Aan de slag met social media voor jouw praktijk Social media zijn online platformen, waarbij de gebruikers de inhoud verzorgen. Kenmerken zijn ‘laagdrempelig’, ‘interactie’ en ‘delen’. Gebruik het in je bedrijf niet als apart vak, maar als een onderdeel van je gehele marketing. Overzicht van deze handleiding 1. Wat is wat? 2. Platformen - Twitter - Facebook - LinkedIn - Hyves - Google+ 3. Aan de slag - Wat is mijn doel? - Wie is mijn doelgroep? - Waar is mijn doelgroep? 4. Wat is mijn strategie? 5. Hoe meet ik succes?
Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
1. Wat is wat? Social media om informatie te delen: De platformen die hier worden bedoeld zijn websites waar je jouw informatie opzet, met als doel dat iedereen het kan zien. Je kunt deze informatie vaak linken aan je website. Ook hier kun je wel gebruikers ‘bevrienden’ of ‘volgen’, maar dit heeft niet als eerste prioriteit dat het om de persoon gaat, maar het gaat hier om de informatie (content) die de mensen delen. YouTube: Alle soorten filmpjes. Gebruikers zijn zakelijk en privé. Privé: Je eigen filmpjes delen met vrienden, vermaak opzoeken. Je kunt YouTube ook heel praktisch gebruiken. Ben je een handleiding voor een machine kwijt? Typ het in op YouTube en je krijgt een uitgebreid filmpje hoe je machine werkt. Zakelijk: Filmpjes werken tot de beleving van iedere consument. Maak een filmpje van de verloskundigen, een bijeenkomst met zwangeren, of de gezellige wachtkamer. Als de filmpjes kort zijn en er goed uitzien, is het absoluut een toevoeging. Je kunt een filmpje makkelijk op YouTube plaatsen en koppelen aan je website. Flikr: Foto’s delen. Pinterest: Foto’s delen. Als je een foto ‘pint’ kun je er iets onder zetten. Zet hier je website of een andere tekst. Als mensen de foto van jou ‘repinnen’ gaat die tekst de wereld over. Platform voor je netwerk: Een netwerksite heeft als kenmerk dat je in contact kunt komen met andere gebruikers. Je kunt allerlei informatie met elkaar delen. Kenmerk is dat je elkaar moet accepteren als vriend of relatie. Pas als de relatie wederzijds is goedgekeurd kun je informatie van elkaar zien. NB. De meeste netwerksites verbreden steeds meer. Je krijgt nieuwe opties waardoor iedereen je informatie kan zien, zonder dat je dat aangeeft. Er worden applicaties op aangesloten, zoals nieuwssites, games en muziek. Hyves: Nederlandse social networksite. Facebook: Internationale social networksite. LinkedIn: Zakelijke social networksite. Google+: Nieuw opkomende internationale netwerksite. Microblog Een weblog is een pagina waarop de gebruiker korte teksten of informatie publiceert. Gebruikers kunnen zichzelf abonneren op andere gebruikers, zodat je op de hoogte blijft van de microblogs van de ander. Twitter: delen van microblog (maximaal 140 tekens) met ieder die het wil zien. Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
2. Platformen 2.1 Facebook Doel voor de consument: Je vriendennetwerk onderhouden. Informatie, foto’s en filmpjes delen. Makkelijk op de hoogte blijven van nieuws, je idool en dergelijke. Je kunt verschillende soorten pagina’s aanmaken op Facebook. Let hier goed op, iedere pagina heeft een ander doel en andere functies. Profielpagina Een profielpagina is de pagina die je als persoon aanmaakt. Hier kun je bevriend worden met andere vrienden. Foto’s en filmpjes op delen en je statusupdate op plaatsen (vertellen wat je doet, waar je aan denkt, waar je bent of hoe het met je gaat).
Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
Als persoon kun je bevriend worden met andere mensen met een profielpagina. De statusupdate van je vrienden kun je onder elkaar zien op je nieuwsoverzicht. Als persoon kun je fan worden van bedrijven en bekende mensen. De statusupdate van alles waar je fan van bent komt ook in je nieuwsoverzicht. Naar behoeven kun je van alles en iedereen de statusupdate uitzetten. Op deze manier kun je wel bevriend of fan blijven, maar krijg je niet alle statusupdates in je nieuwsoverzicht te zien. Bedrijven pagina Als bedrijf maak je geen profiel aan, maar een ‘fanpage’. Deze pagina heeft iets andere functies dan een profielpagina. Het grootste verschil is dat je niet bevriend wordt met andere mensen, maar mensen kunnen fan worden van jouw pagina. Je kan statistieken van bezoekers bijhouden en er zijn meer mogelijkheden om je pagina in te richten en acties te houden (betaald en niet betaald).
afbeelding 1 nieuwsoverzicht
Een bedrijvenpagina of ook wel ‘fanpage’ genoemd, is een manier om mensen (klanten etc.) aan jouw bedrijf of merk te binden, ze op de hoogte te houden van nieuwe ontwikkelingen en acties, en om ze regelmatig met de naam van jouw bedrijf of merk in aanraking te laten komen. Als je een pagina aanmaakt, kies dan voor ‘bedrijf, organisatie of instelling’ (zie plaatje, middelste van de bovenste rij). Bij ‘lokaal bedrijf, plaats’ gaat het om een plek en niet bedrijf en bij ‘goed doel, community’ wordt de pagina bij veel fans in het beheer van de fans en niet meer van jou! Groepen Je kunt een groep oprichten om met een bepaalde groep mensen informatie te delen. Je kunt dit eigenlijk vergelijken met een forum. Een groep kun je geheim maken, waardoor niemand anders de informatie ziet die er wordt gedeeld. Overige tips en handigheidjes - Vraag stellen: Je kunt een vraag stellen over een willekeurig onderwerp, aan jouw fans of vrienden. Handig voor marktonderzoek of om je naam onder de mensen te laten zien. Zodra iemand de vraag beantwoordt, komt deze automatisch in zijn statusupdate, waardoor alle vrienden van deze persoon de vraag ook weer zien. Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
Link delen: Als je een leuke link ziet van iemand anders, kun je dat makkelijk delen, waardoor je niet alle updates zelf hoeft te verzinnen. Als iemand jouw link of update deelt, verspreidt dit ook onder de vrienden van anderen. Zorg er dan voor dat de naam van je bedrijf goed vermeld staat in de link, update of foto. - Zorg voor interactie. Stel vragen, meningen, ideeën. Zodra mensen mogen meedenken, of hen iets wordt gevraagd, hebben ze sneller de neiging om ergens op te reageren. Zodra er reacties komen, wordt de content breder verspreid over Facebook. -
2.2 Twitter Twitter is een microblog, een informatienetwerk waar miljoenen mensen, bedrijven en organisaties wereldwijd informatie delen. Op Twitter kan iedereen berichtjes van 140 karakter schrijven, lezen en delen. Deze berichtjes, (tweets) zijn toegankelijk voor iedereen die daar in is geïnteresseerd. Anders dan bij netwerksites, hoef je elkaar niet te accepteren voordat je elkaars berichtjes leest (tenzij je je account afsluit, maar dat is niet het idee van Twitter). Jij kunt dus iedereen volgen die jij interessant vindt, en iedereen die jou interessant vindt, kan jouw berichtjes volgen. Account maken Als je een Twitteraccount aanmaakt, is er een aantal dingen waar je op moet letten. Je Twitteradres is ook meteen je Twitterdomeinnaam. Het is de naam die achter @ staat: @Twitteradres, zowel deze naam, als de naam die je erboven zet (zie afbeelding) zijn later aan te passen, zolang de domeinnaam nog niet in gebruik is. Je Twitteradres is niet hoofdletter gevoelig, hoofdletters zijn alleen voor de ‘sier’.
Je biografie zijn 160 tekens om te vertellen wie je zelf bent. Deze woorden worden ook gebruikt om jouw profiel te vinden voor anderen. Dus bedenkt op welke termen je gevonden wilt worden. Ook dit is later aan te passen.
Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
Zakelijk of privé Positioneer je je als bedrijf, als onderdeel van een bedrijf (bijvoorbeeld helpdesk) of als persoon (medewerker of eigenaar van bedrijf). Je kunt ook beide doen, één account voor het bedrijf en daarnaast een persoonlijk account. Bedenk vervolgens of je zakelijk of privé twittert. Hier is geen fout antwoord, maar het is wel handig als je het voor jezelf duidelijk hebt en consequent blijft. Je mag ook best de persoon achter het bedrijf laten zien (politici wordt geadviseerd om rond 30% privé te twitteren). Als je als bedrijf twittert en je hebt het over ‘ik’ of ‘wij’, zorg dat je consequent bent en dat lezers begrijpen over wie je het hebt. Doorgaans is het leuker om personen te volgen dan bedrijven. Bedrijven zijn afstandelijker, je hebt meer kans op reclame en je weet niet precies wie er twittert. Volgen, volgers en tweets Denk aan je doel en je doelgroep. Volg mensen of bedrijven uit je doelgroep. Zij krijgen hiervan een berichtje en gaan je eventueel terugvolgen. Op je website en onder je e-mail kun je je twitteradres vermelden zodat mensen je gaan volgen. Plaats relevante twitterberichten (=tweets) voor je doelgroep, zodat je ook interessant bent om te volgen. Een snelle manier is, om zoiets interessants te tweeten dat je wordt geretweet. Op deze manier kan de informatie als een olievlek verspreiden. Wat is interessant om te tweeten? En hoe vaak? Belangrijk: tweeten doe je niet om eindeloos je eigen boodschap te verkondigen! Twitter is een medium van delen en verbinden. Er zijn verschillende dingen die je kunt tweeten: - waar je mee bezig bent (om je volgers te laten zien wie je bent en wat je doet en eventueel te vermaken); - nieuws over je volgers (om je volgers in de aandacht te brengen); - interessante (nieuws)items (willekeurig of gerelateerd aan je doelgroep) (om je volgers te interesseren, op de hoogte te houden en te laten zien wat jou interesseert); - grappige (willekeurige) berichtjes (om je volgers te vermaken en te laten zien wat jij leuk vindt); - jouw mening over (nieuws)items (om te laten zien wat jij ergens van vindt); - iets wat jij verkoopt, of wat jij onder de aandacht wil brengen (om klanten te krijgen); - linkjes naar je eigen website (traffic genereren naar je website). Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
Overal valt wat voor te zeggen en ze hebben allemaal te maken met je doel. Voor alles geldt dat je het niet moet overdrijven. Als je alleen maar vertelt wat jij aan het doen bent, kan je je afvragen hoe interessant dat is voor je volgers. Eindeloos linkjes met nieuwsitems sturen gaat ook vervelen. Je volgers promoten is leuk voor die ene volger, maar blijft niet interessant voor je andere volgers. Je mening kan zich tegen je richten, omdat je volgers die mening misschien niet delen. En het meest vervelend is nog wel als een persoon of bedrijf alleen maar, of heel veel, twittert over zijn eigen product of dienst en Twitter gebruikt als een goedkope reclamecampagne. Oftewel, maak een mix van bovenstaande tweets en kijk hoe er op wordt gereageerd. Het is vaak ook een kwestie van uitproberen. Reageer op berichten die je ziet van potentiële klanten of van mensen die je interessant vindt. Dat kan je doen door te ‘retweeten’(RT) of door te replyen (@). Reageer ook op mensen die iets naar jou schrijven. Stuur niet zomaar naar (relatief) onbekende mensen een ‘direct massage’(DM), dat wordt niet door iedereen op prijs gesteld.
2.3 Organiseren Om alle tweet te kunnen organiseren zijn er een aantal handigheidjes. Je kunt een lijst aanmaken. Op je profielpagina van Twitter vin je het kopje ‘lijsten’. Hier kun je een lijst aanmaken en in deze lijst stop je alleen mensen van een bepaalde branche, alleen vrienden, of je kiest een ander onderwerp dat deze lijst gemeen heeft. Als je een lijst aanmaakt, volgen de stappen zich vanzelf. Je ‘timeline’ geeft de tweets weer van iedereen die je volgt. Als je de lijst naar voren haalt, zie je alleen de gefilterde tweets van de mensen die in de lijst staan. Je kunt ook het programma Tweetdeck downloaden (www.tweetdeck.com), of vergelijkbare programma’s. Hier kun je aan de hand van meerdere accounts, lijsten en zoekopdrachten, alle tweets organiseren zoals jij het wil. Ook kun je hier je Facebook en LinkedIn account in bijhouden.
Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
2.4 Overige netwerken Er zijn nog ontelbaar veel netwerken en er komen iedere dag weer netwerken bij. Hieronder staan nog een paar relevante netwerken voor Nederland. LinkedIn Zakelijk relatienetwerk. Oorspronkelijk een netwerk waar je alleen relatie wordt als je elkaar kunt refereren, maar inmiddels ook uitgegroeid tot een groot, ruim netwerk met diverse mogelijkheden: - directe contacten; - online CV; - online vacatures; - (discussie/ vraag) groepen; - events. Hyves Nederlandse social networksite. Oorspronkelijk groter dan Facebook, de laatste twee jaar verliest het markt. Volgens de cijfers is de site nog steeds groeiend. Het begint bekend te staan als een netwerk voor tieners. Sinds het is over gekocht door de TMG staat er ook veel nieuws. Google+ Nieuwste (bekende) netwerksite op gezet door Google. Gebruiksvriendelijker en betere privacy dan Facebook. Veel mensen met een profiel, echter nog niet veel gebruikers, maar ook groeiend.
Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
3. Aan de slag! Social media kan veel tijd kosten en dat is zonde als je niet weet waarom je het toepast. Wil je jouw tijd efficiënt gebruiken, volg dan de volgende stappen: 1. Wat is mijn doel? 2. Wie is mijn doelgroep? 3. Waar is mijn doelgroep? 4. Wat is mijn strategie? 5. Hoe meet ik succes?
3.1 Wat is mijn doel? Je kunt social media voor verschillende doelen gebruiken, dit zijn voorbeelden: - Nieuwe klanten - Oude klanten - Informatie - Klantondersteuning - Je mening verspreiden (aanhangers, gelijkgestemden vinden, overtuigen) Je hebt ook doelen die tegelijkertijd een middel zijn: * traffic naar website, advertenties *imago, branding (naamsbekendheid) *netwerk vergroten, onderhouden, binden. *informatie over bedrijf, vakgebied, concurrentie *Helpdesk, actief reageren op vragen via social media. Er zijn nog meer doelen waarvoor je social media gebruikt en je kunt ook meerdere doelen nastreven. Het belangrijkste is dat je weet wat je er mee wilt. Voor je het weet, ben je er uren mee zoet.
3.2 Wie is mijn doelgroep? Je doelgroep is zo breed als je het zelf wilt, maar heeft alles met je doel te maken. -
Huidige klanten (binden); Potentiële nieuwe klanten (werven); Concurrentie (in de gaten houden, ervan leren); Experts (nieuwe kennis op doen, op de hoogte blijven); Vakgebied (op de hoogte blijven).
Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
3.3 Waar is mijn doelgroep? Als je stap 1 en 2 hebt bepaald, heb je voor ogen wie je wilt bereiken, of van wie je informatie wilt op Internet. Waar bevindt deze groep zich? Het social media landschap is erg groot en je kunt lastig alle platformen bedienen. Als je weet wat je doel is en wie je doelgroep is, zoek je vervolgens uit waar deze mensen voornamelijk zijn. Facebook en Twitter zijn eventueel tegelijk te hanteren. Je kunt ze koppelen, waardoor je enkel op Twitter hoeft te ‘posten’, dat staat dan automatisch ook op Facebook. (Andersom kan ook, maar dat is lastiger want Facebook heeft meer tekens dan Twitter). Communiceer waar je bent Om je doelgroep actief te laten weten op welke platformen jij je bevindt, is het handig om dit op je communicatie-uitingen te laten zien. Bijvoorbeeld op je website, in e-mails of flyer materiaal. Je kunt een poster ophangen in je praktijk met je Facebookpagina of Twitteradres zodat je bezoekers duidelijk zien waar jullie te vinden zijn. Facebook heeft zelf handige ‘plug-ins’ die je op je website kunt plaatsen. Dit kun je doen via: https://developers.facebook.com/docs/guides/web/#plugins Hiervoor heb je enige kennis van je website nodig, maar het staat er stap voor stap uitgelegd.
Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
4. Wat is mijn strategie? Social media is een middel om iets te bereiken en geen doel. Je kiest je doel (hoofdstuk 3) en gaat social media inzetten om dit te bereiken. Je volgt de bovenstaande stappen en vervolgens ga je aan de slag. Gebruik voor je strategie de volgende stappen: Welke actie wil je van je doelgroep? Wil je dat ze actief iets gaan doen? Jouw naam verspreiden, jou aanbevelen bij andere mensen, iets kopen van jou? Wil je dat ze reageren? Stel dan vragen, betrek ze in een conversatie, vraag om een mening. Wat wil je doelgroep horen? Wat willen ze van jou op het betreffende social media platform. Waarom gaan ze jou zoeken, of zichzelf associëren met jouw praktijk of bedrijf? Willen ze informatie, willen ze gezelligheid, wat kun je ze geven? Wat beloof je je doelgroep? Kunnen ze alle informatie vinden op je platform? Hoe snel reageer je als ze iets vragen? Hoe vaak post je nieuwe informatie? Zorg dat je duidelijk bent en consequent. En beloof niet meer dan je waar gaat maken. Maak afspraken met je collega’s. Wie houdt het allemaal bij? Op deze manier heb je altijd iemand die op de hoogte is en worden er geen dubbele dingen gedaan. Meten en evalueren Als je je doel bepaalt, noteer dan hoe je er op het beginmoment voor staat. Evalueer op bepaalde tijden hoe het verschil is, zodat je kunt zien of je acties werken, of dat je ze aan moet passen.
5. Hoe meet ik succes? Er zijn talloze manieren en rekensommen om je succes te meten. Dit heet ‘ROI’ genoemd; return on investment, oftewel, wat krijg je terug voor je investering. Als je niet veel tijd wil steken in monitoren en bijhouden van alles wat je doet met social media, is het het eenvoudigst om het op de volgende manier te doen: Maak je doel zo concreet mogelijk. Schrijf op hoe de situatie nu is. Start met de acties die volgen. Meet na 3 maanden, 6 maanden en een jaar hoe de situatie is veranderd.
Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
Het meten hangt natuurlijk af van het doel dat je voor ogen hebt. Wil je enkel zelf op de hoogte blijven van experts in je vakgebied of concurrentie, dan kun je zelf goed bijhouden hoeveel informatie je via social media vergaart. Wil je gezien worden in ditzelfde vakgebied, dan meet je na een half jaar hoeveel nieuwe contacten je hebt opgedaan en hoeveel dialogen je bent aangegaan met je doelgroep. Wil je nieuwe klanten vergaren via social media, dan is het handig om alle nieuwe klanten te vragen via welke weg ze bij jouw bedrijf gekomen zijn. Het belangrijkste is om consequent te zijn, van te voren een evaluatiemoment in te plannen en lol te hebben in de acties die je doet!
Handout ‘aan de slag met social media voor jouw praktijk’
