Welzijnszorg is meer dan ooit nodig!
jaarverslag
Welzijnszorg 2014 vzw
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
1
Jaarverslag 2014
Colofon Samenstelling en redactie Medewerkers Welzijnszorg Vormgeving Gevaert Graphics
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
2
Foto’s Welzijnszorg – Layla Aerts Druk Gevaert Printing V.U. Danielle Colsoul Huidevettersstraat 165 1000 Brussel
Jaarverslag 2014
Maak even kennis 4 5
WELZIJNSZORG IS MEER DAN OOIT NODIG! ▶ CAMPAGNE Iedereen beschermd tegen armoede? 7 Open je paraplu tegen armoede 8 Campagne voeren… een noodzaak 9 ▶ EDUCATIe Naar een vernieuwd educatiebeleid 11 Een nieuw accent 12 ▶ POLITIEK Samen politiek 15 Goede praktijkvoorbeelden 16 ▶ LOKAAL DRAAGVLAK Iedereen mee tegen armoede! 19 Wie zijn onze medestanders? 20 ▶ PROJECTEN “Voor domme mensen, druk op 1, voor half begaafden, druk 2, voor intelligente mensen, leg af.” 23 Steun onze projecten 25 ▶ FONDSENWERVING De cijfers bewijzen het! 26 Solidariteit met mensen in armoede leeft in Vlaanderen 27 ▶ REGIONALE WERKING ▶ ANTWERPEN De Schande en de keerzijde 28 ▶ VLAAMS BRABANT/MECHELEN Inleefweek in armoede 28 ▶ LIMBURG Dikke Freddy in de bib 29 ▶ OOST-VLAANDEREN Circa Sociale danst op slappe koord 29 ▶ VLAAMS-BRABANT/MECHELEN Solidair Aarschot 30 ▶ WEST-VLAANDEREN t’Hope en De Man met de vogelkooi 30 FINANCIELE RESULTATEN 32 WIE DEED WAT IN 2014? 35
3 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Voorwoord
Maak even kennis
Maak even kennis Jaarverslag Welzijnszorg 2014
4
Elke mens die in armoede leeft, is er één teveel. Daarom bestrijdt Welzijnszorg vzw armoede en uitsluiting in Vlaanderen en Brussel. Mensen die in armoede leven, moeten dagelijks vechten voor hun basisrechten. Welzijnszorg ijvert samen met hen voor een rechtmatige plaats in onze samenleving.
Om dit doel te bereiken, zijn we op drie sporen actief: 1. Welzijnszorg maakt armoede zichtbaar. In onze jaarlijkse campagne en doorheen educatie en vorming brengt Welzijnszorg de complexiteit van armoede in beeld en geven we een stem aan mensen in armoede. 2. Welzijnszorg voert actie en treedt in dialoog. We overtuigen het politieke veld en maatschappelijke instellingen om armoede daadkrachtig te bestrijden en beïnvloeden zo mee het (armoede)beleid. 3. Welzijnszorg werft fondsen. Met deze fondsen stimuleert en ondersteunt Welzijnszorg projecten die kansen geven aan mensen in armoede. Welzijnszorg rekent hierbij op vele duizenden sympathisanten en vrijwilligers die onze oproep met een warm hart mee uitdragen.
Voorwoord Armoedebestrijding, meer dan ooit nodig!
W
e weten dat in de meeste jaarverslagen hopen tabellen en cijfers staan, uitgebreide beschrijvingen van activiteiten en resultaten. Ook Welzijnszorg heeft er nood aan om u, beste lezer, te vertellen waar we zoal mee bezig zijn geweest, wat we gerealiseerd hebben en hoe het met onze financiële gezondheid zit. Misschien stelt u zich, als sympathisant van Welzijnszorg, wel dezelfde vragen als wij als het over armoedebestrijding gaat en de plaats van Welzijnszorg daarin. Hoe ontgoocheld kunnen we zijn in wat we dit jaar slechts bereikt hebben, in de goodwill van politici en beleidsmakers? Dweilen we met de kraan open? Hoe kunnen we nieuw perspectief krijgen in de armoedebestrijding? Luisteren beleidsmakers wel naar ons? Het voorbije jaar heeft ons geleerd dat organisaties als Welzijnszorg meer dan nodig zijn. Dat het middenveld samen met Welzijnszorg een steeds belangrijkere rol zal moeten spelen als we een warm Vlaanderen willen behouden of verkrijgen. Dat we beleidsmakers moeten blijven overtuigen hoe moeilijk leven in armoede is. We stellen vast dat de warmte niet zal komen van beleidskeuzes die het leven in armoede makkelijker maken. Integendeel, wat we nu al weten en zien is dat het huidige beleid nieuwe slachtoffers maakt in een al zeer kwetsbare groep. We zullen vanuit onze kennis en samen met mensen in armoede nog sterker moeten doen wat we het voorbije jaar al probeerden: onze stem laten horen, beleidsmakers ter verantwoording roepen over gemaakte keuzes en ervoor zorgen dat er naast u, beste sympathisant of lezer, nog vele anderen in Vlaanderen opstaan om samen met ons de strijd tegen armoede te ondersteunen.
“Het middenveld zal samen met Welzijnszorg een steeds belangrijkere rol moeten spelen als we een warm Vlaanderen willen behouden of verkrijgen.”
Veel leesgenot,
Daniëlle Colsoul, Directeur Welzijnszorg
5 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
En vooral daarvoor stelden we dit jaarverslag samen. We hopen dat u erdoor geïnspireerd, gemotiveerd en nog sterker geactiveerd wordt om de handschoen op te nemen voor een warm Vlaanderen.
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Jaarverslag 2014
Iedereen beschermd tegen armoede? ft Sociaal onrecht tore d n la s n in n e s n e m 7 1 op
Campagne
Campagne 2014
Iedereen beschermd tegen armoede? België is een welvaartsstaat, Brussel is de hoofdstad van Europa en Vlaanderen beschouwt zichzelf als een Europese topregio. Toch leven meer dan 1.6 miljoen mensen hier in armoede, ongeveer 15% van de bevolking. Hoe is dat mogelijk? Zijn we dan niet allemaal beschermd door de sociale zekerheid en andere vormen van sociale bescherming? Blijkbaar niet. Met haar campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede’ ging Welzijnszorg in 2014 op zoek naar de oorzaken van die sociale onderbescherming in ons land.
Armoede is net het tegenovergestelde. Het is het niet kunnen uitoefenen van je sociale grondrechten. Wie arm is komt eigenlijk in een situatie van sociale onderbescherming terecht. Je bent niet voldoende beschermd tegen allerlei risico’s. Je vindt geen toegang tot de nodige diensten en voorzieningen om je sociale rechten te laten gelden. In de praktijk leeft 1.6 miljoen mensen in ons land in een situatie van sociale onderbescherming. Ze hebben een inkomen dat onvoldoende is om van te kunnen rondkomen. Ze hebben problemen om ziektekosten te betalen, om een goed huis te vinden, om toegang te krijgen tot diensten of een duurzame job te vinden … Kortom, ze leven in armoede!
Welzijnszorg vindt dat iedereen in ons land recht heeft op een goede sociale bescherming. Welzijnszorg ging in 2014 met haar campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede?’ naar de kern van de armoedeproblematiek. Welke oorzaken liggen aan de basis van die sociale onderbescherming? Ontbreekt de
kennis over het beschermingssysteem bij wie in armoede leeft of net bij de hulpverleners? Waar zitten de tekorten in ons beschermingssysteem? Of veroorzaken we bepaalde situaties van onderbescherming en organiseren we daardoor zelf armoede binnen onze samenleving? Voor wie uit de sociale zekerheid of onderdelen ervan tuimelt, is er het vangnet van de sociale bijstand. Bekendste voorbeelden hiervan zijn het leefloon of de inkomensgarantie voor ouderen. Om recht te hebben op sociale bijstand moet je niet bijgedragen hebben, vaak zijn er wel andere voorwaarden aan gekoppeld zoals een inkomensonderzoek of bijvoorbeeld de bereidheid tot werk
via een begeleidingstraject. Maar Welzijnszorg ziet in de sociale bijstand dezelfde problemen opduiken als in de sociale zekerheid. De inkomensbescherming is ondermaats, van een leefloon kan je niet leven. Ons land is geen eiland, evoluties binnen de Europese Unie en in de rest van de wereld hebben een invloed op het Belgische beleid. We moeten waakzaam zijn dat de sokkel van een solidaire sociale bescherming niet verder uitgehold wordt, maar net versterkt. Welzijnszorg vreest dat een eenzijdige focus op besparingen zonder de sociale bescherming van de bevolking te bewaken nog meer ongelijkheid en armoede zal creëren.
We moeten waakzaam zijn dat de sokkel van een solidaire sociale bescherming niet verder uitgehold wordt, maar net versterkt.
7 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Welzijnszorg vindt dat iedereen in ons land recht heeft op een goede sociale bescherming. Dat wil zeggen dat iedereen beschermd moet zijn tegen sociale risico’s zoals ziekte of je werk verliezen. Sociale bescherming betekent ook dat je hulp en ondersteuning krijgt waar nodig, dat de dienstverlening die mensen moet ondersteunen in hun sociale behoeften optimaal functioneert.
Jaarverslag 2014
Campagne 2014
Open je paraplu tegen armoede! Op 19 november 2014 lanceerde Welzijnszorg haar campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede?” met een wereldrecord ‘paraplu’s openen’. 1988 personen openden in Halle tegelijkertijd een paraplu tegen armoede. Hiermee veegde Welzijnszorg het vorige record van de Italiaanse stad Verona (1673 paraplu’s) van tafel.
Jaarverslag Welzijnszorg 2013 2014
8
Welzijnszorg lanceert campagne met wereldrecord Welzijnszorg koos deze stunt niet toevallig als lancering voor haar nieuwe eindejaarscampagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede?’. De paraplu staat symbool voor de sociale bescherming: een paraplu beschermt je wanneer het weer omslaat tegen de regen, de sociale bescherming beschermt je wanneer je in het leven getroffen wordt door tegenslagen zoals het verlies van je baan, een ongeluk, ziekte, een faillissement … of niet?
Eén op zeven mensen in ons land leeft in een situatie van ‘sociale onderbescherming’. Ze worden niet of onvoldoende beschermd door de sociale bescherming. Voor hen zitten er duidelijk gaten in de paraplu van de sociale bescherming waardoor ze in armoede belanden. De belangrijkste hoekstenen van onze sociale bescherming, de sociale zekerheid en de sociale bijstand, vertonen grote tekortkomingen waardoor meer dan 1.6 miljoen mensen in ons land sociaal uit de boot vallen.
Solidariteit dankzij kracht van vrijwilligers Tijdens de campagneweken gingen duizenden vrijwilligers aan de slag: infoavonden, Soep op de stoep-acties, toneelvoorstellingen, handtekeningenacties … Hiervoor kon Welzijnszorg ook voor deze campagne rekenen op de steun van sterke partners: Welzijnsschakels, Netwerk tegen Armoede, Samenlevingsopbouw, de CAW’s en beweging.net. Iedereen zette zijn sterke schouders mee onder de campagne. Eind januari 2015 werd de campagne afgesloten en overhandigde Welzijnszorg haar politieke eisenbundel samen met 67.523 handtekeningen aan Staatssecretaris voor armoedebestrijding Elke Sleurs. Welzijnszorg wil ook vanuit de politiek concrete antwoorden krijgen om iedereen echt te beschermen tegen armoede. Welzijnszorg formuleerde daarom 3 duidelijke politieke eisen : 1. Een inkomen boven de armoedegrens voor iedereen 2. Geef mensen waar ze recht op hebben: automatisering van rechten 3. Kwalitatieve dienstverlening voor mensen in armoede
Campagne
IER NH KE TE
HIER TEKEN
TEK EN HIE R TEK EN HIE R
TEKEN HIER
IER NH KE TE
TEK EN HIE R
N KE TE
IER EN H TEK
ER HI
TEKEN HIER
Campagne voeren …. een noodzaak
▶ 195.000 campagneaffiches ▶ 32.000 campagnekranten ▶ 150.000 campagnefolders ▶ 1.300 inhoudelijke dossiers ▶ 28.000 materialen voor het onderwijs ▶ 27.000 bezinnende materialen De regionale startavonden zijn hét moment bij uitstek om al onze de vrijwilligers en sympathisanten in de juiste stemming te brengen om met de jaarlijkse campagne aan de slag te gaan. Op de startavonden trapt Welzijnszorg
haar campagne officieel af en worden alle materialen aangeboden waarmee de campagne kan worden uitgedragen. Niet minder dan 1.751 vrijwilligers waren aanwezig op deze regionale startavonden. Welzijnszorg investeert elke campagne ook in een grootse petitieactie die erop gericht is de beleidsmakers te overtuigen om het armoedeprobleem in ons land aan te pakken. Dit jaar trok Welzijnszorg naar het kabinet van Staatssecretaris voor armoedebestrijding Elke Sleurs met een politieke eisenbundel en niet minder dan 67.523 handtekeningen.
9 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
De grote uitdaging in de campagneperiode bestaat erin de campagneboodschap te vertalen in materialen op maat van onze verschillende doelgroepen: onze vrijwilligers, de parochies, het onderwijs en jeugdwerk, de beleidsmensen,…. Stuk voor stuk maakt Welzijnszorg voor al deze mensen materialen op maat zodat de impact van onze campagneboodschap bij al onze doelgroepen maximaal is. Welzijnszorg produceerde in 2014:
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Jaarverslag 2014
Educatie
Educatie
Naar een vernieuwd educatiebeleid Armoede uitsluiten vraagt verandering, verandering van maatregelen, versterken van mensen in armoede, maar ook een verandering inzake opvattingen en houding over armoede. Nadenken over wat er zou moeten veranderen en daar dan de middelen op inzetten, dat is de kernopdracht van het educatieve werk van Welzijnszorg.
Welzijnszorg gelooft erin dat het ondersteunen en versterken van het proces van inzicht over houding en attitude, nodig is om groepen, organisaties en beleid tot verandering aan te zetten. We geloven in het versterken van mensen in armoede als factor in die duurzame verandering. We geloven dat verandering slechts mogelijk is samen met mensen in armoede. Het educatiebeleid van Welzijnszorg gaat daarom duurzaam. In 2014 hebben we onze visie op educatie bijgestuurd vanuit de ervaringen van 5 jaar vormingsinitiatieven aan verschillende doelgroepen. We kiezen voor een vormings- en ondersteuningsaanbod dat van onderuit versterkt en van bovenaf beïnvloedt. Dat gebeurt via vormingen (het bestaande vormingsaanbod), maar ook via procesbegeleiding en train-the-trainerproces (het ondersteuningsaanbod). We pakten dit in 2014 aan op twee sporen: verder ingaan op vragen naar vormig, en tegelijkertijd de sporen leggen voor de toekomst. Never change a winning team We zijn in 2014 verder gegaan met wat we goed kunnen. We blijven informatie rond armoede geven: we geven presentaties, we organiseren een armoedequiz, een debat of een themawandeling. Sensibiliseren over armoede dus, binnen en buiten de campagne met een open, laagdrempelig en gevarieerd aanbod, voor een breed publiek. We blijven vorming geven over: “Wat is armoede? Hoe herken je het? Hoe ga je ermee om? Hoe detecteer je uitsluitingsmechanismen? Hoe sta je mensen in armoede het best bij, opdat ze hun kansen en rechten zouden kunnen opnemen?” Voor mensen in scholen en organisaties die in contact komen met kansengroepen.
Met onze vormingsinitiatieven bereikten we in 2014 meer dan 100 groepen of organisaties en telden we meer dan 4000 deelnemers. Jaarverslag Welzijnszorg 2014
11
Jaarverslag 2014
Een nieuw accent Vorming op zich is aan de basis niet voldoende om een organisatie, een werking of een vereniging toegankelijk te maken voor mensen in armoede. Vorming moet de keuzes die een organisatie maakt versterken. Pas dan wordt vorming meer dan inzichten en tips bijbrengen.
We bieden organisaties en verenigingen de nodige begeleiding en ondersteuning die draait rond de vraag: “Hoe doe je op een structurele en emanciperende manier aan armoedebestrijding?” Het gaat om een gefundeerd en strategisch advies dat erop gericht is de positie van mensen in armoede te verbeteren. Dit nieuwe accent resulteert concreet in: ▶ Strategische samenwerkingsverbanden met een beperkt aantal partners ▶ Een koekoeksstrategie en train-thetrainers ▶ Een praktisch uitgewerkt vormingsaanbod op maat
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
12
Educatie strategisch inzetten Welzijnszorg hanteert de koekoeksstrategie: we zullen onze expertise via train-the-trainer en procesbegeleiding als een olievlek verspreiden. Met de beperkte inzet die we daarvoor kunnen vrijstellen moeten we strategisch kiezen voor “sleutelsectoren of “bereikbare” middenveldorganisaties.
In onderwijs Onderwijs investeert per definitie in de jeugd en dus in de toekomst. Het is dè plek bij uitstek om structurele veranderingen in het voordeel van kansengroepen door te voeren. Bovendien zijn leerlingen en studenten de volwassenen van later en zijn zij dus het toekomstige draagvlak voor armoedebestrijding en -preventie. Welzijnszorg wil via grondig overleg met de onderwijskoepels tot duurzame aandacht voor armoede komen binnen: • De lerarenopleiding Welzijnszorg pleit voor een module in het hoger onderwijs die leerkrachten in spe een fundamenteel inzicht in armoede bezorgt, zodat ze steeds alert zijn voor leerlingen in armoede wanneer ze voor de klas zullen staan. Er werden contacten gelegd met de minister van onderwijs die concrete resultaten opleverden in het nieuwe VAPA-plan voor onderwijs. • De nascholing van leerkrachten op schoolniveau In de nascholing willen we alle personeel van een school bereiken, niet enkel de leerkrachten.
Educatie
De rode draad
Hiertoe moeten we de onderwijskoepels en schooldirecties overtuigen van de noodzaak van een armoedebeleid op maat van elke school. De eerste stappen in het ontwikkelen van educatieve pakketten en materialen is al van start gegaan en de contacten met de koepels zijn gerealiseerd. In die contacten ondervinden we veel interesse voor onze ideeën.
Sterker dan ooit maakten we in 2014 de keuze om ons educatief werk vanuit drie principes uit te bouwen: ▶ Trajectmatig in organisaties met vorming van de basis en ondersteuning van de organisatieverandering. ▶ Werken vanuit de tweede lijn aan lokale, regionale tandems die al of niet op vrijwillige basis vorming kunnen opnemen. ▶ Werken met ervaringsdeskundigen, individueel of vanuit een groep. In 2014 werd dit vernieuwde educatiebeleid helemaal uitgetekend. In 2015 zal volop werk worden gemaakt van de implementatie van alle beschreven doelstellingen. En kunnen we hopelijk ook al de eerste positieve resultaten noteren van dit vernieuwde beleid.
Het middenveld Binnen het middenveld focussen we op socioculturele verenigingen die met vrijwilligers werken. Met bijzondere aandacht voor (ex)-campagnepartners.
Om het noodzakelijke draagvlak voor onze visie rond educatie te ontwikkelen, kiest Welzijnszorg voor socioculturele middenveldorganisaties.
Ook hier is beleidsadvies aan de top en het middenkader nodig. Meer dus dan tips geven over hoe je met mensen in armoede werkt en inspeelt op hun krachten. Die krachten vallen immers op dorre grond als de structuur van de organisatie en de houding van de (vrijwillige) medewerkers niet is aangepast. Welzijnsschakels De samenwerking Welzijnszorg en Welzijnschakels krijgt een nieuw elan met het luidsprekerproject: vorming en begeleiding van vrijwillige tandems. Vanaf het najaar van 2015 starten we met een eerste groep van zulke tandems, na evaluatie volgen er meer. Op die manier hebben we na verloop van tijd een pool van tandems, die op hun beurt lokaal vorming rond armoede zullen kunnen geven. Verder krijgen de educatieve medewerkers van Welzijnschakels ondersteuning en tips bij het herwerken van hun eigen vormingsmateriaal.
13 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Om het noodzakelijke draagvlak voor onze visie rond educatie te ontwikkelen, kiest Welzijnszorg voor socioculturele middenveldorganisaties. Doordat ze werken met vrijwilligers, kunnen ze heel wat mensen bereiken – ook mensen in armoede. Als ze bereid zijn om de drempel van hun organisatie systematisch te verlagen, kunnen ze die mensen in armoede nog beter bereiken, betrekken, versterken. Kortom: hier zit een heel potentieel aan krachten dat mensen in armoede fundamenteel ten goede kan komen. Dit veld is erg groot: we vertrekken van een samenwerking met Landelijke Gilden en beweging.net en werken gaandeweg verder met andere (ex)campagnepartners.
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Jaarverslag 2014
Politiek
Politiek
Samen politiek Bijna 2000 mensen openden hun paraplu voor onze campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede’. Leerlingen uit Halle, vrijwilligers en medewerkers van Welzijnszorg, Welzijnsschakels, campagnepartners, bevriende organisaties … Allemaal samen gaven we een signaal: iedereen verdient een sterke paraplu van sociale bescherming.
▶ De campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede?’ werd opgebouwd vanuit de bekommernissen en knelpunten die mensen in armoede zelf ondervinden. De eerste signaaldag op 14 februari 2014 kwamen al deze groepen samen om een synthese te maken. Met die inbreng ging Welzijnszorg aan de slag om er een gedragen campagne van te maken. ▶ … De voorbeelden hierboven maken duidelijk waar Welzijnszorg blijvend wil op inzetten. Een structureel armoedebestrijdingsbeleid maakt maar kans als het breed gedragen is. Een maatschappelijk draagvlak creëer je pas als mensen zich betrokken voelen met het thema. Soms moet daarvoor een drempel overwonnen worden. Uitleggen dat politiek geen ver-van-mijn-bed-show is maar wel degelijk ons dagelijks leven bepaalt, is een eerste stap. Daarna moet je mensen ook overtuigen dat er een alternatief nodig is én dat zij daar ook mee voor kunnen zorgen.
Er is nog heel wat werk aan de winkel, maar samen kunnen we het verschil maken.
15 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Een sterk signaal, een politiek signaal. Misschien wel het meest zichtbare signaal vanuit Welzijnszorg dit jaar, maar lang niet het enige. Welzijnszorg zette dit jaar extra in op de politieke betrokkenheid van een hele groep mensen: ▶ Met ‘Ieders stem telt’ trokken we samen met Welzijnsschakels, Samenlevingsopbouw en Uit de marge naar de verkiezingen. In plaats van een memorandum te schrijven enkel voor politici en partijmedewerkers, kozen we ervoor om daarmee de boer op te gaan. Lokale groepen discussieerden erover en gingen in gesprek met politici. Overal in Vlaanderen en Brussel werden grote debatten georganiseerd met geregeld honderden aanwezigen. Mensen in armoede werden een actor in het politieke debat. ▶ Het project lokale dialoogondersteuners dat we samen met Welzijnsschakels opgezet hebben werpt vruchten af. Lokale Welzijnsschakelgroepen gaan in dialoog met hun lokaal bestuur of met spelers op domeinen zoals gezondheid, werk, huisvesting, schulden … Onderwerpen die de mensen bezighouden en waar ze ook lokaal het verschil kunnen maken.
Jaarverslag 2014
Politiek
Dialoog in Zele Het begon met de vraag vanuit Welzijnsschakels OostVlaanderen om deel te nemen aan het dialoogproces rond sociale bescherming. Daar gingen ze in Zele graag op in. Dat resulteerde in een geslaagd lokaal project rond het derdebetalerssysteem.
’Omdat wij het belangrijk vinden dat er structureel gewerkt wordt. Je kan met mensen samenkomen, wat wij zeker doen, zodat we iets voor mekaar kunnen betekenen en ermee op weg kunnen gaan. Maar we vinden ook dat armoede beleidsmatig moet aangepakt worden zodat er een structurele oplossing kan komen. We zijn doordrongen van het idee dat we niet alleen voor hen maar ook door hen en met hen moeten werken. En dat we ons maatschappelijk zo moeten opstellen dat er verandering komt op alle niveaus, lokaal, provinciaal en federaal.’ De mensen zeiden: “We hebben onze verhalen in vertrouwen verteld, maar nu willen we dat er iets gebeurt.” Dus we konden niet anders.’ Derdebetalersregeling Kristien, een van de dialoogondersteuners van Welzijnszorg/Welzijnsschakels begeleidde het dialoogmoment met huisartsen en tandartsen. Daarop werd bekeken of het haalbaar zou zijn dat in Zele alle artsen het derdebetalerssyteem zouden toepassen, zodat de patiënt alleen het remgeld betaalt (= het bedrag dat niet wordt terugbetaald door het ziekenfonds). ’Dit moment leerde ons echt wat dialoog is, verduidelijken en blijven verduidelijken tot je op dezelfde golflengte zit’. Eerst dachten de artsen namelijk dat we wilden dat ze zich conventioneerden, terwijl wij wilden aangeven dat elke arts het derdebetalerssyteem kan toepassen, of hij nu werkt met de officiële tarieven of niet. Uiteindelijk bleek het een slimme zet dat we ook de thuisverpleging hadden uitgenodigd. Ze komen bij de mensen thuis en zien de noden en de armoede. Zij werken altijd met de derdebetalersregeling. We hebben hen laten vertellen wat de voor- en nadelen zijn, zodat wij dat als groep niet hoefden te doen.
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
16
Het is belangrijk dat in de dialoog ook de ervaringen van de zorgverstrekkers aan bod komen. ‘In de gesprekken tussendoor worden bepaalde problemen gesignaleerd die te maken hebben met kansarmoede. Bijvoorbeeld de preventieve controles bij de tandarts. Als je geen geld hebt, ga je niet op preventieve controle. En als je gaat, krijg je een tandenborstel mee en een jaar later brengen ze die dan terug omdat hij versleten is. Terwijl je je tandenborstel om de zes maanden zou moeten vervangen. Maar als je geen geld hebt voor eten, dan vervang je niets wat niet versleten is. Voor tandartsen is het logisch dat je je tandenborstel regelmatig vervangt, ze staan er niet bij stil dat dat niet lukt. Maar als je het zo vertelt, verstaan ze het wel. Dat vond ik toch wel positief, dat ze zo over de brug kwamen. “We luisteren niet alleen, maar we stellen zelf ook vast dat er een probleem is.” Dat vond ik een ferme tegemoetkoming.’ De groep krijgt nu de kans om op het volgende artsenoverleg van Zele de vraag nog een keer concreet te stellen. ‘Je merkt dat de dokters wel weten en beseffen dat er een probleem is, maar dat ze ook niet weten wat ze ermee aan moeten. Dat is iets waar verder aan gewerkt moet worden.’
Politiek
Ook tussen de dialoogmomenten door wordt er verder gewerkt. Via telefoon en persoonlijke contacten wordt het systeem uitgelegd aan zorgverstrekkers. ‘Het feit dat we ook naar hen en naar hun soms zeer negatieve verhalen luisteren, is heel belangrijk. Zo hoorde Vera bij de apotheker dat alle kansarmen profiteurs zijn. Als je dat vanuit je eigen ervaringen kunt weerleggen, en tegelijkertijd aandacht hebt voor zijn verhaal, dan zie je dat er wel begrip komt.”’ Eind juni was er een nieuw dialoogmoment waarbij heel ruim werd uitgenodigd. Zowel bij de zorgverstrekkers als bij de mensen in armoede. De Welzijnsschakel vatte samen wat er gedaan werd, wie eraan meewerkte en waarom. Ook konden ze uitpakken met een eerste concrete realisatie: een informatiekaart voor mensen die recht hebben op de derdebetalersregeling dat aan de zorgverlener kan voorgelegd worden. Tekst: Marja Hermans, een uitgebreide versie verscheen in het Schakelnieuws nr. 54, http://www.welzijnsschakels.be/actua/publicaties
Een tweede zaak is informatie geven aan mensen in armoede. Het is belangrijk dat de mensen die het nodig hebben, weten waar ze recht op hebben en dat is bij velen een probleem.
17 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Een tweede zaak is informatie geven aan mensen in armoede. Het is belangrijk dat de mensen die het nodig hebben, weten waar ze recht op hebben en dat is bij velen een probleem. ‘We gaan de mensen informeren: “Als je code eindigt op 1, dan heb je het recht om de derdebetalersregeling te vragen.” We gaan een kaartje maken dat ze mee kunnen nemen naar de dokter. Dan kunnen ze dat kaartje afgeven en hoeven ze het niet zelf te vragen. De zorgverstrekkers willen graag dat dat geregeld wordt met het OCMW. Als het OCMW wil meewerken, zullen ook de afspraken met de zorgverstrekkers makkelijker verlopen.’
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Jaarverslag 2014
Lokaal draagvlak
Lokaal draagvlak
Iedereen mee tegen armoede Armoede bestrijden kunnen we niet alleen. Welzijnszorg slaagt er jaar na jaar in om medestanders te motiveren om met de inhoud van de campagne aan de slag te gaan, om fondsenwervende acties op te zetten, om jongeren te sensibiliseren over armoede, om politieke acties op te zetten, om vorming te geven over armoede… Ook in de toekomst zullen onze medestanders van groot belang zijn om armoede uit te sluiten. Daarom startte Welzijnszorg in september 2014 met het 3-jarig project ‘Iedereen mee tegen armoede’ om dat lokale draagvlak in de toekomst verder uit te bouwen en te verstevigen.
Twee evoluties baren Welzijnszorg zorgen. Ten eerste ziet de organisatie dat haar medestanders een jaartje ouder worden. Ten tweede blijken jongeren een ander soort engagement op te nemen: actiever, kortstondiger en meer afgebakend. Om deze evoluties het hoofd te bieden, werd in september 2014 het project ‘Iedereen mee tegen armoede’ opgestart.
Het project bestaat uit verschillende fases. In een eerste verkennende fase, van september 2014 tot april 2015, willen we onze huidige medestanders beter leren kennen. Op 1 december 2014 stuurden we een enquête naar allen die in de laatste drie jaar materiaal hebben aangekocht, een Soep op de stoep-actie hebben geregistreerd of een startavond hebben bijgewoond. De resultaten van deze enquête zijn het vertrekpunt voor het verdere verloop van het project.
19 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Dit nieuwe netwerk moet tegen 2017 over volgende kenmerken beschikken: ▶ Inzetbaar: “we kennen onze medestanders en kunnen hen aanspreken om acties te voeren”. ▶ Gedifferentieerd: “onze medestanders komen uit alle lagen van de bevolking, zijn van alle leeftijden, hebben een verschillende religieuze en sociale achtergrond”. ▶ Wendbaar: “onze medestanders staan open voor vernieuwing en innovatie en denken mee met de organisatie”. ▶ Standvastig: “onze medestanders zijn gebonden aan onze organisatie en nemen een langdurig engagement op”.
Jaarverslag 2014
Wie zijn de medestanders van Welzijnszorg?
We bevroegen in de enquête wie de medestanders van Welzijnszorg zijn, wat ze precies doen en wat hen motiveert om met ons mee te werken. De enquête werd via e-mail verstuurd naar 4.961 personen. In totaal antwoordden 777 mensen op de enquête.
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
20
Wat weten we uit de enquête? ▶ 38% van de mensen die de enquête beantwoordden, zijn mannen en 62% is vrouw. De jongste persoon is 19 jaar oud en de oudste 83. De gemiddelde leeftijd is 54 jaar. 70% is ouder dan 50 jaar. ▶ 23% woont in de regio Antwerpen, 19% in Oost-Vlaanderen, 11% in Limburg, 20% in West-Vlaanderen, 23% in Vlaams-Brabant-Mechelen en 11% in Brussel. ▶ 64% is actief op de arbeidsmarkt en 24% is gepensioneerd. De overige respondenten zijn huisvrouw, invalide, student of werkzoekend. ▶ 24% werkt in het onderwijs, 7% in de kerk, 6% in de hulp- en dienstverlening en 6% in de zorgsector. ▶ 84% neemt een vrijwillig engagement op bij een organisatie, vereniging of beweging. De meest vernoemde organisaties zijn: Welzijnszorg, de parochie, Broederlijk Delen, Welzijnsschakels, Femma, KVLV, Beweging.net, KWB, Okra en Gezinsbond. ▶ 68% voert mee campagne “Iedereen beschermd tegen armoede?”. 65% doet dit op vrijwillige basis (al dan niet binnen hun functie of beroep). ▶ 54% hangt een affiche uit, 56% leest de campagnekrant, 52% ondertekent de petitie, 39% doet een gift, 28% leest het politiek dossier en 3% breit mutsjes. ▶ 48% deelt de boodschap van de campagne in zijn vereniging en 35% in de vieringen. 33% werkt mee aan een petitieactie en 24% aan een afficheactie. 17% vertoont de campagnedvd en 16% organiseert een infomoment. 9% kaart de politieke eisen aan bij het lokaal bestuur. ▶ 37% werkt mee aan een Soep op de stoep-actie, 11% zet zijn benen in voor de armen en 3% organiseert een breiactie. ▶ De belangrijkste motivaties om mee campagne te voeren, zijn: “Armoedebestrijding is belangrijk”, “Het is een belangrijk campagnethema”, “Ik wil mensen helpen”, “Ik wil mijn verantwoordelijkheid opnemen” en “Ik wil de wereld veranderen”. ▶ De belangrijkste motivatie om geen campagne te voeren, is: “Ik heb het momenteel te druk.” ▶ Goede en duidelijke actiemodellen, meer informatie over de resultaten van de acties van Welzijnszorg en meer ondersteuning van een medewerker zou bepaalde respondenten kunnen motiveren om mee campagne te voeren. Deze resultaten werden in elke regio met een groep vrijwilligers besproken. Zij formuleerden hun kansen voor de toekomst en de drempels die zij zien om meer medestanders aan te trekken.
Lokaal draagvlak
De resultaten van de enquête in 2014 vormen de basis voor een testfase in 2015. Tijdens deze fase wil Welzijnszorg antwoord krijgen op de volgende vragen: ▶ Hoe communiceren we beter met onze medestanders? Hoe zorgen we ervoor dat de juiste informatie bij de juiste personen terechtkomt? ▶ Hoe motiveren we jongeren, jonge professionelen en actieve jonge ouders om zich in te zetten voor Welzijnszorg? ▶ Hoe kunnen we vanuit onze eigen geschiedenis en identiteit een aantrekkelijke organisatie zijn voor heel de samenleving? ▶ Wat hebben onze medestanders concreet nodig om zich in te zetten? Welke actiemodellen werken voor welke groepen? ▶ Hoe gaan we duurzame partnerschappen aan met andere organisaties? In 2015 zetten we in heel Vlaanderen concrete trajecten van versterking, werving en ondersteuning op om een antwoord op deze vragen te krijgen.
Onze medestanders zijn ervan overtuigd dat het werk van Welzijnszorg meer dan nodig is! “Al meer dan 20 jaar werk ik met jullie materiaal in lager en secundair onderwijs. Vooral in de lagere scholen komt de boodschap goed over! Sommige kinderen hebben het zelf moeilijk thuis en het is goed dat de verhalen positieve elementen bevatten (spelende kinderen thuis, mama maakt eten klaar...). Ook het zelfvertrouwen van Robby groeit en dat is waardevol voor de kinderen die luisteren: het beeld van de arme verandert hierdoor. Goed zo!” “Ik ben heel dankbaar dat mensen geven om anderen en daarbij ook willen helpen! Bedankt aan Welzijnszorg om die zorg en rechten in te zetten en te ondersteunen!” “De armoedebestrijding in al haar facetten, in eigen land, is een belangrijk doel, dit mag nooit uit het oog verloren worden en daarvoor is Welzijnszorg zeer erg nodig en nuttig. Voortdoen zoals jullie bezig zijn!”
21 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Testfase
Getuigenissen
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Jaarverslag 2014
Projecten
Projecten
“Voor domme mensen, druk op 1, voor half begaafden, druk 2, voor intelligente mensen, leg af.” Schrok je bij het lezen van de kop boven dit stukje? Je moet je in geen geval persoonlijk aangesproken voelen. Dat zinnetje is immers een uitspraak die klonk in de voorbereidende gesprekken bij één van onze campagneprojecten.
“Ik wil een persoon aan de lijn: je kan niet meer terecht bij wie je wilt. Als je belt naar het nummer van CM, kom je in Turnhout terecht, voor het ACV moet je naar Mechelen, de Belgacomwinkel doet enkel verkoop, voor politie moet je ook naar Mechelen. Je bent een nummer, persoonlijke dienstverlening kan niet meer” “Ze verstaan soms niet wat ik bedoel en mijn geduld raakt dan op. Ik vraag dan iemand anders om te bellen, ge moet geduld hebben, weten wat ge moet zeggen”.
Welzijnszorg bundelt immers niet alleen wetenschappelijk onderzoek en cijfers om er een campagne van te maken, maar ook de ervaringen en verhalen van mensen die armoede letterlijk aan den lijve meemaken. En die vertalen we dan in aanbevelingen en eisen, die we vervolgens met jullie steun aankaarten bij wie er iets aan kan doen. Daarover lees je elders meer in dit jaarverslag. Zo geeft Welzijnszorg niet alleen financiële steun aan tientallen organisaties, maar versterkt ze ook het signaal dat deze organisaties uitsturen.
Een heel krachtig moment in dat hele proces was onze eerste signaaldag in samenwerking met Welzijnsschakels vzw, op 14 februari 2014. Daar bundelden al deze projecten hun ervaringen en vaststellingen en legden die voor aan Welzijnszorg en de –toen nog – toekomstige campagnepartners.
De Schakel Puurs.
* Je vind al deze projecten beschreven op www.welzijnszorg.be/onze-pijlers/projecten
23 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Je hoort er de frustratie in van mensen die niet terechtkunnen bij wat eigenlijk ‘dienstverlening’ zou moeten zijn. Uitleg vragen en je rechten kunnen waarmaken bij het OCMW, VDAB of RVA, …is niet vanzelfsprekend. Daarover ging het in onze campagne 2014 ‘Iedereen beschermd tegen armoede’? En daarover hadden onze 17 campagneprojecten* het al op het einde van 2013, toen ze deze campagne voorbereidden.
Jaarverslag 2014
De Papiermolen De Medestandersgroep ATD Vierde Wereld Limburg komt maandelijks op de tweede dinsdagmiddag samen in een ruimte van buurtwerking-sociaal restaurant Klavertje Vier.
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
24
“Uit gesprekken bleek dat mensen in armoede op juridisch vlak in de knoei raken met administratieve procedures die moeten gevolgd worden, met documenten die moeten ingevuld en verstuurd worden, met instanties die moeten verwittigd worden en in het algemeen met voor hen onbegrijpelijk taalgebruik (jargon)”.
We maken mee De Schakel in Puurs ging nog een stapje verder met de verhalen die ze opving. Ze vroegen en kregen van Welzijnszorg financiële steun om via theater een lokaal dialoogproces op gang te brengen om de maatschappelijke dienstverlening te verbeteren.
’De Papiermolen’ is het resultaat van een actieve samenwerking tussen Vriendschap vzw en de Medestandersgroep ATD Vierde Wereld Limburg. In dat project biedt de Medestandersgroep juridische en administratieve bijstand bij problemen met overheidsinitiatieven zoals OCMW, stad, provincie en RVA, maar ook met nutsbedrijven (water, gas, elektriciteit, telefoon) en particulieren (verhuurders, herstellers, ...). De bedoeling is niet alleen het concrete probleem aan te pakken, maar ook aan de mensen de nodige informatie te geven zodat ze in de toekomst zulke problemen op eigen kracht de baas kunnen.
“Aan de andere kant zitten soms ‘eikels’. Bij de elektriciteit: de ene keer krijg ik de rekening, de andere keer niet. Ik krijg een papier dat ik moet betalen, ik bel, alles is in orde… De dag daarna krijg ik een nieuwe brief, ik bel, ‘je staat een maand achter’. Deze maand kreeg ik voor een maand achterstand een aangetekend schrijven. Maar de post brengt niet altijd de post. Ik bel naar Brussel, maar er verandert niets. Enkel de vaste postbode is OK, daar kun je van op aan. Er loopt dus iets mis waar je niets aan kan doen, maar je hebt er wel last van, jij zit met de gebakken peren…” De Schakel Puurs.
Alternatieve oplossing: De woning is van jou, de grond niet Goede armoedebestrijding ontstaat vaak van onderuit, als experiment. Welzijnszorg ondersteunt maar al te graag zulke initiatieven. Op onze oproep voor innoverende initiatieven die in de campagne van volgend jaar kunnen inspireren, kwamen maar liefst 16 voorstellen binnen! Maar grote experimenten kosten geld en moeten degelijk ondersteund worden om te kunnen slagen. Vandaar dat Welzijnszorg koos om Platform Community Land Trust Vlaanderen te steunen. De term ‘Community Land Trust’ wordt in Vlaanderen meer en meer gebruikt. Nochtans zijn er op dit moment nog geen CLT-woonprojecten gerealiseerd. Er staat er eentje in Gent op stapel, maar het is er nog niet. Het model komt overgewaaid uit de Verenigde Staten en is gekenmerkt door de scheiding van de eigendom van de grond en van de woning. De Community Land Trust blijft eigenaar van de grond, de bewoners worden via erfpacht of recht van opstal eigenaar van de woning. Wanneer de eigenaar zijn woning wil verkopen zal hij slechts een kwart van de eventuele meerwaarde (zo’n 25 %) kunnen ontvangen. De overige 75% vloeit terug naar de trust. Zo blijft de woning betaalbaar voor de volgende koper met een laag inkomen. Binnen het Platform willen de deelnemende partners dit model uitwerken voor Vlaanderen, en aan de Vlaamse minister van Wonen als mogelijk alternatief voorstellen. Meer betaalbare woningen voor mensen met weinig kansen op de woningmarkt, daar staan wij helemaal achter.
Projecten
Dankzij jullie bijdragen kon Welzijnszorg steun bieden aan : 17 campagneprojecten in 2014
18 campagneprojecten voor de campagne 2015 18 starters en vernieuwers
18 diverse projecten
34 samenwerkers die gedurende twee jaar met Welzijnszorg aan de slag gaan
€ 806.000 1 laureaat van de Prijs Armoede Uitsluiten, en nog eens 3 genomineerden
5 organisaties contacteerden ons voor een adviestoelage, aan 3 organisaties is er in 2014 uitbetaald.
2 eigen projecten 4 innoverende projecten die gedurende enkele jaren nieuwe wegen verkennen en 153 Welzijnsschakels
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
25
Jaarverslag 2014
Fondsenwerving De cijfers bewijzen het!
NFO
I
s illiger vrijw voor hrift tijdsc elijks aand Driem
INFO
ber ptem g | se szor elzijn nW ers va henk en sc
ber vem r - no tobe - ok
2014
md her esc ? en b oede e r Iedgeen arm t trefst land ch on te nre in
Driemaandelijks tijdschrift voor vrijwilligers en schenkers van Welzijnszorg | juni - juli - augustus 2014
l o en iaa ens Socp 7 m 1o
nt: me sta art uit t Te ngska n he toega . ede n va je gratis o lo nip Sa rm oen? K
n a t kan jij d
ege
en t
Sam
Wa
1
:31 4 15
3/09/1
Financiële resultaten 2013 Aan te vinken in je agenda:
startavonden 2014 ndd
080.i
nfo_5
Project in de kijker: Wi
1
EVA-centrum Ekeren
619 Soep op de stoep-acties brachten € 129.571,40 op.
201 sportievelingen hebben hun benen ingezet voor de armen en zamelden € 22.451,28 in.
13.925 schenkers steunden Welzijnszorg waarvan 1.441 voor het eerst.
124.342 mutsjes werden gebreid voor de Goedgemutste Breicampagne en brachten € 11.765,34 op.
Winfo_4873.indd 1
18.996
1
6/06/14 12:49
mensen ontvangen het driemaandelijks magazine W-info en blijven op de hoogte over het reilen en zeilen van de organisatie.
66 mensen gaven te kennen dat ze overwegen om Welzijnszorg op te nemen in hun testament.
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
26
154.697 campagneaffiches sierden ramen, deuren en muren en riepen op voor een solidaire samenleving.
119.488 campagnefolders werden verdeeld en brachten € 21.333,63 op.
22.597 adventskalenders gaven inspiratie tijdens de adventsperiode en brachten € 18.176,99 op.
Fondsenwerving
Solidariteit met mensen in armoede leeft in Vlaanderen!
We zoeken ongeveer 40 vrijwilligers op school - collega’s, ouders, leerlingen - die thuis gratis soep maken en die soep meebrengen naar school. Deze soep wordt gedurende vijf dagen verkocht tijdens de speeltijd, aan 1 euro per tas. Dit is zuivere winst en de hele school helpt mee met klaarzetten, soep maken, bedienen, opruimen ... Ook tijdens de kookles maken leerlingen soep, die dan tijdens het oudercontact verkocht wordt ten voordele van Welzijnszorg. We doen dit graag, omdat we heel blij zijn dat jullie zo hard werken om de armoede in eigen land te bestrijden. We dragen Welzijnszorg een warm hart toe en de Soep op de Stoep-actie betekent voor ons een heel zinvolle start en einde van de adventsperiode!” Veronique Vitulo, godsdienstleerkracht Sint-Maarten Bovenschool Beveren
Sportief en solidair “Een vriend stuurde me de link ‘Ik zet mijn benen in voor de armen!’ door en ik ging een kijkje nemen op de website van Welzijnszorg. De slogan sprak mij enorm aan en bovendien beleef ik doorgaans veel plezier aan het lopen. Ik vond het een mooie gedachte om via mijn deelname aan de Nacht van West-Vlaanderen mensen in armoede te steunen. Het was een prachtige avond. Het was een redelijk lastig parcours, maar toch slaagde ik erin om de 10 km in 55 minuten en 54 seconden uit te lopen. Maar het allerleukste waren toch wel de vele reacties op mijn vraag tot sponsoring. Ik had via e-mail familie, vrienden, buren, collega’s en kennissen aangespoord om te sponsoren. Blijkbaar stonden veel mensen achter dit initiatief want ik verzamelde 927 euro voor Welzijnszorg.” Hilde Rossenue, Gistel
De Goedgemutste Breicampagne zorgde voor een echte brei-rage “Ik werk in een rusthuis in Machelen en sprak onze animatrice aan over de Goedgemutste Breicampagne van Welzijnszorg. Zij was er onmiddellijk voor gewonnen en sprak verschillende bewoners aan die zich direct aan het breien hebben gezet. Van mond tot mond heeft de campagne zich verspreid tot een ware brei-rage in het rusthuis. Verpleegsters, verzorgers, bewoners, poetsvrouwen en zelfs het administratieve personeel is beginnen breien.. Overal waar men keek, zag men wel iemand met breinaalden en wol in de weer.” Els, medewerker
27 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Een warm gebaar “We hebben alweer heel erg ons best gedaan... We breken telkens ons vorige record, in 2014 zamelden we maar liefst 1.152 euro in.
Jaarverslag 2014
De Schande en de keerzijde
Inleefweek in armoede
Welzijnszorg draagt de samenwerking met mensen in armoede hoog in het vaandel. Gedurende de voorbereiding van de campagne zijn er de dialoogprocessen. Samen met mensen uit de Welzijnsschakels gingen we ook de artistieke toer op. Tijdens twee repetitiedagen werden tien onvergetelijke acteurs vanuit verschillende Welzijnsschakels klaargestoomd voor het verhalentheater “De Schande en de keerzijde”, naar het gelijknamige boekje van Jos Geysels en Erik Vlaminck. Met veel passie en gedrevenheid brachten de acteurs de verhalen tot leven.
In oktober organiseerde Welzijnszorg samen met het Mechels Armoedecollectief Geknipt een inleefweek in armoede. Het evenement werd met meer dan 250 inschrijvingen een gigantisch succes. Wat was de uitdaging? Gedurende de week van 10 tot 17 oktober 2014 dienden alle deelnemers met een beperkt leefbudget rond te komen.
Antwerpen
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
28
De première van de voorstelling in Herentals was een knaller. Meer dan 750 toeschouwers genoten van een sterke verhalenavond. Onder de vleugels van schrijver Erik Vlaminck brachten de acteurs een sterk staaltje ‘theatercafé’. Het publiek hing aan hun lippen en werd geraakt door de brieven van Dikke Freddy en de gloednieuwe geschreven monologen van de auteur. Met zowel ludieke als serieuze commentaren werden verschillende facetten van de armoedeproblematiek in de samenleving en in de politiek aangekaart. De campagne van Welzijnszorg werd zo op treffende wijze in de kijker gezet. Na de première in Herentals volgden in de regio nog vijf andere succesvolle voorstellingen.
Vlaams-Brabant/Mechelen
Wie deelnam kreeg op dag één de leefregels toegezonden. Later op de week kregen allen een ‘onverwachte’ factuur van ElectraMech in de bus. Ook werd gevraagd om in die week een culturele activiteit te plannen. Afhankelijk van de gezinssamenstelling kregen ze ook nog een specifieke opdracht toegezonden. Zo kregen ouders een uitnodiging voor een verjaardagsfeestje van een klasgenoot van hun kind. Het budget hiervoor werd van het weekbudget afgetrokken. Elke avond was er een activiteit. Er werd een panelgesprek georganiseerd, en het Sociaal Huis van het OCMW, De Keeting en De Lage Drempel hielden een opendeurmoment. Bij de sociale kruidenier kon men fictief gaan winkelen. Het CAW belde de deelnemers op voor een fictief intakegesprek. En het Mechels filmhuis organiseerde een filmavond. Het evenement kreeg uitgebreide persaandacht. Een journalist van Gazet van Antwerpen deed mee en bracht elke dag een stukje in de krant. Naast de voorzitter van het Mechelse OCMW en talloze lokale politici, namen ook heel wat bekende Vlamingen deel aan het evenement. Opvallend was de verscheidenheid van de deelnemers: studenten, ouderen, gezinnen, allemaal deden ze mee! Voor de meesten was het de eerste keer dat ze met ‘armoede’ in aanraking kwamen.
Regionale werking
Dikke Freddy in de bib
Circa Sociale danst op een slappe koord
In het kader van de campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede?’ organiseerde Welzijnszorg Limburg samen met Vormingplus Limburg een actie in drie verschillende bibliotheken in de provincie. We nodigden acteur Frans Novak uit om voor te lezen uit ‘De brieven van Dikke Freddy’, columns geschreven door Erik Vlaminck. De actie ging door in de bib van Bree, Hasselt en SintTruiden.
Op dinsdag 7 oktober en woensdag 8 oktober 2014 lanceerde Welzijnszorg de campagne in Oost-Vlaanderen. Circusartiest Hans zorgde voor de visuele ondersteuning met het gelegenheidscircus “Circa Sociale’.
Frederik De Meester, alias Dikke Freddy, leeft aan de rand van de maatschappij. Hij reageert vanuit zijn ervaringen op mistoestanden en beslissingen van de overheid en parlementaire besluiten die zijn leven bemoeilijken. Dikke Freddy kruipt dan in zijn pen, om te protesteren en wantoestanden aan te klagen. De inhoud van de brieven sloot perfect aan bij het campagnethema van Welzijnszorg over sociale onderbescherming. Michele en Ria van Gastvrij Sint-Truiden organiseren al een aantal jaar op rij een Soep op de stoep-actie in de bibliotheek ten voordele van Welzijnszorg. Door de combinatie met een voorleesactie was het drukker dan gewoonlijk en was de soepverkoop een groot succes.
Oost-Vlaanderen
Het is voor velen moeilijk om met de beperkte middelen die ze hebben de bordjes draaiende te houden. Veel mensen glippen door de mazen van het net. Ook circusartiest Hans heeft dit aan den lijve ondervonden. Tot grote verbazing van de aanwezigen vertelde de circusartiest hoe hij zelf maandenlang balanceerde op een slappe koord. Hij had zijn rug gebroken en werd op dat moment geconfronteerd met ons sociaal (onder-)beschermingssysteem. Hij werd letterlijk van het kastje naar de muur gestuurd. Door zijn artiestenstatuut had hij volgens verschillende hulpverleners geen recht op een uitkering of extra dringende hulp. Dit terwijl hij zijn rug gebroken had en hem een lange revalidatie te wachten stond. Na meer dan drie jaar en meer dan 12 verschillende diensten kwam hij eindelijk bij de juiste hulpverlener terecht. Uiteindelijk kreeg hij de uitkering waar hij recht op had. De periode dat hij zonder geld zat, jongleerde hij met de middelen die hij had. De boodschap van Hans was duidelijk. Het is verontwaardigend te horen dat zo veel mensen hun rechten mislopen. Laat u niet wijsmaken dat je geen recht hebt. We hebben allemaal rechten en we hebben allemaal recht op steun. Het is jammer genoeg nog vaak een kwestie bij de juiste persoon terecht te komen die je op weg kan helpen.
29 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Limburg
Jaarverslag 2014
Regionale werking
Solidair Aarschot Vlaams-Brabant/Mechelen
t’Hope en De Man met de vogelkooi West-Vlaanderen
In het kader van de campagne “Iedereen beschermd tegen armoede?” organiseerde de regionale dienst van Welzijnszorg in Vlaams-Brabant en Mechelen een inleefmoment voor haar personeelsleden. Samen bezochten ze een woonwagenterrein in Boortmeerbeek. Opbouwwerkster Ann Donné gaf er uitleg bij een project van Riso Vlaams-Brabant dat Welzijnszorg ondersteunt. Het werd een boeiende dag! Een dikke maand later herhaalde Welzijnszorg het inleefmoment in samenwerking met Vormingplus Oost-Brabant voor een breder publiek in Aarschot. Zo konden op vrijdag 5 december 2014 zowel geïnteresseerden die Welzijnszorg al van dichtbij kenden als mensen die de organisatie nog niet goed kenden een inhoudelijk vormingsmoment bijwonen over het project Solidair Aarschot.
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
30
Eerst kregen de deelnemers een inleiding over de campagne van Welzijnszorg en het thema sociale grondrechten. Daarna stelde opbouwwerkster Ann Donné het project , dat dit jaar ondersteund werd door Welzijnszorg, voor. Zij dwong samen met enkele woonwagenbewoners in Aarschot hun recht op kwaliteitsvol en betaalbaar wonen af. De verkrotte stacaravans werden vervangen door mobiele, goed geïsoleerde kleinschalige woongelegenheden. Architect Eli Geyzels, die mee zijn schouders onder dit project had gezet, leidde de deelnemers rond op het nabijgelegen woonwagenterrein. Na afloop van het bezoek was iedereen overtuigd dat dit boeiende project van Riso een concreet en innovatief antwoord biedt op de grootschalige woonproblematiek in de regio Vlaams-Brabant.
Tijdens de campagne ‘Iedereen beschermd tegen armoede?’ was Welzijnsschakel t’Hope uit Roeselare één van de campagneprojecten. In het kader van de campagne organiseerden zij informatiesessies over de grondrechten. Ze verzamelden ervaringen over de onvolmaaktheden in het sociale beschermingssysteem en bundelden alles in een toneelvoorstelling onder het motto “mensen uit hun kooi lokken, hen leren vliegen en hen samenbrengen in één stevig nest.” In “De Man met de vogelkooi” brachten jongeren en volwassenen mét en zonder armoede-ervaring op een artistieke manier hun eigen ervaringen samen rond sociale bescherming. Via woord, muziek en beeld bracht de groep zowel de gebruikte als de gemiste kansen scherp in beeld. Het toneel sensibiliseerde het brede publiek over sociale onderbescherming, armoede en uitsluiting, met het oog op een mentaliteitswijziging. Op de startavond van Welzijnszorg West-Vlaanderen vond de spetterende première plaats. Uiteindelijk trad t’Hope tijdens de campagne over heel West-Vlaanderen zo’n 7 keer op. En telkens was het publiek laaiend enthousiast. Jaimie, toen stagiair bij Welzijnsschakels: “Het was een groepsbindend, mooi proces dat de groep dichter bij elkaar bracht. Ieders persoonlijkheid, sterktes en talenten kregen er een plaats.” Iris, lid van t’Hope: “Ik ontdekte mijn talenten en grenzen waardoor mijn zelfvertrouwen groeide. We wilden het publiek de juiste boodschap meegeven, namelijk dat armoede en sociale onderbescherming een groot probleem is dat we de wereld uit moeten helpen.”
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
31
Jaarverslag 2013
Financiële resultaten 2014 Welzijnszorg vzw Solidariteit is het sleutelwoord voor onze organisatie. ‘Samen tegen armoede’ is dan ook alleen mogelijk in een solidaire samenleving. Een samenleving waar ieder zijn plekje heeft en het gevoel heeft iets te betekenen. Want het is juist dat gevoel van niets te betekenen, er niet toe doen, dat armoede zwaar om dragen maakt. ‘Samen tegen armoede’ betekent dan ook werken aan een samenleving waar mensen de mogelijkheid krijgen om ‘iets te betekenen’ en een bestaan uit te bouwen dat voor hen zinvol is. Solidariteit zet aan tot structurele veranderingen. En laat dat nu vooral datgene zijn wat we nodig hebben. Dankjewel voor je solidariteit!
boekjaar 2012
uitgaven armoedeprojecten ✤ betoelaging projecten ✤ directe kosten ✤ personeelskosten ✤ aandeel algemene kosten
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
32
911.067 747.825
boekjaar 2013
36% 42%
147.790 15.452
1.009.174 850.136
boekjaar 2014
39% 43%
143.856 15.182
967.275 806.308
37% 43%
145.131 15.836
educatieve projecten ✤ kosten educatieve werking ✤ personeelskosten ✤ aandeel algemene kosten
944.941 249.271 629.821 65.849
37%
921.726 243.967 613.059 64.700
35%
971.523 285.547 618.490 67.485
37%
samenwerkingsprojecten ✤ directe kosten samenwerking ✤ personeelskosten ✤ aandeel algemene kosten
213.522
8%
208.025
8%
210.547
8%
193.311 20.211
77.145
188.167 19.858
3%
75.157
189.834 20.713
beleidswerk ✤ directe kosten beleidswerk ✤ personeelskosten ✤ aandeel algemene kosten
3%
69.842 7.303
fondsenwerving ✤ werkingskosten ✤ personeelskosten ✤ aandeel algemene kosten
208.525 149.978 53.005 5.542
8%
217.803 160.764 51.594 5.445
8%
215.546 157.815 52.051 5.679
8%
Communicatie ✤ werkingskosten communicatie ✤ personeelskosten ✤ aandeel algemene kosten
34.906 3.222 28.685 2.999
2%
35.864 4.996 27.921 2.947
1%
35.620 4.377 28.169 3.074
1%
algemeen beheer ✤ werkingskosten ✤ personeelskosten
174.262 16.495 157.767
7%
169.775 16.207 153.568
6%
171.833 16.905 154.929
6%
totaal uitgaven
2.564.367
resultaat (positief)
252.879
67.983 7.175
112.778
3%
68.585 7.484
2.637.526 100%
76.069
2.648.412 100%
327.002
100%
boekjaar 2013
boekjaar 2014
inkomsten fondsenwerving ✤ collecten ✤ particuliere giften ✤ fondsen
1.797.024 364.650 1.281.645 150.729
64%
1.967.715 359.203 1.449.232 159.280
1.888.347 343.466 1.404.631 140.250
subsidies
561.112
20%
333.030
327.960
vergoedingen
459.110
16%
449.558
759.107
totaal inkomsten
2.817.246
2.750.303
2.975.414
Uitgaven 2014
Inkomsten 2014
▶ armoedeprojecten 967.275 ▶ fondsenwerving 1.888.347 ▶ educatieve projecten 971.523 ▶ subsidies 327.960 ▶ samenwerkingsprojecten 210.547 ▶ vergoedingen 759.107 ▶ beleidswerk 76.069 ▶ fondsenwerving 215.546 ▶ communicatie 35.620 ▶ algemeen beheer 171.833 2.648.412 327.002
33 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
boekjaar 2012
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Wie deed wat in 2014? Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel T 02/502 55 75,
[email protected] Boekhouding & administratie Véronique Peynsaert Campagne Isabelle de Meyere Directeur Daniëlle Colsoul Directiesecretariaat Marja Hermans Educatie & vorming Danny Horemans Kristien Vanspauwen Fondsenwerving Vanessa Lelon Grafische vormgeving Gevaert Graphics Lokaal draagvlak Lieselot Hemeryck Website Plant-a-flag Jeugd & onderwijs Kusum Mertens Onderhoud Marie-Christine Disachi Dieneki Politiek werk Bert D’hondt Projectenwerking & beleidsplanning Frieda Bex Secretariaat Machteld Uyttersprot Hadewijch Van Hove
Regionale medewerkers Ant werpen
[email protected] ■ Educatief medewerker Fons Corten Kristien Sestig ■ Administratief medewerker Hilde Van Put
Brussel
[email protected] ■ Educatief medewerker Bart Van Walle ■ Administratief medewerker Rita Vantroyen
Limburg
[email protected] ■ Educatief medewerker Inge Koekelkoren ■ Administratief medewerker Ann Cleenders Anita Jame
Oost-Vl aanderen
[email protected] ■ Educatief medewerker Ellen Van Der Zwalmen ■ Administratief medewerker Carine Fock Mieke Vangansbeke
Vl aams-Brabant/Mechelen
[email protected] ■ Educatief medewerker Sylvie Vanderhoydonck/Heleen Osaer (vervanging) Bart Van Walle ■ Administratief medewerker Anita Schaerlaeken
West-Vl aanderen
[email protected] ■ Educatief medewerker Bie Cools Steffi Beyaert ■ Administratief medewerker Stefanie Lammens Caterina Rathmann
Raad Van Bestuur Greta D’hondt (Voorzitter) * Johan Truyers (Ondervoorzitter) * Johan Martens (Secretaris-penningmeester) * Leden: Kris Buckinx * Daniëlle Colsoul * Lieve Herijgers * Ronny Lannoo * Werner Maeckelberghe * Karine Rochtus * Rony Timmermans * Wim Vandewiele * Els Vrijdag
35 Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Nationale medewerkers
Jaarverslag Welzijnszorg 2014
Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel, T. 02/502 55 75
[email protected], www.welzijnszorg.be Facebook: Welzijnszorg, Samen tegen Armoede Twitter: @welzijnszorg