PRIVATE BANKING ACADEMY NEWS 11
verschijnt maandelijks • 24 december 2014 • jaargang 13
“Gelukkig zijn er nog veel mensen met het hart op de juiste plaats ...” professor Marc Boogaerts, KULeuven
IN DIT NUMMER: • Cento Miglia • Het Rode Kruis helpt helpen
EEN PUBLICATIE VAN KBC PRIVATE BANKING
IN DIT NUMMER
P. 03
Marc Boogaerts, Professor KULeuven
P. 12
‘Het Rode Kruis helpt helpen’
P. 14
Unibail-Rodamco
EN VERDER ... Olie op het vuur
P. 08
Gespot op de privatebankingwebsite blog
P. 09
Michel Verdeyen zet 4 aandelen in de kijker
P. 10
Cento Miglia: een exclusieve autohappening voor autoliefhebbers met het hart op de juiste plek P. 11 Uit het pak: Rudy Van Ooyen en Charles De Laet
COLOFON
P. 16
DISCLAIMER
Correspondentieadres:
KBC Bank NV, Private Banking, Brusselsesteenweg 100, 3000 Leuven
E-mailadres:
[email protected]
Verantwoordelijke uitgever: KBC Groep NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel Bron:
Economic Research, KBC Asset Management NV (KBC AM), conform het KB van 5 maart 2006 betreffende de juiste voorstelling van beleggingsaanbevelingen en de bekendmaking van belangenconflicten
Werkten mee aan dit nummer:
Mathieu Neirinck, Michel Verdeyen, Annemie Meulemans, Mieke Boone, Matthieu Van Steenkiste, Bart Van Moerkerke, Wouter Van Vooren
Vormgeving & opmaak:
www.EHBOntwerp.be
WWW.KBC.BE/PRIVATEBANKING
02 • KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014
KBC Private Banking Academy News is een publicatie van KBC Bank-Private Banking. KBC Bank is onderworpen aan het prudentieel toezicht van de Nationale Bank van België. Noch de mate waarin de erin voorgestelde scenario’s, risico’s en prognoses de marktverwachtingen weerspiegelen, noch de mate waarin ze in de realiteit tot uiting zullen komen, kan worden gewaarborgd. De prognoses zijn indicatief. • KBC Bank noch enige andere vennootschap van de KBC-groep kan aansprakelijk worden gesteld voor enigerlei schade, hetzij rechtstreeks, hetzij onrechtstreeks, die het gevolg is van de vermelding in, de toegang tot, de consultatie of het gebruik van de informatie en gegevens vermeld in deze publicatie. • Deze publicatie is een publicitaire mededeling en mag niet worden beschouwd als persoonlijk beleggingsadvies. Wenst u te weten of een bepaald product past binnen uw persoonlijk risicoprofiel, contacteer dan uw relatiebeheerder. Deze publicatie werd niet opgesteld overeenkomstig de voorschriften ter bevordering van de onafhankelijkheid van onderzoek op beleggingsgebied (“investment research”). Zij is dan ook niet onderworpen aan de specifieke voorschriften die gelden voor onderzoek op beleggingsgebied, waaronder het verbod om al voor de verspreiding van onderzoek op beleggingsgebied te handelen. • De inhoud van het hoofdstuk “aandelenbespreking” is afkomstig van KBC Asset Management. Brondocumenten van de aldaar besproken aandelen zijn de aandelenfiches; zij zijn consulteerbaar via www.kbcam.be. • Feiten versus andere informatie met betrekking tot beursgenoteerde bedrijven: Voor de meeste beursgenoteerde bedrijven die in deze publicatie worden vermeld, publiceert KBC Asset Management NV aan-
deelinformatie op zijn website. Deze aandeelinformatie bestaat enerzijds uit puur feitelijke informatie zoals een beschrijving van de activiteiten van het bedrijf, de koersgrafiek van het aandeel, de recentste gebeurtenissen binnen het bedrijf en de resultaten en vooruitzichten zoals ze door het bedrijf zelf zijn weergegeven in zijn jaarverslag of in zijn persmededelingen. Anderzijds geeft de financieel analist boven op de aandeelinformatie ook zijn mening over het bedrijf. Hij noemt de sterktes en zwaktes van het bedrijf en motiveert zijn advies voor het aandeel onder het titeltje ‘opinie’. Deze opiniërende tekstgedeelten hebben een grijze achtergrond. • Frequentie van de advieswijzigingen: De analisten van KBC Asset Management volgen de gebeurtenissen in de financiële wereld op de voet. • Het aandelenadvies is een conclusie van een zorgvuldige afweging van drie dimensies: het aandeel zelf, de sector waartoe het bedrijf behoort en de regio waarin het bedrijf is gevestigd. Elke wijziging in een van deze drie componenten kan aanleiding geven tot een advieswijziging. • De adviesmethodiek: Een uitvoerige beschrijving van die methodiek verscheen in de editie van Academy News nummer 6 van 10 maart 2006. De tekst ervan is opvraagbaar op www.kbcam.be/aandelen/ adviesmethodiek, en een gedrukte versie ervan kan worden verkregen in elk KBC-privatebankingkantoor. • Voor een aantal essentiële elementen van deze beleggingsaanbeveling, die wegens plaatsgebrek hier niet kunnen worden opgenomen, kunt u het best de “Algemene richtlijnen m.b.t. de beleggingsaanbevelingen van KBC Asset Management” raadplegen op www.kbcam.be/aandelen.
INTERVIEW PROFESSOR KULEUVEN
MARC BOOGAERTS
‘DE NAVELSTRENGBLOEDBANK REDT ELKE MAAND EEN LEVEN’ De Leuvense navelstrengbloedbank is de grootste van ons land. Elke maand vertrekken hier twee staaltjes navelstrengbloed. Een ervan slaat aan en redt ergens in de wereld het leven van een leukemiepatiënt. ‘Het zijn kinderen en volwassenen bij wie elke andere behandeling heeft gefaald’, zegt professor Marc Boogaerts.
KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014 • 03
INTERVIEW
De Leuvense navelstrengbloedbank werd in 1996 opgericht door professor Marc Boogaerts en zijn medewerkers. Hij is uitgegroeid tot veruit de grootste van ons land. In verhouding tot het bevolkingsaantal in België is het zelfs een van de grootste ter wereld. In verschillende vaten worden in totaal ruim 12.000 staaltjes navelstrengbloed bewaard in vloeibare stikstof van -196°C. Elk jaar komen er dik 500 bij, ingezameld in de materniteiten van 25 ziekenhuizen. Iedere maand wordt met een staaltje uit de navelstrengbloedbank het leven van een leukemiepatiënt
meer KBC Private Banking en zijn klanten leveren een bijdrage door het ondersteunen van een tweejaarlijkse kunstbeurs ten voordele van de navelstrengbloedbank.
gered, in het binnen- of het buitenland. Toch staat daar nauwelijks overheidssteun tegenover, de navelstrengbloedbank is bijna volledig afhankelijk van giften. En er zijn wel wat middelen nodig, want een staaltje gedurende twintig jaar bewaren, kost om en bij 1.500 euro. Onder
in het beenmerg van de patiënten worden overwoekerd door de kwaadaardige leukemiecellen. We behandelen hen met de klassieke methodes zoals chemotherapie. Als die tekortschieten, is de laatste mogelijkheid een stamceltransplantatie.’
04 • KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014
Professor Boogaerts, kan u even uitleggen wat leukemie is? ‘Leukemie is een kanker van het bloed. De ziekte komt vooral voor bij mensen tussen veertig en zestig jaar oud, maar ook kinderen kunnen het slachtoffer zijn. En leukemie kan zeer snel gaan: een kerngezond kind kan in zes weken tijd helemaal wegglijden. De normale stamcellen
na de behandeling geen beenmerg meer. En dus moeten we stamcellen van iemand anders toedienen van wie het weefseltype compatibel is met dat van de patiënt. Dat is de enige manier om hem of haar te redden. De gezonde stamcellen beginnen dan weer gezonde bloedcellen aan te maken in het lichaam van de patiënt.’
“Met onze bank redden we elke maand een leven.”
Wat zijn stamcellen? ‘Er zijn verschillende soorten stamcellen. De krachtigste zijn de embryonale stamcellen. Die kunnen alle 220 verschillende weefsels van ons lichaam aanmaken. Bloedvormende stamcellen zitten in het beenmerg, ze staan in voor de productie van onze bloedcellen. Om u een idee te geven, ze produceren bij iedere mens miljoenen bloedcellen per seconde, 400 miljard per dag en dat een heel leven lang.’ Wat is een stamceltransplantatie? ‘Die houdt in dat we het overwoekerde of verkankerde beenmerg volledig vernietigen met zware chemotherapie. Het probleem is dat niet alleen de kwaadaardige maar ook de goede beenmergcellen afsterven. De patiënt heeft dus
En stamcellen vindt u ook in navelstrengbloed? ‘Inderdaad. Na de bevalling en het doorknippen van de navelstreng houd je de moederkoek of de nageboorte met een stukje navelstreng over. Dat is biological waste, dat werd vroeger weggegooid, maar er zit nog een beetje bloed met stamcellen in. En dat kunnen we gebruiken. Het inzamelen van het navelstrengbloed is dus absoluut niet schadelijk voor het kind of de moeder want de bevalling is al gebeurd. We vragen natuurlijk tijdens de zwangerschap aan de moeder of we het bloed dat zal achterblijven in de navelstreng mogen inzamelen. Meestal heeft ze geen bezwaar, ze vindt het zelfs een meerwaarde van haar bevalling: ze geeft niet enkel leven aan haar kindje, misschien kan ze door haar gift later nog een ander kindje redden. We werken intussen met een 25-tal materniteiten samen. Zij zamelen jaarlijks 4.000 staaltjes navelstrengbloed in. Daarvan vriezen we er 5 à 600 in. Soms is de hoeveelheid bloed in het staaltje onvoldoende waardoor er te weinig stamcellen inzitten, soms is het bloed besmet. We behouden alleen die staaltjes waarvan de kwaliteit zeker voldoet. Ze worden geanalyseerd, getypeerd en ingevroren. Dat gebeurt anoniem, de naam van de donor wordt gewist. De gegevens over elk staaltje gaan in de computer en die bestanden kunnen over de hele wereld geraadpleegd worden. Omgekeerd hebben wij ook toegang tot alle navelstrengbloedbanken in andere landen.’ Is navelstrengbloed de enige manier om stamcellen in te zamelen? ‘Neen, je kan bij iedereen stamcellen uit het bloed halen. Ik ben in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014 • 05
INTERVIEW
50.000. Het probleem met de stamcelbibliotheek was dat het dikwijls heel moeilijk was om de vrijwilligers na zoveel tijd nog op te sporen, vaak waren ze intussen al verhuisd. En als je ze terugvond, kwamen ze soms niet meer in aanmerking omdat ze zelf ziek waren. Of ze wilden liever toch geen donor meer zijn, omdat stamcellen afstaan wel wat inspanningen vraagt: je krijgt gedurende vier dagen groeifactoren zodat de stamcellen van het beenmerg overlopen in het bloed en vervolgens moet je twee keer drie uren in het ziekenhuis doorbrengen om de stamcellen uit het bloed te halen. Sommige groepen, zoals mensen van allochtone afkomst bij ons of de zwarte bevolking in de Verenigde Staten, zijn ondervertegenwoordigd in die vrijwilligersbestanden en blijven dikwijls in de kou staan. Het was met andere woorden een zeer omslachtige, frustrerende en ook tijdrovende methode, terwijl een patiënt zo snel mogelijk moet worden geholpen. We zochten een betere oplossing en die vonden we in navelstrengbloed. Het is vrij beschikbaar, we kunnen het meteen na een geboorte opslaan en bewaren. En het heeft nog een groot voordeel. Stamcellen in navelstrengbloed zijn immunologisch naïef, ze hebben nog geen infecties doorgemaakt, ze zijn nog niet in aanraking gekomen met de buitenwereld van schimmels, bacteriën en virussen. Dat wil zeggen dat de kans op afstoting door de patiënt minder groot is dan bij stamcellen die je van volwassen personen afneemt. Je hebt dus geen perfecte match nodig met het weefseltype van de patiënt, de kans op compatibiliteit is vijf keer groter dan bij de stamcelbibliotheek.’ in zowat alle parochiezalen en bij alle verenigingen in Vlaanderen langsgegaan om mensen te zoeken die bereid waren om stamcellen af te staan als het nodig zou zijn. Wie ja zei, kreeg uitgebreide informatie over de voor- en nadelen en moest op dat moment enkel een beetje bloed laten afnemen zodat we zijn weefseltype konden bepalen. Die gegevens sloegen we op in de computer. In ons land hebben we in samenwerking met het Rode Kruis meer dan 50.000 vrijwilligers gevonden, over heel de wereld twintig miljoen. Als er ergens in de wereld een leukemiepatiënt stamcellen nodig had, dan gingen we in die stamcelbiblio-
Hoeveel aanvragen krijgt de navelstrengbloedbank? ‘Vijftig à zestig per maand. Ziekenhuizen en universiteiten van over de hele wereld kunnen onze databank raadplegen als ze op zoek zijn naar een geschikt staaltje. Als ze denken dat er eentje in aanmerking komt, gaan wij eerst nog eens grondig na of het wel voldoende compatibel is met het weefsel van de patiënt. Twee keer per maand is dat het geval en dan gaan we uiteraard op de aanvraag in. Als we vandaag een vraag krijgen uit de Verenigde Staten, dan kan een staaltje morgen al mee met het vliegtuig.
theek op zoek naar een geschikte donor. De weefseltypes van de donor en van de patiënt moeten namelijk compatibel zijn, anders worden de stamcellen van de donor afgestoten door de patiënt. De kans op compatibiliteit is bij twee willekeurige mensen gemiddeld ongeveer één op
Vier vijfde van onze navelstrengbloedjes gaan naar het buitenland, een vijfde is bestemd voor eigen land. Een op de twee behandelingen slaat aan, dus redt onze bank dankzij de vrijgevigheid van de Vlaamse moeders maandelijks een leven.’
06 • KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014
Zijn er ook nadelen aan het werken met navelstrengbloed? ‘De hoeveelheid bloed die in de moederkoek en de navelstreng zit, is beperkt. Soms volstaat die niet om een goed staal te nemen. Met een voldoende groot staaltje met genoeg stamcellen kan je een patiënt tot veertig kilogram helpen. Voor volwassen patiënten heb je dus twee staaltjes nodig. Dat maakt het lastiger omdat ze beide compatibel moeten zijn, maar het lukt toch vaak omdat je geen perfecte match nodig hebt. Het grootste nadeel van navelstrengbloed is de kostprijs. Om een staaltje af te nemen, te analyseren en lokaal te bewaren gedurende twintig jaar is er 1.500 euro nodig. Als je een staaltje uit het buitenland moet halen, ben je al gauw 25.000 euro kwijt.’ Met welke middelen houdt u de navelstrengbloedbank draaiende? ‘We krijgen behalve wat middelen van het Nationaal Kankerplan geen overheidssteun. We leven van mecenaat. Gelukkig zijn er nog veel mensen met het hart op de juiste plaats, die ons steunen met een gift. We organiseren via onze vzw SOFHEA ook activiteiten en evenementen om geld in het laatje te brengen. Er zijn bijvoorbeeld regelmatig concerten en fundraising dinners. Een van onze
grootste evenementen is een tweejaarlijkse kunstbeurs. Bekende kunstenaars en galerijen verkopen er hun werken en staan dertig tot veertig procent van de verkoopprijs af aan de navelstrengbloedbank. KBC Private Banking sponsort de kunstbeurs. Op vrijdagavond kan ze haar klanten uitnodigen voor een exclusieve nocturne, de beurs is pas op zaterdag open voor het grote publiek.’ Bent u zelf nog actief in de operationele werking van de navelstrengbloedbank? ‘We hebben zes voltijdse equivalenten in dienst, vroedvrouwen, laboratoriumtechnici en administratieve medewerkers. Mijn twee collega’s-artsen, Hélène Schoemans en Timothy Devos, en ikzelf nemen samen ongeveer een halftijdse staffunctie op. Voor mij is de navelstrengbloedbank maar een deeltje van mijn huidige werk. Ik ben nog nauwelijks bij de echt operationele werking betrokken, mijn taak is vooral de fondsenwerving en kwaliteitsbewaking. Ik blijf de eindverantwoordelijke, maar ik moet er vooral voor zorgen dat de medewerkers hun werk in de best mogelijke omstandigheden kunnen doen én kwaliteit leveren zonder zich grote zorgen te moeten maken over de financiering.’
DURF DROMEN Professor Marc Boogaerts is al sinds het eind van de jaren zeventig gefascineerd door stamcellen. ‘Ik blijf het ongelofelijk vinden dat ze elke dag 400 miljard bloedcellen produceren, als het moet voor een periode van honderd jaar. Mijn grote droom ruim veertig jaar geleden was om bloed te kunnen maken in het laboratorium. Stel dat we de stamcellen uit het beenmerg halen en erin slagen ze voldoende te laten kweken in het labo, dan zouden we echt bloed kunnen namaken. Dan zouden bloeddonaties en alle problemen van compatibiliteit die daarbij komen kijken, verleden tijd zijn. Het blijft nog altijd een droom, al zijn er de voorbije decennia enorme stappen gezet. Dit
jaar zijn de eerste experimenten met van stamcellen gekweekt bloed van start gegaan. In een laboratorium in Schotland zal vijf milliliter bloed worden gemaakt. Het probleem is dat dit een half miljoen euro zal kosten. Als je weet dat je bij een transfusie al gauw een liter bloed nodig hebt, dan zijn we er nog lang niet. Maar ik ben ervan overtuigd dat we er op termijn zullen in slagen om mijn droom waar te maken. Dat geef ik ook altijd mee aan de jonge wetenschappers in het stamcelinstituut hier: durf buiten de lijntjes te denken, wees creatief, durf dromen. Wat vandaag een utopie lijkt, is over enkele jaren misschien toch mogelijk.’
KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014 • 07
ACTUALITEIT
OLIE OP HET VUUR
V
an Dale koos dan wel ‘flitsmarathon’ als woord van het jaar, wie de financiële markten in de tweede jaarhelft in één woord zou mogen typeren kiest resoluut voor ‘volatiel’. Sinds ECB-voorzitter Mario Draghi in de zomer van 2012 zijn onvoorwaardelijke steun aan het Europese project communiceerde groeide het vertrouwen bij consumenten, ondernemers en investeerders zienderogen. Aandelenbeurzen koersten vlot hoger en zochten hun gemiddelde waarderingsniveaus op. Aan dit rustige plaatje kwam in september een eind. Ook december, waar in acht van de laatste tien jaren een eindejaarsrally kon worden gevierd, viel aan volatiliteit ten prooi. En hoe! Aanstoker van het volatiele klimaat is zonder meer de evolutie van de olieprijs. Waar het zwarte goud eind juni nog aan 115 US Dollar per vat noteerde kijken we nu tegen amper 58 USD aan. Olie, op wereldwijde schaal één van de meest gebruikte grondstoffen, verliest in amper zes maanden tijd de helft van z’n waarde. Als reden wordt overaanbod naar voor geschoven. Enerzijds groeit het schalieverhaal in de Verenigde Staten zienderogen. Anderzijds respecteert de OPEC, die zo’n 40 % van de wereldwijde olieproductie voor zijn rekening neemt, haar productiequotum niet. Voor 2014 werd dit quotum op 30,5 miljoen vaten per dag gezet. De praktijk toont aan dat OPEC steevast boven dit aantal zat, met een piek in oktober: 31 miljoen vaten. Toen de olieprijs midden november al was teruggevallen naar 80 US Dollar per vat, keek de financiële wereld reikhalzend uit naar de OPEC-meeting van 27 november. In de wetenschap dat het gros van de 12 OPEC-leden budgettaire tekorten realiseert als de olieprijs gevoelig onder de 90 USD daalt, was de verwachting dat de OPEC zijn productie neerwaarts zou bijstellen. De realiteit bleek een flauw afkooksel: een striktere opvolging van het productiequotum. Zowat een maand later zien we trouwens dat er nog steeds meer dan 30,5 miljoen vaten worden opgepompt. De sterke daling van de olieprijs had zijn consequenties op activa die sterk met de olie-evolutie gerelateerd zijn. De Russische roebel, al sinds de start van de crisis met Oekraïne onder druk, halveerde in amper twee maanden tijd
08 • KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014
in waarde. Ook Noorwegen, tijdens de financiële crisis van 2008 nog bestempeld als vluchtland bij uitstek, zag zijn beursindex in zes maanden tijd met 40 % dalen. Bedrijven die in de oliesector actief zijn (als producent of toeleverancier) zagen miljarden beurswaarde in rook opgaan. Quasi ongezien. Hoe zien we de verdere evolutie van de olieprijs? De OPEC komt normaliter in juni opnieuw samen, al is de kans ons inziens groot dat de interne onenigheid hen zal dwingen om vroeger actie te ondernemen. Daarnaast zijn olie-investeringen aan de huidige lage niveaus voor vele olie-producenten niet rendabel. De laatste weken kondigden nogal wat oliebedrijven, vooral in schalie-olie, dan ook aan om de investeringen drastisch naar beneden toe bij te stellen. Dit zou ertoe moeten leiden dat het aanbod in de tweede helft van 2015 afneemt, wat de prijs opnieuw wat hoger moet sturen. Een herhaling van de 115 USD die in juni werd bereikt achten we weinig waarschijnlijk. Veel belangrijker is evenwel dat de daling van de olieprijs ook een positieve kant met zich meedraagt: olieconsumerende landen – waaronder de meeste Europese – zien hun koopkracht (snel) stijgen. Elke daling van de olieprijs met 10 US Dollar impliceert een stijging van het wereldwijde BNP met 0,1 %. Om echter niet te verzanden in de negatieve sfeer dat de wereld met een serieus vraagprobleem kampt, is het noodzakelijk dat de olieprijs snel een bodem vormt. Zoniet blijft het op korte termijn volatiliteit troef.
GESPOT OP DE PRIVATEBANKINGWEBSITE BLOG
17 december 2014
12 december 2014
HET GROEIPAD VOOR DE WERKZAAMHEID: HEL(S)E KLUS, MAAR NOODZAKELIJK.
WIJZIGINGEN WOONBONUS VOOR DE GEWESTEN.
België presteert inzake werkzaamheidsgraad nog altijd ondermaats in vergelijking met de meeste andere eurolanden. Dat weerspiegelt het hoge aantal vroegtijdige uittreders uit de arbeidsmarkt, de moeilijke integratie van allochtonen op de arbeidsmarkt en de sterke regionale divergentie. Of ons land erin zal slagen de EU2020-doelstelling inzake werkzaamheid te halen, blijft erg onzeker. Alleszins moet daarvoor worden gerekend op een effectiever arbeidsmarktbeleid van de regio’s. Een belangrijke doelstelling van de overheid bestaat erin om al wie wil en kan werken effectief aan de slag te helpen. Lees meer …
Als gevolg van de zesde staatshervorming zijn de gewesten nu bevoegd voor de woonfiscaliteit bij het verwerven of behouden van de eigen woning. De federale overheid blijft bevoegd voor de fiscale behandeling van de ‘andere’ woningen. De belastingheffing op het onroerend inkomen zelf blijft een federale materie. Wat wijzigt er precies voor het Vlaams Gewest? Vandaag bedraagt de basis van de woonbonus 2.280 euro per belastingplichtige per jaar. Lees meer …
Johan Van Gompel financieel analist-econoom-strategist KBC Groep
Nikky Winters credit officer KBC Private Banking ondersteunt de privatebankingkantoren op vlak van patrimoniale kredietverlening. Het grootste gedeelte van haar vrije tijd gaat naar haar 2 jongens, Thomas en Maxime. Daarnaast houdt ze van architectuur, kunst en design, tennis, bourgondisch tafelen en zoveel meer …
MEER OP ONZE BLOG
15-12-2014: De Paraplurevolutie in Hong Kong lijkt paraplu. 10-12-2014: Verlaagde schenkingsrechten voor bouwgronden verlengd tot eind 2019. 08-12-2014: Rechtspersonen die optreden als bestuurder voortaan onderworpen aan btw. 05-12-2014: Inbraak- en brandbeveiliging: belastingvermindering verdwijnt. 04-12-2014: Kiezen is verliezen.
PRIVATEBANKING.KBC.BE/NL/BLOG KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014 • 09
OP/NEER
MICHEL VERDEYEN
Michel Verdeyen is analist Aandelen & Opties voor KBC Private Banking. Hij ondersteunt de adviseurs aandelenhandel in de privatebankingkantoren en u ontvangt van hem regelmatig aandeleninformatie, elektronisch of op papier.
1. E.ON •
ADVIES: afbouwen • KOERS D.D. 22-12-2014: 14,45 EUR
• De grootste energieproducent van Duitsland voert een grondige herstructurering door en splitst vanaf 2016 het bedrijf op in twee verschillende ondernemingen. De activiteiten van het nieuwe E.On bestaan uit de hernieuwbare energiebusiness en de distributieactiviteiten. De stabiliteit van de gereguleerde activiteiten wordt hier gecombineerd met een aantrekkelijk groeipotentieel. In Newco, de nieuwe ‘poot’, worden de ‘slechte’ of meer risicovolle activiteiten ondergebracht, namelijk de E&P-divisie en de activiteiten in Rusland en Brazilië. Ook de onzekerheid rond het dividendbeleid werd door het management weggenomen. Deze transformatie is strategisch zeer zinvol voor E.On. De lage elektriciteitsprijs blijft wel op de resultaten wegen. Bovendien kan de hoop op meer politieke steun voor de nutsbedrijven – bv. door verlagen hernieuwbare energiesubsidies – wel eens ijdele hoop zijn.
2. ENCANA •
ADVIES: opbouwen • KOERS D.D. 22-12-2014: 14,15 USD
• De nieuwe productiedoelstellingen bij Encana werden met ontgoocheling door de markt onthaald. Dit vonden we toch enigszins verrassend aangezien de nieuwe strategie van visie getuigt. De CEO maakt duidelijke keuzes en neemt concrete stappen om Encana in de markt te plaatsen als een turn-around/transitieverhaal. Het management staat ook open voor joint ventures en desinvesteringen. In de nieuwe strategie ligt de focus op schalieolie waardoor de transitie van een schaliegasspeler naar een schalieoliespeler zal versnellen. Tegen 2017 wil Encana de productie van olie en liquids uit de top 5 schalievelden met maar liefst 500 % verhogen. De markt verwachtte wel dat dit sneller zou gebeuren. Het geduld van de beleggers in Encana wordt nu al wel heel lang op de proef gesteld. We vrezen dat een kentering nog niet voor onmiddellijk is gezien de evolutie van de olieprijzen.
3. AHOLD •
ADVIES: OPBOUWEN • KOERS D.D. 22-12-2014: 14,47 EUR
• In het derde kwartaal verbeterde de omzettrend zowel in de VS als in Nederland. Het programma om de Ahold-winkels in de VS aantrekkelijker te maken lijkt zijn vruchten af te werpen. Met een verbeterde propositie zien we de klantenbasis in de VS de komende kwartalen dan ook opnieuw aantrekken. In België kennen de winkels van Albert Heijn een sterke groei. Ook internetportaal Bol.com, in handen van Ahold, groeit stevig in ons land. Ahold verwacht dat de omzet uit de onlinehandel verder zal stijgen. Deze onlinestrategie vormt een stevige basis voor groei en waardecreatie. Onze analiste verhoogde het advies van houden naar opbouwen. In november realiseerde het aandeel al een mooi herstel. We zouden het aandeel dan ook oppikken bij correctie.
4. EBAY •
ADVIES: KOPEN • KOERS D.D. 22-12-2014: 57,14 USD
• Het Amerikaanse internetbedrijf was lange tijd één van onze favorieten binnen de technologiesector. Het bedrijf profiteerde mee van de sterke groei in eCommerce. Vooral de kleinere retailers die niet de middelen hebben om een eigen internetverkoopkanaal uit te bouwen vonden hun weg naar het internetplatform van eBay. Het online betalingsplatform Paypal lag aan de basis van onze positieve visie. Beleggersactivist Icahn kreeg uiteindelijk zijn gelijk toen eBay enkele maanden geleden besliste om Paypal af te splitsen. Na dit nieuws legde het aandeel een mooie rally af. Recent kondigde eBay nog een personeelsinkrimping met 10 % aan, wat de koers nog hoger duwde. Actieve beleggers raden we aan rond dit niveau eens winst te nemen. We gaan ervan uit dat we op een lager niveau weer kunnen instappen. De langetermijnaanbeveling houden we wel op kopen maar ons inziens kan dit op een interessanter niveau. 10 • KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014
IN DE KIJKER
CENTO MIGLIA: EEN EXCLUSIEVE AUTOHAPPENING VOOR AUTOLIEFHEBBERS MET HET HART OP DE JUISTE PLEK
D
e Cento Miglia of de 100 mijl is een toerrit die bekend staat als the place to be om de meest exclusieve sportwagens en de mooiste oldtimers samen te kunnen bewonderen. Maar er is meer … Het is een event voor autoliefhebbers met het hart op de juiste plek. Met de Cento Miglia leveren de deelnemers en de sponsorsondernemers een bijdrage aan goede doelen. Een verhaal over hoe ‘fun’ en ‘fundraising’ hand in hand kunnen gaan.
Op 16 augustus 2014 organiseerde de serviceclub Kiwanis Tessenderlo Alchemia de vierde editie van deze Cento Miglia. Aan de start kwamen zo’n 150 wagens: de nieuwste Lam’s (Lamborghini’s), de mooiste Morgans, de meest blitse Porsches, Aston Martins en zoveel meer … De route, zo’n 200 kilometer, liep deze keer richting Vlaamse Ardennen. Maar elk jaar is de toer anders: aan mooie plekjes geen gebrek in ons eigenste land. Evenmin
Onderweg is er ook nog het nodige entertainment voorzien, doorspekt met enkele proeven. Op de aankomstplaats op de markt van Tessenderlo wacht nog een showmoment van deze prachtige wagens. Daar maakt de voorzitter, Jaak Pieck, ook bekend naar welke goede doelen de opbrengst van de vorige editie is gegaan. Elk jaar kiest Kiwanis Tessenderlo aan welke goede doelen de Cento Miglia-opbrengst wordt besteed. Dat kunnen zowel lokale als (inter)nationale projecten zijn, o.a. Special Olympics Belgium, het uitroeien van tetanus in ontwikkelingslanden of een busje voor het Looise Hulphuis. Het leidmotief is steeds “Serving the children of the world’. Zo’n organisatie lukt niet zonder de inzet van een batterij vrijwilligers, onder leiding van een gedreven voorzitter, en ook niet zonder de sponsoring van verschillende kleine en grote ondernemers. KBC Private Banking draagt ook haar steentje bij om dit combi-evenement mee in stand te houden: de grote parking voor de wagens en het personeelsrestaurant voor het ontbijt, maken van het KBChoofdkantoor in Leuven een uitgelezen vertrekplaats. Wil
aan culinaire trekpleisters: voor de start krijgen de deelnemers en ook genodigden een uitgebreid ontbijtbuffet in de KBC-gebouwen in Leuven. In de Vlaamse Ardennen genieten ze van een picknick op een mooie locatie en de dag wordt afgesloten met een diner in Tessenderlo.
je graag een kijkje komen nemen bij de editie van 2015, hou dan de website van Cento Miglia (www.centomiglia. be) in de gaten. Deelnemen? Dan is snel zijn de boodschap. Als de datum voor de volgende happening bekend is, gaat het snel. See you in 2015! KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014 • 11
INTERVIEW
‘HET RODE KRUIS HELPT HELPEN’ ‘D
e naambekendheid van het Rode Kruis is groter dan die van Coca Cola,’ zegt Prof. Dr. Philippe Vandekerckhove. ‘Maar vraag je mensen wat het Rode Kruis doet, dan krijg je afhankelijk van hun persoonlijke ervaringen heel uiteenlopende antwoorden.’ De actieradius van het Rode Kruis is heel breed en hij is ook anders in Vlaanderen dan in bijvoorbeeld een Afrikaans land. Bij ons is de organisatie lang niet alleen bezig met het medische en paramedische, de sociale activiteiten krijgen steeds meer aandacht.
Iedereen kent het Rode Kruis, maar de meeste mensen hebben slechts een zicht op een deel van zijn activiteiten. Bloedgevers weten dat het Rode Kruis bloed inzamelt voor ziekenhuizen, sportliefhebbers of festivalgangers kennen de hulpposten op grote evenementen, rusthuisbewoners lezen misschien al eens een boek uit de zorgbibliotheek van het Rode Kruis enzovoort. ‘We zijn een organisatie met 1.300 personeelsleden en 14.000 vrijwilligers, we hebben 250 lokale afdelingen,’ zegt Prof. Dr. Philippe Vandekerckhove, gedelegeerd bestuurder van het Rode Kruis Vlaanderen. ‘We hebben twee grote business units: de Dienst voor het Bloed en de Humanitaire Diensten.’ Kan u even de Dienst voor het Bloed voorstellen? ‘Het Rode Kruis zamelt overal in Vlaanderen bloed in voor de ziekenhuizen. Twee grote groepen patiënten hebben bloedtransfusies nodig om te overleven: mensen die een operatie ondergaan en kankerpatiënten. Zeventig procent van de bevolking heeft minstens één keer in zijn leven een bloedtransfusie nodig, slechts drie procent geeft bloed. Er zouden best wat meer donoren mogen zijn. Vooral jonge mannen zijn zeer geschikt. Voor jonge vrouwen is het soms moeilijker om bloed te geven omdat de maandelijkse menstruatie al voor wat bloedverlies zorgt. In elk geval, het Rode Kruis onderneemt voortdurend actie om 12 • KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014
over voldoende veilig bloed te beschikken. Aan de andere kant mogen we ook geen te grote voorraad hebben, want bloed heeft maar een beperkte houdbaarheidsdatum. Daarom proberen we onze donoren meer en meer gericht op te roepen, via mail of sms. Stel dat we een tekort hebben aan bloed van de bloedgroep O met resusfactor negatief, dan is het goed dat enkel mensen met O-bloed geven. Omdat een donor maar om de drie maanden bloed mag geven en bloed beperkt houdbaar is, is het belangrijk dat hij geeft op het moment dat wij zijn bloed nodig hebben. Dat vraagt communicatie-inspanningen: als we van een echtpaar enkel de vrouw oproepen, wil dat niet zeggen dat we het bloed van de man niet meer nodig hebben, we hebben het nú niet nodig.’ Waar gebeuren de bloedafnames? ‘We gaan overal te lande langs met onze vrachtwagens om samen met de lokale afdeling van het Rode Kruis mobiele collectes te doen, meestal is dat na de werkuren. We organiseren ook inzamelingen in grote bedrijven. Die laten hun medewerkers toe om tijdens de werkuren bloed af te staan.’ Wat gebeurt er daarna met het bloed? ‘De zakjes met bloed gaan naar het bloedtransfusiecentrum. Daar wordt de bloedgroep bepaald, het bloed wordt
getest op virussen en bacteriën, het wordt gesplitst in rode bloedcellen, bloedplaatjes en bloedplasma. Ik sprak daarnet over de beperkte houdbaarheid: rode bloedcellen kan je 43 dagen bewaren in de koelkast op 4°C, bloedplaatjes vijf dagen op kamertemperatuur en bloedplasma twee jaar in de diepvries. Van het bloedtransfusiecentrum gaan de zakjes naar de bloedbank in de ziekenhuizen. In de grote ziekenhuizen gaan we elke dag langs, in de kleinere enkele keren per week. Heeft een patiënt een transfusie nodig, dan gaan de laboratoriummedewerkers in de bloedbank op zoek naar plasma, rode bloedcellen of plaatjes die compatibel zijn met die van de patiënt.’ Zijn er gevaren aan het geven van bloed? ‘Bloed geven is absoluut niet gevaarlijk. Het grootste probleem kan een ijzertekort zijn, dat komt vooral voor bij vrouwen. Er wordt ook beweerd dat sportprestaties zouden lijden onder bloeddonaties. Dat klopt voor topsporters, maar niet voor recreatieve sporters, zelfs niet als zij hun sport intensief beoefenen.’ De Humanitaire Diensten zijn de tweede business unit van het Rode Kruis. Wat valt daaronder? ‘Al onze andere activiteiten en dat zijn er heel wat. Veel mensen kennen onze hulpposten op allerlei evenementen, zoals sportwedstrijden of muziekfestivals. Ook bekend zijn onze internationale activiteiten. Dat gaat zowel over noodhulp, bij natuurrampen bijvoorbeeld, als over structurele hulp. We bereiden nu een project in ebolagebied voor, samen met het Instituut voor Tropische Geneeskunde. Daarnaast geven we ook EHBO-opleidingen. We exploiteren dertien asielcentra in opdracht van Fedasil. En in Vlaanderen hebben we ook steeds meer sociale activiteiten. De oorsprong van het Rode Kruis ligt eigenlijk op het slagveld bij het verzorgen van gewonde soldaten. Later zijn daar niet-militaire rampen bij gekomen. Intussen is bij ons de medische zorg goed georganiseerd en de overheid heeft een goede sociale zekerheid uitgebouwd. Dat wil zeggen dat wij op nieuwe noden kunnen inspelen. Denk aan vereenzaming, kansarmoede, vergrijzing. We organiseren bijvoorbeeld vakanties voor kinderen uit kansarme gezinnen. We bouwen in Zuienkerke een zorghotel waar mensen met een ernstige beperking vanaf 2017 op vakantie kunnen komen. We hebben een grote zorgbibliotheek, die in 293 woonzorgcentra en ziekenhuizen voor
een ruim aanbod aan boeken zorgt.’ En al die taken neemt het Rode Kruis op met een mix van professionele medewerkers en vrijwilligers. ‘We schakelen professionele medewerkers in als we experts nodig hebben, in het bloedtransfusiecentrum bijvoorbeeld, of als er een permanente staf nodig is zoals in de asielcentra. Maar het Rode Kruis is in wezen een vrijwilligersorganisatie. Onze hulpposten op evenementen worden bemand door vrijwilligers die een opleiding hebben gekregen. In ons zorghotel zal een beperkte vaste staf instaan voor het beheer, maar per persoon met een beperking zullen er twee vrijwilligers meekomen uit zijn of haar buurt. Op die manier hopen we dat er sociale banden groeien die ook na de vakantie blijven bestaan. Onze zorgbibliotheek heeft acht vaste medewerkers, maar het zijn de 900 vrijwilligers die bij de ouderen of de zieken langsgaan met een boek en tegelijkertijd een babbeltje slaan. Het Rode Kruis is een connector die mensen in de gemeenschap helpt om anderen te helpen. Dat is de essentie. Bloed geven is een mooi voorbeeld: iemand geeft bloed aan een ander die bloed nodig heeft, met het Rode Kruis als tussenschakel. Onze nieuwe slogan zal aansluiten bij die visie: “Het Rode Kruis helpt helpen”.’ Waar haalt de organisatie haar middelen? ‘Ongeveer twee procent van onze omzet komt van subsidies. De grootste bron van inkomsten zijn de vergoedingen voor de prestaties die we leveren, bijvoorbeeld voor het leveren van bloed aan de ziekenhuizen of voor het uitbaten van de asielcentra. Een ander belangrijk deel van onze middelen komt uit giften, schenkingen en legaten. Daarbij houden we onze overheadkosten zeer laag, zodat wat mensen geven maximaal wordt ingezet om anderen te helpen.’
KBC GEEFT BLOED Het Rode Kruis verzamelde in 2014 ook bloed in vier grote KBC-gebouwen in Brussel, Gent en Leuven.
KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014 • 13
AANDEEL IN DE KIJKER
UNIBAIL-RODAMCO ADVIES: OPBOUWEN ACTIVITEITEN
Unibail-Rodamco is de grootste vastgoedonderneming in Europa en gespecialiseerd in commercieel vastgoed. Het bedrijf ontstond in 2007 door de overname van Rodamco Europe door Unibail en is actief in drie domeinen: winkelcentra (80 %), kantoorgebouwen (12 %) en activiteitencentra zoals congreszalen en beurshallen (8 %). Unibail-Rodamco is actief in 14 landen maar de meeste activa (ong. 50 %) liggen in Frankrijk. Eind 2013 bedroeg de netto actiefwaarde van het vastgoed 32 miljard euro. Het aandeel maakt ook deel uit van de Franse beursindex CAC40 en de Eurostoxx50.
PORTEFEUILLE VAN UITSTEKENDE KWALITEIT
De meeste winkelcentra in portefeuille liggen op de beste locaties in de grote steden. Dit biedt een aantal voordelen. De kwaliteit van de portefeuille wordt verbeterd door de gemiddelde grootte van de winkelcentra te verhogen en door gericht te investeren. Unibail-Rodamco wil voor in totaal 3,5 miljard euro kleine en middelgrote minder lucratieve activa verkopen tegen 2018. De helft hiervan is al gerealiseerd. Ook de portefeuille van kantoorgebouwen is van goede kwaliteit. Door kwaliteit na te streven kan het management een hogere groei van de huurinkomsten realiseren dan concurrenten. Alle regio’s scoorden het afgelopen jaar goed, met uitzondering van de Scandinavische markt waar de posities echter zeer beperkt zijn.
STERKTES
• Sterke balans met lagere schuldgraad dan de concurrentie. • Sterk managementteam met duidelijk strategische visie. • Goede huurcontracten op interessante locaties. • Grootste Europese bedrijf voor commercieel vastgoed.
ZWAKTES
• Schaalgrootte is ondertussen zo groot dat enkel grote overnames van activa invloed hebben op de cijfers. • Groeiend succes e-commerce vormt uitdaging. Momenteel kunnen ze dit nog counteren met unieke winkelconcepten. • De minder performante kantorenmarkt vormt een risico.
14 • KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014
ISINcode: FR0000124711 KOERS D.D. 22-12-2014: 212,45 EUR
SECTOR: FINANCIËLE SECTOREN, REAL ESTATE BEURS: Euronext Parijs RISICOPROFIEL: zeer dynamisch PRODUCTSCORE: 7
MANAGEMENT MET DUIDELIJKE VISIE
Het strategisch plan getuigt van een sterke visie op de sector. Het management staat niet voor niets zeer hoog aangeschreven. Het aandeel is niet zo goedkoop meer gewaardeerd maar door de combinatie van een gezonde balans met een bovengemiddelde groei van de huurinkomsten verdient dit bedrijf het om met een premie te noteren ten opzichte van de concurrenten. Kwaliteit heeft nu eenmaal zijn prijs.
TOEKOMST OOGT ROOSKLEURIG
De afbouw van de minder interessante panden ligt op schema. In Duitsland en België (Neo-project) liggen expansieplannen op tafel. Ook een intrede in het VK staat op de agenda. De pijplijn voor de komende jaren bedraagt ong. 7 miljard euro. Unibail-Rodamco maakt gebruik van de zeer lage rentevoeten om de herfinanciering aan interessante voorwaarden door te voeren. De balans blijft gezond en de A-creditrating staat buiten discussie.
DEFENSIEF AANDEEL MET INTERESSANT DIVIDENDRENDEMENT
Unibail-Rodamco is een kwaliteitsbedrijf met uitstekende operationele activiteiten. In de prognose gaat het management uit van een groei van de winst per aandeel met 5,5 % in 2014 en met 5 à 7 % per jaar in de komende 5 jaar. De portefeuille is van uitstekende kwaliteit, het merendeel van de panden bevindt zich op toplocaties en de pijplijn oogt zeer interessant. Het online shoppen vormt een uitdaging voor de traditionele winkels maar klanten worden in de Unibail-locaties gelokt door een unieke koopervaring te bieden. Unibail staat hier duidelijk verder dan de concurrentie. Het bruto dividendrendement bedraagt 4,5 %. Het aandeel heeft wel een grotere beta (=beweeglijkheid) dan andere vastgoedwaarden. Dit heeft vooral te maken met de opname in de indexen CAC40 en Eurostoxx50. Bij volatiele markten worden deze indexen als korfjes verhandeld en dit bepaalt mee de beweging van het aandeel. Bij een correctie op de markt zal dit aandeel – onterecht – meer terugvallen dan andere vastgoedwaarden. Echter, dit biedt ook opportuniteiten voor de langetermijnbelegger die een goed instapmoment zoekt .
KBC ACADEMY NEWS • NR. 11 • DECEMBER 2014 • 15
UIT HET PAK
DE MANNEN VAN DE KADERQUIZ
I
RUDY VAN OOYEN EN CHARLES DE LAET
n het echte leven zijn ze private banker en kantoordirecteur Private Banking, maar iedereen bij KBC kent Rudy Van Ooyen en Charles De Laet als "de mannen achter de Kaderquiz". Ook dit jaar kon de Kadervereniging duizend euro opbrengst schenken aan de Belgische Raiffeisenstichting (BRS). Waar ze dus mee bezig zijn als het pak 's avonds uit mag? Dat dus. "Het is een behoorlijke organisatie, waar we een vol jaar werk aan hebben", klinkt het.
Ze kennen elkaar al lang, Rudy en Charles. Met respectieve-
de presentatie aan een Bekende Vlaming overlieten; met
lijk veertig en negenendertig jaar dienst bij KBC op de teller, draaien ze al lang mee. Ooit waren ze wekelijkse tennismakkers, maar dat doen ze ondertussen weer apart. Ze werken ook niet bij elkaar om de hoek. Is Charles kantoordirecteur Private Banking in Brasschaat en stuurt hij daar een team van twaalf mensen aan, dan meldt Rudy zich elke dag in Mechelen aan waar hij sinds jaar en dag met vermogensbeheer bezig is. "Dat doe ik al van lang voor we met Private Banking begonnen, en dit nog 'vermogensadviescellen' heette", zegt hij. "En voor de rest speel ik graag biljart. Zo heb ik al eens mogen driebanden met Raymond Ceulemans en wereldkampioen Eddy Merckx." Charles vult aan: "Ik blijf tennissen, al was het maar om wat in beweging te blijven, en ik ben in mijn vrije tijd ook een gepassioneerd portretfotograaf."
hun goeie dictie zijn de vragen goed verstaanbaar, en ze durven het ook wel eens amusant in te vullen." En last but not least: zo'n naam lokt volk. Sindsdien moeten Charles en Rudy niet langer smeken om deel te nemen, maar is de quiz tot de laatste van veertig tafels uitverkocht.
EEN JAAR LANG VOORBEREIDEN
En dan is er dus die quiz. Waar die vandaan komt? "In 1986 is de Kadervereniging opgericht, en doorheen de jaren groeide het idee dat we een evenement nodig hadden om de leden bijeen te krijgen", herinnert Rudy. "In 2003 zijn we zo gestart met de Kaderquiz, aanvankelijk aarzelend en met veel trekken en sleuren, maar sinds 2008 hebben we onze koers gevonden." Het was dan ook toen dat regiodirecteur Waasland-Vaartland Jan Dejongh bij Rudy en Charles aanklopte of zij hem niet konden helpen een quiz te organiseren ten voordele van de BRS. De quizheren had-
Zo'n quiz schrijft zichzelf niet, daar steekt het duo een jaar lang veel werk in. Het zijn Rudy, Pieter, Malcolm en partners die het inhoudelijke werk doen. "In januari komen we samen om de quiz van vorig jaar een laatste keer te evalueren, en nieuwe thema's te verdelen voor de volgende editie. Daarna gaan we op zoek naar vragen, en komen we in juni opnieuw samen om al onze ideeën bij elkaar te leggen, en te selecteren. In augustus spelen we de quiz dan eens met een testploeg, waarna we de finishing touches doen zodat we in september een goeie Kaderquiz hebben." Dan is het aan Charles om te zorgen dat alles in goeie banen loopt. Met een team van vijftien vrijwilligers zorgt hij dat de avond vlekkeloos verloopt, terwijl Rudy eventuele klachten van deelnemers behandelt. "Het is een behoorlijk stevige organisatie", zegt Charles. "Na afloop, als iedereen is vertrokken, moeten we vaak even bekomen." Maar zien ze zichzelf dat desondanks nog vele jaren doen? "Waarom niet?", vraagt Charles zich af: "het is een goeie formule die
den een beter idee: ze zouden de opbrengst van hun quiz aan het BRS schenken. "Het was ook het eerste jaar dat we
zijn nut heeft bewezen. Reken er dus maar op dat er in september 2015 alweer een dertiende editie volgt!"
QUIZ
UW INBRENG • Zou u graag een bepaald financieel, fiscaal, juridisch of economisch onderwerp in Academy News behandeld zien? Of hebt u vragen die andere lezers kunnen interesseren? Dan kunt u zelf een thema, geschikt voor onze brede lezersgroep, aanbrengen. Schrijf een briefje of stuur een mail waarin u uw voorstel in een paar regels concreet beschrijft. Ons redactieadres: KBC Private Banking – PBS • Brusselsesteenweg 100 – 3000 Leuven • E-mailadres:
[email protected]