Activiteitenverslag TU Delft ten behoeve van de Raad van Toezicht van de TU Delft 2011.2 Inhoud: 1. Algemeen .................................................................................................................................... 1 2. Onderwijs .................................................................................................................................... 4 3. Onderzoek ................................................................................................................................... 7 4. Valorisatie ................................................................................................................................. 15 5. Organisatie ................................................................................................................................ 16 5.1 Bestuurlijke en Juridische Zaken ............................................................................................ 16 5.2 Finance ............................................................................................................................... 18 5.3 Human Resources ................................................................................................................ 18 5.4 Marketing en Communicatie .................................................................................................. 19 5.5 Dienst Elektronische en Mechanische Ontwikkeling (DEMO) ..................................................... 22 5.6 ICT ..................................................................................................................................... 22 5.7 Facilitair Management & Vastgoed ......................................................................................... 23 5.8 TU Delft Library .................................................................................................................... 24 6. Mensen ..................................................................................................................................... 25 a. Studenten .............................................................................................................................. 25 b. Studentenprojecten ................................................................................................................ 30 c. Medewerkers ......................................................................................................................... 31
1. Algemeen TU Delft verkent samen met Leiden en Erasmus meest vergaande samenwerkingsvariant Het College van Bestuur denkt serieus na over een samengaan met de Universiteiten Leiden en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg vindt dat de TU Delft moet durven nadenken over een fusie. Hoe het precies technisch uitgewerkt zou worden, wordt nu verkend, met nauwe betrokkenheid van de negen collegeleden van de drie universiteiten. Van den Berg: “Als de al bestaande samenwerkingsverbanden zich veel verder gaan ontwikkelen, dan is dat een enorme herschikking in universitair Nederland. Dan krijg je een instelling met een veel grotere schaal. Een dergelijke universiteit heeft de potentie om een toppositie te verwerven in de internationale rankings. Als je met zo’n breed aanbod kunt komen op de internationale wetenschappelijke markt, dan heeft dat veel betekenis”. In de verkenning van de fusiemogelijkheden wordt uiteraard gekeken naar onderzoek, onderwijs, valorisatie en ook de rol die de uiteindelijke instelling zou kunnen hebben voor de regio, zowel in kennisverspreiding, als economisch en strategisch. Het anticiperen op een dergelijke vergaande strategische samenwerking zou volgens de voorzitter een belangrijk onderdeel moeten zijn van de toekomststrategie van de TU Delft. Tussenstand Herijking In januari zijn de definitieve implementatieplannen Herijking ontvangen van de faculteiten en de universiteitsdienst. Het implementatieplan van Bouwkunde volgt later in het tweede kwartaal. In het eerste kwartaal hebben faculteiten en de universiteitsdienst diverse plannen ter besluitvorming aangeboden aan het CvB. Het besluitvormingsproces vindt zorgvuldig en zo vlot mogelijk plaats, waarin ook de medezeggenschap gelegenheid krijgt te adviseren. Met de medezeggenschap zijn procesafspraken gemaakt over de wijze van adviseren. Een aantal deelplannen (van EWI, TNW, IO en 3mE en de universiteitsdienst) is al geheel door het besluitvormingsproces. Daarnaast zijn er kleinere, materiële maatregelen direct doorgevoerd zonder besluitvorming door het CvB. Overige deelplannen zijn in voorbereiding. De faculteiten worden hierbij geholpen door hun HR- en Financemedewerkers. Er is met de faculteiten gesproken over de onderwijsmaatregelen; deze zijn vooral gericht op verminderen van het onderwijsaanbod, reductie van personeel en verbeteren van de nominaliteit. Deze laatste maatregel sluit nauw aan bij de ontwikkelingen binnen de TU Delft rond 'Studiesucces' (in reactie op de regeringsplannen met betrekking tot langstudeerders). Naast bezuinigingen worden ook samenwerkingsverbanden gevormd tussen meerdere faculteiten om zowel focus, innovatie als synergie te bereiken. Voor de ondersteuning van de Herijking is er een Taskforce Herijking aan de slag gegaan. Deze Taskforce adviseert het CvB, doet de monitoring van het totaal, is verantwoordelijk voor de communicatie rondom het programma, onderhoudt contacten met de faculteitssecretarissen en doet procesbegeleiding van met name de interfacultaire synergiemaatregelen. Voor de informatievoorziening naar alle medewerkers is een website over de herijking ingericht en wordt maandelijks een nieuwsbrief verstuurd. In de nieuwsbrief staat achtergrondinformatie over deelplannen. Meer specifieke en persoonlijke, informatie ontvangen medewerkers van hun leidinggevenden.
1
Herpositionering afdeling MSE De faculteit 3mE heeft een voorstel ingediend om het onderwijs en onderzoek van de afdeling Material Science and Engineering (MSE) opnieuw in te delen. De afdeling maakt een nieuwe start met een focus op drie onderzoekprogramma’s: Multiscale Structure and Properties, Metals Processing Microstructure & Properties en Surface & Interface Engineering. Zoeken naar nieuwe materialen die minder van kritieke grondstoffen afhankelijk zijn biedt enorme economische kansen; deze afdeling wordt daarom ook structureel ondersteund door de industrie. In de plaats van de huidige masteropleiding Materials Science & Engineering komt er een op de werktuigbouwkunde gerichte track binnen de masteropleiding Mechanical Engineering. In het reorganisatieplan is ook een voorstel voor de sectie Biomaterialen verwerkt. De sectie Biomaterialen wordt ondergebracht bij de afdeling BioMechanical Engineering. Deze afdeling heeft namelijk behoefte aan kennisontwikkeling op het gebied van biomaterialen. De Biomaterialengroep kan op zijn beurt profiteren van de interactie met medische gebruikers. Het onderzoek naar biomaterialen zal zich dan ook meer gaan richten op medische toepassingen en samenwerking binnen de DRI Health. Het CvB heeft een voorgenomen besluit over dit plan genomen en verwacht wordt dat de OR positief zal adviseren. OTB sectie Verkeer en Infrastructuur De TU Delft wil haar positie op het gebied van transport verder versterken en laten zien dat het transport-onderzoek en -onderwijs bijdragen aan een betere bereikbaarheid en efficiënt, veilig en schoon transport. Het bundelen van het transport-onderzoek is daarom een herijkingsdoel. De sectie Vervoer en Infrastructuur (V&I) van het Onderzoeksinstituut OTB is een sterke onderzoeksgroep op het gebied van intermodaal goederenvervoer. De groep is momenteel beperkt van omvang en niet direct gekoppeld aan een leerstoel. V&I sluit inhoudelijk goed aan bij de afdeling Transport & Planning van de faculteit CiTG, ook een sterke groep die wordt gefinancierd door het Havenbedrijf. Het College van Bestuur heeft daarom met instemming van betrokken medewerkers een voorgenomen besluit genomen om het grootste deel van de OTB-sectie bij de Afdeling Transport en Planning te plaatsen. Twee medewerkers blijven werkzaam bij het OTB. Het voorgenomen besluit is aan de OR voorgelegd ter advisering. Glasblazerij TNW De dienst Glastechniek van de faculteit TNW, bestaande uit één glastechnicus, is al enige tijd niet meer kostendekkend. Het College van Bestuur heeft besloten om de glasblazerij op te heffen, omdat de inkomsten uit glaswerk niet meer tegen de kosten opwegen. De functie van glastechnicus wordt hiermee boventallig en voor hem treedt het sociaal plan in werking. Een ander gevolg is dat het glaswerk dat nu nog door de glasblazerij wordt verzorgd, door een externe partij moet worden geleverd. Dat is altijd nog goedkoper waar het de (integrale) kosten van de glasblazerij betreft. De OR heeft positief geadviseerd over deze maatregel. TU Delft eerste Nederlandse universiteit met dependance in China Op 11 mei heeft de TU Delft een research-dependance in Beijing geopend. De TU Delft is daarmee de eerste Nederlandse universiteit die een dergelijk initiatief ontplooit in China. De dependance gaat zich bezig houden met het onderzoek naar ledverlichting, de zeer energiezuinige technologie die de komende decennia een steeds grotere rol zal spelen. Vice-premier Maxime Verhagen van EL&I heeft de officiële opening verricht, als onderdeel van zijn handelsmissie naar China. De naam van de nieuwe dependance wordt Delft University of Technology - Beijing Research Centre, gevestigd bij het Institute of Semiconductors van de Chinese Academy of Science (CAS). In de eerste fase van de samenwerking zal de dependance een aantal promovendi aanstellen, die na afronding een TU Delft-diploma zullen krijgen. De promovendi, die zich richten op het onderzoek naar betere led-verlichting, worden begeleid door hoogleraren van zowel de TU Delft als CAS. Het wetenschappelijke programma wordt gecoördineerd door prof. Guo Qi Zhang, deeltijdhoogleraar aan de TU Delft. Bestuurlijk voorjaarsoverleg De bestuurlijke voorjaarsoverleggen tussen het College van Bestuur en de afzonderlijke decanen en het facultair managementteam van de faculteiten staan in het teken van de Strategic Roadmap TU Delft 2020. Hoofdonderwerp vormt de gedachtenwisseling met betrekking tot de strategische koers van de faculteit binnen de contouren van de Strategic Outline TU Delft 2020. De output van deze bestuurlijke overlegronde wordt eveneens meegenomen in het verdere Roadmap traject. In het najaar wordt van de faculteiten en de universiteitsdienst een uitgewerkt meerjarenplan verwacht.
2
B3-stelsel De Audit Board en de Audit Committee van de Raad van Toezicht zijn van mening dat een betere balans nodig is tussen de financiële én niet-financiële verantwoording over kritische succesfactoren binnen het managementcontrole systeem. Een door het College van bestuur ingestelde projectgroep heeft om die reden een inventarisatie gedaan naar het huidige instrumentarium op het gebied van bestuur, beleid en beheer (Dit stelsel zal per 1 juli online te raadplegen zijn op de TU website). Vervolgens is de projectgroep gestart met een analyse van het stelsel door middel van interviews met vertegenwoordigers uit de doelgroep, te weten de leden van het College van Bestuur, een aantal decanen, afdelingsvoorzitters, faculteitssecretarissen en directeuren van betrokken directies. De analyse moet leiden tot voorstellen voor verbeterslagen in et licht van de opdracht. Bijeenkomst ‘key scientists’ op landgoed Te Werve Op 16 mei heeft het College van Bestuur een bijeenkomst gehouden op Landgoed Te Werve in Rijswijk met diverse ‘key-scientists’ van de TU Delft. De samenstelling van de deelnemers waarmee het College van Bestuur van gedachten wil wisselen, wisselt jaarlijks. Dit jaar bestond de groep genodigden uit de Delftse leden van de KNAW en De Jonge Akademie, winnaars van een Vici-beurs of ERC Advanced en Starting grant en de Antonie van Leeuwenhoek-hoogleraren (benoemd vanaf 2006). Het centrale thema van de bijeenkomst was de totstandkoming van de Strategic Roadmap TU Delft 2020. De discussie is gefocusseerd rondom twee onderwerpen: 1) verwetenschappelijking van Engineering Sciences en 2) wetenschappelijk profiel TU Delft. Prof. Lieven Vandersypen en prof. Paul Hekkert hebben de eerste discussie geopend met een referaat over respectievelijk: “TU Delft wetenschappers onderzoeken nuttigheidsgedreven onderwerpen vanuit een fundamentele benadering” en “Voor TU Delft onderzoekers is de wisselwerking met de omgeving van groter belang dan de fundamentele benadering van het onderzoek”. In het tweede deel is de key-scientists gevraagd de afdelingen van de TU Delft te rangschikken rond een aantal wetenschapsgebieden zoals ‘Computer Science and Informatics’ en ‘Construction and Building Sciences’. Daarna volgde een discussie over de relevantie van profilering door de TU Delft. Oprichting stichting Register Autoriteit (Ingenieursregister) KIVI NIRIA, 3TU, NEN, NLingenieurs, Bouwend Nederland en HBO-techniek hebben op 26 mei afspraken gemaakt over de oprichting van een onafhankelijke stichting die het ontwikkelen van registerinitiatieven gaat stimuleren en toezicht gaat houden op de kwaliteit en onafhankelijkheid van deze registers. Het Ingenieursregister van KIVI NIRIA zal in het najaar het eerste register zijn dat onder deze stichting wordt geplaatst. In de toekomst zullen ook vakregisters hier hun plek moeten krijgen. Een vakregister is een register voor een specifieke beroepsgroep. Het ingenieursregister is voor alle ingenieurs. Het register heeft als doel om de kwaliteit van de beroepsuitoefening in de technische sector te bevorderen. In het Ingenieursregister maken ingenieurs hun competenties qua opleiding, werkervaring en continue professionele ontwikkeling zichtbaar. De informatie die in het register komt wordt gevalideerd. KIVI NIRIA werkt hier nauw samen met NEN. De minimale eis om opgenomen te worden in het register is de ingenieursopleiding. 3TU Ranking notitie De drie TU’s doen het goed in de (inter)nationale rankings. Dat is mooi en rankings zijn belangrijk, maar tegelijkertijd zijn ze helaas niet altijd even betrouwbaar en eenvoudig te begrijpen. Daarom zijn in 3TU-verband feiten, cijfers, do’s en don’ts van rankings op een rij gezet. Zo kunnen ze op hun waarde worden geschat én probeert 3TU een kwaliteitsimpuls te geven aan rankings. Een korte samenvatting en uitgebreide versie van de notitie is te vinden op de website van de 3TU’s: http://www.3tu.nl/nl/over_3tu/publicaties/over_3tu/. Chinese delegatie CNIS op standaardisatiebijeenkomst De Europese standaard voor GSM-opladers is sinds kort een feit. Het is maar een voorbeeld van het nut van standaardisatie. Op 28 april kwam een delegatie van het China National Institute of Standardization naar de TU Delft om kennis te delen en te praten over kansen voor (onderzoeks)samenwerking. Wang Ping, Deputy Chief Engineer van het CNIS en leider van de delegatie, heeft een toelichting gegeven over de CNIS-organisatie. De bijeenkomst is georganiseerd en voorgezeten door dr. Tineke Egyedi (TBM) en sinds 2005 president van de European Academy for Standardization (EURAS). Op diverse plekken binnen de TU Delft wordt onderzoek gedaan op het gebied van standaardisatie. Op de bijeenkomst presenteerden onder meer vertegenwoordigers van binnen (TBM, IO, OTB, EWI) en buiten (nationaal metrologisch instituut VSL, United Knowledge) de TU Delft hun onderzoek. Uitslag verkiezingen studentenraad TU Delft Bij de verkiezingen voor de Studentenraad van de TU Delft op 24 en 25 mei heeft de nieuwe partij, Lijst Bèta, drie zetels veroverd. De andere partij, Oras, houdt zeven van haar tien zetels vast. 36,9 Procent van de studenten heeft een stem uitgebracht. Dat is minder dan vorig jaar, toen 39,7 procent heeft gestemd, terwijl er toen maar één partij was.
3
Vier van de acht faculteiten zijn dan met een zetel vertegenwoordig. De Oras-fractie bestaat uit zeven bachelor-studenten. In de fractie van Lijst Bèta zitten twee masterstudenten en een bachelorstudent. BK City genomineerd voor Gulden Feniks BK City is genomineerd voor de Gulden Feniks 2011, voorheen de Nationale Renovatie Prijs. Het onderkomen van de faculteit is een van de vijf kanshebbers in de categorie Renovatie. BK City is de huidige vestiging van de faculteit Bouwkunde, die in korte tijd is omgetoverd van een oud, leegstaand gebouw tot een bruisende ontmoetings- en onderwijsplek. Het gebouw is betrokken na de brand die in mei 2008 de oude faculteit heeft verwoest. Binnen een jaar na de brand is het oude, voormalige universiteitsgebouw, opnieuw aangekocht en veranderd in het huidige BK City. In de categorie Renovatie zijn 73 projecten ingezonden. De uitreiking van de Gulden Feniks 2011 heeft op 7 juni op de PROVADA in de Amsterdam RAI plaatsgevonden. De gulden Feniks is naar de renovatie van de Politieacademie te Apeldoorn gegaan. Eerder dit jaar heeft de faculteit Bouwkunde wel de belangrijke Europese prijs voor het behoud van Cultureel Erfgoed gewonnen: de EU Prize for Cultural Heritage/Europa Nostra Awards 2011. Studium Generale viert 65 jarig bestaan In verband met het 65-jarig bestaan van Studium Generale hebben van 9 tot 12 mei verschillende activiteiten plaatsgevonden in de Lustrumtent aan de Mekelweg. Studium Generale (SG) van de TU Delft is in 1946 opgericht - ter verbreding en academische vorming van de Delftse studenten - en is daarmee het oudste SG in Nederland. SG organiseert lezingen, workshops, debatten en concerten op de campus en in de stad. Het programma bestond uit aansprekende debatten, lezingen, filmscreenings, verhalen, eten en drinken. Voor het lustrum is alle dagen aandacht gevraagd door twee dames op stelten die flyers uitdeelden.
2. Onderwijs Graduate School en Graduate Office In mei is het Doctoral Education Programme voor promovendi door het College voor Promoties vastgesteld. Dit programma bestaat voor 30 ECTS uit trainingen, modules of workshops en voor 15 ECTS uit ‘learning on the job’, zoals deelname aan conferenties, indienen van papers en begeleiding van masterstudenten. In de zomer wordt het eerste aanbod van trainingen voor generieke vaardigheden gevormd. Dit zal in het najaar proefdraaien waarbij promovendi eenmalig kosteloos kunnen deelnemen en hun training zullen evalueren. Verder is er een voorstel gedaan voor een toegespitst HR-instrumentarium. Hiermee wil HR het werving- en selectieproces beter gaan ondersteunen o.a. door het aanbieden van een training Selectie. Daarnaast is de nieuwe PhD result and developmentcycle meer toegespitst op promovendi om zo hun voortgang en ontwikkeling te ondersteunen. Deze cyclus gaat ook gelden voor de ‘bursalen’, gastpromovendi die met eigen geld aan de TU Delft verblijven. Ondertussen wordt gewerkt aan het optimaliseren van het volgsysteem voor promovendi, zodat de Graduate Schools gaan beschikken over die informatie die nodig is om de voortgang van promovendi goed te monitoren. Numerus Fixus 2011-2012 De TU Delft heeft definitief besloten tot het invoeren van een numerus fixus voor studiejaar 2011-2012 voor de bacheloropleidingen Bouwkunde en Industrieel Ontwerpen. De beschikbare capaciteit is vastgesteld op respectievelijk 450 en 330 plaatsen. Potentiële studenten hebben tot 15 mei de gelegenheid gehad zich aan te melden voor opleidingen waarvoor een loting geldt. Voor beide opleidingen hebben zich zich meer kandidaten aangemeld dan er plaatsen beschikbaar zijn. De uitslag van de loting wordt bekend op 15 juli. Procedureel betekent dat een aantal extra stappen voor aankomende studenten, veel meer vragen en aanzienlijk meer inspanning/capaciteit van het international office. Het aantal internationale bachelor aanvragers (circa 500) is ongeveer gelijk ten opzichte van vorig jaar Numerus Fixus met decentrale selectie 2012-2013 Besloten is om voor studiejaar 2012-2013 gebruik te maken van de mogelijkheid om decentraal te selecteren voor drie bacheloropleidingen. Het gaat om de opleidingen Bouwkunde, Industrieel Ontwerpen en Luchtvaarten Ruimtevaarttechniek. BK en LR stellen 20% van de onderwijscapaciteit beschikbaar voor studenten met bijzondere kwalificaties; IO heeft dit op 15% bepaald. De overige beschikbare plaatsen worden door een
4
gewogen loting verdeeld. De TU Delft dient de beschikbare capaciteit van de opleidingen voor 1 december 2011 aan DUO te communiceren, conform de WHW. TU Delft wil betere studiekeuze door online publiceren cursussen In de eerste week van mei heeft de TU Delft haar vijftigste cursus integraal online geplaatst. Deze cursus is de eerste in een reeks waarbij van alle Bacheloropleidingen een cursus als OpenCourseWare wordt gepubliceerd om aankomende studenten een realistisch beeld te geven van de opleidingen. In oktober 2007 startte de TU Delft met het online publiceren van haar cursussen. Hiermee sloot de universiteit aan bij een trend die door befaamde universiteiten als het MIT is gezet. De TU Delft wil hiermee haar zichtbaarheid en internationale reputatie vergroten. OpenCourseWare is daarmee een belangrijk middel geworden in de internationale competitie om de beste studenten en onderzoekers aan te trekken. Ongeveer 250 instellingen zijn verbonden aan het internationale OpenCourseWare Consortium. DegreeDirectory.org heeft een OpenCourseWare ranglijst gepubliceerd, waarin de TU Delft zeer goed is beoordeeld. De meest populaire cursus is Delft Design Guide. Instellingstoets Kwaliteitszorg NVAO Eind 2008 is met positief resultaat deelgenomen aan de pilot van de tweede fase van het accreditatiestelsel. Per 1 januari 2011 is de accreditatiewet op basis van de resultaten van deze pilot gewijzigd en is het mogelijk officieel een Instellingstoets Kwaliteitszorg (ITK) te doorlopen. Als de instelling deze ITK met een positieve beoordeling afrondt, dan kunnen de opleidingen worden geaccrediteerd op basis van een beperkte beoordeling. Dat betekent dus een aanzienlijke lastenvermindering voor de opleidingen in het visitatie- en accreditatieproces. De TU Delft heeft besloten deel te nemen aan de ITK, gebruik makend van de ervaringen die zijn opgedaan in de pilot van 2008. De Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) voert de ITK uit en stelt hiertoe een auditpanel samen. Er wordt door de NVAO een reactie en aanvulling verwacht op de aangeleverde gegevens in 2008 en de resultaten van de audit. Dat betekent dat de TU Delft goed kan profiteren van het resultaat van de pilot en nu een marginale toets moet doorlopen. Op 30 juni en 1 juli aanstaande zal het panel de TU Delft bezoeken. De reactie van de TU Delft op het adviesrapport uit 2008 wordt hiertoe per 1 juni naar de NVAO toegestuurd. Mobiliteit (excellente) studenten o In 2011 heeft de TU Delft goed gescoord met de laatste batch Huygens Scholarships voor inkomende internationale studenten (excellentie programma, omvang TU Delft 19 gehonoreerde aanvragen, waarde ongeveer 770 k€). Ook hebben vier excellente Delftse studenten een Huygens beurs ontvangen voor een studie in het buitenland. Het kabinet heeft recent aangegeven met dit programma te stoppen. o Voor iedere faculteit is een Justus en Louise van Effen beurs beschikbaar voor excellente studenten die een Master programma willen volgen en per DRI zijn vier scholarships beschikbaar. Dit betreffen volledige beurzen: collegegeld plus kosten levensonderhoud voor excellente studenten. Ook voor de internationale MSc-instroom van 2012 is weer een 16-tal DRI-scholarships beschikbaar. Momenteel wordt door M&C bekeken of een uitbreiding van het aantal scholarships een toegevoegde waarde kan leveren aan de kwaliteit van de instroom. Daarnaast zullen deze op excellente internationale studenten gerichte scholarships het komende jaar een bijdrage moeten leveren aan de internationale profilering van de TU Delft. Hiervoor is een communicatie-aanpak in de maak. o Twee TU Delft studenten hebben een beurs uit het VSB beurzenprogramma ontvangen om een vervolgmaster te doen aan de Technical University of Denmark en de University of Cranfield. o In maart 2011 hebben vier faculteiten van de TU Delft (EWI, IO, TBM en TNW) in het kader van het Athens programma een korte cursus van één week georganiseerd waaraan 125 buitenlandse studenten van partneruniversiteiten hebben deelgenomen. Vice versa volgden 100 TU Delft studenten in een korte cursus bij één van de Athens partneruniversiteiten in het buitenland. o Het International Office heeft als nieuwe taak op zich genomen het afsluiten van (studenten) uitwisselingsovereenkomsten met buitenlandse partneruniversiteiten buiten de Europese Unie. In april zijn er overeenkomsten afgesloten met de University of Melbourne en de Virginia Polytechnic Institute and State University. Overeenkomsten met de University of Toronto, de Tshinghua University, het Royal Melbourne Institute of Technology en de University of Technology Sydney zijn in voorbereiding. Kwantiteit en kwaliteit internationale MSc student De afgelopen maanden is succesvol aandacht besteed aan het verzamelen en analyseren van managementinformatie over de internationale student. De verzamelde informatie richt zich op de kwaliteit van internationale studenten en de impact van de introductieactiviteiten op de resultaten van deze studenten. De eerste bevindingen zijn intern besproken en binnenkort worden de rapporten beschikbaar. Tevens zullen de gegevens in een dashboard worden verwerkt. • Uit de inventarisatie blijkt dat de prestaties van de internationale student redelijk overeenkomen met de resultaten van de algemene Delftse studentenpopulatie. De internationale student studeert met een iets hoger gemiddelde (7,58) en vaker Cum Laude (16%) af en doet dit gemiddeld binnen 25 maanden. Opvallend is dat studenten die Cum Laude slagen, over het algemeen meer tijd nodig hebben. • EU studenten behalen vaker een Cum Laude resultaat dan non-EU studenten, maar hebben hier gemiddeld 28 maanden voor nodig. De herkomst (land en instelling) van internationale studenten is zeer divers, maar de meeste internationale studenten komen uit China. Binnen de EU komen de meeste MSc- studenten uit
5
•
Griekenland. Er lijkt een relatie te bestaan tussen de score op de verplichte Engelse taaltoets en het studieresultaat aan de TU Delft. Daarnaast heeft een onderzoek naar de impact van de verschillende introductieactiviteiten die voor de internationale studenten worden georganiseerd, laten zien dat het introductieprogramma over het algemeen een positieve invloed heeft op het welzijn en de academische resultaten van de internationale student. De doelstellingen van de introductieprogramma’s worden grotendeels behaald en de feedback van de internationale student op de introductie is bijzonder positief. Belangrijke aandachtspunten voor internationale studenten zijn nog wel: de integratie met de Nederlandse student, de feedback op de normering van tentamens en projecten, het niveau van het academische Engels en de manier van tentamineren. Dit jaar zal worden begonnen met meer ruimte te bieden voor academische activiteiten in het centrale introductieprogramma.
Voorstel tot samenvoeging masteropleidingen Computer Science en Media and Knowledge Engineering De NVAO heeft positief geadviseerd over de samenvoeging van de masteropleidingen Computer Science en Media Knowledge Engineering. De TU Delft heeft de minister van OCW gevraagd in te stemmen met het verzoek. Nieuwe mastertrack Flight Performance and Propulsion Per september 2011 zal bij de faculteit LR de nieuwe MSc track Flight Performance and Propulsion (FPP) van start gaan. Deze MSc track vervult een cruciale rol voor de toekomst van de luchtvaart. Binnen FPP worden nieuwe vliegtuig- en motorconcepten ontwikkeld met betere vliegprestaties. Omdat voortstuwing en vliegmechanica hierin een zeer bepalende rol hebben worden deze onderwerpen als ook de integratie van de motor in het vliegtuigontwerp met nadruk bestudeerd. In het vliegtuigontwerp komen de verschillende luchtvaart-subdisciplines, zoals aerodynamica, aero-acoustica, constructie, stabiliteit en besturing, samen. Ten behoeve van het motorontwerp wordt veel aandacht besteed aan thermodynamica, stromingsmachines en verbranding en emissies. Binnen FPP wordt verder extra aandacht besteed aan software ontwerpgereedschap om het ontwerpen van nieuwe concepten in goede banen te leiden. Verhoging kwaliteit Bètaonderwijs Tien Nederlandse universiteiten, waaronder de TU Delft, gaan samenwerken om de kwaliteit van het academisch bètaonderwijs te verhogen. De universiteiten gaan hun kennis en ervaringen delen, om curriculumontwikkeling en professionalisering van docenten efficiënter aan te pakken. Er komen vijf disciplinaire netwerken, Innovatiecentra Academisch Bètaonderwijs genaamd, op de vakgebieden biologie, informatica, natuurkunde, scheikunde en wiskunde. TU Delft start opleiding Compliance Management Op 30 mei 2011 is bekend gemaakt dat het gebruik van SBR (Standard Business Reporting) verplicht wordt gesteld als standaard voor financiële rapportages van bedrijven aan de overheid. Vanaf 1 januari 2013 moeten bedrijven de aangifte van de vennootschapsbelasting en de inkomstenbelasting middels SBR aanleveren bij de Belastingdienst. Overheden en bedrijven missen echter kennis over de invoering. De TU Delft speelt hier op in met een deeltijd masteropleiding ‘Compliance Management’. Bedrijven worden geconfronteerd met grote hoeveelheden regels. Slim gebruik van informatietechnologie kan zorgen voor administratieve lastenverlichting. SBR (Standard Business Reporting) is een verzameling afspraken voor het elektronisch rapporteren van financiële gegevens met behulp van XBRL (eXtended Business Reporting Language). Standaardisatie van rapportages aan verschillende instanties (Belastingdienst, CBS, Kamer van Koophandel) zorgt voor minder fouten; het bespaart uiteindelijk moeite en kosten. Ook kan het leiden tot innovatie in dienstverlening. De opleiding Compliance Management, een tweejarige master, draait om het gebruik van informatietechnologie voor het naleven van wet- en regelgeving. De opleiding gaat al in september van start. De opleiding wordt verzorgd door de faculteit TBM in samenwerking met het Delft TopTech (de business school van TU Delft). Eerste masterdiploma''s ''Industrial Ecology'' uitgereikt Op 31 maart zijn de eerste twee masterdiploma’ ‘s Industrial Ecology uitgereikt aan Elias de Valk en Gerald Wegh. De twee zijn de eersten die de interdisciplinaire Leids-Delftse opleiding hebben afgerond. De afstudeeronderzoeken van de studenten laten zien hoe breed de opleiding is. De Valk is afgestudeerd op het proces dat van een groep min of meer toevallig samengeklonterde bedrijven een ecologisch industrieel park maakt, ook in de tijd gemeten; Wegh heeft gewerkt aan de optimalisatie van zonnecellen. Industrial Ecology is een opkomende wetenschap, gericht op de systematische aanpak van menselijke problemen, waarbij technische, milieu- en sociale aspecten worden geïntegreerd.
6
Workshop Interculturele communicatie Twee maal per jaar wordt een workshop georganiseerd over Interculturele Communicatie. In een dag werken vooral uitgaande studenten aan de vraag wat cultuur is. Vrijwel al ons onbewust gedrag is cultuur bepaald. In de workshop ervaren deelnemers waarom hun eigen cultuur helemaal niet zo logisch is, hoe andere culturen gedrag interpreteren en hoe je de communicatie met anderen open kunt houden. Begrip van jezelf en voor de ander zijn daarin belangrijke elementen. Scholieren doen nieuwe vinding voor gebruikte melkpakjes Vier leerlingen van de Katholieke Scholengemeenschap de Breul uit Zeist hebben de Imagine Scholierenwedstrijd 2010/2011 gewonnen. Het winnende idee laat zien hoe in Vietnam van gebruikte melkpakjes tassen gemaakt kunnen worden. De Imagine Scholierenwedstrijd is een initiatief van de Stichting Imagineer Life Sciences. Deze stichting, gelieerd aan de TU Delft, verbindt wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en ontwikkelingssamenwerking. In het winnende idee geven de scholieren het verpakkingsmateriaal een tweede leven en creëren tegelijkertijd werkgelegenheid. Melkpakken zijn vanwege hun isolerende en luchten waterdichte eigenschappen zeer geschikt voor hergebruik. De vier scholieren zijn bij hun opdracht begeleid door wetenschappers van Friesland Campina. Het zuivelbedrijf stelt 25 duizend euro beschikbaar zodat de winnaars hun idee in Vietnam uit kunnen voeren.
3. Onderzoek EWI organiseert internationale conferentie over intelligente elektriciteitsnetten Van 14 t/m 17 juni 2011 vindt aan de TU Delft het International Conference on Power Systems Transients (IPST2011) plaats, een gerenommeerd internationaal congres op het gebied van de intelligente elektriciteitsnetten van de toekomst. Dr. Marjan Popov en professor Lou van der Sluis van de afdeling Electrical Sustainable Energy bij de faculteit EWI organiseren de conferentie, samen met partners uit kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Smart grids, de intelligente elektriciteitsnetwerken van de toekomst, zijn essentieel voor het grootschalig gebruik van duurzame energie. Huishoudens met zonnepanelen of windmolenparken op verschillende locaties op land en zee leveren immers vanaf een groot aantal verschillende plaatsen elektriciteit aan het net. Dat net moet deze decentrale levering van elektriciteit en ook de continu wisselende hoeveelheid energie technisch aankunnen. Een belangrijk onderwerp tijdens de conferentie is de ontwikkeling van ‘real-time simulations’ bij het onderzoek naar verbetering van betrouwbaarheid en veiligheid van smart grids. Deze simulaties maken gebruik van in de praktijk verzamelende data. Samenwerking tussen TU Delft en Evides Industriewater De TU Delft is een langdurende samenwerking met Evides Industriewater aangegaan. De overeenkomst is op 24 mei getekend. De samenwerking richt zich op onderzoek naar productie, zuivering en behandeling van industriële proces- en afvalwaterstromen. Evides Industriewater, onderdeel van Evides Waterbedrijf, is de grootste aanbieder van waterdiensten aan de industrie in de Benelux. Het bedrijf wil zijn rol van waterpartner voor vooral de chemische industrie in de komende decennia verder uitbreiden. Het ontwerp en de bedrijfsvoering van waterbehandelings-installaties vragen tegenwoordig om een nauwkeurige afstemming van toegepast en fundamenteel wetenschappelijk onderzoek, vandaar de samenwerkingsovereenkomst tussen Evides en de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen van de TU Delft. Binnen de TU Delft zullen de professoren Jules van Lier en Luuk Rietveld het nieuwe onderzoek begeleiden. Prof.ir. Louis de Quelerij, Prof.dr.ir. Jules van Lier en Drs. Markus Flick (Directeur Evides)
Bouwkunde werkt mee aan expositie over Nederlandse tuin en landschap De leerstoel Landschapsarchitectuur van de faculteit Bouwkunde heeft meegewerkt aan een permanente tentoonstelling over tuin en landschap van het Podium voor Tuin- en Landschapscultuur Beeckestijn. De nieuwe permanente tentoonstelling van Beeckestijn toont de bezoeker hoe tuinen en de inrichting van het landschap geworteld zijn in onze Nederlandse cultuur. Beeckestijn wil bezoekers de samenhang en de wisselwerking tussen mens, tuin en landschap laten ontdekken en beleven.
7
Een belangrijk onderdeel van de vaste opstelling is een grote maquette van Kennemerland. Op deze maquette wordt een film geprojecteerd waarin de ontwikkeling van het landschap van Kennemerland - van de vroege middeleeuwen tot in de toekomst – is te zien. De leerstoel Landschapsarchitectuur heeft het onderzoek verricht, de landschapsprojecties verzorgd en de maquettebouw voor dit onderdeel van de tentoonstelling begeleid. De tentoonstelling is open voor publiek vanaf 26 mei op Buitenplaats Beeckestijn in Velsen-Zuid. Podium voor Tuin- en Landschapscultuur Beeckestijn is één van de best bewaarde Nederlandse tuinen in een overgangsstijl tussen geometrische tuin en de bewust onregelmatige landschapstuin en bovendien een podium voor ontwikkelingen op het gebied van tuin- en landschapscultuur in Nederland. Zesduizendste promotie TU Delft Op 30 mei promoveerde Harmen Talstra (CITG) op zijn proefschrift “Grootschalige turbulente structuren in ondiepe loslatende stromingen”. Een bijzondere dag voor de kersverse doctor, maar ook voor de TU Delft: dit was de 6.000e promotie sinds de TU Delft in 1905 het promotierecht heeft gekregen. Uiteraard heeft de TU Delft dit niet ongemerkt voorbijgaan laten gaan. Rector Karel Luyben heeft bij deze gelegenheid de bul uitgereikt en Dr. Talstra een speciale vulpen met inscriptie overhandigd. De eerste promotie aan de TU Delft vond plaats in 1906. Dat was Nicolaas Söhngen met zijn proefschrift over “Het ontstaan en het verdwijnen van waterstof en methaan onder den invloed van het organische leven”. De eerste vrouwelijke doctor was Jeanne van Amstel die in 1912 is gepromoveerd op “De temperatuursinvloed op physiologische processen der alcoholgist”. In 1906 waren er slechts twee promoties en het heeft tot 1925 geduurd voor de honderdste plaatsvond. Daarna is het in steeds hoger tempo gegaan(zie grafiek). In 2010 was het aantal promoties maar liefst 333. Daarmee kwam de TU Delft op een vierde plaats in het lijstje van Nederlandse universiteiten. Met 3.736 promoties in Nederland was 2010 een recordjaar voor Nederland. Gevreesd wordt dat na een verdere stijging als gevolg van het grote aantal aanwezige promovendi, vervolgens een duidelijke daling zal optreden. Deze verwachte daling is dan het gevolg van de huidige sterke reductie van financiële middelen voor het onderzoek, zowel door de forse korting op universiteiten als het drastisch afnemen van de aardgasbaten die worden aangewend voor onderzoek. Delft Environment Initiative (DRI Environment)
Highlights evenementen/activiteiten TU Delft presenteert 8 nieuwe zuiveringstechnieken op internationaal congres watersector CO2-opslag met afvalwaterzuivering, gebruik van zeewater voor het doorspoelen van toiletten en toiletpapier zeven uit afvalwater. Dat zijn drie van de acht innovaties in watertechnologie die de TU Delft presenteert tijdens het internationale congres Leading Edge Conference on Water and Wastewater Technologies (LET2011). Dit congres wordt georganiseerd door de International Water Association (IWA) en vindt van 6-10 juni plaats in Amsterdam. Tijdens dit congres worden de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van drinkwater en afvalwatertechnologie door universiteiten en bedrijven gepresenteerd. De TU Delft is ruimschoots aanwezig tijdens de LET2011, met de presentatie van maar liefst acht innovatieve technologieën die de universiteit veelal in samenwerking met derden heeft gemaakt: • Ontwikkeling van een methode om tijdens afvalwaterwaterbehandeling CO2 vast te leggen, een mogelijk alternatief voor ondergrondse CO2-opslag (www.co2solstock.eu). • Direct gebruik van zeewater als alternatieve waterbron voor het spoelen van toiletten. Dit leidt niet alleen tot interessante systeemintegratie bij bijvoorbeeld een luchthaven maar maakt ook fosfaatterugwinning eenvoudiger. De TU Delft is o.a. betrokken bij projecten die in Hong Kong worden uitgevoerd.
8
Het zeven van afvalwater om cellulose uit toiletpapier af te scheiden. Niet alleen worden zo grondstoffen teruggewonnen, maar ook het gehele afvalwaterzuiveringsproces geoptimaliseerd. Een project van Waternet (www.waternet.nl), begeleid vanuit de TU Delft • Gebruik van wormen om zuiveringsslib te minimaliseren, een technologie die SR Technologies in samenwerking met de TU Delft ontwikkelt en opschaalt. • Een nano-biotechnologisch proces dat selectief fosfaat uit water haalt en daarmee microbiologische groei voorkomt. Dit voorkomt dosering van toxische chemicaliën om bacteriegroei te voorkomen. Dit proces wordt momenteel ontwikkeld binnen een TU spin-off bedrijf, BiAqua. • Biologische ammonium en ijzerverwijdering uit drinkwater, een project samen met Oasen. • Het opwerken van ruw afvalwater tot hoogwaardig proceswater (sewer mining) met behulp van osmose, een project samen met KWR Watercycle Research Institute, Waternet, Triqua en HTI. • Op de laatste dag is een excursie naar de eerste Aerobe Korrelslib-reactor (Nereda Proces, www.nerede.net) in Epe. Deze is ontstaan bij de TU Delft en door DHV in samenwerking met de TU Delft en de Nederlandse waterschappen opgeschaald. Aangezien deze zuivering slechts 30% van de ruimte van een huidige installatie kost en energie (20 %) en kosten (25 %) bespaart, wordt dit gezien als de waterzuivering van de toekomst. Prof.dr.ir. M.C.M. (Mark) van Loosdrecht (TNW) is track leader voor de afvalwatertechnologie op het congres. Hij geeft tijdens de openingsdag van LET2011 een algemene lezing over innovatie in de watersector.
•
Betrokkenheid studenten Delft licht op door ballonnen die luchtkwaliteit meten Een bijzonder gezicht op de avond van 27 april: studenten reden met enorme verlichte ballonnen aan hun fiets door Delft. Zij namen deel aan een experiment van de TU Delft om de luchtkwaliteit te meten. De ballonnen veranderden van kleur met de plaatselijke luchtkwaliteit: rood voor slecht, groen voor goed. De ludieke actie eindigde op de Beestenmarkt. Onderzoeker Rolf Hut (CiTG) heeft deze meetcampagne namens Climate City Campusgeorganiseerd: het initiatief van de TU Delft waarbij de campus als proeftuin voor klimaatonderzoek dient. Maatschappelijke profilering/zichtbaarheid ‘Before – During – After’
de basisbehoeften van de mens.
Van 2 mei tot 2 juli is op de faculteit CiTG de fototentoonstelling ‘Before (During) After’ te zien over de impact van overstromingen op mensen en hun omgeving. De tentoonstelling is een visueel en literair verhaal over hoe orkaan Katrina leven en werk van twaalf fotografen uit Zuidoost Louisiana heeft beïnvloed. Zes jaar na de storm kijken we terug op de invloed van Katrina op de creatieve uitingen van elke kunstenaar. De tentoonstelling doet daarmee ook verslag van de impact van een dergelijke ramp op het leven van de mensen. En gaat indirect over het belang van het werk van de civiel ingenieurs op de veiligheid van de leefomgeving, een van
TU Delft helpt bij watermanagement New Orleans De TU Delft maakt deel uit van een Amerikaans-Nederlands consortium van ontwerpbureaus, ingenieursbureaus en kennisinstellingen, dat een integrale watermanagement-strategie voor New Orleans gaat ontwerpen. Aanleiding zijn de rampzalige overstromingen door orkaan Katrina in 2005. Het consortium wordt geleid door architectenbureau Waggonner & Ball uit New Orleans. Vanuit de TU Delft participeren Dr.ir. F.H.M. (Frans) van de Ven (CiTG)waterhui en Prof.dr.ir. V.J. (Han) Meyer (BK) ) in het consortium. De nieuwe Water Management Strategy voor New Orleans moet de overstromingsrisico’s verminderen maar ook de flexibiliteit vergroten, het grondwater beter managen, de bodemdaling minimaliseren en kosten, energieverbruik en emissies reduceren. De deelnemende Amerikaanse en Nederlandse partijen hebben recent diverse workshops met elkaar in New Orleans gehouden, onder de titel Dutch Dialogues. De resultaten zijn gepubliceerd in het gelijknamige boek; daarin worden de beschermingsplannen voor New Orleans van een groep van vijftig Nederlandse en Amerikaanse water- en stedenbouwdeskundigen geschetst.
9
Wetenschappelijke activiteiten De TU Delft slaat met BE-Basic de vleugels verder in Azië uit De TU Delft heeft als coördinator van het BE-Basic consortium onlangs samenwerkingsovereenkomsten getekend met Maleisië en Vietnam. Voor de nabije toekomst is uitbreiding van de samenwerking voorzien in o.a. Brazilië. Het doel is om met een select aantal strategisch uitgekozen landen intensief samen te werken om de biobased economy te stimuleren. De samenwerking is in beginsel gericht op het opzetten van gezamenlijke onderzoeksprogramma's en uitwisseling van studenten en jonge onderzoekers. Met Maleisië gaat de samenwerking nog een stap verder: prof. Luuk van der Wielen, BE-Basic directeur en hoogleraar Bioscheidingstechnologie, zal in Maleisië een consortium naar het Nederlandse model van BE-Basic op te zetten. Maleisië is een belangrijke partner voor BE-Basic, omdat het in potentie een grote producent is van bioafval. Het land is de grootste producent van palmolie; een belangrijk ingrediënt van veel levensmiddelen en cosmetica. Voor de productie wordt nu alleen de palmvrucht gebruikt. Het afval, zoals de stam en bladeren, maar ook de verwerkte palmvruchten, kan een belangrijke bron van biomassa vormen die als alternatieve grondstof kan dienen voor de productie van bijvoorbeeld biobrandstoffen en bioplastics. Met de stijgende olieprijzen wordt het gebruik van organische materialen als duurzamere grondstof voor de productie van chemicaliën steeds aantrekkelijker. Door de samenwerking kunnen ook Nederlandse en internationale bedrijven toegang krijgen tot deze grondstof. Daarnaast draagt zinvol gebruik van de biomassa bij aan de verdere verduurzaming van de producten als voedselproduct. BE-Basic heeft een budget van 120 miljoen euro. Ongeveer 10% zal worden ingezet voor internationale samenwerking. Opdracht TU Delft voor Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden In het voorjaar heeft de TU Delft met het 'Delta-deelprogramma' Rijnmond-Drechtsteden onderzoek gedaan naar zoekrichtingen en beslissingsondersteuning van het vraagstuk van de waterveiligheid in de Rijn-Maas monding. Dit bouwt voort op onderzoek dat in het kader van Kennis voor Klimaat is uitgevoerd in 2010. Er wordt gewerkt aan een 'interactief model', waarvan al een demo is gemaakt. Het idee is, dat een gebruiker van dit interactieve model zelf projecten kan bouwen, met een beperkt budget, gedurende de 21ste eeuw. De gebruiker ziet direct de effecten van zijn ingrepen, zoals voor de dijken en de scheepvaart. Onderzoeker Ties Rijcken (CiTG) wil hiermee inzicht in het vraagstuk toegankelijk maken voor meerdere belanghebbenden. Tevens wil hij functionaliteit inbouwen om discussies te kunnen voeren en nieuwe ideeën te onttrekken aan gebruikers. Uiteindelijk wil hij via slimme analyses van de keuzes van de gebruikers en hun 'profielen' (waaronder woonplaats, opleiding en de sector waarin de gebruiker werkzaam is) statistisch inzicht in het draagvlak voor ruimtelijke projecten genereren. TU Delft in Europees atmosfeeronderzoek ACTRIS In het programma ACTRIS (Aerosols, Clouds, and Trace gases Research InfraStructure Network) bundelen Europese partners, waaronder de TU Delft, hun krachten voor het meten van broeikasgassen, aerosolen, wolken en straling. Dit ten behoeve van klimaatstudies. De TU Delft speelt een vooraanstaande rol in het nieuwe Europese project voor het meten van broeikasgassen, aerosolen, wolken en straling ten behoeve van klimaatstudies. Klimaatverandering wordt voor een groot deel veroorzaakt door atmosferische processen, in het bijzonder de wisselwerking tussen straling en atmosferische elementen (zoals aerosolen, wolken en broeikas- en sporengassen). Een aantal van deze elementen heeft daarnaast invloed op de luchtkwaliteit en daarmee een schadelijk effect op de gezondheid. In het vierde klimaatrapport van het IPCC en de Thematische Strategie Luchtverontreiniging van de EU wordt gepleit voor het versterken van de grondcomponent van het aardobservatiesysteem voor deze belangrijke atmosferische variabelen. Momenteel ontbreekt echter een gecoördineerde onderzoeksinfrastructuur voor deze observaties. 'ACTRIS wil deze lacune vullen door Europese grondnetwerken te coördineren van stations die zijn uitgerust met geavanceerde atmosferische onderzoeksinstrumenten voor aerosolen, wolken en kortlevende sporengassen', zegt prof.dr.ir. Herman Russchenberg (EWI). Nederlandse partners in het project zijn naast de TU Delft: KNMI, TNO, ECN en de Universiteit Utrecht. Centrale plek van het Nederlandse gedeelte is het CESAR Observatory in het Utrechtse Cabauw (Cabauw Experimental Site for Atmospheric Research). De TU Delft is de coördinator van het Nederlandse smaldeel in het programma, en van het Europese wolken/stralingsdeel van het programma. ACTRIS is onderdeel van het Zevende Kaderprogramma van de EU. TU Delft op expeditie langs de Rijn Onderzoekers van de TU Delft hebben de terugtocht van een conferentie in Wenen nuttig besteed: ze stopten ongeveer iedere 20 kilometer om een plaatselijk watermonster uit de Rijn te halen. Samen met Het Waterlaboratorium zijn ze nu bezig de waterkwaliteit te koppelen aan demografische gegevens. Ze hopen zo een gedetailleerd beeld te krijgen van de invloed van omwonenden op de waterkwaliteit van de rivier.
10
Airconditioning zonder ventilatoren: eerste resultaten van ''klimaatcascade©'' positief Airconditioning zonder ventilatoren, dat is het doel van de zogenoemde klimaatcascade©. Naar een ontwerp van Ben Bronsema, TU Delft promovendus, heeft adviesbureau Peutz hiervan een testmodel gebouwd en de eerste meetresultaten zijn bijzonder positief. De klimaatcascade is onderdeel van het onderzoek ''Earth, Wind & Fire - Airconditioning powered by Nature'', waarop Bronsema begin volgend jaar hoopt te promoveren. Delft Health Initiative (DRI Health) 3,6 miljoen voor ontwikkeling digitale operatiekamer assistent Om complicaties te voorkomen en een operatie zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, moet je zicht hebben op het totale operatieproces. Onderzoekers van de TU Delft en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben via het Clusterprogramma met de YES!Delft bedrijven New Compliance, SenseIT en PR Design M€ 3,6 (1,7 voor de TU Delft) binnengehaald voor de ontwikkeling van een automatisch veiligheids- en procesmonitoringsysteem voor de operatiekamer, dat het gehele operatieproces registreert. Het DORA systeem (Digital Operating Room Assistant) gebruikt slimme camera’s en sensoren om de status van apparatuur en instrumenten in de operatiekamer te registreren, en in de gaten te houden welke processen precies gaande zijn. Door deze automatische registratie kan DORA op elk moment de OK-planning up-to-date houden en zo het operatieproces efficiënter maken. In een verder stadium van ontwikkeling kan het systeem mogelijke risico’s voor de patiëntveiligheid in het operatieve proces herkennen en deze tijdig aan het OK personeel signaleren. In therapie met avatars... met Delftse virtual reality technologie Fobieën en psychotische stoornissen bestrijden met virtuele technieken. Dat is de tak van sport van onderzoeker WillemPaul Brinkman (EWI). In het nieuwste nummer van Delft Integraal, het wetenschappelijk magazine van de TU Delft, heeft Brinkman laten zien dat deze methode uitkomst kan bieden bij onder meer vliegangst en wellicht, op termijn, bij sociale stoornissen. Brinkman ontwikkelt zogenaamde VRETsystemen (Virtual Reality Exposure Therapy), waarmee mensen met hun angststoornissen, zoals vliegangst, hoogtevrees of claustrofobie, of psychotische stoornissen zoals paranoia, kunnen leren omgaan. Een van de eerste producten die uit het Mental Health Computing Lab van de TU Delft voort zijn gekomen, is een trillende vliegtuigstoel. Samen met andere partijen ontwikkelden de Delftenaren een systeem waarbij mensen met vliegangst zich met een virtual realityhelm, typische geluiden die bij het vliegen horen en de trillende stoel, echt in de lucht wanen. Zodoende wennen ze aan de sensaties en komen ze over hun angst heen. Het systeem wordt al volop gebruikt. Medisch techniekplatform met de TU naar Engeland Het Medical Delta samenwerkingsverband waar ook de TU Delft aan meewerkt, heeft zich begin april gepresenteerd op de BioTrinity beurs in het Engelse Newbury, bij de universiteitsstad Oxford. BioTrinity is de grootste Britse bijeenkomst over biotechnologie. Medical Delta heeft op de beurs kunnen laten zien mee te kunnen helpen aan het oplossen van gezondheidsuitdagingen. Medical Delta, het samenwerkingsverband van de TU Delft, universiteit Leiden en de Erasmus universiteit, stimuleert onderzoek en de gezamenlijke ontwikkeling van nieuwe medische technologieën. Bijeenkomsten • Op 14 april hebben TU Delft, Science Port Holland, de YES!Delft medtech starter Salusion en Leiden BiosciencePark zich gepresenteerd op het BioTrinity network event in Oxford. Dit was het eerste evenement waarmee de gezamenlijke internationale marketing en (bedrijven)acquisitie is opgepakt. • Op 20 april heeft de TU Delft met de Stad Delft samen een Medical Delta bijeenkomst gehost met het bestuursniveau (CvB/RvB/B&W) van de steden, provincie, kennisinstellingen en science parks van Delft, Leiden en Rotterdam. Er is afgesproken dat de partijen toe willen werken naar een Schaalsprong in samenwerking op het gebied van innovatie in het Medical Delta domein. Vanuit het Zuidvleugel platform wordt ook gewerkt aan schaalsprong programma’s en er wordt gewerkt aan een plan waarvoor ook middelen beschikbaar komen vanuit de Provincie in de jaren 2011-2015. Doel is om in najaar 2011 de plannen vast te hebben liggen en te starten met de implementatie. • Op 29 april heeft de Medical Delta het Topteam Life Science ontvangen in Leiden. Er waren 40 mensen aanwezig vanuit bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid. Vanuit Delft waren circa tien mensen aanwezig. De aanwezigen hebben het Topteam opgeroepen stevig te investeren in onder andere de (kennis)basis van de sector, effectieve en consistente wetgeving en keuze voor bewezen sterktes. • Op 19 mei hebben de mensen van het DRI Health en DIRICT (wetenschappelijk ICT overleg binnen de TU Delft) nader kennis gemaakt en ideeën uitgewisseld over samenwerking op onderwerpen als E-Health, (Home)Care, ICT infrastructuur in de zorg. Concrete afspraken zijn gemaakt om deze maatschappelijk zeer relevante thema’s verder uit te diepen.
11
Delft Infrastructures & Mobility Initiative (DIMI) Highlights evenementen/activiteiten Het mede door DIMI ondersteunde project ‘Bereikbaarheid in Crisistijd’ is binnen een zogenaamde Madurodam-sessie gepresenteerd op 12 april. De Madurodam-sessies zijn een initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Deze bijeenkomsten proberen op basis van beleidsrelevante thema’s het debat te voeren en de kennisuitwisseling te stimuleren tussen beleidsmakers van overheden en maatschappelijke instellingen, wetenschappers uit kennisinstellingen en professionals vanuit uiteenlopende organisaties en bedrijven. Paul Gerretsen (Vereniging Deltametropool), Joost Schrijnen en Nanet Rutten (BK) hebben tijdens deze bijeenkomst de eerste resultaten laten zien van hun inventarisatie van de plannen en het beleid op het gebied van de koppeling tussen ruimte en mobiliteit in de verschillende regio’s binnen Nederland. Hierbij zijn ook de kansen en belemmeringen geïnventariseerd voor toekomstige plannen om de mobiliteit en bereikbaarheid te verbeteren. Deze inventarisatie heeft ook model gestaan voor de derde tranche van het NWOprogramma Duurzame Bereikbaarheid Randstad dat inmiddels onderdeel is geworden van het bredere en maatschappelijke NWO-programma Verbinden van Duurzame Steden (VERDUS). Hierbij zullen twee afzonderlijke cases worden geselecteerd voor de Noord- en Zuidvleugel van de Randstad. Ook de TU Delft zal hiervoor een projectvoorstel voorbereiden en indienen. Betrokkenheid studenten De afdeling Urbanism (Bouwkunde) is door de organisatoren van het Oeral-festival uitgenodigd voor een project van tijdelijke landschapskunst, dat een relatie heeft met relevante maatschappelijke en wetenschappelijke vraagstukken. Dit naar aanleiding van een eerdere inzending voor het ‘Paspoort project’ van Oerol. Mede in het kader van het nieuwe curriculum van de Master-variant Landschapsarchitectuur zal een bijdrage worden geleverd binnen de workshop ‘Place and Identity’. Tijdens het komende Oeral-festival op Terschelling gaan zo’n 28 studenten onder leiding van Denise Piccinini het spanningsveld onderzoeken tussen kunst en techniek, wetenschap en ontwerp, mens en natuur. Tijdens de bouw van het ‘land art’ project zullen de studenten ook de weerbarstigheid van het maken en het directe contact met de bezoekers van het festival ervaren. Maatschappelijke profilering/zichtbaarheid In het Financieel Dagblad van 12 april is een uitgebreid overzichtsartikel verschenen over het gebruik van ICT om files te bestrijden en om het aantal ongelukken terug te dringen. De TU Delft is via professor Bart van Arem (CiTG) en DIMI themahouder voor transport, sterk betrokken bij het thema Intelligente voertuigen. Volgens Van Arem zouden alle intelligente toepassingen in het verkeer samen (verkeersmanagement langs de weg en apparatuur in de auto) de komende tien tot vijftien jaar kunnen bijdragen aan 50% minder files, 25% minder verkeersdoden, 10% minder uitstoot van CO2 en 20% minder luchtvervuiling. De TU Delft werkt op het terrein van intelligente voertuigen samen met TNO en HTAS, een organisatie waarin onder andere DAF, Philips en TomTom partner zijn. Wetenschappelijke activiteiten • Op 15 mei heeft de TU Delft samen met bedrijven, wegbeheerders en andere kennisinstellingen een Letter of Intent getekend om in de regio Eindhoven - Helmond een permanente testomgeving voor slimme verkeerssystemen te realiseren. Deze geïntegreerde testomgeving genaamd Dutch Integrated Testsite Cooperative Mobility (DITCM) heeft als doel de ontwikkeling van innovatieve mobiliteitstoepassingen te versnellen en de Nederlandse toppositie in Europa te versterken. Binnen DITCM richt de TU Delft zich op de ontwikkeling van algoritmes voor in-car systemen en de effecten op de bestuurder en op het verkeer. De samenwerkende partijen binnen DITCM delen kostbare faciliteiten en werken gezamenlijk aan innovatieve verkeersystemen voor een betere doorstroming, verkeersveiligheid en leefbaarheid. Naast een test- en experimenteercentrum gaat het vooral om het gezamenlijk ontwikkelen van een brede kennisbasis, die nodig is om de systemen effectief en betaalbaar te maken. • De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft een subsidie van M€ 1,1 toegekend aan een consortium onder leiding van de TU Delft voor een onderzoek naar planvormings- en ontwerpmethoden in de Zuidwestelijke delta. Bouwkunde hoogleraar Han Meyer (BK)heeft de wetenschappelijke leiding over het project. Deelnemers aan het consortium zijn, behalve TU Delft: Erasmus Universiteit, Wageningen Universiteit, Deltares, Planbureau voor de Leefomgeving, H+N+S
12
•
•
Landschapsarchitecten, MUST STedebouw, DHV, HKV en GeoNovum. Het project heeft een looptijd van twee jaar en moet eind 2013 leiden tot een advies aan de Deltacommissaris. Wereldwijd zijn de grote delta’s de gebieden waar verstedelijking en economische ontwikkeling zich het meest explosief en grootschalig ontwikkelen. Tegelijk zijn deze gebieden in toenemende mate kwetsbaar voor overstroming, terwijl de druk op het natuurlijk milieu door verstedelijking en industrialisatie sterk is toegenomen. Wereldwijd is behoefte aan een planvormingmethode die kan bijdragen aan de ontwikkeling van een evenwicht tussen veiligheid, natuurwaarden, economische groei en kwaliteit van de leefomgeving. De Zuidwestelijke delta van Rijn, Maas en Schelde vormt het ‘laboratorium’ voor de ontwikkeling van deze methode. De urgentie om in deze delta tot een afgewogen planvorming te komen is versterkt door de start van het nationale Deltaprogramma. Het IPOD project wordt ontwikkeld in nauwe samenwerking met dit Deltaprogramma, in het bijzonder met de deelprogramma’s Zuidwestelijke delta, Rijnmond-Drechtsteden en Nieuwbouw & Herstructurering. Tevens zal nauw samengewerkt worden met het Havenbedrijf Rotterdam en het Wereld Natuur Fonds. De TU Delft gaat modellen over verkeersstromen toepassen op de scheepvaart. Het doel is de ontwikkeling van een verkeersmodel voor drukke havens. Zo’n model moet het inzicht in de capaciteit en de veiligheid van havens verbeteren. De TU Delft voert dit onderzoeksproject uit met de Jiaotong Universiteit uit Shanghai. Volgens professor Han Ligteringen (CiTG) en betrokken bij het Port Onderzoek Center en DIMI, is er is een steeds grotere behoefte aan een goed simulatiemodel voor het scheepvaartverkeer in havens. Dit omdat de schepen steeds groter worden en sneller varen en omdat het steeds drukker wordt in de havens. Door een efficiëntere afhandeling van de verkeersstroom komt dit de capaciteit van de haven ten goede. Daarnaast geeft een dergelijk model een beter inzicht in de veiligheid in havens. Dit wordt een steeds belangrijker onderwerp, doordat aanvaringen tussen schepen, onder meer door de toegenomen drukte, op de loer liggen en de consequenties daarvan, zowel voor het milieu als voor de directe omgeving, toenemen. De TU Delft krijgt de leidende rol in een nieuw nationaal onderzoeksprogramma van STW voor multifunctionele waterkeringen. Professor Han Vrijling (CiTG) en voorzitter van DIMI gaat dit programma leiden. Hiervoor is een subsidie van 3,4 miljoen Euro verleend en zullen bedrijven hier bovenop 1,3 miljoen Euro bijdragen overwegend als in kind. De subsidie zelf is bedoeld voor het aantrekken van promovendi. Multifunctionele waterkeringen zijn waterkeringen in of bij stedelijke gebieden, die ook nog andere functies dan het keren van water vervullen, zoals wonen, recreatie en ecologie. Ook Delta-commissaris Wim Kuijken pleitte voor de bouw van dit soort keringen die, los van de veiligheidsfunctie, ook een duidelijke meerwaarde aan de stedelijke omgeving bieden. Multifunctionele waterkeringen bieden bij uitstek de kans om vanuit een multidisciplinaire aanpak op basis van bestaande casuïstiek nieuwe concepten en ontwerpen te ontwikkelen. Naast de faculteit CiTG zijn hierbij ook betrokken de faculteiten Bouwkunde en TBM. De overige universitaire partners van de TU Delft in dit programma zijn Wageningen University en de Universiteit Twente.
Delft Energy Initiative (DRI Energy) Highlights evenementen/activiteiten • In samenwerking met energieondernemer en professor Future Energy Systems prof. dr. A.J.M. (Ad) van Wijk wordt een serie lezingen en netwerkbijeenkomsten georganiseerd onder de titel “Energy Business”. Doel van deze bijeenkomsten is ondernemers, onderzoekers en studenten samen te brengen rondom energiethema’s. Eerste bijeenkomst is op 16 juni: “CO2 and the Biobased Economy”, met onder andere prof. Luuk van der Wielen. • Op 1 mei heeft prof. Hester Bijl officieel het voorzitterschap van Delft Energy Initiative overgenomen van prof. Tim van der Hagen. Deze zomer wordt de nieuwe DEI strategie opgesteld en getoetst, waarna het in het najaar zal worden gepresenteerd. • In maart 2010 heeft het concept ‘Intelligent Streetlight’ van Shitan Shah de door DEI georganiseerde Campus Energy Challenge Award gewonnen. Dit energiezuinige concept, waarbij lantaarnpalen alleen vol licht geven op momenten dat het nodig is, is met DEI-steun uitgewerkt tot bedrijfsplan en als prototype werkend op de campus te zien. • Op 12 mei vond een bijeenkomst plaats van Delft Duurzaam Dreamteam (ondernemers, ambtenaren gericht op verduurzaming van de stad Delft) gehost in Science Center. DEI is actief in dit verband. • Diverse recente bezoeken: South China University (11 mei), Minister President Nordrhein Westfalen (16 juni), delegaties van de parlementen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten en van de Eerste en Tweede Kamer (16 juni), Commissariat à l'Energie Atomique (CEA, 7 juni), EU-delegatie (22 juni).
13
Betrokkenheid studenten: EnergyClub De Energy Club is, als integraal onderdeel van het Delft Energy Initiative, voor en door studenten met een passie voor (duurzame) energie. Als netwerk en platform is het de plek waar studenten, onderzoekers en bedrijven samenkomen om informatie te delen en om inspiratie op te doen. De Energy Club organiseert activiteiten, start projecten en brengt mensen met ideeën en kennis in contact met elkaar. Enkele recente activiteiten: • “Cold Facts” project (9 studenten, status: afgerond) met avonturier Marc Cornelissen, voor de ontwikkeling van een weerstation voor klimaat en ijskapmetingen in poolgebieden. • Co-organisatie trip naar het Deense duurzame energie-eiland Samso. • Solar Decathlon Europe (SDE), met Bouwkunde (looptijd tot juni 2012), bouw van huis op zonne-energie te exposeren in Madrid SDE-2012. Nu intensieve samenwerking met Rotterdamse studievereniging van de economiefaculteit (EFR) op het gebied van sponsoring. • Lunch lectures met onder andere Sir Julian Hunt, Tidal Energy, Hydro, Fukushima (190 toehoorders, integraal via internet uitgezonden), Lab-visit Windtunnel. • Project Racing Aeolus, in samenwerking met een team van Hogeschool INHolland Delft. • Deelname Energy Battle Groningen, 3 teams (15 deelnemers). • Samenwerking met studentenuitzendbureau GreenBlue voor organisatie van All Energy Day; Prof. Jeroen van der Veer is bereid gevonden als lid van Comité van Aanbeveling. Maatschappelijke profilering/zichtbaarheid • Netherlands Energy Research Alliance (NERA). NERA is een kennisalliantie op het gebied van energietechnologie, met founding fathers ECN, TU Delft, TNO, TU/e, UT en FOM. Op 17 mei 2011 heeft de derde bijeenkomst plaatsgevonden, met daarbij Brinksma (rector UT), Van Duijn (rector TU/e), Prof.dr.ir. H. (Hester) Bijl (voorzitter DEI), Mengelers (TNO), Korting (ECN) en Van Saarloos (FOM/NWO). Bestuurders willen toewerken naar een niet geheel vrijblijvende NERA-organisatie. Tevens hebben de founding fathers een gezamenlijke brief geschreven aan het Topteam Energie. De secretaris Delft Energy Initiatie treedt eveneens op als secretaris voor NERA. • Nationale Wind Energy R&D. ECN en TU Delft werken al jaren nauw samen op het gebied van windenergie. Recent hebben zij, naar aanleiding van een NERA initiatief, een boekje gepubliceerd met daarin de bundeling van alle Nederlandse kennispartijen in windtechnologie. Zij zijn in het samenstellen ondersteund door het Delft Energy Initiative team. De publicatie is goed ontvangen, onder meer door de NERAbestuurders. Prof.dr.ir. G.A.M. (Gijs) van Kuiken Theo de Lange (ECN) werken aan een vervolgstap in de nationale R&D-samenwerking. • Public Affairs trajecten voor hoogleraren: DEI heeft energiehoogleraren Zeman, Dam, Boersma en Van Bussel voorziet van op maat gemaakte PA-trajecten. Dit individuele traject is gestart met uitleg over PA en verkenning van inhoudelijke boodschap voor politici, ambtenaren en niet-gouvernementele organisaties. Hierna zijn afspraken gemaakt met relevante gesprekspartners. Het aangeboden PA-traject heeft laten zien dat hoogleraren in heel korte tijd een waardevolle bijdrage kunnen leveren en waardevolle relaties kunnen leggen. DEI overweegt sterk dit programma aan te bieden aan een bredere groep. Wetenschappelijke activiteiten o TU Delft heeft eind april als penvoerder in samenwerking met DTU, Oldenburg & NTNU het 550-pagina tellende European Wind Energy Masters voorstel ingediend in het kader van het Erasmus Mundus programma. Het voorstel bevat 39 associated partners (uit 14 verschillende landen) waaronder: o invloedrijke Wind Energy Associations (ETP Wind, EWEA, EERA, EAWE), o Top turbine fabrikanten (>40% of onshore marktaandeel en 95% offshore met onder andere Vestas, Siemens, GE, Mitsubishi Heavy Industries), o voornaamste offshore wind farm ontwikkelaars (>41% van de offshore windmarkt, waaronder E.ON, RWE, Dong, Statoil, Vattenfall), o relevante windenergieinstituten (NREL, Sandia, ECN, SINTEF) en o universiteiten (waaronder uit China). o Het Europese SEEIT consortium blijft voor TU Delft een belangrijk netwerk met kennispartners als DTU, NTNU, TU München, Frauenhofer, Politecnico di Milano, onder andere met de Energy Efficiency Workshop bij de ENEA conferentie op 4 april.
14
4. Valorisatie Minister Verhagen opent nieuwe gebouw van YES!Delft Met het maken van drie digitale handafdrukken, waaronder die van minister Maxime Verhagen, is op 16 mei het gebouw van YES!Delft officieel geopend. De minister van EL&I sprak zijn waardering uit voor wat hij noemt “deze broedplaats voor innovatief technotalent”. De inspirerende omgeving die YES!Delft biedt, is volgens hem erg belangrijk voor de ontwikkeling van nieuwe initiatieven. Miljoenen geïnvesteerd in YES!Delft bedrijven Ondanks het economische zware weer van de afgelopen jaren, wisten de bedrijven van YES!Delft in 2010 maar liefst 25 miljoen euro aan investeringen op te halen via onder andere venture capital, subsidies en prijzengeld. Bovendien steeg de gezamenlijke omzet naar bijna 22 miljoen euro, tegenover 13 miljoen euro in 2009. Net als voorgaande jaren zette de groei van de Delftse bedrijven door. Zo is het aantal directe banen met bijna 18 procent gestegen, tot 470 eind 2010. De bedrijven van YES!Delft zorgen hiermee indirect voor een totaal van 1100 banen in de regio. Hiermee geven de bedrijven van YES!Delft een sterke impuls aan de hoogwaardige werkgelegenheid in Delft. Waterkeringen en betere robotgrijpers: TU Delft leidt twee grote STW-projecten De TU Delft krijgt de leidende rol in twee nieuwe nationale onderzoeksprogramma’s die door STW in totaal worden gesubsidieerd met ruim 8 miljoen euro. Prof. Frans van der Helm wordt leider van een programma dat zich richt op beter bestuurbare robotgrijpers, bijvoorbeeld voor minimaal invasieve operaties of bij activiteiten in de ruimte. Prof. Han Vrijling gaat een programma leiden over multifunctionele waterkeringen. Dit zijn waterkeringen in of bij stedelijke gebieden, die ook nog andere functies dan het keren van water vervullen, zoals wonen, recreatie en ecologie (zie ook 3. Onderzoek). TIC Delft en TriDelta De gemeente Delft en de TU Delft hebben op 29 maart het masterplan Technologische Innovatie Campus Delft (TIC Delft) 1.0 vastgesteld. In het masterplan wordt Delft gepositioneerd als hart van de Europese innovatieregio Rotterdam – Delft – Leiden, met de ambitie om op termijn de innovatieve kracht van Delft in de regio te verdubbelen. Om deze ambitie te realiseren is in het masterplan 1.0 een programma van projecten voor kenniseconomie en infrastructuur opgenomen, zoals laboratoria en bedrijfsverzamelgebouwen. De economische focus ligt op de clusters Clean Tech Delta en Medical Delta. Het omvat verder de gemeenschappelijke ruimtelijke visie van de TU Delft en de gemeente. Samen met Delftse ondernemers en onderwijs- en kennisinstituten willen de gemeente en de TU Delft dit jaar tot een breed gedragen masterplan 2.0 komen. TIC Delft sluit aan bij de regionale TriDelta-plannen: niet alleen Delft, maar ook de regio Zuid-West Nederland staat voor de uitdaging de transitie te maken naar een kennis- en innovatiegedreven economie. In TriDelta werken overheden, kennisinstellingen, maatschappelijke instellingen en het bedrijfsleven daarom samen aan verbetering van het innovatie klimaat en de condities die hiervoor nodig zijn. Epyon's eerste snellaadstation in Noorwegen Epyon BV, de toonaangevende Europese leverancier van intelligente oplossingen voor het opladen van elektrische voertuigen en doorgroeier van YES!Delft, is bezig met het uitrollen van een netwerk van snellaadsystemen voor Lyse Energi in Noorwegen. Op 26 april is een eerste snellaadstation in gebruik genomen door de Noorse minister van Transport. Nightbalance heeft grote investering rond Health Innovation Fund investeert samen met Thuja Capital in YES!Delft bedrijf NightBalance. De investering geeft Nightbalance de kans om het product uit te ontwikkelen en de stap naar de markt te zetten. NightBalance ontwikkelt innovaties voor patiënten met slaapapneu. Bij deze aandoening leiden regelmatige ademstops tot allerlei gezondheidsrisico’s door zuurstofgebrek. In Nederland zijn naar schatting meer dan 300.000 mensen die met slaapapneu moeten leven. De methode van NightBalance voegt een patiëntvriendelijke oplossing toe aan de bestaande behandelmogelijkheden. Clinical Graphics wint de Philips Innovation Award Clinical Graphics, onderdeel van YES!Delft, heeft op 12 mei de Philips Innovation Award gewonnen, een landelijke competitie voor studenten met een innovatief idee. De prijs bestaat uit een starterspakket ter waarde van ruim €20.000, bestaande uit een geldbedrag en diensten zoals juridisch advies, consultancy, verzekeringen en nog veel meer. Clinical Graphics maakt technologie die een beter beeld geeft van de bewegingsmogelijkheden van gewrichten: belangrijke informatie voor artsen.
15
Drie Delftse technostarters in MKB innovatie Top 100 Op 26 mei is de MKB innovatie Top 100 bekend gemaakt, de ranglijst met 100 concrete innovaties in het MKB. De lijst is een initiatief van innovatiecentrum Syntens, Octrooicentrum Nederland, Mercedes-Benz en NRC Handelsblad. YES!Delft bedrijven Ubiqu, Embedded Acoustics en Virus Free Air zijn respectievelijk op plek 37, 43 en 99 van de lijst opgenomen als erkende Nederlandse innovaties. Ondernemerschapsevenement speciaal voor vrouwelijke studenten Op 26 mei nam YES!Delft Students 50 studentes mee langs diverse locaties en sprekers op het gebied van ondernemerschap. Bij YES!Delft vormen mannen de absolute meerderheid; slechts zeven van de 180 technostarters is vrouw. Dit evenement is georganiseerd om meer vrouwen te inspireren voor technisch ondernemerschap. Delftse spin-off wint Be.Project Benelux award Eternal Sun, sinds 1 mei onderdeel van YES!Delft en een bedrijf waarin de TU Delft participeert, heeft op 25 mei 2011 de Benelux finale van Be.Project gewonnen. Be.Project is een internationale competitie voor studenten van topuniversiteiten met een innovatieve business case. Eternal Sun produceert zonnesimulatoren voor het efficiënt testen van zonnepanelen. Onderzoeksapparatuur Twee onderzoeksgroepen van de faculteit TNW krijgen geld voor de aanschaf van geavanceerde onderzoeksapparatuur: een röntgen- en pept-scanner. De scanner combineert röntgen- en gammastralen waardoor er in normaal ondoorzichtige meerfasenreactoren en granulaire systemen kan worden gekeken. Bij het tweede apparaat gaat het om een röntgen foto-elektronen spectometer. Het apparaat kan de atomaire samenstelling van de bovenste oppervlaktelagen gedetailleerd in kaart brengen en verbanden leggen tussen samenstelling en chemische en fysische eigenschappen. Het geld komt van een vorig jaar door minister Plasterk genomen initiatief om onderzoek in de natuurkunde en scheikunde te beschermen. Aanleiding was dat veel natuurkunde- en scheikundefaculteiten kampen met dalende studentenaantallen en bezuinigingen. Voor vijf jaar is M€ 100 beschikbaar. In deze ronde is M€ 3 besteed, verdeeld over zeven onderzoeksgroepen. Externe Financiering onderzoek Bouwtechnologie Ir. K.J. (Karel) Vollers (Green Building Innovation, BK)) heeft een succesvolle aanvraag voor externe financiering gedaan bij NWO en de Technologiestichting STW. Vollers krijgt een bijdrage van STW voor het onderzoek naar nieuwe mogelijkheden voor het buigen van glas, zodat de realisatie van architectuur met welvende vormen en golvende lijnen een stap dichterbij komt. Vollers heeft tijdens een lunchlezing in mei zijn ervaringen verteld met het doen van een succesvolle aanvraag bij NWO en STW. Zeven toekenningen in samenwerkingsprogramma met China / water Het samenwerkingsprogramma met China heeft 7 toekenningen opgeleverd, waaronder vier aan de TU Delft. Ieder onderzoek omvat een Nederlands en een Chinees deel. Het programma, dat zich specifiek richt op waterwegen, havens, delta's en kust engineering, is een samenwerking tussen NWO en de National Natural Science Foundation of China (NSFC). • Prof. dr. ir. J.A. (Dano) Roelvink, CiTG en UNESCO-IHE, DELTARES, Yongjun LU, Nanjing Hydraulic Research Institute, Sediment Alluvial Process in Wave-Current Boundary Layer; • Dr.ir. M. (Marcel) Zijlema, CiTG, Pengzhi LIN, Sichuan University, A Study on Wave-Induced Responses • •
of Moored Floating Bodies Embedded in a Large Scale Wave Model;
Dr. H.M. (Henk) Schuttelaars , CiTG , Wenping GONG, Sun Yat-Sen University,
Three-Dimensional Estuary Turbidity Maximum Dynamics in Pearl River Estuary, China ; Dr.ir. W. (Winnie) Daamen, CiTG, Zaojian ZOU, Shanghai Jiao Tong University
Nautical-Traffic-Model Based Design and Assessment of Safe and Efficient Ports and Waterways .
5. Organisatie 5.1 Bestuurlijke en Juridische Zaken Klokkenluidersregeling De Regeling melding onregelmatigheden TU Delft ofwel de klokkenluidersregeling is op 19 mei 2011 van kracht geworden en op de website geplaatst. Deze regeling is vastgesteld in het kader van goed bestuur en een integere organisatie. Herbenoeming Jacco Hoekstra als decaan LR Het College van Bestuur heeft besloten prof. dr. ir. J.M. Hoekstra opnieuw te benoemen tot decaan van de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek voor de periode van 15 augustus 2011 tot 15 augustus 2013. Deze termijn kan in de periode 15 augustus 2012 tot 15 augustus 2013 worden bekort als gevolg van het aantreden van een opvolgend decaan van de faculteit LR. Na benoeming van een nieuwe decaan zal het CvB, in goed
16
overleg met prof. Hoekstra, bezien op welke wijze hij zijn loopbaan binnen de TU Delft in het wetenschappelijke domein kan vervolgen. Hoogleraarsbenoemingen Benoemingen naam Dr. B.P.F. Lelieveldt Prof. dr. F.H.J. Redig Dr. J.C. Winterwerp Prof. dr. M. van Ham Prof. dr. J.L. Cohen Ir. M.A.M.M. van der Meijden
m/v leerstoel/werkterrein M Biomedical Imaging M Kansrekening en Stochastische Besliskunde M Sediment Dynamica M Urban Renewal M Berlage Leerstoel M Large Scale Sustainable Power Systems
Dr. R.J.M. Konings Dr. P.F. Levelt
M V
Dr. J.D. Pietrzak
V
Herbenoemingen naam Prof. P.V. Kandachar Prof.dr. D.P. Solomatine Prof.dr. G.Q. Zhang Prof.ir. C.M. de Hoog Prof.dr. R.A. Sheldon Prof.ir. A.C.W.M. Vrouwenvelder Prof.dr. M.C. Gastpar Prof.dr.ir. C. van Ree
Chemistry of the Nuclear Fuel Cycle Remote Sensing of the Earth Atmosphere AvL Hoogleraar
m/v leerstoel/werkterrein M Afdelingsvoorzitter M Hydro Informatica M M M M M M
Micro Electronics Stad en Regio/Urbanism Biocatalysis and Organic Chemistry Constructie mechanica Multi Media Signal Processing Dredging Engineering
faculteit EWI EWI
fte 0.8 1.0
duur 5 jaar onbp.
CiTG BK BK EWI
0.4 1.0 0.0 0.2
5 jaar onbp. 3 jaar 5 jaar
TNW CiTG
0.2 0.3
5 jaar 5 jaar
CiTG
1.0
onbp.
faculteit IO CiTG / UNESCO-IHE EWI Bk TNW CiTG EWI 3mE/ CiTG
fte 0.4 0.0
duur 9 mnd 5 jaar
0.3 4 jaar 0.8 8 mnd 0.1 2 jaar 0.2 1j, 5md 0.2 5 jaar 1.0/ onbp./ 0.0 onbp.
Maria Heijne vertrekt als directeur TU Library Maria Heijne stopt als directeur van de TU Delft Library. Ze is per 1 augustus benoemd tot directeur bij het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB) in Den Haag, waar ze zich gaat richten op langetermijnbeleid voor openbare bibliotheken. Heijne begon in 1997 als een van de directeuren van de bibliotheek van de TU. In 1999 werd ze adjunct-directeur en in 2001 directeur. In een tijd van voortschrijdende digitalisering heeft ze onder meer het TU Datacentrum en het Library Learning Centre gerealiseerd. Benoeming Anka Mulder tot Secretaris van de Universiteit Het College van Bestuur heeft drs. Anka Mulder met ingang van 1 juli 2011 benoemd tot Secretaris van de Universiteit. In deze functie volgt ze mr. Hans Krul op die per 1 juli 2011 de TU Delft verlaat om gemeentesecretaris van Delft te worden. Anka Mulder is directeur Onderwijs en Studentenzaken (O&S) en staat sinds oktober 2010 aan het hoofd van de Task Force die het herijkingsproces begeleidt. Onlangs is ze verkozen tot president van het internationale OpenCourseWare Consortium waar ze al enkele jaren in de Raad van Bestuur zat. Haar werk voor O&S, de Task Force Herijking en voor het OpenCourseWare Consortium zal zij met haar nieuwe functie combineren. Hans Krul gaf naast zijn rol als secretaris leiding aan de dienst Bestuurlijke Ondersteuning. Naar een nieuwe directeur Bestuurlijke Ondersteuning wordt nog gezocht. Directeur Instellingsbeleid dr. Gert Jan Scheurwater is bereid gevonden om per 1 juni 2011 op te treden als waarnemend directeur Bestuurlijke Ondersteuning. Julie Pietrzak AVL-hoogleraar bij Civiele Techniek Prof. Dr. J.D. (Julie) Pietrzak, gespecialiseerd in vloeistofmechanica, is door de TU Delft benoemd tot Antoni van Leeuwenhoek hoogleraar aan de faculteit CiTG. Het Antoni van Leeuwenhoek-hoogleraarschap is een persoonlijk hoogleraarschap, waarbij excellente wetenschappers geen leiding aan een sectie hoeven te geven en zich volledig kunnen richten op onderwijs en onderzoek. De Britse Julie Pietrzak (1961) is sinds 2000 UHD bij de afdeling Waterbouwkunde (CiTG). Pietrzak is een internationaal erkend onderzoekster op het gebied van dichtheidsstromen, rivierpluimen in kustgebieden en numerieke modellering. Pietrzak is onder meer nauw betrokken bij een Duits initiatief voor de ontwikkeling van een waarschuwingssysteem voor tsunami’s in Indonesië.
17
5.2 Finance
Meerjaren financiering In de afgelopen maanden hebben de directies Vastgoed, Instellingsbeleid en Finance een goed onderbouwde business case opgesteld voor het aantrekken van externe financiering, daarbij ondersteund door Zanders Treasury solutions. Uitgaande van de bezuinigingsplannen van het ministerie van OC&W, zijn scenario’s uitgewerkt om een financieel gezond en daarmee passend financiële meerjarenraming op te stellen. In diverse scenario’s is met name gesimuleerd met de investeringen uit het MVIP en het achterstallig onderhoud. De werkzaamheden hebben geresulteerd in een ‘passcenario’ dat in de maand juni, samen met de business case, met het CvB wordt besproken. Vervolgens zal het externe financieringsproces tijdens de RvT-vergadering worden behandeld. Financiële zekerstelling reactor De TU Delft heeft vanwege de wettelijke verplichting als vergunninghouder van de kernreactor, eind maart een voorstel voor financiële zekerheidstelling voor ontmanteling Reactor Instituut Delft ingediend bij de ministeries EL&I en Financiën. Het betreft een bedrag van maximaal M € 50 incl. BTW, benodigd in 2050. Bij de indiening is de bijzondere positie van de TU Delft benadrukt (overheidsorgaan en geen winstoogmerk) en dat, naar mening van de TU Delft, de rijksoverheid medeverantwoordelijk is voor de ontmantelingskosten. Het voorstel bestaat uit 2 elementen: 1. Voorziening in de jaarrekening vanaf 2011; en 2. Positief- / negatief-verklaring of hypothecair onderpand met minimaal de waarde van de ontmantelingsuitgaven. Hierdoor wordt de leencapaciteit van de TU Delft met maximaal M€ 50 verlaagd, echter dit legt geen beslag op de liquiditeit. De ministeries van EL&I en Financiën hebben het voorstel nog in beraad en moeten dus nog formeel reageren. Aanbestedingen De 27 actuele aanbestedingen, - Europese of nationale onderhandse aanbestedingen - liggen op schema en zullen binnen de geplande termijn tot contractsluiting leiden. Daarnaast richt Procurement zich op de verdere ontwikkeling van de inkoopfunctie en is hierover in gesprek met het College van Bestuur en een aantal integrale managers/lead buyers. De voorgestane ontwikkeling is de integratie van ‘inkoop’ als beleid- en bedrijfsproces met de andere beleid- en bedrijfsprocessen van de universiteit. Subsidies Universiteitsdienst Onlangs is een quickscan Subsidies opgeleverd. Hierin zijn succesvolle mogelijkheden van subsidieverlening (regionaal, nationaal en in Europees verband) opgenomen. Het betreft hier de domeinen van de Universiteitsdienst. Daardoor kunnen onder andere investeringskosten worden verlaagd wat per saldo tot verlaging van uitgaven leidt. Met het Directeuren Team van de Universiteitsdienst wordt gesproken over de organisatorische inbedding van een Subsidiedesk als facilitator en aanjager. Implementatie Basware PM Momenteel wordt de werking van Basware PM (bestelsysteem) en het toepassen van de nieuwe autorisatietabel op het bestelsysteem (PM) en factuursysteem (IP) getoetst in pilots bij de facultaire afdelingen OTB (Bouwkunde), R3 (TNW) en ICT (TBM). Daarbij worden de standaard bestelwijzen verder geoptimaliseerd. De autorisatietabel, die het CvB heeft goedgekeurd begin 2011, leidt tot noodzakelijke aanpassingen in de bedrijfsvoering bij de pilotorganisaties. Daarnaast zijn door de voorbereiding van de invoering van de update van het financiële systeem BaaN per 1-1-2012 minder mensen van Finance beschikbaar om de pilots adequaat te ondersteunen. Door deze ontwikkelingen is vertraging bij de implementatie van Basware PM ontstaan. De einddatum van de pilots is vooralsnog op 1 september 2011 gepland. Upgrade Baan IV naar Infor ERP LN Het financieel boekhoudsysteem Baan IV is zo verouderd dat een update noodzakelijk is. Deze update is gepland per 1 januari 2012 en wordt in samenwerking met de leverancier Infor uitgevoerd. De upgrade heeft als uitgangspunt een technische 1-op-1 overgang waardoor de klanten van Finance er weinig van zullen merken. Het project wordt vanuit de TU Delft gedaan door zeer nauwe samenwerking tussen de directies ICT en Finance. Onlangs is de 2e mijlpaal bereikt; de ontwerpfase is succesvol afgerond. In de aankomende maanden zal hard worden gewerkt aan de 3e mijlpaal, te weten de inrichtingsfase.
5.3 Hum an R esources
HRM Leergang Academisch Leiderschap bestaat 25 jaar Al 25 jaar lang wordt aan de TU Delft een leergang Academisch Leiderschap aangeboden. De TU Delft vindt het belangrijk om te investeren in leiderschap in onze academische context en is daarmee de enige universiteit die zo langdurig en intensief in leiderschap investeert. Dit programma is in het verleden ook in samenwerking met de universiteiten van Leiden en Rotterdam aangeboden. De doelgroep bestaat uit hoogleraren, universitair hoofddocenten, een enkele universitair docent en de top van het ondersteunend personeel. Per leergang zijn er 18 deelnemers. In een zestal modules wordt een breed scala aan onderwerpen besproken, zoals leiding geven aan professionals, persoonlijke stijl van leiding geven, verandermanagement, strategie, culturele diversiteit en complexiteit. De leergang is erop gericht deelnemers te stimuleren hun eigen praktijkcasussen in te brengen en
18
daarin te reflecteren op hun eigen handelen. Hun persoonlijke ontwikkeling in relatie tot de strategische ontwikkelingen van de universiteit en de eisen die daarin aan de medewerkers gesteld worden, staan centraal in deze leergang. Netwerkbijeenkomst met ambassadeurs In januari van dit jaar is de 25e leergang afgerond. Dit leek de directie HR een mooie gelegenheid om op 25 mei alle oud-deelnemers (‘ambassadeurs’) van de leergang uit te nodigen voor een netwerkbijeenkomst. Prof. Jan van Hooff hield een inspirerende lezing over ‘Macht, Gezag en Leiderschap: een Evolutionair-Biologische Invalshoek’, die erg goed ontvangen is. Er is veel behoefte aan het vasthouden van de waardevolle contacten die in de leergangen gelegd zijn met collega’s uit Delft, Leiden en Rotterdam. Vanaf nu zal jaarlijks een dergelijke bijeenkomst voor ambassadeurs georganiseerd worden. Traineeship bestaat 25 jaar Dit jaar bestaat het traineeship van de TU Delft 25 jaar. De TU Delft heeft al jaren een actief traineeprogramma. Het is een programma van maximaal 3 jaar met trainingen en intervisie voor jonge academici. De trainees van de TU Delft vervullen een belangrijke rol binnen de ondersteuning: zij kunnen vrijwel binnen elk onderdeel van de organisatie een niet-wetenschappelijke functie op zich nemen. Vanwege het jubileum is er op 27 mei in de Berlagezaal van Bouwkunde een reünie voor alle trainees georganiseerd. Er waren 77 aanmeldingen, waaronder ook veel van trainees van het eerste uur. Een van die allereerste trainees nam ook een deel van het programma voor zijn rekening. Na een inleidende film door HR-directeur Nynke Jansen en oud-rector Jacob Fokkema konden de deelnemers in spelvorm nader met elkaar kennismaken. Er is een LinkedIn groep opgericht waarin het netwerk van (ex)trainees word voortgezet. Subsidie voor programma startende leidinggevenden Sofokles (het sociaal fonds voor de kennissector) heeft aan de TU Delft een subsidie van € 20.000 toegekend voor de ontwikkeling van een programma voor startende leidinggevenden. Dit programma wordt ontwikkeld op basis van "blended learning", wat betekent dat in het programma verschillende leervormen toegepast zullen worden. In dit project is dat een combinatie van nieuwe digitale leervormen en de bestaande klassikale leervormen. Voorwaarde voor het verkrijgen van deze subsidie is dat het om universitair breed gedeelde leerconcepten moet gaan. Dit project zal dan ook in samenwerking met een aantal andere universiteiten ontwikkeld en uitgevoerd gaan worden. Er worden aan de medewerkers van universitair Nederland nog niet of nauwelijks trainingen aangeboden, gebaseerd op digitale leervormen, waardoor dit onderwerp vernieuwend is van karakter. Daarnaast sluit het onderwerp aan op de stap die de TU Delft zet in de richting van Het Nieuwe Werken. Sociaal Jaarverslag 2010 uitgebracht Het sociaal jaarverslag is weer beschikbaar. Hierin wordt teruggeblikt op het gevoerde personeelsbeleid in 2010. De belangrijkste ontwikkelingen in het beleid, met de daarbij behorende cijfers komen aan bod. Omdat coachend leiderschap een belangrijke positie inneemt in het personeelsbeleid, is dat onderwerp gekozen als thema voor het verslag over 2010. Natuurlijk komen ook medewerkers aan het woord over hun werk bij de TU Delft en hun visie en ervaringen op het vlak van coachend leiderschap. Nieuwe vraagbaak voor (collectieve) medewerkersverzekeringen De TU Delft heeft een overeenkomst met onafhankelijk assurantieadviseur (SUC)SEZ B.V. gesloten om medewerkers bij te staan met advies en informatie over verzekeringen, ook als medewerkers niet verzekerd zijn via de TU Delft. Het personeel van de TU Delft heeft gezamenlijk ongeveer 6.000 collectieve polissen bij OHRA afgesloten en ongeveer 650 bij Achmea. Daarmee wordt het belangrijk om een onafhankelijk deskundig aanspreekpunt te hebben. De TU Delft heeft voor (SUC)SEZ B.V. gekozen, omdat zij gespecialiseerd zijn in het bemiddelen, adviseren en faciliteren van grote collectieve contracten. (SUC)SEZ B.V. is een belangenbehartiger voor alle medewerkers. Ze kunnen adviseren over pakketkeuze, bemiddeling bij problemen met verzekeraars, maar ook met allerlei vragen over bijvoorbeeld declaraties, wachtlijstbemiddeling of vergoedingen. Vanaf 1 mei 2011 is Nick van Miltenburg beschikbaar voor vragen van medewerkers. (SUC)SEZ B.V. heeft een kantoor in Reeuwijk, maar met ingang van 1 mei houdt Van Miltenburg elke vrijdag spreekuur op de campus.
5.4 M arketing en Com m unicatie
Highlights 2010 uitgebracht De Highlights 2010 biedt een overzicht van de hoogtepunten van het vorige jaar op het gebied van onderwijs, onderzoek en ondernemen. In de Highlights is een selectie te lezen van nieuws, bijzondere prestaties en spannende studentenprojecten, plus interviews met baanbrekende onderzoekers en bevlogen studenten. Ook directeur Valorisatie Paul Althuis en hoofd Science Centre Michael van der Meer komen aan het woord.
19
Technologiedebat kernenergie Op 19 mei 2011 heeft het Elsevier technologiedebat plaatsgevonden. Het debat over kernenergie is gevoerd tussen wetenschapsjournalist Simon Rozendaal en de Delftse hoogleraar Tim van der Hagen. Op papier is een kerncentrale de meest veilige manier om elektriciteit op te wekken. Veiliger dan steenkool, aardolie, aardgas, waterkracht, windmolens, zonnecellen en biomassa. In de vijftig jaar dat er kerncentrales bestaan, zijn er drie ongelukken geweest: Harrisburg in 1979, Tsjernobyl in 1986 en Fukushima in 2011. Die hebben veel maatschappelijke onrust veroorzaakt. De volgende vragen hebben tijdens het debat centraal gestaan: Wat zijn nu eigenlijk de voor- en nadelen van kernenergie? Welke rol heeft kernenergie in het Nederlandse energiebeleid? Wat zijn de lessen die we uit Fukushima kunnen trekken? Ladies Bootcamp In de meivakantie is er weer een succesvol kamp voor meisjes uit 2 en 3 vwo georganiseerd in samenwerking met Shell. Door de activiteiten tijdens het kamp (onder andere een bezoek aan IBM en Shell) hebben de meiden een beter beeld van techniek gekregen. Ook hebben de meiden workshops op de TU Delft gedaan en door een rondleiding een beter beeld van de TU Delft en het Science Center gekregen. Open dagen 3086 scholieren (6% meer dan vorig jaar) en hun ouders zijn bij de open dagen in april geweest. Dit voorjaar hebben we voor het eerst een smart phone app aangeboden met daarop het programma en een plattegrond van de TU campus. Ongeveer 40% van de scholieren heeft deze app ook daadwerkelijk gedownload. Bij 89% van de scholieren hebben de open dagen aan hun verwachtingen voldaan en 80% vond de informatie over de studie-inhoud ‘goed’ of ‘uitstekend’. De scholieren hebben de open dagen gewaardeerd met een 7,5. Internationale werving in de regio In mei is de TU Delft aanwezig geweest bij een career event voor internationale medewerkers van Shell en hun familie. De internationale communities rondom Delft zijn zeer relevant voor het uitbouwen van de internationale presence van de TU Delft. Delftse afgevaardigden bij Nuffic’s Holland Alumni Conference Op 26 en 27 mei vond in Den Haag de Holland Alumni Conference plaats. Na een uitgebreide screening zijn vijf Delftse internationale alumni hiervoor uitgenodigd. Deze alumni zijn uitgenodigd op de campus voor een kort bezoek, en één van hen heeft een uitgebreide sessie over carrièremogelijkheden met Indiase studenten verzorgd. Zo Zit Dat: technische fotostrip met David Abbink
Na alle wetenschappelijke publicaties begeeft de TU Delft zich op nieuw gebied: de fotostrip. Wetenschapper David Abbink (3mE) geeft uitleg over uitvindingen, onderzoeken, techniek en wetenschap in Zo Zit Dat, het weetjesblad voor kinderen. Het Science Centre opende vorig jaar zijn deuren om wetenschap en techniek dichter bij het publiek te brengen. Met datzelfde doel bundelen het populair wetenschappelijke tijdschrift Zo Zit Dat en de TU Delft nu hun krachten. In de nieuwe rubriek “Davids Technotest” wordt ingewikkelde techniek begrijpelijk gemaakt voor kinderen. Als eerste is de Senz stormparaplu aan de beurt. En zoals de fotostrip laat zien blijft die zelfs bij een windsnelheid van 100 kilometer per uur nog heel.
20
Media aandacht Er is veel media-aandacht geweest voor de ramp in Fukushima, Japan. Vanwege de gebeurtenissen rondom de tsunami en de ontwikkelingen in de kerncentrales in Japan was er veel behoefte aan duiding. Daarnaast heeft ook de opening van een TU Delft dependance in China brede aandacht gekregen. Internationaal was er in de Wall Street Journal onder andere aandacht voor het feit dat collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg lid is van de Tech 25 club. Science Centre Vanaf de opening op 1 september 2010 heeft het Science Centre ruim 28.000 bezoekers mogen ontvangen. Naast de reguliere bezoekers heeft het Science Centre vele vergaderingen, brainstormsessies en evenementen gefaciliteerd. Op 15 april 2011 heeft onder andere het grootste Techniek Toernooi van Zuid-Holland in het Science Centre plaatsgevonden waaraan circa 350 kinderen hebben deelgenomen. Ook het ‘Wetenschapsknooppunt Delft’ heeft op 18 mei 2011 officieel vorm gekregen door middel van een succesvolle bijeenkomst voor docenten, welke is geopend door collegelid Paul Rullmann. Het Science Centre kijkt uit naar de zomer en in het bijzonder naar de promoties. De plechtige promotieceremonies vinden (vanwege de verbouwing van de TU aula) gedurende drie zomermaanden plaats in de sfeervolle ruimtes van het Science Centre. Wubbo Ockels geeft kindercollege: inspiratie voor scholieren Op 19 mei heeft Wubbo Ockels een kindercollege op de faculteit LR gegeven. Ruim 200 kinderen in de leeftijd van 10 tot 12 jaar hebben het college gevolgd. Ockels heeft in het kindercollege uitgelegd wat de laatste ontwikkelingen op zijn vakgebied zijn. Zo doet hij onderzoek naar nieuwe manieren om gebruik te maken van natuurlijke energiebronnen, zoals windenergie. Met het kindercollege wil Ockels aangeven hoe de kinderen een grote rol kunnen hebben in hun eigen toekomst, maar bovenal wil hij de kinderen enthousiast maken voor de natuurwetenschap, voor de wiskunde en uiteraard voor de studie LR. Wubbo Ockels benadert de scholieren als alledaagse universitaire studenten. Ouders en begeleiders mochten de collegezaal niet betreden; zij konden in een aparte zaal het kindercollege via een digitale verbinding volgen. Wedstrijd Beste Technisch Ontwerp 2011 Op 21 april heeft de TU Delft voor de achtste maal de wedstrijd voor het beste technische ontwerp georganiseerd. Vwo- en havoleerlingen kwamen vanuit alle hoeken van het land hun praktische opdracht of profielwerkstuk presenteren. De jury onder leiding van Arjen Jansen (IO), moest daaruit het beste ontwerp selecteren. Dit aan de hand van criteria als originaliteit, gebruiksnut en technische uitwerking. Elk jaar reikt de jury drie prijzen uit: de juniorprijs voor de beste praktische opdracht en de eerste en tweede prijs voor de beste profielwerkstukken. Evenals vorig jaar heeft een team van de OSG Sevenwolden uit Heerenveen met hun presentatie en ontwerp ‘Trackey’ de wedstrijd ‘Beste Technisch Ontwerp Junior’ gewonnen. De Trackey is een apparaatje voor een sleutelhanger dat gaat piepen wanneer je op een afstandsbediening drukt, waarmee je altijd je sleutelbos kunt terugvinden. De jury vond dat de leerlingen van de Trackey de opdracht precies hadden uitgevoerd zoals de studenten het op de TU Delft leren, namelijk een mooie presentatie van het uiteindelijke product via Sketch-up en daarnaast een simpeler prototype om te laten zien hoe het werkt. De WoToRo van het Grotius College uit Delft heeft de eerste prijs voor het beste profielwerkstuk gewonnen. Deze WoToRo is een autonoom vliegende quadrocopter, geïnspireerd op een quadrocopter die de jongens al eerder aan de TU Delft hadden gezien. De presentatie stond als een huis en was zeer professioneel. Er was ook sprake van een goede technische diepgang. TU Delft Zomerfestival 2011 Op 10 juni wordt voor de zesde keer het TU Delft Zomerfestival georganiseerd. Het Zomerfestival is dé afsluiting van het academisch jaar en vindt plaats op het terrein van Sport & Cultuur. Alle studenten en medewerkers van de TU Delft, inclusief hun partners en kinderen, zijn welkom. Het programma bestaat uit verschillende optredens en activiteiten. Er zijn diverse podia met verschillende muziekstijlen, zoals jazz, hip hop, rock, pop, world music, dj’s en disco. Dit jaar staan onder meer de volgende namen op het programma: Go back to the Zoo, Opposites, Dazzled Kid, Balthazar, Schradinova en de Balconyplayers. Daarnaast is er een sfeervol loungeplein met lekker eten en drinken, een Silent Disco en een speciaal kinderprogramma.
21
5.5 Dienst Elektronische en M echanische Ontw ikk eling (DEM O)
Zonnecel tester DIMES doet onderzoek naar het verouderen van zonnecellen. Verouderde zonnecellen produceren namelijk minder energie. DEMO heeft meegewerkt aan de opstelling die nodig is om metingen aan zonnecellen te doen. Deze bestaat uit een belichtingsbak die in staat is licht af te geven met een hogere intensiteit dan zonlicht en een regelkast om de hoeveelheid licht te regelen en de temperatuur op de gewenste waarde te houden. Bij DIMES worden glasplaatjes gemaakt met elk 30 kleine zonnecellen. Dezecellen kunnen nu gemeten worden zonder ze uit de opstelling te halen. Dit was voorheen niet mogelijk vanwege de kans op verwisseling en beïnvloeding van de meting. De meet data van elke zonnecel wordt met behulp van een PC met data-acquisitie systeem en standaard meetinstrumenten opgeslagen. DIMES de mogelijkheden voor opschaling ervan. Aan dit project hebben beide disciplines van DEMO (elektronisch en mechanisch) aan meegewerkt.
Fotodiode die de hoeveelheid licht meet Inzet-foto: het glasplaatje met zonnecellen geplaatst op de thermische mat
Brandstofcel Bij de faculteit 3mE, afdeling Process & Energy/Energy Technology, wordt onder andere onderzoek gedaan naar brandstof. Een heel recent voorbeeld hiervan is een brandstofcel, waar bij hoge temperaturen (circa 800 graden) meerdere soorten gassen kunnen worden verbrand voor opwekking van elektriciteit en waarbij de restwarmte gebruikt kan worden voor verwarming. De resultaten die behaald worden met deze opstelling zijn nodig om eerder gedane simulaties, door rekenmodellen tot stand gekomen, te controleren. DEMO heeft op een aantal manieren bijgedragen aan dit onderzoek: van het aanschaffen van de ruimte, tot de begeleiding van de verhuizing van de opstelling van ECN naar de TU Delft en het plaatsen ervan tot vervolgens het aansluiten en modificeren van de opstelling zowel mechanisch als elektrisch. DEMO opent het microcentrum Prototypes, instrumentatie en testsystemen worden nauwkeuriger en kleiner. Om wetenschappelijke ideeën en theorieën te valideren zijn dus steeds vaker ultra-precieze en ultra-kleine bewerkingsmethoden nodig. Voor DEMO een spannend traject: welke wensen vanuit de wetenschap kunnen technisch ingevuld worden? En op welke wijze? Heel veel stukjes zijn zo langzamerhand op hun plaats gevallen: de vraag vanuit het onderzoek om op steeds kleinere schaal te werken en de investeringen die DEMO heeft gedaan om hieraan tegemoet te komen. In het tweede kwartaal van 2011 is het DEMO Microcentrum is een feit geworden (officiële opening 26 mei). In het microcentrum zijn de volgende machines te vinden: Hoog precisie microvonk boormachine, Hoog precisie 3D microvonk freesmachine, Precisie draaimachine voor microbewerkingen, Precisie freesmachine voor microbewerkingen, Laserlasmachine, Smalltec (Microvonken, draaien, frezen, boren). Een dergelijk Wie goed kijkt ziet onder de punaise DEMO in het blokje gefreesd microcentrum is voor Nederland uniek.
5.6 I CT Campusbreed vervangen Multifunctionele Printers Binnen de TU Delft zijn ruim 550 multifunctionele geleasede digitale kopieer- en printerapparaten (MFP) en desktopprinters operationeel die beheerd worden door het SSC-ICT. De TU Delft gaat deze vervangen door vergelijkbare machines, bestaande uit ruim 500 MFP’s en ongeveer 50 desktop printers. De TU Delft heeft één leverancier gekozen voor de implementatie, levering, onderhoud en lease van multifunctionele printers. De gunning van deze aanbesteding is gevallen op RICOH. De vervanging is in april begonnen bij SCC-ICT zelf en de faculteit IO. Naar verwachting zijn alle MFP’s en desktopprinters eind juli vervangen. Vanaf dat moment kunnen alle medewerkers en studenten van de TU Delft gebruik maken van de nieuwe manier van printen (volgens het follow-me principe), waarvan de TU Delft verwacht dat printcapaciteit beter benut gaat worden en dat het printwerk efficiënter kan worden afgehandeld.
22
Nieuw contentmanagementsysteem voor de internetsite Op 17 mei is binnen de TU Delft de overstap gemaakt naar een nieuw content management systeem: TYPO3. Op geruisloze wijze zijn ongeveer 50.000 webpagina's van het oude CMS overgezet naar TYPO3 en zijn aangewezen medewerkers (200) opgeleid. Met het nieuwe systeem kunnen toekomstige internetontwikkelingen beter ondersteund worden. Met de overgang zijn ook de homepage van tudelft.nl en de navigatie van de site aangepast. Op de nieuwe homepage is nadrukkelijk ruimte voor de drie kerntaken van de van de TU Delft: Studeren, Valoriseren en Onderzoeken. Voor alle doelgroepen wordt onze website hierdoor toegankelijker en zal de bezoeker de beschikbare informatie sneller vinden. Naar aanleiding van een uitgebreid “usability” onderzoek (gebruikersonderzoek) is nu ook de navigatie van onze website aangepast. De kleurstelling van de navigatie is aangepast en er is een zogenaamd 'kruimelpad' toegevoegd. Bezoekers vinden nu makkelijker hun weg binnen de website en zullen minder snel “verdwalen”. Flexibel Netwerk Vanaf 1 juni kan een gast van de TU Delft door medewerkers van de TU Delft zelf, snel internettoegang gegeven worden via het draadloze netwerk TUvisitor. De realisatie van TUvisitor is onderdeel van het project Flexibel Netwerk van het SSC ICT. Dit project is eind 2010 gestart als project in het kader van de “self service” gedachte. In fase 2 wordt het Flexibele Netwerk uitgebreid waardoor het mogelijk wordt om werkplekken over de hele campus snel te verhuizen. Studenten en medewerkers kunnen met alle systemen, ook die die niet beheerd worden door het SSC ICT, toegang krijgen tot het vaste TU Delft-netwerk.
5.7 Facilitair M anagem ent & Vastgoed Nieuwe inloopwerkplaats voor studenten van 3mE Op 9 februari is de nieuwe inloopwerkplaats voor studenten van de faculteit 3mE geopend. De nieuwe werkplaats vormt in combinatie met bewerkingsinstructies binnen- en buiten de poorten van de TU Delft de ruggengraat van het nieuwe eerstejaars practicum vervaardigings- en bevestigingstechniek (Pract VBT). Kleinschaliger en goedkoper dan het voormalig PMB, maar zeker niet minder van kwaliteit. De hieruit voortvloeiende samenwerkingsverbanden met onder andere het MBO, heeft al geleid tot het binnenhalen van een subsidie van de provincie Zuid-Holland. Inmiddels weten veel studenten de weg naar deze inloopwerkplaats te vinden. Opening nieuwe Studie- en Documentatiecentrum van CiTG Het nieuwe Studie- en Documentatiecentrum (StuDoc) van de faculteit CiTG is 26 april officieel geopend door het 'levende standbeeld' Cornelis Lely. Met het centrum heeft CiTG in de oude faculteitsbibliotheek 45 stille werkplekken erbij, in totaal 110. Hiermee komt de faculteit tegemoet aan wensen van studenten en worden de studievoorzieningen geoptimaliseerd op de hele campus. De facultaire bibliotheek heeft minder vierkante meters aan boekenruimte, met uitsluitend materialen en tijdschriften voor dagelijks gebruik. De rest is ondergebracht in de 'centrale' TU Delft Library of in digitale vorm beschikbaar. Het uitleensysteem is geautomatiseerd. Ook zijn de openingstijden verruimd: het StuDoc is open van 8.00 uur tot 22.00 uur. De 1,3 arbeidsplaatsen van bibliotheekmedewerkers zijn geschrapt. Voortaan komt een medewerker één keer per dag even teruggebrachte boeken en tijdschriften op de juiste plaats zetten. Om toe te kunnen zien op een rustige en nette werkplek is de studentenhelpdesk ICT in het StuDoc gevestigd. Scheurtje zet TU-bieb blank Een scheurtje in de sprinklerinstallatie heeft begin mei voor een overstroming gezorgd in een deel van de TU Library. Tijdens nachtelijke uren kwam het water enkele centimeters hoog te staan. Er is flinke schade aan de vloerbedekking, maar de 700.000 boeken zijn intact gebleven. De sprinklerinstallatie, die beginnende branden detecteert en blust, bevindt zich op de begane grond vlakbij rijen boekenkasten. Vanwege de scheur kon het water zich een weg banen door de gangen naar de kasten, die wonderwel onbeschadigd zijn gebleven. Waardoor de barst is ontstaan, is nog onbekend.
23
5.8 TU Delft Library
Projecten • De nieuwe website van de TU Delft Library is gelanceerd: samen met gebruikers van de Library is (via het zogenaamde “cardsorting”) de indeling van de website vernieuwd. Daarnaast zijn een weblog en andere Web 2.0 kanalen geïntegreerd in de website. • Het project ‘Automatische classificatie’ is afgerond. Doel van dit (vervolg-)project was om uiteindelijk voor al onze boeken automatisch classificatiecodes toe te kennen. Hiertoe hebben de informatie/collectiespecialisten speciale vertaaltabellen gemaakt. Een activiteit die in de praktijk veel tijd gaat schelen in het terug vindbaar maken van nieuw materiaal. • Eind april heeft SURFnet de TU Delft Library een stimuleringsbijdrage toegekend in het kader van Kennisnet Innovatieregelingen 2011 voor het digitaal ontsluiten van (een deel van de) erfgoed collectie. • 3 TU Datacentrum heeft met DANS (Data archief voor alpha en gamma wetenschappen) verder nagedacht over voortzetting van beide organisaties in nauwe samenwerking onder de noemer van een nationaal expertisecentrum voor data. Bij voorkeur ook in liaison met het nationaal e-Science center, dat door SURF en NWO wordt gefinancierd. • In het kader van de introductie van Sharepoint binnen de TU Delft heeft de afdeling Document Management & Archive een onderzoek gedaan, samen met de directie ICT, naar de mogelijkheden van toepassing van de Sharepoint Archive module voor de TU. Kennisuitwisseling en samenwerking • Binnen de Library worden geregeld ontmoetingen georganiseerd met vakgenoten in het kader van kennisuitwisseling. Enkele voorbeelden: o Heterdaad sessie: op 7 juni komen vakgenoten bijeen voor een uitgebreide lezingensessie over de activiteiten van de Library; o 3TU Datacentrum: op 9 juni worden de activiteiten van het 3TU Datacentrum belicht. • De bezoekersweek, inmiddels de tweede, in april was succesvol. Opgezet om met name voor buitenlandse collega’s een mogelijkheid te creëren kennis te maken met onze activiteiten. Veel buitenlandse deelnemers deze keer uit diverse landen, maar verrassend genoeg ook Nederlandse collega’s. • Er worden plannen ontwikkeld met de Stichting Gebruikers TU Delft Library om nieuwe donateurs te werven en deze meer bij de Library te betrekken. De Library gaat de gebruikers uitnodigen voor de diverse themabijeenkomsten, voor de ontbijtsessies in samenwerking met het Valorisation Centre en voor bijvoorbeeld de workshops ‘Advanced searching’. De uitvoering ervan wordt nu verder onderzocht en waar mogelijk al uitgewerkt. Library Learning Centre • Een van de nieuwe activiteiten van de Library is het openstellen van de ruimtes voor bijeenkomsten van TU Delft medewerkers, maar ook van externe gasten. Inmiddels beginnen velen de weg naar de Librarylocatie te vinden. • In april is de uitbreiding van studiekamers gerealiseerd: voormalige kantoren van medewerkers van de bibliotheek, die grenzen aan de grote hal, zijn omgezet in aantrekkelijke studieruimtes voor studenten. • In maart is opnieuw een mystery object in de Library getoond met vele reacties van studenten, die mochten raden wat voor object het was. De winnaar heeft een iPod gekregen. • Vanaf eind april is de tentoonstelling ‘The mechanical brain’ ingericht, op initiatief van de faculteit IO en de Library en opgezet door studenten IO. Organisatie Library • In het kader van de herijking is een voorstel tot organisatieverandering bij het College van Bestuur ingediend. Het betreft een verandering bij de afdeling Customer Services en betreft medewerkers aan de verschillende balies. • Tevens is met de directie ICT een voorstel gemaakt voor de inpassing van de afdeling Library Innovation (waarbinnen de meeste medewerkers gedetacheerd zijn vanuit de directie ICT) in het nieuw voorgestelde organisatiemodel van ICT. Dit voorstel zal aan de medezeggenschap worden voorgelegd. • Diverse afdelingen van de Library hebben in de afgelopen periode deelgenomen aan een pilot ‘360 graden feedback’. In juni zal een evaluatie plaatsvinden en de bevindingen zullen worden gerapporteerd. Bibliotheek Bouwkunde ontvangt donatie voor ontwikkeling EFL Collectie De Van Eesteren-Fluck & Van Lohuizen Stichting (EFL Stichting) gaat jaarlijks € 5000 aan de bibliotheek van de faculteit Bouwkunde doneren voor het opzetten van een collectie over de ontwikkeling van moderne stedenbouw en het leven en werk van Cornelis van Eesteren en Theodoor van Lohuizen in het bijzonder.
24
De EFL Stichting zocht al enige tijd een geschikt onderkomen voor deze collectie. Beide ontwerpers waren hoogleraar aan de faculteit Bouwkunde en de huisvesting van de collectie bij de bibliotheek van deze faculteit leek de stichting daarom een gepaste keuze. De ontwikkeling van de EFL Collectie past bovendien in het streven van de Bouwkunde-bibliotheek om toonaangevend te zijn in haar verzameling boeken over bouwkunst. De TU Delft Library zal de collectie huisvesten, ontsluiten en onderhouden. De overeenkomst is voor onbepaalde tijd aangegaan. Het is voor het eerst in de geschiedenis van de Bouwkunde-bibliotheek dat een deel van de bouwkundecollectie door derden wordt gefinancierd. 6. Mensen
a. Studenten
Rien Kamman tweede bij verkiezing Best Graduate 2011 Op 20 mei heeft de finaledag van BestGraduates 2011 plaatsgevonden. Rien Kamman (3mE) is daarbij op de tweede plaats geëindigd. Hiermee heeft hij naast een geldprijs van € 1100, een 'ticket around the world' van KLM gewonnen. De Tilburgse student Guy Alleleijn heeft de felbegeerde titel gewonnen. Opvallend was dat zeven van de twaalf finalisten voor de titel Best Graduate van 2011, afkomstig waren van de TU Delft. De andere Delftse finalisten waren Karen van Bentum (civiele techniek), Albertien Greijdanus (industrieel ontwerpen), Geert Mulder (luchtvaart- en ruimtevaarttechniek), Tim Vos (life science technology) en Amar Dawood en John Strien (alle drie werktuigbouwkunde). De finale bestond uit een presentatie die de finalisten thuis konden voorbereiden, een groepscase, waarbij de finalisten in groepjes van vier een rol kregen en met elkaar in discussie gingen. De derde opdracht was een verrassingsonderdeel waarbij de studenten zijnen beoordeeld op presentatie, overtuigingskracht, persoonlijkheid en humor. Babybloom couveuse wint prestigieuze Red Dot Design Award Nog voordat deze kind- en oudervriendelijke couveuse echt op de markt is, heeft het al één van de belangrijkste internationale ontwerpprijzen ter wereld binnen gesleept. De internationale 27koppige jury van de Red Dot Design Award 2011 kende de hoogste erkenning toe aan de BabyBloom couveuse: de ''Best of the Best'' prijs in de categorie ''product design''. De Babybloom is een afstudeerproject van IOstudente Heleen Willemsen.Ook een andere IOalumnus speelde een belangrijke rol bij het prijswinnende ontwerp; Gianni Orsini was verantwoordelijk voor de vormgeving van de nieuwste versie van de couveuse. De Red Dot Design Award wordt gezien als de grootste en meest prestigieuze ontwerpwedstrijd ter wereld. Dit jaar werden meer dan 4000 producten ingediend voor deze prijs. De Red Dot ''Best of the Best'' is de hoogste onderscheiding waarmee volgens de organisatie alleen producten ''van top design kwaliteit'' bekroond worden. De prijsuitreiking vindt plaats op 4 juli tijdens een groot gala in het Duitse Essen. UfD-Imtech Grants voor fantastisch technisch-medisch onderzoek Voor de vierde keer zijn op 18 april de UfD-Imtech Grants uitgereikt. Er waren achttien inzendingen ontvangen, afkomstig van vijf faculteiten (3mE, EWI, TNW, TBM, LR). Uiteindelijk zijn vijf teams geselecteerd om de prijs in ontvangst te nemen. Opvallend was dit jaar het grote aandeel van medisch-technische onderwerpen. De gehonoreerde grants zijn als volgt verdeeld: • Crystallization During Lorazepam Infusion (TNW), Jelmer Vellema • Snellere medische diagnoses door oscillerende microbellen in Labs-on-Chips (TNW), Onno de Haan • CNVminer (EWI), J. de Ruiter, N. Aben, C. Melman, S. Dentro en R. Korstanje • The Continuous Red-Eye Effect (3mE), H.J. Frankemölle, M.J. de Groot, R.A.J. Stavenuiter en J.A. Kirkenier • Portable Power Pack (LR), Dominique Joskin, Karl Chandeck, Kenan Ozturk, Kristin Luttik, Madeleine van der Wielen, Melvin Agten, Rene Bos, Stefan Goossens, Stijn Jansen en Raf Kempeneers
25
Astrid Bontenbal wint Hema ontwerpwedstrijd 2011 Bij de HEMA ontwerpwedstijd 2011 nemen studenten van de faculteit IO de plaatsen één, twee en drie voor hun rekening. Astrid Bontenbal wint met Tjierp, een fraai vogeltje om in te zetten bij kinderspeurtochten. De tweede prijs is naar Vivian Baas gegaan voor haar Fotosafari; een doosje met kaartjes met daarop foto-opdrachten. Owen Thijssen won de derde prijs voor zijn Verkeersbordbasket. Deze basketbalring kun je aan elk verkeersbord hangen, waardoor iedereen zijn eigen basketbalpleintje kan maken. De TU Delft is met 12 genomineerde studenten goed vertegenwoordigd in deze ontwerpwedstrijd (waarvan 11 IO-studenten). Onder de vijf eervolle vermeldingen vallen ook vier TU Delft-studenten: Veerle van ’t Hullenaar, Imke Höhler, Pauline Wout (allen IO) en Laura Schokker (BK). Uit de twintig beste ontwerpen die hebben meegedaan, kan het publiek tot 3 juli haar favoriet kiezen voor de winnaar van de publieksprijs. CTTE Outstanding Research Award voor Ammeret Rossouw Tijdens de jaarlijkse conferentie van de International Technology and Engineering Education Association (ITEEA) in Minneapolis (24-26 maart) is de CTTE Outstanding Research Award toegekend aan een onderzoek dat door Ammeret Rossouw (TNW) is uitgevoerd. CTTE staat voor de Council of Technology Teacher Education, de onderzoeksonderafdeling van ITEEA. Ammeret Rossouw heeft het onderzoek gedaan als onderdeel van haar studie Science Communication bij de sectie Science Education and Communication (SEC). Het betreft een onderzoek naar overkoepelende kernbegrippen in de ingenieurswetenschappen, die gebruikt kunnen worden als basis voor een leerplan over ingenieurswetenschappen in het voortgezet onderwijs. Een voorstel om zo’n leerplan uit te werken is inmiddels ingediend bij de National Science Foundation in de Verenigde Staten. De prijs bestaat uit een cheque van $500 en een oorkonde. Jon Reijneveld geselecteerd voor NASA-Academy Student Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek Jon Reijneveld is geselecteerd om ESA te vertegenwoordigen bij de NASA Ames Academy. Elk jaar sponsort ESA twee Europese studenten om deel te nemen aan het prestigieuze NASA Academy programma. Reijneveld start op 12 juni tot 19 augustus 2011 op het NASA Ames Research Center in Mountain View Californië. NASA Academy is NASA’s belangrijkste leadership training program. De deelnemers, een groep van 14 studenten, werken gedurende tien weken aan een individueel- en groepsproject. Daarnaast nemen de studenten deel aan teambuilding activiteiten en leadership development trainingen, gaan zij op verschillende site visits en krijgen de mogelijkheid verschillende leiders uit de ruimtevaartindustrie te ontmoeten. Cork Floor Heating System wint prijzen IO-student Piet Schmeits en bouwkundige ir. Ivo van Rooy hebben een alternatief bedacht voor EPS en kunststof in vloerverwarmingssystemen. Hun Cork Floor Heating System heeft dit jaar al twee prijzen gewonnen: de Battle of Concepts van het ministerie van LNV en de Nederlandse Bouwprijs in de categorie Talent met Toekomst. Het tweetal is er min of meer bij toeval achter gekomen dat kurk zo veel goede eigenschappen heeft. Geëxpandeerde kurk is om diverse redenen interessant. Het materiaal heeft een vergelijkbare isolatiewaarde als kunststof. Het is bovendien vlamvertragend. Daar komt bij dat kurk ook nog contactgeluid dempt. In nieuwbouw en renovatieprojecten is dat een voordeel. De vloer kan dunner worden uitgevoerd en bij de huidige hoogte en normen is het ook mogelijk laminaat te leggen. Het systeem bestaat behalve uit kurk met sleuven voor de warmtegeleiders, die zijn gemaakt van gerecyclede aluminium strips, uit een afwerklaag van jute, die ter bescherming dient. De prefab kurkplaten hebben een dikte van 50 mm. Lodewijk Alblas en Marc Pagen ontvangen UfD-EBN Geo Energy Master Awards Op 10 mei hebben twee afstudeerders uit handen van de juryvoorzitter Jacob Fokkema en directeur EBN ir. Jan Dirk Bokhoven de UfD-EBN Geo Energy Master Awards ontvangen. De eerste Award is naar Lodewijk Alblas (3mE) gegaan. Oliewinning gebeurt nu met een reactieve controle, via het reservoirmodel, op het systeem om met water de olie te verdringen. Zodra het water uit de winningsputten komt, wordt de put gesloten. Meet- en regelafstudeerder Lodewijk Alblas en zijn 3mE-collega’s zijn aan de slag gegaan met het gegeven dat op deze manier slechts 35 procent van de olie wordt gewonnen. Eenvoudig is dat echter niet. Het zijn aanzienlijke problemen die
26
met programmeren moeten worden opgelost. Ten tweede is het lastig de voor de nieuwe methoden noodzakelijke initiële waarden te bepalen, omdat aan alle voorwaarden moet worden voldaan. Alblas heeft deze beperkingen in een proof of principle opgelost en heeft bewezen dat de methode wat betreft economisch optimum kan concurreren met de bestaande methoden, wanneer toegepast op zeer eenvoudige modellen. Voor de moderne methoden is wel veel rekenkracht van de computers nodig. Bij de methode van Alblas met een eenvoudig proof of principle was zijn laptop net zo snel als het computermodel van Shell. De tweede UfD-EBN Geo Energy Master Award is naar Marc Pagen gegaan, nu onderzoeker bij de faculteit TNW. Pagen had ook een actueel probleem als onderwerp voor zijn afstudeeronderzoek: hoe moet de communicatie zijn bij geothermische energieprojecten, zoals projecten om woningen te verwarmen met aardwarmte. Hoewel strikt genomen geen geothermisch energieprojecten, is bij de voorgestelde CO2-opslag in Barendrecht en windturbines bij Urk duidelijk geworden hoe gevoelig duurzame energieprojecten kunnen liggen. Pagen signaleert het schijnbaar onvermijdelijke NIMBY-principe; not in my backyard. Dergelijke reacties kunnen ook ontstaan bij geothermische projecten, ondanks dat iedereen ziet dat er op energiegebied iets moet gebeuren. Pagen heeft een sociale-acceptatiemodel ontwikkeld als onderdeel van de door het Platform Geothermie gewenste communicatiestrategie. Hij definieert daarin om welke onderwerpen het bij de acceptatie gaat, wat de psychisch-sociale aspecten zijn, hoe die ‘gemanaged’ kunnen worden tijdens een project en wat eventueel de beste communicatiestrategie is. Bouwkunde studenten winnen prijsvraag voor snelweggebouw Bouwkunde studenten Xing Wang en Matthijs La Roi hebben de eerste prijs gewonnen in een competitie voor een merkprofilerend gebouw langs de A4 in Leiderdorp. De competitie stond open voor inzendingen van zowel studenten als professionele ontwerpbureaus. Voor de wedstrijd A View 4 You moesten de inzenders een gebouw ontwerpen dat naast architectonische uitstraling ook een merk kan ‘branden’. Voor het imaginaire gebouw, op een smalle locatie langs de snelweg A4, zijn dertig ontwerpen en concepten ingezonden door studenten en professionele architectenbureaus. Xing Wang en Matthijs La Roi hebben gewonnen met een open gebouwvolume (onder de titel ‘Frozen Motion’), dat is opgebouwd uit 3D-gekromde houten spanten, waartussen een dubbel vlies als huid is gespannen. Deze dubbele huid draagt bij aan de klimaatbeheersing en zorgt met zijn elegante vorm in combinatie met kleurenprojecties voor verrassende effecten in het donker. De studenten wonnen een geldprijs van € 5000 voor hun winnende ontwerp. In januari 2011 hebben de twee studenten samen ook al de IJbunker Competitie gewonnen voor de transformatie van een bunker uit de Tweede Wereldoorlog. Elmer Ruigrok wint AGU Outstanding Student Paper Award Ir. E. N. (Elmer) Ruigrok (CiTG) heeft de Outstanding Student Paper Award van de American Geophysical Union (AGU) gewonnen. De prijs kreeg hij voor zijn presentatie getiteld "Crust and upper-mantle imaging with body-wave noise" die hij tijdens het 2010 Fall Meeting in San Francisco heeft gehouden. Met de prijs eert AGU zijn presentatie, wat volgens de organisatie een voorbeeld is voor alle AGU leden: “This paper sets an example for his fellow students and the entire AGU membership”. Bij dit congres heeft Elmer een studie van constante bodemtrillingen, gemeten in Egypte, gepresenteerd. Tegen de verwachting in bleek dat de laagfrequente trillingen deels veroorzaakt worden door golven die bijna verticaal door de aarde reizen. Samen met Xander Campman van Shell Rijswijk heeft Elmer laten zien dat deze trillingen gebruikt kunnen worden om een beeld van de ondergrond te vormen, gebruikmakende van algoritmes die recentelijk in Delft zijn ontwikkeld. Het jaarlijkse congres van de AGU is het grootste congres voor geofysici, met meer dan 18.000 deelnemers vanuit de hele wereld. Het feit dat het AGU congres zo breed is en niet gespecialiseerd is in toegepast onderzoek, maakt het extra bijzonder en een grote erkenning van zijn onderzoek dat Elmer deze prijs gewonnen heeft. Ontwerpopdracht van Emma Haagen overgenomen door museum Boijmans van Beuningen Bij het vak Exploring Interaction heeft studente Emma Haagen (IO) een project gedaan bij Museum Boijmans van Beuningen. Het betreft een museumplattegrond waarop museumsuppoosten bezoekers op persoonlijke wijze een route kunnen geven. Op die manier is het (soms zo afstandelijke contact) veel persoonlijker. Zowel bij suppoosten als bezoekers is er veel waardering voor deze nieuwe rondleiding. Het museum is zo te spreken over haar onderzoek en concept dat zij het werkelijk gaan gebruiken. Exploring Interaction is een ontwerp vak binnen de Master Design for Interaction.
27
Studententeam TU Delft wint Nationale Luchtvaartprijs 2011 De Nationale Luchtvaartprijs is dit jaar uitgereikt aan twee winnaars: een team studenten van de TU Delft en het Aero IDEA Team van INHolland University of Applied Sciences Aeronautical Engineering. De prijzen zijn op 27 mei door Prof. mr. Pieter van Vollenhoven uitgereikt in Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk. Beide winnaars hebben een cheque van € 15.000 ontvangen. De prijs van het Nationaal Luchtvaartfonds wordt iedere twee jaar uitgereikt en heeft tot doel de Nederlandse lucht- en ruimtevaart te stimuleren. Het thema deze keer was ‘Innovatie met focus op energie’. De studenten van de TU Delft stellen voor om een innovatief luchttransportsysteem te ontwikkelen, waarbij vliegtuigen over grote afstanden in formatie vliegen. Door op deze manier te vliegen met speciaal voor dit concept ontworpen ‘Formation Flyers’ zouden aanzienlijke brandstofbesparingen mogelijk zijn. Het team bestaat uit Diederik Bos, Elisabeth van Rompuy, Hooshang Radfar, Hugo Dijkers, Joren de Wit, Laetia Herinckx, Rob van Nunen, Safiye Esma Sahin en Tobias Gutleb. LR-student Jesse van Kuijk behoorde met zijn Vliegfiets ook tot de vier genomineerden, maar viel helaas niet in de prijzen. Hilde van Duijn is Young Professional of the Year Royal Haskoning Oud-studente Hilde van Duijn (in 2007 bij TBM afgestudeerd) is bij haar werkgever, het ingenieursbureau Royal Haskoning gekozen tot Young Professional of the Year. Hierdoor dingt ze namens dit bedrijf mee naar de landelijke titel Young Professional of the Year 2011. In totaal dingen 21 carrièretijgers mee om de titel. De verkiezing is mede georganiseerd door de Intercompany Association, een samenwerkingsverband van jongerenverenigingen van grote Nederlandse bedrijven. De kandidaten hebben diverse achtergronden en vervullen diverse functies in hun eigen bedrijf, maar kenmerken zich door een bepaalde drijfveer en prestaties binnen deze functies. Daarom worden de kandidaten opgedeeld in 3 categorieën gebaseerd op de huidige functie en taken die zij vervullen binnen hun bedrijf: de managers, de adviseurs en de specialisten. Voor elk van de categorieën wordt een winnaar gekozen. Een van die drie categoriewinnaars wordt de overall Young Professional of the Year 2011. Beste spaghettibrug draagt 68 maal het eigen gewicht De beste Spaghettibrug van Nederland draagt 68 keer het eigen gewicht. De brug, gebouwd door de studenten van team ‘De lijm is rond’, heeft op 29 april de Spaghettibruggenwedstrijd gewonnen. De wedstrijd is georganiseerd door Het Gezelschap "Practische Studie", de studievereniging van studenten Civiele techniek aan de TU Delft. De wedstrijd begon met 25 enthousiaste studententeams. Hun uitdaging was dit jaar een brug te bouwen die schuin naar boven liep. Binnen drie uur moest elk team een zo licht mogelijke brug bouwen die 4 kilo kon houden. ’s Middags waren de bruggen die bedrijven en studenten vooraf hadden geconstrueerd aan de beurt. Zij hadden van tevoren een uitdagende opdracht gekregen en moesten maar liefst een meter overspannen met spaghetti en een brugdek van lasagnebladen. De winnende brug is gebouwd door ingenieursbureau Lievense. Met een kleine kilo spaghetti (928.3 gram) werd maar liefst 63.1 kilo belasting gedragen, bijna 68 keer het eigen gewicht dus. Verder maakte wederom studententeam “De Lijm is Rond” indruk door de beste studentenbrug te bouwen. Zij krijgen bovenop de teambouwprijs van €300, een prijs van € 1000. Hun brug kon 43 keer het eigen gewicht dragen. De prijs voor de mooiste brug ging naar team Bruggenbouwkunde. Knap debuut Frerik Andriessen op NK Dammen De 19-jarige LR-student Frerik Andriessen won vorig jaar de Incasso Divisie Young Masters in Hoogeveen vóór een aantal illustere leeftijdgenoten en besloot het jeugd-WK in Naaldwijk als vice-wereldkampioen. In februari van dit jaar heeft hij zich gekwalificeerd voor de finale van het NK Dammen in Wapenveld, waarop hij meer dan verdienstelijk debuteert. Hij is op de achtste plaats geëindigd. Andriessen speelt komend seizoen voor de Twentse ereklasser Witte van Moort.
28
Twee Delftse studenten domineren op NK Wildwaterkajak Tijdens het Nederlands Kampioenschap Wildwaterkajak in Zoetermeer heeft Casper van Kalmthout met succes zijn nationale titel op het onderdeel Freestyle verdedigd. De TBM-student domineerde voor de vijfde keer het klassement. Olympisch finalist 2008 Robert Bouten heeft door een zeer goede finale zijn Nederlandse titel op het onderdeel Slalom weer terug veroverd door huidig Nederlands Kampioen Bas Wesselink te verslaan. Robert Bouten studeert Werktuigbouwkunde aan de TU Delft, maar heeft zijn studie een jaar onderbroken om zich helemaal op de Olympische Spelen in Londen (2012) te richten, waarvoor hij als medaillekandidaat wordt gezien. Casper van Kaltmhout heeft net zijn bachelor Techniek Bestuur en Management afgerond. Studentes winnen Stad Delft Bokaal De voetballende studentes van Ariston'80 hebben 21 mei een stukje geschiedenis geschreven: zij wonnen de allereerste vrouweneditie van de Stad Delft Bokaal. Na afloop van de beslissende wedstrijd was er een grote ontlading: al twee jaar bijna alles winnen in de competitie (105 doelpunten in 16 wedstrijden afgelopen seizoen) en toch niet promoveren is frustrerend. Uit handen van wethouder Raimond de Prez ontvingen de dames de wisselbeker. In totaal hebben vijf verenigingen om de felbegeerde trofee gestreden. Goede seizoenstart Priscilla Speelman in International Superkart Series De LR-studente Priscilla Speelman heeft de eerste plaats behaald tijdens de seizoensopener van de International Superkart Series op het circuit van Hockenheim. Met een eerste plaats in race 1 en een derde plaats in race 2, bleek Speelman de eerste dame in een CIK/FIA evenement die op de hoogste trede van het podium plaats mocht nemen. Nadat de 22-jarige rijdster, die sinds eind 2010 opgenomen is in de WMC Selectie van de KNAF, bij de start terugviel naar de vierde positie bleek zij hier allerminst door van slag. Het leverde een zeer spannend gevecht op met haar opponenten, welke Speelman twee rondes voor het einde definitief in haar voordeel wist te beslissen. Deze leidende positie gaf ze dan ook niet meer af. De tweede race was qua resultaat minder succesvol, echter voor wat betreft de geleverde prestatie misschien nog wel knapper. Olle Overbosch wint bronzen plak op EK Sumo Na het goud van 2009 en zilver in 2010 moest de bouwkundestudent Olle Overbosch, ditmaal genoegen nemen met een bronzen plak op het EK sumoworstelen in het Bulgaarse Varna. In de halve finale verloor Overbosch, uitkomend in de categorie tot 85 kilo, van de latere winnaar Alan Gutsaeav uit Rusland. “Het ging de hele dag goed, maar tegen hem maakte ik een domme fout”, aldus de sportman die enigszins teleurgesteld was. In 2010 is Overbosch verdienstelijk derde op het Wereldkampioenschap in zijn klasse tot 85 kg. Ontwerp Martin Fiala wint Folly-prijsvraag Met zijn ‘Act of Folly’ had Bouwkunde-student Martin Fiala op 19 april het winnende ontwerp bij een prijsvraag van studievereniging Stylos. Die wil een folly - een klein bouwwerk dat geen gebouw is – op het plein voor Bouwkunde. Het wordt een sculptuur van zeilen aan kabels met daaronder zitplekken voor studenten. Fiala noemt het een 'symbolische paraplu' en open platform voor ontmoeting. Evert Windels wint verkiezing Mister Gay Delft 2011 Eind maart is LR-student Evert Windels verkozen tot Mister Gay Delft 2011. De verkiezingen zijn georganiseerd door de Delftse Werkgroep Homoseksualiteit (DWH). Tijdens een wervelende show hebben de vier kandidaten, allen studenten van de TU Delft, zich van hun beste kant zien. De jury heeft de schoonheid en andere kwaliteiten van de kandidaten beoordeeld, waaronder het vervullen van een ambassadeursfunctie. Het komende jaar treedt Evert op als ambassadeur van de belangen van homo-Delft.
Studentenhuis van het jaar: Bolkhuisch Het Delftse Bolkhuisch is uitgeroepen tot Studentenhuis van het Jaar. Het huis is gekozen uit 35 deelnemers. De drie etages van het Bolkhuisch aan de Coenderstraat worden bewoond door zeventien mannen en vier vrouwen. Vorig jaar won ook een Delfts huis: De Engelenbak. Het Studentenhuis van het Jaar is deels gekozen op basis van online stemmen. Zo konden bezoekers door de antwoorden bij het huisprofiel, foto`s en de video van het huis de huizen beoordelen; met een blacklight zijn kamers en openbare ruimtes gecontroleerd, de stapels afwas in de keuken zijn vastgelegd, de drankvoorraad geteld en de gezelligheid gepeild. In de offline
29
battle moesten de huizen een groot huisfeest organiseren waarvan de opbrengt naar een goed doel ging. Ook hierbij won Bolkhuisch, zij brachten met hun barbecue 555 euro op.
b. Studentenprojecten
Studenten lanceren met succes raket 1,5 km de lucht in Studenten Elektrotechniek en Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek hebben op 13 mei met succes een zelfgebouwde raket op legerbasis ‘t Harde met 600 kilometer per uur 1,5 kilometer de lucht ingeschoten. De lancering was een test voor het Stratos II-raketproject dat volgend jaar in Lapland plaatsvindt. Dan willen de studenten een raket met een snelheid van 5000 kilometer per uur 50 kilometer de lucht in schieten; een Europees record voor een zelfbouwraket. Dan wordt gebruikgemaakt van dezelfde technologie als tijdens de lancering op de Veluwe. In 2009 zetten de Delftse studenten met hun eerste Stratos-raket het Europese hoogterecord van 12,2 kilometer neer. Na het breken van dit record in 2012 willen ze in 2013 de raket zo aanpassen dat deze een hoogte van 100 kilometer kan bereiken: het begin van de ruimte. Het project Stratos wordt uitgevoerd door 30 studenten Elektrotechniek en Luchtvaart- en ruimtevaarttechniek. De ontwikkeling doen zij naast hun studie. Doel van de betrokken Delftse raketvereniging DARE is om studenten ook in de praktijk ervaring met ruimtevaarttechnologie te laten opdoen. Eerste slimme straatlantaarns Studenten van de TU Delft hebben 21 april de eerste sensoren laten plaatsen voor intelligente straatverlichting. Het systeem zou zeker tot 50 procent energie moeten kunnen besparen. Conventionele straatverlichting brandt de hele nacht op vol vermogen. Ook wanneer er helemaal niemand in de buurt is. Volgens onderzoek van de studenten is de geschatte energierekening van Nederland meer dan 200 miljoen euro per jaar. Daarmee gepaard gaat een CO2-uitstoot van 1.600.000 ton. Elektrotechnische Vereeniging bouwt grootste gamecontroller ter wereld Studenten elektrotechniek hebben de twee grootste gamecontrollers ter wereld gebouwd. Op 17 mei hebben de studenten van studievereniging ETV (Elektrotechnische Vereeniging) de controllers op de Markt in Delft gedemonstreerd. Het zijn exacte kopieën van de controller van het Nintendo Entertainment System uit 1985, maar dan dertig keer zo groot als het origineel. Het formaat van het apparaat bedraagt 3,6 bij 1,6 meter. Ze zijn volledig functioneel en moeten door twee personen worden bediend. De studenten hebben voor de Nintendo gekozen omdat het de eerste commercieel succesvolle controller ter wereld was. De studenten bouwden de controllers in het kader van het 21ste lustrum van studievereniging ETV. De games die gespeeld konden worden waren Super Mario en Tetris. iGEM team wint UfD-E.ON Teamworkprijs 2011 Op 25 mei zijn de prijzen van de UfD-E.ON Teamworkprijs (voorheen bekend onder de naam Ufd-Ritsema van Eckprijs) uitgereikt. Deze prijs is bedoeld voor teams, bestaande uit studenten en medewerkers van de TU Delft, die in de afgelopen periode een bijzondere en uitmuntende prestatie in teamverband hebben verricht. Er waren inzendingen van 13 teams waarvan er vier zijn uitgenodigd om zich te presenteren. Na ampel beraad heeft de jury het iGEM team uitgeroepen tot winnaar van de UfD-E.ON Teamworkprijs 2011. Het team heeft een prijs van €10.000 ontvangen, een oorkonde en een beeld dat teamwerk symboliseert. Het TU Delft iGEM team 2010, bestaande uit 9 studenten die voornamelijk Life, Science & Technology studeren, heeft een duurzame oplossing ontwikkeld voor het afbreken van koolwaterstoffen in water; een bacterie die deze koolwaterstoffen afbreekt. De andere teams ontvingen elk een cheque ter waarde van €2.000,-. Deze teams waren: het Delta Lloyd Solar Boat Team, het Dutch Robotics Delft en het team dat met het Revolt House (een zelfvoorzienend huis dat energie haalt uit zonne-energie) meedoet aan de Solar Decathlon Europe. Studententeam Snot vierde in Batavierenrace Eind april klinkt jaarlijks het startschot voor de grootste estafetteloop van de wereld: de Batavierenrace. De route loopt van het Universitair Sportcentrum Nijmegen, via Duitsland, de rustige Achterhoek en de Oude Markt in hartje Enschede naar de campus van de Universiteit Twente. De totale loopafstand bedraagt ruim 175 kilometer en is onderverdeeld in 25 etappes (17 heren- en 8 damesetappes). Er nemen ieder jaar ruim 7.500 atleten aan deel, allen studenten; aan dit enorme deelnemersaantal dankt de Batavierenrace sinds jaar en dag haar vermelding in het Guinness Book of Records.
30
De 39ste editie van de Batavierenrace was ook voor de vele Delftse studentenploegen weer een groot sporten gezelligheidsfeest. De beste prestatie heeft het team Snot geleverd, dat net als vorig jaar als vierde eindigde. De vierde plaats is een knap resultaat gezien het uit meer dan driehonderd ploegen bestaande algemeen klassement. De eindtijd van tien uur en 44 minuten exact zou in het apart opgemaakte universiteits-klassement goed zijn geweest voor een tweede plek achter het RuG Hanze Runnersworld Team uit Groningen Waterstofauto Greenchoise Forze racet in Duitsland De op waterstof rijdende kart van het Greenchoise Forze van de TU Delft heeft in mei enkele dagen geracet over een voormalige Duitse luchthaven in Berlijn tijdens het duurzaamheidsevenement Challenge Bibendum. De twee teams moesten het meerdere keren per dag tegen elkaar opnemen. De kart van de TU Delft rijdt op zelf ontwikkelde milieuvriendelijk banden. Geen geldig resultaat voor Ecorunner-3 Na een reeks tegenslagen en vele nachtelijke uren werk is het de studenten van het Ecorunner-team op 28 mei niet gelukt om een geldig resultaat te boeken met hun slechts 42 kg wegende Ecorunner-3. Hun supergestroomlijnde waterstofvoertuig deed enkele dagen mee aan de zuinigheidswedstrijd Shell Ecomarathon in Lausitz, Duitsland. Door een afgebroken wielophanging en lekkage in de brandstofcel bleef er niets over van het geplande testschema. Tijdens de race kregen de studenten te maken kregen met elektronicaproblemen en tot overmaat van ramp een kapotte compressor op de laatste dag. De Shell Ecomarathon is een zuinigheidswedstrijd voor scholen en universiteiten. Aan de Europese editie op het circuit van Lausitz in Duitsland deden 183 teams uit 24 landen mee. Volgend jaar zal de Ecomarathon in Rotterdam plaatsvinden.
c.
M edew erkers
Koninklijke Onderscheidingen voor drie hoogleraren TU Delft De Delftse hoogleraren Mark van Loosdrecht en Han Vrijling evenals de emeritus hoogleraar Salle Kroonenberg hebben op 29 april een Koninklijke Onderscheiding gekregen. • Prof.dr.ir. J.K. (Han) Vrijling, hoogleraar Constructieve Waterbouw & Probabilistisch Ontwerpen aan de faculteit CITG, is benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. De bijzondere verdiensten van Vrijling liggen vooral op het gebied van de ontwikkeling van het probabilistisch ontwerpen in de waterbouwkunde. Aan die ontwikkeling hebben velen bijgedragen, maar de belangrijkste bijdrage, ook op het gebied van de theorievorming, is geleverd door Han Vrijling. Bij probabilistisch ontwerpen wordt de faalkans van een constructie als geheel opgebouwd uit alle mogelijkheden van falen van onderdelen of functies. Voor elke dijkverbetering in Nederland worden daarom tegenwoordig alle denkbare faalmechanismen van de dijk in de dijkring en van de elementen daarin zoals dijkbekleding, ondergrond, sluizen, stuwen en bouwwerken, in de beschouwing betrokken. Logisch gevolg van deze diepgaandere vorm van analyse is dat dit geleid heeft tot de conclusie dat er in Nederland nog veel dijkringen zijn waar de veiligheid nog onvoldoende is. Vrijling laat dan ook geen gelegenheid voorbijgaan om te wijzen op de noodzaak van voortdurende aandacht voor de veiligheid in het laaggelegen deel van Nederland. Met zijn vele activiteiten op het gebied van verspreiding van kennis is het voor een groot deel de verdienste van Vrijling dat de Nederlandse waterbouwkunde internationaal zo’n vooraanstaande positie inneemt. • Prof. dr. S. B. (Salle) Kroonenberg, emeritus hoogleraar Geologie aan de faculteit CITG, is benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Kroonenberg heeft deze onderscheiding gekregen voor zijn grote verdiensten op wetenschappelijk en maatschappelijk gebied. In zijn jaren als hoogleraar Geologie bij de TU Delft nam hij het initiatief tot het opzetten van een geheel nieuwe onderzoekslijn, de process-based modellering, waarbij het opstellen van ruimtelijke geologische modellen wordt gestuurd door het kwantificeren van onderliggende geologische processen. Dit onderzoek is uitgegroeid tot een succesvolle en internationaal gewaardeerde onderzoekslijn. Kroonenberg heeft zich volop ingezet voor de stimulering van het aardwetenschappenonderwijs, omdat hij voorzag dat de teruglopende belangstelling voor dit onderwerp ertoe zou kunnen leiden dat Nederland in de toekomst niet over voldoende expertise zou beschikken om de groeiende Prof. dr. S. B. (Salomon) Kroonenbergproblemen op het gebied van energie, grondstoffenvoorziening, klimaat, milieu, en ruimtelijke ordening het hoofd te bieden. Salle Kroonenberg heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het toegankelijk maken van het klimaatvraagstuk voor een groot publiek. Zo verscheen in 2006 zijn boek "De menselijke maat. De aarde over tienduizend jaar", waarin hij op verfrissende wijze de klimaatsproblematiek relativeert door die in een geologisch perspectief
31
•
te plaatsen. In 2007 won Kroonenberg met het boek de Eureka-Furore prijs voor het beste Nederlandstalige populairwetenschappelijke boek. Prof.dr.ir. M.C.M. (Mark) van Loosdrecht, hoogleraar Milieubiotechnologie aan de faculteit TNW, is benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Van Loosdrecht is onderscheiden voor zijn uitzonderlijke wetenschappelijke prestaties. Hij is uniek in zijn aanpak om fundamentele kennis op het gebied van (milieu)biotechnologie te combineren met de principes van engineering en ontwerpen. Daarbij weet hij kennis om te zetten in nieuwe processen die ook daadwerkelijk worden toegepast door Nederlandse industrieën. Zijn onderzoek is vooral gedreven door de wens om oplossingen te vinden voor de milieuaspecten van de industriële biotechnologie en afvalwaterzuivering. Niet alleen richt het onderzoek zich op de ontwikkeling en het daadwerkelijk in de markt zetten van schone technologie, maar ook op innovatieve recyclingtechnologie. Mark van Loosdrecht is in Nederland een van de eerste bètaonderzoekers geweest die nauw heeft samengewerkt met ethici en filosofen, om de resultaten van zijn onderzoeksprogramma te toetsen aan daadwerkelijke maatschappelijke impact en waarde. Door zijn studenten wordt Van Loosdrecht vooral geroemd als "motivating teacher" vanwege zijn zeer intensieve begeleiding, zowel wetenschappelijk als persoonlijk. Hij draagt in belangrijke mate bij aan de Nederlandse reputatie op het gebied van water. Zo is hij adviseur bij watermultinationals, lid van buitenlandse wetenschappelijke raden en is hij lid van de Scientific Board van het Technologisch Top Instituut Water (TTI-W) en van het Instituut voor watertechnologie Wetsus in Leeuwarden.
Winy Maas benoemd tot Chevalier de la Légion d’Honneur Ir. W.G.M. (Winy) Maas (BK) is benoemd tot Chevalier de la Légion d’Honneur en is daarmee toegetreden tot de Franse ridderorde. Maas wordt met de onderscheiding bedankt voor zijn voorstel voor de renovatie van Les Halles in Parijs en de visie Grand Paris. Op 9 mei heeft Maas de onderscheiding ontvangen van de Franse ambassadeur Jean-François Blarel. “Winy Maas en zijn bureau MVRDV zijn representatief voor de hoge kwaliteit van de hedendaagse Nederlandse architectuur”, meldt de Franse ambassade met betrekking tot de onderscheiding. “Zijn werk wordt gekenmerkt door experiment, innovatie en duurzaamheid. Zijn stijl is verrassend, de gebruikte materialen zijn ongewoon.” Het Franse Legioen van Eer bestaat sinds 1802 en wordt uitgereikt voor buitengewone diensten verleend aan de Franse staat. Maas is niet de eerste Nederlander die tot de orde toetreedt. Schrijfster Hella Haasse, politicus Hans van Mierlo en huidig Commandant der Strijdkrachten Peter van Uhm gingen Winy Maas al voor. Onderwijsdirecteur Anka Mulder president OpenCourseWare Consortium Het OpenCourseWare Consortium heeft Anka Mulder, directeur Onderwijs en Studentenzaken van de TU Delft, op 28 april gekozen tot nieuwe president. Mulder neemt het stokje over van Steve Carson van het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology (MIT). Mulder is daarmee de eerste president buiten de VS, waar Open CourseWare is ontstaan. Meer dan 250 educatieve instellingen, zoals MIT, Johns Hopkins, Korea University, University of the Western Cape en Paris Tech zijn lid van het consortium. Nederlandse leden zijn TU Delft en de Open Universiteit. Ze onderschrijven de doelstelling: het gratis online beschikbaar maken van hoogwaardig onderwijsmateriaal. Mulder beschouwt haar benoeming vooral als erkenning voor de hoge kwaliteit van de cursussen die de TU Delft online aanbiedt. Michiel Makkee benoemd tot deeltijd hoogleraar Universiteit Politecnico di Torino Dr.ir. Michiel Makkee (TNW) is op 15 maart benoemd tot deeltijd hoogleraar "Sustainable Process Technology" aan de Doctoral School en het Department van Materials Science en Chemical Engineering van de universiteit Politecnico di Torino. Politecnico di Torino kent een aloude traditie en reputatie. Het is een van de leading technische universiteiten zowel in Italië als mondiaal. Momenteel kent de universiteit een zevende plaats in de Europese ranking op het gebied van engineering studies en de eerste plaats in Italië op het gebied van internationalisering en technische studies. Het Department of Materials Science and Chemical Engineering (DISMIC) doet onderzoek op het gebied van diverse onderwerpen, variërend van de fundamentals of chemistry en materiaalwetenschappen tot de productie en het gedrag van engineered materials.
32
Theo de Loos ontvangt Dow Recognition Award Op 7 april heeft dr.ir. Theo de Loos de Dow Recognition Award ontvangen van de Dow Chemical Company. Deze prijs is toegekend voor zijn “good mentorship for Dow experts, for developing polymer-solvent phase diagrams for DOW and for his efforts in the field of equation of state based modeling of polymer solution phase equilibria”. De Dow chemical Company en haar dochtermaatschappijen zijn belangrijke leveranciers van polymeren. De processen om deze polymeren te produceren gaan gepaard met hoge druk en hoge temperaturen, hoger dan normale chemische processen. Dr.ir. Theo de Loos is werkzaam bij sectie Engineering Thermodynamics, onderdeel van de afdeling Process & Energy (3mE). Hij is eveneens editor van Fluid Phase Equilibria, een toonaangevend wetenschappelijk tijdschrift op het gebied van Chemical Engineering Thermodynamics. Nynke Dekker lid van Uitvoerend Bestuur FOM Prof.dr. Nynke Dekker is per 1 januari 2012 benoemd tot lid van het Uitvoerend Bestuur en al per 1 juni 2011 zal zij toetreden tot de Raad van Bestuur van de Stichting van Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM). Zij volgt prof.dr. Carlo Beenakker op, die na twee termijnen het bestuur verlaat. Dekker (40) is hoogleraar biofysica aan de TU Delft en heeft een indrukwekkend CV. Dekker wordt dan ook het jongste UB-lid én tevens de eerste vrouw in het UB gedurende het 65-jarig bestaan van FOM. Joost van der Neut krijgt prijs voor beste paper van SEG De SEG (Society of Exploration Geophysicists) heeft de paper van Joost van der Neut, promovendus Toegepaste geofysica en petrofysica, met de titel “Controlled-source elastic interferometric imaging by multi-dimensional deconvolution with downhole receivers below a complex overburden”, gekozen als de beste paper van het jaarcongres van de SEG in 2010. De prijs wordt aan hemzelf en zijn medeauteurs (waaronder Jan Thorbecke) uitgereikt op het volgende jaarcongres van SEG in San Antonio in september. Vorig jaar kreeg Joost van de SEG ook al een prijs voor de beste door een student geschreven paper. Het is een enorme prestatie dat hij dit jaar, terwijl hij nog promovendus is, al een prijs wint voor de beste paper, te meer omdat er bijna 900 presentaties meedingen naar deze prijs. Dit is een zeer belangrijke internationale erkenning voor zijn uitstekende werk. Frans van der Meer wint ECCOMAS Award Dr. Frans van der Meer is een van de twee winnaars van de ECCOMAS Award voor het beste proefschrift in 2010. Dit is een zeer prestigieuze prijs op het gebied van Computational Methods in Applied Sciences and Engineering. In september 2010 verdedigde Van der Meer zijn proefschrift, dat de titel “Computational modelling of failure in composite laminates” droeg. De ECCOMAS Award wordt toegekend door de European Community on Computational Methods in Applied Sciences (ECCOMAS). Dit jaar kwamen voor de ECCOMAS Award talentvolle jonge wetenschappers in aanmerking die in 2010 hun proefschrift hadden voltooid. Van der Meer is cum laude gepromoveerd op zijn onderzoek naar computermodellen voor composietlaminaten. De belangrijkste verdiensten van zijn werk zijn dat hij niet alleen geavanceerde constitutieve modellen voor bezwijkingen in lagen en vezels heeft geïmplementeerd en ontwikkeld, maar ook een degelijk rekenkader voor composietlaminaten heeft opgebouwd. Een dergelijk geavanceerd en volledig computermodel voor bezwijkingen in composietlaminaten is in de literatuur nog niet eerder gepresenteerd. Ton Vrouwenvelder wint Oeuvre Award Risk Management 2010 Prof. ir. A.C.W.M. (Ton) Vrouwenvelder, hoogleraar bij de faculteit CiTG en onderzoeker Material Performance, Risk & Reliability bij TNO, heeft op 7 april de Oeuvre Award Risk Management 2010 ontvangen. De Oeuvre Award is voor een persoon of instelling met langdurige verdiensten op het gebied van risicomanagement, hetgeen tot uiting komt in praktische toepassingen, theoretische bijdragen, onderzoek of kennisverbreiding. Tevens zijn er aanwijsbare promotionele resultaten geboekt in het vakgebied. De jury van de risk management award is van mening dat de toekenning van de Oeuvre Award 2010 aan Ton Vrouwenvelder een erkenning is voor zijn enorme staat van dienst en voor zijn nationale en internationale betekenis op het gebied van het modeleren en afwegen van risico’s in de civiele techniek. Rita Valente Pais krijgt Zonta International Amelia Earhart Fellowship In maart is aan ir. Rita Valente Pais (LR) de Zonta International Amelia Earhart Fellowship toegekend. Dit Fellowship, die in 1938 in het leven is geroepen ter ere van Amelia Earhart, beroemd vliegenier en Zonta-lid, wordt jaarlijks toegekend aan 35 vrouwen overal ter wereld die bezig zijn met promoveren en bovendien een uitstekende staat van dienst hebben op het gebied van de lucht- en ruimtevaartwetenschap en lucht- en ruimtevaarttechniek. Aan deze onderscheiding is een geldbedrag verbonden van $5000, dat door Rita Valente Pais zal worden gebruikt om een
33
bezoek te brengen aan het Langley Research Center van de NASA, waar ze assistentie wil verlenen bij het uitvoeren van experimenten in de vluchtsimulators van het onderzoekscentrum. Valente Pais doet momenteel in samenwerking met NASA Langley en TNO onderzoek naar coherentiezones voor bewegingsperceptie, nietlineaire eigenschappen van de menselijke perceptie die van belang zijn voor de waarheidsgetrouwheid van systemen voor visuele en bewegingsstimuli in vluchtsimulators. Lieven de Couvreur wint best Paper Award Inclusive Design Lieven de Couvreur (IO), promovendus bij prof.dr. Richard Goossens, heeft tijdens Include 2011 de Award for Best Paper gewonnen. Hij won de award met zijn paper getiteld "The role of flow experience in co-designing open-design assistive devices". Include 2011 is de International conference on Inclusive Design. Deze vond plaats van 18 tot 20 april in Londen. Arjo Loeve winnaar Dutch Bio Medical Engineering congres Arjo Loeve van de afdeling BioMechanical Engineering (3mE) heeft de eerste prijs gewonnen voor zijn mondelinge presentatie tijdens het 3rd Dutch BioMedical Engineering congres in Egmond aan Zee op 21 januari. OTB-wetenschappers winnen Outstanding Paper Award De paper "Building control systems of European union countries: A comparison of tasks and responsibilities", geschreven door Joao Branco Pedro, Frits Meijer en Henk Visscher (OTB) en gepubliceerd in de ‘International Journal of Law in the Built Environment’ is gekozen als ‘an Outstanding Paper Award Winner’ bij de Literati Network Awards for Excellence 2011. Elk jaar nodigt de uitgever van wetenschappelijke journals, Emerald Group, het Editorial Team van alle journals uit om een paper voor te dragen als Outstanding Paper en maximaal drie Highly Commended Papers van de afgelopen twaalf maanden. Haining An wint "Best Workshop Lecture Award: Physics" In april heeft promovendus Haining An (TNW) de "Best Workshop Lecture Award: Physics" gewonnen tijdens de Dutch Polymer Days in Veldhoven. Zijn mondelinge presentatie over Magneto Responsive Gels was gebaseerd op het artikel "Enhanced hardening of soft self-assembled copolymer gels under homogeneous magnetic fields", gepubliceerd in het journal Soft Matter, dat hij samen schreef met S.J. Picken en E. Mendes. TNW onderzoekers winnen NWO Poster Prijs Tijdens de NWO Scientific meeting in maart over Chemie, gerelateerd aan Physics & Material Sciences/Dutch Polymer Days in Veldhoven, hebben de onderzoekers Job Boekhoven, Aurelie Brizard, Krishna Kowlgi, Ger Koper, Rienk Eelkema en Jan van Esch de NWO Poster Prize gewonnen met hun poster "Out of Equilibrium Self-Assembly Approach Towards Complexity”. Poster award voor Barbara Kampa PhD student Barbara Kampa (TNW) heeft de Best Poster Award gewonnen voor veelbelovende jonge onderzoekers tijdens het twaalfde Nederlandse ''Catalysis and Chemistry Conference NCCCXII’ die op 28 februari tot en met 3 maart is gehouden. De titel van de poster is: ‘Synthesis of Gold Nanoparticles in Microreactors’, door Barbara Kampa, Ruud van Ommen, Freek Kapteijn en Michiel Kreutzer. De prijs bestaat uit een oorkonde en €500, gesponsord door VIRAN. Isabel Arends in Top 10 Green Chemistry artikelen Een artikel van Prof.dr. I.W.C.E. (Isabel) Arends (TNW) behoort tot de top-10 van meest geciteerde artikelen van de online versie van het journal Green Chemistry gedurende de maand februari. De titel van het betreffende artikel is ‘Enzyme-mediated oxidations for the chemist’. TBM-ers winnen IGI Global’s ‘Fourth Annual Excellence in Research Journal Award’ De paper “Architectures for Enabling Flexible Business Processes: A Research Agenda”, geschreven door dr. Sietse Overbeek, Yiwei Gong en Marijn Janssen (TBM) is in april verkozen als het best gepubliceerde artikel in het jaar 2010 in het International Journal of Organizational and Collective Intelligence. De keuze is gemaakt op basis van de volgende criteria: bijdrage aan het onderzoeksveld, originaliteit van het onderzoek, praktische toepasbaarheid van het onderzoek/de resultaten, schrijfkwaliteit, grondigheid en mate waarin het onderzoek en methodologie substantief waren. Dirk Jan van den Berg lid van Tech Top 25 The Wall Street Journal Europe heeft 25 toonaangevende wijzen uit de technologiesector geselecteerd, die met regelmaat worden bevraagd om hun licht te laten schijnen over de echte problemen van Europese techondernemingen: "What are the big issues in technology today?”. Dirk-Jan van den Berg, voorzitter van het College van Bestuur van de TU Delft is een van de geselecteerde deskundigen. Van den Berg bevindt zich in het goede gezelschap van onder meer Neelie Kroes (Europese Commissie), Jean-Philippe Courtois (president van Microsoft International), Ben Verwaayen (Alcatel-Lucent) en Niklas Zennström (oprichter Skype).
34
Sybe Schaap herkozen als lid van de Eerste Kamer Buitengewoon hoogleraar water policy & governance Sybe Schaap (TBM) is bij de verkiezingen voor de Eerste Kamer op 23 mei herkozen. Schaap is sinds juni 2007 lid van de VVD-fractie in Eerste Kamer. Hij was tot 2010 dijkgraaf en voorzitter van de Unie van Waterschappen. Eerder was hij landbouwer en docent filosofie. In de afgelopen periode hield hij zich in de Eerste Kamer onder meer bezig met landbouw, binnenlandse zaken en Antilliaanse zaken. Jos Blank Exceptional Reviewer van Medical Care Dr. J.L.T. Blank (TBM) is door het Journal Medical Care benoemd tot exceptional reviewer. Medical Care is het Journal van de Medical Care section van de American Public Health Association. Top reviewers worden onder andere geselecteerd op basis van de kwaliteit en het aantal uitgevoerde reviews. Best Paper Award voor Bert Enserink en Arienne Naber Bert Enserink en Arienne Naber (TBM) hebben de best paper award gekregen op de IRSPM Conferentie begin april. De paper is getiteld: “Co-production in Planning and Design: Finding an Balance between Collective and Individual Responsibility”. De 15e Conference of the International Research Society of Public Management (IRSPM) vond plaats van 11 tot 13 april 2011 in Dublin, Ierland. LR-onderzoek wint Aerothermodynamics Award 2011 Voor hun recente onderzoek van ARIANE V door Prof.dr. F. (Fulvio) Scarano, Ferry Schrijer en Sebastien Deck, in samenwerking met ASTRIUM, NLR, DLR en ONERA, hebben zij de 'Aerothermodynamics Award 2011' ontvangen. De uitreiking was tijdens de zevende internationale ESA AeroThermodynamics conferentie in Brugge. De LR-onderzoekers hebben de award gekregen voor hun bijdrage aan het begrip van launcher base flow. In Memoriam Katariina Ranta Op 16 mei 2011 is op 19-jarige leeftijd Katariina Ranta plotseling overleden. Katariina was eerstejaars studente Civiele Techniek. Katariina was een talentvolle en een opvallend lieve en bescheiden studente. Met veel overtuiging is ze in september 2010 begonnen aan de studie civiele techniek in Delft. Dirk Frieling Op 7 april 2011 is Dirk Frieling overleden. Hij was verbonden aan de TU Delft als hoogleraar Stedenbouwkundig Ontwerpen – Stad & Regio van 1990 tot 2003. Voor de Nederlandse stedenbouw is het overlijden van Dirk een enorm verlies. Vanaf het initiatief voor Nederland Nu Als Ontwerp (NNAO) in het begin van de jaren tachtig, was hij de aanvoerder en inspirator van de vernieuwing van het vak. Simon van der Meer Op 4 maart is in zijn woonplaats Genève de Nederlandse deeltjesfysicus, Delftse alumnus en Nobelprijswinnaar Simon van der Meer overleden, op 85-jarige leeftijd. Van der Meer geldt als een van de grondleggers van het succes van het Europese versnellerlab CERN in Genève. Van der Meer kreeg in 1984 de Nobelprijs voor Natuurkunde voor de ontdekking in 1983 van een reeks nieuwe deeltjes, de zogeheten W- en Z-bosonen. Dat gebeurde begin jaren tachtig met de 27 kilometer lange LEP-versneller, de voorganger van de huidige Geneefse superversneller LHC. Jan Fokke Agema Op 23 april is Prof. Agema overleden. Hij heeft met zijn waterstaatkundige achtergrond een schat van kennis en inzicht naar TU Delft gebracht. Van 1979 tot 1985 heeft hij er de leerstoel 'Algemene Waterbouwkunde' bekleed en heeft hij het vakgebied 'probabilistisch ontwerpen' in de opleiding civiele techniek geïntroduceerd en uitgebouwd. Voor de ontwikkeling van deze methode verleende TU Delft hem eerder al een eredotoraat.
Colofon Het activiteitenverslag heeft als doel de leden van de Raad van Toezicht van de TU Delft te informeren over de belangrijkste ontwikkelingen en gebeurtenissen binnen de TU Delft. Eveneens wordt het verslag in afschrift verspreid onder specifieke doelgroepen binnen de TU Delft. Het activiteitenverslag is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld, op basis van bijdragen van diverse organisatieonderdelen, aangevuld met bijdragen uit openbare bronnen. De (eind)redactie vindt plaats binnen de directie Instellingsbeleid. Voor vragen of opmerkingen:
[email protected].
35
