Activiteitenplan 2010

Activiteitenplan 2010

Breda, oktober 2009

Activiteitenplan 2010

Mozartlaan 7 4837 EH Breda Tel.: 076-5646949 Fax: 076-5658970 E-mail: [email protected] www.index-tc.nl

Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

Samenvatting


Inhoudsopgave Samenvatting........................................................................................................................................... 3 Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 4 Voorwoord ............................................................................................................................................... 5 1. Inleiding........................................................................................................................................... 7 1.1 Schouwing 2009 en advies Platform Beta Techniek ................................................................ 8 1.2 Ambities iNDEX Technocentrum in 2010 ................................................................................. 8 1.3 Toekomst iNDEX Technocentrum ............................................................................................ 8 1.4 Leeswijzer ................................................................................................................................. 9 2. Regioanalyse..................................................................................................................................... 10 3. Strategische keuzes .......................................................................................................................... 17 3.1 Ambities in 2010 ..................................................................................................................... 17 3.2 Activiteiten en ICES doelstellingen ......................................................................................... 19 4. Activiteiten in 2010 ............................................................................................................................ 21 4.1 Netwerken............................................................................................................................... 21 4.2 Projectontwikkeling en coördinatie ......................................................................................... 22 4.3 Monitoring…...………………………………………………………………………………………..19 4.4 Informatievoorziening: www.index-tc.nl en www.tunetechniek.nl........................................... 23 4.5 iNDEX intern ........................................................................................................................... 23 5. Toekomst iNDEX ............................................................................................................................... 24 6. Begroting ........................................................................................................................................... 27 6.1 Basisfinanciering..................................................................................................................... 27 6.2 Speerpuntfinanciering............................................................................................................. 27 6.3 Overige financiering................................................................................................................ 27 6.4 Activiteitenbegroting 2010 ...................................................................................................... 27


4

Voorwoord Tien jaar Stichting Technocentrum Midden- en West-Brabant/ iNDEX Technocentrum in 2010. Tijd voor reflectie en terugkijken? Daar is geen tijd voor! iNDEX Technocentrum zal ook het laatste jaar dat er middelen beschikbaar komen vanuit de Kaderregeling voor het Technocentrum, met volle overtuiging blijven werken aan het enthousiasmeren van jongeren voor het brede domein van wetenschap en beta/techniek. En op het moment van schrijven staan alle lichten op groen voor het opzetten van een provincie breed operend samenwerkingsverband van de vijf Brabantse regionale Techniekplatforms, door iNDEX, begin 2010. De door de regio als waardevol bevonden functionaliteit van iNDEX Technocentrum wordt daarmee geborgd voor de toekomst. Daarmee doet iNDEX voor de eigen organisatie waar het de afgelopen periode actief mee is geweest en ook in 2010 actief mee zal zijn: het in de regio verduurzamen van acties ten behoeve van het vergroten van de instroom in het technische beroepsonderwijs en het beroepenveld. En de tijd lijkt er ook rijp voor te zijn in de regio. Steeds meer scholen door de gehele onderwijskolom ‘zien de kansen en pakken de regie’ in het organiseren van samenwerking met de bedrijven, andere scholen, ouders en gemeentelijke overheden. Een ontwikkeling die ondersteund en mede geïnitieerd wordt met expertise en middelen vanuit het Tune Techniek programma. De activiteiten om leerlingen te enthousiasmeren voor techniek lijken hun vruchten af te werpen. Uit de instroomgegevens die iNDEX jaarlijks verzamelt en publiceert, blijkt dat er op MBO en HBO een stijging van de deelnemersaantallen is. Dat is goed nieuws! Om deze ontwikkeling verder te versterken moet juist nu doorgepakt worden en geïnvesteerd. Niet in de laatste plaats in onderzoek dat een bijdrage levert aan het inzichtelijk maken van ‘wat werkt en wat niet’ in de vele activiteiten die er zijn rondom ‘techniekpromotie’ De gevolgen van de economische crisis zijn in volle omvang merkbaar en zichtbaar in de provincie Brabant. In de prognoses die in opdracht van iNDEX zijn gemaakt over de ontwikkeling van de werkgelegenheid van technische beroepen in Brabant blijkt dat met name de technische sectoren zware klappen te verduren krijgen. Maar daar kan niet uit worden afgeleid dat de kwalitatieve en kwantitatieve mismatch op de Brabantse arbeidsmarkt tot het verleden behoort. In de prognoses wordt becijferd1 dat er voor het jaar 2014 een vervangingsvraag van bijna 9.000 personen zal zijn op een totaal van 235.000 banen voor technisch personeel in Brabant (dat is een gemiddelde vervangingsvraag van 3,8%). Opvallend daarbij is dat de grootste instroombehoefte ontstaat voor middelbare technische beroepen, ondanks een minieme becijferde uitbreidingsbehoefte. Uit het onderzoek naar de toegevoegde waarde van iNDEX Technocentrum (door B&A) blijkt dat de regio een blijvende behoefte heeft aan een onafhankelijke organisatie, die kennis en middelen inzet om te blijven samenwerken aan een gezonde arbeidsmarkt voor technici. Een meerderheid van de ondervraagde stakeholders is van mening dat ook na 2010 de functionaliteit van iNDEX Technocentrum moet blijven bestaan. Nu een groeiend aantal activiteiten, gericht op kennismaking met bètatechniek, wordt georganiseerd door lokale of regionale netwerken, richt iNDEX de aandacht op beleids- en netwerkondersteuning in de vorm van ‘monitoring’ en expertise over ‘wat werkt en wat niet’ in het enthousiasmeren van jongeren voor bètatechniek. Dit levert steeds meer inzicht op in de interesses en drijfveren van jongeren en hoe het Technocentrum die wetenschap kan inzetten ten gunste van zowel het technisch onderwijs als het bedrijfsleven. Naarmate de regio beter in staat is jongeren - vanaf het basisonderwijs, tijdens hun studie- en beroepskeuzeoriëntatie en zelfs bij de start van hun loopbaan - op een aantrekkelijke en positieve manier in aanraking te brengen met bètatechniek, zullen meer jongeren kiezen voor techniek. Dat vergt een lange adem, doorgaan op de ingeslagen weg. En blijven investeren in het ontwikkelen van activiteiten op basis van voortschrijdend inzicht (wat werkt en wat werk niet). Daar hoort een onafhankelijke en coördinerende organisatie bij, die ondersteuning biedt aan regionale netwerken. Die de vinger aan de polsen houdt en initiatieven neemt en op die manier een bijdrage levert aan een gezonde technische arbeidsmarkt in Brabant. 1

Voor de berekening is in het onderzoek uitgegaan van twee scenario’s waarin een ondergrens en een bovengrens van de uitbreidingsvraag naar technische personeel is berekend. Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

5

2010 wordt een interessant jaar in de geschiedenis van iNDEX Technocentrum. Het pioniersgevoel van de beginjaren komt weer terug. Met de ervaring van de afgelopen jaren, ‘weten wat werkt en wat niet’ voor een organisatie zoals het Technocentrum en het support van de stakeholders, wordt de toekomst met vertrouwen tegemoet gezien. Luc Swaab directeur iNDEX Technocentrum


6

1. Inleiding. In 2009 vindt in opdracht van het Landelijk Platform Technocentra een evaluatie plaats van de Technocentra. Het onderzoek wordt uitgevoerd door bureau B&A. De centrale vraag bij het onderzoek is welke ontwikkeling heeft er plaatsgevonden bij de Technocentra sinds 20052. De Kaderregeling 2006-2010 is daarbij het referentiekader. Daarnaast wordt er nu explicieter ingegaan op de functionaliteit van de individuele Technocentra als ‘regionale regisseur’. Het blijkt dat de regie- en coördinatiefunctie op regionaal niveau aan actualiteit heeft gewonnen. De volgende vijf kernvragen hebben in de evaluatie van iNDEX Technocentrum centraal gestaan: 1. Is iNDEX Technocentrum er in geslaagd om de samenwerking tussen het (technisch beroeps)onderwijs en de bedrijven in de regio structureel te verbeteren? 2. Slaagt iNDEX Technocentrum erin om: - scholen effectiever gebruik te laten maken van de aanwezige apparatuur in de regio en/of - gezamenlijke investering (publiek-privaat) te bevorderen in hoogwaardige en up to standards opleidingsvoorzieningen? 3. Is het technische beroepsonderwijs (mede) door toedoen van iNDEX Technocentrum beter gaan aansluiten op de beroepspraktijk? 4. Zijn jongeren meer geïnteresseerd geraakt in bèta/techniek en is de instroom én de gediplomeerde uitstroom van het technische beroepsonderwijs (mede) dankzij de activiteiten van iNDEX Technocentrum toegenomen? 5. Wat is de rol van iNDEX Technocentrum in dit alles? iNDEX Technocentrum besluit om zelf een bijdrage te leveren aan het evaluatieonderzoek. Het Technocentrum voert tweejaarlijks een Masterplancyclus uit waarin het de kansen en knelpunten voor samenwerking technische beroepsonderwijs en bedrijfsleven inventariseert. Onderdeel van de cyclus is een interviewronde met regionale stakeholders. In overleg met B&A wordt deze interviewronde zo ingericht dat het past in de onderzoeksopzet voor de evaluatie. De resultaten van de interviewronde worden gepubliceerd in het boek “Weten wat werkt” (zie www.index-tc.nl) De hoofdbevindingen van het B&A onderzoek zijn3: - Stakeholders zijn positief over het resultaat van projecten en/of samenwerkingsverbanden van iNDEX Technocentrum, waaraan zij deelnemen. - De projecten van iNDEX hebben volgens stakeholders met name geleid tot een betere en meer structurele samenwerking tussen bedrijven en/of tussen bedrijven en onderwijsinstellingen. - Projecten zijn sterk gericht op het delen en uitwisselen van kennis en op imagoverbetering van bètatechniek en de bevordering van de instroom van leerlingen in het onderwijs. - Een belangrijke bijdrage van iNDEX volgens stakeholders is dat het lijn heeft aangebracht in de vele techniekprojecten en een monitoringssysteem heeft ontwikkeld waarmee de effectiviteit van techniekprojecten bewaakt kan worden. - iNDEX kiest al een aantal jaren niet voor activiteiten die gericht zijn op het uitwisselen en gemeenschappelijk gebruik van apparatuur - Een andere belangrijke opbrengst is de verbetering van het imago van techniek en het feit dat meer jongeren de afgelopen jaren in de techniek geïnteresseerd zijn geraakt. iNDEX heeft laten zien wat het voor de regio kan betekenen als het gaat om het samenspel tussen ondernemers, onderwijs en overheid rondom het thema ‘techniek’. - De bijdrage van iNDEX zit vooral in nieuwe initiatieven van de grond krijgen, door netwerken op te bouwen en aan elkaar te verbinden. - iNDEX heeft een goed beeld van wat speelt in de regio - De houding van iNDEX wordt omschreven als coöperatief, meedenkend en ondersteunend - De meerwaarde van iNDEX ligt in het bevorderen van de instroom in het onderwijs/het verbeteren van het imago van bètatechniek, de netwerkfunctie en het verstrekken van informatie. - De aard van de meerwaarde is vooral gelegen in het feit dat iNDEX voor versnelling en kwaliteitsverbetering heeft gezorgd. 2

Er is toen een vergelijkbaar onderzoek in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen door Bureau B&A uitgevoerd 3 Het complete onderzoek is te downloaden op de website van iNDEX: www.index-tc.nl Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

7

-

-

Stakeholders waarderen de onafhankelijkheid Stakeholders zijn van mening dat de functionaliteit van iNDEX ook na 2010 moet blijven bestaan. De overgrote meerderheid vindt dat de verschillende functionaliteiten ook na 2010 door iNDEX moeten worden uitgevoerd. Stakeholders stellen dat er gezien het aantal techniekplatforms in de regio, een organisatie moet zijn die een coördinerende functie vervult. Gezien het verleden is iNDEX voor velen een logische kandidaat daarvoor.

De resultaten van het onderzoek bevestigen dat de koers die al enige tijd geleden door iNDEX is ingezet een goede is geweest. Tevens is daarmee het fundament gelegd voor de voortzetting van het Technocentrum in de periode na 2010. In het activiteitenplan 2010 wordt ingegaan op de toekomstige rol van iNDEX en hoe die concreet wordt ingevuld. 1.1 Schouwing 2009 en advies Platform Beta Techniek Op basis van de strategische schouw komt het Platform Beta Techniek (PBT) tot het volgende advies over het activiteitenplan 2009 van iNDEX Technocentrum. A. Positief Het activiteitenplan 2009 van het Technocentrum iNDEX draagt goed bij aan de doelstellingen van de kaderregeling. Vanuit de regioanalyse wordt de eerder ingezette lijn (focusgebieden) en de provinciale programma’s bevestigd. In de ontwikkeling van de toekomstvisie worden concrete stappen gezet. Het activiteitenplan voldoet aan de rechtmatigheidstoets. In het schouwingsrapport 2009 wordt uitgebreid gerapporteerd over het activiteitenplan 2009 op basis van het gesprek dat is gevoerd met een bestuurder van de Stichting en de directeur over de door het Technocentrum gemaakte strategische keuzes en vertaling daarvan naar operationele doelen. Er zijn geen verbeterpunten opgemerkt waarmee in een volgend plan rekening zou moeten worden gehouden. 1.2 Ambities iNDEX Technocentrum in 2010 De belangrijkste ambitie in het jaar 2010 is het vormgeven van (de opvolger van) iNDEX Technocentrum voor de periode na 2010, waarbij de regio de gehele provincie Brabant betreft. Daarmee wordt in januari van het komende jaar meteen een start gemaakt. Over het hoe en wat wordt in hoofdstuk 4 ingegaan. Daarnaast zijn er voor het jaar 2010 de volgende ambities zijn geformuleerd: - zoals ook in de voorgaande jaren ligt het overgrote deel van de uitvoerende activiteiten besloten in de beide regionale techniekprogramma’s: Tune Techniek West-Brabant en het Platform Promotie Techniek Midden-Brabant - het centrale thema van de activiteiten is daarbij het ‘enthousiasmeren van jongeren voor het brede domein van bètatechniek’ - evenals in voorgaande jaren wordt een bijdrage geleverd aan activiteiten rondom het thema Maintenance - in samenspraak met het PBT bekijken op wat voor manier de programmalijnen in Brabant kunnen worden verduurzaamd - verder doorontwikkelen van de monitoring instrumenten rondom effectmeting van de activiteiten. Daartoe wordt in 2009 een onderzoeksprogramma opgestart dat in 2010 vervolg krijgt. 1.3 Toekomst iNDEX Technocentrum Dit thema staat al langere tijd op de agenda van het bestuur van de Stichting. Nadat in oktober 2008 werd besloten dat de functionaliteit van iNDEX voor de regio bewaard moest blijven, zijn bestuurders en directeur gesprekken aangegaan in de regio om het voortbestaan van iNDEX ook daadwerkelijk te waarborgen. Een en ander heeft er toe geleid dat er vanaf januari 2010 door iNDEX Technocentrum gestart wordt met het opbouwen van een overkoepelend samenwerkingsverband van de vijf regionale


8

techniekplatforms4 in Brabant. Daarvoor worden vanuit de Provincie extra middelen ter beschikking gesteld5. 1.4 Leeswijzer Het activiteitenplan 2010 kent de volgende opbouw: - Regioanalyse op basis waarvan iNDEX inspeelt op regionale kansen en knelpunten - Motivatie van de gemaakte strategische keuzes - Activiteiten 2010 en de ICES doelstellingen - De wijze waarop iNDEX zelf een bijdrage gaat leveren aan de realisering van het activiteitenplan 2010 - De transitie van het huidige Technocentrum naar de toekomstige Brabant breed opererende organisatie - De activiteitenbegroting voor het jaar 2010

4 5

Tune Techniek West-Brabant, Platform Promotie Techniek Midden-Brabant, TechXperience, Technific en Techniek = Troef Op het moment van schrijven moet het definitieve besluit hierover nog genomen worden.


9

2. Regioanalyse De gevolgen van de economische crisis konden op het moment van schrijven van het activiteitenplan 2009 (in oktober 2008) nog niet worden overzien. Inmiddels zijn de gevolgen duidelijk zichtbaar en merkbaar in de technische sectoren in de provincie Noord-Brabant. Voor de regionanalyse voor het activiteitenplan 2010 wordt kort samengevat wat de gevolgen zijn van de economische crisis voor de Nederlandse economie en voor de provincie Brabant. Vervolgens wordt ingezoomd op de consequenties van de crisis op de vraagontwikkeling van technische beroepen in Noord-Brabant. iNDEX Technocentrum heeft VDW Research opdracht gegeven een actuele raming hiervoor te maken in Noord-Brabant voor de periode 2009 – 2014. In de lijn met de ambitie van iNDEX Technocentrum om in 2011 Brabant breed te opereren, zijn de kwantitatieve gegevens over de arbeidsmarkt en de instroom in het technische beroepsonderwijs voor geheel Brabant opgenomen. In deze regionanalyse zijn de resultaten van het onderzoek naar de toegevoegde waarde van iNDEX door bureau B&A en het Masterplan Technisch Beroepsonderwijs – editie 2009 verwerkt. Met name die onderdelen die betrekking hebben op de toekomst van het Technocentrum zijn meegenomen. Vooruitzichten Nederlandse Economie De economische vooruitzichten voor 2009 en 2010 zijn in de maanden augustus en september niet verslechterd. Steeds meer indicatoren ontwikkelen zich in gunstiger richting. Maar het economische beeld blijft somber met een forse krimp van de Nederlandse economie in 20096 en nulgroei in 2010. Dit sombere beeld wordt vooral veroorzaakt door de afname van de wereldhandel, met ingrijpende gevolgen voor de overheidsfinanciën en de werkloosheid. De korte-termijnraming voor de Nederlandse economie van het CPB van september 2009 meldt dat: - De Nederlandse economie krimpt in 2009 naar verwachting met 4¾%, een naoorlogs record. Voor 2010 wordt een nulgroei voorzien. - De wereldhandel is vooral afgelopen november, december en januari ongekend sterk afgenomen. Daardoor is de geraamde uitvoer van goederen in 2009 op jaarbasis 13¾% lager dan in 2008. - Recordafname bedrijfsinvesteringen: in 2009 geraamd op 14%, in 2010: 9,5%. Een dergelijke krimp van bijna een kwart in twee jaar tijd is in de naoorlogse periode niet eerder vertoond - In twee jaar tijd verdubbelt de werkloosheid: van gemiddeld 3,9% in 2008 tot naar verwachting gemiddeld 8% in 2010. - De inflatie daalt tot 1% in beide ramingsjaren. De gemiddelde contractloonstijging in de marktsector bedraagt dit jaar nog 3%, maar valt komend jaar terug tot 1½%. - De overheidsbegroting vertoont dit en komend jaar rode cijfers: het geraamde begrotingstekort bedraagt 4,6% bruto binnenlands product (bbp) in 2009, om in 2010 verder op te lopen tot 6,2% bbp.

Opgemerkt wordt dat de Nederlandse economie het relatief goed doet voor wat betreft het oplopen van de werkloosheid. De reden daarvoor is de gezonde winstgevendheid van de bedrijven en de krapte op de arbeidsmarkt bij het uitbreken van de kredietcrisis. Ook is de Nederlandse arbeidsmarkt flexibel als gevolg van de relatief grote uitzendbranche. Economie in Noord-Brabant In de ‘Economie Monitor Brabant’7 (derde kwartaal 2009) staat dat: ‘Ook in Noord-Brabant laat de economie enige tekenen van herstel laat zien’. Dat blijkt onder andere uit het aantal uitzenduren dat enigszins stijgt, ook in de industrie. Ook uit de resultaten en de verwachtingen van het Brabantse bedrijfsleven is af te leiden dat er sprake is van een ombuiging van de negatieve spiraal. In het tweede kwartaal wordt nog gerapporteerd dat ‘de Brabantse economie harde klappen krijgt door de economische crisis’. De Brabantse economie krimpt harder dan landelijk en daarnaast begint de crisis duidelijk zijn weerslag op de arbeidsmarkt te krijgen’. Voor Noord-Brabant wordt een bovengemiddelde krimp verwacht van 5,8%. Die wordt vooral veroorzaakt door de relatief sterke vertegenwoordiging van de industrie. Deze sector heeft een hoge conjunctuurgevoeligheid en loopt bovendien voorop in de conjunctuurcyclus. Hierbij gaat het vooral om het high-tech cluster in en rond Eindhoven en het chemische cluster in West-Brabant. Ook de in Brabant relatief sterke transportsector heeft een conjunctuurgevoelig karakter. In Noordoost-Brabant is de landing vooralsnog iets zachter in verband met de relatief sterk aanwezige zakelijke dienstverlening en overheidssector.

6 7

Kwartaaluitgave van het CPB Uitgave van de Provincie Brabant


10

Op de arbeidsmarkt in Brabant wordt geconstateerd dat er ondanks oplopende werkloosheid nog steeds een behoorlijke mismatch is tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Opgemerkt wordt dat de korte termijn conjuncturele problemen niet de aandacht mogen afleiden van de lange termijn vraagstukken zoals een vergrijzende beroepsbevolking. Dit leidt tot een groeiende vervangingsvraag in bepaalde bedrijfstakken, zoals in de techniek. Daarnaast stellen werkgevers hogere kwalificatie eisen aan werknemers. Dit maakt de arbeidsmarktpositie van laagopgeleiden lastig.

Het werkloosheidspercentage in Brabant aan het einde van het tweede kwartaal van 2009, is ten opzichte van een jaar geleden met 0,2% toegenomen tot 5,2%. Historische gezien is de werkloosheid nog altijd laag. Ook ten opzichte van het landelijke gemiddelde (5,9%) scoort Brabant goed. Maar als gevolg van de krimpende economie verwacht het UWV dat de werkloosheid de komende tijd fors zal oplopen. En ook sneller zal toenemen dan het landelijke gemiddelde. De gevolgen van de economische crisis voor de jeugdwerkloosheid zijn nog ernstiger, zij het in lijn met de landelijke ontwikkelingen. Wanneer wordt gekeken naar de ontwikkeling van de conjunctuur op basis van de volgende vier indicatoren: economische prestaties, concurrentiepositie, productie en voorraad en orderpositie, scoort Brabant op drie van de vier indicatoren fors negatief. Maar bovendien met alle indicatoren ook nog eens onder het landelijke gemiddelde (zie onderstaande figuur)


11

In de monitor over het derde kwartaal staat dat bij de resultaten en verwachtingen van de industrie een voorzichtige opleving te zien is. De industriële activiteiten zijn minder sterk gedaald ten opzichte van vorig kwartaal. Ook bij de voor Nederland en Brabant belangrijke zakenpartners als Duitsland, Frankrijk en de Verenigde Staten begint de economie langzaam weer te draaien. Vooruitzichten werkgelegenheid technische beroepen in Noord-Brabant Hoe de hierboven geschetste ontwikkeling van de economie zich vertaald in de werkgelegenheid voor technische beroepen in Noord-Brabant komt naar voren in het onderzoek dat in opdracht van iNDEX Technocentrum is gedaan (Vraagontwikkeling Technische Beroepen in Noord-Brabant, oktober 2009). Op de belangrijkste resultaten van dit onderzoek worden hieronder puntsgewijs opgesomd. Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar bijlage 1. Prognose werkgelegenheid 2008 - 2014 - Voor de jaren 2009 en 2010 samen wordt een daling van het aantal banen van 38.000 voorzien. De daling komt neer op een werkgelegenheidsafname van ruim 3% - De sectoren die het hardst getroffen worden zijn de in Brabant ruim vertegenwoordigde metaalsector en de bouwnijverheid, hier zal naar verwachting op korte termijn het aantal banen met meer dan 10% krimpen. - Voor de periode 2011 – 2014 wordt een terugkeer naar een bescheiden groei van het aantal banen van gemiddeld ca. 0,9% per jaar verwacht. In absolute termen betekent dat voor Noord-Brabant een toename met ruim 45.000 banen in de periode 2011-2014. - Per saldo zou het aantal banen bij de gehanteerde uitgangspunten in 2014 met ruim 1.250.000 weer juist boven het aantal banen in 2008 kunnen uitkomen (+ 7.000). - In de primaire en de secundaire sector blijft de werkgelegenheid in totaliteit dalen, zij het in sterk afgezwakte vorm t.o.v. jaren 2009-2010. - Voor de belangrijke metaalsector komt zelfs een - bescheiden - groei tevoorschijn van krap 2.000 arbeidsplaatsen, terwijl ook de chemische sector weer licht in plus kan komen(+ 400). De bouwnijverheid zal na de gevoelige krimp op korte termijn (-7.700 arbeidsplaatsen) ook na 2010 waarschijnlijk te maken krijgen met een verder slinkend aantal arbeidsplaatsen. Prognose werkgelegenheid technische beroepen naar beroepsniveau 2008- 2014 - De meeste werkgelegenheid voor de technische beroepen is conform verwachting te vinden in de industrie en de bouw (samen 2/3 deel van alle technische beroepen). Binnen de industrie biedt de sector metaal (incl. elektro) de meeste werkgelegenheid voor technisch personeel. - Uit de cijfers is een rigoureuze daling van maar liefst 14.000 banen voor technische beroepen af te lezen binnen 2 jaar. Dit komt neer op niet minder dan 30% van het berekende totale banenverlies (ruim 38.000) - Er wordt onevenredig hard gesneden in de technische beroepen. - In totaliteit resulteert voor de periode 2008-2014 een verlies van bijna 13.000 technische banen - De meeste industriebranches verliezen naar verwachting ook na 2010 nog banen voor technisch personeel, evenals de bouwnijverheid, maar meestal wel minder dan in de eerstkomende jaren. Uitzondering is de metaalsector: op de forse afname in 2009-2010 kan een bescheiden groei in de jaren erna volgen. - Bijna de helft van het technisch personeel in Brabant oefent een beroep op middelbaar niveau, 38% heeft een baan op lager niveau en ruim 13% op hoger niveau. - De verwachting is dat per saldo met name het aandeel lagere functies kleiner wordt ten gunste van de hogere functieniveaus. - In de grote sectoren metaalnijverheid en bouwnijverheid heeft de economische krimp op korte termijn een zwaar negatieve uitwerking op het aantal banen voor lager opgeleid personeel. - De middelbaar technische functies staan eveneens zwaar onder druk in de eerstkomende jaren. - In vergelijking met de lagere en middelbare functieniveaus is de positie van de werkenden in hogere technische functies minder bedreigd. - Voor de herstelperiode na 2010, met voor Noord-Brabant een berekende overall banengroei van ca. 0,8% gemiddeld per jaar, kleurt het beeld minder negatief. Maar daarmee komt voor technisch geschoold personeel nog geen een echt positief verwachtingsbeeld in zicht. - toch zullen werkgevers rekening moeten houden met het invullen van de reguliere vervangingsvraag in de herstelperiode na 2010. Die zal alleen in te vullen zijn bij voldoende aandacht en motivatie nú ten aanzien van potentiële kandidaten die nieuw of opnieuw de arbeidsmarkt voor technisch personeel zullen gaan betreden over enkele jaren. In dit verband speelt bovendien het verkrappende arbeidsaanbod op termijn een rol. Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

12

Indicatie instroom-behoefte aan technisch personeel - Het is reëel in Noord-Brabant, gezien de verwachte werkgelegenheidsontwikkeling voor de jaren 2009-2010 - per saldo - in totaliteit uit te gaan van een krimpende vraag naar technisch personeel. - Voor lager en middelbaar opgeleid technisch personeel zullen in rap tempo zo'n 14.000 banen verdwijnen (naar verwachting bijna evenveel lagere als middelbare beroepen). Voor het hogere beroepsniveau zal de vraag vrijwel stabiliseren op het niveau van 2008. - De uitgevoerde projectie voor de jaren 2011-2014 laat een bescheiden uitbreidingsvraag zien van ruim 1.000 banen voor alle technische beroepsniveaus bij elkaar - Voor het jaar 2014 wordt een vervangingsvraag berekend van bijna 9.000 personen op een totaal van 235.000 banen voor technisch personeel (d.i. een gemiddelde vervangingsvraag van ca. 3,8%). - Voor lager, middelbaar en hoger geschoold technisch personeel resulteert een vervangingsvraag van respectievelijk 3.400, 4.400 en 1.150. Bij de berekening van deze aantallen is rekening gehouden met het feit dat juist bij de technische beroepen relatief veel lager geschoolden na intreding als schoolverlater via aanvullende scholingstrajecten al dan niet intern doorschuiven naar middelbare en hogere beroepsgroepen. - De grootste instroom-behoefte, ca. 3.900 à 4.700 personen op jaarbasis, ontstaat voor de middelbaar technische beroepen. Daarna volgen de lagere en de hogere technische beroepen, met een instroom-behoefte van resp. 1.900 à 2.800 en 1.700 à 1.800 voor het laatste prognosejaar 2014. - Als aandeel van de aantallen technische beroepen is de instroom-behoefte het grootst voor de hoger opgeleiden (4,7% à 5%) - In de procesindustrie en daarbinnen m.n. in de chemie, zal de instroom-behoefte het grootst zijn voor hoger opgeleid personeel en slechts heel bescheiden zijn voor lager geschoold personeel. - In de rest van de industrie, met net als de bouw een overall krimpverwachting voor technisch personeel, ligt het instroom-accent meer op het niveau van het middelbaar geschoold personeel (vooral in de metaalsector, waarvoor na 2010 overall ook weer een personeelsgroei is voorzien), maar ook wel op het lager technisch personeel. Deelnemersaantallen in het technisch beroepsonderwijs De trend die zich het afgelopen jaar heeft ingezet voor wat betreft een toename van de instroom in het technische beroepsonderwijs zet, met uitzondering van het VMBO, door. In opdracht van iNDEX Technocentrum is een overzicht van de ontwikkeling van de instroom in het technisch beroepsonderwijs op MBO en HBO niveau gemaakt voor de gehele Provincie Brabant.

Het blijkt dat op MBO niveau de sector techniek de grootste opleider is in de provincie en dat sector techniek voor wat betreft deelnemersaantallen gegroeid is. Vooral de jaren 2006 en 2007 kende een Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

13

forse toename van het aantal deelnemers. In 2008 nam het aantal deelnemers nog wel toe, maar de stijging ten opzichte van het jaar daarvoor was nog maar 2,5%. Op HBO niveau wordt na een aantal jaren van afname van de instroom in technische opleidingen vanaf het jaar 2007 licht herstel ingezet. Daarbij wordt opgemerkt dat de stijging van de instroom bij Avans Hogeschool bijna teniet wordt gedaan door de daling bij Fontys en de NHTV. Ook is nog niet het niveau van deelnemersaantallen bereikt zoals dat in het jaar 2004 bestond. Resultaten Masterplan Met het Masterplan Technisch Beroepsonderwijs brengt iNDEX sinds 2003 elke twee jaar middels een regioconsultatie de kansen en de knelpunten in beeld voor de samenwerking tussen het technisch beroepsonderwijs en het bedrijfsleven. Voor het Masterplan 2009 is er bovendien voor gekozen om met stakeholders in gesprek te gaan over de toegevoegde waarde van iNDEX nu en in de toekomst. Daarbij is nauw samengewerkt met Bureau B&A in het evaluatieonderzoek voor iNDEX Technocentrum8. Uit het onderzoek naar de toegevoegde waarde van iNDEX Technocentrum (door B&A) blijkt dat het zelforganiserend vermogen in de regio zichtbaar is toegenomen. Toch heeft de regio een blijvende behoefte aan een onafhankelijke organisatie, die kennis en middelen inzet om te blijven samenwerken aan een gezonde arbeidsmarkt voor technici. Een meerderheid van de ondervraagde stakeholders is van mening dat ook na 2010 de functionaliteit van iNDEX Technocentrum moet blijven bestaan. Nu een groeiend aantal activiteiten, gericht op kennismaking met bètatechniek, wordt georganiseerd door lokale of regionale netwerken, richt iNDEX de aandacht op beleids- en netwerkondersteuning in de vorm van ‘monitoring’ en expertise over ‘wat werkt en wat niet’ in het enthousiasmeren van jongeren voor bètatechniek. Dit levert steeds meer inzicht op in de interesses en drijfveren van jongeren en hoe het Technocentrum die wetenschap kan inzetten ten gunste van zowel het technisch onderwijs als het bedrijfsleven. Naarmate de regio beter in staat is jongeren - vanaf het basisonderwijs, tijdens hun studie- en beroepskeuzeoriëntatie en zelfs bij de start van hun loopbaan op een aantrekkelijke en positieve manier in aanraking te brengen met bètatechniek, zullen meer jongeren kiezen voor techniek. Dat vergt een lange adem, doorgaan op de ingeslagen weg. En blijven investeren in het ontwikkelen van activiteiten op basis van voortschrijdend inzicht (wat werkt en wat werk niet). Daar hoort een onafhankelijke en coördinerende organisatie bij, die ondersteuning biedt aan regionale netwerken. Die de vinger aan de polsen houdt en initiatieven neemt en op die manier een bijdrage levert aan een gezonde technische arbeidsmarkt in Brabant. Voor een meer gedetailleerd overzicht van de kansen en knelpunten en van de toegevoegde waarde van iNDEX Technocentrum wordt verwezen naar bijlage 2 en 3. Onderzoek naar Toegevoegde waarde van iNDEX Technocentrum De volgende vijf kernvragen hebben in de evaluatie van iNDEX Technocentrum centraal gestaan: 1. Is iNDEX Technocentrum er in geslaagd om de samenwerking tussen het (technisch beroeps)onderwijs en de bedrijven in de regio structureel te verbeteren? 2. Slaagt iNDEX Technocentrum erin om: - scholen effectiever gebruik te laten maken van de aanwezige apparatuur in de regio en/of - gezamenlijke investering (publiek-privaat) te bevorderen in hoogwaardige en up to standards opleidingsvoorzieningen? 3. Is het technisch beroepsonderwijs (mede) door toedoen van iNDEX Technocentrum beter gaan aansluiten op de beroepspraktijk? 4. Zijn jongeren meer geïnteresseerd geraakt in bèta/techniek en is de instroom én de gediplomeerde uitstroom van het technisch beroepsonderwijs (mede) dankzij de activiteiten van iNDEX Technocentrum toegenomen? 5. Wat is de rol van iNDEX Technocentrum in dit alles?

8

In opdracht van iNDEX zijn 23 gesprekken gevoerd met stakeholders in de regio waar de thema’s kansen en knelpunten voor samenwerking en toegevoegde waarde van iNDEX voor regio centraal hebben gestaan. De interviews zijn integraal opgenomen in de publicatie “Weten wat Werkt” van iNDEX Technocentrum (te downloaden op www.index-tc.nl) Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

14

De hoofdbevindingen van het B&A onderzoek zijn9: - Stakeholders zijn positief over het resultaat van projecten en/of samenwerkingsverbanden van iNDEX Technocentrum, waaraan zij deelnemen. - De projecten van iNDEX hebben volgens stakeholders met name geleid tot een betere en meer structurele samenwerking tussen bedrijven en/of tussen bedrijven en onderwijsinstellingen. - Projecten zijn sterk gericht op het delen en uitwisselen van kennis en op imagoverbetering van bètatechniek en de bevordering van de instroom van leerlingen in het onderwijs. - Een belangrijke bijdrage van iNDEX volgens stakeholders is dat het lijn heeft aangebracht in de vele techniekprojecten en een monitoringssysteem heeft ontwikkeld waarmee de effectiviteit van techniekprojecten bewaakt kan worden. - iNDEX kiest al een aantal jaren niet voor activiteiten die gericht zijn op het uitwisselen en gemeenschappelijk gebruik van apparatuur - Een andere belangrijke opbrengst is de verbetering van het imago van techniek en het feit dat meer jongeren de afgelopen jaren in de techniek geïnteresseerd zijn geraakt. iNDEX heeft laten zien wat het voor de regio kan betekenen als het gaat om het samenspel tussen ondernemers, onderwijs en overheid rondom het thema ‘techniek’. - De bijdrage van iNDEX zit vooral in nieuwe initiatieven van de grond krijgen, door netwerken op te bouwen en aan elkaar te verbinden. - iNDEX heeft een goed beeld van wat speelt in de regio - De houding van iNDEX wordt omschreven als coöperatief, meedenkend en ondersteunend - De meerwaarde van iNDEX ligt in het bevorderen van de instroom in het onderwijs/het verbeteren van het imago van bètatechniek, de netwerkfunctie en het verstrekken van informatie. - De aard van de meerwaarde is vooral gelegen in het feit dat iNDEX voor versnelling en kwaliteitsverbetering heeft gezorgd. - Stakeholders waarderen de onafhankelijkheid - Stakeholders zijn van mening dat de functionaliteit van iNDEX ook na 2010 moet blijven bestaan. De overgrote meerderheid vindt dat de verschillende functionaliteiten ook na 2010 door iNDEX moeten worden uitgevoerd. - Stakeholders stellen dat er gezien het aantal techniekplatforms in de regio, een organisatie moet zijn die een coördinerende functie vervult. Gezien het verleden is iNDEX voor velen een logische kandidaat daarvoor. Conclusies Economische crisis en de gevolgen De omvang en de gevolgen van de economische crisis zijn voor Nederland en de Provincie Brabant inmiddels duidelijk merkbaar. Daarbij valt op dat Noord-Brabant het slechter doet dan Nederland. De economie krimpt bovengemiddeld wat vooral veroorzaakt wordt door de relatief sterke vertegenwoordiging van de industrie. Dit heeft zijn weerslag in de ontwikkeling van de werkgelegenheid voor technische beroepen in de Provincie. Werkgelegenheid technische beroepen Zoals hierboven opgenomen blijkt dat het aantal banen in de technische sector in Brabant krimpt in de periode tot 2014. Toch kan op basis van de cijfers niet de conclusie worden getrokken dat de mismatch op de arbeidsmarkt voor technische beroepen tot het verleden behoort. Ondanks de verwachte krimp voor het totale aantal lager geschoolde technici, is de instroom behoefte redelijk substantieel te noemen. De hogere vervangingsvraag door leeftijds-/uittredingseffecten vormt hiervoor een deel van de verklaring. Een ander deel van de verklaring ligt in het feit dat juist voor technisch personeel de vervangingsvraag vaak wordt ingevuld door lager geschoolden, die na intreding via aanvullende scholingstrajecten doorschuiven naar middelbare en hogere beroepsgroepen.

9

Het complete onderzoek is te downloaden op de website van iNDEX: www.index-tc.nl


15

Per sector zijn de verwachtingen voor de instroombehoefte van technisch personeel de volgende: - De bouwnijverheid wordt naar verwachting met een forse inkrimping geconfronteerd, maar zal in de komende jaren toch een substantiële instroom aan middelbaar geschoold technisch personeel kunnen absorberen. - In de procesindustrie en daarbinnen m.n. in de chemie, zal de instroom-behoefte het grootst zijn voor hoger opgeleid personeel en slechts heel bescheiden zijn voor lager geschoold personeel. - In de rest van de industrie, met net als de bouw een overall krimp-verwachting voor technisch personeel, ligt het instroom-accent meer op het niveau van het middelbaar geschoold personeel (vooral in de metaalsector, waarvoor na 2010 overall ook weer een personeelsgroei is voorzien), maar ook wel op het lager technisch personeel. Instroomcijfers in het technisch beroepsonderwijs Wanneer gekeken wordt naar de deelnemersaantallen voor de technische opleidingen in het MBO en HBO in Brabant, wordt de stijgende lijn die een aantal jaar geleden is ingezet ook in 2008 doorgetrokken. Het VMBO vormt daarop een uitzondering, maar daar liggen demografische ontwikkelingen aan ten grondslag. Toegevoegde waarde iNDEX Technocentrum De overgrote meerderheid van de ondervraagde stakeholders vindt dat de verschillende functionaliteiten· van iNDEX Technocentrum ook na 2010 door iNDEX moeten worden uitgevoerd. Verder stellen stakeholders dat er gezien het aantal techniekplatforms in de regio, een organisatie moet zijn die een coördinerende functie vervult. Gezien het verleden is iNDEX voor velen een logische kandidaat daarvoor. Toekomst iNDEX Technocentrum Belangrijke conclusie met het oog op de toekomst van iNDEX is dat de regio een blijvende behoefte heeft aan een onafhankelijke organisatie, die kennis en middelen inzet om te blijven samenwerken aan een gezonde arbeidsmarkt voor technici.


16

3. Strategische keuzes De keuzes voor de activiteiten voor het jaar 2010 worden mede bepaald door de bevindingen die zijn gedaan naar aanleiding van de regioanalyse. Daarbij wordt opgemerkt dat ook in het formeel laatste jaar van iNDEX Technocentrum onder de Kaderregeling 2006, aan de lijn zoals die een aantal jaren geleden is ingezet10, wordt vastgehouden. Wel wordt er voor het jaar 2010 het opzetten van een opvolger van iNDEX Technocentrum nadrukkelijk aan de ambities toegevoegd. De afgelopen jaren heeft als uitgangspunt voor de activiteiten van iNDEX Technocentrum de kwalitatieve en kwantitatieve mismatch op de regionale arbeidsmarkt als thema centraal gestaan. Dat is door iNDEX vertaald naar het ‘creëren van passie voor techniek’ bij jongeren. Daarbij zijn vervolgens door de gehele onderwijskolom heen activiteiten gezocht die het beste passen bij de betreffende doelgroep/leerlingen. Bovendien is er veel energie gestoken in ‘weten wat werkt’: welke activiteiten dragen bij aan enthousiasmeren van jongeren voor techniek (attitudemeting). Door de economische crisis met alle gevolgen van dien voor de werkgelegenheid in technische beroepen in Brabant, zou de indruk kunnen ontstaan dat de kwalitatieve en kwantitatieve mismatch op de regionale arbeidsmarkt voor technisch personeel niet meer aan de orde is. Niets is echter minder waar zo blijkt uit de prognoses voor de ontwikkeling van de werkgelegenheid voor technische beroepen 2008 – 2014. De inzet van iNDEX mensen en middelen in 2010 wordt gedaan ten behoeve van: - Het opzetten van een Brabant breed opererende opvolger van iNDEX Technocentrum/ borgen van de functionaliteiten van iNDEX voor Noord-Brabant - De regionale platforms Tune Techniek West-Brabant en het PPT Midden-Brabant - Onder de kop: ‘enthousiasmeren van jongeren voor Bèta/techniek’ worden verschillende activiteiten opgenomen in het activiteitenplan - De goede samenwerking met het PBT voortzetten en bijdragen aan het verder verduurzamen van de programmalijnen van het PBT in Brabant. - Leveren van een bijdrage aan Maintenance activiteiten - Voortzetten van de in 2009 gestarte effectstudie van het project De Uitvinders, gericht op attitudeverandering, beeldvorming en kennistoename. - Speerpuntplannen die in 2009 in uitvoering zijn genomen in 2010 op een goede manier voortzetten en afronden. Voor het jaar 2010 worden twee speerpuntplannen in gediend. Wanneer deze aanvragen worden gehonoreerd zal iNDEX ook daar mensen voor inzetten. iNDEX Technocentrum kiest er niet voor om bij te dragen aan activiteiten gericht op het aanpakken van de problematiek rondom de jeugdwerkloosheid. Voor de zomer van 2009 is er vanuit iNDEX wel een oproep gegaan naar verschillende partners om de mogelijkheden te onderzoeken om te komen tot een regionaal arrangement (met mogelijkheden voor een financiële impuls vanuit PBT). De oproep heeft weinig respons gehad. Opgemerkt wordt dat er rondom het thema jeugdwerkloosheid wel door regionale partijen wordt samengewerkt en ook afspraken zijn gemaakt.11 Het Technocentrum heeft daar geen betrokkenheid bij en constateert dat andere partijen in de markt deze rol op zich hebben genomen. 3.1 Ambities in 2010 Het is de ambitie van de huidige partners van iNDEX Technocentrum om ook na 2010 een Technocentrum te behouden. Al in 2008 zijn de eerste verkenningen gedaan en de (on)mogelijkheden van een vervolg in kaart gebracht. In 2009 is daaraan vervolg gegeven en inmiddels worden de contouren van de opvolger van iNDEX Technocentrum steeds duidelijker. Als alles verloopt zoals dat op het moment van schrijven kan worden overzien, dan kan er vanaf begin 2010 worden gewerkt aan het opzetten van de nieuwe Brabant breed opererende organisatie. Tevens kan een naadloze aansluiting van de bestaande naar de nieuwe situatie worden gewaarborgd. In het volgende hoofdstuk wordt hier meer uitgebreid op ingegaan. 10

Het overgrote deel van de activiteiten van iNDEX Technocentrum liggen ook voor het jaar 2008 besloten in de twee regionale programma's: Tune Techniek West-Brabant en het Platform Promotie Techniek in Midden-Brabant (PPT) De partners in het Technocentrum hebben nauwe betrokkenheid bij de beide programma's en direct belang bij de overall doelstelling die wordt nagestreefd: voldoende goed gekwalificeerde technici die voldoen aan de vraag die er naar is vanuit het regionale bedrijfsleven. 11 ‘Bruggen bouwen voor de jeugd’: Actieplan voorkomen en bestrijden jeugdwerkloosheid West-Brabant 2009 – 2011. Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

17

Het Tune Techniek programma in West-Brabant gaat in 2010 het derde jaar in. In 2009 is fors geïnvesteerd in experimenten voor het opzetten van regionale netwerken waarin onderwijs, ondernemingen en overheid zijn vertegenwoordigd. Doel van dergelijke netwerken is dat ze een centrale positie krijgen in de activiteiten om jongeren op een inspirerende manier te laten kennis maken met techniek. De eerste resultaten zijn goed te noemen. In 2010 is er opnieuw budget gereserveerd voor nieuwe experimenten en wordt ingezet op expliciet maken van de succesfactoren van de netwerken. Tune Techniek is in de regio steeds meer in staat de ‘regierol’ te pakken waar het gaat over het afstemmen van de (vele) activiteiten rondom het enthousiasmeren van jongeren voor techniek. Zo is er recent een koppeling gelegd tussen het programma en de activiteiten van de Stichting Promotie Techniek12, waar Pro Maintenance activiteiten in zijn ondergebracht. Ook weten steeds meer partijen uit de regio het programmabureau te vinden en is er voor het jaar 2010 sprake van het overvragen van het beschikbare budget. Tenslotte vindt in overleg met de vier andere regionale techniekplatforms in Brabant en de Provincie Brabant afstemming plaats over Brabant brede initiatieven en hoe deze in de verschillende regio’s met behulp van de platforms kunnen worden uitgerold. Een aansprekend voorbeeld hiervan is De Uitvinderswedstrijd 2009 – 2010 waaraan, mede met inzet van de vijf platforms, meer dan vierduizend leerlingen in geheel Brabant gaan deelnemen. Werd in 2008 nog door Hans Corstjens tijdens een overleg tussen OC&W, het PBT en de landelijke Technocentra gemeld dat het PBT zou ophouden te bestaan na 2010, inmiddels blijkt dat in ieder geval delen ervan ook na 2010 door kunnen gaan. Dat biedt aanknopingspunten voor het onderzoeken van samenwerkingsmogelijkheden voor de periode na 2010. Wat iNDEX Technocentrum betreft voor de gehele provincie Brabant, samen met de vijf regionale Techniekplatforms. iNDEX treedt hierover graag in overleg met het PBT. Het gesprek over de programmatische afstemming tussen iNDEX en het PBT is een goede gelegenheid om te verkennen wat in dit kader de verdere mogelijkheden zijn. Voor de afspraken die er gemaakt zijn voor samenwerking in het jaar 2009 wordt verwezen naar bijlage 4. iNDEX Technocentrum ‘wil weten wat werkt’ bij het enthousiasmeren van jongeren voor het brede domein van bètatechniek. Welke activiteiten dragen daartoe bij en welke activiteiten niet. Het is de ambitie van iNDEX Technocentrum om in 2010 zicht te hebben op die activiteiten die daadwerkelijk een waardevolle bijdrage leveren aan het creëren van passie voor techniek bij jongeren. Daarom is er in 2009 een meerjarig onderzoeksprogramma opgestart in samenwerking met het IVA en de lector keuzeprocessen van het ROC West-Brabant. Het onderzoek is gestart in 2009 en kent in 2010 een vervolg. De volgende onderzoeksvragen staan centraal: - Brengt deelname aan De Uitvinders een attitudeverandering teweeg bij leerlingen en leerkrachten ten aanzien van wetenschap en techniek? - Verandert door deelname aan De Uitvinders de beeldvorming van leerlingen en leerkrachten ten aanzien van wetenschap en techniek? - Leidt deelname aan De Uitvinders bij leerlingen tot kennistoename op het gebied van wetenschap en techniek? Aan het einde van de onderzoeksperiode moet duidelijk worden welk effect deelname aan de Uitvinders heeft op het gebied van attitudeverandering, beeldvorming en kennisontwikkeling ten aanzien van wetenschap en techniek bij leerlingen en (in tweede instantie) leerkrachten. Ook in 2010 zal iNDEX een bijdrage leveren aan verschillende activiteiten op het gebied van Maintenance. Het Technocentrum is sponsor van het Maintenance Competence Center en doet ook mee als klankbord-partij aan het kennismanagement project. Daarnaast is er een koppeling gemaakt met ‘Frieks Experience13’ en het Tune Techniek programma. Vanuit het Tune programma wordt in 2010 een bijdrage geleverd aan de operatie van Friek’s Techniektruck.

12

In deze Stichting zijn vertegenwoordigd: ROC West-Brabant, PZW, SPB, OBM, ROI, MEC, WCMC Friek’s Techniektruck is onderdeel van een groter project genaamd ‘pro-maintenance / promotie techniek’ wat ten doel heeft het imago van techniek en technische beroepen te verbeteren. Het ROC West-Brabant is kartrekker van dit project en Friek’s Techniektruck. Met deze truck worden jongeren van de groepen 7 en 8 op basisscholen (9-12 jaar) en jongeren uit het eerste en tweede leerjaar vmbo (12-14 jaar) bereikt. De belevingstruck richt zich niet op specifieke techniekbranches, maar op de stap ervóór: door technische toepassingen uit het leven van jongeren te gebruiken, wordt de wereld van techniek in de wereld van de jongeren gebracht. Hierdoor komen techniek en technische beroepen meer als een reële optie in aanmerking bij de keuze voor een beroep of vervolgopleiding.

13


18

Speerpuntaanvragen 2010 Voor het jaar 2010 zijn twee speerpuntplannen ontwikkeld. Voor de volledige projectbeschrijving wordt verwezen naar de separaat bij dit activiteitenplan ingediende documenten. Onderstaand volgt een kort de aanleiding en een inhoudelijke beschrijving van wat er in de plannen wordt nagestreefd. 1. Waterworks (Initiatief Avans Hogeschool) De provincie Noord-Brabant onderbouwd in haar provinciaal waterplan 2010-2015 de importantie van het omgaan met water. De provincie hanteert daarbij de people-planet-profit-benadering14. Uit de Human Capital Roadmap Water blijkt dat er een grote behoefte is aan meer innovatiegerichte hoger opgeleiden voor de watersector. Deze behoefte speelt ook bij bedrijven in de regio Midden- en WestBrabant. Avans Hogeschool speelt hierop in door in het speerpuntproject WaterWorks de volgende aspecten van de Human Capital Roadmap Water mee te nemen: - Imago verbetering; - Verbeteren (regionale) samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid; - Aantrekkelijkheid van het werken in de watersector vergroten; - Vergroten instroom van (internationale) studenten. 2. Aan de slag met mobiele energie (Initiatief BMWT en Radius College) Het in 2009 opgestarte speerpuntplan Delta Mobiel heeft nog datzelfde jaar een uitbreiding/vervolg gekregen in een zogenaamd ‘call for proposal’ ‘Koeling in mobiele werktuigen’. Ook vanuit de Maintenance projecten wordt met interesse gekeken naar de ontwikkelingen binnen Delta Mobiel en inmiddels zijn de eerste contacten gelegd en wordt bekeken waar verbindingen tussen activiteiten kunnen worden gelegd. Een logische vervolgstap is het speerpuntplan ‘Aan de slag met mobiele energie’. De regering wil concrete stappen zetten naar een duurzame samenleving. Duurzame infrastructuur van deze dagen heeft technologie nodig die géén klimaat of omgevingsschade aanbrengt aan de samenleving. Ondanks hun relatief kleine aantal, zorgen mobiele werktuigen voor 21% van de fijn stof- en 15% van de stikstofoxidenuitstoot van de gehele verkeers- en vervoerssector in Nederland. Een van de weinige duurzame oplossingen voor dit probleem is herbruikbare energie voor de bewegende infrastructuur waaronder ook Mobiele Werktuigen, auto’s etc. Er vindt een omschakeling plaats van machines die werken op fossiele brandstoffen naar machines die werken op elektriciteit en met name mobiele energie. Deze omschakeling in besturing en voortbeweging van machines zorgt ook voor andere onderhoudsmaatregelen en dus breder opgeleide monteurs. De vraag naar serviceen onderhoudsmonteurs neemt toe. Eén van de gevolgen van de kredietcrisis is, zo blijkt, dat bedrijven meer investeren in het onderhoud van hun machinepark. Monteurs dragen zorg voor het uitvoeren van reparaties, onderhoud, opsporen en verhelpen van storingen, revisiewerkzaamheden aan de machines, installaties en rijdend materiaal. In het speerpuntplan streven de partners BMWT en Radius College er naar de volgende activiteiten op te zetten: - Het opzetten van een minor mobiele energie die aangesloten is bij de opleidingen van Service Apparatuur en Installaties; - Bijscholingsmogelijkheden creëren voor monteurs in het werkveld; - Het opzetten van een praktijklokaal ingericht op het gebied van mobiele energie; - Opzetten van een netwerk van bedrijven binnen het kader van “Vrienden van mobiele energie”; - Het delen van kennis en ervaringen met andere opleidingen en met de bedrijven; - Bewustwording van duurzaamheid en energie 3.2 Activiteiten en ICES doelstellingen In de algemene toelichting op de kaderregeling Technocentra 2006 – 2010 staat dat: “De oorspronkelijke ICES/KIS-doelstelling (de werkgroep KennisInfraStructuur van de ICES), versterking en vernieuwing van de kennisinfrastructuur en verbetering van de aansluiting beroepsonderwijs – bedrijfsleven in de technische sector, en de drie daarvan afgeleide subsidiedoelstellingen blijven het kader voor de werkzaamheden van de technocentra. Binnen dat kader dienen de technocentra zich ook blijvend te laten leiden door de regionale knelpunten en uitdagingen. Er dient echter een duidelijke focus te ontstaan op de landelijke prioriteit van 14

People: krijgen veiligheid tegen overstroming, bescherming tegen wateroverlast, een betrouwbare drinkwatervoorziening en goede recreatievoorzieningen. Profit: een goede watervoorziening voor industrie en landbouw en voor het transport over water. Planet: gaat uit van het water als voorwaarde voor een gezonde leefomgeving voor mens en natuur. Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

19

bètatechniek. Het uitgangspunt van het Deltaplan bètatechniek, namelijk integrale aanpak van de tekorten aan bèta’s en technici, bijdragend aan de in Europees verband onderschreven doelstelling van 15% meer uitstroom van gediplomeerden uit hogere bèta- en technische opleidingen in 2010, is daarmee ook uitgangspunt van de werkzaamheden van de technocentra”. In het jaarverslag over het jaar 2008 is een overzicht gegeven van het verband tussen de behaalde resultaten van de activiteiten van iNDEX en de doelen van de Kaderregeling. Daaruit komt naar voren dat het overgrote deel van resultaten van de activiteiten bijdragen aan de realisatie van doelstelling I, III en IV. Ten aanzien van doelstelling II wordt de realisatie van het OBMech opgenomen. Voor het jaar 2010 zullen de activiteiten zich opnieuw vooral rondom de doelstellingen I, III en IV afspelen. Er zijn geen activiteiten opgenomen die bijdragen aan doelstelling II. Het gros van de activiteiten is gericht op het bevorderen van een goede aansluiting van technisch beroepsonderwijs op de opleidingsbehoefte van de arbeidsmarkt (doelstelling III). Dat is conform de missie van iNDEX Technocentrum: “Er toe bijdragen dat voldoende Brabantse jongeren kiezen voor een technische opleiding en die opleiding succesvol afronden op een niveau dat aansluit bij de behoefte van het Brabantse bedrijfsleven”.


20

4. Activiteiten in 2010 Voor het jaar 2010 heeft iNDEX voor de regio vanuit de basisfinanciering een samenwerkingscapaciteit van 5.270 uren gereserveerd. Daarnaast is een budget van € 914.340 begroot voor de inzet van medewerk(st)ers van iNDEX Technocentrum, van participanten en externen ten behoeve van samenwerkingsactiviteiten met het Technocentrum. Dit budget is opgebouwd uit bedragen uit de basisfinanciering, speerpuntmiddelen (doorloop van plannen 2009 en nieuwe aanvragen voor het jaar 2010) en provinciale middelen (Tune Techniek actieprogramma voor West-Brabant, 2008 – 2011 en middelen die de provincie beschikbaar stelt voor het opzetten van de nieuwe Brabant brede opvolger van iNDEX Technocentrum) Tabel 1: inzet iNDEX uren en budget

iNDEX Technocentrum kiest er al jaren voor om haar eigen activiteiten onder te verdelen in vier groepen: 1. Netwerken (organisatie en onderhoud): verlenen van diensten in opdracht van onderdelen van het technologienetwerk en het met elkaar in contact brengen van potentiële samenwerkingspartners. 2. Projectontwikkeling en coördinatie (van idee naar concreet project): ontwikkelen, verwoorden en managen van uitvoerbare en financierbare projecten. 3. Monitoring (‘vinger aan de pols’): periodiek en incidenteel verzamelen van gegevens over binnen het technologienetwerk gevoelde kansen en knelpunten om te komen tot samenwerking. 4. Informatievoorziening (www.index-tc.nl): distribueren van informatie over samenwerkingsactiviteiten en ondersteunen van samenwerkingspartners hierin. De achterliggende gedachte bij de activiteiten die onder deze vier groepen vallen (zie hierna) is dat het opzetten, stimuleren en onderhouden van samenwerkingsverbanden het sleutelwoord is. In de volgende paragrafen worden de iNDEX activiteiten vooral procesmatig verwoord. Zoals eerder aangegeven in paragraaf 3.2 zal ook in 2010 het overgrote deel van de iNDEX activiteiten bijdragen aan de realisatie van ICES-doelstellingen I, III en IV. 4.1 Netwerken Het Technocentrum verleent diensten ten behoeve van de verschillende overlegstructuren. Deze zijn per overlegstructuur verschillend maar kunnen bestaan uit: - Programmamanagement - Het voeren van het secretariaat - Het beheer van financiën - Maken van beleidsplannen - Projectontwikkel- en coördinatieactiviteiten - (Laten) doen van onderzoeken - Uitwisselen van good-practices - Organiseren cofinanciering - Communicatie Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

21

In het activiteitenplan 2009 is 1546 uur inzet van iNDEX medewerkers begroot en € 112.000 gereserveerd. Daarmee worden de volgende netwerken ondersteunt in de uitvoering van activiteiten: 1. Tune Techniek West-Brabant: (programmamanagement, secretariaat, beheer financiën, maken beleidsplan, projectontwikkeling- en coördinatie, monitoring, uitwisselen good-practices, organiseren cofinanciering, communicatie) 2. Platform Promotie Techniek Midden-Brabant (in 2010 betreft het vooral een financiële bijdrage van € 55.000) 3. Elektronica Platform (secretariaat, communicatie) 4. ROBO’s Midden-Brabant (financiële bijdrage van € 12.000 ten behoeve van het secretariaat, uitbesteed) 4.2 Projectontwikkeling en coördinatie iNDEX Technocentrum levert een bijdrage aan het initiëren, ontwikkelen en uitvoeren van samenwerkingsprojecten waaraan meerdere partijen uit de kennisinfrastructuur deelnemen. Het Technocentrum levert toegevoegde waarde door op het snijvlak van technisch beroepsonderwijs en bedrijfsleven projectontwikkeling- en coördinatieactiviteiten te leveren. Concreet betekent dit dat iNDEX bijdraagt aan de ontwikkeling van een (project)idee tot een projectplan, inclusief de bijbehorende financieringsparagraaf en vervolgens (indien gewenst) het projectmanagement doet. In het activiteitenplan is een samenwerkingscapaciteit van 1252 uur begroot. Daarnaast is een budget van € 785.340 gereserveerd, daarnaast is € 135.340 opgenomen voor twee speerpuntplannen (in afwachting van goedkeuring van de plannen). Voor een inhoudelijk beschrijving van beide speerpuntplannen wordt verwezen naar de separaat bijgevoegde plannen. Het overgrote deel van de projectactiviteiten is ondergebracht in het Tune Techniek programma voor de regio West-Brabant en het PPT Midden-Brabant. Op verzoek van het bestuur is er vanuit het Technocentrum budget in tijd en geld gereserveerd dat kan worden ingezet voor activiteiten ten behoeve van het verduurzamen van de functionaliteit van iNDEX Technocentrum na 2010. Voor een beschrijving van de verschillende projectactiviteiten wordt verwezen naar bijlage 5 bij dit plan en het Activiteitenplan 2010 van Tune Techniek (te downloaden op de website van Tune Techniek www.tunetechniek.nl) 4.3 Monitoring De geformuleerde ambitie van iNDEX Technocentrum om in 2010 zicht te hebben op die activiteiten die daadwerkelijk een waardevolle bijdrage leveren aan het creëren van passie voor techniek bij jongeren, staat nog recht overeind. iNDEX houdt zich al langer bezig met meten van effect en bereik van activiteiten. In 2009 is er in samenwerking met het IVA en de lector keuzeprocessen van het ROC West-Brabant gewerkt aan het opstellen van een meerjarig onderzoeksprogramma ten behoeve van het inzichtelijk maken van attitude, beeldvorming en kennis van en over wetenschap en techniek bij leerlingen en leerkrachten. In bijlage 6 is een beschrijving opgenomen van het onderzoek. Het Masterplan Technisch Beroepsonderwijs – editie 2009 wordt eind 2009 afgerond. De regioconsultatie is het afgelopen jaar zodanig ingericht dat de uitkomsten hebben bijdragen aan het richting geven van het toekomstige Technocentrum na 2010. Het voornemen is om in 2010 ook voor de overige regio’s in Brabant een (verkorte) Masterplancyclus op te starten. Daarvoor zal budget worden vrijgemaakt uit de extra middelen die vanaf 2010 door de provincie beschikbaar worden gesteld. In 2009 heeft iNDEX, VDW Research opdracht gegeven nieuwe prognoses te maken voor de ‘Vraagontwikkeling technische beroepen in Noord-Brabant’. In 2010 is het streven om de Brabant brede analyse te verfijnen naar de vijf regio’s waar de Platforms Promotie Techniek actief zijn. Vanaf 2011 zal deze vorm van dataverzameling gaan behoren tot het basispakket van de dienstverlening van het Brabant breed opererend Technocentrum. De middelen hiervoor komen beschikbaar uit het extra budget dat de provincie Brabant hiervoor beschikbaar stelt. En zoals elk jaar wordt ook in 2010 met de Kwantitatieve Regioanalyse de instroom en uitstroom van leerlingen in het technische beroepsonderwijs in kaart gebracht (VMBO – MBO – HBO, inclusief keuze voor technisch profiel in VO). Nieuw is dat het nu voor de gehele provincie Brabant wordt gedaan.


22

iNDEX heeft voor monitoring 80 uur en €3.000 vanuit de basisfinanciering in de begroting opgenomen. De overige middelen komen uit het Tune Techniekprogramma (€ 27.000 voor attitude onderzoek) en de Provincie (omvang nog nader te bepalen) 4.4 Informatievoorziening: www.index-tc.nl en www.tunetechniek.nl Met behulp van de website van iNDEX worden de stakeholders geïnformeerd over (project) activiteiten in de regio, worden onderzoeken naar ontwikkelingen op de regionale arbeidsmarkt en de in- en uitstroom in het technisch beroepsonderwijs beschikbaar gesteld en kunnen netwerken samenwerken met behulp van de Teamroom. Aan de in 2009 geformuleerde ‘ambitie’ om voor de netwerken die onderdeel uitmaakte van de iNDEX website, eigen websites te (laten) bouwen, is invulling gegeven. Het PPT Midden-Brabant, het VTB Steunpunt Midden-Brabant en het Elektronica Platform zijn allemaal bezig met het ontwikkelen van of nadenken over het opzetten van een eigen website. Daar waar nodig wordt ondersteuning verleend vanuit iNDEX Technocentrum. Het afgelopen jaar is gebleken dat de Tune Techniek website voldoet aan de verwachting van het programmabureau en de projectpartners in het programma. Vanuit het programmabureau wordt verwezen naar de website voor het doen van projectaanvragen. Daar zijn formulieren en handleidingen te vinden. Op de website is tevens informatie beschikbaar over de verschillende projectactiviteiten die door het Tune programma worden ondersteund en de netwerkbijeenkomsten die door het programmabureau worden georganiseerd. In 2010 zal de webredactie vanuit iNDEX Technocentrum worden gedaan. Ook in 2010 zal iNDEX Technocentrum de regio blijven voorzien van informatie over arbeidsmarktontwikkelingen, in- en uitstroomgegevens in het (technisch beroeps)onderwijs en projectactiviteiten. Tenslotte zijn er in 2010 enkele publicaties voorzien rondom het thema 10 jaar iNDEX Technocentrum. De nadere invulling daarvan wordt aan het begin van 2010 vastgesteld. Ten behoeve van de activiteit informatievoorziening is in de begroting 284 uur opgenomen en €14.000 vanuit de basisfinanciering gereserveerd. Daarnaast is in de begroting van beide regionale programma’s budget opgenomen voor communicatie (deze middelen komen uit het budget van de provincie Brabant). 4.5 iNDEX intern Voor interne activiteiten van het Technocentrum, zoals secretariaat, administratie, werkoverleg, bestuur, landelijk platform, P&O, rapportages en ICT is in het activiteitenplan 2.108 uur begroot. Per 1 januari 2008 is de directeur van iNDEX Technocentrum (Luc Swaab) niet langer in dienst van de Stichting. De Stichting heeft met zijn nieuwe werkgever een contract gesloten voor de periode 2008 tot en met 2010 voor de directievoering van het Technocentrum. Luc Swaab wordt daarbij gedetacheerd als directeur van het iNDEX.


23

5. Toekomst iNDEX Aanleiding Uit onderzoek15 naar de toegevoegde waarde van iNDEX Technocentrum door Bureau B&A, blijkt dat de ondervraagde stakeholders van mening zijn dat de volgende functionaliteiten van het Technocentrum ook na 2010 moeten blijven bestaan: - netwerkfunctie - verstrekken van informatie - delen en uitwisselen van kennis - bevorderen instroom en het verbeteren van het imago van bèta techniek Tevens wordt er gesteld dat er een organisatie moet zijn die een coördinerende functie vervult tussen de vijf techniekplatforms in de regio. Het Technocentrum zou bovendien Brabant breed de rol van beleidsmaker, coördinator en facilitator kunnen vervullen tussen de techniekplatforms en de provincie. iNDEX Technocentrum zou, gezien de kennis en ervaring en netwerk hiervoor een goede partij zijn Provincie Brabant: ‘Op de Bres voor Techniek’. Het economische beleid van de provincie Brabant is sterk gericht op de kenniseconomie. Beschikbaarheid van voldoende en goed gekwalificeerd technisch personeel is de basis om dit beleid tot succes te brengen. Het succes van het huidige beleid hierin is niet voldoende. Gezien de grote betekenis en dynamiek moet de provincie hernieuwde strategische keuzes maken in haar totale arbeidsmarktbeleid. De Provincie investeert vanaf 2005 in de promotie van techniek; tot 2008 via subsidiering van projecten in het kader van Kennis=Meedoen. In 2007 leidde dit voor de eerste keer tot een lichte groei van de instroom in technische opleidingen. In de huidige bestuursperiode is in het programma Dynamisch Brabant het speerpunt ‘Op de Bres voor Techniek’ opgenomen. Hierin wordt het beleid voor de promotie van techniek verder uitgewerkt. Twee jaar na de start van het programma is door nieuwe ontwikkelingen en inzichten behoefte aan een aangescherpte strategische visie op de investering van de provincie op dit terrein. Intensivering beleid Met de verdere intensivering van het speerpunt ‘Op de Bres voor Techniek’ speelt de provincie in op nieuwe ontwikkelingen en kansen om jongeren te stimuleren om voor wetenschap en techniek te kiezen. Dit gebeurt vanuit een drieledige visie: 1. Doorontwikkelen en verder verankeren van promotionele en educatieve techniekactiviteiten in scholen. 2. Versterken van de regionale samenwerkingsverbanden van de drie O’s (onderwijs, ondernemingen en overheid); samenhang in de onderwijsketen. 3. Vergroten van het aantal deelnemende scholen en bedrijven. Voorgesteld wordt om in 2010 en 2011 de volgende doelen te realiseren. 2009 Vormt hierbij de aanloop. Op regionaal niveau - Wetenschap en techniek invoeren en verankeren in 2 van de 3 (= 650) basisscholen. - Versterken ketenaanpak basisonderwijs - voortgezet onderwijs/VMBO – MBO/HBO voor wat betreft de promotie van wetenschap en techniek. - Regionaal afstemmingsoverleg organiseren van alle relevante technische sectoren en het beroepsonderwijs. - Onderzoeken van nieuwe/betere formules voor de promotie en educatie van wetenschap en techniek. - Versterken van plaatselijke netwerken: adoptie van scholen door bedrijven en lokale netwerken van bedrijven en onderwijs.

15

Evaluatie iNDEX Technocentrum, juli 2009


24

Op provinciaal niveau - Meer regie in de aanpak van regio-overstijgende techniekpromotie. - Inzet van lectoren MBO/HBO op Brabantse innovatiethema’s. - Optimale positionering van de Brabantse promotieactiviteiten en educatieve activiteiten ten opzichte van nationale en Europese speerpunten. Organisatie - Versterken van de positie van de vijf regionale techniekplatforms als regisseur en coördinator. - Onder de noemer van ‘gebundelde denkkracht, regionale uitvoering’ vindt bundeling en verspreiding plaats van stuurinformatie en kennis over promotie en educatie op het gebied van wetenschap en techniek. De regionale techniekplatforms maken samenwerkingsafspraken over hoe dit centraal te organiseren. iNDEX Technocentrum is gevraagd hierin het voortouw te nemen. Stuurinformatie Op provinciaal niveau is er nu nog onvoldoende (gedeelde) stuurinformatie· ten behoeve van de promotieactiviteiten. Informatie is onvolledig, niet op maat en/of onvoldoende breed bekend bij alle stakeholders. Daarbij gaat het om informatie over de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, informatie op basis van projectevaluaties over wat wel en niet werkt en informatie over relevante nieuwe beleidsontwikkelingen. Met de afgeronde en lopende projecten krijgen de vijf regionale promotieplatforms gaandeweg meer zicht op de vraag welke aanpakken wanneer werken en waarom. Dat zicht kan en moet nog aanzienlijk worden verhelderd door meer systematische evaluaties en effectmetingen. Het overstijgt de mogelijkheden van elk afzonderlijk platform om die metingen zelf te organiseren. Bovendien zou het om redenen van efficiency en kennisdeling onwenselijk zijn als alle platforms dit afzonderlijk zouden oppakken. Om die reden is het zaak dat de platforms de monitoring en effectmeting zoveel mogelijk gezamenlijk oppakken. De voorgestelde provinciale aanpak op dit punt behelst het versterken van de samenwerking en taakverdeling tussen deze platforms op provinciaal niveau. Hetzelfde geldt voor het vergaren en bundelen van belangrijke marktinformatie (vooral over de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt) en beleidsinformatie (vooral natuurlijk ten aanzien van de promotie van wetenschap en techniek). Ook op dit gebied is het geboden dat de regionale promotieplatforms via onderlinge samenwerkings- en taakverdelingsafspraken meer kwaliteit en efficiency bewerkstelligen. Veel van deze stuurinformatie komt al langere tijd via iNDEX Technocentrum beschikbaar voor Tune Techniek West-Brabant en het PPT Midden-Brabant. Zo wordt tweejaarlijks met behulp van de Masterplancyclus in kaart gebracht wat de kansen en knelpunten zijn in de samenwerking tussen het (technisch beroeps)onderwijs en het bedrijfsleven16. Daarnaast worden data over de toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor technisch personeel (2008 – 2014) en de in- en uitstroomcijfers in het (technisch beroeps) onderwijs gepubliceerd. Met het oog op de toekomst heeft het iNDEX Technocentrum voor wat betreft deze stuurinformatie inmiddels heel Noord-Brabant als aandachtsgebied genomen. Regio-overstijgende coördinatie en ‘weten wat werkt’ Meer beleid en regie in de aanpak van regio-overstijgende techniekpromotie is gewenst, zodat regio’s beter op activiteiten kunnen inspelen. Daarnaast is meer kennis en inzicht in de effecten van activiteiten op de attitude van jongeren nodig om te weten te komen ‘wat werkt en wat werkt niet’. De in de afgelopen jaren opgebouwde expertise van het iNDEX Technocentrum zal beschikbaar komen voor de regio’s. Er kan op provinciaal niveau worden ondersteund met goede, praktische monitorinstrumenten en met het inbrengen van ervaringen en ontwikkelingen van elders (good practices). Zo ontstaat meer en betere kennis over de regionale promotie- en educatieve activiteiten: wat werkt en wat niet, wat zijn belangrijke kansen en ontwikkelingen. Bovendien is er één aanspreekpunt voor gebundelde en actuele expertise op dit gebied.

16

Het eindresultaat van de inventarisatie wordt omgezet in een activiteitenprogramma waarin concrete acties en projecten zijn opgenomen.


25

In 2009 start iNDEX Technocentrum een meerjarig onderzoeksprogramma ten behoeve van het inzichtelijk maken van attitude, beeldvorming en kennis van en over wetenschap en techniek bij leerlingen en leerkrachten. De resultaten van het onderzoek worden aan de vijf techniekplatforms beschikbaar gesteld. Vertaling nationaal/Europees beleid naar provinciale en regionale aanpak Op nationaal en internationaal niveau zijn er allerhande beleidsprogramma’s en -voornemens die van belang zijn voor de promotie van wetenschap en techniek in Noord-Brabant in de komende jaren. Onder meer Platform Bèta/Techniek, de veertien regionale Technocentra, georganiseerd bedrijfsleven, TTOA (Taskforce technologie Onderwijs Arbeidsmarkt) en de partners van de Kennisinvesteringsagenda van het Innovatieplatform benadrukken allemaal dat Nederland ook de komende jaren moet blijven investeren in wetenschap en techniek. Hierbij benoemen ze speerpunten die ook in het provinciale beleid naar voren komen: de hele onderwijskolom aanpakken, verankering in de onderwijsprogramma’s van de scholen en samenwerking onderwijs-bedrijfsleven. Hoe dit vervolgbeleid concreet gestalte gaat krijgen, staat overigens nog niet vast. De provincie streeft ernaar de Brabantse promotionele en educatieve activiteiten optimaal te positioneren ten opzichte van nationale en mogelijk Europese speerpunten. Daarmee wordt de koploperpositie en uitstraling van Brabant als industriële provincie versterkt. Zeker wanneer er (vroegtijdige) beleidsmatige en financiële matching met beleidsprogramma’s van Den Haag en Brussel plaatsvindt. De provinciale opvolger van iNDEX Technocentrum zal zich hier nadrukkelijk mee bezig gaan houden. Aanpak De ontwikkeling van regionale platforms naar een meer regisserende rol vereist ook meer regie en beleid op provinciaal niveau: analyseren van relevante ontwikkelingen in beleid, onderwijs en arbeidsmarkt (overzicht), daardoor kunnen adviseren aan partijen (provinciaal en regionaal), nieuwe initiatieven agenderen en daarmee bijdragen aan de provinciale agenda voor techniekpromotie en educatie. Die kennis kan worden opgebouwd uit de huidige projecten in de regio en via het systematisch analyseren van informatie zoals beleidsdocumenten, marktonderzoeken, trendrapportages en demografische verkenningen. Deze ondersteuning en coördinatie kunnen snel ontwikkeld worden door onderlinge afspraken tussen de regionale platforms. Daarbij wordt voortgebouwd op het feit dat iNDEX Technocentrum/ Tune Techniek op dit terrein nu al extra expertise bezit en in de eigen regio activiteiten ontplooien. Het is dan een kleine stap om deze activiteiten te verbreden naar de hele provincie. In het najaar van 2009 worden de voorbereidingen hiervoor getroffen, zodat de werkzaamheden begin 2010 kunnen starten en in de loop van 2010 verder kunnen uitgroeien. Resultaten De samenwerking en coördinatie op provinciaal niveau is georganiseerd en vastgelegd in een werkplan dat per 1 januari 2010 in uitvoering gaat. Voor de periode 2010 – 2011 komt er voor iNDEX Technocentrum extra budget beschikbaar voor het opzetten van een Brabant breed opererend samenwerkingsverband van de vijf regionale techniekplatforms. En voor het in uitvoering nemen van de hierboven beschreven organiserende, coördinerende, onderzoeks- en beleidsmatige ondersteuningsactiviteiten. Transitie naar nieuwe organisatie Om de overgang van de bestaande Technocentrum organisatie naar een nieuwe organisatie soepel te laten verlopen is de directeur in overleg met het bestuur, begonnen met het in kaart brengen van de consequenties die dit heeft voor de werknemers van de Stichting en de Stichting zelf. Het bestuur vindt samen met de directeur dat het belangrijk is om zorgvuldig personeelsbeleid te voeren in de transitiefase. Er is een inventarisatie gemaakt van lopende contractuele verplichten van het Technocentrum en wat de mogelijke financiële consequenties daarvan zijn aan het einde 2010. Ook is met de accountant gesproken over het traject dat gepaard gaat met het opheffen van de Stichting. Wanneer de Provincie de middelen voor 2010 (en 2011) toekent, kan in 2010 gewerkt worden aan het opzetten van de benodigde infrastructuur en het in gang zetten van de geplande activiteiten. Dan zal tevens duidelijk worden wat de behoefte aan inzet van mensen is en hoe deze in te vullen (mogelijk met werknemers van iNDEX). Activiteitenplan 2010 © iNDEX Technocentrum

26

6. Begroting De middelen die iNDEX voor het jaar 2010 aanvraagt/ beschikbaar heeft, komen uit de volgende drie subsidiestromen: basisfinanciering, speerpuntenfinanciering en overige financiering. 6.1 Basisfinanciering De basisfinanciering voor het jaar 2010 wordt ingezet ten behoeve van het kantoor van iNDEX en de in de verschillende projectactiviteiten. Deze laatste zijn verder uitgewerkt in bijlage 5 bij dit plan waar de projectenformats zijn opgenomen. In het totaal is er voor het jaar 2010 vanuit de basisfinanciering € 500.000 beschikbaar. Het bestuur heeft besloten dat er vanuit de egalisatie reserve 2010 van iNDEX Technocentrum € 10.000 wordt ingezet ten behoeve van activiteiten ter ondersteuning voor het vormgeven van de toekomstige Technocentrum organisatie. 6.2 Speerpuntfinanciering Er zijn voor het jaar 2010 zijn twee nieuwe speerpuntplannen ingediend: - Waterworks - Aan de slag met mobiele energie De plannen zijn in aparte documenten aan dit activiteitenplan toegevoegd. Er is hiervoor in het totaal € 135.340 aan speerpuntsubsidie aangevraagd. Van twee speerpuntplannen lopen ook in 2010 nog activiteiten door: - Technokey 2010!, gestart in 2009 - Delta Mobiel, gestart in 2009 6.3 Overige financiering Ten behoeve van het Meerjarenprogramma Tune Techniek West-Brabant ontvangt iNDEX Technocentrum voor het jaar 2010 € 200.000 aan extra middelen voor activiteiten in de regio. Daarnaast dragen gemeenten (Bergen op Zoom, Tilburg), samenwerkingsverbanden, branches, Bureau Top en bedrijfsleven bij aan de activiteiten die met en via iNDEX in de regio worden uitgevoerd. Voor de periode 2010 – 2011 zal de provincie Brabant extra middelen beschikbaar stellen voor het opzetten van een Brabant breed opererend (opvolger van) iNDEX Technocentrum 6.4 Activiteitenbegroting 2010 De activiteitenbegroting voor het jaar 2010 is opgenomen op de volgende bladzijde. Ook de realisatie van de activiteiten voor het jaar 2009 tot en met september is bijgevoegd. Opgemerkt wordt dat de realisatie van de activiteiten in de eerste drie kwartalen van het jaar achterloopt ten opzichte van de begroting. De ervaring is dat dit in het laatste kwartaal weer recht wordt getrokken.


27

Activiteitenbegroting 2010


28

Realisatie activiteitenbegroting tot en met september 2009.


29

Activiteitenplan 2010

Recommend Documents