Voorbereidende raadsvergadering:
22 november 2011
Besluitvormende raadsvergadering:
20 december 2011 :
Portefeuillehouder:
E. Damen
AAN DE GEMEENTERAAD
Nummer Datum Onderwerp
: 2011/60 : 8 november 2011 : Huisvestingsvoorzieningen voor arbeidsmigranten
Geachte raad, Inleiding In opdracht van het Bestuurlijk Platform De Bevelanden is een Handreiking voor de huisvesting van arbeidsmigranten op de Bevelanden opgesteld. Aan de hand van deze Handreiking dienen de in de gemeente toelaatbare huisvestingsvoorzieningen te worden vastgesteld. Voorstel U wordt geadviseerd: de in bijlage I omschreven huisvestingsvoorzieningen vast te stellen als mogelijke huisvestingsvormen in onze gemeente; voor de mogelijke realisering van de in bijlage I genoemde huisvestingsvoorzieningen buiten de bebouwde kom, een herziening van het bestemmingsplan Buitengebied voor te bereiden.
1
Toelichting In opdracht van Bestuurlijk Platform De Bevelanden heeft de regionale werkgroep volkshuisvesting een Handreiking voor de huisvesting van arbeidsmigranten op de Bevelanden opgesteld. In de handreiking wordt aangegeven dat de omvang van de noodzakelijke huisvesting voor arbeidsmigranten in de regio niet is te achterhalen. In 2009 is een globale schatting gemaakt van 1.500 tot 2.300 in de regio werkzame arbeidsmigranten. Signalen uit de markt geven de indruk dat dit aantal is toegenomen en dat het in de toekomst nog verder zal toenemen. Voor onze gemeente wordt geschat dat in piekmomenten tussen de 700 en 900 arbeidsmigranten werkzaam zijn. De handreiking biedt oplossingsrichtingen voor initiatiefnemers om goede huisvesting te realiseren waaraan de arbeidsmigrant behoefte heeft. Argumenten 1. Arbeidsmigranten zijn noodzakelijk voor de plaatselijke en regionale economie Zoals in de Handreiking is verwoord, is de bijdrage van arbeidsmigranten aan de economie onmisbaar. Een groot deel van de arbeidsplaatsen in de glastuinbouw, de productiebedrijven en tijdens de pluk bij de fruitteeltbedrijven wordt ingevuld door arbeidsmigranten uit met name Portugal en Polen. Het is dan ook van groot belang deze mensen een plek te geven in de samenleving door middel van een goede huisvesting. Bij de in de gemeente Kapelle te realiseren voorzieningen zal in eerste instantie het accent liggen op de in de gemeente werkzame arbeidsmigranten, in tweede instantie op de in de regio werkzame arbeidsmigranten. 2. Geschikte huisvestingsvormen voorkomen illegale situaties Tot nu toe zijn arbeidsmigranten gehuisvest in allerlei panden zoals bestaande woningen, bedrijfsgebouwen, recreatiewoningen en in de horeca. Voor een deel is dit in strijd met het geldende bestemmingsplan en/of andere regelgeving, zoals brandveiligheidseisen. Het is van belang om, samen met de overige vier Bevelandse gemeenten tot structurele oplossingen voor de huisvesting te komen. 3. Handhaving van de regels is van belang De Handreiking noemt ook het belang van een goede handhaving. Nadat de huisvestingsvormen zijn vastgesteld en bekend gemaakt, is het gewenst de handhaving hierop aan te laten sluiten. Door het aanpakken van strijdige situaties worden de goede huisvestingsvoorzieningen gestimuleerd. Kanttekeningen Een aantal van de genoemde huisvestingsvoorzieningen is in strijd met het geldende bestemmingsplan en het huidige Provinciale Omgevingsplan. Met de provincie is daarom overleg gevoerd over de handreiking. Met uitzondering van de huisvesting op recreatieterreinen, het zogenaamde maatwerk en het een jaar rond laten staan van huisvestingsmiddelen op agrarische campings, staat de provincie positief tegenover de genoemde huisvestingsvoorzieningen. De agrarische camping zal door ons worden ingebracht in de procedure voor het nieuwe Omgevingsplan. Aanpak en uitvoering Na vaststelling van de huisvestingsvoorzieningen zal uw besluit kenbaar worden gemaakt aan de in de regio werkzame detacheringsbureaus. Op basis hiervan kunnen zij initiatieven ontwikkelen voor de huisvesting. Wij hechten belang aan kwalitatief goede huisvesting waarbij het beheer goed is geregeld. Medewerking kan alleen worden verleend wanneer dat is geborgd. Financiën (kosten, baten, dekking) Geen bijzonderheden. 2
Risico's Een plan voor de huisvesting van arbeidsmigranten maakt vaak emoties los in de directe woonomgeving. Wanneer voor het plan een bestemmingsplanprocedure noodzakelijk is, zullen bezwaren vertragend werken. Met de omgeving zal daarom door de initiatiefnemer en de gemeente goed en tijdig moeten worden gecommuniceerd. Voorbereidende raad Een concepttekst van dit raadsvoorstel is besproken in de voorbereidende raad van 22 november 2011. Ter inzage liggende stukken - Collegeadvies van 27 oktober 2011, - Bijlage I; omschreven voorzieningen, - Bijlage II; situaties met aangegeven gebieden, - Handreiking huisvesting arbeidsmigranten.
Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Kapelle, De secretaris, De burgemeester,
mevrouw ir. M. Quapp
mr. A.B. Stapelkamp
3
Besluit nr. 2011/60.
De raad van de gemeente Kapelle; overwegende dat het uit een oogpunt van goede volkshuisvesting gewenst is huisvestingsvoorzieningen voor arbeidsmigranten mogelijk te maken; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 8 november 2011, nummer 2011/60;
besluit:
de in bijlage I omschreven voorzieningen voor de huisvesting van arbeidsmigranten vast te stellen.
Vastgesteld in de openbare vergadering van de raad der gemeente Kapelle van 20 december 2011. De griffier,
De voorzitter,
Bijlage 1 Huisvesting arbeidsmigranten Omschreven voorzieningen uit de “Handreiking voor het huisvesten van arbeidsmigranten op de Bevelanden” Deel 1 Huisvesting voor seizoensgebonden arbeidsmigranten Voorziening Agrarische camping Op deze camping, die gelegen is binnen of aansluitend aan het bouwvlak van het bestemmingsplan, mogen stacaravans of woonunits worden geplaatst; met een gezamenlijk oppervlak van ten hoogste 250 m², voor gebruik in de periode 15 maart tot en met 31 oktober, ten behoeve van werknemers voor het eigen agrarisch bedrijf. Wanneer de agrarische camping zodanig is gelegen dat deze vanuit de openbare ruimte niet zichtbaar is, hoeven de units na de periode van gebruik niet te worden weggehaald. Per situatie zal dit moeten worden beoordeeld. Hierbij kan worden meegenomen dat door in te planten groenstroken de camping mede aan het zicht kan worden onttrokken. Ook het kleurgebruik heeft invloed op de zichtbaarheid.
Afwijking van bestaand beleid of regelgeving Het bestemmingsplan Buitengebied staat niet toe dat de units buiten de periode van 10 weken op de agrarische camping blijven staan.
Overwegingen Deze voorziening toestaan. Opnemen in de komende herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. Hierbij verwoorden dat de camping niet alleen voor werknemers voor het eigen bedrijf is, maar voor de agrarische sector. In de tussentijd de voorziening toestaan met een gedoogbeschikking. Medewerking verlenen mits wordt voldaan aan vastgestelde kwaliteitscriteria van de units en de camping zelf.
Inpandige voorziening Hierbij gaat het om een huisvestingsvoorziening in een bestaand of nieuw te bouwen bedrijfsgebouw; gelegen binnen het bouwvlak, met een gezamenlijk oppervlak van ten hoogste 250 m², ten behoeve van werknemers voor het eigen agrarisch bedrijf.
Geen strijdigheid. Is opgenomen in bestemmingsplan Buitengebied.
Deze voorziening toestaan.
Minicamping Deze camping, die aansluitend aan een agrarisch bouwvlak is gelegen, bestaat uit; Maximaal 25 standplaatsen, Maximaal 100 m² aan sanitairgebouw en recreatieruimte.
De in het bestemmingsplan Buitengebied opgenomen mogelijkheid voor het verlenen van ontheffing verbiedt het permanent wonen op een minicamping.
Deze voorziening niet toestaan. De mogelijkheid van een agrarische camping maakt deze voorziening overbodig.
2
Deel 2 Huisvesting voor tijdelijke arbeidsmigranten Voorziening Logiesgebouwen in bestaande complexen Bestaande complexen in de bebouwde kom met een bestemming ‘Maatschappelijk’, ‘Wonen’ of daarmee gelijk te stellen bebouwing kunnen zeer geschikt zijn voor huisvesting van tijdelijke werknemers. Ook bestaande kantoorpanden kunnen, mits de structuur, de locatie en de prijs zich daartoe leent, geschikt zijn voor de huisvesting van arbeidsmigranten. Voor een bestaand complex geldt de capaciteit waarvoor het gebouw oorspronkelijk is ontworpen. Wanneer het bestemmingsplan dit toelaat, kan het gebouw eventueel worden uitgebreid. Het is van belang vooraf duidelijke afspraken te maken tussen de gemeente en de verhuurder over het beheer. Omdat het hier gaat om het bieden van nachtverblijf aan personen, dient in de meeste gevallen het bestemmingsplan gewijzigd te worden in een passende bestemming. Het complex kan daarmee plaats bieden aan tijdelijke werknemers die elders hun hoofdverblijf hebben. Het is van belang dat de herbestemming geen belemmeringen oplevert voor de omliggende functies. Nieuwbouw van logiesgebouw Het realiseren van nieuwe logiesgebouwen voor de huisvesting van tijdelijke arbeidsmigranten is mogelijk. Initiatieven hiertoe worden getoetst aan de volgende voorwaarden. Het logiesgebouw dient binnen de bestaande kernen of aan de randen hiervan, dan wel aansluitend aan een enkele bestaande bedrijfsbebouwing, te worden gerealiseerd, Het gebouw dient aan te sluiten op een daartoe geschikte wegenstructuur, Er dient sprake te zijn van het gebruik door personen die elders hun hoofdverblijf hebben, Er dienen vooraf duidelijke afspraken gemaakt te worden over het beheer tussen de gemeente en de verhuurder, De nieuwe functie mag geen belemmering vormen voor de omliggende func-
Afwijking van bestaand beleid of regelgeving Geen strijdigheid mits de bestemming passend is.
Overwegingen Gelet op het dorpse karakter van onze kernen, in bestaande gebouwen in de kernen in principe een logiesgebouw toestaan voor maximaal 20 personen. De minimale afstand tussen twee voorzieningen bedraagt minimaal 200m. In de in bijlage II aangegeven gebieden van de kern Kapelle/Biezelinge in principe een voorziening van maximaal 50 personen toestaan. Medewerking aan de bestemmingsplanprocedure kan worden verleend wanneer onder andere de voorziening aan kwaliteitscriteria voldoet, er voldoende parkeergelegenheden aanwezig zijn en nadere afspraken over het beheer worden vastgelegd in een overeenkomst.
Het bestemmingsplan Buitengebied staat niet toe dat aan de randen van de kernen en aansluitend aan een enkele bestaande bedrijfsbebouwing wordt gebouwd.
Geen nieuw logiesgebouw in de kernen toestaan. In de in bijlage II aangegeven gebieden aan de randen van de kernen in principe één grootschalige voorziening van minimaal 100 en maximaal 150 personen toestaan bij de kern Wemeldinge en één voorzieningen bij de kern Kapelle/Biezelinge. In de in bijlage II aangegeven gebieden aan de randen van de kernen in principe een voorziening van maximaal 50 personen toestaan. Medewerking aan de bestemmingsplanprocedure wordt verleend wanneer onder andere de voorziening aan kwaliteitscriteria voldoet, er voldoende parkeergele-
3
ties.
Inpandige voorziening op een agrarisch bouwvlak Hierbij gaat het om een huisvestingsvoorziening in een bestaand of nieuw te bouwen bedrijfsgebouw; gelegen binnen het bouwvlak, met een gezamenlijk oppervlak van ten hoogste 250 m², ten behoeve van werknemers voor het eigen agrarisch bedrijf. Logiesfunctie in vrijkomende bebouwing in het buitengebied Van tijd tot tijd komen door bedrijfsbeeindiging gebouwen van met name agrarische bedrijven beschikbaar. Afhankelijk van de ligging kunnen deze geschikt zijn voor de huisvesting van tijdelijke arbeidsmigranten. Hiervoor dient het complex te worden omgevormd tot logiesgebouw(en). In sommige situatie is het mogelijk binnen het bouwvlak ook nieuwe gebouwen te realiseren. Het is van belang vooraf duidelijke afspraken te maken tussen de gemeente en de verhuurder over het beheer. Omdat het hier gaat om het bieden van nachtverblijf aan personen, dient in de meeste gevallen in het bestemmingsplan een passende bestemming te worden aangegeven. Het complex kan daarmee plaats bieden aan tijdelijke arbeidsmigranten die elders hun hoofdverblijf hebben. Het is van belang dat de herbestemming geen belemmeringen oplevert voor de omliggende functies.
Geen strijdigheid.
Bestaande woningvoorraad De verhuur van bestaande woningen door particulieren of woningbouwverenigingen voor de huisvesting van tijdelijke arbeidsmigranten is mogelijk. De begripsbepalingen van het bestemmingsplan dienen zodanig te zijn omschreven dat meerdere personen niet een huishouden zijnde binnen de woonbestemming kunnen wonen. Wanneer bijvoorbeeld in de begripsomschrijving is opgenomen dat een woning bestemd is voor “de huisvesting van personen” wordt hieraan voldaan. Een omschrijving voor een woning die zegt dat een woning bedoeld is voor “de huisvesting van uitsluitend één
Meer dan vier arbeidsmigranten in een reguliere woning is op grond van de nieuwe bestemmingsplannen niet mogelijk.
Het bestemmingplan Buitengebied biedt deze mogelijkheid niet.
genheden aanwezig zijn en nadere afspraken over het beheer worden vastgelegd in een overeenkomst. Deze voorziening toestaan.
Deze voorziening toestaan. De omvang van de bestaande bebouwing en de oppervlakte van perceel bepaald het maximaal aantal te huisvesten arbeidsmigranten. Opnemen in de komende herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. In de tussentijd kan medewerking aan een bestemmingsplanprocedure worden verleend.
4
Deze voorziening toestaan. Op grond van de huidige bestemmingsplannen voor de kernen staan we toe dat maximaal vier arbeidsmigranten zijn gehuisvest in een bestaande woning. De woning dient te voldoen aan de brandveiligheidsvoorschriften.
huishouden” voldoet hier niet aan. In een dergelijk geval dient deze huisvestingsvorm planologisch mogelijk te worden gemaakt. Daarnaast is het bij deze huisvestingsvorm van belang dat de woning voldoet aan de technische gebruiks- en bouwkundige eisen van het Bouwbesluit en het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken (Gebruiksbesluit). Voor de toepassing van dergelijke (brand)veiligheidsvoorschriften op de huisvesting van arbeidsmigranten in reguliere woningen wordt een apart advies opgesteld. Recreatieterreinen Recreatieparken met recreatiewoningen of chalets kunnen zich lenen voor het structureel huisvesten van tijdelijke arbeidsmigranten. Wanneer het gaat om een gedeelte van een recreatiepark is het van belang om de twee functies fysiek gescheiden te houden. De beste oplossing zal worden gevonden wanneer een afzonderlijk gedeelte met een aparte toegang wordt gerealiseerd voor de tijdelijke arbeidsmigranten. Het is van belang vooraf duidelijke afspraken te maken tussen de gemeente, de eigenaar van het park en de verhuurder over het beheer. Het moet gaan om het huisvesten van personen die elders hun hoofdverblijf hebben.
Het permanent huisvesten van arbeidsmigranten is strijdig met de bestemming recreatie.
Gelet op het belang van de recreatie voor met name de kern Wemeldinge, geen huisvesting van arbeidsmigranten op recreatieterreinen toestaan. Het al dan niet toestaan van deze huisvestingsvorm op De Oesterbaai wordt in een afzonderlijk traject besloten.
Maatwerk Bij grootschalige arbeidslocaties, zoals kassenbedrijven, en bedrijfslocaties met een enkel bedrijf kan een initiatief voor een grootschalig logiesgebouw in het landelijk gebied worden besproken. Wanneer aan ten minste 100 personen werkzaam op het eigen bedrijf huisvesting moet worden geboden, spreken we van een grootschalige arbeidslocatie. Voor regio de Bevelanden zijn dit met name de kassencomplexen. Een dergelijk logiesgebouw dient op of aansluitend aan het bouwvlak van het bedrijf te worden gerealiseerd. Per locatie zal worden bepaald welke aspecten van toepassing zijn. Het plan voor deze huisvestingsmogelijkheid dient primair gericht te zijn op de huisvesting van arbeidsmigranten die werkzaam zijn op het eigen bedrijf.
Deze mogelijkheden zijn strijdig met het bestemmingsplan Buitengebied.
Deze voorziening beschikbaar houden om een definitieve voorziening bij Seasun mogelijk te maken.
5
