Activa met lange omloop – vastliggende activa Kenmerken: -activa die blijvend of toch duurzaam in de onderneming aanwezig zijn -kunnen niet aan de onderneming onttrokken worden zonder het bestaan van de onderneming in gevaar te brengen -de aanwending van deze activa + andere productiefactoren leiden tot het tot stand komen van een product dat via verkoop zorgt voor kasinkomsten -de productiemiddelen dienen vergoed te worden wat leidt tot kasuitgaven -een gedeelte van de kasinkomsten mag niet worden uitbetaald, omdat men dat bedrag later zal nodig hebben voor de vervanging van de duurzame kapitaalgoederen Omvat: -immateriële vastliggende middelen: *geen concrete bezittingen *vb: patenten, goodwill, merknamen *de waarde is niet zo simpel te bepalen en kan op kort termijn sterk verminderen *worden vlug afgeschreven *geactiveerde kosten -materiële vastliggende middelen *vb: gronden, gebouwen, machines, rollend materiaal *hierin liggen heel wat financieringsmiddelen vast *modernisering en vernieuwing, stijgende investering -financiële vastliggende middelen *voornamelijk deelnemingen -op lange termijn realiseerbare middelen *activa die niet op een korte periode in het bedrijf worden gerealiseerd *vb: vervangstukken, vorderingen langer dan 1j Activa met korte omloop Op korte termijn realiseerbare middelen + beschikbare middelen -voorraden -vorderingen op korte termijn (<1j) -portefeuille te innen wisselbrieven, effecten, -kasmiddelen, bankdeposito’s, postrekeningen… Vermogensbronnen (passief) Eigen vermogen Kapitaal: -door aandeelhouders bij oprichting of bij latere kapitaalsverhoging bijeen gebracht -zijn permanent -deze vermogensbron wordt slechts vergoed indien de onderneming winst boekt Herwaarderingsmeerwaarden: staan als tegenwaarde van herwaarderingen van actiefposten Uitgiftepremies Reserves: -wettelijke: 5% van nettowinst -niet beschikbare: kunnen niet aangewend worden voor dividenduitkeringen -vrijgestelde: ingehouden nog niet belaste winsten -beschikbare: deel van de winst dat in de onderneming wordt gehouden als bron van zelffinanciering
Vreemd vermogen op lange termijn Voornamelijk kredieten met looptijd >1j opgenomen bij financiële instellingen Vreemd vermogen op korte termijn Uitgebreide groep van vreemde vermogensbronnen, in principe terugbetaalbaar binnen het jaar. Vb: bankkrediet, te betalen RSZ, BTW, belastingen, … De 3 basisprincipes van de financiële structuur van een onderneming 1 het financiële evenwicht Een bedrijfsgoed moet worden gefinancierd met financieringsmiddelen van gelijke duur. 2 financiële zekerheidsmarge (het netto bedrijfskapitaal) Een deel permanent vermogen dat overblijft ter financiering van het omlopend kapitaal Financiële zekerheidsmarge = netto bedrijfskapitaal =(EV + VVlt) – Vastlegging =omlopend kapitaal – kortlopende schulden 3 het minimum volume Een onderneming moet worden gefinancierd met zo weinig mogelijk vermogen. Zoniet is de financiering niet economisch verantwoord. Het volume van het gebruikt vermogen moet zo laag mogelijk gehouden worden en we moeten trachten de financieringskosten te minimaliseren. Het netto bedrijfskapitaal als veiligheidsfactor Betalingsuitstel bij de leverancier en krediet verlenen aan de klant is de oorzaak van een liquiditeitsprobleem. Indien de waarde van de vlottende activa niet groter is dan het opeisbare op korte termijn dan komt de liquiditeit van de onderneming in gevaar. Het netto bedrijfskapitaal (NBK) vertegenwoordigd dan een zekerheidsmarge, een bedrag dat borg staat voor de terugbetaling van schulden op korte termijn en die de vertraagde omloopsnelheid van de realiseerbare activa opvangt. Men kan stellen dat het NBK de sleutel is voor het bekomen van krediet op korte termijn bij o.a. leveranciers. Een negatief NBK is ongezond, aangezien dit inhoudt dat indien de korte termijn schuldeisers hun schulden willen invorderen of ze niet meer willen verlengen, de onderneming vaste activa moet gaan verkopen. Verder betekent een negatief NBK dat een deel van de vaste activa gefinancierd wordt met vreemd vermogen op korte termijn. Oorzaken van wijzigingen in het netto bedrijfskapitaal: Waardoor het NBK verminderd wordt: -vermindering van het eigen vermogen: -door het boeken van verlies -door verdeling van reserves onder de vorm van dividenden -terugbetaling van leningen op lange termijn -verhoging van het Vast Actief: -door nieuwe investeringen Waardoor het NBK verhoogd wordt: -verhoging van het Eigen vermogen: -door het boeken van overgedragen winst -door verhoging van reserves -toename van leningen op lange termijn -vermindering van het Vast Actief: -door activa af te stoten -door afschrijvingen
Nut van kengetallen: -men kan aan de hand van kengetallen een controle op de algemene evolutie van een onderneming uitvoeren. Men kan tevens hierbij de sterkten en de zwakten van het financieeleconomisch beleid lokaliseren. Dit is trouwens ook nodig voor het opstellen van budgetten en financiële plannen. -door middel van kengetallen kan men vergelijkingen maken met andere ondernemingen uit dezelfde bedrijfssector. -het ondernemingsbeleid kan normen opbouwen, voor wat in die onderneming en voor die directie gezonde verhoudingen zijn. Kengetallen m.b.t. solvabiliteit De solvabiliteit = EV / VV x 100 = EV / TV x 100 -deze ratio geeft de verhouding weer van de eigen middelen tot deze van derden. -deze kengetallen belichten facetten van de solvabiliteit of vermogensverhouding. solvabiliteit = bekwaamheid om uit de realisatie van haar activabestanddelen al haar schulden af te lossen. -deze twee ratio geven dus een idee van de financiële onafhankelijkheid van de onderneming -het bepalen van de solvabiliteit is noodzakelijk bij het opstellen van budgetten en financiële plannen. -voor de appreciatie van deze ratio dient men zich rekenschap te geven van het exploitatierendement dat de terugbetalingmogelijkheden van de lening en de dekking van de financiële lasten bepaalt. Autofinancieringsratio = (reserves en onverdeelde winstsaldi / maatschappelijk kapitaal) x100 Kengetallen m.b.t. liquiditeit current ratio : liquiditeitsratio in de ruime zin = vlottende activa / vlottende schuld x 100 -hierin vindt men de belangrijkheid van NBK terug -deze ratio dient in principe groter te zijn dan 1, is deze ratio laag –> gespannen liquiditeitstst Thesaurie ratio: een strengere maatstaf voor de liquiditeit: liquiditeitsratio in de enge zin = (beschikbaar + kortlopende vorderingen) / vlottende schuld x 100 Bij de liquiditeitsratio in de ruime zin worden de voorraden en bestellingen in uitvoering bij het vlottend actief genomen. De liquiditeitsratio in de enge zin meet de capaciteit van de onderneming om haar korte termijn schulden te vereffenen zonder haar voorraden te moeten verkopen. Belangrijke kengetallen i.v.m. financiële aspecten van de ondernemingsexploitatie Deze exploitatieratio’s geven telkens het verband weer tussen het omzetcijfer en de belangrijke balansposten zoals voorraden, cliënten en leveranciers. Om de financieringsbehoeften zo miniem mogelijk te houden, komt het erop aan dat de fondsen zo vlug mogelijk worden omgezet in liquide middelen. De beschikbaarheid van de fondsen hangt af van: -de duurtijd om de voorraad om te zetten in schuldvorderingen -de duurtijd om de schuldvorderingen om te zetten in geld Die duurtijd noemen we de omloopsnelheid of rotatie.
Voorraadrotatie: gemiddelde voorraadperiode = voorraden / (omzet / 365) Deze rotatie bepaalt hoeveel dagen de voorraden gemiddeld worden aangehouden vooraleer zij verkocht worden. traag -> voorraad die moeilijk verkoopbaar is of laag voorraadniveau snel -> efficiënt voorraadbeheer klantenrotatie: gemiddelde incassoperiode = handelsvorderingen / ((omzet + btw) / 365) deze ratio bepaalt het gemiddelde aantal dagen dat krediet op korte termijn wordt gegeven aan klanten, of het gemiddelde aantal dagen dat verloopt tussen het ogenblik van de verkoop e, het tijdstip van betaling door de klant. klein -> vlugge omzetting in geld of een te streng kredietpolitiek snel -> een te losse kredietpolitiek leveranciersrotatie: gemiddeld leverancier kredietperiode = leveranciers / ((inkopen handelsgoederen, grondstoffen, hulpstoffen, diensten en diversen + btw) / 365) Deze ratio bepaalt het gemiddeld aantal dagen dat betalingsuitstel is bekomen bij de leverancier van goederen en diensten. Vereenvoudigde formule : leveranciers / (omzet + btw / 365) groter -> gunstiger noot: het kan soms beter zijn contant te betalen en zo geen krediet intresten te moeten betalen. De rendabiliteit van een onderneming: REV = netto winst / EV RTV = (netto winst + kosten van de schulden) / TV De rendabiliteit van het totaal vermogen: formule van Dupont de Nemours Netto winst + kosten van de schulden omzet = ---------------------------------------------- x ------Omzet TV Winstmarge omloopfrequentie Ideaal is dat beide hoog zijn De rendabiliteit van het eigen vermogen Is beslissend voor de financiële groeikracht en overlevingsmogelijkheden van een onderneming. Om te kunnen leven en overleven moet een onderneming een minimum rendabiliteit van het eigen vermogen opbouwen die hoog genoeg is om: -de groei van de onderneming mee te financieren -dividenden te kunne uitkeren -inflatie op te vangen -voldoende immateriële en strategische investeringen uit te voeren -risico’s te compenseren De invloed van schuldfinanciering op rendabiliteit De financiële hefboomwerking: intresten op vreemd vermogen < winst op vreemd vermogen heeft een positieve invloed
Financieringsbronnen m.b.t. het eigen vermogen Is een vermogensbron die blijvend en volledig ter beschikking staat van de onderneming. De belangrijkste component van het eigen vermogen is veelal het kapitaal. Dit zijn de financiële middelen die ter beschikking worden gesteld door de eigenaar§aandeelhouders van een onderneming. Enkele belangrijke kenmerken verbonden aan het eigen vermogen: -het kapitaal is risicodragend -de vergoeding is afhankelijk van de winst van de onderneming -deze vergoeding wordt dividenden genoemd: periodieke uitkering van de winst aan de aandeelhouders van een onderneming -de winst wordt niet volledig aan de aandeelhouders uitgekeerd -dividenden kunnen niet als kosten worden beschouwd Financieringsbronnen m.b.t. het vreemd vermogen Vreemd vermogen op lange termijn: -investeringskrediet: heeft als doel vaste activa te financieren -obligatielening: jaarlijks wordt er een vaste intrest uitbetaald -hypothecaire lening: heeft als doel de onroerende goederen te financieren 2 voorwaarden: -een contract van lening -een hypothecaire inschrijving, als waarborg voor de schuldeiser -leasing: investeringen in immateriële vaste activa Verschil met een gewone huur: de leasingnemer heeft op het einde van het contract de mogelijkheid het materiaal te kopen tegen een vooraf bepaalde prijs. Vreemd vermogen op kort termijn De vermogensbronnen kunnen worden aangewend om de behoefte aan liquide middelen (cash geld) te vervullen, wordt voornamelijk gebruikt om voorraden en handelsvorderingen te financieren. -leverancierskrediet: goedkope formule om voorraden en handelsvorderingen te financieren. -kaskrediet: is een toestemming om op een bankrekening tot een bepaald bedrag onder nul te gaan -factoring: vordering van de klant wordt overgedragen aan een factoringmaatschappij. Voordeel:onderneming hoeft zich geen zorgen meer te maken Nadeel: hoge kost, verwerkingskost en intresten, wel fiscaal aftrekbaar
