Activiteitenverslag 2012
Activiteitenverslag 2012
3
Inhoudstafel Voorwoord 1 Voorstelling Kansspelcommissie 2 Situatie van de Belgische kansspelwereld
8 12
16 2.1 Vergunningen A (Casino’s) 16 2.2 Vergunningen B (Speelautomatenhallen) 17 2.3 Vergunningen C (Drankgelegenheden) 17 2.4 Vergunningen D (Personeel) 19 2.5 Vergunningen E (Herstellers en plaatsers) 19 2.6 Vergunningen F (Weddenschappen) 19 2.7 Vergunningen g (Mediaspelen) 24 2.8 vergunningen + (Informatiemaatschappijinstrumenten) 26 2.9 Financiële aspecten 29
3 Ontwikkelingen
34 3.1 Nationale ontwikkelingen 34 3.2 Europese ontwikkelingen 34
4 Bescherming van de spelers
36 4.1 LIJST VAN UITSLUITINGEN 36 4.2 HET EPIS-SYSTEEM EN DE VERIFICATIE VAN DE KLANTEN 39 4.3 PROJECTEN 39
5 Controles en sancties 4
44 5.1 Controles 44 5.2 Sancties 46
6 Technische Evaluaties – Metrologische dienst
50 6.1 Situatie van de activiteit “Technische evaluatie” 50 6.2 Opdracht van de Dienst Kansspelen 50 6.3 Goedkeuring van modellen 50 6.4 Controles 51 6.5 Goedkeuringsprotocollen 51 6.6 Testapparatuur 52 6.7 Lijst van de toegelaten spelen voor de kansspelinrichtingen I, II, III et IV 53 6.8 Opleiding van kandidaat vergunninghouders D 53 6.9 Laboratorium 53 6.10 Vergaderingen 53 6.11 Personeel 53 6.12 Website van de technische dienst 53
7 Rechtspraak
54 7.1. Reglementaire ontwikkelingen 54 7.2 Rechtspraak 54 7.3 Adviezen 63
8 Secretariaat en middelen
68 8.1 Personeel 68 8.2 BUDGET 68 8.3 Informatica 69
9 Samenwerkingen en deelnames
72 9.1 Samenwerkingen 72 9.2 Deelnames 76 9.3 Kansspelen in de pers 77
5
Besluit Bijlagen Parlementaire vragen Contact
6
78 80 84 88
Dit verslag is opgesteld in toepassing van artikel 16 van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers en behandelt de periode van 1 januari tot 31 december 2012. Het vormt een synthese van de uitgevaardigde adviezen en de koninklijke besluiten die in het Belgisch Staatsblad zijn verschenen en alle taken en opdrachten die zijn uitgevoerd door de Kansspelcommissie en haar secretariaat. Dit verslag is goedgekeurd door de Kansspelcommissie tijdens de bijeenkomst van 6 maart 2013. Het verslag kan ook worden geraadpleegd op de website: www.gamingcommission.be.
7
Voorwoord We kunnen het jaar 2012 vanuit verschillende invalshoeken benaderen. De eerste is die van de nationale ontwikkelingen, de tweede die van de internationale situatie en meerbepaald de Europese projecten, en de derde die van de grondslagen voor wat we de komende jaren mogen verwachten. Nationaal stond het politieke jaar 2012 in het teken van de uitvoering van het regeerakkoord, na een periode van lopende zaken die meer dan anderhalf jaar aansleepte. De regeringsverklaring heeft vooral oog voor institutionele aspecten en beschouwt het kansspelbeleid niet als een prioriteit. De wet van 10 januari 2010 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van spelers (hierna de kansspelwet genoemd), die met hoogdringendheid werd goedgekeurd, heeft nochtans nood aan heldere uitvoeringsbesluiten, vooral voor de kansspelen via informatiemaatschappijinstrumenten (internet, GSM, tablet, …). Kansspelen, een materie met niet alleen ethische en morele (bescherming van kwetsbare personen) maar ook economische aspecten zoals rentabiliteit en solvabiliteit, moeten duidelijk omkaderd worden om het grote aanbod aan illegale varianten te kunnen bestrijden. Elke maand valt er wel ergens ter wereld een gokschandaal te betreuren. Telkens wordt het imago van de nationale overheid geschaad. 8
Wij moeten de dialoog aangaan met zowel de hulpverenigingen als de kansspelsector. De potentiële problemen die met kansspelen gepaard
1 2 3
VAN CAMPENHOUDT LUC, Appeler les choses par leur nom, Revue Nouvelle et Libre Belgique 09 maart 2012, p.54. LIEVEN SCHEIRE, JELLE DE BE LE, Bellen is tellen Hoe onafhankelijk is de Kansspelcommissie? Http : //www.standaard.be/artikel/detail.aspx ?artikelid=DMF201207 VARONE F., JACOB S., Evaluer l’action publique- Etat des lieux et perspectives en Belgique, Academia Press, Gent, 2003 DE VISSCHER C., VARONE F., Evaluer les politiques publiques, Academia Bruylant, Coll. Science Politique p.133.
gaan, moeten bij naam genoemd worden in heldere bewoordingen. Daarbij mogen we de complexiteit en de ernst van de maatschappelijke en economische inzet niet uit de weg gaan. Het doel is om “correct politieke” in plaats van “politiek correcte” taal te spreken1. Wat zijn de gevolgen van de doelstelling van de Kansspelcommissie om een klimaat van vertrouwen te scheppen bij de regering (a.), de ondernemingen (b.) en de burgers in het algemeen en kwetsbare personen in het bijzonder (c.)?
a. In de loop van 2012 werd het vertrouwen van de regering op de proef gesteld toen in de pers ongegronde insinuaties over de Kansspelcommissie verschenen2. Om haar naam te zuiveren, pleitte de commissie zelf voor een audit. Na de invoering van een nieuw overheidsbeleid zou een audit hoe dan ook noodzakelijk gebleken zijn3 om het beleid te evalueren en waar nodig bij te sturen. De audit kwam echter te vroeg, omdat slechts een deel van de wet al geïmplementeerd was, maar was in elk geval noodzakelijk. De Voorzitter van de Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft deze analyse toevertrouwd aan het Rekenhof. De resultaten van de studie, waar we met een gerust gemoed op wachtten, waren nog niet bekend op het ogenblik dat dit voorwoord werd opgesteld. De aanbevelingen die het Rekenhof openbaar heeft gemaakt, vormen nu al een aanzet tot een efficiënte reglementering. In principe zou de regering de bevoegdheden van de Kansspelcommissie moeten uitbreiden, door bijvoorbeeld werk te maken van de uitvoeringsbesluiten voor online kansspelen en mediaspelen en voor de bescherming van de spelers. De regering moet tegemoet komen aan klachten door een correct evenwicht
4 5 6 7
CROZIER M., L’entreprise à l’écoute, Paris, Fayard, 1994 DUPUY F., Sociologie du changement. Pourquoi et comment changer l’organisation, Dunod, 2004.p.81. LAUWERS M., Google et Bwin même combat « Les petits belges imposent leurs principes», L’Echo, 15 déc. 2012.p.2 MORIN E. en NAIR S., Une politique de civilisation, Arléa, Paris, 1997, p. 194.
te vinden, vooral voor het individueel uurverlies bij online kansspelen en voor de regels rond reclame en promotie. De Kansspelcommissie had twee studies aangevraagd, één over de monitoring van kansspelen in het algemeen, en een tweede over het gevaar van verschillende soorten kansspelen. Deze studies werden uitgesteld. Ten slotte heeft de Kansspelcommissie de benoeming nodig van leden en van een voorzitter met een voltijds mandaat, om het hoofd te kunnen bieden aan haar uitdagingen.
b. Wanneer bedrijven vandaag, zoals Crozier opmerkt, hun vertrouwen in de politiek hebben verloren, komt dat paradoxaal genoeg doordat de logica die het staatsbeleid domineert een financiële en budgettaire logica is met een onproductieve bureaucratie. De Kansspelcommissie geeft de voorkeur aan een ander soort bestuur. Ze luistert4 naar de maatschappij en blijft ermee in voeling. Aangezien door de oprukkende mondialisering kansspelen als een alledaags consumptiegoed worden beschouwd, is het belangrijk dat de regelgevers goed op de hoogte blijven van de technische aspecten die nu slechts gekend zijn door een beperkte groep met veel knowhow. Kennis is macht. Het was dus essentieel dat de overheid, de regering en de Kansspelcommissie niet passief bleven toekijken5 maar mee op de kar sprongen van de technische modernisering door de kansspeloperatoren aan een vergunningsplicht te onderwerpen voor de organisatie van kansspelen via het internet6. Pragmatisme en gezond verstand vormen de basis voor de samenhang tussen verschillende soorten kansspelen (weddenschappen, casinospelen, loterijen) en bevorderen een gezonde onderlinge concurrentie.
c. Het publiek wordt beter geïnformeerd over de ondernemingen, die een gezicht7 krijgen, over hun financiële stromen, de samenstelling van hun kapitaal, over de klachten en de bestuurlijke en/of gerechtelijke onderzoeken die eruit voorvloeien. Naar aanleiding van de nieuwe bevoegdheden van de Kansspelcommissie werd een informatiefilm gemaakt, die werd opgenomen in de opleiding via e-learning. Bovendien kunnen nu ook belanghebbende derden hun verwanten de toegang tot casino’s en speelzalen laten ontzeggen, zowel voor de reële als voor de online kansspelen. De wet van 2010 maakt een financiële opbrengst voor de renbanen mogelijk. In 2012 hebben de onderlinge weddenschappen op paardenrennen in het buitenland voor het eerst de renbanen financieel verrijkt. De basis voor een nieuw elan voor het kansspelbeleid is gelegd. 2012 was een jaar van reflectie en er werd regelmatig aan herinnerd dat de kiezer zich zal uitspreken over de resultaten die de regering in de loop van 2013 zal behalen. In principe zal de regering op voorstel van de minister van Justitie, Mevrouw Turtelboom, werk maken van de koninklijke besluiten ter uitvoering van de wet en zal ze de financiële middelen vrijmaken om in personeel en informatica te kunnen investeren. Toen de uitvoeringsbesluiten werden gepubliceerd, hebben de Kansspelcommissie en haar secretariaat er een erezaak van gemaakt de dossiers en de klachten te onderzoeken. Daarbij lag in 2012 de nadruk op weddenschappen, zonder de klassieke bevoegdheden uit het oog te
9
verliezen. Er kwam meer duidelijkheid en een strengere aanpak, maar de omvang en de complexiteit van de problematiek vereisen meer personeel dan beschikbaar is. Op het internationale vlak moet op het actieplan voor online kansspelen van de Europese Unie worden gewezen. Dit plan past in “de wil om de Europese groei en het Europese vertrouwen te stimuleren”. De Europese Commissie heeft een korte vragenlijst aan België overgemaakt. In zijn antwoord legde ons land de nadruk op de behoefte aan controlemiddelen op zijn eigen grondgebied om daadwerkelijk aan het subsidiariteitsbeginsel te kunnen voldoen, rekening houdend met het feit dat het beschermingsniveau dat de Belgische regelgeving aan kwetsbare groepen biedt aanmerkelijk restrictiever, gerichter en verder geëvolueerd is dan dat van de andere landen van de Unie (bijvoorbeeld: toegang tot reële en online casino’s na registratie voor personen ouder dan 21 jaar, gecentraliseerd spelverbod). De Kansspelcommissie bracht op basis van de ervaring opgedaan tijdens de testperiode, haar standpunt loyaal over. Veel landen vinden hun kansspelmodel het ideale. Maar de visie van enkele landen leunt dicht aan bij die van België. Deze visies moeten worden verzameld binnen één orgaan: the European Regulatory Platform (ERP). Dat zal het mogelijk maken een internationale multidisciplinaire benadering (economie, recht, geneeskunde, criminaliteit, …) te organiseren op universitair niveau, in het kader van een Charter voor Kansspelen. Op die manier moet “Meer licht” van Goethe, in de zin van “meer intellectuele duidelijkheid, kennis en waarheid” worden bereikt. 10
De Raad van Europa onderhandelt momenteel over een verdrag tegen corruptie in de sport. Sportresultaten staan in nauw verband met
weddenschappen. De sportfederaties willen echter ontsnappen aan een onafhankelijk controlemechanisme. Als zij hun zin krijgen, wordt een verdrag tegen corruptie in de sport nutteloos, aangezien er een uitgestrekte rechteloze zone met internationale omvang zou ontstaan. Ten slotte was 2012 voor online kansspelen het jaar van de zwarte lijst met de illegale kansspelwebsites. Wanneer een speler een site bezoekt die op de zwarte lijst staat, ziet hij een door de internetproviders verzorgde stoppagina. Op die manier werden 330.000 spelers die illegale websites bezochten, afgeleid naar legale, beveiligde websites. Vooraleer een website op de zwarte lijst werd geplaatst, werd telkens een proces-verbaal opgesteld dat naar het parket werd verzonden. De klassieke vergunningsdossiers (drankgelegenheden, spelleveranciers, casino’s, speelautomatenhallen) en de controle erop zijn nu aangevuld met het administratieve beheer van een groot aantal vergunningen voor weddenschappen. Hun behandeling heeft bijgedragen tot de onderlinge samenhang van de kansspelen en tot de sanering van een sector die het jarenlang zonder begeleiding heeft moeten stellen. Hoewel de wetgever de onafhankelijkheid van de Kansspelcommissie onderstreept en benadrukt dat de kansspelsector zelf voorziet in de financiële middelen van de commissie - met de toelating om reserves in een fonds op te sparen - hebben de budgettaire eisen die de regering zichzelf heeft opgelegd een impact gehad op de dagelijkse werking van de Kansspelcommissie en haar secretariaat. Een verduidelijking van de prioriteiten rond de kansspelen dringt zich op, voor een grotere efficiëntie van de dienstverlening. We leven dan wel niet langer in een welzijnsstaat, maar de misprijzende woorden van
8
Satiren, 81, over de Romeinen die alleen belangstelling hadden voor gratis graanbedelingen en de circusspelen
Juvenalis8, “Brood en spelen”, zijn nog altijd relevant. Er heerst een klimaat van wantrouwen tegenover de nationale en de Europese politieke instellingen, als gevolg van de financiële en budgettaire crisis. Politieke partijen kunnen het hoofd bieden aan dit wantrouwen door in 2014 duidelijke keuzes over kansspelen te maken in hun Europese en nationale verkiezingsprogramma’s. Op een meer bescheiden niveau moeten de politieke groepen in het Europees parlement (EVP, Socialisten, Liberaaldemocraten, Groenen) laten weten wie hun kandidaat voor de functie van Europees Commissaris voor de Interne Markt zal zijn. Hij of zij zou in de campagne een standpunt moeten innemen over kansspelen in het algemeen en de grensoverschrijdende kansspelen in het bijzonder. Zal het schema dat Herman Van Rompuy voorstelt om de financiële en budgettaire crisis op te lossen, worden uitgebreid met online kansspelen? Komt er een algemeen toezicht door de Europese Commissie of een beperkter toezicht met geïntegreerde regels en bevoegdheden? Op nationaal vlak moeten de lijsttrekkers een standpunt innemen over het project om kansspelen te kanaliseren. Gezien haar omvang, haar impact op de economie en op de volksgezondheid en haar gevolgen voor de criminaliteit, is de kansspelmarkt niet onbeduidend en mag ze niet worden gebanaliseerd. Etienne Marique, Voorzitter 11
1
Voorstelling Kansspelcommissie
De Kansspelcommissie (KSC) wordt ondergebracht bij de Federale Overheidsdienst Justitie. De minister van Justitie is belast met de kansspelproblematiek en de relaties met de Kansspelcommissie. Veiligheid van de staat NICC Strafrechterlijk Beleid
Minister
Auditcomité
Beleidsraad & Cel Beleidsvoorbereiding
Interne audit
Voorzitter & Directiecomité
Commissies Commissie Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en Occasionele Redders Kansspelcommissie
Stafdienst Budget, Beheerscontrole en logistiek
Diensten van de Voorzitter
Stafdienst Personeel en Organisatie (P&O)
Belgisch Staatsblad
Informatie- en Adviescentrum inzake Schadelijke Sektarische Organisaties
Stafdienst ICT
12
Directoraat-generaal Rechterlijke Organisatie Organigram FOD Justitie
Directoraat-generaal Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden
Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen
Directoraat-generaal Justitiehuizen
De Kansspelcommissie wordt voor haar dagelijkse werking bijgestaan door een secretariaat. Het secretariaat van de Kansspelcommissie bestaat uit verschillende cellen. Deze cellen lopen gelijk met de verschillende taken en bevoegdheden die door de kansspelwet van 07 mei 1999 werden toegekend aan de Kansspelcommissie.
Organigram Secretariaat van de Kansspelcommissie
Cel Administratie
Cel Administratie · Beheer van de vergunningen (toekennen, stopzetten, weigeren, hernieuwen) Cel Advies, Onderzoek & Ontwikkeling (DAOO) · Juridisch advies aan de Kansspelcommissie · Beheer European Regulatory Platform (ERP) · Fundamenteel onderzoek Cel Bescherming van de spelers · Beheer van de dossiers van uitgesloten spelers · Initiatieven rond bescherming van de spelers Cel ICT · Beheer en veiligheid van ICT-toepassingen
Cel Advies, Onderzoek & Ontwikkeling (DAOO)
Voorzitter KansSpelcommissie Hoofd controlecel + secretariaat
Cel Bescherming van de spelers
Cel ICT
Cel Communicatie
Cel Communicatie · Interne en externe communicatie Cel Vergaderingen & Projecten · Vergaderingen van de Kansspelcommissie · Beheer van projecten (e-learning, archivering, studies) Cel HRM & Sancties · Beheer van sanctieprocedures tegen vergunninghouders · Beheer van personeelsdossiers · Link met centrale diensten van Justitie Cel Technische evaluatie · Goedkeuring van nieuwe elektronische kansspeltoestellen · Controle op elektronische kansspeltoestellen
Cel Vergaderingen & Projecten
Politie
Cel HRM & Sancties
Cel Technische evaluatie
Cel Audit & Budget
Cel Controle
Cel Audit & Budget · Beheer van budget en economaat · Beheer van inkomsten (vaststelling, inning en invordering) en uitgaven · Onmisbare financiële analyses voor de toekenning en de verlenging van vergunningen · Financiële analyses van de sector · Audit van de rekeningen van de in de sector actieve vennootschappen Cel Controle · Controle op legale en illegale kansspelen · Administratief beheer van controles · Link tussen leden van de federale politie en secretariaat KSC
13
1
9
De samenstelling ervan zal in 2013 aangepast worden.
Aan het roer van de Kansspelcommissie staat een magistraat, Etienne Marique. De voorzitter zit samen met vertegenwoordigers van zes ministers waarvan telkens 1 Nederlandstalige en 1 Franstalige. Deze werden benoemd bij het koninklijk besluit van 11 januari 2010 betreffende de samenstelling van de Kansspelcommissie9. Deze samenstelling geldt voor een termijn van 6 jaar. Elke vertegenwoordiger heeft ook een plaatsvervanger. In principe komt de Kansspelcommissie elke eerste woensdag van de maand samen.
14
PV: Plaatsvervangende leden
Minister van Financiën Demarch C. Sonck L. Monseu C. (PV) Weckhuysen E. (PV) L’UNION FAIT LA FORCE
Voorzitter / Magistraat Etienne Marique
Minister van Justitie Piccin J. Rigolle D. Vanwambeke P. (PV) Flamand M. (PV)
Service Public Fédéral FINANCES
Minister van Binnenlandse Zaken
Minister van Economie Everard A. Dubois Ph. Dumont H. (PV) Van Den Bossche (PV)
Nicolet C. Callu M. Capron B. (PV) Peetermans F. (PV)
Minister van Volksgezondheid
Minister van Begroting en Overheidsbedrijven Gustin D. Moens I. Service Public Davreux S. (PV) Fédéral Bourda A. (PV)
Fontinoy JC. Vande Moortel G. Stragier V. (PV) De Busser K. (PV) L’UNION FAIT LA FORCE
FINANCES
15
2
Situatie van de Belgische kansspelwereld De Kansspelcommissie levert vergunningen voor casino’s (A), voor online casino’s (A+), voor speelautomatenhallen (B), voor online speelautomatenhallen (B+), voor kansspelen in drankgelegenheden (C), voor personeel van casino’s en speelautomatenhallen, voor kansspelfabrikanten en –leveranciers (E), voor de inrichting van weddenschappen (F1), voor online weddenschappen (F1+), voor het aannemen van weddenschappen (F2) en voor mediaspelen (G1).
2.1.2 Witwaspraktijken
2.1 Vergunningen A (Casino’s)
Daarnaast werkte het secretariaat van de Kansspelcommissie nauw samen met het Centrum voor financiële informatieverwerking (CFI). Er wordt structureel aan informatie-uitwisseling gedaan en herhaaldelijk zijn er vergaderingen om na te gaan waar beide diensten elkaar kunnen bijstaan en hoe de uitvoering van de diverse wetten kan geoptimaliseerd worden. De Kansspelcommissie nam in de loop van 2012 een aantal standpunten in met betrekking tot het toelaten van moderne betalingsmiddelen zoals de nieuwe prepaid-kaarten. Die werden steeds getoetst aan de witwasregels. De Kansspelcommissie legt striktere regels op aan de kansspelsector dan wettelijk nodig is.
2.1.1 Algemeen Op 21 juni 2011 werden de eerste koninklijke besluiten over de aanvragen voor bijkomende vergunningen gepubliceerd. De Kansspelcommissie kende in haar zitting van 8 februari 2012 de eerste drie vergunningen A+ toe aan de casino’s van Dinant, Namen en Spa. De casino’s van Brussel en Blankenberge kregen hun vergunning A+ in de loop van 2012. Er zijn maximaal 9 vergunningen A+. De solvabiliteit van het casino van Brussel wordt nauwlettend opgevolgd. De verantwoordelijken van de vennootschap Casinos Austria International GMBH werden hierover meermaals door de Kansspelcommissie gehoord. Momenteel zijn meerdere scenario’s mogelijk om de solvabiliteit te verbeteren. 16
In 2012 baatten de casino’s maximum 1590 kansspeltoestellen uit. Dat zijn 75 spelautomaten meer dan op 31 december 2011.
In 2012 voerde een attaché “Controle kansspelen” een onderzoek naar witwassen in het kader van de stage voor een vaste benoeming. Die studie werd positief onthaald. Er werden een aantal pijnpunten in de strijd tegen het witwassen blootgelegd, zoals het ontbreken van een duidelijke definitie van een casino in de internationale context en het gebrek aan controle op internet.
De Kansspelcommissie is verheugd dat de kansspelinrichtingen klasse I steeds voldoen aan hun meldingsplicht. Uit de jaarcijfers van het CFI blijkt dat ze in deze één van de beste leerlingen van de klas zijn. De Kansspelcommissie voorziet voor 2013 in het verder uitwerken van regels met betrekking tot witwassen in zowel de reële als virtuele wereld.
2.1.3 Vergunningen A+
2.2.2 Wachtlijst
2.2.4 Vergunningen B+
De Kansspelcommissie kende in de zitting van 8 februari 2012 de eerste vergunningen A+ toe. In totaal werden 5 vergunningen A+ toegekend.
In overeenstemming met de nieuwe kansspelwet werd de wachtlijst afgeschaft in 2011. Een koninklijk besluit zal de te volgen procedure bepalen wanneer een vergunning vrijkomt. Dit besluit zou zo snel mogelijk gepubliceerd moeten worden.
De Kansspelcommissie kende in haar zitting van 28 maart 2012 de eerste vergunningen B+ toe. In totaal werden 24 vergunningen B+ toegekend.
2.2 Vergunningen B (Speelautomatenhallen) 2.2.1 Algemeen Begin 2012 waren er 180 speelautomatenhallen in België. De verlenging van de vergunningen B werd in 2012 voortgezet. Zo werden 17 vergunningen hernieuwd in Wallonië en Brussel en 24 in Vlaanderen. Alle dossiers werden goedgekeurd door de Kansspelcommissie. De vennootschap PEBAS SA, houder van vergunning 3920, is samengesmolten met haar voornaamste aandeelhouder, EUROPEAN AMUSEMENT SA. De door de wet van 10 januari 2010 ingevoerde wijzigingen van de kansspelwet bepalen dat de vergunninghouders B echt actief moeten zijn. Als de Kansspelcommissie een inactiviteit van meer dan 6 maand vaststelt, wordt een procedure ter intrekking van de vergunning opgestart. Dit is de reden waarom de vergunning van één van de speelautomatenhallen werd ingetrokken.
2.2.3 Reglement voor verhuizingen Vanaf 1 januari 2009 is het gewijzigde reglement voor verhuizingen van kracht. De houders van een vergunning B kunnen voortaan, mits goedkeuring van de Kansspelcommissie, verhuizen naar een plaats buiten de gemeente waar de vergunde kansspelinrichting zich bevindt. De goedkeuring van een verhuizing is geen nieuwe vergunning. Ze wijzigt enkel één van de modaliteiten van de vergunning, namelijk de plaats van de exploitatie. Om een aangevraagde verhuizing goed te keuren, moet de Kansspelcommissie tijdens de behandeling van het dossier controleren of alle bepalingen in artikelen 36 en 37 van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen worden gerespecteerd. Zoals bij de aanvraag van een nieuwe vergunning is de vooraf met de “nieuwe” gemeente afgesloten overeenkomst een verplichte voorwaarde voor de goedkeuring van een verhuizing. De verhuizing heeft geen invloed op de duur van de vergunning.
Overzicht van de beslissingen over vergunningen B Aanvragen voor verlenging
41
Aanvragen voor verhuizing
7
Ingetrokken
1
2.3 Vergunningen C (Drankgelegenheden) 2.3.1 Algemeen De wijzigingen van de aanvraagprocedure, van kracht sinds begin 2011, zijn nu goed ingeburgerd. Voor dossiers die het voorwerp van een verlenging uitmaken wordt de waarborg vrijgegeven in de loop van de afhandeling van de dossiers en volgens dezelfde procedure als bij dossiers voor de stopzetting van activiteiten. In 2012 hebben enkele steden en gemeenten gevraagd om op de lijst gezet te worden van steden en gemeenten waar het advies van de burgemeester verplicht is vooraleer een vergunning C kan toegekend worden. De Kansspelcommissie is tevreden over de groeiende betrokkenheid van deze steden en gemeenten.
17
2 De tendens van 2011 betreffende aanvragen ingediend door personen die nog geen drie volledige jaren in België verblijven, zette zich voort in 2012. Het gaat voornamelijk om personen afkomstig uit Oost-Europa. De rechtspraak van de Kansspelcommissie voorziet dat personen die in de loop van de laatste drie jaar veroordeeld werden tot een gevangenisstraf van zes maanden of meer geen vergunning kunnen krijgen. Daarom wordt systematisch een attest van goed gedrag en zeden voor deze periode geëist. Personen die nog geen drie volledige jaren in België wonen, moeten een bewijs voorleggen dat werd verstrekt door de autoriteiten van hun vroegere verblijfplaats.
2.3.2 Het begrip “drankgelegenheid” Artikel 39 van de wet op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers bepaalt dat kansspelinrichtingen klasse III of drankgelegenheden inrichtingen zijn waar drank, ongeacht de aard ervan, wordt verkocht voor gebruik ter plaatse en waarin maximaal twee kansspelen worden geëxploiteerd. De Kansspelcommissie heeft een duidelijk standpunt ingenomen inzake het begrip “drankgelegenheid”.
18
In de toekomst zal de Kansspelcommissie dezelfde beoordeling van een drankgelegenheid hanteren als de FOD Volksgezondheid doet voor het rookverbod. Dat betekent dat een drankgelegenheid omschreven zal worden als een inrichting waarvan de vaste hoofdactiviteit uitsluitend bestaat uit het aanbod van dranken voor gebruik ter plaatse, waaronder alcoholische dranken, en waar geen andere eetwaren voor gebruik ter plaatse worden aangeboden dan voorverpakte producten die ten minste
drie maanden zonder bijkomende maatregelen houdbaar moeten zijn. Het belangrijkste voordeel is dat er geen discussie meer zal bestaan over de inhoud van het concept “drankgelegenheid” en dat de inhoud van de term overeenkomt met die van de antitabakswetgeving, zodat er een grotere transparantie bestaat. Bovendien komt men zo dichter in de buurt van de aanvankelijke doelstelling van de wetgever, vermeld in de parlementaire werkzaamheden. Voor de toekenning van vergunningen zullen codes NACEBEL 56.30 (drankgelegenheden) et 56.301 (cafés en bars) toegelaten worden.
Overzicht van vergunningen C in 2012 Vervallen
152
Verlengd
481
Toegekend
1849
Niet-ontvankelijk
57
Verlenging geweigerd
27
Geweigerd
72
Afstand voor toekenning
22
Stopzetting van de activiteit
1242
Intrekken van beslissing (gemeld faillissement, administratieve correctie)
12
Ingetrokken
7
2.4 Vergunningen D (Personeel)
om activiteiten op het internet te ontwikkelen in samenwerking met een vergunninghouder A, B of F1.
2.4.1 Algemeen
De Kansspelcommissie ontving ongeveer 20 klachten over dit opleidingstraject. Meestal ging het om kandidaten die meermaals inlogden in het systeem.
Het opleidingssysteem voor de aanvragers van een vergunning D werd in 2011 gewijzigd. Dit systeem zou voor een snellere afhandeling van de aanvragen moeten zorgen en zal het voor de aanvragers mogelijk maken de opleiding op hun ritme te volgen, zonder zich te moeten verplaatsen naar Brussel.
Het opleidingstraject werd vertaald naar het Duits en kwam online. Het examen zelf kan wel enkel in het Nederlands of in het Frans afgelegd worden. De Duitstalige versie werd goed onthaald in de Duitse Gemeenschap en bij kandidaten die het Duits beter machtig zijn dan het Nederlands of het Frans.
Vervallen
2
Verlengd
96
Toegekend
14
Weigering tot hernieuwing
3
Geweigerd
2
Het systeem van e-learning houdt onvoldoende rekening met de behoeften van de uitbaters van wedkantoren, al komen weddenschappen in het huidige programma toch op verschillende momenten aan bod in de opleiding. Er werd werk gemaakt van een scenario voor een bijkomende module over de weddenschappen, maar dit kon niet in de praktijk worden omgezet wegens budgettaire problemen bij de FOD Justitie.
Afstand voor toekenning
3
Stopzetting van de activiteit
3
Ingetrokken
4
Overzicht van vergunningen E in 2012
Overzicht van de vergunningen D in 2012 Toegekend
1087
Geweigerd
836
Afstand voor toekenning
52
Stopzetting van de activiteit
218
Intrekken van beslissing (administratieve correctie)
19
2.4.2 E-learning In 2012 draaide het project van e-learning op volle toeren. Niet minder dan 2 134 personen werden uitgenodigd om deel te nemen aan deze opleiding, waarvan 1 495 Franstaligen en 639 Nederlandstaligen. Ongeveer ¾ van de kandidaten legde uiteindelijk het examen af. Meer dan 90% slaagde op het examen en kreeg dus een vergunning D.
2.5 Vergunningen E (Herstellers en plaatsers) 2.5.1 Nieuwe aanvragen In de loop van 2012 heeft de Kansspelcommissie 14 vergunningen E toegekend. Veel van deze dossiers werden ingediend door buitenlandse vennootschappen
2.5.2 Verlenging van vergunningen De in 2010 begonnen verlenging van vergunningen E werd in 2012 voortgezet. Zo werden 62 Franstalige en 34 Nederlandstalige vergunningen verlengd. Voor sommige van deze vergunningen hebben de houders op verzoek van het secretariaat maatregelen moeten ondernemen om de vereiste solvabiliteitsratio te bereiken, anderen hebben hun waarborg bij de Deposito- en Consignatiekas moeten verhogen vanwege van het aantal uitgebate machines, etc. 1 vergunning werd niet hernieuwd in 2011. Er werden meerdere sancties genomen tegen
19
2
20
10 B.S. 29 december 2010 11 K.B. van 20 juli 2012, B.S. 9 augustus 2012 p. 46.493
vergunninghouders E. Details hierover staan vermeld in hoofdstuk V: Controle en sancties.
Zo konden personen die actief waren voor 1 januari 2011 tot 28 februari 2011 een dossier indienen bij de Kansspelcommissie om te genieten van de overgangsmaatregelen en hun uitbating verder te zetten.
2.6 Vergunningen F (Weddenschappen)
2.6.1 Vergunningen F1
Sinds 1 januari 2011 is de Kansspelcommissie bevoegd om vergunningen af te leveren aan inrichters van weddenschappen (vergunning F1) en aan plaatsen waar weddenschappen worden afgesloten (vergunning F2).
Het aantal vergunningen F1 dat kan worden toegekend, wordt door een koninklijk besluit van 22 december 201010 beperkt tot 34.
Artikel 76/1 van de Gecoördineerde Wet van 7 mei 1999 voorziet een overgangsperiode: “De bestaande inrichters van weddenschappen welke een attest kunnen voorleggen van de federale overheidsdienst Financiën dat zij voldoen aan hun fiscale verplichtingen, kunnen hun activiteiten voortzetten tot op het ogenblik dat de commissie een beslissing heeft genomen inzake het toekennen van een vergunning F1, onder voorbehoud van het betalen van een waarborg en het neerleggen van een volledig en correct dossier binnen een termijn van twee maanden te rekenen vanaf de inwerkingtreding van deze wet. […] De vaste en mobiele inrichtingen klasse IV en de bijzondere tussenpersonen bedoeld in artikel 43/4, § 5, die correct aangemeld zijn bij de federale overheidsdienst Financiën en die weddenschappen aanbieden waarvoor de inrichter zijn fiscale verplichtingen is nagekomen kunnen hun activiteiten voortzetten tot op het ogenblik dat de commissie een beslissing heeft genomen inzake het toekennen van een vergunning F2, onder voorbehoud van het betalen van een waarborg door de inrichter wiens weddenschappen zij aanbieden en het neerleggen van een volledig en correct dossier binnen een termijn van 2 maanden te rekenen vanaf de inwerkingtreding van deze bepaling.”
In 2012 werden de 34 vergunningen toegekend. 1 vennootschap besliste echter afstand te doen van haar vergunning. Er is dus 1 vrije plaats. Voor de toekenning van deze vergunning zal de procedure voorzien in het koninklijk besluit van 22 december 2010 worden toegepast. Bovendien werd een koninklijk besluit11 gewijzigd waardoor een vergunning werd toegevoegd aan het maximumaantal van 34 vergunningen. Hierdoor heeft de Nationale Loterij een vergunning F1 verkregen en kan ze voortaan ook weddenschappen aanbieden. Overzicht van vergunningen F1 in 2012 Toegekend
8
Geweigerd
3
Afstand voor toekenning
7
Stopzetting van de activiteit
1
Verwittiging
2
Ingetrokken
1
2.6.2 Vergunningen F2
2.6.2.3 Dagbladhandels
2.6.2.1 Vaste inrichtingen IV Het aantal vaste inrichtingen klasse IV op het Belgisch grondgebied werd door een koninklijk besluit van 22 december 2010 beperkt tot 1000. In de loop van 2012 werd dit maximum niet bereikt. Overzicht vergunningen F2 (inrichting klasse IV) in 2012 Toegekend
110
Niet-ontvankelijk
2
Geweigerd
48
Afstand voor toekenning
42
Stopzetting van de activiteit
11
2.6.2.2 Mobiele inrichtingen klasse IV Het aantal mobiele kansspelinrichtingen klasse IV werd door een koninklijk besluit van 22 december 2010 beperkt tot 60.
De afhandeling van de tijdens de overgangsperiode ingediende dossiers werd in 2012 afgerond. Bovendien heeft de Kansspelcommissie op het einde van het jaar een aanzienlijk aantal aanvragen gekregen als gevolg van de intrede van de Nationale Loterij in de markt van de weddenschappen. Overzicht van de vergunningen F2 (dagbladhandels) in 2012 Toegekend
886
Niet-ontvankelijk
45
Geweigerd
60
Afstand voor toekenning
52
Stopzetting van de activiteit
1
Intrekking van de beslissing (administratieve correctie)
5
Ingetrokken
1
2.6.3 Nota’s weddenschappen De eerste mobiele vergunningen werden eind 2012 toegekend. De aanvragers moesten voor de toekenning van de vergunning een overeenkomst sluiten met een vergunninghouder F1. Ze zullen voortaan ook een informaticasysteem voor de registratie van weddenschappen moeten gebruiken. Dat systeem zal in de loop van 2013 geëvalueerd worden.
Afsluiting van verplichte naleving van het protocol aangaande wedstrijdvervalsingen. Op 22 mei 2012 werd het “Protocol tussen de Kansspelcommissie en vermelde betrokken actoren met betrekking tot de strijd tegen en de communicatie omtrent eventuele wedstrijdvervalsingen tijdens
UEFA EURO 2012 en de Olympische Spelen van 2012 te Londen” in de burelen van de Kansspelcommissie ondertekend door de Federale Gerechtelijke Politie, de Kansspelcommissie, het BOIC en vertegenwoordigers uit de sector der weddenschappen. Op 6 juni 2012 besliste de Kansspelcommissie dat een voorzichtige, zorgvuldige en professionele operator van weddenschappen dit protocol diende na te leven en dat bijgevolg alle vergunninghouders F1 dit protocol dienden na te leven. Er werden echter geen onregelmatigheden gemeld tijdens de 2 vermelde sportcompetities.
Nota aangaande de daadwerkelijke exploitant ingeval van een conflict tussen de vergunninghouder F1 en de vergunninghouder F2. Op 6 juni 2012 stelde de Kansspelcommissie tevens vast dat er nog vaak conflicten ontstaan tussen enerzijds de vergunninghouder F1 die tevens de vergunning F2 op zijn naam verkregen heeft voor een kansspelinrichting klasse IV, welke een afgescheiden ruimte uitmaakt gelegen in een andere hoofdhandelszaak, en anderzijds de hoofdhandelaar. Indien de hoofdhandelaar de samenwerkingsovereenkomst met de vergunninghouder F1 wenst stop te zetten en de vergunning klasse IV voor een afgescheiden ruimte in zijn hoofdhandelszaak op zijn eigen naam (natuurlijke of rechtspersoon) wenst te verkrijgen, dient hij volgende
21
2 procedure te volgen: • een volledig aanvraagdossier op zijn eigen naam bij de Kansspelcommissie indienen; • de samenwerkingsovereenkomst met de vergunninghouder F1 voor de exploitatie van de kansspelinrichtingen klasse IV opzeggen en de contractuele opzeggingstermijn respecteren; • de Kansspelcommissie over de opzegging en de te respecteren termijnen informeren; • opnieuw een driejaarlijkse bijdrage voor de vergunning F2 betalen. Slechts na vaststelling (eventueel via een sanctieprocedure) door de Kansspelcommissie dat de vroegere vergunninghouder F1/F2 geen daadwerkelijke exploitatie meer kan hebben op het betreffende adres, kan een vergunning F2 worden toegekend aan de hoofdhandelaar, die door bovenstaande handelswijze aangetoond heeft de daadwerkelijke exploitant van het wedkantoor te zijn. De zelfstandige hoofdhandelaar verkrijgt dan immers een vergunning op zijn naam – uiteraard indien aan alle vergunningsvoorwaarden is voldaan daar hij kan beschouwd worden als diegene die de kansspelen exploiteert in de zin van artikel 2, 2° en artikel 4 van de Kansspelwet. Deze nota geldt als instructie voor wat betreft de behandeling van de aanvragen door het secretariaat. De Kansspelcommissie oordeelt echter onafhankelijk geval per geval rekening houdende met de concrete feiten van het dossier. 22
Beslissing van de Kansspelcommissie inzake de financiële herverdeling bij onderlinge weddenschappen op paardenrennen die in het buitenland plaatsvinden de dato 17 oktober 2012. In de problematiek van de financiële herverdeling bij onderlinge weddenschappen op paardenwedrennen die in het buitenland plaatsvinden, nam de Kansspelcommissie reeds een duidelijk standpunt in via beslissingen op 6 april 2011 en 11 januari 2012. Na het verkrijgen van een principiële goedkeuring vanwege het merendeel van de Belgische renverenigingen die in totaal het 99% van het te verdelen bedrag vertegenwoordigen, besliste de Kansspelcommissie onderstaande herverdeling toe te laten passen door de vergunninghouders met een toelating tot het organiseren van onderlinge paardenwedrennen die in het buitenland plaatsvinden. Verdeling op basis van de door de renvereniging ingerichte rennen tot einde 2013: • • • • • •
Ghlin: 40 % Kuurne: 21 % Waregem (Felix de Ruyck): 13 % Waregem (Koninklijke Waregemse Koersvereniging): 1% Tongeren: 17% Oostende: 8%
De Kansspelcommissie besliste dus tot deblokkering van de fondsen en tot verdeling van de gelden op bovenvermelde manier. Bovenstaande verdelingsregeling geldt slechts voorlopig tot hieromtrent een onbetwiste gewestelijke regelgeving tot stand gekomen is of tot er een ander akkoord
tussen alle betrokken renverenigingen werd afgesloten.
Verduidelijking aangaande zelfbedieningsterminals en de beperking ervan bij dagbladhandelaars. Op 7 november 2012 verduidelijkte de Kansspelcommissie de voorgaande informatieve nota’s van 4 mei 2011 en 17 oktober 2012 aangaande zelfbedieningsterminals.
A. Algemeen Zelfbedieningsterminals in wedkantoren en dagbladhandels voor de aanname van weddenschappen kunnen enkel onder strikte voorwaarden. Zo dient de zelfbedieningsterminal in een dagbladhandel de controle van de leeftijd en de maximuminzet van 200 euro per dag en per speler te verzekeren. Hij dient in een wedkantoor, naast de controle van de ouderdom, de controle van de registratieverplichting vanaf 1000 euro te verzekeren. Die controles kunnen enkel op voldoende wijze verzekerd worden door een actieve tussenkomst van de exploitant bij de betaling van de inzet of bij de afgifte van het ticket (informatieve nota van 4 mei 2011). Er moet een actieve interactie zijn van de exploitant (via betaling in handen van de exploitant of uitreiking van het ticket door de exploitant) alvorens de weddenschap afgesloten wordt en het ticket – het bewijs van de weddenschap – in handen van de speler komt (informatieve nota van 17 oktober 2012).
B. Zelfbedieningsterminals bij de dagbladhandelaars De Kansspelcommissie definieert als zelfbedieningsterminal elke terminal die niet uitsluitend door de winkelier bediend wordt en waarbij de speler dus zelf of de inzet plaatst of de details van de weddenschap ingeeft of het ticket verkrijgt. Gezien die ruime definitie van zelfbedieningsterminal wordt voortaan in een dagbladhandel een maximum aantal van 4 zelfbedieningsterminals toegelaten. De informatieve nota van 17 oktober wordt aldus gecorrigeerd als volgt: Artikel 43/4 § 5 van de Kansspelwet en het KB van 22 december 2010 tot vaststelling van de voorwaarden tot aanneming van weddenschappen buiten kansspelinrichtingen klasse IV bepalen de voorwaarden waaronder dagbladhandelaars weddenschappen kunnen aannemen bij wijze van nevenactiviteit. De Kansspelcommissie stelt vast dat deze voorwaarden niet altijd worden nageleefd en dat sommige dagbladhandels uitgroeien tot verscholen wedkantoren. Aangezien het aannemen van weddenschappen steeds een nevenactiviteit voor de dagbladhandel dient te blijven, beslist de Kansspelcommissie dat er in dagbladhandels niet meer dan 4 zelfbedieningsterminals voor weddenschappen aanwezig mogen zijn om het karakter van nevenactiviteit en de controle op de correcte uitbating te waarborgen.
Het niet naleven van die beperkingen kan aanleiding geven tot een administratieve sanctieprocedure ten laste van de vergunninghouder.
Procedure aanvraag verhuis van kansspelinrichtingen klasse IV (nota 5 december 2012). Tot 30 juni 2013 blijft de procedure inzake verhuis voor vaste kansspelinrichtingen klasse IV van 8 juni 2011 van toepassing. Een reeds voor 1 januari 2011 bestaand wedkantoor kan echter slechts 1 maal gebruik maken van de uitzondering op de toepasbaarheid van de 1 000 meter regel zoals voorzien bij bovenvermelde procedure. Vanaf 1 juli 2013 is een verhuis van een vergunning F2 voor een vaste kansspelinrichting klasse IV mogelijk onder volgende voorwaarden: 1. mits naleving van de 1 000 meter regel 2. mits voorafgaande goedkeuring door de Kansspelcommissie 3. ingeval een afgescheiden ruimte, dient dit ook op de nieuwe locatie een afgescheiden ruimte te blijven.
Aanname weddenschappen door mobiele kansspelinrichtingen klasse IV of bookmakers. In haar informatie nota van 5 december 2012 verduidelijkte de Kansspelcommissie dat een mobiele kansspelinrichting klasse IV (bookmaker) weddenschappen kan aannemen
23
2 op een evenement, een sportwedstrijd of een sportcompetitie. Indien een vergunninghouder F2 voor een mobiele kansspelinrichting klasse IV (bookmaker) tegelijkertijd op meerdere plaatsen wenst te exploiteren, zijn meerdere vergunningen vereist.
2.7 Vergunningen g (Mediaspelen) 2.7.1 Belspelen 2.7.1.1 Openbaarheid van bestuur Naar aanleiding van het jaarverslag van 2011 en meer in het bijzonder de passage over de belspelen en de uitzending van het programma ‘Basta’ van Neveneffecten, kwam er een vraag van een particulier om alle documenten over deze aangelegenheden over te maken. Dit verzoek werd gebaseerd op de Wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur. Het secretariaat van de Kansspelcommissie wees dit verzoek af omdat de gevraagde documenten vertrouwelijke informatie bevatten en artikel 17 van de Kansspelwet een geheimhoudingsplicht oplegt aan de leden van de Commissie en haar secretariaat. De aanvrager tot openbaarmaking diende vervolgens een verzoek in tot heroverweging. Dit verzoek mondde uiteindelijk uit in een advies 2012-55 van de Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten, afdeling openbaarheid van bestuur, d.d. 13 augustus 2012.
24
Uit dat advies blijkt dat de Kansspelcommissie wel degelijk bepaalde informatie aan de openbaarmaking mag onttrekken op grond van artikel 6, §2, 2° van de wet van 11 april 1994. Die uitzondering bepaalt dat een administratieve overheid de openbaarmaking moet weigeren
wanneer zij vaststelt dat deze afbreuk doet aan een bij de wet bepaalde geheimhoudingsbepaling.
2.7.1.2 Vlaams Mediadecreet Na de uitzending van Basta over de belspelletjes (d.d. 17 januari 2011), beslisten de Vlaamse zenders om spontaan te stoppen met de uitzending van deze kansspelen. Van een wettelijk verbod was echter geen sprake. Daar kwam verandering in met het Vlaams decreet van 13 juli 2012 houdende wijziging van diverse bepalingen van het decreet van 27 maart 2009 betreffende radio-omroep en televisie (B.S. 17 augustus 2012). In het gewijzigde mediadecreet wordt aan artikel 82 een nieuwe paragraaf toegevoegd die het uitzenden van belspelprogramma’s voortaan verbiedt. Dit decreet heeft enkel betrekking tot Vlaanderen. De Franse Gemeenschap heeft het uitzenden van belspelletjes niet verboden.
Franse gemeenschap Algemene situatie De Kansspelcommissie stelt vast dat de dagelijkse uitzendtijd van kansspelen die vallen onder de toepassing van de koninklijke besluiten van 21 juni 2011 (Belgisch Staatsblad van 8 juli 2011) ter regeling van belspelen gelijk blijft. Drie speluitzendingen worden uitgezonden door de enige vergunninghouder G1, namelijk de spelleverancier i-TV Shows op de zenders RTL-TVi & Club RTL.
Landschap van de mediaspelen De speluitzendingen van i-TV Shows verlopen op basis van opgaven, met indien nodig aanwijzingen tijdens het spel. Tijdens de uitzending
wordt een banner met de verplichte informatie getoond. Gemiddeld zijn er 2,29 spelletjes en 2,74 winnaars per uitzending.
Artikel 10 van het koninklijk besluit legt een minimaal uitbetalingspercentage van 7% op. In realiteit bedraagt dit 11,24%. Vergeleken met 2011 betekent dit een verhoging met 0.38%.
Voorafgaande controle van de spelen Volgens artikel 7 van het koninklijk besluit over de belspelen werd in 2012 aan de door de Kansspelcommissie aangestelde gerechtsdeurwaarder gevraagd enkel “duidelijke, transparante en ondubbelzinnige” opgaven te aanvaarden. Op basis van klachten en op basis van de vaststellingen gedaan door het secretariaat, werd de gerechtsdeurwaarder verzocht een actievere rol te spelen, vooral met betrekking tot de opgaven en de kwaliteit van de gebruikte woorden en termen, en enkel bronnen met concrete referenties te accepteren.
Klachtenbeheer Zowel de spelreglementen als de banner op het scherm vermelden onder andere het e-mailadres van de Kansspelcommissie waar men eventuele klachten kan indienen. In 2012 ontving de commissie 52 klachten. Dit cijfer moet echter genuanceerd worden, aangezien er verschillende categorieën kunnen onderscheiden worden, van een eenvoudige vraag om informatie tot een klacht die onderzocht moet worden.
Uitbetaalde winst Aard van de klacht Percentage winstherverdeling
Aantal
Meningen over een spel/spelverloop/ selectieprocedure
17
Vraag om tussenkomst om spelwinst te ontvangen
12
Betwisting over een vraag of de juistheid van het correcte antwoord
16
4
Informatie over/kosten van de oproep – Betwisting facturering van oproepen
5
2
Technisch probleem, selectie van de kandidaat
1
Diverse vage meningen over een spel of belspelletjes in het algemeen
6
12 10 8 6
0
2009
2010
2011
Informatie aan en bescherming van de spelers Artikel 18 van het koninklijk besluit bepaalt regels voor de bescherming van de speler en de preventie van verslaving aan dit soort kansspelen. Zo moet een vergunninghouder G1 dagelijks contact opnemen met de deelnemers die in de loop van de dag meer dan 25 keer hebben gebeld. Hij deelt aan de Kansspelcommissie de namen mee van die “volumebellers” die “het grensbedrag in het prefix “spelinhoud” vijfmaal hebben overschreden binnen een tijdspanne van vijftien dagen” (in eenzelfde maand). De Kansspelcommissie kreeg melding van 95 volumebellers (74 vrouwen, 16 mannen, 5 nietidentificeerbare personen). Dat gaf aanleiding tot een versturen van een brief waarin deze bellers gewaarschuwd werden voor de financiële gevolgen, met uitleg over de procedure om desgewenst het telefoonnummer van de spelen te laten blokkeren.
Cijferanalyse Hierna enkele cijfers over de door i-TV Shows georganiseerde belspelletjes: • • •
2.115 spelen georganiseerd in 922 uitzendingen; 69.444 binnengekomen kandidaten; € 226.576 subsidies, verdeeld over 2.534 winnaars met een winst tussen € 30 en € 1.845/spel en € 89,41 gemiddelde winst/spel.
25
2 Conclusies Belspelletjes blijven een bijzonder soort tv-programma dat in verschillende vormen geïntegreerd lijkt in het programma-aanbod van sommige zenders. De enige vergunninghouder G1, volgens het koninklijk besluit van 2011, combineert de behoefte om zendtijd te vullen met die van extra inkomsten. Het nieuwe koninklijk besluit van 18 juli 2011 schept een nauwkeuriger kader voor de reglementering van deze kansspelen en geeft de Kansspelcommissie onderzoeksbevoegdheden in termen van controle, verwittiging of sancties. Net zoals 2011 bevestigt 2012 dat deze belspelen kunnen plaatsvinden in een transparante, voor iedereen aanvaardbare context, en tegelijkertijd rendabel kunnen zijn voor de organisatoren. Als een sociologische analyse - zonder wetenschappelijke waarde- wordt gemaakt van de typische beller, blijkt dat, zowel door het bekijken van de uitzendingen als op basis van de informatie over “volumebellers”, het profiel van een speler hoofdzakelijk vrouwelijk is, van middelbare leeftijd, trouw, en zelfs verknocht aan dit soort uitzendingen.
26
Op het financiële vlak boekt de vergunninghouder een netto winstmarge, voor belastingaftrek en herverdeling van de winst, die volledig normaal is in vergelijking met andere dienstactiviteiten. Terwijl elke handelsactiviteit winst of toch minstens levensvatbaarheid tot doel heeft, moet er ook rekening mee gehouden worden dat belspelletjes een mogelijkheid
bieden om goedkopere zendtijd te benutten.
2.8 vergunningen + (Informatiemaatschappijinstrumenten) In 2012 werden verschillende online vergunningen uitgereikt. Eind 2012 waren circa 300.000 spelers geconnecteerd op één van de gemachtigde websites. Op 31 december 2012 was de situatie als volgt: 6 vergunningen A+ www.casino777.be www.pokerstars.be www.partouche.be www.win2day.be www.unibet.be www.jackpotparty.be 17 vergunningen B+ www.goldenpalace.be www.soniconline.be www.magicwins.be www.circus.be www.atomik-gaming.be www.palladiumgames.be
17 vergunningen B+ (vervolg) www.carousel.be www.magicdice.be www.36win.be www.napoleongames.be www.casinobelgium.be www.onlinegames.be www.fortuna2000.be www.blitz.be www.miragegames.be www.winonline.be www.goldenvegas.be 6 vergunningen F1+ www.betfirst.be www.vincennes.be
Procedure
niet in gedrang kwam.
Om een vergunning te verkrijgen moest aan de wettelijke voorwaarden worden voldaan en stond er een serverbezoek op het programma.
De Kansspelcommissie stelt een structurele onderbemanning vast voor de opvolging van het internetgebeuren. Bovendien laten allerlei administratieve en budgettaire problemen niet toe een betere online monitoring te organiseren.
Over het algemeen werd een toenemend professionalisme vastgesteld zowel bij het serverbezoek als in de investeringen van de operatoren in een kwalitatief serversysteem. Een server die opgesteld werd in een toegankelijke ruimte die ook als keuken dienstdeed werd niet aanvaard. Bij het bezoek werd ook nagegaan of de webservices correct werden geïnstalleerd. Die webservices vormen de gecontroleerde toegang tot het spelen op legale websites. Vooraleer een speler kan spelen op de legale websites moeten de webservices geraadpleegd worden om te controleren of de aangemelde speler gerechtigd is te spelen en of hij het gemiddeld uurverlies niet heeft overschreden.
www.bingoal.be www.unibet.be www.eurotierce.be www.goldenbet.be
Deze computergestuurde webservices zorgden ervoor dat de Kansspelcommissie een continue service kon leveren. De IT-ondersteuning kwam eind 2012 in moeilijkheden omdat de Kansspelcommissie niet langer over de nodige budgetten beschikte. Op de valreep kwam een oplossing van het overbruggingskrediet uit de bus, zodat de exploitatie van de (online) kansspelinrichtingen
Samenwerkingsverbanden De protocollen ondertekend door de Internet Serivce Providers (ISP’s) en Febelfin kregen meer vorm in 2012. De uitvoering van het protocol met de ISP’s en de daarmee gepaard gaande stoppagina was een groot succes. De Kansspelcommissie ontving veel positieve reacties en veel spelers gaven aan hun geld niet langer te willen riskeren op illegale websites. De stoppagina kan een effectief instrument zijn in de strijd tegen illegale gokactiviteiten. De uitvoering van het protocol met Febelfin verliep minder vlot omdat de Kansspelcommissie grote moeite had met het duidelijk identificeren van de personen die verantwoordelijk zijn voor de illegale websites op de zwarte lijst. Er werden bijkomende regels uitgewerkt voor reclame, met de steun van de Jury voor Ethische Praktijken inzake
27
2 Reclame (JEP) en de Gezinsbond. Door een gebrek aan mensen en middelen bleef dit voorlopig zonder gevolg. De uitvoering van de nieuwe wet begon in 2012 vruchten af te werpen. Enerzijds werd een gereguleerde aantrekkelijke kansspelmarkt geïnstalleerd. Enkele grote Europese gokoperatoren besloten zich naar die regels te schikken (Pokerstars, Unibet, WMS,…). Anderzijds werden bepaalde hardleerse gokoperatoren hard aangepakt. Een hoogtepunt - of dieptepunt - was de ondervraging van de CEO van Bwin.party. Hij moest verantwoorden waarom Bwin weigerde de Belgische kansspelwet te respecteren. Uiteindelijk ging ook dit bedrijf door de knieën. Bwin ging in zee met een in België actief zijnde gokoperator en maakte zo een eind aan de juridische geschillen. Verder trok de Kansspelcommissie de nodige tijd, energie en geld uit voor een goede juridische verdediging tegen operatoren op de zwarte lijst (Bet-at-home en Bwin). Er kwamen nieuwe kansspelen op de markt na goedkeuring door de Kansspelcommissie, waaronder de instant games die zeer populair waren op de illegale kansspelmarkten. Er werd ook een proefproject opgestart van live roulette op televisie (ABS3). De exploitatie van bepaalde kansspelen werd stopgezet na tussenkomst van de Kansspelcommissie.
28
Door de groeiende expertise van de Kansspelcommissie, grijpt zij almaar vaker preventief in bij situaties die snel kunnen escaleren. Zo had de Commissie contact met een gerenommeerde voetbalclub om de uitwisseling van informatie over illegale kansspelen op het supportersforum te verhinderen. De club nam maatregelen om dergelijke communicatie te bemoeilijken en te verhinderen.
De nodige ontwerpen van koninklijke besluiten over de exploitatie van online kansspelen werden opgemaakt, maar werden op 31 december 2012 nog niet behandeld op politiek niveau.
Zwarte lijst De zwarte lijst en de bijhorende stoppagina waren een groot succes. De Kansspelcommissie ontwikkelde samen met het parket de voorwaarden voor operatoren om van de zwarte lijst gehaald te worden. Bepaalde Europese gokoperatoren implementeren maatregels om niet op de zwarte lijst te belanden. Niet alleen werden bepaalde illegale websites geconfronteerd met een stoppagina, sommige internetadressen werden ook onbruikbaar gemaakt op basis van een proces-verbaal.
Internetgroep De internetgroep bleef de motor van de opvolging van de online kansspelmarkt. Een vertegenwoordiger van de Federal Computer Crime Unit (FCCU) nam deel aan de vergaderingen en het kabinet van de minister van Justitie werd systematisch uitgenodigd. Via de webservices werden de evolutie van de spelersaantallen en de inzetten opgevolgd. De Kansspelcommissie stelde vast dat het systeem van registratie niet helemaal op punt staat en dat een verbinding met het Rijksregister één en ander moet verbeteren.
Steeds meer bedrijven vragen een vergunning E aan. Een vergunninghouder E is verantwoordelijk voor de contacten met de vergunninghouder +. Zonder vergunning E is geen samenwerking mogelijk met een vergunninghouder A+ of B+ voor het aanbieden van kansspelen. Een samenwerking tussen een Europese en een Belgische kansspeloperator moest worden herzien omdat de Kansspelcommissie bezwaren had. De Kansspelcommissie wilde werk maken van een reclamecampagne om het publiek te informeren over de witte en zwarte lijsten van gokoperatoren, maar om budgettaire redenen kwam die er voorlopig niet.
2.9 Financiële aspecten 2.9.1 Vergunningen A – Casino’s Vergunningen A – Omzet Inkomsten van kansspelen worden geboekt na aftrek van de uitbetaalde winsten. Het boekjaar bestrijkt 12 maanden. In vergelijking met 2010 zagen alle casino’s hun omzet stijgen in 2011. Er was een toename van € 14.117.886,24, of 9,92 %, voor alle casino’s samen.
Omzet 9 casino’s van 2007 tot 2011 in euro Casino's
2007
2008
2009
2010
2011
2010-2011
Het systeem van webservices werd meermaals bijgestuurd omdat er teveel problemen waren met de exploitatie van de kansspelen. Die ervaring kwam van pas bij de redactie van koninklijke besluiten die voor meer stabiliteit en rechtszekerheid moeten zorgen.
Knokke
10.216.708,00
9.536.175,00
10.224.258,00
13.543.250,00
13.831.546,00
2,08%
Oostende
11.355.312,00
10.199.353,00
12.485.585,00
12.277.793,00
14.702.185,00
16,49%
Middelkerke
9.916.002,00
10.412.154,00
10.209.798,00
10.266.278,00
13.992.068,12
26,63%
Namen
19.761.949,00
26.436.879,00
25.188.810,00
21.473.721,00
22.876.944,30
6,13%
De vergunde operatoren hielden de Kansspelcommissie op de hoogte over hun marketingcampagnes. Bepaalde campagnes werden geweigerd, bijgestuurd of moesten zelfs worden stopgezet.
Blankenberge
9.263.902,00
9.497.068,00
9.088.464,00
8.763.619,00
13.453.874,05
34,86%
Spa
5.658.942,00
6.001.626,00
4.629.434,00
4.080.027,00
4.351.790,32
6,24%
Chaudfontaine
7.067.062,00
6.454.265,00
8.106.059,00
9.156.977,00
9.166.891,00
0,11%
Dinant
4.395.071,00
884.205,00
5.985.197,00
6.881.354,00
7.391.336,00
6,90%
Brussel
37.601.240,00
40.958.029,00
42.013.328,00
41.693.346,00
42.487.616,45
1,87%
Totaal
15.236.188,00
De klachtenbehandeling door het secretariaat gebeurt almaar meer gestructureerd. Moeilijkheden qua budget en personeelsaantallen zorgen ervoor dat één en ander nog niet is geprofessionaliseerd.
120.379.754,00 127.930.933,00 128.136.365,00 142.254.251,24
9,92%
29
2 De cel Audit & Budget van het secretariaat van de Kansspelcommissie heeft vastgesteld dat 3 casino’s de opgelegde norm niet naleven. Op het moment dat dit verslag werd opgesteld, waren alle nodige maatregelen genomen om hen aan deze eisen te laten voldoen.
€50.000.000
€40.000.000
Vergunningen A – Personeel Personeel in de 9 Belgische casino’s (in voltijdse equivalenten)
€30.000.000
2007
2008
2009
2010
2011
984,00
1.002,00
963,20
905,99
781,27
€20.000.000
€10.000.000
€0
Oo
Bla C S B D id Na s ok n pa hau ina rus se df ke tend del men ken l on nt ke b e er rk e tai ge ne
Kn
2011 2010 2009 2008 2007
Sinds 2009 blijft het aantal werknemers van casino’s afnemen: tussen 2010 en 2011 met 13,77 %.
2.9.2 Vergunningen B – Speelautomatenhallen
M
Vergunningen B – Omzet Omzet van de vergunninghouders B (in euro)
Vergunningen A – Solvabiliteit
30
Eén van de kwalitatieve voorwaarden waaraan de aanvrager van een vergunning klasse I moet voldoen, is het voorleggen van een solvabiliteitsratio van meer dan 35%. In 2011 verminderde de solvabiliteit van één casino.
2007
2008
2009
2010
2011
20102011
168.450.293,00 169.362.767,00 180.765.585,00 175.700.220,00 171.773.610,81 -2,29%
• •
€185.000.000
hun kapitaal te verhogen; een voorschot van de vennoten over te schrijven op een rekening voor kapitaalverlenging.
Op 31 december 2012, hadden nog niet alle vergunninghouders het bewijs geleverd dat ze aan de vereiste solvabiliteit voldoen. Dit aspect wordt van nabij gevolgd door de cel Audit & Budget van het secretariaat van de Kansspelcommissie.
€180.400.000
€175.800.000
Het gaat om mensen tewerkgesteld in casino’s en speelautomatenhallen. De Kansspelcommissie beschikt niet over financiële informatie aangezien de vergunninghouders D geen enkele financiële bijdrage gevraagd wordt en ze niet moeten voldoen aan de opgelegde voorwaarden inzake solvabiliteit.
2.9.5 Vergunningen E
€171.200.000
Vergunning B – Personeel
€170.600.000
Vergunningen E – Omzet
Personeel speelhallen (in voltijdse equivalenten) €162.000.000
2.9.4 Vergunningen D
j2007
j2008
j2009
j2010
j2011
Omzet van de vergunninghouders E (in euro)
2007
2008
2009
2010
2011
919,59
974,23
885,97
885,92
862,91
2007
2008
2009
2010
2010
20102011
274.496.741,00 314.481.417,00 340.629.325,00 328.152.447,58 338.679.563,66 3,11%
Vergunningen B – Solvabiliteit De gemiddelde solvabiliteit van vergunninghouders B is tussen 2010 en 2011 gunstig geëvolueerd en schommelt tussen 49,75% en 62,70%.
Ook hier zien we een afname van het aantal voltijdse equivalenten in de sector. €350.000.000
2.9.3 Vergunningen C – Cafés
€330.000.000
€310.000.000
11 van de 180 speelautomatenhallen behaalden de drempel van 30% niet. De Kansspelcommissie heeft de nodige maatregelen genomen opdat de vergunninghouders hun situatie zouden regulariseren, door ofwel:
Op 31 december 2012 waren 7912 vergunningen C actief. Op basis van de jaarrekeningen kan geen vergelijking over meerdere jaren van de evolutie van de omzet bij vergunningen klasse III worden gemaakt.
€290.000.000
€270.000.000
€250.000.000
2007
2008
2009
2010
2011
31
2 Vergunningen E – Solvabiliteit
Vergunningen F1 – Solvabiliteit
16 vergunninghouders E behaalden geen solvabiliteitsratio hoger dan 30% zoals geëist door de Kansspelcommissie. Zij hebben een brief ontvangen met het verzoek hun kapitaal te verhogen. Als zij niet op die brief reageren, zal een sanctieprocedure worden gestart. Op 31 december 2012 hadden sommige vergunninghouders nog niet alle nodige maatregelen genomen. De cel Audit & Budget van het secretariaat van de Kansspelcommissie volgt dit van nabij. Meerdere vergunninghouders hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om hun financiële structuur aan te passen.
Aangezien vergunningen F1 pas vanaf 2011 worden toegekend, hebben de vergunninghouders voor de eerste keer hun financiële informatie doorgegeven. In de volgende jaren zal een vergelijking over meerdere jaren uitgevoerd worden.
Vergunningen E – Personeel
Vergunningen F1 – Personeel
Personeel van de vergunninghouders E (in voltijdse equivalenten) 2007
2008
2009
2010
2011
919,59
974,23
885,97
885,92
706,33
Personeel van de vergunninghouders F1 (in voltijdse equivalenten) 2011
262,50
2.9.6 Vergunningen F1 en F2
2.9.6.2 Vergunningen F2 – Wedkantoren
2.9.6.1 Vergunningen F1 – Inrichters van weddenschappen
Op 31 december 2012 waren er 1723 vergunningen actief. Op basis van de jaarrekeningen kan geen vergelijking over meerdere jaren van de evolutie van de omzet met vergunningen F2 worden gemaakt.
Vergunningen F1 – Omzet Omzet van de vergunninghouders F1 2011
€ 258.149.062,09 32
3 vergunninghouders F1 behaalden geen 30% solvabiliteit. Op 31 december 2012 waren alle maatregelen genomen om te voldoen aan de door de Kansspelcommissie opgelegde norm.
33
3
Ontwikkelingen
12
Finally, this Communication responds to the Council’s conclusions on the framework for gambling and betting in the EU Member States, a series of Presidency progress reports, the resolution of the European Parliament on online gambling in the Internal Market and to the Opinion of the European Economic and Social Committee (Communication, p.4).
3.1 Nationale ontwikkelingen
3.2 Europese ontwikkelingen 3.2.1 Europese Commissie
Audit over het functioneren van de Kansspelcommissie Naar aanleiding van de publicatie van het jaarverslag 2011 van de Kansspelcommissie, laaide de hetze rond de belspelletjes en de uitzending van ‘Basta’ van 17 januari 2011 opnieuw in alle hevigheid op. Hoezeer de Commissie ook transparant communiceerde, elk argument werd door de publieke opinie afgeschoten en het pleidooi van de Neveneffecten werd zonder meer voor waar aangenomen. Omdat de integriteit van de Kansspelcommissie danig ter discussie stond, was de commissie vragende partij om een audit te laten uitvoeren door een onafhankelijk orgaan. Bij brief van 13 juli 2012 heeft de Kamer van Volksvertegenwoordigers het Rekenhof gevraagd een audit uit te voeren over het functioneren van de Kansspelcommissie. Het Rekenhof voert deze audit uit op grond van artikel 5 laatste lid van zijn organieke wet van 29 oktober 1846. De audit ging concreet van start in september 2012 en wenst een antwoord te geven op de volgende vragen: 1. Zijn de nodige randvoorwaarden vervuld om de Kansspelcommissie in staat te stellen op een onafhankelijke en professionele wijze haar handhavingsopdracht uit te voeren? 2. Is de Kansspelcommissie georganiseerd op een wijze dat ze met redelijke zekerheid haar doelstellingen kan bereiken?
34
De auditresultaten zullen in de loop van 2013 aan de Minister van Justitie worden overgemaakt.
De Kansspelcommissie had verschillende contacten met de Europese Commissie over de online regulering in België en de pogingen om een Europees netwerk van regulatoren te ontwikkelen om toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden. De Kansspelcommissie gaf ook haar steun aan de expertgroepen van de Europese Commissie die de aanloop vormden naar een online actieplan van de Europese Commissie. De Europese Commissie geeft met haar actieplan een antwoord op de oproep van de Raad en het Europees Parlement om Europese oplossingen uit te werken in het domein van de online kansspelen. Het actieplan bestaat uit twee documenten. Het belangrijkste document heeft als titel “Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the Economic and social Committee and the Committee of the regions”. De ondertitel luidt: “Towards a comprehensive European framework for online gambling”. Een tweede document begeleidt deze Communicatie: “Commission Staff Working document. Online gambling in the Internal Market”. Met dit actieplan is het meteen duidelijk dat de Europese Commissie met andere instellingen en andere comités communiceert over online gokken.12 De ondertitel van het basisdocument toont de ambitie van de Europese Commissie: een Europees kader voor online gokken. De doelstellingen van de Europese Commissie worden duidelijk gemaakt
13 Qatar heeft het ICSS (International Centre for Sport Security) opgericht, dat zeer actief is in Ecole de Droit van de Sorbonne waar professor Vidal de leerstoel sportrecht heeft opgericht.
in een uitgezonden persbericht. De Europese Commissie beoogt met het actieplan drie kerndoelstellingen. Vooreerst de aanzet te geven naar een ‘comprehensive European framework on online gambling’. Ten tweede clarifying the regulation of online gambling. Ten slotte encouraging cooperation between Member States. De Kansspelcommissie hoopt dat de initiatieven van de Europese Commissie niet zullen leiden tot een situatie van minder regulering.
3.2.2 Weddenschappen Onder impuls van Frankrijk boog de Raad van Europa zich over het probleem van match-fixing. In Raadsvergadering heerst de vreemde opvatting dat kansspelen een onderdeel zijn van de sport waarvoor de gewesten bevoegd zouden moeten zijn. Ook bij de initiatieven van de Raad van Europa werd de Kansspelcommissie onvoldoende betrokken. Frankrijk is gevoelig voor corruptie in de sport onder invloed van het voetbal, met de steun van de staat Qatar13, die het concept van een integere sport verdedigt.
bijdrage aan de discussie in Zwitserland over online regulering, en werd de Commissie gevraagd een bijdrage te leveren aan diverse conferenties in Londen, Stockholm, Griekenland, Rome en een Europese conferentie in Brussel. Verder nam de Kansspelcommissie deel aan besloten bijeenkomsten in Nederland en Luxemburg. Er vonden interessante ontmoetingen plaats met administraties van Nederland en met de nieuwe Kansspelautoriteit die in Nederland werd geïnstalleerd. En er was een ontmoeting met de Britse ambassadeur en de regulator van Nevada. Dit alles sterkte de Kansspelcommissie in haar overtuiging dat Europese samenwerking nodig en noodzakelijk is. Het European Regulatory Platform (ERP) kan hiervoor geschikt zijn. De Kansspelcommissie nam ook deel aan ontmoetingen tussen regulatoren in het algemeen (Centre on Regulation in Europe of Cerre).
3.2.3 Europese erkenning voor Belgische regulator Zowel binnen als buiten Europa is de Belgische regulator een toonbeeld inzake online regulering, met een duidelijke strategie en voldoende inzicht. Zo leverde de Kansspelcommissie, samen met Frankrijk en Italië, een
35
4
Bescherming van de spelers Een van de basisprincipes van de kansspelwet van 7 mei 1999 is de bescherming van spelers en van kwetsbare personen. Het spel is inderdaad een basisactiviteit van de mens, maar kan in extreme gevallen tot een echte verslaving leiden. Om dat tegen te gaan, werden bepaalde maatregelen genomen om de toegang tot kansspelen te begeleiden. Een van de voornaamste maatregelen in dit kader is de uitsluiting uit het spel. Onder “kwetsbare personen” verstaat men minderjarigen maar ook bepaalde categorieën personen die bijvoorbeeld het voorwerp hebben uitgemaakt van een gerechtelijke beslissing, zoals de plaatsing onder voorlopige bewindvoering door een vrederechter. Door de wijziging van de kansspelwet van 7 mei 1999 door de wet van 10 januari 2010 zijn kansspelen toegankelijker geworden, vooral door de toelating om online spelen te organiseren. Er werden webservices gecreëerd die online speloperatoren toelaten de EPIS-databank van uitgesloten personen te raadplegen en die nagaan of het gemiddelde uurverlies wordt nageleefd. Er is ook een systeem voor de behandeling van klachten ontwikkeld. De Kansspelcommissie zet via verschillende initiatieven haar inspanningen voort om de kansspelsector te sensibiliseren voor bijstand aan spelers en hun familieleden. In de toekomst zal bijzondere aandacht worden besteed aan de sector van de online spelen. Er is een studie over het potentiële risico van verschillende soorten kansspelen voorzien.
36
4.1 LIJST VAN UITSLUITINGEN
Vrijwillige uitsluitingen Op 31 december 2012 waren er 20.990 vrijwillige uitsluitingsdossiers opgesteld. Er waren 17.424 actieve vrijwillige aanvragen. In 2012 werden 4.076 vrijwillige uitsluitingen aangevraagd bij de Kansspelcommissie, dat zijn er 27 meer dan in 2011. Van die aanvragen waren er 2.966 nieuwe, 84 minder dan in 2011. 66 personen vroegen tweemaal om hun uitsluiting in de loop van 2012 en 5 personen driemaal. Aanvragen tot vrijwillige uitsluiting worden op de dag van de ontvangst behandeld. Een gewone brief volstaat om een spelverbod aan te vragen. E-mails en faxen zijn niet toegestaan. In 2012 werden 1.781 aanvragen tot vrijwillige re-integratie, 167 meer dan in 2011, uitgevoerd. De aanvraag tot re-integratie moet gebeuren per aangetekende brief. Het duurt drie maanden voor het spelverbod daadwerkelijk wordt opgeheven.
Uitsluitingen op verzoek van een derde
Leeftijdspiramide 31/12/1991 - 01/01/1987
1068
6,13%
31/12/1986 - 01/01/1982
3401
19,53%
31/12/1981 - 01/01/1977
4035
23,17%
31/12/1976 - 01/01/1972
2778
15,95%
31/12/1971 - 01/01/1967
2212
12,70%
31/12/1966 - 01/01/1962
1577
9,05%
31/12/1961 - 01/01/1957
1061
6,09%
31/12/1956 - 01/01/1952
646
3,71%
31/12/1951 - 01/01/1947
341
1,96%
31/12/1946 - 01/01/1942
136
0,78%
31/12/1941 - 01/01/1937
69
0,40%
31/12/1936 - 01/01/1932
47
0,27%
31/12/1931 - 01/01/1927
22
0,13%
31/12/1926 - 01/01/1901
23
0,13%
17416
100,00%
Totaal
De eerste speluitsluitingen op verzoek van een derde werden uitgesproken op de vergadering van de Kansspelcommissie van 9 november 2011. Op 1 januari 2013 heeft de Commissie 28 Franstalige speluitsluitingen en 6 speluitsluitingen op verzoek van een derde uitgesproken. Alle ontvangen aanvragen werden ingewilligd. De grote meerderheid van de aanvragen werd ingediend door een familielid van de speler. 14 aanvragen werden ingediend door een ouder, 11 door een echtgenoot/ echtgenote, twee door een kind, één door een zus en een andere door een goede vriend. In twee gevallen heeft de speler zelf gevraagd een beroep te doen op deze mogelijkheid. In twee andere gevallen heeft een casino gedrag met tekenen van kansspelverslaving gemeld. Ook in de toekomst zullen alle aanvragen van derden geval per geval worden behandeld. Deze procedure wordt gereglementeerd door het koninklijk besluit van 21 juni 2011 ter wijziging van het koninklijk besluit van 15 december 2004 betreffende de wijze waarop de toegang tot de kansspelinrichtingen klasse I en II wordt verboden. Om een verzoek tot spelverbod in te dienen, moet de belanghebbende derde de Kansspelcommissie de
volgende zaken overmaken: · de volledige gegevens van de aanvrager en van de speler (naam, voornamen, postadres, geboortedatum van de speler); · een recto-verso kopie van de identiteitskaart van de aanvrager; · de motieven van de aanvrager en zijn band met de speler; · een gedetailleerde beschrijving van de spelverslaving (en haar gevolgen) met indien mogelijk stukken ter staving (verklaringen van alle aard). De aanvraag moet per aangetekende brief verstuurd worden. De speler wordt dan opgeroepen om te verschijnen voor de Kansspelcommissie, die elke eerste woensdag van de maand vergadert. Er moet een termijn van 15 dagen voor de datum van de vergadering worden voorzien om de speler per aangetekende brief te kunnen oproepen. Als de speler zich niet aanbiedt, beslist de Kansspelcommissie in zijn afwezigheid. In geval van een positieve beslissing, duurt de uitsluiting minimum één jaar. Eind 2012 heeft de Kansspelcommissie drie aanvragen tot het opheffen van een spelverbod ontvangen.
37
4
14 Wet van 14 januari 2013 houdende diverse bepalingen voor werklastvermindering en voortzetting van de informatisering binnen justitie.
Uitsluiting op basis van een gerechtelijke beslissing
(cf. artikel 54§3.3 van de kansspelwet). Deze aanvraag kan per gewone brief ingediend worden.
De wetgever heeft besloten om preventief een reeks kwetsbare personen uit te sluiten. De onderstaande tabel somt deze categorieën op. Categorie
Code
Aantal
Personen aan wie krachtens koninklijk besluit nr. 22 van 24 oktober 1934 een verbod werd opgelegd om bepaalde functies, beroepen of activiteiten uit te oefenen, na kennisgeving door het openbaar ministerie
I
102
Personen die in staat van verlengde minderjarigheid werden verklaard
J
2117
Te beschermen personen voor wie een verzoekschrift werd ingediend overeenkomstig artikel 488bis, b) (met het oog op plaatsing onder voorlopige bewindvoering)
K
61439
Te beschermen personen voor wie een verzoekschrift werd ingediend overeenkomstig artikel 5 van de wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke (met het oog op een opneming ter observatie).
Personen voor wie het verzoek tot collectieve schuldbemiddeling toelaatbaar werd verklaard L
3268
De coderingsprocedure
38
Artikel 54§4.4 van de kansspelwet voorziet dat informatie die gerechtelijke instanties moeten overmaken aan de Kansspelcommissie op elektronische wijze kan worden verzonden. Dankzij de ondersteuning van de informaticadienst van de FOD Justitie werd de coderingsprocedure voor verzoekschriften en beslissingen meegedeeld aan de griffies. Deze codering gebeurt sinds oktober 2011 via de MACH-applicatie. Ondanks het verzoek om verzoekschriften en beslissingen op elektronische wijze mee te delen, blijven vele griffies ze nog per post opsturen. In september 2012 werd de procedure voor de verzending op elektronische wijze nog eens in herinnering gebracht.
Artikel 54§4.2 van de wet op kansspelen voorziet dat personen voor wie een verzoekschrift werd ingediend opdat ze onder voorlopige bewindvoering zouden worden geplaatst preventief uitgesloten worden. Deze uitsluiting loopt ten einde op de datum van het vonnis dat uitspraak doet over het verzoekschrift. Nadien is het aan de wettelijke vertegenwoordiger of aan de gerechtelijke raadsman om de uitsluiting van deze personen te vragen
Tenslotte maakt de tekst14 die het Centraal Bestand van Beslagberichten toelaat de gegevens van personen voor wie het verzoek tot collectieve schuldbemiddeling toelaatbaar werd gemaakt te verzenden naar de Kansspelcommissie met het oog op hun uitsluiting, het voorwerp uit van de wet van 14 januari 2013 (B.S.1 maart 2013). Het aantal mensen op wie deze maatregel van toepassing is, wordt geschat op ongeveer 100.000.
Wettelijk verbod Het wettelijk verbod werd in het leven geroepen om eventuele belangenconflicten te vermijden en de morele integriteit van personen
15 Druine C., Delmarcelle C., Dubois M. et al., Etude quantitative des habitudes de jeux de hasard pour l’offre classique et en ligne en Belgique, Brussel, Fondation Rodin (2006)
die bepaalde beroepen uitoefenen te waarborgen. 45.869 personen hebben een spelverbod op basis van hun beroep. Categorie
Code
Aantal
Magistraten (met inbegrip van plaatsvervangende magistraten)
A
4195
Notarissen
B
1475
Gerechtsdeurwaarders
C
525
Leden van de politie
D
39674
Coderingsprocedure De gegevens van personen aan wie de toegang tot spelinrichtingen klasse I en II en tot online spelen wordt ontzegd op basis van hun beroep worden automatisch ingevoerd, door middel van lijsten overgemaakt door de FOD Justitie en de FOD Binnenlandse Zaken, en worden elke week geactualiseerd.
4.2 HET EPIS-SYSTEEM EN DE VERIFICATIE VAN DE KLANTEN Artikel 62 van de kansspelwet van 7 mei 1999 vereist dat een speler bij elk bezoek aan een kansspelinrichting een identiteitsbewijs voorlegt en ingeschreven wordt in een
register. Voor deze registratie moet de uitbater nagaan of de speler een spelverbod heeft in de EPIS-databank (Excluded Persons Information System).
Toepassingsgebied van de vraag tot uitsluiting (online spelen) De lijst met personen met een spelverbod is van toepassing op kansspelinrichtingen klasse I en II en op online goksites. Dit betekent dat de lijst van personen met een spelverbod van toepassing is op online organisatoren van weddenschappen maar niet op reële wedkantoren. In 2012 werden er 291.987 nieuwe inschrijvingen op online goksites geregistreerd.
4.3 PROJECTEN
Informatiecampagne voor professionals en het publiek In september 2012 heeft de Kansspelcommissie een grote informatiecampagne gelanceerd over de negatieve gevolgen van het excessief deelnemen aan kansspelen. Het doel was het publiek en de hulpverleners van de sociale en de gezondheidssector te informeren over de verschillende hulpmogelijkheden voor verslaafde spelers.
Er werden een affiche en een folder ontworpen. Daarop werd verwezen naar het gratis belnummer SOS SPELEN: 0800/35.777. Deze dienst, die 24 uur per dag en 7 dagen per week toegankelijk is, moet bellers informeren over hulpmogelijkheden en spelers en hun families doorverwijzen naar de Kansspelcommissie, om een spelverbod aan te vragen, en naar de gepaste hulpdiensten voor psychologische, administratieve of juridische hulp. Spelverslaving is een verslaving zonder toxische stoffen. Toch kan ze ernstige gevolgen hebben voor de speler en diens omgeving: echtscheiding, depressie, angst, schulden, ontslag, criminaliteit om aan geld te geraken, en zelfs zelfmoord. Men schat het aantal pathologische gevallen in België op 44.000. Daarenboven zouden 176.000 personen problemen hebben die verband houden met kansspelen en geld15. Samen met de folders en de affiches werd een brief verstuurd met de nieuwe maatregelen voor de bescherming van spelers, aangenomen na de wijziging van de kansspelwet van 10 januari 2010, voornamelijk de uitsluitingsprocedure op verzoek van een derde. In totaal werden 4.000 affiches, de helft in het Frans en de helft in het Nederlands, verspreid. Dit campagnemateriaal werd verstuurd naar algemene en psychiatrische ziekenhuizen, gezondheidscentra,
39
4 huisartsenverenigingen, geestelijke gezondheidsdiensten, diensten die werken rond drugsverslaving, OCMW’s en andere diensten voor schuldbemiddeling, justitiehuizen, sommige bureaus voor juridische hulp en naar de Belgische steden en gemeenten. Er werd contact opgenomen met de preventiediensten van de voornaamste steden. De neutrale ziekenkas van Luik ging ermee akkoord de campagne te verspreiden in de zone Luik. Daarnaast heeft B-Post een “geanimeerde” spot gemaakt in het Frans, het Nederlands en het Duits, op basis van de affiche. Die werd gedurende twee maanden uitgezonden op de digitale schermen (484 in heel het land). De uitzending begon op 1 oktober 2012. De Kansspelcommissie heeft ook een beroep gedaan op het bedrijf Clear Channel om 200 posters op te hangen op de perrons van de grootste Belgische NMBS-stations. De posters bleven 28 dagen hangen, vanaf 22 oktober 2012. In het informatieverslag van de Union des Villes et Communes de Wallonie asbl, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw, het Brusselse Fédito en de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) werden artikelen opgenomen. Deze campagne is ook het onderwerp in een artikel in de Franse editie van de “Artsenkrant” van 4 september 2012. De campagne heeft geleid tot een sterke toename van de vraag naar informatiefolders.
Online hulpprogramma 40
De Kansspelcommissie heeft de gezamenlijke offerte van CAD-Limburg
vzw en de vzw Le Pélican gekozen om een informatiesite over gokverslaving online te plaatsen, met hulpmiddelen voor probleemspelers om minder te spelen of zelfs volledig te stoppen. Het informatieve gedeelte van de hulpsite werd in oktober 2012 online geplaatst. Dit eerste deel vermeldt de definitie van spelverslaving, de regels inherent aan kansspelen, de kansspelwet, het bestaande aanbod van kansspelen en ten slotte de mogelijkheden om hulp te krijgen. Het tweede gedeelte, een zelfhulpprogramma om controle over het kansspel te krijgen, kwam in december 2012 online. De inhoud van de website werd ontwikkeld en wordt onderhouden door een multidisciplinair team, bestaande uit maatschappelijk assistenten en psychologen. Begin 2013 zal een persconferentie gehouden worden voor de officiële voorstelling van de website aan het publiek en professionele hulpverleners. Ten slotte is een derde gedeelte gepland met begeleiding door een therapeut. Een speler met problemen kan zo op een en dezelfde website van het informatieve gedeelte, via tests voor zelfdiagnose en zelfhulpmiddelen, naar hulpverlening via chat, e-mail, telefoon of een persoonlijke afspraak gaan. Dit vereist echter dat de opdracht van de Kansspelcommissie om spelers te beschermen wordt uitgebreid met de ondersteuning van initiatieven om spelers te helpen. Deze website is de tegenhanger van de zelfhulpwebsites www.alcoholhulp.be, www.cannabishulp.be, www.drughulp.be. De website leeft alle normen inzake privacybescherming na. Toch worden enkele algemene gegevens (leeftijdsgroep, verblijfplaats, studieniveau, beroepssituatie) gevraagd, als anonieme invoer voor de statistieken. Verenigingen zullen het gebruik van dit programma als aanvulling van
een klassieke begeleiding promoten.
uitsluiting door een derde.
Gratis hulpoproep SOS SPELEN: 0800/35.777
Bescherming van online spelers
Artikel 61 van de wet van 7 mei 1999 over de kansspelen voorziet de terbeschikkingstelling van een gratis oproepnummer om spelers, hun families of elke andere betrokken persoon te helpen door hen te informeren over de negatieve gevolgen van kansspelen. Dit nummer moet 24h/24, 7d/7 bereikbaar zijn. Het is geen luisterlijn maar een dienst die doorverwijst naar gespecialiseerde diensten of spoeddiensten.
Bij de registratie van de speler wordt een unieke account aangemaakt bij de Kansspelcommissie. Dankzij de identificatie van de speler is de Kansspelcommissie beter in staat de speler te beschermen, zowel voor wat spelverbod als wat uurverlies betreft. Websites stellen soms programma’s voor om een spel te beperken, maar het eigenlijke spelverbod moet bij de Kansspelcommissie aangevraagd worden. De EPIS-lijst met personen met spelverbod is inderdaad van toepassing op alle internetspelen, ook op de online weddenschappen.
Gemiddeld ontvangt de telefoonlijn 7 oproepen per kalenderdag. 20% van de oproepen gebeurt tussen 20 uur en 8 uur ‘s morgens. De gemiddelde wachttijd alvorens een operator opneemt, bedraagt 10 seconden. 9,5% van de oproepen wordt afgebroken in. De gemiddelde duur van de oproepen bedraagt anderhalve minuut. In 2012 werden 1.991 oproepen behandeld. De telefoonlijn was niet operationeel tussen 25 april en 22 juli 2012. Op 24 september 2012 werd in Leuven een briefing georganiseerd in het kader van de preventiecampagne. Een tiental operatoren woonde deze vergadering bij. De briefing draaide vooral rond de uitbreiding van het toepassingsgebied van spelverboden, weddenschappen, internetspelen en de procedure voor de vraag tot
De berekening van het gemiddeld uurverlies voor “casinospelen” en online weddenschappen verkeert nog in een experimentele fase en moet door een koninklijk besluit bevestigd worden. Op dit ogenblik werken websites dus onder de strikte supervisie van de Kansspelcommissie. Voor “casinospelen” is het uurverlies gebaseerd op het bedrag dat is vastgelegd voor reële kansspelen, namelijk € 70/uur, met een beperking van de uitgaven berekend over 24 uur en daarna over 5 dagen. Dit betekent een inzet- en uitgavenlimiet van € 2000 voor 6 dagen. Er wordt een cooling-off periode opgelegd indien het maximum toegelaten bedrag overschreden wordt. Voor de kleinste en voor de zwaarste spelers
komen er een “soft” systeem, dat het uurverlies halveert, en een “free-play” systeem zonder verliesbeperking. Voor weddenschappen is het maximumbedrag dat men kan inzetten € 1000 per week. De Kansspelcommissie heeft protocolakkoorden met de voornaamste Belgische internetproviders ondertekend om illegale spelsites te blokkeren.
Andere Nieuwe folder In het kader van de in september gelanceerde informatiecampagne over de gevolgen van excessief spelen werden de lay-out en de illustratie van de folder van de Kansspelcommissie herwerkt. Ter herinnering: de wet eist dat de folder ter beschikking wordt gesteld van het publiek op een zichtbare plaats in casino’s, speelautomatenhallen, cafés, wedkantoren en dagbladhandels die weddenschappen aanbieden. Op legale websites moet een online versie ter beschikking zijn.
BLUF! De Kansspelcommissie blijft “BLUF!”, de film ter preventie van gokverslaving, gratis naar alle aanvragers sturen. De film is bedoeld voor jongeren tussen 14 en 18 jaar en maakt deel uit van een pedagogisch koffertje
41
4 dat ook een pedagogisch dossier bevat met een aantal voorstellen voor activiteiten en een gezelschapsspel rond kansspelen. In 2012 werden de inspanningen om de film “BLUF !” te verdelen vooral gericht op de bibliotheken van hogescholen die maatschappelijk assistenten, verplegers, assistenten in de psychologie en opvoeders opleiden, op instellingen en verenigingen in Duitstalig gebied en op de gevangenissen. In totaal werden bijna 2.600 exemplaren van het koffertje uitgedeeld aan middelbare scholen, jeugdhulpverlening en verschillende preventiediensten in de gezondheidszorg. De film is ook beschikbaar in het Duits, het Engels en het Italiaans. De Poolse douane heeft interesse laten blijken om hem te laten vertalen naar het Pools en te verspreiden in het kader van haar sensibiliseringsactiviteiten. In Zwitserland plant men een vertoning van de film “BLUF !” in het kader van de verplichte militaire dienst.
42
De volledig aan de film gewijde website kan geraadpleegd worden via deze link: www.bluffonline.be.
De Facebook-pagina van de “Cel Bescherming van de spelers” Deze pagina groeit langzaam, ondanks de vele nuttige informatie die er bijna wekelijks afhankelijk van de actualiteit op verschijnt. Aarzel niet de Kansspelcommissie te volgen en uw interesse voor deze pagina te laten blijken: www.facebook.com/pages/Protection-des-joueursBescherming-van-de-spelers/126973497367800
Diverse samenwerkingen en deelnames Op vraag van het College van Burgemeester en Schepenen van de gemeente Beringen werd hun in februari een korte studie over spelpraktijken in hun gemeente verstrekt. Op 26 september vond een vergadering plaats in de lokalen van de Kansspelcommissie met 10 intergemeentelijke preventiewerkers uit Vlaams-Brabant. De Kansspelcommissie nam ook deel aan een vormingsdag, in september georganiseerd door CAD-Limburg te Hasselt, over de bescherming van spelers. Op deze dag werden de laatste initiatieven en de nieuwe procedure voor vraag tot uitsluiting door een derde uiteengezet. De Kansspelcommissie nam deel aan twee conferenties georganiseerd door de International Anti-prohibitionist League over het thema “Hoe doping aanpakken? In de wijk, in de sport?”. Ze vonden plaats op 22 oktober in het Waals parlement en op 26 november in het Maison des associations internationales. De Kansspelcommissie nam op 11 december ook deel aan een
informatiebeurs georganiseerd door de provincie VlaamsBrabant over het thema schuldpreventie. Een groot aantal pedagogische koffertjes en folders werden uitgedeeld en bijbesteld. Er werden contacten gelegd. Er werden verschillende artikelen geschreven voor de website www.secunews.be, met als voornaamste publiek leden van de lokale en de federale politie. Informatie en cijfers worden gegeven telkens er om gevraagd wordt, met inachtneming van de privacybescherming.
43
5
Controles en sancties 5.1 Controles
overleg gepleegd om de noden en aandachtspunten over te maken.
Een van de kerntaken van de Kansspelcommissie is haar controlefunctie: toezicht houden op de kansspelwet van 07 mei 1999, gewijzigd door de wet van 10 januari 2010 en de uitvoeringsbesluiten. Daarnaast moet ze controleren en optreden tegen het illegale gokcircuit. De controlecel bestaat uit 5 politieambtenaren waarvan er 4 toebehoren aan de Federale Gerechtelijke Politie, en 1 aan de Lokale Politie. Sinds 2012 worden zij bijgestaan door 1 administratief medewerker van de Federale Politie die de controledossiers beheert en opzoekingen doet in de verschillende databanken van de Federale Politie.
De controlecel heeft nauwe contacten met andere diensten van de Federale en Lokale Politie. Zo werden er verschillende vergaderingen gehouden met de voetbalcel over fraudebestrijding op sportevenementen. Daarnaast werkt de cel nauw samen met diensten zoals de Bijzondere Belastingsinspectie, de Cel voor Financiële Informatieverwerking en de economische inspectie. Die samenwerking beperkt zich vaak niet enkel tot loutere uitwisseling van informatie, maar leidt ook tot gezamenlijke controles op het terrein.
De controlecel van de Kansspelcommissie is een autonome cel binnen de Centrale Dienst voor Bestrijding van Corruptie. Dat is een dienst van de Centrale dienst voor Economische en Financiële criminaliteit, welke dan weer een dienst is binnen de Federale Gerechtelijke Politie.
Ook met de diverse parketten wordt overlegd om specifieke acties te ondernemen. Een voorbeeld hiervan is een gecoördineerde controle Brussel waarbij een 50-tal bingo’s in beslag werden genomen en een vergunning E werd ingetrokken. Er wordt voornamelijk gecontroleerd op twee niveaus:
Verder kan de controlecel beroep doen op 3 Officieren van Gerechtelijke Politie met beperkte bevoegdheid inzake kansspelen. Zij maken deel uit van het secretariaat van de Kansspelcommissie en zijn dus ambtenaren van de FOD Justitie. De Kansspelcommissie nam in 2012 het initiatief om dit aantal te verhogen tot 16 om de werklast van de controles te verminderen. Op 31 december 2012 werd aan dit initiatief geen gevolg gegeven. De Kansspelcommissie hoopt dat dit zal wijzigen in 2013.
44
In 2012 werd er nieuwe mandaathouder binnen het Parket-Generaal van Luik aangeduid die belast is met kansspelen: dhr. Kraewinkels. De controlecel van de Kansspelcommissie heeft reeds met ProcureurGeneraal De Valkeneer en Substituut-Procureur-Generaal Kraewinkels
1. Op legaal niveau (de wettelijke bepalingen en de uitvoeringsbesluiten) De diverse kansspelinrichtingen (klasse I, klasse II, klasse III en klasse IV) worden op regelmatige basis gecontroleerd. Dit kan willekeurig zijn, op aangifte (de procedure klachten en bezwaren artikel 20) of in het kader van een operatie (vorming + operatie op het terrein of op vraag van een plaatselijke politiedienst). De controles verlopen volgens een vast stramien waarbij alle aspecten van een correcte uitbating van een kansspelinrichting onder de loep worden genomen. In kansspelinrichtingen klasse I en II zijn dit ondermeer de correcte registratie, het aantal toestellen, de ijking van de toestellen, de aanwezigheid van preventiefolders, de aanwezigheid
van -21-jarigen en de vergunningen D (personeel van casino’s of speelautomatenhallen). In de cafés gaat de controledienst de correcte uitbating van de bingotoestellen na waarbij vooral wordt gekeken of er wordt gespeeld door minderjarigen en of de uitbater over een correcte vergunning C beschikt. Zeer vaak wordt samengewerkt met de Lokale Politie. Voor de controle van de kansspeltoestellen doet de controledienst van de Kansspelcommissie dan weer beroep op haar gespecialiseerde cel “Technische ondersteuning”. Ook de vergunningshouders E ontsnappen niet aan de controle, vooral op financieel gebied en op een correcte doorzending van gegevens. In 2012 werd dit toezicht nog verscherpt waardoor 3 vergunningen werden ingetrokken. Sinds 2011 houdt de controlecel van de Kansspelcommissie ook toezicht op de wedkantoren en de boekhandels waar weddenschappen worden aangenomen. Dat zorgde voor een verdubbeling van de werklast. Deze sector heeft zich snel geregulariseerd en het aantal vastgestelde inbreuken bleef beperkt. In 2013 komen er technische protocols die de kansspelsector aan nieuwe verplichtingen zullen onderwerpen. Die protocols moeten ook door de controlecel gecontroleerd te worden. De technische protocols en een doorgedreven controle moeten ervoor zorgen dat de sector van de weddenschappen zich ook
in 2013 verder zal professionaliseren. Iedere controle maakt het voorwerp uit van een rapport en kan aanleiding geven tot administratieve sancties (bv. bij gebrek aan folders van de Kansspelcommissie bij de toestellen) en/of strafrechtelijke sancties (bv. geen registratie van de spelers). De controlecel van de Kansspelcommissie kijkt ook uit naar de implementatie van de administratieve boetes die opgelegd zullen kunnen worden na afspraken met het parket. Dat zal de slagkracht van de controlecel danig versterken.
2. Op illegaal niveau Op illegaal niveau zet de Kansspelcommissie voornamelijk in op de controle van illegale kansspeluitbatingen van diverse oorsprong. Die illegale inrichtingen staan onder geen enkele controle en houden geen rekening met de bescherming van de speler. Vaak treft de Kansspelcommissie in zulke inrichtingen kwetsbare personen aan. Ook illegale wedkantoren, illegale loterijen en verboden telefoonspelen worden in het oog gehouden. De controleacties zijn zeer concreet en gebeuren meestal in samenwerking met de plaatselijke politiediensten, de opsporingsdienst van de belastingen of de economische inspectiediensten. De nadruk ligt weliswaar op kansspelen, maar ook fraude, zwartwerk en druggerelateerde zaken worden blootgelegd. Het gaat steeds om strafrechtelijke inbreuken die vervolging kennen door het parket.
Het college van Procureurs-generaal voert samen met de plaatselijke parketten een strikt beleid van nultolerantie, vooral wanneer kansspelen worden georganiseerd binnen de georganiseerde criminaliteit, wanneer er minderjarigen of probleemspelers deelnemen of wanneer door onderzoek en informatie blijkt dat er een commercieel circuit wordt opgezet. De controlecel hanteert dezelfde prioriteiten. Om de politiediensten op het terrein te informeren over de specifieke en complexe materie van kansspelen, maakte de Kansspelcommissie werk van een vademecum. Verder wordt er zeer regelmatig vorming voorzien en is er vaak overleg met de autoriteiten over het te volgen beleid. Daarnaast is de controledienst ook het aanspreekpunt voor specifieke vragen over kansspelen en weddenschappen, en de legaliteit of illegaliteit van die spelen. De vragen komen van diverse overheidsdiensten, vaak politie. Er is een 24u/24, 7d/7 permanentie voor parket en politiediensten. Nieuw Vademecum Naar aanleiding van de wijziging van de kansspelwet werd het bestaande vademecum aangepast. Het vademecum moet andere diensten een leidraad geven bij controles van kansspelen. Daarbij wordt voornamelijk naar de Lokale Politie gekeken die aan de hand van het vademecum controles kan uitvoeren. In 2012 werd de laatste hand gelegd aan het nieuwe vademecum dat in de eerste jaarhelft van 2013 zal verschijnen.
45
5 Cijfers In 2012 schakelde de controlecel van de Kansspelcommissie over naar een volledig geautomatiseerd registratiesysteem dat de controlecel moet toelaten om de klachten beter op te volgen. Dit systeem was nodig om de toevloed aan vragen en klachten over kansspelen op internet in goede banen te leiden. Het systeem staat eind 2012 nog in de kinderschoenen maar de controlecel hoopt dat het in de toekomst verder uitgewerkt kan worden om de dienstverlening naar de burger te optimaliseren. In 2012 werden 417 controledossiers behandeld. 287 van deze dossiers hadden een betrekking op internet. Daarnaast handelden 15 dossiers over gevraagde controles, 65 over vragen en aanvragen tot informatie en er waren 50 klachten. De opmerkelijke stijging van het aantal dossiers is te verklaren door het nieuwe registratiesysteem en door de start van kansspelen via internet. De meeste klachten over online kansspelen waren ongegrond. Wel blijft de controlecel vragende partij voor een duidelijk reglementair kader voor online spelen. Dat zal ook het beantwoorden van vragen sterk vereenvoudigen en de toevloed van vragen en klachten verminderen. Alle controledossiers werden in 160 rapporten gegoten en er werden 489 processen-verbaal overgemaakt aan het parket. 91 pv’s hadden betrekking op kansspelen via internet. Dat resulteerde in een blacklist met 60 websites. Er werden 84 toestellen in beslag genomen, naast een geldsom van ongeveer €75 000. 46
5.2 Sancties In 2012 werden er voor de Kansspelcommissie 18 sanctiedossiers ingeleid. Die hadden betrekking op 2 vergunninghouders B, 4 vergunninghouders C, 3 vergunninghouders E, 5 vergunninghouders F1 en 3 vergunninghouders F2. De cijfers vallen in vergelijking met andere jaren laag uit maar dit staat in contrast met het gewicht van de dossiers. 3 middelgrote vergunninghouders E (beide plaatsers van +/- 100 bingo’s) verloren hun vergunning. Daarnaast werd de vergunning van een vergunninghouder B ingetrokken waardoor er op 31 december 2012 in totaal 179 speelautomatenhallen zijn. De Kansspelcommissie werkt sinds 2012 nauwer samen met de gemeenten voor de sanctieprocedures. Indien de gemeente een sanctie zou uitspreken tegen een vergunninghouder, dan kan ze dat steeds aan de Kansspelcommissie overmaken. De Kansspelcommissie kan op basis van de vereisten van de functie overgaan tot het intrekken van de vergunning. Poker In 2012 bleef poker in het illegale gokcircuit een maatschappelijk probleem. Vooral jongeren blijven aan het spel verknocht. Poker kan voor jongeren een verkeerd beeld geven van de samenleving. Bovendien stelde de controlecel vast dat de illegale sector zich meer en meer begint te organiseren. Zo worden vaak panden gehuurd om er illegale kansspelen uit te baten. Malafide personen geven leningen aan woekerinteresten om het illegale spel te financieren. Het illegale gokmilieu is vaak verbonden
met criminele organisaties. Internet In 2012 kwam de controle op online kansspelen op gang. De blacklist werd aangevuld en een nieuw systeem voor registratie en klachtenbehandeling werd in dienst genomen. Dat systeem zal in 2013 verder uitgewerkt worden. De controlecel werd op korte termijn het centrale aanspreekpunt voor klachten rond internetspelen. Zowel de legale als illegale aanbieders werden aan controle onderworpen en door de talloze interventies van de controlecel gingen meerdere grote illegale aanbieders van online kansspelen over tot regularisatie. Dat gebeurde door een samenwerking met legale aanbieders of door het afsluiten van de website voor de Belgische markt. De blacklist blijkt een krachtig wapen te zijn in de strijd tegen de illegale websites. De negatieve reclame voor de bedrijven op de blacklist is doorslaggevender dan de opbrengst uit illegale spelen op de Belgische markt. Op 31 december 2012 telt de blacklist 60 websites. Toch benadrukt de Kansspelcommissie dat ook alle andere websites die niet op de whitelist staan verboden zijn door de kansspelwet. De controlecel van de Kansspelcommissie ging in november 2012 over tot de ondervraging van de verantwoordelijke van Bwin.party. Het resultaat van deze actie is dat Bwin zich zal schikken naar de Belgische kansspelwet.
Loterijen Loterijen zijn weliswaar kansspelen, maar ze vallen onder de wet op loterijen van 31 december 1851. Elementaire kenmerken van een loterij, naast de trekking, zijn het openbaar nut en de openbaarheid. De Kansspelcommissie werd in 2012 met 2 specifieke fenomenen geconfronteerd: het bingospel (kienen) in de cafés en het verloten van allerlei goederen die normaal gezien verkocht worden (bv. een woning). Voor de organisatie van zulke loterijen is de toestemming nodig van het college van Burgemeester en Schepenen als het evenement plaatsvindt op het grondgebied van 1 gemeente. Indien de loterij meerdere gemeenten behelst (maar binnen 1 provincie) moet de goedkeuring van de bestendige deputatie gevraagd worden. Wordt de loterij over meerdere provincies georganiseerd, dan is de goedkeuring van de minister van Binnenlandse zaken vereist. Bij loterijen via internet is er steeds een goedkeuring van de minister van Binnenlandse zaken nodig. Casino’s Ook in 2012 werden de 9 Belgische casino’s gecontroleerd, maar er werden geen inbreuken vastgesteld. De Belgische casino’s werken volledig conform de kansspelwet. Eventuele opmerkingen worden ter harte genomen en vragen van de Kansspelcommissie worden snel en efficiënt beantwoord.
Speelautomatenhallen In 2012 kregen alle 179 kansspelinrichtingen klasse II het bezoek van de controlecel van de Kansspelcommissie. Uit enkele grote acties in de verschillende provincies bleken de meeste inrichtingen de kansspelwet respecteren. De frequentste inbreuk was het aanbieden van dranken of maaltijden. De Kansspelcommissie past de kansspelwet strikt toe en legt in dat geval steeds een sanctie op. Door een aantal aanpassingen binnen de zalen zelf waren er zeer weinig inbreuken op de EPIS-controle. Ook hier werpen de strenge controles van de Kansspelcommissie hun vruchten af. De kansspelinrichtingen klasse II staan wel onder grote druk door het rookverbod. Drankgelegenheden De controle in drankgelegenheden wordt meer en meer uitgevoerd door de Lokale Politie in samenwerking met de controlecel van de Kansspelcommissie. Doordat de controlecel in het verleden vaak aanwezig was op het terrein en vele controles heeft uitgevoerd in samenwerking met de Lokale Politie, is die laatste almaar beter geplaatst om zelfstandig controles uit te voeren. Het aantal overtredingen door café-uitbaters neemt af. Als een plaatser van bingo’s een misdrijf pleegt (bv. het manipuleren van toestellen of het spelen met open venster), dan maakt de café-uitbater zich wel passief schuldig aan dat misdrijf. Hij is dan immers op de hoogte
47
5 maar stelt zelf geen concrete handelingen. Vanaf 1 januari 2012 moeten alle nieuwe bingotoestellen in drankgelegenheden over een elektronische kaartlezer voor identiteitskaarten beschikken. De controlecel hoopt dat dit initiatief het aantal minderjarigen dat op bingo’s speelt zal doen dalen. De elektronische kaartlezer is voorlopig enkel voorzien bij de nieuwe kansspeltoestellen. Plaatsers/herstellers In 2012 waren de controles op de plaatsers/herstellers van bingo’s een absolute prioriteit voor de controlecel. De servers werden grondig bestudeerd en ook de doorgestuurde gegevens werden meer dan ooit geanalyseerd. Die aanpak leidde tot de intrekking van vergunningen van 3 middelgrote ondernemingen. Tevens was een groot aantal vergunningen E aan hernieuwing toe. Daarbij werd sterk gecontroleerd op het voldoen aan alle vereisten en werd meer nadruk gelegd op het professionalisme van de kansspelsector. Ook de nieuw opgerichte cel Audit & Budget verscherpte de controle van de vergunninghouders E, voornamelijk door financiële analyses. Zo kwam aan het licht dat een nieuwe grote vergunninghouder E die zich wenste te richten op de internetmarkt een aantal inbreuken had gepleegd tegen de kansspelwet via andere vennootschappen. Die vergunning werd dan ook ingetrokken. De controlecel stootte op een aantal fraudetechnieken zoals het spelen op kansspeltoestellen zonder venster.
48
Wedkantoren Twee jaar na de wijziging van de kansspelwet verlopen de controles op de wedkantoren vlot. De sector van de weddenschappen schikt zich naar de nieuwe wet. Op 2 jaar tijd is er een enorme vooruitgang geboekt en slechts
sporadisch worden er inbreuken vastgesteld. De voornaamste inbreuken zijn het niet respecteren van het alcoholverbod en het plaatsen van niet toegestane kansspeltoestellen. Bijkomende informatieve nota’s die bijvoorbeeld de zelfbedieningterminals regelen worden goed nageleefd. Op basis van de controles werden verscheidene vergunningen F1 geweigerd wegens inbreuken op verschillende wetgevingen. Er wordt niet enkel rekening gehouden met de inbreuken op de kansspelwet bij de beoordeling van een dossier. In 2013 zullen de eerste technische protocols worden gepubliceerd waar de sector van de weddenschappen aan moet voldoen. Die zullen bijdragen tot een groter professionalisme van de sector. Illegaal gokcircuit De illegale kansspelinrichtingen blijven ook een prioriteit. Controles gebeuren in dit geval in samenwerking met de lokale politiediensten of bij vuurwapengevaarlijke situaties met de gespecialiseerde interventieeenheden van de Federale Politie. Er worden zeer regelmatig invallen georganiseerd, zowel op pokertornooien als in achterzalen van drankgelegenheden, in private woningen en bijgebouwen van woningen. Aangezien de activiteiten niet altijd in het openbare plaatsen plaatsvinden of overdag, kan de Kansspelcommissie ook ‘s nachts binnendringen, mits een voorafgaande toelating van de rechter van de politierechtbank. Die toelating moet echter gebaseerd zijn op geconfirmeerde informatie en is beperkt in de tijd. De Kansspelcommissie blijft de nodige aandacht besteden aan de controle op illegale kansspelen maar stelt vast dat de organisatoren zich steeds beter organiseren. Dat maakt haar taak er niet eenvoudiger op.
In 2012 stelde de controlecel een verdere professionalisering van de illegale kansspelsector vast, waardoor het steeds moeilijker wordt om inbreuken vast te stellen. Toch heeft de controlecel belangrijke stappen gezet in de strijd tegen de illegale kansspelen. Helaas zijn kansspelen geen prioriteit voor de meeste politiediensten. Het verkrijgen van manschappen en steun voor acties is een groot probleem. Het is een gemiste kans dat kansspelen niet zijn opgenomen in het Nationaal Veiligheidsplan. Kansspelen mogen als crimineel feit zeker niet gebanaliseerd worden. Sommige feiten spelen zich volledig af in het milieu van de illegale kansspelen. Zo werd een speler bij het verlaten van een illegale kansspelinrichting overvallen. Hij had enorm veel geld op zak dat hij had gewonnen via kansspelen. Hij werd het slachtoffer van een roofmoord. Tijdens de controles in de illegale kansspelinrichtingen geldt de Salduz-wetgeving die aan personen die van hun vrijheid beroofd worden het recht op bijstand van een advocaat verzekert. Daardoor lopen de controles vertragingen op. Als de verdachten later worden verhoord bestaat bovendien het gevaar dat ze onderlinge afspraken hebben gemaakt over de af te leggen verklaring.
49
6
Technische Evaluaties – Metrologische dienst 6.1 Situatie van de activiteit “Technische evaluatie” De technische evaluatie van kansspelmachines gebeurt sinds 2011 in het laboratorium van de Kansspelcommissie, maar er wordt nog steeds nauw samengewerkt met de Metrologische dienst van de FOD Economie. Goedkeuringen van het model “kansspelen” worden door deze dienst afgegeven op basis van de technische verslagen van het team van de Kansspelcommissie. Voor de eenvoud blijft de benaming van de technische dienst van de Kansspelcommissie “Metrologie Kansspelen”, de terminologie die altijd al door de operatoren van de sector werd gebruikt.
6.2 Opdracht van de Dienst Kansspelen De opdracht wordt beschreven in artikelen 52 en 53 van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers. Ze bestaat voornamelijk uit het afleveren van modelgoedkeuringen en de uitvoering van eerste ijken, periodieke ijken en technische controles. De goedkeuring van een model omvat een administratief en een technisch onderzoek, naast het uitvoeren van diepgaande tests in laboratoria. Hierbij volgt men nauwgezet het betrokken goedkeuringsprotocol, met de uitleg, de interpretatie en de beschrijving van de uitvoeringsmodaliteiten van de geldende voorschriften. 50
De eerste ijk omvat een onderzoek om voor het begin van de uitbating
vast te stellen of het automatische kansspel overeenstemt met het goedgekeurde model. De nadruk ligt op de controle van de software om te bepalen of de software in het automatisch kansspel overeenkomt met de goedgekeurde software. De periodieke ijk heeft hetzelfde doel als de eerste ijk en gebeurt op regelmatige tijdstippen op machines in dienst. De huidige reglementering voorziet één periodieke ijk per jaar voor de machines in de in kansspelinrichtingen klasse I. Voor online kansspelen werden ontwerpen van besluit voorbereid maar niet afgekondigd of gepubliceerd in 2012. Deze ontwerpen voorzien een beheer van het uurverlies door controle van de inzet en van de individuele speeltijd van de spelers. Dit is een fundamenteel verschil vergeleken met een beheer van het uurverlies op basis van een “automaatgemiddelde”. Deze methode zou een betere bescherming van de speler moeten toelaten, op voorwaarde dat de gebruikte parameters (grootte en frequentie van “regeneratie” van de mogelijkheid om in te zetten) zorgvuldig worden gekozen. De technische protocollen kunnen pas worden voorbereid na publicatie van de koninklijke besluiten over deze kansspelen.
6.3 Goedkeuring van modellen Het aantal goedkeuringen van modellen die zijn afgeleverd voor zowel voor nieuwe modellen als voor varianten is als volgt:
Klasse
Nieuwe aanvragen
Aanvullingen van bestaande dossiers (varianten, gewijzigde software ...)
I
22
3
II
6
26
III
1
7
IV
3
6.4 Controles
6.4.3 Bezoeken aan de kansspelinrichtingen
6.4.1 Eerste ijken
Gedurende heel het jaar werden casino’s en speelautomatenhallen bezocht, meestal in samenwerking met de Controledienst van de Kansspelcommissie.
Klasse
Automaten of omschakelingskits
I
133
4
II
594 642 187
Totaal
15
38
III
A33
1
4
IV
Voor sommige modellen werden de tests uitgevoerd door geaccrediteerde laboratoria. Er is een afname in nieuwe aanvragen en varianten. Deze afname is waarschijnlijk een weerspiegeling van de moeilijkheden die deze sector momenteel ondervindt. Positief is dat de aanvragen voor nieuwe machines klasse III weer op gang lijken te komen (ze lagen stil na de invoering van de identiteitskaartlezer).
6.4.4 Elektronische handtekening
6.4.2 Periodieke ijken Klasse
Automaten
I
1496
Na de invoering van de identiteitskaartlezer op machines klasse III, is het aantal eerste ijken voor deze machines fors gedaald (met meer dan 50%). Het aantal eerste ijken voor klasse IV is daarentegen bijna verdubbeld, maar blijft toch nog bescheiden. Voor klasse I is het nuttig het aantal eerste en periodieke ijken te vergelijken. Voor deze klasse machines blijft het aantal ijken quasi onveranderd (zeer lichte toename).
Net zoals de voorbije jaren kon bij de controle van spelautomaten klasse II, III en IV de elektronische handtekening overal toegepast worden. Voor klasse I gaat de implementatie van de elektronische handtekening niet vooruit. Dit vermindert de kwaliteit van de ijken hoegenaamd niet, maar is er meer tijd voor nodig, aangezien de software met complexere methodes moet gecontroleerd worden.
6.5 Goedkeuringsprotocollen
De goedkeuringsprotocollen, één voor elke klasse, bevatten alle technische voorschriften en de beschrijving van de uit te voeren tests. Deze protocollen worden regelmatig geüpdatet als gevolg van technische evoluties en de wijzigingen van de technische regels.
51
6
16 Spelen met lage inzet en lage prijs
Deze updates gebeuren nu jaarlijks. De wijzigingsvoorstellen komen zowel van de kansspelsector als van de Kansspelcommissie. Deze voorstellen worden bestudeerd op de jaarlijkse sectorvergadering (in september) en worden in voorkomend geval geïntegreerd in de overeenstemmende protocollen.
Het protocol voor categorie artikel 3.316, begin 2009 opgesteld, wordt niet meer geüpdatet aangezien deze categorie op termijn zal verdwijnen.
Alle metrologieprotocollen blijven momenteel vrij stabiel. Enkel de wijzigingen die tijdens de jaarlijkse septembervergadering werden vastgelegd en die samen met alle betrokken fabrikanten worden uitgevoerd, worden in de protocollen geïmplementeerd.
6.6 Testapparatuur
De wijzigingen aangebracht aan deze protocollen staan vermeld in het document “Update” beschikbaar op de pagina Metrologie op de website. De informaticaprotocollen werden volledig herzien om hun leesbaarheid te verbeteren en de nieuwe XML-formaten zo duidelijk mogelijk te implementeren.
Een klein aantal apparaten van hetzelfde model wordt gedurende een beperkte periode in een reële exploitatiesituatie geplaatst, onder strikte voorwaarden en onder controle van de Metrologische dienst, die het gemiddeld uurverlies verifieert door de interne statistieken van de spelen te controleren.
De tabellen hieronder geven de situatie eind 2012 weer.
Net zoals in 2011 was het in 2012 mogelijk om ter plaatse procedures voor het installeren van testapparaten toe te passen.
Metrologieprotocollen Klasse I Publicatie van versie 3.3
Klasse II
1/11/2012
Publicatie van versie 3.3
Klasse III
1/11/2012
Publicatie van versie 2.6
Klasse IV Publicatie van versie 1.2
1/11/2012
Klasse Art. 33
1/11/2012
-
Geen wijziging in 2012
Informaticaprotocollen Klasse I
52
Publicatie van versie 11
Klasse II 1/11/2012
Publicatie van versie 09
Klasse III 1/11/2012
Publicatie van versie 09
Klasse IV 1/11/2012
Publicatie van versie 01
1/11/2012
Op basis hiervan kunnen de fabrikanten hun software verfijnen, rekening houdend met de verkregen informatie, en kunnen ze de problemen en kinderziektes verminderen wanneer ze de machines op grotere schaal inzetten.
het uitwerken van het deel “Technische evaluaties” van het project “e-learning”.
Verscheidene fabrikanten hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt.
Sinds 1 januari 2011 is het laboratorium gevestigd in het gebouw van de Kansspelcommissie. De Metrologische dienst van de FOD Economie beschikt niet langer over een laboratorium voor de evaluatie van kansspelmachines.
6.9 Laboratorium
6.7 Lijst van de toegelaten spelen voor de kansspelinrichtingen I, II, III et IV 6.10 Vergaderingen Op de basis van de afgeleverde modelgoedkeuringen wordt elke maand tijdens de vergadering van de Kansspelcommissie een lijst voorgelegd om goedkeuringen voor de kansspelen toe te kennen. De sector wordt op de hoogte gehouden van deze goedkeuringen door maandelijkse informatienota’s op de website van de Kansspelcommissie.
6.8 Opleiding van kandidaat vergunninghouders D De opleiding van kandidaat vergunninghouders D gebeurt momenteel op basis van “e-learning”. De Dienst Metrologie heeft ook zijn steun verleend voor
De Metrologische dienst neemt op zeer regelmatige basis deel aan interne vergaderingen of aan vergaderingen met technische subcommissies (eGames, online protocollen,…), al dan niet samen met de fabrikanten of met de kansspelsector. Er wordt meestal gesproken over de technische aspecten van de werkingsregels met het oog op het toekennen van de modelgoedkeuringen of van vergunningen. Hieruit vloeien voorstellen voor de actualisering van de technische protocollen voort, die besproken worden op de “sector” vergaderingen. De Metrologische dienst blijft ook actief binnen de technische subgroep van het GREF (Gaming Regulators European Forum).
6.11 Personeel Sinds 1 januari 2011 bestaat het team “Metrologie” van de Kansspelcommissie uit drie ingenieurs afkomstig van de FOD Economie. Dit aantal is onvoldoende en moet uitgebreid worden. Er werden meerdere aanwervingsprocedures voor bijkomende ingenieurs begonnen maar tot nu toe zonder succes. Deze pogingen zullen in 2013 voortgezet worden om de bezetting van het team op een aanvaardbaar niveau te brengen. Vier ambtenaren van de FOD Economie blijven actief in het domein van de kansspelen en voeren nog steeds eerste ijken uit op automaten klasse II, III en IV bij de fabrikanten.
6.12 Website van de technische dienst De technische protocollen “Metrologie” en “Informatica” zijn beschikbaar op de website van de Kansspelcommissie op het volgende adres: http://www.gamingcommission.be (rubriek Metrologie).
53
7
Rechtspraak 7.1. Reglementaire ontwikkelingen Omdat het wetgevend kader nu duidelijk en beschikbaar is komt veel gewicht te liggen bij de uitvoeringsbesluiten die de wet meer gestalte moeten geven. In 2012 werden enkel 2 KB’s gepubliceerd, namelijk over de bijdragen van de vergunninghouders aan het Fonds van de Kansspelcommissie (KB van 6 maart 2012 en KB van 26 november 2012), en werd een KB voor het organiseren van de weddenschappen door de Nationale Loterij gepubliceerd waarover de Kansspelcommissie advies had gegeven (KB van 20 juli 2012). De Kansspelcommissie kreeg de toestemming van het Sectoraal Comité van het Rijksregister, beraadslaging RR nr. 72/2012 van 5 september 2012, om het Rijksregister onder bepaalde voorwaarden te koppelen aan de EPIS-databank. De uitwerking is voorzien voor 2013. In 2012 werden de vragen beantwoord van de Mededingingsautoriteit van de FOD Economie.
7.2 Rechtspraak
Oostenrijkse kansspelwetgeving, die zegt dat eventueel reclame kan worden gemaakt voor buitenlandse kansspelinrichtingen als de wetgeving van de Lidstaat waar deze kansspelinrichting is gevestigd vergelijkbare beschermingsmaatregelen kent voor consumenten met de Oostenrijkse wet. Alleen als ook aan die voorwaarde is voldaan, kunnen de bevoegde autoriteiten een vergunning afleveren om reclame te maken op Oostenrijks grondgebied. De partijen HIT en HIT LARIX zijn Sloveense ondernemingen die in Oostenrijk reclame wouden maken om Oostenrijkers te lokken naar hun kansspelinrichtingen nabij de Oostenrijkse grens. In Slovenië zijn zij vergund en bieden zij op legale wijze (land-based) kansspelen aan. Zij hadden toestemming verzocht om reclame te mogen maken, maar dit werd geweigerd omdat de Sloveense wetgeving bepaalde beschermingsmaatregelen niet kent die wel zijn vastgelegd in de Oostenrijkse wetgeving. In het beroep van HIT en HIT LARIX tegen de weigering, verwees de rechter de volgende vraag naar het HJEU: “Is een regeling van een lidstaat, die reclame in deze lidstaat voor in het buitenland gelegen casino’s slechts toestaat wanneer de voor deze casino’s geldende wettelijke bepalingen ter bescherming van de speler overeenkomen met de nationale bepalingen ter zake, verenigbaar met de vrijheid van dienstverrichting?”
7.2.1 Hof van Justitie van de Europese Unie 54
I. Arrest HJEU inzake HIT LARIX (zaak C-176/11) De zaak HIT en HIT LARIX was een prejudiciële verwijzing naar de
Het Hof maakt een geijkte analyse van beperkingen op het vrij verkeer van diensten in het kader van het kansspelbeleid van een Lidstaat. Een verbod op reclame is inderdaad een beperking. Die beperking kan echter
gerechtvaardigd zijn overeenkomstig het Unierecht en de rechtspraak van het Hof. Bij kansspelen kan dit om dwingende redenen van algemeen belang, zoals de bescherming van de consument of fraudebestrijding, voor zover aan de voorwaarden van proportionaliteit en non-discriminatie is voldaan. De doelstellingen van het kansspelbeleid moeten bovendien op coherente en systematische wijze worden nagestreefd. Het lijdt geen twijfel dat de Oostenrijkse bepaling de consument wil beschermen tegen de gevaren van kansspelen. Het Hof herhaalt dat het aan elke Lidstaat toekomt haar eigen beschermingsniveau te bepalen en dat daarin verschillen tussen de Lidstaten kunnen bestaan. Het Hof oordeelt dan of het een evenredige beperking uitmaakt om de mogelijkheid tot publiciteit voor een buitenlandse kansspelinrichting te laten afhangen van diens niveau van spelersbescherming. Volgens het Hof kan die vergunningsregeling inderdaad aanvaardbaar zijn en betekent dit geen overdreven last voor de marktdeelnemers. Het Hof benadrukt wel dat het buitenlands beschermingssysteem gelijkwaardig moet zijn aan het nationale beschermingssysteem en dat niet mag geëist worden dat de regels identiek zouden zijn.
In essentie zet het Hof haar bestaande rechtspraak onverkort verder: Lidstaten kunnen beperkingen aanbrengen op de vrijheid van dienstverlening van kansspelen, inclusief reclame, voor zover aan de nodige voorwaarden wordt voldaan. België vroeg echter om een verdere nuance, hetgeen het Hof niet heeft gevolgd. Hoewel België uiteraard ook steeds verdedigde dat beperkingen op het maken van reclame voor kansspelen mogelijk zijn, stond in de schriftelijke opmerkingen en in de pleidooien dat die beperkingen betrekking moeten hebben op: a) de kansspeloperatoren zelf (bv. enkel nationaal vergunde operatoren mogen reclame maken, wat een totaalverbod van buitenlandse publiciteit zou inhouden – dit was ook het eerste Oostenrijkse systeem voordat de Europese Commissie haar inbreukprocedure tegen Oostenrijk had gestart); of b) de aard van de gevoerde reclame (bv. voorwaarden met betrekking tot de mediakanalen, het voorspiegelen van winsten en succes, zich niet richten tot minderjarigen, etc.) België stelde dat de Oostenrijkse voorwaarde van “gelijkaardige” bescherming in de Lidstaat van vestiging tegen het principe ingaat dat het aan elke Lidstaat vrij is om de gewenste beschermingsstandaard vast te leggen
voor haar inwoners. Bovendien impliceert dit feitelijk een grensoverschrijdende werking van het Oostenrijks recht en zou dit een eerste stap kunnen zijn naar harmonisatie en wederzijdse erkenning. Immers, als voor reclame kan worden bepaald of er wel voldoende bescherming gegarandeerd wordt in een andere Lidstaat, is het niet langer ondenkbaar dat op termijn dezelfde analyse zal kunnen (of moeten) gemaakt worden voor het aanbieden van kansspelen zelf. Bovendien is de Oostenrijkse wetgeving de facto discriminerend omdat sommige buitenlandse operatoren al dan niet reclame zullen mogen maken, afhankelijk van waar ze gevestigd zijn binnen de EU. Het Hof heeft op deze bemerkingen geen antwoord gegeven en heeft zich beperkt tot een analyse volgens het standaard stramien van gerechtvaardigde beperkingen.
II. Arrest HJEU inzake Fortuna (gevoegde zaken C-213/11, C-214/11 en C-217/11) De Fortuna-zaak was een prejudiciële verwijzing waarbij de Poolse rechter vroeg aan het Hof van Justitie van de Europese Unie om te verduidelijken of de nieuwe Poolse kansspelwet van 19 november 2009 had moeten worden aangemeld bij de Europese Commissie onder Richtlijn 98/34.
55
7 De drie partijen in het geding zijn vennootschappen die “kansspelautomaten met prijzen van geringe waarde” uitbaten of dit wensen te doen. Twee onder hen hadden een vergunning om dergelijke spelmachines uit te baten in Polen op verschillende vastgelegde locaties (bars etc.) voor een periode van zes jaar. Eén van deze twee had de bevoegde autoriteiten verzocht om een wijziging van de licentie zodat de machines op andere locaties konden worden uitgebaat. De andere had om hernieuwing van de bestaande licentie gevraagd aangezien deze verliep. De derde operator had een nieuwe licentie aangevraagd om dergelijke spelen uit te baten op een aantal plaatsen. Al deze verzoeken werden echter geweigerd door de Poolse autoriteiten door het in werking treden van de nieuwe kansspelwet. Daarin werd immers vastgelegd dat de bestaande vergunningen enkel geldig zouden zijn voor hun oorspronkelijke duurtijd en dat geen verlenging meer zou worden toegekend, net zomin als nieuwe licenties. Bovendien mochten ook de plaatsen waar deze spelmachines met prijzen van geringe waarde werden uitgebaat niet worden vermeerderd of gewijzigd. De Poolse wet bepaalt dat al deze machines geleidelijk aan zouden verdwijnen uit het straatbeeld en dat ze uiteindelijk enkel nog zullen kunnen worden opgesteld in casino’s of kansspelhallen.
56
De drie operatoren in kwestie betwistten de beslissing van de Poolse autoriteiten. Ze voeren daarbij aan dat de nieuwe kansspelwet niet was aangemeld bij de Europese Commissie en dat dit wel had moeten gebeuren. Wetgeving die had moeten worden aangemeld onder Richtlijn 98/34 maar waarbij dat niet is gebeurd, is inderdaad niet tegenwerpelijk aan de rechtsonderhorigen en zou bijgevolg niet kunnen dienen om dergelijke weigeringen op te baseren.
De rechter vraagt daarom aan het Hof om te verduidelijken of de bepalingen van de Poolse kansspelwet moeten worden gezien als “technische voorschriften” onder Richtlijn 98/34, want dan had de wet immers moeten worden aangemeld. Het Hof maakt een analyse van de notificatierichtlijn, voornamelijk in het licht van het arrest Lindberg (zaak C-267/03). Zoals verwacht gaat het Hof voornamelijk in op de deelcategorie “andere eis”. Als de Poolse wetgeving hieronder zou vallen, zou het inderdaad een technisch voorschrift uitmaken. Om een “andere eis” te zijn, zoals vastgelegd in de notificatierichtlijn, moeten het voorwaarden zijn die de samenstelling, de aard of de verhandeling van het betrokken product (spelmachines met prijzen van geringe waarde) op significante wijze kunnen beïnvloeden. Het Hof stelt vast dat de bepalingen in kwestie inderdaad de verhandeling van deze spelautomaten ongunstig kunnen beïnvloeden. Of dit in de praktijk zo is, moet echter worden nagegaan door de verwijzende rechter aangezien dit een feitenkwestie is. De Poolse wet kan dus technische voorschriften behelzen en ze had dus moeten worden aangemeld. De nationale rechter zal ook moeten nagaan of de speelautomaten met prijzen van geringe waarde kunnen worden geherprogrammeerd voor gebruik in casino’s als kansspelautomaten waarmee hogere prijzen kunnen worden gewonnen. Daarbij stelt het Hof dat bij een dergelijke herprogrammering de machines een groter risico op verslaving zouden inhouden voor de speler, wat op significante wijze hun aard kan beïnvloeden. Het arrest van het Hof in deze zaak ligt in de lijn van de verwachtingen.
Er wordt niet simpelweg gesteld dat de Poolse wet technische voorschriften inhoudt. De nationale rechter moet dit vaststellen onder de definitie van een “andere eis”. Opvallend hierbij is wel dat het Hof weinig ruimte laat voor de Poolse rechter om tot de conclusie te komen dat er toch geen “andere eis” vervat ligt in de kansspelwet. Het lijkt niet onlogisch dat de handel in speelautomaten met beperkte winst zal aangetast worden door de beperkingen die de nieuwe Poolse kansspelwet oplegt. Enkel indien deze aantasting niet “significant” is, had de wet niet moeten worden aangemeld. Enkel daar is nog enige ruimte voor de Poolse rechter om eventueel te oordelen dat Polen geen fout heeft begaan door niet te notificeren. Het arrest Lindberg lijkt de nationale rechter ook extra ruimte te geven om de significante aantasting van de handel enigszins milder in te schatten als het mogelijk is de machines te herprogrammeren voor andere doeleinden, waardoor ze toch nog nuttig blijven op de nationale markt. Maar hier lijkt het Hof tegenin te gaan door te stellen dat een herprogrammering naar gewone spelautomaten de aard van het product aantast. Gewone spelautomaten zijn meer verslavend en gevaarlijker. Herprogrammering lijkt in dit geval dus geen valabel argument (meer) voor de Poolse overheid.
III. Arrest HJEU inzake Garkalns (zaak C-470/11) Garkalns SIA wenste een speelautomatenhal uit te baten in een winkelcentrum in de stad Riga. De Letse kansspelwet bepaalt dat een operator voor de organisatie van kansspelen zowel een algemene als een specifieke vergunning nodig heeft, die kan worden verkregen bij de dienst belast met controle en toezicht op de loterijen en kansspelen. Een operator moet bovendien de toestemming hebben van de bevoegde gemeente om een speelautomatenhal te openen. Garkalns vroeg een dergelijke toelating aan bij de stad Riga maar die werd geweigerd op basis van de discretionaire bevoegdheid die de stad heeft ter zake. De Letse wet stelt inderdaad dat als de vergunningsaanvraag niet werd geweigerd omwille van de locatie (bv. te dicht bij een school of in een kerk), de lokale autoriteit ook zelf kan bepalen of de toestemming niet moet worden geweigerd wegens “aanzienlijke aantasting van de belangen van de Staat en de inwoners van het betrokken administratieve gebied”. Garkalns ging in voorziening tegen de beslissing en de rechter verwees de zaak naar het Hof van Justitie van de Europese Unie. Hij vraagt in essentie of de Letse kansspelwet, die een ruime discretionaire bevoegdheid toekent aan de lokale autoriteiten voor de toekenning of weigering van een vergunning, in overeenstemming is met artikel 49 EG (huidig artikel 56 VWEU) en met het
transparantiebeginsel. Het Hof herhaalt bij de analyse haar gekende redenering van restricties die worden opgelegd voor kansspelen. Het is in deze zaak niet betwist dat Letland een legitieme doelstelling nastreeft die een dwingende reden van algemeen belang kan zijn om beperkingen op te leggen, met name de bescherming van de belangen van buurtbewoners en mogelijke consumenten. Bij de analyse van de proportionaliteitsvoorwaarde wijst het Hof erop dat de wetgeving ook in lijn moet zijn met het principe van gelijke behandeling en het transparantiebeginsel. Het HJEU verwijst naar het arrest Sporting Exchange en stelt dat een vergunningstelsel voor kansspelen moet gebaseerd zijn op objectieve criteria, die niet-discrimerend en vooraf kenbaar zijn. Op deze manier wordt een grens gesteld aan mogelijke willekeur van de autoriteiten. Die moeten ook hun beslissingen op een voor het publiek toegankelijke wijze motiveren, waarbij zij nauwkeurig de redenen opgeven waarom een vergunning is geweigerd. In deze zaak oordeelt het Hof dat er inderdaad een ruime beslissingsmarge bestaat voor de lokale autoriteiten maar dat dit kan worden gerechtvaardigd als de nationale kansspelwet echt de vooropgestelde objectieven nastreeft zoals ze door Letland werden vastgesteld en als ze op een proportionele en niet-discriminatoire wijze
57
7 wordt toegepast. De uitspraak van het Hof in Garkalns bevestigt dat aan de bevoegde autoriteiten om kansspelvergunningen af te geven door de nationale wetgeving een zekere discretionaire beslissingsbevoegdheid kan worden gegeven, zolang deze correct wordt ingevuld (transparant en objectief ). De wet moet dus niet tot in het detail vastleggen wanneer een vergunning kan worden geweigerd. Ze mag ook verwijzen naar meer algemene concepten die afhankelijk van de zaak kunnen worden afgetoetst door de autoriteiten.
feit dat voormeld artikel 21§1 de commissie niet belast met het beslechten van een geding, maar enkel met het zich positief of negatief uitspreken over de vergunningaanvragen die aan haar gericht worden, kan men hieruit afleiden dat de commissie bij wie een aanvraag voor de toekenning van een licentie aanhangig wordt gemaakt geen rechter is in de zin van artikel 648 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek en dat het verzoekschrift om deze commissie onbevoegd te laten verklaren dan ook duidelijk onontvankelijk is.”
7.2.3 Raad van State R.v.St., 9 februari 2012, nr. 217.830
7.2.2 Hof van Cassatie I. HvC, 15 juni 2010, C.12.0231.F/1 Na beslissingen om een vergunning F1 en meerdere vergunningen F2 te weigeren, werd een eis ingediend bij het Hof van Cassatie om de Kansspelcommissie onbevoegd te verklaren wegens vrees voor partijdigheid in de aanvraagprocedure van vergunningen.
58
Het Hof velde de volgende beslissing: “De Kansspelcommissie neemt een eenzijdige bestuurlijke beslissing als bestuurlijke overheid wanneer ze zich uitspreekt over een aanvraag voor het toekennen van een vergunning op basis van 21 § 1, van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers of met betrekking tot een eisende partij die krachtens artikel 76/1 van deze wet gemachtigd is deze activiteiten verder te zetten tot op het ogenblik dat de Commissie een beslissing neemt. Gezien het
Naar aanleiding van een controle door de Kansspelcommissie in een vaste kansspelinrichting klasse IV werden een aantal inbreuken op de wet van 07 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers vastgesteld waarvan proces-verbaal werd opgemaakt. De toestellen die dienden voor het inrichten van de weddenschappen werden in beslag genomen en het wedkantoor werd verzegeld. De Raad van State oordeelde zich niet te mogen mengen in een lopend strafonderzoek ook al kunnen de vaststellingen van de met het onderzoek belaste ambtenaren in een later stadium leiden tot een bestuurlijke maatregel of sanctie van de Kansspelcommissie. De inbeslagname of verzegeling, op grond van artikel 15, §1, vierde lid, 4. van de kansspelwet, zijn geen voor vernietiging vastbare administratieve rechtshandelingen in de zin van artikel 14, §1 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State.
17 R.v.St., 20 december 2012, nr. 221.834.
R.v.St., 27 april 2012, nr. 219.111 Naar aanleiding van een vordering tot schorsing van een beslissing van de Kansspelcommissie waarbij een vergunning F2 voor een vaste kansspelinrichting klasse IV werd geweigerd, oordeelde de Raad van State dat de aanvrager, die nog verscheidene andere reeds vergunde wedkantoren exploiteerde, niet aantoont dat het financieel verlies door de niet-exploitatie van het wedkantoor dermate groot is dat het voortbestaan van al haar activiteiten erdoor in het gedrang wordt gebracht. “Evenmin wordt aangenomen dat het aan dat wedkantoor verbonden cliënteel niet kan worden teruggewonnen na een gebeurlijk vernietigingsarrest, temeer omdat de verzoekende partij er zich op beroept dat het betrokken klantenbestand binnen “een relatief korte periode” werd opgebouwd.” De vordering tot schorsing werd dan ook afgewezen bij gebrek aan een moeilijk te herstellen ernstig nadeel.
R.v.St., 24 mei 2012, nr. 219.453 Op 24 mei 2012 oordeelde de Raad van State naar aanleiding van een vernietigingsberoep door een vergunningsaanvrager van een vergunning B tegen het verlenen van een vergunning door de Kansspelcommissie aan een aanvrager die één plaats hoger op de – ondertussen afgeschafte - wachtlijst stond, dat de Kansspelcommissie terecht niet van de volgorde van de aanvrager op de wachtlijst kon afwijken:
“De verzoekende partij heeft tegen de beslissing om haar niet onmiddellijk een vergunning toe te kennen en haar pas met ingang van 2 maart 2005 op de wachtlijst in te schrijven geen vernietigingsberoep ingesteld, zodat die beslissing definitief is. De Kansspelcommissie vermocht bij het nemen van de bestreden beslissing dan ook niet ten voordele van de verzoekende partij van de volgorde van de aanvragers op de wachtlijst af te wijken.”
R.v.St., 5 juli 2012, nr. 220.203 Op 5 juli 2012 wees de Raad van State een vordering tot schorsing af van een weigering door de Kansspelcommissie van een vergunning F2 voor een vaste kansspelinrichting klasse IV welke op beslissende wijze gestoeld was op de vaststelling dat de vergunningsaanvrager de exploitatie niet correct heeft aangemeld bij de FOD Financiën en nalatig was bij het nakomen van de fiscale verplichtingen, zodat hij niet in aanmerking kwam voor de overgangsregeling van artikel 76/1 van de kansspelwet. “In de huidige stand van het geding wordt niet aangenomen dat de Kansspelcommissie door vast te stellen dat de verzoekende partij haar fiscale verplichtingen niet volledig is nagekomen, buiten de haar opgedragen beoordelingsbevoegdheid is getreden.”
R.v.St., 20 december 2012, nr. 221-834 Op 20 december 2012 wees de Raad van State17 een
beroep af tegen de weigering tot hernieuwing van een vergunning C omdat er in een achterzaaltje van het betreffende café een pokertornooi met inzet werd georganiseerd. De Raad van State oordeelde onder meer: “Aangezien de Kansspelcommissie op grond van artikel 20, tweede lid, van de kansspelwet onder meer als opdracht heeft om de toepassing en de naleving van de wet en haar uitvoeringsbesluiten te controleren, is haar ook de bevoegdheid toevertrouwd om in het kader van de vergunningverlening erover te waken dat de doelstellingen van de wet, met name de sociale bescherming en het tegengaan van mogelijke en ongewenste neveneffecten zoals spelverslaving, witwassen van geld, criminaliteit, financiële en fiscale fraude, worden geëerbiedigd. De feiten die aanleiding hebben gegeven tot de weigering om de vergunning van de verzoekster te hernieuwen, houden ontegenzeggelijk verband met voormelde doelstellingen. De bestreden beslissing steunt immers op de vaststelling dat in verzoeksters inrichting een illegaal pokertoernooi met inzet heeft plaatsgevonden waarbij een persoon met een gokverslaving aanwezig was. Noch de verzoekster, noch de inrichter van het toernooi had de vereiste toelating of vergunning om dit kansspel te organiseren. De Kansspelcommissie kon deze feiten terecht betrekken bij de beoordeling van de hernieuwingaanvraag en op grond daarvan de vergunning weigeren.”
59
7 Arrest nr. 219.453 van 24 mei 2012 in de zaak A. 195.692/VII-38.234; arrest nr. 218.8788 van 12 april 2012 in de zaak A. 199.172/VII-38.002. en arrest nr. 220.038 van 28 juni 2012 in de zaak A. 199.652/VII-38.039
plaats, zijn talrijke kandidaten geïnteresseerd om die vrijgekomen plaats in te vullen.
Deze zaken houden verband met elkaar omdat zij werden ingesteld met eenzelfde doel, namelijk het vernietigen van de beslissing van de Kansspelcommissie met als rechtstreeks gevolg dat de aanvrager niet (onmiddellijk) een vergunning B kreeg.
Eind 2011 diende de Kansspelcommissie bij Minister Turtelboom een ontwerp in van ‘koninklijk besluit tot vaststelling van de wijze van bekendmaking van een openstaande vergunning alsmede van de wijze en termijn van indiening van de aanvraag evenals de criteria die erop gericht zijn de orde van voorrang te bepalen in geval van overtal voor een vergunning B’. Eind 2012 was echter nog steeds geen enkel initiatief genomen tot uitvoering van artikel 6, tweede lid, kansspelwet.
Omdat sinds eind 2004 het maximum aantal vergunningen B bereikt was, heeft de Kansspelcommissie toen beslist om een wachtlijst aan te leggen voor de behandeling van nieuwe vergunningsaanvragen. Aangezien de wachtlijst geen wettelijke dekking genoot, werd bij de wetswijziging van 2010 beslist om hiervoor een wettelijk kader te voorzien. Hiertoe werd een nieuw lid aan artikel 6 toegevoegd: “Het aantal kansspelinrichtingen klasse I, II en IV is beperkt. Indien een vergunning voor de exploitatie van een kansspelinrichting klasse I, II of IV openvalt, kunnen aanvragen tot het verkrijgen van een vergunning worden ingediend. De Koning bepaalt de wijze van bekendmaking van een openstaande vergunning alsmede de wijze en termijn van indiening van de aanvraag evenals de criteria die erop gericht zijn de orde van voorrang te bepalen en welke minstens betrekking hebben op de lokalisatie van de inrichting en de modus operandi van de exploitatie.”
60
Sinds de inwerkingtreding van de Wet van 10 januari 2010 tot wijziging van de wetgeving inzake kansspelen d.d. 1 januari 2011, kan de bestaande wachtlijst dus niet meer worden toegepast. Nochtans is sinds april 2012 een vergunningsplaats vrijgekomen waardoor slechts 179 vergunningen B worden geëxploiteerd in plaats van 180. Door het openvallen van die
De auditeur oordeelde hierover in zijn verslag d.d. 29 november 2011 ‘dat de regering verzuimt om het bovengenoemde koninklijk besluit tijdig uit te vaardigen’. Niettegenstaande de auditeur hieruit afleidde ‘dat hieruit niet volgt dat de Kansspelcommissie op eigen gezag zou kunnen beslissen om de vrijgekomen vergunningen verder toe te kennen op basis van de bestaande wachtlijst. Het komt immers niet aan de Kansspelcommissie toe om in de plaats van de Koning te bepalen op welke wijze de vrijgekomen vergunningen worden toegekend.’, oordeelde de Raad van State op 28 juni 2012 afwijkend op dit advies: “Het ontbreken van een koninklijk besluit houdende de invoering van artikel 6, tweede lid, van de kansspelwet, kan niet verhinderen dat actueel vergunningen voor de exploitatie van kansspelinrichtingen klasse II openvallen. De wettelijke voorwaarden om houder van een vergunning B te kunnen blijven (artikel 36 en 37 van de kansspelwet) gelden immers onverkort. De zienswijze waarbij zou worden aangenomen dat die opengevallen vergunningen niet aan andere
exploitanten kunnen worden toegewezen zolang de Koning niet in de in artikel 6, tweede lid, van de kansspelwet bedoelde uitvoeringsbesluiten heeft voorzien, zou betekenen dat de inwerkingtreding van de kansspelwet, zoals gewijzigd door de wet van 10 januari 2010 tot wijziging van de wetgeving inzake kansspelen, voor onbepaalde tijd wordt uitgesteld. […] Het in het kader van een vernietigingsarrest te verlenen eerherstel sluit derhalve niet uit dat de Kansspelcommissie, met het oog op het operationeel houden van de bepalingen van de kansspelwet die geen nadere uitvoering behoeven, de gangbare praktijk van de wachtlijst voortzet in afwachting van de inwerkingtreding van het artikel 6, tweede lid, van de kansspelwet bedoelde koninklijk besluit.” De Kansspelcommissie heeft in haar vergadering van 7 september 2012 de uitspraak van de Raad van State besproken waarbij besloten werd het beloofde iniatief van de Minister af te wachten. De Kansspelcommissie vindt dat de toepassing van de wachtlijst een slecht signaal zou geven aan de sector en aan de burger. Enkel door het nieuwe KB toe te passen, kan een coherent en duidelijk beleid worden gevoerd met de nodige rechtszekerheid. In alle andere gevallen geeft de toepassing van ‘oude niet wettelijk vastgelegde technieken’ (zijnde de wachtlijst) te kennen dat de Kansspelcommissie in het algemeen en België in het bijzonder de verworven voorlopersrol op kansspelvlak in Europa niet kan waarmaken. Om dergelijke negatieve gevolgen te vermijden, is een snelle publicatie
en inwerkingtreding van de nodige uitvoeringsbesluiten van het grootste belang. De Minister bevestigde begin oktober dat zij bezig was met de studie van het ontwerp van besluit en dat zij spoedig het besluit zou bespreken in de interkabinettenwerkgroep (IKW).
Arrest nr. 220.220, 6 juli 2012 XI 220.18.872 Als de aangevoerde schade geldelijk van aard is, is het niet moeilijk deze te herstellen aangezien deze door schadevergoedingen en interesten vergoed kan worden. Als de toegekende vergunning vervallen is, is van schade, bestaande uit het risico om klanten te verliezen, geen sprake.
Arrest nr. 220.330 van 16 juli 2012 A.205.476/XI-19.064, A.205.491/XI-19.071, A205.493/XI-19.075, A205.497/ XI-19.077, A.205.498/XI-19.078, A.19.090. Arresten nr. 220.352, nr. 220.353, nr. 220.354, nr. 220.355 van 20 juli in de zaak A.205.510/VII-38.580, A.205.512/VII-38.581, A.205.513/VII-38.583, A.205.475/VII-38.582 Het betreft een beroep tegen de weigering om een vergunning toe te kennen aan een vennootschap die een vergunning F1 en meerdere vergunningen F2 aanvraagt. Deze vennootschap kon genieten van de overgangsmaatregelen voorzien in artikel 76/1 van de gecoördineerde wet van 7 mei 1999. De Raad van State verklaart dat:
· “In navolging van wat geldt in disciplinaire aangelegenheden, quod non, geldt de overhandiging nooit van rechtswege”. · De proceduretermijnen voorzien in artikelen 15/4 en 15/5 van de gecoördineerde wet van 7 mei 1999 die handelen over de sanctieprocedures zijn niet van toepassing op de procedure voor het weigeren van een vergunning; · Geen enkele tekst legt de termijn vast voor oproepingen voor de weigering van een vergunning. De aanvrager moet echter over een redelijke termijn beschikken tussen de oproeping en het verhoor bij de Kansspelcommissie. Inzake wordt een termijn van ongeveer een maand als redelijk beschouwd; · Artikel 10§2 laatste alinea van de gecoördineerde wet van 7 mei 1999 voorziet dat: “§2(…) Het mandaat van de leden wordt beëindigd op het moment dat in hun vervanging wordt voorzien.” Het continuïteits beginsel van de openbare dienst wordt bevestigd; · De aanvrager steunt zich op artikelen 292, 828 en 648 en volgende van het Gerechtelijk Wetboek en op artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden om te vragen dat de Kansspelcommissie onbevoegd verklaard wordt of dat toch minstens de vertegenwoordigers van het Ministerie van Financiën gewraakt worden; De stelling van de eisende partij baseert zich op de
61
7 hypothese dat de Kansspelcommissie een rechtbank is; deze hypothese is verkeerd. De Kansspelcommissie werd opgericht door de wet van 7 mei 1999 binnen de FOD Justitie en is bijgevolg een bestuurlijke overheid die afhangt van de uitvoerende macht. Het feit dat de Kansspelcommissie een bestuurlijke overheid en geen bestuurlijke rechtbank is werd onlangs bevestigd door het Grondwettelijk Hof in een arrest van 9 juli 2009. Wanneer de Kansspelcommissie uitspraak doet over een aanvraag tot een vergunning die toelating geeft kansspelen uit te baten, spreekt de Kansspelcommissie geen recht en haar beslissingen treden niet in kracht van gewijsde. Er kan een annulatieberoep tegen de beslissingen van de Kansspelcommissie aangetekend worden bij de Raad van State, maar geen administratief cassatieberoep. De controle door de Raad van State op de motivering van de beslissingen betreffende de toekenning of de weigering van vergunningen gebeurt niet volgens artikel 149 van de Grondwet, maar volgens de wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke motivering van de bestuurshandelingen; · Artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden is niet van toepassing op een beslissing waarin een bestuurlijke overheid uitspraak doet over toelatingsaanvragen in het kader van een economisch beleid. Het volstaat dat deze beslissingen onderworpen kunnen worden aan een controle met volle rechtsmacht in de zin van het verdrag. De beroepsmogelijkheid bij de Raad van State stelt de eisende partij in staat te genieten van een volledige wettelijkheidscontrole, die een daadwerkelijk beroep verzekert. 62
Auditoraatsverslag 24/01/2012, A/A 198.945/VII-36.976 De Kansspelcommissie weigerde in 2010 een vergunning C te hernieuwen omdat de licentiehouder een illegaal pokertoernooi had georganiseerd. Zij baseerde zicht daarvoor op de artikelen 21,1° en 25, 3° van de kansspelwet. De auditeur bevestigde dat de Kansspelcommissie een discretionaire bevoegdheid heeft om al dan niet een vergunning te verlenen of om al dan niet een bestaande vergunning te hernieuwen. Om een vergunning te verkrijgen of hernieuwd te zien, moet volgens de kansspelwet, de aanvrager zich gedragen “op een wijze die beantwoordt aan de vereisten van de functie”. Aangezien de Kansspelcommissie op grond van de kansspelwet de taak heeft om de toepassing en naleving van de kansspelwet en haar uitvoeringsbesluiten te controleren, moet zij nagaan of de doelstelling van de wet, met name de sociale bescherming en het tegengaan van mogelijke en ongewenste neveneffecten zoals spelverslaving, witwassen van geld, criminaliteit, financiële en fiscale fraude, worden geëerbiedigd. De feiten die aanleiding gaven tot de weigering om de vergunning te hernieuwen, houden verband met de doelstellingen van de kansspelwet. De Kansspelcommissie kan deze feiten in aanmerking nemen om te oordelen of de aanvrager zich gedragen heeft ‘op een wijze die beantwoordt aan de vereisten van de functie’. De verwijzing naar het begrip ‘vereisten van de functie’ in het jaarverslag 2005 heeft geen normatieve waarde. Evenmin komt aan de Kansspelcommissie de bevoegdheid toe om een authentieke interpretatie te geven aan een wettelijke bepaling. Dit neemt niet weg dat het aan de Kansspelcommissie toekomt om kennis te nemen van de feiten eigen aan elke zaak en mits inachtneming van de geldende reglementering hierover te oordelen.
7.2.4 Hoven en Rechtbanken Brussel, 24e Kamer, nr. 65, 9 maart 2012, A.R. nr. 10/590/A De Rechtbank van Eerste Aanleg te Brussel oordeelde in een bodemprocedure dat het feit dat de gemeenteraad van een gemeente in 2005 besliste tot intrekking van het gemeenteraadsbesluit van 2002 inzake het niet afsluiten van een convenant voor de exploitatie van kwestieuze kansspelinrichting, de weigering in 2003 van de Kansspelcommissie om de vergunning B te verlenen niet ongedaan maakt. Er bestaat immers geen enkele regelgeving die de Kansspelcommissie oplegt om de aanvraag voor een vergunning B opnieuw te behandelen als de betrokken gemeente haar beslissing weigert. De weigering in 2003 van Kansspelcommissie was wettig en blijft bestaan zolang zij niet ingetrokken wordt, of geschorst of vernietigd wordt door de Raad van State. Tegen bovenstaand vonnis werd ondertussen beroep aangetekend.
Arrest KI 2011/12/208 d.d. 27 september 2012-12-13 Twee medewerkers van de Kansspelcommissie werden door een voormalig vergunninghouder beschuldigd valsheid in geschrifte te hebben gepleegd tijdens een controle van de kansspelinrichting. Zowel in eerste aanleg voor de raadkamer als in hoger beroep voor de kamer van inbeschuldigingstelling, werd geoordeeld dat de klacht van de vergunninghouder ongegrond
was. Het betwiste rapport bevatte een aantal materiële vergissingen en werd op een later tijdstip gecorrigeerd. De gemaakte materiële vergissingen in het rapport zijn aannemelijk en niet dermate buiten proportie om enig bezwaar nopens bedrieglijk opzet of oogmerk om te schaden te weerhouden. Bovendien werd vastgesteld dat de vergissingen in het rapport werden gecorrigeerd en dat de daarop volgende intrekking van de vergunning gebaseerd werd op de gecorrigeerde en juiste materiële vaststellingen en dat deze beslissing tot intrekking van de vergunning de toetsing door de Raad van State bij arrest van 16 juni 2011 doorstond. Er is dus geen enkel verband tussen de foute materiële vaststelling en de uiteindelijke beslissing tot intrekking van de vergunning die werd bevestigd bij voormeld arrest van de Raad van State. Er was geen reden tot vervolging van de in verdenking gestelden. De burgerlijke partij werd veroordeeld tot betaling van een rechtsplegingvergoeding van 1320 euro aan elk van beide overheidsmedewerkers.
7.3 Adviezen Een spel waarbij men de keuze heeft om al dan niet betalend deel te nemen is een kansspel als alle andere constitutieve elementen aanwezig zijn. De Kansspelcommissie keurde in haar vergadering van 8 februari 2012 een advies goed waarin wordt bevestigd dat een spel waarbij men de keuzemogelijkheid heeft om
al dan niet betalend deel te nemen een kansspel is, als alle constitutieve elementen van een kansspel aanwezig zijn. Concreet gaat het om spelen waarbij de inzetvereiste niet in hoofde van alle deelnemers aanwezig is. Dit kan bijvoorbeeld een spel zijn waarbij men zowel kan deelnemen via sms (meestal 1 à 2 euro per sms) als via een gratis inschrijving op de website. Momenteel voorziet de wet in dat geval in een uitzondering. Dergelijke interpretatie kan echter zorgen voor achterpoortjes die de kansspelwet omzeilen. Om misbruiken te vermijden, oordeelde de Kansspelcommissie dat een kansspel moet beoordeeld worden vanuit het standpunt van diegene die al dan niet ‘inzet’. Als alle andere constitutieve elementen van een kansspel aanwezig zijn (toeval/winst en verlies), wordt een spelmogelijkheid beschouwd als een kansspel van zodra men een inzet doet. Eenzelfde soort spel kan in dat geval beschouwd worden als geen kansspel in hoofde van een deelnemer die gratis heeft deelgenomen. Men exploiteert dus een kansspel als een deelnemer hiervoor een inzet moet betalen. De aanbieder van kansspelen die een gratis alternatief voorziet (ook als dit alternatief toegankelijk, gelijkwaardig en universeel is), zal zich voor zijn betalend aanbod aan de kansspelwet moeten houden. Die regeling beperkt zich niet tot mediaspelen maar geldt voor alle kansspelen: het aanbieden van een gratis alternatief betekent niet dat men geen kansspelen exploiteert.
63
7 Dat betekent dat diegene die per sms heeft deelgenomen aan het spel en dus een inzet betaald heeft, deelneemt aan een kansspel. De organisator van het spel is in dat geval exploitant van een kansspel en is dus onderworpen aan de regels van de kansspelwet. Overeenkomstig artikel 4, §§ 1 en 2 van de kansspelwet is het eenieder verboden om zonder voorafgaande vergunning van de Kansspelcommissie kansspelen te exploiteren en is het eenieder verboden om deel te nemen aan een illegaal kansspel, de exploitatie ervan te vergemakkelijken of ervoor reclame te maken. Spelers kunnen beboet worden met een straf van 26 euro tot 25 000 euro (vermenigvuldigd met opdecimen). Voor organisatoren worden deze bedragen vastgelegd op 100 euro tot 100 000 euro (vermenigvuldigd met opdecimen).
Uitsluiting op basis van het vonnis van de Vrederechter in het kader van dringende en voorlopige maatregelen. Vanuit de Vredegerechten kwam de vraag of het mogelijk is om een speler de toegang te ontzeggen tot de Belgische casino’s en speelautomatenhallen (zowel reëel als virtueel) wanneer een gokverslaving aan de oorzaak ligt van echtelijke moeilijkheden.
Bij de uitsluiting op vraag van een derde, wordt de persoon door de Kansspelcommissie voor minstens 1 jaar uitgesloten. Na verloop van 1 jaar kan de persoon de opheffing vragen van het toegangsverbod. Als hij dat doet, wordt de derde (in dit geval de Vrederechter) aangetekend op de hoogte gebracht en kan hij hierin advies verlenen of aanwezig zijn op de zitting van de Kansspelcommissie. Het is echter de Kansspelcommissie die zal beslissen of het verbod wordt gehandhaafd. Klein nadeel van die vorm van uitsluiting is dat personen pas effectief worden uitgesloten na de beslissing van de Kansspelcommissie die slechts eenmaal per maand bijeenkomt. De ontvangst van het vonnis heeft dus geen onmiddellijke uitwerking (in het slechtste geval pas na één maand). De Kansspelcommissie vraagt de Vrederechters om in hun vonnis het toegangsverbod als volgt te omschrijven : “[…] ontzegt de toegang tot Belgische kansspelinrichtingen (reëel en virtueel) aan […]. Deze maatregel dient te worden beschouwd als een verzoek op basis van artikel 54, §3, 5 van de Wet van 07 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers.”
Nota rookverbod kansspelinrichtingen
64
In dit geval werd in inderdaad geoordeeld dat de Vrederechter de uitsluiting als maatregel kan opleggen als dringende en voorlopige maatregel. Op het moment dat de Kansspelcommissie een kopie van een dergelijk vonnis ontvangt, zal dit beschouwd worden als een aanvraag tot uitsluiting op verzoek van een derde zoals voorzien bij artikel 54, §3, 5° van de kansspelwet. Wat echter niet kan, is aan deze maatregel een tijdsgebonden voorwaarde koppelen, zoals bijvoorbeeld ‘zonder mogelijkheid tot herroeping’ of ‘definitief’ of voor een bepaalde duur.
Op 5 september 2012 keurde de Kansspelcommissie een advies goed in het kader van maatregelen voor de kansspelsector naar aanleiding van de invoering van het rookverbod overeenkomstig de Wet van 22 december 2009 (hierna: antitabakswet). Oorspronkelijk werd op het algemene rookverbod een uitzondering voorzien voor kansspelinrichtingen klasse I. Het Grondwettelijk Hof vernietigde echter in haar arrest van 15 maart 2011 o.a. de uitzonderingen zoals geformuleerd onder artikel 4 en 5 van de antitabakswet. De voornaamste doelstelling tot vernietiging van
het artikel 5 is gebaseerd op de bezorgdheid voor de gezondheidsrisico’s van het personeel. De Kansspelcommissie is echter van mening dat de uitzondering bepaald in artikel 6 van de antitabakswet (zijnde de installatie van rookkamers) niet werd vernietigd door het Hof. Niets verhindert dus dat een kansspelinrichting rookkamers zou inrichten. De voorwaarden geformuleerd in artikel 6 antitabakswet zouden bovendien toelaten dat er automatische toestellen zouden worden opgesteld in deze rookkamers aangezien voor de werking ervan de aanwezigheid van personeel niet vereist is. Een interpretatieve uitbreiding van de antitabakswet, die een bijzondere strafwet is, zou strijdig zijn met het legaliteitsbeginsel vastgelegd in de artikelen 12 en 14 van de Grondwet.
Nota cruiseschepen In april 2012 stelde de Kansspelcommissie andermaal een advies op over de exploitatie van kansspelen op cruiseschepen in territoriale wateren. De bestaande wetgeving laat geen ruimte voor een aanbod van casinospelen op cruiseschepen. Die uitbreiding wordt concreet verhinderd door artikel 28 en 29 van de kansspelwet waarin o.a. het aantal toegestane kansspelinrichtingen klasse I beperkt is tot 9 en waarbij het grondgebied van die 9 casino’s wettelijk wordt vastgelegd. Buiten die 9 inrichtingen, kan geen kansspelinrichting klasse I worden uitgebaat.
Momenteel moeten kansspeltoestellen op cruiseschepen worden uitgeschakeld wanneer het schip de Belgische territoriale zee of binnenwateren invaart. Bovendien moet bij afvaart uren worden gewacht vooraleer de kansspelinrichtingen geopend mogen worden. Die toestand benadeelt de Belgische cruisehavens die diep landinwaarts gelegen zijn, met een aanzienlijk inkomensverlies tot gevolg voor zowel de rederijen als voor de steden die veel meer cruiseschepen (en dus toeristen) zouden ontvangen indien de kansspelen niet zouden worden stilgelegd. Een mogelijke oplossing zou zijn dat cruiseschepen niet langer onder de kansspelwet vallen. Zo zouden zij bijvoorbeeld kansspelen kunnen blijven uitbaten tot aan de kade. Voor een dergelijke regeling is echter een wijziging nodig van artikelen 2 en 3 van de kansspelwet. Eens zij voor anker liggen, zouden de kansspelactiviteiten dan worden stilgelegd. Op die manier wordt verhinderd dat Belgische burgers (niet-opvarenden) deelnemen aan de kansspelen. Indien de cruiseschepen zich niet zouden houden aan die regels, dan is de kansspelwet uiteraard wel van toepassing. Het exploiteren van kansspelen zonder vergunning van de Kansspelcommissie (bijvoorbeeld wanneer het cruiseschip zijn inrichting niet sluit na aanmeren), is strafbaar op basis van artikel 4 van de kansspelwet. Om misbruiken te voorkomen (bijvoorbeeld via de
organisatie van speciaal daartoe ingelegde ‘gokcruises’), kan in de wet worden opgenomen dat meerdere staten moeten worden aangedaan, naast de havens van onze buurlanden. Het spreekt voor zich dat alle maatregelen ter bescherming van de spelers in de kansspelwet, niet meer van toepassing zijn op cruiseschepen als de wet als zodanig wordt gewijzigd.
Algemeen overzicht van het verschil tussen wedstrijden en kansspelen Omdat de grens tussen wedstrijden en kansspelen, in het bijzonder mediaspelen zoals bedoeld in artikel 2, 9° van de kansspelwet, vaak flinterdun is, stelde de Kansspelcommissie een algemeen schematisch overzicht op voor de operatoren. Telkens wanneer een nieuwe sms-dienst of telefonisch spel wordt aangeboden, moet de organisator een verkort nummer aanvragen bij de operatoren. Via onderstaand schema maken de operatoren een eerste selectie van reglementaire aanvragen. Indien zij van oordeel zijn dat het geen wedstrijd maar een illegaal kansspel betreft, weigeren de operatoren een verkort nummer toe te kennen. Bij twijfel wordt het advies van de Kansspelcommissie ingewonnen. Ook de Ethische Commissie voor de Telecommunicatie maakt handig gebruik van het schema (zie p 66). 65
7 Constitutieve elementen kansspel 1. Spel of weddenschap 2. Inzet 3. Mogelijkheid op winst of verlies 4. Toeval (hoe klein ook) mogelijke toevalsfactoren zijn: · snelheid van antwoorden · schiftingsvraag · trekking van een winnaar
Is het een kansspel
?
JA 1. Is het een mediaspel? a. een spel georganiseerd door radio, tv, dag- of weekblad b. moet voldoen aan de regels van de kansspelwet op basis van objectieve criteria c. voorlopig bestaat nog geen uitvoeringsbesluit 2. Is het een loterij? (aanwezigheid van trekking) a. wet op de loterijen van 31/12/1851 (Wet d.d. 13/06/2005) b. godvruchtig of liefdadig doel + toelating (KB d.d. 09/02/2011) c. valt niet onder bevoegdheid Kansspelcommissie, wel Binnenlandse Zaken 3. Is het een illegaal kansspel? a. indien geen van andere (mediaspel of loterij) b. bevoegdheid politie en parket c. kan ook worden doorgestuurd naar Kansspelcommissie 66
NEE Is het een wedstrijd? · iedereen die juist antwoordt, wint · jury beslist
18 DOC KAMER 53, 1804/017 19 Er werd een annulatieberoep ingediend bij de Raad van State.
Toepassing van artikel 54, §3, 5° van de kansspelwet inzake personen voor wie het verzoekschrift tot collectieve schuldenregeling toelaatbaar werd verklaard Op 5 oktober 2011 bracht de Kansspelcommissie een advies uit over een amendement op het wetsvoorstel betreffende het Centraal Bestand van Berichten van beslag, delegatie, overdracht en collectieve schuldenregeling. De Kansspelcommissie is, overeenkomstig artikel 54, §3, 5° van de kansspelwet, verplicht om de personen voor wie het verzoek tot collectieve schuldenregeling toelaatbaar werd verklaard, de toegang te weigeren tot alle Belgische casino’s en speelautomatenhallen (zowel reëel als virtueel). Om die wettelijke plicht te kunnen vervullen, moet de Kansspelcommissie continu op de hoogte blijven van de personen opgenomen in de databank (Centraal Bestand van Berichten van beslag, delegatie, overdracht en collectieve schuldenregeling). In de praktijk zou het gaan om zo’n 100 000 personen met een geschatte jaarlijkse vermeerdering van 20 000 (verminderd met de personen voor wie de collectieve schuldenregeling afloopt). Om over de nodige gegevens te beschikken, diende de Kansspelcommissie dus een voorstel tot amendement in waarbij werd voorzien in de wijziging van artikel 12, 2° van het wetsvoorstel betreffende het Centraal Bestand van Berichten van beslag, delegatie, overdracht en collectieve schuldenregeling.
In oktober 2012 werd het voorgestelde amendement opgenomen in een groter dossier dat een aantal problemen met betrekking tot de toegang tot het centraal bestand van berichten groepeert. Het wetsvoorstel met diverse bepalingen inzake werklastvermindering en informatiseringsvooruitgang binnen Justitie werd op 30 november 2012 aangenomen binnen de Commissie voor de Justitie van de Senaat. Pas na goedkeuring van het wetsvoorstel18, kan de Kansspelcommissie overgaan tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 december 2004 betreffende het instellen van een systeem van informatieverwerking voor spelers aan wie de toegang tot kansspelinrichtingen van klasse I en klasse II wordt ontzegd.
Besluit van 20 juni 2012 van de Kansspelcommissie19 Een vergunninghouder E die een illegale goksite uitbaat, kan zijn vergunning niet behouden.
67
8
Secretariaat en middelen 8.1 Personeel 50
Op 1 januari 2012 werkten bij het secretariaat van de Kansspelcommissie 41 medewerkers. De commissie geniet ook de expertise van 4 gedetacheerde leden van de Federale Gerechtelijke Politie en 1 van de Lokale politie en 1 Calog-medewerker van de Federale Politie. De verdeling van de medewerkers per niveau is als volgt: 17 niveau A, 5 niveau B, 14 niveau C en 2 niveau D.
30 20
In de loop van 2012 verliet 1 financieel expert de Kansspelcommissie en kwam er 1 administratief assistent bij.
10
In 2012 kon het secretariaat tijdens de zomervakantie geen dienst doen op jobstudenten.
0
De evolutie van het voltijds personeel is in 2012 negatief. Gedurende het ganse jaar bleef het aantal personeelsleden stabiel, maar het verlies van een niveau B en de aanwerving van een niveau C betekent een negatieve evolutie. Het secretariaat van de Kansspelcommissie is daarentegen verheugd dat 1 medewerker (attaché Controle kansspelen) promoveerde van A11 naar A21. Maar hoewel de werklast op 1 januari 2011 verdubbelde door de wijziging van de kansspelwet, kwam er geen structurele wijziging van het personeelsplan. Ook in 2013 zal dit voor de cel HRM een strijdpunt blijven. 68
40
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
VZ A B C D Totaal
8.2 BUDGET In 2012 werden de bijdragen die de verschillende vergunninghouders moeten betalen met 3,47% geïndexeerd, het inflatiecijfer op jaarbasis berekend tussen april 2010 en april 2011. Het Koninklijk Besluit van 6 maart 2012, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 13 maart 2012, betreffende de bijdrage in de werkings-, personeels- en oprichtingskosten van de Kansspelcommissie verschuldigd door de houders van de vergunningen klassen A, A+, B, B+, C, E, F1, F1+, G1 en G2 bepaalt deze bijdragen voor het burgerlijk jaar 2012.
In 2012 ontving de Kansspelcommissie € 7.885.727,34 aan bijdragen. De uitgaven bedroegen € 6.198.908,54. Het ongebruikte budget werd geboekt in een structureel fonds voor de Kansspelcommissie.
8.3 Informatica
8.3.1 Algemeen beleid
8.3.1.2 Uitvoeringen met vertraging In 2012 werd de uitbouw van infrastructuur om budgettaire redenen sterk afgeremd. Dossiers werden ‘on hold’ geplaatst of zelfs volledig afgevoerd. Contracten werden niet verlengd of verdaagd naar 2013. De Kansspelcommissie kon minder dan 25% van het ingeschatte budget voor 2012 concreet gebruiken voor de ICT uitbouw. Dit heeft geleid tot uitstellingen en verschuivingen in de planning. Werken die afhankelijk waren van de verhinderde dossiers kwamen ook in het gedrang.
8.3.1.1 Operationele uitrol Zoals 2011 het jaar van studie en keuzes was op het vlak van ICT, zo had 2012 het jaar van de operationele uitrol moeten worden van de nieuwe internetinfrastructuur van Belgacom (IAS) en de nieuwe interne infrastructuur (volgens Studie Infrastructuur Verbetertraject). Ook zou de Kansspelcommissie in 2012 de meest dringende veiligheidsproblemen aanpakken, alle harden software inventariseren, de op te volgen diensten en procedures in kaart brengen en een aantal van diensten van supervisie opstarten. De beloofde uitbreiding van eigen ICT-personeel in 2012 kwam er niet.
De internetinfrastructuur van Belgacom (IAS) werd opgeleverd in november 2012. De diensten konden niet worden gemigreerd van de FOD Justitie naar de Kansspelcommissie omdat er nog aanpassingen nodig waren op niveau van de applicaties. Bovendien is opvolging door een Security Officer en een System Engineer noodzakelijk bij zulke operaties. De Kansspelcommissie besteedde beide functieprofielen uit maar kon ze niet tijdig in stelling brengen omwille van de aangehaalde vertragingen. In december 2012 kon de Kansspelcommissie niet beschikken over die externe expertises en deden zich een aantal incidenten voor. De systemen kwamen daardoor meermaals in de problemen waardoor ondermeer het EPIS-systeem soms (deels) niet werkte.
8.3.2 Middelen 8.3.2.1 Toepassingssoftware In 2012 werd ICT geconfronteerd met een aantal extra opdrachten. Dat resulteerde in een groei van aanpassingen en uitbreidingen van de maatsoftware. De groei van die maatsoftware was al ingezet in 2011 en nam in 2012 exponentieel toe. In 2012 werden vijf Workpackages aangeboden. Enkel het eerste Workpackages werd weerhouden omwille van budgettaire redenen. Hier volgt een opsomming van projecten die op stapel staan, maar waarvan slechts een gedeelte echt in uitvoering kwam: · integratie van het Rijksregister (verder in 2013); · e-learning voor weddenschappen (to do in 2013); · e-gaming versie 2 (afwerken in 2013); · dossierbeheer; · rapporteringen met ondermeer onderscheid landbase/ virtueel (to do in 2013); · aanpassingen in EPIS (Excluded Persons Identification System); · uitgeslotenen wegens schulden door integratie met de gegevensbank van de gerechtsdeurwaarders (to do in 2013); · klachtenbehandelingssyteem (to do in 2013);
69
8 · ·
weddenschappen met ondermeer Nationale Loterij (vervolg in 2013); infrastructuuraanpassingen in het kader van de migratie (in 2013).
8.3.2.2 Passieve netwerken Tijdens een Diesel-test van het gebouw (onderbreking van de stroom) kwam aan het licht dat de Kansspelcommissie onvoldoende stroomreserve heeft op de UPS’en (Uninteruptable Power Supply). Om de volledige infrastructuur te laten draaien tijdens de opstart van de Diesel heeft de Kansspelcommissie extra capaciteit nodig. De aanvraag werd ingediend om een aantal extra UPS’en te krijgen, maar ook die aanvraag werd in 2012 niet verder behandeld en zal opnieuw worden ingediend in 2013.
8.3.2.3 Hardware In 2012 werden volgens het nieuwe ontwerp de nodige maatregelen genomen om de hardware in te delen in datalokalen ITR1 en ITR2, waardoor de Kansspelcommissie twee redundante (dubbel) en gelijkwaardige hardware-infrastructuren heeft. Dat is een voorbereiding op de geplande verhuis van één van beide naar een extern datacenter (veiligheid). De IAS (internetinfrastructuur van Belgacom) is volledig redundant uitgevoerd. De twee SUN-server-omgevingen zijn eveneens dubbel uitgevoerd: · · 70
SUN1 met interne data (dossiers) SUN2 voor externe data (EPIS, e-gaming, website)
Voor de Windows omgeving heeft de Kansspelcommissie gekozen om niet langer te werken met hardwaregerelateerde diensten maar met
een serverfarm (een batterij van servers). Die serverfarm zal alle services huisvesten (hosten) zodat bij uitval van één van de servers alle services actief blijven via de resterende servers van de farm. De Kansspelcommissie heeft 4 recente servers van Generatie 7 (G7). De generaties G5 en G6 worden vervangen door nieuwe Blade-servers G8. Ze werden nog aangekocht in 2012, maar zullen in 2013 worden geïnstalleerd en samen met de G7 servers de serverfarm vormen. De Kansspelcommissie kocht een draadloos netwerk aan zodat notebookgebruikers tijdens vergaderingen in de vergaderzaal toegang hebben tot het netwerk. Ook kunnen bezoekers met een tijdelijke login en paswoord toegang krijgen via de WiFi (Quest Access). De smartphoneen iPad-gebruikers werden eveneens WiFi-geïntegreerd zodat ze niet het dure 3G-netwerk moeten gebruiken in de kantoren van de Kansspelcommissie.
8.3.2.4 ICT-autonomie Kansspelcommissie IAS van Belgacom is opgeleverd waardoor de Kansspelcommissie in frontoffice beschikt over een 0800-nummer en een speciaal e-mailadres van Belgacom. Daarnaast werden in back-office drie mensen voor de Kansspelcommissie gereserveerd: · · ·
Customer Service Manager (CSM) Integration Design Lead (IDL) Design Authority (DA)
De DA is één dag per week fysisch aanwezig bij de Commissie voor direct contact en interface naar Belgacom toe.
Hierdoor kunnen telewerkers zich (bv. tijdens een controle in een speelzaal) aanmelden en alle databasegegevens raadplegen. Ook kan aan thuiswerk worden gedaan.
Het gebruik van deze infrastructuur kon nog niet volledig migreren in 2012. De internettoegang is wel al gemigreerd en de rest zal volgen in het eerste semester van 2013.
8.3.2.6 Nieuwe uitdagingen in 2013
De FTP-server waarop de kansspelsector de gegevens van spelers en de spelen laadt, verhuisde naar de Kansspelcommissie.
Omdat de beloofde extra mankracht voor ICT er niet is gekomen in 2012, zal de Kansspelcommissie de aandacht op de autonomie van de systemen opvoeren om downtime tot een strikt minimum te herleiden. Transactionele monitoring en hardware monitoring zullen daarom in 2013 worden uitbesteed.
8.3.2.5 Andere aanpassingen Mail server Exchange 2007 kreeg in 2012 een upgrade naar Exchange 2010. Dat zal ondermeer de integratie met het systeem Xtremis toelaten zodat de afwezigheden van het personeel automatisch in de kalender van Outlook zullen worden weergegeven (to do in 2013). De back-up service werd om veiligheidsredenen verbeterd door: 1. de back-up tape library te plaatsen buiten de ITR1/2 (lokatie 2) 2. de back-up tapes elke week naar een kluis te brengen (lokatie 3) Via een token krijgen de notebookgebruikers een VPNtoegang tot het netwerk (Virtual Private Network).
71
9
Samenwerkingen en deelnames 9.1 Samenwerkingen
Ondertekening protocol “Sportfraude tijdens de Olympische Spelen en UEFA EURO 2012” (22 mei 2012) Naar aanleiding van twee grote sportevenementen in de zomer van 2012 wilde de Kansspelcommissie een proactieve rol spelen. Zowel de Olympische Spelen als het Europees Kampioenschap voetbal vormden namelijk een potentieel doelwit voor organisatoren van frauduleuze weddenschappen en matchfixing. Wie herinnert zich niet het voetbalschandaal rond gokchinees Ye? In haar streven naar een eerlijk verloop van weddenschappen op sportevenementen, één van haar bevoegdheden sinds de wijziging van de kansspelwet op 10 januari 2010, ondertekende de Kansspelcommissie een protocol waarin stond beschreven welke procedures zouden worden gevolgd wanneer sportfraude werd vermoed: het protocol in de strijd tegen en de communicatie over potentiële matchfixing tijdens UEFA EURO 2012 en de London Olympic Games 2012. Zo werd een gestructureerd communicatienetwerk opgezet waarlangs bij vermeende gevallen van sportfraude de 3 betrokken actoren (regulatoren, sportverenigingen en operatoren van weddenschappen) de te ondernemen stappen op elkaar afstemden.
72
De constructieve relaties die de Kansspelcommissie reeds geruime tijd onderhoudt met het BOIC, de Voetbalbond, de Federale Gerechtelijke Politie en vertegenwoordigers uit de weddenschapsector, bereikten een hoogtepunt in de vorm van de ondertekening van dat protocol in de gebouwen van Kansspelcommissie. De Kansspelcommissie notifieerde
het ondertekende protocol aan alle Belgische vergunninghouders die dit op basis van de vereisten van de functie moesten naleven. Daarnaast sloot de Kansspelcommissie een “Mermorandum of Understanding” af met International Sports Monitoring GmbH (ISM). Dat is het monitorsysteem van het Internationaal Olympisch Comité dat fluctuaties in quoteringen en inzetten bij weddenschappen in het oog houdt om potentiële sportfraude op te sporten. De organisatie verleende in naam van het International Olympisch Comité haar medewerking in de strijd tegen sportfraude tijdens de Olympische Spelen te Londen.
Kansspelautoriteit in Nederland (13 juni 2012) Op 11 juni 2012 woonde de Kansspelcommissie de plechtige installatie bij van de nieuwe Kansspelautoriteit in Nederland (KSA). De KSA ging van start op 1 april 2012 en gaf op deze bijeenkomst meer uitleg over haar organisatie, taken, bevoegdheden en werkwijze. Een belangrijke taak is weggelegd voor de regulering van online kansspelen die in Nederland op til is. In die context ontving de Kansspelcommissie verschillende delegaties uit Nederland om hen meer wegwijs te maken in de Belgische kansspelwetgeving en online regulering. Zo kwamen op 17 juli 2012 de Raad van Bestuur van de KSA en de directeur van de administratie naar Brussel. Tijdens het bezoek kwamen de volgende onderwerpen aan bod: · het Belgische kansspelstelsel in het algemeen: kansspelbeleid en – uitvoering, zowel land based als online; · het vergunningsysteem voor land based en online, ervaringen met vergunningverlening;
· handhaving van de kansspelwet en regelgeving in het algemeen en van online kansspelen in het bijzonder (zwarte lijst e.d.); · technische controles kansspelapparatuur land based en online; · het EPIS-systeem; · match fixing: ervaringen en aanpak; · mogelijke samenwerking tussen de Kansspelcommissie en de Nederlandse Kansspelautoriteit. Aansluitend werden een speelautomatenhal en een casino bezocht in Brussel. Op 13 juni 2012 kreeg de Kansspelcommissie bezoek van een delegatie van het Nederlandse Ministerie van Veiligheid en Justitie. De Kansspelcommissie toonde op een praktische manier hoe uitsluitingen worden georganiseerd in zowel de reële als de virtuele wereld. Ook werd gedemonstreerd hoe kansspeltoestellen worden gecontroleerd door de dienst Metrologie. De aanpak van de online kansspelcriminaliteit werd uit de doeken gedaan, naast een algemene uiteenzetting over het Belgisch stelsel. Bijzondere aandacht ging uit naar de recente vernieuwingen (weddenschappen, mediaspelen, internet). Beide bezoeken werden zeer positief onthaald en er werden voorzichtige stappen gezet naar een mogelijke verdere samenwerking.
Vergadering van het Gaming Regulators European Forum te Troia – Setubal, Portugal (17 juni 2012) In 2012 namen 78 deelnemers uit 28 Europese en vier niet-Europese landen (Mozambique, Kaapverdië, Macau en Singapore) deel aan de vergadering. Italië, Oostenrijk en Ierland waren niet vertegenwoordigd. De Autorité de Régulation des Jeux en Ligne française (ARJEL) was aanwezig als waarnemer. De Nederlandse bestuurder van het GREF, Eric van Vondelen, en de Litouwse voorzitster, Signe Birne, vertrokken in 2012. De debatten spitsten zich toe op de evoluties van de reglementering van verschillende gekozen landen, waaronder de voormalige Portugese kolonies en Singapore, maar ook op de hernieuwing van de rol van het GREF en de leden van zijn raad.
Nationale verslagen Kaapverdië plant dit jaar de opening van een eerste casino, om investeringen en meer toeristen aan te trekken en de lokale economie te stimuleren. In Mozambique werd de markt in 2010 om dezelfde redenen vrijgemaakt. Tot die datum werden er slechts drie casino’s uitgebaat. De mogelijkheid om online kansspelen op schepen of op vliegtuigen uit te baten, ligt ook open. In Macau wordt gedebatteerd over de verstrenging van de maatregelen ter bescherming van de spelers, zoals het
optrekken van de leeftijdsgrens voor toegang tot 21 jaar. In deze Chinese bestuurlijke regio kunnen verschillende categorieën personen een spelverbod krijgen, op basis van gerechtelijke of bestuurlijke beslissingen, of op vraag van een derde. In Singapore werden onlangs twee megacasino’s geopend. In dat land krijgen gefailleerden en personen die sociale uitkeringen ontvangen een spelverbod. Buurtbewoners moeten een toegangsrecht van 70 dollar betalen. Ondanks de gedeeltelijke vrijmaking van de markt (de nationale loterij en bingo blijven staatsmonopolies), konden in Denemarken de vroegere monopolies hun marktaandeel bewaren. Er werden enkel vergunningen voor één jaar toegekend. Wanneer blijkt dat de uitbaters voldoen aan de opgelegde vereisten, kunnen de vergunningen op het einde van 2012 worden omgezet in vergunningen van 5 jaar. Er werden “Memorandums of Understanding” ondertekend met Alderney, het eiland Man, Gibraltar, Jersey en Malta, die de uitwisseling van informatie over best practices, over de legale en de illegale markt, over reglementaire vereisten en over de verificatie en de controle van de uitbaters mogelijk maken. Om het legale aanbod veilig te stellen, worden drie hulpmiddelen ingezet: een verbod op reclame voor illegale websites, blokkering van banktransacties en blokkering van illegale websites. Er zijn hierover nog discussies aan de gang. De presentatie van Portugal ging over het vooruitzicht
73
9 om legale uitbaters toe te laten internetspelen te organiseren. Volgens de aanbevelingen van de informatica-afdeling van het controleorgaan voor kansspelen, zullen de spelers hun bankrekeningnummer in Portugal moeten meedelen. De “ checking account” (niet hetzelfde als de “bank account”) zal de registratie van alle transacties mogelijk maken. De servers moeten zich in Portugal bevinden en er moeten op minstens twee verschillende plaatsen back-ups worden bewaard. In Finland werden twee hervormingen na elkaar doorgevoerd, de laatste in januari 2012. Men is overgestapt van een monopoliesysteem naar een systeem met vergunningen. Een werkgroep met leden en deskundigen van het Ministerie van Gezondheid en Sociale Zaken en het Ministerie van Binnenlandse Zaken ontwikkelt een systeem voor de evaluatie van het risiconiveau van spelen (vastleggen van categorieën), om verschillende soorten kansspelen goed te keuren. De 5 voornaamste risicofactoren die werden geïdentificeerd zijn het tempo, de keuze van het kansspel en de inzetten, de beloning die het spel biedt (jackpot, herverdelingspercentage), het spelaanbod (zichtbaarheid, toegankelijkheid), bijkomende lokkers (getrouwheidsprogramma’s, gratis spelen, etc.). In de herfst van 2012 zal een permanente groep deskundigen aangesteld worden. In Nederland werd in de lente van 2012 de Nederlandse Spelautoriteit opgericht. Ze heeft 5 afdelingen en 35 personeelsleden. Ze kan administratieve boetes tot 780.000 € opleggen. Ze beschikt ook over andere administratieve middelen om haar taken uit te voeren. De verslavingspreventie wordt door de Autoriteit gecoördineerd. 74
Uiteenzettingen Henrique Lopes, een in verslavingen gespecialiseerde Portugese psychiater, stelde de resultaten voor van de laatste prevalentiestudie, uitgevoerd in Portugal in 2007. Hij legde de nadruk op het aanzienlijke percentage comorbiditeit (gelijktijdig voorkomen van meerdere pathologieën). Volgens hem is het mogelijk dat er valse positieven voor internetspelen zijn, aangezien het spelprobleem zich sneller lijkt op te lossen. Een studie bracht aan het licht dat een aanzienlijk percentage universiteitsstudenten spelproblemen hebben. Hij betreurt dat er geen Europees Observatorium voor spelen bestaat. Jani Kinnuen, onderzoeker bij het Game Research Lab van de Universiteit van Tampere, is geïnteresseerd in spelpraktijken in het algemeen en in online “sociale spelen”, die dikwijls moeilijk te onderscheiden zijn van geldspelen. Het feit dat men een dienst of voordeel moet betalen, stelt problemen. De meeste van deze spelen bieden geen winst aan, ook al brengt het bereiken van een bepaalde spelfase soms iets op, ook geldelijk. 3 tot 5% van de deelnemers gebruikt de “cash” versie van deze spelen. Dit vertegenwoordigt een omzet van 300 tot 500 miljoen euro. Op Facebook speelt 55% van de spelers “sociale spelen” en noemt 19% zich verslaafd. Texas HoldEm Poker staat op de vijfde plaats van successpelen. Het imagofenomeen (of het feit deel uit te maken van een gemeenschap) werd ook aangehaald. Tina Thakor-Rankin van Virgin Games, een online speloperator met een vergunning op Alderney, besprak eveneens de problematiek van de online “sociale spelen”. Slechts een klein percentage van de spelers betaalt, maar op wereldvlak betekent dat een groot aantal mensen. Die mensen
worden “ whales” (“walvissen”) genoemd omdat ze veel geld opleveren.
Discussies over de toekomst van het GREF Om de uitwisselingen in het kader van het GREF nieuw leven in te blazen, werden zijn toekomstige rol en werking opnieuw besproken. Dit forum brengt apolitieke organen samen en wordt internationaal erkend. Er werd in kleine groepjes gediscussieerd over de opdracht die het GREF zichzelf in de toekomst moet opleggen, over de rol die het GREF tegenover de Europese instellingen zou kunnen spelen, over de toekomstige taak van de werkgroepen, de eventuele betaling van jaarlijks lidgeld, de aanstelling van een nieuwe bestuurder en zelfs de aanwerving van een halftijdse werkkracht om de taken te verzekeren. Daarna volgde een eerste stemming over de stemregels en de stemgerechtigden. Vervolgens werd er gestemd over de aanstelling van de nieuwe voorzitter van het GREF en van de leden van de Raad. De Zweed Håkan Hallstedt werd aangesteld als nieuwe voorzitter van het forum.
In veel cafés staan bingotoestellen met een vergunning C van de Kansspelcommissie. Café-uitbaters hebben een toezichthoudende functie en moeten ondermeer strikt nagaan dat minderjarigen de toegang tot de bingotoestellen wordt ontzegd.
krijgen over de werking van de Kansspelcommissie, de beschermingsmaatregelen die bestaan voor problematische spelers, de partners met wie de Commissie nauw samenwerkt, vergunningsaanvragen, …
De Kansspelcommissie was als toezichthoudend orgaan dan ook graag present op de Horeca-uitbatersdag in Gent die doorging op 27 juni 2012.
Deze infomarkt vond plaats in het Oostenrijks Salon. De meeste vragen waren afkomstig van de Lokale Politie die meer informatie wenste over het verloop van controleacties en hoe blijvend werk kan worden gemaakt van een efficiënte samenwerking.
De dag werd geopend door een toespraak van de Eerste Schepen en Schepen van Economie Jeugd en Middenstand Matthias De Clercq in de Pacificatiezaal van het Gentse Stadhuis. Nadien volgden de getuigenissen van twee succesvolle en innovatieve horeca-uitbaters, dhr. Jason Blanckaert (uitbater van J.E.F) en dhr. Olly Ceulenaere (uitbater van Volta). Na deze boeiende getuigenissen konden de bezoekers deelnemen aan 2 workshops die na elkaar werden aangeboden. In workshop 1 werd de geregistreerde kassa toegelicht, terwijl in workshop 2 een verduidelijking werd gegeven over geluid(overlast).
Bezoek Bulgaarse delegatie (20 november 2012) De Kansspelcommissie ging maar al te graag in op het verzoek vanwege the Bulgarian State Commission on Gambling om een werkbezoek te brengen aan de kantoren in Brussel. De delegatie bestond uit 7 mensen, waaronder 5 werknemers van de Bulgarian State Commission, 1 juridisch expert en 1 tolk. Doel van het bezoek was de optimalisatie van hun dienstverlening. België bekleedt een voortrekkersrol in Europa op het gebied van kansspelbeleid.
Horeca-uitbatersdag in Gent (27 juni 2012) De Kansspelcommissie houdt graag de vingers aan de pols met de horeca. Tenslotte is deze laatste een belangrijke partner in de bescherming van de spelers.
De dag werd afgerond met een infomarkt waar de Kansspelcommissie een informatiestand bemande. Bezoekers konden indien gewenst meer informatie
Zo wilden de Bulgaren graag de Belgische procedures om de verschillende types van vergunningen te beheren leren kennen. Ook toonden zij interesse voor de wijze
75
9
20 How to regulate gambling and betting in Europe Track record and future perspectives 21 ICSS Sport Integrity program –« Playing to win » met de steun van Qatar 22 Universiteit Paris 13 www.univ-paris13.fr/irda
waarop de Kansspelcommissie informatie verstrekt aan de Belgische burger.
BARNIER. De werkzaamheden kunnen worden geraadpleegd op http://www.agoraeurope.com.
Het EPIS-systeem - het paradepaardje van de Kansspelcommissie - en de wijze waarop de informatica en metrologie kunnen bijdragen tot een betere controle en bescherming van spelers kwam ook aan bod. Uiteraard kon uitleg over de complexe procedures om al deze en andere (bv. uit de databank) digitale informatie te beschermen niet ontbreken.
•
Op 11 september 2012 organiseerde de Université Paris I (PanthéonSorbonne) het eerste Symposium over integriteit in de sport21 met steun vanUnesco. Er werden vijf workshops georganiseerd. De Kansspelcommissie heeft een bijdrage geleverd aan het thema “internationale instrumenten en verdrag ter preventie van corruptie in de sport”.
De informatisering van de opleiding om een vergunning D te verkrijgen werd uit de doeken gedaan. Dat is immers één van de wijzen waarop de Kansspelcommissie tracht haar administratieve taak te vereenvoudigen. Het bezoek werd afgerond met een bezoek aan het casino in Brussel.
•
Op 6 december 2012 was de Kansspelcommissie vertegenwoordigd op het Social Media & Law Seminar (Altius, Brussel). Daar kwam ondermeer het verschil aan bod tussen “social gaming” en “social gambling”.
9.2 Deelnames
76
•
In de loop van 2012 heeft de Kansspelcommissie deelgenomen aan een werkgroep van de Sorbonne, waarvan de werkzaamheden zullen worden gebundeld in een publicatie in 2013 in Coll. “Trans Europe Experts”, Société de législation comparée, Vol. 7 Les jeux en ligne en France et en Europe. Quelles réformes trois ans après l’ouverture du marché? door M. BEHAR-TOUCHAIS, J. ROCHFELD, A. DE GUILLENCHIMDT-GUIGNOT.
•
Op 27 juni 2012 heeft de Kansspelcommissie deelgenomen aan het colloquium “Geldspelen in Europa”20, georganiseerd door Dhr. Damien ABAD, Frans volksvertegenwoordiger en Dhr. Jürgen CREUTZMANN, Europees volksvertegenwoordiger bij het Europees Parlement te Brussel, in aanwezigheid van de Commissaris voor de Interne Markt, Dhr. Michel
• Op 13 december 2012 nam de Kansspelcommissie deel aan het door het Institut de Recherche en Droit des Affaires georganiseerde colloquium22. Dit colloquium vond plaats in de Grand’ chambre van het Franse Hof van Cassatie en had vier centrale thema’s: geldspelen en recht, geldspelen en internet, spelethiek en territorialiteit van het spel. De Kansspelcommissie heeft deelgenomen aan het debat over de regelgeving. De akten van het colloquium worden in 2013 door Editions Dalloz gepubliceerd in de collectie “Thèmes & Commentaires”.
9.3 Kansspelen in de pers
Percentage artikelen per taal Frans-Engels-Duits-Nederlands
Kansspelen spreken tot de verbeelding. Ze maken dan ook regelmatig het onderwerp uit van artikelen in allerhande media. De Kansspelcommissie zelf communiceert ook regelmatig via de pers (audiovisueel en geschreven), zowel om vragen te beantwoorden als via het versturen van eigen persberichten.
Duits 2,29%
Engels 0,16%
Hier volgt een overzicht van het aantal artikelen (in de geschreven pers) in 2012.
Frans 38,95%
Jaarlijkse evolutie van het aantal artikelen per type publicatie
80
Nederlands 58,59%
70 60 50 40 30 20 Persagentschappen
10 0
Tijdschriften
01/2012 02/2012
03/2012 04/2012
05/2012 06/2012
07/2012 08/2012
09/2012 10/2012
11/2012
Dagbladen
12/2012 77
9
Besluit In de loop van 2012 hebben de Kansspelcommissie en het secretariaat de grote lijnen uitgetekend van de koninklijke besluiten voor de sector van de weddenschappen. Tot 2012 was de Kansspelcommissie enkel bevoegd voor de casino’s, de speelautomatenhallen, het personeel en de installateurs of fabrikanten van kansspeltoestellen. Het actieterrein van de Kansspelcommissie is nu uitgebreid met weddenschappen, de internetspelen en de mediaspelen. Ook een gedeelte van de activiteiten van de Nationale Loterij valt nu onder de bevoegdheid van de Kansspelcommissie, aangezien die eerste nu ook weddenschappen organiseert. De toekomst moet meer duidelijkheid scheppen. Een essentieel onderdeel hiervan is een geslaagde kanalisering van een sector in volle expansie in alle Europese landen. Kansspelen gaan gepaard met valkuilen zoals corruptie in de sport of rechteloze zones die sportfederaties willen oprichten. Bij wijze van experiment werden er in België protocolakkoorden gesloten om wedstrijdvervalsing tijdens de Olympische Spelen van 2012 in Londen en tijdens de UEFA-cup te bestrijden. Alles draait om de samenhang tussen de verschillende kansspelactiviteiten (casino’s, weddenschappen en loterijen) en de verschillende manieren om deze kansspelen aan te bieden (online of reëel). Men moet doelstellingen zoals de bescherming van de spelers en de strijd tegen fraude en witwassen, op een logische en proportionele wijze realiseren.
78
In het jaar 2012 werden de eerste aanvragen voor aanvullende vergunningen A+, B+ en F1+ onderzocht. Jammer genoeg was er een gebrek aan middelen in termen van personeel en informaticainfrastructuur om ze te behandelen. Er moesten dus prioriteiten worden
gesteld. De Kansspelcommissie heeft zich vooral geconcentreerd op de dossiers van de weddenschappen en de aanvragen tot hernieuwing van vergunningen B en E. Het kansspelbeleid krijgt veel aandacht en kritiek van burgers en media in zowel binnen- als buitenland. De Kansspelcommissie moet daarom op de vragen anticiperen, zodat ze afdoend en met kennis van zaken op de vragen kan antwoorden. Het is deze anticipatie die de reglementering haar meerwaarde geeft. Het jaarverslag is voor de Kansspelcommissie en haar secretariaat een zeer nuttig instrument om het uitgevoerde werk te evalueren en in te schatten welke weg er nog afgelegd moet worden om een efficiënt beleid te voeren. Hoe kunnen we 2012 evalueren? Er werd overwogen een tevredenheidsenquête te houden bij de spelers, de operatoren en het publiek. Dat idee werd afgevoerd omdat er een zeer uitgebreid auditverslag over de controlemodaliteiten werd besteld en het Rekenhof deze opdracht uitvoerde in december 2012. Om geen dubbel werk te doen, leek het beter om deze evaluatie uit te stellen. Maar het is duidelijk welke weg moet worden afgelegd: de Kansspelcommissie is er nog lang niet. Zelfs de basisprincipes staan nog niet vast. In de loop der jaren hebben de adviezen en de ontwerpen van koninklijk besluit elkaar opgevolgd zonder ooit concreet te worden. Daardoor geldt voor bepaalde belangrijke zaken (zoals de regels voor de reclame voor kansspelen, de bonussen en hun toekenning, de uurverliezen) momenteel een wazige overgangsperiode. De wet van 7 mei 1999 heeft een einde gemaakt aan het tot dan heersende gedoogbeleid23. Met de wet van 10 januari 2010
23 Vóór de wet van 7 mei 1999 waren casino’s door de strafwet verboden maar ze bestonden wel en werden getolereerd. De wetvan 7 mei 1999 heeft deze kansspelinrichtingen gelegaliseerd onder strikte voorwaarden.
werden bijkomende politieke keuzes gemaakt die nu snel en op een praktische manier moeten geregeld worden met voldoende personeel en technische investeringen, zonder de controle van de - reguliere, illegale of clandestiene - kansspelmarkten te verzwakken. De kansspelen moeten een prioriteit worden voor de politiediensten en het nationale veiligheidsplan, zodat men ernstige en herhaalde controles kan uitvoeren. De specifiek op illegale weddenschappen gerichte inspanningen moeten worden uitgebreid naar alle illegale kansspelen. Men moet beseffen dat de Belgische regelgeving zich niet op een geïsoleerd eiland bevindt, maar gewrongen zit tussen verschillende benaderingen van andere landen, zonder dat er een overkoepelend regelgevend orgaan bestaat. Verschillende landen, overheden en beleidsvisies spreken elkaar tegen, heffen elkaar op en functioneren slecht, zeker voor de grensoverschrijdende kansspelen. Het is hoog tijd om hier iets aan te doen. Wanneer men voor de ganse Europese Unie principes bepaalt, moet men er ook voor zorgen dat die regels in alle landen worden nageleefd. Alle technische modaliteiten moeten dan op hetzelfde ritme worden uitgevoerd in de verschillende Lidstaten. Om een concreet en wederzijds toezicht tot stand te brengen, moet de Kansspelcommissie een vaste termijn voor haar einddoelen bepalen, inclusief voor de tussenstappen. De Kansspelcommissie dankt alle leden van het secretariaat voor hun beschikbaarheid (dag, nacht en weekend), voor hun collegialiteit en voor hun wil om resultaten te boeken ondanks de moeilijke financiële en technische context. 79
9
Bijlagen 1. Samenvattingen (Engels, Duits)
of Brussels, Knokke and Blankenberge were granted an A+ licence during the year. The maximum number of A+ licence holders is 9.
A. English
The screening of these applications enabled the Commission to update the administrative and financial information about these casinos in its possession.
The Gaming Commission was established by the Act of 07 May 1999. The role of the Gaming Commission is threefold. Firstly, it provides advice to Government and Parliament. In addition, its main task is to manage licences for real and virtual casinos, real and virtual gaming arcades, real drinking establishments, the staff of gambling establishments, suppliers and manufacturers of games, real and virtual betting shops and phonein and media quizzes. Finally, the Gaming Commission also acts as a supervisory and disciplinary body. The central tenet of the Gaming Act is that gaming is prohibited save for the exceptions described by the Act. These exceptions are regulated via a system of licences. Violations of the Gaming Act may result in criminal prosecution. The Commission is authorised to impose appropriate sanctions. Sanctions range from warnings across the suspension of the operation of certain machines to the withdrawal of licences. The Gaming Commission can also impose administrative fines on players and organisers if the Public Prosecutor’s Office decides not to prosecute. The Commission is chaired by a magistrate, Etienne Marique. The chairman sits together with representatives of six ministers, in each case one Dutch-speaking and one French-speaking.
Casinos
80
The first Royal Decrees on supplementary licence applications were published on 21 June 2011. At its meeting of 8 February 2012, the Commission awarded the first three A+ licences to the casinos of Dinant, Namur and Spa. The casinos
The specific monitoring of the solvency of the casino of Brussels is still ongoing. The directors of the company by the name of Casinos Austria International GMBH were heard on the matter by the Commission on repeated occasions. Several scenarios are currently being examined in order to improve the business’s solvency. In 2012, the casinos operated a maximum of 1,590 gaming machines. This represents a rise of 75 gaming machines compared to 31 December 2011.
Gaming arcades At the start of 2012, there were 180 gaming arcades. The renewal of the B licences continued in 2012. As such, 17 licences were renewed in Wallonia and Brussels and 24 in Flanders. All applications were approved by the Gaming Commission. It should be pointed out that the company by the name of PEBAS SA, which holds licence 3920, was taken over by its main shareholder EUROPEAN AMUSEMENT SA. The amendments to the Gaming Act brought by the Act of 10 January 2010 require the holders of B licences to be actually operational. If the
24 Belgian Official Gazette of 29 December 2010 25 Royal Decree of 20 July 2012, Belgian Official Gazette of 9 August 2012 p. 46.493
Commission finds out that these licence holders are idle for a 6-month time period, a licence withdrawal procedure is instigated. One of the gaming arcades had its licence withdrawn for this very reason.
Drinking establishments In 2012, some towns and municipalities applied to be included on the list of towns and municipalities where the favourable opinion from the mayor is compulsory before a C licence is awarded. The Gaming Commission is satisfied with the rising involvement of these towns and municipalities. The trend seen in 2011 whereby the applications submitted by people who have not been living in Belgium for a full three years continued apace in 2012. These are mainly people from Eastern Europe. The jurisprudence of the Gaming Commission prohibits people who have been sentenced to a custodial sentence of six months or longer over the last three years from being granted a licence. This is why in all cases a certificat de bonne vie et mœurs (certificate of good conduct) covering this period is required. People who have not been living in Belgium for a full three years are required to furnish evidence to this effect delivered by the authorities of their former place of residence.
Staff In 2012, the e-learning project was in full swing. No less than 2,134 people were invited to sign up to this training course, 1,495 of whom were French speakers and
639 of whom were Dutch speakers. Around 75% of the candidates ultimately sat the exam. Over 90% passed the exam and were consequently given a D licence. The Gaming Commission received some 20 complaints about the training project, mostly from candidates who logged into the system more than once. The training project was translated into German and was posted online. However, the exam itself can be sat only in Dutch or French. The German version was favourably received in the German-speaking Community and among candidates who speak better German than Dutch or French.
Suppliers and fitters During 2012, the Commission granted 14 E licences. A wide number of these applications were submitted by foreign companies with a view to developing Internetbased activities in collaboration with an A, B or F1 licence holder.
Betting As from 1 January 2011, the Gaming Commission became responsible for the delivery of licences to the organisers of bets (F1 licence) as well as for the venues where the bets are placed (FR licence). By Royal Decree of 22 December 201024, the number of F1 licences that may be granted is
limited to 34. All 34 licences were granted in 2012. However, one company decided to give up its licence, which means there is now one vacant licence. The procedure laid down by the Royal Decree of 22 December 2010 will be applied for this licence to be awarded. Moreover, a Royal Decree25 that allowed one licence in addition to the maximum number of F1 licences has been amended. Based on this amendment, the Belgian National Lottery was awarded an F1 licence and is now authorised to offer bets. The number of class IV establishments for Belgium is limited to 1,000 by a Royal Decree of 22 December 2010. This maximum number was not reached in 2012.
Media Quizzes The Gaming Commission notes that the number of hours of daily phone-in games and competitions broadcast on television, which come under the application of the Royal Decrees of 21 June 2011 (Belgian Official Gazette of 8 July 2011) regulating televised phone-in games, continues. Three phone-in game programmes are broadcast by the sole holder of a G1 licence, i.e. the provider of the i-TV shows on the RTL-TVi & Club RTL television stations. 81
9 B. Deutsch Die Glücksspielkommission wurde auf der Grundlage des Gesetzes vom 7. Mai 1999 gegründet. Sie hat drei Aufgaben. Erstens berät sie Regierung und Parlament. Daneben besteht die vorrangige Aufgabe in der Vergabe von Lizenzen für reale und virtuelle Kasinos, reale und virtuelle Spielautomatenhallen, Schankbetriebe, Personal von Glücksspielbetrieben, Lieferanten und Hersteller von Spielen, reale und virtuelle Wettbüros, sowie Telefon- und Medienquizspiele. Zu guter Letzt tritt die Glücksspielkommission auch als Kontroll- und Disziplinarorgan auf. Im Kern besagt das Glücksspielgesetz, dass Glücksspiele, außer in den im Gesetz festgelegten Ausnahmefällen, verboten sind. Diese Ausnahmen werden über ein Lizenzsystem geregelt. Verstöße gegen das Glücksspielgesetz können eine strafrechtliche Verfolgung nach sich ziehen. Die Kommission ist befugt, geeignete Sanktionen zu verhängen. Die Sanktionen können von einer Verwarnung über die Aussetzung des Betriebs bestimmter Maschinen bis hin zum Entzug von Lizenzen reichen. Die Glücksspielkommission kann auch Verwaltungsstrafen gegen Spieler und Veranstalter verhängen, wenn sich die Staatsanwaltschaft gegen eine strafrechtliche Verfolgung entscheidet. Den Vorsitz in der Glücksspielkommission führt ein Verwaltungsbeamter, Herr Etienne Marique. Der Vorsitzende tagt zusammen mit den Vertretern von sechs Ministern, auf jeden Fall einem niederländisch- und einem französischsprachigen.
A+-Lizenzen für die Kasinos in Dinant, Namur und Spa. Die Kasinos in Brüssel, Knokke und Blankenberge erhielten die A+-Lizenz im Laufe des Jahres. Die maximale Anzahl der A+-Lizenzen beläuft sich auf 9. Die Überprüfung dieser Dossiers ermöglichte die Aktualisierung der Verwaltungs- und Finanzdaten der betreffenden Kasinos. Eine besondere Überprüfung der Zahlungsfähigkeit des Kasinos Brüssel ist noch im Gange. Die Verantwortlichen der Firma Casinos Austria International GMBH wurden von der Kommission mehrfach zu diesem Thema angehört. Mehrere Szenarien zur Verbesserung der Zahlungsfähigkeit werden geprüft. 2012 betrieben die Kasinos maximal 1590 Automaten. Dies entspricht einer Zunahme der Anzahl der Spielautomaten um 75 gegenüber dem 31. Dezember 2011.
Spielhallen Anfang 2012 betrug die Zahl der Spielhallen 180. Die Erneuerung der B-Lizenzen wurde 2012 fortgesetzt. So wurden 17 Lizenzen für die Wallonie und Brüssel und 24 für Flandern erneuert. Alle Anträge wurden von der Glücksspielkommission genehmigt. Es wird darauf hingewiesen, dass die Firma PEBAS SA, Inhaberin der Lizenz 3920, von ihrem Hauptaktionär EUROPEAN AMUSEMENT SA übernommen wurde.
Kasinos 82
Am 21. Juni 2011 wurden die ersten Königlichen Beschlüsse bezüglich der Anträge auf zusätzliche Lizenzen veröffentlicht. In der Sitzung vom 8. Februar 2012 erteilte die Kommission die 3 ersten
Die durch das Gesetz vom 10. Januar 2010 eingeführten Änderungen des Glücksspielgesetzes sehen vor, dass Inhaber von B-Lizenzen tatsächlich aktiv sein müssen. Wenn die Kommission über einen Zeitraum von 6
26 B.S. vom 29. Dezember 2010 27 K.E. vom 20. Juli 2012, B.S. 9. August 2012, S. 46.493
Monaten eine Inaktivität feststellt, wird ein Verfahren zum Entzug der Lizenz eingeleitet. So erfolgte der Lizenzentzug bei einer der Spielhallen.
niederländischsprachige. Etwa ¾ der Kandidaten legten letztendlich die Prüfung ab. Über 90 % bestanden diese und erhielten so eine D-Lizenz.
Schankbetriebe
Die Glücksspielkommission erhielt rund 20 Beschwerden über dieses Schulungsprojekt. Meist ging es dabei um Kandidaten, die sich mehrmals im System anmeldeten. Das Schulungsprojekt wurde ins Deutsche übersetzt und ins Netz gestellt. Die Prüfung selbst kann nur auf Niederländisch oder Französisch abgelegt werden. Die deutschsprachige Version wurde in der Deutschsprachigen Gemeinschaft und bei Kandidaten, die Deutsch besser beherrschen als Niederländisch oder Französisch, gut aufgenommen.
2012 beantragten einige Städte und Gemeinden die Aufnahme in die Liste der Städte und Gemeinden, bei denen vor Erteilung einer C-Lizenz eine Stellungnahme des Bürgermeisters erforderlich ist. Die Glücksspielkommission ist erfreut über die zunehmende Beteiligung dieser Städte und Gemeinden. Die Tendenz von 2011 in Bezug auf Anträge, die von Personen gestellt werden, die noch nicht seit drei vollständigen Jahren ihren Wohnsitz in Belgien haben, hielt auch 2012 an. Es handelt sich dabei hauptsächlich um Personen aus Osteuropa. Gemäß der Rechtsprechung der Glücksspielkommission können Personen, die im Laufe der letzten drei Jahre zu einer Haftstrafe von sechs Monaten oder mehr verurteilt wurden, nicht in den Genuss einer Lizenz kommen. Daher wird für diesen Zeitraum systematisch ein Führungszeugnis verlangt. Personen, die noch nicht seit drei vollständigen Jahren ihren Wohnsitz in Belgien haben, müssen eine von den Behörden ihres früheren Wohnsitzlandes ausgestellte Bescheinigung vorlegen.
Personal 2012 lief das e-learning-Projekt auf vollen Touren. Ganze 2134 Personen wurden zur Teilnahme an dieser Schulung eingeladen, darunter 1495 französischsprachige und 639
Lieferanten und Aufsteller Im Laufe des Jahres 2012 erteilte die Kommission 14 E-Lizenzen. Viele dieser Anträge wurden von ausländischen Firmen gestellt, die eine Internet-Aktivität in Zusammenarbeit mit einem Inhaber einer A-, B- oder F1-Lizenz entwickeln wollen.
Wetten Seit dem 1. Januar 2011 ist die Glücksspielkommission für die Ausstellung von Lizenzen an Veranstalter von Wetten (F1-Lizenz), sowie für Orte, an denen Wetten veranstaltet werden (F2-Lizenz), zuständig. Die Anzahl der F1-Lizenzen, die erteilt werden können, ist
durch einen Königlichen Erlass vom 22. Dezember 201026 auf 34 pro Jahr begrenzt. Diese 34 Lizenzen wurden 2012 erteilt. Ein Unternehmen beschloss jedoch, auf seine Lizenz zu verzichten. Somit ist ein Platz frei. Für die Erteilung dieser Lizenz wird das gemäß Königlichem Erlass vom 22. Dezember 2010 vorgesehene Verfahren angewandt. Außerdem erlaubte ein Königlicher Erlass27 die Änderung einer Lizenz, die zur maximalen Anzahl der F1-Lizenzen hinzukommt. Aufgrund dieser Änderung erhielt die „Loterie Nationale“ eine F1-Lizenz und kann ab sofort Wetten anbieten. Die Anzahl der Einrichtungen der Klasse IV für das belgische Hoheitsgebiet ist durch einen Königlichen Erlass vom 22. Dezember 2010 auf 1000 begrenzt. Dieses Maximum wurde 2012 nicht erreicht.
Medien-Quizspiele Was die Dauer der täglichen Ausstrahlung von Spielshows betrifft, die in den Geltungsbereich der Königlichen Erlasse vom 21. Juni 2011 (Belgisches Staatsblatt vom 8. Juli 2011) fallen, die im Fernsehen ausgestrahlte Telefonspiele regeln, stellt die Glücksspielkommission Kontinuität fest. Drei Spielesendungen werden vom einzigen Inhaber einer G1-Lizenz, nämlich dem Anbieter der i-TV Shows auf den Sendern RTL-TVi & Club RTL, ausgestrahlt.
83
9
Parlementaire vragen N°
Verzender
Onderwerp
5-5302
Fabienne Winckel
Illegale websites, protocol KSC, Febelfin, ISPA-Online weddenschapsites
9524
Kristien Van Vaerenbergh
De nietgrondwettelijke bepalingen in de kansspelwetgeving
QE 48
84
Antwoord Tv-telefoonspelen op de franstalige TV-zenders
113-380
Eric Thiebaut
gokverslaving bij jongeren (QE349)
5-2462
Bert Anciaux
Vraag om uitleg audit Kansspelcommissie belspelletjes
14 605
Jacqueline Galant
Toelating tot gebruik van een aanvullende machine type AWP "slot machine soft" in inrichtingen klasse 3
8189-8641
Sonja Becq
De uniforme invordering en vemelding van het totaalbedrag van penale boetes
8464-8655
Carina Van Cauter
Inning van penale boetes
8085
Peter Dedecker
Het toegenomen aantal gekraakte Belgische websites
8829
Carina Van Cauter
De belastingen op onlinespelen
9199
Damien Thiéry
De rol van het CERT in geval van cyberaanvallen tegen de informatiesystemen van de Belgische overheidsadministratie
9157
Bert Schoofs
De belastingheffing op gok- en wedkantoren
9286
Olivier Maingain
De werking van het Belgium Cyvercrime Centre of Exellence for Training, Research and Education (B-Ccentre)
9858
Christian Brotcorne
de bezoldigingsregeling voor de 'managers toezicht en beheer'".
P0806
Bruno Tuybens
het gebrek aan steun van de Nationale Loterij ovvr de G1000"
P0818
Ann Vanheste
over "de vele faillissementen van dagbladhandels".
10036
Bert Schoofs
De aanpak van illegale activiteiten via de zongenaamde Tor-netwerken of het zogenaamde Darknet
10274
Michel Doomst
Darknet
9366
Minneke De Ridder
De subsidiecriteria van de Nationale Loterij
N°
Verzender
Onderwerp
10388
Sabien Lahaye-Battheu
De samenwerking tussen financiën en Justitie bij de invordering van penale boetes
10389
Sabien Lahaye-Battheu
De samenwerking tussen financiën en Justitie bij het terugvorderen van toegekende bedragen bij kosteloze rechtspleging
35
Bernard Clerfayt
Beveiliging en veiligheid van federale overheidswebsites
81
Peter Logghe
Sportevenementen - Belastingontheffing en verplichtingen
90
Jenne De Potter
Nationale Loterij - Controles op de verkoop aan minderjarigen
120
Peter Logghe
Controle op verkoop van krasloten
93
Bert Wollants
De certificering van de snuffelhonden
92
Leen Dierick
Elektronische identiteitskaarten-Het verlies of vergeten van de pin- en/of pukcode
10814
Olivier Maingain
Het Europees centrum voor de bestrijding van cybercriminaliteit
11077 - 11129 11144 - 11186
Christophe Bastin - Olivier Destrebeck - Gwendolyn Rutten Jenne De Potter
kansspelbelasting-Belgische mediabedrijven - onderwerpen mediagroepen kansspelbelasting onderzoek BBI naar mediaspelen - contrôle van de BBI op de kansspelen
10653
Minneke De Ridder
de personeelsaangroei bij de Nationale Loterij
11413
Muriel Gerkens
het toezicht op de aanwending van de door de Nationale Loterij toegekende subsidies
307
Minneke De Ridder
Nationae Loterij, Sponsoring, Goederen in Natura
308
Minneke De Ridder
Nationle Loterij, De e-lotto
323
Franco Seminara
onregelmatig gebruik van het logo van FOD Financiën - Cyberzwendel
118
Roel Deseyn
De Etische Commissie
59
Georges Gilkinet
Internetfraude
318
Bernard Clerfayt
Informatiedoorstroming tussen polie en parketten
288
Leen Dierick
Cybercriminaliteit - Opleiding politiemensen
85
9
86
N°
Verzender
Onderwerp
282
Minneke De Ridder
Nationale Loterij - Aanwezigheid van de leden van bestuur en regeringscommissarissen
302
Minneke De Ridder
Nationale Loterij - Subsidiebewijzen
306
Minneke De Ridder
Nationale Loterij - Obligaties - Leningen - Schenkingen
311
Franco Seminara
Nationale Loterij - Gevolgen van het groeiende succes van onlinespelen
380
Eric Thiébaut
Gokverslaving bij jongeren
503
Roland Defreyne
Het online meldpunt eCops - Toename van de klachten
P1182
Hans Bonte
De e-games van de Nationale Loterij
55
Peter Logghe
Vergelijking wedden ambtenaren
430
Georges Gilkinet
Gebruik van politievoertuigen voor privédoeleinden
177
Meyrem Almaci
Kredietkaarten
536
Anthony Dufrane
Gebruik van bewakingscamera's
608
Catherine Fonck
Strafbaarheid van overtredingen van het rookverbod in cafés
13672
Jacqueline Galant
De Belgische sector van uitbaters van speelautomaten klasse 2 en 3
87
9
Contact Voor meer informatie over het jaarverslag kan u steeds contact opnemen met Marjolein De Paepe: 02 504 00 54 of
[email protected] U kunt het jaarverslag ook raadplegen op de website van de Kansspelcommissie: www.gamingcommission.be Op de website vindt u meer informatie over de Kansspelcommissie. Kansspelcommissie Kantersteen 47 · 1000 Brussel Algemeen tel. 02 504 00 40 · e-mail
[email protected]
88
89
90
Lay-out: www.canada-gent.be
www.gamingcommission.be