stichting vriendschapsband utrecht-león
nieuwsbrief ja arg ang 2 5 - n u m m er 2 - 20 09
¡adel ante! Van de redactie
Inhoudsopgave
De scholen zijn weer begonnen. In Nederland is het vanzelfsprekend dat alle kinderen naar
Korte berichten/Agenda
2
Onderwijsproject
3
Madre Tierra
5
Interview Samira Montiel
7
Brief gemeente León
8
school gaan. Het is zo logisch dat je nauwelijks kunt bedenken dat het niet overal zo is. Bijvoorbeeld in Nicaragua. Voor veel kinderen is school een luxe. Ouders hebben liever dat ze meehelpen op het land, of kunnen de extra kosten niet betalen. Tijdens het Wereldfeest liet de poppentheatergroep Guachipilin dat zien. De Vriendschapsband Utrecht-León doet mee aan de landelijke actie ‘Caminando juntos’ om alle kinderen in Nicaragua naar de basisschool te krijgen, overeenkomstig het tweede millenniumdoel. Kinderen op het platteland rondom León ontvangen op dit moment in Utrecht ingezameld geld een rugzakje met schoolmateriaal, een schooluniform en schoenen. Laura Lemmens en Dieke Martini waren erbij om te kijken hoe dat gaat en welke criteria worden gehanteerd. Uit hun verhaal blijkt dat alleen materiaal voor de leerlingen niet voldoende is. Docenten hebben behoefte aan meer scholing en meer faciliteiten om de kwaliteit van het onderwijs op peil te houden. En soms zijn er idealisten die zelf het initiatief nemen, zoals de Nicaraguaanse kunstenaars Daniel Pulido en Patricia Quiroz. In hun cultuurhuis Madre Tierra geven zij gratis cultuurworkshops voor de jeugd. Kinderen in Nicaragua beseffen dat
Keuzes maken in León
10
Nederlanders in León
11
Poppentheater Guachipilin
12
naar school gaan iets moois is. Ze stralen dan ook wanneer ze het rugzakje in ontvangst nemen of geconcentreerd een kunstwerk maken. Op weg naar een betere toekomst.
Kort nieuws en agenda
Kinderen met ‘Utrechts’ rugzakje naar school
Nieuws
schillen tussen het dagelijks leven in Utrecht
Utrecht zamelt sinds vorig jaar geld in om alle kinde-
Basisschool Voordorp in actie
en in León.
ren in León naar school te krijgen. Laura Lemmens en
Voor de zomervakantie bruiste het van
De site is het afstudeerproject van Ben Ver-
Dieke Martini keken deze zomer over de schouders
de activiteiten voor León op de openbare
veld, voormalig student Digital Media De-
van partnerorganisatie Cisas mee hoe dat geld wordt
basisschool Voordorp. De kinderen van
sign uit Utrecht, in samenwerking met de
besteed. De plattelandskinderen ontvangen een rug-
groep 1 t/m 4 hebben Nicaraguaanse pop-
Vriendschapsband en Eliana Espinoza Tór-
zakje met schoolspullen, maar alleen als ze aantonen
penspelers op bezoek gehad. Het was een
rez, een jonge fotografe uit León.
echt naar school te willen.
Nicaragua dat niet naar school gaat. Ook
Speelse campagnevogel te huur
We rijden door León Noordoost. De jeep stopt bij een huisje ge-
het optreden van de Leonese zanger Frank
Wil je op een speelse manier geld inzamelen
bouwd van zwart plastic. Voor de deur zit een vrouw met een baby
Torres voor groep 5/6 was een succes. Aan
voor ‘Alle kinderen naar school in León’?
op haar arm en om haar heen lopen een aantal kinderen. De vader
het begin van het optreden zaten de kinde-
Huur dan de campagnevogel voor een
van het gezin komt haastig aanlopen om ons te begroeten. De grote
ren nog keurig op hun stoel om de tekst
buurtfeest, verjaardagspartijtje of bedrijfs-
zak mango’s in zijn armen overhandigt hij aan de projectleider. Als
van de Spaanse kinderliedjes mee te lezen.
jubileum. Een leuk spel voor kinderen en
hij ziet dat we met zijn drieën zijn, zegt hij zenuwachtig dat hij wil
Maar aan het eind van de voorstelling dans-
volwassenen. Wie vier balletjes in de snavel
zorgen voor meer mango’s. De man is vader van acht kinderen
ten alle kinderen op hun stoelen. Groep 7/8
gooit, wint. De vogel is van gelakt papier-
waarvan er sinds kort, dankzij het project ´Caminando Juntos’ (sa-
tenslotte kreeg een schilderworkshop met
maché en zit vast op een tafeltje. Contact:
men op pad) vier naar school gaan. Eerder mochten slechts twee
de Nicaraguaanse kunstenaar Byron Gómez
[email protected] of 030-2364282.
prachtige voorstelling over een jongetje uit
Chavarría die in Utrecht woont.
van de kinderen naar school als ze gemist konden worden op de Vogelspel
foto: Katrin Sturhan
boerderij. Vandaag krijgt de familie vier rugzakken overhandigd met hierin pennen, boeken en schriften om een heel schooljaar
Singelloop steunt project ‘Alle Kinderen van deze openbare basisschool
kinderen naar school in León’
AGENDA
door te komen. De kinderen stralen als ze de rugzakken in ont-
Voordorp wisselen enthousiast brieven uit
Ons project ´Alle kinderen naar school in
Nicaraguaanse muurschilder
vangst nemen.
met de school Rubén Darío in León. Ze
León´ is ook dit jaar weer het goede doel van
in Utrecht
vertellen elkaar onder meer over gewoon-
de traditionele Fortis Singelloop Utrecht op
In week 40 en 41 is de kunstenaar Rosa-
Een situatie als deze kwam ik regelmatig tegen tijdens mijn bezoek
ten, het weer, de vlag van hun land, wat hun
zondag 27 september. De Fortis Singelloop
rio de Jesús Alaniz Gámez in Utrecht om
aan León afgelopen juli. Ik nam een kijkje bij het onderwijsproject
hobby’s zijn en met wie ze in huis wonen.
bestaat uit: 2 km Kids Run (kinderen 7 tot 12
samen met schoolkinderen muurschilderin-
dat de organisatie Cisas is gestart in samenwerking met de Stichting
Er worden ook foto’s uitgewisseld, zodat de
jaar), 10 km volwassenen (wedstrijd en recre-
gen te maken. Dit vindt onder meer plaats
Vriendschapsband Utrecht-León (SVUL). ‘Caminando Juntos’ is de
kinderen letterlijk voor zich zien met wie
anten) en 10 km bedrijvenloop. Meer infor-
op de openbare basisschool Parkwijk in
naam voor het samenwerkingsverband tussen het Landelijk Beraad
ze schrijven. De aandacht voor het ‘goede
matie op: www.fortissingellooputrecht.nl.
Leidsche Rijn.
Stedenbanden Nederland-Nicaragua, ontwikkelingsorganisatie Hivos
doel’, beter onderwijs voor kinderen in
en een aantal particuliere stedenbanden waaronder de Vriendschaps-
Kinderen krijgen schoenen om na ar school te ga an
León Zuidoost, is op 26 juni afgesloten met
band. Deze partijen proberen gezamenlijk om de millenniumdoelen
foto: Laura Lemmens
een sponsorloop hierbij werd 6.150,- euro
Benefietconcert
in Nederland onder de aandacht te brengen en deze in Nicaragua te
opgehaald! Jean-Paul de Jong, oud-voetballer
Katia Cardenal in Utrecht
verwezenlijken. Het accent ligt op millenniumdoel twee: ‘universeel
aan geld om schoolspullen te kopen bleek een reden om kinderen
van FC Utrecht verrichtte het startschot.
De
zangeres
basisonderwijs’. Met het Nicaraguaanse Ministerie van Onderwijs en
thuis te houden. Ook beseffen ouders vaak niet hoe belangrijk on-
Katia Cardenal komt op 14 november naar
bekende
Nicaraguaanse
andere stedenbanden is in León afgesproken het project vooral te
derwijs is voor hun kinderen omdat het merendeel zelf nooit naar
Het geld dat OBS Voordorp heeft ingeza-
Utrecht! Haar enige concert in Neder-
richten op de kinderen van het platteland. De partnerorganisatie
school is geweest. De wat oudere kinderen zeiden zich te schamen
meld wordt twee keer verdubbeld: één keer
land vindt plaats in het Utrechts Centrum
Cisas, die in dit project samenwerkt met de Vriendschapsband, heeft
voor hun beperkte niveau. Ze willen liever niet in de klas zitten bij
door de gemeente Utrecht en één keer
van de Kunsten aan het Domplein 3-5. Zij
gekozen voor León Noordoost en Sutiava.
kinderen die een stuk jonger zijn dan zijzelf. De enquête richtte zich
door Impulsis (financiering door het Mi-
zal optreden met haar dochter Alfonsina
nisterie van Ontwikkelingssamenwerking).
Cardenal. De opbrengst van het concert
Gekozen is voor het platteland omdat juist daar veel winst te be-
en hebben vaak te maken met grote groepen kinderen van verschil-
Voor iedere euro die in Utrecht werd inge-
gaat naar het onderwijsproject ´Alle kin-
halen valt. Juist daar is het voor kinderen lastig om naar school te
lende niveaus in hetzelfde klaslokaal waardoor het lastig is goed les
zameld, gaat dus 3 euro naar het verbeteren
deren naar school in León!’.
gaan, bijvoorbeeld vanwege de afstand of de werkzaamheden thuis.
te kunnen geven. De leraren vragen dan ook om extra trainingen
van het onderwijs in León!
Reserveer snel via tel. 030-2364282 of
De aanpak van het project is recht door zee. Allereerst is er contact
om hiermee om te gaan.
ook op de leraren. Zij klagen over een gebrek aan goed lesmateriaal
e-mail
[email protected], want
gelegd met de dorpsleiders. Deze kennen de gezinnen in hun dorp
Nieuw op onze website
OP = OP!
goed en weten welke kinderen niet naar school gaan. Met behulp
‘Caminando Juntos’ richt zich vooral op de allerarmste kinde-
Op www.utrecht-leon.nl/benverveld/index.
Aanvang: 20.00 uur, entree: € 15,-
van deze leiders namen medewerkers van Cisas een enquête af zo-
ren en wil juist hen naar school laten gaan. De medewerkers van
wel onder ouders en kinderen, als onder docenten. Hieruit bleek
Cisas hebben dagelijks contact met de dorpsleiders en leggen
waarom kinderen niet, of maar af en toe, naar school gaan. Gebrek
huisbezoeken af bij verschillende gezinnen. Zij delen rugzakken uit
html kun je een dagje meelopen met Niels uit Utrecht en Jader uit León. Beleef de vernieuwsbrief nummer 2 - 2009
K atia Cardenal
foto: Andre Dröge
2
3
nieuwsbrief nummer 2 - 2009
Madre Tierra Modelboerderij en cultuurhuis niet meteen de beloofde spullen uitgereikt. De kinderen moeten
Op het platteland nabij León hebben
eerst bewijzen dat ze ook echt naar school willen gaan. Tijdens
de kunstenaars Daniel Pulido en Pa-
een tweede bezoek wordt de tussenliggende periode beoordeeld.
tricia Quiroz een bijzonder project.
Geeft de docent van het kind positieve feedback, dan krijgt het
Hun Madre Tierra organiseert we-
kind een rugzak overhandigd met hierin alle benodigde spullen
kelijks gratis kunstworkshops voor
voor het hele schooljaar. Het moet dan met een van de ouders
kinderen en jongeren. Daarnaast
naar de stad komen om zijn uniform en schoenen op te halen.
werken zij aan een milieuvriende-
Ouders moeten zelf de dertig cordobas (zo’n één euro) neertellen
lijke boerderij. Gera Hoogland en
om de bus naar de stad te nemen. Dit doet Cisas bewust zodat
John Panders waren op bezoek en
ouders gestimuleerd worden ook zelf bij te dragen aan het naar
beschrijven hun ervaringen.
school gaan van hun kinderen. Vanuit León gaat een lange, hobbelige zandVoor het komend jaar heeft Cisas nog enkele plannen. Zoals het
weg naar het noorden. We rijden Sutiava
opzetten van workshops voor docenten om hun onderwijsmetho-
uit, langs uitgestrekte velden met suikerriet-
den te verbeteren en aan te passen aan het aantal kinderen in de
pluimen en door een kleine rivier. Na zo’n
klas. Ook zijn ze in augustus gestart met het organiseren van bij-
drie kwartier komen we aan in een landelijk
eenkomsten voor ouders om hen de noodzaak van onderwijs voor
gebied dat is ingedeeld in percelen die groot
hun kinderen duidelijk te maken. Op deze manier hoopt Cisas het
genoeg zijn voor kleine eenvoudige huisjes,
culturele patroon van absentie op school, dat al generaties lang in
een waterput, wat beesten, fruitbomen en
deze families bestaat, te doorbreken. Verder wordt gekeken naar
mogelijk wat groenten. Hier is ruimte, maar
de mogelijkheid om bijlessen te geven aan kinderen die pas halver-
geen elektriciteit en riolering, weinig werk
wege het jaar starten en dus ver achterlopen bij hun klasgenoten
en grote gezinnen. In de ochtenduren kun-
grond gekocht op het terrein van een kleine
en de Verenigde Staten. Daarnaast zijn er
en aan het vormen van speciale klassen voor oudere kinderen. Dit
nen de kinderen naar de basisschool. Wie
protestantse kerk. Vanaf die tijd bouwden
hun vele vrienden uit die landen, waaronder
moet echter gebeuren in samenwerking met het Nicaraguaanse
naar de stad León moet voor werk, school
ze het huis langzaam uit tot cultureel en
wij, die hun onderneming een warm hart
Ministerie van Onderwijs en kan daardoor vertraging oplopen.
of boodschappen kan ’s ochtends met de bus
educatief centrum Madre Tierra. In de loop
toedragen en geld verzamelen en doneren.
Ook andere problemen worden doorgespeeld aan het ministerie,
heen en aan het eind van de middag weer
der jaren zijn er fruitbomen geplant, is er
Veel mensen uit de regio ontvluchten de ar-
zoals de behoefte aan extra docenten of de noodzaak voor het
terug. Dit is het dorp Goyena, zo’n vijftien
een moestuin aangelegd en zijn er verschil-
moede en zoeken in de stad of in Costa Rica
bouwen van klaslokalen. Dit is geen taak die Cisas zelf op zich kan
kilometer van León.
lende dieren bijgekomen. Vanaf 2007 ging de
vaak tevergeefs naar hun geluk. Dit heeft
nemen.
In de kleine gemeenschap Goyena hebben de
modelboerderij van start. Veel is betaald uit
Daniel en Patricia doen besluiten om te la-
kunstenaar Daniel Pulido en theatermaak-
eigen middelen, met name verdiend met de
ten zien dat er met nieuwe en milieuvrien-
ster Patricia Quiroz in 1999 een flink stuk
muurschilderprojecten van Daniel in Europa
delijke manieren toekomst zit in werken en
Het is opvallend hoe blij de kinderen zijn met hun spullen en dat ze
Jongeren krijgen workshops in Madre Tierr a
echt enthousiast zijn om naar school te gaan. Veel kinderen zeggen
foto: Gera Hoogland
wonen op het land.
dat leren belangrijk is om vooruit te komen in het leven. Gehuld in de oude gescheurde kleren van hun oudere broer of zus, op blote
Partner en ondersteuning gevraagd
Inmiddels komen elke zaterdag drie jeugd-
voeten, vertellen ze stralend wat ze al geleerd hebben op school en
“Met Madre Tierra willen we laten zien dat een ander soort leven mogelijk is. We
groepen van soms wel zestig kinderen en
wat ze later willen worden.
zullen niet economisch onafhankelijk worden. Alle activiteiten, zoals cursussen en
jongeren naar het cultuurhuis. Aan de hand
Dit project loopt nu in twee wijken en heeft zeker succes, want
workshops, zijn gratis. In de toekomst, als er elektriciteit is, willen we er graag wo-
van thema’s, zoals seksualiteit, geweld bin-
zo’n negentig procent van de tot nu toe bezochte kinderen gaat
nen. Als inkomstenbron is het mogelijk om kunstnijverheid te maken en te verkopen.
nen families, milieu, alcohol en drugs, wordt
enthousiast naar school en krijgt steun van hun ouders. Cisas hoopt
De winst is echter een sociale winst, dat moet ook sociaal zijn als eerste fase,” aldus
er kunstzinnig gewerkt. Ze schilderen, te-
en geven de kinderen bonnen voor het afhalen van schoenen en
met behulp van de dorpsleiders en de workshops voor ouders en
Daniel Pulido. Om het project voort te zetten, is elke donatie welkom. Daarnaast zou
kenen, maken beelden en theater. Dat be-
een uniform in de stad León. De gezinnen krijgen de spullen niet
docenten een project op gang te brengen dat later zelfstandig zal
het mooi zijn samen te werken met een culturele organisatie in Utrecht die ervaringen
tekent vaak ook veel gesprekken voeren en
zonder meer. Tijdens een eerste bezoek wordt in kaart gebracht
worden voortgezet. En vanuit Utrecht blijven we hen steunen met
wil uitwisselen met Madre Tierra en het project wil steunen? Kan natuurlijk ook een
ondersteuning bieden aan de kinderen én
waarom een kind niet naar school gaat en hoe dit eventueel opge-
onze campagne ‘Alle kinderen naar school in León!’.
school zijn.
aan hun ouders. Een lerares uit León geeft
Dieke Martini
Wie wil samenwerken met Madre Tierra? Graag contact opnemen met de Vriendschaps-
tricia een vrouwen baseballteam van zeker
Kind is blij met ha ar rugzak
foto: Laura Lemmens
lost kan worden. Veel van de kinderen werken mee in het gezin en zijn maar moeilijk te missen om de dagelijkse kost te verdienen.
er elke week naailes. Daarnaast traint Paband (
[email protected]).
vijfentwintig vrouwen en maakt ze theater
kind gaat dan bijvoorbeeld in de ochtend naar school en werkt in
Blijf dit project steunen door een donatie op giro 5548182
Bijdragen kunnen gestort worden op giro 554 81 82 t.n.v. Stg. Vriendschapsband Utrecht-
met een amateur-groep uit de buurt. Afge-
de middag mee op het land. Ouders zeggen dit toe maar krijgen
t.n.v. Stg. Vriendschapsband Utrecht-León!
León o.v.v. ‘Madre Tierra’.
lopen december hebben we met een groep
In overleg met Cisas worden dan compromissen gesloten. Het
nieuwsbrief nummer 2 - 2009
4
5
nieuwsbrief nummer 2 - 2009
uit de kast komen is een taboe Lesbiennes verliezen hun angst, schreven de kranten
de organisatie voorzichtig opereren, maar de laatste jaren treedt Safo
toen de Grupo Safo zich openlijk ging inzetten voor de
steeds nadrukkelijker op de voorgrond. “Dat is vooral gebeurd toen
belangen van homoseksuele vrouwen. Coördinator Sa-
we in de nationale krant Nuevo Diario een opiniestuk publiceerden
mira Montiel bezocht Nederland om informatie uit te
toen er een publiek debat bestond over de wet 204. Daarin presen-
wisselen.
teerden we ons en stelden dat homoseksuelen en lesbiennes meer respect verdienen. Dat artikel heeft veel stof doen opwaaien. ‘De les-
Op de Oudegracht hangen deze zondagmiddag vrolijke ballonnen
biennes verliezen hun angst’, schreven de media. En plotseling werden
voor het Jong uit de Kast-zomerfeest. Binnen snijden COC-mede-
we gevraagd om in de kranten en op radio ons verhaal te vertellen.”
werkers een grote taart aan en delen die uit aan de aanwezige jongeren. De jongerengroep viert haar eenjarig bestaan en dat gebeurt
Grupo Safo particpeert in verschillende festivals om de emancipatie
tijdens het jaarlijkse MidZomerGracht festival; het Utrechtse ho-
van homoseksuelen in Nicaragua te bevorderen. Regelmatig zijn er
moculturele festival met cultuur, sport en informatie. samir a tijdens de presentatie in het uck
Een van de bezoekers is de Nicaraguaanse Samira Montiel. Ze is
foto: Dorien Koppenberg
coördinator van de groep Safo, een belangenorganisatie van lesbiennes in Nicaragua. Zij is op uitnodiging van de Vriendschapsband Utrecht-León naar Utrecht gekomen voor een tiendaags werkbezoek. Tijdens het festival maakt ze kennis met verschillende organisaties, zoals Kitty, KRIJG’T en Stichting PANN. Daarnaast nam ze deel aan de internationale conferentie Towards an International Rainbow Coalition! georganiseerd door ontwikkelingsorganisatie project van jongeren in madre tierr a
foto: Gera Hoogland
Hivos en bezocht ze de Roze Zaterdag in Den Haag.
van deze kinderen een muurschildering ge-
even vergeten. Er is een prachtige muur-
of via de volgende websites:
Maar deze zondag op de Oudegracht, is ze bijzonder geïnteresseerd.
maakt op het terrein van Madre Tierra. Als
schildering gekomen, die vol trots onthuld
• www.loods21.nl/madretierra
“Met Safo willen we graag de jongeren bereiken. Maar hoe doe je
we die zaterdag aankomen rijden in de ca-
wordt op het jaarfeest.
• movitepsf.com/madretierra.html
dat? Voor jongeren is het extra moeilijk om voor hun gevoelens uit
• movitepsf.com/fuerzasdelanatura.html
te komen.” Als Samira spreekt met de COC-coördinator blijkt dat
• impreso.elnuevodiario.com.ni/2008/09/18/
er opvallend veel parallellen zijn tussen de Nicaraguaanse en Ne-
mioneta staat er al een groep jongeren te wachten. De meeste kinderen moeten tus-
Gera Hoogland en John Panders
sen de twee en zes kilometer lopen, sommi-
Meer informatie bij Gera Hoogland en John
gen hebben een fiets. Om een uurtje of tien
Panders via
[email protected]
variedades/85387
derlandse aanpak. Zo kennen beiden een benadering via internet.
• www.fondogobernabilidad.org.ni/noticia/19
Daar kun je de jongeren vrijblijvend informatie geven. “Bij ons is het
zijn ze er bijna allemaal. Een groep van zo’n
zelfs mogelijk om met een medewerker te chatten, zodat ze ook
achttien kinderen en jongeren, waaronder
echt vragen kunnen stellen”, vertelt Samira. Daarnaast is ook de
ook een jonge moeder van zestien met haar
Woon en leefomstandigheden in Goyena
combinatie van gezellig samenzijn én informatie geven herkenbaar.
kindje van één jaar, zitten verwachtingvol in
In Goyena is geen elektriciteit en stromend water. De bevolking heeft een eigen raad
In Utrecht gaan de jongeren wel eens samen op pad, picknicken of
een kring. Naar aanleiding van een verhaal
die elke twee jaar gekozen wordt. Inwoners: 914 in 113 families, gemiddeld dus 8 per-
naar een film. In Nicaragua vinden ook regelmatig bijeenkomsten
over de seizoenen en hoe de aarde, de die-
sonen per familie. Goyena heeft de typische problemen van een arme gemeenschap in
plaats waar dan gezamenlijk naar een film gekeken wordt of waar
ren, de planten en de mens daar hun plek in
Nicaragua:
gedanst kan worden. “Maar wij proberen tijdens die bijeenkomsten
hebben, zijn we tekeningen gaan maken. Met
• grote families
ook ruimte te bieden voor het geven van informatie en discussie.”
elkaar hebben daar de mooiste elementen
• kleine huizen met slechte voorzieningen
uitgehaald voor een muurschildering op het
• zeer lage levensstandaard (onder de internationale armoedegrens)
Later in de week zal Samira in het Utrechts Centrum voor de Kunsten
terrein van Madre Tierra. Tussen de middag
• zeer hoge werkloosheid
(UCK) een presentatie geven over de situatie van de ´lesbo, gay, bi-
krijgt iedereen een glas limonade met ijs en
• zeer hoog percentage tienerzwangerschappen al voor het 13e jaar
seksuele en transgender´ bevolking in Nicaragua. In Nicaragua ligt op
een broodje. Wij zijn verrast door de con-
• veel families liggen uit elkaar omdat de familiehoofden op zoek naar werk geëmigreerd
het uit de kast komen nog groot taboe. Tot 2007 kende het land zelfs
centratie die de kinderen kunnen opbren-
een wet die oproepen tot homoseksualiteit verbood. Je riskeerde één
zijn naar andere delen van Nicaragua of Centraal Amerika (met name Costa Rica)
gen, het plezier en de coöperatieve manier
• allerlei gezondheidsproblemen met name onder kinderen
tot drie jaar cel. Safo bestaat echter al vanaf 2004. “Wij zijn begonnen
om samen te werken aan de schildering
• veel mensen zijn ongeletterd en hebben de basisschool niet afgemaakt
om vrouwen bij elkaar te brengen, ervoor te zorgen dat we ontmoe-
en bovenal de prachtige kleurstellingen en
• alcoholisme met name onder mannen
tingsplaatsen hebben, elkaar kunnen ondersteunen en uiteindelijk ook
lijnvoeringen. De dagelijkse problemen zijn
• geweld binnen families en tussen buren
onze stem te kunnen laten horen”, aldus Samira. In het begin moest
nieuwsbrief nummer 2 - 2009
6
7
nieuwsbrief nummer 2 - 2009
Reactie gemeente León op brief Vriendschapsband demonstraties in de stad, om de accepta-
tot de politieke en sociale situatie en de
zeker dat we te weinig verdraagzaam zijn,
tie van homo’s en lesbiennes te verbeteren.
veiligheid van burgers tijdens de gemeen-
maar mettertijd zal het beter gaan.” Later
“In Nicaragua is een dubbele moraal”, zegt
teraadsverkiezingen en de resultaten van
voegde hij eraan toe: “De buitenlandse sa-
Samira. “Macho zijn is de norm. Het femi-
9 november 2008 (waarbij het FSLN de
menwerking en de stedenbanden zijn van
niene staat laag aangeschreven. Je ziet dat
overwinning behaalde in 101 van de 153
levensbelang voor ons land en in het bijzon-
ook bij de acceptatie van lesbiennes. Op
gemeenten en ik gekozen werd als burge-
der voor de gemeenten. Hen de aandacht te
mijn werk zit ik in een wereld van mannen.
meester van León) en waarin zij ons om
geven die ze verdienen is één van onze be-
Je ziet dat collega’s mij accepteren als ‘de
opheldering of uitleg vraagt, zoals jullie op
langrijkste taken. Desalniettemin beschouw
man’ in een relatie met een vrouw. Op dit
dit moment doen.
ik het proces van de verkiezingen als een
moment is het in Nicaragua bijzonder zwaar
Ten aanzien van de veiligheid en vrijheid van
interne aangelegenheid die niet de harmoni-
voor transseksuelen. Maar je ziet ook dat
burgers: volgens Interpol is ons land het
sche relatie die wij onderhouden zou moe-
homoseksuelen op hun werk niet voor hun
veiligste land en León, na de hoofdstad, de
ten verstoren.”
foto Katrin Sturhan
geaardheid mogen uitkomen of sociaal in de
veiligste stad van Latijns Amerika; daarom
verdrukking komen.”
geloof ik dat er sprake is van een vergis-
Tot slot is het belangrijk dat jullie weten
van de nationale regering, aanwezig in de
sing als men spreekt over “ontbrekende
dat niemand in Nicaragua de participatie
gemeenteraad, maar met weinig deelname
Hoewel Safo enerzijds een vrijplaats wil bie-
bescherming van burgers bij demonstraties
van burgers zó heeft gestimuleerd als het
van de bevolking en haar plaatselijke na-
den voor lesbiennes om zich te ontmoeten,
van de oppositie”, aangezien elke mening in
FSLN, het waren immers onze afgevaardig-
tuurlijke leiders. Wat wij voor ogen hebben
is het ook een politieke organisatie die op-
de context en de politieke cultuur van het
den in de Asamblea Nacional die het initia-
met de volksraden (CPC’s) in alle wijken,
komt voor de belangen van de lesbiennes.
land geplaatst moet worden. Slechts ter ver-
tief voor de Wet van de Burgerparticipatie
in de stad, op het platteland ,in de dorpen,
duidelijking wil ik herhalen wat onze vriend
aannamen. Zoals je weet is de Asamblea
de gemeentelijke (GMPC) en de regionale
Dr. Luis Felipe Pérez Caldera de voorzitter
Nacional het belangrijkste forum in Nica-
(GSPC) volksraden, is de plaatselijke en re-
Zij schrijven mee aan rapporten waarin de rechten van de mens onder de loep worden
In 2008 bestond de stedenband 25 ja ar
foto: Katrin Sturhan
van het Landelijk Beraad Stedenbanden Ne-
ragua voor dialoog, onderhandelingen en
gionale burgerparticipatie te bevorderen,
suelen. Samira: “Het persoonlijke is poli-
In de vorige Adelante stond een
net zijn vergadering van de maand maart
derland-Nicaragua (tijdens een bijeenkomst
akkoorden. Eigenlijk heeft de Wet van de
zowel op kwalitatief als kwantitatief niveau.
tiek. Dat geldt voor vele zaken in Nicara-
brief van de Vriendschapsband aan
achter de rug had; daarom hebben we er
in mijn kantoor ter gelegenheid van haar
Burgerparticipatie, hoewel het een belang-
Voeg daarbij het Comité voor Gemeen-
gua, maar zeker ook op dit terrein. Onze
het
León.
apart aandacht aan besteed en besloten een
bezoek aan ons land in maart 2009) ant-
rijke stap voorwaarts was, besluitvorming
telijke Ontwikkeling van de Burgermacht
voornaamste taak is het opkomen voor de
De stichting uitte zijn bezorgdheid
antwoord op je verzoek tijdens de vergade-
woordde toen zij hem iets als het volgende
beknot, omdat men bleef steken op het ni-
(CDMPC) en dan is er echt sprake van dat
belangen van de lesbiennes. Dat doen we
over chaotisch verlopen gemeente-
ring van april 2009 te bespreken.
vroeg: “Wat vindt u van het bekladden van
veau van advies geven. Tot vóór 2007 was
de Wet van de Burgerparticipatie naar be-
door ruimte te bieden voor persoonlijke
raadsverkiezingen en vraagt om een
uw huis?” Dr. Luis antwoordde: “Dat hoort
de Raad voor Gemeentelijke Ontwikkeling
horen wordt toegepast. Met het presidenti-
uitwisseling van ervaringen en informatie.
standpunt over burgerlijke vrijheden
Zoals jullie het uitdrukken: “De basis voor
bij onze politieke cultuur, die tegenwoor-
(CDM) in feite een instelling voor dialoog
ële decreet krijgt het CDMPC de mogelijk-
Maar voorlichting geven op scholen en uni-
en vrij democratie. Hieronder het
de stedenband werd gelegd door het toen-
dig heel anders is, we schieten immers niet
en onderhandeling van de internationale en
heid van besluitvorming en niet alleen van
versiteiten en in de media en meewerken
antwoord van de burgermeester van
malig regeringsbeleid, gericht op herstel
meer op elkaar, ook al geloof ik en weet ik
nationale NGO’s geworden, een instituut
genomen met betrekking tot de homosek-
in nationale en internationale netwerken is
gemeentebestuur
van
León aan voorzitter Erik Vleugel.
moseksualiteit in Nicaragua te verbeteren.” Ries Agterberg
advertentie
SPAANS trainingen en conversatie, alle niveaus in en bij Utrecht en in Spaans Pyreneeëndorp voor groepjes speciaal aanbod Spaans voor Nicaragua
Spaans leren met gevoel voor cultuur www.contactospaans.nl *
[email protected] Marjanne Haitsma * 030 – 63 79358 jaarlijks in maart open info- en muziekavond
nieuwsbrief nummer 2 - 2009
van democratische vrijheden, mensenrech-
onze vriendschapsband mogelijk hechter zal
ten en de opbouw van een rechtvaardiger
net zo belangrijk om de acceptatie van hoBeste Erik, we hebben je brief van 18 maart 2009 in goede orde ontvangen. We hopen
advies, zoals daarvóór. We vertrouwen erop dat deze informatie
maatschappij voor iedereen.” Op grond
Eerste reactie bestuur Vriendschapsband
maken. Deze is immers gebaseerd op waar-
hiervan én vanwege een hecht contact tus-
Het bestuur van St VUL heeft besloten in een kort briefje te bedanken voor de uitgebreide
den en principes van solidariteit, gelijkheid
dat jij en je naasten in goede gezondheid ver-
sen inwoners van de gemeenten Utrecht
reactie. We geven in de brief wel aan teleurgesteld te zijn over het onbeantwoord laten van
en respect voor de mate van waarin ieder
keren. We zijn blij met het vertrouwen en
en León, hebben wij 25 jaar samengewerkt
een aantal door ons naar voren gebrachte genoemde punten. Zo reageert de burgemees-
land geïnstitutionaliseerd is. Deze basis
de openheid waarmee jullie ons verzoeken
ten behoeve van de armsten, wier levens-
ter van Léon op de sfeer van intimidatie en soms geweld met de zin ‘dat is onze politieke
dient om acties te ondernemen die de eco-
om opheldering van feiten die jullie niet be-
omstandigheden zowel in menselijk als
cultuur’ en hij gaat niet in op onze vraag omtrent de betwiste verkiezingsuitslag en de
nomische en sociale omstandigheden van de
grijpen. Zo hoort het ook als je een vriend-
economisch opzicht, zonder enige twijfel
aanwijzingen van fraude. Ook wordt niet ingegaan op de oproep over de gebeurtenissen
inwoners van León verbeteren met actieve
schapsband hebt. Misschien is er sprake van
verbeterd zijn, als gevolg van deze vriend-
rond de verkiezingen de dialoog met de gemeente Utrecht aan te gaan. In onze brief zul-
en directe participatie bij de identificatie en
culturele verschillen, maar onze band van
schapsband. Wat betreft de bezorgdheid
len we aankondigen de open uitwisseling en constructieve samenwerking voort te willen
het formuleren van initiatieven en de be-
solidariteit en vriendschap van meer dan 25
van de solidariteitsvereniging Nicaragua/
zetten. Op ons verzoek om krachtige steun te blijven geven aan het onderwijsproject van
sluitvorming.
jaar stelt ons in staat welk misverstand dan
Hamburg vind ik het belangrijk dat je weet
onze Stichting (hetgeen gebeurt), reageert de burgemeester dat de samenwerking gericht
ook uit de weg te ruimen.
dat noch het gemeentebestuur, noch ik in
op de inwoners van León met hun actieve en directe participatie moet worden voortgezet
Manuel Calderón Chévez
mijn functie als burgemeester, een offici-
en verbeterd. Die ambitie delen we.
Burgemeester en voorzitter van het gemeente-
Ik moet je eerlijk zeggen dat, toen je schrij-
ële brief hebben ontvangen waarin zij blijk
ven arriveerde, de gemeenteraad van León
geeft van hun bezordheid met betrekking 8
bestuur van León, Nicaragua Erik Vleugel, voorzitter bestuur Stichting Vriendschapsband Utrecht-León 9
[Vertaling: Wendy Koolhoven] nieuwsbrief nummer 2 - 2009
Keuzes maken in León
Nederlanders in León
De gemeente Utrecht ondersteunt vele projecten in
soort gaat het beste rendement opleveren? Kunnen ze het hout FSC
Wie ben je en wat doen jullie
zusterstad León. Desirée van de Ven, coördinator van
laten certificeren? En beter nog, kunnen ze CO2 emissies verkopen
in León?
de gemeentelijke samenwerking met León bezocht de
zodat het bos snel economisch rendabel wordt? Een analyse daarvan
Wij zijn Jaap en Marieke, een stel uit
stad in augustus. Haar conclusie: “Er zijn in León zo-
kost twintigduizend euro. Is het de moeite waard om deze analyse
Utrecht. In april van dit jaar zijn wij voor
veel prioriteiten dat we keuzes moeten maken.”
te financieren? Al deze vragen komen bij me op tijdens de werkbe-
een jaar naar Nicaragua vertrokken. We
zoeken aan de boeren.
waren toe aan een ander ritme en gewoon-
De gemeentelijke stedenband werkt op dit moment aan drie grote
ten. Vooral waren we er aan toe om samen
projecten: wonen in León Zuidoost, het ondersteunen van een ini-
De gesprekken met de nieuwe burgemeester van León leverden me
nieuwe dingen te ontdekken. We hadden
tiatief voor een lokale beurs en de aanplant van bos voor een be-
blaren op mijn ellebogen op. Hij wilde veel vertellen over zijn plan-
besloten niet alleen te gaan reizen maar ook
ter milieu. In augustus heb ik de projecten bezocht en gesprekken
nen en ook over zijn zorgen. Er is nauwelijks geld, de economische
om te gaan werken, om zo de cultuur en
gevoerd. Ik zag veel enthousiasme voor de projecten die Utrecht
crisis leidt tot lagere belastinginkomsten en minder geld van de over-
de mensen echt te leren kennen. Het plan
ondersteunt.
heid. Ook de donaties komen nog niet vrij door de discussie met
was om voor een jaar bij de toeristische
Europa en de VS over de onregelmatig verlopen gemeenteraads-
vrijwilligersorganisatie Quetzaltrekkers in
In León Zuidoost kocht de gemeente León zeventig hectare grond
verkiezingen. De bewoners krijgen problemen door de groeiende
León als coördinatoren aan de slag te gaan,
om tweeduizend nieuwe kavels te produceren. De gemeente maak-
werkeloosheid en het terugvallen van de financiële bijdragen van
een hele leuke baan die goed aansloot op
te een ontwerp zodat er zoveel mogelijk kavels op de nieuwe grond
familieleden uit de VS. De burgemeester wil graag alle problemen
het werk dat we in Nederland deden. Daar
kunnen worden gerealiseerd. Maar het ontwerp is niet echt creatief.
oplossen: werkgelegenheid creëren, woningen bouwen, investeren
school ook een probleem in, zo bleek. Vijf
Worden het wel fijne wijken om in te wonen?
in water, toerisme stimuleren, sociale projecten opzetten. Hij heeft
dagen in Nicaragua en een stevig officieel
zijn plannen nog in zijn hoofd en nog niet op papier. Ik adviseer hem
sollicitatiegesprek later (met de raad van
De bouwmaterialenbank krijgt er een nieuwe opslagplaats bij. Er
om keuzes te maken en een plan te maken.
bestuur van Quetzaltrekkers in het Spaans,
is geld voor veertig nieuwe kredieten voor woningbouw en ver-
De gemeente Utrecht blijft staan achter de keuze voor drie priori-
dat bij Jaap flink te wensen overliet) beslo-
betering. Maar er liggen zeventig aanvragen. Dus moet een keuze
teiten: wonen, werken en milieu. Deze projecten komen direct ten
ten we de baan niet aan te nemen. Het leek
worden gemaakt. Wie krijgt het krediet toegewezen? Degenen met
goede aan de bewoners, de ondernemers en de boeren. We zullen
eenvoudigweg te veel op het leven dat we
de meeste prioriteit of degenen die de beste mogelijkheden hebben
de moeilijke keuzes steeds samen met onze partners maken om de
net hadden achtergelaten, het voelde niet
om terug te betalen?
kans op succes zo groot mogelijk te maken.
goed. Dus bedachten we dat het beter was
De gemeente tekende een contract met de ondernemers verenigd in
Desirée van de Ven,
de organisatie Profom. Zij willen in León een beurs oprichten, zoals
Coördinator Gemeentelijke samenwerking met León
Nicaragua rustig te leren kennen. We zijn in León begonnen.
de jaarbeurs hier in Utrecht. Zij krijgen tweehonderdduizend euro
Wat viel je op?
voor de aankoop van grond. Ze hebben een keuze gemaakt voor
Wat ons hier opvalt, is dat de mensen erg
zeven hectare grond aan de weg naar Managua. De burgemeester
Fundacíon DIA adviseert
van León heeft een beter voorstel. Hij biedt de ondernemers twaalf
over a anplant nieuwe bomen
nieuwsgierig zijn en alles van je willen wefoto: Desrée van de Ven
ten. Het leven is lekker spontaan en mensen
hectare grond in León Zuidoost. Krijgt de gemeente León met deze
hebben én nemen veel tijd voor alles. Fami-
gepast aan het leven in een Nicaraguaanse
goed te vinden, zij het op andere manieren.
inbreng van kapitaal niet te veel zeggenschap in de beurs? De onder-
lie is heel belangrijk en mensen gaan snel-
stad (niet alleen aan de warmte, die soms
Voor je boodschappen ga je hier niet naar de
nemers moeten gaan onderhandelen. Jaarbeurs Utrecht weet wel
ler even bij elkaar langs of zitten gewoon
echt overweldigend is).
AH, maar naar de markt. Als je wat anders
hoe je daarmee om moet gaan. Is een bliksembezoek aan de onder-
ergens te kijken. Als dingen anders gaan dan
Minder leuk is dat we soms als mensen met
nodig hebt, is het even zoeken naar de juiste
nemers een goed idee om ze te adviseren bij de onderhandelingen?
verwacht, bijvoorbeeld als de bus een uur
veel geld worden gezien. Misschien hebben
winkel, maar wat je zoekt is te vinden. Ook
te laat is of als iets op is in de winkel, dan
we dat ook, maar ook wij hebben moeten
leuke mensen zijn er altijd, gewoon een kwes-
maakt men zich niet zo druk.
sparen om hier te zijn. We delen graag wat
tie van ze willen leren kennen. En dat is voor
we hebben, maar het is minder fijn als men-
ons precies de reden waarom we hier zijn.
Fundación DIA plantte 140.000 bomen op ruim 100 hectare grond met 42 boeren. Het is een spannende tijd. Valt er in dit regenseizoen voldoende water zodat de bomen straks de droge periode
Wat is het leukste en minst leuke
sen daarom vragen of zichzelf iets van ons
overleven? De eerste drie jaar worden de boompjes bedreigd door
dat jullie hebben meegemaakt?
‘cadeau’ doen.
droogte, plagen, koeien of parasolmieren. Fundación DIA adviseert
We vonden een leuk, licht huisje waar we
de boeren hoe de boompjes beschermd moeten worden. Kleine
twee maanden gewoond hebben en inten-
Wat zijn de grote verschillen
werken aan een ander project om zo veel
boeren plantten de bomen in de zon, in de schaduw, op hellingen
sief Spaanse les hebben gehad. We hebben
met Nederland?
verschillende plekken in het land te leren
of als omheining van hun landbouwgrond. De middelgrote boe-
er vrienden gemaakt en hebben de stad en
Uiteindelijk is leven in León niet erg veel an-
kennen. Op deze manier kunnen we iets
ren plantten vijf hectare bomen op braakliggende gronden. Welke
zijn omgeving leren kennen. Kortom; we
ders dan in Utrecht. Je hebt in beide steden
betekenen zonder ons vast te leggen voor
boomsoort overleeft de eerste drie jaar het beste? Welke hout-
hebben er geleefd en ons een beetje aan-
eten en vrienden nodig. In beide zijn die ook
lange tijd.
nieuwsbrief nummer 2 - 2009
10
11
Hoe ziet jullie toekomst eruit? We hebben besloten elke maand mee te
nieuwsbrief nummer 2 - 2009
Nicaraguaanse poppenkast op Utrechts Wereldfeest De Nicaraguaanse poppentheatergroep Guachipilin wist Utrechtse kinderen tijdens het Wereldfeest met dans en spel te vermaken. Maar ze hebben ook een boodschap. Meer aandacht voor onderwijs in Nicaragua. Het Wereldfeest in het Julianapark is al in volle gang als ik mij een weg baan door de ingang naar het veldje waar het kinderprogramma draait. Nieuwsgierig en vol verwachting houden de jonge gasten het podium in de gaten. Nog even en dan zal de Nicaraguaanse poppentheatergroep Guachipilin optreden. Ach-
Zoa Meza presenteert het poppentheater
foto: Petra de Bruin
ter het podium legt Zoa Meza de laatste hand aan haar make-up. Gonzales Guéllar heeft
niet naar school gaat. Niet omdat hij niet wil,
Guachipilin reist veel. Samen met de pop-
zijn plaats ingenomen achter de poppenkast.
maar omdat dit niet kan. Zijn ouders heb-
pen bezoeken ze scholen en evenementen
De kleine gasten reageren uitgelaten als Zoa
ben geen geld voor zijn uniform en boven-
in het hele land. Ook doen ze hun voorstel-
Meza op het podium verschijnt. Een kleine
dien moet hij heel ver lopen om op school te
lingen in andere Centraal-Amerikaanse lan-
pop met een expressief gezichtje en rode
kunnen komen. Camilo Guéllar staat gecon-
den. “We hebben nog steeds nieuwe ideeën
haren komt te voorschijn uit de poppenkast
centreerd achter de geluidstafel, Gonzales
voor nieuwe theaterstukken en we maken
en dat maakt de kinderen nog vrolijker. Met
Guéllar verandert behendig van pop achter
nog steeds nieuwe poppen.” Aldus Zoa. Met
grote ogen bekijken ze het schouwspel.
de poppenkast en Zoa haalt een paar kinde-
een glimlach op haar gezicht kijkt ze naar de
De groep trok dit voorjaar door Nederland
ren naar voren om mee te dansen. Het is een
rij poppen achter op het podium. Een hele
op uitnodiging van het Landelijke Beraad Ste-
gesmeerd team zoals ze zo op het podium
variatie aan kleuren en maten bij elkaar. Het
denbanden Nederland-Nicaragua (LBSNN).
bezig zijn. Dat is niet vreemd, de groep Gu-
is een mooi gezicht.
Het Wereldfeest is een van die optredens.
achipilin bestaat al meer dan 25 jaar. “Al die
“Straks zullen we nog één voorstelling geven
Zoa Meza legt uit: “Met onze voorstellingen
tijd hebben we ons al bezig gehouden met de
en dan moeten we alweer gaan”, laat Camilo
willen wij het onderwijs in Nicaragua onder
educatie van kinderen en jongeren in Nica-
weten. Tevreden kijken ze elkaar aan en na
de aandacht brengen. De boodschap mag niet
ragua”, vertelt Gonzales. ‘We willen de rijke
de laatste hap van hun lunch komen ze weer
saai zijn. Kinderen moeten kunnen genieten
Nicaraguaanse tradities van dans en muziek
in beweging voor hun laatste optreden op het
en tegelijk iets educatiefs meekrijgen.” In het
onder de aandacht brengen, maar ook the-
Wereldfeest in Utrecht.
theaterstuk wordt al gauw duidelijk dat de
ma’s die niet altijd even makkelijk te bespre-
pop met het expressieve gezichtje helemaal
ken zijn in Nicaragua.”
Petra de Bruin
De Nieuwsbrief is een uitgave van Stichting Vriend-
hoofdRedactie Ries Agterberg
Stichting Vriendschapsband Utrecht-León
schapsband Utrecht-León. De Stichting werkt samen
Eindredactie Antje Velthuis
Oudegracht 36, 3511 AP Utrecht, 030 - 236 42 82
met organisaties in León aan het verbeteren van de
redactie Virry Schaafsma, Petra de Bruin, Katrin
[email protected], www.utrecht-leon.nl
levensomstandigheden van de bevolking in de Utrechtse
Sturhan
zusterstad in Nicaragua. De Stichting stimuleert con-
foto voorkant Kinderen in León krijgen een
Redactielid gezocht
tacten en uitwisseling tussen vergelijkbare organisaties
rugzakje als ze naar school gaan. Foto: Laura Lemmens
Gaat schrijven je goed af? Wil je meedenken bij het
in Utrecht en León.
ontwerp Avant la lettre, Utrecht
samenstellen van dit blad? Adelante zoekt een gemo-
In de Nieuwsbrief geeft de Stichting informatie over
Drukwerk Drukkerij Damen, Werkendam
tiveerd lid om de redactie te versterken. Het blad
Colofon
de situatie in León en Nicaragua, de voortgang van de
komt drie keer per jaar uit. Heb je interesse? Vraag
projecten en de activiteiten in Utrecht. De Nieuwsbrief
Uw bijdrage voor projecten is welkom op giro 5548182
dan meer informatie via
[email protected] of bel
verschijnt drie keer per jaar.
t.n.v. Stichting Vriendschapsband Utrecht-León
030-2364282.
nieuwsbrief nummer 2 - 2009
12
