Actief voor huisarts en kringen

StartersGids 2011

Actief voor huisarts en kringen

StartersGids Inhoud

Beste collega

De HuisArts In Opleiding

5

De eerste stappen van de haio

5

Administratieve tips voor de haio

7

Starten is altijd een beetje spannend. Of je nu voor het eerst naar school gaat of start als huis-

De praktijkvoering van de haio

10

arts: het blijft nog wat onbekend terrein. Je hebt al heel veel gehoord en tijdens de stage al

Wat moet u, als haio, nog weten?

19

ervaren wat het werken zelf inhoudt, maar toch… Op eigen benen staan is weer net even iets anders. En hoewel je heel wat zelfstandiger bent dan ooit op je eerste schooldag, zijn er ook nu vast vragen waarop je een antwoord zoekt. Met deze startersgids willen wij je alvast een stuk

De jonge erkende huisarts

27

op weg helpen.

Aandachtspunten bij vestiging als jonge erkende huisarts

27

Domus Medica beschikt over heel wat extra ondersteuning: medische kennis op maat van de

Administratieve tips voor de jonge erkende huisarts

27

huisarts, middelen en navormingen rond praktische vaardigheden, maar ook echte ondersteu-

Aangifte van een geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens

28

Tegemoetkoming softwarepakket en beschikbaarheidshonorarium

29

ning op alle momenten van je loopbaan. Over alle verschillende afdelingen heen trachten we in

Praktijkondersteuning huisartsgeneeskunde

30

Het Impulsfonds voor de huisartsgeneeskunde

30

Het Wettelijk Sociaal Statuut

32

Maar voor jullie, jonge starters, hebben we net iets meer. Naast de ledenkorting is er inmiddels

Arbeidsongeschiktheid bij de zelfstandige

36

de begeleiding van Impulseo I en II zodat ook de begeleiding rond de opstart van een eigen

Het Riziv Sociaal Statuut

36

praktijk vlotter kan verlopen. Jong Domus biedt daarnaast een aanspreekpunt voor alle jonge

Pensioenopbouw

37

starters na hun opleiding. Voor alles wat jullie in het bijzonder aanbelangt, is dit forum the place

Het gewaarborgd inkomen en de persoonlijke ongevallenverzekering

39

to be: www.domusmedica.be/diensten/jongdomus.

De permanente opleiding en accreditering

41

de eerste plaats alles in het werk te stellen om het werk van de huisarts zo optimaal mogelijk te ondersteunen. Een volledig aanbod vind je op onze website: www.domusmedica.be

We wensen jullie alvast een vlotte start van een boeiende loopbaan! Maaike Van Overloop Voorzitter Domus Medica

Bernard Landtmeters Redactie Startersgids

Meer informatie op www.domusmedica.be

Actief voor huisarts en kringen

Professionele dienstverlening

Domus Medica, de grootste huisartsenvereniging in Vlaanderen, biedt professionele dienstverlening aan alle huisartsen en kringen. - Wetenschappelijke publicaties, zoals Huisarts Nu en de aanbevelingen voor goede medische praktijkvoering, houden u op de hoogte van relevant onderzoek in de huisartsenwereld. - Kwaliteitsvolle opleidingen begeleiden u doorheen uw carrière. - Een wekelijkse nieuwsbrief brengt een actueel overzicht. - Een gevarieerd productenaanbod is snel bij u: getuigschriften op naam

of blanco, fiscaal dagboek, attesten en verwijsbrieven, dokterstassen, ampullen­etui,…

- Ons eerstelijnsadvies helpt u verder met vragen over de sociale wet­geving, fiscaliteit, samenwerkingsvormen,… - Nieuwe uitgaven, zoals de Gezondheidsgids, houden de vinger aan

de pols van uw praktijkvoering.

- Downloadbare documenten zoals onze patiëntenfolders of de vragenlijst

Domus Medica geeft u zuurstof



bij de Gezondheidsgids hebt u altijd bij de hand.

- Kringfacilitatoren ondersteunen de praktische werking van de kringen.

meer informatie op www.domusmedica.be

Actief voor huisarts en kringen [email protected]

tel. 03 425 76 76

De Huisarts in opleiding actief voor de toekomst

De eerste stappen van de haio Master in de huisartsgeneeskunde (interuniversitaire samenwerking)

Domus Medica bouwt mee aan een professionele eerstelijnsgezondheidszorg voor de volgende generaties.

∙

de organisatie van de praktijk, de samenwerking en de rol van de verschillende medewerkers en eerstelijnspartners. Dit Zorgmodel 2020 sluit aan bij de uitvoeringsbesluiten van de Eerstelijnsconferentie en zal het bestuursplan van Domus Medica bepalen. Vanuit dit Zorgmodel 2020 zal Domus Medica verder een constructieve huisartsencentra, de Vlaamse en federale overheid, de syndicaten, andere eerstelijnspartners zoals de verpleegkundigen, kinesisten en apothekers,…

∙ ∙

www.icho.be ∙ Hoe word ik huisarts? Informatie voor kandidaat huisartsen in opleiding: 2100 stappen te zetten op het einde van het 4e jaar van de master en verder 2200. ∙ Brochures ‘sui generis statuut’: ∙ Opleidingsovereenkomst academiejaar 2011-2012 ∙ Huishoudelijk reglement academiejaar 2011-2012 ∙ Veelgestelde vragen www.domusmedica.be

www.health.fgov.be: Gezondheidszorg > Gezondheidszorgberoepen > Huisartsen > Stage > Stageplan

∙ ∙

www.ordomedic.be www.riziv.be

Een sterke en kwalitatieve eerste lijn waarin de huisarts en kring een stevig netwerk bouwen: hiervoor zet Domus Medica zich dagelijks in.

Domus Medica vzw

Sint-Hubertusstraat 58 2600 Berchem Tel.: 03 425 76 76 [email protected]

meer informatie op www.domusmedica.be

Orde der Geneesheren (attest van goed gedrag en zeden),

∙ eventueel uw attest EKG.

Meer informatie over de opleiding tot huisarts vindt u op:

Haar ‘Zorgmodel 2020’ zal de krijtlijnen vastleggen van de huisartsenzorg,

dialoog aangaan met de verschillende partners, waaronder de universitaire

∙ een kopie van het attest huisartsgeneeskunde, ∙ het geschiktheidsattest uitgereikt door de universiteit, ∙ het attest van inschrijving bij de Provinciale Raad van de

Toekenning Riziv-nummer aan afgestudeerden na het 7e jaar De overheid bezorgt het ‘visum’ zelf aan de gediplomeerde arts, onmiddellijk na de proclamatie op het einde van het academiejaar van de vierde master geneeskunde. Het Rizivnummer wordt binnen de tien werkdagen naar het domicilieadres van de pas afgestudeerde arts opgestuurd, nadat hij zijn volledige dossier heeft ingediend bij de dienst Gezondheidsberoepen van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid. Deze dienst zal dan de nodige identiteitsgegevens rechtstreeks en elektronisch bezorgen aan het Riziv. Dit dossier bestaat uit en wordt via een aangetekend schrijven ingediend: ∙ een stageplan voor de volledige twee jaar, ∙ het contract van het eerste opleidingsjaar,

Het Riziv-identificatienummer is als volgt samengesteld: 1e cijfer

codecijfer van het beroep (geneesheer= 1, apotheker= 2, tandarts= 3, verpleegkundige= 4, kinesist= 5)

2e cijfer

provinciale Orde der Geneesheren (Brussel= 0, Antwerpen= 1)

3e t/m 6e cijfer

nummer van de Orde der Geneesheren

7e en 8e cijfer

een ‘check-digit’

9e t/m 11e cijfer codegetal van de bekwaming vanaf 1 juli 2006 000 geneesheren ingeschreven bij het Riziv na 31 december 2004 kunnen voorschriften voor farmaceutische producten opstellen 001 huisarts zonder ECG-attest met verworven rechten ingeschreven bij het Riziv vóór 1995, mogen verstrekkingen van de nomenclatuur blijven attesteren 002 huisarts met ECG-attest met verworven rechten ingeschreven bij het Riziv vóór 1995 003 erkende huisarts zonder ECG-attest 004 erkende huisarts met ECG-attest 005 huisarts zonder ECG-attest in beroepsopleiding (haio) 006 huisarts met ECG-attest in beroepsopleiding (haio) 009 geneesheren ingeschreven bij het Riziv tussen 1 januari 1995 en 31 december 2004, kunnen raadplegingen attesteren en voorschriften opstellen

Startersgids 2011



Het sociaal statuut van de huisartsen in opleiding Er is voor de huisartsen in opleiding (haio’s) een ‘sui generis statuut’ voorzien zoals voor de arts-specialisten in opleiding (ASO). Het is een speciaal sociaal statuut waarbij de huisartsen in opleiding enkele sociale voordelen van de bedienden zullen genieten. Vanaf 1 juli 2009 is dit nieuwe statuut in werking getreden voor alle haio’s die gestart zijn met hun opleiding. De huisartsen in opleiding vallen, naar analogie met de artsspecialisten in opleiding, onder de volgende takken van de sociale zekerheid: ∙ ziekte en invaliditeit: tijdens het eerste jaar van uw arbeids­ ongeschiktheid ontvangt u van het ziekenfonds 60% van uw loon na 30 dagen gewaarborgd loon door de werkgever, indien het begrensd bedrag niet overschreden wordt; na 12 maanden gaat u over in invaliditeit en is de uitkering afhankelijk of u een gerechtigde bent met personen ten laste (65% van uw loon), alleenstaande (55%) of samenwonende (40%); u dient uw aangifte van arbeidsongeschiktheid binnen de 28 dagen aan te geven bij de adviserend geneesheer van uw ziekenfonds. ∙ moederschapsrust en moederschapsvergoeding. ∙ kinderbijslag. Er is geen wettelijke pensioenopbouw voorzien. Voor de verdere concrete modaliteiten van dit statuut: zie het huishoudelijk reglement van SUivzw op www.icho.be.

De huisartsenkring Taken van de erkende huisartsenkring ∙ het organiseren van de wachtdienst, ∙ het vertegenwoordigen van de huisartsen in lokale overleg­ organen (gemeenten, raden in ziekenhuizen). Hiervoor ontvangen ze een vergoeding van het Riziv, een forfaitair bedrag van € 0,20 per inwoner in de huisartsenzone.



Startersgids 2011

Indien er een systeem van centraal oproepnummer bestaat, kan de huisartsenkring aanspraak maken op een aanvullende financiering. De kringen zijn verplicht elke huisarts uit de wachtdienstzone als lid te aanvaarden. Iedere huisartsenkring is verplicht het statuut van vzw aan te nemen. Bezoek collega’s en eerstelijnswerkers Voor het ontwikkelen van een goede verstandhouding is een bezoek aan collega’s en eerstelijnswerkers zeer belangrijk: ∙ de voorzitter van de huisartsenkring; ∙ collega-huisartsen; ∙ apotheker(s), verpleegkundigen, kinesist(en), tandarts(en), OCMW; ∙ specialisten met wie u denkt te zullen samenwerken (dit wordt door de meeste specialisten en zeker door de patiënt gewaardeerd); ∙ de voorzitter van de SEL (Samenwerkingsinitiatief eerstelijnsgezondheidszorg ) en GDT (Geïntegreerde Diensten voor Thuisverzorging); ∙ voorzitter van de Logo: Lokaal en regionaal gezondheidsoverleg (Besluit van de Vlaamse Regering van 19.12.1997) met als doelstellingen algemene preventie, ziektepreventie (borstkankerscreening, vaccinaties) en gezondheidspromotie (antirookcampagne, gezonde voeding) in een multi­ disciplinair team te organiseren.

Administratieve tips voor de haio Gecodeerde geneesmiddelenvoorschriftenboekjes (model 702N met barcode) Geneesmiddelenvoorschriften 702N voorgedrukt op eigen naam, kunt u als beginnende huisarts per 25 exemplaren bestellen bij Domus Medica. Getuigschriften arbeidsongeschiktheid, zwangerschap, lichamelijke opvoeding, dixit­­attesten zijn eveneens te bestellen al of niet met uw voorgedrukte naam: www.domusmedica.be Getuigschriftenboekjes Hoe bestellen? Via internet op www.medattest.be (gebruikersnaam en activatiecode hebt u gekregen via een brief van de Post). Als u meer dan één doos bestelt, krijgt u per doos € 2 korting. Aanbevelingen bij uitzonderlijk gebruik van getuigschriften van een collega In hoogdringende gevallen mogen de verzekeringsinstellingen getuigschriften voor verstrekte hulp die door een zorgverlener (B) zijn aangerekend op blanco getuigschriften van een collega (zorgverlener A), aanvaarden en boeken op voorwaarde dat: ∙ de gegevens van zorgverlener A zijn doorgehaald, ∙ de stempel met het Riziv-nummer van zorgverlener B duidelijk is aangebracht, ∙ zorgverlener B aan zorgverlener A een attest aflevert waarop het aantal voorschriftenboekjes en de nummers zijn vermeld, ∙ zorgverlener A in zijn dagboek vermeldt dat hij de boekjes met die nummers aan zorgverlener B heeft gegeven. Als haio ondertekent u de getuigschriften voor verstrekte hulp naast de handtekening van uw stagemeester, waarbij u tevens uw eigen naam vermeldt en uw eigen stempel plaatst, en de vermelding ‘in opdracht van … (naam van de

stagemeester)’. Bij afwezigheid van de stagemeester mag u slechts aanrekenen tegen 75% van de honorarium- en vergoedingstarieven die zijn vastgesteld voor de erkende huisartsen (KB van 10.06.2001).

Fiscaal dagboek (aangifte werkelijke beroepskosten) Als u de werkelijke beroepskosten zou aangeven, hebt u een fiscaal dagboek nodig. Dit moet voor de ingebruikname worden genummerd en geparafeerd door een belastingcontroleur der directe belastingen. U kunt een fiscaal dagboek bestellen bij Domus Medica (www.domusmedica.be), een geneeskundige vereniging of een gespecialiseerde winkel. Verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid Arts U bent voor uw activiteit als haio verzekerd via de Polis beroepsaansprakelijkheid van SUivzw. U vindt hieronder informatie die u later kan helpen bij het ondertekenen van uw verzekeringspolis. Sedert 1 januari 1995 is de lijst van medische en paramedische beroepen opgedeeld in zes klassen met oplopend risico: ∙ klasse 1: pedicures, ziekenbewakers, hulpverplegers; ∙ klasse 2: niet-zelfstandige verplegers, opticiens, prothesisten,...; ∙ klasse 3: huisartsen, kinesitherapeuten; ∙ klasse 4: artsen werkzaam op spoedgevallendiensten (poortwacht, vrij assistenten); specialisten onder Riziv-tarieven n100 of K75; ∙ klasse 5: specialisten boven Riziv-tarieven n100 of K75; ∙ klasse 6: anesthesisten, chirurgen, gynaecologen. De burgerlijke aansprakelijkheid voor de huisarts zit in klasse 3. De hoogte van het verzekerde bedrag en prijs: lichamelijke schade van € 5 000 000 en stoffelijke schade van € 250 000 zonder franchise, een uitgebreide rechtsbijstand, dit is zowel burgerlijk als strafrechterlijk, met onrechtstreekse schade

Startersgids 2011



aan patiënten tijdens uw beroepsactiviteit (bv. omgooien van mooie antieke vaas) en met bijstand aan patiënten (bv. vergoeding wanneer de patiënt uitglijdt in uw praktijk of van een stoel valt). Sinds de wet van 10 juni 1998 (art. 2262bis van het Burgerlijk Wetboek) wordt de absolute limiet van de aansprakelijkheidstermijn 20 jaar vanaf de dag dat de schade werd veroorzaakt. Men onderscheidt drie systemen in de medische aansprakelijkheidsverzekeringen.

∙

Fact occurence systeem (of act committed)

Er wordt dekking geboden op voorwaarde dat het schadeverwekkende feit zich tijdens de duur van de verzekeringspolis heeft voorgedaan. De schade ontstaan en de claim ingediend na de duurtijd van de verzekeringspolis (het uitloop- of posterioriteitsrisico), wordt hier wel gedekt. Daarentegen wordt het inloop- of anterioriteitsrisico niet gedekt.

∙

Schade of loss occurence systeem

Er wordt dekking verworven wanneer de schade zich tijdens de duur van de polis heeft voorgedaan. Het inloop­ risico kan gedekt zijn. Doch het juiste tijdstip van optreden van de schade (het begrip schadevoorval) is niet steeds duidelijk. Het uitlooprisico kan gedeeltelijk gedekt zijn. De claims ingediend na de duurtijd van de polis, zijn slechts gedekt voor zover de schade zich heeft voorgedaan tijdens de duurtijd van de polis.

∙

Claims made systeem

De schadeloosstellingseis of claim gebeurt tijdens de duur van de polis. Het inlooprisico is mogelijk gedekt. Het uitloop­risico wordt hier volledig uitgesloten. Eenmaal de polis is vervallen, is de verzekeraar verlost van het risico. Daarom werd er een ‘sunsetclausule’ (periode van drie jaar) door de wetgever verplicht ingebracht als nadekking.

10

Startersgids 2011

(Bron: De beroepsaansprakelijkheidsverzekering van artsen en ziekenhuizen: een vergelijkende analyse van prof. T. Vansweefelt) Bij verandering van verzekeringsmaatschappij informeert u het best wie de verschillende periodes (inloop en uitloop) dekt. Bij stopzetting (ziekte, pensioen) van uw polis Burgerlijke Aansprakelijkheid leest u het best na of een eventuele claim nog gedekt blijft door uw vroegere polis. Opmerkingen ∙ Zorg ervoor dat u als arts uw activiteit correct omschrijft zodanig dat elk te dekken risico door de verzekeringsmaatschappij juist kan worden ingeschat (gebruik van nieuwe producten, materialen of essentiële technieken: bv. laser, ECG, elektrocoagulatie, RX, gipsen, infiltraties, verantwoordelijkheid van helpers). ∙ Vraag of u voor alternatieve geneeskunde verzekerd bent (homeopathie, acupunctuur, mesotherapie, manuele thera­ pie, fytotherapie, osteopathie,...) en eventueel voor sportgeneeskunde. ∙ Indien u als arts bevallingen wenst te doen, moet dit specifiek vermeld staan in uw polis. ∙ Wenst u gerechtelijke expertise en verzekeringsexpertise te doen, dan vraagt u het best na of dit door uw polis gedekt wordt.

Burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering auto is verplicht U dient de auto voor gemengd gebruik, zowel voor beroepsals voor privédoeleinden, te verzekeren. Brandpolis Zowel bij huren als kopen van een woning, gebouw voor praktijk,… wordt een brandpolis ondertekend. De inboedel kunt u eveneens in de verzekeringspolis laten opnemen.

Varia ∙ Polis burgerlijke aansprakelijkheid (familiale, privéleven: ongeveer € 50 per jaar, met rechtsbijstand): deze verzekering dekt geen schade die verband houdt met een professionele activiteit. Voor poetshulp voor de praktijk, of u die nu aangeeft of niet, bent u dus wettelijk verplicht een verzekering Arbeidsongevallen te sluiten. ∙ Omniumverzekering bij aankoop van een nieuwe auto. ∙ Een bestuurdersverzekering: de passagiers daarentegen vallen onder de wet van de zwakke weggebruikers van 1 juli 1995 en worden gedekt door de burgerlijke aansprakelijkheid. ∙ Lidmaatschap organisatie ‘Hulp bij pech onderweg’: sterk aan te raden is de optie ‘onmiddellijke vervangwagen’ om met minimale hinder te kunnen verder werken. Opmerkingen ∙ Polissen moeten jaarlijks opzegbaar zijn, let wel op de opzegtermijn. ∙ Lees de kleine lettertjes. ∙ U kunt iedere polis afsluiten ofwel bij een verzekeringsmaatschappij of makelaar van uw keuze, ofwel via een beroepsvereniging.

Zichtrekening voor beroepsmatig gebruik Van deze rekening betaalt u uw beroepsuitgaven en laat u er eventuele inkomsten op storten. U kunt het best een Visa- of Mastercard kredietkaart aanschaffen (aangewezen bij internetbetalingen).

Documenten via www.riziv.be

∙ Machtigingen en aanvraagformulieren voor een specialiteit ∙

∙

uit hoofdstuk IV afprinten via www.riziv.be: Home > Geneesmiddelen en andere > Ge­nees­middelen; Formulier voor doorverwijzing naar specialist: ∙ Home > Zorgverleners > Artsen > Echelonnering ∙ Patiënten die door hun huisarts worden doorverwezen, krijgen eenmaal per jaar het remgeld bij de specialist terugbetaald. Home > Wilt u meer weten? > Reglementering > Verordening geneeskundige verzorging 28 juli 2003: ∙ Bijlage 5a: Kennisgeving kinesitherapie acute pathologie ∙ Bijlage 5b: Kennisgeving kinesitherapie chronische pathologie ∙ Bijlage 6: Aanvraag palliatief forfait ∙ Bijlage 19: Medisch voorschrift mobiliteitshulpmiddelen ∙ Bijlage 66: Aanvraagformulier voor diabetespas en diëtetiek- en podologieverstrekkingen ∙ Bijlage 67: Attest voor enterale voeding thuis via sonde per stomie ∙ Bijlage 72: Model van zorgtrajectcontract ∙ Bijlage 73: Model van zorgtrajectcontract ∙ Bijlage 75: Hulp bij tabakontwenning ∙ Bijlage 78: Aanvraag tot registratie als groepering in de huisartsgeneeskunde ∙ Bijlage 79: Wijziging van de gegevens van een geregistreerde groepering

Dienstencheques De dienstencheque maakt het voor particulieren mogelijk een erkende onderneming te betalen voor hulp van huishoudelijke aard. Sodexo is de beheerder van het diensten­ chequesysteem. De dienstencheque kan evenwel niet ge­bruikt worden voor hulp in de beroepssfeer. Raadpleeg www.sodexo.be.

Startersgids 2011

11

De praktijkvoering van de haio Conventievoorwaarden Om de vier jaar worden medische verkiezingen georganiseerd; de eerste vond plaats in 1998. Twee artsensyndicaten worden als representatief erkend: het BVAS en het Kartel. De uitslag bepaalt de verdeling van de mandaten in een aantal organen van het Riziv, o.a. de Nationale Commissie ArtsenZiekenfondsen (Medicomut).

∙ Impulsfonds huisartsgeneeskunde ∙ ∙

Samenvatting Nationaal akkoord (conventie) van 13 december 2010 ∙ Ondertekend door vertegenwoordigers van de genees­heren (BVAS en Kartel) en van de verzekeringsinstellingen. ∙ Voor een periode van één jaar (akkoord 2011). ∙ Aanpassingen van de nomenclatuur, het sociaal statuut der geneesheren en voorstellen over structurele maatregelen en hervormingen binnen de gezondheidszorg. Belangrijkste maatregelen uit het verleden die hun toepassing blijven vinden: ∙ Accrediteringssysteem (13.12.1993). ∙ Globaal Medisch Dossier (nomenclatuurcode 102771, sinds 01.05.1999 en vanaf 01.05.2002 voor de hele bevolking). ∙ Honorerings- en terugbetalingssysteem (verwijshonorarium, gemoduleerde terugbetaling) met het oog op het verbeteren van de samenwerking tussen huisarts en geneesheer-specialist. ∙ Nomenclatuur: ∙ taping van de enkel, ∙ spirometrie, ∙ diabetespas (01/02/06), ∙ microscopisch onderzoek van urine met een telkamer van Fuchs-Rosenthal (01/03/06), ∙ zorgtrajecten diabetes type II (1/09/2009) en chronische nierinsufficiëntie (1/06/2009).

12

Startersgids 2011

∙ Impulseo I, Impulseo II Administratieve vereenvoudiging ∙ automatische verlenging van de toelatingen van model ‘d’ (sartanen, bisfosfonaten, hiv-medicatie,…). Geneesmiddelen ∙ het aanmoedigen om bij een startbehandeling de minst dure geneesmiddelen voor te schrijven: ∙ omeprazole i.p.v. PPI, ∙ ACE-inhibitor i.p.v. een sartaan, ∙ simvastatine als statine. ∙ het voorschrijven van specialiteiten waarvoor geen supplementen ten laste van de patiënten kunnen worden aangerekend of voorschriften onder vermelding van de stofnaam, wordt aanbevolen. Dit betekent dat uit een bepaalde groep een ‘goedkoop geneesmiddel’ wordt gekozen en geen specialiteit, die zijn prijs nog niet heeft laten zakken tot referentieniveau. De goedkoopste geneesmiddelen worden gevonden in de brochure Memento-Farma van het Riziv of op de website van het BCFI (www.bcfi.be). Schrijft men op stofnaam, dan is de apotheker verplicht om de goedkoopste molecule af te leveren.

Samenvatting Nationaal akkoord van 2011 1 Indexatie van de erelonen 2 Invoering van het GMD+ met preventiemodule

voor de raadpleging of het huisbezoek waarbij het GMD geopend of de checklist overlopen wordt. Afhankelijk van de internationale aanbevelingen en in functie van de leeftijd heeft de preventiemodule minstens op de volgende thema’s betrekking: ∙ raadgevingen met betrekking tot de levenswijze zoals: voeding, tabak, alcohol, lichamelijke inspanning, stress,...; ∙ anamnese en klinisch onderzoek gericht op het cardiovasculair stelsel; ∙ onderzoeken voor het opsporen van onder meer colorectale kanker en bij de vrouw ook baarmoederhalskanker en borstkanker in functie van de leeftijd; ∙ vaccinatie onder meer tegen difterie en tetanus, griep en pneumokokken in functie van de leeftijd; ∙ biologische analyses: glykemie, creatinine et proteïnurie (voor de groepen met een hoog risico), cholesterol in functie van de leeftijd. De checklist wordt door de huisarts bijgehouden in het globaal medisch dossier.

6 Toepassen van de sociale derdebetalersregeling

Voor alle verstrekkingen en dit op vraag van de patiënt. De verzekeringsinstellingen zullen, in overleg met de vertegenwoordigers van de artsen, de nodige informatiecampagnes opzetten met het oog op de versterking van de sociale derdebetalersregeling. 7 De jaarlijkse tegemoetkoming ter ondersteuning van de huisartspraktijk wordt opgetrokken naar e 1500. 8 Permanentie en beschikbaarheid

Het experiment uit het akkoord 2008 wordt verlengd en verhoogd tot e 3 (ten laste van het Riziv): ∙ beschikbaarheidshonoraria met wachttoeslag voor de raadplegingen vanaf 19 uur tot 21 uur, ∙ permanentietoeslag voor de raadplegingen tussen 18 en 21 uur voor de GMD-patiënt. 9 Een daling van het aantal voorschriften ten gevolge van de informatiecampagne van het Rijksinstituut voor Ziekte-

3 Goedkeuring Impulseo III

en Invaliditeitsverzekering met betrekking tot medische

Dit ontwerpbesluit voorziet een financiële tegemoetkoming voor individuele artsen, al dan niet verbonden met een samenwerkingsakkoord, in de loonlast van bedienden die deze artsen bijstaan in de administratieve organisatie en het onthaal in hun praktijk.

beeldvorming en stralingsbelasting.

(nomenclatuurcode 102395) vanaf 1 april 2011

In het Belgisch Staatsblad van 3.3.2011 verscheen een reeks KB’s i.v.m. de GMD-preventiemodule (honorarium, persoonlijk aandeel en derdebetalersregeling). Eenmaal per jaar overloopt de huisarts met de patiënt (tussen 45 en 75 jaar) van wie hij het GMD beheert, de checklist (de minister kan een model voorstellen). Indien de patiënt erom verzoekt, moet de derdebetalersregeling worden toegestaan en in dat geval meteen ook

5 Een eerste evaluatie van het gebruik van de zorgtrajecten.

10 Een vereenvoudiging van de remgelden. 11 Volledige terugbetaling van de bijkomende honoraria voor de raadplegingen van de huisarts tijdens de nacht, het

4 Een geïntegreerd beleid met betrekking tot huisartsen-

weekend en op feestdagen.

wachtdiensten en huisartsenwachtposten

Dit wil optimale continuïteit van zorgen waarborgen, rekening houdend met de sociologische ontwikkelingen binnen de beroepsgroep in de eerste lijn. Hieronder vallen voorstellen inzake huisartsenwachtposten rond het afsluiten van overeenkomsten, financiering, openingsuren, derdebetalersregeling,…

12 Naar een vereenvoudiging van het beheer van het globaal medisch dossier voor de huisarts en de patiënten in afwachting van de invoering via elektronische weg (MyCarenet: optimaliseren van de administratieve gegevensuitwisseling, www.carenet.be, op dit ogenblik beschikbaar voor de ziekenhuizen en de thuisverpleging).

Startersgids 2011

13

13 De voorschrijver meer bewust maken met het oog op een doelgerichter voorschrijfgedrag.

Toepassingsvoorwaarden van het akkoord Het Riziv sociaal statuut Een akkoord treedt officieel pas in werking 45 dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad en wanneer 60% van de artsen het akkoord heeft aanvaard, van wie minstens de helft huisartsen en de helft specialisten. De tarieven worden toegepast met ingang van 1 januari volgend op het akkoord. Artsen die voor de eerste keer tot het akkoord toetreden

∙ bij de toekenning van het eerste Riziv-nummer gelden de ∙ ∙

sociale voordelen in verhouding tot de periode van toetreding tot het akkoord, de haio werkt geconventioneerd, tijdens een wachtdienst worden steeds de conventietarieven toegepast.

Volledig conventioneren

De geconventioneerde huisartsen rekenen de erelonen aan die in het akkoord bepaald zijn voor hun volledige beroepsactiviteit. U hebt dan recht op een bedrag van het sociaal statuut Riziv van € 4199,14 (2011). U mag afwijken van de tarieven als de patiënt bijzondere eisen stelt: ∙ de niet-dringende bezoeken, afgelegd op verzoek van de patiënt buiten de uren of het tijdschema van de normale ronde; ∙ de oproepen die een ongewoon belangrijke verplaatsing meebrengen; ∙ de oproepen ‘s nachts, tijdens een weekend of op een feestdag wanneer u geen wachtdienst hebt en de ter plaatse georganiseerde wachtdienst toereikend is; ∙ raadplegingen op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt buiten de normale werkuren.

14

Startersgids 2011

Gedeeltelijk conventioneren

U kunt zich ook voor een beperkt aantal uren verbinden tot het toepassen van de conventietarieven. U hebt dan ook recht op het bedrag van het sociaal statuut, vastgesteld op € 2065,28 (2011). U moet dan in een aangetekend schrijven naar het Riziv binnen de 30 dagen na de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad aanduiden welke uren tegen conventietarief en welke uren niet tegen conventietarief gebeuren. Volledig deconventioneren

De gedeconventioneerde huisartsen mogen hun honoraria vrij bepalen. Deze moeten niettemin redelijk blijven. Deze huisarts heeft geen recht op het sociaal statuut. De weigering van toetreding tot het akkoord moet eveneens binnen de 30 dagen na de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad aangetekend naar het Riziv gestuurd worden. Bekendmaking in de wachtkamer

De geneesheren maken in de wachtkamers de raadplegingsdagen en -uren bekend waarop zij zich ertoe verbonden hebben de tarieven van het akkoord toe te passen. De officiële documenten die voor die informatie zijn voorbehouden, worden automatisch toegezonden door de Dienst voor Geneeskundige Verzorging van het Riziv als u geconventioneerd bent. Keuze voor de toekenning van sociale voordelen

∙ Reservering van het recht bij het Riziv van hetzij een pensioen in geval van rust, hetzij een pensioen bij overlijden, hetzij beide pensioenen; ∙ Het afsluiten van een contract voor een vervangingsinkomen in geval van invaliditeit en/of een pensioenovereenkomst bij een erkende instelling (aanbevolen). Voor 1 april stuurt het Riziv aan elke toegetreden arts één document met zowel de aanvraag als de toewijzing (groen formulier). Dit formulier moet vóór 30 juni correct ingevuld teruggestuurd worden naar het Riziv. De betaling van het

bedrag voor de sociale voordelen wordt ten laatste uitgevoerd op 15 januari van het jaar dat daarop volgt, zoniet zijn er nalatigheidsinteresten. Bij het afsluiten van een nieuw nationaal akkoord artsenziekenfondsen wordt u herinnerd aan de nieuwe procedure door een verklarende nota. De erkende instelling of onderneming waarbij u een contract afsloot voor een vervangingsinkomen bij arbeidsongeschiktheid en/of een pensioenovereenkomst, kan reeds een vooraf ingevuld formulier toesturen. Het volstaat om dit formulier volgens de instructies te vervolledigen en zo spoedig mogelijk terug te sturen.

Het Omniostatuut, de verhoogde tegemoetkoming en de maximumfactuur www.riziv.be > burger > medische kosten Het Omniostatuut Het Omniostatuut geeft sinds 1 juli 2007 recht op een betere vergoeding van medische kosten (arts, tandarts, kinesitherapeut, apotheker, hospitalisatie,…) voor gezinnen met een laag inkomen die niet voldoen aan de voorwaarden voor het verkrijgen van de verhoogde tegemoetkoming. Bij de verhoogde tegemoetkoming is immers naast de inkomensvereiste ook een bepaalde hoedanigheid vereist. Dit statuut geeft recht op dezelfde terugbetalingen als voor de rechthebbenden op de verhoogde tegemoetkoming (exWIGW). De persoonlijke bijdrage (remgeld) die ze voor die prestaties betalen, is dan merkelijk lager. Voor een aanvraag in 2011 wordt rekening gehouden met de jaarlijkse bruto belastbare inkomens van het voorgaande jaar, dus van het jaar 2010. Het grensbedrag voor Omnio is € 15 163,96 voor een alleenstaande in 2011. De verhoogde tegemoetkoming De verhoogde tegemoetkoming zorgt ervoor dat bepaalde categorieën van rechthebbenden een lagere persoonlijke bij-

drage (remgeld) betalen bij een ziekenhuisverblijf, voor een raadpleging van een arts of voor geneesmiddelen. Een verhoogde tegemoetkoming geldt voor rechthebbenden (en hun personen ten laste) voor zover hun inkomen een bepaalde grens niet overschrijdt met als refertejaar het jaar van de aanvraag; het maximumjaarbedrag van het inkomen is € 15 364,99 vanaf 01.09.2010. De belangrijkste categorieën van rechthebbenden zijn: ∙ wezen, invaliden, gepensioneerden en weduwen (zogenaamde WIGW’s); ∙ rechthebbenden op het ‘leefloon’ van het OCMW; ∙ rechthebbenden op een gelijkaardige hulp van het OCMW; ∙ personen die de inkomensgarantie voor bejaarden genieten; ∙ rechthebbenden met een vergoeding als gehandicapte; ∙ gehandicapte kinderen met een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid van ten minste 66%; ∙ langdurig volledige werklozen ouder dan 50 jaar. De maximumfactuur Het ministerieel besluit van 22 november 1994 (Belgisch Staatsblad 26.11.1994) legt de arts op om sinds 1 januari 1995, in het kader van de sociale franchise, op de getuigschriften voor verstrekte hulp, naar eigen keuze, op het daarvoor voorziene vak te vermelden: ∙ ofwel het bedrag van het honorarium dat de rechthebbende heeft betaald, ∙ ofwel het woord ‘ja’ indien de rechthebbende het volledige reglementaire persoonlijke aandeel heeft betaald, ∙ ofwel het woord ‘neen’ indien de rechthebbende geen persoonlijk aandeel heeft betaald. De maximumfactuur – of MAF – is een maatregel sinds 2002 die erop gericht is de financiële toegankelijkheid van de geneeskundige verzorging te vergroten. De MAF biedt elk gezin de garantie dat het niet meer moet uitgeven aan kosten voor geneeskundige verzorging dan een bepaald maximum-

Startersgids 2011

15

bedrag (plafond). Het ziekenfonds betaalt de medische kosten boven het maximumbedrag automatisch uit. Algemeen principe: zodra de remgelden en persoonlijke aandelen van sommige verleende geneeskundige verstrekkingen tijdens een kalenderjaar een bepaald grensbedrag overschrijden, worden de overige medische kosten volledig terugbetaald. Er bestaan twee types van maximumfactuur: ∙ de sociale MAF: het gezin moet daadwerkelijk € 450 aan persoonlijke aandelen hebben betaald en recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming. ∙ de inkomens MAF: in functie van het gezinsinkomen wordt het remgeld boven een bepaald plafond volledig terugbetaald. Dat plafond hangt af van het netto belastbaar gezinsinkomen: hoe hoger het inkomen, hoe hoger het plafond. Dit varieert tussen € 450 en € 1800. Er is een bijzondere regeling voor kinderen jonger dan 19 jaar: kinderen die op 1 januari van het jaar waarin de MAF wordt toegekend, jonger zijn dan 19 jaar en die daadwerkelijk € 650 aan remgelden hebben betaald, kunnen individueel in aanmerking komen voor de MAF. Het remgeld van de verschillende medische kosten wordt voor de berekening van het grensbedrag in aanmerking genomen (www.riziv.be).

Derdebetalersregeling Wat is de derdebetalersregeling? www.riziv.be > burger > de ziekenfondsen > contacteer de ziekenfondsen De derde betaler is de betaalwijze waardoor de zorgverlener de tegemoetkoming die de verplichte verzekering geneeskundige verzorging verschuldigd is, rechtstreeks uitbetaald krijgt door de verzekeringsinstelling van de patiënt. De zorgverlener verstuurt de factureringsdocumenten naar de verzekeringsinstelling en ontvangt een terugbetaling

16

Startersgids 2011

uiterlijk binnen de twee maanden na de maand waarin de verzekeringsinstelling deze stukken ontvangen heeft.

elke Landsbond of lokaal verbond. Dat etiket moet worden geplakt op de envelop met alle getuigschriften voor verstrekte hulp van elke Landsbond. Alle getuigschriften voor verstrekte hulp van eenzelfde verbond moeten in één envelop worden verstuurd; daarbij moet een blad worden gevoegd met de volgende vermeldingen (zie model www.riziv.be > zorgverleners > artsen > sociale derdebetaler): ∙ het aantal getuigschriften voor verstrekte hulp, ∙ het financiële rekeningnummer voor de betaling, ∙ de identificatie van de arts, ∙ datum en handtekening. Per maand zijn verschillende zendingen mogelijk. De envelop kan per post worden verstuurd of in de brieven­ bus van een ziekenfonds worden gestoken.

Wat is de sociale derde betaler? www.riziv.be > zorgverleners > artsen > sociale derde betaler De sociale derde betaler is een bijzonder geval van derde betaler voor verstrekkingen beoogd in hoofdstuk II van de nomenclatuur (raadplegingen, bezoeken, adviezen, GMD, diabetespas), waarbij de terugbetaling aan de huisarts uiterlijk in de maand gebeurt die volgt op de maand waarin de verzekeringsinstelling de getuigschriften voor verstrekte hulp ontvangen heeft (KB wordt aangepast voor de toepassing van de terugbetaling binnen de 30 dagen; het systeem van derde betaler wordt eveneens vereenvoudigd voor huisartsen).

∙

Administratieve procedure voor de toepassing van de sociale derdebetalersregeling, voorzien vanaf 2011 De administratieve procedure voor de toepassing van de derdebetalersregeling bij de raadpleging van de huisarts omvat drie stappen: ∙ nagaan van het recht, ∙ invullen en doorsturen van de documenten, ∙ regels voor de betaling en de follow-up.

Regels voor de betaling en de follow-up

∙ ∙

∙ De patiënt betaalt de arts het ‘vereenvoudigd’ remgeld. ∙ Het ziekenfonds voert de betaling uit aan de geneesheer ∙ ∙

Nagaan van het recht

Er kan op drie manieren worden nagegaan of de patiënt recht heeft op de sociale derdebetalersregeling: ∙ een kleefbriefje waarvan de code gerechtigde op ‘1’ eindigt, ∙ een attest van het ziekenfonds waarop het recht op de derdebetalersregeling is vermeld, ∙ een SIS-kaart waarop een van de hoedanigheden is vermeld die recht geven op de derdebetalersregeling. Invullen en doorsturen van de documenten

∙ De zeven Landsbonden van de ziekenfondsen moeten de artsen etiketten bezorgen met een uniek verzendadres van

∙

binnen een termijn van 30 dagen, te rekenen vanaf de datum van ontvangst van de getuigschriften. Indien het recht op het door de patiënt voorgelegd document onterecht is, blijft de betaling gegarandeerd. Het ziekenfonds zal dit bij de patiënt in orde brengen. Elke landsbond moet aan de geneesheer het contactnummer meedelen waarop hij inlichtingen kan inwinnen. Elke landsbond verbindt zich ertoe om de arts informatie te verstrekken betreffende de follow-up van de betalingen.

Voor welke prestaties kunt u gebruikmaken van de derde betaler? ∙ Het afsluiten van het GMD, GMD+ (met bijbehorende raadpleging) en diabetespas op vraag van de patiënt. ∙ Alle verstrekkingen tijdens de georganiseerde wachtdiensten. ∙ Zorgverstrekkingen verleend in situaties waarbij een patiënt zich kan beroepen op de derdebetalersregeling zoals: ∙ patiënten in individuele financiële noodsituatie (zie hieronder), ∙ patiënten die genieten van een verhoogde tegemoetkoming, ∙ patiënten die zes maanden gecontroleerd werkloos zijn, ∙ kinderen die genieten van verhoogde kinderbijslag, ∙ patiënten met een belastbaar gezinsinkomen niet hoger dan het leefloon, ∙ patiënten in coma of die overlijden tijdens een behandeling. Patiënten in een individuele financiële noodsituatie (KB 10.10.1986 art. 6 tweede lid, 5°) ∙ Verklaringen steeds volledig invullen en toevoegen bij de betrokken getuigschriften. ∙ Deze kan ofwel door de patiënt, ofwel door de arts afgelegd worden. Verklaring op eer door de patiënt: Ik ondergetekende, ………………………………………………………………………………………..

Tariferingsdienst De tariferingsdienst verstuurt de getuigschriften naar de respectievelijke ziekenfondsen. Domus Medica werkt hiervoor samen met ATD, de tariferingsdienst van KAVA (Koninklijke Apothekersvereniging Antwerpen). De administratieve kost, exclusief btw, voor deze dienst bedraagt 2,4% bij gebruik van de papieren weg en 1,4% voor de elektronische weg.

verklaar hierbij op eer dat ik me in een situatie bevind waar de verplichte verzekering in het kader van de ziekte- en invaliditeitswetgeving het gebruik van de regeling betalende derde toelaat (de zorgverstrekker rekent mijn geneeskundige zorgen onmiddellijk met mijn ziekenfonds af). Datum + handtekening patiënt,

Startersgids 2011

17

Verklaring op eer door de zorgverstrekker:

Beschikbare onlinediensten (via www.ehealth.fgov.be)

Ik, ondergetekende zorgverstrekker, verklaar hierbij op eer dat

∙

eBirth - Elektronische geboorteaangifte

mijn patiënt, de heer/mevrouw ………………………………………………………………

∙

eShop - Onlinebestelling getuigschriften voor verstrekte hulp (Medattest)

mij meldde zich in een situatie te bevinden waar de verplichte

∙

euthanasie

verzekering in het kader van de ziekte- en invaliditeitswetgeving hem/haar het gebruik van de regeling betalende derde toelaat.

EuthaConsult - Consultatie van de wilsverklaring voor

∙

Elektronische overmaking van facturen derde betaler door verplegers(groeperingen) aan ziekenfondsen

Datum + handtekening + stempel zorgverstrekker

Wat is het eHealth-platform? www.ehealth.fgov.be Het eHealth-platform is vooreerst een openbare instelling, opgericht bij wet, die een veilige elektronische informatie-uitwisseling wil bevorderen en ondersteunen tussen alle actoren in de gezondheidszorg (artsen, zieken­ huizen, apothekers, patiënten,…) met respect voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en voor het medisch beroepsgeheim. Bedoeling is om daardoor o.a. de kwaliteit van de gezondheidszorgverstrekking te optimaliseren en de administratieve formaliteiten voor alle actoren te verlagen. Het eHealth-platform ontwikkelt zelf geen inhoudelijke toepassingen (‘diensten met toegevoegde waarde’) of beheert geen inhoudelijke gegevensbanken (‘gevalideerde authentieke bronnen’) die actoren in de gezondheidszorg rechtstreeks kunnen gebruiken bij de uitoefening van de gezondheidszorg, zoals software voor het beheer van patiëntendossiers of een gegevensbank van de terugbetaalbare geneesmiddelen. De ontwikkeling van dergelijke diensten met toegevoegde waarde en het beheer van dergelijke gevalideerde authentieke bron-

18

Startersgids 2011

∙

Kankerregistratie - Online applicatie voor Kankerregistratie

∙

CEBAM Digital Library for Health

∙

Registratie van de A/H1N1-vaccinatie

∙

Elektronische datering van de geneesmiddelenvoorschriften in de ziekenhuizen

∙

Medega - Registratie van de beschikbaarheidshonoraria voor huisartsen die deelnemen aan een wachtdienst

∙

Qermid©Pacemakers - Quality oriented Electronic Registration of Medical Implant Devices

nen is en blijft de verantwoordelijkheid van de actoren in de gezondheidszorg zelf of van de door hen gekozen ICT-dienstverleners. Het eHealth-platform biedt wel gratis een aantal basisdiensten aan die door alle actoren in de gezondheidszorg en door hun ICT-dienstverleners gratis kunnen worden gebruikt bij de uitbouw van de diensten met toegevoegde waarde of de ontsluiting van de gevalideerde authentieke bronnen. Deze basisdiensten kunnen worden aangeroepen via zoveel mogelijk bestaande netwerkinfra­structuur. Het eHealth-platform beheert dus zelf geen specifieke netwerkinfrastructuur.

Riziv: Wetgeving en reglementering

De nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen

Infobox Riziv: Wegwijzer naar de reglementering voor de huisarts (augustus 2009) www.riziv.be > zorgverleners > artsen > riziv-gidsen voor de zorgverleners

(NGV)

Deze infobox bevat algemene en specifieke informatie voor de jonge huisarts van de Dienst voor Geneeskundige Evalua­ tie en Controle (DGEC) van het Riziv: ∙ Informatie over het wettelijke kader voor de activiteit van de huisarts, de problematiek inzake getuigschriften en voorschriften, de arts-patiëntrelatie en de administratieve definities en procedures in het kader van de arbeidsongeschiktheid. ∙ De nieuwe wet op de responsabilisering van de zorgverlener sinds 15 mei 2007. ∙ Delen over patiëntenrechten, de derdebetalersregeling en de verzekerbaarheid van sommige rechthebbenden zoals asielzoekers; verder informatie over de huisartsenkringen, de diabetespas, het voorschrift logopedie, de verlaging van het remgeld na verwijzing naar een specialist door een huisarts. Enkele bijzondere items Kan ik vrij bepalen welke behandeling of onderzoek mijn patiënt nodig heeft? Art. 73 §1 van de gecoördineerde wet van 14.07.1994 (GVUwet Geneeskundige Verzorging en Uitkeringen) voorziet een therapeutische vrijheid binnen bepaalde grenzen. De Dienst voor geneeskundige evaluatie en controle (DGEC)

Het einddoel van de DGEC is bijdragen tot een optimale aanwending van de middelen van de verzekering GVU via informatie, evaluatie en controle. Het nationaal akkoord artsen-ziekenfondsen (zie hoger)

Databank met zoekfunctie (NOMENSOFT) Hoelang moet ik documenten, verslagen en tracés waarnaar de nomenclatuur verwijst, bewaren?

Onverminderd de bewaringstermijnen die door andere wetgevingen of door de regels van de medische plichtenleer zijn opgelegd, moet u de verslagen, documenten, tracés en grafieken waarvan sprake is in de omschrijvingen in de nomenclatuur, net als de protocollen van radiografieën en van laboratoriumonderzoeken gedurende ten minste twee jaar bewaren. De deontologische richtlijnen van de Orde voorzien echter een termijn van bewaring van dertig jaar. De palliatieve patiënt

In de nomenclatuur zijn specifieke codes opgenomen voor het bezoek door een erkende huisarts thuis bij een palliatieve patiënt. Bij gebruik van deze codes is er geen remgeld voorzien. Het begrip ‘palliatieve patiënt’ is in een Koninklijk Besluit (KB van 02.12.1999) vastgesteld (verwachte levensduur van meer dan 24 uur maar minder dan 3 maanden): voor de erkenning van die staat moet de geneesheer een formulier invullen en het naar het ziekenfonds van de betrokkene opsturen. Een forfaitaire tegemoetkoming die de niet-terugbetaalde zorgen, de verzorgingsmiddelen en de hulpmiddelen (materiaal) dekt, wordt voor een periode van 30 dagen toegekend. Een eenmalige verlenging van die periode is mogelijk. Hoe gebeurt de aangifte van de Arbeidsongeschiktheid? Attest voor de werkgever (alleen voor werknemers) ∙ de periode van ziekte met exacte data, ∙ of de betrokkene in staat of niet in staat is zich te verplaatsen.

Startersgids 2011

19

Attest voor het ziekenfonds (zowel voor werknemers als zelfstandigen)

∙ de begindatum van de ziekteperiode; ∙ de diagnose of een duidelijke beschrijving van de symptomatologie: deze informatie is belangrijk omdat het de adviserende geneesheer mogelijk moet maken de datum te bepalen waarop hij de patiënt voor de eerste keer zal oproepen; ∙ of de patiënt zich al dan niet kan verplaatsen; ∙ indien de patiënt is opgenomen: begindatum, reden en vermoedelijke duur; ∙ indien de arbeidsongeschiktheid het gevolg is van een zwangerschap: de vermoedelijke bevallingsdatum; ∙ identiteit van de patiënt; ∙ een medisch attest: dit is een officieel document dat getekend en gedateerd moet zijn door de voorschrijver. Een onvolledig attest van arbeidsongeschiktheid, in het bijzonder het ontbreken van de diagnose of een duidelijke omschrijving van de symptomatologie, zal het ziekenfonds weigeren.

zich in de 27 landen van de Europese Unie, Zwitserland, Finland, Noorwegen en IJsland te begeven. Het is nochtans aan te raden om het ziekenfonds bij elk vertrek in te lichten. Partiële werkhervatting tijdens erkende arbeidsonge-

Wat moet u als haio nog weten?

bedrag per gerechtigde van € 0 tot € 11 dat terechtkomt in een reservefonds.

Het ziekenfonds Aansluiten bij een ziekenfonds is verplicht.

Aanvullende verzekering of ziekenfondsbijdrage Deze aanvullende verzekering geeft bijkomende voordelen en diensten naast de verplichte verzekering, gaande van de echte medische voordelen, zoals de terugbetaling van kijkoperaties, logopedie, orthodontie, ziekenvervoer, brilmontuur, spataderkousen, osteopathie, homeopathie en medische bijstand in het buitenland via EuroCross of Mediphone Assist tot allerlei aardigheidjes zoals geboortepremies, de organisatie van jeugdreizen, enzovoort. De prijs verschilt naargelang het ziekenfonds en staat meestal in verhouding tot de aangeboden voordelen. Het varieert van € 4 voor een alleenstaande tot € 10 voor een gezin per maand. Deze bijdrage is fiscaal niet aftrekbaar.

schiktheid

Steeds voorafgaandelijk aanvragen aan de adviserend geneesheer van het ziekenfonds.

Vaccinnet www.vaccinnet.be Het Vaccinnet is een registratiesysteem voor vaccinaties, gekoppeld aan een bestel- en distributiesysteem voor vaccins die door de Vlaamse Gemeenschap ter beschikking gesteld worden aan artsen-vaccinatoren in het kader van haar programmatische vaccinatiebeleid. Hiervoor moet u aanmelden op Vaccinnet en de procedure volgen voor nieuwe gebruikers.

Ziekenfondsen Er bestaan vijf Landsbonden: ∙ 100: Landsbond van de Christelijke Mutualiteiten ∙ 200: Landsbond Neutrale ziekenfondsen ∙ 300: Landsbond van de Socialistische Ziekenfondsen ∙ 400: Landsbond Liberale Ziekenfondsen ∙ 500: Landsbond Onafhankelijke Ziekenfondsen Naast de vijf Landsbonden zijn er nog twee bijkomende verzekeringsinstellingen: ∙ 600: Hulpkas Ziekte- en Invaliditeitsverzekering ∙ 900: NMBS

Iedereen, zowel werknemers als zelfstandigen, zijn verplicht aan te sluiten bij een erkend ziekenfonds.

Hospitalisatieverzekering De bijdragen verschillen van ziekenfonds tot ziekenfonds en privéverzekeraars.

Wat als de patiënt verzekerd is in een ander land van de Europese Unie?

Een patiënt die verzekerd is in een ander land van de Europese Unie, dient een attest van arbeidsongeschiktheid op te sturen naar zijn land waar hij verzekerd is volgens de Europese richtlijnen (zie nieuw attest arbeidsongeschiktheid voor deze patiënten): ∙ identificatiegegevens van de patiënt, ∙ begin en einddatum van de arbeidsongeschiktheid, ∙ identificatiegegevens en handtekening met datum van de arts, ∙ een diagnose is niet verplicht. Mag een verzekerde met recht op uitkeringen zich naar het buitenland begeven?

Omwille van het vrij verkeer van personen in Europa is het akkoord van de adviserend geneesheer niet strikt vereist om

20

Startersgids 2011

Verplichte verzekering (alle risico’s) De terugbetaling van gezondheidszorgen en uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid zit vervat in de sociale bijdragen die u betaalt aan een sociaal verzekeringsfonds. Responsabiliseringsbijdrage Door de blijvende tekorten in de wettelijke ziekteverzekering riep de overheid de verantwoordelijkheid van de verzekeringsinstellingen in vanaf 1995. Die kunnen immers door een meer verantwoord uitkeringsgedrag, een meer kostenbesparende houding, een betere controle van de ziekenhuisfacturen en betere informatie over medische consumptie mee helpen besparen. De vijf Landsbonden rekenen deze responsabiliserings­ bijdrage door naar hun leden. Deze bijdrage varieert van jaar tot jaar en van ziekenfonds tot ziekenfonds. Het gaat om een

De Europese ZiekteVerzekeringsKaart (EZVK) De Europese ZiekteVerzekeringsKaart (EZVK) geldt voor noodzakelijke medische verzorging tijdens een tijdelijk verblijf in een andere lidstaat. De EZVK wordt, behalve in de landen van de Europese Unie, ook ingevoerd in de andere landen van de Europese Economische Ruimte (EER), namelijk IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland. De kaart is een document dat bewijst dat u verzekerd bent en tijdens welke periode u recht hebt op medische dringende zorgen. Het is een individuele kaart, dus elk gezinslid van een verzekerde krijgt een eigen Europese kaart. De personen die lijden aan een chronische al bestaande ziekte, hebben bij een tijdelijk verblijf toegang tot de zorgen die noodzakelijk zijn voor hun gezondheidstoestand. De Europese kaart dekt geen gevallen waarbij de persoon naar een andere lidstaat reist met de bedoeling daar een

Startersgids 2011

21

medische behandeling te ondergaan (intentionele zorgen). Dit is enkel mogelijk na toestemming van de adviserende geneesheer.

(attest of BEL-foto). Een aparte regeling geldt voor personen jonger dan 25 jaar en voor de inwoners van het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad.

Buiten de Europese Unie Buiten de Europese Unie is het aangewezen om een bijkomende verzekering voor dringende geneeskundige zorgen in het buitenland te hebben, het best tot € 250 000 per schadegeval (bv. Europ Assistance). Indien u langer in het buitenland vertoeft (tot 6 maanden of tot 12 maanden als student) bestaan er formules met een dekking van € 500 000 of € 1 250 000 voor de medische kosten.

Voor meer informatie kunt terecht bij uw ziekenfonds, op de Vlaamse infolijn 0800 302 01 of op www.vlaanderen.be.

De Vlaamse zorgverzekering De Vlaamse zorgverzekering voorziet in een financiële tussenkomst voor niet-medische hulp aan ernstig en langdurig zorgbehoevenden, verblijvend in Vlaanderen of in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad. Er zijn twee aspecten: de aansluiting en de tussenkomsten. Aansluiting Iedereen die in Vlaanderen is ingeschreven in de bevolkingsof vreemdelingenregisters en ten minste 25 jaar oud is, is verplicht zich aan te sluiten bij een door de Vlaamse overheid erkende zorgkas. Als u in het tweetalige gebied BrusselHoofdstad woont, kunt u zich aansluiten. Er zijn zeven zorgkassen: de vijf grote ziekenfondsen hebben elk hun eigen zorgkas, de Vlaamse Zorgkas en de Zorgkas DKV Belgium. U sluit aan door betaling van een bijdrage. Deze bijdrage is individueel en bedraagt € 25 jaarlijks. Tussenkomsten Elke ernstig en langdurig zorgbehoevende kan, ongeacht zijn leeftijd, een tussenkomst aanvragen. Er moet een aanvraagformulier ingediend worden. De ernst en de (vermoedelijke) duur van de zorgafhankelijkheid moet worden aangetoond

22

Startersgids 2011

Belastingen Huisartsen moeten personenbelasting betalen op hun netto belastbaar beroepsinkomen. Dit is gelijk aan het bruto beroepsinkomen verminderd met de beroepskosten. De inkomsten van huisartsen worden in de regel fiscaal gekwalificeerd als ‘baten van een vrij beroep’. Dit betekent dat men als zelfstandige de keuze heeft om de beroepskosten te bewijzen of een kostenforfait toe te passen. Ter volledigheid zijn er nieuwe afwijkende regels voorzien voor de zogenaamde huisartsen in opleiding of kandidatenhuisartsen. Deze nieuwe regeling is nog niet opgenomen in deze brochure.

∙ De uitgaven moeten tijdens het belastbaar tijdperk gedaan of gedragen zijn, ofwel het karakter hebben van een zekere en vaststaande schuld, dit wil zeggen dat het bedrag van de schuld op het einde van het jaar geboekt moet zijn. Bepaalde kosten zijn integraal aftrekbaar. Andere kosten zijn dan weer beperkt aftrekbaar. We sommen ze hieronder voor u op. ∙ De uitgaven moeten gedaan of gedragen zijn om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden. Belangrijk is dat men voor alle aankopen en (on)kosten een factuur voor het beroepsmatige gedeelte moet bekomen. Voorbeelden volledig aftrekbare beroepskosten Beroepslokalen

∙ Huisvestingskosten (hypothecaire intresten, huur en

Bijkomende informatie ∙ www.fiscus.fgov.be en www.taxup.be ∙ Artsenwijzer: www.adviesdatabank.be ∙ Belasting Almanak (Standaard Uitgeverij) ∙ Belastinggids Test-Aankoop

(Bron: Studiedienst SBB Accountants & Adviseurs www.sbb.be) Aftrekbare kosten: de werkelijke beroepskosten Er moeten vier voorwaarden vervuld zijn: ∙ De uitgaven moeten met de uitoefening van de beroepswerkzaamheid verband houden. Privé-uitgaven zijn dus uitgesloten. Gemengde uitgaven komen enkel in aanmerking voor het beroepsgedeelte. ∙ De echtheid en het bedrag van de kosten moet men verantwoorden aan de hand van bewijsstukken.

∙ ∙ ∙ ∙

huurlasten, verwarming, elektriciteit, gas, water, onderhoud, onroerende voorheffing,...) zijn aftrekbaar indien ze noodzakelijk zijn voor de uitoefening van het beroep. Voor gebouwen met een gemengd karakter wordt een verhouding vastgesteld tussen het beroeps- en het privégedeelte. Deze verhouding wordt toegepast op de totale huisvestingskosten behalve wanneer men voor bepaalde kosten kan aantonen dat deze voor het beroepsmatige gedeelte hoger zijn dan voor het privégedeelte. Bijvoorbeeld, een gebouw wordt voor 20% aangewend voor de uitoefening van de beroepsactiviteit, maar gelet op de intensiteit van verbruik van elektriciteit m.b.t. het beroepsmatige gedeelte, is het mogelijk dat het aftrekpercentage beroepskost elektriciteit hoger is dan 20%. De huurwaarborg mag alleen afgetrokken worden indien ze door de eigenaar werd geïnd ter betaling van achterstallige huurgelden of van schadevergoeding. Herstellingen zijn aftrekbaar voor zover zij aan het gebouw geen hogere waarde geven. Aankoop van een gebouw: beroepsgedeelte. Huur van een woning dichtbij het werk indien aan aantal voorwaarden zijn voldaan.

Varia

∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙ ∙

telefoon portkosten bureelbenodigdheden, kantoormateriaal,… sociale bijdragen bijdragen vrij aanvullend pensioen beroepsbijdragen zoals Domus Medica, kringbijdrage,… abonnementen en publicaties gerelateerd aan het beroep dagbladen ter inzage van patiënten verzekeringen: brand en diefstal, beroepsaansprakelijkheid, gewaarborgd inkomen financiële kosten: interesten, bankkosten,… farmaceutische producten congressen, seminaries, colloquia,…

Voorbeelden beperkt aftrekbare kosten

∙ Voertuigen: om de aftrek van de kosten van de personenauto, auto voor dubbel gebruik te kunnen bepalen, moet men vooreerst de verhouding beroeps- en privé­gebruik bepalen. Tip: noteer de kilometerstand op het einde van elk kalenderjaar. Verplaatsingen van en naar het werk (het zogenaamde woon-werkverkeer) zijn forfaitair aftrekbaar aan € 0,15 per kilometer. De kosten i.v.m. financiering en mobilofoon mogen boven dit forfait afgetrokken worden. Verplaatsingen voor werk-werkverkeer zijn aftrekbaar ten belope van 75% m.b.t. het beroepsmatig gebruik. De kosten van brandstof zijn sinds 1 januari 2010 slechts voor 75% aftrekbaar m.b.t. het beroepsmatige gebruik. De aankoopprijs van de wagen op de aankoopprijs mag worden afgeschreven ten belope van 75% m.b.t. het beroepsmatige gebruik. ∙ Relatiegeschenken en representatiekosten: aftrekbaar voor 50%. ∙ Restaurantkosten: aftrekbaar voor 69%.

Startersgids 2011

23

∙ Beroepskledij: enkel de uitgaven (aankoop, onderhoud, reiniging,…) met betrekking tot specifieke beroepskledij zijn aftrekbaar. Kleding die doorgaans in het privéleven wordt gedragen, is dus niet aftrekbaar. Afschrijvingen

Men kan afschrijven op activa met een beperkte gebruiksduur ten belope van de jaarlijkse waardevermindering (aangezien gronden een onbeperkte gebruiksduur hebben, kan hierop niet worden afgeschreven). De gangbare afschrijvingspercentages zijn m.b.t.: ∙ onroerende goederen (aangewend voor beroepsmatig gebruik): 3% ∙ materieel en meubilair: 10% ∙ oprichtingskosten: 100% of naar keuze ∙ schilderwerken: 20% ∙ auto (nieuw): 20% ∙ materieel voor wetenschappelijk onderzoek: 33,3% ∙ klein materieel: 33% ∙ klein materieel dat bestendig wordt vernieuwd en waarvan de aanschaffingswaarde te verwaarlozen is in verhouding tot het balanstotaal, mag op het actief worden opgenomen voor een vast bedrag indien de hoeveelheid, de waarde en de samenstelling ervan niet aanmerkelijk veranderen van het ene boekjaar tot het andere. In dit geval wordt de prijs voor de hernieuwing van dit materieel opgenomen onder de bedrijfskosten. Natuurlijke personen kunnen voor het aanslagjaar 2012 (inkomsten 2011) genieten van een investeringsaftrek ten belope van de volgende percentages op de respectievelijke investeringen: ∙ energiebesparende investeringen: 13,5% ∙ investeringen in beveiliging: 20,5% ∙ andere investeringen: 3,5%

24

Startersgids 2011

Bewijs

In beginsel moeten alle beroepskosten bewezen worden aan de hand van bewijsstukken. Voorbeelden: facturen, kwitanties, nota’s, ontvangstbewijzen of andere btw-documenten, fiscale ontvangstbewijzen, andere documenten die door een wettelijke bepaling opgelegd zijn. Voor sommige uitgaven en lasten is het niet gebruikelijk dat bewijsstukken worden gevraagd of verkregen, zoals voor de representatiekosten, onderhoudsproducten voor de bedrijfslokalen, kleine kantoorkosten, reis- en congreskosten in het buitenland en sommige kosten betreffende het gemengd gebruik van een auto (benzine, carwash). Men moet de controleur overtuigen dat men deze uitgaven werkelijk heeft gedaan. Hiervoor kan men alle bewijsmiddelen aanwenden met uitzondering van de eed (getuigen, feitelijke vermoedens). Voor beperkte beroepskosten is het niet steeds eenvoudig om alle bewijsstukken te bewaren. Om die reden bestaan er voor bepaalde vrije beroepen specifieke collectieve akkoorden met de fiscale administratie om bepaalde werkelijke beroepskosten forfaitair te ramen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld advocaten bestaat er echter geen specifiek collectief akkoord met betrekking tot kostenforfaits voor de geneesheren. In de praktijk wordt er echter wel een ‘officieus’ forfait toegepast. Dit ‘officieus’ forfait bedraagt 2,5% van de bruto ontvangsten met een minimum van € 309,87 en een maximum van € 1115,52. Dit forfait kan worden toegepast voor kleine onkosten zoals onderhoudsproducten voor de beroepslokalen, tijdschriften voor de wachtzaal, kleine kantoorkosten waarvoor geen factuur wordt opgemaakt, enzovoort. Let op, dit is een ‘officieus’ forfait. Het is dus steeds aangeraden om een individueel akkoord te sluiten met de belastingcontroleur.

Het wettelijk forfait Indien men kiest voor een forfaitaire kostenaftrek, dan worden de kosten forfaitair berekend op basis van de percentages in de volgende tabel. Deze percentages worden toegepast op het bruto-inkomen, verminderd met de sociale bijdragen en bijdragen vrij aanvullend pensioen. In dit geval is de toelichting over de bewijsbare werkelijke beroepskosten uiteraard niet van toepassing.

som bedraagt voor het aanslagjaar 2012 € 6570 en wordt verhoogd met € 1400 indien de belastingplichtige gehandicapt is.

Bruto-inkomen (inkomstenjaar 2011 – aanslagjaar 2012)

Voor kinderen ten laste wordt de belastingvrije som verhoogd met de volgende bedragen:

Tot € 5300

28,7%

Van € 5300 tot € 10 530

10%

Van € 10 530 tot € 17 530

5%

Vanaf € 17 530

3%

Maximum € 3670 Belastingtarieven Personenbelasting aanslagjaar 2012 (inkomsten 2011)

Inkomensschijf

Tarief

€ 0,01 – € 8070

25%

€ 8070 – € 11 480

30%

€ 11 480 – € 19 130

40%

€ 19 130 – € 35 060

45%

Boven € 35 060

50%

Belastingvrij minimum De belastingplichtige heeft steeds recht op een vrijgesteld gedeelte van de inkomsten, waarvan de hoogte beïnvloed wordt door de burgerlijke stand en het aantal kinderen dat hij/zij ten laste heeft. Deze zogenaamde belastingvrije

Bovendien kan de belastingvrije som van € 6570 verhoogd worden tot maximaal € 6830, indien de belastingplichtige een gezamenlijk netto belastbaar inkomen heeft van minder dan € 24 410.

Aantal kinderen ten laste

Verhoging belastingvrije som

1

€ 1400

2

€ 3590

3

€ 8050

4

€ 13 020

Meer dan 4

€ 13 020 + € 4970 per kind boven het vierde

Voor ieder kind jonger dan drie jaar op 1 januari 2011 is er een bijkomende verhoging van € 520, waarbij deze verhoging niet gecombineerd kan worden met de aftrek voor kinderoppas. Voor andere personen ten laste dan kinderen wordt de belastingvrije som verhoogd met de volgende bedragen: ∙ ouders, grootouders, broers en zusters ouder dan 65 jaar: € 2790; ∙ iedere andere persoon ten laste: € 1400.

∙ gehandicapte personen ten laste worden voor twee gerekend,

∙ de echtgeno(o)t(e) is géén persoon ten laste.

Startersgids 2011

25

Voorafbetalingen Personen die zich voor de eerste maal als zelfstandige vestigen in hoofdberoep krijgen de eerste drie jaar geen belastingverhoging, zelfs als ze tijdens deze periode geen voorafbetalingen deden. Het jaar van vestiging wordt als een volledig jaar aanzien, ook al is dit pas in december. Indien men voorafbetalingen doet, heeft men recht op een belastingbonificatie. Vanaf het vierde jaar moeten alle zelfstandigen voorafbetalingen doen om een belastingvermeerdering van de personen­ belasting te voorkomen. Fiscale verplichtingen De zelfstandige is gehouden tot onder meer volgende fiscale verplichtingen: ∙ jaarlijks indienen van de belastingaangifte deel I + deel II (indien er niet automatisch een formulier deel II belastingaangifte wordt toegezonden, moet men dit zelf op de belastingdienst aanvragen); ∙ alle ontvangsten en uitgaven dienen dagelijks vermeld te worden in een dagboek; ∙ voor de honoraria, vergoedingen of voorschotten die men ontvangt, is men verplicht een ontvangstbewijs of een getuigschrift verstrekte hulp te verstrekken. Meehelpende echtgenoot Aan de meehelpende echtgenoot kan naargelang de om­standigheden een ‘bezoldiging’ of ‘toekenning van het eigen inkomen’ worden uitgekeerd mits naleving van bepaalde voorwaarden. Bruto-inkomen – beroepskosten – sociale bijdrage = netto belastbaar inkomen – directe belastingen – gemeentebelasting = netto-inkomen

26

Startersgids 2011

Belastingvermindering voor energiesparende uitgaven Deze vermindering bedraagt 40% van de werkelijk betaalde uitgaven: www.energiekrediet.be

De belastingvermindering voor energiebesparende uitgaven bedraagt 40% van de werkelijk betaalde uitgaven (inclusief de betaalde btw) en bedraagt maximaal € 2770 (voor bepaalde groene uitgaven wordt dit verhoogd tot € 3600) per woning en per jaar: www.premiezoeker.be

Pensioenopbouw Dit wordt uitgebreid toegelicht in het tweede deel over de jong erkende huisarts: zie blz. 27.

Bestel gratis via www.sbb.be P

R

A

K

T

I

J

K

G

I

D

S

Wie waakt over de gezondheid van uw praktijk?

Vennootschap of niet?

fiscaliteit en accountancy voor artsen

Leidraad voor zelfstandige ondernemers en vrije beroepen

Basisprincipe om een degelijk pensioen uit te bouwen SBB

Partner voor bedrijvige mensen

Of u nu zelfstandige arts bent in of buiten een ziekenhuis, in opleiding (haio) of tewerkgesteld met een volledig bediendestatuut, maakt geen verschil. Wenst u later van een goed pensioen te kunnen genieten, dan moet u daar lang op voorhand en op eigen initiatief voor zorgen.

Vennootschap of niet?

Deze gids belicht in duidelijke taal alle vennootschapsvormen en hun voor- en nadelen. Met aandacht voor fiscale, financiële, juridische en praktische aspecten.

Vertrouwd met uw dagelijkse praktijk

SBB Startersgids Met SBB start u altijd met voorsprong

SBB

SBB is een Vlaams accountants- en advieskantoor met een jarenlange ervaring in de medische sector. In onze 28 kantoren kan u terecht voor een volledige begeleiding inzake accountancy en fiscaliteit. Ook voor meer gespecialiseerd advies, zoals het opzetten van samenwerkingsvormen met collega’s, beschikken wij over deskundige medewerkers. Dankzij een uitgebouwde studiedienst, een solide IT-ondersteuning én duidelijke prijsafspraken kunt u bij SBB rekenen op een kwalitatieve dienstverlening. U waakt over de gezondheid van uw patiënt. Wij over Domusa die van uw praktijk. Meer info vindt u op www.sbb.be.

Partner voor bedrijvige mensen

U wil starten?

De SBB-Startersgids voor de huisarts/specialist geeft een overzicht van alle formaliteiten, verplichtingen en vooral veel tips. Een must voor wie zich grondig op de start voorbereidt.

Partner Medic

www.sbb.be SBB

Partner voor bedrijvige mensen

30-3001

De JONGE ERKENDE HUISARTS Aandachtspunten bij vestiging als jonge erkende huisarts Vestigingsplaats ∙ Welke vorm van samenwerking overweegt u? ∙ Stedelijk, voorstedelijk of landelijk milieu? ∙ In welke regio is er een tekort aan huisartsen? ∙ Zijn er ziekenhuizen, poliklinieken en dergelijke aanwezig?

ZELFSTANDIGEN STARTERS

& VRIJE BEROEPEN

Als arts hebt u vroeg of laat vragen over uw sociaal statuut, sociale bijdragen, kinderbijslag, vrij aanvullend pensioen ... Zoals 40 % van uw collega’s moet u voor een helder en pasklaar antwoord bij Acerta zijn.

KMO’S

HR-PROFESSIONALS

De hele duur van uw zelfstandige loopbaan, en erna, verzekeren wij een continue dienstverlening, met advies, rechtsbijstand en sociale begeleiding. Contacteer het Acerta kantoor bij u in de buurt.

Voor meer informatie surf naar www.ikbenzelfstandige.be of bel 078 15 71 00.

Acerta: HR-diensten, adviezen, tools en administratieve ondersteuning voor starters, zelfstandigen & vrije beroepen, kmo’s en HR-professionals

Praktijkgebouw ∙ Maak een keuze tussen een praktijk met of zonder woonst (belangrijk in verband met privéaspecten, permanentie en fiscaliteit). ∙ Zorg, in geval van huur, voor een goed huurcontract en vraag juridische bijstand bij het opstellen of nalezen ervan. Dit is belangrijk op fiscaal en juridisch vlak: ∙ het bedingen in het huurcontract van de verhouding tussen privé- en praktijkgedeelte, ∙ het laten registreren van het huurcontract is verplicht vanaf 01.01.2007 op het registratiekantoor. ∙ Een brandpolis voor een gehuurd gebouw is verplicht (!). ∙ Informeer bij de aankoop van een gebouw of grond over de toelating tot verbouwen of bouwvoorschriften, bodemattest en vraag advies bij het nalezen van de notariële akte. Consultatie-uren ∙ Wat zijn de streekgewoonten (bv. consultatie op zaterdagochtend)? ∙ Spitsuren in verkeer, parkeermogelijkheden, uren van scholen, bedrijven,…? ∙ Plan geen al te lange consultatiemomenten die uw bewegingsvrijheid sterk beperken. ∙ Werk volgens afspraak en overweeg een afsprakenagenda via het internet of telesecretariaat.

Inrichting wachtzaal en onderzoekruimte ∙ Scheiding spreek- en onderzoeksruimte? ∙ Sanitaire mogelijkheid? ∙ Afzonderlijke ruimte voor spoedgevallen en kleine chirurgie, gipsen en vaccinatie? Dossiersysteem ∙ Elektronisch patiëntendossier? ∙ Neemt u de dossiers mee op huisbezoek of een tabletcomputer? ∙ Hoe klasseert u de specialistenbrieven?

Administratieve tips voor de jonge erkende huisarts Kopieerrechten Een werk is ‘auteursrechtelijk’ beschermd als het een originele creatie is die getuigt van een zekere intellectuele inspanning en die de persoonlijkheid van de auteur weerspiegelt. De auteursrechtelijke bescherming van de auteur geldt tot 70 jaar na zijn of haar overlijden. Voor kopieën van publicaties voor zowel privé- als beroepsdoeleinden moet u auteursrechten betalen bij Reprobel: www.reprobel.be. Het forfaitaire tarief voor 12 maanden voor een vrij beroep bedraagt € 39,12. Sabam en billijke vergoeding ∙ Muziek in de wachtkamer kan, maar dan moet u auteursrechten betalen voor de auteurs-componisten (Sabam) en een billijke vergoeding voor de artiesten-vertolkers en producenten. ∙ Ook voor het muziekje bij de wachttoon van de telefoon dient u Sabam te betalen (per toestel), indien de auteur van deze muziek geen 70 jaar dood is.

Startersgids 2011

29

∙ Aan Sabam ontsnapt u door uitsluitend muziek te spe-

∙

len van auteurs die meer dan 70 jaar dood zijn; voor een wachtkamer van maximum 10 m² betaalt u € 148,95 inclusief 6% btw (01/02/2011): www.sabam.be. Voor de billijke vergoeding geldt dat echter niet, maar het tarief is gemakkelijker te bepalen en bedraagt voor een wachtkamer van maximum 200 m² € 59,62 inclusief 6% btw (2011): www.bvergoed.be.

Provinciebelasting Verschillende provinciebesturen leggen aan alle zelfstandigen een ‘provinciebelasting bedrijven’ op, ongeacht de omvang van het jaarinkomen. Als haio bent u deze provincie­ belasting dus ook verschuldigd. Deze is afhankelijk van de gebruikte oppervlakte; meestal geldt een minimumtarief tussen € 62 en € 250 afhankelijk van de provincie. Telefoonpermanentie Telefoonpermanentie is wettelijk verplicht vanaf het moment dat u een praktijk start: ∙ gsm: via Proximus, Mobistar, Base,…? ∙ telesecretariaat, antwoordapparaat? ∙ secreariaat (Impulseo II of III)? ∙ doorschakelsystemen? ∙ ISDN-lijn (digitale lijn), ADSL (skynet), Telenet,…? Medisch afval Sinds 1 juni 1998 zijn de Vlareabepalingen inzake medisch afval van toepassing. Het afvalstoffenbeleid is een gelegenheid van de gemeenschappen en gewesten, die elk hun eigen normen hebben uitgevaardigd (wat is risicohoudend en wat niet). Artsen kunnen zich enkel van hun afval ontdoen via de daartoe voorziene afvalstromen. Wie zich daaraan niet houdt, kan zowel strafrechtelijk, burgerrechtelijk als tuchtrechtelijk worden vervolgd. Via Domus Medica kunt een contract ondertekenen voor het afleveren van de afvalrecipiënten en voor de ophaling.

30

Startersgids 2011

Info via de webwinkel van Domus Medica: www.domusmedica.be - [email protected].

Aangifte van een geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens Aangifteformulieren Artsen die gebruikmaken van een elektronisch medisch dossier, moeten daarvan aangifte doen bij de ‘Commissie voor de bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer’. De aangifte is in principe verplicht voor elke volledig of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens, zoals bepaald in de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer. De aangifteformulieren kunt u bekomen bij de Orde van Geneesheren of indien elektronisch bij de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (CBPL): www.ordomedic.be en www.privacycommission.be. Het ondernemingsnummer Wie start met een vrij of intellectueel beroep, moet sinds 1 juli 2009 verplicht langsgaan bij een ondernemingsloket om zich te laten inschrijven in de KBO (Kruispuntbank van Ondernemingen). Het ondernemingsnummer dat u ontvangt bij de inschrijving, dient als uniek identificatienummer naar alle overheden toe. Bovendien moet u zich als vrij beroep ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds: www.ikbenzelfstandige.be en www.vliegendestart.be. Zorgtrajectcontract Vanaf 01/01/2011 geldt er een nieuwe regelgeving in het kader van het zorgtrajectcontract en het globaal medisch dossier, wanneer de huisartsgeneeskundige zorg binnen een huisartsengroepering wordt uitgeoefend:

Raadplegingen bij de huisarts in het kader van een zorgtrajectcontract Bij een zorgtrajectcontract wordt het persoonlijk aandeel van de rechthebbende afgeschaft op de honoraria voor de raadplegingen bij de huisarts die het zorgtrajectcontract heeft ondertekend. Vanaf 1 januari 2011 is eveneens geen persoonlijk aandeel meer verschuldigd op de honoraria voor de raadplegingen bij een andere huisarts dan de huisarts die het zorgtrajectcontract heeft ondertekend, maar die met die huisarts samenwerkt in het raam van een door het Riziv geregistreerde groepering in de huisartsgeneeskunde (zie documenten Riziv, bijlage 78, www.riziv.be). Raadplegingen en bezoeken bij de huisarts in het kader van het globaal medisch dossier (GMD) Vanaf 1 januari 2011 wordt het bestaande recht op remgeldverlaging van 30% uitgebreid tot de prestaties van alle huisartsen van eenzelfde, door het Riziv geregistreerde huisartsengroepering, zonder dat op het getuigschrift voor verstrekte hulp nog de letter ‘G’ gevolgd door het Rizivnummer van de GMD-beheerder vermeld moet worden. Het systeem van het gebruik van de letter ‘G’ blijft integraal behouden en kan dus blijvend worden toegepast door algemeen geneeskundigen die toegang hebben tot de gegevens van het GMD en daarvoor de toestemming hebben van de rechthebbende.

Tegemoetkoming softwarepakket en beschikbaarheidshonorarium Tegemoetkoming softwarepakket (Elektronisch Medisch Dossier) (KB 21.02.2003) De erkende huisarts kan een aanvraag tot tegemoetkoming indienen bij de Dienst voor geneeskundige verzorging van het Riziv en maakt daarbij gebruik van het aanvraagformulier. Ook voor de computer waarmee de haio werkt, kan een aanvraag ingediend worden door de stagemeester. Het aanvraagformulier (Riziv > Zorgverleners > Artsen > EMD) en de lijst van de gehomologeerde softwarepakketten worden gepubliceerd op de website van de FOD Volksgezondheid (www.health.fgov.be, Gezondheidszorg > Telematica > Homo­lo­gering medische software > Huisartsgeneeskunde). Het bedrag van de jaarlijkse tegemoetkoming bedraagt € 794,99 (2010). Beschikbaarheidshonorarium www.ehealth.fgov.be > Onlinediensten Medega Medega is de projectnaam van de portaalsite van de FOD Volksgezondheid om de huisartsenwachtdiensten op federaal niveau te beheren. De informatie moet worden ingebracht via de onlinetoepassing, aangeboden door de FOD Volksgezondheid. Het beschikbaarheidshonorarium bedraagt € 135,84 per 24 uur of € 67,92 per 12 uur (2010). Wachtdienst haio Een haio dient minimum 120 uur georganiseerde wachten per jaar te doen. Voor de praktische regeling en betaling van deze wachten: zie de standaard opleidingsovereenkomst van de SUivzw op www.icho.be.

Startersgids 2011

31

Praktijkondersteuning huisartsgeneeskunde Jaarlijkse tegemoetkoming ter ondersteuning van de huisartsenpraktijk, toegekend aan erkende huisartsen die ingeschreven zijn in de wachtdienst, georganiseerd door de erkende huisartsenkring, en die een activiteit hebben die ten minste 1250 raadplegingen en/of huisbezoeken per jaar bedraagt. Voor het jaar 2011 bedraagt deze jaarlijkse tegemoetkoming € 1500. Voor startende huisartsen moet de activiteitsdrempel van 1250 prestaties pas na vijf jaar worden bereikt. Ook voor wie enige tijd arbeidsongeschikt is geweest of een andere tegenslag heeft gekend, waardoor gedurende een jaar de drempel van 1250 prestaties niet gehaald wordt, wordt de regeling soepeler door de gemiddelde activiteit over vijf jaar in aanmerking te nemen.

Het Impulsfonds voor de huisartsgeneeskunde Participatiefonds Om de vestiging van huisartsenpraktijken te ondersteunen heeft de regering extra financiële middelen vrijgemaakt via het ‘Impulsfonds voor de huisartsgeneeskunde’ binnen de begroting van de verzekering voor geneeskundige verzorging. Samen met een bijkomende financiering door het Participatiefonds vormt dit het financieringspakket ‘Impulseo’. Zie ook: www.fonds.org. Impulseo I Impulseo I = financiering + begeleiding (tijdens de eerste 18 maanden)

Wie komt in aanmerking? Ondersteuning van de startende huisarts in een solo- of groepspraktijk, voor: ∙ huisartsen (na hun stage) die een praktijk opstarten na 1 juli 2006 en binnen vier jaar na hun erkenning als huisarts of binnen vier jaar na hun terugkeer uit een ontwikkelingsland; ∙ alle erkende huisartsen die zich installeren na 1 juli 2006 in een zone waar nood is aan extra huisartsen, de zogenaamde prioritaire zones (lijst van de zones + uitbreiding zie www.riziv.be). U kunt uw aanvraag voor een premie of lening doen via Domus

Impulseofinanciering Impulseofonds voor de huisartsgeneeskunde Premie

Lening

Lening

€ 20 000

Max. € 15 000

Max. € 30 000

Binnen een huisartsenzone of een zone voor positief grootstedelijk beleid. Niet terugbetaalbaar, behalve: bij stopzetting van de activiteit binnen de 5 jaar, de vestiging is verplaatst buiten een prioritaire zone.

1 jaar vrijstelling van terugbetaling kapitaal 1 jaar vrijstelling van terugbetaling kapitaal

•

•

Indien stopzetting binnen de 5 jaar: Vanaf het 2e jaar: terugbetaling premie zonder interesten. constante maandelijkse aflossingen. Rentevoet: 0%

dige en mag het gecumuleerde bedrag van de leningen toegekend door het Participatiefonds, niet hoger zijn dan € 250 000. U kunt Impulseo bijvoorbeeld combineren met Starteo voor investeringen in het beroepsgedeelte van onroerende goederen (voor de ruimtes voor de uitoefening van uw praktijk), dus niet voor het privégedeelte of ruimtes die worden doorverhuurd. Starteo helpt de start van uw zelfstandige activiteit te financieren. U wordt beschouwd als een starter, indien u uw activiteit start of deze sinds minder dan vier jaar in hoofdberoep uitoefent.

Medica dat erkend is als steunpunt van Impulseo door het Participatiefonds. Op eenvoudig verzoek sturen we u een aanvraagformulier ([email protected], tel. 03 425 76 76).

Combinatie met Starteo U kunt Impulseo cumuleren met een Starteo van het Participatiefonds. Daarvoor moet u zich vestigen als zelfstan-

32

Startersgids 2011

Participatiefonds

Impulseo II Impulseo II omvat praktijkfinanciering (financiële hulp voor secretariaatswerk) voor alle huisartsen die samenwerken, ongeacht of ze onder één dak werken of in een solopraktijk. De bedoeling van Impulseo II is de samenwerking tussen huisartsen te bevorderen.

Vanaf het 2e jaar: constante maandelijkse aflossingen. Rentevoet: 3% de eerste 2 jaar, 4% de 3 laatste jaren

Groeperingen vanaf drie erkende huisartsen moeten samen minstens 1000 GMD’s beheren om aanspraak te maken op een tussenkomst tot € 16 500.  Groeperingen vanaf twee erkende huisartsen moeten samen minstens 500 GMD’s beheren om in aanmerking te komen voor maximum € 8250.

Impulseo III Impulseo III zal  in de plaats komen van Impulseo II en zal aan iedere huisarts (met minstens 150 GMD’s), ongeacht de praktijkorganisatie, de kans bieden op tussenkomst in de loonlast van een bediende of in de kosten van een telesecretariaat. Het maximale bedrag per huisarts zou 5790 euro bedragen voor de loonlast van een bediende, de helft van het bedrag voor de kosten van een telesecretariaat.

Startersgids 2011

33

Het Wettelijk Sociaal Statuut

Er is steeds recht op een tijdelijk overlevingspensioen gedurende één jaar, mits het toegelaten beroepsinkomen gerespecteerd wordt.

Het sociaal statuut van de erkende huisarts De jonge erkende huisarts die als zelfstandige een praktijk start, is wettelijk verplicht zich aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Hiervoor betaalt u aan het sociaal verzekeringsfonds een kwartaalbijdrage die berekend wordt op het netto belastbaar inkomen (het totale inkomen of bruto-inkomen min de beroepsonkosten= netto belastbaar inkomen). De bijdragen aan het sociaal verzekeringsfonds Deze bijdragen waarborgen: ∙ wettelijk rust- en overlevingspensioen voor zelfstandigen, ∙ gezinsvergoeding en kraamgeld, ∙ ziekteverzekering grote en kleine risico’s, ∙ moederschapsverzekering, ∙ dienstencheques na bevalling, ∙ uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid vanaf de twee­de maand, ∙ faillissementsverzekering gedurende twaalf maanden, ∙ loopbaanonderbreking (palliatief verlof en zorgverlof). Wettelijk rustpensioen voor zelfstandigen (01.01.2011 voor een volledige loopbaan, 45 jaar) Minimumpensioen/ maand

Maximumpensioen/ maand

Gezin



€ 1258,13



€ 1381,28

Alleenstaande



€ 964,55



€ 1105,02

Wettelijk overlevingspensioen De weduwe of weduwnaar kan een overlevingspensioen genieten: ∙ vanaf de leeftijd van 45 jaar, ∙ zonder leeftijdsbeperking mits kinderlast of arbeidsongeschiktheid van 66%.

34

Startersgids 2011

Gezinsvergoeding en kraamgeld ∙ kraamgeld bij geboorte/adoptie, ∙ gewone kinderbijslag. Ziekteverzekering kleine en grote risico’s Sinds 1 januari 2008 worden de kleine risico’s opgenomen in de verplichte verzekering voor alle zelfstandigen. Via de ‘Kruispuntbank’ wordt er door het sociaal verzekeringsfonds elk jaar een bijdragebon automatisch afgeleverd aan het ziekenfonds. Moederschapsvergoeding Als vrouwelijke zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkende echtgenote hebt u na het volbrengen van een wachttijd van zes maanden recht op een moederschapsuitkering. Bij een bevalling hebt u recht op € 383,24 per week moederschapsuitkering voor minimum drie weken (een week voor de geboorte en twee weken erna) tot maximum acht weken, indien u met uw bijdragen in hoofdberoep in regel bent. U kunt ook een deel van die rust opnemen voor de bevalling (maximum drie weken), waarvan minstens één week voor de vermoedelijke bevallingsdatum. Wanneer een meerling geboren wordt, krijgt u minimum drie weken rust tot maximum negen weken. Voortaan zullen de zelfstandigen een of meerdere periodes (maximum vijf of zes bij een meerling) van zeven kalenderdagen facultatief postnataal verlof kunnen opnemen tot 21 weken vanaf het einde van de verplichte rust. Voor meer informatie dient u zich te richten tot het ziekenfonds. De aanvraag voor de vergoeding moet vergezeld zijn van een afschrift van de geboorteakte dat op het gemeentehuis te krijgen is.

Dienstencheques na bevalling Vrouwelijke zelfstandigen en meewerkende echtgenotes kunnen na een bevalling via hun sociaal verzekeringsfonds tot 105 dienstencheques aanvragen vanaf de zesde maand van hun zwangerschap en voor het einde van de vijftiende week na hun bevalling. Die cheques zijn gratis en kunnen worden gebruikt om huishoudelijke hulp mee te betalen. Uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid (zes dagen per week) De aangifte van arbeidsongeschiktheid van de zelfstandige moet binnen de 28 dagen gebeuren. Primaire ongeschiktheid (vanaf 01.01.2011 na 30 dagen arbeidsongeschiktheid) Alleenstaande

€ 37,10 per dag

€ 964,60 per maand

Samenwonenden

€ 30,23 per dag

€ 785,98 per maand

Met gezinslast

€ 48,39 per dag

€ 1258,14 per maand

Forfaitaire tegemoetkoming hulp van derden (minstens 11/18 punten halen op de schaal van de zelfredzaamheid, aan te vragen via de adviserende geneesheer van het ziekenfonds) Bovenop de gewone uitkering

€ 37,10 per dag

€ 964,60 per maand

Samenwonenden

€ 30,23 per dag

€ 785,98 per maand

Met gezinslast

€ 48,39 per dag

€ 1258,14 per maand

Invaliditeit met stopzetting bedrijf (na 1 jaar arbeidsongeschiktheid met volledige stopzetting van de zelfstandige activiteit, uitkeringen vanaf 01.01.2011) Alleenstaande

€ 39,42 per dag

€ 1024,92 per maand

Samenwonenden

€ 33,80 per dag

€ 878,80 per maand

Met gezinslast

€ 49,26 per dag

€ 1280,76 per maand

€ 337,74 per maand

Aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds Als zelfstandige moet u uiterlijk op de dag van de aanvang van de zelfstandige activiteit aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds naar keuze (zie lijst). Bij uw keuze van sociaal verzekeringsfonds is het steeds interessant de beheerskosten te vergelijken. Eenmaal aangesloten, kunt u maar veranderen van sociaal verzekeringsfonds indien u minimum vier jaar aangesloten bent. U bent verplicht per kwartaal sociale bijdragen te betalen. Een kwartaal is één en ondeelbaar: indien u bijvoorbeeld twee weken werkt in september maar verder helemaal niet in juli of augustus, betaalt u voor het hele kwartaal. De bijdragen zijn afhankelijk van het inkomen:

Invaliditeit zonder stopzetting bedrijf (na 1 jaar arbeidsongeschiktheid en bv. bij vervanging) Alleenstaande

€ 12,99 per dag

Drempelbedrag Bijdrage per kwartaal 01.01.2011 beginnende zelfstandige netto belastbaar (incl. dossierkost 3,05%) Minimumdrempel bijberoep

€ <1341,95 € 4000,00

€ 0,00 € 211,25

Minimumdrempel hoofdberoep

€ 12 129,75 € 25 000,00

€ 640,61 € 1320,33

Maximum

€ 77 189,40

€ 3671,37

Regularisatie Om nadien hoge regularisaties te voorkomen en als middel voor financiële/fiscale planning kunnen hogere ‘voorlopige bijdragen’ betaald worden, d.w.z. op een ‘geraamd’ inkomen.

Startersgids 2011

35

Als starter krijgt u bij betaling van hogere voorlopige bijdragen een bonus van 0,75% per kwartaal op de bedragen die u betaalt boven het wettelijke minimum. Deze bonus komt neer op een interest van 3% per jaar. Enige voorwaarde om een bonus te genieten is dat de geraamde bijdrage wordt betaald vóór 30 juni van het jaar volgend op het refertejaar. In bijberoep Voor bijberoepers geldt geen minimumbijdrage. Verdient u per jaar niet meer dan € 1341,95 netto beroepsinkomen, dan hoeft u geen sociale bijdragen te betalen. U vult dan een aanvraag tot vrijstelling van bijdragen in, samen met de aansluitverklaring naar een sociaal verzekeringsfonds. Vrijstelling sociale bijdragen Zelfstandigen in hoofdberoep met ernstige financiële problemen, bijvoorbeeld ten gevolge van een ziekte, kunnen vrijstelling van sociale bijdragen aanvragen. Dergelijke aan-

vraag wordt steeds aangetekend ingediend bij het Sociaal Verzekeringsfonds dat de bijdragen vordert. Meewerkende echtgeno(o)t(e) De meewerkende echtgeno(o)t(e) van de zelfstandige (= iedere persoon die gehuwd of wettelijk samenwoont met een zelfstandige) die geen eigen sociaal statuut heeft, moet sinds 01.01.2003 aansluiten en een bijdrage betalen voor de verzekering tegen arbeidsongeschiktheid (wettelijk verplicht). Deze bijdrage geeft recht op uitkeringen van het ziekenfonds (ministatuut). Vanaf 1 juli 2005 is elke meewerkende echtgeno(o)t(e), geboren na 1955, verplicht aan te sluiten bij het volledige sociaal statuut (maxistatuut). In dat geval worden het beroepsinkomen en de sociale bijdragen tussen de partners gesplitst en opent de meewerkende echtgeno(o)t(e) eigen rechten op pensioen, kinderbijslag en ziekte- en invaliditeitsverzekering.

Schematische voorstelling - start activiteit 1 juli 2011 Bijdrage Kwartaal I

Zelfstandige

2011

2012

2013

Hoofdberoep

geen

€ 640,61

€ 656,24

€ 671,86

Bijberoep

geen

€ 70,87

€ 72,60

€ 74,33

Hoofdberoep

geen

€ 640,61

€ 656,24

€ 671,86 + regul. 2011 regul. 2012

Kwartaal II Bijberoep

Kwartaal III

Kwartaal IV

Hoofdberoep Bijberoep Hoofdberoep Bijberoep

2014

geen

€ 70,87

€ 72,60

€ 74,33 + regul. 2011 regul. 2012

€ 640,61

€ 640,61

€ 656,24

€ 671,86

€ 70,87

€ 70,87

€ 72,60

€ 74,33

€ 640,61

€ 640,61

€ 656,24

€ 671,86

€ 70,87

€ 70,87

€ 72,60

€ 74,33

2015

2016

2017

D.B. 2012

D.B. 2013

D.B. 2014

D.B. 2012 + regul. 2013

D.B. 2013 + regul. 2014

D.B. 2014

D.B. 2012

D.B. 2013

D.B. 2014

D.B. 2012

D.B. 2013

D.B. 2014

Lijst Sociale Verzekeringsfondsen voor zelfstandigen De percentages van de administratiekosten kunnen per verzekeringsfonds sterk verschillen. Dit kunt u het best vooraf navragen (administratieve kosten van 3,05% tot 4,20%).

Acerta, Sociaal Verzekeringsfonds (3,05%) Buro & Design Center, Heizel Esplanade PB 65, 1020 Brussel, tel. 02 475 45 00, www.acerta.be

Partena Anspachlaan 1, 1000 Brussel Tel. 02 549 73 00, www.partena.be

Xerius, Sociaal Verzekeringsfonds VEV (3,05%), Brouwersvliet 4 bus 2, 2000 Antwerpen Tel. 078 15 00 15, www.xerius.be

Multipen Zeutestraat 2b, 2800 Mechelen Tel. 015 45 12 60, www.multipen.be

HDP, Sociaal Verzekeringsfonds voor Zelfstandigen Koningsstraat 196, 1000 Brussel Tel. 02 289 68 02, www.hdp.be

Steunt Elkander Kolonel Bourgstraat 113, 1140 Evere Tel. 02 743 05 10, www.steuntelkander.be

Groep S, Sociaal Verzekeringskas voor Zelfstandigen Poincarélaan 78, 1060 Brussel Tel. 02 555 15 20, www.groeps.be

Attentia, Sociaal Verzekeringsfonds Torhoutsesteenweg 384, 8200 Brugge Tel. 050 40 65 65, www.attentia.be

Zenito Spastraat 8, 1000 Brussel Tel. 02 238 04 11, www.zenito.be

Nationale Hulpkas voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen Jan Jacobsplein 6, 1000 Brussel Tel. 02 546 45 22, www.rsvz.be

Securex-Integrity Sint-Michielswarande 30, 1040 Brussel Tel. 02 729 92 22, www.securex.be

D.B.= definitieve bijdrage berekend op het netto belastbaar inkomen van het jaar - De bovengenoemde bedragen zijn inclusief 3,05% beheerskosten.

36

Startersgids 2011

Startersgids 2011

37

Arbeidsongeschiktheid bij de zelfstandige Uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid Als zelfstandige (eveneens als meewerkende echtgen(o)t(e)) hebt u in geval van volledige arbeidsongeschiktheid, recht op een uitkering van het ziekenfonds. De uitkering wordt toegekend vanaf de tweede maand van de arbeidsongeschiktheid. De aangifte van arbeidsongeschiktheid dient binnen de 28 dagen bij het ziekenfonds te gebeuren. Indien de aangifte gebeurt buiten de termijn van 28 dagen, houdt het ziekenfonds 10% van de uitkeringen tot de datum van de laattijdige aangifte in. Stopzetting persoonlijke activiteit Als arbeidsongeschikt erkende zelfstandige mag u geen taken meer waarnemen in uw praktijk. De praktijk zelf moet niet stopgezet worden, maar voortzetting moet dan wel door andere personen gebeuren. De adviserende geneesheer kan de toelating geven om een deel van uw beroepsactiviteiten te hervatten in het kader van een medisch deeltijdse activiteit. Deze toelating kan worden verleend: ∙ vanaf de tweede maand arbeidsongeschiktheid, ∙ voor een periode van zes maanden met behoud van uitkeringen, ∙ voor twee bijkomende periodes van elk zes maanden, met recht op uitkeringen aan 90%, ∙ in bepaalde gevallen voor een langere periode mits goedkeuring van de Geneeskundige Raad voor Invaliditeit van het Riziv, ∙ mits voorafgaand akkoord van de adviserende geneesheer. Let wel: deze activiteit geeft aanleiding tot betaling van sociale bijdragen.

38

Startersgids 2011

Bij een langdurige periode van arbeidsongeschiktheid (>12 maanden) overweegt u het volgende: ∙ indien u uw praktijk stopzet (dus in geval er geen voortzetting is in uw praktijk door een andere collega), vraagt u een gelijkstelling bij het sociaal verzekeringsfonds. Hierdoor blijft u gerechtigd op kinderbijslagen (verhoogd bij arbeidsongeschikte zelfstandige), ziekteverzekering en pensioen zonder betaling van sociale bijdragen; ∙ aanvraag verhoogd kindergeld bij het sociaal verzekeringsfonds; ∙ eventueel aanvraag tegemoetkoming als gehandicapte via het gemeentehuis (formulier 3 en 4).

Het Riziv Sociaal Statuut Het Riziv Sociaal Statuut Het Riziv Sociaal Statuut is een som geld (€ 4199,14 in 2011 voor een volledig geconventioneerde) die u kunt gebruiken om de voordelen van de wettelijke sociale zekerheid aan te vullen op gebied van rustpensioen, overlevingspensioen en/ of gewaarborgd inkomen. Aanwending van het Riziv Sociaal Statuut U bent wettelijk verplicht dit bedrag aan te wenden voor een aanvullend pensioen in een sociaal pensioenplan en/of voor een gewaarborgd inkomen. Er bestaan drie mogelijkheden. Reservatie van het pensioenrecht bij het Riziv U kunt het bedrag van het Riziv Sociaal Statuut laten staan bij het Riziv om zo een rente op te bouwen voor uw pensioen. Dit geeft een zeer laag rendement, aangezien er geen kapitalisatie is. Dit pensioenrecht ontstaat op het ogenblik dat u de leeftijd van 65 jaar (rustpensioen) bereikt. Het ontstaat ook

wanneer u vroegtijdig overlijdt (overlevingspensioen). Voorwaarde is wel dat u minstens tien jaar geconventioneerd blijft. De volledige pensioenloopbaan bedraagt 30 jaar. Het basisbedrag van het rustpensioen bedraagt vanaf 1 januari 2010 € 5081,85 per jaar. Het basisbedrag van het overlevingspensioen bedraagt vanaf 1 januari 2010 € 4234,99 per jaar voor de overlevende echtgeno(o)t(e). Erkende pensioenkas U kunt de Riziv-bijdrage ook storten bij een erkende pensioenkas voor een rust- en overlevingspensioen in de vorm van een rente of kapitaaluitbetaling op pensioenleeftijd: Amonis of bij een privéverzekeringsmaatschappij vergelijkbaar met een sociaal Vrij Aanvullend Pensioen. Polis gewaarborgd inkomen U kunt ook een polis afsluiten bij een verzekeringsmaatschappij tegen inkomstenverlies (polis gewaarborgd inkomen - Riziv) om het risico arbeidsongeschiktheid te dekken bij ziekte en ongeval.

Pensioenopbouw Het Belgische pensioenstelsel steunt op drie pijlers: ∙ het wettelijke pensioen, ∙ de aanvullende pensioenen (groepsverzekering en pensioenfondsen), ∙ de individuele initiatieven (individuele levensverzekering en pensioensparen). Er wordt al van een vierde pijler gesproken: ∙ een extra pensioenkapitaal buiten fiscaliteit.

Het wettelijke pensioen Via een sociaal verzekeringsfonds betaalt u wettelijke sociale bijdragen voor het wettelijke pensioen. Doch het Belgische pensioenstelsel werkt volgens het repartitiestelsel: wie vandaag werkt, staat een deel van zijn inkomen af om de pensioenen van de huidige gepensioneerden te betalen. Hoeveel het wettelijke pensioen zal bedragen, zal dus niet alleen afhangen van de economische factoren maar evenzeer van de verhouding tussen de actieve en de passieve beroepsbevolking (onder andere de gepensioneerden). Aanvullende pensioenopbouw Met een facultatief extralegaal pensioen kunt u als arts zelf aan pensioenopbouw beginnen. Aanvullende pensioenen voor Zelfstandigen (niet cumuleerbaar met pensioenfonds Amonis) Het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) is een spaarvorm voor zelfstandigen, gebaseerd op het principe van kapitalisatie. Deze formule is volledig fiscaal aftrekbaar van de hoogste inkomstenschijf (marginale aanslagvoet + gemeentebelasting), dus voordeliger dan pensioensparen en levensverzekering. Het maximale bedrag voor dat ‘sociaal VAP’ bedraagt € 3282,39 in 2011 (premies tot 9,4% van het inkomen).

Startersgids 2011

39

Voor 10% van deze premie worden solidariteitswaarborgen aangeboden die verschillend kunnen zijn van de ene instelling tot de andere. Het kan bijvoorbeeld gaan om een invaliditeitsuitkering, een maandelijkse rente bij arbeidsongeschiktheid, al dan niet beperkt in de tijd, financiering van de pensioenbijdragen tijdens periodes van arbeidsongeschiktheid of om een overlijdensdekking. U moet dan ook nagaan welke solidariteitsuitkeringen aangeboden worden alvorens aan te sluiten. De bijdragebetaling is vrij, u hoeft geen jaarlijkse bijdrage te betalen. Interessant is het feit dat het VAPZ geen medische formaliteiten oplegt, enkel een wachttijd van drie jaar. Zo wordt vermeden dat een zelfstandige, wetende dat hij/zij aan een zware ziekte lijdt, het VAPZ zou gebruiken om zonder medisch onderzoek toch voor overlijden verzekerd te zijn. Tijdens deze wachttijd wordt het overlijdenskapitaal enkel uitgekeerd indien het overlijden het gevolg is van een ongeval. Een overlijden ten gevolge van ziekte is in die periode bijgevolg niet verzekerd. Dan wordt enkel de reserve uitgekeerd. De premie voor het ‘gewone VAP’ is aftrekbaar als beroepskost en bedraagt voor 2009 maximaal € 2852,89 (premies tot 8,17% van het inkomen), afhankelijk van het inkomen van drie jaar geleden. Aansluiting voor het VAPZ gebeurt via het Sociaal Verzekeringsfonds en sinds 2004 ook via een bank- en verzekeringsmaatschappij. Het kapitaal is samengesteld uit twee delen: het gewaarborgde kapitaal gevormd door uw bijdragen (na aftrek van de beheerskosten), gekapitaliseerd aan de gewaarborgde rente van 2,75% en de winstdeelname die belastingvrij is en varieert tussen 2% en 4%. Op het einde van het contract heeft men eveneens de mogelijkheid om voor een jaarlijkse rente te kiezen in plaats van een uitkering van het totale pensioenkapitaal.

40

Startersgids 2011

Pensioenfonds Amonis Amonis is een autonoom pensioenfonds, vereniging zonder winstoogmerk, opgericht in 1968 voor o.a. geneesheren en tandartsen (Jamblinne de Meuxplein 4 - 1040 Brussel, tel. 02 738 00 21, fax 02 735 52 46). Amonis biedt zowel de opbouw van een kapitaal dat u kunt opnemen bij de op pensioenstelling (rustpensioen) en uitbetaling van een kapitaal bij vroegtijdig overlijden voor de begunstigden (overlevingspensioen), als het recht op een uitkering van dagvergoedingen (gewaarborgd inkomen) bij arbeidsongeschiktheid door ziekte of ongeval en een bevallingsvergoeding voor de vrouwelijke leden.

Een pensioenkapitaal bouwt u op een individuele rekening op door het storten van een persoonlijke bijdrage (€ 3282,39 vergelijkbaar met het ‘sociaal VAP’, niet cumuleerbaar met een andere VAP-bijdrage), door het aanwenden van het Riziv Sociaal Statuut, of beide. De solidariteitsbijdrage (10% van uw jaarlijkse pensioen­ bijdrage) dient om uw solidariteitsprestaties te financieren en bestaat uit: ∙ supplementair overlijdenskapitaal (bepaald in functie van de grootte van uw gemiddelde bijdrage van de laatste drie jaar en uw leeftijd bij overlijden); ∙ premievrijstelling bij invaliditeit (indien u arbeidsongeschikt bent gedurende meer dan een jaar, wordt jaarlijks een gemiddelde pensioenbijdrage van de laatste drie jaar op uw individuele pensioenrekening gestort; ∙ afhankelijkheidsrente (bij afhankelijkheid vanaf pensioenopname wordt een afhankelijkheidsbedrag gestort). De jaarlijkse gewaarborgde interest voor 2011 is 3,00%. Hier komt nog de jaarlijkse niet-gewaarborgde resultaatsverdeling bij. De maximale persoonlijke bijdrage is een percentage van uw inkomen en bedraagt € 3282,39. De pensioenbijdragen zijn aftrekbaar als sociale bijdragen (beroepskost) zowel voor geconventioneerde als niet-gecon-

ventioneerde artsen. Indien er geen conventie is, kunt u nog steeds de persoonlijke pensioenbijdrage storten. Dat geldt ook bij de andere verzekeringsmaatschappijen.

Het pensioensparen Pensioensparen kan tot maximum € 880 (voor 2011) per persoon of € 1760 per gezin. Dit leidt tot een directe belastingvermindering van minimum 30% tot maximum 40% (afhankelijk van het netto belastbaar inkomen) van de betaalde premie. Langetermijnsparen Langetermijnsparen kan tot maximum € 2120 (voor 2011) per persoon of € 4240 per gezin. De fiscale enveloppe ‘Langetermijnsparen’ kan worden ge­bruikt voor de aftrek van levensverzekeringspremies die niet gekoppeld zijn aan hypothecaire kredieten en voor kapitaalaflossingen en levensverzekeringspremies die gekop­peld zijn aan een lening voor een andere woning dan de enige en eigen woning, of voor een ander krediet dan een hypothecair krediet. Het fiscale voordeel is afhankelijk van uw netto belastbaar inkomen en wordt berekend tegen de bijzondere gemiddelde aanslagvoet tussen 30% en 40%, zoals bij het pensioensparen. Onder ditzelfde fiscale plafond van € 2120 valt ook de woningaftrek van uw woonkrediet (zie Woningaftrek). Hoeveel fiscale ruimte u nog hebt voor pensioenopbouw via een levensverzekering, kunt u laten berekenen. Klassieke levensverzekeringen met periodieke premies worden als tak 21 omschreven. Meestal wordt tak 21 als een spaarproduct beschouwd, want het betreft een levensverzekering met gewaarborgd rendement. Momenteel ligt het rendement tussen 2,50% en 3,00%, verhoogd met een jaarlijkse (niet-gewaarborgde) deelneming in de winst die bij opname belastingvrij is (enkel de winstdeelname!).

Woningaftrek De overheid voorziet een groot aantal premies als u koopt, bouwt of verbouwt: www.premiezoeker.be. Tot maximum € 2120 per persoon en per jaar, verhoogd met € 710 gedurende de eerste tien jaar van de lening, verhoogd met € 70 als de belastingplichtigen minstens drie kinderen ten laste hebben; ofwel tot € 2900 per jaar per persoon gedurende de eerste tien jaar van de lening of € 5660 (voor minder dan drie kinderen ten laste) en € 5800 (voor drie of meer kinderen). Deze ‘Aftrek voor de enige en eigen woning’ leidt dus tot een belastingvermindering die berekend wordt aan het marginale tarief tussen 30% en 50% (= aanslagvoet na aftrek van de beroepskosten).

Het gewaarborgd inkomen en de persoonlijke ongevallenverzekering Bij arbeidsongeschiktheid valt het inkomen terug op de uitkeringen die door het ziekenfonds voorzien zijn. Voor de zelfstandige betekent dit een serieuze terugval van zijn inkomen. Daarom is het noodzakelijk te voorzien in een gewaarborgd inkomen bij ziekte en ongeval. Het Riziv Sociaal Statuut kunt u eveneens aanwenden voor een gewaarborgd inkomen, maar is fiscaal minder interessant omdat een premie voor gewaarborgd inkomen aftrekbaar is als beroepskost.

Het gewaarborgd inkomen bij Amonis Bescherming arbeidsongeschiktheid is een apart contract. Opgelet: uitsluitingen door onvolledige vaccinatietoestand en wisselende carensperiode voor gevaarlijke sporten, bijvoorbeeld skiën, mountainbike,…

Startersgids 2011

41

Het gewaarborgd inkomen bij een verzekeringsmaatschappij Hiervoor kunt u ook het Riziv Sociaal Statuut aanwenden, geheel of gedeeltelijk. Bij het afsluiten van een polis moet u met een aantal bemerkingen rekening houden: ∙ Zowel het privé- als het beroepsleven worden gedekt. ∙ Men verzekert zich tegen economische invaliditeit (fiscaal aftrekbaar) en niet tegen fysiologische invaliditeit die fiscaal niet aftrekbaar is (cfr. infra persoonlijke ongevallenverzekering). ∙ De economische ongeschiktheid is de vermindering van de fysische bekwaamheid die nodig is voor het uitoefenen van een beroepsbezigheid die overeenstemt met de kennis, de bekwaamheid en de maatschappelijke positie van de verzekerde. ∙ Terugbetaling van de premie evenredig met de graad van de invaliditeit tijdens de duur van de invaliditeit. Men mag blijven werken ondanks de invaliditeit. Men hoeft geen 100% invalide te zijn! ∙ Het bedrag van de rente (het gewaarborgde inkomen) dat men kan verzekeren, is afhankelijk van het gemiddelde bedrag van de bruto bedrijfsinkomsten tijdens de actieve loop­ baan; 80% van de bruto-inkomsten van de laatste vijf jaar. ∙ Men kan kiezen tussen een vaste rente (= zowel premie als rente blijven onveranderd gedurende de gehele duur van het contract) en een herwaardeerbare rente (geïndexeerde bedragen zowel premie als rente). ∙ Meestal is er een minimumcarenstijd van 30 dagen, geen carenstijd bij een herval binnen de 90 dagen. ∙ Het recht op uitkering kan variëren: bijvoorbeeld <25%= 0%, 67%= 100% invaliditeit. ∙ De polis moet jaarlijks opzegbaar zijn. ∙ Ga na of er een opzegmogelijkheid bestaat voor de verzekeraar na een schadegeval. ∙ Wat bij een schadegeval ten gevolge van zwangerschap? ∙ Wat bij psychische aandoeningen, alcoholisme,...?

42

Startersgids 2011

∙ Zijn alle sportongevallen gedekt: skiën, alpinisme, zeilen, ∙ ∙ ∙ ∙

paardrijden, motorrijden, speleologie,...? Zijn er medische formaliteiten voor het ondertekenen van een contract gewaarborgd inkomen? Ga na of er een wachttijd is voor ziekte. Men dient ook voor ongevallen en ziekte in het buitenland verzekerd te zijn. Tarief arbeidsongeschiktheidsverzekering (gewaarborgd inkomen, ziekte en/of ongevallen)! Bijvoorbeeld: voor 35 jaar aansluiten, dan betaalt u € 25 per dag die u wenst te ontvangen, ongeveer € 25 per maand, taksen inbegrepen met een wachttijd van 30 dagen.

Persoonlijke ongevallenverzekering Naast het gewaarborgd inkomen kunt u een persoonlijke ongevallenverzekering afsluiten. ∙ Enkel bij ongevallen: deze verzekering dekt enkel een fysiologische invaliditeit (= de vermindering van de lichamelijke integriteit). ∙ Fiscaal niet aftrekbaar, doch meestal zit de premie laag. ∙ Carenstijd is zeer variabel: 0 tot 30 dagen. ∙ Er is een uitkering bij overlijden en blijvende invaliditeit, mogelijkheid tot dagvergoeding en behandelingskosten; rechtsbijstand en lichamelijke schade ten gevolge van verkeersongevallen zijn eveneens gedekt. ∙ Geen van deze vergoedingen wordt belast (!). ∙ Persoonlijke ongevallenverzekering: € 25 000 overlijden, € 25 000 blijvende invaliditeit; € 25 dagvergoeding zonder wachttijden gedurende max. 1 jaar, € 1250 behandelingskosten (jaarpremie ongeveer € 150). Algemeen besluit Hoe jonger u start, hoe voordeliger de premies en hoe groter het bedrag van zowel pensioen als invaliditeit. De ogenschijnlijk hoge kapitaalbedragen die op pensioenleeftijd zullen worden uitbetaald, houden weliswaar geen rekening met de inflatie en de ontwaarding van het geld.

De niet-gewaarborgde resultaatsverdeling is afhankelijk van de economische conjunctuur en deze kan zowel stijgen als dalen. Het reële rendement van uw kapitaal zal dus wel wat lager liggen dan de vooropgestelde cijfers. Maar profiteer van het gunstige fiscale regime en laat de beste formule en combinaties voor u uitrekenen!

De permanente opleiding en accreditering Informatie op de website www.icho.be, rubriek 2234 De erkende huisarts schoolt zich gedurende heel zijn loopbaan bij door praktische en wetenschappelijke activiteiten.

Accreditering ∙ Navormingsvergoeding voor accreditering: € 588,14 (in 2011), overgemaakt door het Riziv aan elke geaccrediteerde arts. Elke erkende huisarts (enkel 003 en 004) moet minimum 20 uren gevolgd hebben (= 20 credit points, CP), gespreid over twaalf maanden, waarvan ten minste 3 uren (= 3 CP) gezondheidseconomie of -ethiek. ∙ Het accrediteringssupplement (Q-waarde in de nomenclatuur) per raadpleging met nomenclatuurnummer 101076 wordt automatisch en integraal aan de rechthebbende vergoed op basis van het Riziv-identificatienummer van de geaccrediteerde arts.

Medisch profiel Geen herhaalde opmerkingen te hebben gekregen op basis van de vaststellingen door de Dienst Geneeskundige Evalua-­ tie en Controle. Die vaststellingen hebben betrekking op het voorschrijven en uitvoeren van diagnostische en therapeutische verstrekkingen volgens bepaalde vastgestelde criteria. Kwaliteitsevaluatie door peer review (= onderlinge toetsing) Lokale ‘peer review’-organen: LOkale Kwaliteitsgroepen van min. 8 en max. 25 artsen van dezelfde discipline waarbinnen alle deelnemers zich veilig voelen. ‘Peer review’ wordt gedefinieerd als een continue, systematische en kritische evaluatie van het eigen handelen door een groep zorgverstrekkers uit eenzelfde discipline, met de bedoeling een verbetering in de kwaliteit van de zorg te bereiken. Er moet eveneens voldoende ‘input’ zijn van wetenschappelijke onderbouwde informatie. Men moet minstens aan twee bijeenkomsten per jaar deelnemen. Medisch dossier Per patiënt wordt een medisch dossier bijgehouden. Alle gegevens van dat dossier die nuttig zijn voor het vaststellen van de diagnose en van de behandeling, worden uitgewisseld met elke andere arts die door de patiënt wordt geraadpleegd en/of die hem verzorgt.

Overige parameters van de accreditering Drempelactiviteit Ten minste 1250 patiëntencontacten per jaar. Er wordt evenwel een uitzondering gemaakt als het gaat om een jonge arts tijdens de drie eerste praktijkjaren. Continuïteit van de verzorging en hoofdactiviteit als huisarts

Startersgids 2011

43

U start als huisarts?

Maar u kunt wel wat financiële ondersteuning gebruiken? Dankzij het Impulseofonds van de overheid kunt u tot 15 000 euro renteloos lenen en bovendien genieten van een premie van 20 000 euro. Domus Medica is erkend als steunpunt van Impulseo en helpt u graag met uw aanvraag verder. Maar u denkt aan een eigen website? Via www.mijndokter.be kunt u dankzij Domus Medica zelf uw website online zetten. Maar u wilt wel degelijk praktijkmateriaal? Geniet dan van ons aanbod: startende huisartsen kunnen al een lederen dokterstas plus ampullenetui bestellen voor 275 euro. De documentenmap hierbij is gratis. Maar u vindt sociale contacten en het delen van ervaringen ook belangrijk? Dan kunt u bij Jong Domus terecht. Deze groep van recent afgestudeerde huisartsen komt regelmatig samen rond een actueel thema dat jonge huisartsen aanbelangt: www.domusmedica.be/diensten/jongdomus.

JONG DomuS VOELT UW PASSIE Actief voor huisarts en kringen

Tel.: 03 425 76 76 [email protected]

meer informatie op www.domusmedica.be

Domus Medica ondersteunt elke huisarts en elke haio

- Kwaliteitsvolle studiedagen, cursussen, congressen - Praktijkondersteunende producten - Wetenschappelijk onderbouwde publicaties, zoals Huisarts Nu, aanbevelingen en patiëntenfolders - Een wekelijkse nieuwsbrief - Juridisch en sociaal advies - Begeleiding van Impulseo - Gratis toegang tot de CEBAM Digital Library for Health met volledige toegang tot de meest vooraanstaande internationale medische tijdschriften

Lid worden, logisch toch? Als student is UW lidmaatschap gratis. Als haio betaalt u 120 euro per jaar. Wie als haio nog dit jaar aansluit,

LID WORDEN LOGISCH TOCH

is lid tot eind 2012.

meer informatie op www.domusmedica.be

Sint-Hubertusstraat 58 2600 Berchem Actief voor huisarts en kringen

meer informatie op www.domusmedica.be

Tel.: 03 425 76 76 [email protected]

Wat betekent een eigen praktijk voor u? Vooral bezorgd zijn over uw patiënten? Of ook wakker liggen van uw geld? Uw eigen praktijk, met de steun van ons financieel plan. Vanaf uw studie tot aan uw pensioen. Eén medicus op vijf werkt vandaag al met Dexia. Daarom ontwikkelden we Dexia for Medical, een pakket services en producten voor medische professionals. Wilt u dit ook? Een goede beslissing, want samen met uw bedrijfsadviseur staat er dan een sterk financieel team achter u dat in elke fase van uw loopbaan met u naar de essentie gaat. Door u altijd de service te bieden die u écht nodig hebt. Maak dus vandaag nog een afspraak met onze specialist Medische Beroepen in uw Dexia-kantoor of bel Dexia Contact op 02 222 00 72.

samen naar de essentie

Dexia Bank NV, Pachecolaan 44, 1000 Brussel – IBAN BE23 0529 0064 6991 – BIC GKCC BE BB – RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 – FSMA nr. 19649 A.