TU Delft Campus Visie2030 6 juli 2010
colofon Deze visie kwam tot stand met de inbreng van de volgende partijen: College van Bestuur besluitvorming Dirk-Jan van den Berg Jacob Fokkema Paul Rullmann Secretaris College van Bestuur Hans Krul Facilitair Management & Vastgoed meewerkend opdrachtgever Gerrit Kahlman Dick Gutlich Saskia Rijkenberg opdrachtnemers: Real Estate & Housing Hans de Jonge Monique Arkesteijn Alexandra den Heijer Herman Vande Putte Urbanism Maurits de Hoog Daan Zandbelt Mariana Faver Linhares Qinyi Zhang Heidi Klein Mijke Kromdijk Bart Witteman 18 Maart 2010
2
index
proloog opgave & methoden Analyse campusvisie Proces samenvattend referenties
04 14 22 32 66 68 70
pro 4
loog introductie brand prijsvraag denktank
introductie
In de afgelopen maanden heeft het College van Bestuur van de Technische Universiteit Delft een visie gevormd op de gewenste ontwikkeling van de campus van de universiteit. Aanleiding hiervoor is het verlies van het faculteitsgebouw van Bouwkunde door de brand van 13 mei 2008. Verder doen zich belangrijke groei- en krimpbewegingen voor in de ruimtebehoeften van andere faculteiten en ligt een nieuwe huisvesting voor een deel van de faculteit Technische Natuurwetenschappen ter studie. Bij het bestuur van de TU ontstond de urgente behoefte aan een nieuwe visie op de campus. Waar moet nieuw Bouwkunde gehuisvest worden? Wat is de beste locatie voor Technische Natuurwetenschappen? Wat betekenen die keuzes voor de universiteit als geheel? Hoe ziet de campus van de toekomst eruit?
6
brand
De brand van 13 mei 2008 verwoestte het gebouw aan de Berlageweg, waar de faculteit Bouwkunde was ondergebracht. Binnen twee weken waren studenten en medewerkers in tenten en bij andere faculteiten ondergebracht en werd besloten de faculteit tijdelijk in het leegstaande pand aan de Julianalaan onder te brengen. Dit besluit doorbrak de huisvestingsstrategie uit 1996 die de TU-activiteiten concentreerde in het middengebied van de campus.
8
13 mei 2008
prijsvraag
Na de brand werd een internationale ideeënprijsvraag georganiseerd, Building for Bouwkunde, met 471 inzendingen uit heel de wereld. Er kwamen vier potentiële locaties voor een nieuw Bouwkunde uit naar voren: herbouw aan de Berlageweg, verdere renovatie en uitbreiding van het nieuwe onderkomen aan de Julianalaan, nieuwbouw op een centrale plek op de campus (aan of in het Mekelpark), of een plek buiten de campus (in Delft, Rotterdam, gefragmenteerd over de Randstad of zelfs geheel virtueel). Enkele inzendingen waren zeer kritisch over de vormgeving van de huidige campus.
10
interessantecombinatievanbevestigenen TecnoPark doorbrekenvandeekelstrip; verbindtonderwijsenonderoekvande kennisstructureertdestad tecnologiemetdetoepassingervan (bedrijvenpark); etparkkanwordengevuldmet ankerconceptvoorverdereontwikkeling; ondersteunendefunctiesdieverbanden veelruimte lijnstad;BeRlageweg berlageweg EERSTE PRIJS crerentussendefaculteiten autos(beperkt)toelatenomgettovorming
•
Green Housed culture Culture green tegentegaan; Ilham laraqui Laraqui dooromekelparkaantevullen Marc Bringer en ilham sterketrigger omliggendegrondenontsluitend.m.v.raster geeft een nieuwe impuls aan de oude georganiseerdinbuurten Bouwkundelokatie en en creëert nieuwe
Overweging:
interessantecombinatievanbevestigenen verbindingen met andere delen van de campus. doorbrekenvandeekelstrip; verbindtonderwijsenonderoekvande tecnologiemetdetoepassingervan (bedrijvenpark); ankerconceptvoorverdereontwikkeling; jUlianalaan julianalaan EERSTE PRIJS veelruimte lijnstad; amalgam Amalgam Laura alvarez Alvarez ouwkundeguerilla door laura 1 autos(beperkt)toelatenomgettovorming is een sterk statement en beklemtoont tegentegaan; • Concept het belang van herwaardering van nietngebouwmaareenelereeks. sterketrigger bestaandeomekelparkaantevullen waarden in sociale, fysieke, economische nietgesoleerdopdecampusmaaruitgeaaidover en duurzame betekenis door hergebruik van het destad. omliggendegrondenontsluitend.m.v.raster universiteitsgebouw aan de Julianalaan. 2;totaalflexibel;totaalduuraam. georganiseerdinbuurten geennieuwegebouwen
9
111 Tecnomile(p.18) •
Concept
•
Overweging:
(p.20)
•
Overweging
degebouweninpooronedienietmoetenworden afgebrokenkunnendooringebruikworden genomenengeleidelijkgetransformeerdinfunctie vandebeoefte.
centraal op de caMpUS campus EERSTE PRIJS centRaal A world without objects a performance Gijs Raggers door gijs
Centraluestioninteouwkundeuerillaconceptisowarcitecturecanoptimiete ofteniversityofouwkunde.Tecompressionofalloftedifferentouwkunde programsintoonelocationandbuildingcleavedfromtecityofelftbyarivercompromiseseac individualprogramandtereforeteperformanceofteuniversity. Tisalienation ofteouwkunde programfromelftproperisexacerbatedbytemassivescaleandlimitedopeningours ofte formerbuilding.ouwkundeuerillaaimstooptimieteuniversitiesperformancebyoptimiingte excangeofinformationbetweenstudentstemselvesandteirteacersbyallowingteexcangeto appenweneverwerever.tudioslibrarymodelsopandalloterfunctionsofdirectusefor testudentsareabsorbedwitinelftsurbanfabricunifyingtestudentsdailylivesandte universityofouwkunde.itofficesandstudiosclustered aroundopenspacessuaresbecome facultiesstreetsbecomeallwaysrestaurantsbecomelectureallsandcurcesbecomemodel sops.ecausetemajorityofteadministratorsliveoutsideelfttetrainstation isteideal locationforteiroffices;teatersareusedasauditoriaduringofficeoursforoptimalusageoftecities resources.acindividualprogramofouwkundeisplacedonitsoptimallocationwitinelftsurban fabricvirtuallylinked trougteinternetandinternalnetworkandpysicallyconnectedbybike footandtenewtramline.yrenovatingexistingbuildings witinelftsurbanlandscape extremeflexibility iscombinedwitanoptimalsustainability;eventebestenergyperformanceof anewbuildingcannotcompetewitteenergysavingsinbuildingmaterialsandconstructionof renovatingexistingbuildings.nourproposalouwkundebecomes asustainableriome assimilated intotecityfabricwitanoptimal 2excangeofinformationwitteuniversityand citycomplementingeacoter.uerillaisastrategywereouwkundebecomesmoreelft . andelftmoreouwkunde makinganoptimalplacetoexcangeandabsorbinformation.
levert een totaal nieuw concept voor de dynamiek op de campus, door uitdagend de lange lege Mekelweg te gebruiken voor een lineair georganiseerde faculteit Bouwkunde.
uidigeekelparkwordtverlengdtotinet TecnoPark kennisstructureertdestad etparkkanwordengevuldmet ondersteunendefunctiesdieverbanden crerentussendefaculteiten
interessantecombinatievanbevestigenen doorbrekenvandeekelstrip; verbindtonderwijsenonderoekvande tecnologiemetdetoepassingervan (bedrijvenpark); ankerconceptvoorverdereontwikkeling; veelruimte lijnstad; autos(beperkt)toelatenomgettovorming tegentegaan; sterketrigger omekelparkaantevullen omliggendegrondenontsluitend.m.v.raster georganiseerdinbuurten
1 ouwkundeguerilla(p.20) BUiten buiten de caMpUS campus Concept Bouwkunde_guerilla Bouwkunde_Guerilla embedded Embedded in In Urban fabric Fabric door nietngebouwmaareenelereeks. Haiko cornelissen, Cornelissen, paul-eric Paul-Eric Schirr-Bonnans en Runar Halldorsson nietgesoleerdopdecampusmaaruitgeaaidover is een strategie waar Bouwkunde meer Delft wordt en Delft meer Bouwkunde: kantoren destad. en studio’s liggen rond pleinen, restaurants worden auditoria en kerken worden ateliers. 2;totaalflexibel;totaalduuraam. geennieuwegebouwen
•
•
Overweging
degebouweninpooronedienietmoetenworden afgebrokenkunnendooringebruikworden genomenengeleidelijkgetransformeerdinfunctie vandebeoefte.
Centraluestioninteouwkundeuerillaconceptisowarcitecturecanoptimiete performance ofteniversityofouwkunde.Tecompressionofalloftedifferentouwkunde programsintoonelocationandbuildingcleavedfromtecityofelftbyarivercompromiseseac individualprogramandtereforeteperformanceofteuniversity. Tisalienation ofteouwkunde
99
10
1 ouwkundeguerilla(p.20) •
•
Concept
nietngebouwmaareenelereeks. nietgesoleerdopdecampusmaaruitgeaaidover destad. 2;totaalflexibel;totaalduuraam. geennieuwegebouwen
5
Overweging
degebouweninpooronedienietmoetenworden afgebrokenkunnendooringebruikworden genomenengeleidelijkgetransformeerdinfunctie vandebeoefte.
Centraluestioninteouwkundeuerillaconceptisowarcitecturecanoptimiete performance ofteniversityofouwkunde.Tecompressionofalloftedifferentouwkunde programsintoonelocationandbuildingcleavedfromtecityofelftbyarivercompromiseseac individualprogramandtereforeteperformanceofteuniversity. Tisalienation ofteouwkunde programfromelftproperisexacerbatedbytemassivescaleandlimitedopeningours ofte formerbuilding.ouwkundeuerillaaimstooptimieteuniversitiesperformancebyoptimiingte excangeofinformationbetweenstudentstemselvesandteirteacersbyallowingteexcangeto appenweneverwerever.tudioslibrarymodelsopandalloterfunctionsofdirectusefor testudentsareabsorbedwitinelftsurbanfabricunifyingtestudentsdailylivesandte universityofouwkunde.itofficesandstudiosclustered aroundopenspacessuaresbecome facultiesstreetsbecomeallwaysrestaurantsbecomelectureallsandcurcesbecomemodel
denktank
Parallel aan de prijsvraag werd een denktank georganiseerd over de toekomst van de universiteit en haar huisvesting als geheel. Hieraan namen autoriteiten uit wetenschap en praktijk deel. De gemeente Delft verzocht de TU de relatie van de campus met de stad te versterken, dit in een groter schaalgebied te onderzoeken en in een stedenbouwkundige visie voor Delft Zuidoost vorm te geven.
12
MEKELPLEIN
MEKELPARK
Super compact Lopen Stadsdeel
Compact Fietsen Campus
MEKELLIJN Clusters Tram Cluster
MEKELWORLD Verspreid Virtueel Bouwblok
: Ruimtelijke organisatievorm universiteit : Hoofdvervoersmiddel : Menging met de stad
opgave & 14
methode opgave Methode plangebied
OPGAVE De TU Delft verhuisde in het begin van de 20e eeuw van de Delftse binnenstad naar een campus aan de rand van de stad en in de jaren zestig naar een modernistische campus in het groen. Eind jaren negentig beschikte de universiteit over een eigen terrein van 170 hectare en 525 duizend vierkante meter bruto vloeroppervlak. In 1996 werd besloten het noordelijke deel van de campus af te stoten voor herontwikkeling, de TU-activiteiten in het middengebied te concentreren en ten zuiden van de Kluyverweg het Science Park Technopolis te ontwikkelen. In 2009 werd het Mekelpark geopend als centrum van TU Midden. De recente ontwikkelingen - de huisvesting van Bouwkunde op de Julianalaan in TU Noord en de voorgenomen nieuwbouw voor de afdelingen Biotechnologie, Chemical Engineering en Bionanoscience van de faculteit Technische Natuurwetenschappen in TU Zuid - doorbreken deze visie van concentratie op de middencampus. Het College van Bestuur besloot daarom de campusvisie uit 1996 te evalueren en een plan te ontwikkelen dat aansluit bij de nieuwe situatie, dat de actuele toekomstvisie van de universiteit integreert en oog heeft voor de geëvolueerde relatie van de campus met de stad.
16
METHODE
Bij de ontwikkeling van de nieuwe campusvisie werd gebruik gemaakt van de resultaten van de ideeënprijsvraag ‘Building for Bouwkunde’, de strategische denktank ‘Envisioning the future Faculty’ en de plannen die de voorbije jaren voor en door Facilitair Management & Vastgoed werden gemaakt. Bij de planvorming werd gewerkt vanuit de doelstellingen van vier stakeholders: - de universiteit als gebruiker en de studentenbewoners van de campus, - de omwonenden, de stad en de regio, - de universiteit in haar rol van financier van de infrastructuur en het vastgoed, - de beheerder van de campus.
18
plangebied
Plangebied Grondoppervlak TU TU-gebouwen bezit Parkeerplaatsen Studenten Staf
Om de ruimtelijke impact van de doelstellingen van de universiteit en de gemeente te onderzoeken, is het plangebied ruimer genomen dan de campus. De ontwikkelde visie betreft het gebied tussen het spoor en de A13, en tussen de Delftse binnenstad en MiddenDelfland.
500 ha 160 ha 535 duizend m2 BVO 4 duizend plaatsen = 12 ha 15,5 duizend 5 duizend
20
ana 22
lyse regionale context barrières omsloten door de stad campus
REGIONALE CONTEXT
Schiphol Bio Science Leiden
metropolitane noord-zuidas
recreatieve oost-westas
De campus van de TU Delft heeft veel ontwikkelingspotentie door zijn centrale ligging op de as Den HaagRotterdam nabij het ‘regionaal park’ Midden-Delfland. Het doortrekken van de snelweg A4 zal dit potentieel verder vergroten. Delft heeft een groot tekort aan ruimte, vooral voor woningbouw; de TU daarentegen heeft eerder te veel ruimte. Dat creëert kansen.
Twente Eindhoven
24
Een strategisch kruispunt met ontwikkelingspotentie
rotterdamseweg
schoemakerstraat
barrieres
Kruithuisweg
Slechte oriëntatie en bereikbaarheid
Er zijn drie barrières die de aansluiting van de campus op de omgeving verhinderen: de Schie met de industriezones erlangs, de spoorlijn en de A13. Vooral de ontsluiting van de westkant van de campus is daardoor niet optimaal. Delft is uitstekend te bereiken met het openbaar vervoer, maar van de stations naar de campus zijn de verbindingen ondermaats.
26
Spoor, Schie met industrie en A13 verhinderen dat de campus oost-westrelaties met de stad ontwikkelt.
omsloten door de stad TU Noord 21 ha. o.a. : 330 wo. 850 studenten units
Spoorzone 22 ha. o.a. : 1.500 wo. 23.000 m2 kantoor
Schieoevers Noord 35 ha.
Schieoevers Zuid 52 ha.
TNO terrein 17 ha. 1.800 - 2.400 wo.
technolohisch innovatief complex delft (TiC delft)
Science Park Technopolis 100 ha. 600.000 m2 BVO
De campus is in de loop der jaren door de stad omsloten en die verstedelijking vindt nu ook plaats op de campus zelf: in het noorden worden woningen ontwikkeld en het zuiden wordt het Science Park Technopolis, een onderdeel van Science Port Holland en het Technologisch Innovatief Complex (TIC) Delft . Ook het TNO-terrein aan de Schoemakerstraat wordt woongebied en het oude bedrijventerrein Schieoevers wordt een gemengd creatief stedelijk milieu. Dit biedt de campus nieuwe kansen door meer en betere voorzieningen en een aantrekkelijkere omgeving. Voor de omgeving is de TU-campus een belangrijke schakel die kan bijdragen aan een evenwichtige ontwikkeling van de stad. 7 4 - D E L F T 2 0 3 0 VA N U I T D R I E P E R S P E C T I E V E N
28
Schieoevers
Spoorzone
4 6 - D E L F T 2 0 3 0 VA N U I T D R I E P E R S P E C T I E V E N
DELFT,VEELZIJDIG KNOOPPUNT IN HET RANDSTAD NETWERK
Delft is een (inter)nationaal erkende creatieve kennisstad waarin het verleden en de toekomst elkaar ontmoeten. Delft staat voor het talent om door samenwerking, onderzoek en experimenten nieuwe vondsten te doen. Dit gebeurt al eeuwen en de geschiedenis daarvan is nog altijd zichtbaar. Die rijke historie (van Delfts Blauw, Vermeer tot Oranje) is de voedingsbodem voor het aandragen van oplossingen voor de maatschappelijke vraagstukken van de toekomst. Daarom is Delft altijd een stap verder. Delft is een vrije, pionierende, levendige stad. Met het Technologisch Innovatief Complex Delft, het cultuur-historische centrum, het palet aan stedelijke woonmilieus, de goed ontwikkelde voorzieningen en een optimale ontsluiting per openbaar vervoer en over de weg neemt Delft in de Zuidvleugel van de Randstad een sterke
Science Park Technopolis
positie in als veelzijdig knooppunt met een internationaal concurrerend vestigingsmilieu.
D E L F T, D E E L VA N H E T R A N D S TA D N E T W E R K - 7 5
TNO terrein
KRUITHUISWEG
KLUYVERWEG
Campus
TENNISBAAN 10 TENNISBAAN 9
ANTHONY
TENNISBAAN 8
FOKKERWEG
TENNISBAAN 7 TENNISBAAN 6
Sterktes & zwaktes
TENNISBAAN 5 TENNISBAAN 4 TENNISBAAN 3
250 m
Zwaktes
Positie + onderdeel van Randstadnetwerk + dichtbij Rotterdam en Den Haag
Positie - lokaal geïsoleerd en slecht verbonden
TENNISBAAN 1
MEKELWEG
MEKELWEG
THIJSSEWEG
TU Midden + flexibele grote kantoorachtige verdiepingen
TU Midden - achterstallig onderhoud aan gebouwen - lage bezettingsgraad van de gebouwen - veel gebouwen uit de jaren ‘60 en ‘70 - grote loopafstanden tussen gebouwen WATERMANWEG
TU Noord + monumentale karakteristieke gebouwen
THIJSSEWEG
KRUITHUISWEG
0 SC HO EM
EMAKERSTRAAT
AK ER ST
Algemeen - beperkte investeringsruimte
WATERMANWEG
Science Park Technopolis + aantrekkelijke plek aan de A13
TENNISBAAN 2
Sterktes
RA AT CICLOTRONWEG
De ruimtelijke kwaliteiten van de campus laten te wensen over. Dat treft vooral internationale studenten en onderzoekers. Zij identificeren zich sterk met ‘hun’ universitaire campus, omdat ze er wonen en het hun ‘window to the world’ is. De campus heeft een grove korrel en de open ruimte is onaantrekkelijk. Het juist geopende Mekelpark oogt fraai, maar het is erg groot (800 x 100 m). Met slechts acht voordeuren aan het park ontbreekt de levendigheid.
Mekelpark Entree
30
Aan het 800 meter lange Mekelpark liggen 8 voordeuren. Dit is funest voor de leefomgeving en staat in schril comtrast met de Delftse binnestad. TNO - COMPLEX
SCHOEMAKERSTRAAT SCHOEMAKERSTRAAT SCHOEMAKERSTRAAT
V A N MOURIK BROEKMANWEG V A N DER WAALSWEG BUISMANWEG
VAN
DER
WAA
STIELTJESWEG
N.C. KISTWEG
N.C. KISTWEG
STIELTJESWEG
PROMETHEUS PLEIN STEVINWEG
CHRISTIAAN HUYGENSWEG
PIETER CALANDWEG
LSW
EG
KEVERLING
PIETER CALANDWEG
V A N DER BURGHWEG
V A N DER BROEKWEG
KEVERLING
BUISMANWEG
TENNISBAAN 1
TENNISBAAN 2
TENNISBAAN 3 TENNISBAAN 11
TENNISBAAN 4
LANDBERGSTRAAT
TENNISBAAN 12
TENNISBAAN 5
TENNISBAAN 7
TENNISBAAN 14
TENNISBAAN 6
TENNISBAAN 13
Beachveld 01
TENNISBAAN 8
FELDMANNWEG
TENNISBAAN 9
KORVEZEESTRAAT
TENNISBAAN 10 hockeyveld 02
hockeyveld 01
voetbalveld 01
LEEGHWATERSTRAAT
LEEGHWATERSTRAAT
LEEGHWATERSTRAAT
Natuurgrasveld
campus 32
visie netwerkuniversiteit kennisstad stedelijke diversiteit beter verbinden straten maken fijnmazig & groen netwerk openbaar vervoer parkeren
Netwerkuniversiteit
De TU Delft wil een netwerkuniversiteit worden, een open marktplaats voor het creëren en uitwisselen van kennis, waar intens wordt samengewerkt met preferente partners. De campus van een netwerkuniversiteit maakt deel uit van de stad. Voorzieningen worden gedeeld en gemeenschappelijk beheerd. Dat heeft tot gevolg dat de identiteit van de TU Delft soms minder tot uiting zal kunnen komen. Het bieden van een inspirerende werk- en studieomgeving en aantrekkelijke vestigingsplaatsen voor ondernemingen is onderdeel van de strategie van de TU Delft.
34
harvard square rijksuniversiteit groningen
kennisstad
De TU wil een relevante bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kenniseconomie. Dit vereist de aanwezigheid van sterke kennisinstituten en een stevige economische basis, maar ook een kwalitatief aantrekkelijke leefomgeving, goede voorzieningen en stedelijke diversiteit. Voor de ontwikkeling van de Delftse regio tot kennisstad is een intensieve samenwerking tussen lokale overheden en kennisinstellingen noodzakelijk. Om mee te doen in de internationale strijd om de ‘best brains’ moeten de universiteit en de stedelijke context zich ontwikkelen tot een aantrekkelijk kennismilieu. Aan een aantal belangrijke vestigingsvoorwaarden voor een kennisstad ontbreekt het. Zo laten bereikbaarheid en leefomgeving nog te wensen over.
Kennisstad bij uitstek MIT en Harvard zijn onderdeel van Boston en Cambridge, Massachusetts
36
Kennisstad Kennisbasis
Sociale balans
Economische basis
Bereikbaarheid
Stedelijke diversiteit
Leefkwaliteit
Stedelijke schaal
In deze visie worden de vestigingscondities verbeterd om Delft uit te laten groeien tot kennisstad.
Stedelijke diversiteit TU Noord
Mekelpark Schieoevers
Schoemakerstraat
Technopolis
Transformatiegebied Transformatiegebied in TU zone
De universiteit wil bijdragen aan de ontwikkeling van de fysieke infrastructuur van de kennisstad door – op haar terreinen – ontbrekende delen toe te voegen, zoals een aantrekkelijke leefomgeving, goede bereikbaarheid, stedelijke schaal en stedelijke diversiteit. De ruimtelijke kwaliteit van de campus moet omhoog, zowel overdag, ’s avonds als in het weekeinde. De campus wordt daarom sterk verdicht en een stedelijk programma wordt geïmporteerd in de vorm van woningen, een supermarkt, horeca en mogelijk ook een hotel en openbaar zwembad.
38
Functiemix Een gemengde campus Woningbouw /stad Studentenwoningen Publiektrekkers TU-gebouwen Technische bedrijven HBO / overige educatie Overig / bedrijfsgebouwen Te verkopen TU-gebouwen
schoemakerstraat
Kruithuisweg
rotterdamseweg
nijhofflaan
schieweg
beter verbinden Jaffalaan / Huygensweg
Drebbelweg / Stietltjesweg Van der Polweg / Berlageweg
Fokkerweg / Watermanweg
Faradayweg / Heertjesweg
Om de toegang tot de universiteit en de stad te verbeteren wordt een ladder geïntroduceerd als interface tussen campus en stad. Die bestaat uit een ring rondom de campus en wordt gevormd door de Schoemakerstraat en Rotterdamseweg als ‘staanders’. Daartussen wordt een aantal sporten gespannen, waaronder een doorgetrokken Berlageweg. De meeste van deze dwarsstraten worden verlengd over de Schie heen en onder spoor en A13 door, zoals de Martinus Nijhoffbrug die aantakt op de Nijhofflaan in de Voorhof. Zo ontstaan meer en betere oost-westverbindingen met de omliggende stad en ontstaat samenhang tussen de deelprojecten Spoorzone, TU Noord, TNO-terrein, Schieoevers en Technopolis. Dit verbetert de oriëntatie en bereikbaarheid in het zuiden van de stad.
40
TU-ring
met afslag
Stedelijke as
Snelverkeer
doorgaande route
Groene as
Langzaamverkeer
doorgaande route
straten maken
STRATEN
STADSBLOKKEN
Om de verdichting van de campus in goede banen te leiden wordt een fijnmazig netwerk gemaakt van straten en pleinen en het Mekelpark, waarin stadsblokken en gebouwen de openbare ruimte definiëren en aantrekkelijk maken. Dat betekent een bewuste programmering van de plinten, kleinschaligere functies tussen de grote faculteitsgebouwen, her en der een doorbraak en méér voordeuren aan het Mekelpark. De campus wordt zo meer deel van het stedelijk weefsel.
42
julianalaan
jaffalaan p huygensweg
p
p
schoemakerstraat
stieltjesweg drebbelweg
mekelpark
rotterdamseweg
schieweg
p p
berlageweg p
kruithuisweg
watermanweg
heertjeslaan
Wensbeeld 2030 Een sterk verdichte campus Bestaand Nieuw
fijnmazig & groen netwerk
FIETSROUTES Nieuwe fietsroutes Bestaande fietsroutes
GROENE ROUTE Groene recreatieve route
Er zullen fiets- en wandelroutes worden gecreëerd die het Mekelpark direct verbinden met de nieuwe woonmilieus ten oosten en westen van de campus. De Schoemakerstraat wordt van anonieme verkeersader getransformeerd tot herkenbare stadsentree. In noordzuidrichting vormt het Mekelpark een recreatieve stadsas die het centrum van Delft verbindt met Midden-Delfland.
44
huygensweg
schoemakerstraat
stieltjesweg
berlageweg
De Schoemakerstraat transformeert tot herkenbare stadsentree.
openbaar vervoer 19
37
TRAM Tramlijnen Solar shuttle
Op termijn zullen twee tramlijnen de campus verbinden met de regio en met beide Delftse stations. Hierdoor verbetert de bereikbaarheid. De TU wil nagaan of een solar shuttle Technopolis met Rotterdam The Hague Airport en station Delft Zuid kan verbinden. Dit zou als showcase van duurzaamheid en innovatie kunnen worden ingezet.
46
parkeren 1
De parkeerdruk neemt de komende jaren sterk toe door de groei van de universiteit en de verdichting van TU Midden. Het is niet de intentie het autoverkeer in de TU-wijk rigoureus terug te dringen omdat dit de levendigheid vermindert. Het parkeerbeleid van de TU wordt ingegeven door afspraken met de regio Haaglanden voor een duurzaam bereikbaarheidsbeleid, het streven naar dekking van de kosten voor de nieuwe parkeervoorzieningen en het beschermen van de beschikbare parkeercapaciteit op de campus en in de omgeving. Daarvoor zal de komende jaren gereguleerd parkeren in TU Midden worden ingevoerd. 1) Het parkeerbeleid voor de TU-wijk werd in 2009 ontwikkeld door Facilitair Management en Vastgoed; het wordt hier ongewijzigd overgenomen.
48
samen 50
werken
universiteitsbrede samenwerking
Het internationale, multidisciplinaire karakter van het onderwijs en onderzoek binnen de TU Delft leidt tot universiteitsbrede onderzoeks- en onderwijsgroepen. Samenwerking tussen faculteiten en tussen afdelingen staat de komende jaren centraal. Voorzieningen zullen in de toekomst meer gemeenschappelijk worden gebruikt.
52
ng Universiteitsbrede opleidingsen onderzoeksgroepen
samenwerkingsprofielen faculteiten Afzonderlijke faculteiten
Geïntegreerde faculteiten
Universiteitsbrede opleidingsen onderzoeksgroepen
(Inter)nationale opleidingsen onderzoeksgroepen
betaalbaarheid
De overheidsfinanciering van de Nederlandse universiteiten zal de komende jaren krimpen zodat de universiteit meer op externe financiering aangewezen zal zijn dan nu het geval is. Dat geldt zowel voor het onderzoek als het onderwijs. Verder nemen de maatschappelijke taakstelling en de ambities van de universiteit toe en groeit de internationale competitie. Het gevolg is dat de universiteit “meer moet doen met minder.” Voorzieningen moeten in de toekomst e ciënter worden ingezet.
54
E CAMPUS
vrije tijd
ijven
structuur
ngen
INTEGRALE campus IN DE STAD
winkels & vrije tijd bedrijven infrastructuur woningen onderwijs & onderzoek
IN DE STAD
ur
rwijs & onderzoek
IN DE STAD
OP DE CAMPUS
winkels & vrije tijd
OP DE CAMPUS winkels & vrije tijd
bedrijven
bedrijven infrastructuur
woningen onderwijs & onderzoek
campus MET KERN van de universiteIT IN DE STAD
OP DE CAMPUS
winkels & vrije tijd bedrijven
IN DE STAD
bedrijven infrastructuur woningen onderwijs & onderzoek
onderwijs & onderzoek
campus ALS wERkpleK IN INDE DESTAD STAD
OP OPDE DECAMPUS CAMPUS
winkels & vrijewinkels tijd & vrije tijd bedrijven
infrastructuur
bedrijven
infrastructuur infrastructuur
woningen
woningenwoningen
onderwijs & onderzoek
onderwijs & onderzoek onderwijs & onderzoek
IN DE STAD
IN DE STAD
winkels & vrije tijd bedrijven
campus ALS ONTMOETINGSPLEK IN INDE DESTAD STAD
OP OPDE DECAMPUS CAMPUS
INTEGRALE campus IN DE STAD
winkels & vrije tijd & vrije tijd winkels
OP DE CAMPUS winkels & vrije tijd
bedrijven bedrijven
bedrijven
infrastructuur infrastructuur
infrastructuur
woningen woningen
woningen
onderwijsonderwijs & onderzoek & onderzoek
OP DE CAMPUS
OP DE CAMPUS
OP DE CAMPUS
winkels & vrije tijd
infrastructuur
woningen
js & onderzoek
E CAMPUS
OP DE CAMPUS
IN DE STAD
winkels & vrije tijd bedrijven
OP DE CAMPUS
onderwijs & onderzoek
IN DE STAD winkels & vrije tijd bedrijven
OP DE CAMPUS
lokatiekeuze faculteiten
Bouwkunde blijft aan de Julianalaan.
De faculteiten worden bij voorkeur dicht bij elkaar gehuisvest. Om financiële redenen blijft Bouwkunde aan de Julianalaan. Het gebouw wordt de komende jaren verduurzaamd. Voor de nieuwe delen van Technische Natuurwetenschappen gaat de voorkeur sterk uit naar een locatie in het hart van de campus aan de Stieltjesweg.
56
Studiegebied voor nieuwbouw TNW.
gebouwtype
Om ontmoetingen, samenwerking en het delen van voorzieningen te stimuleren kiest de TU Delft ervoor de faculteitsgebouwen niet meer als autonome entiteiten met alle voorzieningen te ontwikkelen. Restaurant, bibliotheek, grote collegezalen en andere niet-specifieke functies worden buiten de faculteitsgebouwen geplaatst zodat ze door de gehele universiteit gebruikt kunnen worden. Een kleiner facultair centrum zal als thuisbasis blijven bestaan in de vorm van een multifunctioneel gebouw dat meerdere onderwijsvormen voor sterk variërende studentenaantallen kan huisvesten.
58
GEBOUW ALS ONTMOETINGSPLEK op de campus
in het gebouw
onderwijszalen
INTEGRAAL GEBOUW op de campus
in het gebouw
onderwijszalen
GEBOUW ALS ONTMOETINGSPLEK GEBOUW ALS ONTMOETINGSPLEK INTEGRAAL GEBOUW GEBOUW ALS WERKPLEK GEBOUW MET KERN VAN DE FACULTEIT GEBOUW ALS WERKPLEK GEBOUW MET KERN VAN DE FACULTEIT op de campus
op de campus in het gebouw
de campus in hetop gebouw
onderwijszalen
in het gebouw op de campus
op de campus in het gebouw
onderwijszalen
in het gebouw op de campus
in het gebouw
op de campus
onderwijszalen
in het gebouw
anders 60
werken
ruimtevraag
Ruimtebehoefte 2020 totaal (medewerkers/studenten) in 2009
269 duizend m2 nvo
In 2020 minimaal
294 duizend m2 nvo
In 2020 maximaal
320 duizend m2 nvo
+9% 25.000 m2 no +18% 51.000 m2 no
Door demografische ontwikkelingen en internationale instroom groeit het aantal studenten tot 2020. Daarna stabiliseert of daalt het aantal. Bij ongewijzigd beleid groeien het aantal medewerkers en de ruimtevraag evenredig tot 2020, waarna die mogelijk stabiliseren of weer gaan dalen.
62
laag
2008 14.298 studenten
gemiddeld
hoog
2020 Hoogste scenario Medium scenario Laagste scenario
Scenario’s voor toekomstige studentenaantallen aan de TU Delft
23.300 studenten 21.600 studenten 20.000 studenten
delen Delen van voorzieningen opGEBOUW vier niveaus GEBOUWALS ALSONTMOETINGSPLEK ONTMOETINGSPLEK
INTEGRALE CAMPUS INTEGRALE CAMPUS INTEGRALE CAMPUS INTEGRALE INTEGRALE CAMPUS INTEGRALECAMPUS CAMPUS in de stad op de campus in de stad op de campus INTEGRALE in de stad CAMPUS op de campus in destad stad op op de de campus campus in in dede stad op de campus
handel &tijd vrije tijd in de stad handel op de campus & vrije
handel & vrije tijd
handel & vrije tijd handel & & vrije tijd handel vrije tijd bedrijven
handelbedrijven & vrije tijd bedrijven bedrijven bedrijven infrastructuur bedrijven infrastructuur bedrijven infrastructuur infrastructuur infrastructuur w oningen infrastructuur w oningen infrastructuur w oningen wonderw oningen ijs en onderzoek w oningen onderw en onderzoek wijs oningen w oningen onderw ijs en onderzoek onderw ijs en onderzoek onderw ijs en onderzoek onderw ijs en onderzoek
onderw ijs en onderzoek
GEBOUW ALS ONTMOETINGSPLEK GEBOUW ALS ONTMOETINGSPLEK GEBOUW ALS GEBOUW ALS ONTMOETINGSPLEK ONTMOETINGSPLEK GEBOUW ALS ONTMOETINGSPLEK opopdedecampus campus in het het gebouw gebouw op op op op
de campus in het het gebouw de campus in de campus deop campus in het gebouw in het gebouw gebouw de campus in het gebouw
FLEXIBELE WERKPLEK FLEXIBELE WERKPLEK FLEXIBELE WERKPLEK
FLEXIBELE WERKPLEK FLEXIBELEFLEXIBELE WERKPLEK WERKPLEK FLEXIBELE WERKPLEK
in gebouw het gebouw de werkplek in het op de op werkplek
in het gebouw op op de de werkplek werkplek in in het in het het gebouw gebouw opgebouw de werkplekop de werkplek in het gebouw op de werkplek
concentratie werkplek concentratie werkplek
concentratie werkplek concentratie werkplek concentratieconcentratie werkplek werkplek concentratie werkplek formele vergaderruimte formele vergaderruimte formele vergaderruimte formele formele vergaderruimte vergaderruimte formele vergaderruimte formele vergaderruimte individueel bureau individueel bureau individueel individueel bureau bureau informele vergaderruimte individueel bureau individueel bureau informele vergaderruimte individueel bureau informele vergaderruimte informele informele vergaderruimte vergaderruimte informele vergaderruimte
informele vergaderruimte
Omwille van de duurzaamheid en de huidige financiële situatie wil de universiteit de groei opvangen door de gebouwen e ciënter te gebruiken. Dat kan door indelingsverliezen terug te dringen, werkplekken te delen en onderwijsvoorzieningen intensiever te gebruiken. Gezien het ruimtegebruik bij andere Nederlandse universiteiten en de ruimtebenutting binnen de TU Delft lijkt dit mogelijk. Deze aanpak zal de flexibiliteit van de huisvesting aanzienlijk vergroten en samenwerking bevorderen.
64
FLEXIBELE WERKPLEK WERKPLEK FLEXIBELE
TRADITIONELE WERKPLEK TRADITIONELE WERKPLEK in het gebouw
op de werkplek
in het gebouw
op de werkplek
hetgebouw gebouw ininhet
concentratie werkplek concentratie werkplek formele vergaderruimte
concentratie werkplek werkplek concentratie formele vergaderruimte vergaderruimte formele
formele vergaderruimte individueel bureau
individueel bureau bureau individueel
individueel bureau informele vergaderruimte
informele vergaderruimte vergaderruimte informele
informele vergaderruimte
persoonlijke werkplek persoonlijke werkplek
opde dewerkplek werkplek op
gedeelde gedeelde werkplek werkplek
niet-plaats niet-plaats gebonden gebonden werkplek werkplek
proces tu delft college van bestuur ondernemingsraad studentenraad groepsraad van decanen directeurenteam van de universiteitsdienst faculteit technische natuurwetenschappen raad van toezicht gemeente delft burgemeester & wethouders fractievoorzitters gemeenteraad vakteam ruimtelijke ordening De werkgroep bestond uit medewerkers van Facilitair Management en Vastgoed en de faculteit Bouwkunde (Real Estate & Housing en Urbanism). In september en oktober 2009 vonden twee workshops plaats met het College van Bestuur. Van november 2009 tot januari 2010 vonden informatieronden plaats met interne en externe belanghebbenden en werd de visie aangescherpt. De gemeente Delft werd betrokken bij de visievorming in de denktank en later op informele wijze tijdens de visieontwikkeling. De TU Delft heeft er behoefte aan om in de toekomst structureel met de gemeente te overleggen om te komen tot een gezamenlijk gedragen visie op de ontwikkeling van het gebied Delft Zuidoost. Op deze wijze wil de universiteit ertoe bijdragen Delft verder te ontwikkelen als kennisstad.
66
samenvattend
De TU Delft biedt met de campusvisie 2030 ruimte voor de ontwikkeling van de stad op de campus. Door functiemenging, verbeterde verbindingen met de stad in oost- en westrichting, betere verkeersdoorstroming in en rondom de TU-campus, een fijnmazig stadsweefsel, hogere dichtheid en de ontwikkeling van generieke gebouwen, wordt de campus op termijn verweven met de stad. Dit verhoogt de aantrekkingskracht van de universiteit voor studenten, medewerkers en bedrijven. Gemeenschappelijk gebruik van voorzieningen betekent niet alleen een bezuiniging. Het komt ook de samenwerking ten goede. Hetzelfde geldt voor het delen van werkplekken, dat ingevoerd zal worden zodra faculteiten er klaar voor zijn. De TU Delft heeft behoefte aan een intensieve samenwerking met de gemeente Delft om tot een duurzaam concept voor de verkeersstructuur te komen en tot een gezamenlijke visie op de ontwikkeling van dit deel van de stad.
68
referenties & Beeldverantwoording Referenties Berg, Leo van den, P. Pol, W. van Winden, European Institute for Comparative Urban Research (EURICUR) en P. Woets (2005), European cities in the knowledge economy. The cases of Amsterdam, Dortmund, Eindhoven, Helsinki, Manchester, Munich, Münster, Rotterdam and Zaragoza. Surrey: Ashgate, 380 pag. Chapman, M. Perry (2006), American places, in search of the twenty-first century campus. Washington: American Council on Education, 260 pag. TU Delft, Faculty of Architecture (2009), Building for Bouwkunde - Open to Ideas. Delft: TU Delft, 72 pag. Beeldverantwoording Alvarez, L. p. 11 tweede van boven Bringer, M. & Laraqui, I. p. 11 boven Building for Bouwkunde p. 11 (zie ook auteurs) 12, 53, 63 - Open to Ideas Chapman, P. p 35 Cornelissen, H. e.a. p. 11 onder Gemeente Delft p 29 Hart, R. ‘t p. 7, 19, 56 Den Heijer, A. p. 9, 53, 55, 59, 64, 65 Google Earth p. 17, 49 Raggers, G. p. 11 tweede van onder Topografische Dienst p. 21 Zandbelt, D. p. 1, 20, 24, 25, 26, 27, 28, 31, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 57 Zhang, Q.Y. p. 67
70