Adres en vestigingsplaats hoofdkantoor : Kruisplein 15c te Rotterdam. Postadres : Postbus 1431, 3000 BK Rotterdam

Naam van de toegelaten instelling

:

Stichting Vestia Groep

Statutaire Vestigingsplaats

:

Rotterdam

Adres en vestigingsplaats hoofdkantoor

:

Kruisplein 15c te Rotterdam

Postadres

:

Postbus 1431, 3000 BK Rotterdam

Telefoonnummer

:

(010) 2 705 705

Faxnummer

:

(010) 2 705 702

E-mail adres

:

[email protected]

Internetsite

:

www.vestia.nl

Kamer van Koophandel

:

Rotterdam, nummer 29034021

JAARVERSLAG 2009

Stichting Vestia Groep Inhoudsopgave

Inhoudsopgave ................................................................................................................................. 2 1. Algemeen ..................................................................................................................................... 3 Bericht van de raad van bestuur ............................................................................................... 3 Verantwoording van de raad van commissarissen ................................................................... 4 Samenstelling raad van commissarissen in 2009 ..................................................................... 8 Hoofd- en nevenfuncties leden raad van commissarissen ........................................................ 8 Personeel & Organisatie ......................................................................................................... 14 Kwaliteitsmetingen USP/Telan .............................................................................................. 16 ICT-ontwikkelingen ............................................................................................................... 17 Ondernemingsraad ................................................................................................................. 17 2. Volkshuisvestingsverslag ........................................................................................................... 18 2.1. Het bij voorrang huisvesten van de doelgroep ................................................................ 18 2.2. Het zorgdragen voor de kwaliteit van de woongelegenheden ......................................... 23 2.3. Het betrekken van bewoners bij het beleid en het beheer ............................................... 26 2.4. Activiteiten op het gebied van de leefbaarheid ............................................................... 27 2.5. Wonen en zorg ................................................................................................................ 33 2.6. Het waarborgen van de financiële continuïteit ................................................................ 34 2.7. Overige werkzaamheden ................................................................................................. 39 2.8. Verbindingen ................................................................................................................... 40 2.9 Activiteiten in de krachtwijken ........................................................................................ 45 2.10. Werkzaam in het belang van de volkshuisvesting ........................................................ 58 Bijlagen: Jaarrekening -

Balans

-

Winst- en verliesrekening

-

Toelichting bij de jaarrekening

-

Overige gegevens

-

Accountantsverklaring – Verklaring betreffende de jaarrekening

2

Stichting Vestia Groep 1. Algemeen Bericht van de raad van bestuur Voor u ligt het formele jaarverslag van de Vestia Groep. Daarnaast hebben wij in mei 2010 separaat onze stakeholders geïnformeerd via een verantwoordingsverslag. Het verantwoordingsverslag en het jaarverslag (volkshuisvestingsverslag en jaarrekening) zijn op de internetsite www.vestia.nl geplaatst. Het jaar 2009 was wederom een uitdaging, vooral vanwege het doorzetten van de kredietcrisis en de economische recessie, die zich in de tweede helft van het jaar 2008 aandiende. Vestia had zich eind 2007 reeds voorbereid op de integrale vennootschapbelasting en op de noodzakelijke extra investeringen in de Haagse en Rotterdamse krachtwijken door enerzijds fiscale maatregelen te benutten en anderzijds het verkoopprogramma iets te verhogen en de herstructurering iets naar achteren te schuiven. Met het oog op het nog steeds omvangrijke investeringsprogramma in en buiten de krachtwijken heeft Vestia gebruikmakend van de historisch lage rente in 2008 de nodige financieringsmiddelen ingekocht. Naar nu blijkt een verstandige keuze. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting kende Vestia de C-status toe. Dat wil zeggen dat het volkshuisvestelijk vermogen hoger uitkwam dan op basis van de voorgenomen onrendabele investeringen noodzakelijk was. Dit is geheel veroorzaakt door het tijdig inkopen van goedkope leningen, omdat Vestia de (onrendabele) investeringen de komende periode niet neerwaarts heeft bijgesteld. In 2009 heeft Vestia dit actieve treasurybeleid voortgezet en we verwachten dan ook wederom de C-status te halen. We bezien of we door overname bezit of fusie met financieel zwakke corporaties dit overschot aan vermogen kunnen inzetten in het belang van de volkshuisvesting. De kredietcrisis en economische recessie zijn, ondanks dit tijdig voorsorteren, niet geheel aan Vestia voorbijgegaan. Zo merken we dat de verkoop van bestaande en nieuwe woningen moeizamer verloopt. We hebben in 2009 slechts 80 bestaande koopwoningen verkocht tegen ruim 130 in 2008. De verkoop van nieuwe koopwoningen verloopt eveneens moeizaam en noodzaakte ons maatregelen te treffen. Opgeleverde nieuwe koopwoningen hebben we omgezet naar dure huurwoningen en bij projecten die nog in de planfase zaten hebben we het huurdeel naar voren gehaald. Bij een aantal projecten hebben we besloten deze voorlopig niet uit te voeren, in afwachting van het aantrekken van de koopmarkt. Ook hebben we besloten enkele projecten ingrijpend te renoveren in plaats van over te gaan op sloop/nieuwbouw en bij andere projecten hebben we de sloop een aantal jaren uitgesteld. In 2009 heeft Vestia in zowel Den Haag als Rotterdam nadere (financiële) overeenstemming bereikt over de investeringen in de zogeheten krachtwijken. In Den Haag gaat het, naast het vernieuwen van de woningvoorraad in Den Haag Zuid-West, de komende jaren om een scala aan investeringen zoals een tweetal brede scholen, een HAVO/VWO, een tweede Koorenhuis, Sportkwadrant Zuiderpark, Urban Center en om extra inspanningen ten aanzien van de leefbaarheid. Naast de corporaties en de gemeente zijn onder meer diverse onderwijs-, welzijnsen zorgorganisaties mede vormgever van de betreffende businesscases. In Rotterdam heeft Vestia met de gemeente afspraken gemaakt over de noodzakelijke investeringen in de wijken Bergpolder, Oud Zuid en Zuidwijk. Het gaat, naast de vernieuwing van de woningvoorraad om een scala aan maatregelen op het gebied van sociale vernieuwing en economische bedrijvigheid. Bij dit laatste heeft vooral ook het betrekken en ondersteunen 3


van jongeren de nodige aandacht. Ook in Rotterdam werken we samen met scholen en andere instellingen. Met de Regionale Onderwijs Centra Zadkine (Rotterdam) en Mondriaan (Den Haag) zijn samenwerkingsovereenkomsten gesloten. De bedoeling van deze samenwerkingsverbanden is jongeren betere kansen op werk te bieden voor de toekomst. In Den Haag en Rotterdam liggen de afspraken die we met de gemeentebesturen hebben gemaakt op het gebied van de herstructurering van de aandachtswijken en nieuwbouw elders in de stad op schema. Ook in de andere gemeenten waar Vestia actief is, bouwen we nieuwe woningen. In 2009 heeft Vestia 1.254 nieuwe huur- en koopwoningen opgeleverd. Dit is vergelijkbaar met de 1.270 in 2008. Daarnaast heeft Vestia in 2009 ruim 1.500 woningen ingrijpend gerenoveerd. De samenwerking met zorginstellingen heeft ook de afgelopen jaren zijn vruchten afgeworpen. Een belangrijk deel van de nieuwe huurwoningen is weer gebouwd voor mensen die een beroep moeten doen op zorginstellingen. Naast wonen en zorg is jongerenhuisvesting al enkele jaren speerpunt van beleid. Vestia heeft op zich genomen gemiddeld 35 procent van de vrijkomende bestaande en nieuwe woningen te verhuren aan jongeren tot 27 jaar. In 2008 hebben we 36,9 procent verhuurd aan jongeren. In 2009 is dit aantal uitgekomen op 36 procent, dus net boven het streefpercentage. In absolute bedragen is Vestia een vermogende toegelaten instelling. Het eigen vermogen per woning – een betere graadmeter – is vergelijkbaar met het sectorale gemiddelde. De financiële continuïteit is in 2009 wederom verbeterd. Aandacht voor de financiële continuïteit blijft echter ook de komende jaren nodig. Het investeringsprogramma is niet zonder risico. mr Erik Th. P. Staal Voorzitter raad van bestuur Vestia Groep Verantwoording van de raad van commissarissen Besef toezichtstaak De raad houdt toezicht op en voelt zich mede verantwoordelijk voor de volgende onderwerpen: de strategische beleidsontwikkeling en groeistrategie, het waarborgen van de financiële continuïteit, de realisering van de volkshuisvestelijke opgaven, de kwaliteit van de dienstverlening richting klanten, de interne controle en bedrijfsvoering, het personeelsbeleid en de wijze waarop Vestia samenwerkt met lokale en regionale stakeholders. De raad hecht veel waarde aan de brede maatschappelijke invulling van de taken van Vestia, waaronder investeringen in maatschappelijk onroerend goed, integrale gebiedsontwikkeling, het intensief samenwerken met scholen, welzijnsinstellingen en zorginstellingen. Vestia beschikt over een strategisch beleidsplan, waarin concrete en meetbare beleidsdoelstellingen zijn opgenomen, een analyse van de groeimogelijkheden is verkend, risico‟s zijn ingeschat en een duidelijke besturingsfilosofie is benoemd. Dit meerjarenbeleidsplan fungeert voor de raad van commissarissen als concreet toezichtkader. Met behulp van dit toezichtkader toetst de raad concrete beleidsbesluiten en beoordeelt zij of Vestia in het algemeen en het bestuur van Vestia in het bijzonder, haar taak naar vermogen en adequaat uitvoert. De verbindingen van Vestia hebben eveneens de aandacht. 4


In de statuten en in het reglement van de RvC zijn gedragsregels voor bestuur en RvC alsmede ten aanzien van hun onderlinge verhouding opgenomen. In 2009 is door het bestuur middels een gerichte jaarverantwoording aan de externe stakeholders gerapporteerd. Voor het jaar 2009 heeft de raad het door het bestuur geformuleerde meerjarenbeleidsplan beoordeeld, evenals de daarin opgenomen concrete doelstellingen. Deze zijn geoperationaliseerd in het begrotingsdocument. Bij de financiële continuïteit gaat het bijvoorbeeld om een solvabiliteit tussen de 10 en 20 procent, een reguliere exploitatie exclusief verkoopwinsten bestaande huurwoningen groter of gelijk aan € 0, een huurachterstand van minder dan 1,5 procent van de bruto jaarhuur en een aantal doelstellingen op het terrein van het treasurymanagement, die zijn beschreven in het treasurystatuut. Bij de woningtoewijzing gaat het om ten minste 70 procent van het totaal vrijkomend aanbod toewijzen aan de doelgroep, bij nieuwbouw onder de aftoppingsgrens ten minste 90 procent, aan jongeren (tot 27 jaar) ten minste 35 procent en aan doelgroepen van maatschappelijk herstel ten minste 150 toewijzingen. Bij de kwaliteit van de woningvoorraad zijn de volgende doelstellingen benoemd. Vestia streeft ernaar jaarlijks 1.500 nieuwe woningen (huur en koop) op te leveren zowel binnen de bestaande steden (vernieuwing van wijken) als in de regio in het kader van de ongedeelde regio. Voorts streeft Vestia ernaar jaarlijks een substantieel aantal woningen te verbeteren en haar bezit middels planmatig, mutatie- en reparatieonderhoud, alsmede door het geschikt maken van woningen voor ouderen en gehandicapten, kwalitatief op peil te houden. Vestia voert een terughoudend verkoopbeleid. Vestia verkoopt alleen woningen met voldoende toekomstwaarde. Vestia investeert jaarlijks ongeveer € 14 miljoen aan leefbaarheid, inclusief de kosten van de inzet van de eigen medewerkers. Vestia beschikt over een integrale visie wonen en zorg, werkt samen met meer dan 60 zorginstellingen en bij alle bedrijven zijn projecten afgerond, in aanbouw en in ontwikkeling. Wonen en zorg is dagelijks werk voor Vestia. De inspanningen zijn erop gericht de klant zo goed mogelijk van dienst te zijn. Vestia heeft zichzelf opdracht gegeven om gemiddeld een score van 7,5 te halen bij de tevredenheidmeting door een extern onderzoeksbureau dat het hele jaar door de tevredenheid van de klanten onderzoekt. Ook de telefonische bereikbaarheid maakt hiervan onderdeel uit. Ten aanzien van het personeelsbeleid zijn concrete doelstellingen geformuleerd als het gaat om de gemiddelde leeftijd (jonger of gelijk aan 43 jaar) en het ziekteverzuim (lager of gelijk aan 5 procent). De raad van commissarissen heeft deze operationele doelstellingen tegelijkertijd met de begroting 2010, waarin het omvangrijke investeringsprogramma is verwerkt, in november 2009 goedgekeurd. De raad toetst de voortgang ieder kwartaal aan de hand van kwartaalrapportages, waarin het bestuur verslag doet van de voortgang en behaalde resultaten. Andere bronnen die de raad ten dienste staan zijn het volkshuisvestingsverslag en jaarrekening, rapportages voortgang projecten, het treasuryverslag, het stakeholdersverslag en de jaarberichten van de Vestiabedrijven. Omvangrijke investeringen en projecten waartoe het bestuur heeft besloten, toetst de raad aan de benoemde volkshuisvestelijke en financiële doelstellingen alsmede aan de risico‟s en de wijze waarop deze zijn beheerst, alvorens deze goed te keuren. Hetzelfde geldt voor een besluit om een verbinding aan te gaan. Resultaten van bestaande verbindingen vormen onderdeel van de reguliere rapportages van het bestuur en hebben de aandacht van de raad. 5


De wijze waarop het bestuur en de directeuren van de lokale woonbedrijven afspraken maken met hun gemeentebesturen, huurdersorganisaties en andere lokale stakeholders heeft eveneens de nodige aandacht van de raad. De raad bezoekt regelmatig de lokale bedrijven en heeft eens per jaar een projectendag, waarbij een aantal lokale bedrijven zichzelf, hun activiteiten en hun projecten presenteren. Dit zelfde geldt voor de wijze waarop het bestuur vorm geeft aan het personeelsbeleid, onder meer door regelmatig contact met de Ondernemingsraad van Vestia. De raad bespreekt de reguliere en bijzondere rapportages van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en de jaarlijkse prestatie- en oordeelsbrief van de minister van Wonen, Wijken en Integratie met het bestuur. De raad baseert haar oordeelsvorming mede op basis van informatie over de werkzaamheden van Vestia, die zij verkrijgt uit externe bronnen, bijvoorbeeld uit de netwerken van de individuele leden. De raad heeft zich reeds in 2008 uitgebreid laten informeren over de gevolgen van de kredietcrisis en recessie voor Vestia. De conclusie luidde dat Vestia zich voldoende heeft voorbereid op de kredietcrisis door in een vroegtijdig stadium de nodige financiering aan te trekken. Het actief treasurybeleid heeft er in 2009 zelfs toe geleid dat Vestia nipt de C-status van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) heeft verkregen. Oorzaak hiervan is niet het achterblijven van de voorgenomen onrendabele investeringen, deze blijven ondanks de crisis op peil, maar een toename van het volkshuisvestelijk vermogen met bijna € 800 miljoen in 2008. Vestia wil het overschot inzetten door intensivering van de investeringen, aankopen van huurwoningen van andere corporaties en een eventuele fusie met financieel zwakke corporaties. De gevolgen van de recessie zijn beperkt gebleven. De toename van de huurachterstanden is uitgebleven. Wel merkt Vestia dat potentiële kopers moeite hebben om de benodigde woonlasten op te brengen. De verkoop van nieuwe en bestaande koopwoningen is hierdoor achtergebleven bij de verwachtingen. Vestia heeft in verband hiermee adequate maatregelen genomen. Zo zijn bij een aantal complexen onverkochte woningen omgezet in huurwoningen. De dalende inflatie heeft, door de koppeling van de huurstijging aan de inflatie, lagere huurinkomsten tot gevolg. Anderzijds heeft de recessie een gunstig effect op de bedrijfslasten en dan met name op de lonen en salarissen en op de onderhoudsuitgaven. Ook zijn de aanbestedingen bij projecten belangrijk gunstiger uitgepakt. Ten slotte is de raad in 2009 opgetreden als adviseur van bestuur en directie bij het vormgeven van strategisch beleid, prestatieafspraken met gemeenten en samenwerking met collegacorporaties bij onder meer de woonruimteverdeling in een ongedeelde regio en bij de landelijke ontwikkelingen zoals de 40-wijkenproblematiek in relatie tot de bijzondere projectsteun, de integrale VPB en de wijze waarop de minister van WWI voornemens is de ordening te vernieuwen. Zelfevaluatie Begin 2010 heeft de raad aan de hand van een uitgebreide vragenlijst stilgestaan bij het eigen functioneren in 2009. Besproken is of iedere commissaris voldoende ter zake kundig is, voldoende inbreng heeft, of de rol van de voorzitter voldoende is ingevuld, of de vergaderingen inhoudelijk van het juiste niveau zijn, van voldoende frequentie en voldoende voorbereid. De raad heeft geëvalueerd of de schriftelijke en mondelinge financiële informatievoorzieningen en de informatievoorziening van de volkshuisvestelijke aspecten van voldoende niveau zijn. Ditzelfde geldt voor de informatie over de strategische doelstellingen en behaalde resultaten. Voorts heeft de raad zich de vraag gesteld of zij voldoende inzicht heeft in de besturings- en beheersingsmechanismen, de interne controle, de cultuur en de integriteitregels bij Vestia. De raad heeft zich de vraag gesteld of zij voldoende inzicht heeft in en kennis heeft van het 6


financiële beleid en uitkomsten, en het beleid en resultaten van de treasury. Ditzelfde geldt voor het inzicht in de volkshuisvestelijke prestaties en de tevredenheid van de klanten van Vestia. Ten aanzien van de relatie van de raad en het bestuur heeft de raad zich de vraag gesteld of de wijze waarop de raad toezicht uitoefent op het bestuur en de corporatie van voldoende niveau is, of de relatie raad – bestuur passend, te afstandelijk of juist niet afstandelijk genoeg is en of alle disciplines binnen de raad voldoende zijn ingevuld. De rol van de raad als klankbord voor het bestuur vormde eveneens onderdeel van de evaluatie. De raad is tot de volgende conclusies en verbeterpunten gekomen. De raad is positief over de organisatie, de rol van de deelnemers binnen de raad, de inbreng en de verdeling van de aandachtsgebieden. De leden zijn behoorlijk complementair aan elkaar. De punten van de vragenlijst zijn over het algemeen positief beantwoord. Werving en selectie De leden van de raad zijn benoemd op grond van actuele profielen en voeren hun taken uit conform de aanbevelingen van de commissie Glasz. Naast het gestelde over het functioneren van de raad in de statuten van Vestia, beschikt de raad over een reglement en over actuele functieprofielen. De rol en de positie van de raad zijn jaarlijks onderwerp van gesprek. De raad is aan de hand van actuele profielschetsen samengesteld en daardoor berekend op haar brede taakopvatting. Twee leden zijn benoemd op bindende voordracht van de huurdersorganisaties en één lid is benoemd op bindende voordracht van de Ondernemingsraad van Vestia In de vergadering van november is de heer Dijkhuizen na consultatie door de voorzitter van de leden, herbenoemd voor een periode van 4 jaar vanaf 1 januari 2010. De maximale zittingstermijn van de heer Van Genugten liep per 31 december 2009 af. De huurdersorganisaties in Haaglanden is gevraagd een bindende voordracht te doen voor een nieuw raadslid. Integriteit In het reglement van de raad zijn regels opgenomen voor mogelijke belangenverstrengeling van het bestuur en leden van de raad. In de taakomschrijving van de directeur Financiën & Control is expliciet opgenomen dat hij tot taak heeft bij de voorzitter van de raad van commissarissen mogelijk belangenverstrengeling van het bestuur te melden. De externe accountant heeft kennisgenomen van de maatregelen om de frauderisico‟s te beperken. De accountant heeft deze set van maatregelen als adequaat gekwalificeerd. De raad heeft kennisgenomen van de integriteitcode die binnen Vestia vanaf medio 2006 van kracht is. Vestia heeft in 2009 een Klokkenluiderregeling vastgesteld en de raad heeft het besluit van het bestuur hieromtrent, goedgekeurd. Er hebben zich in 2009 geen transacties voorgedaan, waarbij sprake was van tegengestelde belangen. Het reglement van de raad is op dit punt in 2009 nageleefd. De raad is van mening dat de leden van de raad in 2009 onafhankelijk hun taken hebben kunnen uitvoeren en hebben uitgevoerd.

7


Samenstelling raad van commissarissen in 2009 Lid raad van commissarissen S. Kolthek Voorzitter mr J.S.M. Lugte Secretaris R.T.M. van Genugten Lid A.N.C. Hoekman Lid N.M. Dijkhuizen Lid

M/V M

Geb. jaar 1940

Benoemd In 2005

Zittingsperiode tot 2012

Commissie Lidmaatschap Kernraad

M

1958

2001

2011

Kernraad

M

1960

2001

2010

M

1954

2001

2011

M

1947

2005

2014

De heer Van Genugten is op 31 december 2009 afgetreden en de heer Dijkhuizen is herbenoemd tot 1 januari 2014. Hoofd- en nevenfuncties leden raad van commissarissen Lid raad van commissarissen S. Kolthek Voorzitter

mr J.S.M. Lugte Secretaris R.T.M. van Genugten Lid A.N.C. Hoekman Lid

N.M. Dijkhuizen Lid

Hoofdfunctie

Nevenfunctie

Zelfstandig Consultant Commissaris Groothandelsgebouwen N.V., Rotterdam Voorzitter Stichting Architectuur Instituut Rotterdam (AIR) Lid Raad van Toezicht Berlage Instituut, Rotterdam Adviseur Kunst en Bedrijf b.v., Amsterdam Voorzitter Van der Leeuwkring, Rotterdam Directeur Voorzitter raad van Commissarissen van de Stadstoezicht Stichting Woonformatie Ypenburg Gemeente Rotterdam Parttime-docent Koninklijke NIVRA Beleidsadviseur Lid Raad van Commissarissen Woonbond Woningstichting De Key Manager Facilitaire Lid Raad van Toezicht Stichting Dienstverlening, Onderwijsgroep Galilei Laurens wonen Voorzitter Raad van Bestuur Stichting Service diensten en zorg Bureau Ouderen Hellevoetsluis

Lid Bestuur Stichting Viering Gedenkdagen Scheveningen Voorzitter Stichting Heelweg Parttime-docent Luzac Lid raad van commissarissen Woonpartners Helmond. Lid raad van toezicht Stichting Scholengemeenschap Zuid-West 8


De heer Hoekman is benoemd op voordracht van de huurdersorganisaties. De heer Lugte is benoemd op voordracht van de ondernemingsraad. Het vervullen van de vacature, ontstaan door het aftreden van de heer Van Genugten, geschiedt eveneens op voordracht van de huurdersorganisaties. Belangrijke besluiten/goedkeuringen De raad heeft in 2009 de volgende besluiten genomen dan wel goedkeuringen verleend. Op 26 mei 2009 heeft de raad het volkshuisvestingsverslag, het jaarverslag en de jaarrekening 2008 goedgekeurd. Op 24 juni 2009 heeft de raad het besluit van het bestuur om een Klokkenluiderregeling vast te stellen, goedgekeurd. Op 9 september 2009 heeft de raad het projectdocument Zuiderspoor te Rotterdam, goedgekeurd. Op 18 november 2009 heeft de raad de begroting 2009 en meerjarenraming 2010 – 2019 goedgekeurd. Op 18 november 2009 heeft de raad het investeringsdocument Unielocatie Zuiderpark te Rotterdam, goedgekeurd. Op 18 november 2009 heeft de raad de deelname aan de Coöperatie De Kleine Loods te Den Haag, goedgekeurd. Op 18 november 2009 heeft de raad besloten tot herbenoeming van de heer Dijkhuizen als lid van de raad van commissarissen voor een periode van 4 jaar van 1 januari 2010 tot en met 31 december 2013. Bestuursvergoeding en vergoeding leden raad van commissarissen In het kader van de 'wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens' dient ook de bestuursbeloning openbaar te worden gemaakt. De beloning van het bestuur van Vestia bedraagt conform de definitie van de wet € 497.161 (2008: € 486.976), bestaande uit het belastbaar loon van € 379.379 (2008: € 372.458) en een bijdrage in de voorzieningen voor toekomstig loon van € 117.781 (2008: € 114.518). De vergoeding van de leden van de raad van commissarissen in 2009 bedraagt in totaal € 61.268 (2008: € 59.984). De vergoedingen voor de bestuurder en de raad zijn beperkt aangepast, analoog aan de stijging van de CAO.

Voorzitter Secretaris Lid

2009 € 21.312 € 15.983 € 7.991

2008 € 20.864 € 15.648 € 7.824

Inhoudelijk verslag De raad is in 2009 vijf keer bijeengekomen. De raad heeft in februari 2009 vergaderd in Naaldwijk bij Vestia Westland. Mevrouw Van Rood, de bedrijfsdirecteur van dit Vestia-bedrijf heeft een inleiding verzorgd. Aan de orde kwamen onder meer de prestatieafspraken met de gemeente Westland, de productie in het Hoogeland en andere locaties en de overige activiteiten op het terrein van Wonen en Zorg, leefbaarheid en sponsering van lokale activiteiten op het gebied van welzijn. Bij de prestatieafspraken was en is er een spanningsveld tussen hetgeen de lokale politiek wil en hetgeen er vanuit regionaal verband wenselijk is. De lokale politiek zit veel meer op de lijn van Westland voor de 9


Westlanders en wil vooral bouwen voor starters en ouderen uit het Westland zelf en minder voor lagere inkomens uit Den Haag in het kader van de ongedeelde regio. Ook bij de woonruimteverdeling (één systematiek binnen Haaglanden), heeft de lokale politiek haar reserves. De raad heeft hier kennis van genomen. De raad heeft uitgebreid stilgestaan bij het treasuryverslag van Vestia. In het verslag zelf is een verantwoording van het gevoerde beleid opgenomen en zijn de resultaten afgezet tegen verschillende benchmarks. Het jaar 2009 was in alle opzichten extreem. Er vielen plotseling een aantal banken om en het vertrouwen was in de financiële sector op een gegeven moment volledig weg. De rente daalde formeel sterk, maar dat is slechts schijn, omdat de opslagen fors hoger werden. Door de plotselinge daling van de olieprijs kwamen nog meer bedrijven in grote financiële problemen. Vestia kon snel reageren op de gewijzigde omstandigheden. Zo heeft Vestia vroegtijdig geld aangetrokken en bij de aankoop van derivaten bij banken is tegelijkertijd een kasgeldfaciliteit opgenomen van € 50 miljoen per bank tegen gunstige voorwaarden. Vestia heeft tijdig de kasgeldfaciliteiten maximaal benut in een tijd waarin geld heel schaars was en de opslag op de euribor opliep tot meer dan 150 basispunten. Vestia bezit voldoende financieringsmiddelen voor extra investeringen. De rente op de uitstaande leningen is inmiddels ruim 0,6 procent lager ten opzichte van hetgeen in de sector gebruikelijk is en dit kan nog oplopen. Dit leidt tot een besparing van € 30 miljoen per jaar en is reeds verwerkt in de meerjarenbegroting. De raad heeft gevraagd naar de risico's bij de derivaten en de beleggingen. Het bestuur heeft aangegeven dat de risico's beheersbaar zijn. Zo moet de rente dalen naar -3 procent, alvorens Vestia in liquiditeitsproblemen komt. Bij de obligaties, anders dan staatsobligaties ligt dit anders. Door het ontbreken van handel is waardebepaling lastig. Renteen aflossing lopen nog gewoon door. De raad heeft, mede op grond van de opvatting van de accountant terzake, haar vertrouwen uitgesproken als het gaat om het in control zijn van Vestia op het gebeid van de treasury. Het bestuur heeft aangegeven de accountant te vragen dit jaar expliciet aandacht te schenken aan het treasurybeleid van Vestia door middel van extra gerichte onderzoeken. De raad heeft Vestia gecomplimenteerd met het behaalde resultaat en met het verslag. Tijdens dezelfde vergadering heeft de raad kennis genomen van de voorlopige financiële uitkomsten 2008. Deze komen € 2 tot 3 miljoen lager uit dan de begroting door tegenvallende verkoopopbrengsten bestaande en nieuwe woningen. In Haaglanden zijn de verkopen nieuwe woningen wisselend en in Rotterdam slecht. De raad heeft hier kennis van genomen. De raad heeft in dezelfde vergadering stilgestaan bij het huurbeleid in 2009. Met tevredenheid heeft de raad kennisgenomen van het oordeel van de minister van WWI over het presteren in 2007 en heeft het bestuur gevraagd het onderwerp visitatie apart te agenderen. De raad heeft kennis genomen van het voorlopige standpunt omtrent de VSO2 in het kader van de vennootschapsbelasting. Ten aanzien van de mogelijke aankoop van gronden en huurwoningen van andere corporaties heeft de raad aangegeven dat hiervoor binnen Vestia voldoende checks en balances aanwezig zijn. Naast de bestuurder zijn ook andere directeuren nauw bij de besluitvorming betrokken. In aanwezigheid van de accountant heeft de raad zich in mei uitgebreid gebogen over het volkshuisvestingsverslag, het jaarverslag, en de jaarrekening 2008. De accountant heeft aangegeven dat hij een goedkeurende verklaring heeft afgegeven. De accountant heeft extra aandacht geschonken aan zaken die momenteel politiek/maatschappelijk relevant zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om de beloning bestuurder, aankoop onroerend goed, frauderisico's en derivaten. Vestia voert op dat laatste punt een actief beleid. De ontwikkeling van de negatieve marktwaarde per 31 december 2008 heeft extra aandacht gekregen, evenals gebruikte 10


mogelijkheid in de regelgeving om deze buiten de winsten verliesrekening te houden. Inmiddels is de rente weer fors gestegen en dat zou wederom leiden tot aanzienlijke winsten in 2009. De accountant heeft bevestigd dat de derivaten zijn afgesloten om toekomstige renterisico's af te dekken en zijn gerelateerd aan verwachte kasstromen samenhangend met toekomstige herfinancieringen en investeringen. Bij de obligaties in het Fonds Oppenheim heeft een afwaardering plaatsgevonden van € 15 miljoen. Ook heeft een afwaardering plaatsgevonden van nieuwe koopwoningen, die nog niet zijn verkocht. Bij de afwaardering is rekening gehouden met het feit dat Vestia de woningen kan verhuren en later alsnog kan verkopen. De raad heeft gevraagd naar de achtergronden van de aankoop van het HAKA-pand en het bestuur heeft deze toegelicht. De accountant heeft aangegeven dat Vestia prima scoort als het gaat om de beheersing van de bedrijfslasten. De fiscale positie is omgeven met onzekerheden. De grootste onzekerheid heeft betrekking op het verschil tussen onderhoud en verbetering. In de managementletter heeft de accountant een aantal verbeterpunten opgenomen. De bestuurder heeft aangegeven dat deze de aandacht hebben en de accountant verzocht komend jaar hier expliciet aandacht aan te geven. De raad heeft dit ter kennisname aangenomen. In dezelfde vergadering heeft de raad kennis genomen van de notitie Duurzaamheid bestaande bouw en het verantwoordingsverslag 2008, expliciet bedoeld voor stakeholders en van de managementrapportage 4e kwartaal 2008 en de 1e resultaten 1e kwartaal 2009, alsmede het standpunt van Vestia omtrent visitatie. Verder heeft het bestuur de raad op de hoogte gesteld omtrent de voorwaarden van Vestia bij een eventuele fusie met het noodlijdende SGBB en de overwegingen om de VSO2 toch te tekenen. In juni heeft de raad de managementrapportage 1e kwartaal besproken. De verkoopopbrengsten staan onder druk en bij huurincasso houdt Vestia scherp de vinger aan de pols. Er is een externe vacaturestop ingesteld, na bespreking met de Ondernemingsraad. Het aantal mutaties neemt licht af en bij projectontwikkeling zien we minder werk, dat we op tijd hebben opgevuld door extra inzet op maatschappelijk onroerend goed. Vestia heeft over de opgave in Parkstad/Afrikaanderwijk overeenstemming bereikt met de gemeente Rotterdam. In dezelfde vergadering heeft de raad uitgebreid stilgestaan bij het integriteitbeleid van Vestia en is de Klokkenluiderregeling goedgekeurd. De raad heeft de brief van de minister WWI over de toekomst corporatiebestel en de reactie van Vestia daarop besproken. Op dezelfde dag heeft de raad een bezoek gebracht aan Ceres projecten alwaar een drietal maquettes voor het Sportquadrant Zuiderpark in Den Haag zijn besproken. Vervolgens is een bezoek gebracht aan de Zeewaterwarmtecentrale in Scheveningen. Deze verwarmt de nieuwbouw in Duindorp, een wijk die voorheen behoorde tot de 54 aandachtswijken en nu grotendeels is geherstructureerd. Vervolgens is een bezoek gebracht aan de krachtwijken Den Haag Zuidwest. Na een inleiding door mevrouw Jansen, bedrijfsdirecteur Vestia Den Haag ZuidWest is een bezoek gebracht aan de nieuwbouw in de Raden, de bestaande bouw in de Oorden en is uitgebreid stilgestaan bij de inspanningen van Vestia bij de Otterrade, een flat met particuliere eigenaren, waarin het noodzakelijk onderhoud volstrekt onvoldoende van de grond kwam. Met hulp van de gemeente en Vestia is de schil van het complex gerenoveerd, de VVE geactiveerd en het sociaal beheer op poten gezet. De eerste resultaten zijn bemoedigend. De raad is onder de indruk van de inspanningen en het bereikte resultaat. In september heeft de raad vergaderd bij Vestia Den Haag Zuid-Oost. De heer Van Eijkeren, bedrijfsdirecteur van Vestia Den Haag Zuid-Oost, heeft de voornaamste opgaven toegelicht. De afgelopen jaren en de komende twee jaar levert Den Haag Zuid-Oost circa 1.000 woningen op. Het gaat niet alleen om reguliere woningen maar ook om specifieke producten als het Strijkijzer en Bink 36, het voormalige bedrijfsgebouw van KPN aan de Binckhorst. Vooral de specifieke 11


producten leiden ertoe dat de overstap van een beheerorganisatie naar een projectorganisatie voor de hand lag. Vestia Den Haag Zuid-Oost gaat zich steeds meer richten op maatschappelijk onroerend goed. Onder meer de oude Brandweerkazerne (tijdelijke bedrijfshuisvesting startende bedrijven), Brede school Moerwijk, Sportkwadrant Zuiderpark, ontwikkeling school/buurthuis in Mariahoeve. Dit heeft gevolgen voor de organisatie en de cultuur. Van traditionele afdelingen naar een procesgerichte benadering met collectieve verantwoordelijkheden en procesverantwoordelijkheden. Kenmerken zijn het bewustzijn om over de afdelingsgrenzen heen te kijken, het helder vastleggen van verantwoordelijkheden en heldere prestatieafspraken, een ondersteunende werkhouding een efficiënte en effectieve samenwerking. Verder is Vestia Den Haag Zuid-Oost bewust bezig met wat de heer Van Eijkeren noemt het Servicelevel. Voorbeelden zijn het bieden van de mogelijkheid reparaties te laten uitvoeren tot 20.00 uur, internet als communicatieplatform, van reageren naar adviseren en beeldtaal. Beide ontwikkelingen vergen vooral een cultuuromslag binnen het bedrijf. Tijdens dezelfde vergadering zijn de ontwikkelingen rond Bonaire en de SGBB besproken en is ingegaan op de stand van zaken Hagalocatie en Sportkwadrant Zuiderpark in Den Haag, de bemoeienis van Vestia bij de aanpak van Carnisse in Rotterdam en de noodzaak om vanaf volgend jaar een nieuwe accountant te kiezen. Verder zijn uitgebreid besproken het prodoc Zuiderspoor in Rotterdam, de managementrapportage 2e kwartaal, het continuïteitsoordeel Centraal Fonds Volkshuisvesting. Bij de beleidsmatige ontwikkelingen is ingegaan op de investeringen in de krachtwijken en de onzekerheid omtrent de bijzondere projectsteun de komende jaren en de verschenen brief met jurisprudentie omtrent het werkterrein van corporaties. In de vergadering van november heeft de raad de begroting voor 2009 en volgende jaren besproken met het bestuur. Aan de orde kwamen de vraag of de omslag van sloop en nieuwbouw naar renovatie structureel of incidenteel is (deels incidenteel, maar deels ook structureel) en de toename van de huuropbrengsten met 45 procent in de meerjarenperiode. Naast het effect van de reguliere huurverhoging heeft de toename vooral te maken met nieuwbouw van huurwoningen en vooral ook van maatschappelijk onroerend goed. Verder keurde de raad het investeringsdocument Unielocatie Zuiderpark goed en keurde de verbinding Coöperatie De Kleine Loods eveneens goed. Verder kwam de herbenoeming van de heer Dijkhuizen aan de orde, de procedure keuze nieuwe accountant en het verzoek aan de huurdersorganisaties voor een bindende voordracht vacature lid van de raad. Tijdens dezelfde vergadering is de derde kwartaalrapportage besproken. De raad heeft met instemming kennisgenomen van de zienswijze minister WWI over het presteren 2009, het Solvabiliteitsoordeel 2009 van het CFV. Bij het rapport Corporatie in Perspectief van het CFV constateerde de raad dat Vestia op diverse items, waaronder de bedrijfslasten en de rentelasten alsmede de realisatie-index goed scoort, des te meer omdat Vestia binnen de referentiegroep ook zelf nog eens fors meetelt. De raad heeft eveneens kennis genomen van de aparte rapportages van de accountant over het Oppenheim Fonds en de Hedgeaccounting. De raad concludeerde naar aanleiding van deze laatste rapportage dat Vestia zich aan het treasurystatuut heeft gehouden en handelt in lijn met de financieringsbehoefte voor herfinancieringen en het investeringsprogramma. De raad heeft kennis genomen van de aankoop van nieuwbouwwoningen van ABB in Pijnacker-Nootdorp en de toezegging van een tweetal ontwikkellocaties door de gemeente, welke hiermee samenhangt.

12


De raad is van mening dat Vestia, zowel op het terrein van de bedrijfsvoering en treasury als bij het volkshuisvestelijk presteren, in het verslagjaar 2009 het uitstekend heeft gedaan. S. Kolthek Voorzitter raad van commissarissen

13


Personeel & Organisatie In onderstaand organigram zijn de 17 Vestia-bedrijven weergegeven. Het gaat om 13 lokale woonbedrijven en 4 vakbedrijven.

14


Recessie, innovatie en externe vacaturestop Veel ondernemingen zijn in 2009 door de economische recessie genoodzaakt geweest stringente kostenreducties door te voeren, waaronder forse inkrimping van het aantal arbeidsplaatsen. Voor Vestia was dit minder van toepassing. Vestia beschikt over een stevige vermogenspositie en daarnaast heeft Vestia geen last van vraaguitval. Vestia heeft aan de inkomstenkant beperkte gevolgen van de recessie ondervonden. Het gaat daarbij om: een (zeer beperkte) stijging van de inkomsten omdat de politiek de huurstijging beperkt wilde houden, een toenemende druk op de huurincasso en een stagnerende verkoop van nieuwbouw. Vestia heeft de recessie echter ook als kans gezien door met name op het gebied van de bedrijfsvoering in 2009 nieuwe stappen te zetten om te innoveren. Ervaringen met eerdere recessies hebben namelijk laten zien dat ondernemingen, die tijdens een recessie nog (financiële) ruimte hebben of kunnen vrijmaken om hun bedrijfsvoering te innoveren, sterker uit een recessie tevoorschijn komen. Om innovatieprojecten te kunnen financieren is in 2009 o.a. een selectieve vacaturestop ingesteld die we medio 2010 beëindigen. De vacaturestop heeft bij de Vestia-bedrijven geleid tot een groot improvisatievermogen. Met creatieve oplossingen, verdere samenwerking binnen en tussen de bedrijven en niet in de laatste plaats de bereidheid van medewerkers om in gaten te springen zijn de problemen binnen de perken gebleven. Daarnaast hebben ook de goede werking van de interne arbeidsmarkt, het toestaan van externe werving als daar een goede onderbouwing voor was en het inzetten van uitzendkrachten bijgedragen aan het waarborgen van de continuïteit. Een innovatieteam bestaande uit drie leden van het Directieteam heeft, na een uitgebreide analyse, voorstellen gedaan voor innovatieprojecten die we inmiddels ten uitvoer brengen of op de rol staan. Het gaat dan bijvoorbeeld om: evalueren of we bepaalde activiteiten kunnen beëindigen of minder intensief kunnen uitvoeren, kennisdeling en kennisontwikkeling bij medewerkers, verder uitnutten van ICT-toepassingen, introduceren andere werkwijzen, e.d. Het traject loopt nog en de komende jaren gaan we de voordelen innen. Klokkenluidersregeling Vanaf 2005 is het onderwerp integriteit binnen Vestia een terugkerend thema. De afgelopen jaren is dat ingevuld door: (1) het in samenwerking met de Vestia-medewerkers ontwikkelen van de gereedschapskist “De kunst van het kiezen”; (2) de vaststelling van het integriteitsprotocol; (3) de discussies binnen de Vestia-bedrijven over het thema integriteit; (4) de vaststelling (na overleg met de betrokken medewerkers) van competenties voor de diverse Vestia-functies waarbij de competentie “integriteit” veelvuldig een rol speelde en (5) de verankering van het thema integriteit in onze merkwaarden (BIPO). In 2009 heeft Vestia een klokkenluidersregeling vastgesteld, inmiddels een algemeen aanvaarde professionele norm om medewerkers de mogelijkheid te geven (vermeende) misstanden aan de kaak te stellen. Sturingsmodel In vervolg op de discussies, die in 2008 met de MT‟s van de Vestia-bedrijven zijn gevoerd over het sturingsmodel van Vestia, is in 2009 op het niveau van de bedrijfsdirecteuren een integrale evaluatie uitgevoerd. Die bestond uit een startnotitie waarin suggesties waren opgenomen om te waarborgen dat de balans in de organisatie tussen begrippenparen “eenheid in verscheidenheid” en “vrijheid in gebondenheid” gewaarborgd blijft. Vervolgens hebben de 15


bedrijfsdirecteuren daar op individueel niveau op gereageerd en op basis van de resultaten daarvan is een slotdiscussie in het DT gevoerd. Het sturingsmodel kan bij de bedrijfsdirecteuren van Vestia nog immer op unanieme steun rekenen. Het belangrijkste aandachtspunt blijft ervoor te zorgen dat, naast de verzakelijking die de laatste jaren is ingezet, er voldoende aandacht blijft bestaan voor de relationele aspecten zoals: onderling vertrouwen en respect. Mexicaanse Griep Op het terrein van de verzuimpreventie is het jaar 2009, zoals bij veel ondernemingen, bijzondere aandacht besteed aan het voorkomen van de verspreiding van de Mexicaanse griep. Aansluitend bij overheidsmaatregelen die betrekking hadden op de vaccinatie is binnen Vestia vooral ingezet op het bevorderen van hygiënische maatregelen. Zowel op het niveau van de medewerker (praktische tips) als op bedrijfsniveau (b.v. beschikbaar stellen van een preventiepakket per medewerker, geïntensiveerde schoonmaak) zijn maatregelen getroffen. Met de kennis van nu kunnen we stellen dat de gevolgen van de Mexicaanse griep voor Vestia relatief beperkt zijn geweest. Regulier P&O-werk De aandacht op P&O-terrein ging in 2009 verder onder meer naar de beheersing en preventie van het ziekteverzuim, conflictbemiddeling en de verdere ontwikkeling van een P&O-monitor met stuur- en kengetallen. Daarnaast was er uiteraard het reguliere werk zoals werving en selectie, indiensttreding, arbeidsvoorwaarden, formatiezaken, opleiding en de P-begroting.

Gemiddelde leeftijd medewerkers Ziekteverzuim

Realisatie 2009 43,4 jaar 4,9 %

Realisatie 2008 43,3 jaar 4,4 %

Kwaliteitsmetingen USP/Telan De uitkomsten van de continue meting van de klantprocessen door USP (norm 7,5), USP klanttevredenheid woning, woonomgeving en (dagelijks) onderhoud (norm 7,5) en telefonische bereikbaarheid door Telan (norm 7,0) zijn als volgt. De USP-score klanttevredenheid is in 2009 uitgekomen op de norm van 7,5 en betekent een lichte stijging ten opzichte van 2008 (7,3). Met name de communicatie bij groot onderhoud is verbeterd. De USP-score klanttevredenheid woning, woonomgeving en (dagelijks) onderhoud bleef onder de norm. Deze hebben we in 2008 voor het eerst gemeten. De klanttevredenheid woning scoorde 7,4 (2008 7,3), de woonomgeving 6,8 (2008 6,6) en het (dagelijks) onderhoud 6,6 (2008 eveneens 6,6). Dit is nog ver af van de norm. We gaan daar in 2010 extra aandacht aan schenken en bespreken de aanpak van verbeteringen in de woonomgeving met de gemeente of deelgemeente. De telefonische bereikbaarheid is in 2009 iets gedaald ten opzichte van 2008, maar bevindt zich nog steeds ruim boven de norm van 7,0. Het gemiddelde Vestia-breed in 2009 is uitgekomen op 7,6 (2008 7,7). 16


ICT-ontwikkelingen Het jaar 2009 staat voor wat betreft de ICT-ontwikkelingen in het teken van een verdere professionalisering. Dit vertaalt zich met name in het verankeren van alle beheeractiviteiten in de reguliere bedrijfsvoering. Toch leggen de diverse ontwikkelingen binnen de ICT-applicaties een forse druk op de uitvoeringsorganisatie. De professionaliteit en de ontwikkelingssnelheid van de leveranciers gaat vaak niet zonder fouten. De kwetsbaarheid als gevolg van een beperkt aantal leveranciers van sectorale oplossingen noodzaakt de sector om gezamenlijke afspraken te maken over een referentiearchitectuur. Het programma Online Dienstverlening legt een groot beslag op de beschikbare organisatie. Eind 2009 is nog een kleine pauze ingebouwd om door middel van een aantal waarborgen zeker te stellen dat het beoogde doel ook gerealiseerd wordt. Ondernemingsraad In het verslagjaar heeft de bestuurder vijf maal formeel overleg gevoerd met de ondernemingsraad. Naast reguliere onderwerpen zoals de secundaire arbeidsvoorwaarden en het Arbo-beleid, zijn tal van andere onderwerpen aan de orde geweest. Het overleg verloopt in goede harmonie en levert vruchtbare resultaten op.

17

Stichting Vestia Groep 2. Volkshuisvestingsverslag In dit hoofdstuk legt de Vestia Groep verantwoording af over de geleverde prestaties op de zes verantwoordingsvelden van het Besluit beheer sociale huursector. De velden zijn: - het bij voorrang huisvesten van de doelgroep - het zorgdragen voor kwaliteit van de woongelegenheden - het betrekken van bewoners bij beleid en beheer - activiteiten op het gebied van leefbaarheid - het bijdragen aan wonen en zorg - het waarborgen van de financiële continuïteit - krachtwijken. Voorts zijn in dit hoofdstuk de overige werkzaamheden (paragraaf 7), een lijst van verbindingen (paragraaf 8) en een verklaring dat de Vestia Groep uitsluitend op het gebied van de volkshuisvesting werkzaam was (paragraaf 9), opgenomen.

2.1. Het bij voorrang huisvesten van de doelgroep Woonruimteverdeling algemeen Vestia Groep is een sociaal betrokken onderneming, die het beheren en ontwikkelen van een breed scala aan wonen gerelateerde diensten en producten als doelstelling heeft. Het huisvesten van lagere inkomensgroepen en doelgroepen van maatschappelijk herstel is een van de volkshuisvestelijke speerpunten van de Vestia Groep. Uitgangspunt daarbij is dat huurders zelf kunnen kiezen voor een woning. Op dit moment is de keuzevrijheid van huurders nog beperkt door de grote druk op de woningmarkt. Door nieuwbouw tracht Vestia deze druk te verminderen. Vestia is één van de gangmakers van de regionale woonruimteverdeling. Een ongedeelde stad in een ongedeelde regio is hierbij ons uitgangspunt. Het succesvolle model in Haaglanden wordt de komende tijd in de Stadsregio Rotterdam ingevoerd. Dit impliceert hogere slaagkansen voor lagere inkomens in de regiogemeenten en ruimere toegang voor middeninkomens in de centrale stad. Via een regionaal woningbouwscenario wordt dit ook via het vastgoed ondersteund. Het gaat om minder sloop/verkoop en meer sociale woningbouw in de regio met als contramal in de centrale stad: meer sloop/verkoop en meer duurdere woningbouw. Als doelstellingen heeft Vestia evenals voorgaande jaren, voor 2009 het volgende geformuleerd. - Percentage aan BBSH-doelgroep toegewezen woningen van totaal vrijkomend aanbod minimaal 70 procent - Percentage aan BBSH-doelgroep toegewezen woningen van vrijkomend aanbod tot aftoppingsgrens minimaal 80 procent - Percentage aan BBSH-doelgroep toegewezen nieuwbouwhuurwoningen tot de aftoppingsgrens minimaal 90 procent - Percentage aan jongeren (tot 27 jaar) toegewezen woningen minimaal 35 procent - Aantal toegewezen woningen aan de doelgroep van maatschappelijk herstel minimaal 150.

18


Jongerenhuisvesting Jongeren hebben het niet altijd makkelijk op de woningmarkt. Wanneer Vestia de woningen verdeelt op basis van inschrijvingsduur en je je pas in mag schrijven vanaf je 18e verjaardag, dan ben je de eerste jaren daarna niet in het voordeel. Uit analyses bleek een jaar of vier geleden dat de slaagkansen van jongeren in veel gemeenten ver achterbleven bij die van andere groepen. Vestia verhuurde voor 2005 slechts rond de 20% van haar woningen aan jongeren onder de 27 jaar. In 2006 heeft Vestia haar beleid gewijzigd, gericht op een hoger percentage toewijzing aan jongeren. Als streefcijfer is toen 35% opgenomen voor Vestia als geheel; per woonbedrijf kan dit verschillen als gevolg van verschillen in de samenstelling van het woningbestand. Er zijn twee manieren om een hoger percentage te halen: enerzijds het toevoegen van nieuwbouw speciaal voor jongeren, anderzijds het toewijzen van meer bestaande woningen aan jongeren. Ook in de bestaande voorraad is het aanbod aan woningen voor jongeren vergroot. Sommige woonbedrijven hebben extra woningen voorzien van het label 'tot 27 jaar'. In enkele gevallen heeft een beleidsherziening geleid tot het aanwijzen van een complex tot jongerencomplex waar Vestia eerst aan sloop/nieuwbouw dacht. Ook waar sloop nog wel op de planning staat verhuren we in veel gevallen tijdelijk aan jongeren. Door al deze inspanningen laat het percentage toewijzingen aan jongeren een duidelijk stijgende lijn zien. In 2007 haalden we dit streven met 34% al bijna. In 2008 is de gestelde doelstelling ruimschoots gehaald. Van de 6.913 verhuringen in 2008 (inclusief tijdelijke verhuur) zijn er 2.556 woningen verhuurd aan jongeren tot 27 jaar (36,9%). In 2009 is het percentage, uitgekomen op 36 procent, dus net boven het streefpercentage. Begeleid wonen voor jongeren Vestia spant zich ook in voor jongeren die om een of andere reden niet goed zelfstandig kunnen wonen. Daarbij werkt Vestia nauw samen met verschillende welzijns- of onderwijsinstellingen. Zo heeft Vestia drie jaar geleden een samenwerkingsverband getekend met stichting Jeugdformaat, een instelling die in de regio Haaglanden actief is bij de opvang en begeleiding van jongeren die al dan niet tijdelijk niet meer thuis kunnen wonen. In 2009 heeft Vestia naast de zeven bestaande locaties twee nieuwe 'logeerhuizen' opgeleverd voor Jeugdformaat, in Ypenburg en in het Westland. Ook is in de wijk Escamp het project rond ambulante begeleiding van decentraal wonende jongeren gestart. Jeugdformaat en stichting JIT werken hier samen. Een oude groentewinkel bouwden we om tot steunpunt. In Rotterdam is na de Walenburgerweg, het Klooster en de Matrix een vierde jongeren-Foyer gerealiseerd, de Zuiderster. In 30 duo-woningen bieden we aan zestig jongeren woonruimte met begeleiding vanuit stichting FlexusJeugdplein. Bijzonder aan het project Zuiderster is dat de ROC's Zadkine en Albeda de jongeren voordragen. Op die manier is het mogelijk om preventief te werken in de strijd tegen voortijdige schooluitval: als het schoolmaatschappelijk werk signaleert dat een jongere van school dreigt uit te vallen als gevolg van problemen thuis, dan kan een begeleide plek in de Zuiderster er toe bijdragen dat de jongere toch zijn of haar school kan afmaken. Huisvesting bijzondere doelgroepen In het verlengde van wonen en zorg is binnen Vestia ook „maatschappelijk herstel‟ een bedrijfsbreed aandachtspunt. Maatschappelijk herstel heeft veel raakvlakken met wonen en zorg. Het gaat om kwetsbare, maar tevens aandachtvragende groepen zoals dak- en thuislozen 19


en (ex)verslaafden. Kenmerkend zijn de meervoudige problemen van de doelgroep. Men kan (tijdelijk) niet zelfstandig functioneren op meerdere facetten van het leven. De oorzaken zijn uiteenlopend. Het kan samenhangen met een psychische of verstandelijke beperking, gevolg van een verslaving, maar ook mensen met tegenslag kunnen in een situatie raken waar zij op eigen kracht niet uitkomen. Vestia helpt deze doelgroep in het reguliere verhuurtraject en in speciaal opgezette woonprojecten. Met het beschikbaar stellen van bijna 210 woningen heeft Vestia in 2009 ruimschoots voldaan aan haar taakstelling in de betreffende gemeenten (norm minimaal 150). In 2008 lag dit aantal op 249, maar toen zijn een aantal nieuwe woonvoorzieningen voor deze doelgroep opgeleverd. In deze aantallen zijn asielzoekers/pardonners niet meegenomen. In 2009 ging het om 134 asielzoekers/pardonners en in 2008 om 136. In Rotterdam en Den Haag zet Vestia zich in voor de uitwerking van het Plan Maatschappelijke Opvang van de G4, dat als resultaat moet hebben een daadwerkelijke vermindering van de omvang van de dak- en thuislozen in de grote steden. Het is de bedoeling dat we een aantal nieuwe voorzieningen aanbieden, zodat een keten ontstaat met goede doorstroommogelijkheden en cliënten snel naar hun maximale niveau van zelfstandigheid worden geleid. In Den Haag lopen met iedere corporatie afspraken over inzet voor enkele doelgroepen (Vestia neemt al jaren de GGZ-geïndiceerde doelgroep voor haar rekening). De ambitie van Rotterdam is (onder meer) 30 nieuwe voorzieningen te realiseren, die we evenwichtig spreiden over alle deelgemeenten. Preventie huisuitzettingen Het beleid van Vestia is om al bij een kleine huurachterstand persoonlijk contact met de bewoner te zoeken. In alle fasen van het traject is het beleid een combinatie van „de helpende hand bieden‟ en duidelijkheid. De huur moet wel betaald worden. De aanpak van betalingsachterstanden is geen gemakkelijk traject. Vaak is sprake van grote, complexe schulden en tal van andere problemen. Mensen zijn in eerste instantie geneigd de problemen te ontkennen en denken dat het wel goed komt. Pas in het laatste stadium, als het ontruimingsvonnis er is, beseft men de ernst van de situatie. Het beleid van Vestia is er op gericht mensen met achterstand zo snel mogelijk te bewegen een betalingsregeling te treffen en zo nodig hulp te accepteren, zowel op financieel als op maatschappelijk gebied. Dit vraagt om een goede en snel werkende „achtervang‟ van hulpverlening zonder wachtlijsten. Om zo‟n achtervang te realiseren is een goed samenspel nodig tussen corporaties en gemeentelijke instanties, met name de Gemeentelijke Kredietbank, de Sociale Diensten en andere op dit terrein werkzame instellingen. In Den Haag, Rotterdam, Delft en Zoetermeer zijn convenanten afgesloten om de samenwerking te structureren of te verbeteren In 2009 heeft het beleid zijn vruchten afgeworpen. In 2009 zijn er 307 ontruimingen geweest tegen 379 in 2008. Een daling van bijna 20 procent. Woonfraude Indien onrechtmatige bewoning bekend is, onderneemt Vestia actie met behulp van wettelijke mogelijkheden. De actie van Vestia beperkt zich in principe tot de woning waarop de melding/klacht betrekking heeft. Wanneer er duidelijke aanleidingen zijn, bijvoorbeeld als er uit een complex met enige regelmaat signalen komen van overlast of andere onrechtmatigheden, kunnen we een heel complex of hele straat onderzoeken. Bij straat- of complexgewijze aanpak maken we aan de huurders duidelijk dat het in het belang van de leefbaarheid is, dat er duidelijke aanleidingen zijn in relatie tot onze rol als verhuurder en dat huurders die te goeder

20


trouw zijn er niets van te vrezen hebben. Aanpak op een hoger schaalniveau dan complex of straat acht Vestia niet wenselijk. Wanneer Vestia constateert dat er sprake is van onderverhuur van een deel van de woning zonder dat daar vooraf toestemming voor is gevraagd, verlenen we alsnog toestemming volgens dezelfde criteria als wanneer er vooraf toestemming was gevraagd (huurder heeft zijn hoofdverblijf in het gehuurde en er is geen overbewoning). Dit geldt niet wanneer de onderverhuur gepaard gaat met overlast. Wanneer de huurder zijn hoofdverblijf elders heeft, maken we altijd een einde aan de huurovereenkomst en ook aan de onderverhuur. Hiervan wijken we slechts in uitzonderingssituaties en om humanitaire redenen af. Vestia tolereert geen overbewoning, ongeacht of die vooraf of achteraf wordt geconstateerd. In een gezinssituatie kijken we welke mogelijkheden er voor de huurder en zijn gezin zijn om andere (grotere) huisvesting te vinden. De omkering van de bewijslast (de huurder moet desgevraagd kunnen bewijzen dat hij zijn hoofdverblijf heeft in de woning en niet illegaal onderverhuurt) is opgenomen in de Algemene Huurvoorwaarden. Mutaties In 2009 heeft de Vestia Groep in totaal 6.215 woningen (opnieuw) verhuurd. In 2008 werden 6.357 woningen opnieuw verhuurd. Het aantal mutaties is dus met meer dan 140 woningen afgenomen, terwijl we ook nog eens meer nieuwe huurwoningen hebben opgeleverd. In 2009 858 en in 2008 667. In deze cijfers zijn eveneens opgenomen de tijdelijke verhuringen van woningen, die we op termijn gaan slopen. De mutatiegraad, ofwel het aantal nieuwe verhuringen over 2009 ten opzichte van het totaal aantal woningen per 1 januari 2010, bedraagt 8,4 procent (in 2008 was dit 8,7 procent). Bij de mutatiegraad is ook rekening gehouden met nieuwe verhuringen. De mutatiegraad van de Vestia-bedrijven bij elkaar in Haaglanden komt uit op 9,5 procent. In Rotterdam komt de mutatiegraad uit op 7,6 procent. Wanneer we kijken naar het aantal mutaties per huurklasse, dan blijkt de mutatiegraad bij de dure huurklassen fors hoger dan bij de betaalbare en bij de goedkope huurklassen (11,6 procent versus 8,0 en 9,5 procent). Woningtoewijzing In 2009 is 59,8 procent van de gemuteerde woningen (nieuwbouw en bestaand) toegewezen aan eenpersoonshuishoudens. Dit is lager dan in 2008 (61,1 procent). In 2008 zijn een aantal jongerencomplexen opgeleverd, waaronder het Strijkijzer met ruim 300 woningen. Van de vrijgekomen en nieuwe woningen in 2009 is 14,5 procent toegewezen aan huishoudens die bestaan uit drie en meer personen (in 2008 eveneens 14,5 procent). Een uitsplitsing van de toewijzing naar leeftijd laat zien, dat het aandeel ouderen bij de nieuwe verhuringen iets is gestegen. En wel van 11,3 procent in 2008 naar 11,8 procent in 2009. Dit lage percentage valt voor een deel te verklaren door het feit dat ouderen in het algemeen minder verhuisgeneigd zijn. Het merendeel van de in 2009 gemuteerde en nieuwe woningen is toegewezen aan huishoudens met een laag inkomen, namelijk 70,0 procent (in 2008: 68,6 procent). De definitie voor laag inkomen is gebaseerd op het BBSH. Het aandeel van de vrijgekomen goedkope en betaalbare huurwoningen dat is toegewezen aan huishoudens met een laag inkomen bedraagt 78,5 procent. In 2008 was dat 76,6 procent. Dit betekent, dat 21,5 procent van de goedkope en betaalbare huurwoningen is terechtgekomen bij huishoudens met een inkomen boven de inkomensgrenzen uit het BBSH. Dit komt mede door het feit dat er in Haaglanden afspraken zijn gemaakt om in wijken met een eenzijdig goedkoop woningbezit niet te labelen op het BBSHinkomensmaximum. In deze wijken geldt een hoger maximaal inkomen. Veelal gaat het 21


overigens om mensen die een inkomen hebben dat net boven de maximum BBSHinkomensgrens ligt. In de Stadsregio Rotterdam gelden voor de toewijzing van de betaalbare huurwoningen geen inkomensgrenzen meer. Ook hier heeft Vestia het overgrote deel van de vrijkomende goedkope en betaalbare woningen toegewezen aan de doelgroep, namelijk rond 76 procent (2008: 81procent). Huurbeleid Vestia heeft in haar begroting rekening gehouden met een reguliere huurstijging gelijk aan de verwachte gemiddelde inflatie van 2,5 procent in 2008. De gemiddelde inflatie is in 2008 uitgekomen op dit percentage. In 2009 hanteerde Vestia een gemiddelde huurstijging van 2,5 procent gelijk aan de gemiddelde inflatie in 2008. Bij mutatie van de bestaande woningen is in de regel uitgegaan van 85 procent maximaal redelijk, tenzij de marktomstandigheden dit niet toestonden. Dit laatste heeft zich in zeer beperkte mate voorgedaan. Er is geen aanleiding het huurbeleid (huurstijging, harmonisatiebeleid) bij bestaande woningen aan te passen. Als gevolg van de wijziging is de Huurtoeslagwetgeving hebben we het aanvangshuurbeleid nieuwbouw wel herijkt. Niet langer gaan we als regel uit van de aftoppingsgrens bij bereikbare woningen, maar hanteren we de huurtoeslaggrens, tenzij het woningwaarderingsstelsel zich daartegen verzet of we hebben harde afspraken met de gemeente in de gronduitgiftevoorwaarden. Huurders ontvangen nog steeds huurtoeslag en vanwege de goede isolatie bij nieuwbouw, blijven de woonlasten, inclusief kosten energie, betaalbaar. Vestia beschikte eind 2009 over 17.854 (25,5 procent) goedkope huurwoningen, 42.648 (60,9 procent) betaalbare huurwoningen, 7.376 (10,5%) dure huurwoningen tot de huurtoeslaggrens en 2.149 (3,1 procent) dure huurwoningen vanaf de huurtoeslaggrens. Hierbij is geen rekening gehouden met eenheden in verzorgingstehuizen en overige woongelegenheden. In 2009 zijn 176 betaalbare woningen, 469 dure woningen tot de huurtoeslaggrens en 158 dure woningen boven de huurtoeslaggrens nieuw gebouwd. Daarnaast zijn 11 eenheden in verzorgingstehuizen en 44 overige eenheden nieuw gebouwd. Leegstand De spanning op de woningmarkt is zodanig, dat er geen sprake is van structurele leegstand van enige betekenis. Als gevolg van herstructureringsplannen staan er wel woningen leeg. Het gaat hierbij om woningen, die op korte termijn voor sloop in aanmerking komen. Veel van deze woningen verhuren we tijdelijk aan jongeren. Huuropbrengst De gerealiseerde huuropbrengst over 2009 komt uit op circa € 382,3 miljoen. De huurderving als gevolg van mutatieleegstand bedraagt over 2009 ongeveer € 5,0 miljoen, dit is ongeveer 1,2 procent van de gerealiseerde huuropbrengst. Over 2008 bedroeg de huurderving als gevolg van mutatieleegstand € 5,4 miljoen. Daarnaast is de overige huurderving als gevolg van renovatie en sloop uitgekomen op € 3,0 miljoen.

22


Huurachterstand De huurachterstand bedroeg circa € 7,9 miljoen ofwel 2,1 procent van de huuromzet plus de vergoedingen (2008 1,87 procent). 2.2. Het zorgdragen voor de kwaliteit van de woongelegenheden Aantal woongelegenheden Vestia-bedrijf Delft Zoetermeer Den Haag Zuid-Oost Den Haag Zuid-West Den Haag Scheveningen Rotterdam Noord Rotterdam Zuid Rotterdam Hoogvliet Rotterdam Feijenoord Westland Nootdorp Midden-Nederland Nieuwerkerk a/d IJssel

Begin Nieuw2009 Sloop Verkoop bouw Overige Aankoop Eind 2009 6.064 51 11 0 0 1 6.003 6.220 0 14 148 0 1 6.355 8.256 0 0 146 0 0 8.402 6.828 142 3 70 0 0 6.753 4.751 178 6 118 -8 5 4.682 7.398 0 14 0 -3 9 7.390 7.305 0 7 0 18 0 7.316 4.312 0 9 94 0 0 4.397 7.276 61 0 0 1 41 7.257 3.377 0 2 14 -3 0 3.386 964 0 1 147 0 0 1.110 7.925 0 13 121 -92 22 7.963 2.567 0 0 0 0 0 2.567

Totaal

73.243

432

80

858

-87

79

73.581

Bij 73.581 (in 2008 73.243) woongelegenheden gaat het om 70.027 woningen, 2.145 eenheden in verzorgingshuizen, 1.409 overige (woon)eenheden. Het aantal overige verhuureenheden zoals garages (2.721), bedrijfsruimten/winkels (1.356) en overig bezit (1.833) bedraagt 5.910, zodat het totaal aantal verhuureenheden uitkomt op 79.491 (2008: 78.856). Strategisch voorraadbeleid Alle Vestia-bedrijven beschikken over een strategisch voorraadbeleid gebaseerd op lokale en regionale woningmarktonderzoeken en prestatieafspraken met stadsgewest of gemeenten. Zo zijn in Haaglanden afspraken gemaakt over de ongedeelde regio (bouwen van goedkope huurwoningen in de randgemeenten en duurdere huur- en koopwoningen in de eenzijdige wijken in de stad Den Haag). Vanwege het gegeven dat de woningmarkten waar de Vestia-bedrijven werkzaam zijn sterk verschillen, is er geen strategisch voorraadbeleid geformuleerd op groepsniveau. Wel zijn er een aantal algemene uitgangspunten geformuleerd als het gaat om een terughoudend verkoopbeleid bestaande woningen en een afwegingskader sloop-/ nieuwbouw of ingrijpende renovatie. Dat laatste heeft er bijvoorbeeld toe geleid dat er in de regiogemeenten Zoetermeer (Palenstein), Nootdorp (Plan West), Brielle (de Rugge), Delft (Bomenwijk) en Nieuwerkerk aan den IJssel (Bomenwijk) voor ingrijpende woningverbetering is gekozen, mede om de voorraad goedkope huurwoningen in die gemeenten op peil te houden. Aankoop Vestia heeft bij het aankopen van woningen het beleid geformuleerd dat aankopen vooral plaats vindt van particuliere eigenaren in herstructureringsgebieden als dat de hele wijk of buurt ten goede komt. Verder koopt Vestia panden aan als de kans zich voordoet, de prijs verantwoord is en het bezit past bij de speerpunten van beleid, bijvoorbeeld jongerenhuisvesting of wonen en zorg. 23


Realisatie 2009 Bij de aangekochte woongelegenheden gaat het om 79 woningen ten behoeve van de herstructurering in Rotterdam en om aankopen panden ten behoeve van Thomashuizen en Herbergiers. De aankopen passen binnen de vooraf gestelde beleidsdoelen (herstructurering en wonen en zorg). Verkoop Vestia voert een terughoudend verkoopbeleid van bestaande huurwoningen. Een aantal inhoudelijke argumenten ligt hieraan ten grondslag. Zo verkopen we geen woningen met te weinig toekomstwaarde, zijn we zeer terughoudend met de verkoop van goedkope huurwoningen in de regiogemeenten en in buurten en wijken in de stad waar relatief weinig goedkope huurwoningen zijn en verkopen we geen eengezinswoningen in gemeenten waar deze relatief schaars zijn. Voor 2009 waren 100 verkopen van bestaande woningen voorzien. Aan huurders en na mutatie aan particulieren zijn in 2009 80 woningen verkocht (in 2008 136 woningen). Het aantal verkopen aan particulieren is beperkt van omvang, zeker als we bedenken dat het verkoopaanbod van de Vestia Groep in 2009 bijna 1.700 woningen bedroeg. Het aantal is dus 20 procent lager uitgekomen dan in de begroting voorzien. Bovendien draagt de Vestia Groep bij aan de bevordering van het eigen woningbezit door in het kader van de revitalisering van de steden na sloop een groot deel van de nieuwbouw in de vorm van koopwoningen te realiseren. In 2009 waren dit er 396 (2008: 603). Vestia heeft in 2009 geen bestaande of nieuwe woningen verkocht met korting, een starterslening of andere verkoopconstructies, zoals maatschappelijk gebonden eigendom of koopgarant. Sloop en nieuwbouw In de begroting 2009 was de sloop voorzien van 851 woningen, de bouw van 1.154 huurwoningen en de bouw van 323 koopwoningen. Sloop In het kader van de revitalisering van de steden zijn in 2009 432 woningen gesloopt. Voor de komende jaren gaat het volgens de huidige inzichten om circa 1.000 woningen per jaar, waarvoor concrete plannen bestaan. De komende 5 jaar sloopt de Vestia Groep circa 8 procent van het bezit. Wel hebben we gelet op de economische recessie en de toenemende vraag naar goedkope huurwoningen de sloop van een aantal complexen heroverwogen. Nieuwbouw In 2008 zijn 1.254 nieuwe woongelegenheden opgeleverd, waarvan 858 in de huursector en 396 in de koopsector. Dit is minder dan de begrote 1.477. Hiervoor zijn diverse oorzaken aan te wijzen. Voornaamste oorzaak is vertraging in de procedures en/of bouw. Ook zijn een aantal plannen niet doorgegaan bijvoorbeeld door een gebrek aan belangstelling van kopers en is tussentijds besloten niet over te gaan tot sloop/nieuwbouw, maar tot ingrijpende renovatie. Een deel van de woningen betreft zorggerelateerde nieuwbouw in de huursector in het kader van de samenwerking met zorginstellingen. Het aantal nieuwbouwwoningen is exclusief de 24


woningen die de Stichting Woonformatie Ypenburg (SWY) heeft gebouwd. SWY is een separate toegelaten instelling waarin vier corporaties, waaronder Vestia, participeren. De participatie van Vestia is 40,03 procent. SWY is opgericht om in totaal 2.500 sociale huurwoningen op de VINEX-locatie Ypenburg te realiseren. Eind 2009 was het aantal huurwoningen 2.368. In 2009 zijn door SWY 194 woningen in de sociale huursector en 76 woningen in de koopsector opgeleverd. De huurwoningen van SWY zijn in beheer bij Vestia Nootdorp. Woontechnisch programma van eisen In het kader van het projectenprotocol is t.b.v. de ontwikkeling van nieuwbouwprojecten een checklist voor het woontechnisch programma van eisen opgesteld. Dit PvE gebruikt Vestia bij elk nieuwbouwproject om vroegtijdig de uitgangspunten te inventariseren en vast te leggen. Nieuwbouw met stichtingskosten boven de € 200.000 per woning Vestia heeft in 2009 in Hoogvliet (Stormvogel en Veld van Klanken, 40 koopwoningen en 36 huurwoningen), in Spijkenisse (12 huurwoningen), in Nieuwkoop (50 koopwoningen, in Ouderkerk (16 koopwoningen), in Den Haag (Zuidlarenstraat, 66 koopwoningen, Moerwijk Oost, 79 koopwoningen), en Westland (Van Teylingenstraat, 17 koopwoningen) met stichtingskosten boven de € 200.000 opgeleverd. De projecten Stormvogel en Veld van Klanken zijn woningen met extra kwaliteit en kosten om de afname van de koopwoningen te bevorderen in deze minder gewilde wijk. Bij Spijkenisse en Nieuwkoop gaat het om een gemixt project met duurdere koopwoningen en sociale huurwoningen. In Den Haag gaat het om de herstructuring van eenzijdig opgebouwde wijken met vooral sociale huurwoningen en in het Westland om een combinatieproject met sociale huurwoningen en relatief hoge grondkosten bij de koopwoningen. Aankopen gronden Vestia heeft in 2009 2 kavels aangekocht in de gemeente Zuidplas ter grootte van 4,3 hectare voor een bedrag van € 4,389 miljoen. Duurzaam bouwen Bij alle nieuwbouwprojecten zijn de energienormeringen (EnergiePrestatieNorm en Nationaal Pakket Duurzaam en Energiezuinig Bouwen) uitgangspunt. Naast het integreren van milieuaspecten neemt de Vestia Groep de eisen van het handboek Woonkeur als leidraad. Daar waar project en locatie zich ervoor lenen, zijn de ingrediënten van de verschillende keurmerken zoals het Politiekeurmerk Veilig Wonen, het Seniorenlabel en het keurmerk Aanpasbaar Bouwen toegepast. Bij veel projecten in Den Haag zijn woningen uitgerust met een pomp die warmte uit de grond haalt (in de winter) en weer teruggeeft (in de zomer). In Scheveningen gebruiken we een zeewaterwarmtecentrale voor de warmtevoorziening van de woningen in Duindorp. Ook in Zoetermeer (Oosterheem) maken we gebruik van warmte-installaties waarbij gebruik wordt gemaakt van het grondwater. In Rotterdam zijn afspraken gemaakt om de nieuwe woningen aan te sluiten op het warmtenet, dat gebruik maakt van restwarmte. In de nieuwbouw maken we gebruik van FSC-hout. Bij het slopen van woningen werken we samen met de Bouwcarrousel. Een organisatie die bruikbare onderdelen van de woning elders weer inzet. Nieuwbouw niet zijnde woongelegenheden In 2009 heeft Vestia een ruim 10.000 m2 aan niet zijnde woongelegenheden gebouwd. Voor het overgrote deel gaat het om zorgfuncties in combinatie met woningbouw voor zorginstellingen. Mede in het kader van de krachtwijken staat voor de komende jaren een omvangrijk aantal m2 dergelijk onroerend goed op het programma. Het gaat onder meer om brede buurtscholen, 25


functies voor de jeugd en buurtfuncties. In 2009 is in Zuidwijk de brede school 'De wereld op Zuid' opgeleverd. Onderhoud In 2009 is gemiddeld € 1.284 per woongelegenheid uitgegeven aan onderhoud. Ten opzichte van 2008 (€ 1.114) is dat een stijging van ruim 15,3 procent. In 2009 is gemiddeld € 487 aan reparatie- en mutatieonderhoud uitgegeven (in 2008 € 433) en gemiddeld € 604 aan planmatig onderhoud (2008: € 499). De uitgaven aan contractonderhoud en overig onderhoud bedragen gemiddeld € 192 (in 2008 € 202). De totale onderhoudsuitgaven bedroegen circa € 102 miljoen (in 2008: € 87 miljoen). De onderhoudsuitgaven zijn inclusief de kosten reeds verantwoord onder lonen en salarissen( in 2009 circa € 5,8 miljoen). Met ingrijpende woningverbetering was in 2009 een bedrag gemoeid van € 111 miljoen. In 2008 was dat € 80 miljoen. Vestia heeft in 2009, naast de kleinere verbeteringrepen, ruim 1.500 woningen ingrijpend verbeterd (verbeterkosten gemiddeld hoger dan € 22.500 per woning). Er is meer onderhoud uitgevoerd dan alleen uit de cijfers blijkt. Het volume is toegenomen door slimmer aanbesteden (meer combinaties van projecten, schilderwerk meer in rustiger tijden). Het Project Onderhoud Schil (POS), waarin met behulp van gespecialiseerde bureaus als het Verfadviescentrum, heeft ertoe geleid dat met name het planmatig onderhoud tot lagere uitgaven heeft geleid, doordat kritischer is gekeken naar de noodzaak en mogelijkheden tot uitstel. 2.3. Het betrekken van bewoners bij het beleid en het beheer Overleg Het betrekken van bewoners bij het beleid en het beheer staat bij de Vestia Groep hoog in het vaandel. Reeds vanaf 1992 kennen de statuten artikelen omtrent een participatieovereenkomst huurdersorganisaties en bewonersparticipatie. Het betrekken van bewoners bij beleid en beheer vindt op diverse niveaus plaats. Op het niveau van de Vestia Groep is de invloed reeds jaren verankerd door het recht van voordracht van huurdersorganisaties voor twee leden van de raad van commissarissen. De nieuwe bevoegdheden, die de in 2008 gewijzigde Wet op het overleg huurders en verhuurder aan de bewoners geeft, zijn met de huurdersplatforms en organisaties besproken en in de reglementen opgenomen. Maar overleg over de wettelijk verplichte onderwerpen vindt Vestia niet voldoende. Bewoners zien wij als onze bondgenoten. Het is belangrijk dat onze huurders de beheerplannen, waarin wij – onder meer – de leesbaarheidsprojecten en activiteiten regelen, ten volle ondersteunen. Bewoners hebben voor de leefbaarheid in het gebied waar zij wonen ook verantwoordelijkheid. Als zij niet meedoen, komt er niets van de grond. Op bedrijfsniveau fungeren bij de meeste bedrijven actieve huurdersorganisaties. Dit sluit ook aan bij de lokale verankering van de bedrijven van de Vestia Groep. Daarnaast zijn op wijkniveau bewonerscommissies gesprekspartner. Met name nieuwbouw, herstructurering, wijkbeheer en leefbaarheid zijn onderwerpen, die op dat niveau volop in de belangstelling staan. Ook op complexniveau wordt regelmatig overlegd met vertegenwoordigers van huurders. Onderwerpen die daarbij aan de orde komen zijn veelal complexgebonden, zoals groot onderhoud, woningverbetering, het servicepakket en de servicekosten. Het betrekken van bewoners bij beleid en beheer wordt bij Vestia Midden-Nederland enerzijds ingevuld door de jaarlijkse organisatie van regioavonden in verschillende plaatsen in het land en daarnaast door het faciliteren van bewonerscommissies in woningcomplexen. Voor de 26


regioavonden zijn alle bewoners via de bewonersnieuwsbrief uitgenodigd. Vestia MiddenNederland gaat op deze avonden in op het beleid op hoofdlijnen. Bewoners kunnen diverse zaken aankaarten. Bewonerscommissies zijn werkzaam op niveau van één complex of enkele bij elkaar gelegen complexen. Doorgaans vindt eenmaal per jaar overleg plaats over alle zaken die in het complex spelen en die voor de bewoners van belang zijn. Eind 2009 heeft De Landelijke Huurdersraad Vestia zich aangediend. De behoefte om een aantal zaken rechtstreeks met de bestuurder te bespreken was voor de bestaande huurdersorganisaties in Den Haag, Zoetermeer, Westland, Rotterdam en Zuidplas de aanleiding. Vanwege het niet vertegenwoordigen van alle woonbedrijven van Vestia is afgesproken dat het overleg een semiformele status heeft. Dat wil zeggen dat de huurdersorganisaties zich primair op hun eigen woonbedrijf richten en daar concrete afspraken maken. Nieuwe vormen van bewonersparticipatie Ook in 2009 is volop gewerkt met nieuwe vormen van bewonersparticipatie. Met nieuwe participatievormen, van portiekgesprekken en straatinterviews tot speeddaten, krijgen we een breed scala van meningen en wensen op tafel, ook van de huurders die niet in de gelegenheid zijn via bewonerscommissies of huurderplatforms hun mening te geven. Aanvankelijk stelden de huurdervertegenwoordigers zich terughoudend op bij de nieuwe bewonersraadpleging, maar gaandeweg wordt men enthousiast. Het levert ook voor hen belangrijke informatie op. Ook via internet peilen we de mening van de huurders in de vorm van eenmalige enquêtes en een digitaal klantenpanel. Het digitale klantenpanel is in 2009 wederom uitgebreid. Maximaal negen keer per jaar krijgen de deelnemers via e-mail vragen voorgelegd over hun woning, de woonomgeving of de dienstverlening van Vestia. De respons is hoog want zonder veel tijdsbeslag kunnen huurders van zich laten horen en Vestia krijgt informatie van huurders die bij de traditionele participatievormen niet in beeld komen. Geschillencommissies Klanten kunnen een klacht indienen wanneer zij vinden niet juist door Vestia-bedrijven te zijn behandeld. De Vestia-bedrijven behandelen de klacht eerst. Is de huurder het niet eens met de uitkomst, dan staat de weg voor de klager open naar een onafhankelijke geschillencommissie. De bedrijven in Den Haag, Zoetermeer, Delft, Nootdorp en Rotterdam en Vestia MiddenNederland zijn aangesloten bij de Geschillencommissie Sociale Huursector. In 2009 is bij deze geschillencommissie door 28 huurders een klacht ingediend. Een beperkt aantal klachten is door de Geschillencommissie gegrond verklaard en de Vestia -bedrijven hebben de bindende adviezen opgevolgd. Vestia Westland neemt deel aan de klachtencommissie Westland/Hoek van Holland. In 2009 is er 1 klacht ingediend, welke ongegrond is verklaard. Vestia Nieuwerkerk aan den IJssel heeft een eigen onafhankelijke klachtencommissie. Daar zijn in 2009 geen klachten ingediend. 2.4. Activiteiten op het gebied van de leefbaarheid Voor het succes van ons leefbaarheidsbeleid is blijvend resultaat een belangrijke graadmeter. Wijken, buurten en straten waarin mensen zich thuis voelen is het einddoel. Succesvolle projecten, activiteiten en maatregelen continueren we en breiden we uit naar andere gebieden. Onze inzet voor en investeringen in leefbaarheid stemmen we af op de woon- en leefomstandigheden in de betreffende wijk, de aanwezige voorzieningen en de zelfredzaamheid van de bewoners. In wijken met ernstige problemen en een grote sociale en economische achterstand ten opzichte van andere gebieden is een intensieve, complexe aanpak nodig om 27


hiervan weer wijken te maken waarin de bewoners zich prettig voelen. In deze wijken heeft Vestia een regierol. De uitgangspunten voor onze inzet voor leefbaarheid in onze wijken zijn ook in 2009: o maatwerk dat rekening houdt met de sterke en zwakke punten en de mogelijkheden in het betreffende gebied; o met een planmatige aanpak richten we ons met verschillende middelen op meerdere doelen tegelijk; o onze maatregelen, acties en het normale beheer sluiten zoveel mogelijk op elkaar aan en hebben bij voorkeur meerdere effecten tegelijk; o een aantal centrale leefbaarheidsthema's geven richting aan onze projecten, activiteiten en maatregelen. De centrale beleidsthema's voor onze leefbaarheidsaanpak zijn de volgende: o emancipatie en participatie van de bewoners o versterken van de sociale samenhang in het gebied o veiligheid en aanpak van overlast o de straat staat centraal o een voorzieningenniveau dat aansluit bij het 'profiel' van de wijkbewoners o inspelen op en benadrukken van bijzondere kenmerken van het gebied. Vestia is actief in het brede netwerk van organisaties en instellingen dat verantwoordelijk is voor de leefbaarheid in een wijk, samen met gemeentelijke diensten, collega-corporaties, instellingen, het bedrijfsleven en vele andere partners. Als het gaat om het woon- en leefklimaat blijvend te verbeteren, is samenwerking onontbeerlijk. Ook voor organisaties in de wijk is Vestia altijd in de buurt! Onze belangrijkste bondgenoten in leefbaarheid zijn en blijven de bewoners. Hun inzet is onmisbaar voor blijvend resultaat. De inzet van Vestia voor leefbaarheid is in 2009 wederom hoog. Er zijn nieuwe projecten gestart en succesvolle projecten zijn voortgezet en uitgebreid. Kenmerkend van onze aanpak is dat wij steeds meerdere elementen combineren. Daarom zijn onze leefbaarheidsprojecten, activiteiten en maatregelen niet gemakkelijk onder één noemer te brengen. Vestia investeert in leefbaarheid in en buiten de krachtwijken. In hoofdstuk 2.9 Investeringen in de krachtwijken gaan we apart in op de activiteiten aldaar. Enige dubbeling met onderstaande is logischerwijs onvermijdelijk. Elkaar ontmoeten Hoewel mensen een groot deel van hun tijd spenderen buiten de woning en woonomgeving is het altijd belangrijk dat buurtbewoners elkaar kennen. Men voelt zich prettiger en veiliger. Maar mensen moeten elkaar ook leren kennen. Voor Vestia zijn ontmoetingsmogelijkheden een essentiële voorziening in de buurt. Tante Kwebbel In Rotterdam ging eind 2008 met ondersteuning van Vestia de telefonische hulpdienst 'Tante Kwebbel' van start. Dit is een samenwerkingsproject met de in de wijken werkzame woningcorporaties, de deelgemeenten en het Centrum voor Dienstverlening. Vrijwilligers uit de wijk bieden hulp aan de andere wijkbewoners. Het gaat dan om klusjes zoals boodschappen

28


doen, het knippen van de heg of gewoon een gesprekje. Bewoners helpen elkaar, leren elkaar kennen en voelen zich veiliger. Vrouwenstudio's uitgebreid In de Cleo-Patriastudio's helpen vrouwen elkaar. Het doel is (allochtone) vrouwen uit hun isolement halen en het bevorderen van participatie, emancipatie en integratie van vrouwen in de wijk en deelname aan de samenleving. Vestia levert een financiële bijdrage aan drie studio's in Rotterdam: De Peperklip in Feijenoord, Mona Lisa aan de Kerstendijk in IJsselmonde en de studio aan de Hamakerstraat in Schiebroek. Internetburen in Den Haag Flatnet heeft een nieuwe naam: internetburen. Het wordt een internetsite die de communicatie binnen en tussen bewonersgroepen ondersteunt en stimuleert. De bijbehorende beheerstructuur zetten we op in de flat in Moerwijk. Daarna volgt uitbreiding naar het hele gebied. Eetkeet in Zoetermeer Het project de Eetkeet combineert verschillende functies en effecten. Het project is gestart om de huurders van de te renoveren woningen in Palenstein een mogelijkheid te bieden gedurende de bouwperiode de overlast even te ontlopen. Maar alle buurtbewoners kunnen er overdag koffie en thee krijgen en 's-avonds een maaltijd nuttigen. Dit maakt van de Eetkeet tegelijkertijd een ontmoetingsmogelijkheid in de buurt. Bovendien is de Eetkeet voor de tijd van een jaar ook een project voor maatschappelijke stages voor zo'n 50 vmbo-leerlingen en allochtone vrouwen kunnen er werkervaring opdoen als gastvrouw. Brede school 'op' Zuid (Rotterdam) De brede school 'De Wereld op Zuid' moet uitgroeien tot het hart van de wijk waar ook ouders elkaar ontmoeten. Het gebouw bevat een ontmoetingsruimte en een sportzaal die open staan voor de hele buurt. Dit is de eerste brede school in een door Vestia ontwikkeld gebouw. De komende jaren volgen meer van zulke centra in Vestia-gebieden, onder meer in Den Haag en Zuidplas. Leefstijlwonen verder uitgebreid Na een positieve evaluatie van de proefprojecten in Zoetermeer (Palenstein) en Rotterdam (Peperklip) heeft Vestia besloten om op grotere schaal gebruik te maken van het toewijzen van woningen op basis van leefstijlen. Door bewoners met een verschillend woongedrag en een verschillende behoefte aan onderling contact van elkaar te scheiden ontstaat er meer structuur en voorspelbaarheid voor de bewoners, hetgeen leidt tot meer onderlinge herkenning en meer interactie en ontmoeting. Het motto is "homogene buurten in heterogene wijken", hetgeen aangeeft dat we niemand uitsluiten maar dat we wel sorteren, de ene leefstijl in het ene woongebouw en de andere leefstijl elders in de wijk. Inmiddels zijn er nieuwe leefstijlprojecten gestart in Duindorp (Scheveningen), Mariahoeve (Den Haag Zuidoost), Schiebroek (Rotterdam Noord), Walenburgerweg (Rotterdam Noord), Bergpolderflat (Rotterdam Noord) en zijn er projecten in voorbereiding in Rotterdam-Zuid, Hoogvliet en Delft. Vestia laat op deze wijze zien dat zij actief werkt aan een prettiger woonklimaat in wijken waar dat niet vanzelf gaat. Soms vinden projecten in samenwerking met anderen plaats, zoals in Mariahoeve met Staedion en HaagWonen. Vestia ziet het leefstijlenmodel als een vernieuwing van het aanbodmodel in de woonruimteverdeling. In samenwerking met SVH wordt geprobeerd om leefstijlen een vast onderdeel te maken van de website www.woonnet-haaglanden.nl en proberen we de onderlinge 29


vergelijkbaarheid en transparantie van de projecten te vergroten. Ook heeft Vestia in 2009 een logo voor leefstijlen laten ontwikkelen en een bewonersbrochure geproduceerd. Werken aan de wijk Versterken we de sociale samenhang? Gaat het om een lik-op-stuk-beleid, waarbij we de bewoners direct aanspreken op gedrag? Benadrukken we de verantwoordelijkheid van de bewoners of maken we het gewoon gezellig? In onze portieken straatprojecten komt alles samen. Lik-op-stuk-beleid Het lik-op-stuk-beleid begint met het opstellen van leef- en gedragsregels, samen met de bewoners. Enkele jaren geleden zijn we hiermee begonnen en in steeds meer gebieden geven leefregels aan wat bewoners van elkaar mogen verwachten. Met een herkenbare naam is de campagne gestart en blijft ieders aandacht gevestigd op het gedrag: „Samen doen wij het goed‟ (Den Haag Zuid West), ‘Zo doen wij dat op Zuid’ (Rotterdam Zuid), ‘Hier houden wij het leuk’ (Rotterdam Noord), ‘Hier is ’t prettig wonen’ (Zoetermeer). Het invoeren en handhaven van leefregels wordt meer en meer een onderdeel van onze reguliere beheerwerkzaamheden. Lopende lik-op-stuk-activiteiten hebben we vorig jaar opnieuw uitgebreid. De uitbreiding is niet alleen gebieds- of complexgewijs, maar ook naar thema. Alleen regels niet voldoende Een essentieel onderdeel van het lik-op-stuk-beleid is handhaving. De buurtconciërge of huismeester controleert regelmatig of ieder zich aan de afspraken houdt. Wie de regels – ook na een waarschuwing – overtreedt, krijgt een acceptgiro in de bus voor de verwijderingskosten. De campagnes worden daarnaast aangevuld met andere acties en maatregelen. Bij het verwelkomen van nieuwe bewoners (Bewoners begroeten bewoners) krijgen de huisregels speciale aandacht, maar bijvoorbeeld ook de wijze van afvalverwijdering in de buurt. Ook aanvullend zijn onze workshops 'hoe onderhoud ik mijn tuin (of balkon)', die met enthousiasme door bewoners zijn gevolgd. Portiekprojecten Ook onze portiekprojecten werken aanvullend. Soms gaat het om leefregels soms om 'opknap' van de entree, maar meestal om beide. Het verbeteren van de leefomgeving is het motto. Handhaven Het 'optreden' na constatering van zowel kleine als ingrijpende overlast vraagt naast daadkracht ook creativiteit. We kiezen zo veel mogelijk voor samenwerking met andere organisaties in de buurt. Hulp bij problemen Hulp zoeken en hulp vinden is zeker niet altijd makkelijk in onze ingewikkelde samenleving. Ook hier reikt Vestia de hand. Jong-XL is een samenwerkingsverband tussen instellingen die een rolspelen in het leven van jongeren en hun ouders waaronder Bureau Jeugdzorg, de GGD, het jongerenloket en Vestia Rotterdam Feijenoord. Jongeren en ouders kunnen hier terecht met hun vragen en krijgen hulp.

30


Werken aan de stad en Bezige buurten In Den Haag loopt nu het stedelijke project Werken aan de stad. Corporaties en gemeentelijke diensten organiseren acties en maatregelen die zich met name richten op jongeren. Bezige Buurten, ook in Den Haag, vraagt Hagenaars ideeën te presenteren om de leefbaarheid in de buurt te verbeteren. Een deskundige jury èn het Haagse publiek kiezen de beste projecten. Veiligheid Het overgrote deel van de Vestia-woningen voldoet inmiddels aan de voorwaarden van het keurmerk Veilig Wonen. Daarnaast zijn in een aantal complexen camera's geïnstalleerd (naast Rotterdam en Den Haag nu ook in Delft). Voor een veilig gevoel zijn fysieke maatregelen niet voldoende. Eerder in dit hoofdstuk noemden we al onze projecten en acties om kennismaking tussen de buurtbewoners te bevorderen. Onze huismeesters en buurtconciërges worden als 'oren en ogen' van Vestia in de buurt nog steeds erg gewaardeerd. In 2009 hebben we het aantal buurtconciërges en (wijk)huismeesters gecontinueerd. Inzet voor jongeren Naast de huisvesting verschuift de inzet van Vestia steeds meer naar de terreinen van onderwijs, werkervaring en jongerencultuur. Vestia heeft de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het aangaan van samenwerkingsrelaties met onderwijsinstellingen. Meest vergaand zijn de samenwerkingsovereenkomsten met de grote MBO-instellingen Mondriaan (Den Haag/Delft) en Zadkine (Rotterdam). In 2009 is met ROC Mondriaan in de regio Haaglanden het project Pimp Your House van start gegaan, na een voorbereiding van anderhalf jaar en twee proefwoningen. In het kader van Pimp Your House krijgen leerlingen van Mondriaan de kans om hun vaardigheden te oefenen in echte woningen. Dit is natuurlijk veel motiverender dan oefenen op school. Op deze manier hopen Vestia en Mondriaan het bouwkundig onderwijs aantrekkelijker te maken voor jongeren en schooluitval terug te dringen. Vestia stelt leegkomende mutatiewoningen ter beschikking aan Mondriaan. Vanuit de opleiding maken eerst enkele niveau-4 leerlingen een technisch ontwerp (bestektekeningen, lijst van benodigde materialen, etc), waarna niveau-2 leerlingen de daadwerkelijke uitvoering ter hand nemen. De eerste twee woningen zijn inmiddels opgeleverd, daar zijn onder andere plafonds en deuren vervangen, een badkamer van plaats veranderd, muren getegeld en veel klein onderhoud gepleegd. Vestia wil niet alleen leerervaringsmogelijkheden bieden aan voltijds leerlingen ("BOL") maar ook een rol spelen in leerlingen die de voorkeur geven aan een combinatie van leren en werken ("BBL"). Veelal gaat het hier om leerlingen die om persoonlijke redenen geen diploma gehaald hebben (bijvoorbeeld tienermoeders). Vestia biedt een aantal van hen de kans om alsnog een startkwalificatie te halen. Na twee positief geëvalueerde pilots is in mei 2009 besloten dat álle woonbedrijven een Grijp je Kans plek gaan creëren. Een dergelijke plek biedt een arbeidscontract voor twee keer een jaar voor vier dagen per week, op voorwaarde dat de betreffende persoon op de vijfde dag terug gaat naar school en daar in twee jaar tijd alsnog een diploma haalt. Ook bij dit project werken we nauw samen met de ROC's. Inmiddels zijn er al meer dan 10 jongeren via een dergelijke constructie in dienst gekomen bij Vestia. Brede scholen Voor een wijk is naast de kwaliteit van de woningen en zaken als veiligheid ook de kwaliteit van maatschappelijke voorzieningen zoals scholen van groot belang. Een goede school is mede bepalend voor de vestigingskeuze van jonge gezinnen, en een mooie school draagt bij aan het 31


terugbrengen van de benodigde trots in de wijk. Om die redenen investeert Vestia op steeds meer plekken in scholen. In 2009 is de Wereld op Zuid opgeleverd, een brede school in Rotterdam-Zuid. Minister Van der Laan noemde de school bij de opening "de mooiste school van Nederland". In Zuidplas is in 2009 de eerste paal geslagen voor een andere brede school en Vestia Westland tekende een intentieverklaring voor het bouwen van een dergelijke school. Ook werkt Vestia in Rotterdam aan een middelbare school, waarin zich zowel VMBO als MBO huisvesten. Buurteconomie Vestia zoekt actief naar mogelijkheden om de buurteconomie te versterken. Een levendige wijk is belangrijk voor de bewoners, en biedt kansen aan mensen die een eigen bedrijf willen starten. Vestia heeft ongeveer 1.400 veelal kleine winkel- en bedrijfspanden in beheer, vaak in de plint van een woongebouw. Het ondernemerschap bloeit hier niet altijd even hard; de kleine slagers en groenteboertjes verliezen vaak de concurrentie met de supermarkten en maken plaats voor opslag, belbedrijven of leegstand. Vestia heeft in 2008 het beheer van deze 'BOG'-panden overgeheveld van de aparte bedrijfsvastgoeddochter Timpaan (tegenwoordig 'Vestia Vastgoeddiensten') naar de betreffende woonbedrijven. In 2009 is een begin gemaakt met een heroriëntatie op het beheer ervan, waarbij de commerciële insteek op steeds meer plekken wordt aangevuld met een maatschappelijke insteek. Vestia accepteert soms een lagere aanvangshuur of een kortere contracttijd als we daarvoor bedrijven naar de wijk kunnen trekken die een echte aanvulling vormen voor de buurt. Juist bij startende ondernemers is er veel vraag naar kleinschalig en flexibel vastgoed. Ook gaat Vestia actiever 'brancheren' en bewuster nadenken wélke soort bedrijvigheid we op welke plek willen huisvesten. Op die manier krijgt het bedrijfsonroerend goed (BOG) steeds meer de functie maatschappelijk onroerend goed (MOG) en integreert Vestia haar woon- en bedrijfsbeleid steeds meer. Leefbaarheid in ontwikkelingsgebieden Waar we vernieuwen, moeten we soms eerst slopen. In gebieden waar renovatie en/of sloop plaats heeft, is leefbaarheid het centrale aandachtspunt. Zo lang mogelijk verhuren we leegkomende woningen tijdelijk. Het aanzien van de flats en de omgeving houden we fris en vrolijk met kunstwerken en schilderingen. In samenwerking met de gemeente houden we het gebied zo schoon mogelijk. In overleg met de politie zorgen we voor extra toezicht, ook in de avonduren en weekends. Medewerkers van Vestia zijn goed bereikbaar, gaan bij de bewoners thuis langs en helpen zonodig met de problemen die de vernieuwing meebrengt. Ook aan de wijze waarop de bewoners de ontwikkeling van oud naar nieuw beleven gaan we niet voorbij. Meer leefbaarheid voor particuliere koopcomplexen In Den Haag helpt Vestia de eigenaren van 212 koopwoningen (5 galerijflats) de leefbaarheid te verbeteren om zodoende van de 'Otterrade' weer een prettig en goed leefbaar complex te maken. Daartoe is met de gemeente Den Haag een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Vestia begeleidt bewoners en eigenaren bij het actief maken en actief houden van de VVE. De toenemende overlast was een van de grote problemen. Een buurtconciërge is al aan de slag. Het project is in 2009 voortgezet en blijkt bij de eerste evaluatie succesvol. Leefbaarheidsactiviteiten, acties en evenementen Vaste onderdelen van onze inzet voor leefbaarheid zijn de ontvangst en introductie van nieuwe bewoners (bewoners begroeten bewoners), buurtbemiddelling en de diverse acties en maatregelen bij onze portiekentrees. 32


Uitgaven en investeringen Met leefbaarheid was in 2009 een bedrag gemoeid van circa € 14 miljoen, inclusief (extra) onderhoudslasten en personeelskosten. Het gaat bij dit laatste bijvoorbeeld om buurtconciërges, leefbaarheidcoördinatoren en wijkopzichters. De uitgaven hebben zowel betrekking op de krachtwijken als de niet-krachtwijken. 2.5. Wonen en zorg Wonen met zorg is een van de speerpunten van het Vestia-beleid. Vestia biedt huisvesting aan mensen die zorg nodig hebben: ouderen, mensen met een handicap, doelgroepen van maatschappelijk herstel. Met woningaanpassingen en nieuwe woonvormen, die wonen combineren met zorg en welzijn, wil Vestia deze doelgroepen de mogelijkheid bieden te wonen zoals zij dit willen. In het algemeen betekent dit huisvesting met een zo groot mogelijke zelfstandigheid en het bevorderen van keuzemogelijkheden, ook al heb je een beperking.

Levensloopgeschikt Uit alle onderzoeken blijkt steeds weer dat mensen bij voorkeur in hun eigen woning, maar in ieder geval in hun eigen buurt, willen blijven wonen indien de ouderdom zich aandient. Vestia hanteert dan ook al jaren het uitgangspunt: zo lang mogelijk en zoveel mogelijk zelfstandig wonen in een zo normaal mogelijke omgeving. Levensloopgeschikte wijken waarbij eigenlijk niemand vanwege een zorgvraag of beperking genoodzaakt is te verhuizen naar een andere woning in een andere wijk. Vestia faciliteert dit waar mogelijk door forse investeringen in de bestaande woningvoorraad, woningaanpassingen op individuele basis en strategische nieuwbouw. Het eindresultaat hangt uiteindelijk af van de samenwerking met andere partijen: gemeenten en zorginstellingen. De wijk Escamp in Den Haag kwam landelijk in de publiciteit door de ketensamenwerking die daar tot stand is gekomen. In Rotterdam neemt Vestia met drie wijken deel aan het door de gemeente geïnitieerde project van kansrijke woonservicewijken. In het Westland heeft Vestia de regie voor de ontwikkeling van een complete levensloopgeschikte wijk, Hoogeland, met op termijn ruim 600 woningen in verschillende categorieën en prijsklassen. In de wijk Oosterheem, Zoetermeer, zijn een tweetal woonzorgcomplexen geopend voor Steinmetz de Compaan. Een beproefde formule waarbij 24 bewoners met een verstandelijke beperking zelfstandig wonen en er een steunpunt is voor de begeleiding, ontmoeting en activiteiten waar ook omwonenden terecht kunnen. Sterk punt hierbij is dat bij de gehele wijkontwikkeling hier al vanaf de start rekening mee is gehouden waardoor de haalbaarheid is toegenomen. Relatie met zorgpartijen onder druk Toch merkt ook Vestia dat de relatie met veel zorgpartijen onder druk is komen te staan. In het verslagjaar werd het faillissement van het Meavitaconcern uitgesproken. Een partij waar Vestia in Den Haag e.o. veel contacten mee had. Vestia is eigenaar van enkele wooncentra die aan Meavita zijn verhuurd en er liepen diverse nieuwe projecten. Omdat Vestia het faillissement zag aankomen blijft de financiële strop beperkt, maar het leidt wel tot verdere vertraging bij de projecten. Begrijpelijk dat alle publicitaire en politieke aandacht uitging naar het veiligstellen van de zorg voor cliënten en bewoners, maar in een jarenlange samenwerkingsrelatie verandert natuurlijk ook het een en ander. Meerjarige huurcontracten zijn per direct opgezegbaar door de curatoren en afspraken op bestuurlijk niveau doen niet meer ter zake. Dit faillissement kunnen we niet los zien van de veranderende omgeving waar zorginstellingen in moeten opereren. Vrijwel alle grotere zorginstellingen draaien met verlies en teren al enkele 33


jaren in op hun vermogen. Dat gegeven, met een onzeker toekomstperspectief, maakt zorginstellingen terughoudend in het aangaan van nieuwe langlopende verplichtingen en leidt tot nieuwe inzichten, bijstelling van beleid en dergelijke. Begrijpelijk, maar lastig om als samenwerkingspartner mee om te gaan daar waar projecten in een vergevorderd stadium van de planvorming verkeren. Zo trok, na Ipse De Bruggen en Steinmetz de Compaan ook Pieter van Foreest zich terug uit de ambitieus begonnen woonservicezone Harnaschpolder te Delft. Met nieuwe partijen en een nieuwe opzet wordt hier een nieuwe start gemaakt. De bouw van een woonzorgcentrum in Naaldwijk liep zo forse vertraging op door gewijzigde inzichten en omstandigheden bij Pieter van Foreest. Wonen met beperkingen Eind 2007 is de samenwerkingsovereenkomst met De Drie Notenboomen BV geactualiseerd. Op basis van de overeenkomst met deze franchisehoudersorganisatie wil Vestia, op basis van exclusiviteit, jaarlijks in 20 Thomashuizen en 5 Herbergiers investeren. Thomashuizen zijn kleinschalige woonvormen voor maximaal acht mensen met een verstandelijk beperking die worden geleid door zorgondernemers die zelf in of bij het huis wonen. Herbergiers zijn gebaseerd op dezelfde formule maar richten zich op mensen met geheugenpoblemen en tellen rond de 16 bewoners. Door de landelijke werking van zowel Vestia als De Drie Notenboomen BV kan er expertise worden opgebouwd en productie worden gerealiseerd. In 2009 heeft Vestia eenderde van de aandelen in De Drie Notenboomen gekocht van de initiatiefnemer. In 2009 zijn wederom een aantal Thomashuizen aangekocht en andere in exploitatie genomen. Er zijn 3 Herbergiers gestart. Het realiseren van deze kleinschalige woonvormen past geheel in de visie van Vestia: ook mensen met een beperking hebben recht op keuzevrijheid als het om wonen gaat. Veel mensen met een verstandelijke beperking blijven echter aangewezen op grootschaliger woonvormen. Ook die wil Vestia graag, in samenwerking met zorgaanbieders, realiseren. Zo werken we in Zoetermeer goed samen met de – gefuseerde – organisatie Steinmetz/deCompaan. In Oosterheem kon een nieuwbouwproject worden gerealiseerd, de Heemburgh, inclusief steunpunt met ontmoetingsfunctie. Met Steinmetz/deCompaan kon overeenstemming worden bereikt over overname van het Carla Schuurmanhuis eveneens in Zoetermeer Deze accommodatie was functioneel verouderd en moest qua capaciteit terug van 30 naar 20 bewoners. Omdat Vestia niet zozeer woningcomplexen beheert alswel gehele wijken, was het mogelijk dit verlies in capaciteit te compenseren met huurwoningen in directe omgeving. 2.6. Het waarborgen van de financiële continuïteit Algemeen De kredietcrisis heeft een forse invloed op de sectorale ontwikkelingen. Projectontwikkeling van huurwoningen is nog steeds goed mogelijk. De investering voor een sociale huurwoning wordt echter slechts ten dele terugverdiend. De drager van projecten in de vorm van winsten op nieuwbouwkoopwoningen verdampt doordat potentiële kopers de economische onzekerheid vertalen door terughoudend gedrag voor grote investeringen. Eenzelfde ontwikkeling doet zich ook voor bij de verkoop van bestaand bezit. De Rotterdamse markt is daarbij veel slechter dan de Haagse markt. De ontwikkelingen op de beurzen was in 2009 buitengewoon positief. De afwaardering van de beleggingen in 2008 kon grotendeels worden teruggenomen. De beurzen, pensioenfondsen maar ook de woningcorporaties zijn echter nog steeds niet terug op het oude niveau. Inmiddels worden al meer dan de helft van de woningcorporaties geconfronteerd met 'lokaal maatwerk' bij 34


het WSW. De reguliere kasstromen zijn onvoldoende om aan de door het WSW gestelde aflossingsfictie te voldoen. Toegelaten instellingen zijn integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. De vaststellingsovereenkomst (VSO2) tussen de individuele woningcorporatie en de Belastingdienst geeft een groot aantal handvatten. Ook Vestia heeft deze overeenkomst getekend. Op een aantal gebieden lijkt de Belastingdienst een gewijzigde interpretatie te geven aan de afspraken. Hierbij betreft het met name het meerjarenonderhoud. De huidige stellingname zal zeer waarschijnlijk leiden tot een juridische procedure. Ook op de investeringsbeslissingen heeft de VSO2 effect. Een goede verdeling van het te realiseren onroerend goed heeft zeer forse financiële implicaties. Gewaakt moet worden dat de financiële aspecten van projectontwikkeling de volkshuisvestelijke aspecten niet gaan overvleugelen. Afgelopen jaren manifesteerde zich een aantal incidenten in de sector: gebrekkige integriteit, financieel onverantwoorde investeringen, zeer omvangrijke grondposities. Het beeld is dat aantal 'incidenten' dermate groot is dat politiek, overheid en de woonconsument kritische kanttekeningen plaatst bij de professionaliteit van de sector. De focus ligt meer bij de zaken die niet goed gaan en veel te weinig bij de zeer vele zaken die prima verlopen en waar de bewoners en de overheid heel blij mee zijn. Toelichting op de jaarrekening De balans per 31 december 2009 ziet er als volgt uit:

Vaste activa Vlottende activa Balanstotaal

2009 x € 1 miljoen € 4.144 € 569 € 4.713

2008 x € 1 miljoen € 3.756 € 761 € 4.517

2009 € woning € 56.317 € 7.733 € 64.050

€ € € €

Eigen vermogen Voorzieningen Schulden op lange termijn Schulden op korte termijn Balanstotaal

€ € € € €

€ € € € €

€ € € € €

€ 8.465 € 14 € 47.853 € 5.338 € 61.670

650 3.818 245 4.713

620 1 3.505 391 4.517

8.834 51.888 3.329 64.051

2008 woning 51.280 10.390 61.670

Solvabiliteit Het eigen vermogen neemt in 2009 toe ten opzichte van 2008. De groei van het eigen vermogen houdt gelijke tred met de groei van het balanstotaal. Dit laatste is het gevolg van de forse toename van de investeringen en de zeer forse omvang van de voortijdig aangetrokken leningen. De solvabiliteit, het vermogen om op lange termijn aan de verplichtingen te voldoen, neemt in 2009 iets toe. Het gaat om de hoogte van het eigen vermogen in verhouding tot het balanstotaal. Deze verhouding is gestegen van 13,7 procent in 2008 naar 13,8 procent in 2009. In absolute bedragen is Vestia een vermogende corporatie. Uitgedrukt per woning is het vermogen slechts beperkt boven het sectorale gemiddelde. Tegenover dit vermogen staat een aanzienlijk investeringsprogramma. Het investeringsprogramma zorgt voor een sterke toename van het balanstotaal waardoor de solvabiliteit de komende jaren afneemt. Met aanvullende maatregelen borgt Vestia dat zij ook de komende jaren haar opgaven waarmaakt binnen een redelijke financiële bandbreedte.

35


Winst- en verliesrekening Het jaarresultaat 2009 bedraagt € 30 miljoen positief tegenover € 40 miljoen positief in 2008. De winsten verliesrekening ziet er als volgt uit.

Bedrijfsopbrengsten excl. verkoopresultaat bestaand bezit en resultaat uit realisatie koopwoningen Resultaat realisatie koopwoningen Verkoopresultaat bestaand bezit Bedrijfslasten Financiële lasten en baten

2009

2008

2009

2008

x € 1 miljoen

x € 1 miljoen

€ woning

€ woning

€ € € € €

€ € € € €

429 12 9 314103-

402 7 16 298122-

€ € € € €

5.830 163 122 4.2671.400-

€ € € € €

5.489 96 218 4.0691.666-

Bedrijfsresultaat Resultaat deelnemingen Vennootschapsbelasting

€ € €

33 € 1- € 2- €

5 2 33

€ € €

448 € 14- € 27- €

68 27 451

Jaarresultaat

€

30

€

40

€

407

€

546

Bedrijfsopbrengsten De bedrijfsopbrengsten exclusief verkoopresultaat bestaand bezit en het resultaat uit realisatie van koopwoningen zijn in 2009 sterk toegenomen ten opzichte van 2008. De belangrijkste reden ligt in de toename van de huuropbrengsten als gevolg van de gerealiseerde nieuwbouw en de huurverhoging. Verkoopresultaat bestaand bezit De opbrengsten uit verkoop van bestaand bezit zijn gedaald met € 7 miljoen. Als gevolg van de economische crisis is sprake van een duidelijke daling van het aantal verkochte woningen ten opzichte van 2008. De verkoopprijzen zijn nagenoeg gelijk gebleven. Resultaat uit realisatie van koopwoningen De resultaten uit de realisatie van nieuwbouwkoopwoningen zijn – ondanks een verminderde omzet – met € 5 miljoen verbeterd. Bedrijfslasten De bedrijfslasten zijn toegenomen met € 16 miljoen. De belangrijkste oorzaken zijn: - hogere onderhoudslasten € 15 miljoen - hogere overige bedrijfslasten van € 2 miljoen als gevolg van hogere uitgaven in het kader van leefbaarheid van € 1,3 miljoen. - daling van de afschrijvingen met € 2,4 miljoen voornamelijk als gevolg van levensduurverlenging van bijna afgeschreven complexen. Financieringen, beleggingen en financiële instrumenten De doelstelling van Vestia kunnen we kort maar krachtig weergegeven. Het aantrekken van financieringen en het beleggen van overtollige middelen is gericht op beperking van risico's. De inzet van financiële instrumenten dient ditzelfde doel en zetten we uitsluitend in op momenten

36


dat de traditionele producten dezelfde risicobeheersing niet of onder minder gunstige bedrijfseconomische condities kunnen bereiken. Financieringen In 2009 bedroeg het saldo van de financiële baten en lasten € 103 miljoen ofwel 26 procent van de totale huurinkomsten van Vestia. In 2008 bedroeg dit percentage 33,5 procent. De daling van de vermogenskosten vindt haar oorzaak in meer beleggingsopbrengsten uit verkopen en hogere beurswaarde en gemiddeld lagere rentelasten op de leningen. De gemiddeld gewogen vermogenskostenvoet van de uitstaande leningenportefeuille bedroeg in 2009 3,87 procent (2008 3,96 procent). Hierbij is geen rekening gehouden met de afgesloten rentederivaten. Beleggingen Ultimo 2009 bestaat de beleggingsportefeuille uit € 482 miljoen aan obligaties, medium termnotes en zero-coupon beleggingen, € 31 miljoen aan een clickfonds met een 100 procent garantie. Het doel van beleggingen is meerledig. Het belangrijkste doel betreft de inperking van de risico's verbonden aan de herfinanciering. Bij beleggingen is naast rendement de kredietwaardigheid een belangrijke factor. Deze beleggingen vallen binnen de gestelde rating van het financieel statuut. In 2009 is een rendement gehaald van 5,55 procent tegenover 4,88 procent in 2008. Vennootschapsbelasting Met ingang van 2008 zijn woningcorporaties belastingplichtig voor alle activiteiten. De waarderingsgrondslagen in de jaarrekening sluiten niet aan op de fiscale waarderingsgrondslagen. Voor een aantal jaarrekeningposten vormen we een zogenaamde latente belastingvordering. Als gevolg van de specifieke bepalingen in VSO2 wordt projectontwikkeling fiscaal heel anders behandeld dan in de jaarrekening. Hierdoor is sprake van een aanzienlijk fiscaal compensabel verlies. Het is nog onzeker of deze verliezen in de voorzienbare toekomst gecompenseerd kan worden met fiscale winsten. Op grond van voorzichtigheid is dit fiscaal compensabele verlies gewaardeerd op nihil. Financiële instrumenten Vestia dekt haar renterisico‟s (als gevolg van investeringen en herfinancieringen die leiden tot toekomstige kasstromen) voornamelijk af door derivaten (o.a. plain vanilla swaps en gestructureerde rentederivaten in combinatie met caps en floors). Het gebruik van de derivaten valt binnen de gestelde kaders van het financieel statuut. De kapitaalmarktrente kende in 2008 historisch gezien een zeer laag niveau (laagste niveau in de afgelopen 50 jaar). Daar Vestia staat voor een zeer forse investeringsopgave voor de komende jaren, zijn derivaten afgesloten die voor de komende jaren een aanzienlijk deel van de renterisico‟s indekken. De leningportefeuille heeft een stijging doorgemaakt van € 3,5 miljard eind 2008 naar € 3,8 miljard eind 2009. Het grootste gedeelte van de openstaande posities tot en met 2009 is gefixeerd met derivaten. De structuren zijn dusdanig gekozen dat bij de huidige lagere geldmarktrente we een vergelijkbare lage rente betalen. In totaal is voor circa € 1,1 miljard ingedekt op de huidige leningportefeuille en circa € 2,9 miljard aan renterisico‟s ingedekt in de jaren 2010 tot en met 2031. Dit is grotendeels ingedekt op posities die in die jaren vervallen De verdeling in jaren is als volgt:

37


Miljoenen

Indekking per jaar 1.200 1.100 1.000 900 800 700 600

Ingedekt

500 400 300 200 100

20 09 20 10 20 11 20 12 20 13 20 14 20 15 20 16 20 17 20 18 20 19 20 20 20 21 20 22 20 23 20 24 20 25 20 26 20 27 20 28 20 29 20 30 20 31

0

Van de € 4 miljard die ingedekt is, is € 3,4 miljard ingedekt op een maximaal niveau van 3,5% waarvan € 2,95 miljard een maximaal niveau heeft van 3%. Alle indekkingen vanaf 2020 tot 2031 zijn onder de 3%. De indekkingen in de jaren 2025 t/m 2031 hebben een maximaal renteniveau van 2,25% met een looptijd voor 20 c.q. 30 jaar. Het renterisico in 2010 gebaseerd op de WSW-methode valt binnen de norm van 15%. Er is meer ingedekt dan voor de WSW-methode nodig is. De WSW- methode houdt geen rekening met nieuwe financieringen boven de herfinanciering van afgeloste leningen. Vestia stuurt hier wel op. Het renterisico gebaseerd op de WSW-methode is in 2017 het hoogst, namelijk 8,8%. Het renterisico gebaseerd op de cashflowmethode, gebaseerd op de ontwikkeling van de portefeuille, is ook het hoogst in 2013, namelijk 10,3%. Dit is beneden de bovengrens van 15%. Het renterisico gebaseerd op de cashflowmethode is erg afhankelijk van het verloop van de projecten. Aan nieuw aan te trekken leningen begroten we voor 2010 en voor 2011 € 950 miljoen per jaar. Renterisico 2010- 2019 16,0% 15,0% 14,0% 13,0% 12,0% 11,0% 10,0% 9,0%

WSW

8,0%

Cashflow

7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% 2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

38


Het gebruik van derivaten brengt met zich mee dat daar een marktwaarde uit voort vloeit. Eind 2008 is de lange rente fors gedaald tot historisch lage lange rente‟s. Dit resulteerde in een negatieve marktwaarde eind 2008 van € 762 miljoen. In 2009 is het treasurybeleid iets aangepast om de gevoeligheid in de marktwaarde te verminderen. Het beleid is als volgt aangepast. 1. Allereerst zijn er meer banken bijgekomen. Dit is gedaan om de gevoeligheid per bank te verminderen, het tegenpartij risico te verkleinen en het verkrijgen van tresholds. Met alle banken is een wederzijds krediet (treshold) afgesproken waarop geen verpanding wordt geëist. Zo zijn bij de meest gevoelige portefeuilles een groot deel aan derivaten met een lange looptijd tegengesloten en zijn er bij andere banken nieuwe derivaten aangegaan. 2. Vestia heeft in 2009 € 700 miljoen van de € 900 miljoen nieuwe financieringen tegen vaste tarieven afgesloten. Eind 2008 is dit voor € 500 miljoen ook gedaan. In voorgaande jaren trok Vestia meer variabele leningen aan. Door deze wijze van financieren zijn er veel tegenposities (vaste rente ontvangen ipv betalen) in de derivatenportefeuille gebracht. Hierdoor is de portefeuille minder gevoelig. 3. Verder heeft Vestia derivaten met een negatieve marktwaarde laten doorzakken in leningen. Het gaat hier om € 250 miljoen aan nieuwe leningen. 4. Vestia heeft gebruik gemaakt van de hoge volatiliteit (onzekerheid) in de markt. Door het schrijven van opties met lage strikes (uitoefenrente) binnen een jaar heeft Vestia veel premie ontvangen. Deze premie is verdisconteerd in lagere rentes bij bestaande swaps dan wel hogere rentes bij receiverswaps. Bij de laatste variant ontvangt Vestia een hoge rente. Een groot deel van de geschreven opties zijn teruggekocht tegen een veel lagere premie om het risico van levering uit te sluiten en de posities daadwerkelijk in te dekken. Hiermee is een winst gerealiseerd van circa € 60 miljoen die in de loop van de jaren in de verlies- en winstrekening terecht komt.

De bovengenoemde acties en een lichte stijging van de rente en daling van de volatiliteit heeft er toe geleid dat de negatieve marktwaarde per 31 december 2009 circa € 149 miljoen is. Dit is een daling van circa € 613 miljoen. Eind 2009 was € 47 miljoen gestort bij banken ter verpanding van de negatieve markwaarde van de derivaten. In 2008 was dit nog € 255 miljoen. De regelgeving over de verantwoording van financiële instrumenten is in 2008 fors veranderd. De specialisten op dit gebied van Deloitte (FAS) hebben de consistentie van de ingezette instrumenten getoetst aan de financiële positie en de prognoses. Zij bevestigden dat Vestia in 2009 wederom binnen de kaders is gebleven die gelden voor kostprijshedge-accounting.

2.7. Overige werkzaamheden Zuid-Afrika De Vestia Groep is samen met een aantal gemeenten, andere corporaties en volkshuisvestelijke instellingen ondersteuner van de Housing Association East London (HAEL). Deze ZuidAfrikaanse huisvestingsorganisatie heeft tot en met 2009 438 woningen opgeleverd in de gemeente Buffalo City (voorheen East London). Er bestaat veel belangstelling voor de woningen en HAEL wordt beschouwd als geslaagd voorbeeld om de sociale huisvesting in Zuid-Afrika 39

Stichting Vestia Groep verder vorm te geven. Vestia en haar collega‟s continueren ook de komende jaren de ondersteuning aan HAEL. Begin 2004 heeft Vestia een apart bedrijfsonderdeel, Vestia Interconsult, in het leven geroepen. Voornaamste taak is het begeleiden en ondersteunen van Vestia zelf en andere organisaties, zoals gemeenten en andere woningcorporaties, bij het tot stand komen van huisvestingsprojecten in ontwikkelingslanden. In 2009 is de naam gewijzigd in Housing Matters, powered by Vestia. 2.8. Verbindingen Vestia Groep kent verbindingen met diverse rechtspersonen. Een overzicht hiervan is hieronder aangegeven onder vermelding van de omvang van de participatie. Naam Stichting Woonformatie Ypenburg *) Estrade Rotterdam B.V. Estrade Vastgoed B.V. Stichting Woonwagenlocaties Stichting Woonwagenzaken Zoetermeer Timpaan Makelaardij B.V. Verantwoord Wonen B.V. Gebouwenstichting Ontwikkelingscombinatie Leyenburg B.V. *) Stadsherstel Historisch Rotterdam N.V. *) Stadsherstel Den Haag en Omgeving N.V. *) Hofbogen B.V. *) VOM Delft B.V. *) B.V. Kleiwarenfabrieken Guillaume de Leeuw Steenfabriek Boudewijn B.V. Ontwikkelingsmaatschappij Esse Extra B.V. Vestia Monumenten B.V. Vestia Diensten B.V. Vestia OHW B.V. Vestia Groep Vastgoed B.V. Vestia Holding B.V. De Drie Nootenbomen B.V. Zorgboulevard Rotterdam B.V Aardwarmte Den Haag v.o.f. Swy projecten B.V. *) voor deze verbindingen is accountantscontrole toegepast

Omvang participatie 40,03% 100% 100% 22,20% 33,33% 100% 100% 100% 50,00% 0,08% 1% 25% 50% 100% 100% 50% 100% 100% 100% 100% 100% 33,33% 33,33% 16,67% 40,03%

€ €

€ € € € € € € € € € € € € € € € € € €

Statutair vermogen Nihil 18.152 18.152 Nihil Nihil 18.200 18.152 Nihil 18.000 10.051.542 14.386.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000

€

40


Stichting Woonformatie Ypenburg (SWY) SWY is een toegelaten instelling die de bouw en het beheer van de woningen op de VINEXlocatie Ypenburg voor haar rekening neemt. Naast de Vestia Groep kent SWY de volgende participanten: Staedion, Vidomes en Rijswijk Wonen. SWY is als zelfstandig toegelaten instelling onderhevig aan toezicht, zoals bedoeld in het BBSH. De participanten zijn voor hun aandeel gerechtigd tot het vermogen. Bij een negatief vermogen zijn zij gehouden het eigen vermogen van de stichting aan te vullen. De participatie is gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde van de betreffende stichting. De accountantscontrole 2009 is afgerond. De jaarrekening is voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring. Het aandeel van Vestia in het jaarresultaat bedraagt in 2009 € 0,2 miljoen negatief tegenover € 2,3 miljoen positief in 2008. Het aandeel in het vermogen van SWY bedraagt € 4,2 miljoen (2008: € 4,5 miljoen). Per ultimo van het boekjaar heeft Vestia een vordering op SWY van € 1,7 miljoen. De verwevenheid met SWY is stevig. Vestia Nootdorp verzorgt het beheer van al het bezit van SWY. De directeur Financiën & Control van Vestia participeert in het overleg financiële managers van SWY en houdt daarmee toezicht op de gehele financiële verantwoording. De bestuurder van Vestia is eveneens één van de bestuurders van SWY. Een van de leden van de raad van commissarissen van Vestia is de voorzitter van de raad van commissarissen van SWY. Estrade Rotterdam B.V. / Estrade Vastgoed B.V. Beide vennootschappen hebben afgelopen jaar geen activiteiten verricht. In de toekomst kunnen ze benut worden voor activiteiten die op grond van de regelgeving bij voorkeur moeten worden ondergebracht in een aparte deelneming. De vennootschappen zijn gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. Het resultaat is nagenoeg nihil. Het bestuur van de vennootschappen wordt gevormd door Vestia Groep. Stichting Woonwagenlocaties De participanten van deze stichting zijn: Vestia Groep, HaagWonen en Staedion. De stichting beheert, ontwikkelt en exploiteert namens de drie corporaties woonwagenstandplaatsen in Den Haag. Vestia Groep is een van de bestuurders van de stichting. Voor deze verbinding is destijds gekozen om te benadrukken dat de werkzaamheden een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van de betrokken toegelaten instellingen zijn. Het erfpachtrecht van de standplaatsen is in het bezit van de afzonderlijke corporaties. Van kapitaalinbreng of verstrekte leningen is geen sprake. Vestia Groep heeft zitting in het bestuur van deze stichting. Stichting Woonwagenzaken Zoetermeer In deze stichting nemen Vestia Groep, Vidomes en De Goede Woning deel. De stichting beheert de bestaande woonwagens en standplaatsen en de stichting ontwikkelt en exploiteert ook nieuwe standplaatsen en woonwagens. Voor deze verbinding is gekozen om te benadrukken dat de werkzaamheden een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van de betrokken toegelaten instellingen zijn. Het eigendom van de standplaatsen en de huurwoonwagens is wel in handen van de afzonderlijke corporaties. 41


Vestia Groep heeft zitting in het bestuur van deze stichting. Timpaan Makelaardij B.V. Deze makelaar is een volledige dochter van Vestia Groep. Deze vennootschap is gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde en opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Vestia Groep. Het jaarresultaat van Timpaan Makelaardij over 2009 bedraagt € 23 duizend negatief (2008: € 947 duizend negatief). Door de negatieve resultaten van Timpaan Makelaardij over de afgelopen jaren is er een fiscaal compensabel verlies. Op basis van de huidige kennis bestaat de verwachting dat de jaarresultaten op korte termijn niet positief worden. Aan het compensabel verlies geen waarde toegekend. Het bestuur van de vennootschap bestaat uit Vestia Groep en de bedrijfsdirecteur van Timpaan Makelaardij. Met ingang van 1 januari 2009 heeft Timpaan Makelaardij haar activiteiten gestaakt en zijn de werkzaamheden ondergebracht bij de nevenvestiging Vestia Vastgoeddiensten. Verantwoord Wonen B.V. De activiteiten van deze vennootschap beperkten zich tot september 2003 tot de exploitatie van het kantoor in Nieuwerkerk aan den IJssel. In het kader van de aanstaande wijzigingen in het BBSH heeft Vestia Groep op 16 september 2003 de ontwikkelrechten van nieuwbouwprojecten ondergebracht in de verbinding Verantwoord Wonen B.V. Als financiering van de aangekochte ontwikkelrechten heeft Vestia Groep een lening verstrekt aan de vennootschap. Deze lening kent een rente van 6%. Als zekerheid voor de terugbetaling van de lening gelden de aangekochte ontwikkelrechten. Alle activiteiten van Vestia met betrekking tot koopwoningen zijn met ingang van 2003 verantwoord in deze deelneming. Het resultaat over 2009 bedraagt € 5,8 miljoen positief (2008: € 3,9 miljoen positief). Vestia Groep vormt het bestuur van de vennootschap. Stichting Gebouwenstichting In deze stichting is het kantoor van Vestia Westland ondergebracht. Vestia heeft een lening verstrekt van € 2,5 miljoen. De rente bedraagt 6%. Aflossing van de lening is niet verplicht. Als zekerheid voor de terugbetaling van de lening dient het kantoorpand van Vestia Westland te Naaldwijk. De meest recente jaarrekening van de Gebouwenstichting dateert van 2009. Vestia Groep vormt het bestuur van de Gebouwenstichting. Ontwikkelingscombinatie Leyenburg B.V. Vestia heeft samen met Proper Stok Woningen B.V. met het oog op de herontwikkeling van het terrein van het HagaZiekenhuis (voorheen Ziekenhuis Leyenburg) in Den Haag en de aangrenzende Kas-in-locatie de Ontwikkelingscombinatie Leyenburg B.V. opgericht. Vestia heeft binnen deze vennootschap een zeggenschap van 50%. Vestia heeft aan de vennootschap een uitgestelde lening verstrekt van € 2.087.000 tegen een optievergoeding van 6 procent. Na voltooiing van de herontwikkeling van het gebied ontbinden Vestia en Proper Stok Woningen B.V. de verbinding weer. De verwachting is dat dit in 2015 plaatsvindt. Stadsherstel Historisch Rotterdam N.V.

42


Vestia heeft een minimale participatie in Stadsherstel Historisch Rotterdam N.V. Het risico is te verwaarlozen. Stadsherstel Den Haag en Omgeving N.V. Vestia heeft in 2005 2.500 aandelen gekocht in deze N.V. voor een bedrag van € 115.000. De N.V. houdt zich bezig met het aankopen, renoveren en beheren van monumenten en stadsbeeldbepalende panden in Den Haag en omgeving. Het belang van Vestia is dermate klein dat het risico te verwaarlozen is. Hofbogen B.V. Eind 2005 heeft Vestia samen met Com.Wonen, Stadswonen en PWS Hofbogen B.V. opgericht. Als gevolg van de aanleg van Randstadrail is vanaf 2010 het tracé van de Hofpleinlijn niet langer noodzakelijk als spoorlijn. Een groot deel van het tracé binnen Rotterdam is verhoogd aangelegd en onder het tracé bevinden zich 149 (kleine) bedrijfsruimten met in totaal 12.920 m2 verhuurbaar oppervlak. Vestia heeft langs een belangrijk deel van het tracé woningbezit. De Hofbogen hebben nu nog een minder positieve uitstraling op het woningbezit. Door intensiever beheer en toewijzing van de bedrijfsruimten kan dit veranderen. Bovendien biedt het opheffen van het spoor, de mogelijkheid van extra nieuwbouw. Deze verandering was voldoende reden om met ingang van 31 januari 2006 het economisch eigendom over te nemen van NS Vastgoed. Het juridisch eigendom komt in bezit bij Hofbogen B.V. indien de Hofpleinlijn definitief is opgeheven. Met de investering van de aankoop is voor Vestia maximaal € 1 miljoen gemoeid. Deze investering komt te zijner tijd ten laste van voorziene woningbouw van totaal circa 400 woningen, indien de trein niet meer rijdt. De voorbereidingen zijn gaande en het beheer van de bedrijfsruimten is in 2007 geïntensiveerd. De bedrijfsdirecteur van Vestia Rotterdam Noord is gemandateerd om namens Vestia Groep te participeren in het bestuur. Daarnaast neemt de manager bedrijfsvoering van Vestia Rotterdam Noord deel aan het overleg van financiële managers van de participanten. Het jaarresultaat 2009 levert voor Vestia een tekort op van € 141 duizend (2008: € 29 duizend negatief). VOM Delft B.V. De VOM Delft B.V. is in juni 2006 opgericht om in het oude centrum van Delft zonodig vrijkomende winkelpanden op te kopen om in het kader van de leefbaarheid de kwaliteit van het winkelaanbod op peil te kunnen houden. In 2007 heeft de aankoop van enkele bedrijfspanden met bovengelegen woningen plaatsgevonden. Vestia participeert voor 50% in deze vennootschap. De bedrijfsdirecteur van Vestia Delft is lid van de Raad van Commissarissen van deze verbinding. Vestia Groep staat voor een periode van vijf jaar garant voor de negatieve exploitatieresultaten. De positieve verkoopresultaten komen ten gunste van Vestia ter dekking van de eerder behaalde negatieve exploitatieresultaten. Het resultaat was in 2009 € 567 duizend negatief (2008: € 366 negatief). B.V. Kleiwarenfabrieken Guillaume de Leeuw en Steenfabriek Boudewijn B.V. Vestia heeft per 30 augustus 2006 alle aandelen Steenfabriek Boudewijn B.V. en B.V. Kleiwarenfabrieken Guillaume de Leeuw overgenomen van de Xella groep / De Nijs Vastgoed B.V. Beide vennootschappen waren leeg met als enig bezit terreinen in de gemeente Woensdrecht (Ossendrecht). Vestia heeft de terreinen verworven om er op termijn woningbouw op te kunnen plegen. De gemeente Ossendrecht staat achter deze aankoop en de plannen voor woningbouw. Het overnamebedrag van beide vennootschappen bedroeg € 8,5 miljoen. Bij B.V. 43

Stichting Vestia Groep Kleiwarenfabrieken Guillaume de Leeuw is in 2009 een resultaat behaald van € 3 duizend negatief en Steenfabriek Boudewijn B.V. € 5 duizend negatief. Vestia Groep vormt het bestuur van deze beide verbindingen. Ontwikkelingsmaatschappij Esse-Extra B.V. De voormalige Woningstichting Ons Huis is in 2003 een verbinding aangegaan met Ontwikkelingsmaatschappij Esse-Extra B.V. Deze vennootschap is samen met HD Projectrealisatie B.V. opgericht. Deze vennootschap richt zich op de ontwikkeling van de locatie Esse-Extra. Aangezien de ontwikkeling van deze locatie nog niet is gestart, heeft de vennootschap nog weinig activiteiten ontwikkeld en is er nog niets te zeggen over toekomstige ontwikkelingen. In 2009 is een negatief resultaat genomen van € 1 duizend. De beide participanten vormen het bestuur van deze verbinding. Vestia Monumenten B.V. Vestia Monumenten B.V. is in 2007 opgericht als Vestia Ontwikkel B.V. in het kader van de partiële vennootschapsbelasting in 2006 en 2007. Vestia bezit 100% van de aandelen. In 2008 is deze vennootschap omgebouwd tot Vestia Monumenten B.V. en kwalificeerde zich daarmee als een vennootschap die monumenten kon aankopen vrij van de heffing van overdrachtsbelasting. In de loop van het jaar is de aankoop van het HAKA-pand in Rotterdam (rijksmonument) en de aankoop van de Boerderij Nooitgedacht in Zuidplas door deze B.V. verricht. Bij Vestia Monumenten B.V. is een verlies genomen van € 0,9 miljoen. Vestia vormt het bestuur van deze deelneming. Vestia Diensten B.V. Vestia Diensten B.V. is in 2007 opgericht in het kader van de partiële vennootschapsbelasting in 2006 en 2007. Vestia bezit 100% van de aandelen. In 2009 heeft de vennootschap geen activiteiten verricht. Vestia OHW B.V. Vestia OHW. B.V. is in 2007 opgericht in het kader van de partiële vennootschapsbelasting in 2006 en 2007. Vestia bezit 100% van de aandelen. Deze vennootschap is in 2009 in de plaats getreden van Vestia Ontwikkel B. V. als vennoot in Aardwarmte Den Haag V.O.F. Vestia OHW B.V. werkt hierin samen met dochters van HaagWonen, Stædion, de gemeente Den Haag en Eneco en Eon aan de realisatie van duurzame energie ten behoeve van de gebouwde omgeving, waaronder woningen. In 2009 is een verlies genomen van € 57 duizend. Vestia Groep Vastgoed B.V. In 2009 heeft de vennootschap geen activiteiten verricht. Vestia Holding B.V. In 2009 heeft de vennootschap geen activiteiten verricht. De Drie Nootenbomen B.V. Vestia heeft in 2009 een derde van de aandelen van deze franchisemaatschappij Thomashuizen en Herbergiers verworven. De Drie Nootenbomen heeft in 2009 een resultaat behaald van € 126.000 positief. Vestia neemt deel aan het bestuur van de B.V. Aardwarmte Den Haag v.o.f. 44


Vestia participeert middels haar dochter Vestia OHW B.V. in deze vennootschap onder firma samen met Eon, Eneco, de gemeente Den Haag, Staedion en HaagWonen. De v.o.f gaat in Den Haag Zuidwest een geothermieproject realiseren door gebruik te maken van aardwarmte. De v.o.f. is in 2007 opgericht en ontplooit daadwerkelijk activiteiten vanaf 2008. Vestia neemt als directeur van Vestia OHW B.V. deel aan het bestuur van de v.o.f.. SWY projecten B.V. Deze 100%-dochter van SWY is in het leven geroepen in verband met de partiële vennootschapbelasting. In 2007 en 2008 zijn in deze B.V. de dure huurwoningen, het bedrijfsonroerend goed en de bouw van koopwoningen ondergebracht. De resultaten zijn geconsolideerd bij SWY. Naast vorenstaande verbindingen is Vestia Groep lid van diverse organisaties op het gebied van het wonen. Genoemd worden: Vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden, Maaskoepel, Stichting Woonmarkt Rijnstreek, KEI centrum voor Stedelijke Vernieuwing en de Vereniging Deltametropool. Vestia Groep vervult hierin vaak middellijk of onmiddellijk een bestuursfunctie.

2.9 Activiteiten in de krachtwijken Vestia investeert de komende jaren in een vijftal krachtwijken: Zuid-West en Stationsbuurt in Den Haag en Bergpolder, Oud Zuid en Zuidwijk in Rotterdam. In 2009 zijn de volgende activiteiten verricht c.q. is met de voorbereiding gestart. Het gaat om zogeheten investeringen en lumpsum uitgaven ten behoeve van bijvoorbeeld extra leefbaarheidsinspanningen. Zuid West Den Haag Gebiedontwikkeling De Raden De Raden is een gebiedsontwikkeling in Den Haag Zuidwest. Het betreft een vernieuwing die betrekking heeft op 650 woningen. (458 woningen door sloop-nieuwbouw en 192 woningen renovatie). In de gebiedsontwikkeling vernieuwen we naast het woningbezit ook de openbare ruimte. De kosten die opgevoerd zijn hebben enerzijds betrekking op het Atrium (een gedeelte van de gebiedsontwikkeling) en anderzijds op de herinrichting van de openbare ruimte. De totale kosten bedragen €14.493.418, waarvan € 3.048.524 onrendabel. Voor 1/5 deel daarvan is al bijzondere projectsteun aangevraagd in 2008. Voor 2009 hebben we eveneens 1/5 opgevoerd. Voor 2009 rekenen we een bedrag van € 609.705 toe. Gedifferentieerd wonen, gebiedsontwikkeling Zuidlarenstraat In de periode 2008 tot en met 2014 wordt dit gebied vernieuwd. De vernieuwing van dit gebied levert een bijdrage aan de gewenste differentiatie in Den Haag Zuidwest. Differentiatie is noodzakelijk om koopkrachtigere huishoudens, die een stap willen maken in hun wooncarrière in Zuidwest, kansen te bieden. Ook voor zittende huurders biedt de vernieuwing kansen. We pakken de kleine en veelal mindere woningen aan, waardoor zittende bewoners in veel gevallen er op vooruit gaan, zowel qua grootte als qua wooncomfort. Het programma omvat 480 nieuwe woningen en 750 m2 bedrijfsruimten. We realiseren 70% van de woningen in de marktsector en 30% in de sociale sector. Ook richten we de openbare ruimte opnieuw in. Vestia investeert in deze gebiedsontwikkeling vanaf 2008 een bedrag van € 99.378.000. Daarvan is € 5.670.000 onrendabel. Hiervan wordt 1/7 opgevoerd voor bijzondere projectsteun 2009. Voor 2009 rekenen we een bedrag van € 810.000 toe. 45


Ottenrade Het is de ambitie om het fysieke en sociale verval van het complex particulier woningen aan de Otterrade in Den Haag Zuidwest te keren. Dit moet resulteren in een complex dat past binnen de vernieuwing van de buurt De Raden in Den Haag Zuidwest. Maatregelen moeten ook op termijn garanderen dat het wooncomplex Otterrade heel, schoon en veilig is en de verenigingen van eigenaren naar behoren functioneren; De gemeente en Vestia willen met de aanpak van de Otterrade de volgende resultaten behalen:  Er is sprake van actieve en werkende vve‟s die daarnaast ook samenwerken in het beheer van het totale complex inclusief gemeenschappelijke buitenruimten en voorzieningen;  Bewoners zijn op enigerlei wijze georganiseerd en actief betrokken bij het bevorderen van de leefbaarheid in en rond het wooncomplex;  Er is een meerjaren onderhoudsplanning gemaakt, de eigenaren dragen geregeld bij aan het opbouwen van fondsen t.b.v. het onderhoud en beheer;  Het gebruik van gemeenschappelijke ruimtes en tuinen is genormaliseerd op het niveau dat in Den Haag Zuidwest gebruikelijk is;  Het overlastgevend gebruik van woningen, binnentuinen en andere ruimten wijkt niet langer af van wat zich elders in Den Haag Zuidwest voordoet; De normalisering van het beheer van het complex een positief effect heeft op de waardeontwikkeling van de woningen De rol van Vestia hierin is:  Het aankopen van circa 20 woningen verdeeld over de bestaande 5 vve‟s, primair bedoeld om een positie te verkrijgen binnen de vve‟s;  Het aanstellen van een buurtconciërge en het ontwikkelen van een handhavingsaanpak;  Het openen van een buurtpost in een woning in het complex;  Het actief betrekken van de bewoners bij het beheer, het scholen en stimuleren van eigenaren bij hun functioneren binnen de vve‟s;  Het samen met actieve bewoners vervaardigen en implementeren van een weldoordachte voorlichtings- en informatiecampagne. De totale projectkosten bedragen voor Vestia € 3.335.000. Daarvan is € 3.000.000 rendabel en € 335.000 out-of-pocket. Het rendabele deel bestaat uit de aankoop van 20 woningen met het doel een positie te verwerven in de verenigingen van eigenaren. De out of pocketkosten zijn opgebouwd uit de kosten voor inrichting van een buurtpost en de personeelslasten van een projectleider, een beheerder en een externe deskundige voor de vve-ontwikkeling. Het project loopt 3 jaar. Van de out-of-pocket kosten is 1/3 opgevoerd voor bijzondere projectsteun in 2009 en wel € 111.667. Handhaving De leefbaarheid en veiligheid vormen de basis van een wijk. Als die goed zijn, kan een krachtwijk transformeren naar een prachtwijk. Een schone straat begint achter de voordeur. Overbewoning leidt immers tot overlast, troep op straat en parkeerdruk. Bovendien ontstaat door overbewoning brandgevaar. Een veilige woonomgeving verdient hoge prioriteit. Het is dus noodzakelijk het gebruik van panden (woningen, bedrijven en horeca) integraal te controleren. Bewoners hebben hier in de stakeholdersbijeenkomsten ook om gevraagd. Concreet willen we de volgende resultaten behalen. Per wijk controleren we op onrechtmatig wonen (overbewoning en illegale bewoning, inclusief illegale kamerverhuur) Daarnaast vinden in een aantal gevallen 46


controles plaats op personalia van bewoners, misbruik/oneigenlijk gebruik van sociale voorzieningen, uitvoering van de Wet Milieubeheer (bedrijven) en in het geval van horeca de APV en de Wet op de Kansspelen. Geconstateerde problemen pakken we direct aan, waarbij de publiekrechtelijke aanpak door de gemeente en de privaatrechtelijke aanpak van de corporatie elkaar versterken. Voor de aanpak van hennepkwekerijen in woningen heeft Vestia een apart convenant afgesproken, waarbij we samen werken met de gemeente, politie, openbaar ministerie, energiebedrijf, belastingdienst en uitkeringsinstanties. Onrechtmatige bewoning gedijt het best in een situatie waarin bewoners elkaar niet kennen en wanneer de verantwoordelijke instanties onzichtbaar zijn. Daarom kiest Vestia ervoor om in de buurten van Zuidwest duidelijk zichtbaar aanwezig en aanspreekbaar te zijn. Hiervan gaat al een stevige preventieve werking uit. In de gevallen waarin preventie niet helpt, zetten we met een lik-op-stukbeleid ook repressieve maatregelen in. Het te subsidiëren bedrag van € 101.330 bestaat in 2009 geheel uit personele kosten, die voortvloeien uit de extra inzet van beheermedewerkers en buurtconciërges. Woonvoorziening Zichtenburglaan 33 In 2006 sloten het rijk en de vier grote steden een convenant over het realiseren van extra woonvoorzieningen voor dak- en thuislozen. In Den Haag kreeg dit programma de naam "Den Haag onder Dak". Het programma bestaat uit 5 woonvoorzieningen voor verschillende groepen dak- en thuislozen. Drie van deze voorzieningen gaat Parnassia exploiteren. Daarmee kwam ook Vestia, als vaste huisvestingspartner van Parnassia, in beeld. Na een moeizame zoektocht naar geschikte locaties en panden is in 2008 besloten dat één van de voorzieningen gevestigd wordt in een voormalig kantoorpand aan de Zichtenburglaan in de wijk Bouwlust. Vestia koopt dit pand aan, verbouwt het en verhuurt het vervolgens aan Parnassia. De woonvoorziening aan de Zichtenburglaan heet Mi Casa. Het is bestemd voor 47 bewoners met verslavingsproblemen (met name harddrugs) en een psychiatrische stoornis. Elke bewoner krijgt de beschikking over een slaapvertrek, een woonkamer met kitchenette en eigen sanitair. Daarnaast komen er in het pand een aantal gemeenschappelijke ruimten en personeelsvoorzieningen. De voorbereidende werkzaamheden zijn begonnen in 2008 en de ingebruikname staat gepland voor 2010. De totale investering, inclusief aankoop, bedraagt € 7,4 mln. Na aftrek van de huuropbrengsten van € 5,3 mln. en een gemeentelijke bijdrage van € 2,1 mln. resteert voor Vestia een onrendabel van € 940.000. Hiervan is 1/3 opgevoerd voor bijzondere projectsteun 2009, namelijk een bedrag van € 313.333. Den Haag Stationsbuurt Internationale entree voor Den Haag Dit project betreft een verdichtingslocatie op het talud van de spoorlijn en een verouderd kantoorgebouw naast station Hollands Spoor in de Stationsbuurt in Den Haag. Het project is gelegen tussen het Strijkijzer en een door een andere ontwikkelaar te bouwen hotel. Het Strijkijzer is geen gebouw dat op zichzelf moet staan. De relatie met de omgeving is in de 'Gebiedsvisie Hollands Spoor en omgeving' uit juni 2008 verder uitgewerkt. In de visie speelt de bebouwing van de Sigmalocatie en het spoortalud een belangrijke rol. Tezamen moeten deze projecten bijdragen aan een internationale entree voor Den Haag. Er komt een combinatie van woningen, commerciële ruimte en een hotel. Vestia is opdrachtgever voor de woningen en de commerciële ruimte (1.000 m2) Het woongedeelte bestaat uit 96 sociale huurwoningen voor jongeren/studenten en 62 duurdere huurappartementen. Bovendien komen er 121 gebouwde parkeerplaatsen, waarvan er 82 bestemd zijn voor de woningen. Het is de bedoeling nog in 2009 te beginnen met de sloop van de huidige bebouwing. De oplevering wordt verwacht eind 47

Stichting Vestia Groep 2011/begin 2012.De totale stichtingskosten bedragen € 30,1 mln., exclusief het aankoopbedrag voor de huidige bebouwing. Het onrendabele gedeelte is over de bouw en de exploitatie is € 5,4 mln. Over de verdeling van de € 5,4 mln. zijn afspraken gemaakt tussen Vestia en de gemeente. Vestia vraagt voor het jaar 2009 een bedrag van € 350.500 aan bijzondere projectsteun. Dit is bedoeld voor voorbereidingskosten en rente over de aankoopsom. Rotterdam Bergpolder Aankoop panden Vestia Rotterdam Noord wil een deel van de wijk Bergpolder vernieuwen. Op de plaats van de Vlaggeman- en Insulindestraat komt vervangende nieuwbouw. In dat kader moeten we een aantal panden in eigendom verwerven. In 2009 zijn 2 panden gekocht. Deze panden hebben een gemiddelde aankoopprijs van € 227.000. Door de korte exploitatieduur bedraagt de onrendabele top totaal € 367.000. Masterplan Bergpolder Op dit moment werken we aan het opstellen van een masterplan voor Bergpolder. De realisatie hiervan vraagt veel tijd en energie. Uiteindelijk stellen we vanuit het masterplan een stedenbouwkundig plan en een bestemmingsplan op. Deze dienen als basis voor de uiteindelijke aanpak van deze WWI wijk. De totale kosten voor het opstellen van de planning bedragen voor 2009 bedragen € 499.000. Maatwerkaanpak oudbouw In Bergpolder staan vele gedateerde woningen. Wanneer deze woningen van huurder wisselen investeren we veel geïnvesteerd om deze woningen weer de kwaliteit van deze tijd te geven. Tegenover deze ingrepen staat nagenoeg geen huurverhoging. De onrendabele investering bedraagt voor 2009 € 200.000. Communicatiekosten Tegen de wijk Bergpolder ligt het spoorcomplex Hofbogen. Dit complex is een van de iconen in de stad Rotterdam. De aanpak en beheer van dit gebouw door de corporaties heeft een positief effect op de leefbaarheid van alle aanpalende WWI-wijken. Aan communicatiekosten wordt in dat verband € 34.500 uitgegeven. Buurtconciërge In Bergpolder is in 2009, met het oog op de leefbaarheid een buurtconciërge aangesteld. De kosten worden voor 50% betaald door de gemeente. Vestia draagt het andere deel. De out-ofpocket kosten komen uit op € 26.000. Tante Kwebbel Tante Kwebbel brengt mensen met elkaar in contact. Alle huurders van Vestia in Bergpolder kunnen sinds 2008 gebruik maken van Tante Kwebbel. Vestia levert daarmee een bijdrage aan het vergroten van de sociale samenhang in de buurten en Vestia bevordert daarmee de ontmoeting in de wijk Bergpolder tussen huurders die een ander een handje willen helpen en huurders die zelf hulp nodig hebben bij het één of ander. Tante Kwebbel is een initiatief van CVD, de grote welzijnsorganisatie in Rotterdam, in samenwerking met Thuiszorg Rotterdam en Almende. Het project werd mede mogelijk gemaakt dankzij financiering van de deelgemeente. De uitgaven in 2009 bedragen voor Vestia € 30.000.

48

Stichting Vestia Groep Rotterdam Zuidwijk Schoon, heel veilig De extra kosten die gemaakt zijn en betrekking hebben op de volgende posten: veiligheidsmaatregelen (extra verlichting, extra sloten, etc.) aanpak en herstel vandalisme & graffiti, de kosten voor ongediertebestrijding en de kosten voor extra schoonmaak (in de portieken en buitenruimte). Voor de genoemde posten geldt dat indien we de dader of veroorzaker kunnen achterhalen, we de kosten alsnog door berekenen aan de desbetreffende persoon. De hier mee gemoeide kosten in 2009 zijn € 155.000.

Buurtconciërges In de Zuidelijke Tuinsteden werken in 2010 totaal 3 buurtconciërges. De buurtconciërges spreken bewoners aan op: vervuiling van de portieken, vervuiling van de buitenruimte en het goed onderhouden van de tuinen. Zij controleren de schoonmaakbedrijven en controleren of bewoners de juiste richtlijnen volgen bij bouwsels en schotelantennes. Daarnaast hebben zij veelvuldig overleg met de politie en andere partijen betreffende overlastgevende bewoners. Ook bemiddelen de buurthuismeesters bij eenvoudige buurtruzies. De hiermee gemoeide kosten bedragen € 142.881 in 2009. Leren en opgroeien Het betreft een aanvulling van de indiening in 2008 voor de Brede School op Zuid. De bouwkosten zijn € 527.119 hoger uit gekomen en het rendabele deel € 600.000 lager, zodat de extra kosten in 2009 € 1.127.119 bedragen. Jongeren en participatie jongeren Er is geld gereserveerd voor mankracht op het gebied van jongerenwerk. In 2010 is de verwachting dat we er een jongerenplek realiseren. Op de jongerenplek vestigen zich ook de partijen die verantwoordelijk zijn voor de begeleiding van de jongeren. Verder continueren we het project Watch Out. Watch Out is een leerwerk traject voor jongeren die eerder uitgevallen zijn uit het onderwijs- en arbeidsproces. De jongeren lopen in ploegen zes dagen door de wijk van 15.00 tot 23.00. Het traject indien succesvol door de jongeren doorlopen, levert hen het diploma Beveiliger II op. In 2009 is hier een bedrag van € 88.000 aan uitgegeven. Participatie en ondersteuning bewoners Voor de woningen van Vestia Rotterdam Zuid is een bedrag besteed om de participatie in de wijk te bevorderen. Dit geld maken we over aan de bewonersorganisatie Zuidwijk. De bewonersorganisatie verdeelt dit vervolgens onder de buurtgroepen en de complexcommissies. Daarnaast is er extra geld uitgetrokken voor professionele ondersteuning van de bewonersorganisatie. Jaarlijks bezien we of er nog geld over is van het vorige jaar, vervolgens vullen we dit aan tot het eigenlijke begrotingsbedrag van het nieuwe jaar. In 2009 is hier een bedrag van € 35.000 mee gemoeid. Tijdelijke leefbaarheidactiviteiten vanwege herstructurering In het herstructureringsgebied de Velden is gekozen om winkelwoningen niet te slopen maar te renoveren. Ook is de termijn van herhuisvesting met een jaar verlengd ofwel de sloop is een jaar uitgesteld. Om die reden is er voor gekozen om leegstaande (winkel)woningen volledig dicht te zetten. De platen waarmee de woningen zijn dichtgezet, zijn voorzien van kinderschilderingen. Dit laatste gebeurt onder begeleiding van kunstenaars. De (winkel)woningen bouwen we om 49


naar woningen voor grote gezinnen in de sociale huursector. Hier is in 2009 een bedrag van € 100.000 gemoeid. Sociale leefbaarheidprojecten Thuis Op Straat (TOS) en Mensen Maken de Stad (MMdS) zijn twee sociale projecten die worden toegepast in 2010. TOS bestaat uit medewerkers die kinderen begeleiden bij het spelen op straat en pleinen, daarnaast zijn ook ouders en buurtbewoners betrokken. MMdS is een programma wat bestaat uit het benaderen van mensen achter hun voordeur om vervolgens te komen tot straatafspraken en straatactiviteiten. Beiden projecten komen tot stand in overleg met de Deelgemeente Charlois. In 2009 is hier een bedrag van € 170.000 mee gemoeid. Rotterdam Oud-Zuid Zuiderspoor Op het voormalige spoortracé - langs de Laan op Zuid, ter hoogte van de Hillekop – is op 16 december 2009 officieel de eerste paal van Zuiderspoor geslagen. Zuiderspoor maakt deel uit van de grote nieuwbouwlocatie Parkstad en is onderdeel van de vernieuwing van de Afrikaanderwijk. In totaal bouwen we 227 huurwoningen, 32 koopwoningen, 1080 m² vvo BOG/MOG en realiseren we 310 parkeerplaatsen. Een deel van de huurwoningen in dit project is beschikbaar voor bewoners uit de Afrikaanderwijk die moeten verhuizen vanwege de sloop van hun woning. De bijzondere projectsteun komt in zijn geheel ten goede van sociale huurwoningen. Het project loopt naar verwachting t/m 2012. Voor 2009 is met het gemeenschappelijke bedrijfswaardemodel een onrendabele top berekend van € 14.114.000. In de bepaling is rekening gehouden met het feit dat de onrendabele top in de grondkosten van Parkstad apart is opgenomen. 1.1 Strategische aankopen In het kader van de herstructureringsplannen Afrikaanderwijk, Bloemhof en Oud Charlois is het aankopen van particulier bezit een vast onderdeel van onze activiteiten. Op basis van strategische keuzes lopen we regelmatig diverse particuliere panden aan en verbeteren we deze of er maken we andere plannen welke kunnen bijdragen aan de wijken. De planning is dat het project loopt tot 2013. De totale omvang van de aan te kopen panden bedraagt ca. 375. Vooralsnog is er van uit gegaan dat 50% van de totale investering onrendabel is. Het onrendabele deel is dan het verschil tussen de aankoop- plus verbeteringskosten en de opbrengstwaarde (bedrijfswaarde bij verhuur als sociale huurwoning en bij eventuele sloop of opname in een verbeteringsproject de inbrengwaarde in het betreffende project). Voor de jaren 2008 en 2009 gaan we uit van een investering van € 12.460.000. Uitgaande van 50% onrendabel is het onrendabele bedrag € 6.230.000. Rekening houdend met de al in 2008 verwerkte onrendabele top is voor 2009 is een onrendabele top van € 3.115.000 opgenomen. Gedurende het project actualiseren we de werkelijke onrendabele top voor het totale project geregeld. Het bedrag van € 3.115.000 komt geheel ten goede aan bestaande en/of nieuwe sociale huurwoningen. 1.2 Nieuwbouw Zuiderster Dit nieuwbouwproject omvat 45 huurwoningen speciaal voor de doelgroep jongeren en tevens de bouw van 646 m² vvo BOG/MOG. De bouw van dit project is gestart in het 3e kwartaal van 2008. De verwachte oplevering is in het 1e kwartaal van 2010. Met de realisatie van dit project vergroten we het aanbod van woningen voor jongeren. De bedrijfsruimtes zijn voornamelijk bestemd voor horeca en winkels voor de Eetwijk in de Afrikaanderwijk. 50


Voor het project Zuiderster is het volgende financiële overzicht weer te geven: Bedrag x € 1.000

Rendabel Onrendabel Investering Totale projectprognose Zuiderster € 10.021 € 6.334 € 3.687 Reeds opgenomen in de WWI-aanvraag 2008 € 9.793 € 7.475 € 2.318 Nog op te nemen in de WWI-aanvraag 2009 € 228 € 1.141- € 1.369 Voor 2009 is een onrendabele top berekend van € 3.687.000. Hierbij is uitgegaan van een gemiddelde huurprijs voor de 45 huurwoningen van € 530 (prijspeil 1/1/2010) en voor de 646 m² vvo BOG/MOG een maandhuur van € 7.741. De bijzondere projectsteun komt geheel ten goede van de sociale huurwoningen. 1.3 Kasteel Complex Kasteel is een karakteristiek woongebouw met 30 woningen in de Afrikaanderwijk. Het complex kent een sterke bewonersgroep, die zich nauw verbonden voelt met het complex. Deze bewoners zetten ook druk op de corporatie om duidelijkheid te geven over wat er gaat gebeuren. In haar buurt is het Kasteel het enige oude complex met een duidelijke uitstraling. Het staat ook op de wensenlijst van de gemeente om het een gemeentelijke monumentenstatus te geven. Het is een complex dat echt karakter en uitstraling heeft. In het kader van de ontwikkeling van Parkstad en de verdere plannen voor Afrikaanderwijk kan dit complex een meerwaarde hebben. Door de uitstraling van het complex te verstevigen en de bewoners te behouden kan het een positieve rol vervullen binnen de buurt. Het gebouw heeft een monumentale uitstraling en kunnen we op (woon)technische gronden verbeteren. Hierdoor verlengen we de levensduur van dit complex met 25 jaar. De onrendabele top bedraagt € 670.000 en verhuur vindt na verbetering plaats in de sociale huursector. 1.4 Parkstad (grond) Parkstad is het laatste deelgebied van de herontwikkelingsopgave Kop van Zuid dat in ontwikkeling wordt genomen. Het gebied is nu nog een spooremplacement met tramremise en een werfterrein van gemeentewerken. Dit gebied ligt tussen de wijken Afrikaanderwijk, Feijenoord en de inmiddels gerealiseerde woongebieden van de Kop van Zuid. Met de ontwikkeling van dit passtuk krijgt de ambitie om dit noordelijke deel van Rotterdam Zuid aaneen te smeden tot een vanzelfsprekend en volwaardig stedelijk woongebied, met goede oostwestverbindingen, gestalte. Het deel van Parkstad ten westen van de Laan op Zuid ontwikkeld Vestia Hiervoor is een basisovereenkomst gesloten tussen de gemeente Rotterdam en Vestia. Het deel ten oosten van de Laan op Zuid ontwikkelt de gemeente. Hierdoor is het mogelijk ook het aangrenzende gebied in de Afrikaanderwijk, dat grotendeels in bezit is van Vestia, in de planontwikkeling te betrekken. Dit geeft nieuwe mogelijkheden om de gewenste ruimtelijke en programmatische samenhang tussen Parkstad en de Afrikaanderwijk, met nieuwe dwarsverbindingen in oost-westrichting, te ontwikkelen. Vestia koopt voor de realisatie van Parkstad bouwen woonrijpe grond van de gemeente. De totaal verwachte investering bedraagt naar verwachting € 33.220.000 waarvan € 3.484.000 onrendabel. De onrendabele top in de grondexploitatie is bepaald op basis van een dekking uit de vastgoedexploitatie op basis van residuele grondwaarde. Op basis hiervan is de verwerking in de WWI-aanvraag 2009 als volgt: Totale investering Verwerkt in Aanvraag bijzondere projectsteun 2008 Te verwerken in aanvraag bijzondere projectsteun 2009

Investering € 33.220 € 29.025 € 4.195

€ € €

Rendabel 29.736 25.942 3.794

Onrendabel € 3.484 € 3.083 € 401

51


De gevraagde bijzondere projectsteun komt geheel ten goede van sociale huurwoningen en maatschappelijk onroerend goed. 1.5 Speldenprik Putselaan (aankoop en verbetering) Dit project maakt onderdeel uit van de afspraken over de aanpak van particulier bezit in adoptiegebieden. Het gaat om de aanpak van de particuliere voorraad door aankoop en verbetering van panden (adoptieblok uit gebiedsafspraak). Inmiddels zijn 9 particuliere woningen aangekocht door Vestia Rotterdam Feijenoord voor een totaalbedrag van € 671.000. Voor de verbetering is een bedrag van € 40.000 per woning ingeschat. De totale investering bedraagt voor deze 9 woningen dus € 1.031.000. Op basis van een maandhuur van € 499 en een resterende exploitatietermijn van 25 jaar bedraagt de onrendabele top € 379.000. Het project loopt door in 2010. Zwederstraat In het kader van gebiedsmanagement is in 2009 begonnen met de aanpak van het pand Zwederstraat 52. De aanpak bestaat uit drie fases. Allereerst wordt de schil gerenoveerd, zodanig dat deze weer in oude luister hersteld is. We pakken dit als eerste aan zodat de buurt kan zien dat we in de wijk investeren ('quick-win'). Vervolgens maken we het gebouw inpandig weer veilig gemaakt zodat het pand als een veilig schoolgebouw te gebruiken is. Daarna renoveren we de benedenverdieping zodanig dat het gebouw op korte termijn (circa 5 jaar) als multifunctionele accommodatie te gebruiken is (school, volledige dagarrangementen, vergaderruimte voor de wijk Bloemhof). En voor de lange termijn dient het pand in ieder geval ook geschikt te zijn als courant verhuurbare bedrijfsruimte(n). Het totale project gaat circa € 500.000 kosten. Tegenover de eerste quick-win fase van circa € 300.000 staat geen opbrengst. Deze is in 2009 uitgevoerd. De intentie is dat de school pas gaat betalen als de binnenkant is opgepakt. De aanpassing verwerken we in de uitvoeringsovereenkomst 2010.

1.7 Huisjes Sneep Het pand Putselaan 131-133 is in de huidige staat al enige jaren niet meer te exploiteren. In november 2008 is begonnen met de herontwikkeling van 'Sneep'. De doelstelling is om het pand zodanig te renoveren dat (in ieder geval) de schil weer in oude luister hersteld is. We pakken dit pand als zichtlocatie in het gebied Gemaal aan de zuidkant van de Afrikaanderwijk als eerste aan zodat we duidelijk maken dat we investeren in de wijk. Dit is een 'quick-win' en biedt aanknopingspunten voor verdere ontwikkeling. Investeren in dit pand past in de ruimtelijkeconomische (investerings)strategie om meer bedrijvigheid in de wijk te creëren. De investeringen in dit pand maken het geschikt voor zakelijke dienstverlening en vormen van (creatieve) bedrijvigheid. We faciliteren/accommoderen Kosmopolis door hen een kantoorannex bedrijfsruimte aan te bieden. Kosmopolis is een volledig gesubsidieerde maatschappelijke instelling. De totale kosten zijn € 500.000. Het eerste deel van de investering genereert geen opbrengsten. In 2009 is een volledig onrendabele investering verwerkt van € 250.000. Naar verwachting is de resterende € 250.000 geheel rendabel. Gebiedsontwikkeling/Profilering Dunya On Tour is een onderdeel van het Dunya Festival. Bij On Tour gaat het festival langs verschillende wijken, de Afrikaanderwijk is er daar één van. Omdat dit soort muziekfestivals bijdragen aan de sociale cohesie van een wijk, en meteen helpen om het imago van de Afrikaanderwijk te versterken, heeft Vestia Rotterdam Feijenoord besloten om dit evenement 52


financieel te ondersteunen. Als vervolg op de netwerkronde vanuit VRF zijn er vier tentsessies in de Afrikaanderwijk georganiseerd. Via deze sessies, georganiseerd door de BOA in samenwerking met VRF en de deelgemeente, hebben de wijkbewoners een indruk kunnen krijgen over wat Afrikaanderwijkers en de professionals in de wijk als speerpunten hebben benoemd voor de komende jaren. In de tentsessies hebben bezoekers reacties gegeven, vragen gesteld en ideeën genoemd. Met deze informatie is rekening gehouden in de wijkvisie. In het kader van de ontwikkeling van werkgelegenheid en het (weer) beter verbinden van haven en stad (in dit geval de wijk oud-charlois) is onderzoek gedaan naar (her)ontwikkeling van een oude bedrijvenstrook tussen oud-charlois en de waalhaven, bijvoorbeeld om hier buitenschoolse opvang te realiseren. De opgave heeft geleid tot een bijdrage aan de onlangs gehouden Rotterdamse architectuur biennale. In de Oleanderbuurt zijn we nu anderhalf jaar bezig met Oleander Bloeit; een integrale, vraaggestuurde wijkaanpak. We zetten nieuwe methodes in en veranderen als professionals onze ziens- en werkwijze. En dit proces leggen we visueel vast, we volgen als het ware een wijkaanpak. Concrete doelen zijn kennisdeling (zichtbaar maken wat werkt én wat niet), waar lopen we als professionals tegen aan in het proces, welke resultaten worden geboekt, het in beeld brengen van bewonersinitiatieven. Op de langere termijn is het doel het inzetten van filmmateriaal om bij te dragen aan trots en verbindingen in de wijk, zowel bij bewoners als professionals. Aan bovengenoemde activiteiten is in 2009 een bedrag van € 109.571 besteed. Kunst in Bloemhof Verfraaien van de buitenruimte door plaatsing van kunstvoorwerpen in de wijk Bloemhof. Bij dit project zijn de bewoners intensief betrokken geweest bij het bepalen van de kunstvoorwerpen die in hun wijk is geplaatst. Dit allemaal in het kader van integratie. Aan dit project is in 2009 een bedrag van € 17.210 besteed. Wijkbeheerders De hoofdtaken van de wijkbeheerders bestaan uit wijkbeheer en sociale en toezichthoudende taken. Vanuit zijn functie onderhoud de wijkbeheerder contacten met o.a. (aspirant)huurders, bewonersorganisaties, aannemers, (deel)gemeentelijke ambtenaren en diensten. Aan de extra inzet van wijkbeheerders is in 2009 een bedrag besteed van € 304.000. In dit bedrag is rekening gehouden met de subsidie die door de Deelgemeente is toegekend en ontvangen voor 2009 én 2008. Veiligheid In het kader van een veilige leefomgeving zijn de volgende extra activiteiten uitgevoerd en opgenomen in de aanvraag 2009. Westvlietbewaking/Saepio heeft surveillance in complexen uitgevoerd. Er is een stoplichtmodel aangeleverd van complexen die gelabeld zijn op mate van overlast. In deze complexen zijn extra surveillance uitgevoerd. Tevens vindt er een dagelijkse terugkoppeling plaats. Aan deze activiteiten is in 2009 een bedrag van € 211.662 uitgegeven. Schone leefomgeving In het kader van een schone leefomgeving zijn de volgende extra activiteiten uitgevoerd en opgenomen in de aanvraag 2009. Met diverse schoonmaakbedrijven zijn contracten gesloten voor het uitvoeren van extra schoonmaakwerkzaamheden in onze complexen. Het gaat hierbij om werkzaamheden in de algemene ruimtes en portieken. Alle extra gemaakte kosten in het 53


kader van vandalisme, graffiti en ongediertebestrijding. Aan deze extra activiteiten is in 2009 een bedrag besteed van € 111.171. Wielslag De herontwikkeling van de locatie tussen Wielerstraat, Slaghekstraat, Putselaan en Hillevliet vindt zijn oorsprong in het feit dat dit gebied door de gemeente Rotterdam is aangewezen als een Hotspot en dat we die Hotspot wilden saneren. De panden zijn vervolgens door OBR aangekocht (deels onteigend) en gesloopt. Op deze locatie ontwikkelt Vestia nu een plan met ruim 9061 m² school, 71 sociale huurwoningen voor allochtone ouderen, Zorghoed met huisartsenpraktijk, apotheek en andere zorginstellingen, commerciële BOG-ruimte en zo'n 135 parkeerplaatsen. Inmiddels zijn de financiële consequenties nader uitgewerkt. In het plan brengen we de oude VMBO Nieuw Zuid (nu op twee locaties aan de Putsebocht en de Hillevliet) onder op de Wielslag. Het programma omvat ca. 9061m² bvo school inclusief sportvoorziening en fietsenstalling. Voor 2009 is een onrendabele top berekend van € 11.165.000. MFA Bloemhof – STEK gebouw In de gebiedsafspraak Bloemhof/Hillesluis uit 2007 heeft Vestia zich verplicht als trekker op te treden voor de MFA Bloemhof. Deze intentie is verder geconcretiseerd in de intentieovereenkomst “kindercampus” die op 18 december 2008 is ondertekend door Vestia, gemeente, schooldirecties en schoolbesturen. De kindercampus (werknaam voor de MFA Bloemhof) bestaat uit drie basisscholen: Openbare basisschool de Bloemhof, Protestants Christelijke Basisschool Oranjeschool en Protestants Christelijke Basisschool de Sleutel. De Bloemhof en de Oranjeschool zijn al op locatie aanwezig. De Sleutel huisvesten we in nieuwbouw op de locatie nadat de huidige VMBO school is gesloopt en verhuisd is naar de Wielslaglocatie. Dit is medio 2013. Dit betekent dat de Kindercampus pas zijn definitieve vorm krijgt in de tweede helft van 2015. Wegens dit lange tijdpad is gezocht naar programmaonderdelen van de MFA die we vooruitlopend op de definitieve invulling al kunnen realiseren. Doordat eind 2008 het zogeheten STEK-gebouw (Putselaan 178) op locatie is vrijgekomen en in de werkgroep “kindercampus”, bestaande uit Vestia, OBR vastgoed, JOS, Kinderdam en de scholen, is besloten dat dit gebouw onderdeel moet uitmaken van de definitieve kindercampus, kunnen we een deel van het MFA-programma nu al realiseren. De invulling van het gebouw heeft deels een tijdelijk en deels een permanent karakter. Deze investering gaat over het permanente deel van de invulling: de keuken. De keuken volgt uit een initiatief van de Bloemhofschool, JOS en Pact op Zuid: het project fysieke integriteit. Dit gaat om koken, judo en tuinieren om kinderen meer respect voor hun eigen lichaam en meer respect voor elkaar bij te brengen. Hiervoor heeft JOS een budget van € 70.000 beschikbaar voor drie jaar. Dit is niet toereikend. Het gebouw Putselaan 178 is eigendom van OBR. OBR wil het gebouw nu nog niet verkopen aan Vestia, maar wil ook niet zelf de investering in de keuken doen. Vestia is derhalve gevraagd om te investeren in een gebouw dat niet haar eigendom is. In het derde kwartaal is de keuken op de toekomstige kindercampus geopend. Met dit project is voor 2009 een onrendabele top van € 58.829 gemoeid, dit is het deel van de investering dat Vestia voor haar rekening neemt. Veiligheid/Watch Out Vestia Rotterdam Feijenoord participeert in het leer/werkproject dat is gestart, genaamd Watch Out. Doel van het project is de veiligheid vergroten in de wijken Oud-Charlois en Afrikaanderwijk en in de complexen. Ook helpen we hiermee jongeren tussen de 18 en 28 jaar (die geen baan hebben of ingeschreven staan als werkzoekende en geen of nauwelijks opleiding hebben 54


genoten) om d.m.v. dit project werkervaring op te doen. Met dit project is voor 2009 een bedrag gemoeid van € 100.000. Educatieve activiteiten ROFFA 5314 is een succesvol initiatief vanuit het Historisch Museum i.s.m. St. Beeldende Kunst, en Kosmopolis. VRF heeft samen met o.a. de Willem de Koningacademie aansluiting gezocht bij dit educatief-cultureel project. Het project is opgezet met en door jongeren. Einddoel is de fotografiepresentatie/expositie van jongeren uit Zuid in 't Gemaal. Thema's zijn textiel, lifestyle, ontwerpen, maken van kleding & accessoires & (fotografie)presentaties door middel van bijvoorbeeld modeshows van de jongeren in 't Gemaal. Doelgroep: 15-25 jaar. Voor deze activiteiten is in 2009 een bedrag besteed van € 2.665 Talingstraat (st BAD) In 2009 heeft Vestia het schoolgebouw aan de Talingstraat aangekocht. Dit schoolgebouw was al langdurig in gebruik als kraakpand door de Stichting BAD. Allereerst is in de 2e helft van 2009 de kraakstatus van het pand af door het afsluiten van een gebruiksovereenkomst om niet met de Stichting BAD. Nu zijn plannen ontwikkeld voor het opknappen van het pand. Het budget voor dit plan is mede gebaseerd op de huidig te genereren jaaropbrengst vanuit de stichting, de aankoopsubsidie vanuit de gemeente en onze bijdrage in de vorm van een onrendabele top. Ook hier werken we de komende periode aan het verder optimaliseren van de bijdrage (o.a. economische potentie van de Stichting BAD) en de daarbij horende mogelijke ingreep. In ieder geval zijn de gemaakte kosten voor de aanschaf van het pand volledig onrendabel. In de aanvraag 2009 is uitsluitend de bij de aankoop behorende kosten als volledig onrendabele investering verwerkt. Dit bedrag bedraagt € 492.000. De bijzondere projectsteun komt geheel ten goede aan de sociale huurwoningen. Leefbaarheid In het kader van het thema Eat & Meet zijn de volgende activiteiten uitgevoerd en opgenomen in de aanvraag 2009. Mama's Kitchen is een koopwedstrijd voor bewoners. In 2008 hebben we het voor het eerst in de Afrikaanderwijk gedaan. Bewoners in de buurt konden koken, proeven en van voorstellingen genieten. Uit de opkomst en reacties van bezoekers kunnen we concluderen dat dit evenement erg in de smaak viel bij bewoners. Daarom is dit in 2009 herhaald. Jongeren kunnen zich inschrijven voor een modeproject, de begeleiding vindt plaats door professionele ontwerpers, kunstenaars en marketeers. Als locatie is om niet een winkelpand aan de Paul Krugerstraat 145 beschikbaar gesteld voor dit project. Vestia Rotterdam Feijenoord draagt financieel bij in het initiatief om theatervoorstellingen te geven op pleinen in wijken van Vestia Rotterdam Feijenoord. Er is een trend gaande op de Afrikaandermarkt, waardoor het aanbod van producten steeds smaller wordt. Hierdoor wordt een steeds kleinere doelgroep bediend. Er is weinig verbintenis met de bewoners en ondernemers in de buurt. Maar ondertussen is dezelfde markt wel een belangrijk onderdeel van de Afrikaanderwijk. Daarom is het bedrijf Freehouse aangesteld om met een plan te komen om de markt weer op een hoger niveau te krijgen. Dit voorstel wordt weergegeven in een 'levende maquette' van de markt. Dit wordt een proefmarkt met nieuwe producten en verschillende soorten kramen. De kosten in 2009 voor de activiteiten die onder dit thema vallen, bedragen € 90.370 Freehouse Freehouse streeft naar het opzetten van ruimtes waar lokale ondernemers, jongeren en 55


kunstenaars/ontwerpers samen kunnen komen om kennis, ervaring en ideeën uit te wisselen. Binnen Freehouse gaat het er vooral om het cultureel ondernemerschap te stimuleren vanuit de gedachte om de Afrikaanderwijk als geheel te versterken. Het stimuleren van het sociaalcultureel zelfbewustzijn en het versterken van de economische zelfstandigheid van de wijk staan hierbij voorop. Aan dit project is in 2009 een bedrag besteed van € 26.668 Creative Factory Vestia wil niet alleen investeren in de woningen die zij haar huurders biedt, maar ook in de ontwikkeling en ontplooiing van jongeren in haar gebied. Vestia besteedt extra aandacht aan bestaande en nieuwe creatieve jongerenprojecten. Het doel: het bieden van een unieke kans aan jongeren uit Rotterdam Zuid die talent hebben op het gebied van muziek, dans, theater, lifestyle en/of sport. Aan dit project is in 2009 een bedrag besteed van € 26.775. Reguliere stages Leerlingen die moeilijk stageplekken vinden, laten we waar mogelijk werkervaring opdoen binnen ons eigen bedrijf. Met het project “Grijp je kans” geeft Vestia kansarme jongeren de mogelijkheid om werkervaring op te doen. Aan dit project is in 2009 een bedrag besteed € 17.435. Moestuin school op slooplocatie Stokroosstraat De schooltuin, gelegen aan de Stokroosstraat in de Rotterdamse Oleanderbuurt, is volledig in beheer gebracht bij de basisschool. Oorspronkelijk stonden er woningen op deze locatie, maar deze werden gesloopt. Vestia Rotterdam Feijenoord heeft er voor gekozen om, in plaats van nieuwe woningen te ontwikkelen, de ruimte in te zetten voor onderwijs en groen. Onder schooltijd gaan kinderen aan de slag om op deze locatie zowel een bloementuin als een moestuin te creëren. Hierdoor leren ze plantjes te laten groeien en hoe het is om zelf groente te telen. Daarnaast heeft de tuin nog een extra functie: meer groen in de wijk. Vestia Rotterdam Feijenoord doet er veel aan om de leefbaarheid in de wijk te vergroten, de ontwikkeling van groenvoorziening is hier een onderdeel van. Naast leefbaarheid is investeren in onderwijs ook één van de instrumenten die Vestia gebruikt om wijkontwikkeling mogelijk te maken. Dit project heeft VRF een bedrag van € 300.000 gekost. Oleander Bloeit De integrale wijkontwikkeling in Bloemhof richt zich vooral op de Oleanderbuurt, de buurt met de hoofdmoot van ons bezit in Bloemhof. Sinds voorjaar 2008 werken we - gestoeld op een analyse van Werken a/d Stad - aan een integrale aanpak in nauwe samenwerking met de deelgemeente Feijenoord en de stadsmarinier (die vanuit de veiligheidsproblematiek en de insteek dit niet alleen repressief maar juist als een ontwikkelingsvraagstuk benaderd heeft). De aanpak gaat met name om sociaal/economisch activeren en bieden van kansen, vooral voor de vele kinderen in deze erg jonge buurt. De aanpak van de openbare ruimte is wel essentieel. Deze opgave ligt overwegend bij de (deel)gemeente). Via de Oleander Bloeit aanpak spelen we een aanjagende rol naar de verantwoordelijke partijen. De eind 2008 ingezette aanpak, "Oleander Bloeit", richt zich op zes V's: vraaggestuurd, veilig, vriendelijk, vergroenen, verrijken en verbinden. Waarbij het verrijken zich richt zowel op puur het geld als ook op het sociaal verrijken. De term verbinden zien we breed: tussen culturen in de wijk, tussen professionals in de wijk en tussen bewoners en professionals. De meest elementaire V in de aanpak is de term vraaggestuurd. Vanuit de behoefte van de wijk en het tempo van de wijk wordt de aanpak vormgegeven. De rol van de buurtmanager speelt hierin een cruciale rol. Dit vraagt een andere houding van professionals, 56


veel meer faciliterend om bewoners zelf de oplossing te laten ontdekken en niet zelf te snel de oplossing aandragen. Doel daarbij is de vraag achter de vraag te achterhalen en die de bewoners te laten oplossen. Het is onze overtuiging dat dit leidt tot meer fundamentele oplossingen. Jongeren uit wijk zijn steeds meer betrokken bij wijkactiviteiten. De speelcoach is nu officieel werkzaam als coördinator vanuit TOS in de winkel van de buurtmanager, van waaruit hij dagelijks activiteiten op het Oleanderplein organiseert. In Villa Zebra is in juli door de kinderen het project 'Monsters' afgerond. Hun creatieve weergave was ondermeer zichtbaar in de woonwinkel van Vestia Rotterdam Feijenoord. Verder heeft Creatief beheer op het Oleanderplein plantenbakken geplaatst en zijn er diverse geveltuintjes en perkjes in de Oleander wijk in samenwerking met bewoners aangebracht. Zowel de deelgemeente Feijenoord als de Stadsmarinier dragen financieel bij aan dit project. Voor Vestia Rotterdam Feijenoord resteert in 2009 een bedrag van € 238.391 Stadsfloriade De inzet van de Stadsfloriade is om van de Oleanderbuurt en Afrikaanderwijk de groenste en kindvriendelijkste wijken van Nederland te maken. De Stadsfloriade moet een groots opgezet nationaal en internationaal podium zijn voor innovatieve en inspirerende manieren waarop de we de leefbaarheid van een wijk in een grootstedelijke omgeving kunnen verbeteren. O.a. op de locatie van het project Dahliakwartier is een stuk (bouw)grond als groenstrook ingericht. Aan het project is in 2009 een bedrag besteed van € 196.985 Pleinregisseur Afrikaanderplein Het doel van de pleinregisseurs is om het Afrikaanderplein tot een bruisende ontmoetingsplek te transformeren. Het plein transformeren we naar een bekend en hoogwaardig merk. Het samenbrengen van partijen, activiteiten en evenementen leidt tot een samenhangend en helder programma voor het Afrikaanderplein. Door een vast communicatie-instrument in te zetten is ook voor alle belangstellenden gelijk duidelijk wat er allemaal te doen is. De totale kosten voor de pleinregisseur en de activiteiten bedragen € 435.423. De deelgemeente, het Pact op Zuid en Vestia Rotterdam Feijenoord nemen ieder éénderde van de kosten voor haar rekening, namelijk € 145.141. Buurtgerichte activiteiten Het onderdeel bewonersinitiatieven valt uiteen in enkele extra activiteiten voor 2009. Coloured Consultancy houdt zich bezig met buurtbemiddeling. Bij conflicten tussen bewoners helpen zij met het zoeken van een passende oplossing. Dit doen ze door in overleg te treden met de klager/veroorzaker afzonderlijk en ook samen. Vestia meld dit soort klachten bij Coloured Consultancy waarna zij hiermee aan de slag gaan. Bewoners kunnen ook rechtstreeks bij hun terecht. Youth for Christ wil jongeren veilige plekken bieden. Plekken waar ze kunnen groeien in persoonlijk, geestelijk en maatschappelijk opzicht. Het pand aan de Katendrechtse Lagendijk 347A stellen we, om niet, ter beschikking aan bewoners voor diverse bewonersactiviteiten. Stichting Kick is een initiatief, bestaande uit kunstenaars in Oud Charlois. Samen werken de kunstenaars aan kleinschalige kunstprojecten voor de bewoners van de wijk. Om de kosten van deze leuke projecten voor de bewoners zo laag mogelijk te houden, zijn ze altijd op zoek naar financiële bijdragen. Vestia Rotterdam Feijenoord en de stichting hebben in 2007 een convenant gesloten om gedurende drie jaar, 30.000 euro te sponsoren. Stichting Welzijn Feijenoord houdt verschillende opzoomer activiteiten in de wijk. Omdat het houden van straatfeesten de buren bij 57


elkaar brengt, heeft dit altijd een positieve uitwerking op een straat of buurt. Vestia Rotterdam Feijenoord ondersteunt deze projecten daarom graag. De Kinder Doe Dagen, georganiseerd door Stichting Welzijn Feijenoord en Thuis Op Straat, bestond uit 5 dagen spelletjes voor kinderen op het Afrikaanderplein. Niet alle kinderen in de wijk hebben thuis genoeg afleiding en mogelijkheden om plezier te maken. Daarom ondersteunt Vestia graag dit soort activiteiten. De kosten voor 2009 voor de alle activiteiten die onder dit thema vallen, bedragen € 64.166 Bewonersinitiatieven Het onderdeel bewonersinitiatieven valt uiteen in enkele extra activiteiten voor 2009. Stichting de Meeuw heeft aan o.a. Vestia Rotterdam Feijenoord gevraagd om (in samenwerking met de medewerkers van de brede school, opbouwwerk, woonstad, ouders uit Charlois, tos, deelgemeente Charlois, moskeeën, medewerkers hogedruk gebied en scholieren) omgangsvormen te bedenken. Dit heeft geleid tot vier omgangsvormen en deze zijn officieel in februari door de basisscholieren in gebruik genomen. De vier omgangsvormen zijn: wij hebben respect voor elkaar, wij vinden het normaal om elkaar te helpen, wij lossen problemen op door met elkaar te praten en wij lachen met elkaar(niet om elkaar). Deze omgangsvormen hangen op borden bij de scholen en op diverse plekken in de wijk. Extra ondersteuning van bewonersparticipatie d.m.v. het opzetten van bewonerscommissies, deelname aan huurdersplatform en aanlevering van opbouwwerkers. De ingezette uren voor onze wijken brengt St. BdF bij ons in rekening. Dit is in een overeenkomst vastgelegd. Sponsoring voor organiseren Sinterklaasfeest door House of Hope. Bijdrage voor een cultureel uitstapje van de actieve bewonersgroep OBS Nelson Mandela in de Afrikaanderwijk. Veel wijkbewoners hebben het festival bezocht en het bleek een goede manier om in contact te komen met bewoners. Vestia wil het fotofestival Afrikaanderwijk inzetten om de komende jaren te volgen hoe de vernieuwing vorm krijgt en het de bewoners in de Afrikaanderwijk vergaat. De kosten voor 2009 voor alle activiteiten, die onder dit thema vallen, bedragen € 95.924

2.10. Werkzaam in het belang van de volkshuisvesting In het voorgaande is ingegaan op de taakvelden, zoals die in het BBSH beschreven zijn. Bestuur en Raad van Commissarissen zijn van mening dat in 2008 op een goede manier aan deze taakvelden inhoud is gegeven. Zoals uit het jaarverslag blijkt, is Vestia Groep uitsluitend werkzaam geweest op het gebied van de volkshuisvesting, waarmee is voldaan aan de eisen van ex artikel 11 van het BBSH.

58

Deloi tte.

Deloitte Accountants B.V. Wilhelminakade 1 3072 AP Rotterdam Postbus 2031 3000 CA Rotterdam Tel: (088) 288 2888 Fax: (088) 288 9830 www.deloitte.nl

Aan de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur van Stichting Vestia Groep Postbus 1431 3000 BK ROTTERDAM

Datum

Behandeld door

30juni 2010

Kenmerk

10R0800/mv/5501

Rapport van feitelijke bevindingen inzake het volkshuisvestingsverslag, bedoeld in artikel 26, tweede lid, van het Besluit beheer sociale-huursector Opdracht Ingevolge uw opdracht hebben wij een aantal specifieke werkzaamheden verricht met betrekking tot het volkshuisvestingsverslag, als bedoeld in artikel 26, tweede lid, van het Besluit beheer sociale-huursector over het boekjaar 2009 van Stichting Vestia Groep te Rotterdam, zoals opgenomen in hoofdstuk 2 van het jaarverslag van Stichting Vestia Groep. Het volkshuisvestingsverslag is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de toegelaten instelling. Deze rapportage bevat de uitkomsten van onze werkzaamheden. Aard en reikwijdte van de verrichte werkzaamheden Onze werkzaamheden zijn verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder Standaard 4400 ‘Opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden met betrekking tot financiële informatie’. Het doel van een opdracht tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden is het verrichten van die werkzaamheden die wij met Stichting Vestia Groep zijn overeengekomen en het rapporteren over de feitelijke bevindingen. Aangezien wij slechts versiag doen van feitelijke bevindingen uit hoofde van de overeengekomen werkzaamheden betekent dit dat op het in het volkshuisvestingsverslag opgenomen cijfermateriaal en toelichtingen geen accountantscontrole is toegepast en dat evenmin een beoordelingsopdracht is uitgevoerd. Dit houdt in dat aan onze rapportage geen zekerheid kan worden ontleend omtrent de getrouwheid van het in het volkshuisvestingsverslag opgenomen cijfermateriaal en toelichtingen daarop. Het is de bedoeling dat u zeif een oordeel vormt over de werkzaamheden en over de in dit rapport weergegeven bevindingen en op basis daarvan uw eigen conclusie trekt. Wij wijzen u er op dat, indien wij aanvullende werkzaamheden zouden hebben verricht of een controle- of beoordelingsopdracht zouden hebben uitgevoerd, wellicht andere onderwerpen aan het licht zouden kunnen zijn gebracht die voor u van belang kunnen zijn. Op ate opdrachten verricht door Deloitte zijn de ‘Algemene Voorwaarden Dienstverlening Deloitte Nederland, Juni 2009’ gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 24362837 van toepassing. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handeisregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.

Member of Deloitte Touche Tohmatsu

Deloitte. 2 30juni 2010 10R0800 Verrichte werkzaamheden Wij hebben de werkzaamheden verricht volgens het controleprotocol in rubriek B 1 van bijiage III bij het Besluit beheer sociale-huursector. Feitelijke bevindingen Wij hebben vastgesteld dat: 1. Het volkshuisvestingsverslag een uiteenzetting geeft over de onderwerpen, genoemd in artikel 26, tweede lid van het Besluit beheer sociale-huursector, dan wel vermeldt waarom geen uiteenzetting is gegeven. 2. De in het volkshuisvestingsverslag opgenomen informatie, voor zover wij dat kunnen beoordelen, aansluit op de jaarrekening. 3. Voorts hebben wij vastgesteld dat: a. de toegelaten instelling een uiteenzetting heeft gegeven van de in artikel 26, tweede lid, onderdelen j en k, genoemde onderwerpen, dan wel heeft vermeld waarom geen uiteenzetting is gegeven; b. de in het verslagjaar aan de voorraad van de toegelaten instelling toegevoegde woongelegenheden en onroerende aanhorigheden (in eigendom en in beheer) binnen het statutair vastgestelde werkgebied, bedoeld in artikel 7, eerste lid, onderdeel a, zijn gelegen; c. de samenstelling van het bestuur en van het orgaan, bedoeld in artikel 7, eerste lid, onderdeel b, van het Besluit beheer sociale-huursector (Raad van Commissarissen) in het verslagjaar voldeed aan de statutaire bepalingen daarover, bedoeld in artikel 7, eerste lid, onderdelen c, d en e en tweede lid, onderdeel a, van dat besluit; d. de toegelaten instelling de gemiddelde huurprijs per 1 juli van het verslagjaar met een niet hoger percentage heeft verhoogd, dan is toegestaan op voet van artikel 15a; e. een klachtencommissie als bedoeld in artikel 16, eerste lid, van het Besluit beheer sociale huursector is ingesteld en dat gedurende het verslagjaar een reglement omtrent de samenstelling en werkwijze van de commissie van kracht is; f. de toegelaten instelling in het verslagjaar tenminste eenmaal per jaar overleg heeft gevoerd met de huurders van haar woongelegenheden of hun vertegenwoordigers, overeenkomstig artikel 17 van het Besluit beheer sociale-huursector en dat gedurende het verslagjaar een reglement omtrent dat overleg van kracht was; g. met betrekking tot de in het verslagjaar gerealiseerde nieuwe woningen (huur en koop) voor zover de kosten voor het verkrijgen in eigendom hoger zijn dan of gelijk zijn aan € 200.000 per woning, een motivering is gegeven dat de werkzaamheden dienaangaande hebben bijgedragen aan de beleidsresultaten, uiteengezet in artikel 26, tweede lid, onderdelen a tot en met f; h. de toegelaten instelling een overzicht heeft gegeven van haar activiteiten en de daaraan verbonden risico’s in het verslagjaar op het gebied van beleggingen, overeenkomstig artikel 26, tweede lid, onderdeel 1 en dat dit overzicht niet strij dig is met de jaarrekening;

Deloitte. 3 30juni 2010 10R0800 4. Voorts hebben wij vastgesteld dat: a. met betrekking tot de in het verslagjaar gerealiseerde nieuwe woningen (huur en koop) binnen de verbindingen van de toegelaten instelling, voor zover de kosten voor het verkrijgen in eigendom van die woningen hoger zijn dan of gelijk zijn aan € 200.000 per woning, een motivering is gegeven dat de werkzaamheden dienaangaande hebben bijgedragen aan de beleidsresultaten, uiteengezet in artikel 26, tweede lid, onderdelen a tot en met f; b. de toegelaten instelling in overleg met de huurders van haar woongelegenheden of hun vertegenwoordigers een reglement heeft vastgesteld met betrekking tot de bijdragen in de kosten van verhuizing van huurders in verband met een voorgenomen renovatie dan we! sloop, bedoeld in artikel 1 ig, eerste en tweede lid en de vigerende MG’s, waarin in elk geval de hoogte van die bijdragen is vastgelegd. Overige aspecten

—

beperking in het gebruik (en verspreidingskring)

Deze rapportage is uitsluitend bestemd voor de door de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer aangewezen bevoegde instanties aangezien anderen die niet op de hoogte zijn van het dod van de werkzaamheden de resultaten onjuist kunnen interpreteren. Wij attenderen u er derhalve op dat de rapportage niet (geheel of gedeeltelijk) aan mag worden verstrekt, zonder onze uitdrukkelijke toestemming vooraf. Accountants B.V.


Hoofdstuk 3

JAARREKENING 2009

Pagina 1 / 35


GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2009 (na voorgestelde resultaatbestemming) ACTIEF

31-12-2009 x € 1.000

31-12-2008 x € 1.000

VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Goodwill

1.030

0

Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

3.171.174 338.170 68.382

2.879.978 348.574 67.477

Totaal materiële vaste activa

3.577.726

3.296.029

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen en overige verbonden partijen Overige effecten Latente belastingvordering Overige financiële vaste activa

6.397 6.146 8.278 513.160 30.982 143

8.528 4.608 3.657 414.427 28.216 175

Totaal financiële vaste activa

565.106

459.611

4.143.862

3.755.640

101.813 2.014

101.857 -6.152

Vorderingen Huurdebiteuren Gemeente / rijksoverheid Overige vorderingen Deelnemingen en overige verbonden partijen Belastingen Overlopende activa

5.499 2.703 21.911 1.898 0 12.745

5.064 4.705 30.877 9.579 4.426 27.780

Totaal vorderingen

44.756

82.431

Effecten

307.659

329.828

Liquide middelen

113.027

253.582

Totaal vlottende activa

569.269

761.546

4.713.131

4.517.186

Totaal vaste activa VLOTTENDE ACTIVA

Voorraden Onderhanden projecten

Totaal

Pagina 2 / 35


PASSIEF

31-12-2009 x € 1.000

Groepsvermogen Eigen vermogen

31-12-2008 x € 1.000

649.878

620.036

0

813

Langlopende schulden Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen

117.379 3.699.641 1.382

130.146 3.374.217 1.251

Totaal langlopende schulden

3.818.402

3.505.614

Kortlopende schulden Kredietinstellingen Gemeente Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekering Overige schulden Deelnemingen en overige verbonden partijen Overlopende passiva

132.982 3.608 28.932 16.782 5.390 1.365 55.792

270.000 16.191 31.226 6.593 7.498 0 59.215

Totaal kortlopende schulden

244.851

390.723

4.713.131

4.517.186

Voorzieningen Overige voorzieningen

Totaal

Pagina 3 / 35


GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2009 2009

2008

x € 1.000

x € 1.000

Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkopen bestaand bezit Opbrengst verkoop nieuwbouw Geactiveerde productie t.b.v. eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

382.305 22.592 822 9.484 60.485 7.895 13.982

360.910 22.134 120 16.212 77.514 8.199 11.055

Subtotaal bedrijfsopbrengsten

497.565

496.144

48.315 65.524 216 47.840 5.671 8.769 96.219 90.319

71.117 67.958 158 46.886 5.493 7.992 80.952 88.496

Subtotaal bedrijfslasten

362.873

369.052

Bedrijfsresultaat

134.692

127.092

20.339 13.222 17.366 -153.241

16.419 12.300 -21.869 -128.214

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting

32.378

5.728

Resultaat deelnemingen na belastingen Belastingen

-876 -1.660

1.860 32.642

Jaarresultaat na belasting

29.842

40.230

Bedrijfslasten Kostprijs verkoop nieuwbouw Afschrijvingen vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten

Opbrengst van financiële vaste activa en effecten Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Waardeveranderingen van financiële vaste activa en effecten Rentelasten

Pagina 4 / 35

Stichting Vestia Groep TOELICHTING ALGEMEEN ALGEMEEN Regelgeving De jaarverslaggeving voor toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit beheer sociale huursector. In dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven behoudens een enkele uitzondering van specifieke aard. Voor verslagjaren vanaf 2005 is door de Raad van de Jaarverslaggeving de definitieve Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans en de winsten verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector specifieke presentatie-, waarderingsen verslaggevingvoorschriften geformuleerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Consolidatie In de consolidatie zijn die juridische entiteiten en verbindingen betrokken waarin de Vestia Groep doorslaggevende zeggenschap heeft op het bestuur en het handelen van de betreffende entiteit of verbinding. Waar nodig wordt het minderheidsbelang van derden separaat inzichtelijk gemaakt in de toelichting op de balans en de toelichting op de winsten verliesrekening. De enkelvoudige balans, winsten verliesrekening en toelichting zijn opgenomen in deze jaarrekening. De toelichting op de enkelvoudige jaarrekening beperkt zich tot die zaken waar deze afwijken van de geconsolideerde jaarrekening en die van belang zijn voor het vereiste inzicht. Entiteiten en verbindingen die niet zijn opgenomen in de consolidatie staan vermeld onder deelnemingen. In de consolidatie zijn de volgende juridische entiteiten opgenomen: - Stichting Vestia Groep, Rotterdam - Timpaan Makelaardij B.V., Den Haag - Estrade Rotterdam B.V. - Estrade Vastgoed B.V., Rotterdam - Verantwoord Wonen B.V., Rotterdam - B.V. Kleiwarenfabriek Guillaume de Leeuw, Rotterdam - Steenfabriek Boudewijn B.V., Rotterdam - Vestia Groep Vastgoed B.V., Rotterdam - Vestia Holding B.V., Rotterdam - Vestia Diensten B.V., Rotterdam - Vestia OHW B.V., Rotterdam - Vestia Monumenten B.V., Rotterdam

aandeel 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%

Daarnaast heeft Vestia de volgende niet-geconsolideerde deelnemingen: - Stichting Woonformatie Ypenburg - Hofbogen B.V. - De Drie Notenboomen B.V. - Zorgboulevard Rotterdam B.V. - Cruise Port The Hague Holland B.V. - VOM Delft B.V. - Ontwikkelmaatschappij Esse-Extra B.V. - Ontwikkelcombinatie Leijenburg B.V. - Stadsherstel Historisch Rotterdam N.V. - Stadsherstel Historisch Den Haag e.o. B.V.

40,03% 25,00% 33,33% 33,33% 33,33% 50,00% 50,00% 50,00% 0,08% 1,00%

Pagina 5 / 35


Overige algemene bepalingen De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van verkrijgings- of vervaardigingsprijs of nominale waarde, tenzij hierna anders is vermeld. Activa en passiva in vreemde valuta worden gewaardeerd tegen de koers op balansdatum. Hieruit voortvloeiende baten en lasten komen ten gunste of ten laste van het jaarresultaat. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben.

Resultaatanalyse

bedragen x € 1.000

Het jaarresultaat over het boekjaar 2009 bedraagt: Het jaarresultaat over het boekjaar 2008 bedroeg:

29.842 40.230

De daling in het jaarresultaat:

-10.388

De meest opvallende verschillen staan hieronder toegelicht. Huren Verkopen bestaand bezit Opbrengst verkoop nieuwbouw Geactiveerde productie t.b.v. eigen bedrijf Diverse bedrijfsopbrengsten Afschrijvingen vaste activa Lonen en salarissen, sociale lasten en pensioenlasten Lasten onderhoud Kostprijs verkopen nieuwbouw Overige bedrijfslasten Rentebaten en -lasten Resultaat deelnemingen Belastingen

21.395 -6.728 -17.029 -304 4.087 2.434 -1.909 -15.267 22.802 -1.881 19.050 -2.736 -34.302 -10.388

Voor een verdere toelichting verwijzen wij u naar de toelichting op de winsten verliesrekening.

GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Algemeen Stelselwijziging Als gevolg van wijzigingen in RJ 221 Onderhanden projecten is de presentatie van de onderhanden projecten aangepast, zoals nader omschreven in de grondslagen voor de waardering van onderhanden projecten. Onderhanden projecten worden vanaf boekjaar 2009 gepresenteerd als een afzonderlijke post in de balans. De vergelijkende cijfers zijn eveneens aangepast. Door de wijzigingen in RJ 221 heeft Vestia de wijze waarop resultaten op onderhanden projecten worden verantwoord, aangepast. Voorheen werd het resultaat op een nieuwbouw koopwoning verantwoord op het moment dat alle woningen in het project waren verkocht en opgeleverd (completed contract method). Vanaf 2009 worden projectopbrengsten en projectkosten uit hoofde van de onderhanden projecten als opbrengsten en kosten verwerkt in de winstverliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op balansdatum. De mate waarin de prestaties zijn verricht is bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Als gevolg van deze stelselwijziging zijn de vergelijkende cijfers 2008 aangepast. Het eenmalige effect op het beginvermogen 2008 bedrag € 2.385.000. Het effect op het jaarresultaat 2008 bedraagt € 4.115.000 positief.

Pagina 6 / 35

Stichting Vestia Groep Wijziging in de presentatie De vorderingen op deelnemingen en overige verbonden partijen zijn conform de richtlijnen voor de jaarverslaglegging voor de jaren separaat inzichtelijk gemaakt. De financiële baten en lasten in de winsten verliesrekening zijn conform de richtlijnen voor de jaarverslaggeving opgenomen. Schattingswijziging Voor een aantal complexen is levensduurverlenging toegepast op basis van strategisch voorraadbeleid gekoppeld aan investeringen. De afschrijvingslasten 2009 zijn daardoor € 3,5 miljoen lager dan zonder toepassing van deze levensduurverlenging. Geactiveerde productie ten behoeve van eigen bedrijf De kosten met betrekking tot doorbelaste uren van de projectontwikkelingsbedrijven worden aan de projecten in ontwikkeling toegerekend. Immateriële vaste activa Onder goodwill wordt verstaan het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de netto vermogenswaarde van verworven deelnemingen. Goodwill wordt geactiveerd en lineair in 5 jaren afgeschreven. Met op balansdatum verwachte duurzame waardeverminderingen wordt rekening gehouden. Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie De afkoopsom erfpacht, grond en de woningen met de daarbij behorende installaties, garages en aanpassingen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen volgens het annuïtaire systeem op basis van de verwachte levensduur dan wel duurzaam lagere bedrijfswaarde. Onder bedrijfswaarde wordt verstaan de contante waarde van de aan een complex toe te rekenen toekomstige inkomsten en uitgaven. Dit betreft de toekomstige inkomsten uit huur en bijdragen en de toekomstige uitgaven aan onderhoud, beheer, e.d. De aan de bedrijfswaardeberekening ten grondslag liggende uitgangspunten zijn reëel in relatie tot de algemene economische uitgangspunten, rekening houdend met het voorzichtigheidsprincipe. Vestia hanteert bij haar bezit in exploitatie (zowel het woningbezit als het overige bezit) een indeling naar kasstroomgenererende eenheden op het niveau van het woonbedrijf. De reden voor deze indeling is dat ook het beleid per woonbedrijf wordt bepaald. Dit betekent dat de vergelijking tussen boekwaarde en bedrijfswaarde (minimumwaarderingsregel) ook op bedrijfsniveau wordt gemaakt. De onrendabele investeringen in de toekomst worden gedekt uit de overwaarde van het reguliere bezit. De berekening van de bedrijfswaarde is per 31 december 2009 uitgevoerd. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: - inflatoire lastenstijging voor de jaren 2010 tot en met 2013 van resp. 1,00%, 1,25%, 1,50% en 1,75%. Voor de jaren 2014 en verder is gerekend met een lastenontwikkeling van 2%. - jaarlijkse huurstijging voor de jaren 2010 tot en met 2014 van resp. 1,20%, 1,00%, 1,25%, 1,50% en 1,75%. Voor de jaren 2015 en verder is gerekend met een inflatievolgend huurbeleid van 2%. - huurderving 2,1% - genormeerde kosten voor onderhoud, administratie en beheer volgt de inflatoire lastenstijging. - disconteringsvoet van 5,0% - restwaarde grond per verhuureenheid ad € 10.000. Voor de berekening van de bedrijfswaarde 2009 zijn de normen voor algemeen beheer en onderhoud aangepast aan de verwachte kasstromen zoals deze in de meerjarenbegroting 2010-2019 zijn opgenomen.

De bedrijfswaarde per 31 december 2009 bedraagt De bedrijfswaarde per 31 december 2008 bedroeg De mutatie in de bedrijfswaarde in 2009 bedraagt

x € 1 miljoen 4.275 3.863 412

Pagina 7 / 35

Stichting Vestia Groep De bedrijfswaarde in het verslagjaar is toegenomen met een bedrag van € 412 miljoen ten opzichte van de bedrijfswaarde ultimo het voorgaande jaar. De mutatie in de bedrijfswaarde laat zich als volgt verklaren: Jaarresultaat - effect contante waarde en restant levensduur

x € 1 miljoen -37

Gevolgen van aanpassingen van beleidsparameters en uitgangspunten: - in de huurcomponent/huurderving - in de onderhoudslasten - in de overige bedrijfslasten - in de inflatie

-52 112 -53 38

Gevolgen van mutaties in het bezit - aangekocht bezit - nieuwbouw - verbetering/levensduurverlenging - verkocht bezit - sloop

22 143 98 -5 -5

Rentabiliteitswaarde - autonome ontwikkeling - renteconversies - derivaten - nieuwe leningen

-6 12 101 44 412

De volgende afschrijvingstermijnen worden gehanteerd: - woningen en woongebouwen 50 jaar - onroerende zaken niet zijnde woningen 50 / 40 jaar - woonwagens 20 jaar Waardering gronden uitgegeven in erfpacht Er zijn drie verschillende erfpachtconstructies. Onderscheid is gemaakt in: - erfpacht Horsten - 1-3-5-regeling - erfpacht Barendrecht / Leersum De erfpacht wordt gewaardeerd op basis van de contante waarde van de toekomstige kasstromen. Onroerende zaken in ontwikkeling De onroerende zaken in ontwikkeling zijn gewaardeerd tegen de tot en met balansdatum bestede uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van de voorbereiding, toezicht en directievoering, onder aftrek van ontvangen subsidies en de rente tijdens de vervaardiging wordt geactiveerd. Bij gereedkoming worden de materiële vaste activa in ontwikkeling overgeboekt naar de materiële vaste activa in exploitatie. Het restant van de aangegane verplichtingen met betrekking tot materiële vaste activa in ontwikkeling en koopprojecten in ontwikkeling zijn opgenomen onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met annuïtaire dan wel lineaire afschrijvingen. De volgende afschrijvingstermijnen worden gehanteerd: - kantoorgebouwen 40 jaar - vervoermiddelen 5 jaar - kantoorinventaris 10 jaar - computers 5 jaar - (kantoor)machines 5 jaar

Pagina 8 / 35

Stichting Vestia Groep Financiële vaste activa Te vorderen subsidie BWS Waardering van de te vorderen subsidies BWS geschiedt tegen de contante waarde van te ontvangen subsidie. Deelnemingen Deelnemingen waarin Vestia invloed van betekenis heeft, worden gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde op grond van de meest recente jaarrekening. Indien het eigen vermogen van de deelneming negatief is, wordt de deelneming gewaardeerd op nihil. Het aandeel in het negatief eigen vermogen van de deelneming wordt in mindering gebracht op de vordering dan wel wordt een voorziening gevormd ter grootte van het aandeel in het eigen vermogen op de passiefzijde van de balans. Deelnemingen waarin Vestia geen invloed van betekenis heeft, worden gewaardeerd tegen kostprijs. Leningen u/g Verstrekte geldleningen aan diverse instellingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde eventueel onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Overige effecten Beleggingen aangehouden tot einde looptijd worden gewaardeerd op geamortiseerde kostprijs of duurzaam lagere waarde. Beleggingen beschikbaar voor de verkoop worden gewaardeerd op reële waarde waarbij waardemutaties rechtstreeks in het resultaat worden verantwoord onder de post waardeveranderingen financiële vaste activa. Latente belastingen De latente belastingvorderingen uit hoofde van de verschillen tussen de commerciële en fiscale waarde van leningen en derivaten alsmede de mogelijke verkoopwinsten van de komende vijf jaar, worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De latente belastingvordering uit hoofde van verliescompensatie wordt gewaardeerd tegen de nominale waarde voorzover het vooruitzicht bestaat dat compensatie mogelijk binnen de daarvoor bestaande termijnen. In de situatie dat compensatie niet mogelijk is, wordt de latente belastingvordering gewaardeerd op nihil. Overige financiële vaste activa De overige financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen nominale waarde eventueel onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Voorraad koopwoningen De gebouwde of nog in aanbouw zijnde nog te verkopen koopwoningen worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. In de vervaardigingsprijs is rente tijdens de bouw opgenomen voorzover de vervaardiging met vreemd vermogen is gefinancierd. MGE-woningen In het verleden zijn in een aantal situaties koopwoningen verkocht onder een MGE-constructie. Woningen die Vestia aankoopt uit een MGE-constructie worden weer ter verkoop aangeboden op de vrije markt. De nieuwe koper kan geen gebruik meer maken van de MGE-regeling, maar heeft wel recht op de volledige waardeontwikkeling. Aangekochte MGE-woningen worden gewaardeerd tegen de aankoopprijs vermeerderd met de aankoopkosten of lagere marktwaarde. Onderhanden projecten De onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende winst en verminderd met verwerkte verliezen en gedeclareerde termijnen. Indien het resultaat op een onderhanden project niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat wordt geen winst toegerekend. De projectkosten omvatten de direct op het project betrekking hebbende kosten, de kosten die toerekenbaar zijn aan de projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend.

Pagina 9 / 35

Stichting Vestia Groep In de onderhanden projecten zijn begrepen de uit projectontwikkeling voortkomende projecten indien en voor zover voor eenheden van het project voor of tijdens de constructie een onvoorwaardelijke verkoopovereenkomst is afgesloten. Projectopbrengsten en projectkosten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten en kosten verwerkt in de winsten verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op balansdatum. De mate waarin de prestaties zijn verricht is bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Indien de winst op het project nog niet betrouwbaar kan worden bepaald, worden de projectopbrengsten in de winsten verliesrekening verantwoord tot de hoogte van de gerealiseerde projectkosten (zero-profit methode). Indien het totaal van alle onderhanden projecten een debetstand vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de vlottende activa. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een creditsaldo vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de kortlopende schulden. Debiteuren Vorderingen op debiteuren worden gewaardeerd op nominale waarde eventueel onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Deze voorziening wordt dynamisch bepaald en statisch getoetst. Effecten De effecten zijn gewaardeerd op actuele waarde zijnde de depotwaarde ultimo van het boekjaar. Het betreft beursgenoteerde geldmarktfondsen. De middelen zijn direct opeisbaar, tenzij anders toegelicht. Liquide middelen De liquide middelen zijn gewaardeerd op nominale waarde. Deze middelen zijn direct opeisbaar, tenzij anders toegelicht. Kortlopende schulden Pensioenverplichtingen De pensioenverplichtingen van Vestia zijn ondergebracht bij het SPW. Het SPW kan worden aangemerkt als een bedrijfstakpensioenfonds. Deze regeling wordt gekwalificeerd als een toegezegde pensioenregeling. Doordat in geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds Vestia geen verplichting heeft anders dan hogere toekomstige premies is deze regeling verwerkt als zijnde een toegezegde bijdrage regeling. Verlofuren Aan het eind van het boekjaar heeft een deel van het personeel nog recht op nog niet opgenomen verlofuren. Deze verplichting is met ingang van 2009 opgenomen in deze jaarrekening onder de post overlopende passiva. Gezien de beperkte omvang zijn de vergelijkende cijfers niet aangepast. Uitgestelde beloningen Voor de mogelijk verschuldigde vergoeding bij toekomstige jubilea is op grond van de beperkte omvang van deze verplichting niet opgenomen in de jaarrekening. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen de reële waarde. Deze is over het algemeen gelijk aan de nominale waarde. Na eerste waardering worden de langlopende schulden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Indien geen sprake is van agio of disagio is de geamortiseerde kostprijs gelijk aan de nominale waarde.

RESULTAATBEPALING Algemeen Baten worden verantwoord in het jaar waarin zij worden gerealiseerd, lasten worden opgenomen in het jaar waarin de dienst of de uitvoering van de opdracht heeft plaatsgevonden en voor verliezen wanneer zij voorzienbaar zijn geworden. Pagina 10 / 35


Projectopbrengsten en - kosten (opbrengst en kostprijs verkoop nieuwbouw) In het boekjaar gerealiseerde projectopbrengsten worden als opbrengsten in de winsten verliesrekening verwerkt in de post opbrengst verkoop nieuwbouw. De projectkosten zijn verwerkt in de post kostprijs verkoop nieuwbouw. Voorzieningen voor verwachte verliezen worden verantwoord in de periode waarin deze voorzienbaar zijn en worden in mindering gebracht op de post onderhanden projecten. Afschrijvingen De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs of duurzaam lagere bedrijfswaarde. Afschrijvingen vinden plaats volgens de annuïtaire dan wel de lineaire methode op basis van de geschatte levensduur. Pensioenlasten De pensioenverplichtingen van Vestia zijn ondergebracht bij het ASW/SPW. Het ASW/SPW kan worden aangemerkt als een bedrijfstakpensioenfonds. Deze regeling wordt gekwalificeerd als een toegezegde pensioenregeling. Doordat in geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds Vestia geen verplichting heeft anders dan hogere toekomstige premies is deze regeling verwerkt als zijnde een toegezegde bijdrage regeling. Dit houdt in dat in de winsten verliesrekening een pensioenlast wordt opgenomen gelijk aan de in dat jaar verschuldigde premie. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Opbrengst van financiële vaste activa en effecten De opbrengst van financiële vaste activa en effecten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Dit betreft renteopbrengsten uit financiële vaste activa en effecten. Waardeveranderingen van financiële vaste activa en effecten Dit betreft de ongerealiseerde en gerealiseerde waardeveranderingen van financiële vaste activa en effecten. Resultaat deelnemingen Het resultaat op deelnemingen gewaardeerd op nettovermogenswaarde is het resultaat van de deelnemingen bepaald op de waarderingsgrondslagen van de Vestia Groep. Het resultaat op deelnemingen gewaardeerd tegen de kostprijs is bepaald op basis van de ontvangen dividenden. Belastingen De belastingen naar de winst zijn bepaald met inachtname van de vaststellingsovereenkomst die is gesloten met de Belastingdienst. Een aantal zaken is echter nog niet voldoende geregeld. Hierdoor zal de werkelijke belastingdruk af kunnen wijken. Bij de bepaling van de belastingen is rekening gehouden met de effecten van tijdelijke verschillen tussen de bedrijfseconomische en fiscale waardering van activa en passiva. Fiscaal compensabele verliezen worden gewaardeerd voorzover er zicht is op mogelijke realisatie. Financiële instrumenten niet zijnde beleggingen Financiële instrumenten niet zijnde beleggingen worden gewaardeerd tegen kostprijs of nominale waarde. Vestia past kostprijs hedge-accounting toe. Voor een nadere uiteenzetting wordt verwezen naar de toelichting van de langlopende schulden.

Pagina 11 / 35

Stichting Vestia Groep TOELICHTING OP DE BALANS VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa

2009

2008

Goodwill Saldo per 1 januari - aanschaffingswaarde - cumulatieve afschrijvingen, inclusief waardeveranderingen

0 0

0 0

Boekwaarde per 1 januari

0

0

Mutaties in het boekjaar: - aankopen - afschrijving

1.084 -54

0 0

Saldo

1.030

0

Saldo per 31 december - aanschaffingswaarde - cumulatieve afschrijvingen, inclusief waardeveranderingen

1.084 -54

0 0

Boekwaarde per 31 december

1.030

0

Dit betreft het verschil tussen de verkrijgingsprijs en de nettovermogenswaarde van de 33,3% deelneming in de Drie Notenboomen BV. Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Woningen en woongebouwen

2009

2008

Saldo per 1 januari - aanschaffingswaarde - cumulatieve afschrijvingen, inclusief waardeveranderingen

3.439.304 -739.518

3.260.446 -692.012


2.699.786

2.568.434

Mutaties in het boekjaar: - investeringen - aankopen - overboeking van materiële vaste activa in ontwikkeling - desinvesteringen (aanschafwaarde) - afschrijvingen - cumulatieve afschrijving desinvesteringen

21.913 4.217 299.566 -11.585 -56.062 5.569

9.791 94.405 98.827 -24.165 -58.540 11.034

Saldo

263.618

131.352


3.753.415 -790.011

3.439.304 -739.518


2.963.404

2.699.786

Van de woningen in exploitatie zijn circa 1.700 beschikbaar voor verkoop. Voor 2010 is de verwachting dat 90 woningen verkocht gaan worden met een gemiddelde verkoopprijs van € 177.000. De bijbehorende boekwaarde bedraagt € 50.000. Pagina 12 / 35

Stichting Vestia Groep Onroerende zaken niet zijnde woningen in exploitatie

2009

2008

Saldo per 1 januari - aanschaffingswaarde - cumulatieve afschrijvingen, inclusief waardeveranderingen

205.966 -25.774

180.675 -24.468


180.192

156.207

Mutaties in het boekjaar: - investeringen - aankopen - overboeking van in ontwikkeling - desinvesteringen (aanschafwaarde) - afschrijvingen - cumulatieve afschrijving desinvesteringen (inclusief correctie)

21.636 10.168 36 -1.499 -3.594 831

4.284 22.076 0 -1.069 -3.520 2.214

Saldo

27.578

23.985


236.307 -28.537

205.966 -25.774


207.770

180.192

In 2009 is een groot aantal nieuwbouwhuurwoningen opgeleverd. De sterke toename van de onroerende zaken niet-zijnde woningen komt met name door de oplevering van de Brede School in Rotterdam Zuid. Bedrijfswaarde Bij berekeningen van de bedrijfswaarde van de onroerende en roerende zaken in exploitatie is uitgegaan van dezelfde bedrijfswaardeberekeningen, die ten grondslag hebben gelegen aan de minimumwaardering. De totale bedrijfswaarde van de activa in exploitatie bedraagt ca. € 4,3 miljard.

Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Saldo per 1 januari

2009

2008

348.574

181.947

255.303 11.304 22.591 -299.602

185.402 38.262 41.790 -98.827

Saldo mutaties

-10.404

166.627

Saldo per 31 december

338.170

348.574

10.996

13.130

Mutaties in het boekjaar: - investeringen - woningen - investeringen - niet zijnde woningen - investeringen - woningverbetering e.d. - overboeking naar materiële vaste activa in exploitatie

In het boekjaar werd ter zake van onroerende zaken in ontwikkeling bouwrente geactiveerd voorzover de investering gefinancierd is met vreemd vermogen (2009 - 3,0% ; 2008 - 4,5%). De totale activering bedraagt Ten behoeve van de realisatie van een groot project in het Hoogeland in de gemeente Westland heeft Vestia grond gekocht van de gemeente. Het economisch eigendom berust bij Vestia, het juridisch eigendom berust nog bij de gemeente Westland.

Pagina 13 / 35

Stichting Vestia Groep Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Saldo per 1 januari - aanschaffingswaarde - cumulatieve afschrijvingen, incl. waardeveranderingen

2009

2008

93.013 -25.536

89.901 -27.051


67.477

62.850

Mutaties in het boekjaar: - investeringen - desinvesteringen (aanschafwaarde) - afschrijvingen - cumulatieve afschrijving desinvesteringen

6.984 -4.462 -5.860 4.243

10.804 -7.692 -5.947 7.462

905

4.627

95.535 -27.153

93.013 -25.536

68.382

67.477

Saldo Saldo per 31 december - aanschaffingswaarde - cumulatieve afschrijvingen, incl. waardeveranderingen Boekwaarde per 31 december Financiële vaste activa BWS-subsidies

2009

Saldo per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - rente - nieuwe vorderingen / verstrekkingen - vervallen termijnen / ontvangen bedragen Saldo per 31 december

Deelnemingen

2008

8.528

13.445

360 748 -3.239

346 0 -5.263

6.397

8.528

2009

2008

Saldo per 1 januari

4.608

2.358

Mutaties in het boekjaar: - aankopen/verkopen/storting - dividenduitkering - resultaat

1.963 -16 -409

24 0 2.226


6.146

4.608

De specificatie is als volgt: - deelnemingen in overige verbonden maatschappijen - overige deelnemingen Totaal

6.024 122 6.146

4.486 122 4.608

In 2009 hebben stortingen aan Hofbogen B.V. en aan Aardwarmte Den Haag v.o.f. plaatsgevonden.

Pagina 14 / 35

Stichting Vestia Groep De deelnemingen betreffen: aandeel Stichting Woonformatie Ypenburg Hofbogen B.V. Aardwarmte Den Haag v.o.f. Ontwikkelmaatschappij Esse-Extra BV Zorgboulevard Rotterdam B.V. Cruise Port The Hague Holland B.V. De Drie Notenboomen B.V. Ontwikkelcombinatie Leijenburg B.V. Stadsherstel Historisch Rotterdam NV subtotaal dividenduitkering in aandelen Stadsherstel Den Haag e.o. NV

resultaat

40,03% 25,00% 16,67% 50,00% 33,33% 33,33% 33,33% 50,00% 0,08%

2331417510 0 42 10 409-

1,00%

16

dotatie/vrijval aan de voorziening negatief eigen vermogen De Drie Notenboomen BV VOM Delft B.V. 50,00%

Vorderingen op deelnemingen en overige verbonden partijen Saldo per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - verstrekkingen - vervallen termijnen, aflossingen en kwijtscheldingen Saldo per 31 december

Overige effecten

84 567876-

nettovermogenswaarde per 31-12-2009 4.238 735 976 5 6 6 42 7 7

115

0 9 6.146

2009 3.657

3.839

5.623 -1.002

0 -182

8.278

3.657

2009

Saldo per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - verstrekkingen/aankopen - vervallen termijnen/aflossingen/verkopen - waardeveranderingen Saldo per 31 december

2008

2008

414.427

158.158

964.190 -861.079 -4.378

595.326 -319.994 -19.063

513.160

414.427

De beleggingen bestaan voor € 482 miljoen uit obligaties, medium term notes en zerocouponbeleggingen. Verder is er € 31 miljoen belegd in een clickfonds. De beurswaarde van de beleggingen bedraagt € 513 miljoen. Latente belastingvordering

2009

2008

Het verloop van de latente belastingvordering is als volgt: Saldo per 1 januari

28.216

0

Mutaties in het boekjaar: - vorming latente belastingvordering - vrijval ten laste van het jaarresultaat

10.350 -7.584

31.500 -3.284


30.982

28.216

Pagina 15 / 35

Stichting Vestia Groep VLOTTENDE ACTIVA

Voorraden Deze post is als volgt samengesteld:

31-12-2009

Voorraad koopwoningen in ontwikkeling en gereed Onderhoudsmaterialen Overige voorraden (teruggekochte MGE-woningen)

31-12-2008

99.176 659 1.978

100.451 595 811

101.813

101.857

120.296 -21.120

121.366 -20.915

99.176

100.451

De voorraad koopwoningen is als volgt opgebouwd: Vervaardigingskosten koopwoningen Af: voorziening voor verliezen Totaal onderhanden werken

De economische crisis kent ook effecten op de markt van de koopwoningen. De voorraad opgeleverde maar nog niet verkochte koopwoningen per 31 december 2009 bedraagt 132 stuks. De portefeuille onderhanden koopwoningen is beoordeeld per april 2010. Waar nodig heeft dit geleid tot een aanvulling van de voorziening voor verliezen op koopwoningen. 31-12-2009 Onderhanden projecten

31-12-2008

2.014

-6.152

209.757 -207.743

194.600 -200.752

2.014

-6.152

Onderhanden projecten debet Onderhanden projecten credit

8.066 -6.052

9.333 -15.485

Totaal onderhanden projecten

2.014

-6.152

De post onderhanden projecten inzake verkoopprojecten is als volgt opgebouwd: Gerealiseerde projectopbrengsten Af: gefactureerd aan kopers Totaal onderhanden projecten De post onderhanden projecten inzake verkoopprojecten is als volgt opgebouwd:

Vorderingen Huurdebiteuren De post huurdebiteuren is als volgt opgebouwd: Huurdebiteuren actieve contracten Huurdebiteuren niet actieve contracten Af: voorziening Totaal

Pagina 16 / 35

31-12-2009

31-12-2008

5.414 2.500 7.914 -2.415

4.936 2.487 7.423 -2.359

5.499

5.064

Stichting Vestia Groep In de bovenvermelde opstelling zijn alle huurachterstanden, inclusief de op vertrokken bewoners betrekking hebbende posten, opgenomen. De huurachterstanden bedragen op balansdatum resp. 1,90% en 1,87% van de bruto jaarhuur en vergoedingen. De overige vorderingen op huurders, zoals herstel- en servicekosten zijn verantwoord onder de post overige vorderingen. Gemeente / rijksoverheid Deze post is als volgt samengesteld:

31-12-2009

Te vorderen volkshuisvestingsbijdragen (BWS) Gemeentelijke Diensten Overig / belastingen Af: voorziening Totaal

31-12-2008

157 5.690 -3.135 2.712 -9

294 2.363 2.074 4.731 -26

2.703

4.705

Overige vorderingen Deze post is als volgt samengesteld:

31-12-2009

31-12-2008

Overige vorderingen Af: voorziening

22.046 -135

30.976 -99

Totaal

21.911

30.877

Vorderingen op deelnemingen en overige verbonden partijen Deze post is als volgt samengesteld:

31-12-2009

- deelnemingen in overige verbonden partijen - overige deelnemingen Totaal

31-12-2008

1.898 0 1.898

9.579 0 9.579

Belastingen In de jaarrekening 2008 was een te vorderen bedrag aan vennootschapsbelasting opgenomen op grond van fiscaal compensabele verliezen. Op basis van de huidige verwachting is het onzeker of in de afzienbare toekomst vennootschapsbelasting betaald moet worden. De te vorderen belasting is op grond van voorzichtigheid daarom gewaardeerd op nihil. Overlopende activa Deze post is als volgt samengesteld:

31-12-2009

Vooruitbetaalde kosten Transitorische (te ontvangen) rente Overige Totaal De afname van de transitorische te ontvangen rente is het gevolg van minder transitorische rente op derivaten.

Pagina 17 / 35

31-12-2008

1.478 8.406 2.861

2.579 17.794 7.407

12.745

27.780

Stichting Vestia Groep Effecten Deze post is als volgt samengesteld:

31-12-2009

31-12-2008

Op termijn uitgezet (terstond opeisbaar):

307.659

329.828

Totaal

307.659

329.828

Vestia houdt voor een nominaal bedrag van € 77 miljoen een belegging in een fonds van Oppenheim. Dit fonds is als gevolg van de economische crisis gesloten, hetgeen de waardebepaling bemoeilijkt. De kasstromen van de onderliggende fondsen kennen nog geen beperkingen. In 2010 zijn nog betalingen ontvangen voor in totaal € 1,5 miljoen. Vestia heeft wederom een second opinion gevraagd voor de waardering van deze belegging. Gegeven het feit dat het fonds gesloten is, is een waardering zeer moeilijk. De verhandelbaarheid vormt de beperkende factor. Op grond van voorzichtigheid is op deze belegging een afwaardering toegepast van in totaal € 30,8 miljoen van het nominale bedrag. Tezamen met de ontvangen betalingen van 2010 vertegenwoordigt het totale bedrag van € 32,3 miljoen ruim 40% van de hoofdsom. Liquide middelen Deze post is als volgt samengesteld:

31-12-2009

31-12-2008

Kas Rekening-courant bank en giro (direct opvraagbaar) Kruisposten

39 112.592 396

36 253.175 371

Totaal

113.027

253.582

Vestia maakt gebruik van derivaten om de renteniveaus te fixeren op een laag percentage. Hiertoe zijn zogenaamde CSA-overeenkomsten met de banken gesloten. Ingeval de kapitaalmarktrente heel sterk daalt dient Vestia als zekerheid een depot te stallen bij de betreffende banken. Op 31 december 2009 bedroeg dit depot € 55 miljoen (In 2008 € 253 miljoen). De bedragen in depot staan niet ter vrije beschikking.

EIGEN VERMOGEN

2009

2008

Overige reserve Saldo per 1 januari Effect stelselwijziging winstneming op koopprojecten per 1 januari 2008 Jaarresultaat

620.036 0 29.842

577.421 2.385 40.230


649.878

620.036

VOORZIENINGEN

2009

2008

Het verloop is als volgt: Saldo per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - dotatie - vrijval - onttrekkingen Saldo per 31 december

Pagina 18 / 35

813

423

-813 0 0

390 0 0

0

813

Stichting Vestia Groep Door Vestia is een exploitatiegarantie afgegeven. Voor een verdere toelichting zie de post deelnemingen en overig verbonden partijen onder de kortlopende schulden. LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen

31-12-2009

31-12-2008

Deze post is als volgt samengesteld: Leningen overheid Leningen kredietinstellingen

117.379 3.699.641

130.146 3.374.217

Totaal

3.817.020

3.504.363

Het verloop van de leningen overheid en kredietinstellingen is als volgt: Leningen overheid Totaal 1 januari 2009 Mutaties in het boekjaar: - nieuwe leningen - vervroegd afgelost - reguliere aflossingen Totaal 31 december 2009 Aflossingsverplichting Resterende looptijd langer dan 5 jaar voor Vermogenskostenvoet en aflossingssysteem De gemiddelde rentevoet van de uitstaande leningen bedraagt

Leningen kredietinstellingen

130.146

3.374.217

0 -3.128 -9.639

900.000 -2.568 -572.008

117.379

3.699.641

9.580 44.302

372.009 1.396.349

2009 3,87%

2008 3,96%

Langlopende schulden Deze post is gewaardeerd tegen nominale waarde. De marktwaarde van de lopende leningen is ultimo 2009 € 3,75 miljard. Deze marktwaarde is gebaseerd op de contant gemaakte rentebetalingen en aflossingen. Als disconteringsfactor is 5% gebruikt. Dit is conform de gehanteerde disconteringsfactor bij de bedrijfswaarde (zie toelichting materiële vaste activa). Rente- en kasstroomrisico Rentepercentages

Leningen * € 1 miljoen

0% - 1% 1% - 2% 2% - 3% 3% - 4% 4% - 5% 5% - 6% Overig Totaal

1.026 166 362 815 1.073 281 94 3.817

Pagina 19 / 35

Stichting Vestia Groep Resterende looptijd leningen

Renteherziening 1.249 615 456 262 320 915 3.817

< 1 jaar van 1 to 5 jaar van 5 jaar tot 10 jaar van 10 jaar tot 20 jaar van 20 jaar tot 30 jaar langer dan 30 jaar

Resterende looptijden 357 1.305 375 271 294 1.215 3.817

Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Vestia past hedge-accounting toe op basis van generieke documentatie. Risicobeheer Het beleid bij Vestia is erop gericht om minimaal en rond de 85% van de kasstromen voortvloeiende uit investeringen, herfinancieringen en renteconversies in een jaarte hedgen. Dit beleid is verwoord in het treasurystatuut. De monitoring hierop gebeurt dagelijks. Indien zich wijzigingen voordoen in de kasstromen dan wel marktomstandigheden in een jaar zal in overleg met de treasurycommissie het hedgen van de kasstromen aangepast worden rekening houdend met het beleid van de minimaal te hedgen kasstromen. Tevens worden de liquiditeitsrisico's (collaterals) voortvloeiend uit derivaten dagelijks gemonitord. Hedged risico Vestia dekt het kasstroomrisico als gevolg van het renterisico af. Type Hedge Kostprijshedge-accounting Start toepassing kostprijshedge-accounting Vanaf kalenderjaar 2008 wordt kostprijshedge-accounting toegepast. Hedged/afgedekte positie Vestia dekt de variabiliteit in kasstromen voortvloeiende uit huidige en toekomstige rentebetalingen gerelateerd aan huidige en toekomstige leningen af. Hierbij worden de kasstromen van de rentebetalingen van de afgesloten respectievelijk af te sluiten leningen als groep genomen om de af te dekken positie te bepalen. Deze kasstromen worden naar kalenderjaar gegroepeerd. Hedge-instrumenten Vestia maakt gebruik van de volgende derivaten al dan in een gecombineerde vorm om de variabiliteit in kasstromen mee te hedgen: - plain vanilla interest rate swaps - cancelable swaps - index interest rate swaps gecombineerd met een cap en een floor - CMS-structuren met een cap en een floor - plain vanilla interest rate swaps gecombineerd met swaptions - caps, floors en (knockin-) collar Accounting De financiële instrumenten gebruikt als hedging instrument en de leningen onderliggend aan de af te dekken rentebetalingen worden tegen kostprijs op de balans opgenomen en gewaardeerd. Hedge-ineffectiviteit wordt in de winsten verliesrekening verwerkt.

Pagina 20 / 35

Stichting Vestia Groep Derivaten De marktwaarde van de derivaten was per 31 december 2009 € 149 miljoen negatief tegenover € 762 miljoen negatief per 31 december 2008. Dit is gebaseerd op saldobevestigingen van de tegenpartijen. De derivaten zijn in 2009 en 2008 als volgt onderverdeeld in nominale - en marktwaarde (* € 1 miljoen): Nominaal Interest rate swaps Gestructureerde producten (exotics) Swaptions

2009 2.405 1.605 1.325

2008 1.978 2.030 1.400

Marktwaarde Interest rate swaps Gestructureerde producten (exotics) Swaptions

2009 286 -160 -275

2008 3 -294 -471

2010 t/m 2019 2.505 750 325

na 2019 500 0 1.000

De derivaten starten nominaal als volgt in de tijd:

Interest rate swaps Gestructureerde producten (exotics) Swaptions

Reeds lopend 255 855

De af te dekken positie t/m 2019 bedraagt circa € 7,5 miljard De interest rate swaps bestaan uit payer - en receiverswaps. Het nominale en marktwaarde bedrag is dan ook gesaldeerd weergegeven. De gestructureerde producten bestaan voornamelijk uit cancelable swaps en index interest rate swaps. De cancelable swaps zijn interest rate swaps waarin het recht wordt gegeven aan de bank om vanaf een bepaalde periode en om de 3 of 6 maanden de swap op te zeggen. De premie die hier voor ontvangen wordt, komt tot uitdrukking in een lagere rente dan de rente van dat moment voor die periode. De index rate swaps zijn interest rate swaps waarbij rekening wordt gehouden met de performance uit die index. Dit product is gecapped en heeft de mogelijkheid indien de index performed om naar een rente van 0% te gaan. De swaptions geven het eenmalig recht aan de bank om op een bepaald tijdstip een interest rate swap aan te gaan op een vastgesteld percentage. Dit percentage is nooit hoger dan 4,5% voor een looptijd van 30 jaar. De ontvangen premies zijn verdisconteerd in de interest rate swaps. De negatieve marktwaarde wordt veroorzaakt door enerzijds de hoge volatiliteit in de markt, waarbij de opties in waarde toenemen en anderzijds de historisch gezien zeer lage rente. Het gebruik van derivaten resulteert dat € 3,4 miljard is ingedekt op een maximaal niveau van 3,5% waarvan € 2,9 miljard een niveau heeft van maximaal 3%. De derivaten worden gebruikt voor kostprijs hedging en worden als zodanig tegen kostprijs gewaardeerd. Kredietrisico Het gaat hierbij om het risico dat financiële instellingen niet aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen. Door het spreiden van financiële transacties over verschillende financiële instellingen wordt getracht dit risico te beperken. Verder dienen de financiële instellingen te voldoen aan minimaal een A rating. Verder vindt er wederzijdse verrekening van marktwaarden plaats boven een bepaalde treshold om het tegenpartijrisico bij het gebruik van derivaten te beperken.

Pagina 21 / 35

Stichting Vestia Groep Liquiditeitsrisico Het gaat hierbij om het risico dat over onvoldoende middelen wordt beschikt om aan de directe verplichtingen te kunnen voldoen. Dit geldt voor alle verplichtingen van Vestia ongeacht of dit nu crediteuren of financiële instellingen zijn. Vestia heeft naast het beschikbaar hebben van beleggingen en liquide middelen ook meerdere kredietfaciliteiten ter beschikking. Als gevolg van de negatieve marktwaarde van de derivaten ultimo 2009 liep Vestia een liquiditeitsrisico. Zie verder toelichting bij de post liquide middelen. Waarborgsommen

2009

Saldo per 1 januari

2008

1.251

1.192

bij: rentetoerekening mutaties in het boekjaar

1 130

4 55


1.382

1.251

KORTLOPENDE SCHULDEN Alle kortlopende schulden hebben een looptijd van maximaal één jaar. Kredietinstellingen

31-12-2009

31-12-2008

Kredietinstellingen Ontvangen collateral van kredietinstellingen

125.000 7.982

270.000 0


132.982

270.000

Belastingen

31-12-2009

Loonheffing en premies sociale lasten Omzetbelasting Gemeentelijke belastingen Pensioenen Overig

3.315 11.551 636 1.265 15

Totaal

16.782

Overige schulden

31-12-2009

31-12-2008 2.745 2.663 428 755 2 6.593

31-12-2008

Nog te betalen kosten projecten Nog te betalen kosten onderhoud Nog te betalen overige kosten

67 2.850 2.473

167 3.488 3.843

Totaal

5.390

7.498

Schulden aan deelnemingen en overige verbonden partijen

31-12-2009

31-12-2008

Deze post is als volgt samengesteld: - deelnemingen in overige verbonden partijen - overige deelnemingen

1.365

0

Totaal

1.365

0

Pagina 22 / 35

Stichting Vestia Groep Deelnemingen worden gewaardeerd tegen nettovermogenswaarde op grond van de meest recente jaarrekening. Indien het eigen vermogen van de deelneming negatief is, wordt de deelneming gewaardeerd op nihil. Het aandeel in het negatief eigen vermogen van de deelneming wordt in mindering gebracht op de vordering dan wel wordt een voorziening gevormd ter grootte van het aandeel in het eigen vermogen op de passiefzijde van de balans. Vestia heeft een 50% deelneming in VOM Delft B.V. Vestia staat garant voor het gehele exploitatieresultaat over de periode 2007 tot en met 2013. Uit dien hoofde heeft Vestia een schuld aan de vennootschap. Overlopende passiva

31-12-2009

31-12-2008

Transitorische (te betalen) rente Vooruitontvangen huren Met huurders te verrekenen Overig

40.344 8.005 2.887 4.556

48.033 6.166 2.123 2.893

Totaal

55.792

59.215

NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN 31-12-2009 De aangegane verplichtingen inzake nieuwbouw huurwoningen bedragen

31-12-2008

240.470

222.283

Voor een aantal woningen geldt dat de opstallen van de woningen zijn verkocht, maar waarbij de grond in erfpacht is uitgegeven. De koper van de opstallen kan deze erfpacht afkopen. Deze afkoop leidt niet tot een potentieel negatief resultaat. Met een groot aantal gemeenten in het verzorgingsgebied waarin Vestia werkzaam is, zijn kwalitatieve prestatieafspraken gemaakt. Vestia participeert samen met 3 andere Rotterdamse toegelaten instellingen in Hofbogen B.V. Ten opzichte van de externe financier van Hofbogen B.V. heeft Vestia zich samen met de andere participanten garant gesteld voor de terugbetaling van de lening. In 2009 heeft Vestia een participatie verworven in De Drie Notenboomen B.V. Met een van de andere aandeelhouders is afgesproken om zijn aandeel in de vennootschap over een aantal jaren over te nemen tegen een alsdan te bepalen waarde. Tegen Vestia en De Drie Notenboomen loopt een juridische procedure aangespannen door een voormalige relatie. De claim bedraagt ruim € 2 miljoen. Zowel Vestia als De Drie Notenboomen schatten de kans dat uit deze claim door de rechter gehonoreerd wordt als zeer klein in. Vestia participeert in Aardwarmte Den Haag v.o.f. Uit dien hoofde heeft Vestia nog een stortingsverplichting in het vermogen van de vennootschap ter grootte van € 1,35 miljoen. In het kader van de realisatie van projecten zijn in een beperkt aantal situaties bankgaranties afgegeven voor in het totaal € 1,6 miljoen. Uit hoofde van de fiscale eenheid voor de omzetbelasting en vennootschapsbelasting is Vestia Groep hoofdelijk aansprakelijk voor alle belastingschulden van de fiscale eenheid. Vestia Groep is firmant in Aardwarmte Den Haag v.o.f. en op grond hiervan hoofdelijk aansprakelijk voor eventuele schulden van deze vennootschap. De obligo verplichting aan het WSW bedraagt per 31 december 2009 € 36,5 miljoen. Verder bestonden er op balansdatum geen rechten en verplichtingen van voor de jaarrekening van materiële omvang die niet in de balans zijn opgenomen.

Pagina 23 / 35

Stichting Vestia Groep TOELICHTING OP DE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2009 en 2008

Bedrijfsopbrengsten Huren

Boekjaar 2009

Te ontvangen nettohuur Af: huurderving: a. wegens leegstand b. wegens overige redenen Dotatie voorziening dubieuze (huur)debiteuren Totaal te ontvangen huren

Vergoedingen

Boekjaar 2008

392.892

373.320

-5.067 -2.987

-5.361 -4.244

-2.533

-2.805

382.305

360.910

2009

2008

Te ontvangen vergoedingen overige zaken, leveringen en diensten Af: vergoedingsderving:

23.562 -970

22.962 -828

Totaal vergoedingen

22.592

22.134

De hoogte van de vergoedingen wordt jaarlijks bijgesteld aan de hand van de afrekening servicekosten, die per complex wordt opgesteld. Overheidsbijdragen

2009

2008

Meerjarige bijdragen van de gemeente inzake de Wvg-regeling Egalisatie BWS-subsidies: Diverse éénmalige overheidsbijdragen

74 0 748

60 55 5

Totaal overheidsbijdragen

822

120

Verkoop bestaand bezit

2009

Verkoopopbrengst bestaand bezit af: boekwaarde verkochte woningen af: overige (verkoop)kosten Netto verkoopresultaat bestaand bezit Opbrengst verkoop nieuwbouw

14.689 -4.098 -1.107

25.778 -8.013 -1.553

9.484

16.212

2009

Opbrengsten verkoop nieuwbouw

2008

60.485

2008 77.514

Onder deze post zijn de aan het boekjaar toe te rekenen opbrengsten verantwoord met betrekking tot de verkochte koopwoningen.

Pagina 24 / 35

Stichting Vestia Groep Overige bedrijfsopbrengsten

2009

2008

Deze post kan als volgt nader worden gespecificeerd: Afsluiten huurcontracten Doorberekende administratiekosten en beheer aan derden Vergoedingen antennes mobiele telefonie Vergoedingen kortzakelijke rechten Doorberekende huismeesterkosten e.d. Huurdersbijdragen inzake servicecontracten Totaal overige bedrijfsopbrengsten

538 9.418 640 29 1.273 2.084

426 6.842 411 30 1.328 2.018

13.982

11.055

Bedrijfslasten Kostprijs verkoop nieuwbouw

2009

2008

Totaal aan projecten toegerekend Mutatie voorziening onderhanden projecten

48.110 205

79.951 -8.834

Totaal aan projecten toegerekend

48.315

71.117

Afschrijvingen op vaste activa

2009

2008

Goodwill Woningen en woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen Ten dienste van de exploitatie Minus: inzake met huurders te verrekenen posten

54 56.062 3.594 5.860 -46

0 58.540 3.520 5.947 -49

Totaal afschrijvingen

65.524

67.958

In 2009 is op basis van herzien strategisch beleid voor een aantal complexen levensduurverlenging toegepast. Hierdoor zijn de afschrijvingslasten 2009 lager dan in 2008.

Lonen en salarissen

2009

2008

Bruto salarissen Minus: ontvangen ziekengelden

48.195 -355

47.343 -457

Totaal lonen en salarissen

47.840

46.886

In de post bruto salarissen is in 2009 een bedrag ad ca. € 1,4 miljoen verwerkt als reservering van nog uit betalen verlofuren per 31 december 2009. In 2008 was deze post niet opgenomen. Sociale lasten en pensioenlasten

2009

Sociale lasten Pensioenlasten Totaal sociale lasten en pensioenlasten Aantal medewerkers op basis van een 36-urige werkweek: Sociale lasten en pensioenlasten in een % van de lonen en salarissen

Pagina 25 / 35

2008

5.671 8.769

5.493 7.992

14.440

13.485

921 29,96%

900 28,48%

Stichting Vestia Groep In het kader van de uitvoering van de wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens volgt hier de opgave van de functionarissen die in 2009 een hoger inkomen hadden dan het gemiddelde belastbare loon van de minister. Functie Belastbaar loon

Voorziening toekomstig loon

Jaar 2009 voorzitter raad van bestuur directeur beleid directeur financiën & control directeur projectorganisatie bedrijfsdirecteur

€ € € € €

379.379 192.206 169.579 164.967 164.619

€ € € € €

117.781 40.796 62.251 35.368 35.368

€ € € € €

497.160 233.002 231.830 200.335 199.987

1989 1999 1992 2003 1997

Jaar 2008 voorzitter raad van bestuur directeur beleid directeur financiën & control directeur projectorganisatie bedrijfsdirecteur

€ € € € €

372.458 187.781 166.068 159.692 155.353

€ € € € €

114.518 37.595 58.583 32.605 32.604

€ € € € €

486.976 225.376 224.651 192.297 187.957

1989 1999 1992 2003 1997

Lasten onderhoud

Totaal

2009

Onderhoudsuitgaven - reparatieonderhoud - mutatieonderhoud - contractonderhoud - planmatig- en cyclisch onderhoud - overig onderhoud Subtotaal - reeds verantwoord onder lonen en salarissen, sociale lasten en overige bedrijfslasten Totaal onderhoudslasten

Overige bedrijfslasten

In dienst sedert

2008

18.509 20.223 8.251 48.052 7.031 102.066

16.570 17.108 7.531 37.981 7.813 87.003

-5.847

-6.051

96.219

80.952

2009

2008

Uitzendkrachten Overige personeelskosten Huisvestingskosten Algemene kosten Belastingen Verzekeringen Overige zaken, leveringen en diensten Dotatie / vrijval overige voorzieningen Leefbaarheid Wonen en zorg Overig

2.828 4.343 4.261 21.618 21.309 1.348 23.711 60 4.499 270 6.072

6.052 5.370 4.786 18.594 19.887 1.535 22.554 -35 5.295 121 4.337

Totaal overige bedrijfslasten

90.319

88.496

Pagina 26 / 35

Stichting Vestia Groep Honoraria Deloitte (inclusief BTW)

2009

2008

Audit jaarrekening Audit bijzondere controles Fiscale advisering Overige advieswerkzaamheden

155 50 27 21

145 20 25 0

Totaal betaalde kosten

253

190

Rentebaten

2009

2008

Opbrengst van financiële vaste activa en effecten Rente opbrengst financiële vaste activa Rente op uitgezette middelen

16.261 4.078

8.752 7.667

Totaal opbrengst van financiële vaste activa en effecten

20.339

16.419

Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Toegerekende rente onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Toegerekende rente materiële vaste activa doorberekend in de servicekosten Rente op te vorderen BWS-subsidies Rente leningen u/g Rente op overige financiële vaste activa Rente op overige vorderingen

10.996 18 360 141 9 1.698

13.130 20 346 133 11 -1.340

Totaal andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten

13.222

12.300

Waardeveranderingen van financiële vaste activa en effecten Ongerealiseerde waarderveranderingen financiële vaste activa en effecten Gerealiseerde waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten

-179 17.545

-28.555 6.686

Totaal waardeveranderingen van financiële vast activa en effecten

17.366

-21.869

Rentelasten

2009

Egalisatierekeningen Toegevoegde rente egalisatierekening BWS-subsidies

2008

0

3

Langlopende schulden Rente leningen overheid Rente leningen kredietinstellingen Betaalde/ ontvangen premies derivaten Disagio, boete bij vervroegde aflossing Rente waarborgsommen

7.147 139.302 -1.350 576 1

8.046 114.163 -578 308 4

Kortlopende schulden Rente schulden aan kredietinstellingen Rente overige kortlopende schulden

5.446 2.119

39 6.229

153.241

128.214

Totaal rentelasten

Pagina 27 / 35

Stichting Vestia Groep Resultaat deelnemingen 2009

2008

De specificatie van het resultaat op deelnemingen is als volgt: resultaten ten gunste van c.q. ten laste van post deelnemingen: - Stichting Woonformatie Ypenburg - mutatie naar vermogenswaarde - De Drie Notenboomen BV - ColonnadeDuhaf B.V. - Ontwikkelcombinatie Leijenburg BV - Stadsherstel Historisch Den Haag e.o. NV / Rotterdam NV - Hofbogen BV - Aardwarmte Den Haag v.o.f. - Ontwikkelmaatschappij Esse Extra BV subtotaal dotatie/vrijval aan de voorziening negatief eigen vermogen: - VOM Delft B.V.

-233 126 0 -1 16 -141 -75 -1 -309

2.267 1 -9 -1 0 -29 0 -3 2.226

-567

-366

Totaal resultaat deelnemingen

-876

1.860

Vennootschapsbelasting 2009

2008

Direct te compenseren vennootschapsbelasting over het boekjaar Vorming van de latente belastingvordering op grond van VSO2 Mutatie in de latente belastingvordering op grond van VSO2

-4.426 10.350 -7.584

4.426 31.500 -3.284

Totaal vennootschapsbelasting

-1.660

32.642

Op grond van het bedrijfseconomische resultaat zou de belastingdruk moeten zijn: De effectieve belastingdruk is de winsten verliesrekening is positief:

8.256 1.660

Het verschil tussen de toepasselijke en de effectieve belastingdruk bedraagt daarmee:

6.596

De belangrijkste oorzaken voor deze afwijking staan hieronder toegelicht. - resultaat gewone bedrijfsuitoefening inclusief resultaat deelnemingen - toepassing van de herinvesteringsreserve voor verkoopresultaten uit bestaand bezit - fiscaal andere behandeling van verkoopresultaten op nieuwbouw - fiscaal andere behandeling van afschrijvingen op (im)materiële vaste activa - fiscaal andere behandeling van planmatig onderhoud - fiscaal ander behandeling van onderhoudsinvesteringen - amortisatie van de vrijval uit het verschil tussen de fiscale en bedrijfseconomische waardering van leningen en derivaten - toepassing deelnemingsvrijstelling

31.502 -9.484 -17.062 57.058 4.805 -70.769

Grondslag voor de direct verschuldigde vennootschapsbelasting over het boekjaar Percentage vennootschapsbelasting

-20.750 25,5%

Te compenseren met verschuldigde vennootschapsbelasting in de komende jaren

-5.291

-17.676 876

In verband met de omvang van het fiscaal compensabele verlies en de verwachten fiscale resultaten in de komende jaren is deze bate gewaardeerd op nihil. Tevens is de in 2008 verantwoorde bate op basis van compensabele verliezen ter grootte van € 4.426.000 in 2009 als last genomen. De mutatie in latente belastingvordering op grond van VSO2 is aangepast aan de laatste inzichten. Deze aanpassing resulteert in een bate van € 2.766.000. Jaarresultaat Conform de statuten wordt het jaarresultaat toegevoegd aan de overige reserve. Pagina 28 / 35


KASSTROOMOVERZICHT Bedrijfsresultaat aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie lening u/g Agioreserve

2009

2008

134.692

127.092

65.516 1.000 0

67.958 0 0

-813 65.703

390 -52 68.296

-8.122 44.795 7.004 43.677

-47.149 -22.449 66.791 -2.807

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Opbrengst van financiële vaste activa en effecten 15.961 Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 13.222 Waardeveranderingen van financiële vaste activa en effecten17.366 Betaalde interest -160.930 Resultaat deelneming -876 Belastingen -8.780 -124.037

12.417 13.150 346 -128.214 1.860 0 -100.441

Mutatie voorzieningen Mutatie egalisatie

Veranderingen werkkapitaal Voorraad mutatie Vorderingen Kortlopende Schulden

Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Investeringen financiële vaste activa Desinvesteringen financiële vaste activa

-14.657

-34.952

120.035

92.140

-355.333 6.903 -969.715 867.598

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-401.238 12.216 -595.696 323.248 -450.547

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten leningen en klim Aflossingen leningen Ontvangsten waarborgsommen

900.000 -732.343 131

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Toename middelen

-661.470

988.000 -143.851 59 167.788

844.208

-162.724

274.878

TOELICHTING BIJ HET KASSTROOMOVERZICHT Algemene grondslagen Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De middelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de mutatie van de liquide middelen en de direct opeisbare effecten zoals opgenomen onder de vlottende activa. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

Pagina 29 / 35


ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2009 ACTIEF

31-12-2009 x € 1.000

31-12-2008 x € 1.000

VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Goodwill

1.030

0

Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

3.152.576 324.496 67.235

2.860.921 332.873 65.825

Totaal materiële vaste activa

3.544.307

3.259.619

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Vorderingen op groepsmaatschappijen Vorderingen op deelnemingen en overige verbonden partijen Overige effecten Latente belastingvordering Overige financiële vaste activa

6.397 46.955 11.529 8.278 513.160 30.982 143

8.528 39.872 11.918 3.657 414.427 28.216 175

Totaal financiële vaste activa

617.444

506.793

4.162.781

3.766.412

3.637

1.406

Vorderingen Huurdebiteuren Gemeente/Rijk Overige vorderingen Vorderingen op groepsmaatschappijen Vorderingen op deelnemingen en overige verbonden partijen Belastingen Overlopende activa

5.482 2.703 21.678 141.528 1.898 0 12.726

5.040 4.705 40.925 136.053 9.624 4.426 27.696

Totaal vorderingen

186.015

228.469

Effecten

307.659

329.828

99.574

241.476

596.885

801.179

4.759.666

4.567.591

Subtotaal

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden

Liquide middelen

Totaal vlottende activa

Totaal

Pagina 30 / 35


PASSIEF

31-12-2009 x € 1.000

Eigen vermogen Overige reserve

31-12-2008 x € 1.000

649.878

620.036

Voorzieningen Overige voorzieningen

3.555

3.332

Subtotaal

3.555

3.332

Langlopende schulden Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen

116.851 3.699.641 1.382

129.560 3.374.217 1.251

Totaal langlopende schulden

3.817.874

3.505.028

Kortlopende schulden Kredietinstellingen Ongerealiseerde resultaten intercompany Gemeente Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekering Overige schulden Deelnemingen en overige verbonden partijen Overlopende passiva

132.982 43.511 3.608 28.932 16.813 5.373 1.365 55.775

270.000 48.475 16.191 31.086 6.818 7.498 0 59.127

Totaal kortlopende schulden

288.359

439.195

4.759.666

4.567.591

Totaal

Pagina 31 / 35


ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2009

2009

2008

x € 1.000

x € 1.000

Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkopen bestaand bezit Gerealiseerde vrijval verkooprechten Geactiveerde productie t.b.v. eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten

381.959 22.478 822 9.484 4.964 7.895 13.906

360.714 22.092 120 16.222 4.350 8.199 8.744

Subtotaal bedrijfsopbrengsten

441.508

420.441

Afschrijvingen vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten

65.305 164 47.840 5.671 8.769 96.107 89.962

67.738 149 45.290 5.304 7.732 80.945 87.292

Subtotaal bedrijfslasten

313.818

294.450

Saldo bedrijfsopbrengsten minus bedrijfslasten

127.690

125.991

Opbrengst van financiële vaste activa en effecten Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Waardeveranderingen van financiële vaste activa en effecten Rentelasten

20.339 13.222 17.366 -151.022

16.419 12.300 -21.869 -129.975

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

27.595

2.866

Resultaat deelnemingen na belastingen Belastingen

3.907 -1.660

4.722 32.642

Jaarresultaat

29.842

40.230

Bedrijfslasten

Pagina 32 / 35


TOELICHTING Algemeen - verbonden partijen Transacties tussen verbonden partijen geschieden "at arms length basis". Deelnemingen Deelnemingen worden gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde op grond van de meest recente jaarrekening. Indien het eigen vermogen van de deelneming negatief is, wordt de deelneming gewaardeerd op nihil. Het aandeel in het negatief eigen vermogen van de deelneming wordt in mindering gebracht op de vordering dan wel wordt een voorziening ter grootte van het aandeel in het eigen vermogen op de passiefzijde van de balans opgenomen. De post deelnemingen bestaat uit:

31-12-2009

Deelnemingen in groepmaatschappijen

aandeel

nettovermogens waarde

Vestia OHW B.V. Vestia Groep Vastgoed B.V. Vestia Holding B.V. Vestia Diensten B.V. Vestia Monumenten B.V. Steenfabriek Boudewijn B.V. BV Kleiwarenfabriek Guillaume de Leeuw Verantwoord Wonen B.V. subtotaal

100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%

0 18 18 18 0 1.078 7.067 33.585 41.784

Deelnemingen in overige verbonden maatschappijen Stichting Woonformatie Ypenburg Hofbogen B.V. De Drie Notenboomen B.V. Zorgboulevard Rotterdam B.V. Cruise Port The Hague Holland B.V. VOM Delft B.V. Ontwikkelmaatschappij Esse-Extra B.V. Ontwikkelingscombinatie Leijenburg B.V. subtotaal

40,03% 25,00% 33,33% 33,33% 33,33% 50,00% 50,00% 50,00%

4.238 735 42 6 6 9 5 8 5.048

Overige deelnemingen Stadsherstel Historisch Rotterdam N.V. Stadsherstel Historisch Den Haag en Omgeving N.V. subtotaal

0,08% 1,00%

7 115 122

Totaal deelnemingen

46.955

Pagina 33 / 35


Groepsmaatschappijen

31-12-2009

Vorderingen op groepmaatschappijen Vestia B.V.'s Timpaan Makelaardij B.V. Estrade Rotterdam B.V. / Estrade Vastgoed B.V. Steenfabriek Boudewijn B.V. / B.V. Kleiwarenfabriek Guillaume de Leeuw Verantwoord Wonen B.V. subtotaal

31-12-2008

2.348 -617 6 1.981 137.810 141.528

126 -388 6 2.060 134.249 136.053

Vorderingen op overige verbonden partijen Stichting Woonformatie Ypenburg Ontwikkelingscombinatie Leijenburg B.V. VOM Delft B.V. Zorgboulevard B.V.

1.730 0 168 0

5.977 3.500 100 47

subtotaal

1.898

9.624

143.426

145.677

Totaal

Overige voorzieningen Op de passiefzijde van de balans is onder de overige voorzieningen opgenomen de voorziening voor deelnemingen waarvan het eigen vermogen negatief is.

De post overige voorzieningen bestaat uit:

31-12-2009

31-12-2008

Timpaan Makelaardij B.V. Estrade Rotterdam B.V. Estrade Vastgoed B.V. Vestia Monumenten B.V. Vestia OHW B.V. Hofbogen B.V. VOM Delft B.V.

1.697 670 91 1.040 57 0 0

1.674 667 87 91 0 24 789

Totaal

3.555

3.332

Ongerealiseerde resultaten intercompany In 2003 heeft Vestia Groep ontwikkelrechten van koop- en huurwoningen verkocht aan Verantwoord Wonen BV. De overeenkomst is in 2004 aangepast. De verkochte ontwikkelrechten beperken zich nu nagenoeg uitsluitend op koopwoningen. Deze post betreft de aan Verantwoord Wonen BV overgedragen winstrechten inzake nieuw te bouwen onroerende zaken. Voor circa € 43,5 miljoen is in de balans aan ongerealiseerd resultaat intercompany opgenomen.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Met ingang van de jaarrekening 2009 is Vestia verplicht haar jaarrekening te deponering in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Ook de deelnemingen met de rechtspersoonlijkheid van besloten of naamloze vennootschap zijn deponeringsplichtig. Voor de vennootschappen waarin stichting Vestia Groep middellijk of onmiddellijk alle geplaatste aandelen bezit en waarin het vreemd vermogen minder is dan 20% van het balanstotaal, volstaat Vestia met het deponeren van een aansprakelijkheids- en een instemmingsverklaring (de zgn. 403-verklaring).

Pagina 34 / 35

Stichting Vestia Groep Resultaat Deelnemingen Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:

31-12-2009

31-12-2008

Stichting Woonformatie Ypenburg De Drie Notenboomen B.V. Vestia Monumenten B.V. Vestia OHW B.V. Steenfabriek Boudewijn B.V. B.V. Kleiwarenfabriek Guillaume de Leeuw Ontwikkelingsmaatschappij Esse-Extra B.V. Hofbogen B.V. Verantwoord Wonen B.V. Timpaan Makelaardij B.V. Ontwikkelingscombinatie Leijenburg B.V. ColonnadeDuHaf B.V. Estrade Rotterdam BV Estrade Vastgoed BV Stadsherstel Historisch Rotterdam N.V. Stadsherstel Historisch Den Haag N.V. VOM Delft B.V.

-233 126 -949 -57 -5 -3 -1 -141 5.752 -23 -1 0 -3 -4 0 16 -567

2.267 0 -109 0 -5 1 -3 -29 3.929 -947 -1 -9 -3 -4 1 0 -366

Totaal

3.907

4.722

OVERIGE GEGEVENS Gebeurtenissen na balansdatum In mei 2010 is de ministeriële goedkeuring ontvangen voor de fusie tussen Vestia Groep en SGBB te Hoofddorp. De fusie heeft plaatsgevonden op 31 mei 2010. Op 17 juni 2010 heeft de Minister van WWI een brief geschreven naar de Tweede Kamer over de uitwerking van het staatssteundossier. De financiële impact van deze brief is nog niet duidelijk. Ondersteuning aan buitenlandse instellingen zoals bedoeld in MG 2005-04 en MG 2008-03 Vestia heeft ondersteuning gegeven aan buitenlandse instellingen zoals bedoeld in de MG 2005-04 en MG 2008-03. Op grond van deze MG's mag Vestia maximaal 0,3 promille van het balanstotaal inzetten voor deze ondersteuning. Voor 2009 viel deze ondersteuning binnen dit maximum.

Pagina 35 / 35

D e I o i tte.

Deloitte Accountants B.V. Wilhelminakacle 1 3072 AP Rotterdam Postbus 2031 3000 CA Rotterdam Tel: (088) 288 2888 Fax: (088) 288 9830 www.deloitte.nl

Aan de Raad van Commissarissen van Stichting Vestia Groep Postbus 1431 3000 BK ROTFERDAM Datum

Behandeld door

30juni 2010

Kenmerk

10R06871mv/5501

Accountantsverklaring Verkiaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2009 van Stichting Vestia Groep te Rotterdam bestaande uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2009 en de geconsolideerde en enkelvoudige winsten verliesrekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van Stichting Vestia Groep is verantwoordelijk voor het opmaken van deze jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, aismede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de bepalingen inzake de jaarrekening en het jaarverslag als opgenomen in artikel 26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaanekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevoig van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondsiagen voor financiële versiaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht en het controleprotocol in rubriek A van Bijiage III bij het Besluit beheer sociale-huursector. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-imformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Op alle opdrachten verricht door Deloitte zijn de ‘Algemene Voorwaarden Dienstverlening Deloitte Nederland, Juni 2009’ gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 24362837 van toepassing. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.

Member of Deloitte Touche Tohmatsu

Deloitte. 2 30juni 2010 10R0687 De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is athankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevoig van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante inteme beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van Stichting Vestia Groep. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële versiaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van Stichting Vestia Groep heeft gemaakt, aismede een evaluatie van het algehele beeld van de j aarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Vestia Groep per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met artikel 26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Verkiaring betreffende andere wettelijke voorschriftenlen of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de verplichting ingevolge Bbsh artikel 28, sub a melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391, lid 4, BW. Voorts merken wij op dat, op grond van artikel 6 van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens, is voldaan aan de wettelijke verplichting tot vermelding van de informatie over topinkomens en dat, indien de toegelaten instelling financiële ondersteuning heeft gegeven aan buitenlandse instellingen zoals bedoeld in de MG 2005-04 en MG 2008-03, hiervan melding is gemaakt in dejaarrekening en hetjaarverslag. Deloitte Accountants B.V. was getekend: P. Kiop RA

Adres en vestigingsplaats hoofdkantoor : Kruisplein 15c te Rotterdam. Postadres : Postbus 1431, 3000 BK Rotterdam

Recommend Documents