Beste Genodigden, Bedevaarders, Dames en Heren, Aansluitend op deze mooie viering geven we U nu een woordje uitleg bij de renovatiewerken in het Mariapark. Vooraf zetten we wel even een stapje terug in de tijd.
Het huidige park met zijn zeven smarten van Maria is aangelegd begin vorige eeuw. Zo vinden we het terug op oude prentkaarten. Een meer dan honderdjaar oude ontmoetingsplaats voor bedevaarders ter verering van de heilige Maria.
Evenzo was het voor de vroegere jeugd van Heppeneert doorheen generaties de ‘the place to be’, en wellicht niet altijd om te bidden. Tegelijkertijd hebben ze wel altijd ook meegeholpen het park te onderhouden. Om het met woorden van toen te zeggen, iets dat hun met de paplepel was ingegeven. De structuur van het park zelf is goed bewaard gebleven op de overgang naar de kerk na. In ’92 immers is het rechterdeel van de bestaande kaarsengalerie gebouwd.
Na de renovatie van de kerk in 1988 is ter voorkoming van nieuwe roetafzetting op de geschilderde rondboog in de kerk, besloten de kaarsen te verplaatsen.
De doopkapel achter rechts onder de toren werd daartoe ingericht. Al gauw echter bleek deze veel te klein, noveenkaarsen branden immers negen dagen. Een betere oplossing was dringend nodig. Twee jaren later is het linkerdeel gebouwd met een verbindingsdak ertussen. Dit steunde op houten palen en vormde de centrale plek, ook naar de kerk en naar het Mariapark. In ’94 werd dan in het park rechts een nieuw beeld geplaatst.
Beeldhouwer Luc Verlee uit Alken creëerde de beeltenis van Jezus en het gezin dit verwijzend naar de kinderzegen tijdens het wekelijkse zondagslof. Om de symmetrie in het park te behouden werd een jaar later links een beeld van de legende van de kaartridder erbij gezet. Daar stond vroeger een gipsen Mariabeeld van Onze Lieve Vrouw van Banneux. Het bestuur streefde echter toen al naar meer eigen beeldvorming van Heppeneert.
De staties van ’Maria en de zeven smarten’ werden iets later gerenoveerd. Kunstschilder Rik Verhelst uit Diepenbeek restaureerde de beschilderde afbeeldingen. De huidige werken moet U ervaren als het sluitstuk waarbij vroegere ingrepen geïntegreerd zijn in een vernieuwd geheel. Niet verwonderlijk omdat eenzelfde groepje mensen, met jarenlange ondersteuning van landschapsarchitect Andre Moens, kleine veranderingen stap voor stap en wel overwogen, doorheen de tijd vorm gaven. Deze aanpak kreeg twee jaar geleden een extra boost.
Het kerkbestuur en parochieraad gingen in hun jaarlijkse daguitstap eens ‘over het muurtje bij de buren kijken’ en ja dat in Scherpenheuvel. Daar vonden we pastoor Luc Van Hilst bereid om eens samen van gedachte te wisselen over het wel en wee van een hedendaags bedevaartsoord. Een heel boeiende toelichting en discussie over de huidige Mariaverering en wat de bezoeker er vandaag kan en mag van verwachten.
Snel werd duidelijk dat Pastoor Luc ons kerkje maar al te goed kende en hij noemde heel wat troeven van Heppeneert o.a. de kaarsenkapel en de parkings.
Toch wees hij er ons op dat de bedevaarder van een grote ruime parking via een smal steegje plots in de kerk staat, kortom geen enkele ontvangstbeleving.
Dat was voor ons toch wel even schrikken. Immers zo hadden wij het nooit ervaren en wellicht jullie ook niet. Bij nader inzicht had hij wel gelijk! We zijn dan ook erg verheugd pastoor Van Hilst hier vandaag te mogen begroeten. Immers die dag in Scherpenheuvel is bij ons het denken over een warmere onthaalbelevening voor de Mariavereerders geboren. Een denkgroep onder voorzitterschap van onze deken Michel Housen werd opgestart opnieuw met natuurlijk met onze huisarchitect Moens erbij. De aanpak moest ook versneld worden omdat we steeds acuter geconfronteerd werden met klinkers en kinderkopjes die letterlijk de kop opstaken.
Groeiende boomwortels duwden deze steeds verder omhoog. Een ongemakkelijke en zelfs ronduit gevaarlijke situatie voor de in het park mediterende kerkbezoekers. De werkgroep startte dan ook rond die twee knelpunten; ‐hoe voor de bedevaarders een betere welkombeleving realiseren op weg naar hun Mariabeeldje? ‐en wat met de opstekende klinkers? Maar in de discussie dook de werkgroep al heel snel van het ene in het andere namelijk;
‐kan een gemakkelijkere toegang voor mindervaliden, kan het met minder trappen? ‐de kinderkopjes zijn esthetisch mooi maar toch niet zo gemakkelijk begaanbaar voor ouderen.
‐als er dan toch grote werken gebeuren moeten dan na 12 jaren de monumentale bomen niet eerst opnieuw gesnoeid.
‐tenslotte de vraag wordt het uitzicht vanuit het park naar de kerktoegang en omgekeerd niet teveel verstoord door die houten steunpalen aan de kaarsenkapel? En als we het dan toch grondig aanpakken ja, moet er dan ook geen gazonvernieuwing komen. En kan vanuit de kerk naar de kaarsenkapel bekeken
de ééntonigheid van muren niet wat opgefrist worden met wat bijkomend groen.
Wat u ziet is het resultaat van een aantal afwegingen binnen een strak kader van het Mariapark. Aantasting en mogelijke afbreuk van deze besloten meditatieplaats stond tegenover een uitnodigende open kerktoegang doorheen het Mariapark. Het is een gulden middenweg geworden tussen beiden.
Theo onze technische medewerker kreeg de opdracht de werken te coördineren.
In december 2015 werden dan eerst de monumentale linden gekandelaberd.
Het kandelaberen zelf van de negen historische bomen werd gerealiseerd door een gespecialiseerde firma Dolmanslanscoping. De opruiming was vrijwilligerswerk door de werkgroep.
De firma Jansen verving de storende houten ondersteuningspalen aan de kaarsengalerie door een ijzeren ophanging, met zoals U zult ervaren een beter doorzicht.
En dan de klinkers in het park, die werden allemaal opgebroken en gekuist door de vrijwilligers. De volledige bestrating, deels nieuw, werd gelegd door de firma Jonck.
Tenslotte vernoemen we de firma Schelfthout voor de grasmatten en Harry Ceyssens voor de trapleuningen.
Naast Theo als vaste en Bart als tijdelijke medewerker werd door een groepje vrijwilligers Luc, Paul, Jos, Wouter en Stef en natuurlijk Bèr en Bèr, heel hard gewerkt. Om U een idee te geven presteerden deze vrijwilligers, gerekend zonder de uren van de medewerkers maar effe meer dan 600 gratis werkuren!
Meer dan 20.000 klinkers werd gekuist voor hergebruik.
De versleten gazons werden verwijderd, grond werd bijgevuld, geëgaliseerd en bemest.
Op het kerkhof werd bijkomende beplanting gezet, trappen afgebroken en nieuwe muurtjes gezet.
En tenslotte werd net geen 1000 vierkante meter nieuwe grasmatten gelegd.
Bij dit alles hebben we in Heppeneert wel echt een joker voor op anderen! Er zitten namelijk boeren in het bestuur en dat is heel belangrijk.
Zij hebben voor alles en nog wat aangepaste machines en dat is een enorme hulp bij elke aanpak Luc, Johan en Karel, dank daarvoor.
Er is gewerkt maar ook veel gelachen en de samenhorigheid die er al was sterkte met de dag verder aan. Bij momenten is bij sommige zelfs wat stielkennis bijgebracht.
Zeker ook te vernoemen is het bijna dagelijkse extra kuiswerk van onze kaarsendames Margriet en Nelly die er steeds voor zorgden dat ondanks stof en zand, altijd alles proper was. En natuurlijk niet te vergeten Pastoor Stals en de diaken Jos met zijn winkeldames die steeds zorgden voor de innerlijke mens, mercikes daarvoor. Uit de vele reacties blijkt éénsgezindheid, het resultaat mag er wezen.
Op de grote parking accentueert nu een echt kerkplein de nieuw ingang. Dit plein is reeds geïntegreerd in een grotere realisatie van de parking in een latere fase. De rondbogen zijn uitnodigend maar geven het park toch nog steeds een besloten karakter. Zoals gezegd was één van de uitdagingen voor de werkgroep het behoud van het park als meditatieplaats en dit zo ongestoord mogelijk.
Nu stellen we vast dat het park ongestoord, meer wordt bewandeld dan voorheen. Bij het verlaten van de kerk maakt men nu gemakkelijker een mediterend ommetje doorheen het park. En de rondbogen zijn niet alleen esthetisch mooi maar wellicht in de toekomst ook praktisch handig bij sommige gelegenheden. Vandaag krijgt U daarvan de primeur met het bordje ‘welkom’.
Er is gekozen voor een ruime symmetrische toegang doorheen het Mariapark vanuit beide parkings. Een kleine ontdekkingstocht die een verruimend gevoel geeft bij het binnentreden en dit in een beleving van groen en rust.
Het aanzicht van de brandende kaarsen geeft de bezoeker een warme ervaring en met een trapje minder dan vroeger ontdekt men aan het einde van een oplopend, nu effen pad, de kerkdeur met daarachter het Mariabeeldje.
Bij de kerkingang met een hellend vlak zonder trappen vormen nieuwe leuningen een goeie houvast voor mindervaliden en ouderen. Achteraan op het kerkhof is er nieuwe beplanting gezet om de ietwat ééntonige muren naar de kaarsengalerie enigszins te verfraaien. In september wordt de kerktoegang nog verder verbeterd met glazen schuifdeuren. Naast een mooiere beleving naar binnen en van binnen naar buiten is deze ingreep nodig voor de brandveiligheid maar zeker ook voor gemakkelijker toegankelijkheid door mindervaliden. De werken zijn aanbesteed maar de werkgroep durfde het niet meer uitvoeren voor 1 mei uit vrees om op het laatste moment niet klaar te geraken. De dorpel voor de deze nieuwe deuren is evenwel al in de klinkers ingepast.
In het park zelf zijn de paden volledig heraangelegd. De vormen ervan grotendeels behouden, alleen zijn de klinkers omgedraaid en de afzoming is vernieuwd. In de paden zijn ook de staties opnieuw in de klinkers geaccentueerd.
Op één plaats zult U merken dat een pad deels vervangen is door gazon omdat de grote plantanen met hun zwaar wortelstel anders te snel voor nieuw problemen zullen zorgen. Deze ingreep geeft de statie achteraan nu zelfs een mooiere aanblik dan vroeger.
Om af te ronden willen we U nog een mooie overzichtsfoto tonen hoe Heppeneert van hierboven bekeken eruit ziet, een mooi kleurrijk overzicht van het gerenoveerde park en de nieuwe kerktoegang. Geachte genodigden, dames en heren, omdat dit bij de rondgang moeilijker is, hebben we U in deze toelichting vooraf enkele aantal aandachtspunten willen aanstippen als U seffens het heropende park doorwandelt. We zouden zeggen geniet ervan. DankUwel
