Achtergrondcijfers WELZIJNSZORG VZW HUIDEVETTERSSTRAAT BRUSSEL

Achtergrondcijfers WELZIJNSZORG VZW HUIDEVETTERSSTRAAT 165 1000 BRUSSEL 02 502 55 75 WWW.WELZIJNSZORG.BE [email protected]

NATIONAAL SECRETARIAAT Huidevettersstraat 65 000 Brussel T 02 502 55 75 F 02 502 58 09 E [email protected]

ANTWERPEN Pastorijstraat 37 2060 Antwerpen T 03 27 24 90 F 03 27 24 99 E [email protected] BRUSSEL Huidevettersstraat 65 000 Brussel T 02 23 04 73 F 02 502 8 0 E [email protected] LIMBURG Tulpinstraat 75 3500 Hasselt T 0 24 90 20 F 0 23 6 54 E [email protected] OOST-VLAANDEREN Sint Salvatorstraat 30 9000 Gent T 09 269 23 40 F 09 269 23 49 E [email protected] VLAAMS-BRABANT Varkensstraat 6 2800 Mechelen T 05 29 84 58 F 05 29 84 80 E [email protected] WEST-VLAANDEREN Oostnieuwkerksesteenweg 5 8800 Roeselare T 05 26 56 25 F 05 26 56 48 [email protected]

2

Inkomen - Het aantal mensen dat een beroep moet doen op voedselpakketten en noodopvang neemt elk jaar toe. In 2005 maakten 106.550 mensen gebruik van voedselbedeling, een stijging met meer dan 2% tegenover 2004. Het klantenbestand van de Voedselbanken neemt nu al twaalf jaar op rij toe.

© WELZIJNSZORG VZW – HUIDEVETTERSSTRAAT 165, 1000 BRUSSEL – WWW.WELZIJNSZORG.BE – [email protected] – 02 502 55 75

- Bijna anderhalf miljoen mensen of 1 op 7 Belgen (14,8%) loopt een verhoogd risico op armoede. Dat risico op armoede treedt op als het beschikbaar inkomen van het gezin (in relatie met de gezinssamenstelling) lager ligt dan 60% van het mediaan beschikbaar inkomen. Dat is de armoederisicodrempel, een soort ijkpunt om inkomensarmoede te meten. Het algemene armoederisico van 14,8% betekent dus dat zo’n percentage Belgen het met minder moet stellen dan 60% van het mediaan inkomen. Concreet wil dat zeggen dat je als alleenstaande elke maand opnieuw met een bedrag van 777 euro moet rondkomen of als ouder met twee kinderen met 1243 euro. Alleenstaande leefloners krijgen 625,6 euro, leven dus in ieder geval onder de armoedegrens en kunnen de facto arm worden genoemd. Alleenstaande ouders lopen het meeste armoederisico: meer dan 1 op 3 (35,9%) zit in die situatie. - Regionale verschillen in armoederisico: • Vlaanderen (zonder Brussel) 11,3% • Wallonië (zonder Brussel) 17,7%. • De cijfers voor het Brusselse gewest zijn statistisch niet significant. - Doelgroepverschillen in armoederisico in België: • Vrouwen 15,8% • 65-plussers 20,6% • alleenstaanden 20,7% • alleenstaande ouders 35,9% - Stel dat de sociale uitkeringen verdwijnen (terwijl de pensioenen behouden blijven), dan stijgt het armoederisico in België tot 27,5%. Als de overheid alle sociale uitkeringen afschaft, ook de pensioenen, dan dreigt de armoede voor 42% van haar burgers.

Onderwijs - 18,2% of bijna één op vijf leerlingen verlaat het middelbaar onderwijs zonder diploma.

Tewerkstelling - Ooit was een job dé garantie om niet in armoede te geraken, maar dat is niet langer zo. 4,3% van de werkende mensen leeft onder de armoedegrens omdat hun werk slecht betaalt, omdat ze een deeltijdse en onregelmatige job hebben of omdat ze de enige kostwinner zijn in het gezin. - De cijfers illustreren dat. Eind 2005 zijn er 572.775 Belgische werklozen. Het merendeel daarvan is volledig uitkeringsgerechtigd (75,7%). Vlaanderen telt 211.142 werklozen en haalt daarmee een werkloosheidsgraad van 7,57%. Onrustwekkend is vooral de toename van het aantal werklozen die al langer dan een jaar werkloos zijn, namelijk 21,7%. We zien hier een stijging met 19,2% tegenover het jaar voordien. Meer dan één op vier van de Vlaamse werklozen (28,1%) is langer dan twee jaar werkloos. De kansen om hen opnieuw te integreren via de arbeidsmarkt verkleinen zienderogen. 3

Huisvesting - Volgens berekeningen van het Kenniscentrum Duurzaam Woonbeleid komen in Vlaanderen maar liefst 320.000 gezinnen in aanmerking voor een sociale woning. Niet al die gezinnen doen beroep op een sociale woning. Omdat het aantal woningen erg beperkt is (135.000), staan meer dan 75.000 gezinnen op een wachtlijst voor een sociale huurwoning. De wachttijd bedraagt meer dan 2 jaar.

© WELZIJNSZORG VZW – HUIDEVETTERSSTRAAT 165, 1000 BRUSSEL – WWW.WELZIJNSZORG.BE – [email protected] – 02 502 55 75

- Sociale huisvesting in Vlaanderen • Aantal kandidaat-huurders met woonbehoefte: 2005 58.215 2003 54.628 stijging van 6% • Aantal unieke kandidaat-huurders op de wachtlijst van de sociale huisvestings maatschappijen: 2005 76.726 2003 72.387 stijging van 6% • Wachttijden: 2005 786 dagen wachten 2006 805 dagen wachten - Steeds meer huurders overschrijden de kritische betaalbaarheidgrens. De stijgende woonkosten wegen erg zwaar op hun budget: 55% van de private huurders besteedt meer dan een vijfde van zijn inkomen aan de maandelijkse huur en bijna 20% onder hen ziet zelfs een derde van zijn inkomen in de huur opgaan. - Budgetmeter • 31 december 2005: 15.901 gezinnen • eind 2004 6.625 gezinnen Stijging met 140%(!) - Afsluiten van elektriciteit • 1 januari 2004: 1.887 elektriciteitsafnemers afgesloten • 31 december 2004: 2.251 elektriciteitsafnemers afgesloten Stijging met 20% - Vlaanderen telt ruim 550.000 woningen, of één op zeven, van slechte kwaliteit. 160.000 Vlaamse huurwoningen hebben niet eens ‘klein comfort’, dat wil zeggen stromend water in de woning, een wc met waterspoeling en een badkamer of douche. Omdat armen vaak huurachterstallen hebben, vertoeven ze niet in de positie om eisen te stellen. Bovendien vrezen ze voor uithuiszetting. Het recht op behoorlijke huisvesting is lang niet voor iedereen gegarandeerd. 13.3% of 312.000 Vlaamse woningen zijn in slechte tot zeer slechte staat (gebreken op het vlak van elektrische installatie, binnenmuren, buitenmuren, dak, dakgoten en ramen). 3.058 woningen in Vlaanderen (ernstige gebreken aan de buitenkant) zijn ernstig verwaarloosd en 3.488 woningen werden ongeschikt of onbewoonbaar verklaard. - In Vlaanderen worden jaarlijks zo’n 12.000 mensen opgevangen als thuisloos. Het aantal thuisloze vrouwen is de laatste 20 jaar sterk toegenomen: vandaag is één thuisloze op drie een vrouw. Ook het aandeel allochtonen stijgt (van 9% in 1982 naar 15% in 2002), vooral in de vluchthuizen en de vrouwenopvangcentra. Twee op vijf is jonger dan 30 jaar.

4

Gezondheid - Gemiddelde levensverwachting • Een man met diploma hoger onderwijs leeft gemiddeld 5,5 jaar langer dan een man zonder diploma. Gezonde levensverwachting • Een 25-jarige man heeft gemiddeld 37,8 gezonde levensjaren voor de boeg. Hij leeft tot de leeftijd van 62,8 jaar in goede gezondheid. • Een 25-jarige man met diploma hoger onderwijs heeft 45,9 gezonde levensjaren en blijft tot zijn 70,9 jaar gezond. • Een 25-jarige man zonder diploma heeft slechts 28,1 gezonde levensjaren tot de leeftijd van 53,1 jaar. Dat is een verschil van 17,8 gezonde levensjaren!

© WELZIJNSZORG VZW – HUIDEVETTERSSTRAAT 165, 1000 BRUSSEL – WWW.WELZIJNSZORG.BE – [email protected] – 02 502 55 75

- Gezondheid is duur • 33% van de huishoudens beschouwt hun persoonlijke bijdrage voor gezondheidszorgen als moeilijk of onmogelijk om dragen. • 8,5% van de huishoudens moest tijdens het afgelopen jaar gezondheidszorgen uitstellen omwille van financiële redenen.

5