbetering; 3. betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld.

Facet 5.1. Evaluatie Resultaten Criterium Het facet ‘Evaluatie Resultaten’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Wordt de opleiding periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen?

Bevindingen Uitgangspunt voor de interne kwaliteitszorg van academie CII en de de opleiding Informatica is het kwaliteitszorgsysteem van Saxion Hogescholen en het kwaliteitsplan van de Academie CII. Het kwaliteitszorgsysteem van de hogeschool is gebaseerd op het EFQM-model en het INK-managementmodel. Als onderdeel van het kwaliteitszorgsysteem voert de Academie CII evaluatieactiviteiten uit volgens een van tevoren vastgesteld evaluatieplan. Deze activiteiten beslaan externe evaluaties en evaluaties op Saxion-, Academie- , opleidings- en docentenniveau. Over het algemeen zijn ze een mix van algemene- en specifieke vragen. Het gaat om de volgende activiteiten: Externe evaluaties Accreditatie Beroepenveldcommissie HBO-monitor Saxionbrede evaluaties Studenttevredenheidsonderzoek Alumni enquête Interne audit Academiebrede evaluaties Medewerkerstevredenheidsonderzoek Evaluatie personeels-, en voorzieningenbeleid Opleidingsevaluaties Semesterevaluaties studenten Semesterevaluaties docenten Zelfevaluatierapport Docentevaluaties In het kader van PGO en praktijklessen Referentiepunten voor de evaluaties zijn de kengetallen en streefcijfers die zijn vastgelegd in de planning- en controlcyclus en de nadere uitwerking op academie- en opleidingsniveau. In het kwaliteitsplan van de Academie staat omschreven welke evaluaties onder studenten, personeel, werkveld en alumni wanneer dienen te worden uitgevoerd. De curriculumcommissies6 zorgen voor de uitvoering van de enquêtes op academieniveau en stellen op basis van de resultaten verbeterplannen op. Alle resultaten worden besproken met het personeel en de studentenvertegenwoordigingen. Iedereen kan verbeterplannen voorstellen. In het beleidsplan van de Academie wordt vervolgens in een meerjaren planning een prioritering aangebracht

6

Ten tijde van de audit in 2004 heette het gremium, dat hiervoor verantwoordelijk was het ‘kernteam’.


door het kernteam en het managementteam van de opleiding. Op deze manier wordt invulling gegeven aan de PDCA cyclus met betrekking tot de ijkpunten die in het kwaliteitskader zijn vastgelegd. Op die manier wordt gegarandeerd dat activiteiten: worden opgenomen in strategische plannen en het businessplan een financiële vertaling krijgen in de begroting in projecten uitvoeringsplannen worden opgenomen in managementrapportages en jaarverslagen geëvalueerd worden Het auditteam heeft kunnen constateren op basis van bestudering van verslagen en het businessplan dat dit ook inderdaad de praktijk is. De studenten worden systematisch ingezet bij de kwaliteitsverbetering van het onderwijs door ze actief te betrekken bij de Academieraad, semesterevaluaties, tutorgroepevaluaties, en het kwaliteits- en rendementsoverleg. De docenten worden om de twee jaar gevraagd hun mening te geven over de kwaliteit van de organisatie: leiderschap, personeelsmanagement, beschikbare middelen, en de wijze van aansturing en ondersteuning van de primaire processen. Op grond van de resultaten van deze evaluaties is duidelijk geworden hoe de betrokkenheid is en wat met wat voor soort kritiekpunten de opleiding wordt geconfronteerd: Werknemers geven aan dat er in structurele zin in onvoldoende mate aandacht wordt geschonken aan de arbeidsomstandigheden waarbij de functie-inhoud en werkdruk een belangrijke rol spelen. Men geeft aan dat daar te weinig invloed op kan worden uitgeoefend. Over het proces van taaktoedeling is men tevreden. Externe betrokkenen (beroepenveldcommissie/gecommitteerden/stage-instellingen) geven opbouwende kritiek zowel in algemene zin ten aanzien van het onderwijsconcept ( b.v. ten aanzien van de verhouding tussen breed en specialisatie) als ook zeer inhoudelijk en beroepsgericht (b.v. ten aanzien van de aandacht voor een product in het kader van methodes van informatie-analyse) maar ook met betrekking tot de te verwerven competenties (aandacht voor programmeertalen/communicatieve vaardigheden). Studenten zijn goed en op vele manieren betrokken. De kritiekpunten richten zich op verschillende aspecten van het onderwijs (b.v. kwaliteit van de PGO-ruimten/ Ict-middelen/duidelijkheid toetscriteria). Alumni reageren beperkt op verzoeken om het onderwijs te evalueren. De kritiekpunten richten zich op het in onvoldoende mate aandacht schenken aan het werken in teamverband/ mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid en begeleiding tijdens de stage. Bovengenoemde kritiekpunten zijn, met uitzondering van de door de alumni naar voren gebrachte punten, voor het auditteam herkenbaar op grond van de tijdens de audit uitgevoerde gesprekken met het management, docenten en studenten. Allen onderschrijven de zinvolheid en het karakter van de evaluaties in het licht van de positieve ervaringen die ze hebben met follow-up acties. In alle gevallen is er sprake van terugkoppeling waarbij wordt aangegeven of er sprake zal zijn van een concrete verbeteractie.

Oordeel: goed Dit oordeel is gebaseerd op documentenanalyse en de gesprekken tijdens de audit met het management, docenten en het personeel. Er is sprake van een structurele evaluatiesystematiek waarbij de taken en verantwoordelijkheden duidelijk zijn geformuleerd en de streefdoelen en streefcijfers op Saxion niveau zijn vastgesteld. Er is eveneens sprake van een structurele terugkoppeling. Resultaten van evaluatieonderzoeken zijn door het auditteam ingezien: de resultaten worden duidelijk weergegeven en gecommuniceerd.


Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering Criterium Het facet ‘Maatregelen tot Verbetering’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Vormen de uitkomsten van periodieke evaluaties van de opleiding de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen?

Bevindingen De directeur van de Academie is eindverantwoordelijk voor het binnen de beschikbare mogelijkheden formuleren en realiseren van verbetermaatregelen. Per verbetermaatregel wordt aangegeven welke manager daarbij verantwoordelijk voor wordt gesteld. Bij de besluitvorming inzake de verbetermaatregelen is het businessplan van de Academie CII richting- en maatgevend. Een op grond hiervan opgesteld actieplan stuurt de PDCA-cyclus op dit gebied aan. Uit de documentenanalyse blijkt dat uitkomsten van periodieke evaluaties aanleiding vormen tot concrete verbetermaatregelen. Exemplarische voorbeelden: De kritiek van medewerkers met betrekking tot de arbeidsomstandigheden heeft geresulteerd in concrete verbeteracties: arbeidsomstandigheden worden structureel een agendapunt in kwartaalgesprekken en jaarlijkse academievergadering i.v.m. gesignaleerde piekbelasting komt taaktoedeling aan de orde bij kwartaalgesprekken met medewerkers extra aandacht voor verdeling tussen werken rusttijden uitvoering van een werkplekonderzoek Situatie 2006: Inmiddels zijn de arbeidsomstandigheden een structureel agendapunt in de gesprekscyclus en komt taaktoedeling aan de orde in het jaarlijkse plangesprek. De kritiek van externe betrokkenen ten aanzien van te vroege specialisatie in het onderwijsprogramma is vertaald in aanpassing van het onderwijsprogramma, en met betrekking te grote aandacht voor een specifiek product heeft zich dit vertaald in een meer generiek benadering van het betreffende onderdeel in het onderwijsprogramma. De kritiek van studenten ten aanzien van de kwaliteit van ruimten en leermiddelen heeft geresulteerd in een herinrichting van de beschikbare ruimte en aanschaf van opleidingsspecifieke hard- en software voor het kunnen uitvoeren van experimenten zonder het hogeschoolbrede netwerk te belasten of te verstoren. Ook zijn toetscriteria in de blokboeken duidelijker omschreven. De kritiek van alumni met betrekking tot een onvoldoende mate van aandacht voor werken in teamverband, uitdrukkingsvaardigheden en stagebegeleiding heeft geresulteerd in respectievelijk een zwaarder accent op projectmatig werken in de semesters 4, 6 en 7 en meer aandacht voor zelfreflectie binnen de studieloopbaanbegeleiding op basis van een door de studenten op te stellen POP ten behoeve van de stage. Naast deze exemplarische voorbeelden tonen ook andere voorbeelden in de documenten aan dat er daadwerkelijk werk wordt gemaakt van kritiekpunten die bij evaluaties naar voren komen. Dit beeld is bevestigd tijdens het bezoek van het auditteam tijdens de audit 2004 aan de opleiding. Tijdens de audit 2006 is geconstateerd, dat er aanpassingen plaats vinden in het docentencorps teneinde gekwalificeerd, competentiegericht onderwijs te geven. Tevens realiseert men een vernieuwing van de werkruimtes van de studenten en personeel, waardoor adequater gewerkt kan worden en ook directer contact mogelijk is met de docenten. In de bespreking van de resultaten van de evaluaties in het TGVO en het ook realiseren van de


verbeterplannen, zeggen de studenten dat de opleiding serieus werk maakt van de eerder aangegeven kritiekpunten.


Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert dit facet van de opleiding als goed op basis van de beoordeling van de documenten, de concreetheid van de verbeterplannen en de daadwerkelijke realisering van verbeteracties. Dit beeld is bevestigd tijdens de audit in gesprekken met het management, docenten en met name studenten en door observatie van de werkomgeving.


Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld Criterium Het facet ‘Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Zijn -en zo ja op welke wijze- medewerkers, studenten, alumni en het afnemend beroepenveld actief betrokken bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding?

Bevindingen In het kwaliteitszorgsysteem van Saxion Hogescholen staat aangegeven wie, waar en hoe betrokken zijn bij de ontwikkeling, uitvoering, evaluatie en verbetering van de opleiding. Conform het EFQM-model is het uitgangspunt hierbij het verhogen van de kwaliteit zoals die ervaren wordt door de “klantengroepen”. Studenten, medewerkers, alumni en het afnemend beroepenveld behoren tot de klantgroepen “studenten”, “externe klanten” en “personeel”. De manier waarop zij actief worden betrokken bij de interne kwaliteitszorg van de opleiding staat omschreven in het “Kwaliteitsplan”. Deze betrokkenheid kan als volgt worden aangegeven: Studenten medezeggenschapsorganen opleidingscommissie evaluatiepanels onderwijsontwikkeling onderwijsuitvoering De belangrijkste evaluatie-instrumenten zijn: semesterevaluatie, studentpanels, studenttevredenheidsonderzoek en het TGVO. Medewerkers onderwijscommissies medezeggenschapsorganen beroepenveldcommissie raad van advies academiedagen personeelsvergaderingen De belangrijkste evaluatie-instrumenten zijn: semesterevaluatie, medewerkerstevredenheidsonderzoeken, studiedagen, en de jaarlijkse evaluatie aansturing en ondersteuning primaire processen Afnemend beroepenveld beroepenveldcommissie (BVC) gastdocentschap gecommitteerde bij examens regionale werkveldbijeenkomsten onderwijsinnovatieprojecten externe audits De belangrijkste evaluatie-instrumenten zijn: rapportage als gecommitteerde, evaluatieformulieren stage en adviesrol curriculum als lid BVC Alumni deelname in HBO-monitor praktijkinstructeur/docent beroepenveldcommissie De belangrijkste evaluatie-instrumenten zijn: vragenlijst HBO-monitor, Saxion enquête onder alumni.


Oordeel: voldoende Uit de documentenanalyse is gebleken dat de opleiding de verschillende ” klantengroepen” op een adequate wijze betrekt bij de kwaliteitszorg van de opleiding. Dit gebeurt via overlegorganen, evaluaties en implementatietrajecten.

SAMENVATTEND OORDEEL “INTERNE KWALITEITSZORG”: VOLDOENDE Het auditteam kwalificeert het Onderwerp “Interne Kwaliteitszorg” als voldoende. Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria met betrekking tot dit onderwerp zijn er na de documentanalyse gesprekken gehouden met het management, kwaliteitszorgmedewerkers, docenten en studenten. De volgende documenten zijn ingezien en geanalyseerd:

Zelfevaluatierapport opleiding informatica. Kwaliteitsplan ICT Kwaliteitsonderzoeken ICT Businessplan 2005-2008 Actieplan verbetermaatregelen Draaiboek tevredenheidsonderzoeken Semester evaluaties door studenten Semester evaluaties door docenten Resultaten enquête m.b.t. het vernieuwde onderwijs An alumni relations strategy for an ICT Academy

In algemene zin kan worden geconstateerd dat de jarenlange aandacht voor de ontwikkeling en implementatie van een kwaliteitszorgsysteem zijn vruchten heeft afgeworpen. Evalueren is een integraal onderdeel van het werken onderwijsproces. Met name in deze periode van intensieve onderwijsvernieuwing en reorganisatie biedt het mogelijkheden tot snelle aanpassing en verbetering van het nieuwe concept. De realistische en duidelijke streefdoelen en streefcijfers dragen bij aan de motivatie van betrokkenen en de transparantie van evaluatieresultaten en in het verlengde daarvan. Het auditteam heeft kunnen waarnemen dat die streefdoelen een belangrijke rol spelen bij de periodieke evaluatie van de opleiding. Conform de “Beslisregels Accreditatie” zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan ‘voldoende’. Het auditteam beoordeelt evenwel twee facetten van het onderwerp “Interne Kwaliteitszorg” als goed en één als voldoende. Dit rechtvaardigt (zie § 1.3.2. onder D en E) een kwalificatie ‘goed’ voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam deze kwalificatie als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen.


Onderwerp 6: Resultaten Het zesde onderwerp bestaat uit twee facetten: 1. gerealiseerd niveau; 2. onderwijsrendement.

Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau Criterium Het facet ‘Gerealiseerd Niveau’ is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: • Zijn de gerealiseerde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties?

Bevindingen De eindkwalificaties van de opleiding Informatica zijn gebaseerd op het landelijk vastgestelde beroeps- en opleidingsprofiel. De opleiding controleert of de gerealiseerde eindkwalificaties in overeenstemming zijn met de nagestreefde eindkwalificaties en daarmee of de afgestudeerden het niveaus van een beginnend beroepsbeoefenaar hebben. Deze controle vindt plaats met behulp van interne en externe procedures. Tijdens het doorlopen van de opleiding heeft de student moeten aantonen over de juiste competenties te beschikken. Het afstuderen is een finale toets. In het “Reglement stage en afstuderen” is beschreven aan welke eisen de afstudeeropdracht moet voldoen, over welke vereiste algemene en specifieke beroepscompetenties de student dient te beschikken en op welke manier de beoordeling plaats vindt. De uitvoering en verdediging bepalen of de student aan de eindkwalificaties voldoet. De toetsing wordt gedaan door twee afstudeerdocenten, de begeleider vanuit het bedrijf en een gecommitteerde. De laatste twee spelen een sleutelrol bij het bepalen of het niveau voldoende is en overeenkomt met de eindkwalificaties. Indien ook alle andere studieresultaten conform het OER voldoende zijn kan geconcludeerd worden dat de eindexamenkandidaat beschikt over de opleidingscompetenties met het gewenste HBO-niveau. Terugkoppeling vanuit het beroepenveld en afgestudeerden middels tevredenheidsonderzoeken geven een positief beeld te zien: de werkzaamheden zijn in de regel verwant met de opleiding en bevinden zich op HBO+ niveau, waarbij er sprake is van een goede aansluiting vanuit de opleiding. De tevredenheidsonderzoeken geven aan dat met betrekking tot de volgende aspecten de opleiding Informatica verder verbeterd kan worden: samenwerking en de leerlijn Sociaal Communicatieve Vaardigheden. Deze punten zijn inmiddels meegenomen bij de jaarlijkse herziening van het onderwijsmateriaal. Tijdens de audit zijn door de domeindeskundigen binnen het auditteam afstudeerwerkstukken beoordeeld. De afstudeerwerkstukken waar het auditteam zelf inzage in heeft gehad,7 zijn wat betreft probleemstelling van voldoende diepgang en complexiteit en voor het realiseren ervan dienen de afstudeerders te beschikken over een kennisniveau en analytisch vermogen dat normaliter van HBO-studenten mag en moet worden geëist.

7

Voorbeelden van afstudeerwerkstukken: i. Testtool i.o.v Thales door Hesselink en Hoeve ii. Plaatsbepaling in de ruimte i.o.v TKI door Bruijnsvoort en Greven iii. PLC besturing zuiveringsinstallatie i.o.v Moekotte door Legtenbert iv. Verbetering performance applicatie i.o.v. CFC door Potijk en Warms


Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de opleiding als voldoende op grond van de volgende constateringen:

Op grond van de analyse van documenten en de bevindingen van de gesprekken die met leden van de examencommissie, docenten en studenten tijdens de audit zijn gevoerd, is het auditteam van mening dat de gerealiseerde eindkwalificaties voldoende niveau hebben. Ook de eigen waarneming van de afstudeerwerkstukken door de domeindeskundigen uit het auditteam, alsmede de gegevens die de opleiding heeft overlegd met betrekking tot de visie van het beroepenveld op de kwaliteit van de afgestudeerden, hebben tot dit oordeel geleid.


Facet 6.2. Onderwijsrendement Criteria Het facet ‘Onderwijsrendement’ is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: • Zijn er, al dan niet in samenspraak met verwante opleidingen, streefcijfers geformuleerd in vergelijking met andere relevante opleidingen? • Voldoet het onderwijsrendement aan deze streefcijfers?

Bevindingen De opleiding Informatica heeft met betrekking tot een 10-tal aspecten streefcijfers geformuleerd en zich daarbij gespiegeld aan de door Saxion Hogescholen vastgestelde streefcijfers. De resultaten voor de opleiding zijn: Het aantal ingeschreven studenten (peildatum is telkens 1-10) was in 2001 367, in 2002 (367, in 2003 358 en in 2004 301.Dit aantal loopt geleidelijk af.. Instroom propedeuse, eerste keer HBO: Dit aantal loopt terug: 2000 123, 2001 98, 2002 99, 2003 82, 2004 69. Totaal aantal instromende studenten neemt af: in 2001 113, in 2002 109, in 2003 102, in 2004 81. Totaal aantal geslaagden: toename van 33 naar 87 in de periode van 2001 tot 2004 (2001 33, 2002 54, 2003 42, 2004 87) Gemiddelde studieduur in jaren: de afgelopen jaren vertoont deze geringe fluctuaties : 4,48/4,83/4,36/4,50/4,60 voor de jaren 2000 t/m 2004 De verwachting is dat de onderwijsvernieuwing hierop een positief effect zal hebben. Aantal studiestakers: Dit aantal is sterk afgenomen in de jaren 2000 t/m 2004 (56/58/65/39/37) Gemiddelde studieduur studiestakers: fluctueert 1.67/1.44 / 1.75 /1,5/ tot 1,7 in 2004 Propedeuse rendement: neemt langzaam toe (in 2000: 19% naar 41 % na 1 jaar en in 2001: van 38% naar 45% in 2 jaar. In 2002: van 34% naar 49%, in 2003 van 28% naar 40% . laatste percentage is onder voorbehoud, kan nog stijgen tot eind van dit jaar). Opleidingsrendement: percentage diploma behaald in 4 jaar of minder: 20%, 20%, 30% behaalt in 4 jaar het diploma (instroomcohorten 1999, 2000 en 2001), 25%, 31% en 34% behaalt het diploma in 5 jaar (cohorten 1998, 1999 en 2000). Uitvalpercentage: % uitvallers “eerste keer HBO” in het eerste jaar: exacte getallen ontbreken. Naar schatting valt 25% uit. Ten tijde van de audit 2006 hanteert de opleiding kengetallen en streefcijfers die op Saxion Hogeschool niveau zijn geformuleerd. De kengetallen voor het studiejaar 2005-2006 zijn als volgt: Het totaal aantal ingestroomde studenten, propedeuse en postpropedeuse: 73. Er is een lichte groei bij de opleiding Informatica te zien t.o.v. het voorgaande studiejaar. Percentage studenten van een cohort dat na 2 jaar de propedeuse heeft behaald: 51%. Dit betekent een stijging t.o.v. voorgaande jaren Percentage studenten van een cohort dat na 5 jaar is afgestudeerd: 35%. Dit betekent een stijging van het diplomarendement. Percentage afwijzingen: 17,6 %. Ten opzichte van voorgaande jaren geeft dit een zeer wisselend beeld. Percentage studenten dat minimaal 48 studiepunten heeft behaald: 57%. Hierin is een stijgende lijn te zien. Om het rendement te verhogen is besloten studenten tijdens de propedeuse een module basisvaardigheden wiskunde aan te bieden. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet als voldoende. De opleiding Informatica heeft een set kengetallen die het gebruikt bij de evaluatie van de resultaten. Het auditteam heeft de rendementscijfers van de opleiding gezien en besproken met het management van de opleiding. Een belangrijk deel van de streefcijfers wordt


gerealiseerd. De onderwijsvernieuwing zal bovendien naar verwachting het onderwijsrendement in positieve zin beïnvloeden. Met betrekking tot de instroomcijfers is de opleiding lnformatica conjunctuur gevoelig. De opleiding heeft een duidelijke keuze gemaakt met betrekking tot de profilering van de opleiding in relatie tot (internationale) ontwikkelingen in het ICT-domein. Dit komt ten goede aan de positionering van de opleiding en zal mogelijk een positieve invloed hebben op de instroomcijfers.

SAMENVATTEND OORDEEL “RESULTATEN”: VOLDOENDE Het auditteam kwalificeert het Onderwerp “Resultaten” voor de opleiding Informatica als voldoende. Op basis van de oordelen op de facetten komt het auditteam tot een voldoende beoordeling op het onderwerp Resultaten voor de opleiding Informatica. De gerealiseerde eindkwalificaties komen overeen met de beoogde eindkwalificaties en de opleiding betrekt op systematische wijze het beroepenveld bij de beoordeling van de eindkwalificaties. De opleiding heeft aan de hand van normen van Saxion Hogescholen streefcijfers gedefinieerd. De onderwijsvernieuwing die in 2001 is ingezet zal naar verwachting de rendementscijfers in positieve zin gaan beïnvloeden. De positieve bevindingen bij tevredenheidsonderzoeken zijn hiervoor een indicatie.


3.

SAMENVATTEND OORDEEL

3.1.

Oordeelschema HBO Bachelor Opleiding Informatica, voltijd

De oordelen in hoofdstuk 2 staan hieronder schematisch weergegeven: HBO BACHELOR OPLEIDING INFORMATICA voltijd

Onderwerp / Facet 1. Doelstellingen Opleiding 1.1. Domeinspecifieke eisen 1.2. Niveau bachelor 1.3. Oriëntatie hbo 2. Programma 2.1. Eisen hbo 2.2. Relatie doelstelling en inhoud programma 2.3. Samenhang programma 2.4. Studielast 2.5. Instroom 2.6. Duur 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 2.8. Beoordeling en toetsing 3. Inzet van Personeel 3.1. Eisen hbo 3.2. Kwantiteit personeel 3.3. Kwaliteit personeel 4. Voorzieningen 4.1. Materiële voorzieningen 4.2. Studiebegeleiding 5. Interne Kwaliteitszorg 5.1. Evaluatie resultaten 5.2. Maatregelen tot verbetering 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld 6. Resultaten 6.1. Gerealiseerd niveau 6.2. Onderwijsrendement

Samenvattend oordeel

8

Oordeel V V V V V V G V V V V V V V V V V V V V V8 G G V V V V

V

Extra aantekening: goed.


3.2.

Integraal oordeel/advies aan NVAO

Op basis van zijn bevindingen met betrekking tot alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde onderwerpen en facetten, concludeert het auditteam dat de door de Saxion Hogescholen verzorgde voltijd HBO Bachelor Opleiding Informatica, voltijd in aanmerking komt voor accreditatie door de NVAO. Conform de “Beslisregels Accreditatie” zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan ‘voldoende’. Het auditteam beoordeelt evenwel twee facetten van het onderwerp “Interne Kwaliteitszorg” als goed en één als voldoende. Dit rechtvaardigt (zie § 1.3.2. onder D en E) een kwalificatie ‘goed’ voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam deze kwalificatie als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen.


BIJLAGE I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaring externe auditoren

W.L.M. Blomen Wienke Blomen is sinds 1976 actief in het hoger (beroep) onderwijs op het gebied van bestuur, strategie en organisatie. Van 1976 tot 1992 was hij werkzaam in diverse functies bij de HBO-Raad, waaronder die van hoofd van een van de adviesgroepen en plv. secretaris-directeur, en sinds 1992 als senior-adviseur en later directeur en mede-eigenaar van de Hobéon Groep BV. Sinds 1996 is hij tevens werkzaam in de certificering van bedrijven in de monumentenzorg, in het hoger onderwijs en in de sector kunst en cultuur. Jan Bruinsma Jan Bruinsma is na zijn Wis- en Natuurkunde studie werkzaam geweest aan de Vrije Universiteit (1970-1977) in de theoretische kernfysica. Naast deze onderzoekstaak was hij verantwoordelijk voor de automatisering van het Natuurkundig Laboratorium. Van 1977 tot 1987 werkte hij bij Rijkswaterstaat in de civiele techniek (maritieme constructies, duinverdediging en slibbeweging) en bij de Dienst Informatie Verwerking (geintegreerde applicatiesystemen). Vanaf 1987 werkzaam bij de ING als manager bij diverse IT afdelingen (infrastructuur, systeemontwikkeling, vendormanagement). Hij is in 1997 met enkele Hogescholen een duale IT opleiding voor ING gestart. Wilfried Markenstein Opleiding HBO-informatica; diverse functies bij het Centrum voor Micro Electronica; momenteel Embedded Software Engineer Security Control Systems, Research & Development, Nedap N.V. Willem van Raaijen Willem van Raaijen was jarenlang verbonden aan het Luzac College waar hij onder andere als rector actief was. Hij was daar voorzitter van de landelijke examencommissie en lid van de commissie voorbereiding Tweede Fase. Verder bekleedde Willem een staffunctie als Manager Opleidingen & Trainingen bij Unique International en werkte hij als consultant public search voor de Interlace Group. Voor deze organisatie was hij werkzaam binnen de onderwijswereld, ministeries en gemeentes en bij organisaties die opereren op het snijvlak tussen publiek en privaat zoals bijvoorbeeld onderzoeksinstellingen en omroepen. Bij Hobéon houdt Willem zich bezig met organisatie-advies, marktonderzoek en certificering. Timo Timmerman Timo Timmerman heeft meer dan 25 jaar ervaring in het HBO als manager/directeur met een specifieke belangstelling voor onderwijsinnovatie en internationalisering. Op grond hiervan is hij in staat om de programma-opbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan hbo-opleidingen gesteld worden. M. (Michael) Brussee, studeert thans Werktuigbouwkunde aan de Technische Hogeschool Rijswijk. Volgde ook een aantal jaren Scheepsbouwkunde aan de Hogeschool Delft en Elektrotechniek aan de Haagse Hogeschool.


Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaring externe auditoren audit 29 juni 2006 Hans Stoltenborg Hans Stoltenborg studeerde psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en was al gedurende zijn studie werkzaam in projecten op het terrein van onderwijs en opleiding. Na een aantal jaren in de onderwijsresearch werkte hij op het gebied van het post-hbo en andere vormen van commerciële dienstverlening vanuit onderwijsinstellingen. Door een stationering in Brussel leerde hij de EU en het internationale projectenbeleid goed kennen. De afgelopen jaren werkt hij vanuit het kantoor in Den Haag op onderwerpen als marktonderzoek (deels samen met TNS NIPO), ontwikkeling van nieuwe opleidingen, competentiegericht leren, kwaliteitszorg en accreditatie. Ook voert hij het projectmanagement van innovatieprojecten en is hij betrokken bij internationale onderwijsprojecten. Jan Bruinsma Jan Bruinsma is na zijn Wis- en Natuurkunde studie werkzaam geweest aan de Vrije Universiteit (1970-1977) in de theoretische kernfysica. Naast deze onderzoekstaak was hij verantwoordelijk voor de automatisering van het Natuurkundig Laboratorium. Van 1977 tot 1987 werkte hij bij Rijkswaterstaat in de civiele techniek (maritieme constructies, duinverdediging en slibbeweging) en bij de Dienst Informatie Verwerking (geintegreerde applicatiesystemen). Vanaf 1987 werkzaam bij de ING als manager bij diverse IT afdelingen (infrastructuur, systeemontwikkeling, vendormanagement). Hij is in 1997 met enkele Hogescholen een duale IT opleiding voor ING gestart. Hans Frederik Hans Frederik heeft zowel kennis van als ervaring met het onderwijs en de ICT-sector. Hij is werkzaam geweest als directeur en organisatieadviseur binnen het bedrijfsleven en is als leerplancoördinator, projectmanager en directeur oriëntatiejaar werkzaam geweest binnen een grote instelling voor hoger onderwijs. Sinds 1999 is hij manager ICT binnen de Hogeschool van Amsterdam en hier verantwoordelijk voor de beleidsontwikkeling en afstemming inzake automatisering en informatisering van het onderwijs binnen de paramedische sector. Rianne Versluis Rianne Versluis is in 1979 afgestudeerd aan de Pedagogisch Academie. Tot 2001 is zij werkzaam geweest in verschillende functies binnen het dovenonderwijs als leerkracht, intern begeleider en teamcoördinator. Daarna heeft zij in een gemeente een aantal jaren gewerkt als (senior) beleidsmedewerker Welzijn. Het formuleren van (nieuw) beleid op het brede terrein van welzijn was daar een van haar voornaamste taken. Bij Hobéon is zij nauw betrokken bij de accreditatie van hoger beroepsopleidingen.


Onafhankelijkheidsverklaringen auditoren










BIJLAGE II: Programma Visitatie 25 november 2004 Lead Auditor Onderwijsauditor Specialist BI/I Specialist TI/I Secretaris Student:

Lokaal

Tijd 9.00 – 9.30

9.30 – 9.45

Wienke Blomen Willem van Raaijen Jan Bruinsma Winfried Markenstein Timo Timmerman Michael Brussee

Gesprekspartners Saxion Vooroverleg auditteam

Onderwerpen

Management algemeen: Aletta Bijsterveld, Jan te Hennepe, Jan Stroet, Trijntje van Dijk, Wim Meerman Management team: Aletta Bijsterveld, Jan Stroet, Trijntje van Dijk, Wim Meerman

Auditteam

Kennismaking

- Blomen - Bruinsma - Markenstein - Van Raaijen - Secretaris - Brussee

Hier komt het strategisch beleid van de opleiding aan bod. Aandacht voor oa: personeelsbeleid duaal visie op beroep

Kernteam en afvaardiging Curriculumcommissie Informatica: Henk van Leeuwen, Paul Goolkate, Eelco Jannink, Willem Prakken, Jan Stroet

- Bruinsma - Secretaris

-

Kernteam en afvaardiging Curriculumcommissie Technische Informatica: Wim Meerman, Theo Lansink, Herman Lok

- Markenstein - Van Raaijen

Personeelsbeleid: Aletta Bijsterveld, Jan ter Heneppe

- Blomen - Brussee

9.45 – 10.45

10.45 – 11.45

Auditoren Hobéon

-

-

Strategisch beleid en visie Marktpositie Internationalisering aandacht voor programma als samenhang, eindkwalificaties, praktijkcomponent etc. (onderwerp 2) inhoudelijke keuzes Strategisch beleid en visie Marktpositie Internationalisering aandacht voor programma als samenhang, eindkwalificaties, praktijkcomponent etc. (onderwerp 2) inhoudelijke keuzes aandacht voor kwaliteitsbeleid (5) evaluaties, verbeterbeleid en aantoonbaarheid gerealiseerd niveau resultaten


Kernteam en afvaardiging Curriculumcommissie Bedrijfskundige Informatica: Trijntje van Dijk, Hans Engberts, Henk van Leeuwen

- Bruinsma - Van Raaijen - Brussee

11.45 – 12.45 Afvaardiging kwaliteitszorg/werkgroep evaluaties: Chris Cornelisse, Herman Lok, Willem Prakken, Jan Stroet Documentbeoordeling 12.45 – 13.45

Lunch en intern overleg auditteam

13.45 – 14.15

Rondleiding voorzieningen Studenten Technische Informatica: 2 van elke variant

14.15 – 15.15

15.15 – 16.15

16.15 – 16.45

16.45 – 17.30 17.30 - 18.00

- Blomen - Secretaris

-

Strategisch beleid en visie Marktpositie Internationalisering aandacht voor programma als samenhang, eindkwalificaties, praktijkcomponent etc. (onderwerp 2) inhoudelijke keuzes uitvoering personeelsbeleid planning, scholing etc.

- Markenstein

Inzien literatuur, onderwijsmateriaal, etc.

- Markenstein - Secretaris

-

Studenten Bedrijfskundige Informatica: 2 van elke variant

- Bruinsma - Brussee

Stage-, afstuderen en duaal Jan Stroet, Hans Engberts Aad Wever Studenten Informatica: 2 van elke variant

- Blomen - Van Raaijen

Examencommissie Hans Engberts, Willem Prakken, Herman Lok

- Blomen - Secretaris

Documentbeoordeling

- Markenstein - Van Raaijen - auditteam

Nader in te vullen

-

-

- Bruinsma - Brussee

programma, studielast, samenhang, toetsing kwaliteit docenten betrokkenheid bij kwaliteitsbeleid programma, studielast, samenhang, toetsing kwaliteit docenten betrokkenheid bij kwaliteitsbeleid

Onderwerpen 1, 2, 3, 4, 5, 6 voor duaal. Stage en afstuderen programma, studielast, samenhang, toetsing kwaliteit docenten betrokkenheid bij kwaliteitsbeleid Kwaliteitsborging toetsen en beoordelen Studielast Gerealiseerd niveau resultaten Inzien literatuur, onderwijsmateriaal, etc. Pending issues N.a.v. documentatie en gesprekken panels

Koffie en oordeelsvorming auditteam Mondelinge terugkoppeling


Programma herhalingsaudit ICT Enschede, 29 juni 2006 Lead auditor, tevens onderwijskundig auditor: Hans Stoltenborg Inhoudelijk specialist werkveld: Jan Bruinsma Inhoudelijke specialist vakgebied: Hans Frederik Secretaris: Rianne Versluis

Lokaal

Tijd 09.30 – 10.00

Gesprekspartners Saxion Vooroverleg auditteam

Hobéon

Onderwerpen

10.00 – 10.15

Management Ton Diepeveen MBA (directeur a.i.) Aletta Bijsterveld (MT-lid) Jan te Hennepe (MT-lid) Management Ton Diepeveen Aletta Bijsterveld Jan te Hennepe

Auditteam

Kennismaking en finetuning programma

Auditteam

Strategisch beleid en marktontwikkeling. Specifieke aandacht voor: ontwikkelingen werkveld; personeelsbeleid. Specifieke aandacht voor: relatie met praktijk; programmaopbouw; deskundigheidsbevordering.

10.15 – 11.00

11.00 – 12.00

12.00 – 12.30

12.30 – 13.30

Auditteam Docenten Theo Lansink (docent, coördinator kennistransfer) Hans Engberts (docent, fasecoördinator BI-ICTBeheer) Paul Goolkate (docent) Aad Wever (docent, coördinator stage-afstuderen) Esther Hageraats (docent, nieuw personeelslid) Jan Stroet (docent, programmacoördinator) Programma coördinatoren Auditteam Jan Stroet (programma coördinator I/TI) Trijntje van Dijk (programma coördinator BI/IB)

Specifieke aandacht voor: onderwijsontwikkeling; personeelstevredenheid; personeelsbeoordeling.

Lunch en intern overleg auditteam


13.30 – 14.30

14.30 – 15.00

15.00 – 16.00

Studenten Auditteam Klaas Esman: 4e jaars BI Ronald Dijkhuizen: 3e jaars BI Joris Bontje: 3e jaar I Arnout Roemers: 3e jaars I en lid Academie Raad Job Vermeulen: 1e jaars TI Ben Meints: 1e jaars TI (ICT Beheer) Lectoraat Auditteam Henk van Leeuwen (lector) Paul Goolkate (docent) Willem Prakken (docent, fasecoördinator I/TI) Nader in te vullen plus rondgang Auditteam laboratoria. Begeleiding rondgang door Eelco Jannink (docent) en Kai Haveman (student, docent)

Specifiek aandacht voor: samenhang programma; studeerbaarheid; deskundigheid docenten; informatievoorziening.

Specifieke aandacht voor: actualisering programma; relatie met personeelsbeleid

Voorzieningen en pending issues (n.a.v. documentatie en gesprekken).

16.00 – 16.30

Koffie en oordeelsvorming auditteam

16.30 – 17.00

Mondelinge terugkoppeling in de personeelsruimte van academie CII, Wolvecamp begane grond (WB 14)


Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Informatica voltijd. Saxion Hogescholen

Recommend Documents