Basisboek Lokaal sociaal beleid afl 16.book Page 3 Monday, December 6, 2010 3:01 PM
Lokaal sociaal beleid
A. Wegwijzer
INHOUD A. WEGWIJZER 1. Inhoudstafel 2. Woord vooraf B. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
1 5
ALGEMEEN Het Decreet Lokaal Sociaal Beleid en de ministeriële omzendbrief Algemene bepalingen en definities Planning Coördinatie Sociaal Huis Samenwerking Ondersteuning Memorie van Toelichting Tussentijdse evaluatie van de implementatie van het Decreet LSB door de Vlaamse overheid 9.1. Basisdoelstelling en randvoorwaarden 9.2. Belang van de randvoorwaarden 9.3. Beoordeling van de realisatie van de hulpmiddelen 9.4. Conclusies: een wagen met vierkante wielen in de hoofdrol van een wilde roadmovie?
C. SAMENWERKING 1. Samenwerking als rode draad 2. Samenwerking tussen gemeente en OCMW 2.1. Wettelijke stimulansen 2.2. Samenwerking naar aanleiding van het Stedenfonds 2.3. Samenwerking en overleg: de praktijk 2.4. Samenwerkingsafspraken in het eerste lokaal sociaal beleidsplan 2.5. Strategische planning als samenwerkingsmethode 2.6. Samenwerking op niveau van de burger-cliënt 2.7. Formele en informele samenwerking 2.8. Samenwerking op technisch en ondersteunend vlak 2.9. Samenwerken in functie van een integraal beleid 2.10. Informatieveiligheid bij doorgedreven samenwerking tussen ocmw en gemeente 3. Samenwerking met actoren 3.1. Betrokkenheid van actoren bij het lokaal sociaal beleidsplan 3.2. Netwerkvorming Afl. 16 – november 2010
3 3 5 12 12 15 15 16 16 17 17 19 27 3 5 5 7 7 8 13 13 14 15 22
25 2611 2612 2612 A/1
Basisboek Lokaal sociaal beleid afl 16.book Page 4 Monday, December 6, 2010 3:01 PM
A. Wegwijzer
Lokaal sociaal beleid
3.3. 3.4.
Bovenlokale actoren Samenwerking met lokale actoren op niveau van de burger-cliënt 4. Praktijkvoorbeelden 4.1. Afsprakennota samenwerking stedelijke dienst Welzijn en het Sociaal Huis Lokeren 4.2. Samenwerkingsafspraken tussen het OCMW en het gemeentebestuur van Overijse 4.3. Samenwerkingsafspraken tussen het OCMW- en gemeentebestuur van Grobbendonk in het kader van het lokaal sociaal beleidsplan 2006-2007 4.4. Samenwerkingsafspraken tussen het OCMW- en gemeentebestuur van Lokeren in het kader van het lokaal sociaal beleidsplan 2006-2007 4.5. Samenwerkingsafspraken tussen het OCMW- en gemeentebestuur van Ternat in het kader van het lokaal sociaal beleidsplan 2006-2007 4.6. Bovenlokale samenwerking: een voorbeeld uit Zuid-West-Vlaanderen 4.7. Interne evaluatie in Oostende D. PARTICIPATIE 1. Wettelijke basis en visie 2. De huidige participatiepraktijk als basis 2.1. Participatie van actoren 2.2. Participatie van burgers en specifieke doelgroepen 3. Visie over participatie 3.1. Wie? 3.2. Wat? 3.3. Wanneer? 3.4. Waarom? 3.5. Hoe? 3.6. Problemen en aandachtspunten 3.7. Een participatieplan 4. Praktijkvoorbeelden 4.1. Participatie van actoren en burgers in Opwijk 4.2. Trefdag lokaal sociaal beleid in Lokeren 4.3. Welzijnsbeurs in Maaseik 4.4. Participatiedag voor actoren in Mortsel 4.5. Speeddating in Mortsel: laagdrempelig en efficiënt netwerken
A/2
27 29 36 36 40
41
47
52 57 67 3 4 4 7 14 15 16 18 20 21 24 26 28 28 33 34 37 45
Afl. 16 – november 2010
Basisboek Lokaal sociaal beleid afl 16.book Page 5 Monday, December 6, 2010 3:01 PM
Lokaal sociaal beleid
A. Wegwijzer
E. PLANNING 1. Inleiding 2. Situering 2.1. Het Decreet Lokaal Sociaal Beleid 2.2. Meerwaarde van een lokaal sociaal beleidsplan 2.3. Lokale invulling van ‘lokaal sociaal beleid’ 3. Opmaak van het eerste lokaal sociaal beleidsplan 3.1. Context en planningsruimte 3.2. Projectgroep 3.3. Startvergadering 3.4. Het vormen van clusters 3.5. Planningsstructuur 3.6. Stappenplan voor het tweede lokaal sociaal beleidsplan 4. Analyse in het kader van lokaal sociaal beleid 4.1. Wat moeten we doen? 4.2. Wat kunnen we doen? 4.3. Wat willen we doen? 4.4. Synthese en visievorming 4.5. Checklists voor een analyse per beleidsdomein 4.6. Methodiek voor een participatieve analyse 5. Doelstellingen en acties 5.1. Een gedragen inhoudelijke analyse als basis 5.2. Van analyse naar beleidsbepaling 5.3. Eerste aanzet tot prioritering en trajectbepaling 5.4. Visie en missie: moeten we dat écht formuleren? 5.5. De planningslogica 5.6. Project- en actievoorstellen uitwerken en voorleggen 5.7. Uitwerken van een voorstel van opvolgingssysteem 5.8. Bespreking van ontwerp van meerjarenplan op de beleidsgroep 5.9. Uitwerken operationele timing en budgettering 5.10. Opmaak beleidsplan 5.11. Goedkeuring van het beleidsplan in de beleidsgroep en bepaling van communicatie- en participatieacties 5.12. Goedkeuring, achtereenvolgens in OCMW- en gemeenteraad 5.13. Indiening bij de Vlaamse overheid 6. Praktijkvoorbeelden 6.1. De planningsstructuur in Opwijk 6.2. Kadertekst lokaal sociaal beleid Leuven 6.3. Planning van het lokaal sociaal beleid in Leuven
Afl. 16 – november 2010
3 4 4 6 8 13 13 14 15 16 17 19 21 221 30 31 32 38 383 39 39 40 402 406 4010 4021 4022 4026 4027 4028 4030 4030 4030 4031 4031 45 50
A/3
Basisboek Lokaal sociaal beleid afl 16.book Page 6 Monday, December 6, 2010 3:01 PM
A. Wegwijzer
Lokaal sociaal beleid
6.4.
De plannings- en participatiestructuur voor lokaal sociaal beleid in Gent 6.5. Het proces van lokaal sociaal beleidsplanning onderzocht 7. Tussentijdse evaluatie van het Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2013 7.1. Wettelijk kader 7.2. Bedenkingen bij het wettelijk kader 7.3. Hoe interpreteren we 'evaluatie' in onze situatie? 7.4. Omschrijving van de evaluatieopdracht 7.5 Evaluatietechnieken
57 61 66 66 67 68 73 78
F. SOCIAAL HUIS 1. Inleiding 3 2. Situering 3 2.1. Het Sociaal Huis in decreet en omzendbrief 3 2.2. Een concept om te werken aan toegankelijkheid en bereikbaarheid 7 2.3. ‘Het sociaal huis’ in de externe communicatie en de relatie tot imago en drempelverlaging 81 3. Werken aan toegankelijkheid 812 4. Communicatie over de sociale dienst- en hulpverlening 124 4.1. Huidige praktijk 124 4.2. Communicatie op maat van de doelgroep 14 4.3. Communicatie vanuit het perspectief van de burger 15 5. Mogelijke invullingen van de loketfunctie 18 5.1. Eén fysiek loket 18 5.2. Meerdere fysieke loketten 20 5.3. Eén of meerdere virtuele loketten 20 5.4. Welke keuze maken de lokale besturen? 21 5.5. Stand van zaken voorjaar 2008 21 5.6. Stand van zaken voorjaar 2009 224 5.7. Handvaten om na te denken over de herstructurering van de loketten 226 6. Taken die samenhangen met de loketfunctie 2221 6.1. Onthaal en eenvoudige administratieve handelingen 2221 6.2. De doorverwijsfunctie 23 6.3. De informatiefunctie 24 6.4. Ondersteunende instrumenten 25 6.5. Vereisten voor een klantgericht onthaal 261 7. Praktijkvoorbeelden 264 7.1. Conceptnota Sociaal Huis in Opwijk 264 7.2. Het Sociaal Huis in Harelbeke 35 A/4
Afl. 16 – november 2010
Basisboek Lokaal sociaal beleid afl 16.book Page 7 Monday, December 6, 2010 3:01 PM
Lokaal sociaal beleid
7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 7.7. 7.8. 7.9. 7.10. 7.11. 7.12. 7.13. 7.14. 7.15. 7.16.
A. Wegwijzer
Het bezoekteam in Genk Een bevraging over het onthaal in de gemeentelijke en OCMW-diensten van Beerse Een traject naar een toegankelijker dienstverlening en een concept ‘Sociaal Huis’ in Westerlo Het welzijnsnummer van Mortsel Het Sociaal Huis in Avelgem Het Sociaal Huis in Zwevegem Het Sociaal Huis-concept in Antwerpen: netwerk van sociale infopunten Onthaal en intake in OCMW Antwerpen Roeselare: het Sociaal Huis welwel De rijke Nederlandse praktijkervaring Het sociaal huis van Zwijndrecht Het integrale zorgloket in Londerzeel Het Herenthoutse ‘Herenthuis’ Communicatie en imago in het jaarverslag en de informatiebrochure van OCMW Gent
39 44 62 66 69 79 84 92 97 101 116 123 132 139
G. COÖRDINATIE 1. Inleiding 1 2. Zes vragen en vijf antwoorden 4 2.1. Wie coördineert in het kader van het lokaal sociaal beleid? 4 2.2. Waarom zouden lokale besturen best een coördinatierol opnemen inzake lokaal sociaal beleid? 4 2.3. Wat betekent coördineren op verschillende niveaus? 5 2.4. Wat kunnen we verstaan onder coördinatie op beleidsniveau? 7 2.5. Welke taken moeten vervuld worden ter voorbereiding van een gecoördineerd lokaal sociaal beleid? Aan welke voorwaarden moet lokaal voldaan zijn om de verschillende coördinatierollen concreet te kunnen opnemen? 11 2.6. In hoeverre voldoen lokale besturen aan de voorwaarden op de verschillende domeinen? 15 H. 1. 2. 3.
BIJLAGEN Wetgeving Checklists en voorbeelden Bibliografie en nuttige websites
Afl. 16 – november 2010
A / 41