DOEN! De Doen! methode bestaat uit 5 workshopavonden waarin we jou opleiden tot coe jongeren te ondersteunen om zelf activiteiten te organiseren in jullie dorp of omgeving. Het ontwerp van de training is gebaseerd op de methodieken van Gaan! van plattelandsjongeren.nl, de Oasis‐Game van Fairground en de Top training van ICA.
Planning Doen! ……………… Bijeenkomst 1: Kick‐off: uitleg traject en werving Aan de slag: Werf jongeren voor de participatieavond. ……………… Bijeenkomst 2: Participatieavond; ervaren en voorbereiden Aan de slag: Voorbereiden en uitvoering participatieavond ……………… Bijeenkomst 3: Top© Actieplanning: hoe zet je jongeren zelf aan de slag? Aan de slag: organiseer zelf de Top© Actieplanning. ……………… Bijeenkomst 4: Coachen, hoe coach je jouw jongeren? Aan de slag: ondersteun de jongeren in het voorbereidenen uitvoeren van hun activiteit. ……………… Bijeenkomst 5: Continueren, evalueren en hoe behoud je je geactiveerde jongeren? Aan de slag: organiseer de evaluatie, bespreek ook hoe de jongeren verder willen.
1
Workshop 1: de kick‐off Wat is DOEN! en hoe gaan we aan de slag? Dat is waar het vandaag om draait. We starten met een kennismaking en het uitwisselen van ervaringen, we kijken naar wat er volgens jullie moet gebeuren in de dorp/ de wijk en hoe jullie daar zoveel mogelijk mensen bij kunnen betrekken.
Aan de Slag! 1. Benader met je team minimaal 20 jongeren voor de participatieavond en gebruik hiervoor de richtlijn voor de gesprekken. 2. Als je nog vrienden hebt die de participatieavond mee willen organiseren, neem hen mee naar workshop 2 (maximaal 5 personen per organisatie). 3. Kom op workshop 2.
Tips voor het benaderen
Het eerste contact is vaak bepalend. Het is erop of eronder! Jongeren kunnen nieuwsgierig worden of afschrikken. Dus ga voorzichtig te werk en hou de volgende tips in de achterhoofd. Je bent enthousiast over je voorstel en deze is positief geformuleerd. Kom met een concreet en vooral laagdrempelig voorstel. Maak het niet groter dan nodig. Ze hoeven nog niet te weten dat je graag wilt dat ze zelf een activiteit gaan organiseren. Dat schrikt af. Stel in je gesprek de jongere centraal. Ze moeten voelen dat je werkelijk nieuwsgierig bent naar hun mening en ideeën. Kom snel in dialoog. Ga niet eerst een half uur praten voordat je de ander wat vraagt, grote kans dat jongeren afdwalen. Als je de naam van een vriend(in) noemt, is het ijs sneller gebroken. Jongeren vinden het vaak ook leuker om samen met een vriend(in) te komen. Laat mensen die geen zin hebben om jongeren te benaderen, dit niet doen. Als je er plezier in hebt, zal dit overkomen in je gesprek en andersom helaas dus ook.
2
Maak een bellijst Naam jongere
Telefoonnummer
Wordt benaderd door
Interesse?
Extra opmerkingen:
3
Bepaal de boodschap 1.
2.
3.
4.
5.
In je gesprek (op straat, telefoon etc.) begin je met een intro, waarin je vertelt wie je bent en (waarom je belt) om hen uit te nodigen om een keer mee te denken of hun dorp aantrekkelijk is voor jongeren en wat er zou kunnen verbeteren. Laat weten dat je ze belt omdat je wil weten wat hun ideeën en behoeftes zijn. Breek het ijs en stel de ander op zijn gemak. Ga in gesprek gaat met de jongere, stel de volgende vragen en schrijf de antwoorden op, deze input gebruik je voor de participatieavond: a. Wat zijn de mooie en leuke dingen/ activiteiten aan jouw buurt / dorp/ organisatie? b. Wat zie je graag gebeuren (wat is jouw droom / wens)? c. Denk je dat andere mensen dat ook willen? Aan het einde van het gesprek kom je met een concreet voorstel: willen zij op datum x, tijdstip y naar locatie z komen voor de participatieavond? Geef de flyer. Zo ja, vraag het e‐mailadres en geef deze met de antwoorden op de vragen, door aan de coach, die alles verzamelt. (Noteer dus alles. Ook als iemand geen interesse heeft in de vragen en zijn reactie). Vraag ook of zij mensen willen meenemen of in ieder geval eens te vragen aan minimaal 1 persoon wat hun droom en wens is. De coach stuurt iedereen twee dagen voor de participatieavond een herinneringsmail met de flyer erin! Met het verzoek om deze door te sturen aan jongeren uit de omgeving.
4
Maak een flyer LET OP: Gebruik aansprekende taal, niet te officieel. Vergeet niet de concrete informatie als datum, plaats en tijd. Zorg voor goed beeld. Presenteer het alsof het een feestje gaat worden.
5
Workshop 2: Participatieavond In deze workshop gaan we aan de slag met het ontwerpen en creëren van een gezamenlijke visie / droom. Dit is een belangrijke stap om jongeren te activeren en betrokken te krijgen bij hun eigen omgeving. Als het gezellig, leuk en interactief is om je creativiteit in te zetten voor het dorp ga je er makkelijker ook aan meewerken. De gezamenlijke droom krijgt vorm tijdens een actieve participatie avond.
Aan de Slag! 1. Bereid de participatieavond goed voor. 2. Stuur alle mensen die je geworven hebt nogmaals een herinneringsmail. 3. Geniet van de uitvoering en zorg voor een goede afronding; spreek meteen met de organisatoren af (datum na workshop 3). 4. Kom op workshop 3.
6
Tips voor het activeren Activeren = ervoor zorgen dat iedereen mee wil helpen om te organiseren. 1. Gezelligheid; zoals een knusse opstelling, leuke opdrachten en iets lekkers te eten en drinken. 2. Afwisselend: bedenk leuke opdrachten, breng tempo in je programma, laat je het programma maximaal anderhalf uur duren. 3. Stap voor stap: Neem aan het begin van de tijd om te relaxen, zodat ze zich op hun gemak voelen en aan elkaar kunnen wennen. Probeer mensen stap voor stap warm te maken door hen mee te laten denken en brainstormen, zodat ze uiteindelijk zo enthousiast zijn dat ze mee willen helpen. Let op: begin nooit met: “Wil je helpen organiseren?”. 4. Jongeren centraal: Zij mogen zelf meedenken en beslissen. Stimuleer iedereen mee te denken en hun mening te geven. Stel vragen en haak daarop in. Geef complimenten over hun ideeën, kraak niets bij voorbaat af. Weet dat ook jongeren met een grote bek onzeker kunnen zijn. 5. Actief: Leg de nadruk op met leuke mensen leuke dingen doen. Heb zelf een actieve houding . Stimuleer jongeren om actief te worden door tijdens de opdrachten rond te lopen, actief gesprekken aan te knopen, jongeren verbinden aan elkaar, complimenten te geven. Stimuleer actie in je programma. 6. Concreet; formuleer je opdrachten kort en duidelijk. Werk naar iets concreets toe en zorg voor duidelijke opdrachten, dit activeert!
Voorbereiden participatieavond Planning Maak een planning voor de participatieavond, check hiervoor de programmaopzet op de volgende pagina. Tijd
Activiteit
Persoon
Taakverdeling Afstemming met je mede coaches, zodat iedereen weet wat hij moet doen. Wie
Wat
Deadline
Materialenlijst Regel de randvoorwaarden & materialen. Wat Zaal met stoelen en tafels voor ongeveer 40 man Eten en drinken Muziekinstallatie en evt. microfoon Presentatiemiddelen: beamer, stiften, flapovers etc. Materialen (pen/papier) om mee te werken Versiering – het moet een feestje zijn! Simpel draaiboekje Bolletje touw, 3 flesjes, 3 pennen
7
Wie
Opzet participatieavond Voor aanvang Zorg dat je op tijd aanwezig bent, zodat je je in alle rust kunt voorbereiden op de avond. Muziekje aan, drinken en zet wat te snoepen klaar. Zet alles klaar voor de ontvangst van de jongeren. Leg ook alvast zoveel mogelijk de onderdelen voor de rest van de avond klaar voor gebruik, zodat je hier tijdens de avond niet te veel tijd mee kwijt bent en alles lekker gesmeerd kan verlopen. Ontvang de jongeren en maak kennis. Stel ze op hun gemak en maak het gezellig en ontspannen, door ze te wijzen op de frisdrank en een gesprekje aan te knopen. Let de hele avond op dat je de jongeren centraal stelt, dus betrek ze, stel vragen en luister goed. Jij bent de host van de avond en zorg met energizers en andere games voor teambuilding Zorg ervoor dat je afsluit met een eindconclusie; wat gaan jullie organiseren en wie willen daarbij helpen Spreek meteen af wanneer waar en hoe laat jullie daarvoor bij elkaar komen.
1. Entree Bij binnenkomst hangen er twee grote flapovers waarop staat, de antwoorden uit gesprekken staan hier al op, de uitkomsten uit de startbijeenkomst & nieuwe jongeren worden gevraagd ook wat toe te voegen: De leuke dingen in de buurt. Wensen & dromen Ook laat je een beamer draaien met foto’s van verschillende leuke activiteit en projectideeën. Tips: Neem de tijd en je programma niet te strak. Doe het met z’n tweeën, samen sta je sterker voor een groep. Creëer als mogelijk een cirkelvormige opstelling zodat je een gevoel van gelijkheid creëert en niet frontaal voor een groep staat.
2. Opening
De coach heet iedereen welkom en vertelt waarom we bij elkaar zijn, om de buurt nog leuker, gezelliger en een fijnere plek om te wonen te maken. Kennismaking, ga in een kring staan, hou een bolletje wol vast en gooi dit bolletje steeds over en stel een vraag aan diegene naar wie je het bolletje gooit (vraagt ook diens naam). Als iedereen is geweest hang je 3 balpennen aan de touwen en zet je verspreid 3 bierflesjes neer, het is de bedoeling dat de pennen in de flesje komen zonder door allen het touw aan te raken. Nabespreken: je hebt elkaar nodig om het resultaat te bereiken. Geef een korte toelichting van de bijeenkomst, wat gaat er ongeveer gebeuren – mensen willen weten waar ze aan toe zijn: we gaan in 1,5 uur met elkaar aan de slag om een gezamenlijk plan te creëren waarin al jullie of een aantal van jullie dromen en ideeën verweven zitten.
8
Uitleg Spinnenweb Nodig: bolletje touw, 3 flesjes, 3 pennen Iedereen gaat in een cirkel staan. er is een bol touw dat overgegooid wordt en ieder die 'm vangt moet drie vragen beantwoorden; elke keer als iemand is geweest houdt hij/zij het touw vast en gooit 'm door. Het touw moet goed strak gehouden worden. Zo ontstaat er een web. de facilitator schrijft ondertussen de dromen op een flap als iedereen is geweest (incl. begeleiders) is er een web aan touw en 1 facilitator bundelt op twee of drie plekken de touwen samen en bindt daar een verticaal hangend touwtje aan vast met daaraan een pen. op twee volledig andere plekken binnen de cirkel worden twee of drie flesjes geplaatst de groep krijgt de stelling voorgelegd dat als zij dromen moeten realiseren, moeten samenwerken. Om dat te oefenen moeten zij de twee pennen in de flesjes krijgen met de volgende regels; o ze mogen alleen het touw aanraken met de vinger waarmee ze het touw vast hebben o andere hand moet vrij blijven o ze mogen de pen en het touwtje niet vastpakken o de rest (lopen, praten, etc...) is toegestaan eventueel mag er een tijd opgezet worden ‐ observeer wat er gebeurt (wordt er gecommuniceerd, zijn er meerdere leiders, etc...). als men klaar is, vraag vervolgens wat er nodig was om dit te realiseren (uhm... samenwerken!)
vervolgens kan de vraag toegevoegd worden, wat heb jij individueel ervaren en g 3. Jullie dorp:
Een korte presentatie door de medewerker van de gemeente, waaruit blijkt wat er allemaal al is, welke goede initiatieven, activiteiten, kunst en cultuur en bijzondere mensen er wonen. Vraag om een kort en levendig verhaal met foto’s en laat hem indien mogelijk prezi gebruiken. Als je bij een afdeling van Plattelandsjongeren bent, kun je er voor kiezen om één van de bestuurders een leuke presentatie over de activiteiten van de afdeling te laten maken. Refereer vervolgens naar de leuke dingen in de buurt volgens de bewoners en de wensen en dromen welke op de flap‐overs staan. Tips: Check of de aanwezige groep nog ideeën heeft. Geef de mensen een dikke stift om nieuwe ideeën toe te voegen. Zorg dat iedereen het gevoel heeft dat zijn idee daar ook hangt. Maak vervolgens een brug naar de eerste opdracht.
4. Het winnende idee – deel 1 Hoe meer mensen zich achter een idee scharen, hoe krachtiger het idee wordt. Deze vorm maakt een idee scherper, beter en sterker.
9
Opdracht: Geef iedereen 5 minuten de tijd om een leuke activiteit, idee of wens te kiezen, stimuleer mensen tot creatieve ideeën te komen, door met afwijkende voorbeelden te komen. Loop vervolgens door de ruimte en probeer medestanders te vinden voor jouw idee, de sessie is klaar als iedereen een koppel heeft gevormd. De koppels gaan in tweetallen hun idee sterker maken door beide ideeën te combineren of één verder uit te werken. Vervolgens gaan alle groepen weer rondlopen in de ruimte en proberen zij anderen te overtuigen om aan te sluiten bij hun idee. Er worden 4 tallen gevormd. Ga door tot je (afhankelijk van de groepsgrootte) 3‐5 ideeën over hebt. Laat ieder groepje hun idee presenteren / verkopen. Let hierbij ook op presentatie, je kunt muziek en kleding en flap‐overs, theater en alles gebruiken. Pauze van 10 minuten. Doel is ideeën laten bezinken en tijd hebben om een idee te kiezen. Tips: Zet lekkere muziek op als mensen bezig zijn. Bijvoorbeeld de grootste hits van de laatste tijd. Sluit af met een bedankje en een hoera voor alle ideeën Zet in de pauze de muziek aan en zet 3‐5 tafels klaar met evenveel stoelen als dat er deelnemers zijn goed verdeeld over alle tafels. Na de pauze moet iedereen weer wakker worden en betrokken worden bij het proces van de avond, doe een snelle energizer.
5. Het winnende idee – deel 2
Leg om te beginnen uit wat er gaat gebeuren en wat de doelstelling is. De 3‐5 winnende ideeën worden verspreid over de tafels, geschreven op een flapover, de verzinner van de activiteit gaat aan de tafel zitten en zorgt dat alle uitwerkingen, ideeën en gedachtes worden opgeschreven. Alle jongeren verspreiden zich vervolgens over de tafels in gelijke aantallen en dan worden er in drie keer 10 minuten de volgende vragen besproken: Visualiseer het idee: Hoe ziet het eruit? Welke mensen komen er op af en hoeveel? Wat is de sfeer? Wordt er muziek gedraaid? Hoe ziet het eruit? Etc. Wie en wat heb je nodig om het te realiseren? Wat zijn de eerste stappen die je kunt nemen om het mogelijk te maken? Presenteer vervolgens alle ideeën aan elkaar, verzamel iedereen rond een tafel of ga terug in de kring zitten, creëer gezamenlijkheid. Geef elkaar applaus en geef complimenten voor de toffe ideeën! Tips: Presenteer de vragen stuk voor stuk op de beamer, want anders gaan mensen vooruit werken en dan is de ene groep sneller klaar dan de anderen. Bij elke nieuwe vraag laat je een “zoomer” afgaan. Als je mensen bij de eerste ronde vraagt het idee uit te werken kun je er ook voor kiezen om hun ideeën op schaal uit te laten werken. Maak schommels van kleine houtjes en touwtjes, banken van lego, etc… maak het leuk om te ontwerpen.
10
6. Kies je project
Aan het einde laat je mensen kiezen met welk project ze aan de slag willen gaan. Doe dat door: Laat de jongeren het leukste idee of de leukste twee ideeën kiezen door te stemmen, te klappen, fluiten, applaudisseren, staan/ zitten, op stoel staan… Vraag tenslotte wie dit idee mee willen uitwerken, maak een lijst met namen en maak met deze groep meteen een eerste afspraak. Tips: Laat ruimte voor reacties, laat mensen hun gevoelens, aanvullende opmerkingen delen. Zet de gekozen dromen op flaps en noteer gelijk de namen erbij
7. Afsluiting Sluit af door te vertellen wat er uitgevoerd gaat worden, dat iedereen ter zijne tijd een uitnodiging krijgt via de mail en dat er voldoende tijd is om nog wat na te kletsen & te drinken. Zorg dan voor een energieke afsluiting: Perequette en high fives Perequette en high fives Ga in een cirkel staan, schouder aan schouder. Vraag iedereen om in een woord te zeggen hoe hij/zij zich voelt na deze avond Als iedereen is geweest zeg je dat iedereen ter afsluiting alleen maar jou hoeft na te doen voor een leuke afsluiter. Elke keer voordat je een beweging doet schreeuw je heel hard ‘perequetteeeeeeee!’ vervolgens doe je een van de volgende variaties: o je slaat een arm om de schouder van je buren o je pakt de knieën van je buren vast o je pakt de enkels van je buren vast o je legt je hand op het hoofd van je buren o je draait je naar rechts en doet de polonaise Elke keer als je perequette hebt geschreeuwd en de beweging hebt gedaan doe je een dansje op een leuk ritme (mag een hoog ‘lalalalalaaaaa’ gehalte hebben) Ter afsluiting ga je met gestrekte arm naar het midden om alle handen op elkaar te krijgen voor een groepsyel Schreeuw als afsluiter ‘niemand mag aan het bier voordat je 5 mensen bedankt hebt met een high five’. Dit zorgt gegarandeerd dat je met enorm veel energie naar huis gaat.
11
Maak een deelnemerslijst Oftewel wie gaat er helpen met het organiseren van je activiteit? Naam jongere: Email:
12
Telefoon:
Workshop 3: Actieplanning Plan binnen twee weken na de participatieavond een bijeenkomst met de jongeren die zelf wat willen gaan organiseren . Afhankelijk van de activiteit, kom je met de jongeren een aantal keer bij elkaar. Om de vaart erin te houden organiseert de coach deze voorbereidingsavonden.
Aan de slag! 1. Organiseer de TOP© ‐ brainstorm met de mensen die zich opgegeven hebben op de participatieavond om mee te helpen organiseren. 2. Zorg ervoor dat je na de TOP© ‐ brainstorm taken hebt verdeeld en een vervolgafspraak hebt gepland. 3. Kom naar workshop 4!
Tips voor de TOP© METHODE Zorg voor een gezellige ontvangst. Probeer beeldmateriaal te regelen van de activiteit die de jongeren willen gaan organiseren. Dit stimuleert om er echt mee aan de slag te gaan. Haal alle ideeën van de participatiedag terug, visualiseer de activiteit, wat voor ideeën heeft iedereen erbij? Vervolgens doe je de consensus methode met als focusvraag: wat moet er allemaal geregeld worden om activiteit x te realiseren? Door middel van de planningsmethode zet je vervolgens alle taken op een tijdslijn, verdeel je de taken en plan je een aantal bijeenkomsten om de activiteit te realiseren.
13
De TOP© Methodiek
Context (randvoorwaarden) Bepaal met elkaar de randvoorwaarden en schrijf deze voor iedereen zichtbaar op. Denk aan naam activiteit, soort activiteit, aantal en leeftijd deelnemers, waar, wanneer en hoe lang, beschikbaar budget, etc.
Droomidee Je heb al gekozen wat voor soort activiteit jullie gaan organiseren, we gaan over de verdere invulling dromen / brainstormen, pak de uitwerking van het winnende idee van de participatieavond erbij. Gebruik eventueel het activiteiten‐inspiratiespel voor extra inspiratie. Vraag de groep de activiteit te visualiseren en schrijf de elementen die genoemd worden mee op een flipover. Wat zijn de elementen van deze droomactiviteit? Hoe moet de activiteit of het resultaat er idealiter uit zien?
14
Reality check Kijk naar het activiteiten droomidee en leg deze onder andere langs de voorwaarden: Schrijf op een flap‐over bovenaan een plus en een min, oftewel benoem de +en ( kracht en de voordelen) en de ‐en (zwaktes en gevaren). Je kunt proberen wat minnen weg te werken doordat de plus ook al genoemd is, of dat ze zelf al een oplossing noemen, geef aan dat dit een aandachtspunt is.
Commitment: wat gaan we doen? Verzin een naam, vat alles wat gezegd is kort samen, hebben we er zin in? Dan gaan we samen bedenken wat er allemaal moet gebeuren om dit te realiseren:
Zie Acties: brainstorm Hieronder zie je de opbouw van de consensus methode, oftewel de workshopmethode. Hou dit stappenplan aan, dan behaal je de beste resultaten. Hang eerste de volgende focusvraag op: wat moet er allemaal gebeuren om activiteit / resultaat x te bereiken? Doorloop vervolgens het stappenplan: 1. Leg het stappenplan van de workshop uit en vertel het doel 2. Stel vragen voor de warming‐up, gericht op de focusvraag
15
3. Individuele brainstorm, 10 ideeën & * bij de belangrijkste 4. Deel ideeën in kleine groepjes, schrijf de belangrijkste op, (in totaal max 30), in 3‐5 woorden, groot, 1 idee per vel. 5. Vraag om de ideeën, de duidelijkste eerst, vraag uitleg 6. Vraag om nieuwe kaarten en maak clusters 7. Hang bij ieder cluster een symbool 8. Vraag om nieuwe ideeën/ kaarten 9. Lees de focusvraag voor en geef de kaarten titels: 3‐7 woorden die de focusvraag beantwoorden 10. Vraag of er nog kaarten ontbreken, schrijf deze op en voeg toe. 11. Herhaal de focusvraag en de titels van de clusters 12. Doe de ORIB en sluit de workshop af
Kalender Ga met de clusters de planning in: Wk 1 Wk 2 Cluster 1 Cluster 2 Cluster 3 Cluster 4 Cluster 5 Cluster 6
Wk 3
Wk 4
Officiële zaken
Wk 1 Vergunning aanvragen
Wk 2
Wk 3
Programma
Opzet programma bepalen Offertes aanvragen
Publiciteit
Flyer ontwerpen
Mankracht
Financiën
Subsidie aanvragen
Materiaal
Wk 5
Wk 6 Wk 5
Wk 6
Wk 4 Contact politie/ brandweer
Catering regelen
Laatste check materiaal
Online verspreiden info Workshop leiders zoeken
Guerilla actie
Krant en tv bellen
Vrijwilligers regelen
Coördinatie Als alle taken uit de brainstorm op de planning zijn geplakt maak je taakgroepen, welke groep gaat welk onderdeel regelen. Deze subgroep buigt zich over hun taken en vult de planning zo specifiek mogelijk aan. Ondertussen voert de coach het schema in zijn computer in, deze stuurt hij na afloop naar iedereen op & print hij uit voor de volgende bijeenkomst.
Vier je succes Geef de groep complimenten dat ze zoveel gedaan hebben, geef een rondje weg en eventueel wat te eten. Maak meteen een afspraak voor de volgende keer en probeer energiek af te sluiten, zodat iedereen er zin in heeft om aan de slag te gaan. Gebruik Perequeteee hiervoor.
16
Daarna, laat iedereen lekker aan de slag gaan en zorg ervoor dat jij weet of alles wel gedaan wordt. Probeer de groep alles te laten regelen en hou jezelf op de achtergrond. Als je hiervoor handvatten wil, kom dan naar workshop 4.
Workshop 4: Coachen Je gaat in je rol als coach bij deze workshop leren hoe je de jongeren ondersteunt en coacht bij het zelfstandig voorbereiden van de activiteit. Je coacht ze bij uitwerken van hun idee, bepalen wat daarvoor nodig is, verdelen van de taken en het uitvoeren van die taken. Maar hoe doe je dit nu? Dat leer je in deze workshop!
Aan de Slag!
1. Ga aan de slag met de geleerde coachingsvaardigheden: dat wil zeggen stel de juiste vragen en breng de begeleidingsstijlen geschikt voor het coachen in praktijk. 2. Probeer de activiteit voor Workshop 5 te laten plaatsvinden. 3. Kom op workshop 5!
Tips voor het coachen Probeer je terughoudend op te stellen en laat hen bepalen wat ze willen en hoe ze het invullen. Als het goed is zijn de taken verdeeld en kunnen de jongeren zelf aan de slag. In de bijeenkomsten check je hoe ver ze zijn en of er problemen zijn. Belangrijk is om vooral nieuwsgierig en complimenteus te zijn wat ze al gedaan hebben en hoe ze dat gedaan hebben, in plaats van alleen kritisch op wat nog niet gedaan is. Heb geduld, zelf kun je alles waarschijnlijk 10 x zo snel organiseren, maar het gaat erom dat de jongeren zelf ervaren, organiseren en doen. Heb vooral veel aandacht voor publiciteit & werving van deelnemers voor de activiteit, want daar gaat het vaak mis. Laat ze daar als zo spoedig mogelijk mee beginnen! Laat ons (Plattelandsjongeren.nl) weten welke kwaliteiten jouw groep nog mist of waar ze ondersteunen in kunnen gebruiken, zodat we dat in het traject kunnen aanpassen en jou informatie en advies kunnen geven.
17
Coachen ‘Coachen is die stijl van begeleiden, waardoor anderen in beweging komen.” Het is de bedoeling dat de jongeren zoveel mogelijk zelfstandig activiteiten gaan organiseren. Geef de nieuwe jongeren het vertrouwen door ze de regie te geven en een coachende rol te nemen. Probeer je terughoudend op te stellen en laat hen bepalen wat ze willen en hoe ze het invullen. Het is immers hun activiteit. In de bedenkfase coach je door ze op gang te helpen en hun ideeën helder te krijgen. Je stelt vragen waarmee je ze aan het denken zet over de invulling van de activiteit, zonder zelf in te vullen of te oordelen. Nieuwsgierig in plaats van kritisch: Wat zijn jullie precies van plan? In plaats van: “ Zou je dat wel doen?” Heb je een idee hoe laat je wilt beginnen? In plaats van: “ Het lijkt me niet verstandig om pas om 23.00 uur te beginnen.” Heb je al een idee voor locatie? In plaats van :”Ik weet wel een mooie locatie.” Als ze op gang zijn, blijf je in de gaten houden of het lukt. Waar nodig help je ze weer verder, door te luisteren en te vragen wat ze nodig hebben. Stel dus vooral vragen zodat zij nadenken over wat er allemaal moet gebeuren. Vertel dus niet wat ze moeten doen. Hierdoor stimuleer je veel meer het eigen initiatief en het activeert veel meer als dat je alles al voorkauwt. Het is altijd veel leuker om het gevoel te hebben dat je iets zelf helemaal zelf gedaan hebt.
Jongeren zelf aan het werk zetten, hoe doe je dat? Mensen zijn: Gemotiveerd ‐ ongemotiveerd (ofwel bereid); als iemand ongemotiveerd is probeer er dan achter te komen waarom dat zo is. Wil hij niet, of is hij niet kundig genoeg voor de taken en heeft hij meer ondersteuning nodig? Onzeker ‐ zelfverzekerd: als iemand onzeker is wil dat niet zeggen dat hij iets niet kan. Evenmin als iemand heel zelfverzekerd is hoeft het niet zo te zijn dat die persoon de taak kan uitvoeren (het kan ook zo zijn dat hij alleen denkt dat hij het kan). Onderzoek dit en pas je begeleiding hierop aan. Ervaren ‐ onervaren: iemand kan heel ervaren zijn in het organiseren van activiteiten binnen of buiten jullie club. Check wat voor ervaring iemand heeft, niet alleen via de club, maar ook uit werk, school, ander vrijwilligerswerk. Dat vereist verschillende aanpak, namelijk: Instrueren; als mensen weinig ervaring hebben en zich afwachtend opstelt geef je gedetailleerde aanwijzingen (opdracht) en houd je nauwgezet toezicht op de taakuitvoering. Motiveren, uitleggen; als de jongere niet voldoende ervaring heeft om zelf aan de slag te gaan, maar wel gemotiveerd is om mee te denken en werken, dan geef jij aan wat er moet gebeuren en geef je daarbij ruimte om mee te denken en vragen te stellen. Je betrekt de jongeren bij de uitleg; leg uit waarom je bepaalde beslissingen neemt en vraagt om reacties en suggesties. Adviseren, samenwerken; de jongere heeft ervaring, maar is nog niet zelfverzekerd genoeg om alles zelf te regelen. Deel de verantwoordelijkheid voor besluitvorming. Moedig eigen inbreng en initiatieven aan en stel vragen over onduidelijkheden zodat de jongere zelf inzicht krijgt in de situatie.
18
Delegeren; de jongere is instaat op eigen initiatief te nemen, verantwoordelijkheid te dragen en zelfstandig te werken. Hij is gemotiveerd en overziet wat er moet gebeuren. Laat de jongere zelf aan de slag gaan, maar volg hem wel. Stel vragen als; wat heb je nog verder nodig om de taak te kunnen laten slagen?
Feedback Het kan natuurlijk gebeuren dat een nieuwe jongere ongewenst gedrag vertoont. Als je daarop feedback geeft bereik je het meeste resultaat als je de volgende stappen doorloopt: 1. Beschrijf gedrag dat je hebt waargenomen; ik zag, hoorde… 2. Voorbeeld: Niet: "Jij luisterde niet naar de reactie van Peter" maar: "Toen Peter reageerde op jouw voorstel, zag ik dat jij een sms'je verstuurde en je agenda bladerde." 3. Geef aan welk effect dat gedrag op je heeft; ik vind, voel, ervaar… 4. Laat je gevoel spreken. 5. Voorbeeld: Niet : "Dat vind ik belachelijk." maar : "Dat geeft mij het gevoel dat je Peter niet serieus neemt. Dat ontmoedigt mij om ook te reageren. " 6. Maak de stap naar de ander; begrijp je wat ik bedoel? 7. Geef de ander de gelegenheid te reageren. Check of je boodschap is overgekomen en of de ander zich in jouw waarneming herkent. 8. Voorbeeld: " Herken je dat?" " Wat vind je daarvan?" " Klopt dit volgens jou?" "Begrijp je wat ik bedoel?" 9. Eventueel: Geef advies voor alternatief gedrag 10.In veel gevallen is het zinvol de feedback af te sluiten met suggestie of advies voor effectiever gedrag. Geef eerst de ander de ruimte om zelf op alternatieven te komen. 11.Voorbeeld: " Toen Peter reageerde op jouw voorstel, zag ik dat jij een sms'je verstuurde en in je agenda bladerde. Dat gaf mij het gevoel dat je Peter niet serieus nam en het ontmoedigde mij om ook te reageren. Begrijp je dat? Ik had het prettiger gevonden als je Peter had aangekeken, aantekeningen had gemaakt en zijn reactie had samengevat. Dan had ik me uitgenodigd gevoeld om ook te reageren."
Hoe gaat dat dan in praktijk? Hoe vul je de rol van coach in? • Geef de jongeren het vertrouwen • Stel vragen en motiveer. Vertel niet wat ze moeten doen. Vertaal liever naar een vraag en probeer ze met de juiste vragen op het goede spoor te zetten. Denk dus niet voor hen en vul niet in. Laat hen denken en doen. • Geef jongeren de regie, ga niet organiseren maar coachen. Het is hun activiteit! • Laat de jongeren zelf ontdekken wat organiseren inhoudt, geef hen ruimte voor nieuwe initiatieven, geef ook ruimte in programma ideeën, locatie, tijd enz. Structuur aanbieden • Als je nog nooit iets georganiseerd hebt is het moeilijk om te bedenken wat je allemaal moet regelen. Als coach zorg je dan voor een kader waarbinnen de jongeren kunnen werken: • Laat ze een agenda maken. Zorg ervoor dat je een lijstje maakt met dingen die besproken moeten worden. • Probeer er een beetje tempo in te houden; een goede opzet scheelt uren werk en veel frustraties. Maar let op; zij hebben nog weinig ervaring, jullie kunnen het zelf 10 keer zo snel, maar het gaat hier niet om jullie. Het is niet de bedoeling dat de coach alle stappen voorkauwt. • Zorg voor geregelde bijeenkomsten en regelmatig emailcontact. • Stel een duidelijk doel; wat gaan de jongeren concreet organiseren, wat is het meetbare resultaat (aantal deelnemers, kostendekkend, datum etc.) • Veilig leerklimaat; jongeren mogen fouten maken, geef daarvoor de ruimte. Als je persoonlijke kritiek geeft volg dan de feedback regels.
19
• Verdeel de taken; opperhoofd, moneymaker, paparazzi en zuppaman. En vergeet hen niet te begeleiden in hun taak; wat houdt het in en hoe doe je dat? • Je kunt de taak van opperhoofd (de voorzitter) laten doorwisselen. Iedereen kan wel een keer de vergadering voorzitten, een agenda maken en voor een vergadering iedereen even mailen… Zo voorkom je dat de verantwoordelijkheid voor de activiteit bi één persoon komt te liggen. Coachen in plaats van controleren • Biedt de jongeren structuur en kaders aan, indien zij dat nodig hebben. • Check of iedereen alle info heeft en zorg voor een duidelijke en evenwichtige taakverdeling. • Inspireer de jongeren door ook zelf af en toe een idee te lanceren. • Stel vooral vragen zodat zij nadenken over wat er allemaal moet gebeuren. • Hou het overzicht, zodat je weet waar je de jongeren op moet wijzen. Maar doe dit niet te snel, geef hen ook de ruimte om zelf te ontdekken. • Zoek uit wat de kwaliteiten en persoonlijke wensen van de jongeren zijn en draag er zorg voor dat de jongeren op de juiste plek zitten. • Geef complimenten. Wat zijn de valkuilen? • Zeggen dat bepaalde dingen niet lukken, stel vragen om jongeren daar zelf achter te laten komen. • Dingen overnemen, zelf doen. • Te veel gericht zijn op resultaat. • Jongeren geen vragen stellen, maar antwoorden geven en dingen zelf regelen. • Te snel reageren en vergaderingen overnemen. • Te weinig reageren en de jongeren te lang aan laten rommelen. Ondersteuning bij uitvoeren activiteit Alles is voorbereid. Nu wordt het voor de jongeren echt spannend. Het duurt niet lang of de eerste deelnemers staan voor de deur. Hoe druk zal het worden, zijn we niks vergeten?? Ondersteun de jongeren bij het uitvoeren van hun activiteit en geniet ervan: • Laat alle jongeren op tijd zijn voor de laatste voorbereidingen. Zorg voordat het begint voor een gezamenlijk moment, zodat je ze nog kunt oppeppen en succes kan wensen. Drink bijvoorbeeld gezamenlijk nog een drankje en loop het draaiboek nog even door. • Tijdens de uitvoering ben je back‐up beschikbaar, voor als er iets misloopt. Loop ook rond om te kijken of alles een beetje lekker loopt. Nieuwsgierig en niet als politieagent! Je blijft stand‐by totdat de activiteit is afgelopen. Maak foto’s en aantekeningen voor bij de evaluatie. • Zorg na afloop voor een goede afterparty, zodat je de jongeren zichtbaar beloont. • Geef aan je contactpersoon van Plattelandsjongeren.nl door wanneer de activiteit is, zodat hij eventueel kan komen kijken.
20
Workshop 5: Continueren In deze workshop gaan geven wij een opzet over hoe je met de jongeren kunt evalueren, hoe je ze kunt behouden en hoe zij in de toekomst verder gaan. Hierbij gaan de door jullie geactiveerde jongeren zelf bedenken wat ze willen, hoe vaak en met welke verantwoordelijkheden. We verwachten dat de coach de nieuwe groep jongeren ondersteunt in het zelfstandiger worden. Dit houdt in dat je ze ondersteunt om zelf een vereniging op te zetten, zich aan te sluiten bij een vereniging als commissie en hen (dit keer op veel meer afstand) ondersteunt in het organiseren van een eerstvolgende activiteit.
Aan de Slag! 1. Organiseer een evaluatiebijeenkomst en bedank de jongeren op een passende manier. 2. Stimuleer nieuwe initiatieven en begeleid de jongeren meer op afstand. 3. Help de jongeren een blijvende commissie, vereniging of werkgroep te worden.
21
Tips voor Evalueren Zorg voor een veilige omgeving. Dat wil zeggen dat je op een rustige plek zit en dat iedereen mag zeggen wat hij vindt zonder dat daar een discussie uit ontstaat! Houdt de feedback regels in acht. Geef complimentjes, draag zorg voor een positieve benadering en gezelligheid, dat geeft energie. Als je een activiteit leuk afsluit zijn de jongeren makkelijker te activeren voor het organiseren van een nieuwe activiteit. Stel concrete vragen. Zeg dus niet, wat vond je van de avond, maar vraag of de DJ goed was, de bardienst soepel geregeld en de aankleding goed verzorgd. Help de deelnemers te denken in mogelijkheden. Vraag hen bijvoorbeeld als er iets niet goed ging, hoe het anders had gekund. Vraag door! Zorg ervoor dat iedereen aan het woord komt. Last but not least; schrijf belangrijke punten op en doe er wat mee!
Evalueren Waarom is evalueren belangrijk? • Om te weten hoe de deelnemers en organisatoren het ervaren hebben • Om praktische tips en verbeterpunten voor een volgende activiteit op te doen • Om betrokkenheid te creëren, je wil hun mening weten. Je kunt evalueren over: • Hoe de samenwerking verliep: als de groep nog een keer gaat samenwerken, dan is het handig om hier aandacht aan te besteden. • Het organiseren van activiteiten; indien de activiteit wordt herhaald, dan kan de nadruk op het organiseren en uitvoeren van de activiteit liggen. • Ieders persoonlijke ontwikkeling; veel vrijwilligers vinden het leuk om inzicht te krijgen in wat ze goed kunnen, wat ze geleerd hebben en waar ze nog aan moeten werken.
Werkvormen Er zijn veel verschillende werkvormen. Het is leuk om voor verschillende werkvormen te kiezen. Tevens is het is aan te raden om altijd met een algemeen “spui” rondje te beginnen, zodat iedereen zijn eerste onrust, ideeën en energie kwijt kan. • Enquête: je kunt een vragenlijst maken en deze op papier aan de mensen uitdelen. Je kunt met een korte vragenlijst ook bij bezoekers hun mening checken. Ook kun je de organisatoren via internet of een web‐log laten reageren. Handig om te doen als je minder tijd hebt, concreet bepaalde dingen wil weten en iedereen zelf wil laten nadenken. • Rondje: ga de groep rond en laat iedereen een reactie geven over hoe de activiteit verlopen is. Belangrijk is dat er vaart in zit, dat iedereen mag zeggen wat hij wil en dat er geen commentaar wordt geleverd door anderen. • Foto’s: maak foto’s van situaties tijdens de voorbereidingen en uitvoering. Bedenk er vooraf vragen bij en laat iedereen erop reageren. Je kunt de foto’s bijvoorbeeld op kaartjes plakken of via een laptop laten zien. • De stoel: de deelnemers zitten in een kring op stoelen. De “spelleider” leest steeds een stelling voor. De deelnemers zijn het daarmee eens, oneens of weten het niet. Dit laten zij fysiek zien door op te staan (eens), te blijven zitten (oneens) of achter de stoel te gaan staan (weet het niet). De spelleider vraagt vervolgens aan een aantal mensen om uitleg. • Kwaliteiten en tips: zorg ervoor dat iedereen elkaar kan zien. Geef de jongeren één voor één compliment en een tip (= wat kan de volgende keer anders/ beter). Probeer dit uit de groep te halen, maar zorg ervoor dat je vooraf voor iedereen ook alvast wat zelf bedenkt. (Lijst met kwaliteiten/ vaardigheden vind je in de bijlage). • Muurkrant: stimuleer de jongeren (en/ of deelnemers) om voor, tijdens en na de activiteiten dingen over de activiteit op te schrijven. Hang op flap‐overs plaatjes en schrijf begrippen op waar de jongeren op kunnen reageren. • Expressie: vraag jongeren om terug te kijken op de activiteit, het mooiste beeld in hun hoofd te nemen en daar een schilderij of een collage van te maken. (Zorg onder andere voor papier, pennen, tijdschriften, verf.) • Stellingen; hang ja en nee op in het lokaal, lees stellingen voor en laat de deelnemers erop reageren. Stel vervolgens vragen over waarom iemand bij de ja of nee staat.
22
Continueren, oftewel jongeren behouden Het activeringstraject is afgerond. Dit betekent niet dat jongeren vanzelf actief blijven of worden. Wil je dat jongeren actief blijven en zelf nog eens wat gaan organiseren, dan zal je (zeker de eerste periode) initiatieven moeten stimuleren en contacten moeten onderhouden. Als je ervan uit gaat dat jongeren als ze eenmaal iets georganiseerd hebben zelf initiatief gaan nemen, dan mag je lekker verder dromen. Je zult er zelf actie op moeten ondernemen. Een aantal voorbeelden: Toon waardering; laat zien dat je de inzet van een jongere op prijs stelt. Zet actieve jongeren in het zonnetje: tijdens een activiteit, op jullie site of in je clubblad. • Organiseer 1 keer per jaar een uitje, een barbecue, een feestelijke nieuwjaarsborrel. Geef zowel in de uitnodiging als op de dag zelf aan dat dit een bedankje is voor hun inzet. • Maak creatieve bedankjes; bijvoorbeeld een bierflesje met eigen etiket bij schuurfeest, speelgoedbrommer bij brommercross of fles scheerschuim met foto bij een schuimfeest. • Stuur verjaardag‐ of kerstkaarten, zet regelmatig nieuwe foto’s op de website, mail foto’s rond, bekroon de vrijwilliger van de maand en stem op het jaarlijkse uitje voor de vrijwilliger van het jaar. Creëer ruimte voor meedenken; laat jongeren meepraten over activiteiten en beleid. • Up‐date je website; zet hierop foto’s van activiteiten (daar trek je mensen mee), zorg voor een forum met actuele vragen, maak een opinie peiling en verander deze regelmatig. • Houd een enquête. • Hang posters op waarop jongeren hun mening kwijt kunnen over welke film ze willen zien op een filmavond, of naar welke disco ze graag willen. • Blijf nieuwe groepen activeren; organiseer bijvoorbeeld één keer per jaar een brainstormavond voor jonge leden. Laat de volgende brainstormavond organiseren door de jongeren van deze avond. • Maak je ledenvergadering interactief, creëer meer ruimte voor meedenken, bijvoorbeeld in discussiegroepen. • Blijf in gesprek met jongeren, toon interesse. • Kom terug op resultaten en vertel wat je ermee gaat doen. Biedt ook kleine klussen aan; meedoen kan van heel klein tot heel groot; van eenmalig een poster maken tot zitting nemen in het bestuur. Probeer niet vast te houden aan bestuurstaken, maar kijk ook eens rond naar kleinere andere taken. Maak een lijst van wat de jongeren zouden willen doen en biedt hen ook zo nu en dan deze concrete klussen aan. Zoals een bardienst draaien, een flyer maken, een groep begeleiden… Evalueer: organiseer een evaluatiebijeenkomst, zorg dat die heel gezellig is en vraag mensen of ze nog eens wat mee willen organiseren. Vraag niet alleen of ze nog eens wat willen doen, maar maak dit ook specifiek. Willen ze een keer een bardienst draaien, plaats nemen in een commissie, de website bijhouden, een flyer maken etc. Blijf coachen: nadat jongeren één feest hebben georganiseerd zijn ze nog geen organisatiewonder. Hen blijven begeleiden is dus belangrijk. Geef de jongeren regelmatig een compliment. Je zult merken dat ze na verloop van tijd steeds minder begeleiding nodig hebben en dat je een aantal steengoede nieuwe vrijwilligers hebt getraind!
23
Opdracht: Continueren Wanneer gaan jullie evalueren en welke werkvormen gebruik je daarvoor? Wat
Wanneer
Wie
Wat gaan jullie doen om de jongeren te behouden ( check de lijst bij continueren)? Wat
Wanneer
Wie
Verzin een creatief bedankje voor de door jouw geactiveerde jongeren. Omschrijving Wanneer
Wie
Bedenk met jouw team welke mogelijkheden je voor deze groep nieuwe actieve jongeren ziet; kunnen zij een werkgroep / commissie vormen, welke ondersteuning kunnen ze van jullie verwachten, een eigen vereniging opzetten, zijn er activiteiten waar ze op kunnen aansluiten: 24
25
Hoe verder... Plattelandsjongeren.nl stelt zich ten doel dat deze groepen jongeren in een structurele vorm activiteiten blijven organiseren. Wij willen stimuleren dat deze jongeren actief blijven en een commissie van een bestaande vereniging worden of een eigen vereniging gaan vormen. Daarom is het na deze workshop nog niet helemaal afgelopen, we vragen jullie om een evaluatie te organiseren en daarin aandacht te besteden aan “Hoe verder?” Stel de volgende vragen in de evaluatie: • Vraag de jongeren na de evaluatie of ze nogmaals wat willen organiseren. • Wat zouden ze willen organiseren en voor wie? • Op regelmatige basis, in een werkgroep, losse klussen, in het bestuur, een eigen vereniging oprichten? • Met deze groep jongeren? • Schets ook wat mogelijk is binnen de organisatie, denk daar vooraf met de andere coaches over na. Denk daarbij niet alleen aan bestuurstaken, maar ook aan kleinere klussen zoals: o Een bardienst draaien, een affiche maken, de website opleuken, het clubhuis verven. o Eén keer per jaar een activiteit (mee) organiseren. o Af en toe wat doen, maar niet in een vaste commissie. • Probeer ze warm te maken door; o Naam te laten bedenken o Logo maken & drukken op een T‐shirt o Brainstormpje van nieuwe activiteiten o Doelen voor een jaar stellen. o Iedereen vragen wat ze willen leren en welke taak ze zouden willen hebben, noem het CV building. • We verwachten dat de coach de nieuwe groep jongeren ondersteunt in het zelfstandiger worden. Dit houdt in dat je ze ondersteunt om zelf een vereniging op te zetten, zich aan te sluiten bij een vereniging als commissie en hen (dit keer op veel meer afstand) ondersteunt in het organiseren van een eerstvolgende activiteit. • Als de jongeren door willen, maar dan meteen een afspraak voor een volgend overleg, geef ook aan de je nog wel bereikbaar bent voor vragen, maar dat je op iets meer afstand gaat coachen. Let op, laat het niet meteen los, zorg voor een goede overgang.
26
Plan, hoe gaan jouw jongeren?
27
Evalueren met: de boom
28
29
De Doen! methode bestaat uit 5 workshopavonden waarin we jou opleiden tot coach om jongeren te ondersteunen om zelf activiteiten te organiseren in jullie dorp of omgeving. Het ontwerp van de training is gebaseerd op de methodieken van Gaan! van plattelandsjongeren.nl, de Oasis‐Game van Fairground en de Top training van ICA.
Contact Plattelandsjongeren.nl Bemuurde Weerd OZ 12 3514 AN Utrecht 030‐2769869
[email protected] www.plattelandsjongeren.nl