Activiteitenverslag 2013 SWOVE
SWOVE Burgemeester van Hoofflaan 70, 5503 BR Veldhoven
Inhoudsopgave
Voorwoord
pag. 3
1 Strategische oriëntatie en positiebepaling
pag. 5
2 Nieuwe initiatieven van SWOVE
pag. 6
3 Prestatieafspraken en activiteiten
pag. 10
4 Ouderenadvisering
pag. 11
5 Maaltijdvoorziening
pag. 14
6 Informatieverstrekking
pag. 16
7 Ketensamenwerking
pag. 17
8 Eenzaamheidsproblematiek
pag. 19
9 Informele zorg
pag. 20
9a Steunpunt Mantelzorg Veldhoven 9b Vrijwillige Thuis Zorg Veldhoven Opsomming Fondsenwerving
pag. 27
2
Voorwoord Voor u ligt het activiteitenverslag 2013 van SWOVE. Een jaar waarin de grote wijzigingen in het sociaal domein van zorg en welzijn als rode draad doorheen lopen. De leidraad voor onze activiteiten zijn natuurlijk de beleidsuitgangspunten en de prestatieafspraken die vastgelegd zijn in de budgetafspraak met de gemeente Veldhoven maar ook de bovengenoemde wijzigingen zijn van invloed op onze acitviteiten. SWOVE werkt met 8 professionele medewerkers en met de tomeloze inzet van 200 gemotiveerde vrijwilligers om haar doelstelling te bereiken. Deze vrijwilligers hebben zich in dit verslagjaar zo’n ± 20.000 uren inzet voor de doelgroep van SWOVE. “SWOVE richt zich met haar inzet op kwetsbare mensen, m.n. ouderen en hun mantelzorgers, die nog steeds zelfstandig wonen en waarbij de kwetsbaarheid veelal een combinatie is van sociale-, fysieke- en economische factoren. Met het bevorderen van de zelfredzaamheid t.a.v. van deze factoren zorgt SWOVE er voor dat het afglijden naar een (zorg)afhankelijke positie zo lang mogelijk uitgesteld wordt. Voor de meest kwetsbare onder hen moet er een vangnet georganiseerd zijn”. We hebben te maken met sterk veranderende tijd waarin het speelveld wijzigt, waarin de grenzen tussen formele- en informele zorg vervagen en waarin de gemeente met o.a. de transities en een nieuwe WMO een bredere verantwoordelijkheid krijgt t.a.v. participatie en zelfredzaamheid. De maatschappij zal zich om moeten buigen van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving waarin we meer oog voor elkaar moeten hebben en meer voor elkaar moeten gaan zorgen. Waar het omzien naar elkaar weer gewoon moet worden. De ondersteuning van burgers moet ingericht worden op hun zelfredzaamheid en op de mogelijkheden van ieder om mee te doen. De eigen oplossingen van burgers moeten het vertrekpunt zijn. De ondersteuning moet maatwerk worden en sluit zoveel mogelijk aan op de leefomgeving van de burger en vindt zoveel mogelijk plaats in de buurt. SWOVE voelt zich mede verantwoordelijk voor dit proces maar realiseert zich tegelijkertijd dat dit tijd nodig heeft en dat dit niet van vandaag op morgen gerealiseerd kan worden. Als SWOVE hebben we een belangrijke rol om dit proces goed te begeleiden en zeker naar de kwetsbare burgers en hun mantelzorgers. Zodat iedereen mee kan doen, iedereen mee telt en daar waar mogelijk bijdraagt. In de dagelijkse praktijk merken we als SWOVE de effecten van ouderen die langer zelfstandig blijven wonen. Vaak is er sprake van meerdere problemen op verschillende levensdomeinen en ook bij de informele zorg zien we de effecten van het verminderen van de formele zorg. SWOVE zoekt actief de samenwerking op om deze effecten terug te dringen en tot een minimum te beperken. De kracht van SWOVE zit namelijk niet alleen in het verbinden van de vraag naar informele zorg en het aanbod van informele zorg maar ook in het verbinden van de informele zorg met de formele zorg. Bovengenoemde ontwikkelingen vragen van onze organisatie een andere koers en de flexibiliteit om buiten de gebaande paden te denken en hierin actief de samenwerking op te zoeken. SWOVE heeft in 2013, veelal met samenwerkingspartners, de vernieuwende projecten ‘Veldhopper’, ‘DementieCafé’ en ‘Nieuwkomersgesprekken’ opgestart en de dagopvang ‘Samen de Dag Door’ uitgebreid met een 2e locatie. SWOVE heeft hiermee goede stappen gezet die passen binnen de bovengenoemde ontwikkelingen en het is daarom dat we deze projecten naar voren gehaald hebben in deze activiteitenverslaglegging. Mocht u opmerkingen of vragen hebben over het voorliggende activiteitenverslag aarzel
3
dan niet om met SWOVE contact op te nemen. We zien uw reactie graag tegemoet. Theo Coppens Directeur
4
1. Strategische oriëntatie en positiebepaling Voordat we u vertellen over de vernieuwende projecten nemen we u eerst graag nog even mee naar de andere rode draad die het hele jaar meegelopen heeft. De oriëntatie van SWOVE naar mogelijke samenwerkingspartners en –verbanden om te komen tot een structurele samenwerking en een actuele positiebepaling. In het kader van deze oriëntatie heeft er medio 2013, mede op initiatief van SWOVE, een kerntakendiscussie plaatsgevonden waarbij we met partners uit het werkveld op basis van inhoud en samenwerking op zoek zijn gegaan naar mogelijke samenwerkingsvormen. Zeven relevante partners werden uitgenodigd om deel te nemen, te weten Severinus, RSZK, ZuidZorg, Seniorenraad, Stimulans, Lumens, RSZK, ZuidZorg en het loket Welzijn Wonen Zorg van de gemeente. In de kerntakendiscussie kwam naar voren dat de dienstverlening van SWOVE aanvullend is op de dienstverlening van andere partners, en andersom. Wat betekent dat oudere inwoners in Veldhoven terug kunnen vallen op een sluitend ondersteuningsaanbod bij het zo lang mogelijk zelfstandig wonen en leven. Vastgesteld is dat er bij alle partijen veel waardering is voor de brede expertise en de onafhankelijke rol van SWOVE maar zeker ook voor de kwaliteit/inzet van de vrijwilligers. Tegelijkertijd is ook vastgesteld dat er overlap is in ieders dienstverlening wat, gezien de toenemende vraag en de krappe financiële middelen die hiervoor beschikbaar zijn, niet wenselijk is. Daarnaast werd de behoefte aangegeven voor de gezamenlijke ontwikkeling van nieuwe activiteiten. Naar aanleiding van uitkomst van deze kerntakendiscussie, de ontwikkelingen op het sociale domein van zorg en welzijn en de mogelijke korting op het budget die SWOVE nog boven het hoofd hing, groeide het besef bij bestuur en bureau dat SWOVE uiteindelijk te kwetsbaar zal worden om een zelfstandige organisatie te blijven. Daarom werd er in het najaar in een bestuurlijk overleg met de gemeente het voorstel gedaan om de komen tot een nieuwe organisatie Welzijn Veldhoven Breed waarin huidige en nieuwe taken en verantwoordelijkheden worden belegd. Deze organisatie is actief op de gehele levenscyclus (van wieg tot graf) en vormt de paraplu voor het hele speelveld van vrijwilligers. Ze legt verbindingen met de professionele zorgaanbieders op die terreinen waar de kennis en expertise van de welzijnsorganisatie over gaat in professionele zorg. Burgers worden in hun eigen kracht gezet en formele en informele zorg worden aan elkaar gekoppeld. Zo ontstaat er een generieke organisatie met specialismen op deelterreinen. Als voorwaarde werd gesteld dat de gemeente Veldhoven deze nieuwe welzijnsorganisatie ziet als de primaire partij in de uitvoering van de opdrachten. Het voorstel werd door de gemeente omarmd en de gemeenteraad werd via een brief van het bestuur van SWOVE in kennis gesteld over dit voorstel. Mogelijk is dit mede aanleiding geweest om de gemeenteraad tijdens de algemene beschouwingen 2013 te doen besluiten om niet verder te korten op het budget van SWOVE en deze te handhaven op 5 % voor 2014 en 2015.
5
2. Nieuwe initiatieven van SWOVE Zoals eerder gemeld startte SWOVE, vaak in samenwerking met partners, enkele vernieuwende projecten en de bestaande dagopvang ‘Samen de Dag Door’ werd uitgebreid met een 2e locatie. DementieCafé Voor iemand met dementie (of het vermoeden daarvan) en zijn/haar familieleden is het krijgen van de juiste informatie, praktische hulp en begeleiding erg belangrijk. In het voorjaar kregen SWOVE en Severinus van het DOV (Dementie Ondersteuningsnetwerk Veldhoven) groen licht voor hun initiatief om een DementieCafé voor Veldhoven te organiseren. Severinus stelde hiervoor haar restaurant beschikbaar met haar medewerkers en zorgde er voor dat deze ruimte voorzien werd van ringleiding en draagbare microfoons. Afgesproken werd om het DementieCafé om de 2 maanden te organiseren en eind 2013 een evaluatie te plannen. Alle partners van het DOV zegde hun medewerking toe op het gebied van gespreksleider en inbreng/inzet van deskundigen. Een werkgroep ging aan de slag en op 28 mei werd de eerste bijeenkomst georganiseerd met het thema “wat is dementie”. De bijeenkomst werd geopend door wethouder v.d. Weijden in aanwezigheid van 80 bezoekers. De thema’s in de maand juli, september en november waren achtereenvolgens “gedragsverandering”, “welke ondersteuningsmogelijkheden zijn er voor mensen met dementie?” en “rechtsbescherming”. Deze avonden werden door gemiddeld 75 personen bezocht. Een van de vaste gespreksleiders van het DementieCafé is de adviseur Welzijn, Wonen, Zorg die gedurende tien jaar veel ervaring opdeed in het Alzheimerscafe in Eersel waarvoor zij een van de organiserende kartrekkers was. In juni heeft ze haar rol t.a.v. het Alzheimercafe Eersel overgedragen aan een medewerker van GOW welzijnswerk. Naast haar zijn vanuit SWOVE een ouderenadviseur en een mantelzorgconsulent betrokken bij de organisatie van het DementieCafé. Voor het opstarten van het DementieCafé ontving SWOVE, na een donatieverzoek aan Rabobank Oerle-Wintelre, een toezegging van 3 x € 1000 voor de eerste 3 jaren. Deze toezegging is vastgelegd in een sponsorovereenkomst. Project ‘samen de dag door’ SWOVE en Severinus startte in 2012 met het project ‘Samen de dag door’, een laagdrempelige dagopvang zonder indicatie voor een combinatie van de volgende doelgroepen: licht dementerenden, sociaal geïsoleerde ouderen, ouderen met zintuiglijke beperkingen en ouderen met een licht verstandelijke beperking. Met deze dagopvang streven we ernaar om de mantelzorger te ontlasten waardoor er mogelijk minder snel/ vaak aanspraak gedaan hoeft te worden op een collectieve AWBZ voorziening. Het project biedt ook ruimte voor ad hoc opvang bij onvoorziene omstandigheden door aansluiting te zoeken bij een 3 tal dagbestedingsactiviteiten van Severinus. Dit volgens het principe “waar er 10 aan tafel zitten kan er mogelijk even een 11e aanschuiven voor een bepaalde tijd”.
6
Severinus faciliteert en zorgt voor de professionele achterwacht en SWOVE organiseert de intake, de planning van de dagdelen en de inzet van geschoolde vrijwilligers. Begin 2013 is ‘Samen de dag door’ heel positief geëvalueerd en afgesproken werd om deze dagopvang, met een gemiddelde deelname van 25 deelnemers per week, te continueren en zo mogelijk uit te breiden met een 2e locatie op het Akkereind in Zeelst. ‘Samen de dag door’ heeft in de loop van het jaar veel media-aandacht gekregen en op 6 juni hebben we het initiatief in Bladel gepresenteerd op een symposium van het SRE “Dementie nabij, lokale kracht in beeld”. IN 2013 zijn er 45 intakegesprekken geweest. Hiervan zijn 20 personen gaan deelnemen aan samen de dag door, waarvan 4 deelnemers twee keer per week. Van de overige 25 deelnemers zijn 9 personen verwezen naar een beter passende voorziening/organisatie, 7 personen hadden (nog) geen interesse, 1 persoon is zelf vrijwilliger geworden van ‘Samen de dag door’, 5 personen hebben niet deelgenomen om medische redenen, 1 is niet gaan deelnemen vanwege de kosten en met 2 personen is een kennismaking afgesproken in 2014. De 2e locatie van ‘Samen de dag door’ is in september 2013 van start gegaan op het Akkereind in Zeelst. Op 2 dagen in de week, woensdag en donderdag, worden de deelnemers ontvangen. In december boden we gemiddeld 40 ouderen per week dagopvang en deze geven aan hiermee heel tevreden te zijn. Voor zo’n 80% van de deelnemers geldt dat de dagopvang bij ‘Samen de dag door’ gezien mag worden als planbare respijtzorg. Inmiddels zijn er 19 enthousiaste zorgvrijwilligers actief voor de dagopvang en zij worden volgens een rooster ingezet op 6 dagdelen per week. Voor deze vrijwilligers, maar ook in combinatie met de vrijwilligers van Vrijwillige Thuis Zorg, zijn er in samenwerking met Severinus meerdere scholingsmomenten georganiseerd over fysieke belasting/tiltechnieken, bejegening en training bedrijfshulpverlening. Op 14 oktober hebben de vrijwilligers op de Berkt assistentie gekregen van Burgemeester Mikkers die zich liet uitnodigen om een dagdeel mee te helpen. Voornamelijk in de vakantieperioden hebben meerdere leerlingen van het Montessori College Eindhoven en van het Sondervick College een maatschappelijke stage gelopen en extra handjes geboden bij ‘Samen de dag door’. In de loop van het jaar zijn er 16 deelnemers gestopt door overlijden, opname verpleeghuis, ziekte, verhuizing, en doorverwijzing naar AWBZ dagbesteding. Voor deze doorverwijzing en naadloze overdracht zijn er afspraken gemaakt met zorgtrajectbegeleiders en zorgaanbieders. Er zijn enkele mogelijkheden besproken om geleidelijk aan dagopvang te gaan organiseren volgens een glijdende schaal, maar hiervoor zullen er nog wat hobbels weggenomen moeten worden t.a.v. de zorgverzekeraar.
7
Veldhopper, vervoersdienst op maat In 2012 hebben we het projectplan voor ‘Veldhopper’ ingediend bij Fonds Sluyterman van Loo en het RCOAK in het kader van hun initiatief ‘Vitaliteit ontmoet Kwetsbaarheid. Veldhopper is een laagdrempelige vervoersdienst op maat voor kwetsbare ouderen in Veldhoven. Vitale actieve vrijwilligers nemen de rol van chauffeur op zich en rijden met de eigen auto. Bij voorkeur wonen de ouderen en de vrijwilliger in dezelfde buurt. We willen met ‘Veldhopper’ er aan bijdragen dat ouderen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen, vereenzaming wordt tegen gegaan, sociale contacten behouden en/of uitgebreid kunnen worden en de mantelzorgers ontlast worden. In februari 2013 ontvingen we een subsidietoekenning van € 22.000 voor het project. De coördinatie van het project ligt in handen van de mantelzorgconsulent. De voorbereidingen van Veldhopper zijn in april 2013 gestart met het zoeken van vrijwilligers die ‘Veldhopper’ mee vorm zouden willen geven. Hiervoor zijn 4 vrijwilligers gevonden die samen met de projectcoördinator het veldhopper team vormen. Iedere vrijwilliger van dit Veldhopper team nam een eigen taak op zich zoals; intakegesprekken, contacten chauffeurs onderhouden, contacten klanten onderhouden en ritten plannen. Na een grondige voorbereiding zijn we in mei gestart met enkele ritten om ervaring op te doen. Op 15 juni organiseerde we een feestelijke startbijeenkomst waarbij wethouder van der Weijden de opening verrichte van ‘Veldhopper’. Voor deze startbijeenkomst waren een 40-tal bezoekers gekomen, waaronder diverse raadsleden. De opzet kreeg alle lof van de wethouder, vooral voor de verbindende facetten van het project. Vitale mensen helpen kwetsbare mensen, de opzet is wijkgericht, er is gedacht aan de digitale ondersteuningsmogelijkheden van de zorgsite en er is verbinding met het participatieplein. Deze startbijeenkomst heeft veel vrijwilligers opgeleverd die na een intakegesprek enthousiast aan de slag zijn gegaan. Eind 2013 hadden we 21 chauffeurs en 23 klanten. In totaal hebben deze chauffeurs 384 ritten gereden en daarmee 573 klanten vervoerd. Bij een groot aantal ritten worden dus meerdere klanten opgehaald en naar eenzelfde bestemming gebracht, b.v. naar ‘Samen de dag door’. Veel van deze klanten geven aan dat deze vorm van vervoer met wat extra individuele aandacht hun motiveert om naar een dagopvang te gaan of erop uit te gaan. Vervoer met de taxbus is voor velen een te hoge drempel. De meeste klanten hebben een vaste rit in de week met dezelfde chauffeur. Voor veel mantelzorgers betekent de mogelijkheid van ‘Veldhopper’ een stuk minder belasting voor hun eigen schouders.
In verband met de eigen vervoersproblematiek vroeg het RSZK al bij de start van het project om aan te kunnen sluiten bij ’Veldhopper’ om thuiswonende cliënten naar de dagopvang te vervoeren. Er is afgesproken om begin 2014 hierover verder te praten als ‘Veldhopper’ eenmaal goed ‘draait’ en er voldoende vrijwilligers voorhanden zijn.
8
Samenwerkingspartner in het participatieplein Medio 2013 is er een overleg geweest met de projectleider van het participatieplein om duidelijkheid te krijgen of er inzet mogelijk was als vrijwilliger voor ‘Veldhopper’. Er werd besloten om hier van af te zien omdat deze mensen in de regel veel begeleiding nodig hebben, niet altijd gewend zijn aan werk en meestal ook geen autobezitter zijn. Het is dan geen verstandige keuze om deze mensen in te zetten voor het vervoer van kwetsbare ouderen. Nieuwkomersgesprekken Om het adviserend huisbezoek wat af te bouwen of anders in te richten en activerende huisbezoeken op te bouwen heeft SWOVE in het voorjaar van 2013 het plan voor activerende gesprekken uitgewerkt in het project ‘nieuwkomers’. Dit project nodigt de nieuwe inwoners van Veldhoven van 55 jaar en ouder uit om deel te nemen aan een welkomsgesprek. In dit gesprek, waarin de geschoolde vrijwilliger informatie over Veldhoven verstrekt, wordt er goed gekeken naar welke kwaliteiten en talenten de bezochte mensen hebben en of ze bereid zijn om deze te delen met anderen in de vorm van vrijwilligerswerk. Tevens komt het netwerk in de buurt en de wijk aan de orde waarbij de mogelijkheden voor vrijwilligerswerk besproken wordt. In 2013 zijn er 80 adressen aangeschreven, waarvan er 15 personen gebruik hebben gemaakt van deze mogelijkheid en waarvan 4 personen zich aangemeld en ingezet hebben voor vrijwilligerswerk.
9
3. Prestatieafspraken en activiteiten In de budgetafspraak zijn een aantal prestatieafspraken vastgelegd om de volgende maatschappelijke effecten te bereiken: Kwetsbare burgers vallen niet tussen wal en schip omdat ze (eerder) een hulpvraag weten te formuleren; (kwetsbare) burgers zijn in staat om onderdeel uit te maken van een sociaal (informeel) netwerk; Meer burgers leveren een bijdrage in de vorm van het doen van vrijwilligerswerk, mantelzorg of andere vorm van onbetaalde inzet; Burgers doen uiteindelijk minder vaak een beroep op de diensten van professionele zorgvoorzieningen; Het uitbouwen van een vrijwilligersorganisatie die door professionals ondersteund wordt; Burgers die ondersteuning nodig hebben, wordt eerst een collectief aanbod geboden dat door vrijwilligers wordt uitgevoerd. Als dat niet passend is, dan wordt pas een aanbod aangeboden dat individueel van aard is, uitgevoerd door vrijwilligers. In de volgende hoofdstukken willen we u laten zien hoe we hier in het verslagjaar aan gewerkt hebben en met welke activiteiten.
10
4. Ouderenadvisering Ouderenadvisering is in principe altijd vraaggestuurd. Vragen komen rechtstreeks via de cliënt, via het adviserend huisbezoek, via het Steunpunt mantelzorg, via het loket Welzijn, Wonen, Zorg, via de Huisarts, of andere intermediairs. SWOVE houdt op kantoor of via huisbezoeken adviesgesprekken en deze gesprekken vragen in de regel veel voorbereidingstijd, vermogen tot vraagverheldering, inlevingsvermogen, bereidheid van derden om tot een oplossing te komen en de nazorg door de ouderenadviseurs. Cliënten met meervoudige complexe problematiek vragen om meerdere huisbezoeken van de adviseur Welzijn, Wonen, Zorg, voordat het dossier gesloten kan worden of overgedragen. Alle gegevens van de huisbezoeken worden verwerkt in het registratieprogramma Advisor zodat we de cliënten kunnen volgen. Cliëntsituaties worden regelmatig afgesloten als cliënten aangeven het zelf weer te kunnen, opgenomen worden in verpleeghuis/verzorgingshuis, de partner waarvoor gezorgd wordt overlijd, verhuizen naar een andere gemeente of als de zorg overgedragen kan worden aan bijvoorbeeld een zorgtrajectbegeleider of AWBZ instelling. Afgesloten cliënten worden geregistreerd. In het verslagjaar 2013 zijn er 313 cliëntdossiers opgebouwd waarvan 212 dossiers waarin meervoudige complexe problematiek speelde. Tijdsintensieve cliëntsituaties waarvoor 526 gesprekken hebben plaatsgevonden. De ouderenadviseurs hebben 101 dossiers opgebouwd met enkelvoudige problematiek waarvoor 233 adviesgesprekken zijn gevoerd. Ten opzicht van het vorige verslagjaar is het aantal dossiers iets afgenomen. Opvallend is de toename van complexe problematiek. De ouderenadviseurs hebben dit jaar 651 keer doorverwezen waarbij er een toename is in de doorverwijzing naar Samen de dag door, huisartsen, Steunpunt Mantelzorg, alleen koffie en vrijwilligersorganisaties. In 2013 zijn er 142 dossiers afgesloten. De ouderenadviseurs wijzen bij elk huisbezoek op de mogelijkheden van de digitale ondersteuningsmogelijkheden zoals de Zorgsite, Buurtsite en ZorgVoorElkaarsite die door de gemeente worden aangeboden. Familiegesprekken De ouderenadviseurs en adviseur welzijn wonen zorg hebben met ruim driekwart van de cliënten en diens mantelzorgers familiegespreken. Familieleden kunnen namelijk veel over de cliënt vertellen en weten welke zaken hij (of zij) belangrijk vindt in het leven. Op deze manier wordt voorkomen dat belangrijke informatie wordt gemist. Tijdens zo’n gesprek kan tevens afgesproken worden in hoeverre gebruik zal worden gemaakt van de expertise en inzet van de familie en naasten bij de zorgverlening.
11
Dementie ondersteuningsnetwerk Veldhoven Na het afsluiten van het provinciale project ten aanzien van ondersteuningsnetwerken dementie is besloten om in Veldhoven verder te gaan met het Dementie Ondersteuningsnetwerk Veldhoven (DOV). In de loop van het verslagjaar werd besloten om de stuurgroep, waarin de directeur participeerde, onder te brengen bij Veldhoven Vernieuwend Vitaal. Verder werd er in het voorjaar besloten om niet verder te gaan met het Informatiepunt Dementie, wat een jaar gehuisvest was bij SWOVE, ervan uitgaande dat iedereen met vragen rondom deze problematiek bij SWOVE terecht kan. Dementie is als een van de 3 overkoepelende thema’s opgenomen in convenant deel 2 van Veldhoven Vernieuwend Vitaal. De adviseur WWZ participeert in de themagroep Dementie. SWOVE heeft haar rol als kartrekker opgepakt t.a.v. het DementieCafé, wat met meerdere partijen vanuit het DOV georganiseerd wordt. Met ‘Samen de Dag Door’ realiseren we voorliggende respijtzorg voor ouderen met een lichte vorm van dementie. Kwetsbare ouderen Om aan te tonen dat het activiteitenpakket van SWOVE zich in overgrote mate richt op het kwetsbare deel van de groep ouderen heeft SWOVE ook in 2013 gebruik gemaakt van de Tilburg Frailty Indicator, afgekort TFI. In de TFI, die uit 15 vragen bestaat die in principe door de meeste ouderen zelf ingevuld kan worden, zijn niet alleen lichamelijke factoren belangrijk maar ook psychische en sociale factoren. Ouderen gelden als kwetsbaar wanneer ze minimaal vijf punten scoren. In de periode van 1 januari tot 31 december 2013 hebben de professionele ouderenadviseurs van SWOVE, samen met de zelfstandig wonende ouderen waar zij op huisbezoek zijn geweest, de TFI ingevuld. Contacten met cliënten per telefoon of per e-mail zijn niet meegenomen in dit onderzoek. In totaal is van 240 ouderen een TFI afgenomen tijdens de huisbezoeken Hieruit blijkt dat 194 ouderen fragiel zijn (81%); de overige 46 ouderen zijn niet kwetsbaar (19%). Verder blijkt dat vrouwen meer kwetsbaar zijn dan mannen. Er is een groot verschil in kwetsbaarheid bij alleenstaanden (gemiddeld 90,5%) versus getrouwden (67%). Bij mannen is het verschil groter, alleenstaand (87.9%) versus getrouwd (59.6%). Er is ook gekeken naar de diverse wijken waarin fragility tijdens een huisbezoek is besproken. In de wijken Zeelst, de Polders, Meerveldhoven en
12
Veldhoven-dorp wonen de meeste ouderen die hoog scoorden op de lijst. In de eerste drie wijken liggen ook de meeste seniorencomplexen. In 2013 is dit onderzoek uitgebreid naar de informele zorg, de cliënten van de Vrijwillige Thuis Zorg (VTZ). In totaal is van 55 cliënten van de VTZ een TFI afgenomen tijdens het huisbezoek. Hieruit blijkt dat alle cliënten (100%) fragiel zijn. Adviserend huisbezoek In het kader van wijkgericht werken heeft SWOVE begin 2013 besloten om de organisatie van het adviserend huisbezoek anders in te richten. De gemeente bleef zorg dragen voor het aanleveren van adressen maar het uitnodigen van de ouderen kwam bij SWOVE te liggen. In goed overleg met de vrijwilligers besloten we om meer verantwoordelijkheid bij de geschoolde vrijwilligers neer te leggen voor de bezorging van de uitnodiging in een vaste wijk, het plannen van het gesprek, maar ook om zelfstandig zorg te dragen voor het regelen van vervolgacties naar derden zoals een wijkmakelaar en de doorverwijzing en terugkoppeling naar SWOVE SWOVE verwerkt negen keer per jaar de selectie ouderen en verdeeld de adressen van de mensen, die het aanbod om bezocht te worden aangenomen hebben, onder de vrijwilligers. De leeftijd dat ouderen via een huisbezoek door geschoolde vrijwilligers geïnformeerd willen worden schuift langzaam op naar oudere ouderen omdat steeds meer ouderen rond de 75 jaar, zelf of via hun familieleden, de weg weten te vinden via de elektronische snelweg. In 2013 zijn er in het kader van deze preventieve activiteit 562 ouderen aangeschreven. 292 Ouderen zijn bezocht door onze vrijwilligers en tijdens de huisbezoeken zijn er 4304 gespreksonderwerpen aan bod gekomen.
Vanuit de huisbezoeken is 204 keer doorverwezen naar professionele- en vrijwilligersorganisaties. Vooral de doorverwijzing naar onze ouderenadviseurs, Samen de dag door, Veldhopper en alleen koffie is toegenomen. Zoals in de voorgaande jaren hebben we tijdens de huisbezoeken doorgevraagd op een aantal vooraf vastgestelde onderwerpen zoals de: Taxbus, financiën en de bekendheid van onze organisatie. In de huisbezoeken van de adviserende huisbezoekers en van de ouderenadviseurs wordt altijd stimulerend gewezen op het aanbod van activiteiten en vrijwilligersactiviteiten. In het najaar is er overleg geweest met de Seniorenraad om te bespreken of er een vorm van samenwerking mogelijk is op het gebied van huisbezoeken die zij ook doen in het kader van voorlichting en informatieverstrekking. Er zijn enkele opties besproken voor samenwerking en om mogelijke overlap terug te dringen. Deze opties zullen worden besproken met de achterban.
13
5 Maaltijdvoorziening Het aantal warme maaltijden die we in het kader van onze maaltijdvoorziening verzorgen is afhankelijk van de vraag. De aanvragen komen binnen via het Loket WWZ. Begin 2013 is de toetsing/indicatie voor de maaltijdvoorziening thuisbezorgd, die SWOVE tot die tijd deed, teruggehaald naar het Loket omdat zij met de keukentafelgesprekken toch al bij de burger aan tafel zitten en er anders overlap bleef bestaan. De aanvragen komen daarlangs ook binnen via de huisbezoeken van de ouderenadviseurs. Als uitgangspunt hanteren we beide hierbij de regel dat de geïndiceerde deelname aan een eetpunt voor gaat op een door de gemeente geïndiceerde maaltijd thuisbezorgd. Alleen mensen die niet zelf in hun maaltijd kunnen voorzien, en die niet naar een eetpunt kunnen, komen in aanmerking voor een warme maaltijd thuisbezorgd. De warme maaltijden thuisbezorgd is vaak maatwerk voor kwetsbare burgers maar ook voor mensen die tijdelijk kwetsbaar zijn na b.v. een ziekenhuisopname. Het aantal warme maaltijden loopt sinds november 2011 terug als gevolg van een andere benadering door de RSZK (gekoppelde dienstverlening), een kantelende benadering van het Loket WWZ en meer klanten met meerdere dagen dagopvang. In dit verslagjaar is slechts een enkele gebruiker gestopt om de geïndexeerde maaltijdprijs maar er zijn wel enkele gebruikers minder maaltijden per week af gaan nemen als gevolg van deze prijs. In januari 2013 waren er 163 gebruikers welk aantal slonk naar 150 gebruikers in december Het aantal maaltijden in 2011 was 39.057, In 2012 daalde het aantal maaltijden naar 34.520 en in 2013 daalde dit aantal verder naar 28.216. Op de 5 eetpunten daalde het aantal maaltijden t.o.v. 2012 met 1.029 en er werden 5.275 minder maaltijden thuisbezorgd. In totaal 6.304 maaltijden minder. Voor de thuisbezorging hebben we een vijftiental vrijwilligers beschikbaar die in de regel om de week een bepaalde route rijden. Het aantal routes per dag is door de dalende aantallen teruggebracht van 6 naar 5. De huidige 5 eetpunten Sele, de Ligt, Rundgraafpark, de Berkt en d'n Bond liggen, op WoonZorgZone niveau, redelijk verdeeld over Veldhoven. Per dag zijn er 2 á 3 gastvrouwen/-heren per eetpunt aanwezig om de maaltijden uit te serveren. Voor de eetpunten kunnen we rekenen op de inzet van 75 vrijwilligers, inclusief oproepkrachten. Alle eetpunten zijn op alle doordeweekse dagen geopend behalve eetpunt d’n Bond. Hier is nog niet meer vraag dan voor 2 dagen in de week. Sociale eetpunten dragen duidelijk bij aan de preventie van sociaal isolement van ouderen. Omdat eetpunten een bijdrage leveren als ontmoetingspunt en als signaleringsnetwerk zullen we het gebruik hiervan blijven promoten. In 2013 hebben enkele leerlingen een maatschappelijke stage gelopen op een eetpunt en daar extra handjes geboden aan de gastvrouwen en heren.
14
SWOVE heeft in het kader van de herijking van de maaltijdvoorziening met meerdere leveranciers gesproken om met name de warme maaltijden thuisbezorgd op een andere manier te organiseren. Dat dit tot op heden niet gelukt is heeft met name te maken met de toetsing/indicatie voor thuisbezorgde maaltijden wat voor de leverancier te weinig promotiekansen biedt. Bijdrageregeling Maaltijdvoorziening Tot voor 2013 was de uitvoering van de bijdrageregeling maaltijdvoorziening een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gemeente en SWOVE waarbij SWOVE in haar huisbezoeken deze regeling ook mee nam voor de aanvragen van RSZK- en Zuidzorg maaltijden. Omdat de gemeente de toetsing/indicatie naar zich terug haalde werd er afgesproken dat zowel RSZK als Zuidzorg zelf zorg zouden dragen voor de aanvraag voor deze regeling en dat SWOVE haar inzet t.a.v. de bijdrageregeling zou handhaven voor haar eigen gebruikers. Begin 2013 waren er 23 gebruikers van de maaltijdvoorziening van SWOVE die in aanmerking kwamen voor de bijdrageregeling. Aan het einde van het jaar waren dit 22 gebruikers.
15
6 Informatieverstrekking SWOVE heeft een actuele folderlijn die met een aanbieding van een folderzuil uitgezet bij een zevental locaties waar een of meerdere huisartsen gevestigd is (zijn), wijkgezondheidscentra, kerken/parochiehuizen, etc. De vraag naar folders neemt langzaam af omdat steeds meer ouderen, zelf of via hun familieleden, de weg weten te vinden via de elektronische snelweg en de folders ook via de website van SWOVE te downloaden zijn. SWOVE organiseert op basis van een actueel thema, zoals eenzaamheid, dementie, mantelzorgondersteuning, veranderende wet- en regelgeving etc., voorlichtingsbijeenkomsten. Er zijn presentaties verzorgd op de bijeenkomsten van: Stichting Nieuwe Levenskracht, Rode kruis, zonnebloem, PVGE en 3 afdelingen KBO: onderwerpen dementie, eenzaamheid en algemeen SWOVE In 2013 is de website van SWOVE 7863 keer bezocht. De website is gevuld met actuele informatie over verschillende activiteiten en het daarbij horend fotomateriaal. De website is 4999 keer bezocht door 2711 unieke bezoekers. In toenemende mate wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheid om via de website contact te leggen met SWOVE voor een vraag, aanmelding voor een activiteit of vrijwilligerswerk. Deze website wordt maandelijks up to date gehouden en zo nodig tussendoor. SWOVE is ook te bereiken via de Sociale media twitter en facebook. SWOVE heeft regelmatig artikelen in de Ahrenberger geplaatst maar heeft meer dan vorige jaren gebruik mogen maken van vrije publiciteit. Met name de activiteiten rondom mantelzorgondersteuning en de projecten ‘Samen de Dag Door’ en ‘Veldhopper’ hebben regelmatig publiciteit gekregen in de Ahrenberger, Veldhovens Weekblad en het ED. SWOVE heeft medio april in samenwerking met meerdere partners de wijkdag “Buurt en communicatie” georganiseerd in Veldhoven Dorp. De wijkdag was in Dorpshuis d’n Bond en met een 80-tal wijkbewoners was de wijkdag succesvol. Verder heeft SWOVE in mei meegewerkt aan de wijkdag in d’Ekker.
16
7 Ketensamenwerking Veldhoven Vernieuwend Vitaal SWOVE werkt samen in de keten en de beleidslijnen uit Veldhoven Vernieuwend Vitaal (VVV) bieden daarvoor volop kansen. SWOVE is een van de 25 convenantpartners van VVV en actief betrokken bij de themagroepen en werkgroepen van de drie thema’s: Wijkondernemerschap, integrale zorg en het verbinden van 0e , 1e en 2e-lijnszorg. De directeur en adviseur Welzijn, Wonen en Zorg participeren hierin en de directeur is lid van de projectgroep VVV. Bij de start heeft SWOVE haar aanbod ten aanzien van Veldhoven Vernieuwend Vitaal geformuleerd en in 2013 verder uitgewerkt. Deze liggen op het gebied van: laagdrempelige dagopvang voor kwetsbare mensen, het opzetten van een DementieCafé, digitale ondersteuningsmogelijkheden zoals de zorgsite uitdragen, het gebruik maken van de mogelijkheden stimuleren en kwetsbare burgers en hun mantelzorgers ondersteunen bij het gebruik hiervan, “Alleen Koffie” uitrollen over verschillende wijken, 5 eetpunten organiseren, actieve bijdrage aan wijkscans en wijkondernemerschap, participeren in wijknetweken, netwerkondersteuning, het opzetten van activerende huisbezoeken en inzet t.b.v. het participatieplein. In convenant deel 2 van VVV werden er medio 2013 nieuwe afspraken gemaakt over een structuur met: begeleidingsgroepen die de nieuwe gebiedsgerichte netwerkstructuur uitrollen; themagroepen, georganiseerd rondom de inhoudelijke thema’s; dementie, integrale zorg en ondersteuning, en het thema inzet digitale instrumenten; een projectgroep die de samenhang bewaakt. SWOVE participeert in alle groepen. Wijknetwerken SWOVE participeert in de wijknetwerken Oerle, Noord en in Wijkzorg Zeelst. SWOVE zal met samenwerkingspartners ook deelnemen aan de voorbereidingen voor Zonderwijk/’t Look en Veldhoven Dorp. Een van de ouderenadviseurs participeert in Wijkzorg Zeelst in de werkgroep ‘informatiepunt’ waar SWOVE geschoolde vrijwilligers van het Adviserend Huisbezoek gaat onderbrengen. Welzijn op recept. Vanuit VVV is in het najaar een werkgroep gestart die zich gaat bezig houden met ‘Welzijn op recept’. Afgesproken is om geen aanbod te ontwikkelen voordat de Veldhovense huisartsen zich hierover uitgesproken hebben. Deze zullen allen in januari 2014 uitgenodigd worden bij SWOVE om hierover van gedachten te wisselen. Uitgangspunt voor de werkgroep is dat ‘Welzijn op recept’ in samenwerking zo georganiseerd wordt “dat het voor de cliënt duidelijk is en voor de huisarts goed geregeld”. Adviesgroepen en Samenspraak Eind 2012 stelde de gemeenteraad de kadernota Samenspraak ‘Vertrouwen, verbinden en loslaten’ vast met als kaders: 1. Het thema in het middelpunt: de maatschappelijke opgave staat centraal, niet de -al dan niet ‘vaste’- adviesorganen. Allerlei vormen van netwerken zijn partner bij een bepaald proces waarbij alle betrokkenen worden verbonden en ‘samenspreken’. 2. Samenspraak betekent ook: vertrouwen op de kracht van de Veldhovense samenleving en zaken loslaten en overlaten aan haar verantwoordelijkheid. In het voorjaar van 2013 zijn alle wijkplatforms en diverse klankbord- en adviesgroepen met elkaar en met de gemeente in gesprek gegaan over ieders rol en inbreng ten aanzien van samenspraak uitgaande van de bovengenoemde kaders. Het loslaten van de vertrouwde adviesstructuur gaf aanvankelijk wel wat weerstand maar partijen gaven aan mee op zoek te gaan naar een structuur van samenspreken die past bij de notities; maatschappelijke participatie, maatschappelijke structuurvisie en burgerparticipatie.
17
SWOVE participeerde in de adviesgroepen lokaal Ouderenbeleid en Informele Zorg en in de Klankbordgroep Welzijn, Wonen en Zorg maar deze laatstgenoemde was al langzaam opgegaan in Veldhoven Vernieuwend Vitaal. De Adviesgroep Lokaal Gezondheidsbeleid was in 2012 in goed overleg met alle betrokkenen opgeheven. De Adviesgroep Lokaal Ouderenbeleid is in 2013 in de vorm van een werkgroep voortgezet om in het kader van samenspraak onderwerpen aan te dragen voor nieuw beleid. De directeur neemt deel aan deze werkgroep. Beursvloer Vanuit de Beursvloer 2012 heeft SWOVE 3 verschillende gevarieerde workshops aan kunnen bieden voor mantelzorgers. Deze zijn goed bezocht en werden door de meeste mantelzorgers bijzonder gewaardeerd. SWOVE was in ook 2013 aanwezig op de Beursvloer 2013. Hier zijn 12 gevarieerde matches gemaakt. De eerste match met Vertelclub Verve is al uitgevoerd tijdens het kerstontbijt voor vrijwilligers 2013 van SWOVE. De uitwerking van de overige matches volgt in 2014. Om enkele matches te noemen: een presentatie verzorgen, een workshop branding, een workshop social media, een lezing verzorgen, een flyer ontwerpen, managementondersteuning etc. Overleg netwerkpartners SWOVE organiseert 2 á 3 keer per jaar een afstemmingsoverleg met netwerkpartners. Elke partner geeft hierin uitleg over nieuwe ontwikkelingen, projecten, etc. Dit afstemmingsoverleg heeft 2 keer plaatsgevonden Regionaal overleg met (ouderen)welzijnsorganisaties In dit overleg stemmen de directeuren van GOW welzijnswerk, SWOVE en de Algemene Hulpdienst Eindhoven met elkaar af over het beleid, nieuwe initiatieven, ontwikkelingen in wet- en regelgeving, etc. Dit overleg heeft 3 keer plaatsgevonden en tussendoor is meerdere keren over en weer contact geweest met de afzonderlijke organisaties. Overleg en samenwerking met ouderenorganisaties, zorgvrijwilligersorganisaties SWOVE nodigt 2 keer per jaar de KBO, PVGE en de zorgvrijwilligersorganisaties bij haar uit. Doel van deze bijeenkomsten; informatie en advies, uitwisseling van kennis en ideeën, afstemming van agenda en activiteiten, kruisbestuiving en netwerkversteviging. Een tiental organisaties voor en door ouderen maken gebruik van de kopieerfaciliteit en de vergaderruimte en betalen hiervoor een gepaste onkostenvergoeding. In inhoudelijke zin werkt SWOVE vaak op verzoek van de organisaties of omgekeerd als we zelf een bijeenkomst organiseren. SWOVE neemt op uitnodiging deel aan het overleg van de Seniorenraad. Signaleringsoverleg SWOVE neemt op afroep deel aan het signaleringsoverleg van de gemeente. De adviseur Welzijn, Wonen, Zorg heeft contact met de voorzitter van het overleg als zij casuïstiek in wil brengen. De directeur participeert in de stuurgroep die in principe 1 keer per jaar bijeenkomt De adviseur WWZ is in dit verslagjaar niet uitgenodigd voor een signaleringsoverleg. De problematiek die vanuit het overleg bij SWOVE, als organisatie op afroep, voorbij komt is voornamelijk gelegen op het gebied van schuldhulpverlening. Regionaal overleg ouderenmishandeling Een van onze ouderenadviseurs participeert 2 maal per jaar in een regionale bijeenkomst waarin de updates besproken worden ten aanzien de meldcode en de voortgang en hoe deze informatie uit te dragen naar de achterban. De ouderenadviseur heeft hierover meerdere presentaties verzorgd voor alle vrijwilligers.
18
8 Eenzaamheidsproblematiek SWOVE brengt de eenzaamheidsproblematiek in Veldhoven in beeld en zij doet dit aan de hand van verzamelde gegevens uit het adviserend huisbezoek, alle andere huisbezoeken en contacten van de medewerkers en gegevens van netwerkpartners. In het kader van het signaleren van eenzaamheid zal SWOVE de huidige samenwerkingsafspraken continueren met professionele en vrijwilligersorganisaties. Het doel: signalen te verzamelen en deze, in overleg met meerdere partijen, om te zetten in acties. SWOVE participeert in het project “samen uit eten” en werkt hierin samen met de ouderenorganisaties. In het kader van het project “samen uit eten” zijn 10 uit-eten avonden georganiseerd. Het gemiddelde aantal deelnemers per avond is 40. In 2013 bestond het project 10 jaar en dit werd op een gepaste manier gevierd en ook de media schonk hier aandacht aan. SWOVE heeft op 4 oktober, in samenwerking met Coalitie Erbij een workshop georganiseerd in kader van de week van eenzaamheid. Met ruim 35 bezoekers van 12 verschillende organisaties was dit een geslaagde bijeenkomst. Na de presentatie is vanuit diverse zorgvrijwilligersorganisaties het verzoek gedaan om een dergelijke workshop te herhalen voor de deelnemers die niet aanwezig konden zijn. We zijn voornemens om aan dit verzoek gehoor te geven in 2014. De routekaart eenzaamheid die we in samenwerking met Stimulans en Lumensgroep ontwikkeld hebben is breed uitgezet onder professionele organisaties, huisartsen en praktijkondersteuners. Een andere activiteit ‘Alleen Koffie’, wat als eenzaamheidsproject in samenwerking met Stimulans en Lumensgroep is opgezet, wordt inmiddels 1 keer per maand op 4 verschillende wijklocaties georganiseerd: Centrum 70, de Uitwijk, D’ouwe school en wijkgebouw Akkereind. “Alleen koffie” is een laagdrempelige ontmoetingsactiviteit voor eenzame ouderen in de wijk. De gemiddelde deelname is 45 bezoekers per maand. SWOVE heeft in 2013 deze activiteit ook in de Heikant en Zonderwijk opgestart maar deze is door een zeer beperkt aantal bezoekers (2) voorlopig gestopt.
19
9 Informele zorg De doelstelling van informele zorg is het ondersteunen van individuele mantelzorgers en preventie van overbelasting van die mantelzorgers. SWOVE wil er aan bijdragen dat alle mantelzorgers, naast de zorg voor hun naaste, zelf ook maatschappelijk en sociaal kunnen blijven meedoen. Zowel het beleid als de uitvoering richt zich daarbij op versterken en verlichten van de mantelzorger en de verbindingen leggen op het gebied van informele zorg. Dit sluit aan bij de vastgestelde notitie over Informele Zorg, het Wmo-beleid en de notitie maatschappelijke participatie. 9a. Steunpunt Mantelzorg Veldhoven Het Steunpunt Mantelzorg vervult een centrale functie, waar het gaat om het bieden van ondersteuning en begeleiding aan mantelzorgers in de gemeente Veldhoven. Begin 2013 had het Steunpunt Mantelzorg 1057 geregistreerde mantelzorgers. Eind 2013 waren dit er 1075 (51 uitschrijvingen en 69 nieuwe mantelzorgers). 25 % van deze mantelzorgers zorgen voor iemand met dementie. Ruim de helft van deze mantelzorgers is 60 jaar of ouder. Dit jaar hebben we opvallend veel ‘bekende’ mantelzorgers uitgeschreven die jarenlang de activiteiten van het Steunpunt Mantelzorg bezochten. Het overlijden van de partner of degene voor wie men zorgde was de reden om uit te schrijven Er vanuit gaande dat er 6500 mantelzorgers in Veldhoven wonen, heeft het Steunpunt Mantelzorg eind 2013 ruim 16 % bereikt van de mantelzorgers. Dit was eind 2012 ook 16 %, eind 2011 15%, eind 2010 13%, eind 2009 11,5 % en eind 2008 8,5 %. 1200
begin 2008
1000
eind 2008
800
eind 2009
600
eind 2010
400
eind 2011
200
eind 2012
0 2013
eind 2013
Wat is een mantelzorger Wij hanteren de volgende definitie: Mantelzorg is zorg die wordt gegeven aan een hulpbehoevende door een of meer leden uit diens directe omgeving, waarbij de zorg rechtstreeks voortvloeit uit de sociale relatie. Het gaat om zorg die de gebruikelijke zorg overstijgt. Bijvoorbeeld persoonlijke verzorging die langer dan drie maanden duurt, ondersteunende begeleiding die intensiever is dan normaal e.d. In de praktijk melden zich mantelzorgers aan die al lang mantelzorger taken op zich nemen en zwaar belast zijn.
20
Registratiesysteem mantelzorgers Vanaf mei 2009 gebruiken we een registratiesysteem genaamd MezzoRegistratie van Mezzo (landelijke vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg). We gebruiken dit om onze mantelzorgers te registreren. Contactmomenten in 2012 Hieronder een overzicht van de contacten: Type contact
Aantal contacten 2008
Aantal contacten 2009
Aantal contacten 2010
Aantal contacten 2011
Aantal contacten 2012
Aantal contacten 2013
Percentage Contacten 2013
200 150
190 190
213 367
270 326
237 297
36 % 64 %
15
70
125
168
-
365
450
705
5 769
1 535
200 346 Incl. mail Zie telefonische contacten 2 548
Bureaubezoek Telefonisch e-mail huisbezoek Totaal
-% -% 100%
Toelichting: alle contactmomenten zijn uitgevoerd volgens het principe welzijn nieuwe stijl. Daar waar mogelijk is de familie betrokken en aanwezig geweest bij de begeleidingsgesprekken (familiegesprekken). Activiteiten die heel kort duren zoals mailen (korter 5 minuten) registreren we niet meer. Want in verhouding met het geleverde werk kost het veel tijd om te registreren. De e-mailcontacten die met name op ondersteuning, begeleiding en informeren gericht zijn registreren we wel en die zijn bij telefonische contacten opgeteld. Details contactmomenten 2013 in vergelijking eerdere jaren Jaar
contact momente n
bureau bezoek
Bureau bezoek < 30 min
bureau bezoek > 30 min
Waarva n > 1 uur
Telefoon/ mail
Telefoon/ mail < 30 min
Telefoon/ Mail >30 min
Waarvan > 1 uur
mail
Huisbezoek
2009 2010 2011
450 705 769 **
190 213 270
84 65 66
106 148 204
19 65 85
190 367 326
163 320 249
27 47 77
5 9 11
70 125 168
5
2012 2013
535 548
237 200
48 40
189 160
72 61
297 346
185 190
112 156
15 25
-
0 2
** zonder mail 601
Conclusie: We hebben iets meer contactmomenten gehad (548). Van deze contacten duurde 57 % van deze contacten langer dan 30 minuten. Het aantal bureaubezoeken is verminderd maar het aantal telefonische contacten is toegenomen. De meeste mantelzorgers met een complexe hulpvraag hebben een meervoudige ondersteuningsbehoefte. Daar waar mogelijk wordt samengewerkt met andere disciplines van SWOVE of anders daarbuiten. Tijdens bureaubezoeken hebben we steeds vaker familiegesprekken (12 keer in 2013). Meer contactmomenten zijn telefonisch afgehandeld. Het aantal telefoongesprekken van 30 minuten of langer komt daardoor veel vaker voor (45 %). Steeds vaker hebben we contactmomenten met niet geregistreerde mantelzorgers.
21
Activiteiten in 2013 Hieronder een overzicht van onze activiteiten: Activiteiten mantelzorgers Inloop steunpunt Mantelzorgsalon Mantelzorgweek Informatiebijeenkomsten Creatieve koffie Zomerse inloop KoffieExtra Koffie met kennis Totaal 2013 Totaal 2012 Totaal 2011 Totaal 2010 Totaal 2009
Aantallen 2012 60 47 115 57 62 48 24 -
Aantal 2013 46 89 95 94 29 50 68 471 413 552 359 415
In 2013 zijn de groepsactiviteiten door 15 % meer mantelzorgers bezocht, vergeleken met 2012. Om te voorzien in de grotere wordende behoefte aan informatie, hebben we meer collectieve bijeenkomsten gehad, met daar waar mogelijk ondersteuning van andere organisaties en ervaringsdeskundigen. Maar wel met veel gelegenheid voor vragen en ontmoeting met andere mantelzorgers. Belangrijke thema’s, die meermalen aan de orde zijn geweest, waren: respijtzorg, voorkomen van overbelasting, vergroten van het sociaal netwerk en dementie gerelateerde onderwerpen. Deze bijeenkomsten werden goed bezocht maar de opkomst was afhankelijk van het thema. Bleek tijdens een bijeenkomst dat een mantelzorger een complexe zorgvraag had, gingen we daar individueel op verder. 600 500
2009
400
2010
300
0
2011
200
2012
100
2013
0
Activiteiten Steunpunt Mantelzorg in samenwerking met anderen Steunpunt Mantelzorg heeft met verschillende organisaties meerdere activiteiten georganiseerd. Eén daarvan is de Mantelzorgsalon wat we al jaren organiseren met RSZK. Deze heeft 9 keer plaats gevonden. Samen met de Bibliotheek Veldhoven zijn er 2 activiteiten georganiseerd: een uitleg over de herinneringskoffer en een spreekuur van SWOVE in de Bieb. Samen met BSR hebben we een informatiemiddag georganiseerd over het terugvragen van zorgkosten van de belasting. Samen met Seniorweb hebben we 2 bijeenkomsten georganiseerd om de Zorgsite Veldhoven te promoten als digitaal hulpmiddel voor mantelzorgondersteuning en de mogelijkheid voor ondersteuning bij het gebruik hiervan. Mantelzorgdag In 2013 hebben we in samenwerking met RSZK voor de derde keer een mantelzorgweek georganiseerd in plaats van alleen een mantelzorgdag. Deze reguliere mantelzorgdag, die al enkele jaren georganiseerd wordt in het wijkgebouw Akkereind, was overigens ook
22
dit jaar opgenomen in deze week. De overige dagen werden er in samenwerking met Severinus, ZuidZorg en het MMC activiteiten georganiseerd op de locaties van deze organisaties. Er hebben in totaal 95 mantelzorgers deelgenomen aan deze mantelzorgweek. Het gebruik maken van verschillende locaties is weer goed bevallen en het aanbieden van een activiteit of verwenmoment op verschillende dagen wordt als prettig ervaren. De activiteiten die alleen op informatie gericht waren zijn het minst goed bezocht. Respijtzorg Het Steunpunt Mantelzorg heeft ook dit jaar gefungeerd als coördinatiepunt voor respijtzorg. Tijdens informatiebijeenkomsten hebben we extra aandacht besteed aan de verschillende mogelijkheden van tijdelijke ondersteuning en om deze onder de aandacht te brengen. Ervaringsdeskundigen hebben ons hierbij meermalen ondersteund. Aangezien voor kortdurende vervangende zorg dicht bij huis de beste ingang is, proberen we daar als eerste op in te spelen. De dagopvang ‘Samen de dag door’ en VTZ zijn ingezet, maar ook Veldhopper is zeer bruikbaar gebleken als respijtzorg. Met Zorghotel Veghel hebben we in co-creatie een respijtzorgweekend georganiseerd voor dementerenden met hun partner. Het weekend zelf zal plaatsvinden in april 2014. De bedoeling is om dit soort weekenden vaker te organiseren als er vraag naar is. Mantelzorgcompliment Op verzoek hebben we regelmatig mantelzorgers geholpen met de aanvraag van een nuluren indicatie voor het mantelzorgcompliment. Publiciteit Op het gebied van public relations hebben we de volgende activiteiten ondernomen: Zeer regelmatig plaatsen van persberichten in de weekbladen, de wijkbladen van Veldhoven, Eindhovens Dagblad en kabelkrant; Artikelen in de Ahrenberger; Steunpunt Mantelzorg maakt deel uit van de SWOVE site en heeft een eigen Twitter en facebook-account; Vermelding op de website van de gemeente Veldhoven, KBO en Mezzo; We hebben PR materiaal op de weekmarkt uitgedeeld; Netwerkcontacten Steunpunt Mantelzorg Veldhoven M-nieuws, de nieuwsbrief voor mantelzorgers in Zuidoost-Brabant Sinds 2009 nemen we deel aan de Mantelzorg nieuwsbrief, M-nieuws. Deelnemende steunpunten zijn: Eindhoven, Valkenswaard en Geldrop-Mierlo-Nuenen-Son&Breugel, Best-Oirschot, Heeze-Leende en Veldhoven. M-nieuws verschijnt 3 keer per jaar en wordt breed verspreid in Veldhoven. Hieronder een overzicht van de thema’s van M-nieuws in 2013: Werkende mantelzorgers; Wonen en zorg; Omgaan met verandering Overige contacten De mantelzorgconsulenten van het Steunpunt Mantelzorg hebben met verschillende andere organisaties in Veldhoven contact gehad. Hoofddoel was informatie uitwisselen en bekijken of er samen gewerkt kon worden zodat we de mantelzorgers beter van dienst kunnen zijn. In 2013 was er onder andere contact met de Mantelzorgmakelaar, de preventiemedewerker van het GGzE, Severinus, diversen patiëntenverenigingen, De Schalm, coördinator CVA-ketens ZuidZorg, met medewerkers van Loket Welzijn, Wonen en Zorg, Het Rode Kruis, Seniorweb, praktijkondersteuners, Bibliotheek Veldhoven, Simac, de WMO raad, Steunpunten Mantelzorg buiten onze regio, Zorghotel Veghel, MMC, Lumens, Trajectbemiddelingsbureau van RSZK, Stimulans, BSR en Dementieinformatiepunt Veldhoven.
23
De Schalm heeft 3 keer per jaar een korting bon aangeleverd waar mantelzorgers en de vrijwilligers van SWOVE gebruik van konden maken. De
mantelzorgconsulenten participeren in de overlegorganen: Klankborgroep Informele zorg Overleg ZTB-ers; Netwerkoverleg Mantelzorg Zuidoost Brabant; Netwerkbijeenkomst Welzijn Wonen Zorg; Werkgroep uitwerkingsnotitie onbetaalde inzet; Werkgroep DementieCafé.
24
9b Vrijwillige Thuis Zorg Veldhoven (VTZ) Bij de Vrijwillige Thuis Zorg Veldhoven staat het ontlasten en ondersteunen van het thuisfront, ofwel de mantelzorg, (familie, vrienden en kennissen) centraal. De door vrijwilligers geboden hulp is met name bedoeld om de mantelzorgers te ondersteunen en te ontlasten bij thuiswonende mensen met een lichamelijke handicap, met een chronische ziekte en mensen met dementieproblemen. De vrijwilligers bieden ook aanwezigheidshulp bij mensen die in de laatste fase van hun leven verkeren en thuis, in hun vertrouwde omgeving willen sterven. Traject De hulpvraag komt doorgaans binnen via de hulpvrager zelf, familie, zorgorganisaties, welzijnsorganisaties, Zorg Traject Begeleiders, GGzE, Maatschappelijk werk, ziekenhuis, de huisartsen en professionele ouderenadviseurs van SWOVE. Tijdens het huisbezoek bekijkt de coördinator samen met de hulpvrager/mantelzorger(s) en de betrokken hulpverleners welke aanvullende zorg gewenst is en op welke tijden. Hierna wordt er door de coördinator een plan gemaakt om de juiste vrijwilligers te kunnen inzetten en zij begeleidt vervolgens de kennismaking van de hulpvrager en de vrijwilliger. Het belangrijkste hierbij is dat het ‘klikt’ tussen de betrokkenen. Er vindt met regelmaat overleg plaats met huisartsen en paramedici. De coördinator houdt contact met alle betrokkenen om na te gaan of alles naar wens verloopt. De coördinator wijst bij elk huisbezoek op de digitale ondersteuningsmogelijkheden zoals de Zorgsite en Zorg Voor Elkaar en indien wenselijk maakt zij met de betrokkenen een account aan.
Vrijwilligers Vrijwillige Thuis Zorg wordt geboden door daartoe speciaal opgeleide en ervaren vrijwilligers. Zij worden in hun werk begeleid door de coördinator. De hulp is altijd aanvullend op de zorg van familie, vrienden en professionele zorg. Aan het begin van het verslagjaar waren 44 vrijwilligers werkzaam voor de VTZ, en 1 coördinator. In 2013 mochten we 8 nieuwe vrijwilligers verwelkomen en zijn er 4 vrijwilligers gestopt met hun werkzaamheden voor de VTZ. Scholing vrijwilligers Basiscursus: De Vrijwillige Thuiszorg organiseert voor nieuwe vrijwilligers een basiscursus die regionaal gegeven wordt door een verpleegkundige niveau 5. Het doel van deze cursus is om vrijwilligers in de zorg een goede ondersteuning te bieden waarna de vrijwilliger in staat is een bewuste keuze te maken voor het vrijwilligerswerk en de doelgroep(en). 4 Vrijwilligers hebben de basiscursus met goed gevolg afgesloten in 2013. 2 Vrijwilligers hebben een tweedaagse training verzorgd gevolgd die verzorgd werd door het Landelijk Steunpunt Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) De coördinator heeft deelgenomen aan een landelijke studiedag van VPTZ en een aantal regionaal georganiseerde workshops.
25
Vrijwilligersbijeenkomsten Voor de vrijwilligers organiseert de Vrijwillige Thuiszorg elke 2 maanden een vrijwilligersbijeenkomst met als doel het uitwisselen van ervaringen, het bevorderen van onderling contact en het vergroten van de betrokkenheid bij de Vrijwillige Thuis Zorg. In het kader deskundigheidsbevordering worden er themabijeenkomsten georganiseerd waarbij er af en toe ook vrijwilligers van andere disciplines aanschuiven. In 2013 zijn er in dit kader 9 bijeenkomsten geweest. De vrijwilligers kunnen daarnaast wekelijks met vragen terecht bij de coördinator tijdens de vaste inloopochtenden op maandag- en dinsdagochtend. Uitgangspunt voor de Vrijwillige Thuis Zorg is dat collectieve opvang voor gaat op individuele opvang. Alleen daar waar nodig wordt individuele begeleiding ingezet. De coördinator werkt hiervoor nauw samen met de coördinator van ‘Samen De Dag Door’ waar collectieve laagdrempelige dagopvang wordt georganiseerd met 2 vrijwilligers op 8 deelnemers. De komst van deze vorm van collectieve opvang en de mogelijkheid voor mensen in de terminale fase om te kiezen voor opname in het hospice van RSZK zijn zichtbaar in cijfers van de Vrijwillige Thuis Zorg. Cijfermatige overzichten Aantal nieuwe cliënten
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Nieuw 53 61 83 85 88 68 58
Terminaal 17 22 22 24 23 22 14
Psychogeriatrie 13 13 29 21 17 14 12
Somatiek 22 25 32 40 48 22 32
Inzet in uren vrijwilligers en coördinator
Directe hulp coördinatie
2007 923 82
2008 682 99
Directe hulp coördinatie
2007 538 32
2008 817 52
Directe hulp coördinatie
2007 2528 102
2008 2574 130
Terminale zorg 2009 2010 552 473 111 101 Dementie 2009 2010 738 935 97 94 Chronisch zieken 2009 2010 2321 2642 155 164
2011 575 115
2012 496 105
2013 625 82
2011 1213 76
2012 1001 52
2013 661 49
2011 3390 153
2012 3230 153
2013 3202 159
26
10 Opsomming Fondsenwerving in dit laatste hoofdstuk nemen we u graag mee naar de subsidieaanvragen die we in het voorliggende- en in het huidige verslagjaar gedaan hebben om de vernoemde vernieuwende activiteiten uit te kunnen voeren.
In 2012 hebben we een verzoek om financiële steun ten behoeve van een vrijwilligerscollege bij het Skanfonds ingediend samen met Stimulans en BSR. Eind maart 2013 bleek dat de aanvraag niet werd gehonoreerd; In 2012 hebben we twee projecten ingediend voor Vitaliteit ontmoet Kwetsbaarheid. In februari 2013 hebben we vernomen dat het vervoersproject Veldhopper werd gehonoreerd voor een bedrag van € 22.000. Veldhopper is in april 2013 gestart; In februari 2013 hebben we in samenwerking met Severinus bij het Oranje Fonds een aanvraag ingediend voor de inrichting van een 2e locatie van ‘Samen de dag door’ in wijkgebouw Akkereind. In april bleek dat dit verzoek werd gehonoreerd met een toezegging van € 6000. In april is Samen de dag door Akkereind geopend; Eind 2013 hebben we een verzoek voor financiële ondersteuning ingediend bij de Ronde tafel Veldhoven voor o.a. het verder vormgeven van ‘Samen de dag door’. In het voorjaar van 2014 zal duidelijk worden of SWOVE als goed doel aangewezen wordt.
27
