Voorbereidende raadsvergadering:
20 oktober 2009
Besluitvormende raadsvergadering:
10 november 2009
Portefeuillehouder:
S.W.G.M. Kramer
AAN DE GEMEENTERAAD
Nummer
: 2009/64
Datum
: 1 oktober 2009
Onderwerp
: Convenant Veiligheidsregio Zeeland en vorming één Brandweer Zeeland
Geachte raad, Inleiding Medio 2008 is door de Veiligheidsregio Zeeland (VRZ) een convenant gesloten met de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Dit convenant heeft tot doel om de rampenbestrijding en crisisbeheersing op orde te brengen en de veiligheidsregio verder te professionaliseren. Als tegenprestatie ontvangt de veiligheidsregio van het Rijk ongeveer 1,6 miljoen euro verdeeld over twee tranches. De eerste tranche is ontvangen na het sluiten van het convenant. De tweede tranche wordt uitgekeerd zodra alle gemeenten in de veiligheidsregio een onomkeerbaar besluit hebben genomen tot regionalisering van de lokale brandweerzorg. Een voorwaarde is wel dat dit besluit wordt genomen vóór 1 januari 2010. Voorstel − Instemmen met het tussen de VRZ en de minister van BZK afgesloten convenant. − Als consequentie daarvan instemmen met de overgang van alle brandweervrijwilligers naar de Veiligheidsregio Zeeland en de vorming van één Brandweer Zeeland onder die Veiligheidsregio per 1 januari 2011. − Beide instemmingen verlenen onder de duidelijke voorwaarde dat het, door de financiële commissie uitgevoerde en opgestelde, onderzoek en voorstel met betrekking tot de kosten en kostenverdeling van de lokale en regionale brandweerzorg aan de gemeenteraad ter instemming moet worden voorgelegd. Zonder instemming van alle 1
−
gemeenteraden afzonderlijk zal het algemeen bestuur van de VRZ geen wijziging kunnen invoeren van de financieringssystematiek. Het algemeen bestuur van de VRZ opdragen te realiseren dat door de regionalisering, binnen het nog nader vast te stellen gezamenlijke budget gebaseerd op de huidige kosten voor gemeentelijke en regionale brandweerzorg, voldaan kan worden aan de kwaliteitseisen voor brandweerzorg zoals die worden opgelegd bij de inwerkingtreding van de Wet op de veiligheidsregio’s.
2
Toelichting Veiligheid is een basisbehoefte van ieder mens. Het bieden van die veiligheid is een kerntaak van de overheid. Het is dus logisch dat zowel landelijk, regionaal als lokaal bestuurders en professionals voortdurend bezig zijn die veiligheid te verbeteren of in ieder geval gelijke tred te laten houden met alle maatschappelijke veranderingen. Voor wat betreft de brandweerzorg en rampenbestrijding worden de noodzakelijke verbeteringen grotendeels uitgevoerd binnen het raamwerk van de veiligheidsregio’s. Die verbeteringen zullen straks een wettelijke (en dus verplichtende) basis krijgen in de Wet op de veiligheidsregio’s en de bijbehorende besluiten. Argumenten Wat nu voorligt: het convenant Zoals u bekend is, hebben verschillende veiligheidsregio’s, waaronder Zeeland, met de minister van BZK een convenant gesloten dat vooruitloopt op die wet. In dat convenant zijn afspraken vastgelegd, waarbij de VRZ zich alvast verplicht een bepaald prestatieniveau te halen en waarbij de minister in ruil voor die extra voortvarendheid ook extra financiële middelen beschikbaar heeft gesteld. Een niet onbelangrijk aspect van dit convenant is de bepaling dat dit jaar nog álle Zeeuwse gemeenteraden ermee moeten instemmen. Nu bestaat het convenant voornamelijk uit allerlei operationele zaken op uitvoeringsniveau waarmee we uw raad niet hoeven en willen lastigvallen. Maar één aspect is absoluut aan de gemeenteraden voorbehouden: het feit dat na het beroepspersoneel (wat al was vastgelegd in de gemeenschappelijke regeling 2006) ook alle brandweervrijwilligers overgaan naar de VRZ en de samensmelting per 2011 van de verschillende gemeentelijke korpsen in één Brandweer Zeeland onder de bestuurlijke en operationele paraplu van de VRZ. De formele overgang van de vrijwilligers laat overigens onverlet dat zij verbonden zullen blijven aan hun eigen kazerne en gebied. De vrijwilligers vormen een essentieel onderdeel van de repressieve brandweerzorg, deze taakstelling blijft dan ook ongewijzigd. Door de nieuwe Wet op de veiligheidsregio’s zullen sowieso taken en verantwoordelijkheden op het gebied van de gemeentelijke brandweerzorg overgaan naar de veiligheidsregio. Onder andere gaan specialismen (zoals gevaarlijke stoffen, duiken, maar ook brandpreventie) onder regionale verantwoordelijkheid vallen. Maar nu hebben we als Zeeuwse gemeenten de vormgeving daarvan nog in eigen hand èn krijgen we daar extra middelen voor. We willen helder zijn: als uw raad niet instemt met het convenant dan zal de minister het tweede deel van haar extra bijdrage (nogmaals € 796.000,--) niet uitkeren. Een gemis voor de VRZ en de deelnemende gemeenten. Maar hoewel die extra gelden natuurlijk mooi zijn meegenomen, is het binnenhalen van meer geld geen doel op zich. Ons doel is aan de Zeeuwse burger een veiliger bestaan te bieden en aan de Zeeuwse gemeenteraden uiteindelijk meer veiligheid voor hun geld. De zaken die in het convenant zijn vastgelegd, dragen daar zeker aan bij. Kanttekeningen Wat later volgt: onderzoek huidige kosten lokale en regionale brandweerzorg De afgelopen jaren zijn bestuurlijke discussies gevoerd over de financiële consequenties van een geregionaliseerde brandweerzorg. Zo was het bijvoorbeeld zaak om ‘aanleungedrag’ te voorkomen: gemeenten die relatief meer hebben geïnvesteerd in hun goed geoutilleerde brandweerkorps hebben vanzelfsprekend geen zin dat op één hoop te gooien met korpsen die er op dit moment qua middelen en prestaties mogelijk minder goed voor staan. 3
Daarom is door het algemeen bestuur van de VRZ de duidelijke afspraak gemaakt dat álle brandweerkorpsen eerst op hetzelfde niveau moeten opereren (de norm van 62,5% uit de objectieve regionale ‘kwaliteitsfoto’) voordat van samengaan sprake kan zijn. Als korpsen die norm onverhoopt nog niet hebben gehaald, is reparatie alsnog voor rekening van die betreffende gemeente(n). Eén van die voorwaarden in het proces tot regionalisering is dat de huidige kosten van de regionale brandweer, waar de gemeenten gezamenlijk aan bijdragen, niet stijgen in de periode dat een nieuwe organisatie wordt ontwikkeld. Gemeenten weten dan wat zij kwijt zijn voor de regionale brandweer (op het kwaliteitsniveau van 62,5%). Natuurlijk kunnen er zich ontwikkelingen voordoen die aanleiding zijn voor nieuw beleid. Maar deze zaken zullen dan via de begrotingsprocedure van de VRZ worden voorgelegd aan de deelnemende gemeenten, die alsdan zullen besluiten over de financiering van nieuw beleid. Uiteraard dient wel rekening te worden gehouden met een voor dat moment geldende inflatiecorrectie. Aanpak en uitvoering Uw besluit zal schriftelijk kenbaar worden gemaakt aan het algemeen bestuur van de VRZ. Financiën (kosten, baten, dekking) Voortvloeiend uit het bovenstaande is ook de behoefte ontstaan om nader onderzoek te doen naar de kosten 1 van lokale en regionale brandweerzorg en hoe, op grond van een nader te bepalen verdeelsleutel, deze kosten te verdelen over de deelnemende gemeenten als sprake is van één Brandweer Zeeland. De financiële commissie onder voorzitterschap van de heer Lauret, gemeentesecretaris van de gemeente Terneuzen, verzorgt dit onderzoek. Uiterlijk voorjaar 2010 zal het onderzoek zijn afgerond en extern getoetst. Het onderzoek dient te worden voorzien van een gedragen advies ten aanzien van de mogelijke financiering van de te vormen Brandweer Zeeland. Er is afgesproken dat een samenhangend voorstel met betrekking tot die financiering door alle gemeenteraden van de deelnemende gemeenten afzonderlijk goedgekeurd moet worden. Het onderzoek zal de huidige kosten van brandweerzorg in gemeenten vergelijkbaar maken op basis van uniforme en objectieve parameters. Instemming met het convenant betekent dus niet dat uw raad nu al instemt met de wijze van financiering van een Brandweer Zeeland. Als er argumenten zijn om te komen tot een andere manier van toerekenen van kosten, dan zullen het algemeen bestuur van de VRZ en de gemeenteraden zich daarover buigen en uitspreken. Wat nu voorligt is het convenant, dat bijdraagt aan een versterking van de brandweerzorg en daarmee een veiliger Zeeland. Voorbereidende raad Een concepttekst van dit raadsvoorstel is besproken in de voorbereidende raad van 20 oktober 2008. Ter inzage liggende stukken - Brief van het algemeen bestuur van de VRZ van 14 september 2009 - Brochure 60 brandende vragen over de regionalisering van de brandweer in Zeeland - Convenant Veiligheidsregio Zeeland 2008-2009 - Beleidsprogramma Brandweerzorg 2009-2015, Samen-Stromen Het betreft hier de werkelijke huidige kosten, door de financiële commissie door middel van een onderzoek vast te stellen.
1
4
Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Kapelle, De secretaris,
De burgemeester,
mevrouw ir. M. Quapp
S.W.G.M. Kramer
5
Besluit nr. 2009/64.
De raad van de gemeente Kapelle; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 1 oktober 2009, nummer 2009/64; overwegende: − de landelijke ontwikkelingen met betrekking tot de Wet op de veiligheidsregio’s; − de gemeenschappelijke regeling VRZ 2006; − de wens van de Zeeuwse besturen om te komen tot een kwaliteitsverbetering van de brandweerzorg en rampenbestrijding tot het niveau van de nieuwe Wet op de veiligheidsregio’s en − dit op een zo efficiënt en effectief mogelijke wijze binnen de huidige brandweerkosten (bij ongewijzigd beleid) uit te voeren;
besluit:
1. 2.
3.
4.
in te stemmen met het tussen de VRZ en de minister van BZK afgesloten Convenant Veiligheidsregio Zeeland 2008-2009; als consequentie daarvan in te stemmen met de overgang van alle brandweervrijwilligers naar de Veiligheidsregio Zeeland en de vorming van één Brandweer Zeeland onder die Veiligheidsregio per 1 januari 2011. de bovengenoemde instemmingen te verlenen onder de duidelijke voorwaarde dat het, door de financiële commissie uitgevoerde en opgestelde, onderzoek en voorstel met betrekking tot de kosten en kostenverdeling van de lokale en regionale brandweerzorg aan de gemeenteraad ter instemming moet worden voorgelegd. Zonder instemming van alle gemeenteraden afzonderlijk zal het algemeen bestuur van de VRZ geen wijziging kunnen invoeren van de financieringssystematiek; het algemeen bestuur van de VRZ op te dragen te realiseren dat door de regionalisering, binnen het nog nader vast te stellen gezamenlijke budget gebaseerd op de huidige kosten voor gemeentelijke en regionale brandweerzorg, voldaan kan worden aan de kwaliteitseisen voor brandweerzorg zoals die worden opgelegd bij de inwerkingtreding van de Wet op de veiligheidsregio’s.
Vastgesteld in de openbare vergadering van de raad der gemeente Kapelle van 10 november 2009. De griffier,
De voorzitter,
