De oorlog in Indië Vak/onderwerp geschiedenis, staatsinrichting Hardware-eisen Windows 95 of hoger, Pentium 75 MHz met 16 Mb geheugen;16 bits high color; een schermresolutie van 800 bij 600 pixels; een 4x cd-rom speler; een geluidskaart; minimaal 15 Mb vrije ruimte op de harde schijf. Algemeen 'De oorlog in Indië. Zes verhalen' is een programma voor de Tweede Fase dat een beeld geeft over Nederlands-Indië vlak voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. De belevenissen van zes betrokkenen vormen hierbij het uitgangspunt. De cd-rom kan gebruikt worden als praktische opdracht binnen het domein 'ontmoetingen tussen culturen'. De uitgever levert hiertoe op papier mee een tweetal praktische opdrachten voor havo en een tweetal voor vwo. Het programma is opgezet in overleg met het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie door Podium, het Bureau voor educatieve communicatie te Utrecht. Het pakket heeft geen speciale binding met een methode. Uitgangspunten en doelstellingen • Leerlingen worden zich ervan bewust dat deze oorlog (en oorlog in het algemeen) zeer ingrijpend is geweest in het leven van de betrokkenen; • leerlingen kennen de historische gebeurtenissen in Nederlands-Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog en kunnen deze in een historische context plaatsen; • leerlingen hebben inzicht in de situatie van verschillende groepen en personen tijdens deze periode; • leerlingen kunnen een praktische opdracht uitvoeren met behulp van een cd-rom over een historisch vraagstuk." Leerstof Inhoud Als het programma begint, kijkt de leerling naar een stationshal, waar een trein klaar staat om te vertrekken. Een zestal mensen staan en zitten op het perron en stellen zich kort voor. Het zijn alle zes mensen die op een of andere manier iets te maken hebben gehad met de gebeurtenissen in dat gebied dat ooit Nederlands-Indie werd genoemd. Het zijn: • Dam Backer, tijdens WOII officier van het KNIL; • Sonja Paardekooper, die als Europese vrouw in diverse vrouwenkampen heeft gezeten; • Eugé nie von der Oelsnitz, een Indische Nederlandse, die niet het kamp in hoefde maar zeker ook na de oorlog in een problematische toestand terecht kwam; • Sadao Oba, Japans officier in Bandung; • Tadato Kamada, militair o.a. in de Tjipinanggevangenis; • Suhendro Sosrosuwarno, jong Indonesiër die zich bevrijd voelde door de Japanners en na de oorlog tegen de Nederlanders vocht. De leerling kiest één van deze personen. Hij of zij vertelt dan over zijn/haar belevenissen tijdens één van de volgende vier perioden: • van 1931 tot de aanval op Pearl Harbor; • van Pearl Harbor tot de capitulatie van het KNIL; • van de capitulatie van het KNIL tot de Japanse overgave; • van de Japanse overgave tot de soevereiniteitsoverdracht aan de Verenigde Staten van Indonesië. De hoofdpersoon vertelt hoe zijn/haar leven in deze periode is verlopen. Aan het einde van de periode komt de leerling weer terecht op het station. Hij kan dan met zijn hoofdpersoon naar de volgende periode gaan, maar kan natuurlijk ook voor een andere hoofdpersoon kiezen.
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 1 van 5
Het is steeds mogelijk binnen een periode te springen naar een andere hoofdpersoon, maar alleen binnen de periode die op dat moment actief is. Het programma Ordening Steeds is onderaan het scherm een tijdsbalk zichtbaar. Deze dient er niet alleen voor aan te geven in welke periode de leerling aan het werk is, maar de balk biedt hem met name de mogelijkheid een aantal historische data nader te bestuderen door middel van foto's, bewegende beelden, tekst en geluidsopnamen. Diverse data worden gepresenteerd vanuit verschillende invalshoeken: niet alleen vanuit de vertrouwde Nederlandse, maar ook uit Indonesische en zelfs vanuit Japanse. De leerling heeft bovendien op het station de mogelijkheid de kiosk te bezoeken, waar hij ook de voorhanden historische informatie kan bekijken. De opzet en de bediening van het programma is logisch; na een paar minuten zal de gebruiker moeiteloos met het programma overweg kunnen. Verwerking De leerling zal ongeveer een les nodig hebben om het volledige programma te exploreren. Daarna kan hij desgewenst aan de bijgeleverde praktische opdrachten beginnen: De eerste bijgeleverde mogelijkheid is te kruipen in de huid van een van de zes historische actoren. Ze bestuderen de stof op de cd, zoeken er informatie bij en zouden dan bijvoorbeeld een gesprek kunnen voeren, een brief schrijven, een stukje drama opvoeren. Ook is het mogelijk een bronnenpresentatie te geven. De leerling zoekt er relevant materiaal bij en maakt een krant, een stripverhaal, een videofilm misschien. Als de leerling vastloopt in het programma, is rechts boven in beeld altijd hulp aanwezig. Daarenboven staat op de door de docent te kopiëren bijgeleverde opdrachtbladen nog ee n korte uitleg van de structuur van het programma. Gebruik leerkracht De docent heeft niet veel meer te doen dan het programma door de systeembeheerder te laten installeren. Dat kan op drie manieren: • het complete programma kan op de harde schijf worden gezet (de leerlingen hebben dan geen cd-rom meer nodig), iets wat 160 Mb schijfruimte kost. • het programma kan ook zo worden geïnstalleerd dat de cd-rom wel noodzakelijk is, maar dat het programma toch nog enigszins vlot loopt. • en tenslotte op een zuinige manier: weinig schijfruimte in ruil voor wat wachttijd. De leerlingen werken de zes verhalen geheel zelfstandig door. Op het moment dat zij een afsluitende presentatie houden over deze stof, ligt de rol van de docent als beoordelaar natuurlijk voor de hand. Differentiatie Van differentiatie is sprake in zoverre dat er een set is van vier leerlingenkaarten (twee voor havo, twee voor vwo). Deze kaarten bevatten verwerkingsopdrachten. In het programma zelf is geen differentiatiemogelijkheid aanwezig. Evaluatie Van toetsing van kennis is geen sprake. Het programma houdt niet wie welke onderdelen bekeken heeft, noch laat het programma leerlingen vragen beantwoorden. De cd-rom is een multimedia bronnenverzameling, niet meer maar ook niet minder. Documentatie De documentatie bestaat uit een geniet boekje van A4-formaat als handleiding voor de docent. Hierin wordt de opbouw en de structuur van het programma uitgelegd en staan de praktische opdrachten afgedrukt. Het geheel is helder. Niet uitgelegd wordt hoe het programma geïnstalleerd moet worden - dit staat summier aangeduid op de hoes van de cd-rom. een tweetal praktische opdrachten in tweevoud.
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 2 van 5
Opmerkingen Het programma laat zich eenvoudig installeren en doet precies wat het moet doen. Onjuistheden op technisch en/of vakinhoudelijk gebied zijn niet geconstateerd. Schermvoorbeelden
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 3 van 5
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 4 van 5
Colofon: SLO, Stichting leerplanontwikkeling Nationaal informatiecentrum leermiddelen ® Postbus 2041, 7500 CA Enschede Telefoon: (053) 4840246 Fax: (053) 4307 692 Website: http://www.slo.nl/nicl E-mail:
[email protected] Copyright: Op deze tekst berust copyright. Niets uit deze beschrijving mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in geautomatiseerde gegevensbestanden, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, het zij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Bron: Deze beschrijving is afkomstig uit de leermiddelendatabase van het Nationaal informatiecentrum leermiddelen. Voor actuele gegevens over de samenstelling en leverbaarheid van het hierboven beschreven softwarepakket verwijzen wij u naar deze leermiddelendatabase (http://www.slo.nl/nicl). De beschrijving is samengesteld conform het 'Beschrijvingsmodel Educatieve Software'. Dit model is opvraagbaar via de hier bovengenoemde website.
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 5 van 5
