Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel
12 december 2007 / 278/2007 Fatale termijn: besluitvorming vóór:
1 januari 2008 Onderwerp
Interactieve website geschiedenis arbeidsmigranten uit Turkije, 1960-1973 Programma / Programmanummer
Facilitaire diensten / 9630 Portefeuillehouder
P. Lucassen
Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d.
20 november 2007 Samenvatting
Het Regionaal Archief Nijmegen wil cultureel erfgoed van migranten opnemen in haar collectie. Het RAN heeft daartoe een pilot project opgezet, gericht op de ontwikkeling van een interactieve website over de geschiedenis van arbeidsmigranten uit Turkije. Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met organisaties van betrokkenen. Doel is a) een basisstructuur te ontwikkelen voor een interactieve website die in de toekomst kan worden uitgebouwd en kan worden gebruikt door andere groepen; b) opsporen, bewaren en toegankelijk maken van cultureel erfgoed van migranten. De Provincie Gelderland verleent subsidie ten bedrage van € 31.914. Voorwaarde is dat de gemeente zelf garant staat voor (minimaal) 50% van de kosten. De looptijd van het project is van oktober 2007 t/m mei 2009 en de totale kosten bedragen € 66.931.
Voorstel om te besluiten
1. De financiering van het pilot project Cultureel Erfgoed Migranten (2007-2009) als volgt vast te stellen: € 31.914 Provinciale subsidie, € 8.000 product Emancipatie en Integratie (9430-02), € 10.000 I-net 2e fase (9610-22) en € 17.017 binnen bestaande begroting (uren-inzet). 2. De volgende doelen van dit pilot project vast te stellen: a) ontwikkeling van een basisstructuur voor een interactieve website voor cultureel erfgoed van migranten; b) opsporen, bewaren en breed toegankelijk maken van cultureel erfgoed van migranten in Nijmegen. 3. Bijbehorende begrotingswijziging vast te stellen.
raadsvoorstel 2007.10.15 RAN-CEMT.doc
Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1
Inleiding
De provincie Gelderland verleent aan het Regionaal Archief Nijmegen een eenmalige subsidie van maximaal € 31.914 voor het project ‘Interactieve website geschiedenis arbeidsmigranten’. Voorwaarde is dat de gemeente zelf garant staat voor (minimaal) 50% van de kosten. Wij zetten ten behoeve van deze pilot € 35.017 aan eigen middelen in over de jaren 2007, 2008 en 2009. Daartoe is een begrotingswijziging noodzakelijk.
1.1 Relatie met programma
Opdat de toegankelijkheid van het publiek geheugen gewaarborgd is, draagt het RAN zorg voor het inspecteren, acquireren, beheren en ter beschikking stelen van archieven, collecties en andere informatiebronnen voor de gemeente Nijmegen. De etnische en culturele samenstelling van de bevolking is de laatste decennia ingrijpend gewijzigd als gevolg van verschillende migratiebewegingen. Het is de verantwoordelijkheid van het RAN de nieuwe groepen op te nemen in het publiek geheugen.
2
3
Doelstelling
Het betreffende project heeft een tweeledige doelstelling: a. Ontwikkelen van een basisstructuur voor een interactieve website van het RAN voor cultureel erfgoed van migranten in Nijmegen. b. Opsporen, bewaren in het RAN en breed toegankelijk maken van cultureel erfgoed van migranten in Nijmegen. Het gaat daarbij niet alleen om materieel, maar ook om immaterieel erfgoed zoals verhalen en herinneringen. Argumenten
a. Interculturalisering van het publiek geheugen Volgens cijfers van het CBS zijn van de 16,4 miljoen inwoners van Nederland, ruim 3 miljoen afkomstig van elders. Daarvan weer is iets meer dan de helft afkomstig uit nietwesterse landen. In het jaar 2050 heeft naar schatting 4,8 van de 16,8 inwoners wortels elders in de wereld, waarvan 2,7 miljoen van oorsprong niet-westers.1 Het erfgoed dat deze groepen nieuwkomers meebrengen en hun ervaringen als immigrant vormen een belangrijk ingrediënt van de identiteit en van de collectieve herinnering van Nederland in de toekomst. Wij willen onze verantwoordelijkheid nemen en er zorg voor dragen dat het erfgoed van migranten een plaats krijgt in ons Regionaal Archief Nijmegen. De pilot is gericht op de Turkse gemeenschap die in Nijmegen de grootste groep vormt onder de arbeidsmigranten (5.048, 3 % van de bevolking). Focus van het project ligt op de eerste generatie arbeidsmigranten, om de simpele reden dat degenen die het eerst aankwamen inmiddels een leeftijd hebben bereikt van rond de zeventig jaar. Wanneer wij hun verhalen, hun overwegingen voor vertrek, hun belevenissen en emoties willen bewaren, dan moeten we niet lang meer wachten. Dit besef is ook aanwezig binnen de Turkse gemeenschap, zoals bleek in gesprekken met verschillende Nijmeegse Turkse organisaties.
1
CBS: 08-01-2007, bron Statline, Kerncijfers allochtonenprognoses 2006-2050.
b. Nieuwe activiteit van het RAN Het project is innovatief en brengt extra ontwikkelkosten met zich mee, waarin het budget van het RAN niet voorziet. Er is om die reden een projectsubsidie aangevraagd. Het innovatieve karakter is drieledig: - Nieuwe doelgroep en nieuw onderwerp: migranten Arbeidsmigranten zijn vanaf de jaren zestig naar Nederland gekomen en vormen per definitie een nieuwe groep voor archiefdiensten. Zoals archiefdiensten nog geen expertise en netwerk hebben opgebouwd onder deze groep burgers, zijn anderzijds de bedoelde groepen over het algemeen niet bekend met archiefdiensten. Er bestaat dan ook consensus over de extra inzet en de specifieke benadering die vereist is voor het verzamelen van materieel en immaterieel erfgoed van arbeidsmigranten.2 - Nieuwe methoden om materiaal te verzamelen: Bij het verzamelen van historische documenten en verhalen wordt nauw samengewerkt met Turkse organisaties. De interviews worden afgenomen in de moedertaal en voorbereid met kinderen en kleinkinderen van de informanten. Daarnaast zullen reminiscentiebijeenkomsten worden georganiseerd. - Nieuwe technieken om materiaal beschikbaar te stellen: Door digitaal aanbieden van het verzamelde materiaal wordt de toegankelijkheid vergroot. Het budget voor digitalisering van het RAN voorziet echter niet in ontwikkelingskosten van een nieuwe interactieve website. 4
5
2
Risico’s
N.v.t.
Financiën
De totale kosten van het project worden geraamd op € 66.931. Onderstaand overzicht geeft een beeld van de verwachte kosten gedurende de projectperiode van 2007-2009.
Zie Studiedag vanDaar!, 5-10-2006.
Kosten project arbeidsmigranten Omschrijving: Loonkosten: Eigen uren (130) RAN functioneel ontwerp Eigen uren (175) RAN, project uitvoering Projectmedewerker (500 uur), extra Overige kosten Vormgeving site, Webformulieren Promotie, publiciteit, reminiscentie Verfilming interviews, vertaling Accountantskosten Diverse kosten en onvoorzien Totale kosten
3 mnd 2007
€ € €
€
896 1.015 4.280
6.191
12 mnd 2008
5 mnd 2009
Totaal
€ € €
3.584 4.058 18.190
€ € €
1.493 1.691 6.420
€ € €
5.973 6.764 28.890
€ € €
4.500 4.000 8.500
€
1.000
€ €
200 43.032
€ € € €
2.500 1.500 3.104 17.708
€ € € € € €
5.500 4.000 11.000 1.500 3.304 66.931
Daartegenover staan de volgende inkomsten geraamd. Het jaar 2007 kan opgevangen worden binnen de bestaande begroting van het RAN. In 2008 worden er vanuit het Programma Emancipatie en Integratie en van I-Net bijdragen van resp. € 8.000 en € 10.000 geleverd. Opbrengsten project arbeidsmigranten Eigen uren gemeente Eigen bijdrage Archief 2007 Emancipatie en Integratie (9430-02) I-net 2e fase (9610-22) Bijdrage provincie, voorschot Bijdrage provincie, na vaststelling Totale inkomsten
6
Communicatie
3 mnd 2007 € 1.911 € 4.280
€
6.191
12 mnd 5 mnd 2008 2009 Totaal € 7.642 € 3.184 € € €
8.000 10.000 17.390
€
43.032
€ € €
8.141 6.383 17.708
€
66.931
a. Middels een tweetalige folder wordt het project uitgelegd en wordt een oproep gedaan om materiaal ter beschikking te stellen. Deze folder wordt breed verspreid binnen de Turkse gemeenschap, maar ook onder bedrijven, instellingen, wijkcentra. b. Turkse organisaties en instellingen worden persoonlijk benaderd. c. Tijdens een startbijeenkomst worden alle aspecten van het project uitgelegd. d. Locale pers, radio en tv worden gevraagd aandacht te besteden aan het project. e. Via verschillende links op de website van de gemeente Nijmegen worden burgers geattendeerd op de nieuwe site.
7
Uitvoering en evaluatie
Uitvoering van het project ligt in handen van het RAN. Januari 2008 en januari 2009 zullen voortgangsrapportages worden aangeboden aan de subsidiegever. Het project wordt met een eindrapportage afgesloten. Omdat het om een pilot gaat zullen de rapportages steeds een evaluatief karakter dragen.
College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,
De Secretaris,
mr. Th.C. de Graaf
P. Eringa
Bijlage(n):
1. Projectplan Cultureel erfgoed migranten, 14-03-2007 2. Begrotingswijziging, BW-00516
PROJECTPLAN 14-03-2007
CULTUREEL ERFGOED MIGRANTEN REGIONAAL ARCHIEF NIJMEGEN
Democratize history incorporate multiple voices reach diverse audiences encourage popular participation in presenting and preserving the past
1
Center for History and New Media, George Mason University, www.chnm.gmu.edu
1
PROJECTPLAN CULTUREEL ERFGOED MIGRANTEN NIJMEGEN Regionaal Archief Nijmegen
1. GEGEVENS OVER HET PROJECT
1.1
Onderwerp Ontwikkeling van een interactieve website betreffende het leven van Turkse arbeidsmigranten in Nijmegen, in de periode van werving, overkomst en vestiging, tussen 1960 en 1973.
1.2
Doelstelling Het project heeft een tweeledige doelstelling: a. Ontwikkelen van een basisstructuur voor een interactieve website van het RAN voor cultureel erfgoed van migranten in Nijmegen. b. Opsporen, bewaren in het RAN en breed toegankelijk maken van cultureel erfgoed van migranten in Nijmegen. Het gaat daarbij niet alleen om materieel, maar ook om immaterieel erfgoed zoals verhalen en herinneringen.
1.3 Toelichting bij de doelstelling 1.3.1 Interculturalisering van the house of memory Volgens cijfers van het CBS zijn van de 16,4 miljoen inwoners van Nederland, ruim 3 miljoen afkomstig van elders. Daarvan weer is iets meer dan de helft afkomstig uit niet-westerse landen. In het jaar 2050 heeft naar schatting 4,8 van de 16,8 inwoners wortels elders in de wereld, waarvan 2,7 miljoen van oorsprong niet-westers. 2 Het erfgoed dat deze groepen nieuwkomers meebrengen vormt een belangrijk ingrediënt van de identiteit en van de collectieve herinnering van Nederland in de toekomst. Het Regionaal Archief Nijmegen wil daarom zijn verantwoordelijkheid nemen en er zorg voor dragen dat deze groepen een plaats krijgen in wat wordt genoemd the house of memory. 1.3.2
Historische documenten en interviews Centraal begrip in dit project is ‘cultureel erfgoed van migranten’, dat in Frankrijk wordt aangeduid als patrimoines de l’immigration en in Engeland als cultural heritage. Cruciaal onderdeel van het hier voorgestelde project is het verzamelen van historische documenten en audiovisueel vastgelegde interviews. Deze laatste zijn van belang omdat de verhalen betekenis geven aan de materiële objecten en dimensies toevoegen aan de representatie van het verleden via emoties, humor, lichaamstaal.
1.3.3
Digitaal en interactief Het project is een pilot en moet leiden tot een basisstructuur voor een lokale interactieve website beheerd door het RAN. In deze opzet sluit het project aan op het proces van digitalisering van archieven dat zich ook in Nijmegen voltrekt. Anderzijds sluit het project aan op de ontwikkeling van interactieve archivering van migratiegeschiedenis. Op dit terrein zijn de ervaringen in Engeland en Frankrijk inspirerend; beide landen kennen een omvangrijke website op het gebied van
2
CBS: 08-01-2007, bron Statline, Kerncijfers allochtonenprognoses 2006-2050.
Projectplan RAN-CEM interactieve website 14-03-2007
2
migratiegeschiedenis 3 . Wij gaan er van uit dat ook in Nederland binnen afzienbare tijd een dergelijk initiatief van de grond komt. De Nijmeegse site kan in de toekomst daarop aansluiten. 1.3.4
Focus op de eerste generatie arbeidsmigranten uit Turkije Voor het verzamelen van persoonlijke documenten en verhalen is een vertrouwensrelatie van belang. In de voorbereidende fase is daarom aangesloten bij bestaande netwerken en contacten. Deze liggen binnen de Turkse gemeenschap die in Nijmegen de grootste groep vormt onder de arbeidsmigranten (5.048, 3 % van de bevolking). Focus van het project ligt op de eerste generatie arbeidsmigranten, om de simpele reden dat degenen die het eerst aankwamen inmiddels een leeftijd hebben bereikt van rond de zeventig jaar. Wanneer wij hun verhalen, hun overwegingen voor vertrek, hun belevenissen en emoties willen bewaren, dan moeten we niet lang meer wachten. Dit besef is ook aanwezig binnen de Turkse gemeenschap, zoals bleek in gesprekken met verschillende Nijmeegse Turkse organisaties.
1.4
Opzet van het project Het project bestaat uit 5 hoofdelementen:
1.4.1
Participatie Turkse organisaties: werkgroep en klankbordbijeenkomsten In de voorbereidingsfase zijn drie Turkse organisaties benaderd. Zij reageerden enthousiast en hebben toegezegd mee te werken. Er zal een werkgroep worden gevormd bestaande uit minimaal 4 en maximaal 8 personen uit de doelgroep plus de projectmedewerker. Deze werkgroep krijgt een belangrijke taak in het motiveren van de Turkse gemeenschap, het leggen van contacten en selecteren van deelnemers aan het oral history-gedeelte. De werkgroep zal regelmatig klankbordbijeenkomsten organiseren. Daarvoor worden uitgenodigd: organisaties, sleutelfiguren en belangstellenden binnen de Turkse gemeenschap in Nijmegen.
1.4.2
Ontwikkeling website Voor het functioneel ontwerp van de website zullen we ons laten inspireren door de eerder genoemde Engelse en Franse sites. De Engelse website is sterk vanwege een heldere en gebruikersvriendelijke opbouw, de Franse site is inspirerend in haar inhoudelijke oriëntatie. 4 De applicatie wordt ontwikkeld door de betreffende gemeentelijke afdeling . De uiteindelijke structuur, vormgeving en inhoud worden bepaald in overleg tussen website-ontwikkelaar, de werkgroep en het RAN, dat eindverantwoordelijke is.
1.4.3
3 4
Historische documenten De historische documenten die verzameld worden zijn van uiteenlopende aard, het betreft o.a. persoonlijke brieven, foto’s en andere documenten rond de werving, de reis, het werk, de aankomst en vestiging in Nederland. Het verzamelde materiaal wordt geïnventariseerd en een selectie wordt opgenomen in het digitale archief. Originelen worden in het RAN bewaard. De selectie geschiedt door de werkgroep en wordt ter goedkeuring voorgelegd aan
Voorbeelden: www.histoire-immigration.fr en www.movinghere.org.uk Zie verslag Studiedag migrantenerfgoed vanDaar!, 05-10-06, pag.2.
Projectplan RAN-CEM interactieve website 14-03-2007
3
acquisitiemedewerkers van het RAN, dat eindverantwoordelijk is voor de selectie. 1.4.4
Interviews en reminiscentiebijeenkomsten Een centraal onderdeel van het project is het verzamelen van verhalen. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van twee verschillende technieken: reminiscentiebijeenkomsten 5 en interviews. In beide gevallen is de voertaal Turks vanwege het niveau van beheersing van de Nederlandse taal bij de beoogde informanten; in het Nederlands zou te veel van de verhalen en de daarin besloten emoties verloren gaan. De interviews worden op film vastgelegd en fragmenten worden ondertiteld op de website gepubliceerd. Reminiscentie-bijeenkomsten: reminiscentie is een methode om doelbewust en gericht herinneringen op te halen, door middel van beelden (foto’s en films), documenten, muziek, verhalen van vroeger. Op bijeenkomsten in kleine kring stimuleren de deelnemers elkaar en komen de verhalen als het ware vanzelf naar boven. Interviews zijn gericht op individuen die geselecteerd worden door de Turkse organisaties en de werkgroep. Het streven is om maximaal 5 informanten te interviewen, aan de hand van een topic-lijst. Het is de bedoeling dat de interviews worden afgenomen in samenwerking met kinderen en kleinkinderen van de eerste generatie arbeidsmigranten.
1.4.5
Teksten schrijven, redigeren en (laten) vertalen Naast een algemene inleiding over de arbeidsmigratie naar Nijmegen, worden de historische documenten en interviews voorzien van begeleidende teksten, in het Nederlands en Turks.
1.5
Te behalen resultaten van het project a. Drempelverlaging van het RAN voor migranten; b. Veiligstellen van cultureel erfgoed van arbeidsmigranten in Nijmegen; c. Vergroting van kennis Nijmeegse burgers over arbeidsmigratie; d. Turks-Nederlandstalige interactieve website binnen het RAN, die tevens model staat voor andere groepen migranten.
1.6
Projectpartners Projectpartners zijn Turkse organisaties in Nijmegen: a. Alevietische Culturele Vereniging Haci Bektas Veli; b. Demokrat Halk Dernegi (Democratische Volksvereniging - DHD); c. Stichting Turkse Ouderen Nijmegen (STON); d. Jongerenorganisatie Turquoise; e. Regionaal Archief Gemeente Nijmegen. Het streven is om in een later stadium contacten te leggen met partners in Turkije, zoals de Türk Tarih Vakfi (Stichting voor Turkse Geschiedenis).
1.7
5
Nadere toelichting/beschrijving van de samenwerking met projectpartners Rol van het Regionaal Archief Nijmegen (RAN) a. initiator van het project;
Zie Stichting Tijdgeest, Amsterdam: www.tijdgeest.nl en www.verhalenvanvroeger.nl.
Projectplan RAN-CEM interactieve website 14-03-2007
4
b. beheer van de producten (historische documenten en interviews); c. projectcoördinator; d. contact met de subsidieverleners en beheer van de financiële middelen; e. selectie van de aangeboden documenten. Werkwijze voortraject Voor een draagvlakpeiling onder de Turkse gemeenschap, het zoeken van projectpartners en de opzet van een project is een projectmedewerker aangetrokken voor 2,5 maand één dag per week. In oktober en november 2006 is een aantal Turkse organisaties benaderd met de vraag of zij wilden meewerken aan het project. Het initiatief werd enthousiast ontvangen en de benaderde organisaties zegden hun medewerking toe. Op grond daarvan is een projectvoorstel ontwikkeld. Werkgroep: convenant en protocol Er zal een werkgroep worden gevormd, bestaande uit minimaal 4 en maximaal 8 leden van de deelnemende organisaties en een projectcoördinator. Deze werkgroep legt zich vast op het projectplan en de uitvoering ervan. Vervolgens zal door de samenwerkende partners een convenant worden getekend, waarin de taken, verantwoordelijkheden, financiële aspecten worden vastgelegd en waarin een protocol is opgenomen over de werkwijze.
1.8
Bijzonder karakter en voorbeeldwerking van het project Het voorgestelde project onderscheidt zich op drie verschillende manieren van wat tot nu toe gangbaar is bij archiefdiensten in Nederland: a. de digitalisering; b. het interactieve karakter van de te ontwikkelen website; c. de participatie van de Turkse gemeenschap in de ontwikkeling en uitvoering van het project.
1.9
Geen reguliere activiteit van de instelling Het voorgestelde project is innovatief met eenmalige ontwikkelkosten waarin het budget van het RAN niet voorziet. Het is de bedoeling dat het project uitmondt in een nieuwe reguliere activiteit. Het voorgestelde project is innovatief op drie punten: a. Nieuwe doelgroep en nieuw onderwerp: migranten Arbeidsmigranten zijn vanaf de jaren zestig naar Nederland gekomen en vormen per definitie een nieuwe groep voor archiefdiensten. Zoals archiefdiensten nog geen expertise en netwerk hebben opgebouwd onder deze groep burgers, zijn anderzijds de bedoelde groepen over het algemeen niet bekend met archiefdiensten. Er bestaat dan ook consensus over de extra inzet en de specifieke benadering die vereist is voor het verzamelen van materieel en immaterieel erfgoed van arbeidsmigranten. 6 b. Nieuwe technieken om materiaal beschikbaar te stellen: Het budget voor digitalisering van het RAN voorziet niet in ontwikkelingskosten van een nieuwe interactieve website. c. Nieuwe methoden om materiaal te verzamelen: Bij het verzamelen van historische documenten en verhalen wordt nauw
6
Zie Studiedag vanDaar!, 5-10-2006.
Projectplan RAN-CEM interactieve website 14-03-2007
5
samengewerkt met Turkse organisaties. De interviews worden afgenomen in de moedertaal en voorbereid met kinderen en kleinkinderen van de informanten. Daarnaast zullen reminiscentie-bijeenkomsten worden georganiseerd.
1.10
Beoogde doelgroep Verzameling materiaal: a. Arbeidsmigranten: veiligstellen erfgoed. Gebruikers: b. Migrantengemeenschap en hun toekomstige nazaten: kennen van de eigen geschiedenis; c. Scholen: vergroten toegankelijkheid archief door laagdrempelige digitale beschikbaarheid van materiaal; d. Instellingen voor ouderenzorg: beschikbaarheid van documentatie van het alledaagse leven in de moedertaal; e. Wetenschap: empirische gegevens en verhalen met betekenisgeving. d. Burgers in het algemeen: vergroten van kennis over Turkse Nederlanders.
1.11
Communicatieplan a. Middels een tweetalige folder wordt het project uitgelegd en wordt een oproep gedaan om materiaal ter beschikking te stellen. Deze folder wordt breed verspreid binnen de Turkse gemeenschap, maar ook onder bedrijven, instellingen, wijkcentra. b. Turkse organisaties en instellingen worden persoonlijk benaderd. c. Tijdens een startbijeenkomst worden alle aspecten van het project uitgelegd. d. Locale pers, radio en tv worden gevraagd aandacht te besteden aan het project. e. Via verschillende links op de website van de gemeente Nijmegen worden burgers geattendeerd op de nieuwe site.
1.12
Bekendmaking resultaten a. Geschreven projectverslag b. Website.
1.13
Aanvang en duur van het project. Oktober 2007 t/m mei 2009.
Projectplan RAN-CEM interactieve website 14-03-2007
6
Aanleveren begrotingswijziging Steller
A. Voeten
BW Soort wijziging Soort besluit Besluitperiode Omschrijving
BW-00516 CON Webs Let Begrotingswijziging BESL-RAAD 200711 CON Website migr.
op, lees eerst de WERKINSTRUCTIE die op het intranet staat.
0,00 0,00
Verrekeningen debet Verrekeningen credit Saldo Totaal debet Totaal credit Saldo kpl /
product
product specificatie Soort mutatie Document soort 60703 D 60703 D 60789 D 60789 D 60789 D 60789 D 60085 S0986
kosten-
wijk
soort
43039 46003 86002 84007 43000 43039 44015
goed 14.524,00 14.524,00 goed
goed
goed
10.000,00 10.000,00 goed 27.390,00 27.390,00 goed
goed
goed
2007
2008
2009
2010
2011
goed 0,00 0,00
functie
0,00 0,00
0,00 0,00 goed
0,00 0,00
0,00 0,00
Deb / Cred
D D D D D D D
0,00 0,00
D D C C D D D
MV Meerjr.var. WYZ-MV € 10.000,00€ 10.000,00 € 10.000,00 € 17.390,00 € 18.190,00 € 17.200,00 € 8.000,00-
Pagina 1 van 1
EM Eenmalig WYZ-EM
€ € €
14.524,00 6.420,00 8.104,00
Omschrijving
