NIEUWSBRIEF STICHTING VRIENDSCHAPSBAND UTRECHT-LEÓN

!

NIEUWSBRIEF STICHTING VRIENDSCHAPSBAND UTRECHT-LEÓN

ADELANTE

Van de redactie

Inhoudsopgave

Het is bijzonder om Kerst te vieren in een warm land. Het zonnetje hoog aan de hemel en het kerstdiner lekker buiten nuttigen. Voor Nicaraguanen is dat heel normaal. Al schijnen sommige zaken toch internationaal bepaald, zoals de fleurige en lichtgevende decoratie. Licht in de duisternis, dat is overal het thema. In Nicaragua kunnen ze wel wat licht en hoop gebruiken. De economische crisis heeft ook een negatief effect op de groei van de economie in Nicaragua. De politieke ontwikkelingen in het land roepen vraagtekens op. Daniel Ortega heeft de grondwet gewijzigd om zelf aan de macht te kunnen blijven. Het al dan niet uitzetten van Europarlementariër Hans van Baalen heeft geen positieve publiciteit opgeleverd. De Vriendschapsband UtrechtLeón houdt de ontwikkelingen scherp in de gaten. Maar het hoeft de vriendschap niet direct aan te tasten. Het gaat immers om de mensen zelf en niet om de politici. Met deze Nieuwsbrief in een nieuw maar tijdelijk jasje wensen wij iedereen een goede Kerst, in warme of koude oorden en een alvast een goed 2010.

Nieuws Nieuw beleid van minister Koenders Comité van Aanbeveling Interview Gioconda Arostegui Fotopagina ‘Alle kinderen naar school in León’ Gemeente Utrecht Katia Cardenal in Utrecht Videobrieven Stef Biemans Utrechters in León Kerst in León

2 3 4 5 6 8 9 10 11 12

3

jaargang 25 - 2009

2

Nieuwsbrief Adelante! I nummer 3 - 2009

> nieuws < Succesvol Singelloop

Op een mooie septemberzondag trok de Singelloop veel belangstelling. Zeker 50.000 toeschouwers kwamen kijken. Ze zagen de lopers van 84 bedrijventeams, meer dan 220 kinderen en ruim 4.000 volwassen lopers die voor een spannende en sportieve sfeer zorgden. Ook dit jaar had de Singelloop ons project ‘Alle kinderen naar school in León!’ als goede doel. Dankzij deelnemersbijdragen en een donatie van hoofdsponsor Fortis heeft de Vriendschapsband een cheque van maar liefst 5.000 euro mogen ontvangen voor onze campagne. Ook de Kids Run stond het tweede achtereenvolgende jaar grotendeels in het teken van het goede doel. Een groep vrijwilligers van de Vriendschapsband hielp de jonge deelnemers vóór en ná hun wedstrijd.

Muurschildering op OBS Parkwijck

Redactielid Adelante gezocht!

Gaat schrijven je goed af? Wil je meedenken bij het samenstellen van onze Nieuwsbrief? ‘Adelante!’ zoekt een gemotiveerd lid om de redactie te versterken. Het blad komt drie keer per jaar uit. Heb je interesse? Contact: [email protected] of 030-2364282.

Plaats een link op je website! De Parkwijckschool in Leidsche Rijn heeft vanaf september een bijzondere muurschildering. De schildering is gemaakt door Rosario Alaniz Gomez, een muurschilder uit Nicaragua, samen met enthousiaste kinderen uit groep 7 van de Parkwijckschool. Voorafgaand aan de komst van Rosario keken de leerlingen naar een film over onderwijs in León. Ze spraken daarna met elkaar over de oorzaken van armoede, kinderarbeid en waarom kinderen in León niet naar de basisschool gaan. De muurschildering werd in aanwezigheid van scholieren, ouders en leerkrachten door directeur Marco Brinkhuis onthuld.

Coördinator in Bristol Eerste Millenniumkrant Utrecht

Begin november viel de allereerste Millenniumkrant Utrecht op de deurmat bij inwoners uit de stad (met totaal 132.750 exemplaren). De krant laat zien hoe Utrechters zich inzetten voor een betere wereld. Particulieren, bedrijven, de gemeente en maatschappelijke organisaties: iedereen kan op zijn of haar plek bijdragen aan de Millenniumdoelen. De krant is een gezamenlijke uitgave van de gemeente Utrecht, Stichting Vriendschapsband Utrecht-León, COS Utrecht en ICCO. De gemeente Utrecht is vorig jaar uitgeroepen tot meest inspirerende Millenniumgemeente. De Millenniumkrant Utrecht is ook digitaal te lezen op http://www.ettmedia.nl/digikranten/ MUT91/. Papieren exemplaren zijn verkrijgbaar op ons kantoor. Contact: [email protected] of 030-2364282

> Oproep <

Op uitnodiging van de stedenband Bristol - Puerto Morazán was de coördinator van de Vriendschapsband Katrin Sturhan half november in Bristol. Voor gemeenteraadsleden en ambtenaren van de gemeente Bristol en vertegenwoordigers van andere stedenbanden tussen Engeland en Nicaragua hield zij een presentatie over de stedenband Utrecht - León. De deelnemers van de conferentie waren zeer onder de indruk van de grote betrokkenheid van de gemeentelijke medewerkers in Utrecht en de hoeveelheid van de projecten van gemeente en vriendschapsband in León. Veel belangstelling was er voor de Millenniumdoelencampagne en de aansluiting van onze stedenband aan actuele thema’s zoals ‘fair trade’ en ‘fair climate’.

Help ons meer bekendheid te geven aan de stedenband met León en plaats een link naar deze site op je website of weblog. Laat je even weten waar de link staat? Uitnodiging Iedereen is welkom bij onze Nieuwjaarsborrel op vrijdag 8 januari tussen 17.00 en 19.30 uur in de bar van de Kargadoor, Oudegracht 36 in Utrecht. Laten we het jaar 2010 gezellig beginnen!

Colofon De Nieuwsbrief is een uitgave van Stichting Vriendschapsband Utrecht-León. De Stichting werkt samen met organisaties in León aan het verbeteren van de levensomstandigheden van de bevolking in de Utrechtse zusterstad in León. De Stichting stimuleert contacten en uitwisseling tussen vergelijkbare organisaties in Utrecht en León. In de Nieuwsbrief geeft de Stichting informatie over de situatie in León en Nicaragua, de voortgang van de projecten en de activiteiten in Utrecht. De Nieuwsbrief verschijnt drie keer per jaar. Redactie: Ries Agterberg, Petra de Bruin, Corrie van de Weerd, Katrin Sturhan Eindredactie: Corrie van de Weerd Foto voorkant: Kerstkraampjes in de straten van León, foto: Dorien Koppenberg Ontwerp: Pakweg, Utrecht Stichting Vriendschapsband Utrecht-León Oudegracht 36, 3511 AP Utrecht 030-236 42 82 [email protected] www.utrecht-leon.nl Uw bijdrage voor projecten is welkom op giro 5548182 t.n.v. Stichting Vriendschapsband Utrecht-León


koenders gaat geld anders verdelen Ontwikkelingssamenwerking krijgt een nieuwe manier van financiering. Dat heeft ook gevolgen voor de Vriendschapsband Utrecht-León. Vanaf 2011 gaat minister Bert Koenders van ontwikkelingssamenwerking het geld voor ontwikkelingswerk anders verdelen. Met name het geld voor het versterken van draagvlak voor solidariteit in Nederland zal minder worden. Voor de stedenband betekent dat bijvoorbeeld het verdwijnen van het programma voor ‘Kleine Plaatselijke Activiteiten’ (KPA). Tot nu is het mogelijk voor een goed project in de partnerstad een verdubbeling krijgen van het opgehaalde geld. Zo heeft de Vriendschapsband afgelopen jaren met acties 10 tot 15.000 euro bijeengebracht voor een vrouwenkredietproject en een sport/educatieproject voor jongeren. Door de verdubbelingsregeling kon het dubbele bedrag gedoneerd worden. Verder gaat Koenders nog strenger oordelen welke organisaties geld krijgen. Van 2007 tot 2010 had hij het aantal ontwikkelingsorganisaties dat geld krijgt al teruggebracht tot tweehonderd. Na 2010 komen nog maar zo’n dertig organisaties in aanmerking. Die organisaties moeten net als nu aan allerlei eisen voldoen, bijvoorbeeld op het gebied van ‘ontwikkelingsrelevantie’ en het draagvlak onder de bevolking. Je ziet dat grote organisaties als Oxfam Novib, Cordaid en Hivos samenwerkingsverbanden aangaan met kleinere clubs. Zoals bij de meeste stedenbanden met Nicaraguaanse steden, werken de gemeente en stichting in Utrecht nu samen met Hivos in het programma genaamd Caminando Juntos. Daarbij steunt de gemeente het project voor de bouw van een bedrijvenbeurs in León, samen met de Jaarbeurs. De stichting steunt drie jaar het programma ‘Alle kinderen naar school in León’. Dit levert de stichting ook behoorlijk wat subsidie op voor activiteiten rond voorlichting en geldinzameling. De begeleiding van de projecten, ook de zorg voor de structurele aanpak in Nicaragua, loopt via het Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland–Nicaragua (LBSNN). In de afgelopen jaren kreeg het LBSNN ruim vier miljoen euro van Hivos voor alle stedenbanden op voorwaarde dat er drie miljoen zou worden ingezameld. Utrecht verplichtte zich tot het geld inzamelen van 100.000 euro per jaar, waaronder 40.000 voor het onderwijsproject.

Voordelen

Het programma heeft voordelen. Je kunt je richten op één thema en dan kun je binnen de stad mooie, gerichte activiteiten opzetten en ook in de partnerstad op dat terrein echt wat betekenen. Voorwaarde is wel dat het project moet passen binnen het beleid van Hivos en het ministerie van Ontwikkelingssamenwerking. Zo moet vanaf 2011 de aandacht van basisonderwijs verschuiven naar beroepsonderwijs en een belangrijk deel van de projecten moet een economisch karakter hebben. De stichting vindt sociaal-economische projecten heel belangrijk. Zij overlegt met het Milieucentrum Utrecht en de gemeente over de mogelijkheid om het klimaat-bosproject in León ook te steunen als duurzame economische activiteit van de betrokken boeren.

De Singelloop leverde veel aandacht op voor het project ‘Alle kinderen naar school in León!’ Foto: Actiefoto

Projecten op het terrein van cultuur of gezondheidszorg vallen hier niet onder, al kan de Vriendschapsband natuurlijk eigen projecten blijven opzetten. Maar één groot project kost veel energie en het is de vraag in hoeverre je dan nog voldoende toekomt aan de kleinere, spontane initiatieven – waar de Vriendschapsband toch groot mee is geworden. In het nieuwe beleid is het ook mogelijk te kiezen voor het niet deelnemen aan ‘Caminando Juntos’. De gemeente kan dan bijvoorbeeld nog wel samenwerken met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de stichting kan dan meedingen met negenduizend andere organisaties voor verdubbeling van gelden voor kleine projecten. Het bestuur van de Vriendschapsband is nu in overleg met de gemeente Utrecht over de keuzes en aanpak van projecten de komende jaren en de mogelijkheden binnen het programma ‘Caminando Juntos’. Voorzitter Erik Vleugel vindt niet dat ‘Caminando Juntos’ alle tijd van de Vriendschapsband mag opslokken. “Het is goed om een paar grote projecten te hebben. Dat heeft meer impact, ook in onze partnerstad León. Samenwerking met andere Nicaraguaanse en Nederlandse steden om het project structureel te maken, is ook een onderdeel hiervan. Maar daarnaast moet er ruimte blijven voor kleinere, spontane projecten, vaak op initiatief van organisaties in León of Utrecht. De solidariteit is de basis van onze vriendschapsband en dat moet ook zo blijven. Denk aan de Taekwondoschool en aandacht voor de traditionele cultuur/muziek die vanuit Utrecht ondersteund wordt of een project voor vrouwenopvang. Ook daarmee bereik je interessante uitwisseling tussen groepen hier en daar en waardevolle ondersteuning van activiteiten in León.” Ries Agterberg

3

4


Er moet ruimte blijven voor kleine projecten, zoals hier een cursus voor kinderen Foto: Dorien Koppenberg

donaties voor onderwijsproject We hebben nog 6.000 euro nodig om ons doel te bereiken van 40.000 euro voor het project ‘Alle kinderen naar school in León!’. En dat ondanks de mooie opbrengst van 465 euro tijdens een fondsenwervingsactiviteit van Fieke Kersten, van bijna 2.400 euro door het lustrum van het Utrechtse bedrijf Boqx 0 en van ruim 1.900 euro bij het concert van Katia Cardenal. Op http://www.utrecht-leon.nl/campagne/start.html kun je op een thermometer zien hoe ver we met de fondsenwerving zijn. Elke donatie helpt! Doneer op rek.nr. 554 81 82 t.n.v. Stg. Vriendschapsband Utrecht-León!

Hun redenen om de campagne te steunen zijn heel divers.

Comité van Aanbeveling gevormd

Mohamed Sini: “Ik steun de fantastische campagne ‘Alle kinderen naar school in León!’ omdat onderwijs een mensenrecht is. En om dichtbij huis te blijven: ik bewonder mijn vader, die zichzelf heeft moeten leren lezen en schrijven omdat er op het platteland in Marokko geen scholen waren. Toen hij volwassen werd, besefte hij wat hij gemist had.”

Voor de campagne ‘Alle kinderen naar school in León!’ werd een Comité van Aanbeveling gevormd. Leden zijn: • Annie Brouwer-Korf (oud burgemeester van Utrecht, o.a. voorzitter Raad van Toezicht van de Open Universiteit Nederland) • Dick Bruna (kunstenaar en auteur) • Ronald Giphart (auteur) • Mohamed Sini (directeur ROC Midden Nederland, lid van de Nationale UNESCO Commissie) • Paul Verweel (hoogleraar, onderzoeker en directeur Onderwijs van de Utrechtse School voor Bestuurs- en Organisatiewetenschap van de Universiteit Utrecht).

Dick Bruna: “Alle kinderen naar school in León vind ik een prachtige campagne, waar ik voor honderd procent achter sta.”

Ronald Giphart: “Alle kinderen naar school in León. Als vader van drie kinderen moet ik in eerlijkheid toegeven dat ik het heerlijk vind als mijn kinderen ’s ochtends eindelijk naar school vertrekken. Dat gevoel wil ik Leonese ouders niet onthouden. O ja, en het is goed voor de toekomst van de kinderen.”


‘ik voel me als een vis in het water’ Vijf dagen was onze Leonese vertegenwoordigster Gioconda Pérez Arostegui in Utrecht. Ze haalde de contacten aan met de Hogeschool Utrecht (afdeling Verpleegkunde), ouderparticipatie-crèche Bombardon en OBS Voordorp. Ook sprak ze met bestuur en vrijwilligers van de Vriendschapsband. Tijd voor een interview. Hoe voel je je als vertegenwoordigster van de Vriendschapsband in León? Ik ben heel tevreden. Werk op sociaal gebied ligt me goed. Al negen jaar ben ik nu vertegenwoordigster voor de stedenbanden met Oxford en Bristol en drie jaar voor Utrecht. Daaruit mag je concluderen dat ik me als een vis in het water voel in een dergelijke setting. Wat zijn je taken? Alle uitvoering van projecten moet ik begeleiden en controleren. Daarbij ben ik de directe tussenpersoon van de Vriendschapsband met de verschillende niet-gouvernementele organisaties en de ministeries. Daarbij denk ik vooral aan CISAS vanwege het onderwijsproject. Maar ook aan onder andere de ouderenraad van Sutiaba, de muziekschool en de bibliotheek. Wat de ministeries betreft heb ik het meeste contact met het Ministerie van Onderwijs. Ik neem ook deel aan vergaderingen met ambtenaren, andere stedenbanden en verschillende organisaties. Verder ontvang en begeleid ik vrijwilligers uit Utrecht. Ook komen er soms stagiaires van bijvoorbeeld de Hogeschool Utrecht, faculteit Gezondheidszorg. Als vertegenwoordiger van de Vriendschapsband houd ik ook de (financiële) administratie van de Vriendschapsband in León bij, onderhoud de contacten met Utrecht en zorg voor artikelen en foto’s voor in de Nieuwsbrief. Wat vind jij het belangrijkste? De menselijke contacten. Hoewel we samenwerken met organisaties, zijn voor mij de individuele contacten met mannen, vrouwen en kinderen het belangrijkste. Hoe reageren de Leonesen op jou? In het begin waren sommige mensen afwerend, wat wantrouwend, omdat ik Nicaraguaanse ben. Maar al gauw veranderde die argwaan, toen bleek dat ik van dezelfde werkwijzen en methoden gebruik maak als mijn Nederlandse voorgangster. Nu word ik volledig geaccepteerd. Hoe ziet je kantoor eruit? Het is gehuisvest in een koloniaal pand in het centrum. Ik denk dat het ongeveer 4,5 bij 6 meter is. Ik deel het kantoor met de Baskische Stedenband en met Monic Schaapveld (de stedenbandvertegenwoordigster vóór Gioconda, red.). Ik heb de beschikking over één bureau met een computer, een boekenkast en een paar stoelen om mensen te kunnen ontvangen. We hebben een gezamenlijk keukentje, waar we koffie en thee kunnen zetten.

Gioconda Pérez: ‘Menselijk contact vind ik het belangrijkste’ Foto: Ries Agterberg

Hoe gaat de communicatie met Utrecht? De communicatie is heel goed, snel en constant. Met Katrin (coördinator in Utrecht, red.) heb ik bijna alle dagen contact via e-mail. Ik weet dat de Vriendschapsband in Utrecht allerlei activiteiten organiseert om fondsen te werven. Mensen in León denken vaak dat er in Utrecht een grote mand met geld is, waaruit jullie kunnen uitdelen, maar ik weet dat dat niet zo is. Jullie vrijwilligers verzetten een hoop werk. Wat zou anders moeten? Ik vind het jammer dat het Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland-Nicaragua zijn richtlijnen voor de uitvoering van het project ‘Alle kinderen naar school in León’ min of meer aan ons oplegt. Ons projectcomité kan de aanpak heel goed zelf bepalen. Verder zou ik het leuk en zinvol vinden als groepen jongeren uit Utrecht in León samen met de bevolking activiteiten zouden ondernemen, zoals bijvoorbeeld sportevenementen of bouwbrigades. Wendy Koolhoven

5

6


steeds meer kinderen naar school in león

Het Utrechtse project ‘Alle kinderen naar school in León!’ begint zijn vruchten af te werpen. In oktober gaan in de wijken Sutiaba en León Noordoost 688 kinderen méér naar de basisschool. Dit is al meer dan de 490 jongens en meisjes die gepland waren. De donaties van 2008 zijn ingezet op zes onderdelen. Op deze fotopagina’s een overzicht in beeld.

Tekst: Corrie van de Weerd en Katrin Sturhan, Foto’s: Cisas, Laura Lemmens en Eliana Espinoza Torres

Punt 1: Schoolpakketten

De kinderen die naar school zijn gegaan ontvangen een schoolpakket. Dit bestaat uit een rugzak gevuld met lesmaterialen, zoals boeken, pennen en schriften. Ze krijgen dit niet direct. Ze moeten eerst bewijzen dat ze écht naar school willen. Als de feedback goed is, ontvangen ze het rugzakje. Er zijn 609 schoolpakketten uitgedeeld. De armste gezinnen krijgen nog extra een schooluni form en paar schoenen. Om dat op te halen moeten de kinderen met hun ouders naar de stad komen. Dit is 134 keer uitgereikt.

Punt 2: Voorlichting aan de ouders

Medewerkers van onze partnerorganisatie Cisas bezoeken ouders huis aan huis om ze bewust te maken van het belang van onderwijs voor hun kinderen. Tijdens deze gesprekken komt naar voren waarom het belangrijk is voor de gezonde ontwikkeling van hun kind dat ze naar school gaan. Verder wordt uitgebreid ingegaan op de negatieve effecten van kinderarbeid. Deze thema’s komen ook aan de orde tijdens speciale ouderworkshops. Die gaan over het gezin zelf: hoe de vermindering van geweld en de toename van sociale cohesie in het gezin goede studieresultaten kan bevorderen. Onderwijs is bovendien een manier om de cirkel van armoede te doorbreken. Op deze manier zijn in totaal 383 ouders bereikt. Opvallend is de toegenomen betrokkenheid van de vaders, aangezien over het algemeen de opvoeding het domein van moeders is.


Punt 3: Opknappen en bouw van scholen

Door het project gaan meer kinderen naar school. Dat betekent dat die kinderen opgevangen moeten worden. Dus zijn er nieuwe schoolklassen nodig. Het project ondersteunt de bouw. Met de hulp van veel ouders zijn tot nu toe in totaal drie klassen bijgebouwd en enkele scholen opgeknapt. Door een bijdrage aan bouwmateriaal van de gemeente vielen de kosten lager uit, zodat er meer scholen dan gepland konden worden aangepakt.

Punt 4: Bijscholing van leerkrachten

De druk op de leerkrachten neemt toe. Zij moeten zorgen dat al die kinderen ook goed onderwijs kunnen ontvangen. Zelf hebben de leerkrachten aangegeven behoefte te hebben aan ondersteuning. Via het project ontvangen de leerkrachten bijscholing met als doel de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Thema’s tijdens die bijeenkomsten zijn: kinderpsychologie, gericht op de identificatie van problemen en op de omgang met de grote gedragsverschillen tussen de leerlingen conflicthantering en het opmerken van kinderen met leerproblemen gebruik van meer dynamische, participatieve lesmethoden Er hebben 96 onderwijzers deelgenomen aan de workshops.

Punt 5: Schoolbankjes

Punt 6: Voedselpakketten

knappen, in plaats van de aanschaf van nieuwe. De kosten

aan de leerlingen, zodat ze overdag een warme maaltijd zouden krijgen.

hiervan zijn lager en dus kan er meer bereikt worden. Tot nu toe

Maar in september is het budget voor de maaltijden door het Ministerie

zijn er 143 schoolbankjes opgeknapt. De resterende 307 zullen

verlaagd. Daarom pakt het project de handschoen op en zijn er via het

later worden geleverd.

project 140 voedselpakketten uitgedeeld.

Er is gekozen om zoveel mogelijk oude schoolbankjes op te

Aanvankelijk verstrekte het Ministerie van Onderwijs voedselpakketten

7

8


klimaat en fairtrade in utrecht en león De gemeente Utrecht ondersteunt León met een klimaatbos om de CO2 terug te dringen. En tijdens de Fairtrade week was er tijd voor een eerlijk kopje koffie.

de boeren wat oplevert. Iedereen kan een financiële bijdrage leveren om het bos in stand te houden en uit te breiden. Kijk voor meer informatie op www.klimaatbos-leon.nl.

Beat the Heat Now!

Burgemeester Aleid Wolfsen plantte een boom foto: Martijn van Andel

We produceren teveel CO2 Dat is inmiddels wel duidelijk. Het klimaat verandert en boeren in León merken dat goed. De regen valt in hevige korte buien. Er zijn langere droge periodes. Het grondwaterpeil zakt, de oogsten mislukken steeds vaker. Meer bos in León kan een bescheiden bijdrage leveren aan de verbetering van het klimaat. Dat sluit aan bij het streven van Utrecht om in 2030 een CO2-neutrale stad te zijn. Het Milieucentrum Utrecht en Gemeente Utrecht werken daarom samen met Fundación DIA en de boeren in León aan de aanleg van een klimaatbos. Het ontwikkelen van een duurzaam bos is een kwestie van heel lang doorzetten. Het duurt twintig jaar voordat het bos economisch duurzaam benut kan worden. Maar gedurende al die tijd neemt het bos CO2 op. Een duurzaam bos biedt verschillende mogelijkheden: de boeren kunnen CO2credits verkopen, ze kunnen op termijn duurzaam gecertificeerd hout verkopen én ze leveren een bijdrage aan het lokale milieu doordat met het bos water kan infiltreren en het microklimaat beter wordt. In mei 2009 plantten 42 boeren de eerste 140.000 bomen op 100 hectare grond. Zij

krijgen advies van een bosbouwingenieur over duurzaam onderhoud. Zij krijgen een financiële bijdrage voor grondgebruik en leveren onderhoudswerkzaamheden. Daarmee hebben ze inkomsten waardoor hun economische positie wordt versterkt. Op termijn levert de verkoop van duurzaam hout inkomsten op. Een studie moet de economische haalbaarheid van de houtproductie in ka0art brengen. Een studie naar de haalbaarheid van de verkoop van CO2credits voor dit bos moet aangeven of de boeren al op korte termijn kunnen verdienen met het bos.

Symbolische start

Burgemeester Aleid Wolfsen plantte op 4 november een boom voor het stadhuis als symbolische start voor de aanplant van bos in León. De burgemeester van León plantte op dezelfde dag een boom voor het stadhuis in León. Daarna organiseerde het Milieucentrum Utrecht een debat over ‘CO2 uitstoot compenseren met bomen in León of niet?.’ Vijf experts waren het erover eens dat bos goed is voor het klimaat. De CO2 credithandel biedt een kans om bos meteen economische rendabel te maken. Maar het is wel een heel ingewikkelde constructie waar haken en ogen aan zitten. We gaan onderzoeken of dit voor

Op 12 december vond in de Utrechtse Jaarbeurs het Nationaal Klimaatevent Beat the Heat Now plaats. Met dit evenement doen samenwerkende milieu- en ontwikkelingsorganisaties een massale oproep aan politieke leiders om van de klimaattop in Kopenhagen een keerpunt te maken. Het klimaatbos in León krijgt daar ook aandacht. De grote finale van het evenement is de trein met 150 prominente gasten naar de klimaattop in Kopenhagen. Kijk voor meer informatie op www.beattheheatnow.nl.

Fairtradeweek in Utrecht

In november was de landelijke Fairtrade week, geïnitieerd door de Stichting Max Havelaar. Ook in Utrecht waren er tal van activiteiten. De Fairtrade week startte op 30 oktober met een ‘Fairtrade coffeebreak’ op de Stadhuisbrug. Wethouder Marka Spit dronk een kopje Fairtrade koffie en nam de Utrechtse Fairtrade shoppingroute in ontvangst van Tineke Bahlman, bestuursvoorzitter van de Stichting Max Havelaar. De stichting Max Havelaar organiseerde een Fairtrade katoencongres bij de Rabobank in Utrecht. Ook ontvingen alle Utrechters in de Fairtrade week de Millenniumkrant Utrecht. Ook in de regio León worden drie fairtrade producten geproduceerd: honing voor stroopwafels, pinda’s voor pindakaas en sesamzaad. Deze zijn te koop in de winkel WAAR in Utrecht. Utrecht is in de race voor de titel ‘Fairtrade gemeente’. Om deze titel te behalen, organiseert een particuliere werkgroep allerlei activiteiten in de stad om de herkenbaarheid van Fairtrade te vergroten. Kijk voor meer informatie www.utrechtfairtradegemeente.nl Desirée van de Ven


Op haar korte Europese tournee deed de Nicaraguaanse zangeres Katia Cardenal ook Utrecht aan. Ze gaf een benefietconcert voor het project ‘Alle kinderen naar school in León’. Het concert leverde ruim ¤ 1.900 op.

foto: Mark Hoogbergen

katia cardenal: ‘geef kinderen een kans’ “Met de muziek van Katia Cardenal ben ik grootgebracht. Toch heb ik haar nooit in levende lijve gezien. Wat mooi dat ik de zangeres uit mijn geboorteland hier in Utrecht kan zien optreden en dat het meteen het belangrijke project ‘Alle kinderen naar school in León’ steunt.” De Nicaraguaanse studente Ana Lucila Baldizon mocht zaterdag 14 november haar landgenoot aankondigen. Ana Lucila heeft door de stedenband een beurs gekregen om aan de Kofi Annan Business School in Utrecht te kunnen studeren. Ze weet als geen ander hoe zinvol dit project is. En die mening werd gedeeld door Katia Cardenal. Ze trad op samen met haar dochter Nina Cardenal op de gitaar. “Onderwijs is voor kinderen essentieel om vooruit te komen. Mensen, steun dit project. In Nicaragua is naar school gaan helaas geen automatisme.” Tussen de liedjes door wist Katia Cardenal steeds weer even de aandacht te vestigen op het doel van de avond. Zelf had ze geluk met haar ouders die haar stimuleerden om te studeren en haar toestonden om – samen met haar broer- muziek te gaan maken. “Ik verbaasde me erover dat in die begintijd maar weinig vrouwen op het podium stonden. Het stimuleerde mij om door te gaan.” “Mijn liedjes gaan voor tachtig procent over de liefde”, zei ze. Maar dan wel respectvolle liefde, of gelijkwaardige liefde die culturen overstijgt. En steeds vertelde ze iets over de achtergrond. Zo

leidde haar liefdeslot haar naar Noorwegen. “Ik heb daar Noorse liefdesliedjes vertaald in het Spaans. Het resultaat was verbluffend. Het album werd een groot succes.” Maar ook politieke liedjes kwamen aan bod. Zoals de misa popular van de bekende Nicaraguaanse zangers Godoy. “Het vreemde is dat dit lied werd verboden door de kerk. Wat is dat voor kerk die zulke liedjes verbied, vroeg ik me af.” En alsof de machtige hand van het Vaticaan reikte tot Utrecht viel juist op dat moment het grote spandoek van de Vriendschapsband. Gelukkig raakte niemand gewond en konden de bestuursleden het snel weer stevig neerzetten. Een ander politiek lied paste heel goed bij de avond. “Ten tijde van de orkaan Mitch kwamen veel buitenlanders naar Nicaragua om te helpen. Ik heb dat als heel positief ervaren. En een liedje geschreven over een Spaanse ontwikkelingswerker die hielp ons land weer op te bouwen.” Katia Cardenal heeft een speciale band met Utrecht. Voor veel bezoekers was haar concert het opsnuiven van herinneringen aan het land, voor anderen was het een kennismaking met de cultuur. Ook deze keer was dit haar enige Nederlandse concert, een dag later vertrok ze weer richting Nicaragua. Ries Agterberg

9

10


stedenbanden helpen met ‘brieven uit Nicaragua’

In het populaire programma ‘Brieven uit Nicaragua’ onderzoekt Stef Biemans alledaagse zaken in Nicaragua. Ook de Nederlandse stedenbanden kunnen een thema aan de orde stellen.

Het programma ‘Brieven uit Nicaragua’ is inmiddels een fenomeen te noemen. Elke zondagochtend trekt de uitzending van de VPRO honderdvijftig- tot tweehonderdduizend Nederlandse kijkers. De allerdaagse onderwerpen die de maker Stef Biemans op ludieke wijze aankaart, trekken de aandacht van jong en oud. Een paar jaar terug vertrok hij naar Nicaragua omdat hij verliefd werd op een meisje daar. Nu is dit meisje, Audrey, zijn vrouw en heeft hij zelfs een kind. De nieuwe serie uitzendingen draait alweer een poosje. Half oktober is de eerste aflevering van start gegaan. Vergeleken met eerdere uitzendingen, hebben de makers voor de nodige vernieuwing gezorgd. Voorheen ontving Stef een ouderwetse fax, met daarop de vraag van een kind uit Nederland. Deze gedateerde manier van communiceren is vervangen door het eigentijdse Skype. Een kind uit Nederland stelt direct zijn vraag aan Stef, via een Skypeverbinding. De vragen van de Nederlandse kinderen hebben nog steeds betrekking op alledaagse zaken, maar in de nieuwe serie hebben ze ook betrekking op belangrijke onderwerpen die de stedenbanden tussen Nederland en Nicaragua hebben aangedragen. Via het Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland-Nicaragua hebben dertien stedenbanden meegeholpen aan de nieuwe ‘Brieven uit Nicaragua’. Hiermee hebben ze tevens de kans gekregen om voor hen belangrijke onderwerpen onder de aandacht

te brengen. Zo legde de stedenband Amsterdam-Managua de nadruk op een weeshuis in de hoofdstad. In deze aflevering probeerde Stef iets zichtbaar te maken van hoe het is om zonder ouders te leven. Eindhoven-Chinandega koos voor ‘ziek zijn’ en brengt daarmee het kinderziekenhuis in het industriestadje onder de aandacht. Voor Utrecht-León heeft de aflevering natuurlijk weer met de campagne ‘Alle kinderen naar school in León!’ te maken. Een meisje uit Utrecht vraagt aan Stef: ‘Krijgen kinderen in Nicaragua veel zakgeld?’ Vervolgens gaat het erom wat er gebeurt als je ouders niet zoveel geld hebben om je te laten studeren en of een microkrediet kan helpen. Biemans heeft een vlotte, ironische toon die de afleveringen nooit belerend maakt, maar wel met een knipoog een beeld geeft van de Nicaraguaanse samenleving. Blijf zondagochtend in de buurt van je televisie. Zet vanaf negen uur de televisie aan op Zapp, Nederland 3 en de ‘Brieven uit Nicaragua’ komen vanzelf voorbij. Wil je de afleveringen zien die al zijn uitgezonden? Kijk dan op weblogs.vpro.nl/brievenuitnicaragua. Op 20 december was het de beurt aan de aflevering die met de steun van Utrecht-León is gemaakt. Binnenkort is de hele serie verkrijgbaar op DVD. Petra de Bruin


utrechters in león Wie zijn jullie en wat heeft jullie in León gebracht? Wij, Jozine, Elleke, Ellen en Laura, zijn vier studenten van de HBO-V (verpleegkunde) aan de Hogeschool Utrecht. Wij hebben alle vier in ons derde jaar voor de minor International Health Studies (IHS) gekozen en zo zijn wij in Nicaragua, León, geplaatst. Bij de particuliere moeder-kind kliniek AMOCSA konden we onze professionele ervaring inbrengen op het gebied van pre- en postnatale zorg. Onder andere was er behoefte aan voorlichtingsmateriaal over borstvoeding. Hier hebben wij een folder ontworpen (in het Spaans!) over borstvoeding. In het bejaardentehuis wilden ze graag dat wij de dagbesteding aan zouden pakken. Wij zijn begonnen om te kijken wat bij de bewoners in de smaak viel, om vervolgens een weekplanning voor het huis te ontwerpen.

Wat is jullie indruk van León? De eerste indruk was een rommelige, warme, vieze stad. Later, wanneer je er de weg leert kennen, vriendelijk en vermakelijk. Er is altijd wel wat te doen en de mensen zijn vooral érg leuk. Ook is het een stad met veel verschillen. De buitenwijken zijn erg arm, terwijl het in het echte centrum toch rijker oogt.

Waar hebben jullie in León gewoond en hoe was het dagelijks leven? Wij woonden met zijn vieren in een huis in de buurt van het centrum. Wanneer je binnenkwam was dit een souvenirwinkel. Daarna verscheen een lange gang met een binnentuintje en daarachter waren twee kamers mét allebei een douche en wc. In de middag werden er in de lange gang kinderen opgevangen als een soort crèche. ‘s Avonds was alles leeg en was de ruimte helemaal voor ons. Overdag gingen wij twee aan twee (de ene naar AMOCSA, de ander naar het ‘Asilo de Ancianos’) naar onze stageplek. Wij werkten ongeveer van 8.00 tot 14.00 uur. Daarna hadden wij Spaanse les. Na de Spaanse les deden wij boodschappen

en gingen koken, of wij gingen uit eten, aangezien dit niet veel geld kost. In het begin (augustus) was het erg warm, rond de veertig graden; in een huis zonder airco was dit wel eens afzien. Later (vanaf halverwege september) werd het wat koeler, tussen de 30-35 graden. Nog steeds warm, maar al wat aangenamer. Van het regenseizoen hebben wij niet erg veel meegekregen, het was voor de tijd van het jaar extreem droog.

horen kregen dat er in één week twee moorden gepleegd waren. Het ging om roofmoorden. We zaten er net. De hele stad was in rep en roer en ons werd geadviseerd om ‘s avonds binnen te blijven. Als witte man of vrouw ben je een opvallend slachtoffer. Het voelde voor ons helemaal niet gevaarlijk op straat, maar omdat wij dit advies kregen, hielden wij ons natuurlijk daaraan. Achteraf bleek het om afrekeningen in het criminele circuit te gaan,

Samen lunchen met Nicaraguaanse vrienden

Wat viel jullie op aan de Nicaraguanen? De Nicaraguanen zijn heel vriendelijk. Ze zijn zo arm, maken veel mee, hebben niks, en blijven maar lachen en zijn de aardigste mensen die wij ooit ontmoet hebben. Wel vonden ze ons interessant omdat wij een blanke huid hebben. Iedereen kijkt je aan en soms willen ze wat van je. Zij denken dat hoe witter de huid is, hoe rijker je bent. Aangezien wij allemaal niet extreem rijk zijn, is het erg raar om zo behandeld te worden. Na een tijdje raak je er wel aan gewend. Omdat je er zo anders uit ziet, denken de Nicaraguanen ook vaak dat ze een wat hogere prijs dan normaal kunnen vragen voor producten. Ook hier raak je aan gewend en het afdingen leer je vanzelf.

Wat is het leukste dat jullie hebben meegemaakt en wat het minst leuke? Het minst leuke was denk ik, toen we te

waardoor wij wat meer gerust werden gesteld. Ik kan verder geen ‘leukste’ moment uitkiezen. In het weekend maakten wij vaak tripjes, naar bijvoorbeeld het eiland Ometepe, naar de steden als San Juan del Sur, Granada en Masaya. Dit was altijd heel leuk om te doen, omdat je dan ook andere kanten van het land ziet. Het werken zelf was ook al erg leuk, maar ook de mensen die altijd vriendelijk zijn, het rare eten, het uitgaan. Alles had zijn charmes.

Willen jullie verder nog iets kwijt? Wij willen onze dank naar Gioconda (de vertegenwoordigster van de Vriendschapsband in León, red.) uit laten gaan voor haar goede zorgen. Zij stond voor ons klaar en wij konden altijd bij haar terecht daar waar nodig. Al met al hebben wij echt een top tijd gehad!

11

12


kerst in león In Nicaragua zijn er geen donkere dagen voor Kerst. Maar ook daar is het een feest als bij ons: met veel licht en hoop in de duisternis.

De meerderheid van de Nicaraguanen viert Kerst met nep kerstbomen en geïmporteerde kerstversieringen, zoals knipperende lichtjes met muziek. In parken, kerken en thuis staan kerststallen die door vele nationale en internationale toeristen worden bezocht. Maar in sommige huishoudens, hotels of bedrijven zie je ook decoratie met traditionele materialen. De weken voor Kerst staan ook de Nicaraguaanse winkels, hoe warm het ook is, geheel in het teken van kerstdecoratie. Kerst in Nicaragua begint op 7 december. Dat is het feest van de maagd Maria, ofwel La Gritería (het geschreeuw), een eerbetoon aan de onbevlekte ontvangenis van Maria. ‘s Middag verzamelen de kinderen zich op straat, met gulzige blikken en tassen in hun handen. Op deze dag bouwen de rijken altaartjes op voor hun huizen en geven offers aan de armen. Om zes uur ‘s avonds uur breekt een heel kabaal los: vuurwerk wordt afgestoken, kinderen en volwassenen schreeuwen bij elke openstaande poort of raam: “Quien causa tanta alegría?” (Wie veroorzaakt zoveel vreugde?). En het antwoord erop volgt meteen: “La Concepción de María!” (De ontvangenis van Maria!). Steeds sneller wordt er gezongen en zodra het slotakkoord is gevallen, steken tientallen handen naar voren om lekkernijen en cadeautjes in ontvangst te nemen. Het eigenlijke feest van de onbevlekte Ontvangenis van Maria, ofwel de Purísima, is 8 december. De Nicaraguanen verzamelen zich met familie en vrienden om te bidden en te zingen voor María, de beschermheilige van Nicaragua. In León vindt op deze dag bovendien het concours der Gigantona’, reuzenpoppen, plaats dat al meer dan vijftig jaar bestaat. De altaren worden versierd met Madrono, de bloemen van een boom die alleen in december bloeit. Dan volgt de optocht van de Pastorelas, die de tocht naar Bethlehem van Josef en Maria symboliseert. Kinderen gaan verkleed als Josef en Maria en de herders, terwijl het publiek kerstliedjes zingt. En dan is het wachten op Kerstavond. In Nicaragua geen sneeuw, geen knetterend haardvuur, maar wel openstaande kerkdeuren en mensenmassa’s op straat. Voor wie het kan betalen, staan gevulde kip of kalkoen of in bananenblad gestoomde maisbroodjes (Nacatamales), gevuld met vlees of kip op het menu. Het grote feest met de familie wordt 24 december gevierd. Het begint middernacht, eerst met een oorverdovend afsteken van kanonslagen en ander vuurwerk, daarna eet en drinkt men met vrienden en familie. Voor de kinderen is Kerst het feest van de piñata. Wijkoudsten zorgen dat ook de meest arme kinderen een Kerstfeest met piñatas, snoep en muziek krijgen. Piñatas zijn poppen van papiermaché, gevuld met snoep, confetti en soms kleine cadeautje. De

Verkoop van Kerstdecoratie foto: Dorien Koppenberg

geblinddoekte kinderen krijgen een stok om de figuur kapot te slaan. Als de inhoud eruit valt, duiken de kinderen massaal op de inhoud. Eerste Kerstdag is het heel rustig in Nicaragua. De meeste mensen gebruiken die dag om uit te rusten van het feest op de 24ste. Als het even kan, gaan ze naar het strand. Tweede Kerstdag wordt niet gevierd. Het gewone leven neemt weer zijn loop. Gioconda Pérez Arostegui (vertaling en bewerking: Corrie van de Weerd en Katrin Sturhan)

NIEUWSBRIEF STICHTING VRIENDSCHAPSBAND UTRECHT-LEÓN

Recommend Documents