AANBIEDINGSNOTA. Geachte Raad,

AMBITIES IN PERSPECTIEF PERSPECTIEFNOTA 2015-2018

2

AANBIEDINGSNOTA Geachte Raad, Hierbij biedt het college van burgemeester en wethouders zoals gebruikelijk in het voorjaar de perspectiefnota (PPN) aan de gemeenteraad aan. De PPN 2015-2018 heeft een bijzonder karakter en is de eerste na de gemeenteraadsverkiezingen onder verantwoordelijkheid van het nieuw aangetreden college. Het college heeft in de PPN de vertaling gemaakt van het gesloten coalitieakkoord 2014-2018 “Met elkaar, voor elkaar”, dat richtinggevend van karakter is. In de perspectiefnota schetsen wij - naast de richting van het beleid - op hoofdlijnen de geschatte inzet van middelen voor de komende jaren. Met de PPN nemen we geen inhoudelijke besluiten op basis van volledig uitgewerkte argumentatie, maar geven we richting aan het (financiële) beleid voor de komende jaren op basis van globale beschrijving en indicatie van kosten of opbrengsten, gebaseerd op de kennis van het heden. Op basis daarvan zullen wij als college met de raad in overleg gaan waar bijsturing moet plaatsvinden en welke keuzes gemaakt moeten worden. Bij de presentatie van de perspectiefnota 2014 gaf het vorige college reeds aan dat de toekomst gekenmerkt werd door een ongekende mate van onzekerheid als gevolg van de onduidelijkheid rond de uiteindelijke financiële effecten voor de gemeenten van het beleid van het kabinet Rutte/Asscher en de daaraan verbonden risico’s. Deze onzekerheid is bij het opstellen van de perspectiefnota 2015 geenszins minder geworden. Met name de impact van de uitvoering van de door de rijkoverheid gedecentraliseerde taken moet nog scherper in beeld komen. Dat betekent dat ook deze PPN door de externe ontwikkelingen een hoge mate van onzekerheid kent. De transities in het sociale domein die op de gemeente Oisterwijk afkomen maken meer dan ooit een actieve houding en interactie tussen de gemeente enerzijds en haar inwoners en bedrijven anderzijds noodzakelijk. Er zal een grote rol voor het bedrijfsleven zijn weggelegd. Ervaringen uit het verleden (Oisterwijk 800) geven ons daarbij vertrouwen voor de toekomst . In de PPN is, naast een inzicht in de autonome ontwikkelingen, de vertaling van het coalitie akkoord “Met elkaar, voor elkaar” meegenomen. Dit coalitieakkoord is het fundament voor de beleidsvoornemens voor de komende vier jaar. Het is een ambitieus akkoord waarmee wij nieuwe wegen willen inslaan, willen denken in oplossingen, keuzes moeten maken en kansen willen zoeken en benutten en de dialoog met onze inwoners actief willen zoeken. In het akkoord staat een aantal grote uitdagingen centraal waaronder de decentralisaties / transities, de ontwikkeling van KVL, de toekomstbestendigheid van sport-, ontmoetings- en culturele voorzieningen en de promotie van Oisterwijk. We gaan bij de aanpak van die uitdagingen in de komende jaren nadrukkelijk op zoek naar - en staan open voor - initiatieven die een bijdrage leveren aan onze samenleving. De toekomstvisie Oisterwijk 2030, de diverse actuele beleidsnota’s en de nog op te stellen ruimtelijke structuurvisie zullen voldoende gezamenlijke basis geven waaruit we samen met initiatiefnemers inspiratie kunnen halen.

3

De opeenstapeling van de bouwstenen voor de PPN - de actuele situatie, externe ontwikkelingen, de gewenste stabiele lastendruk, de doorrekening van het coalitieakkoord en de ingeschatte risico’s - dicteren voor de komende jaren een behoedzaam financieel beleid. Het college is vanuit zijn verantwoordelijkheid voor een verantwoorde financiële huishouding, gericht op de continuïteit en op een degelijk financieel beheer, hetgeen ook het uitgangspunt is van het coalitieakkoord. Veel aandacht is dan ook noodzakelijk om enerzijds de ambities zoals verwoord in het coalitie akkoord getemporiseerd te realiseren, anderzijds de onzekerheden die van buiten komen op te vangen. De externe onzekerheden kunnen wij niet beïnvloeden, de zaken waar wij als Oisterwijk zelf keuzemogelijkheden in hebben wel. Om die reden heeft het college ervoor gekozen– in tegenstelling tot de PPN van het voorafgaande jaar – een aantal onderdelen van de programma’s in deze PPN niet alleen inhoudelijk te beschrijven, maar ook financieel zo goed mogelijk in beeld te brengen. Bij de financiële doorvertaling zijn kosten en baten zo realistisch mogelijk ingeschat en zijn specifieke risico’s benoemd. Voor sommige onderwerpen geldt dat het college in de gelegenheid gesteld moet worden om op een nader tijdstip met beleidsvoorstellen te komen, teneinde het lange termijnperspectief gunstig te beïnvloeden. Zolang deze voorstellen er nog niet zijn (en deze door de raad nog niet zijn goedgekeurd) blijft daarmee het thans geschetste perspectief uitgangspunt. De PPN doet ook een appèl op ons allen om een andere manier van denken en doen te ontwikkelen. Dat geldt voor het college, de raad, de ambtelijke organisatie en zeker ook voor de inwoners. Zowel de talrijke initiatieven uit de samenleving als de terugtredende overheid vragen om deze andere manier van samenwerken tussen burgers en overheid. Dit heeft betekenis in alle programma's. Met de aanpak Oisterwijk aan Z wil het college dit vormgeven. Het is een lerend proces voor alle betrokkenen. Het vraagt om een voorinvestering in veranderende relaties, maar ook om een aanzet te maken in alle domeinen. De voordelen die behaald kunnen worden, liggen in het vlak van eigen keuzes en verantwoordelijkheden, zelfwerkzaamheid, tevredenheid en mogelijke financiële voordelen. De toekomst vraagt realistische afwegingen: enerzijds wat niet meer kan, anderzijds hoe het anders kan en soms moet. Het lange termijn perspectief is daarbij leidend, waarbij we ons niet willen laten sturen door incidenten. Nut en noodzaak dienen leidend te zijn. Dit betekent dat er bij alle initiatieven duidelijkheid zal worden gegeven over alle kosten, ook op de lange termijn. Soms zullen de kosten voor de baten uit gaan. Het financiële perspectief vraagt om een sluitende begroting en budgetdiscipline, daarbij zullen ombuigingen onontkoombaar zijn. Wij kunnen ons geen tekorten permitteren die onze reservepositie aantast. Met andere woorden: We moeten de tering naar de nering zetten. Als college zien wij echter geen reden voor somberheid. Wel voor realisme en behoedzaamheid. Wij geloven in de kracht van onze mooie gemeente en in het vinden van duurzame oplossingen. Een actieve dialoog met onze inwoners is daarbij van groot belang. Oisterwijk zal op alle fronten aan zet moeten komen. Oisterwijk, 18 juni 2014 Het College

4

Programma 1: Gemeenteraad en griffie

Portefeuillehouder: Hans Janssen

Omschrijving Het programma richt zich op de gemeenteraad en de griffie. De griffie is door de raad ingesteld. De griffie ondersteunt en faciliteert de raad en zijn commissies. Autonome ontwikkelingen Er zijn geen autonome ontwikkelingen voor dit programma. Coalitieakkoord Samen met uw raad willen wij in dialoog met de inwoners vorm geven aan de beleidsvoorbereiding en –uitvoering voor de veranderopgaven waar we voor staan. Samen met uw raad staan wij een krachtig bestuur voor, met respect en in vertrouwen naar elkaar. Samenwerking De raad is betrokken bij de kaderstellende radenbijeenkomsten van Hart van Brabant op de “3 D’s”. De raad haalt de banden aan met de raden van Goirle en Hilvarenbeek. Oisterwijk aan Z De raad heeft op 12 december 2013 een werkgroep ingesteld die als opdracht heeft gekregen om met voorstellen te komen waarin de burgerbetrokkenheid bij het besluitvormingsproces wordt vormgegeven. Naar verwachting rondt de werkgroep zijn opdracht najaar 2014 af. Ombuigingen Programma 1 kent geen ombuigingen.

5

6

Programma 2: Bestuur, organisatie en financiën

Portefeuillehouders: Hans Janssen, Ina Batenburg

Omschrijving Het programma richt zich op de ondersteuning van het college, de burgemeester en de gehele organisatie om de gewenste maatschappelijke effecten en doelen die door de raad geformuleerd zijn te bereiken. Hierbij hoort een heldere verantwoording, zodat de raad zijn controlerende taak en de zorg voor een gezond en evenwichtige financiële huishouding goed kan invullen. In dit programma zijn alle baten en lasten met betrekking tot de bedrijfsvoering opgenomen. ____________________________________________________________________ Autonome ontwikkelingen Algemene uitkering uit het gemeentefonds Bij de vaststelling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds hebben zich een aantal ontwikkelingen voorgedaan die de uitkering voor onze gemeente in belangrijke mate beïnvloeden. We hebben rekening gehouden met de mutaties zoals die waren opgenomen in de zogenaamde decembercirculaire van 2013. Het effect van deze circulaire is positief. Daarnaast hebben we rekening gehouden met een aanvullende korting die verband houdt met een andere wijze van financiering van onderhoud van schoolgebouwen. De algemene uitkering voor Oisterwijk wordt in positieve zin beïnvloed door de herijking van de objectieve van de verdeelmaatstaven. Antwoord concept Om te voldoen aan de wettelijke verplichting van het rijk, waarbij de gemeente toegangspoort voor de gehele overheid wordt moet in 2015 verder geïnvesteerd worden in basisregistraties en koppelingen hiervan. Dit maakt onderdeel uit van het i-NUP. Het Nationaal Uitvoerings Plan m.b.t. het Antwoord concept. Alleen de noodzakelijke investeringen voor door het rijk opgelegde verplichtingen zijn hierin meegenomen. Zoals eerder door de raad is besloten (jaarrekening 2009) zal voor deze investering apart verantwoording afgelegd worden aan de raad, waarbij ook een verzoek komt deze middelen te dekken uit de algemene reserves. Het betreft een bedrag van € 140.000. Daarnaast is een aantal investeringen noodzakelijk op facilitair terrein. Het gaat met name om aanpassingen van software op basis van nieuwe technische vereisten. Belastingen Een structurele correctie dient gemaakt te worden op de opbrengsten van de toeristenbelasting. De correctie is niet noodzakelijk omdat er minder toeristen naar Oisterwijk komen, integendeel. Het betreft een administratieve correctie omdat de raming structureel te hoog is (100 N). Toeristenbelastingen worden vanaf 2014 uitgevoerd door de gemeente zelf. Van deze gelegenheid maken wij gebruik om de controles op de belastingen te intensiveren. In 2015 zullen arbeidsmigranten ook bijdragen aan de voorzieningen, die Oisterwijk biedt door het betalen van toeristenbelasting (40 V). Fase 1 van KVL is in 2015 grotendeels opgeleverd. Dit levert de gemeente additionele inkomsten op zoals bouwleges en ozb opbrengsten (30 V).

7

Coalitieakkoord Het college zet stevig in op een efficiëntere en flexibele organisatie. De gemeente kent met alle nieuwe ontwikkelingen met daarbij forse bezuinigingen een ongekend dynamische omgeving waar steeds tijdig op nieuwe actualiteiten geacteerd dient te worden. De organisatie moet hierop ingericht zijn. De al ingezette organisatieontwikkeling onderstreept de visie van het college. Het vergroten van burgerbetrokkenheid is één van de belangrijkste inrichtingsprincipes van de reorganisatie. Een efficiëntere bedrijfsvoering en een professionele dienstverlening waarbij de burger snel en juist geholpen wordt horen daar ook bij. De gemeente dient doelmatig met de middelen van de burger om te gaan. Het college gaat voor transparante begrotingsstukken. Dat houdt in dat in de programmabegroting duidelijk vastligt welke afspraken tussen Raad en College worden gemaakt en hoeveel budget daarvoor beschikbaar is. Uit de verantwoordingsstukken (tussentijdse rapportages en jaarrekening) moet duidelijk blijken of en in hoeverre de gemaakte afspraken zijn nagekomen en of het College die afspraken is nagekomen binnen de afgesproken budgetten. Leges Het college hanteert het principe dat de gebruiker betaalt. Leges worden kostendekkend aan de gebruiker doorberekend. Hieraan stelt het college wel een aantal voorwaarden. Niet alle kosten, maar alleen het marktconforme tarief mag doorberekend worden aan de burger. Er zal een onderzoek , d.m.v. benchmarks, plaatsvinden om te bepalen of de gemeente marktconform opereert. Verder geldt dat aan alle evenementen die maatschappelijke waarde toevoegen ontheffing van leges wordt verleend. Een onderscheid wordt gemaakt tussen evenementen met commercieel oogmerk (waar wel leges moeten worden geheven) en evenementen zonder winst oogmerk (die vrijgesteld van leges zijn). Meicirculaire De meicirculaire is niet integraal meegenomen in deze perspectiefnota. Het vertrekpunt is de decembercirculaire. Vervolgens zijn slechts een aantal belangrijke maatregelen met financiële consequenties van de mei circulaire in de opstelling meegenomen, zoals de herijking gemeentefonds deel 1 en korting gemeentefonds voor onderhoud schoolgebouwen. Dit laatste trouwens als risico. De reden om de meicirculaire nog niet volledig mee te nemen in de opstelling was dat ten tijde van het opstellen van de perspectiefnota de meicirculaire nog een groot aantal onzekerheden/onjuistheden kende en nadere analyse noodzakelijk maakt. Vermogenspositie De komende jaren moeten de gedecentraliseerde taken op het sociale terrein gestalte krijgen. Met deze zorg gaan grote bedragen en grote risico’s gepaard. Daarnaast zal de ontwikkeling van KVL verder gestalte krijgen en ook dat project kent zoals bekend belangrijke risico’s. Daarom hechten wij grote waarde aan een stevige buffer om die risico’s op te kunnen vangen. Volgens de jaarrekening 2013 bedroegen de algemene reserves ultimo dat jaar 12,4 miljoen Euro. Afgezet tegen de risico’s zoals die in die jaarrekening zijn opgenomen hoort bij die stand van de reserves een kwalificatie van ruim voldoende tot uitstekend. Die kwalificatie is gebaseerd op de normen van het Nederlands Adviesbureau voor de Risicoanalyse (NAR). Duurzaamheid Duurzaamheid is een integraal onderdeel van het handelen van het college. Bij elk voorgenomen besluiten of beleid zal het bevorderen duurzaamheid een onderdeel vormen in haar besluitvorming. De gemeente dient hier een voorbeeld in te zijn.

8

Veiligheid Veiligheid is voor ons een kerntaak van de gemeente waarbinnen verschillende zaken actueel zijn. Zo wordt voor de periode 2015-2018 een nieuwe kadernota integrale veiligheid opgesteld met daarin een aantal prioriteiten voor de komende periode. Welke nieuwe accenten hierbij gelegd zullen worden en wat voor (extra) kosten die met zich meebrengen is op dit moment nog niet duidelijk. Hierop vooruitlopend wordt extra aandacht besteed aan een veilige leefomgeving, de veiligheid op de recreatieparken en de ondermijnende criminaliteit. Samenwerking De gemeente Oisterwijk zoekt intensief naar samenwerkingsmogelijkheden in de regio Hart van Brabant, primair de gemeenten Goirle en Hilvarenbeek. Dit betekent dat bij vrijvallende werkzaamheden als gevolg van het vertrek van medewerkers eerst contact gezocht wordt met samenwerkingspartners om te onderzoeken in welke mate menskracht efficiënter en effectiever kan worden ingezet met een bezuiniging op de formatie als resultaat. Samenwerkingsmogelijkheden worden vooral gezocht binnen de bedrijfsvoering. Hierin liggen op korte termijn de grootste kansen. Lopende samenwerkingen binnen bedrijfsvoering zijn salarisadministratie, belastingen, financieel beleid, applicatiebeheer en BOA. Er lopen verkenningsonderzoeken naar samenwerkingsmogelijkheden voor administraties en applicatiebeheer sociale zaken, personeelsbeleid en AO/IC. Oisterwijk aan Z Om de burger te betrekken bij gemeentelijke activiteiten, hoort een laagdrempelige informatievoorziening over de activiteiten van de gemeente. Een aanpak waarbij de burgers geïnformeerd en uitgenodigd worden om deel te nemen aan deze activiteiten hoort hier bij. Interne ombuigingen De begroting kent een drietal stelposten met betrekking tot besparing op de overhead van de gemeente. Het betreffen de stelposten overhead, zwembad en samenwerking. De totale bedragen erbij voor de jaren 2015, 2016, 2017 en 2018 zijn respectievelijk € 972.000, € 1.044.000, € 1.116.000 en € 1.188.000. Deze bedragen zijn al ingerekend in de meerjarenbegroting zoals die in de financiële recapitulatie van de PPN is opgenomen. Grotendeels zijn deze gerealiseerd. Bij de begroting 2015 dient een plan van aanpak te liggen van totaal € 558.000 voor de jaren 2015 t/m 2018. De provincie heeft namelijk in het nieuwe beleidskader opgenomen dat zij algemene stelposten niet meer als dekking zal accepteren. Om deze stelposten in te vullen kijkt de gemeentelijke organisatie vooruit en maakt gebruik van elk mogelijkheid om de bezuiniging in te vullen zodat gedwongen ontslagen niet noodzakelijk zijn. Met betrekking tot het zwembadpersoneel hebben we helaas wel de ontslagprocedure moeten starten. Een mogelijkheid is dat in ieder geval een gedeelte van het zwembadpersoneel kansen op werk heeft met het openblijven van het zwembad de Leye. Risico’s Korting gemeentefonds voor onderhoud schoolgebouwen Vorig jaar is door het rijk besloten dat alle middelen mbt onderhoud schoolgebouwen rechtstreeks aan de schoolbesturen te doneren i.p.v. aan de gemeente. Deze maatregel geldt voor alle gemeenten. Reden hiervoor was dat gemeenten onvoldoende investeerden in de onderhoud van de schoolgebouwen. Gemeente Oisterwijk is echter een uitzondering hierop. Wij hebben juist hier stevig in geïnvesteerd door 5 nieuwe brede scholen te bouwen. Om deze

9

reden wil het college overeenstemming met het schoolbestuur vinden voor vergoeding van het verlies aan deze inkomsten. (naar programma 7) Minderopbrengst precario buizen, kabels etc.

Op basis van oude contractafspraken met het toenmalige PNEM is het onzeker of de gemeente precario mag opleggen aan het nutsbedrijf energie. Momenteel loopt er een rechtszaak. Uitkomst is vooralsnog zeer onzeker. Bij 2 andere gemeenten loopt ook een dergelijke rechtszaak.

10

Programma 3: Dienstverlening

Portefeuillehouder: Ina Batenburg

Omschrijving Het programma richt zich op het verstrekken van informatie, het leveren van producten en het verlenen van diensten en service aan de inwoners van Oisterwijk. De inrichting van onze dienstverlening is er op gericht dat belangrijke informatie snel, overzichtelijk en adequaat beschikbaar is en daardoor steeds vaker het juiste antwoord meteen gegeven kan worden. Zo nodig is met behulp van een afspraak meteen de juiste specialist beschikbaar.

Autonome ontwikkelingen Inkomensvoorziening: Met de komst van de Participatiewet, wordt de huidige doelgroep Wet Werk en Bijstand (WWB) uitgebreid met instroom vanuit de nieuwe doelgroepen Wajong en Wet Sociale Werkvoorziening (WSW). De uitgaven voor sociale uitkeringen (lasten) zullen hierdoor toenemen alsmede het rijksbudget Inkomensdeel (baten). Uit het Rijksbudget Inkomensdeel zal het mogelijk worden om loonkostensubsidies te verstrekken aan ondernemers bij het in dienst nemen van uitkeringsgerechtigden met gedeeltelijke arbeidsvermogen. Registratie We gaan de verplichte modernisering van de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) naar Basis Registratie Personen (BRP) vanaf 2015 in samenwerking met de equalit gemeenten vorm geven. Operatie BRP (voorheen programma mGBA) werkt, in opdracht van het ministerie van BZK, aan de invoering van de Basis Registratie Personen. De oude vertrouwde Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) verdwijnt, daarvoor in de plaatst komt de Basis Registratie Personen. De BRP bevat persoonsgegevens van zowel alle ingezetenen van Nederland als van de niet-ingezetenen. De BRP is een volledige digitale voorziening die onder andere plaats onafhankelijke dienstverlening mogelijk maakt, zeven dagen per week, vierentwintig uur per dag. Het bijhouden en verstrekken van gegevens wordt sneller, eenvoudiger en goedkoper. Daarnaast neemt de kwaliteit van de data en de beschikbaarheid toe. Coalitieakkoord Uit het Coalitieakkoord: “Dienstverlening wordt verder ontwikkeld en geoptimaliseerd. Kwaliteit is zichtbaar door de klantgerichte benadering, de juistheid, tijdigheid en de volledigheid van dienst of informatie is op orde. Ongeacht het kanaal dat de inwoner kiest. Inkomensvoorziening Wij gaan de huidige dienstverlening uitbreiden door aan groepen van potentiële uitkeringsgerechtigden, diverse workshops aan te bieden met als doel informatieverstrekking en ondersteuning ten behoeve van de zelfredzaamheid. Het beoogd effect is dat klanten terugkeren naar school en/of (on)betaald werk vinden en dat dit leidt tot instroombeperking.

11

De komende periode gaan wij processen onder de loep nemen met inzet van ‘lean’ management t.b.v. efficiëntere processen binnen de afdeling dienstverlening. Met als gevolg kortere doorlooptijden producten/diensten Huidige dienstverlening verbreden door het geven van workshops aan groepen potentiële uitkeringsgerechtigden met als doel (pro-actieve) informatieverstrekking en ondersteuning ten behoeve van de zelfredzaamheid.(Poort Oisterwijk) Informatievoorziening aan burgers Wij gaan het Telefonisch Informatie Centrum bezetten met een vaste bezetting. Deze groep mensen zal specifiek worden opgeleid voor deze taken. Hierdoor zal er een meer klantgerichte benadering plaatsvinden en een betere focus ontstaan op de vragen die de inwoner stelt. Het beoogd effect is een kwaliteitstoename van de te geven antwoorden. Ook zal dit voorbeeldgedrag van het TIC als inspiratie moeten gaan werken voor de gehele organisatie. Wij gaan het onderhoud en beheer van de gemeentelijke (toptaken) website goed borgen in onze organisatie waardoor de inwoners continu kunnen beschikken over actuele relevante informatie. Diversen functionarissen zullen hiervoor worden opgeleid. Projecten dienstverlening Vanaf 2014 wordt het aangeschafte Klant Informatie Zaak Systeem (KIZS) gevuld met actuele content. De komende jaren zal een gemeente brede werkwijze worden geïntroduceerd waardoor de TIC medewerkers in staat worden gesteld sneller de juiste antwoorden te geven. Ook zal de gehele organisatie zich meer bewust worden wat er voor een goede dienstverlening allemaal nodig is. De komende jaren zal dit gedrag meetbaar worden gemaakt. Daar zal vervolgens op gemonitord worden en waar nodig zal persoonlijke bijsturing plaatsvinden. Vakmanschap en professionalisering staan hoog in het vaandel van de afdeling dienstverlening. Door scholing, trainingen, casuïstiek/intervisies worden de professionals optimaal ondersteund in hun dagelijkse werkzaamheden. Hiernaast wordt het werken met behulp van klantprofielen/diagnoses doorontwikkeld om de klant-/klantgroepen zo goed mogelijk in beeld te hebben om vervolgens samen met die klant in gesprek te zijn en op zoek te gaan naar oplossingen die bijdragen aan het verder vergroten van de zelfredzaamheid. Samenwerking Eisen kwaliteitscriteria vergunning (toezicht en Handhaving) die door het rijk worden opgelegd, kunnen niet in de huidige constellatie worden bereikt. (de mogelijkheden om dit in samenwerking met Goirle, Hilvarenbeek (en evt. Loon op zand) op te lossen worden onderzocht). Oisterwijk aan Z! Bij gesprekken met inwoners over hun ondersteuningsvragen aan de keukentafel of in de spreekkamer spreken we hen nog meer dan voorheen aan op hun zelf oplossend vermogen, hun eigen kracht en het optimaal inzetten van hun netwerk.

12

Ombuigingen Projecten dienstverlening Werken op afspraak gaat leiden tot het efficiënter inzetten van formatie. Deze is reeds in de PPN 2012 opgenomen. De daaruit voortvloeiende taakstelling is reeds structureel verwerkt. Wij gaan (Klant)processen opnieuw kritisch (lean) bekijken op actualiteit, met als doel de klant meer adequaat en effectief te kunnen bedienen. Overbodig (administratief) handelen wordt daarbij geëlimineerd en relevante informatie efficiënt opgeslagen. Het resultaat wat wij hiermee beogen is een snelle levering van gevraagde informatie en diensten aan de inwoners, met zo beperkt mogelijke inzet van onze schaarse middelen. Risico’s Sociale uitkeringen Vanwege de voortdurende economische recessie en oplopende werkeloosheid kunnen tekorten ontstaan door toename van uitgaven voor sociale uitkeringen. Door de nieuwe macro-verdeelsystematiek (multiniveaumodel) van het ministerie SZW inzake de verdeling van het Rijksbudget inkomensdeel, is het mogelijk dat dit budget ontoereikend zal zijn. In september 2014 (septembercirculaire) zal bekend worden hoe deze verdeelsystematiek gaat uitpakken voor de gemeente Oisterwijk.

13

14

Programma 4: Ruimte ontwikkeling

Portefeuillehouders: Wim Lemmens en Ina Batenburg

Omschrijving Onze fysieke woon- en leefomgeving is continu in ontwikkeling. Doelstelling van het programma ruimtelijke ontwikkeling is om deze veranderingen in goede banen te leiden. Met het opstellen van de structuurvisie (reeds gestart) bieden we inspiratie en kansen aan initiatiefnemers om bij te dragen aan de ruimtelijke ontwikkeling van Oisterwijk. In dit programma gaat het over de kennisvelden ruimtelijke ontwikkeling, wonen (volkshuisvesting), verkeer en parkeren en openbare ruimte. Ruimtelijke ontwikkelingen dragen bij aan het versterken van de kwaliteit, identiteit en de eigenheid van Oisterwijk als gemeente en de locatie en zijn omgeving in het bijzonder. Wij vertrouwen op de kennis en kunde van velen om te werken aan het behoud van ruimtelijke kwaliteit van de gemeente Oisterwijk. Autonome ontwikkelingen Er is nieuwe wetgeving op komst op het gebied van de volkshuisvesting. Het gaat om de Woningwet, het besluit beheer sociale huursector (BBSH) en de huisvestingswet. Gezamenlijk zullen de aanpassingen gevolgen hebben voor de taken, rollen en verantwoordelijkheden tussen de corporatiesector en de overheid. Ook de invoering van de Omgevingswet per 2018 zal betekenis krijgen in (het proces van) ruimtelijke ontwikkeling. Coalitieakkoord In de openbare ruimte en op het gebied van verkeer biedt het coalitieakkoord meerdere suggesties. Niet alle ambities zijn in eerste instantie te realiseren. Met de beschikbare middelen pakken we de belangrijkste vraagstukken op. In het eerste jaar van deze Perspectiefnota onderzoeken we op welke wijze het beste het gewenste resultaat kan worden bereikt. Verkeer en Vervoer Van een aantal aanpassingen is een concrete raming beschikbaar (zoals bv. het fietspad Haghorst). Van andere te onderzoeken vraagstukken (o.a. sluipverkeer) wordt bezien of aanpassingen nodig zijn en welke kosten hiermee gemoeid gaan. Afweging voor uitvoering vindt daarna plaats. Het budget voor fietspad Haghorst zal eenmalig uit de reserve worden gehaald, mits het weerstandsvermogen op een voldoende niveau is. Andere aanpassingen (en benodigde budgetten daarvoor) zullen concreet worden gemaakt in de begroting van het betreffende jaar. Door snel te starten met een aantal onderzoeken en dit samen vorm te geven met burgers, ondernemers en andere betrokkenen is het mogelijk goed aan te geven welke optie het best haalbaar is en wat de kosten hiervan zijn. Inrichting openbare ruimte Het college wil snel aan de slag met het nieuw te vormen beleid op het gebied van veehouderijen. Dit vraagt een integrale aanpak (startend in 2014) die in 2015 nader wordt uitgewerkt. Budget voor onderzoek en uitwerking is nodig om te komen tot afgewogen beleid. Tevens is in het coalitieakkoord gevraagd om een actualisatie van de Woonvisie. Deze is van

15

belang voor het maken van afspraken met regio en Provincie, voor woningbouwprojecten en KVL. Hiervoor willen we in 2015 en 2016 middelen uittrekken. Het college wil graag invulling geven aan de wens van velen om een goede oplossing te vinden voor het Lindeind. Het wil hiervoor natuurlijk in overleg treden met burgers en ondernemers. Dat vraagt om een zorgvuldig proces met duidelijke ontwerp-varianten en keuzes. In 2014 starten we hier al mee en we benutten daarbij het beschikbare budget uit de begroting. Dat budget is echter niet toereikend voor ontwerp én uitvoering. Daarom denkt het College in 2015 nog € 20.000 nodig te hebben om het lintje voor de nieuwe kop van de Lind te kunnen doorknippen Herbestemming, leegstand en verloedering: met het benoemen van deze opgave in het coalitieakkoord rijst de vraag welke rol de gemeente in deze lastige processen kan innemen. Het aanspreken van eigenaren op hun verantwoordelijkheid is hierin de belangrijkste. Op nationaal niveau zijn er programma’s die zich bezighouden met deze materie. We sluiten hier waar mogelijk bij aan. Op het gebied van beheer en onderhoud van de openbare ruimte is het van belang te onderzoeken op welke wijze bewoners, ondernemers en andere betrokkenen hun openbare ruimte kunnen beheren en wat zij daarbij van de gemeente verwachten. Dit vraagt helderheid over de rol die de overheid op dit terrein zal aannemen. Dit vraagt eerst een investering in het kader van Oisterwijk aan Z. (Zie ook progr. 4/6/ Veranderprogramma Oisterwijk aan Z). Samenwerking Onder ‘samenwerking’ verstaan we hier dat we met andere gemeenten samenwerken. Onze focus ligt hierbij op Hilvarenbeek en Goirle. Vanuit strategisch perspectief richten we ons op de gemeenten in Hart van Brabant. De ruimtelijke vraagstukken zijn veelal lokale vraagstukken en lenen zich niet zo zeer voor een regionale aanpak. Uiteraard is het mogelijk om kennis uit te wisselen of soms taken te verdelen waar mogelijk zoals in de regio, bij zaken zoals herbestemming, terugdringen regeldruk, vereenvoudiging proces en bewonersparticipatie. Deze ontwikkelingen spelen namelijk in vrijwel alle gemeenten. Oisterwijk aan Z Voor Oisterwijk aan Z in dit programma zoeken wij blijvend naar inbreng van betrokkenen aan de voorkant van een proces. Een overheid die terugtreedt vertrouwt op de inbreng van initiatiefnemers. Ruimtelijke plannen die ontwikkelaars, burgers of ondernemers starten willen wij graag faciliteren als deze passen binnen onze structuurvisie en overige beleidsvisies. Wij vertrouwen erop dat deze initiatiefnemers zelf hun omwonenden informeren, van belang zijnde onderzoeken kwalitatief goed uitvoeren en zelfstandig plannen en procedures kunnen vormgeven. Voor het beoordelen van plannen en de tijd die daarmee is gemoeid, verhalen wij waar mogelijk de kosten. We streven naar een optimale balans tussen inhuur en kostenverhaal. Enige schommeling is er echter altijd wel. De verwachting is dat wij na verloop van tijd een terugloop zien in het aantal initiatieven.

16

Programma 5: Ruimte uitvoering

Portefeuillehouders: Wim Lemmens en Ina Batenburg

Omschrijving Binnen dit programma vallen alle werkzaamheden op het terrein van uitvoering en beheer ruimte. Het uitvoeren van de wettelijke taak om actuele bestemmingsplannen te hebben, het begeleiden en realiseren van kleine ruimtelijke plannen van derden, het structureel beheren en dagelijks onderhouden van de openbare ruimte, maar ook het realiseren van landelijke doelstellingen op het gebied van water vallen in dit programma. Het actualiseren van bestemmingsplannen (w.o. ook de correctieve herziening van Bestemmingsplan buitengebied) en de afwikkeling daarvan bij de Raad van state, loopt nog door. Voor de actualisatie bestemmingsplan Den Donk stelt het college voor te wachten totdat er meer helderheid is over de Visie Den Donk in relatie tot het zwembad. Voor het jaar 2015 hebben we voor dit doel een bedrag opgenomen. Autonome ontwikkelingen Diverse ruimtelijke ontwikkelingen worden gerealiseerd of zijn zelfs opgeleverd. Pannenschuur is bewoond, een mooie speeltuin aangelegd, maar ook speeltuinen bij de Brede Scholen: nieuwe straten (incl. meubilair), speeltoestellen, bomen en zo verder moeten natuurlijk worden beheerd om op hetzelfde niveau te blijven als alle andere woongebieden en speeltuinen in de gemeente Oisterwijk. De oplevering van KVL is nog niet gevierd, maar ook voor dat gebied zullen te zijner tijd kosten voor beheer zijn. Coalitieakkoord Ondanks de beperkte middelen zullen wij alle kansen pakken voor een zichtbaar betere openbare ruimte. Het project Schoon en Groen dat in 2014 afloopt heeft haar succes bewezen. Niet alle ambities kunnen we waarmaken. We streven ernaar om met het structureel beschikbaar stellen van budget het onderhoudsniveau zoveel mogelijk vast te houden en voor het onderhoud van wegen de achterstand niet verder te laten oplopen. De sterke elementen uit het project Schoon en Groen pakken we op en transformeren we van project naar een structurele oplossing. We streven ernaar bij het werk in de openbare ruimte samen te werken met de burgers en mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt, vanuit het gedachtengoed van Oisterwijk aan Z. Voor dit doel hebben willen we structureel extra ruimte vrijmaken op de begroting. Samenwerking Regionale samenwerking kan bij elk vraagstuk worden afgewogen. Onze blik is daarbij gericht op Goirle en Hilvarenbeek. Kansen die zich voordoen pakken we op. We kijken naar het belang voor burgers en ondernemers en bekijken vanuit dat perspectief de mogelijkheden van regionale samenwerking. Bij aanbestedingen gaat het niet alleen om het geld, maar ook om een logisch proces voor een straat of buurt. Dat vraagt maatwerk. Waar mogelijk kan worden bekeken of samen aanbesteden nog financieel voordeel kan bieden.

17

Oisterwijk aan Z! In het verlengde van Oisterwijk aan Z! onderzoeken we waar het mogelijk is om buurtbewoners meer zelf verantwoordelijkheid te laten nemen voor hun leefomgeving en kijken we waar we als gemeente kunnen loslaten. Hierbij kan men denken aan het optimaal gebruik maken van mogelijkheden om burgers bijvoorbeeld borders of speelplekken etc. te laten adopteren. Maar ook het zelf opruimen van zwerfafval of strooien in wintertijd: we vertrouwen erop dat er actieve burgers zijn en blijven die een bijdrage aan een mooie straat of buurt willen leveren. Veiligheid staat hierbij natuurlijk voorop. Let op: in eerste instantie betreft dit een investering. Het vraagt namelijk tijd en kennis om met burgers goede bestendige afspraken te maken. Het college hecht eraan (in navolging van het coalitieakkoord) om mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt te betrekken bij werkzaamheden van de gemeente en zoekt naar een optimale werkvorm die rechtdoet aan de mogelijkheden van deze mensen en aan goed beheer in de openbare ruimte. Bij het opstellen van deze visie op Oisterwijk aan Z, daar waar het gaat om werk in de openbare ruimte, gaat het er om welke handen welk werk kunnen doen. Samen aan het werk, dat is het uitgangspunt. Ombuigingen Water In 2015 wordt het V-GRP 2015-2019 van kracht. Opdracht vanuit het bestuursakkoord water is om in 2020 structureel te besparen op de lasten voor beleidsterrein water. De besparingen dienen ingezet te worden voor de uitvoering van klimaatadaptatiemaatregelen. Per saldo is dit kostenneutraal voor de burger. Raming per saldo neutraal.

18

Programma 6: Samenleving ontwikkeling

Portefeuillehouders: Peter Smit, Ina Batenburg

Omschrijving Dit programma gaat over de beleidsontwikkeling op het terrein van cultuur, recreatie en toerisme, sport, onderwijs, economie, arbeidsmarktbeleid, participatie, jeugdzorg maatschappelijke ondersteuning en armoedebestrijding. Het gaat in dit programma om de transformatie van het sociaal domein, om de herbezinning op de gemeentelijke taken en om (economische) ontwikkelingskansen voor Oisterwijk. Onderliggende doelen zijn burgerbetrokkenheid en innovatie gericht op ontkokering en efficiëntie. Autonome ontwikkelingen Programma 6 kent geen autonome ontwikkelingen met financiële consequenties. Coalitieakkoord Participatie, Jeugdhulp en AWBZ Vanaf 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor een aantal nieuwe taken op het terrein van jeugdzorg, de onderkant van de arbeidsmarkt en maatschappelijke ondersteuning. Doelstelling van de coalitie is dat iedereen mee kan doen. We gaan daarom voor innovatie gericht op ontkokering, minder versnippering en minder overlapping. We organiseren de hulp kleinschalig, toegankelijk en dicht bij de burger. Uitgangspunt voor de decentralisaties in het sociaal domein is dat de uitvoering plaatsvindt binnen de budgetten die daar door het Rijk voor beschikbaar worden gesteld. Het college onderschrijft deze uitgangspunten van de coalitie en neemt ze mee bij de uitwerking van de 3 decentralisaties. De opdracht vanuit het coalitieakkoord is om deze nieuwe taken uit te voeren binnen het door het Rijk beschikbaar gestelde budget. Het college zet in op drie ontwikkelingen om dit mogelijk te maken: -Inzet van het Sociaal Team -Versterking van de samenwerking in het netwerk van betrokken partners -Gerichte inkoop van collectieve en maatwerkvoorzieningen Daarnaast zegt het College toe dat de Raad per kwartaal geïnformeerd over de voortgang van de implementatie van de drie decentralisaties en de transformatie van het sociaal domein door middel van zogenaamde stoplichtrapportages. Onderwijsbeleid Op basis van de Lokale Educatieve Agenda (LEA) zal de gemeente samen met de onderwijspartners concrete afspraken maken om de ontwikkelingskansen van kinderen in het onderwijs te vergroten. Bijzondere aandacht krijgen passend onderwijs, vroegsignalering, vooren vroegschoolse educatie en het voorkomen van onderwijsachterstanden. Om dit te bereiken zijn de bestaande budgetten voor peuterspeelzaalwerk, onderwijsbegeleiding, combinatiefuncties en onderwijsachterstanden nodig. In overleg met de betrokken partners maken we afspraken hoe we de uitvoering doelmatiger kunnen organiseren.

19

Sportbeleid Op korte termijn brengen we de mogelijkheden en onmogelijkheden van de terreinen op den Donk en het Seuverick in beeld. In afwachting daarvan worden op die locaties geen eigendommen verkocht. We onderzoeken de mogelijkheid van overdragen van sportbeheerstaken aan een andere partij (burger initiatief of private partij). Wij realiseren een tijdelijke openstelling zwembad de Leije voor de jaren 2015-2018. Dat betekent extra structurele lasten in de begroting. Voor 2015 en volgende jaren bedragen die lasten € 305.000,- per jaar. In het coalitieakkoord is opgenomen dat als alternatief voor zwembad en sporthal de Leije, bij voorkeur op den Donk een volwaardig zwembad wordt gerealiseerd, eventueel in combinatie met een nieuwe sporthal. Voor het haalbaarheidsonderzoek op den Donk zijn middelen nodig. Ook zijn middelen nodig voor onderzoek naar de toekomst van het Staalbergven. Daartoe willen we in 2015 budget vrijmaken. Cultuurbeleid In het coalitieakkoord is de ambitie verwoord de structurele financiële bijdrage voor de cultuurcentra terug te dringen. Gelet het verwachte oplopende tekort (zie autonome ontwikkelingen) en gelet op de actuele verhuurwaarde van de gebouwen, achten wij deze ambitie niet realistisch zonder de huidige vorm van de cultuurcentra fundamenteel aan te tasten. Het college zal daarom diverse oplossingsrichtingen inventariseren en de raad keuzemogelijkheden voorleggen. Toerisme en Recreatie Doel is Oisterwijk zowel regionaal als nationaal op de kaart zetten samen met het bedrijfsleven. Het college wil de lokale economie versterken met extra impulsen voor de toeristische sector. Met promotie van het bruisende centrum van Oisterwijk, de prachtige natuur met de bossen en vennen en de landschappelijke uitstraling van het buitengebied. Het college stelt op basis van cofinanciering extra middelen ten behoeve van promotie beschikbaar. Om de € 100.000 die genoemd is in het coalitieakkoord te halen, is € 60.000 extra nodig. Het restant komt onder andere uit de Spotgelden. Participatie Arbeidsmarkt: We richten ons op dit terrein sterk op samenwerking in de regio Hart van Brabant De vorming van de werkbedrijven betreft ook het vorm geven van de werkgeversdienstverlening, re-integratie en beschut werk. Dit betekent dat de relatie met WSD (omdat zij niet in deze arbeidsmarkt regio opereert) een andere wordt. Oisterwijk aan Z!:Waar mogelijk worden mensen met achterstand op de arbeidsmarkt betrokken bij werkzaamheden van de gemeente. We willen in samenwerking met ondernemers, maatschappelijke instellingen, organisaties en verenigingen zoveel mogelijk participatie dan wel arbeidsplaatsen genereren zodat mensen naar vermogen kunnen participeren in de maatschappij. Economische zaken Het coalitieakkoord is uitnodigend naar het bedrijfsleven in Oisterwijk. Meer als ooit wil de gemeente partner zijn en meedenken met het bedrijfsleven. De gemeenschap doet op vele wijzen een beroep op het bedrijfsleven. Hoe vitaler het bedrijfsleven is des temeer kan het bedrijfsleven tegemoet komen.

20

De gemeente zoekt binnen haar vermogen naar de mogelijkheden om het succes van haar bedrijfsleven te Oisterwijk te vergroten en geeft hiermee ook invulling aan haar nieuwe rol ten opzichte van het bedrijfsleven. Lokaal en regionaal willen wij dit uitstralen en concrete invulling geven. Armoedebeleid We gaan ons extra inzetten om kwetsbare inwoners te bereiken We stellen extra middelen beschikbaar voor het inventariseren van de omvang van de problemen. In het minimabeleid zijn extra middelen ondergebracht voor de bestrijding van armoede en schuldenproblematiek bij met name kinderen, de zogenoemde Klijnsma-gelden. Om de omvang en oorzaken van de armoedeproblematiek in Oisterwijk te inventariseren, wordt in 2015 hiernaar onderzoek verricht. Daarna zullen met andere partijen gerichte acties worden opgezet ter bestrijding van de armoede in Oisterwijk. We wachten echter niet af. Met Goed Geregeld dragen we bij aan de (financiële) zelfredzaamheid van kwetsbare mensen en zetten we in op beheersen van de uitgaven. Door in te zetten op vroegsignalering en preventie op het terrein van financiële problemen en schulden willen we voorkomen dat er een toenemend beroep wordt gedaan op schuldhulpverlening. Dit gebeurt in samenwerking met de KBO. Aandachtspunt is het niet-gebruik van regelingen. We zetten via de in oprichting zijnde vrijwilligersacademie in op (vroeg)signaleringstraining armoede van vrijwilligers (-organisaties). Cultuur We geven uitvoering aan de motie van juni 2013 van de raad over het Dans- en muziekonderwijs. We bouwen daarbij de subsidie aan Factorium af naar € 0,- per 1-1-2017 en gebruiken het budget dat resteert voor het ondersteunen van nieuwe vormen van Dans- en muziekonderwijs vanuit het perspectief Oisterwijk aan Z!. De financiële effecten zijn in bijlage 1 opgenomen. Oisterwijk aan Z! Het college gaat onderzoeken of er synergie voordelen te behalen zijn door nieuwe taken die we als gemeente krijgen met de komst van de participatiewet te verbinden aan de doelstelling om sportbeheerstaken meer op afstand te zetten én aan de doelstellingen van het veranderprogramma Oisterwijk aan Z!. Het college ziet het als een uitdaging om door middel van deze integrale aanpak concrete resultaten op de verschillende beleidsterreinen te behalen. Hierbij gaat het om doelen als ‘iedereen doet mee’ (burgerparticipatie), efficiënter en kostenbewust werken en invulling geven aan het begrip netwerkgemeente. Het college vindt het daarnaast belangrijk dat iedereen de kans krijgt om mee te doen. We willen in samenwerking met ondernemers, maatschappelijke instellingen, organisaties en verenigingen zoveel mogelijk participatie dan wel arbeidsplaatsen genereren zodat mensen naar vermogen kunnen participeren in de maatschappij. Waar mogelijk worden mensen met achterstand op de arbeidsmarkt betrokken bij werkzaamheden van de gemeente. Om armoedebestrijding effectief en efficiënt vorm te geven en ervoor te zorgen dat iedereen – dus ook kinderen - mee kan doen, kiest de gemeente voor een hechte samenwerking met andere partijen. Samen met ouderenbonden, maatschappelijke organisaties en vrijwilligers wordt beleid ontwikkeld en bereiden we passende maatregelen voor en voeren ze uit.

21

Daarnaast zetten we extra in op het bevorderen van innovatie en het versterken van participatie door een bijdrage aan het maatschappelijk innovatiefonds. Ombuigingen Integraal jeugdbeleid II Preventieve jeugdhulp en Centrum Jeugd en Gezin doorontwikkeling: op basis van verzamelde cijfers en meicirculaire bekijken we op welke middelen bezuinigd dan wel geïnvesteerd moet worden. Het college kiest ervoor om meer budget in te zetten op preventie. Daarnaast is er sprake van een noodzaak tot doorontwikkeling van het CJG als ‘voorportaal’ van het Sociaal Team. Investeringen in het preventieve veld zorgt naar verwachting voor lagere kosten voor zware specialistische zorg. Risico’s Innovatiefonds In 2017 is niets meer opgenomen voor het Innovatiefonds (nu nog Programma 5). Dit kan een beleidsmatig risico zijn. Zwembad de Leije De tijdelijke voortgezette openstelling van zwembad de Leije brengt het risico met zich mee dat we geconfronteerd kunnen worden met noodzakelijke (grote) vervangingsinvesteringen. Drie Decentralisaties algemeen De 3 D’s zullen worden uitgevoerd binnen het budget dat het rijk ons beschikbaar stelt. Hierin zijn kortingen op doorgevoerd. Ons overtuiging is dat dit een realiseerbare echter moeilijke opgave is. Gezien de mogelijke financiële consequentie is een goede risicoanalyse en bij behorende beheersmaatregelen hierop noodzakelijk Decentralisatie Jeugdzorg De decentralisatie (jeugdzorg) kent een aantal risico’s zoals: afwijkingen meicirculaire; afwijkingen lokale behoefte zware zorg, zoals bijv. residentieel solidariteitsbeginsel regio. Armoedebeleid Naar verwachting wordt de taakstelling huisvesting asielzoekers verhoogd. Dit betekent wellicht een stijging in de uitgaven bijzondere bijstand (inrichtingskosten). De stijging van de uitgave is afhankelijk van de grootte en samenstelling van het huishouden.

22

Programma 7: Samenleving uitvoering

Portefeuillehouders: Peter Smit, Ina Batenburg

Omschrijving Dit programma gaat over reguliere uitvoeringsprogramma’s op het terrein van gezondheidszorg, cultuur, sport, onderwijs, maatwerkvoorzieningen (collectief en individueel) en doelgroepen. Het gaat in dit programma om uitvoering van wettelijke taken en landelijke, regionale of lokale beleidskaders. Een centrale doelstelling van dit programma is het laten deelnemen van burgers aan de maatschappij. Autonome ontwikkelingen Cultuur Sport Onderwijs Om deel te kunnen blijven nemen aan de Regeling Combinatiefuncties is het nodig om de huidige opzet te heroverwegen. Combinatiefuncties zijn functies die zich bewegen op het snijvlak van onderwijs, cultuur en sport. Het Rijk betaalt daarvan 40%, de gemeente 60%. Wij zien in het continueren van deze functies mogelijkheid tot het versterken van de 0e lijnsvoorziening. Gezondheidszorg Het budget op het product Gezondheidszorg is niet toereikend om daaruit de totale voorgestelde bijdrage aan de GGD te kunnen betalen. De belangrijkste oorzaak is dat bestrijding van infectieziekten in het pakker wordt opgenomen. De structurele extra lasten voor dat doel bedragen € 25.000,-. Coalitieakkoord Maatwerkvoorziening Individueel Ondersteuning van burgers is tijdig en adequaat. Het college wil goede ondersteuning blijven bieden voor diegene die het echt nodig hebben, maar tegelijkertijd een bezuiniging van 40% realiseren die het Rijk ons oplegt voor de Hulp bij het huishouden. Lagere uitgaven aan deze voorziening betekenen ook dat de inkomsten uit de eigen bijdrage voor de Hulp in de huishouding structureel verminderen. De opdracht vanuit het coalitieakkoord is om deze taak uit te voeren met de middelen die het Rijk daarvoor ter beschikking stelt. Om dit te bereiken: -steekt het college in op maatwerkoplossingen die in samenspraak met de hulpvrager zijn opgesteld. -stuurt het college op een optimale inzet van de nulde en eerstelijns voorzieningen en meer inzet van algemene voorzieningen in plaats van specialistische tweede lijns- of maatwerkvoorzieningen. Het college denkt de ambitie pas op termijn te kunnen realiseren, 2015 is daarbij een overgangsjaar. Het bezint zich op maatregelen om deze forse bezuiniging zachter te laten landen in 2015. Het product Hulp bij huishouden gaan we zo spoedig mogelijk ombuigen naar een algemene voorziening en we ontwikkelen een nieuwe maatwerkvoorziening die we HO (huishoudelijke ondersteuning) noemen. Deze voorziening is gericht op zelfredzaamheid en langer thuis wonen.

23

Oisterwijk aan Z Bij gesprekken met inwoners over hun ondersteuningsvragen aan de keukentafel of in de spreekkamer spreken we hen nog meer dan voorheen aan op hun zelfoplossend vermogen, hun eigen kracht en het optimaal inzetten van hun netwerk. Risico’s Maatwerkvoorziening individueel Per 1 januari 2015 geldt een forse bezuinigingsopgave. Het college bezint zich op maatregelen voor een zachte landing in 2015 maar onduidelijk is in welke mate dat gehaald kan worden. Cultuurcentra Het vertrek van (gesubsidieerde) vaste huurders bij de cultuurcentra zal het bestaande tekort doen vermeerderen met maximaal € 140.000 (gemiste huuropbrengsten). Door tijdig nieuwe huurders te vinden, kan dit tekort worden teruggebracht.

24

Veranderprogramma Oisterwijk aan Z!

Portefeuillehouder: Wim Lemmens

Omschrijving: Dit programma gaat allereerst over de betrokkenheid en participatie van inwoners bij de beleidsvorming en –uitvoering. Inwoners worden gestimuleerd en verleid om mee te denken en te doen. Belangrijk daarbij is dat burgers ervaren dat zij zichtbaar invloed hebben op het beleid. Daarnaast gaat het over het ontstaan van nieuwe initiatieven en ideeën vanuit de samenleving en hoe wij deze als gemeente met een open houding tegemoet treden. Inwoners worden samen met bedrijven, verenigingen en andere maatschappelijke organisaties uitgenodigd om de samenleving te verrijken met initiatieven én een actieve bijdrage te leveren. Dat vraagt van alle betrokkenen om een andere wijze van benadering en om een andere aanpak. Van de gemeente, raad, college en ambtelijke organisatie, wordt verwacht dat ze daartoe voldoende ruimte en vertrouwen bieden. Afhankelijk van de aard van het initiatief en wat het bijdraagt aan de door de raad vastgestelde maatschappelijke effecten, kiest de gemeente haar rol. Deze rol kan zijn cocreëren, stimuleren, faciliteren of handhaven. Als laatste gaat dit programma over een herbezinning op taken van de gemeente. Autonome ontwikkelingen Onze omgeving verandert. De afgelopen jaren is er een toename van burgerbetrokkenheid en burgerinitiatieven en er komen nieuwe taken op het gebied van sociale zaken en welzijn van het Rijk naar de gemeente. Deze beweging gaat gepaard met een forse bezuinigingsopdracht. De overheid herbezint zich op taken, treedt steeds meer terug en doet een groter beroep op participatie vanuit de samenleving. Daarnaast voeren het Rijk en de provincie de druk op om regionaal met andere gemeenten te gaan samenwerken. Actieve inwoners wachten niet langer af maar nemen zelf initiatief en richten coöperaties op, zoals bijvoorbeeld de energiecoöperatie en de zorgcoöperatie. Zij vinden ook steeds vaker nieuwe manieren van financiering van initiatieven zoals crowdfunding. Daarnaast zijn er via sociale media tal van nieuwe communicatiekanalen bijgekomen. Informatievoorziening gaat snel en is vluchtig van aard. Dit vraagt snelle reactie vanuit de gemeentelijke organisatie. Coalitieakkoord Inrichten van één aanspreekpunt en een open houding We bekijken nieuwe initiatieven en ideeën met een open houding. Er is binnen de organisatie één duidelijk herkenbaar aanspreekpunt voor initiatieven van bewoners of ondernemers. Dit kan nog voor de zomervakantie van 2014 gerealiseerd worden. Inwoners ervaren zichtbare invloed op het beleid We gaan inwoners nog meer dan voorheen betrekken bij beleidsvoorbereiding en –uitvoering. De invloed van inwoners op de beleidsontwikkeling is duidelijk zichtbaar. Wel schetsen we heldere verwachtingen en geven we grenzen aan. Waar mogelijk zetten we nieuwe kanalen in zoals sociale media en crowdsourcing.

25

Iedereen doet mee In het sociale domein vindt het college het belangrijk dat iedereen de kans krijgt om mee te doen. We willen in samenwerking met ondernemers, maatschappelijke instellingen, organisaties en verenigingen zoveel mogelijk participatie dan wel arbeidsplaatsen genereren zodat mensen naar vermogen kunnen participeren in de maatschappij en armoede (speciaal onder kinderen) zoveel mogelijk bestrijden, zodat iedereen mee kan doen. In het fysieke domein legt het college het accent op het betrekken van inwoners bij onderhoud van hun eigen leefomgeving en het beheer van openbare ruimte. Inzet op optimaal gebruik van kennis en kracht van de samenleving Het college daagt iedereen uit om mee te doen. Zo willen we de samenwerking tussen beroepskrachten en vrijwilligers bevorderen, niet alleen bij het beheer van de openbare ruimte maar ook bij het ondersteunen van kwetsbare burgers. Ook maken we graag gebruik van de kennis en het organiserend vermogen (zoals bijvoorbeeld van het Senioren Kennis Netwerk) dat in de Oisterwijkse samenleving aanwezig is. Ook bieden we ruimte voor ondernemerschap. Ombuigingen Oisterwijk aan Z! en ruimte laten voor initiatieven van inwoners bieden ook kansen om zaken goedkoper en efficiënter te organiseren. Vertrouwen schenken aan de samenleving kan ook iets opleveren. Er zit veel kracht in de Oisterwijkse samenleving. Door te investeren in een volwaardig programma Oisterwijk aan Z! kunnen we niet alleen de kracht van de samenleving ten volle benutten maar kunnen we uiteindelijk ook komen tot verzilveringstrategie. Daarbij ziet het college de volgende kansen: Optimaal gebruik maken van ondernemerschap We gaan de komende tijd of en welke taken die nu door de gemeente worden uitgevoerd of ingekocht, in de toekomst door het bedrijfsleven kunnen worden overgenomen. Dit doen we op basis van argumenten zoals betere dienstverlening voor de klant, zaken goedkoper en efficiënter organiseren. Samen met ondernemers kunnen we onderzoeken hoe we gezamenlijk beheer (openbare ruimte, parkeren, veiligheid etc.) van bedrijventerreinen vormgeven. Het opzetten van parkmanagement kan hiervan een voorbeeld zijn. Inzet vrijwilligers We gaan de komende tijd onderzoeken welke taken die nu door de gemeente worden uitgevoerd of gesubsidieerd, in de toekomst door vrijwilligers en inwoners kunnen worden opgepakt. Een voorbeeld hierbij kan zijn het organiseren van de sportawards. Bij de inzet van vrijwilligers zijn efficiënte en kwalitatief goede dienstverlening het uitgangspunt. Buurtverantwoordelijkheid In het verlengde van Oisterwijk aan Z! onderzoeken we waar het mogelijk is om buurtbewoners zelf verantwoordelijk te laten nemen voor hun leefomgeving. Hierbij kan men denken aan het optimaal gebruik maken van mogelijkheden om burgers rotondes, speelplekken etc. te laten adopteren. De gemeentelijke buitendienst kan hierbij faciliteren. We verwachten daarbij dat inwoners zich ook verantwoordelijk voelen voor de kwetsbare burgers in hun omgeving. Let op: in eerste instantie betreft dit een investering.

26

Het college daagt inwoners uit om een leefbaarheidsplan voor hun buurt of wijk op te stellen. Het college zal hen daarbij faciliteren, waarbij de wijkwethouder in zijn toebedeelde wijk zo nodig initiatieven onderneemt. Maatschappelijk innovatiefonds We zetten extra in op het bevorderen van innovatie en het versterken van participatie door de inzet van het maatschappelijk innovatiefonds. Arbeidsparticipatie Waar mogelijk worden mensen met achterstand op de arbeidsmarkt betrokken bij de uitvoering van werkzaamheden van de gemeente. We willen in samenwerking met ondernemers, maatschappelijke instellingen, organisaties en verenigingen zoveel mogelijk participatie dan wel arbeidsplaatsen genereren zodat mensen naar vermogen kunnen participeren in de maatschappij. Eigen kracht in relatie tot de dienstverlening van de gemeente Bij gesprekken met inwoners over hun ondersteuningsvragen aan de keukentafel of in de spreekkamer spreken we hen nog meer dan voorheen aan op hun oplossend vermogen, hun eigen kracht en het optimaal inzetten van hun netwerk. Ook stellen we bij ieder contact de vraag wat de burger zelf kan bijdragen aan de oplossing. Effect Het structureel verzilveren van bovengenoemde kansen in het kader van Oisterwijk aan Z! vraagt om een gedegen programmatische aanpak. Hierbij moeten alle mogelijke kansen in kaart worden gebracht en in een meerjarenprogramma verwerkt. Alleen op deze manier kan er vanuit de Oisterwijk aan Z! gedachte een besparingsopdracht gerealiseerd worden. In die zin gaat de kost voor de baat uit. Een programma Oisterwijk aan Z! zal zeker de hele periode van de PPN bestrijken. Wanneer er serieus ingezet wordt op de kracht en initiatieven van inwoners, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven, dan vraagt dit om een van € 25.000,- in 2015. Deze betaalt zich terug in 2017 (€ 50.000) en 2018 (€ 100.000).

27

28

Veranderprogramma samenwerking

Portefeuillehouder: Hans Janssen

Omschrijving De gemeente Oisterwijk werkt op veel gebieden samen met uiteenlopende partners. Waar het intergemeentelijke samenwerking betreft is er een duidelijke verdeling te maken naar strategisch- en tactisch en operationeel niveau. Op strategisch niveau werken wij samen in “Hart van Brabant” verband. Op tactisch, maar vooral operationeel (ambtelijk) niveau werken we samen met Goirle en Hilvarenbeek. Autonome ontwikkelingen In aansluiting op de ontwikkelingen omtrent samenwerking in 2012 en 2013 (met name het onderzoek “Veerkrachtig Bestuur Brabant”) heeft GS van Noord-Brabant bij brief van 25 maart 2014 twee verzoeken gedaan. Rond de zomer komt GS met een beknopt visiedocument omtrent de inrichting van het openbaar bestuur in Noord-Brabant. Het document zal enkele richtinggevende uitspraken over relevante thema’s (denk o.a. aan “behoud van identiteit”, “financiële positie” en “rol en positie van een afzonderlijke gemeenteraad in intergemeentelijke samenwerkingsverbanden”, enz.). GS verzoekt (veer)Krachtig bestuur te verankeren in het komend bestuursakkoord van de gemeente Oisterwijk. Hierbij pleit men voor het uitzetten van een uitdagend en helder tijdpad. Daarnaast verzoekt GS binnen een jaar na aantreden van het nieuwe college te komen tot een bestuurlijk gedragen beeld van de toekomst van de gemeente Oisterwijk. Dit bestaat volgens GS uit een document dat ingaat op de thema’s zoals genoemd in het ontwikkelkader dat de provincie gebruikt (concreet: draagvlak, schaalniveau, interne samenhang en oriëntatie, bestuurskracht en vitaliteit, regionale samenhang en evenwicht, duurzaamheid). Hierbij vraagt men alle mogelijkheden in ogenschouw te nemen, variërend van voortzetting van de huidige situatie tot en met bestuurlijke fusie. Coalitieakkoord In het coalitieakkoord staat aangegeven: • Reeds gestarte ambtelijke operationele samenwerking tussen Goirle, Hilvarenbeek en Oisterwijk zal de komende jaren verder worden uitgebouwd; • Er zal worden gewerkt aan een visie op de toekomst van de gemeente; hierbij worden inwoners en hun vertegenwoordigers in de raad (als ook Goirle en Hilvarenbeek) betrokken Het tweede punt sluit aan op het verzoek van GS en stelt enkele eisen aan de wijze van totstandkoming van de visie. Ombuigingen Van rijkswege zijn er kortingen op het gemeentefonds doorgevoerd (decembercirculaire 2012) die opgevangen dienen te worden door samenwerking (73.000 in 2015; 146.000 in 2016 en 219.000 in 2017). Deze kortingen zijn reeds ingeboekt. (er is dus geen sprake van extra ombuigingen) De ingeboekte kortingen op de uitkering van het gemeentefonds vormen tevens de besparingsopdracht voor die jaren.

29

De besparingsopdracht wordt de komende jaren ingevuld door samenwerking te intensiveren. De opdracht hiervoor ligt met name binnen het domein bedrijfsvoering. Concrete besparingsopdrachten worden per samenwerkingsmogelijkheid bezien. Voor 2014 wordt op de volgende terreinen samenwerkingsmogelijkheden onderzocht (en indien opportuun gerealiseerd): • • • • • •

Administraties sociaal domein Financiën Informatievoorziening AO/IC Salarisadministratie Kwaliteitscriteria VTH

Bij het onderzoeken van de samenwerkingsmogelijkheden wordt onder andere in kaart gebracht welke kansen er liggen, hoe deze gerealiseerd kunnen worden en hoe “robuust” de beoogde samenwerking is. Dit alles vanzelfsprekend binnen de door de raad gestelde kaders. Indien het opportuun blijkt kan de samenwerkingskans worden gerealiseerd. Risico’s Samenwerken doe je per definitie niet alleen. Dat wil zeggen dat minimaal de helft van je een samenwerkingskans buiten je cirkel van invloed ligt. In die zin is er altijd het risico dat de partij waarmee je samenwerkt anders aankijken tegen de samenwerkingskans. Hoewel dit risico bestaat, draagt de manier van aanpakken (in gezamenlijkheid met interne sturing) bij aan een optimale beheersing hiervan. Daarnaast kunnen landelijke en regionale ontwikkelingen impact hebben op mogelijke samenwerkingskansen.

30

Bijlage 1: recapitulatie RECAPITULATIE PERSPECTIEFNOTA 2014 2015

2016

2017

617

463

429

145

Ontwikkeling algemene uitkering op basis decembercirc. Reservering middelen voor armoede- en schuldenbeleid Korting algemene uitkering Lagere kosten onderhoud scholen a.g.v. overheveling Herijking gemeentefonds fase 1 Herijking gemeentefonds fase 2 Ontwikkeling bijdrage veiligheidsregio Opstellen/herzien diverse (bestemmings)plannen Hoger budget gezondheidszorg ivm infectieziekten Diverse ICT en facilitaire kosten Antwoord concept en div. facilitaire kosten Dekking uitgaven Antwoord@ uit algemene reserve Lagere opbrengst toeristenbelasting Hogere opbrengsten leges en OZB Areaaluitbreidingen wegen, groen, ov en speeltoestellen Terugvordering BTW-compensatiefonds

274 -59 pm pm 70 pm 36 -40 -25 -82 -140 140 -100 70 -25 58

250 -58 pm pm 140 pm

248 -57 pm pm 210 pm

217 -56 pm pm 210 pm

-25 -47

-25 -77

-25 -77

-80 70 -25 58

-70 70 -65 58

-50 70 -65 58

Totaal autonome ontwikkelingen

177

283

292

282

-25

-25

-700 700

-100

-100

-100

-25

-25

-305 -50

-305

-305

-205

6 6

-60

-60 70

-60 175

-60 175

6 6

-610

-445

-290

-190

50

100

Meerjarenbegroting cfm. meest recente gegevens

2018 Progr

Autonome ontwikkelingen 2 6 2 7 2 2 2 5 7 2 2 2 2 2 5

Coalitieakkoord Inrichting openbare ruimte Fietspad Haghorst t/m Donkhorst Onttrekking algemene reserve t.b.v. fietspad Onderzoek parkeren centrum + bewegwijzering Inrichting kop van de Lind Onderhoud openbare ruimte Stabiliseren resultaten 'schoon en groen' en wegenonderhoud Volkshuisvesting en ruimtelijke ontwikkeling Actualiseren woonvisie Sport en recreatie Tijdelijke openstelling binnenbad 2015-2018 Haalbaarheidsonderzoek zwemvoorziening d'n Donk Overige onderwerpen Extra budget voor promotie en toerisme Uitvoering motie dans- en muziekonderwijs juni 2013 Totaal coalitieakkoord

4 2 4 4

-25 -20 -100

5 4

Oisterwijk aan Z

-25

Samenwerking

-25

25

50

75

Totaal

134

326

531

412

Risico's Korting gemeentefonds voor onderhoud schoolgebouwen Minderopbrengst precario buizen, kabels etc. Tekort Tiliander-den Boogaard

215 275 140

215 275 140

215 275 140

215 275 140

31

32

Bijlage 2: Samenvatting risico’s Korting gemeentefonds voor onderhoud schoolgebouwen Vorig jaar is door het rijk besloten dat alle middelen mbt onderhoud schoolgebouwen rechtstreeks aan de schoolbesturen te doneren ipv aan de gemeente. Reden hiervoor was dat gemeenten onvoldoende investeerden in het onderhoud van de schoolgebouwen. De gemeente Oisterwijk is echter een uitzondering hierop. Wij hebben juist hier stevig in geïnvesteerd door 5 nieuwe brede scholen te bouwen. Om deze reden wil het college overeenstemming met het schoolbestuur vinden voor vergoeding verlies aan deze inkomsten. (naar programma 7) Minderopbrengst precario buizen, kabels etc. Op basis van oude contractafspraken met het toenmalige PNEM is het onzeker of de gemeente precario mag opleggen aan het nutsbedrijf energie. Momenteel loopt er een rechtszaak. Uitkomst is vooralsnog zeer onzeker. Bij 2 andere gemeenten loopt ook een dergelijke rechtszaak. Sociale uitkeringen Vanwege de voortdurende economische recessie en oplopende werkeloosheid kunnen tekorten ontstaan door toename van uitgaven voor sociale uitkeringen. Door de nieuwe macro-verdeelsystematiek (multiniveaumodel) van het ministerie SZW inzake de verdeling van het Rijksbudget inkomensdeel, is het mogelijk dat dit budget ontoereikend zal zijn. In september 2014 (septembercirculaire) zal bekend worden hoe deze verdeelsystematiek gaat uitpakken voor de gemeente Oisterwijk. Innovatiefonds In 2017 is niets meer opgenomen voor het Innovatiefonds (nu nog Programma 5). Dit kan een beleidsmatig risico zijn. Zwembad De Leije De tijdelijke voortgezette openstelling van zwembad de Leije brengt het risico met zich mee dat we geconfronteerd kunnen worden met noodzakelijke (grote) vervangingsinvesteringen Drie Decentralisaties algemeen De 3 D’s zullen worden uitgevoerd binnen het budget dat het rijk ons beschikbaar stelt. Hierin zijn kortingen op doorgevoerd. Ons overtuiging is dat dit een realiseerbare echter moeilijke opgave is. Gezien de mogelijke financiële consequentie is een goede risicoanalyse en bij behorende beheersmaatregelen hierop noodzakelijk. Decentralisatie jeugdzorg De decentralisatie (jeugdzorg): kent een aantal risico’s zoals: afwijkingen meicirculaire; afwijkingen lokale behoefte zware zorg; bijv. residentieel solidariteitsbeginsel regio. Armoedebeleid Naar verwachting wordt de taakstelling huisvesting asielzoekers verhoogd. Dit betekent wellicht een stijging in de uitgaven bijzondere bijstand (inrichtingskosten). De stijging van de uitgave is afhankelijk van de grootte en samenstelling van het huishouden.

33

Maatwerkvoorzieningen Maatwerkvoorziening Individueel: per 1 januari 2015 geldt een forse bezuinigingsopgave. Het college bezint zich op maatregelen voor een zachte landing in 2015 maar onduidelijk is in welke mate dat gehaald kan worden. Cultuurcentra Het vertrek van (gesubsidieerde) vaste huurders bij de cultuurcentra zal het bestaande tekort doen vermeerderen met maximaal € 140.000 (gemiste huuropbrengsten). Door tijdig nieuwe huurders te vinden, kan dit tekort worden teruggebracht. Combinatiefunctionaris We zullen de opzet van de regeling combinatiefuncties heroverwegen. Het is nog niet duidelijk of we na heroverweging nog kunnen voldoen aan de voorwaarden die het Rijk aan de regeling stelt. Samenwerking Samenwerken doe je per definitie niet alleen. Dat wil zeggen dat minimaal de helft van een samenwerkingskans buiten je cirkel van invloed ligt. In die zin is er altijd het risico dat de partij waarmee je samenwerkt anders aankijken tegen de samenwerkingskans. Hoewel dit risico bestaat, draagt de manier van aanpakken (in gezamenlijkheid met interne sturing) bij aan een optimale beheersing hiervan. Daarnaast kunnen landelijke en regionale ontwikkelingen impact hebben op mogelijke samenwerkingskansen.

34