Ad Vandenberg. Nieuwe songs, nieuwe band, nieuw elan

een uitgave van buma•s te mra wint er 2014

Nieuwe songs, nieuwe band, nieuw elan

Ad Vandenberg  Eurosonic Noorderslag  Mozes and The Firstborn  Arrangeren met Willem Friede  DIY muziekdistributie  Onlinelicenties en uitkeringen  Briefwisseling PvdA - Buma  Buma Music Academy

15 - 18 januari 2014 groningen, nl

Eurosonic Noorderslag is het belangrijkste platform voor Europese muziek. Voor veel acts was het een belangrijke stap in hun internationale doorbraak. Tijdens Eurosonic Noorderslag vindt overdag een conferentie plaats voor Europese muziekprofessionals. ’s Avonds krijgt muziektalent tijdens twee showcasefestivals, Eurosonic en Noorderslag, de kans om zich te presenteren aan muziekliefhebbers en professionals. Eurosonic Noorderslag is verantwoordelijk voor het kickstarten van de carrières van artiesten zoals Ásgeir, James Blake, Jake Bugg, Bastille, Ben L’Oncle Soul, Caro Emerald, Chvrches, C2C, De Staat, Ewert and the Two Dragons, James Vincent McMorrow, Kodaline, Lykke Li, Agnes Obel, Rudimental, Selah Sue, Triggerfinger en The XX.

AGENDA WO 15 JAN DO 16 JAN V R 17 JAN ZA 18 JAN

European Border Breakers Awards & European Festival Awards & Eurosonic festival Conference & Eurosonic festival Conference & Eurosonic festival Conference, Innovative Production Fair & Conference, Music Media Conference, Noorderslag festival

Registreer nu

www.eurosonic-noorderslag.nl EUROSONIC NOORDERSLAG WORDT GEORGANISEERD DOOR IN SAMENWERKING MET

SPONSOREN

n In dit nummer van buma•stemra magazine

22 Steven Rieder

Over Arrangeren Willem Friede arrangeert voor zijn eigen New Cool Collective, het Metropole Orkest en vele anderen. Hij vertelt over de ins en outs van het vak.

4 Eurosonic Noorderslag

19 DIY muziekdistributie

14 Ad Vandenberg

En verder 4 Evenementen Buma Cultuur op komst • 8 Mozes and The

Deze conferentie annex festival betekent veel voor de in Nederland geproduceerde pop en rock. Met behulp van ETEP waaieren de NL-acts over de wereld uit. Mozes and The Firstborn is er een van.

Zijn eerste album sinds 17 jaar. Buma Stemra Magazine bezocht Ad Vandenberg in de studio en sprak met de wereldberoemde gitarist die juist de opnames met zijn nieuwe band MoonKings had afgerond.

Hoe krijg je je muziek in al die online verkoopkanalen? Een verhaal uit de praktijk.

Firstborn • 10 Update • 26 Briefwisseling Astrid Oosenbrug Hein van der Ree • 28 Onlinelicenties en uitkeringen • 30 Buma Music Academy • 32 Buma/Stemra presenteert… Koffie

n Colofon buma•stemra magazine© is een uit gave van auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra. Het magazine verschijnt vier keer per jaar en wordt gezonden aan meer dan twintig duizend componisten, tekstdichters en muziekuitgevers in Nederland en daarbuiten die hun auteursrechten hebben toevertrouwd aan Buma/Stemra. Daarnaast wordt Buma Stemra Magazine gelezen door ruim duizend gebruikers van muziek en door functionarissen bij overheid en media.

Redactieadres Vereniging Buma/Stichting Stemra Afdeling Communicatie & PR Postbus 3080, 2130 KB Hoofddorp Tel. 023 799 7999, Fax 023 799 7777 [email protected]

Tessa Jansen, Cherelle Meijer, Monique Paauw, Layla Sala, Juliette Tetteroo (Buma/Stemra) Eindredactie Tineke van Brederode Coverfoto Fred van Diem

Hoofdredactie Frank Helmink (Buma/Stemra - Buma Cultuur) Redactie en redactiemanagement Erk Willemsen en Mark van Schaick (Keijser 18 Mediaproducties bv), Erik de Boer (Boardroom),

Vormgeving Marcel Willemsen, Keijser 18 Mediaproducties bv (ontwerp), Gilles Graafland, Nils Jonkers, Lisbeth van Lintel, LandGraphics bv (lay-out)

Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel Advertentieacquisitie Keijser 18 Mediaproducties bv Ronald Willemsen Tel. 020 675 5308 Fax 020 531 2019 [email protected]

Publicatie van artikelen is toe gestaan, mits met bronvermelding en na toestemming van de uitgever. © 2014 Buma/Stemra www.bumastemra.nl Lezers van Buma Stemra Magazine worden van harte uitgenodigd te reageren op de onderwerpen in het magazine. U kunt dit doen door een mailtje te sturen naar [email protected].

winter 2014 buma•stemra magazine

3

buma•stemra magazine evenementen Eurosonic Noorderslag - Groningen, 15 t/m 18 januari Muzikantendag on Tour - Middelburg, 12 april Muzikantendag on Tour - Almere, 3 mei

Evenementen Buma Cultuur Eurosonic Noorderslag Conferentie en showcasefestival

Brass Ensemble, Mozes and The Firstborn, Soul Sister Dance Revolution, Tangarine, en Thomas Azier.

European Border Breakers De eerste avond van Eurosonic Noorderslag staat traditioneel in het teken van de European Border Breakers Awards. Tien Europese EBBA-winnaars, waaronder Jacco Gardner voor Nederland, dingen hier mee naar de EBBA Public Choice Award.

Eurosonic Air Mike Breeuwer

E

urosonic Noorderslag vindt dit jaar plaats van woensdag 15 tot en met zaterdag 18 januari, met onderdelen als Eurosonic (drie dagen showcases van bands uit heel Europa op tal van podia in de stad), Noorderslag (louter Nederlandse bands op de slotavond op acht podia van De Oosterpoort), European Border Breakers Awards en European Festival Awards (op de openingsavond), Eurosonic Air (groot openluchtpodium op de Grote Markt) en de conferentie (vier dagen netwerken, panels volgen en prijzen uitreiken).

Eurosonic Het Eurosonic Noorderslag festival was wederom in één dag uitverkocht. Het Noorderslag-gedeelte zelfs in een paar minuten. Meer dan 120 bands uit

4

buma•stemra magazine winter 2014

heel Europa treden aan op tientallen Groningse podia gedurende de eerste drie Eurosonic-dagen van het festival, met dit jaar speciale aandacht voor Oostenrijk. Eurosonic Noorderslag is verantwoordelijk voor het kickstarten van de carrières van artiesten zoals Ásgeir, James Blake, Jake Bugg, Bastille, Ben l’Oncle Soul, Caro Emerald, Chvrches, C2C, De Staat, Ewert and the Two Dragons, James Vincent McMorrow, Kodaline, Lykke Li, Agnes Obel, Rudimental, Selah Sue, Triggerfinger, en The xx. De programmering van Eurosonic is internationaal, maar ook treden een flink aantal Nederlandse bands en artiesten aan, zoals Birth of Joy, Jungle by Night, Bo Saris, Eefje de Visser, Go Back To The Zoo, Jacco Gardner, Julien, Maison du Malheur, Broken

Net als vorig jaar is Eurosonic Air opnieuw onderdeel van de program mering van Eurosonic. Op dit gratis toegankelijke podium op de Grote Markt in Groningen presenteert Eurosonic Noorderslag op donderdag 16 en vrijdag 17 januari 2014 veelbelovende acts die in 2014 de Europese markt op gaan. Met onder meer Kensington, La Pegatina, Navarone en De Staat.

Noorderslag Op de zaterdag, het ‘Noorderslagdeel’ van Eurosonic Noorderslag, kan

Black Bottle Riot

Buma Cultuur ondersteunt en promoot het Nederlands muziekauteursrecht in zowel Nederland als in de belangrijkste exportmarkten voor de Nederlandse muziek. Het doel is enerzijds het aandeel op de Nederlandse markt te vergroten en anderzijds een hogere inkomstenstroom door het gebruik van Nederlands muziekauteursrecht op buitenlandse markten te stimuleren. Buma Cultuur organiseert daartoe jaarlijks diverse evenementen, waaronder Amsterdam Dance Event, Buma Rotterdam Beats en Buma NL. Op deze pagina’s een introductie van Eurosonic Noorderslag en het bijbehorende ETEP-programma.

in de komende maanden Jacco Gardner EBBA-winnaar

Sandra van Nieuwland

de bezoeker het actuele Nederlandse neusje van de zalm verwachten. Met onder meer De Staat, Kris Berry & Perquisite, My Baby, Maydien, BlackBoxRed, Digitzz, Knarsetand, Chef ’Special, Adam & The Relevants, Michael Prins, Afterpartees, Suit And Tie Johns, Thomas Azier, Taymir, Birth of Joy, The Future’s Dust, Black Bottle Riot, Boaz Van de Beatz, Cairo Liberation Front, Clean Pete, Eefje de Visser, Sky Pilots, The Hard Way, Wolvon, Wonder, Jebroer, Jett Rebel, Town of Saints, Katadreuffe, MC Fit, Mr Probz, Sandra van Nieuwland, The Silverfaces, Nigel & Thom en When We Are Wild.

Conferentie Vier dagen lang confereren over de stand van zaken in de muziekindustrie, en netwerken met iedereen die ertoe doet in Europa op het gebied van

Buma en Sena presenteren Michael Prins

Muzikantendag on Tour  Middelburg, 12 april  Almere, 3 mei

Tangarine

boekingen, labels en media. Dit jaar kent de zaterdag voor het eerst een intensiever programma, ook al om de internationale elite langer vast te kunnen houden, opdat ze ook het zaterdagavondprogramma van Noorderslag zullen bezoeken.  www.eurosonic-noorderslag.nl www.ebba-awards.eu

Op de conferentie zal Chris Ruen geïnterviewd worden naar aanleiding van zijn boek Freeloading: How Our Insatiable Hunger for Free Content Starves Creativity. Het wordt de opmaat naar het conferentieonderwerp The ‘Free Music’ Debate Taking the creator’s side.

Na opnieuw vier succesvolle edities in 2013 komt de Muzikantendag on Tour dit voorjaar naar Middelburg en Almere. Met workshops, masterclasses en demopitches worden muzikanten geïnspireerd en geïnformeerd over zowel de artis tieke als de zakelijke aspecten van het muzikantschap. Wil je een nieuwe stap zetten in je muziekcarrière? Mensen uit de muziekindustrie ontmoeten? Of hun persoonlijke feedback op je demo krijgen? Kom dan naar de Muzikantendag. In één dag leer je wat je moet doen om je carrière naar een hoger plan te tillen. De Muzikantendag on Tour wordt gepresenteerd door Buma en Sena. De dag wordt georganiseerd door Buma Cultuur en GRAP in samen werking met POPnl, 3FM Serious Talent, 3voor12, KCG en KCO, met medewerking van De Muzikantengids. www.muzikantendag.nl


5

buma•stemra magazine evenementen

Eurosonic Noorderslag en ETEP Europese festivaloptredens voor Nederlandse bands Vorig jaar presenteerden we op deze pagina’s in het kader van Eurosonic Noorderslag de band Skip&Die. Na dit showcasefestival werden ze opgenomen in het ETEP-programma en lukte het hen via die weg op tien Europese festivals op te treden.

Sander Baks

Skip & Die profiteerde het meest van hun optredens op Eurosnic Noorderslag: ze boekten tien festivalconcerten via ETEP.

D

e impact van Eurosonic Noorderslag op Nederlandse bands is groot. Ze presenteren zich er aan een groot internationaal gezelschap professionals én aan het Nederlands publiek, omlijst door tal van activiteiten. Sinds 2003 kent Eurosonic Noorderslag het zogenaamde ETEP-programma, het European Talent Exchange Programme. De organisatie selecteert na het jaarlijkse showcasefestival de acts die ze dat jaar aan 82 Europese festivals voordragen.

6


In de afgelopen jaren heeft dat programma steeds meer resultaten opgeleverd. In 2013 heeft ETEP 324 shows gegenereerd, waarvan 40 voor Nederlandse bands.

ETEP-gegenereerde concerten Vorig jaar was het het Ierse Villagers dat vanuit ETEP de meeste concerten kon boeken: vijftien stuks maar liefst. Recordhouder van tien jaar ETEP is het Engelse White Lies, met eenentwintig

gigs. Een aantal inmiddels heel grote acts hebben ook geparticipeerd, waaronder Selah Sue (16x), Anna Calvi (15x), Crystal Fighters (13x), Editors (13x) en The xx (11x). In 2012 was het Dope D.O.D. die als Nederlandse formatie de meeste festival gigs vanuit ETEP kon boeken: maar liefst tien optredens. In 2013 kon Skip&Die ook op tien festivals spelen, van Sziget en Les Ardentes tot het Bad Bonn Kilbi Festival en The Great Escape.

Recordhouder is ZZZ, die in 2009 elf keer werd geboekt. De aanstormende band Mozes and The Firstborn kon na hun performance op Noorderslag 2013 via ETEP vier Europese festivalgigs krijgen. Zij zullen dit jaar op Eurosonic een showcase doen. Over hen vind je verderop in dit artikel een portret.

Vruchtbare samenwerking De crux van het succes van ETEP zit hem in de combinatie met Eurosonic

• Birth of Joy • Blaudzun • Bombay Show Pig • Daily Bread • Dope D.O.D. • Jacco Gardner • Kensington

Kensington

Sinds 2003 hebben tal van Nederlandse bands hun Europese festivaldebuut kunnen maken met behulp van ETEP, waaronder De Staat (dit jaar weer op Noorderslag te zien), Alamo Race Track, Gem, Go Back To The Zoo, Moss, Kraak & Smaak, Pete Philly & Perquisite en Within Temptation.

Mike Breeuwer

Nederlandse bands die in 2013 via ETEP op Europese festivals hebben gespeeld • Mozes and The Firstborn • Noisia • Skip&die • Soul Sister Dance • Revolution • The Kyteman Orchestra

Noorderslag. Het festival wordt ieder jaar bezocht door programmeurs van alle grote, en een aantal kleinere internationale festivals. Omdat Eurosonic Noorderslag en ETEP ook weer samenwerken met 24 Europese EBU-radiostations, vinden vanaf het festival door heel Europa uitzendingen van het festival plaats, met liveconcerten, interviews en specials. Door ETEP worden bands dus voorzien van zowel optredens als media-aandacht. 

Bart Heemskerk

Blaudzun

Bart Heemskerk

Bart Heemskerk

Kyteman stond succesvol op Eurosonic Air 2013


7

buma•stemra magazine evenementen

Mozes and The Firstborn I Got Skills Zo’n anderhalf jaar geleden zong het Eindhovense viertal Mozes and The Firstborn dat ze ‘skills’ hadden. Skills om loom rockende, rammelende gitaarliedjes te schrijven die na anderhalf jaar nog steeds in je hoofd galmen, zoals prijsnummer I Got Skills. 2013 zag de release van hun titelloze debuutalbum, dat mocht rekenen op goede recensies, en vergelijkingen opleverde met de Rolling Stones, Black Lips en vroege Amerikaanse garagerock. De band deed een uitgebreide tournee door de Verenigde Staten, en met Unknown Mortal Orchestra door Europa, alvorens het jaar af te sluiten met een succesvolle tour door Nederland.

Line-up Mozes and The Firstborn is: • Melle Dielesen - zang en gitaar • Ernst-Jan van Doorn - gitaar • Corto Blommaert - bas • Raven Aartsen - drums ETEP-gigs 2013 Wegens ETEP speelde Mozes and The Firstborn in 2013 op de volgende festivals: • Les Rencontres Trans Musicales, Rennes, Frankrijk • Waves, Vienna, Oostenrijk • Reeperbahn Festival, Hamburg, Duitsland • Bad Bonn Kilbi Festival, Düdingen, Zwitserland

Eindhovense garagerock Op 20 december deden ze een homecomingshow in hun stad Eindhoven. Mozes and The Firstborn is terug van hun lange tournee door de VS en Europa, mede veroorzaakt door Noorderslag 2013 en ETEP. Op 16 januari staan ze met hun garagerock op Eurosonic. - door Ricardo Jupijn

M

ozes and The Firstborn maakt geslepen garagerock in de lijn van The Black Lips en The Strokes, met een snufje Beatles en invloeden van de beroemde sixties verzamelplaat Nuggets. De sound van de band sluit naadloos aan bij de trend

8


van hippe garagebands met psyche delische inslag. Gitarist Ernst-Jan van Doorn: “Dat speelt inderdaad wel heel erg mee, ja. Je merkt gewoon dat mensen meer geïnteresseerd zijn in DIY- en garagebands. Dat het leeft. Daar plukken wij de vruchten van.” Dat was twee jaar geleden toen de

band zijn debuut-ep uitbracht wel anders: “Toen was het een stuk moeilijker. Er waren toen überhaupt niet zo veel garageshows en -festivals als nu. Er tourden veel minder Amerikaanse bands door Europa. Sinds die explosie word je bijvoorbeeld veel sneller gevraagd als voorprogramma, omdat je er goed bij past.”

Tussen pop en gruizig De Eindhovense band viel binnen de Nederlandse scene al snel op en beweegt zich aan beide kanten van het Nederlandse muzieklandschap: tv, radio en grotere media enerzijds, underground anderzijds. “Ik vind het ook heel grappig dat het zo verloopt. Bij

gaat internationaal de nieuwe plaat hadden we wel het idee om een beetje een popsound aan de nummers mee te geven. Veel garage platen zijn natuurlijk hartstikke gruizig en zullen nooit op de radio komen, en het is natuurlijk wel leuk als je gedraaid wordt. Wij zitten daartussenin, denk ik.” Het debuutalbum begeeft zich muzi kaal inderdaad in een plezierig middengebied. Hoe is die plaat tot stand gekomen? “We wilden hem net als onze ep graag zelf opnemen. Voor de pre productie hebben we producer Michel Schoots (ex-drummer Urban Dance Squad) gevraagd. Vervolgens zijn we drie maanden lang in de kelder van de moeder van Melle (Dielesen, zanger- gitarist; red.) alles op gaan nemen. Het was allemaal vrij minimalistisch.

We namen de bas en drums op tape op en laadden dat in de computer. Daarna deden we dat ook met de gitaar partijen en de zang. Vervolgens legden we alle lagen op elkaar en werd de gehele mix door een taperecorder gehaald om het toch een analoog gevoel mee te geven. Veel knip- en plakwerk, dus – het voelde nogal kneuterig, haha.” De sound en de nummers op de plaat zijn zeer divers en omvangrijk, een bewuste keuze: “Je kunt wel elf kneiterharde rockers opnemen, maar dan krijg je geen dynamische plaat. We wilden echt meerdere kanten van de band laten zien en ik denk dat dat ons goed gelukt is.”  www.mozesandthefirstborn.com

Gitarist Ernst-Jan van Doorn: “Je merkt dat mensen meer geïnteresseerd zijn in DIY- en garagebands. Dat het leeft” winter 2014 buma•stemra magazine

9

buma•stemra magazine update

De opdracht, en daarmee de missie van Buma Cultuur is simpel en helder: het ondersteunen en promoten van het Nederlands muziekauteursrecht in zowel Nederland als in de Ad Vandenberg belangrijkste exportmarkten voor de Nederlandse (niet per se Nederlandstalige) muziek, met als doel enerzijds het aandeel op de Nederlandse markt te vergroten en anderzijds een hogere inkomstenstroom door het gebruik van Nederlands muziekauteursrecht uit buitenlandse markten te stimuleren. Met haar zichtbare activiteiten wil Buma Cultuur indirect het imago van Buma positief laden. Deze inmiddels een paar jaar geleden ingeslagen weg leggen we met z’n allen gedreven af. Het gaat om het product van de leden van de vereniging Buma. Inmiddels proberen we er genre-breed voor te zorgen dat er platforms ontstaan waar vraag en aanbod elkaar kunnen ontmoeten. Dat lukt bovengemiddeld goed met het Amsterdam Dance Event, en voor (beginnende) bands is Eurosonic Noorderslag een perfect podium om Europees door te breken of in elk geval Europese optredens te regelen. Maar de resultaten zijn ook steeds zichtbaarder in Rotterdam, waar we met de Jazzdag van improv tot moderne jazz de ruimte geven om internationale contacten te leggen. Verder leverde Buma Rocks een aantal deelnemende bands een platendeal en een Amerikaanse tournee op, en heeft Buma NL het afgelopen jaar veel aandacht gevestigd op het Nederlandstalige lied. In al die evenementen en projecten blijft het Nederlands auteursrecht, uw werk, leidend. Erkenning, aandacht, promotie van muziek uit Nederland staan voorop. Vandaar dat voor het komend jaar een aantal evenementen en projecten is aangepast om nog meer de aandacht te richten op u. Zo verdween vorig jaar het Harpen Gala van de agenda, om begin 2014 terug te keren als de Buma Awards. Met prijzen voor muziekauteurs en hun uitgevers. Zo zal Buma in 2014 starten met de Componist des Vaderlands, waarbij een componist hedendaags klassiek middels allerlei activiteiten, waaronder mediaoptredens en gastprogrammeurschappen, maximale aandacht voor zijn of haar genre zal opeisen. En vooral voor de Nederlandse heden daagsemuziekauteurs. Want het is dat vak, dat ambacht, dat centraal blijft staan voor Buma en Buma Cultuur. Op een succesvol en goed 2014! E E N U I T G AVE VA N B U M A • S T E M R A WINTER 2014

31 Nederlandse dj’s in DJ Mag Top 100 DJ Hardwell

Muziekauteur centraal

Nieuwe songs, nieuwe band, nieuw elan

Frank Helmink Directeur Buma Cultuur Manager PR & Communicatie Buma/Stemra

Armin van Buuren

Tiësto

Nicky Romero

Afrojack

Dash Berlin

Showtek

Dyro

Martin Garrix

 Eurosonic Noorderslag  Mozes and The Firstborn  Arrangeren met Willem Friede  DIY muziekdistributie  Onlinelicenties en uitkeringen  Briefwisseling PvdA - Buma  Buma Music Academy

Dat de Nederlandse dance-scene internationaal gezien tot de absolute top behoort, werd maar weer eens bewezen door de poll van het Engelse blad DJ Mag. Hun jaarlijkse Top 100 werd bekendgemaakt op het ADE, en dit jaar zijn maar liefst 31 Nederlandse dj’s tot de beste honderd van de wereld gekozen, met zes dj’s in de top-10, waaronder de nieuwe nummer 1, Hardwell. Armin van Buuren moest zijn eerste plaats aan


www.djmag.com

Jazzdag op 27 en 28 juni De datum voor de Jazzdag 2014 is bekendgemaakt. Net als vorig jaar wordt de Jazzdag uitgebreid tot twee dagen: 27 en 28 juni. De Jazzdag is hét netwerkevenement voor alle spelers uit de Nederlandse jazzwereld: van boekers en festivals tot conservatoria, muzikanten, belangenorganisaties en platenmaatschappijen. De Jazzdag brengt vraag en aanbod in de Nederlandse jazzscene bij elkaar, helpt kennis en ervaring te delen, en is aanjager van nieuwe ontwikkelingen. Tijdens het avondprogramma vindt een groot aantal showcases plaats. Een initiatief van Buma Cultuur. www.jazzdag.nl

10

hem afstaan. Ook in de top-10: Tiësto (4), Nicky Romero (7), Afrojack (9) en Dash Berlin (10). Nieuwe Nederlandse dj/producers in de lijst dit jaar: Showtek (27, re-entry), Dyro (30), Martin Garrix (40), Vicetone (60), Gunz For Hire (63), Blastejaxx (71), Dannic (74), Adaro (75), en Ummet Ozcan (99).

releases KiT (Kuenta i Tambú) - Tambutronic (Jiga Musica) KiT alias Kuenta i Tambú slecht de barrières tussen dance en world. Roël Calister vormt voor dit album een team met producer Clifford Goilo, bekend van Join The Beat. Ze maakten een geslaagde cross-over van de Antilliaanse tambú met dubstep, reggaeton en global bass. Taymir - Phosphene (Home Bass / Rough Trade) Met de single AAAAAH is de toon gezet: 3FM Serious Talent Taymir uit Den Haag speelt sixties gitaarpop met veel enthousiasme, en schopte het daarmee tot voorprogramma van Direct tijdens hun clubtournee. Ricky Koole - No Use Crying (Coolhouse / Bertus) Het vijfde studioalbum van zangeres en actrice Koole is weer Engelstalig en bevat zelfgeschreven nummers en een aantal smaakvol bewerkte covers. Centraal staat haar liefde voor koperblazers en de romantische melancholie van muziek uit de jaren vijftig en begin jaren zestig. Michael Prins - Rivertown Fairytales (Numoonlab / B2 / Sony) Michael Prins werd uitgeroepen tot De Beste Singer-Songwriter Van Nederland van 2014 in het gelijknamige programma en debuteert met twintig dromerig-verstilde folkliedjes, die hij de laatste acht jaar schreef. Zwaarmoedigheid ligt op de loer, maar Prins’ talent is evident. Eller van Buuren - Presents Acoustic Dance Music (Cloud 9) Dertien uiterst goed verzorgde akoestische en semi-akoestische bewerkingen van Armin van Buuren-klassiekers door broer en gitarist Eller. Lichtgewicht popmuziek die niet zo akoestisch is als de titel doet vermoeden. Bongomatik - Bongomatik Your Life (No Can Do Music) Misschien wel de leukste band van Nederland. Het plezier spat van de muziek van deze door gewinterde muzikanten af. Van jazz tot cumbia, van pop tot close harmony. Met altijd die knipoog. Jan van der Smit - In de Weide (Marista) Zanger, gitarist, liedjesschrijver, acteur, regisseur, historicus Van der Smit speelde in The Landlords, The Bartales, met Wally Taks, en onder eigen naam. Na zijn debuut Zwavel uit 1990 is dit zijn tweede album met sobere, directe en tijdloze liedjes. Rigby - Island on Mainland (FAM Records) Met Earth Meets Water scoorde Rigby in 2013 hun grootste hit tot nu toe. Het trio viert zijn vijfjarig bestaan met album Island on Mainland, waarop alle hits in een nieuw jasje, en enkele nieuwe tracks.

Pionier Dick Raaijmakers overleden Op 13 september overleed Dick Raaijmakers (1930-2013). Hij was een ware pionier van de elektronische muziek. Philips gaf hem al in 1957 de opdracht om ‘populaire elektronische muziek’ te componeren in hun Natuurkundig Laboratorium (NatLab). Hij maakte (onder het pseudoniem Kid Baltan) met losse generatoren en tapeloops Song of the Second Moon, een elektronische rumba met nog altijd verrassend actueel klinkende elektronische percussie. Met hetzelfde vakmanschap maakte hij in de jaren vijftig meer groovende liedjes en ook elektronische filmmuziek voor documentaires en bedrijfsfilms. Een grote carrière als popartiest heeft hij overigens bewust ontlopen. In de vroege jaren zestig werd zijn muziek abstracter en begon hij aan een serie met baanbrekende werken, gebaseerd op gedetailleerd uitgewerkte concepten over onder meer ‘het kleinste geluid’. Zijn denken over principes van de elektronische klankproductie bracht hem tot werken waarin je het ontstaan van de klank gedemonstreerd kreeg. Zo maakte hij voor het Stedelijk Museum de overrompelende installaties Drie Ideofonen. Deze zogenoemde ‘klinkende ideeën’ lieten zijn concepten op de meest pure wijze horen en zien, en ze gelden als absolute meesterwerken. Op het Koninklijk Conservatorium was hij vanaf de jaren zestig docent elektronische muziek. Daar heeft hij een blijvende indruk gemaakt als begenadigd pedagoog, maar ook als gangmaker van grote theatrale producties. Zeker twee generaties jonge componisten zijn zo blijvend door zijn gedachtegoed beïnvloed. Met theatergroep Hollandia realiseerde hij in de jaren negentig een aantal grootschalige muziektheaterwerken voor onder meer het Holland Festival, zoals Dépons/Der Fall ofwel De Val van Mussolini. De Nederlandse muziekwereld verliest met het overlijden van Dick Raaijmakers niet alleen een bijzonder man, maar ook een constante ideeënstroom. Gelukkig laat Raaijmakers een aantal boeken na en is zijn muziek beschikbaar op cd’s die worden uitgegeven bij Basta. (René Uijlenhoet) www.bastamusic.com


11

buma•stemra magazine update

CBO-Keurmerk voor Buma/Stemra opnieuw verlengd Buma/Stemra heeft opnieuw het Keurmerk voor collectieve beheersorganisaties toegekend gekregen. De controle op de criteria vindt jaarlijks plaats door een onafhankelijke keurmeester. Het CBO-Keurmerk is in het leven geroepen om voor onze belanghebbenden (rechthebbenden, gebruikers, overheid en toezichthouder) te borgen dat het collectief beheer op een goede wijze wordt uitgeoefend. Het keurmerk bevat regels voor het omgaan met rechthebbenden: voor tijdige en volledige verdeling van de gelden, voor normering van kosten, voor inspraak in het beheer van gelden, en voor de eventuele besteding van gelden aan sociaal-culturele doelen. Maar ook regels voor transparantie en service aan muziekgebruikers, zoals voor het overleg over tarieven, regels voor volledige en transparante informatievoorziening, en strikte regels en termijnen voor het afhandelen van eventuele klachten van gebruikers, met zo nodig onafhankelijke geschillenbeslechting.

Vakopleiding Muziekuitgever In april start weer de jaarlijkse cursus Vakopleiding voor de Muziekuitgever, verzorgd door de Johann A. Alsbach Stichting. Een opgeleide muziekuitgever is een volwaardige gesprekspartner voor onder anderen musici, componisten, muziekdrukkers, cd-fabrikanten en distributeurs. Hij is op de toekomst voorbereid – de ontwikkelingen in de nieuwe media en de Europese eenwording gaan snel –, maar heeft ook historisch besef. Daarnaast heeft hij inzicht in de formele en informele, bestuurlijke en financiële verhoudingen binnen de muziekindustrie. De opleiding is onderverdeeld in vijf hoofdstukken: Algemeen, De Bladmuziekuitgever, De Uitgever van Populaire Muziek, Auteursrechten, en De Praktijk van het Muziekuitgeven, en wordt in juni afgesloten met examens. Meer informatie kan worden ingewonnen via [email protected]. www.vmn.nl

- advertentie -

Een hit geschreven... wat nu? …word eerst lid van Popauteurs.NL!

Een sterke beroepsvereniging vergroot je kansen. Kosten: € 65,- per jaar (aftrekbaar)

JA! ik geef mij op als lid van Popauteurs.nl Ga eenvoudig naar www.popauteurs.nl en meld je aan!

12


Jazzahead met korting

Buma Awards Vijftig jaar lang zijn de Gouden Harpen uitgereikt. Het werd tijd de prijs een ander cachet te geven. Zodoende gaat Buma/Stemra vanaf 2014 de Buma Awards uitreiken. De awards zijn bedoeld om Buma-leden te onderscheiden voor hun werk. Op 18 maart zullen ze uitgereikt gaan worden. Voor meer details, zie www.bumastemra.nl

30 mei. Buma Rocks! is een combinatie van conferentie en showcasefestival. De ondertitel van Buma Rocks! luidt ‘The international conference and showcasefestival for loud music’ en richt zich op internationale boekers, festivaldirecteuren en professionals uit die muziekcategorie. Informatie en registratie:

De jaarlijkse Jazzdag van Buma Cultuur vindt dit jaar plaats op 27 en 28 juni in Rotterdam. Via de Jazzdag- en de Dutch Performing Arts-organisaties kunnen Nederlandse jazz organisaties en -artiesten als co-exhibitor aan de Jazz ahead-beurs in Bremen deelnemen voor een gereduceerd tarief van 115 euro (plus 19% VAT). De beurs vindt plaats van 24 tot 27 april. Inschrijving loopt via de Jazzahead- site. De stand zal dienen als servicepunt om promotiemateriaal neer te leggen en kan benut worden als meeting point voor afspraken. In de komende maanden zal nadere informatie gegeven worden over aanvullende promotionele activiteiten op Jazzahead. Er zijn showcases van Estafest, Kapok, Tin Men, en Bram Stadhouders Trio & Nederlands Kamerkoor ‘Henosis’.

www.bumarocks.nl

www.jazzahead.de

Buma Rocks op 30 mei Buma Cultuur organiseert na een eerste succesvolle editie afgelopen jaar, een nieuwe editie van Buma Rocks!, op

- advertentie -

- advertentie -

BACKOFFICE MUZIEKRECHTENADMINISTRATIE MUZIEKUITGEVER CPI behartigt de belangen van creatieve geesten en hun vertegenwoordigers, zoals: componist/tekstdichter, artiest, producent, muziekstudio, boeker, management- en artiestenbureau.

YOUR CREATIVITY, OUR POWER!

Royalty Administratie Incasso

Muziekrechten (in eigen) beheer

Advies Gebruikslicenties Contracten

Royalty Scan *)

*) ROYALTY SCAN: scan van (inter)nationale royalty afrekeningen (o.a. platenmaatschappij, uitgeverij, rechtenorganisatie(s)) voor optimale inkomsten en rechtenstromen.

LAAT GEEN INKOMSTEN LIGGEN! Neem vrijblijvend contact op:

BEZOEKADRES CPI B.V. Crown TV & Filmstudio’s Van Cleeffkade 15, 1431 BA Aalsmeer

TEL WEB

+31 (0)297 361 503 [email protected] www.copyrightpower.com


13

n interview

Ad Vandenberg komt hard terug

“Soms zelfs zo persoonlijk als de pest!” Gesluimerd heeft hij, een jaar of dertien lang. Maar in 2014 gaan we weer volop horen van gitarist, songschrijver en kunstschilder Ad Vandenberg. Een album met zijn nieuwe band, Vandenberg’s MoonKings, en een bijbehorende internationale tournee zijn nog maar het begin. - door Mark van Schaick

O

p 21 februari verschijnt het titelloze debuutalbum van Vandenberg’s MoonKings. Het bijbehorende feestje staat gepland in Atak in thuisbasis Enschede, maar de verrichtingen van Ad Vandenberg, meestal ‘Adje’ in Nederland en ‘Adrian’ daarbuiten, worden tot ver over de grenzen gevolgd. Dat is mede te danken aan Mascot Records, het Nederlandse platenlabel dat tegen de keer van de muziekindustrie in succesvol is. Vandenbergs label genoten, onder anderen Joe Bonamassa, Robert Cray, Walter Trout en Buddy Guy, varen wel bij het fanatisme van gitaar- en bluesrockliefhebbers wereld wijd. Vandenberg: “Ed van Zijl, de baas van Mascot, zei tegen me: ‘Ik vind dat je nog nooit een slechte plaat hebt gemaakt, dus ga je gang maar.’ Kun je je bijna niet voorstellen, toch? Met

14


Buma Rocks! Ad Vandenberg kondigde op Buma Rocks! in mei voor het eerst aan dat hij met een nieuw album zou komen.

Whitesnake stond er iedere anderhalf uur een a&r-manager in m’n nek te hijgen.”

Echte artiesten Zoals met wel meer in Vandenbergs leven, kwam Mascot spontaan op zijn pad. “Nadat er enkele labels aan mijn deur hadden geklopt, sprak ik met een hele goeie kennis van me, Olivier Garnier, een independent promotor uit Frankrijk. Hij zei uiteindelijk: ‘Je moet eens met Mascot gaan praten.’ Kende ik helemaal niet, maar het bleek Neder lands te zijn, met alleen maar goeie muziek! Echte artiesten, weetjewel. En Ed van Zijl was heel gemotiveerd. Een bijzonder figuur. Hij heeft waanzinnige luidsprekers in zijn kantoor staan. Dat ken ik helemaal niet van platenbazen, die hebben meestal hele andere drijf veren dan muziek… Hij zei: ‘Als de

mix me niet bevalt, gaat de plaat niet uitkomen.’ Ed kickt op een goeie mix. Enfin, het voelde helemaal goed na dat eerste gesprek. Ik heb niet meer met anderen gepraat.” Vandenberg, opgevoed met klassieke muziek en jazz – zijn zus heeft Conser 

Franck van der Heijden (links op de foto) schreef de strijkersarraangementen voor Ad Vandenberg



Fred van Diem

V.l.n.r.: Mart Nijen Es, Ad Vandenberg, Jan Hoving en Sem Christoffel

“Ik dacht: ik maak gewoon een plaat waar ik zélf op kick”


15

n interview Ad Vandenberg Marcel de Vré



 vatorium C Piano op zak –, behoort tot de grote namen uit de hardrockscene van de jaren tachtig en negentig. Ook al kent hij half Los Angeles uit die tijd, zijn MoonKings zijn niet de verwachte oude rotten. De gitarist is verreweg de oudste van het stel. “Mijn pa leerde me jazz kennen – terwijl ik naar Hendrix wilde luisteren, natuurlijk, maar toch! En in een jazz- of klassiek orkest kun je dezelfde leeftijdsverschillen tegen komen als binnen mijn band nu. Dat is het mooie van muziek, het heeft niet met leeftijd te maken. Er is een connectie of

niet, en die kun je niet bij elkaar verzin nen.”

Keihard gewerkt Te zot voor woorden, zo omschrijft Vandenberg het verhaal achter Moon Kings. Het begon in 2011, toen hij muzi kanten zocht voor een uitvoering van het door hem geschreven clublied voor FC Twente, A Number One. “Ik had de smaak van het schrijven weer te pakken, en toen begon ik over de consequenties na te denken. Ga ik met een Ameri

kaanse zanger aan de gang – ik had er twee achter de hand –, dan moet ik die heen en weer gaan vliegen of hem hier onder mijn hoede nemen. Had ik niet zo veel zin in. Maar wat was het alter natief ? Ik was sinds mijn toetreden tot Whitesnake in 1986 totaal niet meer bij met wat er in Nederland wel of niet gebeurde in de rock. Toen herinnerde ik me een voorprogramma van White snake in Tilburg met een fantastische zanger.” Na enig zoeken kwam Vandenberg met hem in contact: Jan Hoving, eige

Chronologie Ad Vandenberg wordt in 1954 geboren in Den Haag, woont vanaf 1959 in Rotterdam en na 1968 in Enschede. Eerste band: Mother Of Pearl. Hij is later lid van Jaap Dekkers Boogie Set, speelt als sessiegitarist en richt in 1977 bluesy hardrockband Teaser op. Hij begint dan ook zijn studie (die hij keurig afrondt) aan kunstacademie ABK in Arnhem. Teaser maakt één titelloos album in het pas geopende Wisseloord en tourt met AC/DC en Frankie Miller. Bezettingswisselingen leiden tot verandering van de bandnaam. In 1982 verschijnt album Vandenberg, met singlehit Burning Heart, dat de 39ste plaats in de Amerikaanse Billboard Hot 100-lijst bereikt. Na tweede album Heading For A Storm tourt de groep in de VS met Ozzy Osbourne, na derde album Alibi idem met Kiss, en als hoofdact in Japan. Een gastrol in het nummer Here I Go Again (een Amerikaanse nummer

16


1-hit) van het album 1987 van Whitesnake, speelt Ad Vandenberg zich internationaal weer groots in de kijker. Hij tourt met Whitesnake op het succes van 1987: achttien miljoen verkochte cd’s wereldwijd. Vandenberg schrijft mee aan opvolger Slip Of The Tongue. Drie hitsingles en wederom een miljoenenverkoop met bijbehorende wereldtournee. In de jaren negentig speelt Vandenberg af en aan met Whitesnake, werkt hij met zangers John Waite en Paul Rodgers en maakt hij (1994) een album met zijn band Manic Eden. Sinds 2006 is Ad Vandenberg een graag geziene gast tijdens Europese shows van Whitesnake. In 2011 schrijft hij A Number One voor FC Twente en treedt half playbackend op in stadion De Grolsch Veste in Enschede met zijn toekomstige band. Hij wint een rechtszaak tegen ex-bandleden van Vandenberg en mag zelf die bandnaam blijven gebruiken. Het Nederlandse label Mascot Records neemt hem onder contract en 2013 staat in het teken van nieuwe songs, een nieuwe band en nieuwe albumopnames.

naar van een groot boerenbedrijf ten westen van Zwolle. Op een avond dat het KNMI een weeralarm had uit gevaardigd, zocht Vandenberg hem op in de polder. Het klikte. “En hij zong nog beter dan ik al dacht. Hij is gewoon dwarsgezeten door de jaren negentig, door de grunge… Zijn stijl van zingen was not done. Jan zal trouwens de eerste zijn om te zeggen dat we een jaar lang keihard hebben gewerkt om uit hem te halen wat ik vermoedde dat erin zat. Al toen hij het Twentelied inzong, dacht ik: hij weet niet wat hij allemaal kan.” In Wisseloord viel uiteindelijk alles op z’n plek. “Tijdens het inzingen van Lust ’n’ Lies sloeg hij vierentwintig fases over en zat hij opeens op wereldniveau. Moeiteloos, zoals hij zong, iedere keer weer. Jan is iemand die van aanpakken weet, je moet hem soms gewoon bij de microfoon weg trékken! Niet eerst een beetje thee met honing, dikke sjaal om en dat soort primadonna-gedoe...”

Intuïtie Rinze van der Wal, directeur van pop podium Atak in Enschede en ooit bassist in Vandenbergs eerste jeugdbandje, wees de gitarist op de ritmesectie van de lokale rockband Mandrake’s Monster: bassist Sem Christoffel en drummer Mart Nijen Es, beiden net klaar met de popopleiding van het ArtEZ Conservatorium. Bij de huldiging van FC Twente ‘deden’ ze met Vandenberg, diens vriend Jan Vayne en Hoving A Number One voor zestigduizend man, op een onoverdekt podium in de regen. Het was half playback, maar Vandenberg was enthousiast over de jongens, en zette ze boven aan zijn lijstje. “Maar ik moest nog wel even wat num

mers schrijven. Uiteindelijk heb ik Sem en Mart een demo gegeven die ik in mijn homestudio had opgenomen. Het eerste moment dat we samenspeelden voelde al beter dan menige repetitie met grote namen die ik heb meegemaakt. Het greep me toch een partij in mekaar! “Muzikanten waar je op kickt, dat doet het ’m. Sinds een beetje bekend werd dat ik weer aan de slag wilde, via mijn Facebookpagina en dergelijke, kreeg ik honderden presentaties toegestuurd. Maar ik heb eigenlijk niet eens overwogen om met anderen in zee te gaan. Ik ben vanaf het begin op mijn intuïtie afgegaan. Als je de plaat maakt die je wil maken en met muzikanten waarmee je een intuïtieve klik hebt, kun je niks fout doen.



Mark van Schaick

Worksheet voor het MoonKings-album in de Wisseloord Studio’s

rustig leven heeft geleid. “De leukste verhalen deden de ronde. Dat ik als kluizenaar op de hei in Drenthe woonde, bijvoorbeeld, hahaha. Achteraf gezien ben ik op het goede moment onder het maaiveld gedoken. Ik wilde de schade inhalen op schildergebied, want voor schilderen was geen tijd in de Whitesnake periode. Exposities kunnen doen waar ik maar aanbiedingen voor bleef krijgen. Die worden veel verder vooruit gepland dan tournees, soms wel anderhalf jaar. Ik had te vaak afspraken afgezegd. Al les wel in een sympathieke sfeer en zo, maar toch: ik wilde er gewoon eens werk van maken. En niet wachten op

“Het mooie van muziek is dat het niet met leeftijd te maken heeft. Er is een connectie of niet, en die kun je niet bij elkaar verzinnen” Je kunt wel proberen om op te vallen of met een nieuwe stroming mee te gaan, maar dan verlies je waarschijnlijk je oude fans en nieuwe win je ook al niet. Dus ik dacht: ik maak gewoon een plaat waar ik zélf op kick en die ik zélf zou willen kopen. Daarna lekker op tournee!”

Royalties Vandenberg heeft een dochter van veertien; precies het aantal jaren dat hij een – naar rock ’n’ roll-begrippen –

misschien weer een Whitesnakealbum, over weer vier jaar... “Ik had nooit gedacht dat dit mijn beroep zou worden. Ik was grafisch ontwerper, verkocht mijn schilderijen, dus dat ik met deze muziek… Ik kan geen noot lezen, en kan dus ook niet even bij een andere band gaan zitten, jazzrock maken of zo. Daar ben ik de muzikant niet voor. Ik vind het leuk om muziek te maken waar ik op kick. In deze fase van mijn leven heb ik het helemaal gehad met dingen moéten.” 


17

n interview Ad Vandenberg David Coverdale, zanger van White snake en eerder Deep Purple, en een vriend van Vandenberg, kan van zijn royalties goed leven. Vandenberg is naar eigen zeggen ‘niet binnen’. “Dat is ook niet mijn ambitie, want de mensen díe ik ken die dat zijn, zijn niet per definitie de gelukkigste. Op vakantie naar alle landen waar ze naartoe wilden, maar dan? Je floreert als mens het best als je een drive hebt om de dingen te doen die je leuk vindt. Mijn ouders zijn inmid dels 88 en hartstikke happy. Zij hebben me geleerd dat het leven een cadeautje is, en daarom ben ik zo blij dat ik dit nu meemaak.”



Niks gladgestreken

Fred van Diem

Met MoonKings is Vandenberg dus heel bewust op zijn eigen muzieksmaak afgegaan. Heavy bluesrocksongs met goede zangmelodieën, gespeeld op oude gitaren en versterkers, met een beetje ondersteuning van hammond orgel (door DeWolff ’s Robin Piso en Nico Brandsen), hese soul/bluesy achtergrondzangeressen, en hier en daar wat strijkers. Vandenberg: “Daar

18


Auteursrechtsucces Het album Vandenberg met hitsingle Burning Heart (1982) en de plaat Slip of the Tongue met Whitesnake (1990) zijn de grote auteursrechtsuccessen van respectievelijk Adriaan Van den Berg II en Adriaan Vandenberg, zoals zijn registratienamen luiden bij Buma/Stemra.

heeft Franck van der Heijden mooie arrangementen voor geschreven. Mijn nichtje dat viool speelt en cum laude van het conservatorium is afgestudeerd heeft meegespeeld. Ik zat trots als een aap in de studio! “Wat soleren betreft: ik heb zo lang gewerkt aan nummers schrijven en arrangeren en vervolgens instuderen, dat ik me er totaal nog niet mee bezig had gehouden tot het zover was. Dat was geen frustratie, het was eerder een zegen. Ik heb me niet bezig gehouden met techniek maar met de expressie en ben gewoon gaan spelen. En mijn gitaargeluid – zie het maar als een antistatement. Goed hoor, die nieuwe ver sterkers, je plugt in en je wordt omver geblazen. Maar wat maakte Page en Hendrix en Beck nou zo te gek? Dat je ze hóórde zoeken, dat ze hun onvolko menheden hadden, ook in hun geluid. Er was niks gladgestreken door perfecte versterkers of door rockacademies of

noem maar op. Keith Richards zei het ooit: ‘Perfection is boring’.” Op het nieuwe album staat één oud nummer, Sailing Ships, dat Vandenberg oorspronkelijk schreef voor Whitesnake. David Coverdale zingt het, en lost daar mee een oude belofte aan Vandenberg in: bijdragen aan diens soloalbum. “Ik heb alles zelf geschreven. Jan vindt dat fijn, die heeft niet de ambitie om teksten te schrijven. Hij wil gewoon zingen! En ik was benieuwd hoe het zou gaan, omdat ik sinds mijn band Vandenberg geen teksten meer had geschreven. De ene keer is het pure rock ’n’ roll, de andere keer is het persoonlijker. Soms zelfs zo persoonlijk als de pest! Maar ze zijn universeel interpretabel. En het is allemaal vers bedacht. Ik heb wel ergens een map met ideeën liggen, maar nee, dan is vers toch lekkerder.”  www.moonkingsband.com

“Ik had nooit gedacht dat dit mijn beroep zou worden”

n feature

DIY met KiT’s Roël Calister Mark van Schaick

“Ons publiek komt niet meer in de cd-winkel”

Zelf digitaal distribueren DIY staat voor Do It Yourself. KiT staat voor Kuenta i Tambú, de band van Roël Calister. Ze hebben hun eigen label, regelen hun eigen digitale distributie en staan zo model voor hoe steeds meer bands hun muziek over het voetlicht krijgen.

K

iT presenteerde hun debuut album onlangs op ADE. Mede naar aanleiding van dat optreden op Amsterdam Dance Event kreeg de band de gelegen heid de befaamde ‘minuut’ in De Wereld Draait Door te vullen, waarna ze naar de Sugar Factory snelden om hun performance op ADE te starten. De

weken ervoor was bandleider Roël Calister volop in de weer geweest om de digitale distributie van Tambutronic te regelen, opdat de muziek via allerlei digitale kanalen tijdig goed verkrijgbaar zou zijn. Hij is een exponent van de generatie DIY-muzikanten die werkelijk álles zelf doen, van componeren en produceren, tot boekingen en distributie.

En hoe pittig dit alles ook is, Calister is er monter over.

DWDD en iTunes Top 100 “Onze muziek is te nieuw en te apart om bij de traditionele labels aan te kun nen slaan. Als je een platendeal hebt, regelen ze natuurlijk alles voor je, maar 


19

n feature DIY met KiT

 er zijn maar weinig labels die de investering aandurven, dus moet je het gewoon zelf doen. Ik heb mijn eigen label, Jiga Muzika, waarmee ik niet veel doe, maar wel als ik ergens een kans zie. Voor ons nieuwe album Tambutronic heb ik niet eens een distributeur voor de fysieke cd’s gezocht. Ons publiek komt niet meer in de cd-winkel. Zij komen naar onze concerten en kopen de cd’s na het optreden. Bovendien verkopen we toch het meeste via de digi tale kanalen, en dan nog steeds vooral via iTunes. Dat voelt voor de consument nog steeds het meest vertrouwd. “Toen we bij DWDD stonden, kwamen we de dag erna meteen in de iTunes Top 100. Ik ben benieuwd naar de statements die we straks krijgen. Kijken hoeveel het opgeleverd heeft! Wat verder het effect van zo’n DWDD-optreden is,

blijft gissen, maar we kunnen in ieder geval een jaar teren op het prestige dat dat toch met zich meebrengt.”

DIY met aggregator Dat het album Tambutronic tijdens die uitzending op iTunes klaarstond, was natuurlijk cruciaal. Roël Calister heeft dat voor dit album geregeld met de Duitse aggregator Awal. “Als je een mp3-file van 320kbps of een wav-file uploadt naar hun site, zorgen zij er binnen een paar dagen voor dat je muziek via honderden onlinekanalen verkrijgbaar is. Je kan zelf aangeven of en wanneer je de releaseonline wilt hebben staan; alleen in Nederland, of in Europa, of wereldwijd. Wij hebben de VS-release staan voor 14 januari, want die wil ik qua marketing nog even goed kunnen

- advertentie -

Word lid en steun onze lobby voor een sterker en moderner auteursrecht en een betere positie voor auteurs En profiteer van de voordelen van zowel het VCTN- als het Ntb-lidmaatschap: • Juridische check/screening van uitgave- en platencontracten • Goedkoopste instrumentenverzekering (ook studioapparatuur) met werelddekking • WA-verzekeringen voor privé en ZZP • Beroepsinformatie via nieuwsbrieven en het Ntb-magazine Muziekwereld

Meer informatie of aanmelden: www.VCTN.nl Leden zijn tevens lid van de Ntb (www.ntb.nl)

20


voorbereiden. Awal int de inkomsten uit al die onlinekanalen en stuurt maandelijks een statement en betaling. Zij houden 15 procent in voor deze service.”

DIY via Bandcamp Natuurlijk zijn er wereldwijd heel veel aanbieders voor een dergelijke service. CD Baby is daarvan de bekendste en grootste aggregator. TuneCore is ook een veelgebruikte aanbieder. Finetunes eveneens. Als je in Nederland een distributeur vindt voor je in eigen beheer gemaakte cd, bij bijvoorbeeld Coast to Coast, Rough Trade of Bertus, dan regelen zij dit alles in principe voor je. “Als je alles echt helemaal in eigen hand wilt houden, is Bandcamp ook

een mooie oplossing. Daar bepaal je zelf wat je wilt verdienen – of je iets gratis of betaald aanbiedt –, en ze bieden bovendien heel veel marketingmogelijkheden. Dat kun je ook altijd doen naast gebruik te maken van een aggregator. Als je het helemaal goed wilt doen, maak je ook een SoundCloud-account aan. Je kunt volledige tracks erop zetten of een preview met fragmenten. Bij de streams kan je links zetten naar iTunes, Beatport, of wat je maar wilt, met een koopbutton.” Tot slot zegt Calister: “Zorg dat je, voordat je je gaat aanmelden, de juiste codes voor je muziek hebt aangevraagd. Een barcode voor het fysieke product en een ISRC-code om je muziek digitaal te kunnen identificeren. Deze International Standard Recording Codes kun je bij Sena aanvragen.” 

Kanalen voor digitale distributie Een selectie: • Awal www.awal.com • TuneCore www.tunecore. com • Finetunes www.finetunes. net • CD Baby www.cdbaby. com

KiT staat voor Kuenta i Tambú en is de formatie rond zanger/percussionist Roël Calister met zangeres/mc Diamanta Vonlieshde, percussionisten Vernon Chatlein en Tshepo Pietersz, en dj PhillyM. Ze brengen een crossover van de traditionele Antilliaanse tambú met dance. Op 12 januari staan ze op het GlobalFest in New York. De muziek van hun album Tambutronic is digitaal verkrijgbaar op alle platforms, en te streamen via SoundCloud, Deezer, Rdio, Spotify, et cetera.


21

n feature

Willem Friede

Over het vak van arrangeur De opening van de Uitmarkt wel eens bijgewoond of gekeken? Gregory Porter met het Metropole Orkest zien optreden in Paradiso? Albums van de New Cool Collective Big Band in huis? De arrangementen zijn allemaal van de hand van Willem Friede. Een kennismaking met ‘de arrangeur’. - door Erk Willemsen

N

iet zelden is een arrangeur ook een instrumentalist. Ook Willem Friede (46) is zo begonnen: piano studeren aan Codarts in Rotterdam. Maar al snel

koos hij als tweede hoofdvak Arrangeren. In beide vakken studeerde hij in 1997 af. Toen had hij al arrangementen gemaakt voor de New Cool Collective Big Band, waarvan hij later ook de pianist

werd. Hij is dat tot op de dag van vandaag, nu deze band met Benjamin Herman haar 20-jarig jubileum viert. Het was de praktijkleerschool voor Friede. We spreken met Willem Friede over het vak van arrangeur en pluizen daarnaast uit hoe dat nou zit met arrangementen en Buma/Stemra. Want kan een arrangeur een beroep doen op auteursrecht? Hoe verdient een arrangeur zijn geld? En hoe ziet die beroepspraktijk er nou eigenlijk uit?

Willem Friede

Allround Hij is de exponent van de moderne arrangeur. Snelle werker. Communicator. Een allround vakman. Willem Friede: “Ik doe heel uiteenlopende dingen. Van mijn eigen muziek met New Cool Collective tot het orkestreren van filmmuziek, het bewerken van klassieke muziek, het schrijven voor jazzbigbands, en het maken van strijkarran gementen bij popliedjes. Het is heel erg allround. Mijn eigen voorkeur ligt bij de dingen waarbij ik ook echt invloed heb op hoe het totaal gaat klinken. Als je strijkers schrijft bij een al redelijk vormgegeven popliedje, is dat soms wat minder interessant dan wanneer ik voor


Steven Rieder

22

Hans van der Woerd

Gregory Porter met het Metropole Orkest

mijn eigen bigband een arrangement maak. Dat is te gek. Ik merk dat latinen jazzachtige muziek mij heel goed liggen. Maar soms verbaas je jezelf. Dan maak ik toch iets wat veel meer een klassieke sound heeft.”

Metropole Orkest Willem Friede’s werkenlijst bevat een indrukwekkende hoeveelheid arrangementen. Veel ervan heeft hij in opdracht van het Metropole Orkest gemaakt. Onlangs nog voor de samenwerking met Gregory Porter, bijvoorbeeld. Als je de lange lijst op zijn site naloopt kom je namen tegen als George Duke,

Oleta Adams, Pat Metheny, Elvis Costello, Cliff Richard, Chaka Khan, Bløf, Moke, en Ruben Hein. Hij arrangeerde Rames Shaffy’s Wij Zullen Doorgaan voor het orkest en Toon Hermans’ Vierentwintig Rozen, om er maar een paar te noemen. Hij maakt muziek voor films (Kameleon, Alles Is Liefde) en series. Hij werkte samen met Paul Weller. En is componist/arrangeur van alle albums van New Cool Collective. Hoe ga je te werk als je arrangeert? “Het is een heel proces. Het maken van de partijen kun je in een paar uur doen. Maar het arrangeren zelf, het luisteren, het overleggen, zorgen dat je

een idee van de aanpak krijgt, het uitproberen, dat is een proces waar veel tijd in kan gaan zitten. Als je voor Moke (voor het album Moke & Metropole Orkest; red.) strijkarrangementen maakt, ben je van het begin af aan betrokken bij het project. Eerst richt je je op het geheel, en langzamerhand werk je toe naar de details van elk nummer apart. Bij Gregory Porter was de opdracht weer heel anders. Bij hem is er veel meer vrijheid tussen de zanggedeelten door, voor solo’s en speciale dingen. Met die vijf nummers ben je dan uiteindelijk wel twee maanden bezig. Niet continu, natuurlijk.” Je werkt alles uit op de computer neem ik aan? “Ja, heel in het begin, toen we met de New Cool Collective Big Band wekelijks in Meander (club in Amsterdam; red.) stonden, heb ik nog een paar handgeschreven arrangementen gemaakt, maar inmiddels werk ik al heel lang met Logic. Daar kan ik mee lezen en schrijven. Maar je moet wel vrij veel


23



“Soms levert je werk iets op dat je zelf nog niet kent en niet van plan was te maken. Wat niet met iets anders te vergelijken is. Daar kan ik ongekend blij van worden”

n feature Over arrangeren

New Cool Collective Big Band

 zelf instellen om er goed mee te kunnen werken. Met de Logic-software kan je ook heel goede demo’s maken. Vanuit de score die je maakt, kun je de audio erbij plakken. Dan kan je je arrangementen hoorbaar maken. Dat is vaak voor jezelf niet eens zo belangrijk, maar voor opdrachtgevers heel handig. Dan kan je ze in ieder geval een idee geven waar het heen gaat. Zeker voor

de grotere commerciële dingen is het onprettig als ze er pas ter plekke achter zouden komen dat ze niet helemaal tevreden zijn. Af en toe werk ik ook wel met Sibelius- of Finale-software.” Speel je de arrangementen in vanaf je keyboard of schrijf je de noten op de computer? “Soms speel je het in, maar als je iets

Arrangementen Willem Friede We noteren hier slechts een heel kleine greep uit de composities die Willem Friede arrangeerde voor orkesten of bigbands, om een indruk te geven van zijn werk. Met het Metropole Orkest Gregory Porter & The Metropole Orchestra, Full concert, Paradiso (2013, YouTube) Ruben Hein - Traffic Jam (2011, YouTube) Moke & Metropole Orkest (cd, maar ook: 2010 Pinkpop, YouTube)

24

George Duke - Anticipation (2009, YouTube) Elvis Costello (cd My Flame Burns Blue) Pat Metheny - First Circle (2003, YouTube)

Met Zuco 103 Vier albums: After the Carnival, Outro Lado, The Other Side of Outro Lado, Tales of High Fever

Met New Cool Collective (Big Band) Elf cd’s, van Big in 1998 tot en met Chin Chin, die onlangs uitkwam

Met Paul de Leeuw Twee cd’s: MetroPaul en Duizel Mij

Met Paul Weller Drie albums: 22 Dreams, As Is Now en Studio 150


Ga naar www.lotusmusic.nl/ willemfriede-works.html en vind de eindeloos lange lijst arrangementen, composities en opnames van Willem Friede.

moet uit harmoniseren, bijvoorbeeld een lintharmonisatie voor vijf saxen, dan is dat toch een soort puzzeltje wat je notenschrijvend moet doen. Het is niet zo dat je bij zo’n harmonisatie meteen alle stemmen in je hoofd hebt en je ze alleen nog maar hoeft in te spelen. Je moet dan wel de harmonieën checken. Wat sinds een jaar of twintig natuurlijk wel heel handig is, is dat je zelf de partijen kunt printen zodra je klaar bent met het arrangement. Vroeger moest je dan nog een tussentraject in en een copyist de partijen laten uitschrijven.” Welke arrangeurs inspireren jou? “Toen ik arrangementen van iemand als Claus Ogerman hoorde, begon er bij mij het idee te ontstaan dat al die stijlwerelden veel met elkaar te maken hebben. Gil Evans bij Miles Davis liet ook horen dat er veel overlap zit tussen de klassieke wereld en de jazzwereld. Clare Fisher was ook een voorbeeld voor mij. Hij was heel breed ontwikkeld. Deed

zelf veel eigen latinprojecten, maar heeft ook voor Prince gearrangeerd.”

Star Trek-suite “Jules Buckley (chef-dirigent van het Metropole Orkest; red.) heeft prima ideeën over hoe je als arrangeur popmuziek kan benaderen en vormgeven. Wat ik in hem herken, is dat hij met zijn arrangementen probeert popmuziek pop te laten blijven, maar wel in de orkestsituatie iedereen probeert bij te laten dragen qua instrumentatie en participatie. Het heeft namelijk niet zo heel veel zin bij een rockband Mozartachtige virtuositeit te plakken. Dat is helemaal niet wat degene die je vraagt als arrangeur voor ogen heeft. Hij is daar heel goed in. Hij voelt het aan. Dat is het uiteindelijk.” Welke van jouw arrangementen vind je extra geslaagd als je erop terugkijkt? “Met New Cool hebben we in 1998 de plaat Big gemaakt. Daarop staat een Star Trek-suite (het nummer NCC 1701; red.). Als ik die nu hoor, ben ik daar nog steeds trots op. Dat heeft ook te maken met hoe hij tot stand is gekomen, de sfeer eromheen. Het was in de tijd dat we in Meander speelden. De composities konden toen langzaamaan groeien. Op ons album Patchinko staan ook een aantal dingen die ik mooi vind. Soms levert je werk iets op dat je zelf nog niet kent en niet van plan was te maken. Wat niet met iets anders te vergelijken is. Daar kan ik ongekend blij van worden.”

Gregory Porter “Je leert het pas door het te doen: als je wat je bedacht hebt voor het orkest klopt met hoe de artiest het voor ogen had. Dit jaar heb ik dus voor Gregory Porter gearrangeerd. En daar ben ik heel trots op. Daar had ik het gevoel dat

“Het is het componistenwerk dat vooral oplevert voor mij bij Buma/Stemra” het klopte. Dat komt niet altijd voor. Soms is er de ruimte niet voor. Soms is het beperkt tot het uitwerken van een bestaand idee. Dat doe je dan zo goed mogelijk, maar dan heb je minder eer van je eigen input.” Houd je rekening met wat een orkest aankan? “Bij het Metropole Orkest is ‘aankunnen’ niet eens meer de vraag. In principe kunnen ze alles aan. Waar je over moet nadenken is hoe het gaat klinken. Want dat ze de noten kunnen spelen hoef je je niet af te vragen. Dat kunnen ze. Maar dan gaat het over intentie, of bij de ritmesectie over sound. En dan zit je op een grensgebied met de dirigent. Dat hangt ook weer van de situatie af. Op welke manier je erbij betrokken bent. Wat ik prettig vind is als ik in overleg met de dirigent bepaalde aanwijzingen kan geven. Dat is ook handig voor de dirigent, voor het orkest en voor de artiest, als je op die manier erbij bent. Soms pas je nog wat aan. En soms doet de dirigent dat. Daar moet je dan laconiek over kunnen zijn. Uiteindelijk gaat het erom of de muziek goed gaat klinken en niet om jouw ego.” Hoe werkt dat met het auteursrecht bij compositie versus arrangement? “Bij New Cool Collective zijn we altijd samen de componist, acht man. Het idee daarachter is dat je er uiteindelijk met z’n allen even hard aan werkt om de muziek tot stand te brengen. In de praktijk is dat natuurlijk niet altijd zo, maar het is wel redelijk om het zo te zien, zeker in het geval van een band als de onze. Mijn arrangementen staan

er dan wel bij als bewerkersaandeel. Daar krijg ik dan Stemra-gelden voor.”

Flat fee of bewerkersaandeel “Voor orkestarrangementen krijg je heel vaak een flat fee, die afhangt van de complexiteit van de opdracht. Het heeft meestal niet zo veel zin je arrangement als bewerkersaandeel op te voeren, omdat er verder geen geld meer mee gemoeid is. Maar soms is dat wel het geval, en dan word je in de opgave als bewerker mee genomen en is er via Stemra geld mee te verdienen. Maar het is natuurlijk het componistenwerk dat vooral oplevert voor mij bij Buma/Stemra.” Heb je jezelf nog doelen gesteld voor de komende jaren? “Eigenlijk niet. Ik kan momenteel in mijn werk veel kwijt van wat ik zelf leuk vind. Ik heb geen verlanglijstje van mensen voor wie ik zou willen schrijven. Toen ik begon had ik een droom dat ik ooit iets voor Pat Metheny zou willen doen en via het Metropole Orkest is dat gebeurd, in 2003. “Al toen ik jong was luisterde ik naar Paul Weller. Als je daar dan opeens naast zit en met hem aan het werk bent, zit je wel even te kijken. Dat is te gek. Ik neem het zoals het komt. Maar je bepaalt wel voor jezelf de richting. Mijn passie voor muziek speelt een heel belangrijke rol. Als arrangeur sta je niet aan de voorkant, maar je kan toch echt heel trots zijn als een arrangement in de praktijk blijkt te werken. Als ik iets maak voor een popliedje, dan wil ik dat door de strijkers die ik arrangeer het liedje mooier wordt. Dat is mijn doel.” 

Arrangeren en bewerken bij Buma/Stemra Een muziekwerk van een ander kan de basis zijn van jouw werk; je hebt het werk van een ander gebruikt en gewijzigd. Een bewerking is dus een verveelvoudiging van een al bestaand werk in gewijzigde vorm. Een bewerker vult in ieder geval het oorspronkelijke werk zo aan dat er een nieuw werk ontstaat. Niet iedere wijziging of toevoeging levert namelijk een nieuw werk op. Voor het maken van een bewerking heb je vooraf toestemming

nodig van rechthebbenden. Hierbij geldt als uitgangspunt: bij bewer king van de tekst vraag je toestemming aan de tekstschrijver en bij bewerking van de muziek vraag je toestemming aan de componist. Als een bewerker een vergoeding wil ontvangen voor het gebruik van zijn bewerking, moet de bewerker lid zijn van Stemra, zijn be werking bij Stemra aanmelden, en toestemming hebben van de recht hebbenden van het oorspronkelijke werk om het te mogen bewerken.


25

n achtergrond

Briefwisseling PvdA - Buma/Stemra

Astrid Oosenbrug schrijft met Hein van der Ree Buma/Stemra is jaar en dag in gesprek met de politiek. Over auteursrechten, maar ook over de rol van muziek in de maatschappij. Directievoorzitter van Buma/Stemra Hein van der Ree nodigde de vorige editie Tweede Kamerlid Vera Bergkamp van D66 uit tot een openbare briefwisseling. Deze editie correspondeert hij met Astrid Oosenbrug, Tweede Kamerlid voor de PvdA.

Geachte heer Van der Ree, Graag wil ik u bedanken voor de mogelijkheid om een briefwisseling met u aan te gaan in Buma Stemra Magazine. Na de briefwisseling met Vera in het vorige magazine is het aan mij nu de eer om dit over te nemen. Mijn naam is Astrid Oosenbrug, ik ben Tweede Kamerlid voor de PvdA en ik ben onder andere woordvoerder op het gebied van auteursrecht. Hoewel auteursrecht niet altijd boven aan de politieke agenda staat, ben ik erg blij dat ik dit onderwerp voor de PvdA mag vertegenwoordigen. De PvdA wil een moderner auteursrecht, dat beter aansluit bij onze digitale samenleving. Wij willen dat creatieve prestaties beloond worden zonder de gebruiks mogelijkheden van consumenten in het gedrang te laten komen. Wij vinden dat de popmuziek actief ondersteund moet worden en dat

26


Nederlandse artiesten hulp verdienen om voet aan de grond te krijgen in het buitenland. Ook veelbelovende, startende muzikanten en bands. Voor de ontwik keling van nieuwe Armin van Buurens en Caro Emeralds is het clubcircuit enorm belangrijk. Maar met de ge meentelijke bezuinigingen en de druk op de landelijke subsidie is het belang rijk dat de lokale overheid, de landelijke overheid en de sector samenwerken om talentontwikkeling optimaal te blijven bevorderen. Kunt u mij vertellen wat Buma/Stemra doet aan investeren in de popmuziek en dan met name op het gebied van talentontwikkeling?

Omdat wij het goed vinden dat de muziek in Nederland ondersteund wordt door de overheid, hebben wij in april dit jaar een hoorzitting gehouden in de Tweede Kamer. Ondanks de dalende muziekverkopen in de afgelopen jaren, gaat het hartstikke goed met de Neder landse muziek. Helaas laat Nederland zeker op het gebied van promotie veel liggen. Er wordt minder verdiend met de verkoop van muziek, maar meer met optredens en digitale verspreiding. Dat geeft nieuwe risico’s maar ook kansen voor beginnende bands. Zo kunnen die door middel van sociale media een veel persoonlijker band opbouwen met hun fans en vormen de verschillende digitale kanalen mogelijkheden om hun muziek te laten zien. Wat is uw visie hierop? Met vriendelijke groet, Astrid Oosenbrug, lid Tweede Kamer, PvdA

foto PvdA

Rob Becker

Geachte mevrouw Oosenbrug, Allereerst hartelijk bedankt dat u in Buma Stemra Magazine met mij een briefwisseling wilt aangaan. Wij hebben in april de hoorzitting, onder andere georganiseerd door de PvdA, met veel belangstelling gevolgd. Behalve dat wij van mening zijn dat de overheid moet investeren in de pop sector, erkennen wij dat de sector zelf zich ook moet inspannen. Dit is overi gens niet nieuw: al decennialang wordt door Buma/Stemra in de promotie van Nederlandse muziek geïnvesteerd. Het succes hiervan is vooral te zien op het terrein van de populaire festivals. Verre weg het grootste en populairste festival is het Amsterdam Dance Event, geheel georganiseerd en gefinancierd door Buma via Buma Cultuur. Daarnaast kent u Eurosonic Noorder slag, maar weet u misschien ook dat wij op middelbare scholen met het populaire Buma Music Academy scholieren ken nis laten maken met muziek. Daarnaast organiseren wij Muzikantendagen en Town Hall Meetings, waarmee we investeren in de kennis en het netwerk van onze leden. Ten slotte kunnen jonge, beginnende componisten en tekst schrijvers lid worden van Jong Buma en houden wij lezingen op hogescholen en universiteiten.

De investeringen in de popsector van uit Buma/Stemra staan op dit moment ontzettend onder druk. Door de gevol gen van de Richtlijn Collectief Beheer die op dit moment in het Europees Parlement behandeld wordt, kan het gebeuren dat Buma/Stemra, en daar mee dus ook Buma Cultuur, minder kan investeren in de popsector. Wij hopen dus op steun vanuit de Kamer om de Nederlandse muziekmarkt daar om alleen al meer te beschermen. Om succes te kunnen genereren is het voor de muziekindustrie van groot belang om ook in het buitenland resul taten te boeken. Vanwege de terug lopende muziekverkopen zijn buiten landse optredens nodig om te kunnen overleven in de huidige muziekmarkt. Hierin is daarom een rol weggelegd voor de overheid om het voorbeeld van het buitenland te volgen: Nederland is het enige EU-land zonder export bureau, terwijl bijvoorbeeld de Neder landse dancemuziek een zeer belangrijk exportproduct is. In 2011 was de export waarde van de Nederlandse popmuziek ruim honderd miljoen euro! Investeringen van de overheid in de popsector zijn dus heel belangrijk. Maar investeren in de popsector is niet genoeg. Het is in het belang van onze

leden dat ook in het digitale tijdperk muziek op zo’n manier verspreid wordt, dat zij een vergoeding voor gebruik kunnen krijgen. Buma/Stemra is betrokken bij allerlei discussies over toepassing van het auteursrecht in het digitale tijdperk, en onderhandelt met professionele muziekgebruikers zoals Spotify en Deezer over vergoedingen voor het gebruik van materiaal, en over de manier waarop wij gegevens over muziekgebruik ontvangen en kunnen verwerken. Dat daar goede afspraken over komen is belangrijk, want het gaat over gigantische hoeveelheden data, die wij terug moeten rekenen naar bedragen per componist en tekstschrijver. Met innovatie op het gebied van het ver werken van ‘big data’ stimuleren wij legaal muziekgebruik. Naast stimuleren is het beschermen van de rechten van onze auteurs net zo belangrijk. Platforms die illegaal muziek van onze auteurs aanbieden verdienen heel veel geld zonder dat onze auteurs hier iets van zien. Het is uitermate belangrijk dat de overheid komt met een effectief handhavingsbeleid gericht op partijen die illegale files aanbieden. Hoe ziet u dit? Met vriendelijke groet, Hein van der Ree, directievoorzitter Buma/Stemra 


27

n achtergrond

Inkomsten en uitkeringen

De toekomst van on Dat de omzet van de muziekindustrie voor het eerst weer groeide halverwege 2013, is te danken aan de onlineverkopen van streams en downloads. Wat betekent dit voor muziekauteurs?

V

ijf jaar geleden was het nog ondenkbaar dat de online verkopen van muziek zouden zorgen voor een opleving van de muziekindustrie. Inmiddels is het tij aan het keren door de gelden die diensten als Spotify, YouTube en iTunes binnenhalen en weer doorzetten naar labels en auteurs en uitgevers. Het eerste halfjaar van 2013 groeide de muziekindustrie voor het eerst weer. Minimaal, maar toch. Buma/Stemra kan inmiddels behoorlijke bedragen incasseren door die groei, en sluit boven dien de ene na de andere auteursrechtlicentie met onlinediensten af, zowel met nationale diensten als met inter nationale diensten. In augustus werd het lopende contract met YouTube vernieuwd.

Inkomsten Bij Buma/Stemra is het Kajal Gayadien, Head of Digital & Audiovisual Licensing, die samen met haar team verantwoordelijk is voor het afsluiten van die contracten. Het is niet voor niets dat haar titel hier in het Engels staat, want ze is voornamelijk aan de slag met internationale partijen. Een nieuwe partij als Netflix, waar inmiddels ongeveer 6 procent van de Nederlanders een abonnement bij heeft, behoort tot haar klantenkring. Zij ziet een tendens dat on demand-diensten steeds belangrijker worden. “Wat muziek betreft zijn bepaalde partijen zo sterk dat anderen daar momenteel wat achterblijven. Het is niet makkelijk daar tussen te komen. Maar toch zie je dat er steeds weer nieuwe partijen bij komen die zich op een nichemarkt richten, op een specifiek genre. En ook video-ondemand groeit hard. Netflix is er daar een van, maar ook iTunes en Microsoft

28


bieden het aan, en Pathé Thuis, zo zijn en komen er nog een aantal.” Het licenseren van onlinegebruik is geen sinecure. Het terrein verandert razendsnel. Gayadien: “Om een voor beeld te geven: MyRadio was een nieuw soort onlinedienst waarvoor we geen model hadden klaarliggen. Zij streamen muziek, maar niet on demand, maar weer wél gericht op de specifieke online gebruiker. Dat zit tussen radio en on demand-streaming in. Dus dan moet je

Buma/Stemra kan inmiddels behoorlijke bedragen incasseren door de groei van de onlineverkopen de bestaande onlinetarieven opnieuw onder de loep nemen.”

Uitkeringen Buma/Stemra kan er prat op gaan dat met zo’n beetje alle in Nederland actieve onlinediensten een overeen komst is afgesloten. Er komt dus geld binnen. Dan rijst natuurlijk bij de muziekauteurs de vraag hoe dat geld dan verdeeld wordt. Net als bij alle andere uitkeringen kan ook bij online meestal heel precies vastgesteld worden voor welk liedje het geld bestemd is. Een klein deel – denk aan de online hobbyradiostations – wordt uitgekeerd op basis van referentierepertoire; zie daar voor het artikel in het vorige magazine (ook op de website in te zien). Via radio of tv bereikt een liedje in één keer duizenden luisteraars. Wat

onlinegebruik onderscheidt van muziek luisteren via radio of tv, is dat je online altijd maar één luisteraar tegelijk bereikt. Dat werkt natuurlijk door in het tarief dat je er als muziekauteur voor kunt ontvangen.

Afspelen of vastleggen Om te weten hoeveel geld precies naar de rechthebbende gaat, is het van belang te weten of de muziek gestreamd of gedownload wordt. Bij streamen ligt de nadruk op het afspelen, wat van oudsher het domein van Buma is. De verhouding afspelen-vastleggen is bij streamen 75%-25%. Bij downloaden ligt de nadruk op vastleggen – denk aan downloaden via iTunes. Dit was altijd het domein van Stemra. De verhouding afspelen-vastleggen is bij downloaden 25%-75%. Dit alles verschilt ook weer per online aanbieder. We noemen hier drie aanbie ders, namelijk die waar Buma/Stemra de meeste vragen over krijgt: iTunes, Spotify en YouTube. Bij alle drie is het zo dat hun aanbod gigantisch is. Dat loopt in de miljoenen tracks. Van al die liedjes wordt maar een klein deel – ongeveer 10 pro cent – door de overgrote meerderheid van de mensen gedownload of ge streamd. Al die andere miljoenen liedjes worden maar weinig gedownload. Per liedje is dat soms maar een handvol keer. Het gevolg is dat er online veel meer verschillende liedjes worden geluisterd dan bij de radio. Daarom is het proces om te kunnen uitkeren relatief kostbaar der. Vanaf welk bedrag is het verant woord om geld een-op-een aan een rechthebbende uit te keren? Dat is een lastige afweging voor Buma/Stemra. Bottomline is dat de uitkering minimaal hoger moet zijn dan de administratieve kosten van die uitkering.

Bundelen en matchen De drie genoemde onlinediensten sturen maandelijks een overzicht naar Buma/Stemra van alle gedownloade

nlinemuziek 

(iTunes), gestreamde (Spotify) en bekeken (YouTube) liedjes. De liedjes worden ge bundeld, zodat precies wordt vastgesteld hoe vaak een liedje ‘gebruikt’ is. De gedownloade liedjes worden gematcht met de werkendatabase. Uit deze data base blijkt welke werken Buma/Stemra vertegenwoordigt – belangrijk, want juist voor onlinekanalen geldt dat grote internationale uitgevers er steeds vaker toe over gaan om zélf de onlinerechten te beheren en het geld te innen. Het be palen aan wie wordt uitgekeerd is hier dus complexer dan bij andere kanalen.

Kajal Gayadien, Head of Digital & Audiovisual Licensing: “Er komen steeds weer nieuwe partijen bij die zich bijvoorbeeld op een nichemarkt richten, op een specifiek genre. En ook video-on-demand groeit”

Drempel verlagen Bij onlinediensten heb je bovendien te maken met een behoorlijk aantal toch nog handmatig te matchen liedjes. Er hoeft maar één afwijkende spelling tussen de Buma-database en die van de onlinedienst te zitten, en de geautomati seerde match kan niet gemaakt worden. Neem bijvoorbeeld ‘love you’ en ‘love u’. Wat het beeld ook complexer maakt is dat Buma/Stemra met bijvoorbeeld YouTube alleen een overeenkomst voor in Nederland bekeken video’s heeft. Voor video’s die buiten Nederland zijn bekeken is Buma/Stemra afhankelijk van zusterorganisaties en de door hen gemaakte afspraken met YouTube. Daar komt tot slot nog bij dat Buma/ Stemra voor ieder liedje moet toetsen wat de actuele verdeling van rechtheb benden onderling in een muziekwerk is. Dit alles maakt het uitkeren een relatief tijdrovend proces, en werkt daarmee kostenverhogend. Natuurlijk is dit alles voor Buma/Stemra reden om te blijven zoeken naar nieuwe oplossingen waar mee het proces kan worden verbeterd en de drempel om een-op-een te kun nen uitkeren wordt verlaagd. 

Een nauwgezette en steeds groeiende beschrijving van hoe het uitkeringsproces voor onlinediensten werkt kun je vinden op de website van Buma/Stemra. www.bumastemra.nl/over-bumastemra/zo-keren-wij-uit/


29

n achtergrond interview xxx

Lange Frans

Shary-An

Buma Music Academy

Inmiddels 150 participeren Het blijkt een succesformule. Muziekonderwijs is terug op de middelbare scholen dankzij Buma Music Academy. Dit tweede seizoen doen maar liefst 150 middelbare scholen mee, zijn er partnerships aangegaan en sluit het lespakket nog beter aan.

T

ussen november 2013 en maart 2014 loopt de tweede editie van het interactieve lesprogramma Buma Music Academy (BMA). Inspiratie opdoen van professionele artiesten, een pop quiz spelen met de hele klas, zelf een songtekst schrijven en het formeren van een eigen schoolact maken allemaal deel uit van het muzikale lespakket dat speciaal voor middelbare scholieren door Buma Cultuur is ontwikkeld. Een waardevol initiatief voor het muziek onderwijs in tijden van grote cultuur bezuinigingen.

manier komen jonge mensen op tijd in aanraking met muziek.” Helmink: “Dance is de nieuwe popmuziek, zeker bij de groep waar we het hier over hebben, de twaalf- tot veertienjarigen. Hoe leuk is het dan om tijdens Buma Music Academy te zien hoe jouw helden muziek maken.”

Op school, thuis én live Ook de samenwerking met muziek softwaremerk Ableton past bij deze ont

Aansluiten bij behoeftes

30


www.bumamusic academy.nl

wikkeling. Deze marktleider heeft maar liefst vijfduizend officiële licenties van Ableton Live 9 Intro verstrekt aan de aan BMA deelnemende leerlingen. Die kunnen op school én thuis met de soft ware muziek componeren, produceren, en remixen. Het pakket is ook geschikt voor creatief gebruik bij liveoptredens. Helmink: “Van die geste van Ableton gaat natuurlijk een enorme stimulans uit. Die jongens en meisjes van 11, 12 en 13 vinden dat te gek.” Ableton brand manager Benelux Jan van der Gaag:

Deelnemers aan de Buma Music Academy proberen Ableton Live 9 uit.

Sophie Keurentjes

In het eerste jaar deden 50 scholen mee. Dit jaar zijn dat er al 150. Direc teur Buma Cultuur Frank Helmink: “Ons doel is natuurlijk op een gegeven moment alle 650 middelbare scholen mee te laten doen. Ook hopen we een brug te slaan naar lagere scholen. Dat krijgt nu al vorm in Amsterdam-Noord waar Hallo Muziek een project voor groep drie tot en met acht gaat starten.” Het lespakket van vorig jaar is geëva lueerd en hier en daar aangepast. Door ook dance erbij te betrekken, sluit het pakket nog beter aan bij de behoeftes van de leerlingen. De kersverse samen werking van BMA met ID&T past daar uitstekend bij. Duncan Stutterheim, CEO van ID&T: “Elektronische muziek maakt nu ook onderdeel uit van de popmuziek. Daar hoort goede opleiding van muziekkennis ook bij, en op deze

Music masters De scholen krijgen begeleiding van ‘music masters’, dit jaar zijn dat opnieuw Lange Frans en Shary-An, en voor het eerst Willie Wartaal van De Jeugd van Tegenwoordig.



n column

Willie Wartaal

de scholen “Wij waren onmiddellijk enthousiast over dit schoolproject en hebben besloten dit Nederlandse initiatief fors te onder steunen. We vinden muziekonderwijs op scholen heel belangrijk. Momenteel zijn we meer dan vijfduizend pakketten aan het uitleveren. BMA zorgt vervolgens voor de tutorials en video’s. Mogelijk is dit voor ons ook een voorbeeld voor wat we in andere Europese landen kunnen doen.”

Investeren in onderwijs Helmink geeft aan dat de samenwer king met deze partners een eerste stap is: “Buma neemt het initiatief en inves teert fors in het muziekonderwijs. Maar met de positieve effecten die muziek onderwijs heeft op alle kinderen, kan het niet anders dat zowel marktpartijen als de overheid graag willen bijdragen aan dit project. Ik ben momenteel intensief op pad met de resultaten van het eerste pilotjaar en heb de groeicijfers van het tweede jaar op zak. Iedereen met een hart voor muziek en muziek onderwijs en die daar ook serieus in wil investeren mag zich melden.” Tijdens het algemeen overleg in de Tweede Kamer over popmuziek onder streepten zowel minister Bussemaker (Onderwijs Cultuur en Wetenschappen) als minister Kamp (Economische Zaken) het belang van de Buma Music Academy. 

A

an het eind van een jaar neem je – ook als organisatie – altijd even de tijd om terug te kijken. 2013 was het jaar waarin Buma 100 jaar bestond. We hebben dat gevierd met een serie Buma 100-evenementen die in mei begon met het Jazz Event in Laren; via het Dance Event in Almere, het Pop Event in Groningen, gevolgd door het Holland Event in Nijmegen, Kleinkunst in Den Haag, een Klassiek Event op Schiphol, en een symposium over de toekomst van het auteursrecht samen met de Vereniging van Auteursrecht, eindigden we begin november in het Amsterdamse Eye met het Multimedia Event. De opbrengsten van al deze Buma 100-evenementen zijn ten goede gekomen aan de Buma Music Academy, die inmiddels zijn tweede seizoen is ingegaan. Met de BMA brengen we dit schooljaar muziek(onderwijs) terug op 150 (van de 650) middelbare scholen in Nederland. Dat een honderdjarig jubileum niet zomaar garanties biedt voor een bestendige toekomst van de organisatie, is dit afgelopen jaar gebleken. De wereld om ons heen verandert en dit noodzaakt ons om ook binnen de organisatie voorbereid te zijn op die toekomst. Verschillende maatregelen zijn nodig om Buma/Stemra de komende jaren bestaansrecht te geven. Hiervoor zijn diverse projecten in gang gezet. Om te beginnen: ICE, waarbij Noord-Europese CBO’s samenwerken om het beheer van muziekwerken ge zamenlijk in een database uit te voeren. Er is hard gewerkt om dit project, dat er mede voor zorgt dat wij onszelf internationaal op de kaart zetten, te brengen naar waar het nu staat. Ook een investering in een Global Repertoire Database draagt op termijn bij aan kostenefficiëntie, om het vooral online snel toenemende muziekgebruik goed te kunnen blijven verwerken en ervoor te zorgen zo veel mogelijk geld aan onze rechthebbenden uit te kunnen keren. Met name een aanzienlijke toename van de Online-uitkering – in 2013 keerden we bijna vijf miljoen euro aan u uit – en ook een forse AR-uitkering in november, laten zien dat we nog steeds actief en gedreven doen waarvoor wij bestaan: het exploiteren van de auteursrechten van de leden van onze vereniging. Terugkijkend hebben we veel om trots op en dankbaar voor te zijn. Wij danken u voor het vertrouwen en zullen ook in 2014 weer gezamenlijk aan het werk gaan voor u en voor de toekomst van onze organisatie. Wij wensen u en uw gezinnen en families fijne feestdagen en een fantastisch 2014!

Hein van der Ree Directievoorzitter Buma/Stemra




31

Rob Becker

Frank Helmink (directeur Buma Cultuur): “Buma neemt het initiatief en investeert fors in het muziekonderwijs”

PS.

Actief en gedreven 2014 in

Buma/Stemra presenteert...

Koffie

A

ls opvolger van hun indrukwekkende debuut Koffie (maart 2013), lanceerden de versgemalen afrobeatgroovers van de gelijknamige band eind november hun nieuwe album Éh Lady (Dox Records). Voor het altijd moeilijke tweede album reisde de Amsterdamse band naar de Lovelite-studio in Berlijn. Drummer Abe van der Woude: “De studio waar we ons debuut opnamen was helemaal gesetteld voor een modern geluid. We hebben nu gekozen voor een andere sound. Minder perfect, minder nieuw, en meer old school.” Van der Woude – voor vrienden die regelmatig op de koffie komen ook wel Otto van der Wotto – begon in 2006 aan het Conservatorium van Amsterdam.

‘Dit conservatorium is erop gericht om je als muzikant zo breed mogelijk op te leiden. Dus een drummer leert niet alleen zijn drumstel beheersen, maar ook songs schrijven, teksten schrijven, et cetera. Zo heb ik voor Koffie ook ideeën aangedragen. Voor Berlin Baby heb ik bijvoorbeeld de basis van de song verzonnen en het thema. Daar gaan we dan met z’n allen weer op voortborduren. We hebben onze eigen ruimte in het Volkskrantgebouw in Amsterdam. Daar maken we de songs gezamenlijk. Willen we songs schrijven met serieuze energie, dan moet die energie ook echt beleefd worden tijdens het schrijven. Kan dus wel een gekkenhuis zijn in de oefenruimte.” - door Danny Rombout

Ad Vandenberg. Nieuwe songs, nieuwe band, nieuw elan

Recommend Documents