ACHTER DE COULISSEN jaarverslag 2010

ACHTER DE COULISSEN jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

All the world’s a stage ...and all the men and women are merely players William Shakespeare

2

3

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Inhoud Deel 1

Volkshuisvestingsverslag

Voorwoord 1 Onze koers 2 Tevreden en redzame klanten 2.1 Dienstverlening 2.2 Woningkwaliteit en keuzevrijheid 2.2.1 Uitvoering Strategisch Voorraadbeleid (SVB) 2.2.2 Kwaliteitsslag 2.2.3 Niet-planmatig onderhoud 2.2.4 Planmatig onderhoud 2.2.5 Groot onderhoud 2.3 Slaagkans 2.3.1 Aandacht voor primaire doelgroep 2.3.2 Huurverhoging 1 juli 2010 2.3.3 Verhuur 2.3.4 Woonruimteverdelingsgegevens 2.3.5 Huisvesting specifieke groepen 2.3.6 Verkoop 2.3.7 Nieuwbouw en overige projecten 2.4 Empowerment 3 Leefbare en vitale wijken 3.1 Leefbaarheid 3.2 Beschikbaarheid voorzieningen 4 Duurzame leefomgeving 4.1 Duurzaam ondernemen 4.2 EPA-labels 4.3 Maatschappelijk verantwoord ondernemen 5 Continue organisatieontwikkeling 5.1 l’escaut als werkorganisatie 5.1.1 Algemeen 5.1.2 Dochters en deelnemingen 5.1.3 Opus groep 5.1.4 ROM Marsaki groep 5.1.5 De leiding van l’escaut 5.1.6 Personeelsbezetting 5.1.7 Arbeidsomstandigheden 5.1.8 Medewerkerstevredenheidsonderzoek 5.2 Ontwikkeling 5.2.1 l’escaut klantgericht: van goed naar beter 5.2.1 Automatisering 5.2.2 Procesmanagement 5.2.3 Balanced Scorecard / Managementinformatie 5.2.4 Organisatiestructuur

7 11 14 14 14 14 15 15 16 16 16 16 17 17 17 18 20 21 22 27 27 29 35 35 35 35 41 41 41 41 41 42 42 42 43 43 43 44 44 44 44 45

5.2.5 5.2.6 5.3 5.4 5.4.1 5.4.2 5.4.3 6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.2 6.3 6.4 6.5 6.5.1 6.5.2 6.6 6.6.1 6.6.2 6.6.3 6.7 7 7.1 7.2 7.3 8 9 9.1 9.2 9.2.1 9.2.2 9.2.3 9.2.4 9.2.5 9.2.6 9.2.7 9.2.8 10

HRM Bedrijfshuisvesting werkorganisatie Goed besturen en resultaatgericht werken Relatiebeheer Partners HVL Bestuur en financiers Financiële positie Managementcontrol Risicomanagement Beheersing bedrijfskosten Financieel beleid Jaarresultaat 2010 Integrale belastingplicht Meerjarenprognose 2011-2016 Prognose jaarresultaten Prognose balansposten Treasury Algemeen Renteontwikkelingen Renterisico Deelnemingen Verslagen onafhankelijke organen OR Geschillencommissie Regionale Klachtencommissie Woonruimteverdeling Bestuursverklaring Corporate Governance Bestuur Toezichthouder Samenstelling en deskundigheid Profiel Good Governance Verantwoording bestuurdersbeloning Verantwoording aan belanghouders Verantwoording beleid rondom commissarissenbeloning Verantwoording commissarissenhonorering Verklaring over volkshuisvestingsverslag en jaarrekening Samenstelling gremia

45 45 45 46 46 46 47 51 51 51 51 52 53 53 54 54 55 55 55 56 56 57 59 59 59 60 61 63 63 63 64 64 67 67 67 68 68 68 69

Deel 2

Jaarrekening

71

De blauwe cursieve gedeelten in de tekst refereren aan de intenties die zijn uitgesproken in het jaarplan 2010. Hiermee wordt inzage verstrekt in planning versus realisatie.

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Voorwoord

Was er de economische crisis van 2008. Nederland heeft die weliswaar goed doorstaan, zeker als we naar andere lidstaten in Europa kijken. Natuurlijk, er worden veel minder nieuwe woningen gebouwd dan voorheen, maar de werkeloosheid is bij ons goed beheersbaar gebleven, en onze levensstandaard is zeker niet slecht. Toch is ons toekomstperspectief fors ingeboet. Het begon bij de financiële sector. Banken verlagen het risicoprofiel en gaan voor veel meer zekerheid. Zij hebben hun hypotheekvoorwaarden scherper gesteld. Kopers lopen er nu tegenaan dat ze minder dan voorheen kunnen lenen. Resultaat is dat veel minder huishoudens de stap naar een koopwoningen kunnen maken en de bouwproductie in Nederland fors is afgenomen. Wat nog gebouwd wordt, komt voor het overgrote deel voor rekening van de corporaties. Wij zien in de praktijk dat de doorstroming afneemt door de terugloop in huuropzeggingen. De financiële crisis zet ook door in de oplopende pensioengerechtigde leeftijd en de hoogte van de pensioenuitkeringen. Door de combinatie van minder betalenden, maar meer uitkeringsgerechtigden was de pensioengerechtigde leeftijd al aan het oplopen. Nu krijgen we te horen dat de inkomsten van de pensioenfondsen, als gevolg van de crisis, zijn afgenomen. Dat gaat zelfs zover dat de dekkingsgraad ontoereikend is. Werkenden moeten meer premie gaan betalen en de uitkeringen van gepensioneerden worden niet meer geïndexeerd. Toch mogen we niet klagen als we naar landen als Griekenland, Spanje, Portugal en Ierland kijken. In vergelijking daarmee is er bij ons slechts sprake van een dip. Maar de broekriem is wel een aantal gaatjes aangetrokken en het oude perspectief is in de kast gezet…

Welkom bij de voorstelling van de woningcorporatie.

Jan van Beekhuizen Directeur-bestuurder l’escaut woonservice

6

7

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

REGIE NEMEN Als regisseur ken je het verhaal, je kent je spelers en het speelveld. Je meerwaarde ligt in overzicht. Je zorgt dat de losse elementen zich aaneenrijgen tot een geheel dat staat. De corporatie krijgt steeds meer de regie in de buurt. De problemen zijn bekend en de spelers ook. Zij spelen allemaal hun eigen spel. Wijkregisseurschap is niet dat spel overnemen, maar zorgen dat we samen spelen.

“Regie is wat er komt kijken alvorens men kan komen kijken.”

8

9

Onze koers

In ons ondernemingsplan 2009 – 2012 staan de doelstellingen geformuleerd die we ook in ons jaarplan 2010 een plaats hebben gegeven. Deze doelstellingen zijn: • Tevreden en redzame klanten; • Leefbare en vitale wijken; • Duurzame leefomgeving; • Continue organisatieontwikkeling; • Waarborgen financiële continuïteit. Tevreden en redzame klanten Dienstverlening Onze dienstverlening laten we meten door het KWH (Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector. Dit is een landelijk instantie, die zowel onze klanten interviewt alsook onze telefonische bereikbaarheid meet. We hadden ons als doel een cijfer 7,8 gesteld, wat ook daadwerkelijk gehaald is. Woningkwaliteit Woningkwaliteit is een vraagstuk dat speelt op niveau van de portefeuille en op niveau van de complexen. Een corporatiebrede werkgroep is hard aan het werk gegaan om ons portefeuillebeleid te herijken. Dit loopt over de jaargrens van 2010 heen. Voor de zomer van 2011 moet dit leiden tot een gedragen plan. Kwaliteitsverbetering Kwaliteitsverbetering bestaat voornamelijk uit het renoveren van keuken, douche en toilet. Dit wordt hoofdzakelijk uitgevoerd in bewoonde situatie. Nadat in een woningcomplex een modelwoning is gemaakt, krijgen huurders de mogelijkheid om deze te bezoeken en keuzes te maken. In de praktijk kiest 90% voor de aangeboden mogelijkheden. Ons doel van 400 uitgevoerde verbeteringen is gerealiseerd. Verkoop Een deel van ons woningbezit is aangewezen voor verkoop aan huurders, danwel bij huuropzegging aan derden. Alle 33 verkochte woningen zijn verkocht na huuropzegging. Via onze projectontwikkelaar Marsaki worden ook koopwoningen gebouwd. Wij hebben deze via de koopgarant-formule in de markt gezet, waarna er 26 zijn verkocht. Leefbare en vitale wijken Samen met de gemeente en onze huurdersvereniging is geconstateerd dat de leefbaarheid in de omgevingen Bloemenlaan, Hercules Segherslaan en Bossenburgh onder druk staat. Dit heeft geresulteerd dat in de omgeving van de Bloemenlaan en H. Segherslaan camera’s zijn geplaatst, extra politietoezicht is gekomen, er inloopspreekuren zijn geregeld en dat er een burgemeestercontrole is voor woningtoewijzingen. Dit alles heeft een positieve invloed gehad op de leefbaarheid. Met collega-corporatie Woonburg en de gemeente zijn onderhandelingen gevoerd voor het invoeren van het project Buurtbemiddeling. Hierover is overeenstemming bereikt. Het project is in april 2011 “live” gegaan. Duurzame leefomgeving Wij geven uitvoering aan duurzaamheid door te investeren in energiebesparende maatregelen. Dit doen we langs de lijn van vastgestelde EPA-labels en doelen die leiden tot een hoger energielabel. Zittende huurders profiteren daar maximaal van, omdat er wel maatregelen worden getroffen, maar de opvolgende huurder wordt pas geconfronteerd met de bijbehorende huurverhoging. Continue organisatieontwikkeling Het veranderingstraject ‘klantgericht werken’ is al eerder ingezet. Dit heeft geleid tot het inrichten van een KCC (Klant Contact Centrum). Het doel is dat 80% van alle klantvragen hier worden afgewikkeld. Als afronding hebben alle medewerkers een training klantgerichtheid gevolgd. De kernwaarden van de cursus zijn opgenomen in het competentiemanagement en ieders Persoonlijk Ontwikkeling Plan. Waarborgen financiële continuïteit Om doelstellingen te kunnen realiseren is een gezonde financiële positie een vereiste. Het CFV (Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting) heeft ons beoordeeld als een A1 corporatie. Dat wil zeggen dat onze voornemens en positie zich tot elkaar verhouden. Een stevige basis om de toekomst in te kunnen.

10

11

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

1

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

PUBLIEK De bezoeker van toneel ziet alleen de voorstelling. De eindeloze repetities, de schmink, belichting, het is voor hem vanzelfsprekend en nagenoeg onzichtbaar. Het draagt bij aan zijn ervaring, zonder dat hij het merkt. Voor ons publiek telt ook alleen de waarde van het product. Achter de schermen wordt hard gewerkt. Ieder personeelslid, van wijkverantwoordelijke tot controller, zet zich in voor een goed huis in een goede buurt. “Zelfs de beste acteur buigt voor het publiek.”

12

13

Tevreden en redzame klanten

De eerste doelstelling van ons ondernemingsplan is tevreden en redzame klanten. Met redzame klanten bedoelen we dat wij als corporatie onze klanten willen helpen als zij het moeilijk hebben en ze weer op het juiste pad te brengen. Bewoners die tevreden zijn in hun omgeving en huis en zelfstandig hun weg weten te vinden in deze maatschappij. Met de volgende thema’s hebben wij in 2010 getracht dit te bereiken. 2.1

Dienstverlening

Het optimaliseren van onze dienstverlening was een primaire doelstelling in het verslagjaar. Onze klanten geven aan dat zij in voldoende mate tevreden zijn over onze dienstverlening en over de samenwerking van onze partners. Zelf vinden we dat dit nog beter kan. Wij willen in de KWH-meting gemiddeld minstens een 7,8 scoren. De tevredenheid/waardering van onze klanten over de kwaliteit van de dienstverlening is dit jaar zowel via eigen nazorgenquêtes als door het KWH gemeten. Op basis van onze eigen nazorgenquêtes hebben onze klanten de dienstverlening van l’escaut gewaardeerd met een gemiddeld cijfer van 8,0. Deze nazorgenquêtes hadden betrekking op de volgende onderwerpen: Huuropzeggingsprocedure 8,2 Woningtoewijzingsprocedure 7,7 Reparatieprocedure 8,0 Daarnaast laten wij onze dienstverlening elk jaar meten door het KWH. Dit is het kwaliteitskeurmerk voor woningcorporaties. In 2010 is ons label weer verlengd. De behaalde eindcijfers van de gemeten labelonderdelen zijn als volgt: Labelonderdelen

2010

Landelijk gemiddelde

Corporatie bezoeken

7,8

7,8

Woning zoeken

7,1

7,6

Woning betrekken

8,2

8,0

Huur betalen

7,9

7,9

Reparatie uitvoeren

8,3

7,9

Tabel: Eindcijfers gemeten labelonderdelen KWH in 2010

Jaarlijks publiceert het KWH een prestatie-index van alle gemeten (vestigingen van) corporaties (207). In de ranglijst tot en met 2010 bezet l’escaut de 87e plaats met een gemiddelde score van 7,8. Hoewel de score gelijk is gebleven, betekent de positie op de ranglijst een lichte daling ten opzichte van vorig jaar. Meer informatie over het KWH-huurlabel staat op de site: www.kwh.nl. Huurbonus 2010 Als onderdeel van het traject ‘l’escaut klantgericht’ is gekeken hoe l’escaut haar klanten kan belonen voor positief huurdersgedrag. Dit heeft eind 2009 geresulteerd in de vormgeving van de zogenoemde ‘Huurbonus’, waarbij we ‘goede’ huurders belonen voor hun nette betalingsgedrag. Begin 2010 is deze Huurbonus over het jaar 2009 aan circa 3.500 ‘goede’ huurders uitbetaalt. Dat betekent dat deze huurders in 2009 iedere maand via automatische incasso op tijd de huur hebben betaald en hiervoor als een soort beloning een geldbedrag van € 20,- op hun bankrekening hebben ontvangen. Begin 2011 is de huurbonus over het jaar 2010 aan alle ‘goede huurders’ uitbetaald. Op basis van de bevindingen van zowel de uitbetaling van de Huurbonus 2009 als de Huurbonus 2010, besluiten we in het jaar 2011 of l’escaut al dan niet jaarlijks de huurbonus aan ‘goede huurders’ continueert. Dit kan betekenen dat we ook andere methodes onderzoeken om goede huurders te belonen. 2.2

Woningkwaliteit en keuzevrijheid

Hoe zorgen we ervoor dat onze klanten warm lopen voor onze woningen? Dat is niet alleen zorgen voor goed onderhoud, maar ook op lange termijn kijken hoe de wens van de klant zich ontwikkelt en wij ons bezit daar op kunnen aanpassen. Dat laatste valt samen te vatten onder de naam ‘Strategisch voorraadbeleid’. 2.2.1 Uitvoering Strategisch Voorraadbeleid (SVB) Het strategisch voorraadbeleid vernieuwen we en zetten we om naar een portefeuillestrategie. Het woningbezit van l’escaut is verouderd en sluit niet aan bij de toekomstige vraag. Bovendien spelen op de woningmarkt diverse ontwikkelingen waarop l’escaut op tijd moet inspelen. Dit zijn onder andere demografische ontwikkelingen (mogelijke krimp), veranderende woningbehoefte van met name senioren en de huishoudenverdunning. Op lange termijn loopt l’escaut het risico dat vraag en aanbod niet meer op elkaar aansluiten, wat leidt tot verhuurproblemen en uiteindelijk mogelijk ook tot leegstand.

14

2010 heeft daarom in het teken gestaan van vernieuwing van het proces van vastgoedsturing. Van strategisch voorraadbeleid naar portefeuillestrategie. In 2010 zijn de strategische keuzes vastgesteld, heeft er woningmarktonderzoek plaatsgevonden, zijn wijk- en buurtstrategieën bepaald en is van alle complexen de performance in beeld gebracht aan de hand van een elftal indicatoren. Al deze stappen zijn bepalend voor de uiteindelijke besluitvorming van de strategie op complexniveau. Hiermee worden kaders vastgelegd om de transformatie van de huidige portefeuille naar de ideaalportefeuille waar te kunnen maken. De afronding van het totale project dient voor de zomer van 2011 een feit te zijn, zodat de meerjarenbegroting vanaf 2012 op basis van de vernieuwde inzichten ingericht kan worden. 2.2.2 Kwaliteitsslag Een onderdeel van het op peil houden van de woningkwaliteit is de projectmatige kwaliteitsslag; het projectmatig updaten van woningen aan de eisen van deze tijd. Onder de kwaliteitsslag verstaan we voornamelijk verbeteringen uitvoeren aan keuken en sanitair. In 2010 voeren we in verschillende complexn de kwaliteitsverbetering uit. In het verslagjaar namen we zes complexen op om een kwaliteitsverbetering uit te voeren. Diverse complexen zijn gestart in 2009 en afgerond in 2010. Voor we met de werkzaamheden starten, maken we in het betreffende complex een modelwoning. In deze modelwoning voeren we werkzaamheden uit, zodat huurders een beeld krijgen hoe de nieuwe situatie eruit komt te zien. De werkzaamheden worden voornamelijk uitgevoerd in de keuken, de douche en het toilet. In het kader van klantgerichtheid mogen de huurders zelf de kleur van keukenfrontjes, greepjes, tegelwerk en dergelijke uitkiezen. Deze werkzaamheden voeren we uit zonder huurverhoging voor de zittende huurders. Wel betalen de huurders extra wanneer er meer wordt uitgevoerd dan de “standaard”uitvoering. De huuraanpassing vindt plaats wanneer de desbetreffende woning muteert. Projectmatige kwaliteitsslag In totaal zijn er in 357 woningen projectmatig kwaliteitsverbeteringen uitgevoerd. De gemiddelde deelname ligt op bijna 90%. De overige 10% doet niet mee, vaak vanwege al zelf aangebracht veranderingen. Ook ouderen die opzien tegen de overlast of op korte termijn verhuizen en bewoners die door ziekte de overlast niet aankunnen, laten de kwaliteitsverbetering aan zich voorbij gaan. Deze woningen voeren we uit bij mutatie. In 2010 was dit voor 49 woningen het geval. Totaal is er bij 406 woningen kwaliteitsverbetering uitgevoerd. Begonialaan e.o. Bij een onderzoek in 2008 kwam naar voren dat er asbesthoudend materiaal aanwezig was in woningen aan de Begonialaan en omgeving Na verdere onderzoeken zijn we begin 2010 gestart met de kwaliteitsverbetering. Dit project ronden we in 2012 af. 2.2.3 Niet-planmatig onderhoud Niet-planmatig onderhoud verdelen we in reparatieonderhoud en mutatieonderhoud. Mutatieonderhoud is het onderhoud dat wij uitvoeren in een woning nadat een bewoner is verhuisd en voordat een nieuwe bewoner het huis betrekt. Reparatieonderhoud In het kader van klantgerichtheid voeren we binnen het reparatieonderhoud ook onderhoud voor rekening van huurders uit; ook wel huurdersonderhoud genoemd. Zoals het bijvullen van een cv-installatie of het verhelpen van lekkende kranen. Reparatieonderhoud voeren we voornamelijk zelf uit; door ons eigen onderhoudsbedrijf en waar nodig besteden we het uit aan externen. In het verslagjaar is € 1.939.000,- uitgegeven aan reparatieonderhoud. Per woning komt dit neer op € 297,-. De hoge kosten zijn te wijten aan complexen waar we hebben besloten niet meer te investeren. Deze complexen worden steeds ouder en daardoor neemt het aantal meldingen en kosten toe. Mutatieonderhoud In 2010 gaven we in totaal € 2.447.000,- uit aan mutatieonderhoud. De gemiddelde mutatiekosten waren € 3.797,- per mutatie. Dit is € 2.047,- meer dan het vastgestelde budget. Dit heeft verschillende oorzaken: • Technisch: de matige onderhoudsstaat van diverse woningen en vertrekkende klanten die aanspraak konden maken op de Generaal Pardonregeling. Hoge investeringen waren hierdoor nodig om de woning in goede staat te kunnen verhuren. • Studentenhuisvesting: aan de Hercules Segherslaan werden appartementen omgebouwd tot kant en klare, gemeubileerde kamers voor studenten van de Hogeschool Zeeland. Deze extra investering is bekostigd uit het mutatiebudget. • Als laatste de doorbelasting van kosten die bij mutatie aan de vertrekkende huurder in rekening wordt gebracht. Deze kosten kunnen soms behoorlijk oplopen en zijn niet altijd bij de huurder geïnd (denk hierbij met name aan ontruimingen) en daarom uit het mutatiebudget bekostigd. Medio 2010 zijn meerdere ingrijpende maatregelen genomen om het gemiddeld mutatiebudget per woning beheersbaar te krijgen met als doel om in 2011 binnen het budget te blijven.

15

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

2

Aantal reparatiemeldingen

2010

2009

6528

6539

13520

13114

Aantal gevallen mutatieonderhoud

569

548

Uitgaven onderhoudslasten woningen

in €

in €

1.939.000

1.532.000

Reparatieonderhoud Mutatieonderhoud

2.447.000

1.331.000

Planmatig onderhoud

3.035.000

4.065.000

Kwaliteitsslag (niet-planmatig)

1.627.000

2.156.000

Buurtbeheer en leefbaarheid

59.000

382.000

Overig onderhoud

52.000 9.159.000

9.466.000

Uit voorgaande tabel blijkt dat 5.756 woningen (93%) van het bezit van l’escaut in de zogenoemde betaalbare voorraad valt en daarmee toegankelijk is voor de primaire doelgroep. Van de 417 woningen hebben 64 woningen een huurprijs boven de liberalisatiegrens van € 647,53 en vallen onder het segment luxe huur. Naast 6.173 zelfstandige woonruimtes hadden wij 186 studentenkamers in bezit. In 2010 zijn er geen nieuwe afspraken gemaakt ten aanzien van de benodigde kernvoorraad. De aandachtsgroep in het volkshuisvestingsbeleid omvat de huishoudens die op basis van hun inkomen recht hebben op huurtoeslag. Het deel van de aandachtsgroep dat op zelfstandige woonruimte in de sociale huursector is aangewezen, bestaat in Vlissingen uit circa 4.700 huishoudens (bron: Stadsmonitor). Daarvoor zijn in totaal circa 7.200 woningen in de bereikbare voorraad van l’escaut woonservice en Woonburg beschikbaar (tot € 648,-) en is hiermee ruimschoots voldoende. Aantallen verhuringen qua leeftijd, huishoudgrootte, inkomen en huurgrens in de periode 01-01-2010 t/m 31-12-2010

Kosten per woning Reparatieonderhoud

297

234

Mutatieonderhoud

375

203

Planmatig onderhoud

465

622

Kwaliteitsslag (niet-planmatig)

Leeftijd

Inkomen

Huurgrenzen <= € 357,37

€ 357,37 <> € 647,53

> € 647,53

Eenpersoonshuishoudens

249

330

<65

< = € 21.450

Buurtbeheer en leefbaarheid

9

59

<65

> € 21.545

21

43

3

Overig onderhoud

8

>= 65

< = € 20.200

6

22

5

>= 65

> € 20.200

26

10

<= € 357,37

€ 357,37 <> € 647,53

> € 647,53

16

43

Totaalkosten onderhoud per woning

1403

1448

Tweepersoonshuishoudens Tabel: onderhoudslasten en kosten per woning

2.2.4 Planmatig onderhoud Planmatig onderhoud is het op peil houden van de technische staat van het woningbezit. Het bedrijfsbureau maakt de begroting, stelt de planning op en organiseert vervolgens zelf de uitvoering van werkzaamheden. De werkzaamheden worden enerzijds in uitvoering gegeven bij de eigen onderhoudsdienst en anderzijds uitbesteed aan externen. Bijzonderheden: l’escaut woonservice probeert zo veel mogelijk werkzaamheden in één jaar te plannen. De overlast voor de bewoner wordt zo teruggebracht tot dat ene jaar, waarna er verder een aantal jaren geen planmatige onderhoudswerken meer plaatsvinden. Waar voorheen de cycli van schilderwerk op vijf jaar stonden, is nu overgegaan naar zes jaar. Ook andere werkzaamheden worden zo veel mogelijk hieraan gekoppeld. Kunststofkozijnen In een complex zijn de houten kozijnen vervangen door kunststofkozijnen. Ook is in de kunststofkozijnen HR++ glas geplaatst. Twee complexen (124 woningen) zijn voorzien van kunststofkozijnen. De bergingen zijn eveneens voorzien van kunststofkozijnen. 2.2.5 Groot onderhoud In 2010 heeft l’escaut een beperkt aantal kwalitatieve verbeteringen van het vastgoed via een projectmatige aanpak uitgevoerd. De regie voor deze kwalitatieve verbeteringen voeren we zelf. Daarbij stemmen we de werkzaamheden zoveel mogelijk af op de wensen van bewoners. Portieken Meidoornlaan e.o Een tiental portieken in Tuinstad zijn in dit jaar voorzien van een intercominstallatie en een bouwkundige afsluiting. Hiermee is invulling gegeven aan de wens van vele bewoners. Portieken “Hooghe water” De zes entrees van de etagewoningen aan de Hogeweg en Leeghwaterstraat zijn in 2010 gerenoveerd en voorzien van elektrische schuifdeuren. De vernieuwde entree heeft ook de uitstraling van het complex op de omgeving aanzienlijk verbeterd. 2.3

Slaagkans

2.3.1 Aandacht voor primaire doelgroep Per 31-12-2010 is de verdeling van ons woningbezit naar huurprijsklasse als volgt: (huurtoeslaggrenzen per 01-01-2010; basis: netto-huurprijzen). Huurprijsklasse

Aantal woningen

< € 357,37

2.249

> € 357,37 en < € 548,18

3.507

> € 548,18

102

<65

< = € 29.125

<65

> € 29.125

9

18

1

>= 65

< = € 27.575

5

5

3

>= 65

> € 27.575

8

1

9

<= € 357,37

€ 357,37 <> € 647,53

> € 647,53

Drie- en meerpersoonshuishoudens <65

< = € 29.125

5

34

<65

> € 29.125

1

8

>= 65

< =€ 27.575

>= 65

> € 27.575

1

1

Tabel aantal verhuringen: deze tabel is exclusief verhuringen van onzelfstandige woonruimte, voornamelijk studentenkamers. Het verschil tussen het aantal verhuizingen (mutatiegraad) en het aantal verhuringen wordt, naast deze onzelfstandige woonruimte, veroorzaakt door uitverhuizingen in het kader van strategisch voorraadbeleid, verkoop en overloop naar het volgende jaar.

2.3.2 Huurverhoging 1 juli 2010 Jaarlijks stelt de Minister van Wonen, Wijken en Integratie het maximale huurverhogingspercentage vast. Voor 2010 is dit maximale percentage vastgesteld op 1,2%; 1,3% lager dan het huurverhogingspercentage over het jaar 2009. Wij zijn met de huurdersvereniging enige jaren geleden overeengekomen dat l’escaut een inflatievolgend huurbeleid hanteert. Voor corporaties geldt daarnaast de maximale huurprijsnorm. Dit is het percentage waarmee de gemiddelde huurprijs gerekend over alle woningen van een betreffende corporatie per 1 juli mag stijgen. Ook de maximale huurprijsnorm is in 2010 gebaseerd op het inflatiepercentage van 1,2%. Daarnaast trekken wij bij mutatie de huur op naar het voor het complex afgesproken geldende percentage van de maximaal redelijke huur. 2.3.3 Verhuur De Walcherse woningcorporaties presenteren sinds medio 2007 het woningaanbod op het gezamenlijk webportaal www.hurenopwalcheren.nl. Het is alleen mogelijk om via internet op zowel nieuwe als bestaande woningen in te schrijven en te reageren. 2.3.4 Woonruimteverdelingsgegevens Wij hanteren een aantal criteria of een woning of complex van woningen goed in de markt ligt: • het aantal keren dat een woning wordt aangeboden (aanbiedingsgraad); • het gemiddeld aantal reacties per gepubliceerde woning (reactiegraad); • het aantal opzeggingen per complex (mutatiegraad). Aanbiedingsgraad De aanbiedingsgraad geeft aan hoe vaak een woning wordt aangeboden, voor hij wordt geaccepteerd. De aanbiedingsgraad over 2010 komt gemiddeld uit op 1,8. Dit is net boven de norm van 1,7. Vergeleken met 2009 zien we dat woningen minder snel door klanten geaccepteerd worden. In 2009 werd een woning aan gemiddeld 1,3 kandidaten aangeboden. Ondanks het gegeven dat er tamelijk wat druk ligt op de Vlissingse woningmarkt hebben we toch steeds meer te maken met een kritische woonconsument. Reactiegraad De reactiegraad berekenen we om inzicht te krijgen in het aantal reacties per gepubliceerde woning. In 2010 kregen we gemiddeld 100,5 reacties per aangeboden woning. Op complex- of woningniveau constateren we grote verschillen. Zo zijn er

417

Tabel: Verdeling woningbezit naar huurprijsklasse

16

17

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Aantal woningen per 1 januari 2010

Onze woonmaatschappelijke medewerker heeft ook in het afgelopen jaar een bemiddelende rol gehad in de toewijzing van woonruimte voor bijzondere doelgroepen. Hierdoor is het mogelijk om vanuit leefbaarheidoogpunt goede afspraken te maken over de aard van de begeleiding en de toewijzingen in een bepaalde woonomgeving. Zo dragen we zorg voor het voorkomen van grote concentraties van bijzondere doelgroepen in een bepaald gebied.

Het gemiddeld aantal reacties per geadverteerde woning is ten opzichte van 2009 (gemiddeld 98 per woning) licht gestegen. Gezien het gegeven dat er ten opzichte van 2009 meer woningen beschikbaar kwamen, maar het aantal reacties op de geadverteerde woningen licht is toegenomen ten opzichte van 2009 geeft aan dat meer woningzoekenden een beroep doen op de huurmarkt. De situatie op de koopmarkt (onder andere het minder makkelijker verkijgen van financiering voor een koopwoning) is hier debet aan.

Stichting Werkt voor Ouderen (SWO) Om een goede vitale mix in seniorencomplexen te realiseren, hebben we in 2009 met SWO afspraken gemaakt over de verdeling van seniorenwoningen. De helft van de leegkomende woningen wijzen we toe aan ouderen zonder een zorgindicatie. De andere helft wijzen we toe aan ouderen met een zorgindicatie. Ook in 2010 golden deze afspraken. De klant met een zorgindicatie is overigens vrij om te kiezen welke zorgaanbieder de diensten levert.

Mutatiegraad De mutatiegraad geeft aan hoeveel woningen onze klanten opzeggen. In 2010 zijn er 641 woningen gemuteerd waarvan de bewoners zijn verhuisd. Van deze 641 verhuizingen betrof het voor 72 bewoners een verhuizing vanwege herstructureringsplannen. Begin 2010 komt de mutatiegraad op 10,1%. Voor 2010 was uitgegaan van 600 reguliere mutaties en 133 uitverhuizingen in het kader van herstructureringsplannen (sloop). Het aantal reguliere mutaties van 569 blijft dus ruim onder het begrote aantal.

Stichting Voor Regionale Zorgvoorziening in Zeeland (SVRZ) Voor het 55+ complex Weyeblick maakten we afspraken met SVRZ. De helft van de leegkomende woningen wijzen we toe aan ouderen zonder een zorgindicatie. De andere helft wijzen we toe aan ouderen met een zorgindicatie.

Redenen hiervoor zijn: • het aantal uitverhuizingen vanwege sloop leidt tot een korte verhuisstroom; • de economische crisis waardoor de koopmarkt op slot is komen te zitten; • het relatief hoge percentage urgentietoekenningen; Ten opzichte van 2009 (mutatiegraad 10,16%/643 woningen) zijn er in 2010 twee woningen minder gemuteerd. 2.3.5 Huisvesting specifieke groepen Urgenties Woningzoekenden kunnen in aanmerking komen voor een sociale urgentie indien er sprake is van een nood- en/of levensbedreigende situatie. Een medische urgentie kan aangevraagd worden indien er sprake is van een ergonomische beperking. Dit betekent dat vanwege lichamelijke beperkingen de huidige woning niet meer voldoet. Woningzoekenden met een urgentie krijgen voorrang op andere woningzoekenden. De regionale urgentiecommissie behandelt urgentieaanvragen. Het aantal besproken sociale urgentieaanvragen op Walcheren is in 2010 gestegen ten opzichte van 2009. In 2009 waren er 201 aanvragen en in 2010 230. Van deze aanvragen zijn er 101 urgenties toegekend en zijn er 129 afgewezen. Sociaal urgenten krijgen vanuit de corporatie een passende woning aangeboden waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met hun wensen. Het aantal sociaal urgenten die in 2010 een woning van l’escaut kregen toegewezen bedroeg 44. Dit zijn er negen meer dan in 2009. In 2010 zijn binnen de regio Walcheren 134 medische urgenties toegekend. Medisch urgenten dienen zelf te reageren op het woningaanbod waarbij de urgentie wordt toegevoegd aan de inschrijving. Dit zijn er 11 meer dan in 2009. Regelmatig wordt een beroep gedaan op l’escaut om huisvesting te verzorgen of aan te passen voor mensen met een functiebeperking. Alle aanpassingen worden binnen de regio Walcheren beoordeeld door het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg), nu MO-zaak (Maatschappelijk Overleg). De uitvoering is in handen van Thuiszorg Walcheren. Bij mutatie van een reeds aangepaste woning geven we voorrang aan woningzoekenden waarvoor een beschikking door het CIZ is afgegeven. Woningtoewijzing bijzondere doelgroepen l’escaut heeft een speciale taak als het gaat om huisvesting van bijzondere doelgroepen, zoals ouderen en personen met een geestelijke of lichamelijke functiebeperking. Het realiseren van een goede welzijns- en zorgvoorziening kunnen wij niet alleen realiseren. Om deze mensen te kunnen huisvesten gaan we samenwerkingsverbanden aan met verschillende zorginstellingen en instanties. Wij leveren in deze samenwerkingsverbanden de huisvesting, de zorgverlenende instantie levert de zorg. Daar waar nodig of gewenst, passen we de bestaande voorraad woningen aan aan de specifieke wensen van deze doelgroepen of ontwikkelen we speciale nieuwbouwprojecten. Regionaal zijn afspraken gemaakt over welke stappen woonbegeleidingsinstanties dienen te doorlopen om buitenom de geldende woonruimteverdelingsafspraken aanspraak te kunnen maken op woonruimte voor cliënten. Zo zijn er samenwerkingsverbanden met organisaties zoals SWO, SVRZ, Emergis (Het Witte Huis, CMO Maresaete), Stichting het Gors, Stichting AZZ (nu: Stichting Juvent), Stichting Arduin, Stichting Blijf van m’n lijf Zeeland, Stichting Door en Stichting Droom. Dit zijn instellingen die zorg verlenen aan psychiatrische cliënten, of cliënten met lichamelijke en/of verstandelijke beperkingen of andere problematiek. Voorwaarden waar zorg- en begeleidingsinstanties aan moeten voldoen om in uitzonderlijke situaties een beroep te doen op toewijzingen buitenom het beleid bleven in 2010 overeind. In dit kader hebben wij in 2010 16 aanvragen ontvangen van diverse maatschappelijke instellingen. In negen gevallen is een woning toegewezen en verhuurd aan de betreffende instelling of cliënt. Daarnaast kregen een paar klanten met begeleiding, na positief woongedrag, een zelfstandig huurcontract.

18

Emergis In 2010 kregen wij twee aanvragen van Emergis voor een woning. Hiervan is een woning toegewezen aan een cliënt van Emergis. De andere aanvraag is nog in behandeling. Het Witte Huis Het Witte Huis biedt opvang voor dak- en thuislozen. Samen met Emergis werken we samen om de doorstroming in het Witte Huis te bevorderen. In 2010 hebben we een woning toegewezen aan een cliënt van Het Witte Huis. CMO Maresaete De maatschappelijke opvang biedt opvang en een helpende hand aan cliënten om weer zo zelfstandig mogelijk te functioneren. Dit geldt voor iedereen die niet zelfstandig in eigen onderdak en verzorging kan voorzien. In 2010 hebben wij van Emergis drie aanvragen voor een woning binnengekregen, waarvan er nog één loopt. Stichting het Gors Het Gors biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een lichamelijke functiebeperking en/of verstandelijke functiebeperking op meer dan 80 locaties in de provincie Zeeland. Het Gors creëert de voorwaarden die een cliënt als noodzakelijk ervaart voor een zinvol bestaan. De huisvestingsverzoeken van het Gors richtten zich afgelopen jaar op appartementsgewijs wonen en er werd verder afstand gedaan van groepswonen. Wij hebben op dat gebied inspanningen verricht om aan deze wensen tegemoet te komen. In 2010 hebben wij een woning toegewezen. Dit betrof één eengezinswoning in de binnenstad. Stichting Agogische Zorgcentra Zeeland (AZZ) / Foyer de Jeunesse Stichting AZZ (nu: Stichting Juvent) helpt kinderen (0-18 jaar) en gezinnen die te maken hebben met opvoedings-, gedragsen/of ontwikkelingsproblemen. AZZ biedt behandeling aan normaal begaafde jeugd, aan jeugd met een lichtverstandelijke beperking en aan jonge kinderen met psychiatrische problematiek. Verlengde hulpverlening is mogelijk voor jongeren tot 23 jaar. Voor de bewoners van de Foyer de Jeunesse heeft AZZ ook als doel coaching te bieden op hun weg naar zelfstandigheid, waarbij instroom op de woning- en arbeidsmarkt centraal staat. In 2010 wezen we één woning toe aan Stichting AZZ en één woning aan een cliënt uit de Foyer de Jeunesse. Stichting Arduin Arduin heeft een brede expertise ontwikkeld in het geven van ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking op de domeinen wonen, werken, dagbesteding, scholing en vrije tijd. De kinderen, jongvolwassenen, volwassenen en ouderen waar Arduin mee verbonden is, ondersteunen wij vanuit de visie dat mensen met een beperking als vanzelfsprekend een plaats moeten hebben in de maatschappij. Vanuit die optiek is afgelopen jaar tegemoet gekomen aan huisvestingswensen door zelfstandige woonruimte aan te bieden. In 2010 hebben wij één aanvraag van Stichting Arduin binnengekregen. Deze aanvraag loopt nog. Stichting Blijf van m n lijf Zeeland Stichting Blijf van m’n lijf Zeeland biedt hulp en opvang aan mishandelde en met mishandeling bedreigde vrouwen en hun kinderen. Wij wezen in 2010 aan twee cliënten van deze stichting een woning toe. Stichting Door Stichting Door staat voor: Door Opvang en Ontmoeting Resocialisatie. Stichting Door biedt een laagdrempelige intermediaire voorziening die wil bijdragen aan het verhogen van kansen voor gedetineerden in het laatste gedeelte van hun detentieperiode en ex-gedetineerden om terug te keren in de samenleving. Vanuit die optiek is afgelopen jaar tegemoet gekomen aan huisvestingswensen door zelfstandige woonruimte aan te bieden. In 2010 hebben wij twee aanvragen binnen gekregen; één woning is toegewezen en één aanvraag loopt nog.

19

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

woningcomplexen die meer dan 300 reacties opleveren, maar er zijn ook woningen waar maar enkele reacties op binnen komen. Het aantal reacties is ook weer afhankelijk van de situatie op de woningmarkt. Het aantal woningen wat beschikbaar komt, de huurprijs van de vrijkomende woning en de locatie van de woning. Het beeld van de afgelopen jaren is echter onveranderd. Met name de goedkope en betaalbare eengezinswoningen leveren zeer veel reacties op.

Koopgarant Koopgarant is een vorm van ‘sociale koop’ met als doel een koopwoning (bestaande bouw of nieuwbouw) bereikbaar te maken voor een bredere doelgroep. Door het geven van een korting op de verkoopprijs biedt Koopgarant minder draagkrachtigen en/of starters de mogelijkheid om een woning te kopen. Met name de stap naar een koopwoning wordt voor een starter hiermee kleiner. l’escaut heeft de verplichting om de woning terug te kopen binnen drie maanden na aanbieding door de eigenaar (terugkoopgarantie), waarbij de waardeontwikkeling (winst of verlies) wordt gedeeld. Door deze terugkoopgarantie blijft l’escaut na verkoop juridisch en economisch verbonden met de verkochte woning.

Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland l’escaut woonservice maakt deelt uit van Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland. Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland is in 2001 opgericht en bestaat per 1 januari 2011 uit 13 corporaties (werkgebied West-Brabant en Midden- en Noord-Zeeland).

In het eerste kwartaal van 2010 zijn er 14 nieuwbouw eengezinswoningen van het project Inicio in Nieuw Bonedijke in de verkoop gezet volgens de Koopgarantformule. Deze woningen zijn eind 2010 opgeleverd. Aanvankelijk werden de 14 Koopgarantwoningen Inicio aangeboden met een kortingspercentage van 15%; wegens de moeizame verkoop is dit kortingspercentage vervolgens verhoogd naar 20%. Vijf woningen van dit project zijn al verkocht, waarvan één in 2010. Het totaal aantal verkochte woningen komt hiermee op 26; tot eind 2010 waren dit er 22.

De stichting heeft als doel het in eigendom verkrijgen en vervreemden van woonwagenstandplaatsen en huurwoonwagens en het op een adequate wijze beheren. De Stichting heeft hiervoor een beleidsplan opgesteld, waarin de randvoorwaarden zijn verwoord. Daarnaast brengt de Stichting jaarlijks een jaarverslag uit, waarin een overzicht wordt gegeven van de verrichtte werkzaamheden van het afgelopen jaar. De stichting is eigenaar van 198 standplaatsen en 34 huurwoonwagens verdeeld over 31 woonwagenlocaties. Op de locaties in Midden- en Noord-Zeeland zijn de gemeenten nog eigenaar van de huurwoonwagens. Het uitgangspunt voor een eventuele overdracht van de huurwoonwagens aan de Stichting is het opstellen van een bedrijfswaardeberekening op basis van de vastgestelde parameters.

project

Aantal woningen

Type

Waarvan verkocht*

Jaar van verkoop

Kortingspercentage

Alegria

12

Eengezins, nieuwbouw

12

2009

25%

Beatrixlaan

9

Eengezins, nieuwbouw

9

2009

25% (8)

Inicio

14

Totaal

35

Eengezins, nieuwbouw

5

2010

20% (1) **

2010

15% (1)

2011

20% (4)

26

* peildatum 1 maart 2011 ** Koopgarant terugkoop verkoop Koopgarant

De stichting voert een gedegen onderhoudsbeleid en is op een voortvarende wijze bezig om de financiële risico’s in beeld te brengen van de complexen op basis van de opgestelde bedrijfswaardenberekeningen en een liquiditeitsopstelling voor de middenlange termijn. De deelnemende corporaties aan de stichting zijn zich bewust van haar volkshuisvestelijke taak en geven op deze manier uitvoering aan de zorg voor het doelgroepenbeleid volgens het BBSH. 2.3.6 Verkoop In het jaar 2010 worden er 36 woningen verkocht. In het kader van het Strategisch Voorraadbeleid is een aantal complexen aangewezen voor verkoop. Hierbij stellen we de zittende bewoners in de gelegenheid hun woning te kopen en bij mutatie wordt de woning leeg verkocht. Omdat de te verwachten opbrengsten nodig zijn voor een kwaliteitstoevoeging aan de overige woningen, is de prijs marktconform vastgesteld. De koopmarkt in 2010 zat grotendeels op slot. De naweeën van de economische crisis en de aanhoudende moeizame hypotheekverstrekking door banken bemoeilijken de verkoop van woningen. Dit heeft er toe geleid dat er uiteindelijk 33 verkopen zijn gerealiseerd, terwijl er 36 woningen gepland stonden. Het probleem op de koopmarkt in Vlissingen ligt met name in het segment appartementen. Dit leidt tot langdurige leegstand. Daarnaast is de markt onder de bestaande bewoners grotendeels verzadigd. De mutatiegraad in deze complexen neemt af waardoor er minder woningen leeg komen die we kunnen verkopen. Ten opzichte van 2009 zijn in 2010 veertien woningen meer verkocht. In 2010 pasten we het verkoopprogramma aan aan de hand van de actualisatie van het strategisch voorraadbeleid. De verkochte woningen zijn verdeeld over de volgende wijken: Verkoopprogramma 2010

Gepland

Gerealiseerd

Binnenstad

2

0

Middengebied

12

13

Paauwenburg

8

9

Groot-Lammerenburg

8

4

Oost-Souburg

1

4

Nw. en St Joosland

5

3

totaal

36

33

Daarnaast heeft l’escaut in het verslagjaar – na aanbieding van de eigenaar – één Koopgarantwoning uit het project ‘Beatrixlaan’ teruggekocht. Deze woning is in de reguliere verkoop gezet en uiteindelijk na een aantal maanden volgens de Koopgarant-formule aangeboden. 2.3.7 Nieuwbouw en overige projecten Een aantal projecten heeft in 2010 als het ware een pas op de plaats gemaakt. De vernieuwing en verbetering van het vastgoed vroeg om een reflectie op de aanwezige plannen. In het bijzonder stond de diversificatie tussen koop- en huurwoning in de herstructurering van Nieuw Bonedijke in de huidige markt onder druk. Naast de twee stedelijke vernieuwingsprojecten “Groote Markt en “Nieuw Bonedijke” is er in 2010 ook gewerkt aan kleinschalige projecten en sociaal maatschappelijk vastgoed. Nieuw Bonedijke • De 24 seniorenappartementen ‘Armonia’ aan de Salvador Dalístraat zijn in maart 2010 opgeleverd. • Aan de Salvador Dalìstraat is een gedifferentieerd project voltooid van 42 eengezinswoningen voor de sociale huur, luxe huur en koopgarant markt. De verkoop van de koopgarantwoningen verliep in de eerste helft van 2010 erg rustig. Dit was mede de aanleiding om het kortingspercentage te verhogen van 15% naar 20%. Eind 2010 is mede door deze maatregel de verkoop weer opgang gekomen. • In het hart van de Bonedijkestraat zijn de woningen en zes winkelpanden die l’escaut van de gemeente Vlissingen heeft aangekocht gesloopt. Om zo plaats te maken voor het project ‘Alliance’. Het project omvat 24 eengezinswoningen en 16 appartementen in het sociale huursegment. In 2010 is voor dit project de omgevingsvergunning ingediend. • l’escaut nam in 2009 de opdrachtgeversrol voor de ontwikkeling van de openwijkschool ‘De Combinatie’ in Nieuw Bonedijke over van de gemeente Vlissingen. De realisatie van drie basisscholen, gymzalen en welzijnsvoorzieningen en 38 seniorenhuurappartementen bovenop de school verliep in 2010 volgens planning (onrendabele investering 2010: € 152.168). • In de Engelse Wijk, aan de zuidzijde van de Bonedijkestraat, maakten we een aanvang ter voorbereiding van de grootschalige transformatie. De sloop en asbestsanering in een groot aantal woningen namen we in uitvoering, nadat de uitverhuizing van de tweede fase in 2010 was met succes voltooid. De transformatie naar kwalitatief goede stadswoningen voor de koop- en huurmarkt in dit deelgebied bleek in 2010 niet haalbaar. Met name het economisch klimaat en de technische staat liggen hieraan ten grondslag (onrendabele investering 2010: € 1.330.418). • De uitverhuizing van de derde fase van de Engelse wijk is in 2010 gestart.

Wanneer woningen in lege staat verkocht worden aan een natuurlijk persoon dient de verkoopprijs minimaal 90% van de taxatiewaarde te bedragen. Alle verkochte woningen in 2010 zijn voor minimaal 90% van de taxatiewaarde verkocht.

Groote Markt en omgeving • In 2010 stond voor het project Groote Markt reflectie van het stedenbouwkundig plan met de omwonden en de gemeente Vlissingen centraal. Op het definitief stedenbouwkundig ontwerp waren een aantal bezwaren geuit. De bezwaren gingen met name over locatie E (gelegen aan de Gasthuisstraat). l’escaut woonservice en Marsaki hebben in overleg met de gemeente het stedenbouwkundig plan herzien. Het herziene plan is in 2010 door de gemeenteraad vastgesteld (onrendabele investering 2010: € 176.370). • Voor drie locaties is in 2010 een omgevingsvergunning aangevraagd. De vierde locatie gelegen aan de Gasthuisstraat is door de herziening van het stedenbouwkundigplan in 2010 vertraagd. • In het najaar is er samen de Walcherse corporaties en een aantal andere partijen een woonbeurs georganiseerd. De “Groote Markt” is door het publiek zeer goed ontvangen.

20

21

Tabel: Aantallen geplande en gerealiseerde woningverkopen 2010

Alle 33 verkochte woningen uit het huidige woningbezit hebben we verkocht in lege staat. Bij elke verkochte woning bepalen we de verkoopprijs aan de hand van een taxatierapport. Dit taxatierapport is maximaal één jaar oud. De taxateur voldeed aan de kwaliteitseisen (NVM) en is op geen enkele wijze betrokken bij de verkoop van de desbetreffende woningen.

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Stichting Droom Het doel van de Stichting Droom is het bieden van ondersteuning aan hen die dat nodig hebben. Dit kan in de vorm van reintegratie, mediation, jobhunting, trainingen, zorg, bemiddeling of een combinatie daarvan. Re-integratie vormt hierbij de kerntaak. Dat wil zeggen mensen begeleiden van niet-werkend naar werkend. Typerend voor Stichting Droom is dat ze een totaalbenadering biedt, waarbij taken van hulpverlening en re-integratie kunnen worden gecombineerd. Vele cliënten van Stichting Droom hebben ook een huisvestingswens, omdat ze bijvoorbeeld dakloos dreigen te raken. In 2010 hebben wij één woning toegewezen aan een cliënt van Stichting Droom.

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Scheldekwartier • In 2010 hebben we samen met collega-corporaties Woongoed Middelburg, Woonburg en het stedenbouwkundig bureau Gerrichhauzen het onderzoek naar de ontwikkelmogelijkheden in het Scheldekwartier voorgezet. Overige projecten • Voor de locatie Beatrixlaan voerden we gesprekken met de gemeente en projectontwikkelaar om de huidige voornemens te herontwikkelen. Dit doen we omdat onze huidige plannen in deze koopsector niet reëel (meer) zijn. • Het onderzoek naar de alternatieve ontwikkelmogelijkheden op het Oranjeplein samen met Marsaki en een extern bureau heeft niet geresulteerd in een nieuw plan. Het verworven onroerend goed neemt Marsaki weer in de verkoop. 2.4

Empowerment

Als maatschappijgedreven corporatie zijn we zeer betrokken bij de woon- en leefsituatie van onze klanten. Er zijn klanten die het soms alleen niet redden. We willen deze huishoudens graag helpen door hun zelfstandigheid (= empowerment) te vergroten. Het accent van onze hulp ligt op problemen signaleren en deze doorgeven aan de juiste instantie. In 2010: • brengen we kandidaten die een verhoogd risico lopen om in de problemen te komen in contact met de woonmaatschappelijk medewerker. • voeren we geregeld overleg met hulpverleningsinstanties om mogelijke probleemgevallen te bespreken en de uitvoering van werkafspraken te evalueren. • kandidaten die behoren tot de risicovolle doelgroep, maar bij l’escaut woonservice een woning wil gaan huren, krijgt een woonbegeleidingsovereenkomst. • vervolgen we het optimaliseren van het begeleidingsproces van klanten met een schuldenproblematiek, in samenwerking met andere partijen. In het verslagjaar vervolgde het proces van begeleiding van klanten met schuldenproblematiek. Al enkele jaren spannen wij ons in om de huurachterstand en huisuitzettingen terug te dringen. Sinds 2009 geldt de regel dat met alle klanten die schulden opbouwen contact moet worden gezocht, voordat we het dossier aan de deurwaarder overdragen. Bij het afleggen van huisbezoeken is de woonmaatschappelijk medewerker altijd aanwezig om de klant adequaat bij te staan of door te verwijzen. De samenwerking met ketenpartners in deze kwesties is de laatste jaren verstevigd waardoor wij sneller kunnen doorverwijzen naar de juiste hulpverlener. Doordat wij een woonmaatschappelijk medewerker in dienst hebben, merken we dat klanten op een goede wijze doorverwezen zijn naar hulp- of begeleidingsinstanties. Met deze hulp- en begeleidingsinstanties voert de woonmaatschappelijk medewerker frequent overleg om de begeleiding zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Een juiste begeleiding heeft immers effecten op het gebied van onze huurinkomsten en het reduceren van overlast. In 2010 stond het aantal huisuitzettingen op 28. In 2009 kregen 18 huishoudens te maken met een huisuitzetting. We deden ons uiterste best om klanten met schuldenproblematiek te begeleiden. Van de 28 hadden vier klanten begeleiding van een schuldhulpverleningsinstantie. Ondanks alle inspanningen zijn, mede vanwege de gevolgen van de economische crisis, de huisuitzettingen in 2010 ten opzichte van 2009 verhoogd. Daarnaast sluiten wij woonbegeleidingsovereenkomsten af wanneer wij bij aanvang van het contract al inschatten te maken te hebben met mensen met specifieke problematiek. Deze overeenkomst houdt in dat deze huurders gedurende tenminste één jaar door ons worden gevolgd, begeleid en indien nodig in contact worden gebracht met hulpverlening. Na dat jaar wordt deze overeenkomst bij positief verloop omgezet in een regulier huurcontract. In 2010 sloten wij dertien woonbegeleidingsovereenkomsten. Alle aflopende overeenkomsten werden in dit jaar positief omgezet naar een huurcontract.

22

23

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

DECOR De waardering van het toneelstuk hangt niet alleen af van de acteerprestaties. Een goed decor kan een voorstelling maken of breken. Een mooi huis in een matige buurt levert onvoldoende woongenot. De veiligheid op straat, de voorzieningen om de hoek, maken het verschil tussen wonen en leven.

“Zonder goed decor komt een toneelstuk nooit tot wasdom.”

24

25

Leefbare en vitale wijken

Corporaties moeten, op grond van de wet, hun verantwoordelijkheid nemen als het gaat om het in stand houden en verbeteren van een goed leefklimaat. Samen met bewoners en belanghouders willen we de wijken in Vlissingen leefbaar maken. Het afgelopen jaar is weer hard gewerkt om dichter bij deze doelstellingen te komen. 3.1

Leefbaarheid

De leefbaarheid in Vlissingen wordt in het algemeen als goed beoordeeld. Toch is het imago van Vlissingen op het gebied van leefbaarheid matig. Om de leefbaarheid in de verschillende wijken en buurten te optimaliseren, hebben we ons voor 2010 de volgende doelen gesteld: • Verbetering van de fysieke en sociale leefomgeving, door samen met gemeente en politie buurtgesprekken aan te gaan, waarbij de belevingen van de buurtbewoners getoetst worden aan de resultaten van het Lemon leefbaarheidsonderzoek. Het plan van aanpak wat hieruit ontstaat, geeft richting aan leefbaarheidsinitiatieven in 2010 en 2011. • Het vergroten van de buurtbetrokkenheid en het verantwoordelijkheidsgevoel van bewoners, door het bevorderen en stimuleren van bewonersactiviteiten in het kader van leefbaarheid om zo de sociale cohesie in een wijk of buurt te vergroten. • Samen met de gemeenten buurtbemiddeling een plaats in Vlissingen geven. Wijkregisseurschap en wijkontwikkeling Wijkregie is de gezamenlijke aanpak van wijken door professionele partners en bewoners met als doel de leefbaarheid te verbeteren. De aanpak richt zich op sociale, fysieke en veiligheidsaspecten. Enerzijds is wijkbeheer gericht op het behoud en versterken van de goede en positieve eigenschappen van de bestaande wijk. Anderzijds is wijkontwikkeling gericht op het benutten van de kansen in de wijk. De term wijkregie is in onze ogen een neutralere term die moet evolueren tot wijkontwikkeling. In het verslagjaar hebben we de vormgeving van onze typering als klantencorporatie voortgezet. Deze typering houdt in dat de corporatie zich richt op tevredenheid van individuele klanten en daarbij reageert op vragen vanuit de klant op zowel het sociale als het fysieke gebied van leefbaarheid. Vanuit onze rol als wijkregisseur namen wij de afgelopen jaren in wijken waar ons vastgoed gelegen is, het initiatief in zowel sociale als fysieke wijkgebonden activiteiten. Integrale wijkaanpak In 2010 is de intensieve samenwerking met de gemeente en de politie verder ingevuld. Samen met de gemeente hebben we geconcludeerd dat zich in diverse wijken en buurten zowel fysieke als sociale problemen voordoen. De leefbaarheid staat hier onder druk. De buurten waar zich de grootste problemen voordoen zijn: • Bloemenlaan en omgeving • Hercules Segherslaan en omgeving • Bossenburgh-Weyevliet Deze buurten vragen in ruime mate aandacht van l’escaut en haar wijkpartners. De gemeente Vlissingen heeft er voor gekozen wijkgericht werken intensiever in te zetten bij de ontwikkeling van haar gemeente. In de woonvisie ‘Vlissingen stad aan zee, een zee aan woonkwaliteit’ (december 2009) is hiervoor een analyse van de wijken gemaakt. De wijk Middengebied komt hierin naar voren als wijk die het meest gebaat is bij ingrepen voor structurele verbetering van de fysieke en sociaal maatschappelijke kwaliteit. Om dit concreet handen en voeten te geven heeft de gemeente in het kader van ‘schoon, heel en veilig’ in 2010 voor elke van de vijf wijken van de gemeente Vlissingen een wijkcoördinator aangesteld. Daarnaast is de gemeente in het laatste kwartaal van 2010 gestart om een integrale wijkaanpak op te zetten, met als doel sociale en fysieke kwaliteitsverbetering in de wijk te bewerkstelligen. Dit gebeurt door middel van een integrale benadering met alle betrokken organisaties - waaronder l’escaut - en zal resulteren in een wijkplan. Het wijkplan betreft dan een analyse van de wijk én de maatregelen ten behoeve van de kwaliteitsverbetering. Dat bewoners hier een rol van belang hebben in de onderbouwing van te maken keuzes, mag vanuit de visie van wijkregisseurschap duidelijk zijn. Lokaal maatwerk Met het oog op het creëren van evenwichtige buurten passen we sinds medio 2009 lokaal maatwerk toe: voor twee buurten vragen wij om een woonadvies bij de burgemeester, voordat wij de woningen in deze wijken toewijzen. Ook in 2010 gold het lokaal maatwerk voor een deel van onze woningen in Bossenburg en de Hercules Segherslaan en omgeving. Wijk- en buurtgesprekken In 2009 zijn we samen met de gemeente en Woonburg gestart met een terugkoppeling van de onderzoeksresultaten van het in 2009 uitgevoerde leefbaarheidsonderzoek (Lemon). Dit doen we niet alleen om vanuit de wijk feedback op de resultaten te krijgen, maar ook om samen met wijkbewoners te komen tot gezamenlijke doelstellingen per wijk. Wij streven een brede gezamenlijke verantwoordelijkheid na in het beheer en de ontwikkeling van wijken en buurten.

26

27

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

3

Bloemenbuurt e.o. Begin februari 2010 organiseerde we samen met de gemeente een bewonersavond om met de bewoners van de Bloemenbuurt en omgeving in gesprek te gaan over de veiligheidsbeleving van de wijkbewoners, als gevolg van een schietincident begin van het jaar. Hieruit voortkomend zijn zowel politie als l’escaut gestart met een inloopspreekuur en is op meerdere locaties de verlichting bij de ingangen van de bergingen door l’escaut verbeterd. Daarnaast plaatste eind van het jaar de gemeente op een aantal locaties in de wijk camera’s. In oktober 2010 is een tiental gezinnen uit het Middengebied bij de burgemeester op bezoek geweest. Het ging hierbij om gezinnen waarvan de kinderen overlast veroorzaakten in de wijk. Ook de directeur van l’escaut was bij deze gesprekken aanwezig. Doel van de gesprekken was de ouders ervan te doordringen dat ze de problemen serieus nemen en dat ze afspraken met ons maken. We bieden de gezinnen daarbij hulp aan. De gesprekken hebben vervolgens geresulteerd in een reductie van de overlast van de jongeren in de wijk. Belangrijk is dat we met partijen gezamenlijk blijven optrekken en voorkomen dat jongeren definitief ontsporen.

bemiddeling is een methode om buren na een conflict met behulp van getrainde lokale vrijwilligers (weer) met elkaar in contact te brengen en zo het geschil alsnog op te lossen; voor de bewoners zijn hier geen kosten aan verbonden. In het verslagjaar is het besluit genomen buurtbemiddeling in Vlissingen te gaan effectueren. In april 2011 start dit definitief. Belanghoudersoverleg De regie voor de projecten “Groote Markt” en “Nieuw Bonedijke” is handen van l’escaut woonservice. Hiervoor hebben we in 2009 een tweetal klankbordgroepen opgericht; Klankbordgroep “Groote markt” In 2010 is het stedenbouwkundigplan uitvoerig besproken in de klankbordgroep. Doordat ook toekomstige bewoners deelname hadden aan deze reflecties op het plan ontstaat er een evenwichtig beeld van de belangen in dit omvangrijke project. Daarnaast kon ook de informatie over de voortgang en de ontwerpen worden gedeeld met de buurt. Klankbordgroep “Nieuw Bonedijke” Deze klankbordgroep is in 2010 een tweetal keren bijeengekomen om het voorlopig ontwerp van het stedenbouwkundig plan te bespreken. Na deze bijeenkomsten is het plan gepresenteerd aan alle buurtbewoners.

Klankbordgroepen en bewonerscomités Omdat het voor ons onmogelijk is om met alle bewoners van een buurt en/of complex tegelijk te communiceren, vormen we klankbordgroepen en bewonerscomités. Van een klankbordgroep wordt onder andere verwacht dat ze meedenken over uit te voeren plannen binnen hun wijk of complex. Doordat we regelmatig met een afvaardiging (klankbordgroep) van de bewoners overleg hebben, proberen we een zo prettig mogelijk leefklimaat te behouden. Daarnaast zijn er ook enkele bewonerscommissies die – in tegenstelling tot een klankbordgroep – op initiatief van bewoners zelf is opgericht.

3.2

Een deel van de l’escaut bewoners is vertegenwoordigd in een klankbordgroep of een bewonerscommissie. In 2010 waren er ruim 15 klankbordgroepen/ bewonerscomités, waar de wijkverantwoordelijken van l’escaut één of meerdere malen overleg mee hebben gevoerd. Daarnaast houdt l’escaut periodiek in de woonzorgcomplexen Ter Reede, Doctor Ottestraat en Gouwe Tuyn in Oost-Souburg een inloopspreekuur voor haar bewoners.

Stichting Werkt voor Ouderen (SWO) In combinatie met SWO beschikken we over verschillende seniorencomplexen. Om een goede vitale mix te bewerkstelligen, hebben wij met SWO de afspraak gemaakt over de verdeling van seniorenwoningen. De afspraak is gemaakt om 50% van de leegkomende woningen toe te wijzen aan ouderen zonder een zorgindicatie. Een evenredig deel wijst l’escaut toe aan ouderen met een zorgindicatie. De klant met een zorgindicatie is overigens vrij om te kiezen welke zorgaanbieder de diensten levert. Deze afspraak is gemaakt voor de complexen het Hooghe Water, de Schutterijstraat, het Theo van Doesburgcentrum, de Gouwe Tuyn, Ter Reede en het Pablo Picassoplein.

Leefbaarheidsprojecten In 2010 hebben we aan de vooruitgang van de leefbaarheid in Vlissingen een bedrag besteed van € 363.378,-. Het totaal bestede bedrag is onderverdeeld in diverse categorieën:

Beschikbaarheid voorzieningen

Als wijkregisseur hebben we een verantwoordelijkheid die verder gaat dan wonen. Om de wijken goed te laten functioneren is de aanwezigheid van voldoende voorzieningen van groot belang. Hieronder vindt u terug welke vormen van samenwerking zijn ontwikkeld in het verslagjaar.

In het verslagjaar zijn de groepswoningen en de algemene activiteitenruimte aan het Pablo Picassoplein gerealiseerd. Activiteiten

Sociale

Fysieke

Individuele

€ 8.760

€ 8.929

Wijkgebonden

€ 69.846

€ 275.844

Stichting Voor Regionale Zorgvoorziening in Zeeland (SVRZ) SVRZ biedt in WeyeBlick 24 uur per dag zorg. Voor dit 55+ complex zijn de afspraken tussen l’escaut en SVRZ, om een vitale mix te realiseren, geëffectueerd. SVRZ biedt hier in samenwerking met welzijnsorganisatie Palladium welzijnsactiviteiten aan.

Tabel: Onderverdeling bedrag aan leefbaarheidsactiviteiten

We hebben een substantieel deel van het leefbaarheidsbudget besteed aan fysieke en sociale wijkgebonden activiteiten. Onderdeel hiervan is de financiële en organisatorische ondersteuning van verschillende initiatieven ter verbetering van leefbaarheid, die ontwikkeld zijn door bewoners en bewonersorganisaties. Enkele highlights van deze projecten staan hierna beschreven. Fysieke wijkgebonden projecten • Hercules Segherslaan en Vincent van Goghlaan: extra verlichting bij gevels aanbrengen • Vincent van Goghlaan; plaatsen rookmelders portieken • Mesdaglaan en omgeving: inrichten volkstuinpercelen • Bossenburg: trespa reinigen, brandgangen spuiten en behandelen • Nieuw Bonedijke (Vida): aanpassing toegangshek parkeerkelder Sociale wijkgebonden projecten • Oost-Souburg: faciliteren speeltuinactiviteit Halloween • Nieuw Bonedijke: containerdag • ’t Fort: containerdag • Paauwenburg: containerdag • Oost-Souburg: faciliteren zomerfeest Molukse wijk • Bossenburg: faciliteren festiviteiten georganiseerd door de activiteitencommissie • Middengebied: containerdag

Emergis In de wijk Nieuw Bonedijke ondersteunen wij Emergis in de planvorming van een theetuin annex leer- en werkbedrijf. Kwetsbare cliënten van Emergis bieden vanuit het dagactiviteitencentrum hun (klus)diensten aan voor buurtbewoners. Daarnaast is een theetuin in ontwikkeling. Deze voorziening is naast een kleine horecagelegenheid met waterspeeltuin, eveneens een speelvoorziening voor jeugdige wijkbewonertjes. Met het Witte Huis: de opvang voor dak- en thuislozen, is samengewerkt om de doorstroming in het Witte Huis te bevorderen. Cliënten die in staat worden geacht zelfstandig met begeleiding te wonen worden geholpen dit te realiseren. Met Emergis spraken we af om een deel van onze woningen hiervoor beschikbaar te stellen. Stichting het Gors Het Gors biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een lichamelijke functiebeperking en/of verstandelijke functiebeperking op meer dan 80 locaties in de provincie Zeeland. Het Gors creëert de voorwaarden die een cliënt als noodzakelijk ervaart voor een zinvol bestaan. De huisvestingsverzoeken van het Gors richtten zich afgelopen jaar op appartementsgewijs wonen en er werd afstand gedaan van groepswonen. Wij hebben op dat gebied inspanningen verricht om aan deze wensen tegemoet te komen.

Buurtbemiddeling In 2009 is gestart met de voorbereidingen om – naar het voorbeeld van buurtbemiddeling in Middelburg – in regionale samenwerking tussen de gemeente Vlissingen, l’escaut en Woonburg een buurtbemiddelingsproject te ontwikkelen. Buurt-

Stichting Agogische Zorgcentra Zeeland (AZZ) / Foyer de Jeunesse Het AZZ helpt kinderen (0-18 jaar) en gezinnen die te maken hebben met opvoedings-, gedrags- en/of ontwikkelingsproblemen. AZZ biedt behandeling aan normaal begaafde jeugd, aan jeugd met een lichtverstandelijke beperking en aan jonge kinderen met psychiatrische problematiek. Verlengde hulpverlening is mogelijk voor jongeren tot 23 jaar. Met AZZ werken we samen in het wooncomplex Foyer de Jeunesse. Vanwege teruglopende subsidies zijn we gezamenlijk aan het onderzoeken hoe we de Foyer financieel gezond houden. Tevens hebben we initiatieven om de doorstroming te bevorderen verder gestalte gegeven en zijn individuele woningen toegewezen aan AZZ.

28

29

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

In dit kader is er eind 2009 voor Oost-Souburg een bewonersbijeenkomst georganiseerd. In 2010 zijn er voor de overige vier wijken bijeenkomsten georganiseerd. In vervolg op de uitkomsten van deze bijeenkomsten heeft l’escaut een aantal (fysieke) maatregelen genomen, zoals de plaatsing van extra verlichting aan een aantal gevels. De meeste andere verbeterpunten liggen voornamelijk op het gebied van de openbare ruimte en zijn door de gemeente ook als zodanig opgepakt.

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Stichting Arduin Arduin heeft een brede expertise ontwikkeld in het geven van ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking op de domeinen wonen, werken, dagbesteding, scholing en vrije tijd. De kinderen, jongvolwassenen, volwassenen en ouderen waar Arduin mee verbonden is, ondersteunen wij vanuit de visie dat mensen met een beperking als vanzelfsprekend een plaats moeten hebben in de maatschappij. Vanuit die optiek is afgelopen jaar tegemoet gekomen aan huisvestingswensen door zelfstandige woonruimte aan te bieden. Stichting Palladium Stichting Palladium beheert de vroegere Walk-Inn. Na tussenkomst van de burgemeester is de Walk-Inn in 2009 gesloten. In 2010 is na ontwikkeling van een nieuw plan om overlast te beteugelen het ontmoetingspunt heropend. Daarbij is tevens de naam veranderd in “De Paljas”. Vanwege de overlast die bewoners ervoeren in de wijk hebben l’escaut en Palladium overleg gevoerd met bewonersgroepen. Dit heeft geleid tot een plan van aanpak, waarbij ook andere partijen zoals gemeente, politie, justitie en reclassering bij betrokken zijn geweest. Samen met Palladium hebben we het bewonerscomité Bossenburg ondersteund in de planvorming van de wijk. Stichting Majoraat, Stichting Allijn, Stichting Pallazzoli en Stichting Dunya l’escaut bood in 2010 faciliteiten aan vrijwilligersorganisaties als Stichting Majoraat, Stichting Allijn, Stichting Pallazzoli en Stichting Dunya in de vorm van huisvesting. Hierdoor zijn mogelijkheden gecreëerd om aan specifieke doelgroepen welzijnsactiviteiten aan te bieden die de leefbaarheid bevorderen. Het pand waar Stichting Dunya huisvestte moest helaas sluiten, in verband met de herstructurering van de wijk. Alternatieven voor huisvesting zijn nog niet tot stand gekomen. Stichting Majoraat heeft voor de wijk Paauwenburg een grote kerstmarkt georganiseerd. l’escaut heeft hierbij ondersteuning geleverd om dit een succes te laten zijn. Onze woonmaatschappelijke medewerker heeft ook in het afgelopen jaar een bemiddelende rol gehad in de toewijzing van woonruimte voor bijzondere doelgroepen. Hierdoor is het mogelijk om vanuit leefbaarheidsoogpunt goede afspraken te maken over de aard van de begeleiding en de toewijzingen in een bepaalde woonomgeving. Zo dragen we zorg voor het voorkomen van grote concentraties van bijzondere doelgroepen in een bepaald gebied.

30

31

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

BOODSCHAP De toneelschrijver schrijft niet om den brode. Van oudsher is toneel een middel om van het leven te leren: niemand leeft voor zichzelf. Ieder mens is schatplichtig aan zijn medemens of de aarde. De corporatie is er ook niet alleen voor zichzelf en de huurders. Bewust omgaan met de toekomst, oog hebben voor zwakkeren in de samenleving is geen luxe maar verplichting.

“De goeie uitspraak van de acteurs is essentieel voor toneelschrijvers.”

32

33

Duurzame leefomgeving

Als corporatie staan we midden in de wereld. We zijn een maatschappelijke onderneming met een langetermijnverantwoordelijkheid. Daarbij hoort ook de zorg voor het milieu. Er wordt teveel CO2 uitgestoten en ook wij leveren daar een bijdrage aan. Van al onze woningen hebben we het EPA-label bepaald. Aan de aanpassingen die hier uit voortvloeien, hebben we in 2010 weer vorm gegeven. 4.1

Duurzaam ondernemen

Duurzaam ondernemen vulden wij het afgelopen jaar voornamelijk in op onze huurwoningen. Een voorbeeld hiervan dat we de CO2-uitstoot willen verminderen door het doen van investeringen in energiebesparende maatregelen in bestaande huurwoningen. In een periode van 10 jaar willen we onze woningen opwaarderen naar minimaal energielabel B en waar dit technisch niet mogelijk is energielabel C. In dit verslagjaar zijn de voorbereidingen gestart voor de opwaardering van de energielabels. 4.2

EPA-labels

In 2010 bepalen we de scenario’s per complex om te komen tot een gemiddeld B-label. Epa-labels l’escaut heeft zich gecommitteerd aan het Zeeuwsch convenant de CO2-uitstoot te verminderen. Uiteindelijk moeten onze inspanningen op het vlak van het gedrag van onze bewoners en de kwaliteit van de woningen leiden tot een afname van het gasverbruik van onze klanten met 20% over de periode 2008-2018. Hiermee is de intentie uitgesproken te willen voldoen aan de AEDES-norm voor 2018: alle woningen in ons bezit hebben dan minimaal een B-label, met uitzondering van de woningen waarvoor dit onevenredig hoge investeringen vraagt. Onderdeel van de portefeuillestrategie is het energiebeleid. Met een werkgroep is in 2010 volop gewerkt aan diverse scenario’s. Medio 2011 is het voornemen om hierover een besluit te nemen. Op 1 januari 2010 zijn al onze woningen voorzien van een definitieve label dat 10 jaar geldig is. Het gemiddelde niveau van het totale woningbezit is label D. Cv - ketels In alle woningen, met uitzondering van woningen waar geen diepte-investeringen worden gedaan, vervangen we de cv-ketels. Vaak gaat het om bestaande conventionele ketels zonder warmwatervoorziening. In het kader van energiezuinigheid vervangen we bestaande conventionele ketels door HR-combiketels (hoogrendement met warmwatervoorziening). Deze ketels verbruiken minder gas en geven meer comfort voor de huurders. De HR-combiketels plaatsen we zonder huurverhoging. De huuraanpassing vindt plaats wanneer de desbetreffende woning muteert. In het verslagjaar zijn in vijftien complexen de cv-ketels vervangen. In totaal zijn er 486 HR-combiketels geplaatst. Bij twee complexen zijn de collectieve ketels vervangen door energiezuinige HR-ketels. Isolatieglas Woningen die nog niet volledig zijn voorzien van isolerende beglazing, met uitzondering van de woningen waar geen diepteinvesteringen meer worden gedaan, voeren we gelijk uit met het schilderwerk en voorzien we volledig van isolerende beglazing. In het kader van energiezuinigheid plaatsen we hier HR++glas. De verbeterde isolatie leidt tot lagere stookkosten. Deze werkzaamheden voeren we uit zonder huurverhoging voor de zittende huurders. In het verslagjaar zijn negen complexen geheel voorzien van HR++glas. Isolatie In alle woningen, met uitzondering van woningen waar geen diepte-investeringen worden gedaan, kan de bewoners tegelijkertijd met de uitvoering van de kwaliteitsslag kiezen voor dakisolatie. Uiteraard gebeurt dit alleen in woningen die nog niet voorzien zijn van dit soort isolatie. 4.3

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Wereldwijd leven momenteel 1 miljard mensen in sloppenwijken en miljoenen mensen in onveilige, ongeschikte huizen in agrarische gebieden. Een goede woning is niet alleen noodzakelijk voor veiligheid en gezondheid, wat de productiviteit van een arbeider ten goede komt, maar is ook een persoonlijke bezitting die in de toekomst in waarde kan groeien. Woningen kunnen ook in ontwikkelingslanden worden gezien als een investering en vervolgens weer als onderpand gebruikt worden voor bedrijfsgerelateerde investeringen. Woningfinanciering voor de doelgroep, de ‘economic active poor’ is momenteel beperkt beschikbaar. Voor lokale banken is de doelgroep te risicovol en voor microfinancieringsinstellingen (MFI’s) zijn de bedragen vaak te groot, wat het risico tevens vergroot. Het product hypotheken is bekend in de meeste landen, maar wordt slechts verstrekt aan de middenklasse. Onze doelgroep is afhankelijk van donaties of onofficiële leningen tegen woekerrentes.

34

35

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

4

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

In het ondernemingsplan 2009-2012 van l’escaut is het volgende opgenomen in de visie: ‘De veranderende wereld is groter dan Vlissingen alleen. Daarom ondersteunen we graag de millenniumdoelstellingen en willen we een rol spelen in huisvestingsvraagstukken die verder gaan dan de gemeente Vlissingen. Omdat een goed dak boven je hoofd niet voor alle wereldburgers is weggelegd, willen wij een rol hierin vervullen. Die rol zien we voornamelijk in het bieden van mogelijkheden om armoedebehuizing tegen te gaan.’ Soort project l’escaut wil in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) het initiatief nemen om een concreet project te ondersteunen. Het project richt zich op het verstrekken van woningkredieten aan (semi)agrariërs in onderontwikkelde landen om hen te helpen uit hun afhankelijke positie te komen en hun zelfredzaamheid te vergroten. De naam van het project is Housing4More. Doelstellingen project (Semi)agrariërs die reeds een track record hebben opgebouwd met microfinancieringen, een woningkrediet te verstrekken om hun zelfredzaamheid te vergroten. Daarnaast versterkt l’escaut de verbinding met (lokale) partijen waarmee wordt samengewerkt door gezamenlijk een fonds op te richten. Daarnaast brengen we onze volkshuisvestingskennis over en geven we invulling aan het MVO en de millenniumdoelstellingen. Financiële bijdrage l’escaut levert over een periode van vier jaar een financiële bijdrage van € 50.000 aan het project Housing4More. Het voorstel is om de bijdragen te besteden aan het Vlissingse microfinancieringsfonds om het eerste (pilot)project te realiseren en om deze bijdrage na terugbetaling in te zetten voor andere projecten onder Housing4More. In 2009 heeft l’escaut definitief besloten om deel te nemen aan Housing4More. In 2010 zijn initiatieven gestart om andere potentiële deelnemende partijen enthousiast te maken voor deelneming. Contacten zijn gelegd met de lokale Rabobanken en gemeenten in Walcheren en Zuid-Beveland. De volgende partijen hebben definitief besloten om deel te nemen: - R&B Wonen te Heinkenszand; - gemeente Reimerswaal te Kruiningen en - gemeente Borsele te Heinkenszand. In 2010 is het eerste (pilot)project van Housing4More van start gegaan in het zuiden van India. In vier jaar worden 90 woningen gerealiseerd en 290 kleine renovaties (bijvoorbeeld het dak vernieuwen) uitgevoerd. Voor een uitgebreid verslag van het project verwijzen we naar de website www.housing4more.org.

36

37

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

CASTING Acteurs de rol laten spelen die bij ze past. De kunst het talent van de acteurs ten volle te benutten. Een goede casting is het vertrekpunt van een geslaagde voorstelling. De goede mensen aannemen, talentontwikkeling en natuurlijk heldere rolbeschrijvingen zijn de bouwstenen van een goede organisatie.

“Casting kun je niet aanleren, het zit in je bloed.”

38

39

Continue organisatieontwikkeling

l’escaut woonservice is een organisatie in ontwikkeling. We leven in het besef dat ontwikkelen en veranderen de regel is, want onze omgeving is voortdurend in beweging. Die continue organisatieontwikkeling is feitelijk een doel op zich. Lerend vermogen staat bij ons dan ook hoog in het vaandel. 5.1

l’escaut als werkorganisatie

5.1.1 Algemeen Het jaar 2010 was een jaar van bezinning en oriëntatie, als voorbereiding op de geplande ontwikkelingen in de komende jaren. Een aantal voorstellen uit het project l’escaut klantgericht is uitgewerkt en ingevoerd, waaronder de uitwerking van het klantcontactcentrum. Dit betekent dat medewerkers die de telefoon beantwoorden en medewerkers die aan de balie werken in één team zijn samengevoegd en bij roulatie aan de telefoon of aan de balie werken. Het ontwikkelen van dit team en de ondersteuning daarbij met ict krijgt in 2011 verder vorm. Daarnaast zijn dit jaar belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling van medewerkers op het gebied van klantgericht werken. Alle medewerkers hebben hiervoor een cursus gevolgd. 5.1.2 Dochters en deelnemingen l’escaut woonservice heeft twee dochterondernemingen, ROM Marsaki B.V. en Opus 52 B.V. In onderstaand figuur visualiseren we de relatie met gremia en dochterondernemingen. We lichten dit toe in onderstaande paragrafen.

RvC Huurdersvereniging

O.R.

l’escaut woonservice Geschillencommisie 100% aandeelhouder

OPUS 52 BV

2 werkmaatschappijen

OPUS 97 BV commerciële projecten

1/6 aandeel

OPUS Civitatis BV soc. maatsch. projecten

ROM Marsaki BV projectontwikkeling

Figuur Juridische constructie l escaut woonservice inclusief deelnemingen

5.1.3 Opus groep Opus 52 B.V. is voor 100% dochter van l’escaut woonservice en is tevens de moeder van de onderliggende werkmaatschappijen Opus 97 B.V. en Opus Civitatis B.V. De directeur-bestuurder van l’escaut woonservice is tevens directeur-bestuurder van Opus 52 B.V. In Opus 52 B.V. vinden feitelijk geen activiteiten plaats. Opus 97 B.V. is opgericht om commerciële projectontwikkeling uit te voeren. Door de komst van Marsaki vinden deze hier niet meer plaats. In Opus Civitatis B.V. zijn vanwege een hoger risicokarakter sociaal maatschappelijke projecten in de vorm van onroerend goed ondergebracht. Deze projecten zijn de Willem3-kazerne, het Theo van Doesburgcentrum, de Paljas (vroegere Walk-inn) en vanaf 2008 de Huisartsen Onder Eén Dak (HOED) in Oost-Souburg. Het positieve of negatieve resultaat van de onderliggende B.V.’s komt ten gunste of ten laste van de reserves van Opus 52 B.V.

40

41

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

5

ROM Marsaki B.V. is opgericht uit twee hoofddoelen: • schaal ofwel professionaliteit, continuïteit en doelmatigheid; • solidariteit met betrekking tot het delen van (projectontwikkelings)risico’s. Bijkomende voordelen worden gezien in: • het profiteren van commerciële ontwikkeling die via een dividenduitkering aan de aandeelhouders volkshuisvestelijk kunnen worden ingezet; • het versterken van de acquisitiekracht. Door het aantal aandeelhouders is de orderportefeuille zodanig groot dat Marsaki tot de grote spelers op de Zeeuwse markt behoort. l’escaut woonservice is voor éénzesde aandeelhouder van ROM Marsaki B.V. De aandelen die de corporaties in de ROM Marsaki groep hebben zijn geletterd. Dit houdt concreet in dat de dividenduitkeringen van de werkmaatschappijen toekomen aan de desbetreffende corporatie. Structuur en statuten ROM Marsaki B.V. Het bestuur van ROM Marsaki B.V. is opgedragen aan een zelfstandige directie onder toezicht van een Raad van Commissarissen (RvC). De Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) heeft in een bestuursstatuut duidelijk omschreven welke besluiten voor goedkeuring aan de AVA moeten worden voorgelegd. De AVA wordt gevormd door de deelnemende corporatiedirecteuren. Tussen het bestuur/directie en de AVA is een bestuursstatuut overeengekomen. Hierin is onder andere geregeld welke besluiten de AVA vooraf goedkeurt, de verantwoordelijkheden van het bestuur, de bepalingen omtrent het aangaan van rechtsgedingen en overige bepalingen. Tevens is een reglement Raad van Commissarissen opgesteld. Het beleid van de deelnemende corporaties is erop gericht om de risico’s van de projectontwikkeling zoveel mogelijk te beperken. In algemene zin worden koopprojecten in uitvoering genomen nadat minstens 60% is verkocht; dit geldt ook voor de koopwoningen in combiprojecten. Dit zijn projecten met zowel koop- als huurwoningen. Bij kleinere projecten van acht woningen of minder kan, na overleg met en akkoord van de RvC, gehoord hebbende het advies van de aandeelhouder, daarvan worden afgeweken. In voorkomende gevallen zal de AVA geïnformeerd worden. ROM Marsaki heeft de bevoegdheid zelfstandig gronden en/of gebouwen aan te kopen via de werkmaatschappijen voor het realiseren van projecten, onder de voorwaarden gesteld in de statuten. De AVA heeft in 2010 opdracht gegeven om de bestaande (governance)structuur van Marsaki te bezien in het licht van (rijks)ontwikkelingen aangaande de sector woningcorporaties. De aanleiding hiervoor is het ‘ontwerp herzieningswet toegelaten instellingen’. Deze ontwerpwet is nog niet openbaar en goedgekeurd maar zal naar verwachting ook nieuwe regels geven voor ‘verbindingen’ als de Marsaki-groep. De vraag ligt voor of de huidige structuur in het licht van de ontwikkelingen nog de meest optimale is. 5.1.5 De leiding van l’escaut De leiding van de organisatie wordt gevormd door de directeur-bestuurder en het managementteam. De directeur-bestuurder is eindverantwoordelijk en legt verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. De managers zijn verantwoordelijk voor de eigen afdeling en daarnaast medeverantwoordelijk voor de integrale bedrijfsvoering. Teamleiders en uitvoerders zijn direct leidinggevenden voor medewerkers. De wens om de verantwoordelijkheid laag in de organisatie te leggen is na het vertrek van een teamleider in 2010 verder ingevuld door het tijdelijk benoemen van coördinatoren vanuit de teams. 5.1.6 Personeelsbezetting Personeelsbezetting De personeelsbezetting in 2010 is afgenomen ten opzichte van vorig jaar. De belangrijkste oorzaak hiervan is het vertrek van een aantal medewerkers door vroegpensioen, einde tijdelijke arbeidsovereenkomst en vertrek om andere redenen. Een aantal functies is (nog) niet ingevuld. Wel is als overbrugging een aantal functies ingevuld op basis van detachering. Zodra de nieuwe organisatiestructuur definitief is vastgesteld, stellen we de functies open voor sollicitatie.

Een aantal conclusies: • het aantal medewerkers in deeltijd is toegenomen (+5); • de gemiddelde leeftijd (44 jaar) is gelijk gebleven; • de leeftijdscategorie van 50 tot 65 jaar is sterk afgenomen (-7); • het dienstverband bedraagt gemiddeld 11,4 jaar; • het langste dienstverband is 38 jaar Ziekteverzuim- en frequentie Het ziekteverzuim is flink gestegen ten opzichte van andere jaren en komt in 2010 op 5,5%. De oorzaak zit vooral in het langdurende verzuim. Zowel het kort als het middellange verzuim is afgenomen. Dit laatste is terug te vinden in de frequentie, dat gedaald is van 1,51 in 2009 naar 1,22 in 2010.

2010

2009

Ziekteverzuim

5,5%

4,3%

Frequentie

1,22

1,51

Tabel: Ziekteverzuim frequentie

5.1.7 Arbeidsomstandigheden Stoffenmanager Alle gevaarlijke producten die bij l’escaut in gebruik zijn, hebben we ingevoerd in de stoffenmanager. Aan alle belanghebbenden toonden we hoe het systeem werkt en er zijn afspraken gemaakt over het gebruik. In geval van nood is deze informatie van belang voor zowel de eigen BHV’ers als voor overige hulpverleners. Handboek Veilig Werken In 2010 hebben we een vervolg gegeven aan het Handboek Veilig Werken. De volgende instructies hebben we op papier gezet, uitgereikt aan en besproken met de medewerkers: - werken met schadelijke stoffen en producten; - werken in besloten ruimten; - vullen karweiflessen met propaan. Arbeidsinspectie In 2010 is de Arbeidsinspectie twee keer bij l’escaut op bezoek geweest; in oktober in het kader van hun project ‘Arbo in Bedrijf’ en in november naar aanleiding van hun landelijk inspectieproject ‘Woningcorporatie als opdrachtgever’. Doel van het bedrijfsbezoek in het kader van het project ‘Arbo in bedrijf’ was om aan de hand van een vragenlijst informatie te verzamelen over de arbeidsomstandigheden binnen bedrijven. De verzamelde bedrijfsgegevens zijn in de rapportage anoniem verwerkt en aangeboden aan de Tweede Kamer. De rapportage wordt ook gepubliceerd op www.szw.nl. Onder andere aan de hand van onze risicoinventarisatie, konden we veel vragen beantwoorden over risico’s en welke maatregelen we hebben genomen. Met betrekking tot verbeteringen zijn er door de arbeidsinspectie een paar aanbevelingen gedaan, zoals: - meten van (lichaams)trillingen bij gebruik gereedschap; - op papier zetten van beleid bijzondere groep (zwangeren, jeugdigen etc.). Tijdens het tweede bezoek heeft de arbeidsinspectie de rol van l’escaut als opdrachtgever in het nieuwbouwproces onderzocht. De inspecteur bezocht twee nieuwbouwlocaties in Nieuw Bonedijke, namelijk Inicio en de open wijkschool. Aansluitend hierop heeft hij een gesprek gehad met onze projectleider vastgoed. De arbeidsinspectie constateerde geen overtredingen van de Arbeidsomstandighedenwetgeving. Huisregels Vanuit de arbocommissie is een voorstel gedaan voor huisregels, oftewel hoe willen wij door klanten behandeld worden. De huisregels zijn opgehangen bij de entrees van beide locaties en gepubliceerd in RondomWonen. 5.1.8 Medewerkerstevredenheidsonderzoek Jaarlijks voeren wij een medewerkertevredenheidsonderzoek (MTO) uit. Het onderzoek in 2010 laat een stijgende lijn in de tevredenheid van medewerkerkers zien. De gemiddelde waardering, uitgedrukt in een waarderingscijfer, is gestegen van 6,7 in 2008 naar 7,1 in 2010. De resultaten van het onderzoek bespraken we in het afdelingsoverleg met de medewerkers. 5.2

Ontwikkeling

Voor de ontwikkeling van de organisatie hebben we een aantal onderwerpen uitgelicht die per paragraaf worden neergezet. In 2010 zijn vijf nieuwe medewerkers in dienst getreden en hebben zeven medewerkers de organisatie verlaten. Een compleet overzicht van de kengetallen staat vermeld bij de jaarrekening.

42

43

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

5.1.4 ROM Marsaki groep ROM Marsaki B.V. is de projectontwikkelingsorganisatie waarvan naast l’escaut nog vijf Zeeuwse collega-corporaties aandeelhouder zijn: • RWS Goes • Castria Tholen • Woonburg • Clavis Terneuzen • Zeeuwland Zierikzee

Als sluitstuk van het project stelden we een trainingsprogramma op voor alle medewerkers. Het merendeel van de medewerkers heeft in 2010 de training “Samenwerken aan klantgerichtheid” afgerond. De tijdens het trainingsproject benoemde kernwaarden voor klantgericht werken zijn opgenomen in het competentiemangement en het Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) van medewerkers. Een ander belangrijk onderdeel betreft het in 2010 opleveren van de vernieuwde website; waarbij huurders zelf hun gegevens kunnen inzien en wijzigingen aanbrengen. 5.2.1 Automatisering Eind 2008 is ons primair systeem “live” gegaan. Inmiddels hebben we een jaar ervaring met het systeem. In 2010 optimaliseren we het primair systeem, zoals de digitale facturering en de magazijnvoorraadadministratie. Ondanks dat 2010 in het teken stond van bezinning, hebben we op automatiseringsgebied behoorlijk wat verbeteringen doorgevoerd. In 2010 zijn we verder gegaan met het optimaliseren van het informatiesysteem. Van vrijwel alle modules hebben we nieuwe, soms omvangrijke versies geïmplementeerd, waardoor we het klantgericht werken van l’escaut nog beter waarborgen. Dit jaar is ook uitvoering gegeven aan het opzetten van een nieuwe website voor l’escaut. Een interne werkgroep heeft met behulp van externe ondersteuning een pakket van eisen opgesteld waaraan de nieuwe website moest voldoen. In een tweede fase vond een leverancierselectie plaats en tenslotte is de website door deze leverancier gecreëerd en opgeleverd. De koppeling van de website aan ons informatiesysteem vindt in 2011 plaats. In het laatste kwartaal van 2010 is een aanvang gemaakt met het inrichten van de digitale factuurherkenning. Dit nieuwe onderdeel heeft een veel efficiëntere interne factuurafhandeling tot gevolg. Finetuning van deze workflow krijgt in 2011 verder gestalte. Met de module magazijnvoorraadadministratie is nog geen aanvang gemaakt. We bezinnen ons eerst op een visie op het magazijn in combinatie met de nieuwe bedrijfshuisvesting. 5.2.2 Procesmanagement In navolging van 2009 is in 2010 verder gevolg geven aan het project l’escaut klantgericht. Binnen deze setting zijn de nog openstaande opdrachten tot een goed einde gebracht. Om gevolg te geven aan de voorstellen met betrekking tot procesmanagement was er voor 2010 een eindejaardoel opgesteld. Dit eindejaarsdoel hield in dat de tien klantprocessen aan het eind van het jaar beschreven dienden te zijn. Dit, zodat de organisatie meer “in control” was. De processen zijn beschreven aan de hand van het nieuwe format waarin er een relatie werd gelegd met de missie, visie en doelstellingen van l’escaut. Daarnaast zijn aan de hand van deze format de PDCA cirkel, de interne controle maatregelen, het resultaat en het risico vastgelegd. De actievere opvolging van het interne controleplan is ook in 2010 gehandhaafd. In de maanden maart/april en september/oktober is er door planning en control gerapporteerd over de conclusies en verbeteringen. De terugkoppeling hierop zijn verwerkt in het interne controleplan, waarna ze vervolgens weer als input dienden bij de volgende controles. In 2011 zetten we aan de hand van de nieuw beschreven processen een nieuw intern controleplan op, waarin ook de precieze toepassing van het aantal deelwaarnemingen meegenomen wordt na overleg met de accountant. Verder verspreiden we in 2011 het document met de conclusies en de verbeteringen meer frequent om een nog actievere opvolging te bevorderen. Ook aan de actievere opvolging van het sturen op de acties in de managementletter, is in 2010 verder gevolg gegeven. Hiertoe vond er één keer in het kwartaal een overleg plaats tussen de functionaris planning en control en de directie. Alvorens dit overleg plaatsvond werden de commentaren van de managementletter aangepast door de managers. De functionaris planning en control verwerkte deze in het document en vermelde daarnaast eventuele risicovolle interne controles of zaken die structureel niet goed gingen. Verder is in 2010 de aangepaste managementletter, nadat deze was besproken met de directeur-bestuurder, verstuurd aan de managers. In 2011 bouwen we de vorm van de bespreking tussen de directie en de functionaris planning en control verder uit.

De directie en managers analyseren de strategische Balanced Scorecard elk kwartaal, waarbij ook een presentatie aan de RvC plaatsvindt. De afdelingsscorecards worden zoveel mogelijk maandelijks op afdelings-/teamniveau besproken. De BSC is nog niet aangepast aan het nieuwe ondernemingsplan. We zijn gedurende het jaar op andere software overgestapt om analyserapporten te maken. Daarnaast hebben we de Datawarehouse opnieuw ingericht. 5.2.4 Organisatiestructuur De visie op belangrijke onderwerpen als wijkregisseurschap en wijkgericht werken, de positie van de staffuncties, klantcontactcentrum en klant- en procesgericht werken zijn uitgewerkt in een nieuwe structuuropzet. In 2010 voeren we onderdelen van de nieuwe organisatiestructuur in. In dit verslagjaar heeft een werkgroep uit de organisatie voorbereidend werk gedaan om knelpunten in de huidige werkwijze te inventariseren en op basis daarvan advies uit te brengen aan het management over een aanpassing van de organisatiestructuur. Management en directie hebben op basis van dat advies een voorstel uitgewerkt. Vooruitlopend op het definitieve plan is dit jaar al van start gegaan met de invoering van een belangrijk onderdeel van de nieuwe organisatiestructuur; een klantcontactcentrum. 5.2.5 HRM Human Resource Management (HRM ofwel personeelsbeleid) is een belangrijke kapstok om de medewerkers in de organisatie te ontwikkelen in kennis, gedrag en houding, maar ook om inzicht te krijgen in de personeelsformatie. In de aanloop van de definitieve invoering van het KWH-goedwerkgeverschapslabel actualiseren we in 2010 het HRM-beleid en stellen we een strategische personeelplanning op. In 2010 is de aandacht volledig uitgegaan naar de implementatie van het klantgericht werken en de voorbereidingen voor het invoeren van een gewijzigde organisatiestructuur. De invoering van het KWH-Goedwerkgeverschapslabel schoven we door naar 2012. Ook de actualisatie van het HRM-beleid en de strategische personeelsplanning schuiven we door naar 2011, zodat de personeelsplanning gebaseerd wordt op de gewijzigde organisatiestructuur. Aan klantgericht werken is een nieuwe dimensie gevoegd door het benoemen van kernwaarden: aandacht, leiding, invloed en erkenning. 5.2.6 Bedrijfshuisvesting werkorganisatie l’escaut wil één bedrijfsvestiging realiseren om de communicatie tussen afdelingen beter te laten verlopen en om subculturen te voorkomen. De massastudie is afgerond. In 2010 zetten we verdere stappen om tot één bedrijfshuisvesting te komen. In 2010 zijn de randvoorwaarden voor een nieuw kantoorgebouw geïnventariseerd en geaccordeerd door de raad van commissarissen. 5.3

Goed besturen en resultaatgericht werken

In 2010 laat l’escaut zich visiteren. Integriteit l’escaut werkt aan goed bestuur door het stimuleren en bevorderen van integer handelen door de organisatie en haar vertegenwoordigers (medewerkers, bestuur en commissarissen). Integriteitscode Een belangrijk onderdeel van het integriteitsbeleid is de integriteitscode. Deze integriteitscode bestaat uit de volgende onderdelen: Verdeling van schaars goed, Zakelijk houden van relaties, Gebruik van bedrijfsmiddelen en Respectvolle omgang. Het zakelijk houden van relaties heeft onder mee te maken met terughoudendheid bij het aannemen van relatiegeschenken. Relatiegeschenken die wel worden geaccepteerd worden gemeld bij de leidinggevende en daarnaast wordt aan het eind van het jaar het complete overzicht besproken in het managementoverleg. In dit verslagjaar zijn geen bijzonderheden op dit gebied geconstateerd. Bij de verdeling van schaars goed hoort het melden van woningtoewijzingen buitenom het woonruimteverdelingssysteem aan medewerkers. In 2010 hebben dergelijke toewijzingen niet plaatsgevonden. Klokkenluidersregeling l’escaut heeft een klokkenluidersregeling in het leven geroepen om medewerkers de gelegenheid te geven anoniem melding te kunnen maken van misstanden binnen de organisatie. Van deze regeling is in 2010 geen gebruik gemaakt.

5.2.3 Balanced Scorecard / Managementinformatie Als meetinstrument gebruiken we de Balanced Scorecard (BSC). Hierin splitsen we de strategie uit in meetbare delen: de kritische prestatie-indicatoren (KPI’S) en vervolgens in onderdelen waar een waarde aan gekoppeld kan worden: de prestatie indicatoren (PI’s). De waardes worden, waar mogelijk, uit de opgezette datawarehouse gehaald. Als dat niet mogelijk is vullen we ze handmatig. De uitkomsten van de KPI’s analyseren we aan de hand van vooraf vastgestelde normen. Bij (negatieve) afwijkingen zoeken we hier een verklaring voor en sturen managers/teamleiders hierop bij.

Risicoanalyse integriteit In dit verslagjaar is een start gemaakt met het opstellen van een risicoanalyse op het gebied van integer handelen. Risico’s kunnen ontstaan bij zakelijke contacten met de “buitenwereld”. Het is belangrijk om vooral deze risico’s in kaart te brengen en waar nodig voorzorgsmaatregelen te nemen. De risicoanalyse wordt in 2011 afgerond.

44

45

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

5.2.1 l’escaut klantgericht: van goed naar beter Het veranderingstraject ‘klantgericht werken’ is half 2007 in gang gezet met de start van het programma “l’escaut klantgericht – van goed naar beter”. Deze projectorganisatie is voor de zomer van dit jaar afgesloten met een plenaire bijeenkomst voor alle betrokkenen. Hoewel een aantal voorstellen nog verder uitgewerkt en ingevoerd moet worden, zien we het project als succesvol. Mede door de participatie van een groot aantal medewerkers in het project, is klantgerichtheid gaan leven in de organisatie.

Uit het INK-managementmodel heeft vooral het resultaatgebied klanten en partners een belangrijke impuls gekregen door het introduceren van de training “Samen werken aan klantgerichtheid”. Aan de competentie “Klantgericht” zijn kernwaarden toegevoegd en alle medewerkers van l’escaut hebben een training doorlopen. De resultaten van deze inspanningen moeten blijken uit de KWH-meting in het voorjaar van 2011. De invoering van resultaatgericht werken is doorgeschoven naar 2011. 5.4

5.4.3 Bestuur en financiers Centraal Fonds Volkshuisvesting Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) is de financieel toezichthouder voor woningcorporaties. Dit houdt in dat zij jaarlijks de financiële positie van individuele corporaties beoordeelt. Daarnaast brengt het CFV een rapportage uit over de sector als geheel. Het Fonds fungeert sinds 1988 als saneringsfonds voor woningcorporaties. Als woningcorporaties niet beschikken over de noodzakelijke financiële middelen, kunnen zij een beroep doen op de saneringsteun van het Fonds. Tevens komen kosten van werkzaamheden van corporaties in het belang van de volkshuisvesting in aanmerking voor subsidiëring; projectsteun genaamd. Bij dit laatste onderscheiden zij reguliere projectsteun en de steun ten behoeve van de 40 wijken. Het CFV geeft twee keer per jaar een oordeel over de financiële positie van de corporatie: het solvabiliteits- en continuïteitsoordeel. Beide oordelen waren positief.

Relatiebeheer

De samenwerking met onze stakeholders vinden we heel belangrijk. We willen daarom ook de contacten met deze groep verbeteren en concretiseren. 5.4.1 Partners In het ondernemingsplan 2009-2012 hebben we onze stakeholders de belofte gedaan om ze actief te benaderen en informeren. Onze stakeholders hebben reeds aangegeven daadwerkelijk onze stakeholders te willen zijn. Dat betekent, ook voor ons, bouwen aan een relatie, tijd nemen om de problematiek van elkaar goed te begrijpen en gezamenlijk visies te ontwikkelen en problemen op te lossen voor de stad. De volgende organisaties behoren wat ons betreft in ieder geval tot onze stakeholders: • de overheid (gemeente, provincie) • Huurdersvereniging L’Escaut • de onderwijsinstellingen in Vlissingen • de zorginstellingen in Vlissingen • de welzijnsorganisaties en maatschappelijke opvang in Vlissingen • collega-woningcorporaties in Walcheren • medezeggenschapsorganen Op de samenwerking met onze stakeholders kijken we dit jaar positief terug. Mede door deze samenwerking zijn er projecten met veel elan gestart en anderen succesvol afgerond. • Met de gemeente Vlissingen zijn we, samen met onze collega Woonburg in overleg om prestatieafspraken vast te leggen. Daarnaast zijn we specifiek samenwerkingsovereenkomsten aangegaan voor herstructureringsopgaven in het Middengebied en de Oude Stad. Ook voor de realisatie van een openwijk school zijn bindende afspraken gemaakt; • Door forse overlast van jeugd in het Middengebied hebben gemeente, politie, justitie, reclassering, welzijnsorganisatie palladium en l’escaut de handen ineen geslagen. Dit heeft geleid tot gesprekken waarbij ouders van de jeugd zijn uitgenodigd. Met hen zijn afspraken gemaakt om de overlast terug te dringen; • In samenwerking met Stichting Werkt voor Ouderen is intramurale huisvesting voor ouderen in combinatie met een recreatieruimte op het Pablo Picassoplein tot stand gebracht; • Samen met Emergis hebben we in het Centrum voor Maatschappelijke Opvang (CMO) plannen gemaakt en investeringen gedaan om bewoners te ondersteunen; • Op wijkniveau werkten we samen met onze partners om wijkgerichte activiteiten te organiseren; • Op projectniveau werkten we samen met basisscholen en de gemeente Vlissingen aan de ontwikkeling van de open wijkschool ‘De Combinatie’ in Nieuw Bonedijke; • Met Agogische Zorgcentra Zeeland onderzochten we de mogelijkheid om het Foyer de Jeunesse financieel gezond te houden.

Ministerie van VROM Het ministerie van VROM heeft in het verslagjaar een oordeel gegeven over de prestaties van l’escaut, gebaseerd op de verantwoordingsstukken 2009. De minister geeft naast het financiële oordeel (overgenomen van het Centraal Fonds) een oordeel over de mate waarin wij de wetten en regels naleven; de zogenaamde governance. In de oordeelsbrief 2010 plaatste de minister met betrekking tot de naleving van wet- en regelgeving geen opmerkingen. Over de governance gaf de minister aan dat de tijdigheid en kwaliteit van gegevensverstrekking onvoldoende is. De voornaamste reden van deze kwalificatie lag in het feit dat een aantal posten in de gegevensstroom naar Corpodata verkeerd waren gerubriceerd. In het vervolg passen we de juiste rubricering toe volgens de wens van het Ministerie. Waarborgfonds Sociale Woningbouw Het Waarborgfonds voor Sociale Woningbouw (WSW) beoordeelt de kredietwaardigheid van de woningcorporaties aan de hand van de ingediende jaarstukken (dVi) en de prognosegegevens (dPi). Uit de berichtgevingen van het WSW blijkt dat wij onveranderd kredietwaardig zijn. De vrijgegeven faciliteringsruimte bedraagt (per 9 december 2010) € 36 miljoen (afgerond). Dit faciliteringsvolume is gebaseerd op de investerings- en herfinancieringsprognose voor de jaren 2010-2012. Het WSW kan de stand van het faciliteringsvolume bijstellen aan de hand van (nieuwe) prognoses, feiten en omstandigheden. Huisbankier Voor het verkrijgen van de kredietfaciliteit van zeven miljoen euro bij onze huisbankier (Bank Nederlandse Gemeenten) is de financiële positie beoordeeld. Deze kredietfaciliteit is ook in 2010 gecontinueerd. Ook hieruit blijkt dat l’escaut voldoende solvabel is.

5.4.2 Huurdersvereniging L’Escaut De huurdersvereniging (HVL) is in 1986 opgericht. De bestuursleden zetten zich volledig belangeloos in ter ondersteuning onze huurders. De huurders waarderen dat door in grote getale lid te zijn van deze vereniging. Wij beschikken over een participatiereglement dat de basis vormt voor het aangaan van een overeenkomst met een huurdervertegenwoordiging. Dit heeft geleid tot het sluiten van een samenwerkingsovereenkomst met genoemde vereniging. In 2010 is de bestaande samenwerkingsovereenkomst herijkt. We schonken extra aandacht aan het ondertekeningsmoment, dat plaatsvond op 16 december 2010. Klanten van l’escaut voelen zich gesteund door de Huurdersvereniging L’Escaut (HVL), doordat deze vereniging zich specifiek richt op ondersteuning van hun leden. Wij ervaren de jarenlange samenwerking als een die haar meerwaarde heeft bewezen. De open, deskundige en ook menselijke opstelling heeft deze band alleen maar versterkt. De HVL heeft ons gedurende het jaar van waardevolle adviezen in de beleidsontwikkeling voorzien en dacht actief mee om bestaand beleid te optimaliseren. Op het gebied van huurverhoging en herstructureringsopgaven hebben zij ons geadviseerd over de besluitvorming. Ieder kwartaal voerden we structureel overleg met elkaar en daarnaast vonden incidentele, bilaterale overleggen plaats.

46

47

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Visitatie Na een informatiebijeenkomst voor de Raad van Commissarissen over visitatie is de voorbereiding voor de visitatie gestart. Aan het KWH is de opdracht gegeven de visitatie voor l’escaut uit te voeren. Aangezien de visitatie niet meer in 2010 kon plaatsvinden, is dispensatie aangevraagd bij Aedes en gekregen.

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

RECETTE Of er nog een voorstelling komt? Het succes van de voorstelling hangt af van het publiek, maar ook van de opbrengst. Een goede voorstelling waar geld bij moet zal het niet lang volhouden. Zeker nu de overheid het mes in de subsidies zet. Voor de corporatie groeien de bomen ook niet tot in de hemel. De overheid speelt daarbij een belangrijke rol, maar ook de woningmarkt zelf, zorgt ervoor dat financiële waakzaamheid geboden is.

“Eén plus één blijft twee, ook al willen we soms dat drie de uitkomst is.”

48

49

Financiële positie

De administratie en de jaarrekening voeren we in eigen beheer uit. De (interim)controle van de administratieve organisatie en de jaarrekening hebben we uitbesteed aan accountantskantoor Deloitte Accountants B.V. Bij de interim-controle geeft de accountant een managementletter uit. De accountant brengt bij de jaarrekening een rapport ‘controle jaarrekening’ uit. Beide documenten bespreken we met de RvC. Daarnaast stellen we voor collegacorporatie WBV Arnemuiden ook de administratie op. 6.1

Managementcontrol

Managementcontrol is van groot belang voor een effectieve sturing en beheersing van de organisatie. Wij besteden met allerlei technieken veel aandacht aan dit vakgebied. Onderdelen die bij l’escaut zijn ingevoerd zijn: INK-model, procesmanagement, Balanced Scorecard/managementinformatie, (zie hoofdstuk continue organisatieontwikkeling) risicomanagement en budgettering. 6.1.1 Risicomanagement Risicomanagement definiëren we als volgt: ‘een binnen de gehele onderneming ingebed, proactief en continu proces waarbij vanuit een gemeenschappelijk referentiekader op gestructureerde wijze wordt omgegaan met het beheersen van risico’s in relatie tot de organisatie- en beleidsdoelstellingen’. Prestatie- en risicomanagement vormen twee belangrijke bouwstenen van Corporat(i)e Governance. Ze vormen tegelijkertijd de twee zijden van dezelfde medaille. Bij prestatiemanagement gaat het om ‘Wat moet er goed gaan?’ en bij risicomanagement gaat het om ‘Wat kan er fout gaan?’ We hebben de volgende doelen van risicomanagement geformuleerd: • continue risico’s expliciet maken en beheersrisicoalertheid creëren • proactief met risico’s omgaan in plaats van reactief • bewust met risico’s omgaan en • bijbehorende beheersmaatregelen afwegen. In 2010 hebben directie en managers een workshop georganiseerd om de belangrijkste risico’s te inventariseren. Een belangrijk (neven)aspect binnen de workshop was het ontwikkelen van een gemeenschappelijke risicotaal. Om risicomanagement te integreren binnen de organisatie zijn risicomanagementvaardigheden, -methoden en –technieken nodig. De integratie van risicomanagement binnen het takenpakket van directie en managers vereist niet alleen uniforme methoden en technieken, maar vereist vooral algemeen begrip en commitment ten aanzien van het managen van risico’s. De mogelijke risico’s zijn onderverdeeld in vier categorieën: bedrijfsstrategie, processen, middelen en beleid. In totaal zijn aan de hand van een risico-inventarisatielijst vijftien risico’s geformuleerd. De top vijf risico’s voor l’escaut: • het strategisch voorraadbeleid; (het risico dat de corporatie niet beschikt over inzicht in de huidige en gewenste toestand van het bezit en ontwikkelingen in de opbouw van de bevolking; • de terugverdiencapaciteit (het risico dat de investeringen van de corporatie niet of onvoldoende worden terugverdiend); • vernieuwing portefeuille (het risico dat de corporatie onvoldoende vernieuwing aanbrengt in haar woningbezit in de vorm van aankoop of nieuwbouw en dat de technische kwaliteit van een groot deel van de voorraad van de corporatie onvoldoende is); • kwaliteit woonomgeving (het risico dat de kwaliteit van de gebouwen slecht is of wordt zowel op fysiek als sociaal gebied); • nieuwe wet- en regelgeving (het risico dat relevante wet- en regelgeving voor de corporatie aan verandering onderhevig is en dat de corporatie niet in staat is om hierop in te spelen en dat het beleid van de landelijke of lokale overheid zodanig van invloed is op de corporatie dat het haar functioneren en behalen van de doelstellingen negatief beïnvloedt). De top-15 risico’s zijn beoordeeld op aanwezige en gewenste beheersmaatregelen, de kans dat een risico zich voordoet en de impact als het risico zich zou voordoen. Ten aanzien van de gewenste aanvullende beheersmaatregelen zijn acties uitgezet om deze maatregelen in te voeren en te borgen. De borging vindt plaats via beleid, processen en overlegvormen. In 2011 geven we verdere invulling aan risicomanagement door de gewenste aanvullende beheersmaatregelen verder te implementeren en te borgen. 6.1.2 Beheersing bedrijfskosten De kosten van bedrijfsvoering bij woningcorporaties zijn de afgelopen tien jaar jaarlijks gemiddeld met meer dan 10% gestegen. De politiek eist dat de corporaties de bedrijfsvoering zo efficiënt mogelijk houdt.

50

51

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

6

6.2

Financieel beleid

6.3

Jaarresultaat 2010

Het boekjaar 2010 hebben we afgesloten met een positief jaarresultaat van € 3.534.207. Bedragen x € 1.000

begroting 2010

2010*

Som der bedrijfsopbrengsten

30.704

31.901

Som der bedrijfslasten

18.708-

22.017-

Financiële baten en lasten

4.190-

4.609-

In 2008 heeft l’escaut het financieel beleid vastgesteld. Dit financieel beleid is gebaseerd op de bedrijfswaardemethodiek. Met het financieel beleid maken we de financiële uitgangspunten helder, verantwoord en transparant om de (financiële) continuïteit van l’escaut te waarborgen.

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

7.806

5.275

Resultaat deelnemingen

246-

120

Belastingen

887

Liquiditeit Het WSW stuurt meer en meer op kasstromen. Als deze voor de eerste vijf jaar positief zijn, dan geeft het WSW een positief oordeel over de corporatie. Daarnaast geven zij een faciliteringsruimte af op basis van de prognose van de corporatie. In de indicator is gedefinieerd dat voor de komende vijf jaar het saldo van de operationele kasstromen, de renteverplichtingen op de langlopende schulden en de fictieve aflossing van 2% per jaar positief is. Een essentiële indicator omdat de kasstromen bepalen of je op (korte) termijn aan je financiële verplichtingen kunt voldoen.

Mutatie actuele waarde materiële vaste activa

4.913-

1.444

Jaarresultaat

3.534

6.839

8.447

Continuïteit Het weerstandsvermogencriterium gebruiken we om de financiële continuïteit op lange termijn te waarborgen. De ondergrens voor het weerstandsvermogen wordt door het CFV jaarlijks bepaald aan de hand van een risicopercentage voor het solvabiliteits- en continuïteitsoordeel. Voor l’escaut bedragen deze percentages respectievelijk 18.8% en 20.5%. Vanwege de fluctuatie van de ondergrenzen, de toepassing van de correctie van het CFV op de bedrijfswaarde (onder andere verkoopopbrengsten) en het hanteren van een voorzichtigheidsmarge (het weerstandsvermogen wordt namelijk alleen gebaseerd op nog te ‘verdienen’ capaciteit) behouden we de ondergrens van 30%. Het CFV hanteert nu ook een bovengrens om de zogenaamde overmaat in te perken. Uitgaande van het huidige volkshuisvestelijk vermogen hanteert het CFV een formule om te komen tot de gewenste bovengrens. De bovengrens voor l’escaut is vastgesteld op 37,9% eind 2013. Uitgaande van de onder- en bovengrens van het CFV, de minimumgrens van 30% en de toepassing van de correctie van het CFV op de bedrijfswaarde hanteren we een interne bovengrens van 40%.

5.395

De belangrijkste verschillen met de begroting zijn: invloed

Bedragen x

resultaat

€ 1.000

Huren

-/-

294

Vergoedingen

-/-

715

oorzaak van het verschil

Opbrengsten reguliere huurverhoging in combinatie met woningen uit exploitatie door herstructeringsopgave en verkoop en in exploitatie door nieuwbouw ontvangen vergoedingen voor leveringen en diensten** (afrekening 2009 en voorschotten 2010 verantwoord in 2010) Lasten Afschrijvingen op (im)materiële vaste activa

-/-

98

Verkoop onroerende zaken

-/-

322

hogere afschrijvingen door investeringen in 2009 en 2010

+

30

vaste activa

+

2.611

Lonen en salarissen

-/-

268

loonstijging en hogere post inleenkrachten in verband langdurige zieken

Sociale lasten en pensioenlasten

+

343

extra werkgeversbijdragen in 2009

Lasten onderhoud

+

1.757

hoger negatief verschil tussen taxatiewaarde en werkelijke opbrengst

Waardeveranderingen woningen Verkocht onder Voorwaarden

verschillen terugkoopverplichting en daadwerkelijke terugkoopprijs

Overige waardeveranderingen im(materiële) vrijval voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw

stijging lasten planmatig onderhoud (958) stijging geactiveerde lasten planmatig onderhoud (1.605) stijging lasten mutatieonderhoud (801) stijging lasten reparatieonderhoud (382) daling uitgaven leefbaarheid (638) stijging uitgaven kwaliteitsslag (266)

Overige bedrijfslasten

-/-

744

Resultaat deelnemingen

-/-

366

betaalde kosten inzake leveringen en diensten** verlies Opus-groep (-3), verlies Marsaki-groep (-225)

Belastingen

+

887

niet begroot

Mutatie actuele waarde materiële vaste activa

-/-

6.357

zie '1.6.1 Onroerende zaken in exploitatie'

* De begrotingscijfers 2010 zijn afkomstig uit de begroting 2011. ** Leveringen en diensten (servicekosten) worden kostprijsdekkend berekend en worden niet in de begroting opgenomen.

Het financieel beheer heeft plaatsgevonden binnen de door de Raad van Commissarissen vastgestelde kaders voor de begroting over het jaar 2010. 6.4

Integrale belastingplicht

Corporaties zijn sinds 1 januari 2008 integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting (Vpb). Overleg tussen de Belastingdienst en Aedes heeft geresulteerd in een tweede vaststellingsovereenkomst: VSO2. l'escaut woonservice besloot in eerste instantie om de VSO2 niet te ondertekenen, omdat een aantal fiscale onderwerpen nog niet helder waren. Eén van de onderwerpen betrof de fiscale behandeling van gemengde projecten binnen de Marsaki-groep. In mei 2010 heeft de Belastingdienst definitief besloten dat de VSO1 en VSO2 niet van toepassing zijn op Marsaki. Na overleg met en advies van de fiscalisten van Deloitte is besloten de VSO2 alsnog te ondertekenen. De fiscale positie ultimo 2010 en de effecten van de fiscale positie zijn afgeleid uit de commerciële jaarrekening. Het bedrag dat aan Vpb betaald moet worden, is sterk afhankelijk van de onderhoud- en verbeteringskosten en de rentelast die mag worden toegerekend.

52

53

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Uit de CiP (Corporatie in Perspectiefd die jaarlijks wordt uitgegeven door het CFV) 2010 blijkt dat de ontwikkeling van de netto bedrijfslasten bij ons in de periode 2006-2009 boven het gemiddelde niveau in vergelijking met andere corporaties (landelijk en referentie) zit. Het betreft de bedrijfslasten exclusief onderhoud. De ontwikkeling van de bedrijfslasten bestaat uit verschillende onderdelen. Om hierop een goede analyse te maken is een verdere uitsplitsing naar salaris, huisvesting en overige algemene kosten noodzakelijk. We stellen vast dat de oorzaak van de stijging een aantal beïnvloedbare en niet-beïnvloedbare onderdelen bevat.

De passieve latentie voor verschillen in commerciële en fiscale waardering van woningen bestemd voor verkoop kan worden verrekend met de actieve latentie inzake verliesverrekening. Als gevolg valt deze passieve latentie vrij. Voor het resterende bedrag aan verliesverrekening wordt geen actieve latentie gevormd, omdat de waarschijnlijkheid van verrekening onvoldoende kan worden aangetoond op basis van prognoses van de toekomstige fiscale resultaten.

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Het commerciële resultaat over 2010 bedraagt € 3.534.207 positief, terwijl het fiscale resultaat sluit met een verlies van € 5.143.504. l'escaut woonservice verwacht de komende jaren geen fiscale winsten te behalen, waardoor er geen verrekening kan plaats vinden.

• In 2011 is de mutatie actuele waarde hoger door hogere winst uit verkopen en stijging waardeverandering activa. Effect 2011 van -/- € 0,7 miljoen • De overige verschillen zoals meer huuropbrengsten en minder belastingen. Effect 2011 van € 0,2 miljoen 6.5.2 Prognose balansposten In onderstaand overzicht zijn ter vergelijking de werkelijke cijfers over 2010 opgenomen.

De VSO2 heeft een looptijd tot en met 2012.

Prognose ontwikkeling balansposten (x € 1.000) 2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

6.5

Materiële vaste activa

187.836

201.615

211.250

215.817

213.990

211.857

218.442

223.197

Financiële vaste activa

3.506

3.624

3.264

3.645

3.820

4.064

4.000

4.000

Vlottende activa

8.077

4.447

2.179

2.194

2.199

2.183

2.191

2.208

199.419

209.686

216.693

221.656

220.009

218.104

224.633

229.405

Overige reserves

63.857

62.314

67.304

73.089

69.914

66.888

64.011

60.815

Eigen vermogen

63.857

62.314

67.304

73.089

69.914

66.888

64.011

60.815

Egalisatiereserve

0

0

0

0

0

0

0

0

Voorzieningen

14.436

14.978

8.298

5.616

7.660

6.610

6.165

6.534

Weerstandsvermogen

78.293

77.292

75.602

78.705

77.601

73.498

70.176

67.349 145.154

Meerjarenprognose 2011-2016

6.5.1 Prognose jaarresultaten De geprognosticeerde jaarresultaten zijn geactualiseerd aan de hand van de nieuwe gegevens uit de bedrijfskosten- en de onderhoudskostenbegroting. In het volgende overzicht zijn ter vergelijking de werkelijke cijfers over 2010 opgenomen.

Bedrijfsopbrengsten (x € 1.000) 2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

29.560

30.612

31.311

32.452

32.689

31.610

32.332

33.571

Bedrijfsopbrengsten Huren Overige bedrijfsopbrengsten

1.144

1.790

1.974

1.659

2.520

2.485

1.401

1.429

Langlopende schulden

91.712

120.995

125.172

126.700

126.108

128.248

137.744

30.704

32.402

33.285

34.111

35.209

34.095

33.733

35.000

Kortlopende schulden

29.414

11.399

15.919

16.251

16.300

16.358

16.713

16.902

199.419

209.686

216.693

221.656

220.009

218.104

224.633

229.405

Bedrijfslasten Afschrijvingen

Totale passiva 490

374

406

272

183

193

186

193

-2.238

3.199

1.639

0

6.034

6.597

6.199

6.289

Personeelslasten

5.876

6.257

5.933

6.088

6.108

5.845

5.947

6.200

Lasten onderhoud

5.355

6.507

6.852

6.810

7.020

6.493

8.111

7.810

Kwaliteitsslag

1.627

1.529

1.295

1.232

1.201

1.085

984

813

Belastingen/verzekeringen

2.589

2.438

2.401

2.445

2.442

2.313

2.331

2.407

0

1.733

3.102

2.117

2.084

1.960

1.951

Overige waardeveranderingen

Lasten ondernemingsplan Overige lasten

Sociale

1.990

Project

huursector

Appartementen boven Openwijkschool

Sociaal

Openwijkschool Spaans Kwartier

Maatschappelijk

Carino

Sociaal

18

2012

3.461

Binnenstad

Sociaal

56

2013

10.196 1.356

5.009

4.505

3.803

3.684

5.185

4.837

4.827

5.022

26.542

25.431

22.648

30.257

29.323

30.536

30.724

Bedrijfsresultaat

11.996

5.860

7.854

11.463

4.952

4.772

3.197

4.276

Financieringsresultaat

-4.190

-4.978

-5.258

-5.637

-5.580

-5.878

-6.311

-6.678

887

0

0

0

0

0

0

Resultaat deelnemingen

Tabel: prognose ontwikkeling balansposten

(x € 1.000)

18.708

Belasting

Totaal activa

of vrije

Aantal

Jaar van

Totale

woningen

oplevering

investering

38

2012

6.785

1

2012

12.066

Binnenstad

Vrije huursector

6

2013

Binnenstad parkeerplaatsen

Parkeerplaatsen

33

2013

1.014

0

Alliance Bonedijkestraat

Sociaal

40

2013

6.963

Beatrixlaan

Sociaal

30

2013

-246

179

692

446

243

255

255

0

Resultaat voor mut. act. waarde

8.447

1.061

3.288

6.272

-385

-851

-2.859

-2.402

Mutatie actuele waarde

-4.913

-2.604

1.702

-487

-2.763

-2.202

-18

-794

Jaarresultaat

3.534

-1.543

4.990

5.785

-3.148

-3.053

-2.877

-3.196

222

4.575 46.416

Tabel: prognose nieuwbouwprojecten 2011-2013

Tabel: prognose jaarresultaten

6.6

Het geprognosticeerde jaarresultaat over de periode 2011 - 2016 is naar beneden bijgesteld, met uitzondering van 2011 en 2013. Door vooral verschuivingen van de investingskasstromen nieuwbouwprojecten. Volgens de 'best practice' methode mogen de verkoopopbrengsten van huurwoningen maximaal voor een periode van vijf jaar worden ingerekend in de bedrijfswaardebepaling. Hierdoor worden de gehele verkopen van de huurwoningen geactualiseerd. Dit alles komt in de winsten verliesrekening tot uiting in de post 'Mutatie actuele waarde'.

6.6.1 Algemeen Evenals vorige jaren hebben we een samenwerkingsverband met een onafhankelijke organisatie voor het uitvoeren van de treasury. Elk kwartaal houden we een treasurybijeenkomst waar zij ook zitting in hebben. Het geactualiseerde treasurystatuut is in 2010 met de RVC besproken en goedgekeurd.

Het geprognosticeerde jaarresultaat over 2011 is met € 0,1 miljoen gestegen ten opzichte van de voorgaande prognose (van -/- € 1,6 miljoen naar -/- € 1,5 miljoen). De voornaamste redenen zijn: • De overige opbrengsten zijn gestegen door verschuiving van de sloopplannen voor de Engelse wijk van jaar 2010 naar 2011. Effect 2011 van € 0,2 miljoen • De lasten onderhoud zijn lager door verwachte onderschrijding budget planmatig onderhoud Effect 2011 van € 0,4 miljoen • In 2011 is de vogelaarheffing nog eenmalig opgenomen. Effect 2011 van -/- € 0,3 miljoen • In 2011 zijn de rentelasten van de roll-over leningen lager doordat rekening is gehouden met onderliggende swaps. Effect 2011 van € 0,3 miljoen

54

Treasury

Bij het treasurymanagement gaat het om: • het kennen van de tekorten en overschotten in de financieringen • financiële risico’s identificeren en kwantificeren • kosten van financieringen en het beheer ervan minimaliseren

55

Spreiding vaste rente (leningen + swaps)

, Doelstelling: evenwichtige spreiding van risico s Door jaarlijks een deel van de financiering een renteaanpassing te laten ondergaan, wordt het jaarresultaat minder gevoelig voor renteschommelingen in dat jaar. In een periode van 12 maanden dient het relatieve renterisico zich te bevinden tussen 5% en 15% (= norm WSW) van de netto-financieringsbehoefte. In onderstaande grafiek staat het relatieve renterisico van l’escaut weergegeven voor de komende jaren. In de grafiek is te zien dat door het relatieve renterisico nergens boven de grens van 15% uitkomt.

14

Renterisico: jaarlijks relatief risico (bedrijfseconomisch)

12

10% 8%

Duration

10

6% 4%

8

2% 0%

6

-2% -4%

4

-6% -8%

2

-10% 0

-12%

3,5%

4,0%

4,5%

5,0%

5,5%

-14%

6,0%

-16%

Gemiddelde rente Grafiek: gemiddelde looptijd leningen

Excl. investeringen Incl. investeringen

6.6.2 Renteontwikkelingen Vorig jaar was de verwachting dat de Euriborrentes langzaam iets zouden stijgen en voor de 10-jaars rente werd verwacht dat deze eind 2010 een fractie hoger zou liggen. Voor de Euriborrente is die verwachting precies uitgekomen. De 10-jaars rente ligt echter juist nog wat lager dan een jaar geleden. Voor het komende jaar is het, door allerlei onzekerheden en gebeurtenissen, weer een moeilijke voorspelling.

Norm max

2011 7,3% --12,6%

2012 -0,3% -8,7%

2013 -6,3% -11,8%

2014 -4,9% -11,6%

2015 -2,1% -5,7%

2016 -0,2% -6,8%

2017 0,1% -13,3%

2018 -3,0% -10,2%

2018 -3,2% -8,0%

-15%

-15%

-15%

-15%

-15%

-15%

-15%

-15%

-15%

Grafiek: verloop renterisico

Treasury activiteiten 2010 Ter afdekking van het (bovenmatige) renterisico in de komende jaren en om te voorzien in de financieringsbehoefte door voorgenomen investeringen in de komende periode zijn er in 2010 diverse leningen afgesloten.

4,50%

In het onderstaand overzicht zijn alle leningen opgenomen die in 2010 zijn afgesloten. Een lening gaat in 2011 lopen en twee leningen in 2012.

4,00%

Rentepercentage (%)

3,50% 3,00% 2,50% 2,00% 1,50% 1,00%

10 Jaars Swapcurve

0,50%

Datum

Soort lening

Financier

Hoofdsom

Looptijd

Rentetarief

29 mrt 2010

roll-over lening met vaste hoofdsom

BNG

€ 4 mln

1 juni 2010 - 1 juni 2012

3-mnd euribor + 20 bp

29 mrt 2010

fixe lening met vaste hoofdsom

BNG

€ 6 mln

2 aug 2010 - 3 aug 2020

4,12 % (1e jaar 1 mnds euribor + 42 bp

27 mei 2010

roll-over lening met vaste hoofdsom

BNG

€ 5 mln

1 jul 2010 - 1 okt 2015

3 mnd euribor + 32 bp

8 juli 2010

fixe lening

NWB

€ 5 mln

3 sep 2012 - 2 sep 2019

3,72%

8 juli 2010

fixe lening

NWB

€ 5 mln

3 aug 2012 - 3 aug 2020

3,825%

1 dec 2010

basisrentelening*

BNG

€ 6 mln

20 dec 2010 - 3 dec 2035

3,53% (opslag 1e 6 jr 0,33% )

1 dec 2010

basisrentelening*

BNG

€ 6 mln

3 jan 2011 - 2 jan 2037

3,505% (opslag 1e 6 jr 0,34% )

3-Maands Euribor 01-12-2009

01-11-2009

01-10-2009

01-09-2009

01-08-2009

01-07-2009

01-06-2009

01-05-2009

01-04-2009

01-03-2009

01-02-2009

01-01-2009

0,00%

* een basisrentelening houdt in dat er een vaste rente is afgesproken met daar bovenop een variabele opslag. Deze opslag stellen we na de looptijd van opnieuw vast.

6.7

Deelnemingen

In de jaarrekening van l’escaut woonservice staan de verbindingen vermeld. Tevens zijn hierin de activiteiten van deze vennootschappen, de financiële belangen, de verstrekte garanties en het deelnemingsresultaat aangegeven. l’escaut heeft per balansdatum geen personeel uitgeleend aan één van de verbindingen.

Datum

Grafiek: Renteontwikkeling in 2010

Opus groep De financiële kengetallen van de Opus-groep zijn als volgt:

6.6.3 Renterisico Renterisico definiëren we als de mogelijkheid dat in de toekomst het resultaat en/of vermogensverhoudingen nadelig worden beïnvloed als gevolg van ontwikkelingen in de rente. De omvang van het renterisico in een bepaalde periode wordt gemeten aan de hand van het totale volume aan schuldvernieuwing (inclusief de netto kasstromen uit hoofde van exploitatie en investeringen) en renteconversies (inclusief rente-instrumenten) samen. De periode waarover we het risico kwantificeren is één jaar. Voor de beoordeling van de omvang van het risico delen we de jaarlijkse risicopositie door het totaal van de (netto) financieringsbehoefte gedurende het jaar waar dit risico betrekking op heeft (= relatief risico). De netto financieringsbehoefte wordt gevormd door het totaal van opgenomen leningen vermeerderd met het jaarlijkse financieringssaldo en verminderd met eventuele vastrentende beleggingen en liquiditeiten.

56

Financiële kengetallen Opus-groep Omzet Resultaat na belastingen

2010

2009

€ 518.000

€ 508.000

€ -3.000

€ 10.000

Eigen vermogen

€ 1.320.000

€ 1.323.000

Balanstotaal

€ 4.610.000

€ 4.682.000

Solvabiliteit

28,6%

28,2%

0,2

0,2

Liquiditeit (=current ratio) Tabel: Kengetallen Opus-groep

57

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

In onderstaande grafiek staat een overzicht van de gemiddelde rente en duration (de gemiddelde looptijd van onze leningen) ten opzichte van andere klanten van de organisatie die ons in treasury ondersteunt. Op dit overzicht zien we dat de gemiddelde rente bij l’escaut iets onder het gemiddelde ligt en de duration ook. De gemiddelde rente is ten opzichte van 2009 gedaald met bijna 0,2%, de duration is gestegen met 0,82. Kortom een iets lagere rente voor een iets langere looptijd.

7

Prognose resultaten Opus-groep De prognose voor de Opus-groep wordt bepaald door het verloop van de exploitatie van het cultureel centrum Theo van Doesburgcentrum (Brouwenaarstraat), de WillemIII-kazerne en het jongerencentrum de Paljas (voorheen: Walk-Inn) te Vlissingen en de HOED aan het Ambachtsveld te Oost-Souburg. Het geprognosticeerd resultaat (na belastingen) bedraagt voor 2011 € 179.000 en voor 2012 € 96.000. Vanaf 2013 blijven de jaarresultaten positief.

Reglement Afspraken met betrekking tot samenstelling, zittingsduur, verkiezingen, werkwijze en secretariaat staan omschreven in het reglement. Het reglement is op te vragen bij de secretaris van de OR en te bekijken op het intranet.

Marsaki-groep Op het moment van het samenstellen waren de cijfers van Marsaki nog niet definitief. De financiële kengetallen van de Marsaki-groep zijn als volgt: Financiële kengetallen Marsaki-groep Omzet Jaarresultaat

2010

2009

€ 66.753.000

€ 44.906.000

€ 239.000

€ 890.000

€ 5.826.000

€ 5.587.000

Balanstotaal

€ 33.014.000

€ 28.637.000

Solvabiliteit

17,6%

19,5%

1,4

1,5

Groepsvermogen

Liquiditeit (=current ratio)

Verslagen onafhankelijke organen

7.1 Ondernemingsraad (OR) Sinds 4 april 2005 is de OR van l’escaut woonservice officieel geïnstalleerd. De OR bestaat uit vijf personen. Ter ondersteuning voor de OR is er een ambtelijk secretaris aangesteld. In 2010 is er weer een OR lid afgetreden. Door de groei van de organisatie is het mogelijk geweest een nieuw 7e OR-lid te werven.

Activiteiten van de Ondernemingsraad De OR heeft twaalf keer een reguliere OR vergadering gehouden. Een aantal keer is ook de beleidsmedewerker personeel en kwaliteitszorg uitgenodigd om het één en ander toe te lichten. Vier keer is er een overlegvergadering gehouden met de directie. De voorzitter en secretaris hebben vier keer een vergadering van het Zeeuws OR platform bijgewoond. Meerdere malen heeft de OR extra overleg gevoerd i.v.m. het behandelen van besluitennotities. Er heeft ook een aantal keer extra overleg plaatsgevonden met de directie en de beleidsmedewerker personeel en kwaliteitszorg. De OR heeft éénmaal overleg gehad met twee leden van de RvC. Verder werd er elke maand een terugkoppeling gegeven aan twee OR-leden over de uitkomsten van het managersoverleg. De uitkomsten, adviezen en dergelijke van de besluitennotities zijn met de achterban gecommuniceerd via het OR-bulletin of anderzijds bijvoorbeeld door middel van een bijeenkomst of persoonlijke brief. Opleidingen/cursussen Er zijn verschillende individuele cursussen gevolgd door OR-leden. Twee OR-leden hebben de jaarlijkse relatiedag van het opleidingsinstituut SBI bijgewoond.

Tabel: Kengetallen Marsaki-groep

Resultaat verslagjaar 2010 De omzet is in 2010 met bijna 50% gestegen ten opzichte van 2009. Vooral in de regio Goes en Vlissingen is flink gebouwd. In Vlissingen zijn dit de projecten openwijkschool (inclusief Atico; 38 sociale huurappartementen boven de school), Inicio en Cariño. Het boekjaar is afgesloten met een positief geconsolideerd jaarresultaat van 0,2 miljoen euro. Het deelnemingsresultaat van l’escaut in de Marsaki-groep bedraagt in het verslagjaar € 246.000 negatief. Marsaki Vlissingen.com behaalde in 2010 een negatief resultaat van € 291.000. De oorzaak hiervan is de extra voorziening die voor de afwaardering van het Petruskerk is getroffen. Plannen om op deze locatie een voorziening in de zorg- of welzijnsfeer te realiseren, zijn tot op heden gestrand. Het deelnemingsresultaat is positief beïnvloed door het resultaat van ROM Marsaki waarvan we voor eenzesde deel eigenaar zijn. Vermogen Het minimale vereiste groepsvermogen van de Marsaki-groep is vastgesteld op € 6.300.000. Daarboven zal pas tot dividenduitkering worden overgegaan. Uit de cijfers over 2010 blijkt dat het gewenste vermogen nog niet is bereikt. Prognose resultaten Marsaki-groep De toekomstige resultaten van de Marsaki-groep zijn sterk afhankelijk van de voortgang van de projecten en of de projecten in de koop- of in de huursector worden ontwikkeld. De verkopen van de koopwoningen laten een terugval zien door de economische crisis. De verwachting is dat deze (onzekere) tijd nog wel even voortduurt. We zien wel dat de aanbestedingsprijzen een gunstige ontwikkeling laten zien. Op basis hiervan zijn de geprognosticeerde deelnemingsresultaten voor Marsaki voor 2011 en 2012 respectievelijk op nul en € 596.000 gesteld.

Verantwoording urenbesteding Het totale aantal uren dat de OR in 2010 te besteden had voor reguliere vergaderingen, projecten en scholing was 1288 uur. De OR heeft circa 900 uren besteed in de periode van 1 januari 2009 t/m 31 december 2010. De OR van l’escaut woonservice 7.2

Geschillencommissie

Samenstelling De geschillencommissie bestond in 2010 uit de volgende personen: • De heer R. den Broeder (voorzitter, op voordracht organisatie) • De heer N. Wever (op voordracht organisatie) • De heer D. Reneman (op voordracht Huurdersvereniging) • Mevrouw C.F.M. Wouters (op voordracht Huurdersvereniging) • Mevrouw C. de Lange-Olijslager (vice-voorzitter, op voordracht commissie) De heer Reneman was per 1 januari 2010 aftredend en herbenoembaar. Wegens gezondheidsredenen van de heer Reneman is deze herbenoeming aangehouden. De heer R. den Broeder was tevens lid van de Regionale Klachtencommissie Woonruimteverdeling Walcheren tot 1 juli 2010. Het secretariaat werd gevoerd door mevrouw M. de Keizer-Vader, medewerker van l’escaut woonservice. Vergaderingen De Geschillencommissie heeft in de verslagperiode vijf bijeenkomsten gehouden. Vier in verband met een hoorzitting voor behandeling van een geschil. In mei is de jaarvergadering met de directie van l’escaut gehouden. Publiciteit Via de balie was de informatiebrochure ‘Alles over klachten en geschillen’ verkrijgbaar. Op verzoek en bij binnenkomst van een klacht bij het secretariaat werd de brochure toegestuurd als informatie op het vervolg van de procedure. Ook op de website van l’escaut is informatie over de Geschillencommissie te vinden. Via Rondom Wonen zijn enkele redactioneel stukken aangeleverd. Het reglement van de geschillencommissie is in dit jaar aangepast aan de veranderde geldende wetgeving. De beslistermijnen zijn ingekort van vier naar twee weken om te voldoen aan de kwaliteitscriteria van het KWH. Als gevolg daarvan is ook de voorlichtingsbrochure tekstueel aangepast. Ingekomen geschillen In 2010 zijn in totaal vijftien zaken bij de geschillencommissie binnengekomen. Vier daarvan konden als geschil worden aangemerkt, de overigen zijn als klacht door de organisatie afgehandeld. In onderstaand schema het verloop over de afgelopen jaren.

58

59

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Resultaat verslagjaar 2010 De omzet binnen de Opus-groep is in het verslagjaar gestegen door de ingebruikname van een nieuw verbouwde kantoorruimte door de Cultuurwerf in de Willem III-kazerne. Daarnaast is ook sprake geweest van reguliere huurstijging. Het resultaat over 2010 is gedaald ten opzichte van 2009 door hoofdzakelijk de post ‘onderhoudslasten’ in de Willem III-kazerne voor met name werkzaamheden aan de vloer en schilderwerkzaamheden. Daarnaast hebben werkzaamheden met betrekking tot fiscaliteiten en inzet van extern personeel voor het opstellen van de jaarrekening geleid tot hogere kosten. Positief daarentegen is wel dat de rentelasten daalden ten opzichte van voorgaand jaar vanwege lagere rentepercentages. De post ‘Mutatie actuele waarde’ is in 2010 negatief welke grotendeels wordt veroorzaakt door een stijging in de onderhoudslasten in de Willem III-kazerne.

Ingekomen zaken

Afgehandeld als klacht door organisatie

Afgehandeld als geschil in hoorzitting

2002

18

9

5

2003

19

7

6

2004

20

12

6

2005

13

5

3

2006

16

8

7

2007

2

0

1

2008

7

5

2

2009

8

4

4

2010

15

11

4

Op 1 januari 2010 waren er geen geschillen uit het voorgaande jaar in behandeling. Op 31 december 2010 stonden geen geschillen meer open voor afhandeling. 7.3

Regionale Klachtencommissie Woonruimteverdeling

8

Bestuursverklaring

Het bestuur van l’escaut woonservice verklaart hierbij dat alle tot haar beschikking gestelde financiële middelen uitsluitend zijn aangewend in het belang van de volkshuisvesting.

Vlissingen, 1 juni 2011 J. van Beekhuizen directeur-bestuurder

Samenstelling In 2010 bestond de Klachtencommissie uit de volgende personen: - De heer R.J.W. den Broeder ( benoemd door l ‘escaut woonservice Vlissingen). Hij was tot 15 juni lid en tevens voorzitter. Het lidmaatschap van de commissie werd beëindigd omdat de termijn van 8 jaar was verstreken. - De heer O. van den Hoek (benoemd namens Woonburg te Koudekerke), vanaf 15 juni tevens voorzitter. - Mevrouw J. van Dijk ( benoemd namens Woongoed Middelburg) - De heer J. Bostelaar (benoemd namens de gemeente Veere) - De heer P. Polderman ( benoemd namens de gemeenten Middelburg en Vlissingen) tot en met april, waarna hij als lid bedankt. Vanaf die tijd was er een vacature. - Mevr. H. Miezerus ( benoemd per 15 juni door l’escaut woonservice Vlissingen) Door het vertrek van de heer Den Broeder waren we een ervaren voorzitter kwijt. Hij zorgde tevens voor de verslaglegging van de vergaderingen. Het voorzitterschap is overgenomen door de heer Van den Hoek en de verslaglegging door mevrouw Miezerus. In de vacature door het vertrek van de heer Polderman is per 1 januari 2011, namens de gemeenten Middelburg en Vlissingen, benoemd mevrouw M.A. Verhage. Het secretariaat en de conceptnotulen werden verzorgd door mevrouw P. Hollebrandse, medewerkster van Woongoed Middelburg. Bijeenkomsten De Regionale Klachtencommissie is dit jaar 11 maal bijeen geweest in verband met het behandelen van klachten. Op 7 december 2010 is er een overleg geweest met de directeuren van de woningcorporaties. Ingekomen klachten In 2010 zijn twaalf klachten behandeld. Per 31 december 2010 waren er geen zaken meer in behandeling. In onderstaand schema geven we een overzicht van de ingekomen klachten van de afgelopen zes jaar. Jaar

Aantal

2005

6

2006

2

2007

3

2008

1

2009

14

2010

12

Op één na hadden de klachten betrekking op het niet toekennen van urgentie bij het toewijzen van woonruimte. Eén klacht betrof het niet eens zijn met de gestelde regels. De Regionale Klachtencommissie hoort in alle gevallen de klager en een lid van de Regionale Urgentiecommissie en toetst vervolgens aan de gestelde regels en uitgangspunten van het reglement. Korte weergave van de klachten In vele gevallen betrof het het beëindigen van een relatie. In twee gevallen wilden de klagers weer terug naar Walcheren. Ook was er sprake van een alleenstaande moeder, die nog thuis woonde en een woning claimde. In één geval gaf men aan dat de huidige woning te klein werd voor het gezin. In een enkel geval diende men een aanvraag in met medische indicatie, terwijl er geen ergonomische belemmeringen in de woning aanwezig waren. In drie gevallen werd de aanvraag voor verdere behandeling terug verwezen naar de Regionale Urgentiecommissie. De Regionale Klachtencommissie Woonruimteverdeling

60

61

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Jaar

Corporate Governance

Corporaties zijn maatschappelijke ondernemingen die zich willen en moeten verantwoorden naar de maatschappij over de geleverde prestaties. Van overheidswege en vanuit koepelorganisatie Aedes is aangestuurd op het implementeren van een governancecode, waarin het functioneren van de corporatie (RvC versus directie) wordt uitgewerkt. 9.1

Bestuur

l’escaut woonservice is ingericht volgens het raad van toezichtmodel. De directie vormt het bestuur van de corporatie en legt verantwoording over haar handelen af aan de Raad van Commissarissen. Deze laatste houdt toezicht op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken binnen de corporatie. Het bestuur wordt gevormd door de heer J. van Beekhuizen. De directie is zowel bestuurder als werknemer. Het bestuur van l’escaut woonservice is enige aandeelhouder van Opus 52 B.V. Ook is het bestuur van l’escaut woonservice voor 1/6 deel aandeelhouder van de regionale projectontwikkelaar ROM Marsaki B.V. Naam

Geboortedatum

Nevenfuncties

Werkzaam bij organisatie sinds

Werkzaam in huidige functie sinds

J. van Beekhuizen

10-4-1954

Voorzitter Stichting Polderhuis

1-11-1979

1-3-1992

Voorzitter Incubator Zeeland Aspirant bestuurslid stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland , Tabel: personalia directie l escaut woonservice

9.2

Toezichthouder

De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar verbonden ondernemingen en staat tevens het bestuur met raad ter zijde. De Raad van Commissarissen houdt onder andere toezicht op: • realisatie van de doelstellingen van de corporatie; • realisatie van de volkshuisvestelijke opgaven; • strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de corporatie; • opzet en werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen; • kwaliteitsbeleid; • kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording; • financieel verslaggevingsproces; • naleving van toepasselijke wet- en regelgeving. Dit toezicht strekt zich tevens uit tot de met de corporatie verbonden ondernemingen. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Commissarissen zijn in artikel 11 van de statuten van stichting l’escaut woonservice omschreven. Een en ander is verder uitgewerkt in het reglement voor de Raad van Commissarissen van 19 november 2003. In dit jaarverslag legt de Raad van Commissarissen, als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden in het afgelopen jaar. Als toezichtkader voor het uitoefenen van haar taken hanteert de Raad van Commissarissen: • het BBSH; • het door haar goedgekeurde ondernemingsplan 2009-2012; • het jaarplan; • de begroting; • de Balanced Scorecard; • en een concrete (kwalitatieve) norm voor financiële continuïteit. Dit toezichtkader is door de Raad van Commissarissen in 2010 gebruikt bij het nemen van beslissingen, het beoordelen van bestuursvoorstellen en de bewaking van de realisatie van de corporatiedoelstellingen.

62

63

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

9

naam

deskundigheid op

functie/beroep

overige functies

HR Manager Verbrugge

Bestuurslid Opleidingsstichting

specifiek terrein*) Mr. F.A.C. Steutel (1945)

1+3

Voorzitter

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

9.2.1 Samenstelling en deskundigheid Per 31 december 2010 was de Raad van Commissarissen van stichting l’escaut woonservice als volgt samengesteld:

B gewenste deskundigheden oftewel kwaliteiten op specifieke terreinen (geldt voor de raad als geheel): 1 juridische kennis; 2 kennis op het terrein van marketing; 3 kennis op het terrein van bedrijfskunde/organisatieontwikkeling en coaching/counseling; 4 kennis op het terrein van maatschappelijke dienstverlening, ouderenbeleid, zorg; 5 financieel-economische kennis.

Terminals BV

Drs. C. Hartog (1930) Secretaris/vice-voorzitter

5+3

Gepensioneerde ‘De Schelde’

Geen

Mw. P.G.M. Burgemeester (1946)

4+2+3

Therapeut/coach/Trainer

Geen

Mw. drs. G.L. Meeuwisse (1959)

5+4

Wethouder gemeente Goes

Geen

Herbenoemingen Krachtens artikel 17 van de statuten van l’escaut woonservice wordt de totale zittingsduur van een commissaris beperkt tot één benoeming en maximaal twee herbenoemingen van elk vier jaar, bij elkaar twaalf jaar. In onderstaand schema is te zien dat nagenoeg alle eerste benoemingen zijn ingegaan in 2002.

Dordrecht F. Bouman (1961)

1+4

Brigadier van Politie

Lid raad van toezicht Zorgstroom

Medewerker Korpscheftaken

Vice-voorzitter cliëntenraad Admiraal

Statutaire situatie

de Ruyter Ziekenhuis Benoemd op

Vrijwiliiger Staatsbosbeheer Bondsbestuurder Algemene Christelijke Politiebond Drs. W. Oving (1952)

F.A. Poppe (1945)

4+3

5

Aftredend volgens rooster

Aftredend volgens rooster

(mogelijke) herbenoeming

(mogelijke) herbenoeming

1

2

Tot uiterlijk

Bestuurder/directeur

Voorzitter financiële commissie Fonds Verstandelijk

Drs. C. Hartog

2002

2003

2007

2011

Organisatie voor Thuiszorg,

Gehandicapten (FVG) te Utrecht

F.A. Poppe

2002

2004

2008

2012

Verzorging en Verpleging en

Lid Raad van Toezicht stichting Agogische

Mr. F.A.C. Steutel

2002

2005

2009

2013

Maatschappelijk werk

Zorgcentra Zeeland (AZZ)

Mw. P.G.M. Burgemeester

2002

2005

2009

2013

Gepensioneerd manager

Bestuurslid diverse pensioenfondsen

A.C.M. Wierikx

2002

2006

2010

2014

F. Bouman

2002

2006

2010

2014

Mw. drs. G.L. Meeuwisse

2008

2012

2016

2020

Drs. W. Oving

2008

2008

2012

2016

*) 1 juridische kennis; 2 kennis op het terrein van marketing; 3 kennis op het terrein van bedrijfskunde/organisatieontwikkeling en coaching/counseling; 4 kennis op het terrein van maatschappelijke dienstverlening, ouderenbeleid, zorg; 5 financieel-economische kennis.

, Tabel: overzicht leden Raad van Commissarissen l escaut De Raad van Commissarissen heeft uit zijn midden een selectie/remuneratiecommissie ingesteld, bestaande uit vier leden. In 2010 werd de selectie/remuneratiecommissie gevormd door de heren mr. F.A.C. Steutel, drs. C. Hartog, F.A. Poppe en mevrouw P.G.M. Burgemeester. Ten behoeve van de uitvoering van haar taken heeft de selectie/remuneratiecommissie in 2010 éénmaal vergaderd. De commissie heeft haar bevindingen en adviezen over genoemde zaken gerapporteerd aan de Raad van Commissarissen. Bevoegdheden en verantwoordelijkheden De bevoegdheden en verantwoordelijkheden van bestuur en Raad van Commissarissen zijn vastgelegd in reglementen en statuten. Deze zijn op te vragen bij het directiesecretariaat van de organisatie. Het betreft de volgende documenten: • statuten • directiestatuut • reglement Raad van Commissarissen • treasurystatuut Statuten en reglement Raad van Commissarissen zijn op de website geplaatst van l’escaut woonservice (www.lescaut.nl). 9.2.2 Profiel De Raad van Commissarissen dient te voldoen aan het navolgende profiel: A kwaliteiten waarover elk lid van de raad dient te beschikken oftewel criteria waaraan elk lid dient te voldoen: - bestuurlijke kwaliteiten; - discussievaardig, vergadervaardig, besluitvaardig, communicatievaardig: analytisch vermogen, abstractievermogen, vermogen tot beleidsmatig denken, zelfstandige oordeelsvorming, zakelijk inzicht, helikopterview; - gevoel voor (lokale) maatschappelijke verhoudingen; - affiniteit met en invoelingsvermogen ten aanzien van de doelgroep; - integriteit, verantwoordelijkheidsgevoel, onafhankelijke opstelling; - motivatie; - beschikken over teamgeest, kunnen samenwerken; - sociale vaardigheid (netwerker); - betrokkenheid bij lokale gemeenschap; - kennis en inzicht in de sociale volkshuisvesting c.q. kennis van bouwen en wonen.

64

Om te voorkomen dat alle commissarissen tegelijkertijd zouden aftreden, is een rooster van aftreden opgesteld, dat voorziet in een staffel die de momenten van aftreden spreidt over een periode van drie jaar. Alle eerste herbenoemingen hebben inmiddels tussen 2003 en 2006 plaatsgevonden. In twee gevallen (de heren Hartog en Poppe) is er ook een tweede herbenoeming geweest. De statutaire bepalingen omtrent benoeming en zittingsduur van commissarissen zijn volledig in lijn met de Governancecode, zowel naar de letter als de geest. De code beoogt immers paal en perk te stellen aan een ongebreidelde zittingsduur van commissarissen. De statuten van l’escaut voorzien hierin. Een onverkorte toepassing van de statutaire bepalingen leidt ertoe dat bij de (her)benoeming van nieuwe commissarissen altijd binnen de Governancecode wordt geopereerd. Voor de zittende commissarissen kan gewezen worden op discrepantie met een voetnoot in de code dat voorliggende zittingsperioden bij rechtsvoorgangers meegeteld moeten worden voor de berekening van de totale zittingsduur. Dit geldt voor alle commissarissen, uitgezonderd mevrouw Meeuwisse en de heer Oving. Alle anderen zijn immers op hetzelfde moment benoemd en functioneerden tot dan als toezichthouder bij hetzij Schelde Woongroep, hetzij Basco. Een strikte toepassing van de voetnoot zou dan ook leiden tot een collectief aftreden van zes van de leden RvC. Het behoeft geen nader betoog dat dit onwenselijk is. Ten tijde van de fusie is de geschetste discrepantie al onderkend en voor de zittende commissarissen als onontkoombaar geaccepteerd, mede met het oog op de voor de fusie benodigde soepelheid in de samenstelling van een nieuwe RvC. Deze werd immers gevormd uit de twee RvC’s van Schelde Woongroep en Basco. De leden van de bij fusie ingestelde (gezamenlijke) Raad van Commissarissen vielen dus onder de bepaling dat éénmaal benoeming en tweemaal herbenoeming kon plaatsvinden. Nu de feitelijke situatie geheel conform de statuten is (zie schema) en deze statuten volledig in overeenstemming zijn met de Governancecode, kon besloten worden om de tot nu toe gevolgde praktijk voort te zetten en een tweede herbenoeming van de vier commissarissen voor de in de statuten genoemde periode mogelijk te maken. Discrepantie met de “voetnoot” accepteren we, omdat er een historie achter zit en het bovendien gaat om een tijdelijk fenomeen, dat zich vanzelf oplost en zich bij nieuwe leden RvC niet meer voordoet. Over de eventuele kandidaturen diende in 2010 te worden beslist. Wel is het zaak tijdig acties uit te zetten die verband houden met vervanging van vertrekkende commissarissen, waarbij denkbaar is dat de actie bestaat uit het nemen van een besluit tot niet-vervanging. Indien wel tot vervanging wordt overgegaan zal de werving plaatsvinden aan de hand van een nader op te stellen profielschets. Hierbij zal recht worden gedaan aan de afspraak die vóór de fusie is gemaakt met de oud-leden van de VVV/Schelde Woongroep, namelijk dat getracht zal worden om enige leden van de RvC afkomstig te doen zijn uit het bedrijfsleven. De profielschets wordt indien nodig in 2011 herzien. De Raad van Commissarissen heeft unaniem besloten tot herbenoeming van de heer Bouman voor een periode van vier jaar. De heer Wierikx heeft zich niet herkiesbaar gesteld. Mede omdat met het vertrek van de heer Wierikx de deskundigheden op het gebied van marketing en bedrijfskunde/organisatie-ontwikkeling en coaching/counseling) nog voldoende gewaarborgd blijven met de huidige samenstelling van de raad, is unaniem besloten tot niet-vervanging. Met een aantal van zeven leden wordt nog steeds voldaan aan artikel 12 van de statuten.

65

9.2.3 Good Governance De Raad van Commissarissen hecht aan beginselen van goed bestuur. De Governancecode Woningcorporaties wordt daarbij als leidraad beschouwd. Het toezicht van de raad omvat vooral: • de realisatie van de doelstellingen van l’escaut woonservice; • de strategie en de risico’s die verbonden zijn aan de activiteiten van de corporatie; • de werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen; • het kwaliteitsbeleid; • de kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording; • het financiële verslaggevingsproces; • de naleving van toepasselijke wet- en regelgeving. • het bewaken van kwaliteit en onafhankelijkheid van de Raad van Commissarissen zelf.

Tijdens de reguliere vergaderingen is voorlichting gegeven over: - treasury; - visitatie; - belangenbehartiging door Aedes in Den Haag; - leefbaarheid en wijkregisseurschap; - Vogelaarheffing; - gevolgen Europese wetgeving.

Aan de externe accountant is verzocht te inventariseren wat de stand van zaken is met betrekking tot de naleving van de diverse onderwerpen die aan de orde komen in de governancecode. De externe accountant heeft geconstateerd dat in het verslagjaar, mede naar aanleiding van het onderzoek zelf, verschillende acties zijn ondernomen en dat de naleving van de code voldoende aandacht heeft van zowel de directeur-bestuurder als van de commissarissen.

De Raad van Commissarissen is in het afgelopen jaar zeven keer bijeen geweest. In één van de bijeenkomsten is het eigen functioneren van de Raad van Commissarissen besproken evenals dat van de individuele leden. Tevens is ook het functioneren van het bestuur besproken. In de besloten vergadering buiten aanwezigheid van het bestuur heeft de Raad van Commissarissen zijn eigen inrichting en functioneren als collectief en de bijdrage van de afzonderlijke leden beoordeeld. De Raad van Commissarissen heeft hiertoe uitdrukkelijk de visie van het bestuur gevraagd en deze betrokken in de bespreking. Geen van de leden van de Raad van Commissarissen is frequent afwezig geweest bij vergaderingen. De Raad van Commissarissen heeft overleg gehad met een delegatie van de ondernemingsraad. Een afvaardiging van de Raad van Commissarissen heeft vele vergaderingen van de huurdersvereniging bijgewoond. De Raad van Commissarissen heeft in het afgelopen boekjaar de volgende besluiten genomen: - Het Volkshuisvestingsverslag 2009 is goedgekeurd. - De Jaarrekening 2009 is goedgekeurd. - Het jaarplan/de begroting 2011 is goedgekeurd. - Veelvuldige informatieuitwisseling, gevolgd door positieve besluitvorming waar nodig heeft plaatsgevonden met betrekking tot een aantal overige projecten, waaronder het Scheldekwartier. - Herbenoeming van een commissaris voor een periode van vier jaar (zie hiervoor onder “Herbenoemingen”). Daarnaast is gesproken, dan wel advies uitgebracht, over de volgende zaken: - de Balanced Scorecard; - de Managementletter 2009; - het solvabiliteitsoordeel van het CFV; - het continuiteitsoordeel van het CFV; - de oordeelsbrief van de minister van Binnenlandse zaken en koninkrijkrelaties; - Samenwerking corporaties op Walcheren; - de structuur van Marsaki; - de portefeuillestrategie (herijking SVB); - de organisatiestructuur en herhuisvesting van l’escaut. Jaarlijks wordt het functioneren van de directeur-bestuurder binnen de Raad van Commissarissen besproken en in aansluiting daarop door de voorzitter RvC met deze doorgenomen. Ook in 2010 is dit het geval geweest. De Raad hanteert daarnaast als vaste policy het functioneren van de Raad zelf en haar leden periodiek tot onderwerp van eigen evaluatie te maken. Bij deze evaluaties, die volgens een vast patroon met een schriftelijke inventarisatie en mondelinge bespreking verlopen, wordt ook de visie van de directeur-bestuurder gevraagd en in de discussie betrokken. De laatste evaluatie heeft plaatsgevonden in 2009. De volgende staat op het programma voor de tweede helft van 2011. In het licht van de governance code is besloten voor de jaren nadien de frequentie van de evaluaties vast te stellen op eens per jaar.

66

De actuele governancestructuur is op de website van l’escaut woonservice geplaatst. Eventuele veranderingen in de governancestructuur en in de naleving van de code worden onder een afzonderlijk agendapunt ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voorgelegd.

Op sommige punten wordt gedeeltelijk aan de code voldaan, in die zin dat verantwoording over bepaalde acties niet permanent via de website, maar in gecomprimeerde vorm via de (op de site te raadplegen) jaarverslaggeving geschiedt: - de hoofdlijnen van het remuneratiebeleid worden opgenomen in het volkshuisvestingsverslag; - in de praktijk vindt er veel gestructureerd overleg plaats met maatschappelijke belanghebbenden. Hierover is informatie opgenomen in het volkshuisvestingsverslag. Op de volgende punten wordt van de governancecode afgeweken: - de directeur-bestuurder van l’escaut woonservice is niet benoemd voor een periode van vier jaar, waarna herbenoeming kan plaatsvinden. De Raad van Commissarissen heeft er voor gekozen de oorspronkelijke benoeming, die voor onbepaalde tijd was aangegaan, in stand te laten. - De externe accountant is niet formeel voor maximaal vier jaar benoemd. De opdracht kan jaarlijks worden heroverwogen. Wel vindt periodieke beoordeling plaats. - Visitatie (externe beoordeling van het volkshuisvestelijk en maatschappelijk presteren van de corporatie) dient volgens de code eens in de vier jaar te geschieden. Dit heeft nog niet plaatsgevonden. Wel is het besluit genomen dat dit in 2011 gaat gebeuren. De Raad van Commissarissen treedt op als werkgever voor de directie en speelt daarnaast ook een adviserende, oriënterende en initiërende rol ter ondersteuning van de leiding van de corporatie. De raad kent één vaste commissie, te weten de commissie Beloning en Arbeidsvoorwaarden, die ten behoeve van de raad voorstellen uitwerkt voor het beloningsbeleid betreffende de directeur-bestuurder en betreffende de raad zelf. De commissie bestaat uit de voorzitter, de secretaris en twee leden van de Raad van Commissarissen. 9.2.4 Verantwoording bestuurdersbeloning De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor een goed bestuur, onder meer door benoeming, schorsing, ontslag en jaarlijkse evaluatie van het bestuur. In 2010 is de samenstelling van het bestuur niet gewijzigd. Naam

Vast brutosalaris

Eenmalige uitkering

Werkgeverslasten/soc.verz./pensioen

Totaal

J. van Beekhuizen

€ 122.200,-

€ 1.600,-

€ 38.440,-

€ 162.240,-

, Tabel: bestuurdersbeloning directie l escaut woonservice De Raad van Commissarissen heeft in 2010 het bezoldigingsbeleid van het bestuur opnieuw vastgesteld. Een en ander is vastgelegd in het remuneratierapport. 9.2.5 Verantwoording aan belanghouders Om huurders positie te geven binnen de corporatie heeft l’escaut een participatiereglement samengesteld. Dit reglement vormt de basis voor de samenwerkingsovereenkomst welke is overeengekomen met de Huurdersvereniging L’Escaut (HVL). Deze overeenkomst is geactualiseerd en op 16 december 2010 door beide partijen ondertekend. De HVL is een huurdersvereniging welke specifiek is opgericht voor de huurders van l’escaut woonservice. Het betreft een actieve vereniging die 40% van de huurders van l’escaut als lid heeft ingeschreven. Daarmee is ze de grootste huurdersvereniging van zuidwest Nederland.

67

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Inhoudelijk toezicht Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen heeft de Raad van Commissarissen zich regelmatig mondeling dan wel schriftelijk door het bestuur laten informeren inzake de (financiële) resultaten in relatie tot de beoogde doelen, relevante externe ontwikkelingen en de wensen en behoeften van belanghebbenden. De Raad van Commissarissen heeft in het afgelopen boekjaar het volgende ondernomen om zich op de hoogte te houden van wat er speelt in het speelveld van l’escaut woonservice: - overleg met bestuur; - overleg met externe accountant; - overleg met huurdersorganisatie; - overleg met ondernemingsraad; - volgen van seminars en bijeenkomsten over onder andere risicomanagement en krimp; - bijwonen van informatiemiddag georganiseerd door ROM Marsaki voor directies en commissarissen van aangesloten corporaties; - bijwonen van de gezamenlijke bijeenkomsten directeurenkring en toezichthouders van de Zeeuwse woningcorporaties die twee keer per jaar georganiseerd worden door Aedes.

9.2.6 Verantwoording beleid rondom commissarissenbeloning De honorering van de commissarissen is overeenkomstig de richtlijnen van de Vereniging voor Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW). 9.2.7 Verantwoording commissarissenhonorering De honorering van de Raad van Commissarissen is gekoppeld aan de zwaarte van de functie van de afzonderlijke leden van de Raad van Commissarissen en houdt rekening met maatschappelijke waarden en normen. De honorering is niet gekoppeld aan de prestaties van l’escaut woonservice. De bruto vergoeding voor de voorzitter en secretaris is vastgesteld op € 9.272,- per jaar. De bruto vergoeding voor de leden die voorgedragen zijn door de huurdersvereniging is vastgesteld op € 7.727,- per jaar. De bruto vergoeding voor de overige leden bedraagt: € 6.181,- per jaar. Totaal is een bedrag van € 79.647,- uitgegeven voor vergoedingen, vergaderkosten, opleidingen, excursies en overige kosten. 9.2.8 Verklaring over volkshuisvestingsverslag en jaarrekening Volgens artikel 25, lid 2 van de statuten heeft de Raad van Commissarissen het volkshuisvestingsverslag en jaarrekening evenals de prognose laten onderzoeken door Deloitte Accountants B.V.

10 Samenstelling gremia Samenstelling Raad van Commissarissen per 31 december 2010 Voorzitter Secretaris/Vice-voorzitter Lid Lid Lid Lid Lid

mr. F.A.C. Steutel drs. C. Hartog mevr. P.G.M. Burgemeester–Stunnenberg F. Bouman F.A. Poppe W. Oving mevr. drs. G.L. Meeuwisse

Samenstelling directie-bestuur per 31 december 2010 Directeur-bestuurder

J. van Beekhuizen

Samenstelling managementteam per 31 december 2010 Woondienstverlening Technische dienstverlening Financieel-administratieve dienstverlening Ondersteunende dienstverlening

mevr. M. van Sighem (interim) F. Bouzambou R.C. de Jager MBA R.C. de Jager (interim) MBA

Samenstelling ondernemingsraad per 31 december 2010 De accountantsmededeling voor het volkshuisvestingsverslag 2010 en de accountantsverklaring met betrekking tot de jaarrekening 2010 zijn opgenomen in het jaarverslag. Op basis van de overgelegde bescheiden en de door de directeur-bestuurder verstrekte informatie concludeerde de raad dat de bestuurder en de werkorganisatie van l’escaut woonservice hun taken over het boekjaar 2010 naar behoren hebben verricht. Vlissingen, 1 juni 2011 mr. F.A.C. Steutel Voorzitter Raad van Commissarissen

Voorzitter Secretaris Lid Lid Lid Lid Lid

L. de Witte A. Boer mevr. N. Adriaanse – Dijkgraaf S. van Houwelingen mevr. R. du Fossé mevr. D. Castelein mevr. S. Kapel-Arloff

Samenstelling l’escaut geschillencommissie per 31 december 2010 (voorzitter, op voordracht organisatie) (lid, op voordracht organisatie) (lid, op voordracht Huurdersvereniging) (lid, op voordracht commissie) (lid, op voordracht Huurdersvereniging)

68

R. den Broeder N. Wever D. Reneman mevr. C. de Lange-Olyslager mevr. C.F.M. Wouters

69

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Naast een algemeen bestuur is er ook een dagelijks bestuur. Voorbespreking met de corporatie over onderwerpen die actueel zijn vindt plaats met van te voren gevormde duo’s welke taakvelden toebedeeld gekregen hebben. Vier keer per jaar vindt regulier overleg plaats op uitnodiging van de corporatie. Daarbij zijn van corporatiezijde de directie en twee managers vertegenwoordigd. Vanuit de HVL is het algemeen bestuur aanwezig. Ook dit jaar heeft een commissaris de bijeenkomsten bijgewoond. Met overige belangenhouders zoals gemeente, zorg- en welzijnsorganisatie, onderwijs. bestaan netwerkrelaties. Deze richten zich meer op concrete projecten waarin samen wordt opgetrokken. Samen worden projecten opgepakt en uitgevoerd zoals zorgsteunpunten, brede scholen, welzijnsgebouwen, en studentenhuisvesting.

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Deel 2 Jaarrekening Inhoudsopgave 1

Enkelvoudige jaarrekening 1.1. Balans per 31 december 2010 (na resultaatverwerking) 1.2 Winst- en verliesrekening 2010 1.3 Kasstroomoverzicht 2010 1.4 Algemene toelichting 1.5 Grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat 1.6 Toelichting op de balans 1.7 Toelichting op de winst- en verliesrekening

2

Geconsolideerde jaarrekening 2.1 Balans per 31 december 2010 (na resultaatverwerking) 2.2 Winst- en verliesrekening 2010 2.3 Consolidatiegrondslagen 2.4 Grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat 2.5 Toelichting op de balans 2.6 Toelichting op de winst- en verliesrekening

3

Overige gegevens 3.1 Resultaatbestemming 3.2 Gebeurtenissen na balansdatum 3.3 Vaststelling en goedkeuring van de jaarrekening 3.4 Accountantsverklaring 3.5 Kengetallen

Bijlage 1 Overzicht verzekeringen Bijlage 2 Definities financiële kengetallen

70

71

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

1

Enkelvoudige jaarrekening

De enkelvoudige jaarrekening is opgemaakt in hele euro's. 1.1

Balans per 31 december 2010 (na resultaatverwerking) 31-12-2010

31-12-2009

ACTIVA

PASSIVA

Vaste activa

Eigen vermogen

Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Overige

1.6.1 1.6.2 1.6.3 1.6.4

1.6.4 1.6.5 1.6.6

Totaal vaste activa

175.211.533 3.493.058 7.146.962 1.984.551 187.836.104

167.724.874 3.474.896 2.997.252 2.405.774 176.602.795

324.571 2.491.596 990.000 3.806.167

380.402 2.605.648 990.000 3.976.050

191.341.582

180.408.962

Vlottende activa Voorraden Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Overlopende activa

1.6.8

2.864.203

99.836

1.6.9

445.470 303.530 2.280.457 944.764 284.972 301.240 4.560.434

349.476 89.844 2.269.194 650.165 175.179 140.581 3.674.439

652.602

1.112.084

8.077.239

4.886.360

199.418.822

185.295.322

1.6.10 1.6.11 1.6.12 1.6.13 1.6.14

Liquide middelen

1.6.15

Totaal vlottende activa TOTAAL ACTIVA

72

Wettelijke en statutaire reserves Overige reserves

1.6.16 1.6.17

31-12-2010

31-12-2009

929.249 62.928.107 63.857.356

1.168.531 59.154.618 60.323.149

3.227.980 11.167.838 40.000 14.435.818

1.259.278 2.601.586 14.989.139 18.850.003

88.218.480 3.493.058 0 91.711.538

82.729.501 3.474.896 2.211 86.206.608

20.511.021 1.720 941.836 228.952 697.202 52.100 6.981.278 29.414.110

9.790.243 169 535.383 1.953.957 811.240 32.234 6.792.335 19.915.562

199.418.822

185.295.322

Voorzieningen Voorziening latente belastingverplichtingen Voorziening negatieve materiële vaste activa Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening voor verwachte verliezen Overige voorzieningen

1.6.18 1.6.19 1.6.20 1.6.21 1.6.22

Langlopende schulden Leningen kredietinstellingen Terugkoopverplichting woningen Verkocht onder Voorwaarden Waarborgsommen

1.6.23 1.6.24 1.6.25

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeenten Schulden aan leveranciers Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva

1.6.26 1.6.27 1.6.28 1.6.29 1.6.30 1.6.31 1.6.32

TOTAAL PASSIVA

73

Winst- en verliesrekening 2010

1.3 2010

Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

1.7.1 1.7.2 1.7.3 1.7.4

Bedrijfslasten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Verkoop onroerende zaken Waardeveranderingen woningen Verkocht onder Voorwaarden Overige waardeveranderingen immateriële en materiële vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten

1.7.5 1.7.6 1.7.7 1.7.8 1.7.9 1.7.10 1.7.11 1.7.12 1.7.13

Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Rentelasten en soortgelijke kosten

1.7.14 1.7.15 1.7.16

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat deelnemingen

1.7.17 1.7.18

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Buitengewone baten en lasten Belastingen buitengewoon resultaat Resultaat na belastingen vóór mutatie actuele waarde materiële vaste activa

29.560.023 2.140.591 598.202 435.927 32.734.743

Kasstroomoverzicht 2010

2009

29.074.820 2.131.786 620.536 491.050 32.318.192

490.133 322.052 70.485-

509.204 208.384 1.488.962

2.488.9344.702.146 400.300 773.755 6.981.562 9.628.319 20.738.847

22.015.408 4.412.966 618.331 798.879 8.449.237 9.075.664 47.577.037

Kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangsten - Huren - Vergoedingen - Overige bedrijfsopbrengsten - Renteontvangsten Uitgaven - Lonen en salarissen - Sociale lasten - Pensioenlasten - Onderhoudsuitgaven - Overige bedrijfsuitgaven - Renteuitgaven - Bijdrageheffing bijzondere projectsteun voor de wijkaanpak en contributie Aedes - Leefbaarheid externe uitgaven niet-investeringsgebonden - Vennootschapsbelasting

Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit (des)investeringsactiviteiten Materiële vaste activa ingaande kasstroom - Verkoopontvangsten bestaande huurwoongelegenheden - Verkoopontvangsten nieuwbouw woongelegenheden - Verkoopontvangsten overig

1.7.19

Resultaat na belastingen na mutatie actuele waarde materiële vaste activa

1.7.8 1.7.19

RESULTAAT NA BELASTING (exclusief waardeveranderingen en mutatie actuele waarde materiële vaste activa)

74

29.560.023 2.276.714 435.927 278.871 32.551.535

29.074.820 2.636.525 466.219 170.653 32.348.218

4.702.146 400.300 773.755 6.779.363 9.153.682 4.727.553 375.288 59.146 26.971.233

4.432.988 618.331 798.879 7.887.179 8.613.815 4.323.770 362.918 280.004 27.317.885

5.580.301

5.030.333

3.850.000 166.000 4.016.000

2.310.500 3.555.975 5.866.475

15.026.178 9.213.982 447.116 1.281.855 143.052 26.112.183

7.258.856 8.716.982 46.696 1.718.840 154.164 17.895.537

15.258.845-

330.363 26.4504.493.715 4.189.803-

506.468 5.341 4.862.630 4.350.821-

7.806.093

19.609.665-

886.875 246.110-

1.730.800119.393-

8.446.859

21.459.858-

Saldo in- en uitgaande kasstroom materiële vaste activa

22.096.183-

12.029.062-

-

-

Financiële vaste activa - Ontvangsten financiële vaste activa - Uitgaven financiële vaste activa Saldo in- en uitgaande kasstroom financiële vaste activa

57.995 57.995

55.831 55.831

8.446.859

21.459.85822.038.188-

11.973.230-

4.912.652-

21.671.129

32.000.000 32.000.000

28.000.000 28.000.000

15.729.580 60.664 15.790.243

17.626.906 58.474 17.685.381

16.209.757

10.314.619

Niet gecategoriseerde kasstromen Mutatie geldmiddelen in 2010

211.352459.483-

407.942 3.779.664

Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december Mutatie geldmiddelen

1.112.084 652.602 459.483-

2.667.5801.112.084 3.779.664

3.534.207

Overige waardeveranderingen immateriële en materiële vaste activa Mutatie actuele waarde materiële vaste activa

2008

11.995.897

Materiële vaste activa uitgaande kasstroom - Nieuwbouw huurwoongelegenheden te borgen door WSW - Woningverbetering huurwoongelegenheden te borgen door WSW - Aankoop huurwoongelegenheden te borgen door WSW - Sloopuitgaven te borgen door WSW - Investeringen overig bezit te borgen door WSW - Investeringen overig bezit niet te borgen door WSW - Externe kosten bij verkoop van bestaand bezit

Kasstroom uit (des)investeringsactiviteiten Mutatie actuele waarde materiële vaste activa

2009

211.271

2.488.9344.912.652-

22.015.408 21.671.129

5.957.924

555.550

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ingaand - Nieuwe leningen te borgen door WSW - Nieuwe leningen niet te borgen door WSW Uitgaand - Aflossing leningen geborgd door WSW - Aflossing leningen niet geborgd door WSW

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

75

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

1.2

De stelselwijziging heeft effect op de volgende balansposten: omschrijving

debet

Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden

De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen onder aftrek van bankkredieten. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten.

credit

3.474.896

Onroerende zaken in ontwikkeling

711.228

Voorraden

711.228

Terugkoopverplichting woningen Verkocht onder Voorwaarden

De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest en winstbelasting zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Onder de investeringen in materiële vaste activa zijn alleen de investeringen opgenomen waarvoor in 2010 geldmiddelen zijn opgeofferd.

Bovendien heeft de stelselwijziging effect op de volgende posten uit de resultatenrekening: Verkoop onroerende zaken

1.086.231

Waardeveranderingen woningen Verkocht onder Voorwaarden

1.488.962

Overige waardeveranderingen immateriële en materiële vaste activa

402.732

De stelselwijziging heeft geen effect op het vermogen en geen effect op het resultaat.

Aansluiting liquide middelen en geldmiddelen per 31 december 2010: Stand liquide middelen

652.602

Bankkrediet

-

Geldmiddelen

1.4

3.474.896

1.5

Grondslagen van waardering en bepaling van het resultaat

652.602

Algemene toelichting

1.4.1 Regelgeving Vanaf 1 januari 1993 geldt het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh). In artikel 26 van het BBSH is de verantwoording geregeld. Voor het opstellen van de jaarrekening en jaarverslag zijn de afdelingen 2 t/m 8, 11 en 13 van titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek van toepassing verklaard, behoudens enkele uitzonderingen. Toegelaten instellingen moeten met hun jaarverslaggeving aansluiten op de algemeen geldende Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 645.

1.5.1 Grondslagen voor waardering van activa en passiva Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie De onroerende zaken in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de reële waarde gebaseerd op bedrijfswaarde. Kosten dan wel opbrengsten als gevolg van de veranderingen in de bedrijfswaarde worden verwerkt onder de post 'Mutatie actuele waarde materiële vaste activa'. De bedrijfswaarde van een complex (= een kasstroomgenererende eenheid) is gelijk aan de contante verdiencapaciteit. Deze is gelijk aan het verschil tussen de contante waarde van de huren verminderd met de uitgaven voor het beheer van de woningen. Ook worden in de bedrijfswaarde de geplande verkopen en sloop meegenomen. De verkoopopbrengst van een woning is gebaseerd op de taxatieprijs. De vaststelling van de complexen komt voort uit het strategisch voorraadbeleid waarbij technische elementen en doelgroepbepaling een rol hebben gespeeld.

De indeling en presentatie van de jaarrekening is overeenkomstig bijlage 1 van RJ 645.

vanaf Parameters

1.4.2 Toegepaste prijsgrondslagen De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op grondslag van de bedrijfswaarde, de verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van de waardevermindering dan wel de nominale waarde tenzij anders aangegeven. De materiële vaste activa in exploitatie zijn gewaardeerd tegen bedrijfswaarde en de overige posten zijn opgenomen tegen nominale waarde voor zover niet anders vermeld.

2011

2012

2013

2014

2015

Huurverhoging

1,30%

2,00%

2,00%

2,00%

2,00%

Huurderving

3,00%

2,50%

2,50%

2,50%

2,50%

Prijsinflatie

2,00%

2,00%

2,00%

2,00%

2,00%

Looninflatie

1,50%

1,95%

2,27%

2,49%

3,00%

Bouwinflatie

1,50%

1,95%

2,27%

2,49%

3,00%

Disconteringsvoet

5,25%

5,25%

5,25%

5,25%

5,25%

De mutatiegraad per complex is opgenomen in de bedrijfswaardeberekening van het gehele bezit. Bij het samenstellen van de balans en winst- en verliesrekening wordt een bestendige gedragslijn in acht genomen. 1.4.3 Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van voorgaand jaar.

In de bedrijfswaarde wordt de rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande leningportefeuille buiten beschouwing gelaten, maar wordt wel inzichtelijk verwerkt in de materiële vaste activa. De rentabiliteitswaardecorrectie betreft het verschil tussen de contante waarde van de verwachte kasstromen uit hoofde van leningen en beleggingen en de waardering van deze posten op de balans.

De presentatie is van een aantal posten gewijzigd. De wijzigingen zijn exclusief de stelselwijziging. omschrijving

presentatie 2010

presentatie 2009

bedrag

Actieve belastinglatentie

belastingen en premies sociale verzekeringen

overige vorderingen

372.403

Te verrekenen omzetbelasting

belastingen en premies sociale verzekeringen

overlopende activa

277.762

Ontvangen ziekengelden

lonen en salarissen

overige bedrijfslasten

20.022

1.4.4 Stelselwijziging In het verslagjaar heeft l'escaut woonservice een wijziging doorgevoerd in de verslaggeving en presentatie van onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden.

De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn, onder aftrek van verkoopkosten die niet door de koper worden gedragen. Ter bepaling van dit bedrag worden taxaties uitgevoerd door onafhankelijke externe deskundigen of worden vergelijkbare onroerende zaken als referentie gehanteerd. Gegeven het feit dat verkopen hoofdzakelijk worden verricht in het kader van de financiering van onrendabele investeringen in nieuwbouw worden deze verkopen voor een periode van vijf jaar in de waardering betrokken. Daarmee wordt recht gedaan aan het voorwaardelijke karakter van de geoormerkte verkopen. Jaar

2011

2012

2013

2014

2015

65

73

66

60

60

Aantal verkopen

Met ingang van 1 januari 2010 worden onroerende zaken, die onder voorwaarden zijn verkocht on balance verwerkt als 'Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden' en gewaardeerd tegen taxatieprijs onder aftrek van de verleende aankoopkorting. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting. De mogelijke per saldo toename van de terugkoopverplichting ten opzichte van de "bij overdracht ontstane verplichting wordt geactiveerd; een per saldo afname wordt als resultaat " verantwoord.

De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel of vierkante meterprijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het einde van de levensduur en verminderd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaatsing. Indien feitelijke dan we in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden.

De vergelijkende cijfers over het boekjaar 2009 zijn herrekend naar de nieuwe waarderingsgrondslagen en als zodanig verwerkt in de jaarrekening.

De oorspronkelijke investeringen in de post 'Overige zaken' worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en (naar verwachting duurzame) bijzondere waardeverminderingen.

76

77

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Toelichting bij het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. Bij deze methode worden de ontvangsten en uitgaven als zodanig gerapporteerd.

Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting rekening houdend met de contractvoorwaarden. Onroerende zaken in ontwikkeling Dit betreffen complexen in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie die worden gewaardeerd tegen historische kostprijs en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering (de onrendabele top) uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen.

Huurdebiteuren De huurdebiteuren worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid, welke statisch is bepaald. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas en banktegoeden. Eventuele rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder 'Schulden aan kredietinstellingen' onder de kortlopende schulden. Eigen vermogen Wettelijke reserve deelnemingen De wettelijke reserve deelnemingen wordt gevormd voor deelnemingen waarin l'escaut woonservice een minderheidsbelang heeft. l'escaut woonservice heeft een minderheidsbelang in ROM Marsaki B.V. De dividenduitkering kan bij deze deelneming niet afgedwongen worden. De reserve wordt verlaagd door eventuele dividenduitkeringen.

Overzicht afschrijvingstermijnen en -methode: termijn

methode

Bedrijfsgebouw

50

annuïtair

Meubilair

10

lineair

Citrix netwerk

3

lineair

Telefooncentrale

5

lineair

Computers en dergelijke

3

lineair

Vervoermiddelen

5

lineair

Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen.

Op grond - niet aan economische slijtage onderhevig - wordt niet afgeschreven.

Voorziening latente belastingverplichtingen Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. Op deze voorziening worden in mindering gebracht de in de toekomst te verrekenen belastingbedragen uit hoofde van beschikbare voorwaartse verliescompensatie, voor zover het waarschijnlijk is dat de toekomstige fiscale winsten beschikbaar zullen zijn voor verrekening.

De verbouwing aan de Spuistraat 104 (najaar 2001) wordt in 10 jaar afgeschreven. Deze periode is gelijk aan de duur van het huurcontract.

De belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering. De latentie is gewaardeerd tegen nominale waarde.

Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Waardering van de te vorderen BWS-subsidies vindt plaats door aan de contante waarde van de subsidie bij aanvang van de exploitatie jaarlijks rente toe te rekenen tegen het subsidierendement onder aftrek van het ten gunste van het resultaat gebrachte traditionele exploitatietekort.

Voorziening negatieve materiële vaste activa Deze voorziening is gevormd voor de negatieve bedrijfswaarde van de woningen of niet zijnde woningen.

(restwaarde wordt niet toegepast)

Deelnemingen Deelnemingen zijn gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde per balansdatum. Indien de nettovermogenswaarde negatief is, maar op korte termijn (naar verwachting) positief wordt, wordt de deelneming op nihil gewaardeerd. Overige financiële vaste activa Onder de overige vorderingen zijn de aan het eind van het jaar aanwezige schuldrestanten van de leningen u/g opgenomen. Vlottende activa Voorraden De magazijnvoorraad is gewaardeerd tegen vaste verrekenprijzen die gebaseerd zijn op de inkoopprijzen. Alleen courante materialen in het magazijn met een waarde hoger dan € 15 worden geregistreerd. De voorraad onderhanden werk (onroerende zaken onverkocht in aanbouw bestemd voor verkoop) worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhangen met de verkrijging of vervaardiging, alsmede gemaakte kosten om de voorraad op hun huidige plaats en in hun huidige staat te brengen. De voorraad woningen (opgeleverd en nog niet verkocht) wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde.

Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voor verlieslatende contracten van (nieuwbouw)projecten, waarvan de feitelijke verplichting is aangegaan, wordt een voorziening gevormd. Deze waardevermindering wordt als aftrekpost van de desbetreffende activa verwerkt. Van een feitelijke verplichting is sprake indien er 'intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd' is. Met intern geformaliseerd wordt bedoeld dat intern het besluit is genomen door de directie (en indien noodzakelijk door de Raad van Commissarissen). Van externe communicatie is sprake indien de huurdersvereniging, huurders, gemeenten en overige stakeholders op de hoogte zijn gesteld van het besluit. De voorziening is tegen nominale waarde gewaardeerd. Voorziening voor pensioenen De pensioenen zijn verzekerd bij pensioenuitvoerder SPW (bedrijfstakpensioenfonds). l'escaut woonservice verwerkt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst-en-verliesrekening. Voor zover de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie nog niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. Indien de reeds betaalde premiebedragen de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie overtreffen, wordt het meerdere opgenomen als een overlopend actief voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door de pensioenuitvoerder of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Jaarlijks beoordeelt l'escaut woonservice of, en zo ja welke verplichtingen naast de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie per balansdatum bestaan. Uit deze beoordeling vloeit voort dat geen voorziening dient te worden opgenomen. De pensioenregeling van SPW is een toegezegde-pensioenregeling (salaris-diensttijdregeling). In het geval van een tekort bij SPW heeft l'escaut woonservice geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies.

De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden.

78

79

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden Onroerende zaken die in het kader van een regeling Verkoop onder Voorwaarden zijn overgedragen aan een derde en waarvoor de woningcorporatie een terugkoopplicht kent, worden aangemerkt als financieringsconstructie. De betreffende onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste waardering) en daarna de marktwaarde op basis van Verkoop onder Voorwaarden.

Pensioenlasten Verwezen wordt naar paragraaf '1.5.1. Grondslagen voor waardering van activa en passiva': voorzieningen.

Langlopende schulden Leningen kredietinstellingen De langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De nog niet vervallen rente wordt opgenomen onder de post 'Overlopende passiva' onder de kortlopende schulden. De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder de post 'Schulden aan kredietinstellingen' onder de kortlopende schulden.

Lasten onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen.

Financiële derivaten l'escaut woonservice maakt gebruik van derivaten om renterisico's die voortvloeien uit operationele en financiële activiteiten af te dekken en de rente voor toekomstige leningen te fixeren. De verschuldigde premie wordt in het jaar van afsluiten ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. De aard, omvang en de marktwaarde van de gekochte derivaten worden toegelicht bij de balanspost 'Langlopende schulden'. Terugkoopverplichting Verkoop onder Voorwaarden Voor de in de regeling Verkoop onder Voorwaarden overeengekomen overdrachtswaarde wordt een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting rekening houdend met de contractvoorwaarden. Kortlopende schulden Kortlopende schulden en overlopende passiva Kortlopende schulden worden tegen nominale waarde verantwoord. 1.5.2 Grondslagen voor bepaling van het resultaat Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. Winsten zijn verantwoord voor zover gerealiseerd, verliezen zijn opgenomen in het jaar waarin ze voorzienbaar zijn.

Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten worden aan het verslagjaar toegerekend op basis van werkelijke ontvangsten respectievelijk uitgaven, rekening houdend met transitoria. Renteontvangsten en -betalingen uit hoofde van renteswaps worden beschouwd als een correctie op de rentelasten dan wel -ontvangsten. Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in een latente belastingvordering) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Mutatie actuele waarde materiële vaste activa De wijzigingen in de bedrijfswaarde van de woningen en niet zijnde woningen komen in deze post tot uitdrukking. Waardeveranderingen kunnen optreden door autonome ontwikkelingen, voorraadmutaties, nieuw beleid en niveauwijzigingen en parameter- en modelwijzigingen.

Huren De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2010 bedroeg dit maximumpercentage 1,2%. De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt. Vergoedingen De bijdragen van huurders die zijn overeengekomen voor de levering van goederen en diensten. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Dit betreft de loonkosten van de onderhoudsdienst besteed aan de projectmatige kwaliteitsslag die geactiveerd is. Verkoop onroerende zaken De post 'Verkopen onroerende zaken' betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de gemaakte direct toerekenbare verkoopkosten minus de taxatiewaarde. Winsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Eventuele verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. Waardeveranderingen woningen Verkocht onder Voorwaarden Bij het waarderen van de woningen Verkocht onder Voorwaarden wordt de jaarlijkse mutatie van de actuele waarde van de woningen Verkocht onder Voorwaarden verantwoord onder de post 'Waardeveranderingen Verkocht onder Voorwaarden'. De mutatie van de terugkoopverplichting wordt verantwoord onder 'Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten'. Overige waardeveranderingen immateriële en materiële vaste activa De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering. Lonen en salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. De uitgekeerde bezoldigingen aan commissarissen zijn verwerkt onder de post 'Kosten Raad van Commissarissen'.

80

81

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Overige voorzieningen De overige voorzieningen zijn tegen nominale waarde gewaardeerd.

Toelichting op de balans

Materiële vaste activa 1.6.1

Stand per 1 januari

Onroerende zaken in exploitatie 156.390.298

Rentabiliteitswaardecorrectie Cumulatieve afschrijvingen

1.6.3 Onroerende zaken in ontwikkeling 2.997.252

1.6.4 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 5.201.394

11.334.576 2.795.620-

Bedrijfswaarde / boekwaarde per 1 januari

167.724.874

Mutaties: Investeringen 15.806.780 Desinvesteringen 4.029.000Naar Onroerende zaken in exploitatie Naar Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden Investeringen ten laste van voorziening Investeringen ten laste van exploitatie Mutatie actuele waarde 4.912.652Mutatie voorziening negatieve activa 626.394 Afschrijvingen 4.863Bedrijsfwaarde / boekwaarde per 31 december

175.211.533

Mutatie actuele waarde Onroerende zaken woningen / woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen / woongebouwen Mutatie rentabiliteitswaardecorrectie

Onroerende zaken woningen / woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen / woongebouwen Overige zaken Rentabiliteitswaardecorrectie

1.6.2 Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden 3.474.896

3.474.896

2.997.252

2.405.774

18.162

12.886.546

95.936 31.890-

7.098.034164.3671.465.1809.254-

Onroerende zaken woningen / woongebouwen Investeringen Projectmatige kwaliteitsslag Armonia (24 appartementen) Inicio (18 sociale huurwoningen) Inicio (10 luxe huurwoningen) Installaties Vida (31 appartementen en parkeerplaatsen) Schutterijstraat (renovatie)

7.812.789 2.351.652 2.210.012 1.839.983 1.381.561 191.151 19.632 15.806.780

Desinvesteringen Verkoop huurwoningen

4.029.000-

Mutatie actuele waarde Onroerende zaken woningen / woongebouwen Mutatie actuele waarde Mutatie rentabiliteitswaardecorrectie

3.072.7311.350.8434.423.574-

485.2703.493.058

7.146.962

1.984.551

3.072.731-

Onroerende zaken niet zijnde woningen / woongebouwen Mutatie actuele waarde Totaal mutatie actuele waarde

489.0784.912.652-

Mutatie voorziening negatieve activa Onroerende zaken woningen / woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen / woongebouwen Totaal mutatie voorziening negatieve activa

489.0781.350.8434.912.652-

668.295 41.901626.394

Overige zaken Afschrijvingen Afschrijving in het boekjaar

164.675.386 525.988 26.426 9.983.733 175.211.533

Spaans Kwartier: Alegria (12 Koopgarantwoningen) Beatrixlaan (9 Koopgarantwoningen) Inicio (1 van 14 Koopgarantwoningen)

1.6.1 Onroerende zaken in exploitatie l'escaut woonservice heeft over de periode 2011 - 2015 per balansdatum 324 woningen gelabeld die voor verkoop in aanmerking komen. Deze woningen hebben een bedrijfswaarde van € 32,1 miljoen. Van deze gelabelde woningen zullen er volgens planning 57 woningen (waarvan bedrijfswaarde € 7,2 miljoen) binnen 12 maanden worden verkocht.

4.863-

Mutatieoverzicht bedrijfswaarde 2010 Bedrijfswaarde (x € 1.000): Onroerende zaken woningen / woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen / woongebouwen Af: voorziening negatieve materiële vaste activa Totaal

1.979.624 1.349.067 164.367 3.493.058

Bedrijfswaarde 2009 Openwijkschool ´De Combinatie´ Inicio (13 van 14 Koopgarantwoningen) Mezennest Aanloopkosten diverse projecten

5.376.074 1.599.966 134.934 35.989 7.146.962

Kantoorgebouwen / werkplaatsen Inventaris en automatisering Vervoermiddelen

A. Autonome ontwikkeling Vrijval kasstromen Vrijval egalisatie Effect een jaar opschuiven 1.358.063 328.533 297.956 1.984.551

B. Voorraadmutaties verslagjaar Verkoop Sloop Nieuwbouw Verbeteringen Overige mutaties C. Nieuw beleid en niveauwijzigingen Huur (niveauwijziging) Onderhoudsuitgaven Verbetering Restwaarde

82

83

Verschil

31-12-10

31-12-09

9.373 5316268.216

164.675 526 3.228161.973

155.302 1.057 2.602153.757

126.716

167.848

9089.167 8.259

1.341 7.683 9.024

621.508 6.143 1.455282 6.416

2059 3.551 2603.095

491 1.184 4.34563

94 9114.397426-

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

1.6

3.52212.3242.391 1.710

D. Parameter- en modelwijzigingen Levensduur Huurstijging/derving Inflatie Disconteringsvoet/methodiek

14.352-

1.185 6.06213.789 6.885 10.157

3.620 5.7595.71015.743 7.894

119 800 3.846 4.765

161.973

153.757

1.6.4 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Investeringen Aanschaf vervoermiddelen Aanschaf inventaris (onder andere meubilair en ICT-hardware)

Desinvesteringen Verkoop/inruil vervoermiddelen

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Overige baten en lasten Personeels-, bedrijfs- en zakelijke kosten Verkoop Sloop Overig

75.578 20.358 95.936

31.890-

Afschrijvingen Afschrijving in het boekjaar

485.270-

Financiële vaste activa Bedrijfswaarde

Ondanks het ontbreken van een wettelijk formeel kader is de huurtoeslag vanaf 2014 is ingerekend als last en is verwerkt in de post 'Personeels-, bedrijfs- en zakelijke kosten'.

1.6.5 Te vorderen BWS-subsidies Boekwaarde per 1 januari

324.571

Mutaties: Waardevermindering Rente

Alle activa zijn tegen brand- en stormschade verzekerd.

57.99512.577

De taxatiewaarde conform de Wet WOZ bedraagt € 730,4 miljoen (peildatum 1 januari 2010). Boekwaarde per 31 december 1.6.2 Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden Inicio (1 van 14 Koopgarantwoningen) Waardevermeerdering Beatrixlaan (1 van 9 Koopgarantwoningen) Beatrixlaan terugkoop (1 van 9 Koopgarantwoningen)

164.367 15.000 -161.205 18.162

1.6.3 Onroerende zaken in ontwikkeling Investeringen Openwijkschool (school en 38 appartementen) 5.528.242 Inicio (18 sociale huurwoningen) 2.031.366 Engelse Wijk: Alliance (24 huurwoningen en 16 appartementen) 1.330.418 Inicio (14 Koopgarantwoningen) 1.185.919 Inicio (10 luxe huurwoningen) 1.065.568 Spaans Kwartier: Vida en Armonia (55 seniorenappartementen) 1.043.953 Tuinstad (portiekafsluiting) 243.553 Hooghe Water (portiekafsluiting) 214.633 Groote Markt (21 koop-, 41 appartementen en 21 sociale huurwoningen) 176.370 Overig 66.525 12.886.546 Naar Onroerende zaken in exploitatie Spaans Kwartier: Vida en Armonia (55 seniorenappartementen) Inicio (18 sociale huurwoningen) Inicio (10 luxe huurwoningen) Tuinstad (portiekafsluiting) Hooghe Water (portiekafsluiting) Overig

2.542.803 2.210.012 1.839.983 251.043 226.256 27.937 7.098.034

Naar Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden Inicio (1 van 14 Koopgarantwoningen) 164.367 Investeringen ten laste van voorziening Inicio (18 sociale huurwoningen) 178.646 Spaans Kwartier: Vida en Armonia (55 seniorenappartementen) 147.943 Inicio (14 Koopgarantwoningen) 132.814Openwijkschool (school en 38 appartementen) 152.168Groote Markt (21 koop-, 41 appartementen en 21 sociale huurwoningen) 176.370Engelse Wijk: Alliance (24 huurwoningen en 16 appartementen) 1.330.4181.465.180-

266.576

Binnen een jaar vervalt een bedrag van € 60.242. De voorwaardelijke terugbetalingsverplichting is opgenomen onder 'Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen'. 1.6.6 Deelnemingen Boekwaarde per 1 januari

2.491.596

Mutaties: Resultaat deelnemingen Correctie boekjaar 2009 ROM Marsaki B.V.

228.58214.111-

Boekwaarde per 31 december

2.248.903

Specificatie saldo: Opus 52 B.V. ROM Marsaki B.V.

1.319.654 929.249 2.248.903

Specificatie resultaat deelneming Opus 52 B.V. ROM Marsaki B.V.

3.411225.171228.582-

Opus 52 B.V. De deelneming bestaat per balansdatum nominaal uit 300 aandelen à coupon € 454. Het negatieve resultaat van Opus 52 B.V. bedroeg in 2010 € 3.411. Door dit resultaat is het eigen vermogen van Opus 52 B.V. gedaald naar € 1,32 miljoen. Het resultaat voor belastingen van de Opus-groep over 2010 bedroeg € 168.873. Het deelnemingsresultaat over 2010 is uitgekomen op € 3.411 negatief. Gespecificeerd als volgt:

deelneming

participatie

2010

9.618-

voor 100%

9.618-

144.846

8.147

voor 100%

8.147

964.288

1.940-

voor 100%

1.940-

210.520

3.411-

1.319.654

Opus 97 B.V.

9.254-

84

netto vermogenswaarde

resultaat 2010 Opus 52 B.V. Opus Civitatis B.V.

Investeringen ten laste van exploitatie Overig

resultaat deelneming

3.411-

85

Het resultaat voor belastingen van de ROM Marsaki-groep over 2010 bedroeg € 326.824. Het deelnemingsresultaat over 2010 is uitgekomen op € 225.171 negatief.

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

ROM Marsaki B.V. De deelneming bestaat per balansdatum nominaal uit 50 geletterde aandelen van nominaal € 1.000. l'escaut woonservice participeert via de geletterde aandelenstructuur voor 16,67% in ROM Marsaki B.V. en Marsaki Regio B.V. en voor 100% in Marsaki Vlissingen.com B.V.

l’escaut woonservice staat garant voor de aankoop van maximaal 22 appartementen voor € 190.750 per appartement V.O.N. en maximaal 5 appartementen voor € 199.000 per appartement V.O.N. De appartementen worden bij aankoop ingezet voor seniorenhuisvesting waarbij de huurprijs binnen de huurtoeslaggrens zal vallen. Uitgangspunt blijft dat alle woningen binnen een tijdsbestek van vijf jaar worden verkocht. Totaal voorraden

2.864.203

99.836

31-12-10 645.274 199.804445.470

31-12-09 396.436 46.960349.476

303.530

89.844

2.273.722 1.044 697 4.995 2.280.457

2.268.925 234 35 2.269.194

944.764 944.764

372.403 277.762 650.165

Bij het bepalen van het resultaat is uitgegaan van de concept-jaarrekening. Vorderingen Gespecificeerd als volgt: resultaat

netto

deelneming

vermogenswaarde

resultaat 2010

participatie

2010

deelneming

ROM Marsaki B.V.

330.957

16,67%

55.160

149.695

Marsaki Vlissingen.com B.V.

291.232-

100,00%

291.232-

769.655

65.410

16,67%

10.902

9.899

225.171-

929.249

Marsaki Regio B.V.

Stichting Woonwagenbeheer West-Brabant De corporatie maakt deel uit van de stichting Woonwagenbeheer West-Brabant. De stichting is in 2001 opgericht door een zevental corporaties met als doel het in eigendom verkrijgen en vervreemden van woonwagenstandplaatsen en woonwagens en het op adequate wijze beheren van deze objecten. De aangesloten corporaties staan gedurende de exploitatietermijn van 25 jaar garant voor de eventuele tekorten bij de stichting.

1.6.9. Huurdebiteuren Huurdebiteuren Af: voorziening dubieuze ex-huurdebiteuren

De huurachterstand bedraagt 2,1% van de jaarhuur (2009: 1,3%). In 2010 is een bedrag van € 53.375 afgeboekt ten laste van de voorziening. 1.6.10 Gemeente Overig 1.6.11 Groepsmaatschappijen Opus Civitatis B.V. Opus 52 B.V. Opus 97 B.V. ROM Marsaki B.V.

1.6.7 Overige financiële vaste activa Boekwaarde per 1 januari

1.6.12 Belastingen en premies sociale verzekeringen Actieve belastinglatentie Te verrekenen omzetbelasting

990.000

Mutaties: Bijschrijving rente Aflossingen Reguliere aflossing

-

Boekwaarde per 31 december

Deze latentie was gevormd voor belastbare tijdelijke verschillen in de fiscale waardering en de bedrijfseconomische waardering van leningen o/g, leningen u/g en de rentederivaten voor wat betreft het zogenaamde disagio. De passieve latentie voor verschillen in commerciële en fiscale waardering van woningen bestemd voor verkoop kan worden verrekend met de actieve latentie inzake verliesverrekening. Als gevolg valt deze passieve latentie vrij. Voor het resterende bedrag aan verliesverrekening wordt geen actieve latentie gevormd, omdat de waarschijnlijkheid van verrekening onvoldoende kan worden aangetoond op basis van prognoses van de toekomstige fiscale resultaten.

990.000

Specificatie: looptijd percentage

tot

3,000%

2011

1.6.13. Overige vorderingen Overig

Leningen u/g Achtergestelde lening ROM Marsaki B.V.

284.972

175.179

184.029 51.492 65.720 301.240

85.693 3.192 51.696 140.581

4.601 634.225 13.776 652.602

3.027 1.101.088 7.970 1.112.084

990.000

De achtergestelde leningen zijn door de deelnemende corporaties aan ROM Marsaki B.V. verstrekt om het benodigde weerstandsvermogen te verkrijgen. Het rentepercentage over het schuldrestant van de achtergestelde lening bedraagt in 2010 3,000% (2009: 3,099% ) met een looptijd tot 31 december 2011.

1.6.14. Overlopende activa Af te wikkelen schades Transitorische rente Overig

Voorraden Liquide middelen 1.6.8. Voorraden Magazijnvoorraad Magazijnvoorraad

31-12-10

31-12-09

101.384

99.836

De magazijnvoorraad bestaat uit courante materialen met een waarde hoger dan € 15. Het verschil tussen de fysieke en de administratieve voorraad is ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Het betreft een bedrag van € 40.582. Voorraad (opgeleverd) bestemd voor de verkoop Voorraad in ontwikkeling bestemd voor de verkoop Bestede kosten projecten (voor verkoop) in ontwikkeling (Cariño) Af: gedeclareerde termijnen Af: voorziening voor verliezen

86

176.072

-

2.586.748 2.586.748 2.586.748

-

1.6.15 Liquide middelen Kas Rekening-courant bank Geldverkeer onderweg

l'escaut woonservice beschikt over een kredietfaciliteit bij de Bank Nederlandse Gemeenten van € 7 miljoen op basis van rente gerelateerd aan de 1-maands Euribor tarief.

87

1.6.16 Wettelijke en statutaire reserves Wettelijke reserve deelnemingen Stand per 1 januari Toerekening jaarresultaat volgens winst- en verliesrekening Stand per 31 december

31-12-10

31-12-09

1.168.531 239.282929.249

1.292.295 123.7641.168.531

De wettelijke reserve deelnemingen is gevormd voor de deelneming in ROM Marsaki B.V. l'escaut woonservice participeert via de geletterde aandelenstructuur voor 16,67% in ROM Marsaki B.V. en Marsaki Regio B.V.

1.6.22 Overige voorzieningen Het loopbaanontwikkelingsbudget is opgenomen in de CAO Woondiensten 2009-2010. Vanaf 1 januari 2010 heeft de werknemer recht op een individueel loopbaanontwikkelingsbudget. De werknemer die op 1 januari 2010 een 36-urige werkweek heeft en vijf jaar of langer in dienst is bij de onderneming, heeft voor de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2014 het recht om een loopbaanontwikkelingsbudget van 4.500 euro te besteden (opgebouwd uit 5 maal het jaarlijkse budget van 900 euro). Voor werknemers die minder dan 36 uur werken of korter dan vijf jaar in dienst zijn wordt het budget naar rato bepaald. Loopbaanontwikkelingsbudget uit de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december 2014 dat in die periode niet is besteed, blijft staan. Langlopende schulden

1.6.17 Overige reserves Algemene bedrijfsreserve Stand per 1 januari Toerekening jaarresultaat volgens winst- en verliesrekening Stand per 31 december

59.154.618 3.773.489 62.928.107

58.819.583 335.035 59.154.618

Voorzieningen

Stand per 1 januari Mutaties: Bij: dotatie Af: vrijval Af: onttrekking Stand per 31 december

1.6.18 Latente belastingverplichtingen 1.259.278

1.6.19 Negatieve materiële vaste activa 2.601.586

1.6.21 Voor verwachte verliezen -

1.6.22 Overige

2.488.9341.332.366-

132.814 132.814-

40.000 -

3.227.980

11.167.838

-

40.000

1.6.18 Voorziening latente belastingverplichtingen Op basis van het vastgestelde en in de bedrijfswaarde ingerekende verkoopprogramma was een latentie gevormd voor tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van de te verkopen woningen. De passieve latentie kan worden verrekend met de actieve latentie inzake verliesverrekening. Als gevolg valt deze passieve latentie vrij. Voor het resterende bedrag aan verliesverrekening wordt geen actieve latentie gevormd, omdat de waarschijnlijkheid van verrekening onvoldoende kan worden aangetoond op basis van prognoses van de toekomstige fiscale resultaten. 1.6.19 Voorziening negatieve materiële vaste activa Woningen Niet zijnde woningen

50.276.820

3.493.058 41.434.718

Deze voorziening is gevormd voor complexen met een negatieve bedrijfswaarde. Van onze woningen en woongebouwen hebben twaalf complexen een negatieve bedrijfswaarde. De looptijd van de voorziening is langlopend, dat wil zeggen langer dan één jaar.

2009 rentevoet

3,69%

5,65% 4,14%

5,00%

1.16.23 Leningen kredietinstellingen Boekwaarde per 1 januari

31-12-10 82.729.501

31-12-09 64.519.744

Mutaties: Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen Bij/af: mutatie aflossingsverplichting

32.000.000 15.790.24310.720.778-

28.000.000 17.685.3817.895.137

Boekwaarde per 31 december

88.218.480

82.729.501

Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na de afloop van het jaar zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. De aflossingsverplichting voor 2010 bedraagt € 20.511.020,91. De ongewogen gemiddelde rentevoet van de uitstaande leningen kredietinstellingen bedraagt per 31 december 2010: 3,34% (in 2009: 4,04%).

6.188.966 4.978.872 11.167.838

In 2010 zijn, met het uitzicht op de komende investeringen in nieuwbouw en volgende jaren plus (eind)aflossingen van leningen, nieuwe leningen aangetrokken met de volgende modaliteiten: - € 6.000.000 - € 5.000.000 - € 4.000.000 - € 6.000.000 - € 5.000.000 - € 6.000.000

looptijd: 03-05-10/02-05-2014 looptijd: 15-04-10/01-04-2013 looptijd: 01-06-10/01-06-2012 looptijd: 02-08-10/03-08-2020 looptijd: 01-07-10/01-10-2015 looptijd: 20-12-10/03-12-2035

type: fixe Rente: 4,00% type: roll-over Rente: 3-maands euribor + opslag 0,25% type: roll-over Rente: 3-maands euribor + opslag 0,20% type: roll-over/fixe Rente: 1-maands euribor + opslag 0,42% + 4,12% type: roll-over Rente: 3-maands euribor + opslag 0,32% type: fixe Rente: 3,86%

Feitelijk aangegane verplichtingen van verlieslatende contracten van (nieuwbouw)projecten worden voorzien. De looptijd van de voorziening is langlopend. Immers, de looptijd zal nagenoeg even lang zijn als de doorlooptijd van een nieuwbouwproject, dat wil zeggen langer dan één jaar. 1.6.21 Voorziening voor verwachte verliezen De voorziening is gevormd voor nieuwbouw Koopgarantwoningen. Een eventueel verlies ontstaat doordat de verkoopprijs - rekening houdend met de korting - onder de stichtingskosten ligt. Het verlies wordt voorzien op het moment dat de feitelijke verplichting tot bouw van de woningen is aangegaan. De looptijd van de voorziening is langlopend. Immers, de looptijd zal nagenoeg even lang zijn als de doorlooptijd van een nieuwbouwproject, dat wil zeggen langer dan één jaar.

88

2010 rentevoet

De marktwaarde van de leningportefeuille per balansdatum op basis van het door het WSW gehanteerde percentage van 5,25% bedraagt exclusief toekomstige leningen € 110,5 miljoen (inclusief € 105,6 miljoen), waardoor de rentabiliteitswaardecorrectie € 8,6 miljoen positief bedraagt indien met een volledige opname van de roll-over leningen en nog te storten leningen wordt gerekend.

3.135.540 92.440 3.227.980

1.6.20. Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Engelse Wijk en Midden Bonedijkestraat - Nieuw Bonedijke (63 woningen) Groote Markt (81 woningen)

2010 looptijd langer dan vijf jaar 37.941.660

-

626.394 -

1.259.278-

-

1.6.20 Onrendabele investeringen nieuwbouw 14.989.139

Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Terugkoopverplichting woningen Verkocht onder Voorwaarden Waarborgsommen Totaal

2010 looptijd korter dan vijf jaar 50.276.820

89

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Eigen vermogen

Totale marktwaarde € -3.115.630 De rentabiliteitswaardecorrectie voor derivaten met onderliggende waarde bedraagt ultimo 2010 € 1,4 miljoen positief (2009: € 2,2). Er zijn geen derivaten zonder onderliggende waarde. 1.16.24 Terugkoopverplichting woningen Verkocht onder Voorwaarden 31-12-10 31-12-09 De terugkoopverplichting woningen Verkocht onder Voorwaarden betreft de terugkoopverplichting van onroerende zaken die onder een regeling Verkoop onder Voorwaarden zijn overgedragen aan derden. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting. Bij de jaarlijkse toetsing van de terugkoopverplichting wordt rekening gehouden met de waardeontwikkelingen van onroerende zaken en specifieke contractvoorwaarden met derden.

Kortlopende schulden 31-12-10

31-12-09

20.511.021

9.790.243

1.720

169

941.836

535.383

228.952

1.953.957

54.987 642.215 697.202

91.452 719.788 811.240

4.659 47.441 52.100

9.056 23.178 32.234

371.606 166.874 2.135.204 253.517 447.609 3.144.300 462.168 6.981.278

252.109 184.755 1.972.790 233.815 360.253 3.144.300 644.314 6.792.335

1.6.26 Schulden aan kredietinstellingen 1.6.27 Schulden aan gemeenten 1.6.28 Schulden aan leveranciers 1.6.29 Groepsmaatschappijen ROM Marsaki B.V. 1.6.30 Belastingen en premies sociale verzekeringen Afrekening VUT en pensioenpremie Nog te betalen omzetbelasting, loonbelasting, motorrijtuigenbelasting

1.6.31 Overige schulden Personeelsvereniging Overig

1.6.32 Overlopende passiva Vooruitontvangen huur Vooruitontvangen huurtoeslag Nog niet vervallen rente Vakantie-uren in portefeuille Nog te betalen servicekosten Sloop- en onttrekkingsbijdrage gemeente Vlissingen Overig

Stand per 1 januari Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht Vermeerderingen/verminderingen

3.474.896 -

-

Boekwaarde per 1 januari

3.474.896

-

15.000 164.367 161.205-

3.474.896 -

Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht Vermeerderingen/verminderingen

3.478.058 15.000

3.474.896 -

Boekwaarde per 1 januari

3.493.058

3.474.896

Mutaties: Opwaarderingen Afwaarderingen Verkoop Terugkoop Stand per 31 december

Gedurende 2010 is één woning (2009: 21) onder een Verkoop onder Voorwaardenregeling overgedragen aan derden. 1.16.25 Waarborgsommen Boekwaarde per 1 januari Mutaties: Toegevoegde rente Toegevoegde waarborgsommen Uitbetaalde rente Uitbetaalde waarborgsommen Overig Boekwaarde per 31 december

2.211

2.106

60 0 -467 -907 -898

105 -

0

2.211

Egalisatie BWS-subsidie In 2008 heeft l'escaut woonservice de egalisatierekening ineens laten vrijvallen. Wat betreft de subsidieregeling geldt dat de woningen waarvoor de BWS-subsidie is toegekend, niet bestemd zijn voor de verkoop. Op de BWS-subsidie rust namelijk een voorwaardelijke terugbetalingsverplichting, die wordt geëffectueerd door verkoop van de desbetreffende woningen. De voorwaardelijke terugbetalingsverplichting bedraagt per 31 december 2010 € 266.576,51. Wet Ketenaansprakelijkheid l'escaut woonservice is aansprakelijk uit hoofde van de Wet Ketenaansprakelijkheid. Deze wettelijke bepalingen inzake ketenaansprakelijkheid betreffen hoofdelijke aansprakelijkheid voor betaling van premie op grond van werknemers- en volksverzekeringen en van loon- en omzetbelasting bij uitbesteden van werk respectievelijk inlenen van arbeidskrachten. Personeelsbeloningen Personeelsbeloningen omvatten alle vormen van beloning van personeel tijdens en na afloop van het dienstverband: • ongeacht of er sprake is van individuele arbeidsovereenkomsten, CAO's, wettelijke regelingen of afspraken, dan wel bestendig • gevolgde gedragslijnen door de werkgever die leiden tot verplichtingen jegens het personeel;" • ongeacht of betaling door de werkgever plaatsvindt aan het personeel zelf of aan anderen zoals een verzekeringsmaatschappij of een pensioenfonds en • ongeacht of er sprake is van een volledig dienstverband of deeltijdarbeid. Voor wat betreft de beloningen tijdens dienstverband (jubileumuitkeringen) is geen verplichting opgenomen, omdat deze reeds in de bedrijfswaardeberekeningen zijn verantwoord. De contant gemaakte waarde van deze beloningen bedraagt € 216.700. Fiscale eenheid l’escaut woonservice vormt vanaf 1 januari 2008 een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting met Opus 52 B.V., Opus 97 B.V. en Opus Civitatis B.V. (de Opus-groep ) en is uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel.

De waarborgsommen hebben betrekking op verhuurde bedrijfspanden. Jaarlijks wordt de wettelijke rente bijgeschreven. In 2010 is de laatste waarborgsom uitbetaald. 90

91

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Derivaten In verband met het reduceren van de renterisico's en het vastleggen van het huidige lage renteniveau zijn de volgende payers swaps afgesloten met de volgende modaliteiten: 2005 € 4.000.000 looptijd: 04-09-06/03-09-2012 variabele rente: 6-maands EURIBOR vaste rente: 3,95% Marktwaarde: € -160.859 2005 € 4.000.000 looptijd: 03-11-06/04-11-2013 variabele rente: 6-maands EURIBOR vaste rente: 3,37% Marktwaarde: € -162.673 2006 € 5.000.000 looptijd: 01-06-09/03-06-2019 variabele rente: 3-maands EURIBOR vaste rente: 4,17% Marktwaarde: € -409.857 2007 € 5.000.000 looptijd: 02-05-08/02-05-2018 variabele rente: 3-maands EURIBOR vaste rente: 4,58% Marktwaarde: € -588.682 2007 € 5.000.000 looptijd: 01-12-08/01-12-2021 variabele rente: 3-maands EURIBOR vaste rente: 4,74% Marktwaarde: € -672.591 2007 € 5.000.000 looptijd: 15-04-10/03-04-2017 variabele rente: 3-maands EURIBOR vaste rente: 4,63% Marktwaarde: € -597.181 2008 € 5.000.000 looptijd: 01-10-10/01-10-2015 variabele rente: 3-maands EURIBOR vaste rente: 4,53% Marktwaarde: € -523.787

De hoogte van het obligotarief is vastgesteld op 3,85% (2009: 3,85%). De grondslag waarover het obligotarief wordt berekend, is het schuldrestant van de geborgde lening, met uitzondering van het leningtype variabele hoofdsom en voor collegiale financiering. Voor het type lening met variabele hoofdsom is bepaald dat over 75% van de maximale hoofdsom obligo is verschuldigd. Voor collegiale financieringen is bepaald dat over 1/3 van het schuldrestant obligo is verschuldigd. De obligoverplichting bedraagt in 2010 € 5,1 miljoen.

Bedrijfsopbrengsten 1.7.1 Huren Woningen en woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen Af: Huurderving - wegens leegstand - wegens overige redenen Korting huur

2010 30.434.319 290.028

2009 30.183.548 284.782

1.110.756 53.568 29.560.023

1.349.851 43.660 29.074.820

In 2010 heeft l'escaut woonservice met gemiddeld 1,08% (2009: 2,25%) de huren verhoogd. Een percentage van 1,2% gold als maximale huurverhoging. Grondslag

Obligoverplichting

Schuldrestant van de geborgde leningen

95.222.000

3.666.047

Roll-overleningen: maximaal 75% van € 48 miljoen

36.000.000

1.386.000

Collegiale financieringen

-

Totaal

5.052.047

Langlopende leningen Per balansdatum zijn de volgende langlopende leningen afgesloten, maar nog niet gestort: Bank Nederlandse Gemeente € 6.000.000 tegen 3,845% storting op 3 januari 2011 Nederlandse Waterschapsbank N.V. € 5.000.000 tegen 4,695% storting op 15 april 2011 Nederlandse Waterschapsbank N.V. € 10.000.000 tegen 3,920% storting op 4 juli 2011 Nederlandse Waterschapsbank N.V. € 5.000.000 tegen 3,825% storting op 3 augustus 2012 Nederlandse Waterschapsbank N.V. € 5.000.000 tegen 3,720% storting op 3 september 2012 Bijzondere projectsteun voor de wijkenaanpak De minister voor Wonen, Wijken en Integratie en Aedes, de vereniging van woningcorporaties, hebben in 2007 een onderhandelaarsakkoord getekend. Ze hebben overeenstemming bereikt over een extra financiële inzet van de corporaties voor de aanpak van veertig achterstandswijken. De corporaties hebben toegezegd dat ze tot 2012 € 250 miljoen per jaar extra beschikbaar stellen voor de aanpak van die wijken. Er komt een laagdrempelig, landelijk, privaat investeringsfonds waar corporaties die actief zijn in de veertig wijken tegen gunstige condities gebruik van kunnen maken. Daardoor ontstaat voor deze corporaties de financiële ruimte om de wijkactieplannen uit te "voeren. Alle corporaties leveren een bijdrage aan het Fonds naar draagkracht; de corporaties die van het Fonds gebruik maken, zijn " vrijgesteld. De bijdrage is voor het eerst in 2008 betaald aan het CFV. Jaar 2008 2009 2010

1.7 Toelichting op de winst- en verliesrekening

Bijdrage € 316.042 € 301.967 € 312.581

De 'te ontvangen huur' is gewijzigd als gevolg van: • Verhoging van de huren wegens algemene huurverhoging en wegens woningverbetering met een bedrag van € 186.006. • Het in exploitatie komen van nieuwe woningen en woongebouwen met een bedrag van € 134.346. • Het uit exploitatie gaan van woningen door verkoop en sloop met een bedrag van € -105.805. • Overige redenen met een bedrag van € -150.650. 1.7.2 Vergoedingen Leveringen en diensten Af: Vergoedingsderving - wegens leegstand

2.236.218

2.220.801

95.627 2.140.591

89.015 2.131.786

De post 'Leveringen en diensten' betreft de servicekosten. Servicekosten zijn vergoedingen die huurders bóven de (netto)huurprijs betalen voor onder andere nutskosten en schoonmaakkosten. 1.7.3 Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Projectmatige kwaliteitsslag

598.202

620.536

Dit betreft de loonkosten van de onderhoudsdienst besteed aan de projectmatige kwaliteitsslag die geactiveerd is. 1.7.4 Overige bedrijfsopbrengsten Vergoedingen/verrichte diensten Vergoedingen/verrichte diensten groepsmaatschappijen Nagekomen baten Overige bedrijfsopbrengsten

228.976 39.394 4.130 163.427 435.927

178.665 42.120 36.640 233.625 491.050

4.863 485.270 490.133

5.192 504.012 509.204

235.769 86.284 322.052

165.951 42.433 208.384

3.793.231 4.029.000235.769-

2.279.849 2.445.800165.951-

De post 'Nagekomen baten' betreft de teruggaaf omzetbelasting inzake de pro-rata regeling.

l'escaut woonservice heeft pro-forma bezwaar gemaakt tegen de heffing 2010. Hierdoor hebben we een latente vordering van € 312.581 op het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Aangegane verplichtingen inzake (on)roerende zaken Van een aangegane verplichting is sprake indien er 'intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd' is. Met intern geformaliseerd wordt bedoeld dat intern het besluit is genomen door de directie (en indien noodzakelijk door de Raad van Commissarissen). Van externe communicatie is sprake indien de huurdersvereniging en de belanghebbende bewoners op de hoogte zijn gesteld van het besluit. De komende jaren wordt veel geïnvesteerd in nieuwbouwwoningen een maatschappelijke voorzieningen. Hiervoor zijn al diverse overeenkomsten met onder andere ROM Marsaki B.V. aangegaan. De aangegane verplichtingen bedragen per balansdatum € 30.608.000 (2009: € 22.971.000). Huurovereenkomst kantoorprinters l'escaut woonservice is een langlopende huurovereenkomst aangegaan tot 31 oktober 2013 voor tien multifunctionele kantoorprinters. Per ultimo 2010 is de restant looptijdverplichting nog 2,8 jaar en bedraagt jaarlijks circa € 77.200,-

92

Bedrijfslasten 1.7.5 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Overige zaken en leveringen en diensten Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

1.7.6 Verkoop onroerende zaken Verkoop huurwoningen Overige verkoopkosten huurwoningen

In 2010 zijn 33 bestaande huurwoningen verkocht (2009: 19): Opbrengst verkopen Af: taxatiewaarden

93

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) WSW-deelnemers hebben naar het WSW een zogeheten obligoverplichting. Deze verplichting is voorwaardelijk. Zolang het risicovermogen van het WSW voldoende is om eventuele betalingsverplichtingen van WSW-deelnemers over te nemen, wordt geen beroep gedaan op deze obligoverplichting. Het WSW verwacht voor de komende vijf jaar conform de actuele meerjarenliquiditeitsprognose geen beroep te doen op deze obligoverplichting.

1.7.8 Overige waardeveranderingen immateriële en materiële vaste activa Woningen en woongebouwen Niet zijnde woningen en woongebouwen

Nader te specificeren in: Engelse Wijk Alliance (Nieuw Bonedijke) Groote Markt Inicio (Nieuw Bonedijke) Attico boven Openwijkschool (Nieuw Bonedijke) Spaans Kwartier: Vida en Armonia (55 seniorenappartementen) Spaans Kwartier: parkeerkelder en scootmobiel Vida

1.7.9 Lonen en salarissen Bruto salarissen Tijdelijk personeel / inleenkrachten Ontvangen ziekengelden

2010 29.86740.61870.485-

2009 411.760 674.471 402.732 1.488.962

2.488.9342.488.934-

21.960.400 55.008 22.015.408

1.702.005638.986147.9432.488.934-

4.730.000 4.530.000 7.419.600 1.800.000 3.480.800 55.008 22.015.408

4.398.531 326.077 22.4624.702.146

4.212.371 220.617 20.0224.412.966

1.7.10 Sociale lasten Sociale lasten

400.300

618.331

1.7.11 Pensioenlasten Pensioenlasten

773.755

798.879

1.7.12 Lasten onderhoud Onderhoudslasten Af: onderhoudslasten werkapparaat Af: doorberekende kosten WMO 2009

9.159.141 2.120.16957.4116.981.562

Specificatie onderhoudslasten: Planmatig onderhoud Mutatieonderhoud Reparatieonderhoud Kwaliteitsslag (niet-planmatig) Buurtbeheer en leefbaarheid Overig exploitatieonderhoud Serviceonderhoudscontract

Specificatie kwaliteitsslag: Uitvoering kwaliteitsslag bij mutatiewoningen Bewoners Aanvraag Verbetering (BAV) Cv(-ketels) vernieuwen

9.699.179 1.249.9418.449.237

3.035.198 2.446.592 1.939.186 1.627.471 59.146 51.549 9.159.141

4.065.201 1.330.520 1.532.299 2.155.972 280.004 102.119 233.063 9.699.179

869.872 534.116 223.483 1.627.471

1.455.969 650.157 49.846 2.155.972

1.7.13 Overige bedrijfslasten Belastingen Algemene kosten Automatiseringskosten Overige personeelskosten Verzekeringen Bijdrageheffing bijzondere projectsteun voor de wijkaanpak Advieskosten Dotaties Huisvestingskosten Kosten Raad van Commissarissen Overige directe exploitatielasten

2010 2.131.839 1.557.382 832.914 596.362 457.201 312.581 253.306 246.219 236.936 79.647 2.923.932 9.628.319

De post 'Overige directe exploitatielasten' betreft voornamelijk de servicekosten. Servicekosten zijn onder andere nutskosten en schoonmaakkosten die via de huur bij de huurder in rekening worden gebracht. De totale honorering voor de Raad van Commissarissen bedraagt over 2010 € 58.722 (2009: € 57.855). In het boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria verantwoord: Onderzoek van de jaarrekening 70.567 Andere controleopdrachten Fiscale dienstverlening 44.180 Overige dienstverlening 38.223 Totaal 152.970 Bovenstaande honoraria betreffen uitsluitend de werkzaamheden die bij de stichting en de in haar consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoelt in artikel 1, lid 1 Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta). 1.7.14 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Financiële vaste activa Rente leningen u/g Rente te vorderen BWS-subsidies Rente swaps Rente overig

29.700 12.577 239.662 10.932

30.680 14.741 393.043 3.926

29.492 6.351

69.707 6.742

1.649 330.363

12.371506.468

15.00014.8673.417 26.450-

5.341 5.341

1.7.16 Rentelasten en soortgelijke kosten Langlopende schulden Rente leningen overheid Rente leningen kredietinstellingen Rente waarborgsommen Disagio WSW

54.861 3.241.729 83811.882

55.513 3.916.687 105 3.380

Derivaten Rente swaps

1.186.082

880.617

4.493.715

6.327 4.862.630

Vorderingen Rente rekening-courant Opus Civitatis B.V. Rente overige vorderingen Liquide middelen Rente rekening-courant bank

1.7.15 Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Waardevermeerdering Beatrixlaan (1 van 9 Koopgarantwoningen) Terugkoopverschil Beatrixlaan (1 van 9 Koopgarantwoningen) Correctie boekjaar 2009 deelneming ROM Marsaki B.V.

Kortlopende schulden Rente overige schulden

94

2009 2.099.564 1.209.210 710.274 508.380 422.553 301.967 229.711 49.667 253.212 87.186 3.203.940 9.075.664

95

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

1.7.7 Waardeveranderingen woningen Verkocht onder Voorwaarden Koopgarant Beatrixlaan Koopgarant Spaans Kwartier Koopgarant Inicio

2010

2009

886.875

1.730.800-

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

1.7.17 Belastingen Belastingen lopend jaar Mutatie passieve belastinglatenties Mutatie actieve belastinglatenties

(bate) 1.259.278 (last) 372.403-

Voor een toelichting op de mutaties van de belastinglatenties wordt verwezen naar de paragrafen 1.6.12. en 1.6.18. Resultaat voor belastingen

2.647.331

Bij: Mutatie actuele waarde Hogere fiscale winst verkoop woningen Verlies ROM Marsaki B.V. Fiscaal lagere salariskosten (activering) Lagere fiscale afschrijvingen Fiscaal lagere rentelasten (activering) Fiscaal geen waardeveranderingen financiële vaste activa

4.912.652 322.052 242.699 150.000 108.732 30.000 26.450 5.792.585

Af: Hogere fiscale onderhoudslasten Overige waardeveranderingen materiële vaste activa Sloop Badhuislocatie afwaardering krimp Afschrijvingen nieuw opgeleverd + Schutterijstraat Btw-correctie Koopgarant Saldo verloop agio en disagio leningen Waardeverandering woningen Verkocht onder Voorwaarden

8.018.880 2.488.934 2.282.000 407.271 173.432 142.417 29.867 -13.542.801 -5.102.885

Fiscaal resultaat Bij: Niet aftrekbare bijzondere projectsteun (Vogelaarheffing) Bij: Niet aftrekbare gemengde kosten (forfait)

312.581 17.594 330.175 -4.772.710

Belastbaar bedrag Vpb-last 2010

20,0% 25,5%

Niet verrekenbare voorwaartse verliescompensatie

1.7.18 Resultaat deelnemingen Opus 52 B.V. ROM Marsaki B.V. Correctie boekjaar 2009 ROM Marsaki B.V.

1.7.19. Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Woningen / woongebouwen Niet zijnde woningen / woongebouwen Rentabiliteitswaardecorrectie

-40.000 -1.166.041 -1.206.041 1.206.041 0

3.411225.17117.528246.110-

9.712 173.51044.405 119.393-

3.072.731489.0781.350.8434.912.652-

18.163.462 56.005 3.451.662 21.671.129

Voor een inhoudelijke analyse op de mutatie in de bedrijfswaarde wordt verwezen naar paragraaf 1.6.1.

96

97

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

2

Geconsolideerde jaarrekening

De geconsolideerde jaarrekening is opgemaakt in hele euro's. 2.1

Balans per 31 december 2010 (na resultaatverwerking) 31-12-2010

31-12-2009

Activa 31-12-2010

31-12-2009

929.249 62.928.107 63.857.356

1.168.531 59.154.619 60.323.150

3.227.980 11.167.838 40.000 14.435.818

1.259.278 2.601.586 14.989.138 18.850.002

89.111.324 3.493.058 92.604.382

83.696.475 3.474.896 2.211 87.173.582

20.584.973 1.720 947.675 228.952 697.202 52.100 7.001.378 29.514.000

9.844.986 169 549.325 1.956.352 811.240 32.234 6.827.631 20.021.937

200.411.556

186.368.671

Passiva

Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende zaken in exploitatie Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden Onroerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie

2.5.1

179.375.878 3.493.058 7.146.962 1.984.551 192.000.449

172.767.457 3.474.896 2.286.024 2.405.775 180.934.152

Eigen vermogen Wettelijke en statutaire reserves Overige reserves

Voorzieningen Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Overige

2.5.2

Totaal vaste activa

266.576 929.249 990.000 2.185.825

324.571 1.168.531 990.000 2.483.102

194.186.274

183.417.254

Voorziening latente belastingverplichtingen Voorziening negatieve materiële vaste activa Voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw Voorziening overig

Langlopende schulden Vlottende activa Voorraden Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Overlopende activa

Liquide middelen

2.5.3

Totaal vlottende activa TOTAAL ACTIVA

98

2.864.203

99.836

445.470 303.530 4.995 947.385 285.434 292.126 2.278.940

349.476 89.844 650.495 201.079 141.700 1.432.594

1.082.139

1.418.987

6.225.282

2.951.417

200.411.556

186.368.671

Leningen kredietinstellingen Terugkoopverplichting woningen verkocht VoV Waarborgsommen

Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeenten Schulden aan leveranciers Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva

TOTAAL PASSIVA

99

Winst- en verliesrekening 2009

2.3

Bedrijfsopbrengsten Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten

2.6.1 2.6.2

2010

2009

29.987.167 2.231.834 598.202 396.533 33.213.736

29.486.687 2.228.119 620.536 459.402 32.794.744

Bedrijfslasten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Verkoop onroerende zaken Waardeveranderingen woningen Verkocht onder Voorwaarden Overige waardeveranderingen immateriële en materiële vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud 2.6.3 Overige bedrijfslasten 2.6.4 Som der bedrijfslasten

490.133 322.052 70.4842.488.9344.702.146 400.300 773.755 7.110.417 9.745.568 20.984.953

509.204 208.384 1.488.962 22.015.408 4.412.966 618.331 798.879 8.472.772 9.198.089 47.722.995

Bedrijfsresultaat

12.228.783

14.928.251-

300.906 26.4504.528.274 4.253.818-

438.524 5.341 4.899.823 4.455.958-

7.974.965

19.384.209-

881.601

1.748.807-

242.699-

129.105-

8.613.867

21.262.121-

-

-

Resultaat na belastingen vóór mutatie actuele waarde materiële vaste activa

8.613.867

21.262.121-

Mutatie actuele waarde materiële vaste activa

5.079.662-

21.473.393

3.534.205

211.272

financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Rentelasten en soortgelijke kosten

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat deelnemingen Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Buitengewone baten en lasten Belastingen buitengewoon resultaat

2.6.5

Resultaat na belastingen na mutatie actuele waarde materiële vaste activa

Consolidatiegrondslagen

Consolidatiekring In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van l'escaut woonservice en haar groepsmaatschappijen. Dit betreft alle maatschappijen waarmee zij een organisatorische en economische eenheid vormt. Het betreft hier een integrale consolidatie, omdat er beslissende zeggenschap op het beleid kan worden uitgeoefend. Nieuwe groepsmaatschappijen worden in aanmerking genomen vanaf het tijdstip waarop invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid is verworven. De in de consolidatie begrepen vennootschappen zijn: • Opus 52 B.V. (100%); • Opus 97 B.V. (100%); • Opus Civitatis B.V. (100%). l'escaut woonservice l'escaut woonservice is een toegelaten instelling volgens de woningwet. De stichting is gevestigd in Vlissingen, Nederland. De activiteiten van l'escaut woonservice volgen uit het doel van de stichting omschreven in artikel 3 van de statuten. De tekst van dit artikel 3 luidt als volgt: De stichting heeft als doel uitsluitend werkzaam te zijn op het gebied van de volkshuisvesting. Zij tracht dit doel te verwezenlijken door: a het bouwen, instandhouden en exploiteren van woningen, die voldoen aan de eisen "van goede volkshuisvesting;" b het bouwen en/of behulpzaam zijn bij het tot stand komen van woningen in het kader "van het eigen woningbezit;" c het eventueel aangaan van samenwerking met andere instellingen, die zich direct of indirect bewegen op het terrein van het wonen en daaraan verwante dienstverlening. Opus-groep De Opus-groep is gevestigd in Vlissingen. l'escaut woonservice staat aan het hoofd van de Opus-groep en is enig aandeelhouder. Opus 52 B.V. heeft per balansdatum een 100%-deelneming in Opus 97 B.V. en Opus Civitatis B.V. De activiteiten van de Opus-groep zijn als volgt: a de verbetering van de volkshuisvesting in de gemeente Vlissingen en in de regio Walcheren in het bijzonder en de provincie Zeeland in het algemeen, alsmede het ontwikkelen, "voorbereiden en uitvoeren van bouwprojecten;" b het oprichten en verwerven van, het deelnemen in, het samenwerken met, het voeren van de directie over, alsmede het (doen) financieren van andere ondernemingen, in welke "rechtsvorm ook;" c het verstrekken en aangaan van geldleningen, het beheer van en het beschikken over "registergoederen en het stellen van zekerheden, ook voor schulden van anderen;" d het verrichten van al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin. Marsaki-groep De Marsaki-groep is gevestigd in Goes. De woningcorporaties Castria Wonen in Halsteren, RWS partner in wonen in Goes, Woonburg in Koudekerke, Clavis in Terneuzen, Zeeuwland in Zierikzee en l'escaut woonservice staan samen voor een gelijk deel aan het hoofd van de Marsakigroep. ROM Marsaki B.V. heeft per balansdatum een 100%-deelneming in Marsaki Tholen.com B.V., Marsaki RWS.com B.V., Marsaki Vlissingen.com B.V., Marsaki Woonburg.com B.V., Marski Clavis.com B.V., Marsaki Zeeuwland.com B.V. en Marsaki Regio B.V. De aandelen die de corporaties in de ROM Marsaki-groep hebben, zijn geletterd. Dit houdt concreet in dat de dividenduitkeringen van de gerelateerde werkmaatschappijen toekomen aan de desbetreffende corporatie. Met ingang van 22 mei 2002 vormen de bovenvermelde deelnemingen en deze vennootschap een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en de omzetbelasting. De activiteiten van de Marsaki-groep zijn als volgt: Het op bedrijfseconomische basis realiseren van een integrale kwalitatieve aanpak van huisvestingsprojecten in stad en dorp en alle zaken in het causale verband daarmee. De organisatie zet zich er bovendien voor in zoveel mogelijk waarde op projectgebied te realiseren om de maatschappelijke opgave van de deelnemers kwalitatief en kwantitatief te helpen waarborgen. De consolidatie met de Marsaki-groep is niet toegepast vanwege een minderheidsbelang (<50%).

100

101

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

2.2

Liquide middelen

Grondslagen van waardering en van bepaling van het resultaat

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Voor jaarrekeningen van woningcorporaties geldt de door de RJ uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting.

2.5.3 Liquide middelen Kas Rekening-courant bank Geldverkeer onderweg

31-12-10 4.601 1.063.762 13.776 1.082.139

Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de enkelvoudige jaarrekening, voor zover hierna niet anders wordt vermeld.

Het verschil met de enkelvoudige jaarrekening is € 429.537 en betreft direct opneembare tegoeden.

2.5

2.6

Toelichting op de balans

31-12-09 3.027 1.407.991 7.970 1.418.987

Toelichting op de winst- en verliesrekening

Cijferopstellingen worden hier achterwege gelaten als het posten betreft die in de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening gelijk zijn of waar verschillen van te verwaarlozen betekenis zijn voor een juist overzicht.

Cijferopstellingen worden hier achterwege gelaten als het posten betreft die in de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening gelijk zijn of waar verschillen van te verwaarlozen betekenis zijn voor een juist overzicht.

Materiële vaste activa

Netto-omzet

31-12-2010

31-12-2009

2010

2009

1.110.756 53.568 29.987.167

1.349.851 43.660 29.486.687

2.327.461

2.317.134

95.627 2.231.834

89.015 2.228.119

2.5.1 2.6.1 Huren Huren Af: Huurderving - wegens leegstand Korting huur

Onroerende zaken in exploitatie 160.660.924 11.395.305 172.056.228

Stand per 1 januari Rentabiliteitswaardecorrectie Bedrijfswaarde per 1 januari Mutaties: Investeringen Desinvesteringen Mutatie bedrijfswaarde Mutatie rentabiliteitswaardecorrectie Afschrijvingen

2.6.2 Vergoedingen Leveringen en diensten Af: Vergoedingsderving - wegens leegstand Totaal exploitatielasten panden

15.806.780 4.029.0005.062.934609.667 4.863-

Stand per 31 december Rentabiliteitswaardecorrectie Bedrijfswaarde / boekwaarde per 31 december

167.370.907 12.004.972 179.375.878

Onroerende zaken woningen / woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen / woongebouwen Overige zaken Rentabiliteitswaardecorrectie

164.675.386 4.690.334 26.426 9.983.733 179.375.878

Het verschil met de enkelvoudige jaarrekening is € 518.386 en betreft de exploitatie van het Theo van Doesburgcentrum, Willem-III kazerne, Walk-Inn te Vlissingen en de HOED Ambachtsveld te Oost-Souburg. Bedrijfslasten 2.6.3 Lasten onderhoud

2.118.514 1.289.641 532.373 179.817 44.000 4.164.345

Financiële vaste activa

2.6.4 Overige bedrijfslasten Leveringen en diensten Belastingen Algemene kosten Automatiseringskosten Overige personeelskosten Verzekeringen Bijdrageheffing bijzondere projectsteun voor de wijkaanpak Huisvestingskosten Advieskosten Kosten Raad van Commissarissen Afwaardering en dotatie voorziening dubieuze debiteuren Overige directe exploitatielasten

2.5.2 Deelnemingen Nettovermogenswaarde per 1 januari

1.168.531

Mutaties: Storting in aandelenkapitaal Resultaat deelnemingen Correctie voorgaand boekjaar Gedeclareerd dividend

225.17114.111-

Nettovermogenswaarde per 31 december

929.249

76.142 2.149.864 1.578.702 832.914 596.362 457.201 312.581 236.936 253.306 79.889 246.219 2.924.202 9.745.568

90.358 2.111.634 1.221.160 710.274 488.358 428.263 301.967 253.212 229.711 87.912 49.667 3.224.372 9.198.089

Het verschil met de enkelvoudige jaarrekening is € 117.249 en betreft de exploitatiekosten van de hierboven genoemde panden.

Volledigheidshalve noemen we onze deelneming van 16,67% in ROM Marsaki B.V. en Marsaki Regio B.V. en voor 100% in Marsaki Vlissingen.com B.V. 102

8.472.772

Het verschil met de enkelvoudige jaarrekening is € 128.855 en betreft de onderhoudskosten van de hierboven genoemde panden.

Het verschil met de enkelvoudige jaarrekening is € 4.164.345 en betreft de volgende onroerende zaken niet zijnde woningen / woongebouwen: Ambachtsveld HOED Theo van Doesburgcentrum WIII kazerne Walk-Inn Rentabiliteitswaardecorrectie

7.110.417

103

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

2.4

2010 3.072.731639.3601.367.5715.079.662-

Het verschil met de enkelvoudige jaarrekening is € -167.010: Theo van Doesburgcentrum WIII kazerne Walk Inn Ambachtsveld HOED Rentabiliteitswaardecorrectie

2009 18.163.462 91.943 3.217.988 21.473.393

3

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

2.6.5 Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Woningen / woongebouwen Niet zijnde woningen / woongebouwen Rentabiliteitswaardecorrectie

Overige gegevens

3.1 Resultaatbestemming l'escaut woonservice stelt voor het positieve resultaat als volgt toe te rekenen: 71.541180.3319.935111.524 16.727167.010-

2010 239.2823.773.489 3.534.207

Wettelijke reserve deelnemingen Algemene bedrijfsreserve

2009 123.764335.035 211.271

3.2 Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum met belangrijke financiële gevolgen voorgedaan, die hier moeten worden vermeld. Dit geldt zowel voor l'escaut woonservice als de in haar geconsolideerde jaarrekening betrokken maatschappijen. 3.3 Vaststelling en goedkeuring van de jaarrekening Vastgesteld door directeur-bestuurder op 16 mei 2011.

J. van Beekhuizen Goedgekeurd door de Raad van Commissarissen in de vergadering van 1 juni 2011. In overeenstemming met artikel 25, lid 2 van de statuten geschiedt de goedkeuring door ondertekening van de jaarrekening.

104

105

Jaarverslag 2010

Controleverklaring Jaarverslag 2010

3.4

107 106

Kengetallen

Woningbezit

Personeelsbezetting 2010

Aantal verhuureenheden in exploitatie Woningen en woongebouwen Overige woongelegenheden Onroerende zaken niet zijnde woningen • Bedrijfsruimten en winkels • Garages • Parkeerplaatsen • Schuren • Scootmobielplaatsen • Scholen

Mutaties in het woningbezit Aantal opgeleverd Aantal aangekocht Aantal verkocht Aantal gesloopt Aantal overig

Huurprijsklasse Grenzen vastgesteld per 1 juli 2010 en geldig tot en met 31 december 2010: Goedkope woningen (≤ € 357,37) Betaalbare woningen (€ 357,37 tot € 548,18) Luxe woningen tot huurtoeslaggrens (€ 548,18 tot € 647,53) Luxe woningen boven huurtoeslaggrens (≥ € 647,53)

Verzekeringen en belastingen Gemiddelde grondslag onroerende zaakbelasting per woning

2009

2008

2007

6.301 227

6.330 209

6.409 213

6.439 235

17 502 42 32 168 7.289

17 502 42 32 134 7.266

16 501 25 32 117 7.313

14 467 25 32 16 7.228

52 474226 11-

31 199280-

2 312352-

78 4512289-

2.401 3.488 330 82 6.301

2.660 3.365 244 61 6.330

2.792 3.348 211 58 6.409

2.592 3.480 295 72 6.439

114.232

121.563

118.200

98.000

2010

2009

2008

2007

13.520 641 297 375 9 465 249 8 1.403

13.132 643 234 203 43 622 330 51 1.483

11.733 706 219 253 72 561 250 8 1.361

11.422 704 194 188 56 296 1.060 1.794

125 397

124 386

122 373

123 395

10,17% 1,84 2,10% 3,62%

10,16% 1,33 1,30% 4,43%

14,00% 2,37 0,78% 3,63%

10,51% 0,03 1,23% 2,41%

2010

2009

2008

2007

1,75 13,13 8,67 10,38 36,60 24,90 95,43 114

1,75 13,21 8,28 9,50 38,60 27,78 99,12 118

2,00 13,00 8,62 9,94 38,60 27,17 99,33 114

2,00 11,40 7,62 9,11 37,60 23,83 91,56 108

Algemene/ interne norm

2010

2009

2008

2007

≥30% 5% 5% 5%

39,26% 5,53% 5,04% 4,02%

43,54% 0,35% 6,60% 2,79%

41,17% -59,97% 5,64% -20,22%

54,30% -1,70% 4,90% 1,50%

Solvabiliteit Solvabiliteit Rentedekkingsfactor Loan to value Cashflowratio Exploitatierendement

10-15% >1,25 <75% ≥1 >2,5%

32,02% 2,68 55,51% 0,66 7,26%

33,18% 3,1452,91% 0,71-9,76%

38,56% 2,13 49,76% 1,29 7,43%

51,50% 1,60 46,33% 1,03 4,21%

Liquiditeitspositie Current ratio Quick ratio Werkkapitaal (x € 1.000)

>1 ≥1 positief

0,27 0,27 21.337-

0,28 0,24 14.318-

0,40 0,24 16.265-

0,61 0,59 2.811-

2010

2009

2008

2007

9.782 14.049 5.015 3.177 1.838 642541

9.225 12.652 4.942 7.276 2.33466532

9.078 9.744 4.965 3.510 1.455 5595.444-

14.408 11.706 4.730 3.404 1.326 511238-

Aantal formatieplaatsen per afdeling Directie/bestuur Ondersteunende dienstverlening Financieel-administratieve dienstverlening Technische dienstverlening: bedrijfsbureau Technische dienstverlening: onderhoudsbedrijf Woondienstverlening Werkelijk aantal personeelsleden Financiële ratio's

Rentabiliteitspositie Weerstandsvermogen (%) Rentabiliteit eigen vermogen (%) Rentabiliteit vreemd vermogen (%) Rentabiliteit totaal vermogen (%)

Verhuurkengetallen

Kwaliteit Aantal reparatieverzoeken Aantal gevallen mutatieonderhoud Kosten reparatieonderhoud per woning Kosten mutatieonderhoud per woning Kosten buurtbeheer en leefbaarheid per woning Kosten planmatig onderhoud per woning Kosten kwaliteitsslag per woning Kosten overig onderhoud per woning Totale onderhoudskosten per woning Prijs-kwaliteitverhouding Gemiddeld aantal punten WWS Gemiddeld netto huurprijs per woning Het verhuren Mutatiegraad Aanbiedingsgraad Huurachterstand in % jaarhuur Huurderving in % jaarhuur

108

Balans en winst- en verliesrekening per verhuureenheid Eigen vermogen Langlopende schulden Bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financieringsresultaat Jaarresultaat na belastingen

Voor definities en berekeningswijzen van de financiële kengetallen wordt verwezen naar 'Bijlage 2. Definities financiële kengetallen'. Toelichting bij de financiële ratio's Kengetallen bieden hulp bij het begrijpen en analyseren van de jaarrekening. Het geheel van de kengetallen kan een indicatie geven over de financiële gezondheid van een organisatie. Op basis van de jaarrekeningen kan de historische trend worden beoordeeld, op basis van de begrotingen en meerjarenprognoses de toekomstige trend. De kengetallen met betrekking tot rentabiliteit laten het verband zien tussen het financiële resultaat en het geïnvesteerde vermogen. Hierbij gaat het niet alleen om de kosten van het vermogen, maar ook om de opbrengst van het totale vermogen. Die kun je dan uitdrukken in een percentage van het totale vermogen. Dit wordt de rentabiliteit van het totaal vermogen (RTV) genoemd. Rentabiliteit Eigen Vermogen en Rentabiliteit Totaal Vermogen worden berekend op basis van het jaarresultaat. Het behaalde jaarresultaat is daarom cruciaal voor de uitkomst van deze rentabiliteitskengetallen. Immers, een negatief jaarresultaat resulteert in een negatieve REV en RTV. Voor het weerstandvermogen hanteert l'escaut woonservice haar eigen norm, voor de overige financiële kengetallen gebruiken we de algemeen geldende normen.

109

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

3.5

Bijlage 2 Definities financiële kengetallen

In het kader van risicomanagement heeft l'escaut woonservice een opstalverzekering afgesloten voor al haar woningen en woongebouwen, waarin brand- en stormschade zijn ondergebracht.

Ratio Weerstandsvermogen Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit vreemd vermogen Rentabiliteit totaal vermogen

Verder hebben l'escaut woonservice en haar werkmaatschappijen onder andere de volgende verzekeringen lopen: Uitgebreide opstalverzekering kantoorpand Hermesweg Vlissingen € 1.905.698 Uitgebreide inventaris- en goederenverzekering kantoorpand Hermesweg Vlissingen € 750.000 Reconstructiekostenverzekering kantoorpand Hermesweg Vlissingen € 150.000 Extra kosten bedrijfsschadeverzekering kantoorpand Hermesweg Vlissingen € 300.000 Uitgebreide inventaris- en goederenverzekering kantoorpand Spuistraat Vlissingen € 300.000 Reconstructiekostenverzekering kantoorpand Spuistraat Vlissingen € 60.000 Extra kosten bedrijfsschadeverzekering kantoorpand Spuistraat Vlissingen € 250.000 Huurdersbelangverzekering kantoorpand Spuistraat Vlissingen € 762.201 Milieuschadeverzekering € 500.000 Fraude- en geldverzekering € 1.352.500 Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering € 1.250.000 Bestuurders- en Commissarissenaanprakelijkheidsverzekering € 2.500.000 Aansprakelijkheidsverzekering huurdersvereniging l'escaut € 1.135.000 Gecombineerde aansprakelijkheidsverzekering voor professionele Beheerders van Vereniging van Eigenaars • beroepsaansprakelijkheid € 1.000.000 • bedrijfsaansprakelijkheid € 1.250.000 • bestuurdersaansprakelijkheid € 500.000

Solvabiliteit Rentedekkingsfactor

Loan to value Cashflowratio Exploitatierendement Current ratio Quick ratio

Werkkapitaal Enkele gebouwen en flatgebouwen zijn opgenomen op afzonderlijke polissen.

Ratio Weerstandsvermogen Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit vreemd vermogen Rentabiliteit totaal vermogen Solvabiliteit Rentedekkingsfactor Loan to value Cashflowratio Exploitatierendement Current ratio Quick ratio Werkkapitaal

Alias REV RVV RTV

Toelichting Het vermogen om op lange termijn aan de schulden te voldoen. De mate van winstgevendheid.

Dit kengetal geeft een beeld van de economische rentabiliteit van de onderneming zonder de invloed van belastingen en financieringen. Solvabiliteitsratio De mate waarin de onderneming in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. interest-coverage De mate waarin de winst voor interest en belasting kan terug ratio (ICR) vallen zonder dat de onderneming in financiële moeilijkheden komt. Geeft de verhouding weer tussen externe financiering en bedrijfswaarde. kasstroombenadering De mate waarin de onderneming aan haar verplichtingen aan de verschaffers van het lang vreemd vermogen kan voldoen. Het exploitatierendement geeft het rendement weer in het verslagjaar op basis van de berekende bedrijfswaarde. De mate aan waarin de verschaffers van het kort vreemd vermogen uit de vlottende activa kunnen worden betaald. De mate aan waarin de verschaffers van het kort vreemd vermogen uit de vlottende activa kunnen worden betaald. Hier worden alleen de voorraden niet meegerekend. nettowerkkapitaal Een positieve waarde van het nettowerkkapitaal betekent dat er meer eigen vermogen en lang vreemd vermogen is aangetrokken dan dat er in de vaste activa is geïnvesteerd. Berekening (eigen vermogen + egalisatierekening + voorzieningen -/- immateriële vaste activa -/herwaarderingsreserve) / balanstotaal jaarresultaat / eigen vermogen rentelasten / gemiddeld vreemd vermogen jaarresultaat + rentelasten / totaal vermogen eigen vermogen / totale vermogen bedrijfsresultaat / rentelasten lang vreemd vermogen / bedrijfswaarde (totaal resultaat* + jaarlijkse afschrijvingen) / (rentelasten + aflossingen op lang vreemd vermogen) bedrijfsresultaat / bedrijfswaarde vlottende activa / vlottende passiva (vlottende activa - voorraden) / vlottende passiva vlottende activa - kort vreemd vermogen

*onder totaal resultaat wordt hier verstaan de som van de netto winst en de rentelasten

110

111

Jaarverslag 2010

Jaarverslag 2010

Bijlage 1 Overzicht verzekeringen

Hermesweg 13 4382 ND Vlissingen Postbus 227 4380 AE Vlissingen 0118 42 23 00 www.lescaut.nl